ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ - ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΕΞΕΛΙΞΗ( ΕΝΝΟΙΑ)  –ΠΡΟΟΔΟΣ-ΤΕΛΕΙΟΤΗΤΑ

 -Εξέλιξη είναι η αλλαγή στην γενετική σύνθεση εντός πληθυσμού.

 -Προτείνονται και άλλοι ορισμοί: Επιλέγοντας μια ουδέτερη και άχρωμη διατύπωση, θα λέγαμε ότι, με τον όρο  εξέλιξη αναφερόμαστε στην ιστορία των μεταβολών,που έχουν υποστεί για   τους βιολόγους,οι ζωντανοί οργανισμοί,από την πρώτη εμφάνισή τους στη Γή.Για τον  Ernst Mayer,εξέλιξη σημαίνει κατευθυνόμενη αλλαγή.Αλλος ορισμός θέλει ότι, η  εξέλιξη συνιστά(κατά κανόνα)  μια πορεία προς το πολυπλοκότερο.

Ο Lee Smolin ( "Χρόνος_ σελ.325) γράφει " Και τι θα δούμε αν κοιτάξουμε πίσω ;Θα δούμε ένα Σύμπαν να εξελίσσεται από μιά λιγώτερο δομημένη σε μιά περισσότερο δομημένη κατάσταση ,από την ισορροπία  στην πολυπλοκότητα."

 Ο Paul Davieς,αναφερόμενος ειδικότερα στην πολυπλοκότητα γράφει:(ό.π.280)  «Πολλά μη έμβια συστήματα …..η πορεία τους προς την πολυπλοκότητα, είναι τελείως αυθόρμητη χωρίς να εμπλέκονται δαρβινικοί μηχανισμοί της ποικιλότητας και τής φυσικής επιλογής.Οι νιφάδες του χιονιού για παράδειγμα σχηματίζουν περίτεχνες εξαγωνικές μορφές .Κανείς δεν υποστηρίζει φυσικά ότι οι νιφάδες του χιονιού διαθέτουν γονίδια,ούτε όμως και κάποιον ευφυή σχεδιαστή.Αυτοοργώνονται…αυθόρμητα. Αυτού του είδους η μη δαρβινική εξέλιξη μέσω της αυτοοργάνωσης,είναι συνήθης στη φυσική ,τη χημεία την αστρονομία ,τις επιστήμες της Γής,ακόμη και στο Ιντερνετ.Θα μου προξενούσε μεγάλη έκπληξη εάν ο  μηχανισμός αυτός δεν εντοπιζόνταν πουθενά και στη βιολογία,μπορεί όμως να κάνω λάθος. Ακόμη όμως και εάν έχω δίκαιο ,αυτό δεν σημαίνει  ότι καταρρίπτεται ο δαρβινισμός,αλλά ότι θα έχουμε ανακαλύψει ένα ακόμη στοιχείο του εξελικτικού μηχανισμού. »

--- (Αλλά:Οι McShea  και  Wim Hordijk, προτείνουν ,με αναφορά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις,  ότι ,ενίοτε η εξέλιξη ακολουθεί αντίθετο δρόμο, δηλαδή,από το πολυπλοκότερο προς το απλούστερο. Ο McShea λέγει.  « Βλέπουμε μια μείωση στον αριθμό των οστών τού κρανίου,στις εξελικτικές  διαδικασίες και μεταβάσεις, από τα ψάρια, στα αμφίβια ,στα ερπετά,στα θηλαστκά.Σε ορισμένες περιπτώσεις, οστά τού κρανίου έχουν απολεσθεί,σε άλλες, παραπλήσια οστά έχουν λυώσει.Το ανθρώπινο κρανίο έχει λιγώτερα οστά,από το κρανίο των ψαριών.». Ο Wim Hordijk   λέγει τα ίδια:Υποστηρίζει την  ίδια άποψη ,χρησιμοποιώντας προσομειώσεις σε  υπολογιστές.Αναφέρει και αυτός  προς στήριξη τής άποψής του,το κρανίο των ψαριών, πού όπως δείχνουν  τα σχετικά απολιθώματα,έχουν περισσότερα,οστά.Χωρίς να θριαμβολογεί και να γενικεύει  προσθέτει ότι, το επόμενο βήμα,θα είναι να διαπιστωθεί το κατά πόσο συχνά συμβαίνει το φαινόμενο αυτό στην φύση. Ο  Ernst Mayer παρατηρεί επίσης ότι,  πολλές φυλετικές γενεαλογικές γραμμές επιδεικνύουν απλουστευτικές τάσεις και αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε διάφορα είδη εξειδικευμένων οργανισμών : ανάδρομη εξέλιξη.  Επίσης ο Addy Pross, (ό.π.σελ  167) που δέχεται και αυτός,ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, παρατηρείται   περισσότερο μια διαδικασία απλοποίησης,παρά μια πορεία προς την πολυπλοκότητα τόσο στο χημικό όσο και στο βιολογικό επίπεδο.Το δικαιολογεί με το ότι, η φύση δεν έχει « αντίρρηση»  για ένα εξελικτικό βήμα προς την απλοποίηση εφόσο ένα τέτοιο βήμα  ενισχύει την  δυναμική κινητική σταθερότητα¬----)

Ο Kim Sternely(ό.π.σελ.153)  δίπλα στην πορεία προς το πολυπλοκότερο,προσθέτει και την προσαρμοστικότητα . Για άλλους  εξέλιξη  είναι μια πορεία   προς  τη «πρόοδο»(;), προς  το τελειότερο.  (: ο  Ernst Mayer απορρίπτει την ιδέα τής καθολικής προόδου στην εξέλιξη . Δεν δέχεται ότι, η μεγαλύτερη πολυπλοκότητα ταυτίζεται με την πρόοδο-ο.π.263---.),-.
     Οι σύγχρονοι εξελικτικοί –όπως πιο κάτω  σημειώνεται-απορρίπτουν την ιδέα ότι, η εξέλιξη μπορεί τελικώς να παράγει τελειότητα,οι περισσότεροι όμως απ΄αυτούς,δέχονται ότι, από την αρχή τής ζωής,έχει παρουσιαστεί, κάποιο είδος εξελικτικής προόδου-ο ίδιος ο Δαρβίνος  διευκρινίζει ότι, η εξέλιξη δεν σημαίνει κατανάγκη πρόοδο., Το θέμα θέλει μεγάλη συζήτηση,τής οποίας ασφαλώς  πρέπει να προηγηθεί η απάντηση στο ερώτημα,τι από βιολογική άποψη είναι τέλειο (: οι σχετικώς πρωτόγονοι προκαρυώτες  εξακολουθούν να επιβιώνουν για περισσότερο από 3 δισεκατομμύρια χρόνια) και σε τι φαίνεται να κατευθύνεται η εξέλιξη.

Αν η εξέλιξη έχει ένα σκοπό,τότε τέλειο θάναι εκείνο που εξυπηρετεί τον σκοπό αυτό, που σχετίζεται με το σκοπό αυτό.

Η Blavatsky βλέπει την εξέλιξη ως απελευθέρωση από το σώμα και  μια πορεία προς την Ενωση με το αιώνιο Πύρ.

Από άλλη , ειδικότερη άποψη μπορούμε να δούμε την εξέλιξη   και  ως αύξηση τής συνειδητότητας, διανοητικής ικανότητας και πνευματικότητας, με το περιεχόμενο των εννοιών αυτών να εκφεύγει  των στόχων τού  προκείμενου πονήματος,(: άραγε η αύξηση αυτή,είναι ο (υποτιθέμενος)σκοπός τής εξέλιξης και αν ναι γιατί; ) πράγμα που ασφαλώς δεν αποκλείει την σχετική συζήτηση,πάνω στις έννοιες αυτές,από την οποία πολλές ενδιαφέρουσες απόψεις  θα μπορούσαν να προκύψουν.

Ο Vernadsky ( εν Εrnst Mayer o.π.260) λέγει πώς  υπάρχει μια συνεχιζόμενη συνεξέλιξη μεταξύ των οργανισμών που παράγουν οξυγόνο και εκείνων που το καταναλώνουν.

 Υπό την ευρεία έννοια των μεταβολών που καθορίζονται από την φυσική επιλογή ,η εξέλιξη αφορά και μη ζώντα συστήματα,για παράδειγμα σε ομάδες αλληλεπιδράσεων χημικών αντιδράσεων.(  Ετσι και P.Whitfield ό.π.47)

 .Για την περίπτωση  αυτή που αφορά  το  Σύμπαν δεν γίνεται λόγος στο προκείμενο πόνημα.

 ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ   ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ

    Η εξέλιξη  έχει και πρακτική σημασία  στην ανθρώπινη καθημερινότητα. Οι βιολογικές γνώσεις  με τις αντίστοιχες εφαρμογές της στην ιατρική,έχει έλθει ως συνέπεια, τής μελέτης κλάδων τής βιολογίας.Εχει χαρακτηριστικώς γραφεί,ότι,δεν θα είχε γίνει καμία ουσιαστική πρόοδος,  χωρίς την κατανόηση  των εξελικτικών αλλαγών στα βακτήρια και τους ιούς,ότι, οι αγροτικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν καλλιέργειες φυτών και εκτροφές ζώων με επιλεκτικές διασταυρώσεις βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην εφαρμογή των αρχών τής εξέλιξης. Όπως επίσης έχει γραφεί,η ηθολογία,δεν έχει ακόμη ανακαλύψει την εξελικτική βάση επί τής οποίας στηρίζεται η διεστραμμένη ροπή( για κείνους που δέχονται τη ροπή αυτή ως έμφυτη,γιατί υπάρχει και η αντίθετη άποψη,ότι δηλαδή οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες) τού ανθρώπου,να σκοτώνει τους  ομοίους του,σε μεγάλους αριθμούς,κάτι που δεν  παρατηρείται  σε άλλα ζώα για  άτομα τού ιδίου είδους.
Και για τα θέματα αυτά δεν  ασχολούμαστε στο προκείμενο πόνημα .(Ο αναγνώστης παραπέμπεται στο  κείμενο,υπό τον τίτλο Επιθετικότητα-Aggressivity)

Ο   Ernst Mayer(ό.π.43 επ.) γράφει πώς η εξέλιξη σήμερα θεωρείται γεγονός.(Ετσι και  Francisco J.Ayala ό.π.).

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ;

 Υπάρχουν περιθώρια  για περαιτέρω εξέλιξη τού Ανθρώπου;Βελτιώνεται ο Ανθρωπος;

 O Aναξίμανδρος βλέπει τον άνθρωπο ως τον τελευταίο κρίκο μιάς αλυσίδας εξελισσόμενων ζωικών μορφών(Γκίκας-Ευαγγέλου « Προσωκρατικοί κλπ».77)

 Ο Νάσιουτζικ ( « Το σήμερα κλπ.») υποστηρίζει πώς όλες οι ανθρώπινες κοινωνίες  «εξελίσσονται είτε το θέλουν είτε όχι,προς τον σχηματισμό ενός νέου όντος το οποίο θα είναι σε σχέση με τον άνθρωπο,ό,τι είναι ο άνθρωπος σε σχέση με το ζωντανό κύτταρο ….προικισμένο με νέες ιδιότητες σε  σχέση με τον Ανθρωπο,αυτό το όν που είναι εγγεγραμμένο  μέσα στη γενική εξέλιξη ολόκληρου τού Σύμπαντος,είναι η Κοινωνία.»

 O Gerard Cheshire γράφει : « Αν καταφέρουμε να επιβιώσουμε  από την σημερινή εποχή βασικής εξαφάνισης ειδών την οποία ενορχηστρώνουμε για τους συνταξειδιώτες  μας σε αυτή την πύρινη μπάλα με το γήινο κέλυφος θα μεταμορφωθούμε στην πορεία, σε κάτι άλλο»

 O Gould (εν Chrisiane Nusslein-Volhard κλπ. σελ.24) δέχεται ότι , σίγουρα η εξέλιξη δεν έχει σταματήσει,όσον αφορά την επινόηση νέων προσαρμογών,αλλά έχει διακοπεί ως προς την εμφάνιση νέων συνομοταξιών. Ειδικώς για τον Ανθρωπο λέγει ότι, αποτελεί προιόν εξέλιξης,επισημαίντας όμως ότι, απόπειρες ερμηνείας τής ανθρώπινης κοινωνικής συμπεριφοράς, που στηρίζονται σε τεχνικές τής εξελικτικής βιολογίας,έχουν αποτύχει σε μεγάλο βαθμό.

  Aναφερόμενος στη Βίβλο ο Andrew Parker(ό.π.)γράφει:  «Μήπως αυτή η προοδευτική εμφάνιση των φυτών και των ζώων υποδηλώνει ότι, ο Θεός χρησιμοποίησε την εξέλιξη για να φέρει σε ύπαρξη την τεράστια ποικιλία των ζωντανών πλασμάτων; Όχι. Το υπόμνημα δείχνει καθαρά ότι, ο Θεός δημιούργησε όλα τα βασικά «είδη» τής φυτικής και τής ζωικής κτίσης. (Γένεση 1:11, 12, 20‐25) Μήπως αυτά τα αρχικά «είδη» φυτών και ζώων προγραμματίστηκαν με την ικανότητα να προσαρμόζονται σε μεταβαλλόμενες περιβαλλοντικές συνθήκες; Τι καθορίζει τα όρια κάποιου “είδους”; Η Γραφή δεν αναφέρει. Ωστόσο, λέγει ότι, τα ζωντανά πλάσματα “βγήκαν κατά τα είδη τους”. (Γένεση 1:21) Αυτή η δήλωση αφήνει να εννοηθεί ότι, υπάρχει όριο στην ποικιλία που μπορεί να συναντάται μέσα σε ένα «είδος». Τόσο το αρχείο των απολιθωμάτων όσο και η σύγχρονη έρευνα υποστηρίζουν την άποψη ότι, οι θεμελιώδεις κατηγορίες φυτών και ζώων έχουν υποστεί ελάχιστες αλλαγές παρά τις τεράστιες χρονικές περιόδους που έχουν παρέλθει.

 Ο Ayala(όπως πιο κάτω αναφέρεται),γράφει ότι, πιθανόν, η εξέλιξη να μην έχει τελειώσει.

«Ελαφρώς» σχετικό με το ερώτημα αν η εξέλιξη συνεχίζεται  είναι το ότι, όπως έχει παρατηρηθεί,τα πλάσματα που ζουν στις θάλασσες τού πλανήτη μας τείνουν να γίνουν ολοένα μεγαλύτερα κατά μέσο όρο, από τότε που τα ζώα εξαπλώθηκαν στη Γη μετά τη λεγόμενη «Κάμβρια» έκρηξη πριν από περίπου 550 εκατομμύρια χρόνια. Σ’ αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, που ανέλυσε τις διαχρονικές τάσεις στην τωρινή και στην παρελθούσα θαλάσσια ζωή.

Οι επιστήμονες γνώριζαν ότι, τα σημερινά μεγαλύτερα ζώα είναι μεγαλύτερα από ό,τι τα μεγαλύτερα ζώα κατά την πρώτη περίοδο εμφάνισης τής ζωής (αν και ενδιάμεσα έχουν υπάρξει μεγαλύτερα ζώα από ό,τι σήμερα, όπως οι δεινόσαυροι). Η νέα μελέτη για πρώτη φορά επιβεβαιώνει κάτι που ήταν αβέβαιο έως τώρα, ότι, στην εξέλιξη των ζώων υπάρχει μια γενική τάση: το μέσο ζώο γίνεται σταδιακά μεγαλύτερο.

Αυτό σημαίνει(;) πως η εξελικτική διαδικασία δεν είναι τυχαία, αλλά έχει μια κατευθυντικότητα, τουλάχιστον όσον αφορά το μέγεθος των έμβιων οργανισμών.
 Παραμένει ερωτηματικό σε ποιο βαθμό ισχύει κάτι ανάλογο και σε άλλα χαρακτηριστικά των ζώων, πέρα από το μέγεθός τους.Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Νοέλ Χάϊμ τού Πανεπιστημίου Στάνφορντ τής Καλιφόρνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science", σύμφωνα με το BBC και το πρακτορείο Ρόιτερς, υπολόγισαν ότι, από τότε που υπάρχει ζωή στους ωκεανούς, το μέσο μέγεθος των θαλάσσιων ζώων έχει αυξηθεί κατά 150 φορές στη διάρκεια μισού δισεκατομμυρίου ετών. Αυτή η αύξηση τού μεγέθους αποδίδεται κυρίως στο ότι, το μεγαλύτερο μέγεθος βοηθάει τα ζώα να τα βγάζουν καλύτερα πέρα στο υδάτινο περιβάλλον τους.

Το σημερινό μεγαλύτερο πλάσμα των θαλασσών, η γαλάζια φάλαινα, που έχει μήκος περίπου 30 μέτρων, είναι τουλάχιστον 100.000 φορές μεγαλύτερη από το μεγαλύτερο θαλάσσιο ζώο τής Κάμβριας περιόδου. Η ανακάλυψη επιβεβαιώνει τον παλαιότερο «Κανόνα τού Κόουπ», μία βιολογική θεωρία τού αμερικανού παλαιοντολόγου τού 19ου αιώνα Έντουαρντ Ντρίνκερ Κόουπ ότι, η φυσική επιλογή οδηγεί σταδιακά σε ζώα με μεγαλύτερο μέγεθος. Πάντως ο κανόνας αυτός έχει εξαιρέσεις, αφού π.χ. τα σημερινά πουλιά εξελίχθηκαν από τους πολύ μεγαλύτερους δεινόσαυρους.

Πολυπληθής ερευνητική ομάδα υπό τον Νοέλ Χάιμ ανέλυσε στοιχεία για 17.208 ομάδες θαλασσίων ειδών (γένη) ζώων, δηλαδή σχεδόν το 75% όλων των θαλασσίων γενών και τουλάχιστον το 60% όλων ανεξαιρέτως των γενών ζώων που έζησαν ποτέ. Η ανάλυση αποκάλυψε μια σαφή τάση για τη διαχρονική αύξηση του μεγέθους. Αυτό πάντως, όπως επεσήμαναν οι επιστήμονες, δεν σημαίνει ότι, κάθε ξεχωριστό ζώο γίνεται ολοένα μεγαλύτερο με το πέρασμα του χρόνου.

Το μεγαλύτερο μέγεθος παρέχει διάφορα εξελικτικά πλεονεκτήματα, καθώς έτσι ένα ζώο μπορεί να κινηθεί ταχύτερα, να σκάψει πιο βαθιά στο χώμα ή στον βυθό, να βρει πιο εύκολα τροφή ή, αντίστροφα, να γίνει πιο δύσκολα τροφή ενός άλλου ζώου κ.α.

Στην περίπτωση των ωκεανών, όταν ορισμένα ζώα τής ξηράς, όπως τα ερπετά και μερικά θηλαστικά, επέστρεψαν στο νερό, το μέγεθός τους αυξήθηκε στη συνέχεια. Άλλωστε, το μεγαλύτερο πλάσμα των θαλασσών σήμερα, οι φάλαινες, είναι ένα θηλαστικό, που κάποτε ζούσε έξω από το νερό. Οι θαλάσσιοι οργανισμοί που εισπνέουν οξυγόνο, μπορούν να μεγαλώσουν περισσότερο.

(Η αμέσως παραπάνω είδηση δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο,  την 23-2-2015).

Ειδικότερα ως προς τον άνθρωπο:

 Καταρχάς πρέπει να διευκρινισθεί σε ποιόν τομέα αναφέρεται κανείς.Στον καθαρώς σωματικό,στον διανοητικό,(και για μερικούς στον πνευματικό και ψυχικό);

  Μετά την παρατήρηση αυτή έχουμε,ότι,στον καθαρά διανοητικό τομέα ορισμένοι διατυπώνουν την άποψη(που  έχει εγείρει σοβαρές αμφισβητήσεις)  πώς παρατηρείται μια οπισθοδρόμηση. Ετσι ο  Gerald Crabtree, καθηγητής τής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο τού Στάφορντ,στη Καλιφόρνια,  σ΄ένα άρθρο του, με τον τίτλο  « Η εύθραυστη νόησή μας»  που δημοσιεύθηκε  την 12 Νοεμβρίου 2012,στην Επιθεώρηση «Trends in Genetics» υποστηρίζει ,προκαλώντας  μ΄αυτό έντονες αντιδράσεις από την επιστημονική κοινότητα,ότι, η ανθρωπότητα,βραδέως αλλά σταθερά,οδεύει προς την αποβλάκωση.Η άποψή του είναι,πώς οι επιδόσεις τού  μυαλού μας,έφθασαν στο απόγειό τους εδώ και χιλιάδες χρόνια,και από τότε μειώνονται.Ως στήριγμα τής θεωρίας του,αναφέρεται στον μεγάλο αριθμό γονιδίων(2.000 έως 5.000) που έχουν σχέση με τις νοητικές ικανότητες και το εύθραυστό τους.Υπολογίζοντας την συχνότητα  των επιβλαβών μεταλλάξεων στο γονιδίωμα,εκτιμά πώς σε 3.000 χρόνια, έχουμε όλοι υποστεί τουλάχιστον  δύο  μεταλλάξεις καταστροφικές για την νοητική ή συναισθηματική  μας σταθερότητα , πώς οι σημερινές γνωστικές μας ικανότητες,κατά πάσαν πιθανότητα δημιουργήθηκαν πριν από την έξοδο από την Αφρική των προγόνων μας,τότε που η ευφυία,ήταν κρίσιμος παράγοντας για την επιβίωση,πράγμα που είχε ως επακόλουθο μια ισχυρή πίεση στο θέμα τής επιλογής,και  πώς τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν,όταν ο πληθυσμός έγινε πυκνός με την εφεύρεση τής γεωργίας,οπότε η διαδικασία τής επιλογής εστιάστηκε στην αντίσταση και αντιμετώπιση των ασθενειών που  προκάλεσε η αστικοποίηση.

Τα συμπεράσματα αυτά συμμερίζεται και ο γιατρός Laurent Alexandre, που επαυξάνει και  δηλώνει  ακόμη περισσότερο ανήσυχος,γιατί το άρθρο ,ασχολείται μόνον με τα γονίδια ενώ τα μη κωδικοποιημένα τμήματα τού DNA διαδραματίζουν επίσης πρωτεύοντα ρόλο στη καλωδίωση των νεύρων,και επομένως στις γνωστικές λειτουργίες.Στο έργο του  « Ο θάνατος τού Θανάτου» βλέπει τον εγκέφαλο ως  πρώτο θύμα τής  υποβάθμισης τού γονιδιώματός μας ,και μάς καλεί να   σκεφθούμε τεχνικές για να ανακουφίσουμε μελλοντικές χειροτερεύσεις τού είδους.

 Την 31-1-2013 η Γαλλική Εφημερίδα  LE MONDE, δημοσίευσε σχετικό  άρθρο με τίτλο « θα γίνουμε ηλίθιοι;»  (Allons-nous devenir debiles ?) ---που θεωρήθηκε πραγματική βόμβα,---κατά το οποίο,οι διανοητικές μας ικανότητες βαίνουν  μειούμενες, εξαιτίας μιάς συσσώρευσης δυσμενών μεταλλάξεων στις ζώνες τού DNA  που ρυθμίζουν την εγκεφαλική μας οργάνωση.

( Το γαλλικό κείμενο στο « Παράρτημα»)

 Στην αντίθετη πλευρά,ο  νευρολόγος και ερευνητής Lionel Naccache,χαρακτηρίζει τη θεωρία ως απλή υπόθεση, επισημαίντας τον ρόλο  παραγόντων μη γενετικών,όπως η παιδεία κλπ.που διεγείρουν τις νοητικές μας ικανότητες ,παράγοντες που σήμερα  παίζουν πολύ μεγαλύτερο ρόλο,απ΄ό,τι πριν από 100.000  χρόνια.Οι οπαδοί τής εξέλιξης επιμένουν στην σπουδαιότητα των  κοινωνικών αλληλεπιδράσεων ,που  κατ’ αυτούς,ο Gerald Crabtree  παραγνωρίζει.Οι Evelyne Heyer και Frιedchic Austerlitz,τού  οικο-ανθρωπολογικού και εθνολογικού εργαστηρίου στο Παρίσι, λέγουν ότι, το άρθρο τού  Gerald Crabtree  είναι   γεμάτο από λάθη και ότι, ο συγγραφέας δεν είναι ειδικός σε θέματα εξέλιξης .Ο Michel Raymond, ερευνητής  σε θέματα εξελικτικής βιολογίας  έχει και αυτός τις αντιρρήσεις του.

 Ο Schrodinger(ό.π.140 επ.)   αφού λέγει ότι, το ερώτημα είναι δύσκολο να απαντηθεί, θεωρεί μάλλον απίθανη μια περαιτέρω εξέλιξη για την περίπτωση τού ανθρώπου,  επικαλούμενος εκτός άλλων την μικρή(ή και αμφισβητούμενη) σημασία των  μεταλλάξεων και το « μπλοκάρισμα» τού μηχανισμού δημιουργίας απογόνων.Ειδικότερα  όμως στο θέμα τής διανοητικής ανάπτυξης,όχι μόνον δεν ομιλεί, για βελτιωτική εξέλιξη, αλλά αντιθέτως (ό.π.153) πιστεύει ότι,  η αυξημένη βιομηχανοποίηση και « ανοησοποίηση»των περισσότερων κατασκευαστικών διαδικασιών, επιφυλάσσουν τον σοβαρό κίνδυνο ενός γενικού εκφυλισμού,των οργάνων τής νοημοσύνης μας.

        Σε μια συνέντευξη  του,o  Freeman Dyson μαθηματικός  και καθηγητής στο Ινστιτούτο προχωρημένων σπουδών ( Institute for Advanced Study) στο  Princeton, υποστηρίζει ότι,υπάρχει  ένα τέλος σ’ αυτό που αποκαλεί Δαρβίνεια εποχή, όπου η βιολογική εξέλιξη  θα αντικατασταθεί από την πολιτισμική εξέλιξη ,με την έννοια ότι, οι μεγάλες αλλαγές  στον τρόπο  ζωής,θα αποτελούν  την μεγάλη δύναμη.

` Ο  διδακτορικός  φοιτητής τής εξελικτικής ανθρωπολογίας στο Global Brain Institute, Cadell Lasτ (ο οποίος εκθέτει τις απόψεις του σε μια μελέτη,δημοσιευθείσα στο Current Aging Science,όπου επικαλούμενος κι άλλους μελλοντολόγους, όπως  τούς Ray Kurzweil και Francis Heylighen, θεωρητικολογεί -όπως  γράφει η Christina Sterbenz στο Business Insider- για την ανθρώπινη αλληλεπίδραση με την τεχνολογία, βασιζόμενος σε παρατηρήσεις τού παρελθόντος γύρω από την εξέλιξη των πρωτεύοντων και τη βιολογία --,μελέτη που  περιληπτικώς διάβασα  στο διαδίκτυο ,  την 25-12-2014, υπό τον τίτλο «Έρχεται νέο είδος ανθρώπου»)  λέγει ότι,το προσδόκιμο όριο ζωής των ανθρώπων έχει αυξηθεί από περίπου 45 έτη στις αρχές τού 20ου αιώνα στα 80 στις μέρες μας , όριο που  θα αυξηθεί στα 120 χρόνια έως το 2050,ότι, το  ανθρώπινο είδος περνά μια σημαντική εξελικτική μετάβαση, συγκρίσιμη με αυτή τής μετάβασης από τους προπιθήκους σε πιθήκους και από εκεί στους ανθρώπους,λόγω των εξελίξεων στον τομέα τής τεχνολογίας, οι οποίες θα επηρεάσουν τη φυσική επιλογή, άποψη γνωστή,ως «ριζική επέκταση τής ζωής». Ότι, εκτός από πιο μεγάλης διάρκειας ζωή,  οι , άνθρωποι θα καθυστερήσουν πιθανόν κι άλλο το χρονοδιάγραμμα βιολογικής αναπαραγωγής και θα μειώσουν τον αριθμό των απογόνων τους,ότι,όλες οι αλλαγές μαζί θα μπορούσαν να υποδηλώνουν ένα «νέο είδος ανθρώπου», περισσότερο εστιασμένο στον τομέα τού πολιτισμού παρά στη βιολογία,ότι,από το «ζήσε γρήγορα και πέθανε νέος»  θα μεταβούμε στο «ζήσε αργά και πέθανε γέρος» ,ότι, σύμφωνα με τη θεωρία τής ιστορίας τής ζωής, η φυσική επιλογή διαμορφώνει τη διάρκεια τής ζωής ενός οργανισμού και το χρονοδιάγραμμα σημαντικών γεγονότων για την παραγωγή  πιο   δυνατών –και κατά συνέπεια πιο πιθανόν να επιζήσουν-   απογόνων.  Και καταλήγει :«Οι οργανισμοί πρέπει να επιλέγουν πώς θα περνούν το  χρόνο τους, ανάμεσα στο «αποκτώ» όσο περισσότερους απογόνους  στο «μπορώ ή το προσέχω περισσότερο εκείνους που θα μπορούν να επιτύχουν στη ζωή» και ότι, καθώς ο εγκέφαλος συρρικνώνεται, οι οργανισμοί απαιτούν περισσότερη ενέργεια και χρόνο για να αναπτύξουν το πλήρες δυναμικό τους. Ότι, προέκυψαν τρεις σημαντικές αλλαγές στην ιστορία των πρωτευόντων ως προς τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και την καθυστέρηση τής αναπαραγωγής μεταξύ προπιθήκων και μαϊμούδων, μαϊμούδων και πιθήκων και πιθήκων και ανθρώπων,ότι, οι άνθρωποι αφιερώνουν ήδη τον περισσότερο χρόνο και την ενέργειά τους στην ανατροφή των απογόνων τους από οποιοδήποτε άλλο είδος πρωτευόντων και μάλιστα, αυτό το μοτίβο γίνεται όλο και πιο ακραίο.Οτι, η ιστορία τής ανθρώπινης ζωής σε όλη την εξέλιξη τού ανθρώπινου είδους μπορεί να ειδωθεί ως μια μεγάλη τάση για καθυστερημένη σεξουαλική ωρίμανση και βιολογική αναπαραγωγή –ότι, ενώ οι φυσικές ανάγκες τροφοδότησαν τις προηγούμενες εξελικτικές αλλαγές, οι πολιτιστικές και τεχνολογικές καινοτομίες θα οδηγήσουν στην επόμενη στροφή, η οποία έχει επιταχυνθεί από τη Βιομηχανική Επανάσταση,ότι,«Κανείς έχει περιορισμένο χρόνο και ενέργεια από τη γέννησή του μέχρι το θάνατό του και πρέπει να καταλήξει αν θέλει να αφιερώσει αυτό το χρόνο και ενέργεια στη βιολογική αναπαραγωγή ή στην πολιτιστική αναπαραγωγή» Ότι, ακόμη και τώρα μπορεί κανείς να δει αποδείξεις καθυστερημένης αναπαραγωγής και μικρότερη αναλογία απογόνων ανά άτομο σε πολλές χώρες.Παρά τους φόβους για υπερπληθυσμό,  πάνω από τις μισές χώρες (σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία) έχουν φτάσει σε ένα ποσοστό γονιμότητας μικρότερο από 2,1.«Καθώς οι χώρες γίνονται πιο εξελιγμένες κοινωνικοοικονομικά, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι –ειδικά οι γυναίκες- έχουν την επιλογή να συμμετάσχουν στην πολιτιστική αναπαραγωγή» .Επιπλέον, η εμφάνιση τής τεχνητής νοημοσύνης θα αντισταθμίσει την ανάγκη για λιγότερα προσόντα, για θέσεις εργασίας με χαμηλότερα προσόντα και θα δώσει στα άτομα την ευκαιρία να «εξ ερευνήσουν την πολιτιστική   αναπαραγωγή ως ένα λειτούργημα» λέγει ακόμη. Σε πολλές περιπτώσεις η βιολογική αναπαραγωγή έχει γίνει πολύ ακριβή, στο πλαίσιο της αυξανό μενης πίεσης για προσαρμογή στις τεχνολογικές εξελίξεις.»

  Συμπερασματικά, ο Last προβλέπει την εμφάνιση μιας «ποικιλίας» ανθρώπων που θα μπορούν να ζουν πολύ περισσότερο και να κάνουν παιδιά πολύ αργότερα στη ζωή τους, σε σύγκριση με τους σύγχρονους ανθρώπους.

Γενικώς υπάρχουν δύο  απόψεις.

 Η  πρώτη είναι θετική:  η μείξη τού ανθρώπου επιτρέπει   βιολογικούς νεωτερισμούς-γενετικές παραλλαγές.To ανθρώπινο είδος όντως   διασπάστηκε   εδώ και 75000 χρόνια   σε διάφορες ομάδες που κάθε μια γνώρισε γενετικές αλλαγές.Η τωρινή μείξη εξασφαλίζει  μια ζύμωση  γενετική μεταξύ των διαφόρων  κλάδων  που είχαν διαχωρισθεί.

 Η δεύτερη τάση είναι πολύ πιο ανησυχητική, και έρχεται σαν αντίβαρο τής πρώτης. Οι  δυσμενείς γενετικές παραλλαγές συσσωρεύονται στο ανθρώπινο γονιδίωμα. Η  πρόσφατη αυτή,συσσώρευση είναι ήδη φανερή : Μια μελέτη δημοσιευθείσα στην Επιθεώρηση Nature ,στα τέλη Νοεμβρίου 2012,αποκαλύπτει ότι, το  80 % των επιβλαβών  γενετικών παραλλαγών  στο ανθρώπινο είδος εμφανίστηκαν μόνον τα τελευταία 5 000 έως 10 000 χρόνια.

Σε κάθε γενιά 70 χημικές βάσεις τού DNA μας,αντιγράφονται κακώς από τον κυτταρικό ,μηχανισμό, κατά την κατασκευή των ωαρίων και των σπερμάτων. Αυτά τα αντιγραφικά λάθη, είναι η ρωγμή  από την οποία γεννάται η αλλαγή.Εάν το κόστος τού σφάλματος ήταν μηδενικό,δεν θα υπήρχε καμμιά εξέλιξη των ειδών,και θα είμασταν για πάντα βακτήρια! Οι αρνητικές μεταλλάξεις, εξοβελίζονται  από την φυσική επιλογή: τα σχετικά γονίδια  δεν μεταβιβάζονται γιατί ο « ιδιοκτήτης» δεν έφθανε στην ηλίκία τής αναπαραγωγής. Με την ανάπτυξη τού εγκεφάλου,όμως η δαρβινική εξέλιξη εδημιούργησε το δικό της ξερίζωμα : μειώσαμε σημαντικώς  την δύναμη τής επιλογής,
οργανώνοντας μια ανθρώπινη άλληλέγγυη κοινωνία . Η κατάρρευση τής νηπιακής θνησιμότητας,είναι η « μετάφραση» αυτής τής μειωμένης πιέσεως επιλογής.Αφορούσε το 20 %  περίπου των παιδιών στον XVII αιώνα,ενώ σήμερα αφορά  περίπου το 0,3 %...Πολλά παιδιά που επιβιώνουν σήμερα,δεν θα είχαν φθάσει  την ηλικία  τής αναπαραγωγής  παλαιότερα.Τελικώς η επιλογή,  καταλήγει ώστε   αυτό να  καταργείται:  Συγκεκριμένως, -και ευτυχώς –υπάρχει μεγαλύτερος απόκλεισμός    ατόμων που έχουν  μικρότερες γνωστικές  ικανότητες.

Η ιατρική,η  κουλτούρα ,η παιδαγωγική θα μειώσουν αυτήν την υποβάθμιση,για ένα διάστημα.Αλλά η γενετική μας κληρονομιά, έχει μια τάση: Να υποβαθμίζεται. Συνεχώς  χωρίς δαρβινική επιλογή.Σημαίνει άραγε αυτό,ότι, οι απόγονοί μας,θα γίνουν όλοι ηλίθιοι στους επόμενους αιώνες ή χιλιετίες; Ισως  όχι. Η βιοτεχνολογία (ίσως) αντισταθμίσει αυτές τις καταστροφικές εξελίξεις.

 Βραχυπρόθεσμα η αλληλουχυία τού DNA τού μέλλοντα νεογέννητου είναι επαναστατική.Είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί ένα σχέδιο γονιδιακό τού εμβρύου με το αίμα που θα πάρει κανείς από την μέλλουσα μητέρα.Η τεχνική αυτή,θα επεκτείνει το πεδίο τού διανοητικού ευγονισμού,που το κράτος προωθεί,ήδη, με τη διαλογή τής τρισωμίας 21 (97 %  των τρισωμιών αποβάλλονται) Μετά από το 2025,οι γενετικές θεραπείες θα μάς επιτρέπουν να διορθώνουμε τις γενετικές ανωμαλίες που απειλούν την εγκεφαλική μας λειτουργία.Το τέλος τής δαρβινικής επιλογής,θα μάς ωθήσει  σε μια γενετική μηχανική τού εγκεφάλου μας,που θα μπορούσε να ανατρέψει το μέλλον μας.

 Παραθέτουμε εδώ μια σκέψη τού Einstein,στηριζόμενου στην μεγάλη ανάπτυξη τής τεχνολογίας.Φοβάται μήπως η τεχνολογία οδηγήσει στην δημιουργία ηλιθίων(  «I fear the day when the technology overlaps with our humanity. The world will only have a generation of idiots.»)

Και ασφαλώς όλα τα παραπάνω,σχετικά με το θέμα τής ανθρώπινης ευφυίας,  αφήνουν έξω το θέμα αν ο Ανθρωπος,βαίνει βελτιούμενος ή όχι,στο θέμα τής πνευματικότητας.Θέμα που είναι ασφαλώς το σπουδαιότερο.

(περισσότερα στο Παράρτημα)

 
Στο φύλλο της 2-1-2017  της γαλλικής εφημερίδας  Le Monde,δημοσιεύθηκε μικρό  απόσπασμα άρθρου,υπό την ερώτηση « Ο άνθρωπος έφθασε στα όριά του;»( L’être humain a-t-il atteint ses limites ?)

Το δημοσιεύουμε  αυτούσιο,με την ελπίδα ότι θα μπορέσουμε  νά παραθέσουμε κάποτεκαι τη μετάφραση.΄ακολουθήσει η μετάφραση.

«Αprès des décennies d’amélioration de la longévité, de la taille, des performances physiques et intellectuelles, de nombreuses données suggèrent que l’homme atteint les limites dans tous ces domaines.

Après le « plus vite, plus haut, plus fort », le prochain défi de l’être humain sera-t-il juste de lutter pour se maintenir à niveau ? Après des décennies d’amélioration des caractéristiques humaines (longévité, performances physiques et intellectuelles, taille…), de nombreuses données suggèrent que des limites sont en train d’être atteintes dans tous ces domaines.Etat des connaissances et des controverses sur ces nouveaux plafonds de verre.Le record de longévité détenu depuis bientôt deux décennies par la Française Jeanne Calment, morte en 1997 à 122 ans, va-t-il être pulvérisé par les générations à venir ?La question des limites de la durée de vie humaine fascine autant qu’elle divise. La dernière polémique en date a été soulevée par une étude américaine, publiée en octobre dans la revue ­Nature. Selon le biologiste Jan Vijg et ses collègues, l’âge maximal au décès plafonne depuis 1995 autour de 115 ans, et la probabilité de dépasser 125 ans est très faible. Face à ces conclusions, obtenues à partir de données démographiques d’une quarantaine de pays, plusieurs spécialistes ont bondi, pointant des faiblesses statistiques jugées difficilement admissibles pour une publication du niveau de Nature.Interrogé par Le Monde, le démographe Jean-Marie Robine (directeur de recherche à l’Institut national de la santé et de la recherche médicale et professeur à l’Ecole pratique des hautes études) se dit réservé au sujet de ces résultats. Expert dans ce domaine – il conduit notamment...»

Η  ΙΣΤΟΡΙΑ--  ΕΜΦΑΝΙΣΗ  ΚΑΙ ΕΞΗΓΗΣΗ  ΤΗΣ ΖΩΗΣ.

 H ηλικία τού σύμπαντος τοποθετείται γύρω στα 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια ( Η ακτίνα του  γύρω στα 50 δισεκατομμύρια),τής Γής γύρω στα 5 δισεκατομμύρια. Η ζωή εμφανίστηκε στη Γή,πριν από 3,8,γι άλλους 3,6 δισεκατομμύρια χρόνια,με  πρώτους οργανισμούς τους προκαρυώτες, (βακτήρια)  που βρέθηκαν σε απολιθώματα 3,5 δισεκατομμυρίων  ετών. Για  τα επόμενα 1.000 εκατομμύρια χρόνια η ζωή στη Γή,  αποτελούνταν από προκαρυώτες. (Παρατηρείται δηλαδή μιά καθυστέρηση, σχετικά με την εξέλιξη ,στην συνένωση των κυττάρων,ώστε να εμφανισθούν οι πολυκύτταροι οργανισμοί- για την οποία γράφουμε πιο κάτω).Τις πρώτες συνενώσεις κυττάρων τοποθετούμε πριν από 1,6 δισεκατομμύρια χρόνια.Πριν από 635 εκατομμύρια χρόνια εξελίχθηκαν τα πρώτα πολυκύτταρα ζώα, και συνέχισαν να εξελίσσονται μέχρι να σχηματίσουν  τις 37 συνομοταξίες που γνωρίζουμε σήμερα.Πριν από 521 εκατομμύρια χρόνια εξελίχθηκαν οι τριλοβίτες ,τα πρώτα ζώα που είχαν σκληρούς σκελετούς και μάτια,με τόν σωματότυπό τους,να ομοιάζει με αυτόν των σύγχρονων ζώων.Τότε έχουμε την μεγάλη έκρηξη ζωής, που συμπίπτει ,κατά τον  Andrew Parker με την εμφάνιση τής όρασης. Για τα αίτια τής έκρηξης αυτής,έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις.Μία θεωρία βλέπει την εξήγηση στην  θεαματική αύξηση των επιπέδων τού οξυγόνου,ή μια  εξίσου θεαματική μείωση τού διοξειδίου τού άνθρακα, μια άλλη  υποστηρίζει ότι, όλα τα εξελικτικά εργαλεία  βρίσκονταν έτοιμα μέσα στα γονίδια,μια τρίτη η θεωρία τής Χιονόμπαλας με την οποία παρομοιάστηκε η Γή, κατά την οποία το λυώσιμό της,ήταν αυτό που προκάλεσε την έκρηξη τής Καμβρίου περιόδου,που όλες έχουν σήμερα απορριφθεί,μια άλλη,η θεωρία τού θηρευτή,που αντιμετωπίζει την περίπτωση που ένας θηρευτής,βρισκόνταν αιφνιδίως ανάμεσα σε ανυπεράσπιστα ζώα,πράγμα που θα οδηγούσε σε νέες εξελικτικές καινοτομίες,και τέλος η θεωρία τού   «διακόπτη των φώτων»που διετύπωσε ο Andrew Parker,κατά την οποία  η εμφάνιση τής όρασης οδήγησε γρήγορα στην ενίσχυση των σωμάτων των θηρευτών,και ανάγκασε τα ζώα για να προστατευθούν να αναπτύξουν σκελετούς,ή χημικές άμυνες,ή να υιοθετήσουν χρώματα τέτοια, ώστε να μην διακρίνονται από το περιβάλλον και έτσι να καθίστανται δυσδιάκριτα για τους θηρευτές,κλπ.Μερικά ασφαλώς εξαφανίστηκαν.(Ας σημειωθεί ότι, σήμερα παρόλο που  μάτια έχουν μόνον οι εξ από τις τριάντα επτά συνομοταξίες,πάνω από το 95% τού συνόλου των πολυκύτταρων οργανισμών  έχουν αισθητήρια όρασης.)

 Από πλευράς διατήρησης και εξαφάνισης των ειδών,(και οικολογικής) έχουμε ότι,τα είδη που ζούν σήμερα στον πλανήτη μας, αποτελούν λιγώτερο από το 2% τού συνολικού  πλήθους των ειδών που εμφανίστηκαν ποτέ στη Γή,ότι, η μέση διάρκεια  ζωής των ειδών είναι περίπου πέντε εκατομμύρια χρόνια,ότι, κάθε χρόνο εξαφανίζονται  πολλά  είδη (40.000  κατά τον Νόρμαν Μαγιερς,250.000 κατά τον Πώλ Ελριχ,100.000 κατά τον τον Εντουαρντ Γουίλσον)  και ότι, η καταγραφή των ζωντανών ειδών που έχουν αναλάβει οι βοτανολόγοι   και   οι ζωολόγοι,εδώ και τρείς αιώνες,περιλαμβάνει σήμερα 1,7 εκατομμύρια κατάγεγραμμένα είδη.Και  ο Robert Βarbault,από τον  οποίο λαμβάνονται τα στοιχεία αυτά,συνεχίζει.  « Αν μπορούμε να παραδεχθούμε ότι, απομένει να ανακαλυφθούν ελάχιστα ζωντανά είδη  μεταξύ  των σπονδυλωτών, (όπου μετράμε 46.700 είδη)και ακόμη ότι, τα ψάρια με τα αμφίβια μάς  επιφυλάσσουν εκπλήξεις,-υπάρχουν μεγάλα περιθώρια όσον  αφορά τα φυτά,(270.000 καταγεγραμμένα είδη,320.000 υποτιθέμενα) και ακόμα μεγαλύτερο όσον αφορά τα φύκια,(400.000 υποτιθέμενα έναντι των 40.000 καταγεγραμμένων) όσον αφορά τα έντομα ( που θα μπορούσαν να φθάνουν τα 8 εκατομμύρια παρόλο που αναγνωρίζουμε μόνον 950.000)-για να μην αναφερθούμε στα βακτήρια  και στους ιούς,όπου το πλήθος των ειδών που δεν έχουν ανακαλυφθεί,είναι τής τάξεως  που υπερβαίνει κατά διακόσιες φορές το γνωστό πλήθος,για τα πρώτα,και  πάνω από εκατό φορές για τα δεύτερα»

 Κατά τον Dr. Terry Gosliner  τής Ακαδημίας των Επιστημών τής Καλιφόρνιας,σε έκθεσή του που δημοσιεύθηκε το 2013, οι καλύτερες εκτιμήσεις μας,είναι ότι, μέχρι σήμερα έχουμε ανακαλύψει και περιγράψει  λιγότερα από το 10% των έμβιων μορφών που υπάρχουν στη Γή. 

 Σύμφωνα με δημοσίευμα στο  διαδίκτυο τής 30-5-2014,ο πλανήτης μας βρίσκεται στα πρόθυρα μιας νέας μαζικής εξαφάνισης των ειδών του, τής έκτης στα 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια της ύπαρξής του,  όπως υποστηρίζει νέα διεθνής επιστημονική έρευ να.Τα ζώα και τα φυτά εξαφανίζονται με ρυθμό τουλάχιστον 1.000 φορές πιο γρήγορο σε σχέση με τη φυσιολογική εξαφάνιση λόγω εξέλιξης, που συνέβαινε κατά την περίοδο προτού εμφανιστούν οι άνθρωποι στο προσκήνιο. Η έρευνα εκτιμά ότι, 100 έως 1.000 είδη ανά εκατομμύριο εξαφανίζονται πια κάθε χρόνο, μερικά από τα οποία δεν έχουν καν ανακαλυφθεί από τους επιστήμονες! Μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί και «βαφτιστεί» περίπου 1,9 εκατ. είδη, αλλά πιστεύεται ότι, υπάρχουν πολλά περισσότερα, από 5 έως 11 εκατομμύρια .. Η κυριότερη ανθρωπογενής αιτία εξαφάνισης των ειδών στην εποχή μας, είναι η καταστροφή των  ενδιαιτημάτων των ζώων και των φυτών, καθώς δεν μπορούν να βρουν μέρος να ζήσουν, αφού οι άνθρωποι συνεχώς επεμβαίνουν στη φύση, συχνά με καταστροφικό (και αυτοκαταστροφικό) τρόπο. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον βιολόγο Στιούαρτ Πιμ τού Πανεπιστημίου Ντιουκ στις Ηνωμένες Πολιτείες προχώρησαν σε μια προς το χειρότερο επικαιροποίηση τής προηγούμενης εκτίμησης που είχαν κάνει προ 20ετίας και σημειώνουν ότι, ο ρυθμός εξαφάνισης είναι 1.000 φορές πιο γρήγορος από το παρελθόν.Μελετώντας το DNA των ζώων διαχρονικά, οι βιολόγοι υπολόγισαν ότι, κατά μέσο όρο ένα είδος σπονδυλωτού «γεννά» ένα άλλο συγγενικό είδος κάθε 10 εκατομμύρια. χρόνια. Είναι όμως πιο δύσκολο να υπολογιστεί το αντίθετο, δηλαδή κάθε πότε εξαφανίζεται ένα είδος χωρίς ο άνθρωπος να έχει βάλει το «χεράκι» του, δηλαδή με βάση αποκλειστικά τις εξελικτικές δια διαδικασίες στη φύση. Αυτό που θεωρείται σίγουρο, είναι ότι, προτού εμφανιστεί ο άνθρωπος ως κυρίαρχο είδος στη Γη, τα νέα είδη εμφανίζονταν με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι τα παλαιά εξαφανίζονταν, πράγμα που οδηγούσε σταδιακά σε μεγαλύτερη βιοποικιλότητα. Σήμερα, αυτή η τάση διαφαίνεται πια να έχει αναστραφεί για τα καλά.Οι επιστήμονες προς το παρόν δεν μπορούν να πουν με σιγουριά τι σημαίνει για την υγεία των οικοσυστημάτων αυτός ο αυξημένος ρυθμός εξαφάνισης των ειδών. Δεν υπάρχει ακόμη κάποιος επιστημονικός τρόπος να προβλεφθεί σε ποιό σημείο τελικά οι συσσωρευμένες εξαφανίσεις θα επιφέρουν την τελική κατάρρευση ενός οικοσυστήματος. Όμως, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, φαίνεται απίθανο να διαρκέσουν για πολύ καιρό ρυθμοί εξαφάνισης 1.000 τουλάχιστον φορές πιο γρήγοροι σε σχέση με τους αναμενόμενους από τους ρυθμούς τής ίδιας τής φύσης.

Οι πέντε προηγούμενες εξαφανίσεις.

               

Στην ιστορία τής Γης έχουν συμβεί πέντε μαζικές εξαφανίσεις ειδών, που εξάλειψαν τουλάχιστον τα μισά είδη. Οι εξαφανίσεις αυτές συνέβησαν πριν από 440 εκατομμύρια . χρόνια, 375 έως 359 εκατομμύρια., 252 εκατομμύρια. (η μεγαλύτερη από όλες, προκάλεσε την καταστροφή τουλάχιστον τού 90% των ειδών), 201 εκατομμύρια. και 66 εκατομμύρια. χρόνια (εξαφάνιση δεινοσαύρων πιθανώς από πτώση αστεροειδούς).

Το σχετικά πάντως αισιόδοξο μήνυμα μας  νέας μελέτης είναι ότι, ακόμη υπάρχει κάποιος χρόνος για αλλαγή πορείας, ώστε να αποτραπεί μια νέα μαζική καταστροφή στη βιοποικιλότητα τού πλανήτη μας. Η νέα τεχνολογία (π.χ. δορυφορικές φωτογραφήσεις απομονωμένων περιοχών) και η ενεργός εμπλοκή των πολιτών στις προσπάθειες προστασίας των ειδών αποτελούν παράγοντες ελπίδας για το μέλλον. «Είμαστε όχι στο μέσον, αλλά στα πρόθυρα μιας έκτης μαζικής εξαφάνισης. Το αν θα την αποφύγουμε, θα εξαρτηθεί από τις πράξεις μας», δήλωσε ο Πιμ.

(Η νέα  αυτή μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Science». )

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΓΙΑ  ΤΗΝ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

 Δεν θα γίνει  εκτενής αναφορά στη θεωρία τής πανσπερμίας,(: κατά τον Bernal   προτάθηκε για πρώτη φορά από τον Αναξαγόρα) που συζητήθηκε αρκετά  γύρω στα 1900. Σύμφωνα μ΄αυτήν μικροσκοπικά κύτταρα,όπως βακτηριακοί σπόροι, θα μπορούσαν να διασκορπισθούν στο διάστημα,υπό την ώθηση αστρικής ακτινοβολίας.Η θεωρία αυτή, που στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε , με την αιτιολογία ότι, απροστάτευτα κύτταρα, δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν στο ταξείδι τους,  προς την Γή,επανήλθε τελευταίως,---(με την σκέψη ότι, τα κύτταρα αυτά θα μπορούσαν να μεταφερθούν με τους μετεωρίτες),--- στηριζόμενη σε αρκετά στοιχεία.Υπολογισμοί και πειράματα  δείχνουν ότι,  δεν υπάρχουν  έντονα προβλήματα στην αποδοχή τής θεωρίας αυτής,ιδίως υπό την παρατήρηση ότι,ναι μεν οι πιθανότητες για επιβίωση στο διαπλανητικό αυτό ταξίδι είναι πολύ μικρές ,-μια στα εκατό εκατομμύρια,-πλήν όμως,  αρκεί ένα μοναδικό βακτήριο, που θα επιβιώσει στο  ταξίδι  του, που θα  αφυπνισθεί, θα αναπτυχθεί, και  θα διαιρεθεί  για να γεμίσει ένα παρθένο περιβάλλον.

 Αξίζει να προστεθεί ότι, κομμάτια από βράχους με προέλευση τον πλανήτη Αρη βρέθηκαν στη Γή,ότι, αποδείχθηκε πειραματικώς, ότι, τα κύτταρα που θα υπήρχαν στους μετεωρίτες και  που θα έπλητταν  στη Γή, θα μπορούσαν να επιβιώσουν ,σε μεγάλο ποσοστό,μετά το ταξίδι τους στο διάστημα, και ότι, σπόροι και βακτήρια που βρέθηκαν  στη Γή, αφυπνίστηκαν μετά από μακρό λήθαργο,όπως σπόροι σε Αιγυπτικακούς τάφους που υπήρχαν εκεί, για 3.500 χρόνια, και βακτήρια μετά από 40.000.000 χρόνια.(Lewis Dartnell ό.π. 46 επ.) . Δεν θα γίνει επίσης αναφορά,  ούτε στην πιθανότητα να ήρθαν αστροναύτες από κάποιο άλλο πλανήτη και από τα απορρίμματα τους να προέκυψε η ζωή. Και τα δύο αυτά, για τους περισσότερους,βιοχημικούς είναι λιγότερο πιθανά και πολύ θεωρητικά ( όχι όμως για την σύγχρονη επιστήμη τής  αστροβιολογίας ).  Παραλλαγή τής   άποψης για πανσπερμία,είναι η κατευθυνόμενη πανσπερμία, που προτάθηκε από τους Φράνσις Κρίκ και Λέσλι Οργκελ.Σύμφωνα μ΄αυτή,είμαστε το αποτέλεσμα,ενός ερευνητικού προγράμματος, που επεξεργάστηκαν  νοήμονα όντα.

Είναι φανερό ότι, οι παραπάνω απόψεις ,απλώς μεταθέτουν το πρόβλημα,γιατί αφήνουν αναπάντητο το ερώτημα,πώς δημιουργήθηκε (ενδεχομένως πρωτο-δημιουργήθηκε) η ζωή(  ίσως ,πρώτα  έξω από τη Γή) και  πώς εξελίχθηκαν τα (νοήμονα) αυτά όντα.

Οι τρεις βασικές θεωρίες για την προέλευση τής ζωής

   

Αν θέλουμε να σχηματοποιήσουμε τα πράγματα έχουμε ότι, σήμερα υπάρχουν τρεις τουλάχιστον θεωρίες για το πώς προήλθε η ζωή, οι οποίες θα παρατεθούν πολύ περιληπτικά .

 Η πρώτη είναι η θεωρία τής προβιοτικής «σούπας» . Σε μεγάλες λεκάνες (μεγάλες λίμνες) πιστεύεται ,ότι, συσσωρεύτηκαν υλικά που συμπυκνώθηκαν μετά από μεγάλη ακτινοβολία και υψηλές θερμοκρασίες. Η πρωταρχική μας ατμόσφαιρα ήταν αναγωγική και περιείχε μεθάνιο, υδρόθειο, αμμωνία, μονοξείδιο και διοξείδιο τού άνθρακα. Οταν αυτά τα μόρια βρέθηκαν σε μια τέτοια «σούπα», μπόρεσαν και άρχισαν να δίδουν τις πρώτες αντιδράσεις σχηματισμού των πρώτων βιομορίων και στη συνέχεια τον σχηματισμό τού πρώτου κυττάρου, τον πιθανό προγονό μας. Η μεμβράνη που σχηματίζεται από απλά μόρια λιπιδίων, χοληστερόλης και πρωτεϊνών έχει τη δομή μωσαικού και μπορεί σε υδατικό διάλυμα να πάρει την μορφή σφαίρας εμπερικλείοντας πολλά άλλα νεοσχηματισθέντα  μόρια. Το 1953 γίνονται τα πρωταρχικά πειράματα προσομοίωσης από τον Harold Urey , που είχε κερδίσει ήδη το βραβείο Νόμπελ το 1934 και τον μαθητή του ,  Stanley Miller  υποψήφιο διδάκτορα με σκοπό να συνθέσουν τα πρώτα βιογενή μόρια. Ο  Stanley Miller,  για μερικούς,πιθανώς εμπνευσμένος από τον νομπελίστα δάσκαλό του, τού οποίου είχε ,όπως λέγεται παρακολουθήσει σχετική διάλεξη, απέδειξε πειραματικώς,ότι, σε συνθήκες παρόμοιες μ΄αυτές πού υπήρχαν,αρχικά στην γήινη ατμόσφαιρα,μπορούν να κατασκευαστούν αμινοξέα,που είναι η βάση των πρωτεινών.Το πείραμά του συνίστατο στο ότι, υπέβαλε σε ηλεκτρικές εκκενώσεις μείγμα  αερίων ενώ διοχέτευε σ΄αυτό επί αρκετές ημέρες υδρατμούς. (Γεωργάτσος ο.π.σελ.27) Συγκεκριμένως ο Miller είχε κατασκευάσει μια συσκευή, στην οποία έβαλε υδρόθειο, νερό, αμμωνία, μεθάνιο  με αποτέλεσμα , με τη βοήθεια καταλυτών ή ηλεκτρικών  εκκενώσεων,  και με θερμοκρασία 350-400° C για δύο ή τρεις βδομάδες,  να συντεθούν  σε μικρές ποσότητες βιογενή μόρια, όπως ριβόζη, αμινοξέα, κ.λπ. (Η ριβόζη είναι το πρώτο δομικό λιθάρι για να φτιαχτεί το RNA και από τη ριβόζη μπορεί να φτιαχτεί δεοξυριβόζη). Με το πείραμα  αυτό δηλαδή, μπορεί κανείς να συμπεράνει πώς από μεθάνιο, αμμωνία και νερό μπορεί να παραχθούν αμινοξέα, που είναι τα δομικά λιθάρια από τα οποία φτιάχνονται οι πρωτεΐνες, τα ένζυμα, κλπ. Συνεπώς, από απλές προβιοτικές ενώσεις μπορούμε να δούμε τον σχηματισμό in vitro σακχάρων, αμινοξέων, νουκλεοτιδίων (αδενίνης, κυτοσίνης).

 Με νέο πείραμα στο οποίο  είχε χρησιμοποιήσει  καυτό ατμό στη φιάλη, ο Stanley Miller,επέτυχε να παράξει είκοσι δύο αμινοξέα.(Andrew Parker ό.π.167).

 Και ο A.Parker συμπεραίνει:  « Σήμερα  τα περισσότερα ηφαίστεια εκτοξεύουν αέρια σαν εκείνα που χρησιμοποιήθηκαν στα επαναληπτικά πειράματα  τού Miller και οι εκρήξεις τους συνοδεύονται σχεδόν πάντοτε από ηλεκτρικές καταιγίδες.Πιστεύουμε ότι, η πρώιμη Γή εμφάνιζε υψηλή ηφαιστειακή δραστηριότητα και έτσι είναι πιθανόν εκείνα τα αρχέγονα ηφαίστεια να λειτουργούσαν ως προβιοτικά εργοστάσια,παράγοντας αμινοξέα που κατέληγαν να συγκεντρώνονται σε μεγάλες ποσότητες σε μικρές λίμνες ή σε κλειστούς παράκτιους κόλπους.Μιά  προβιοτική σoύπα-ένα λίκνο για τη ζωή  είχε ετοιμασθεί,……….. Φυσικά απαιτείται ένα ακόμη βήμα για να καταστή δυνατή η εμφάνιση τής ζωής: τα αμινοξέα πρέπει να συνενωθούν για να σχηματίσουν πρωτείνες και στη συνέχεια κύτταρα.Ο σχηματισμός των πρωτεϊνών είναι το εύκολο μέρος τής διαδικασίας Τα αμινοξέα μπορούν άνετα να συνενώνονται μόνα τους έστω και  χάνοντας στην πορεία κάποια άτομα υδρογόνου και οξυγόνου  υπό τη μορφή νερού (μια αντίδραση γνωστή ως αφυδατική σύνθεση). Το κύτταρο όμως δεν έχει τόσο απλή δομή παρά το γεγονός ότι, τα πρώτα κύτταρα που εμφανίστηκαν στη Γή ήταν πράγματι απλά σε σχέση με πολλά σημερινά. Το κύτταρο ενός  ζώου, για παράδειγμα, περιέχει μικροσκοπικά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας που ονομάζονται μιτοχόνδρια, ένα οργανωτικό κέντρο που ονομάζεται πυρήνας (ο οποίος περιέχει το DNA) και μια συνοριακή περίπολο που έχει τη μορφή μιάς μεμβράνης η οποία αποφασίζει με αυστηρά κριτήρια τι θα μπεί στο  κύτταρο και τι θα βγει από αυτό και επιπλέον, μεταξύ των δύο στρώσεων τής μεμβράνης διεξάγονται ένα σωρό χημικές διαδικασίες…..είναι απολύτως  εφικτή στην θεωρία και πλέον σχεδόν και στην εργαστηριακή πράξη ,η αυτόματη δημιουργία ενός πρωτοκύτταρου…………………».

  Γύρω στο 1960, όπως διάβασα   έγιναν κι άλλα πειράματα προσομοίωσης σε υψηλές  θερμοκρασίες, (,επανελείφθησαν και προσφάτως) που προσπαθούν να μιμηθούν τις συνθήκες τής προβιοτικής εποχής. Οι Σίντεϊ και Φοξ, για παράδειγμα, δημιούργησαν τις πρωτεινοειδείς  μικρό-σφαίρες . Αμινοξέα που θερμάνθηκαν για πολλές μέρες (περίπου δέκα) σε υψηλή θερμοκρασία (350° C) φτιάχνουν στοιχειώδεις μορφές που προσομοιάζουν στα πρωταρχικά κύτταρα. Το ίδιο μπορεί να γίνει σήμερα in vitro με υπερήχους και λιποειδή:Παράγονται λιποσωμάτια που ονομάζονται κύτταρα-φαντάσματα.

Παραπλήσια άποψη είδε το φώς της δημοσιότητας πρόσφατα με σχετική ανάρτηση την 11 -5-2017 στις ειδήσεις του διαδικτύου,υπό τον τίτλο :Η ζωή μπορεί πράγματι να γεννήθηκε σε μία ζεστή λιμνούλα.
Παραθέτουμε σχετικό απόσπασμα:
“Πού ήταν η κοιτίδα της ζωής: Στην ξηρά ή μέσα στη θάλασσα; Οι περισσότεροι επιστήμονες τείνουν προς τη δεύτερη εκδοχή, αλλά μια νέα ανακάλυψη γέρνει τη ζυγαριά προς την πρώτη -αν και σίγουρα δεν θα είναι η οριστική απάντηση στο κρίσιμο αυτό ερώτημα.Επιστήμονες ανακάλυψαν σε πανάρχαια κοκκινωπά ηφαιστειακά πετρώματα της Δυτικής Αυστραλίας ίχνη απολιθωμάτων της πιο πρώιμης ζωής με «στεριανή» προέλευση που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα, καθώς χρονολογούνται προ περίπου 3,48 δισεκατομμυρίων ετών.Την εποχή εκείνη, η συγκεκριμένη περιοχή μπορεί να ήταν ένα μικρό ηφαιστειακό νησί γεμάτο θερμοπηγές και λιμνούλες. Σε κάποια από αυτές ίσως ξεκίνησε η ζωή στη Γη.Έως σήμερα, οι αρχαιότερες ενδείξεις μικροβιακής ζωής με προέλευση την ξηρά προέρχονταν από απολιθώματα σε πετρώματα της Νότιας Αφρικής με ηλικία 2,7 έως 2,9 δισεκατομμυρίων ετών. Αν η ανακάλυψη στην κατάξερη και απομονωμένη περιοχή Πιλμπάρα της Αυστραλίας επιβεβαιωθεί, τότε ίσως δικαιώσει τον Κάρολο Δαρβίνο, ο οποίος το 1.871 δήλωσε ότι η ζωή πιθανότατα ξεκίνησε σε κάποια θερμή λιμνούλα της ξηράς και όχι στη θάλασσα.Οι ερευνητές από την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, με επικεφαλής την γεωεπιστήμονα Τάρα Ντζόκιτς του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας (UNSW) στο Σίδνεϊ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Nature Communications.Όπως είπε η Ντζόκιτς, «τα συναρπαστικά ευρήματα δεν επεκτείνουν μόνο κατά τρία δισεκατομμύρια χρόνια τις αρχαιότερες ενδείξεις ζωής σε θερμοπηγές, αλλά επίσης δείχνουν ότι η ζωή κατοικούσε στην ξηρά πολύ νωρίτερα, περίπου 580 εκατομμύρια χρόνια παλαιότερα από ό,τι θεωρούσαμε έως τώρα».Αυτό, πρόσθεσε, «μπορεί να υποδηλώνει την προέλευση της ζωής σε θερμοπηγές γλυκού νερού στην ξηρά μάλλον, παρά την πιο ευρέως διαδεδομένη ιδέα ότι η ζωή αναπτύχθηκε αρχικά στον ωκεανό και μετά προσαρμόσθηκε στην ξηρά».

Η δεύτερη θεωρία, η οποία προτάθηκε το 1992, υποστηρίζει ότι, μπορεί να έχουμε ζωή σε υδρόθερμες υπόγειες περιοχές . Δηλαδή στον πυθμένα τής θάλασσας, περίπου σε 3.000 χιλιόμετρα βάθους, είναι δυνατόν να δούμε καπνοδόχους,  (οπές) απ’ όπου βγαίνει μαύρος ή άσπρος καπνός. Ο μαύρος καπνός είναι συνήθως υδρόθειο και θειούχο σίδηρο, μείγμα αναγωγικών ενώσεων . Καθώς οι καπνοδόχοι ανεβαίνουν προς τα πάνω, φαίνεται πως σχηματίζονται μικροοργανισμοί. Τέτοιοι μικροοργανισμοί, δηλαδή νηματοειδή βακτήρια, σήμερα έχουν απομονωθεί σε υπόγειες περιοχές με θερμοκρασίες πάνω από 300° C. Οι παλαιοντολόγοι έχουν υπολογίσει ότι, τα νηματοειδή βακτηρίδια εμφανίστηκαν περίπου πριν 3,2 δισεκατομμύρια χρόνια. Αρα, η ύπαρξη αυτών των νηματοειδών βακτηριδίων, σε τέτοιες υπόγειες, υποθαλάσσιες περιοχές, δημιουργεί ζωή και με πειράματα προσομοίωσης έχει αποδειχθεί στο εργαστήριο ότι, μπορούμε να παραχθούν αμινοξέα, πεπτίδια, διπε πτίδια.   Από το 1988 γνωρίζουμε ότι, χιλιάδες σύνθετα μόρια,είναι δυνατόν να σχηματιστούν με παρόμοια πειράματα. Στην νεογέννητη Γή  σύνθετα μόρια σχηματίζονταν  στην ατμόσφαιρα, και έπεφταν στους ωκεανούς,σαν βιολογική βροχή.(Trefil, ό.π.214 )

Η τρίτη θεωρία  ουσιαστικά εξηγεί μερικές παρατηρήσεις που είχε κάνει ο Δαρβίνος. Οταν έκανε τις μελέτες του στα νησιά Γκαλαπάγκος, ο Δαρβίνος είχε παρατηρήσει ότι, σε περιοχές όπου τα νερά ήταν ζεστά υπήρχαν υπερπληθυσμοί, δηλαδή περισσότερη ζωή. Σήμερα, χάρη σε πειράματα  παλαιοντολόγων, βιοχημικών,  και βιολόγων  διαπιστώθηκε ότι από  τέτοιες σχισμές, με θερμοκρασία 1.200°C, ανέρχονται υλικά στην επιφάνεια τής θάλασσας και όταν αναμιχθούν με το νερό δημιουργούνται θερμόφιλοι, αυτότροφοι μικροοργανισμοί. Συνεπώς, έχουμε μαρτυρίες και γι’ αυτή τη θεωρία, ότι, δηλαδή δημιουργείται ζωή δίπλα από σχισμές, δίπλα από υποθαλάσσιες ρωγμές.

Ανεξαρτήτως από την διαφορά που παρουσιάζουν οι παραπάνω θεωρίες,παραμένει το ότι,  η ζωή ξεκίνησε βασισμένη σε λίγα απλά μόρια, και ειδικότερα τού νερού,τού υδροκυάνιου,τού διοξειδίου τού άνθρακα, και τής αμμωνίας  και ,ότι, τα απαραίτητα για τη ζωή συστατικά υπάρχουν σε μεγάλη αφθονία στο Σύμπαν.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ

.    

 Η  πρώτη  ίσως νύξη τής ανθρωπότητας, για την βιολογική εξέλιξη, αποδίδεται,όπως ήδη γράφηκε  στον Αναξίμανδρο (περ.610-546 π.Χ),που ξεκινώντας από το ότι, τα ανθρώπινα βρέφη  είναι αβοήθητα κατά τη γέννηση τους και επομένως αν ο πρώτος άνθρωπος είχε κατά κάποιον τρόπο εμφανισθεί επί τής Γής ως βρέφος δεν θα μπορούσε να επιβιώσει,συμπέρανε  πώς οι άνθρωποι   θα πρέπει να έχουν εξελιχθεί από άλλα ζώα. Κατά τον  Γιάννη Κορδάτο  (βλ.προχείρως Εισαγωγή του,  στο Πλάτωνος «Ευθύφρων» Εκδόσεις Ι.Ζαχαροπούλου, 1939,σελ.8) ο Αναξίμανδρος ασχολήθηκε και με την βιολογία  και  με την ιδέα του νόμου τής κληρομικότητας και της προσαρμογής. Μεταξύ των προδρόμων τής εξέλιξης αναφέρονται και ο Εμπεδοκλής  (493;-423; π.Χ.) που και αυτός,προτείνει εξελικτικές ερμηνείες τού κόσμου,και επισημαίνει τις προσαρμογές των οργανισμών στις συνθήκες τού περιβάλλοντος. Ειδικότερα  αξιόλογη είναι η θεωρία  του για τη γένεση των οργανικών όντων, η οποία αναπτύσσεται με βασικό άξονα την εξέλιξη, γεγονός που έκανε τον αρχαίο στοχαστή να θεωρείται από μερικούς ως πρόδρομος τού Δαρβίνου. Η εξελικτική αυτή θεωρία  του αποτελείται από τέσσερα στάδια: στο πρώτο η γη γεννά τα οργανικά μέλη τού σώματος των ζώων διαχωρισμένα, στη δεύτερη τα μεμονωμένα οργανικά μέλη συνενώνονται σε τερατώδεις μορφές,  στην τρίτη οι τερατώδεις μορφές που προέκυψαν δεν κατορθώνουν να επιβιώσουν και παραχωρούν τη θέση τους σε νέους τύπους ζώων που έχουν την ικανότητα να συνεχίσουν τη ζωή τους, στην τέταρτη περίοδο γεννιούνται τα οργανικά όντα, όχι από τη γη αλλά το ένα από το άλλο.Είναι χαρακτηριστικά,και καταπληκτικά για την εποχή του τα λόγια του:  «ηδη γαρ ποτ’εγώ γενόμην κούρος τε  κόρη τε θάμνος τ’ οιωνός τε και έξαλος έλλοπος ιχθύς»(Ηδη εγώ κάποτε υπήρξα αγόρι και κορίτσι και θάμνος και πτηνό και αναδυόμενο λεπιδωτό  ψάρι)

Ολοι οι πολιτισμοί έχουν  διατυπώσει θεωρίες για την καταγωγή τού κόσμου  και των ζώντων όντων, συμπεριλαμβανομένου τού Ανθρώπου.Ο παραδοσιακός Ιουδαισμός και Χριστιανισμός,εξηγούν  την καταγωγή των ζώντων όντων,ως  έργο ενός παντογνώστη Θεού.Ο Γρηγόριος ο Νύσσης(335-394) και ο Αυγουστίνος,(354-430) υποστήριζαν ότι ,ο Θεός δεν εδημιούργησε αρχικώς,όλη τη πλάση,αλλά κάποια είδη εξελίχθηκαν σε ιστορικούς  Χρόνους.

 Το ότι, οι οργανισμοί μπορούσαν να αλλάξουν μέσα από φυσικές διαδικασίες, δεν εξετάστηκε σαν βιολογικό θέμα από τους Χριστιανούς τού Μεσαίωνα.Αντιμετωπίστηκε μόνον  συμπτωματικά, σαν πιθανότητα από πολλούς,όπως ο Αλβέρτος ο Μέγας και ο μαθητής του Θωμάς ο Ακινάτης.(1224-1274).Ο τελευταίος έκρινε πώς  η ιδέα ότι, σκουλήκια  και  μυίγες παράχθηκαν από άψυχη ύλη όπως το σάπιο κρέας δεν ήταν αντίθετη με την χριστιανική πίστη,είπε όμως ότι, ήταν έργο των επιστημόνων  να αποφανθούν αν όντως κάτι τέτοιο συνέβαινε. Τέσσαρες  αιώνες  αργότερα, το ερώτημα  αν οι ζωντανοί οργανισμοί μπορούσαν να δημιουργηθούν από άψυχη ύλη,απαντήθηκε από τον Ιταλό Φραντσέσκο Ρέντι, που τοποθέτησε φλασκιά   με διαφορα είδη κρέατος, άλλα σφραγισμένα και άλλα ακάλυπτα, και είδε ότι, τα σκουλήκια εμφανίστηκαν μόνον στο ακάλυπτο κρέας.Ο  γάλλος Ζαν Μπατίστ ντε Μονέ ιππότης τού Λαμάρκ,(1744-1829) ήταν ο πρώτος,που διετύπωσε την πρώτη  ευρεία θεωρία τής εξέλιξης. Υποστήριξε ότι, οι ζώντες οργανισμοί αποτελούν μια πρόοδο,με τους ανθρώπους να αποτελούν την υψηλότερη μορφή. Πίστευε ,ότι, οι μακρινοί πρόγονοι των ανθρώπων ήταν σκουλήκια, και άλλα κατώτερα πλάσματα,και ότι, κληρονομούνται και τα επίκτητα χαρακτηριστικά,---πράγμα που σήμερα δεν δέχεται η  επιστήμη( βλ.όμως πιο κάτω και αντίθετη μειοψηφούσα  άποψη) για τα χαρακτηριστικά αυτά---και ,ότι ,η  ζωή έχει την έμφυτη ιδιότητα να βελτιώνεται με τον χρόνο,από τους κατώτερους οργανισμούς μέχρι τους πολυπλοκώτερους .Ένα αιώνα αργότερα  μια σχεδόν παρόμοια θεωρία διατυπώθηκε από τον γάλλο  φιλόσοφο Ανρί Μπερξόν(1859-1940)  στο έργο του, «L évolution créatrice» .Ετσι φθάνουμε στον Κάρολο Δαρβίνο,για τον οποίο αναφερόμαστε εκτενέστερα πιο κάτω.O A.G.Cairns-Smith γράφει ότι,  «η άργιλος θα πρέπει να ήταν η πρώτη ύλη τής πρώτης ζωής-πράγμα που κατά κάποιο τρόπο είναι γραμμένο στη Βίβλο…»(ό.π.182),( :Πριν από 2.500 περίπου χρόνια ο Ξενοφάνης έλεγε ;  «Πάντες με γάρ γαίης τε και ύδατος  εκγενόμεθα»)ότι, οι δομές των αργίλων συναρμολογούνται από μόνες τους και δεν είναι αποτέλεσμα μηχανικής δράσεως κάποιων οργανισμών ,ούτε προιόντα αλλόκοτων  γεωχημικών συνθηκών (137),(υποθέτει), ότι, τα απλά αμινοξέα είναι προβιοτικά προιόντα,σε αντίθεση με τα ενεργοποιημένα νουκλεοτίδια(83) πράγμα που τον οδηγεί στην σκέψη ότι, ίσως να υπήρξαν πρωτόγονοι οργανισμοί που δεν χρειάζονταν νουκλεοτίδια,αλλά εξελισσόμενοι, να  τα δημιούργησαν( 87), ότι, η εξέλιξη δεν ακολουθεί κάποιο σχέδιο, δεχόμενος (72) ότι, όλες οι γνωστές έμβιες οντότητες είναι κατά βάση οι ίδιες,άποψη ---που βασικώς βρίσκουμε,από πλευράς σχεδιασμού, και στον Neil Shubin που -—αναφερόμενος   ειδικότερα στο μάτι,(98) γράφει « Αυτό που δεν είναι ξεκαθαρισμένο για το μάτι,-και αποτελεί προσφιλή πρόκληση για τον Δαρβίνο-είναι το πώς εξελίχθηκαν τα συστατικά ,αφού ο μηχανισμός ,λειτουργεί μόνον, όταν τα συστατικά βρίσκονται στην θέση τους ,και λειτουργούν.Όχι πώς αυτό είναι πρόβλημα τού ματιού. Οι οργανισμοί είναι γεμάτοι τέτοιους μηχανισμούς, και επικρατεί γενικά ή άποψη πώς το γνώισμα κλειδί, των ζωντανών οργανισμών, είναι ακριβώς ότι,  φαίνονται να έχουν σχεδιασθεί (Θυμηθείτε τον Κόλεριτζ για τη ζωή. «Ένα όλον που προυποτίθεται από όλα τα μέρη του»)ότι ,ίσως σε κάποια πρώιμη εξελικτική φάση ,προτού υπάρξει ζωή όπως τη γνωρίζουμε ,υπήρξαν άλλα είδη, εξελισσομένων συστημάτων, άλλοι οργανισμοί, που στην ουσία επινόησαν το δικό μας σύστημα,(103) ότι, η εξέλιξη συνίσταται στην επεξεργασία γενετικών πληροφοριών,ότι, οι πρόγονοί μας ίσως ήσαν φτιαγμένοι από διαφορετικά υλικά απ΄ό,τι οι σημερινοί απόγονοί τους,  ότι, ίσως τα πρώτα βιοχημικά υλικά ήσαν τελείως διαφορετικά από τα σημερινά,(106),ότι, μόνον τα μηνύματα είναι εξ ορισμού ουσιαστικής σημασίας για την εξέλιξη(110)ότι,  ούτε το RNA ούτε το  DNA  ήταν τα αρχικά γενετικά υλικά.(112),ότι ,δεν υπάρχει αυτόματη γέννηση, ότι, δηλαδή οι οργανισμοί προέκυπταν άμεσα με μετασχηματισμούς τής ύλης που δεν απαιτούσαν  την αναπαραγωγή προγενέστερων οργανισμών(156)..»

Ο ΔΑΡΒΙΝΟΣ

Ο Charles Darwin  γεννήθηκε  το 1809.Το βιβλίο του( On the origin of Species by means of Natural selection) σχετικά με την εξέλιξη εδημοσίευσε το 1859.Δεν θα επεκταθούμε σε βιογραφικά στοιχεία.  Προ τού Charles Darwin και τού Alfred Wallace (που αδίκως έχει παραγνωρισθεί και που πριν από τη δημοσίευση τού βιβλίου τού Δαρβίνου   τού είχε στείλει τις δικές του παρατηρήσεις σχετικά με την εξέλιξη  και είχε πεί  ότι « τα είδη τείνουν γενικώς να απομακρύνονται από την αρχική μορφή τους»,) ένας  Σκωτσέζος,ο Patrick Matthew (1790-1874) είχε προβάλει την ιδέα μιας εξέλιξης σε μεγάλη κλίμακα  δια τής φυσικής επιλογής.Αλλά για λόγους που δεν θα εκτεθούν εδώ, και τους οπoίους ο αναγνώστης μπορεί να βρεί στο βιβλίο τού  P.Whitfield) η δόξα κερδήθηκε  από τον Δαρβίνο.

        Ο δαρβινισμός είναι η κρατούσα σήμερα άποψη.Ο Δαρβίνος δέχθηκε ότι, οι ανθρώπινοι οργανισμοί έχουν σχεδιασθεί για ορισμένους σκοπούς,δηλαδή να πραγματοποιούν ορισμένες λειτουργίες,ότι, η εξέλιξη δεν σημαίνει κατανάγκη πρόοδο,έδωσε μια φυσική εξήγηση τού σχεδίου,(:φυσική επιλογή) που εξηγούσε την προσαρμοστική οργάνωση των ζώντων οργανισμών, είπε ότι, φυσική επιλογή είναι  η διαφορική αναπαραγωγή κληρονομικών  παραλλαγών  με την έννοια ότι, οι χρήσιμες παραλλαγές  πολλαπλασιάζονται  πιο αποτελεσματικά, με το χρόνο  από τις λιγότερο χρήσιμες,   ότι, επομένως  η εξέλιξη  συνίσταται  σε αλλαγές   στην κληρονομική δομή τού οργανισμού, και ότι, καταγόμαστε από τον ίδιο κοινό πρόγονο,ένα μονοκύτταρο οργανισμό( LUCA :Last Universal Common Ancestor)

Για  να μην προδώσουμε τον Δαρβίνο  πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι,και ο ίδιος δεν εξέφρασε βεβαιότητα για την άποψή του ως προς την εξέλιξη.Περιορίστηκε να πεί  ότι, υπάρχει μεγαλείο στην άποψη ότι, πιθανόν όλα τα οργανικά όντα πού έζησαν στη Γή,κατάγονται από μια πρωταρχική μορφή,στην οποία πρωτοεμφανίστηκε η ζωή.( "Therefore I should infer from analogy that probably all the organic beings which have ever lived on this earth have descended from some one primordial form, into which life was first breathed.". The very last sentence is a restatement of the hypothesis: "There is grandeur in this view of life, with its several powers, having been originally breathed into a few forms or into one.")

    Δύο σημεία σχετικά με τις απόψεις του Δαρβίνου,πρέπει νά επισημανθούν

` α.Ο Δαρβίνος ασχολείται με την εξέλιξη τού ζωντανού,τής ζωής  όχι του άβιου κόσμου.Δεν εξηγεί  ούτε προσπάθησε να εξηγήσει τον τρόπο με τον οποίο η « άψυχη» ύλη, μεταμορφώθηκε σε ζωή. Θεωρούσε χάσιμο χρόνου ν΄ασχοληθεί με το πρόβλημα ΄τής προέλευσης τής ζωής. Σε μια επιστολή του σένα βοτανολόγο φίλο του έγραφε :it is mere rubbish thinking at present of the origin of life,one might as well think of the origin of matter” Και σε άλλο σημείο  αναφερόμενος στο πώς αναδύθηκε η ζωή ,πώς ο σχεδιασμός,η λειτουργία και ο σκοπός ήσαν ενσωματεάνα στην άβια ύλη,είναι άλυτο , είναι ένα αγκάθι δια τις φυσικές επιστήμες : (The central question of how life emerged –how design ,function  and purpose were generated and incorporated  into non living matter remained unresolved ,a perpetual thorn in the side of the physical sciences(  εν Addy Pross ό.π.35)

 .β.Παρόλα αυτά,(δια)φαίνεται μια προσπάθεια,ή τουλάχιστον μια σκέψη τού να εμφανίσει την εξέλιξη ως εφαρμογή  ενός γενικώτερου νόμου. Σε μια επιστολή του  στον George Wallich το 1882,έγραφε:

“ I believe that I have somewhere said(but cannot find the passage) that the principle of continuity renders it probable that the principle of life will hereafter be shown,to be part or consequence ,of general law.”( εν Addy Pross ό.π.ΧΙΙΙ)

 Σε μια προσπάθεια (τουλάχιστον συμβολικής)  σχετικής πληρότητας,παραθέτουμε απόσπασμα,κειμένου γραμμένου από το ίδιο τον Δαρβίνο,ως προς το πώς αντιλαμβάνεται ο ίδιος  τη  φυσική επιλογή.

«Εάν στο διάβα των αιώνων και κάτω από μεταβαλλόμενες συνθήκες ζωής τα οργανικά μετασχηματίζονται έστω και λίγο όσον αφορά τα διάφορα μέρη τής οργάνωσης τους, πράγμα που πιστεύω δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, και αν κατά τη διάρκεια κάποιας χρονικής περιόδου, εποχής ή έτους,διεξάγεται ένας σκληρός αγώνας για τη ζωή, οφειλόμενος στη γεωμετρική αύξηση κάθε είδους, πράγμα που είναι σίγουρα αναμφισβήτητο,τότε λαμβάνοντας υπ' όψιν την άπειρη πολυπλοκότητα των σχέσεων όλων τόσο μεταξύ τους όσο και με τις συνθήκες ύπαρξής τους, πολυπλοκότητα η οποία προξενεί μία απέραντη ποικιλία,από δομές,συστατικά και συνήθειες, ποικιλία που αποβαίνει πλεονεκτική γι΄αυτά τα όντα, πιστεύω ότι, θα ήταν πολύ παράξενο αν δεν προέκυπτε κάποτε για κάθε είδος μία παραλλαγή ωφέλιμη για την ευημερία του,όπως ακριβώς έχουν προκύψει τόσες και τόσες παραλλαγές ωφέλιμες για τον άνθρωπο. Αλλά αν πράγματι προκύπτουν ωφέλιμες παραλλαγές για κάθε οργανικό είδος, χωρίς αμφιβολία τα άτομα που χαρακτηρίζονται από αυτές θα   έχουν περισσότερες πιθανότητες να συντηρηθούν στον αγώνα τής ζωής, στη βάση  δε τής ισχυρής αρχής τής κληρονομικότητας, τα άτομα αυτά θα έχουν την τάση να παράγουν απογόνους που χαρακτηρίζονται από τις ίδια παραλλαγές. Αυτήν την αρχή συντήρησης ονόμασα, χάριν συντομίας Φυσική Επιλογή.» (Δαρβίνος [1859] 1964, 126 - 127).

(περισσότερα στο ¨Παράρτημα)

 Πρέπει να διευκρινισθεί,ότι, ακόμη και αν ο Δαρβίνος,είχε εδραιώσει πλήρως το ρόλο τής φυσικής επιλογής,όσον αφορά την προέλευση των ειδών,αυτό δεν θα σήμαινε ότι, η εν λόγω διαδικασία,αποτελεί και τον μοναδικό τρόπο ανάδυσης νέων ειδών.Δεν απέκλεισε  ο Δαρβίνος,τις μεταλλάξεις, δεχόμενος ότι, δεν υπάρχει καμιά αιτιώδης συνάφεια,  μεταξύ τής εμφάνισης μιάς μετάλλαξης  και τής όποιας χρησιμότητάς .Ο Δαρβίνος  συνέλαβε την θεωρία τής εξέλιξης,μέσω φυσικής επιλογής,ως αφορώσας μεγάλους πληθυσμούς,δηλαδή ως μια στατιστική θεωρία.

 Όπως προκύπτει,από τα ήδη γραφέντα,η Δαρβινική άποψη δεν συνιστά επιστημονική  γνώση.Υπάρχουν όμως   παρατηρήσεις σύγχρονες, που επιβεβαιώνουν την εξέλιξη  σε έμβια όντα στην εποχή μας. Ο αναγνώστης,εκτός από άλλα βοηθήματα στα οποία μπορεί να ανατρέξει ,έχει την ευχέρεια να συμβουλευθεί και το ωραίο βιβλίο τού  Robert Barbault που αναφέρεται στην παρατιθέμενη στην αρχή βιβλιογραφία.  

Η φυσική επιλογή,μπορεί να παράγει καινοτομία,  αυξάνοντας την πιθανότητα κατά τα άλλα απίθανων γενετικών συνδυασμών.Παρόλο που δεν δημιουργεί  τις συστατικές οντότητες,πάνω στις οποίες λειτουργεί(γενετικές μεταλλάξεις)ωστόσο αποφέρει προσαρμοστικούς συνδυασμούς,που δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν διαφορετικά.Τούτο εξηγείται από ένα σχετικό χαρακτηριστικό πείραμα που έγινε με μονοκύτταρα  βακτήρια,τα Εscherichia Coli (Ayala,»Το Δώρο κλπ»68).Ένα παράδειγμα φυσικής επιλογής μάς δίνει και  ο Robert Barbault (ό.π.43) με την περίπτωση μιάς νυκτόβιας πεταλούδας ,τού « γεωμέτρη τής σημύδας» που  είναι ανοικτού χρώματος,με λευκά στίγματα, και   η οποία ,εμφάνισε μια μελανόχρωμη ποικιλία,που ονομάστηκε carbonaria, στην περιοχή τού βιομηχανικού Μάντσεσερ.Η αλλαγή αυτή αποδόθηκε,σ΄ένα συγκεκριμένο γονίδιο.Διατυπώθηκε η υπόθεση, ότι, τα τυπικά άτομα πού είναι λευκά, διακρίνονται εύκολα,στους μαύρους,καλυμμένους με βρύα(πολύ ευαίσθητα στη μόλυνση) κορμούς των μολυσμένων δασών και υφίστανται περισσότερες απώλειες από τους θηρευτές απ΄ό,τι τα μεταλλαγμένα μελανικά άτομα που « χάνονται» μέσα στο σκουρόχρωμο περιβάλλον.Το αναφερόμενο αμέσως πιο πάνω φαινόμενο τού « καμουφλάζ» συνιστά κατά  τον Βρεττανό βιολόγο Χ.Κέτλγουελ, μια απόδειξη τής φυσικής επιλογής εν δράσει.Απέδειξε ο Κέτλ γουελ,ότι, ο μελανισμός αυτός οφείλεται  σε ένα κυριάρχο γονίδιο.(Barbault   όπ.43 επ.).

Ο James G.Lennox τού Πανεπιστημίου τού Pittsburg, λέγει ( Εισαγωγή στη Φιλοσοφία κλπ.) ότι , παρόλο,  που  στον  πυρήνα τής δαρβινικής εξελικτικής θεωρίας, σ‘ένα σύστημα πληθυσμών, είναι δυνατόν να συμβεί,εξελικτική διαδικασία,και χωρίς την παρέμβαση τής φυσικής επιλογής εν  τούτοις η αρχή τής φυσικής επιλογής, παραμένει ο ουσιώδης πυρήνας  τής εξελικτικής εξήγησης.

 ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥΝΤΑΙ ΕΠΙΚΤΗΤΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ  ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ;

 Η απάντηση είναι αρνητική.Το περιβάλλον δεν αφήνει άμεσο αποτύπωμα στον οργανισμό ,αλλά επιδρά  επιτρέποντας ,επάγοντας ή εξαναγκάζοντας, έναν οργανισμό επί προυπαρχουσών παραλλαγών, εκείνων που καθιστούν τον οργανισμό ικανό να αντιμετωπίσει περιβαλλοντικές προκλήσεις.

 Για τη  σχετική εξήγηση  η Christiane Nusslein-Volhard παρατηρεί (ό.π.30)ότι «οι όποιες μεταβολές στα σωματικά κύτταρα δεν ασκούν καμία  επίδραση στις κληρονομούμενες πληροφορίες τού απογόνου.Επί πλέον οι γονιδιακές μεταλλάξεις  κληρονομούνται μόνον αν συμβούν  στα κύτταρα  τής αναπαραγωγικής σειράς.Ετσι εξηγείται γιατί δεν κληρονομούνται οι επίκτητες ιδιότητες.»

Μερικοί βλέπουν εξαιρέσεις: ( Koestler εν « Το φάντασμα κλπ.σελ.125   «Οι Ρίζες κλπ»96 )

 Παραθέτουμε τρείς περιπτώσεις.

 Πρώτη περίπτωση:Το πυκνό δέρμα που έχουν τα πέλματά μας.Το μωρό γεννιέται έτσι.Η πυκνότητα αυτή,δεν δημιουργείται με το βάδισμα.

Δεύτερη περίπτωση:Οι κάλοι στα γόνατα τής καμήλας.Η καμήλα γεννιέται μ΄αυτά.

Τρίτη περίπτωση.Τα δερμάτινα εξογκώματα που χρησιμοποεί η στρουθοκάμηλος στα καθίσματά της.Γεννιέται μ΄αυτά.

  Ο Koestler λέγει ότι, πρέπει να δεχθούμε πώς  στις  περιπτώσεις αυτές ,έχουμε κληρονομικότητα επίκτητων χαρακτηριστικιών.

O Paul Davies(σελ.280) γράφει ότι ,δεν είναι απίθανο  καί ότι από επιστημονική άποψη είναι αναμφίβολα εφικτό, να ισχύει σε ορισμένες περιπτώσεις κάποια πιό περίπλοκη εκδοχή τής κατά Λαμάρκ εξέλιξης ,η οποία  να λειτουργεί συμπληρωματικά στο βασικό δαρβινικό μηχανισμό.  

ΑΛΛΑ:

  Τα επίκτητα όμως χαρακτηριστικά συμπεριφορών δεν είναι χωρίς σημασία.

  Ηδη από το 1896, ο Τζέημς Μαρκ Μπάλντουιν  είχε υποστηρίξει πώς  οι επίκτητες ευεργετικές συμπεριφορές, μπορούσαν στη πορεία να μετατραπούν σε ένστικτα  και ότι,  παράγοντες πολιτισμικοί,χημικοί και συμπεριφορικοί, ήταν δυνατόν να επηρεάσουν το γονιδίωμα.Ειχε δηλαδή προβλέψει την μιμητική που περιγράφει το φαινόμενο  τής μόδας  που έρχεται και παρέρχεται σαν μολυσματική νόσος.

Σήμερα θεωρείται ότι, πολλά ένστικτα  μπορούν να   ενεργοποιηθούν μέσω τής κατάλληλης  διατροφής.

Εχει επίσης γραφεί πώς σύμφωνα με την επιγενετική(:νέα επιστήμη που περιέγραψε  το 1942 ο Κόνραντ Χαλ Ουάντινγκτον) τα συναισθήματα,οι φόβοι,οι εθισμοί,καθώς και άλλα ερεθίσματα και ορμονικές εξάρσεις,μπορούν να κληρονομηθούν τους απογόνους μας. Ο Gerard Cheshire (ό.π. 18) λέγει χαρακτηριστικώς ότι, είναι δυνατόν να επηρεάσουμε την έκφραση τού   DNA  μας απλώς κάνοντας σκέψεις.

 
 Εδώ έχει τη θέση της η θεωρία τού μιμιδίου ή μιμήματος(meme).Ο όρος εισήχθη από τον Richard Dawkins  το 1976. κατ' αναλογία προς το γονίδιο, τη βασική μονάδα γενετικής πληροφορίας. Ο πολιτισμός εξελίσσεται και μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα γονίδια στο φυσικό κόσμο. Τα μιμήματα δεν κληρονομούνται μέσω του αίματος αλλά μέσω τής επικοινωνίας, των εθίμων, τής γλώσσας, τής κουλτούρας γενικότερα, από τα γηραιότερα προς τα νεότερα μέλη κάθε κοινωνίας.Ορίζοντας την ανθρώπινη συμπεριφορά σαν στρατηγική γονιδιακής αναπαραγωγής, ο Richard Dawkins υποστηρίζει πώς  η συμπεριφορά αυτή δεν υπαγορεύεται αποκλειστικά από εσωτερικές πηγές αλλά και από εξωτερικές. Αναζητεί λοιπόν στο πολιτισμικό πεδίο το ανάλογο τού βιολογικού κλωνωτή (replicator) - της κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση αναπαράξιμης οντότητας που συνιστά το γονίδιο (gene) - εισάγοντας έτσι για τον σκοπό αυτό την έννοια τού μιμιδίου (meme).Το μίμίδιο είναι η «μονάδα πολιτισμικής μεταβίβασης ή μονάδα μίμησης» με την ευρύτερη σημασία του όρου. Περιλαμβάνει τις ελάχιστες μονάδες πληροφοριών που εδράζονται στο ανθρώπινο μυαλό και μπορούν να μεταβιβασθούν ως εννοιολογικά ή συμπεριφορικά αντίγραφα μέσα από περισσότερο ή λιγότερο συνειδητές πρακτικές μίμησης τόσο από την πλευρά του μιμούμενου όσο και από εκείνη του μιμητή. Ως μιμήματα λοιπόν ταξινομούνται αντιλήψεις, πρακτικές αλλά και πάσης φύσεως υλικές κατασκευές που τις αντανακλούν ή/και τις εξυπηρετούν: « Παραδείγματα μιμιδίων αποτελούν οι μελωδίες, οι ιδέες, τα σλόγκαν, ενδυματολογικοί συρμοί, τεχνοτροπίες κεραμικής ή κατασκευής αψίδων ».Η μεταβίβαση των μιμημάτων μπορεί να πραγματοποιείται είτε ως ασυνείδητη ή συνειδητή αντιγραφή αντιλήψεων, συμπεριφορών και τεχνουργημάτων εκ μέρους του μιμητή, είτε ως διδασκαλία, έκθεση ή άλλη μορφή διάχυσής τους εκ μέρους του μιμούμενου. Στην τελευταία αυτή περίπτωση τα μιμήματα χαρακτηρίζονται "ενεργά". Όπως ακριβώς και στην θεωρία του περί εγωϊστικών γονιδίων, που γίνονται αντιληπτά ως βιολογικές οντότητες των οποίων η τάση διευρυμένης αναπαραγωγής υπαγορεύει πρωτίστως εγωϊστικές και δευτερευόντως αλτρουϊστικές ατομικές συμπεριφορές, έτσι και τα μιμήματα κατανοούνται ως ελάχιστες πολιτισμικές οντότητες που τείνουν να αναπαραχθούν και να διαχυθούν. Η ικανότητά τους να το επιτύχουν εξαρτάται από τρία ποιοτικά χαρακτηριστικά: την πιστότητα, ήτοι την ικανότητά τους να παράγουν ή να επιβάλουν την ακριβή αναπαραγωγή των διακριτικών τους γνωρισμάτων, την γονιμότητα, ήτοι την δυνατότητά τους να μεγιστοποιούν τον αριθμό των αντιγράφων τους σε δεδομένο χρόνο και την μακροζωία, ήτοι την διάρκεια διατήρησης της κλωνοποιητικής ισχύος δεδομένου μιμήματος.

 Ο Barbault (ό.π.51 επ.)ασχολούμενος με το θέμα τής οικογενειακής σταθερότητας και παιδοκτονίας  αναφέρεται σε κάτι που παρατηρείται,όταν ένα νέο αρσενικό ή μια ομάδα αρσενικών οικειοποιείται μια αγέλη.Βλέπουμε  λ.χ.τότε ο εισβολέας ή  οι εισβολείς να σκοτώνουν τα μικρά λιονταράκια.Δεν μας ενδιαφέρει στο σημείο αυτό,η εξήγηση που δίνει ο συγγραφέας.Ενδιαφέρον είναι ότι, η τάση αυτή τής παιδοκτονίας συνιστά  κατ’ αυτόν κληρονομήσιμο χαρακτηριστικό που μεταδίδεται μέσω τής φυσικής επιλογής.

 O Δαρβίνος ασχολούμενος με την αλτρουισμό θεωρούσε ότι, η σποραδική χρήση  από τους πρώτους ανθρώπους,μιάς αλτρουιστικής συμπεριφοράς,υιοθετήθηκε αργότερα ως μονιμότερη  λόγω των συνεπειών της για την κοινωνική συνοχή,και έτσι από συνήθεια έγινε κληρονομική.(Κριμπάς ό.π.133)

ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ

Η  άποψη πολλών επιστημόνων  είναι ότι δεν υπάρχει έμφυτη τάση προς την επιθετικότητα,αλλά ότι ,η εμφανιζόμενη επιθετική συμπεριφορά οφείλεται  στο περιβάλλον.
  Από παρατηρήσεις  επιστημόνων σε παλαιούς πολιτισμούς έχει εξαχθεί το συμπέρασμα ότι διαπιστώθηκε  σε άλλες κοινωνίες  η ύπαρξη  πολύ ισχυρών πολεμιστών  και σε άλλες  ειρηνόφιλων και ήσυχων ανθρώπων  πράγμα που οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η επιθετικότητα συνιστά μιά απάντηση  στη κουλτούρα,και όχι ένα ανθρώπινο ένστικτο.Κατά τούς ίδιους επιστήμονες το τμήμα τού εγκεφάλου μας  που ελέγχεται από το ένστικτο,είναι ασήμαντο σε σχέση με το φλοιό,ότι ο ρόλος τής σκέψης και τής θέλησης είναι μεγάλος,και ότι η ικανότητα του ανθρώπου  για συνεργασία  και κουλτούρα,είναι εκείνη που έχει μεγαλύτερη σημασία  για την εξέλιξη και όχι ο ανταγωνισμός. Ο  Δαρβίνος λέγει ότι το  υψηλότερο σημείο τής εξέλιξης είναι η ικανότητα που απέκτησαν οι άνθρωποι να μην υπακούουν στη φύση, ότι είμαστε από τη φύση συνηθισμένοι στην έκφραση  συμπάθειας και ότι αν δεν ακολουθούμε αυτή τη  φυσική μας  κλίση,  δεν είμαστε σύμφωνοι με το πιό ευγενικό τμήμα τής φύσης μας.

(Περισσότερα στο κείμενο " Επιθετικότητα -Aggressivity " υπό την ετικέτττα ΕΠΙΣΤΗΜΗ) 

   

   ΕΙΔΙΚΩΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ LUCA

  Τελευταία μελέτη όπως αυτή, είναι δημοσιευμένη στην Εφημερίδα Biology Direct,  και στηρίζεται σε έρευνες αρκετών ετών σχετικές με τα  χαρακτηριστικά των μικροβιακών κυττάρων,που  δεν είχαν μέχρι σήμερα  επαρκώς μελετηθεί, προτείνει ότι ,ο LUCA ,ήταν ένας πιο περίπλοκος οργανισμός,απ΄ό,τι εθεωρείτο,με σύνθετη δομή, έτσι που να πλησιάζει στο κύτταρο.

 Πάντως γίνεται  δεκτό σχεδόν από τους περισσότερους, ότι, όλοι είμαστε απόγονοι των  βακτηριδίων, όπως ακλόνητα (κατά τους υποστηρικτές τής άποψης αυτής) αποδεικνύει το DNA,αφού όλοι οι ζωντανοί,οργανισμοί, φέρουν την γενετική τους κληρονομιά κωδικοποιημένη στις διπλές έλικές του,(με την σημείωση ότι, τα διάφορα DNA,δεν έχουν το ίδιο μήκος,τα διπλά τμήματά τους -τα χρωμοσώματα- είναι περισσότερα και περιπλοκότερα στον Ανθρωπο,απ΄ό,τι στο βακτηρίδιο- στον άνθρωπο το  DNA περιλαμβάνει 3,5 δισεκατομμύρια  νουκλεοτίδια--:κάθε έλικα ,κάθε νήμα αποτελείται από ένα κομπολόι μικροτέρων μορίων ,τα νουκλεοτίδια-) και παρόλο που κάθε βιολογικό είδος,έχει την δική του χαρακτηριστική ακολουθία και το δικό του χαρακτηριστικό αριθμό  γραμμάτων, χωρίς βεβαίως να αλλάζει η θεμελιώδης αρχιτεκτονική.Είναι αδιανόητο να μπόρεσε η φύση να δημιουργήσει χωριστά το DNA κάθε ζωντανού οργανισμού.Επομένως, το επιχείρημα είναι, ισχυρότατο,παρόλο που  οι σχετικές διαδικασίες είναι ακατανόητες( Allegre,ό.π. σελ.332 επ.)

ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΣΤΗΡΙΖΕΤΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ

     

        1.-Τα απολιθώματα εξαφανισθέντων οργανισμών. Οσο παλαιότερα είναι στα στρώ ματα στα οποία βρίσκεται ένα απολίθωμα, τόσο πιο πολύ διαφέρει από τους ζωντανούς οργανισμούς,πράγμα αναμενόμενο κατά τον Δαρβίνο(που διετύπωσε την θεωρία του για « κοινή καταγωγή μέσω τροποποίησης») Η πανίδα και η χλωρίδα είχαν εξελιχθεί βαθμιαία στους διαδόχους τους στα μεταγενέστερα ,πιο πρόσφατα στρώματα. Κατά τον Δαρ βίνο,όλοι οι οργανισμοί στη Γή,είχαν κοινούς προγόνους,και πιθανότατα,ολόκληρη η ζωή στη Γή, είχε ξεκινήσει από μια και μοναδική έμβια αρχή.(: υπενθυμίζουμε την σκέψη του που αναφέρουμε και πιο κάτω:« υπάρχει μεγαλείο σ΄αυτή την άποψη,για την ζωή,με τις διάφορες δυνάμεις της, τη ζωή πού  έχει εμφυσηθεί αρχικά σε λιγοστές  μορφές ή σε μιά  και στο ότι, από μια τόσο απλή αρχή,έχουνε εξελιχθεί και συνεχίζουν να εξελίσσονται ατελείωτες μορφές,τόσο όμορφες και τόσο θαυμαστές»(εν  Ernst Mayer ό.π.53).Οι ομοιότητες διαφορετικών οργανισμών οφείλονται στην κληρονομιά που έλαβαν από τον κοινό πρόγονο,ενώ οι διαφορές, αποκτήθηκαν αφότου διαχωρίστηκαν οι προγονικές γραμμές(:οι παλαιοντολόγοι έχουν αποδείξει πώς όλα τα σαρκοφάγα προήλθαν από κοινό πρόγονο.)

Το στοιχείο αυτό, για στήριξη τής άποψης τού Δαρβίνου,εμφανίζει ως προς την αξιοποίηση του σοβαρές δυσκολίες,αν λάβει κανείς υπόψη του,ότι, πάνω από το 99% των ειδών που έζησαν ποτέ στη Γή έχουν εξαφανισθεί,ότι, μόνον ένα μικρό ποσοστό,από αυτά διατηρείται υπό την μορφή απολιθωμάτων και ότι, ακόμη ένα μικρότερο ποσοστό, ανακαλύπτεται κάποτε από τους ερευνητές.

 2.-Πέρα από τα απολιθώματα,υπάρχουν και άλλα αποδεικτικά στοιχεία,όπως-η συγκριτική ανατομία,δηλαδή το ίδιο όργανο σε διαφορετικά ζώα ανεξαρτήτως τής ποικιλίας  στη μορφή και τη λειτουργία του   ,με τις προσαρμοστικές τροποποιήσεις-,όπως λ.χ.στα πρόσθια  άκρα  των θηλαστικών, ανθρώπου,γάτας φάλαινας ,νυχτερίδας—.Η προκύπτουσα από την συγκριτική ανατομία  ομολογία(:ο Δαρβίνος είχε υποστηρίξει ότι, ορισμένα χαρα κτηριστικά  δύο ειδών ήσαν ομόλογα εάν είχαν παραχθεί με εξέλιξη από ένα ισοδύναμο χαρακτηριστικό τού πλησιέστερου κοινού προγόνου) οφείλεται στη μερική κληρο νομικότητα τού ιδίου γονοτύπου, από τον κοινό πρόγονο και αφορά όχι μόνον δομικούς χαρακτήρες αλλά και κάθε κληρονομήσιμο γνώρισμα,όπως η συμπεριφορά.  Παρά δειγμα:Εχουν περιγραφεί πάνω από 1.000.000 είδη εντόμων που παρά την τεράστια ποικιλότητά τους, που παρατηρείται στις λεπτομέρειες  δομής τους, σε όλα διακρίνεται διαίρεση τού σώματος,σε κεφαλή θώρακα και κοιλία κλπ.Στα σπονδυλόζωα  ο σκελετός των μπροστινών άκρων είναι  και εδώ,υπέροχο παράδειγμα ομολογίας.Το παράδειγμα είναι σημαντικό για ένα επί πλέον λόγο,γιατί  ενώ τα οστά τους, έχουν τροποποιηθεί προσαρμοστικά  σε διαφορετικούς τρόπους ζωής,όπως βάδιση, κολύμβηση,πτήση, διατήρησαν το ίδιο πρότυπο δομής.

(Για το θέμα των ομολόγων υπάρχουν σκέψεις που αφαιρούν τα σχετικά επιχειρήματα,από τους Δαρβινιστές.Οι σκέψεις αυτές παρατίθενται πιό κάτω).

  Σχετικώς ο Neil Shubin παραθέτει   ωραία και εντυπωσιακά παραδείγματα για στήριξη τής εξέλιξης.Ετσι εντοπίζει ομοιότητες στο σχεδιασμό,ως προς το ανθρώπινο χέρι, μεταξύ ανθρώπου, δεινόσαυρου,φώκιας, πτηνού,σαύρας, πτερόσαυρου, νυχτερίδας, πιγκουίνου,και μεγάπτερης  φάλαινας,λέγοντας,ότι, ο βασικός σκελετός των χεριών μας, και των ποδιών μας,αναδύθηκε στη διάρκεια εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών πρώτα στα ψάρια  και κατόπιν στα αμφίβια και τα ερπετά..(σελ.53 επ.), ως προς τα άνω άκρα, από τα ψάρια μέχρι τον άνθρωπο σημειώνοντας,πώς η γενετική συνταγή για τη δημιουργία των πτερυγίων είναι εν πολλοίς όμοια με εκείνη για τη δημιουργία των άκρων των τετραπόδων, (σελ.46,275) , ως προς τα κρανιακά μας νεύρα που μοιάζουν με τού καρχαρία(131) ως προς τα ομοιοτικά γονίδια στις μύγες και στον άνθρωπο(152) ως προς  τη πρόσθια και οπίσθια όψη  των μεδουσών,θαλάσσιων ανεμώνων και ανθρώπου(158) ως προς τα ρινικά ανοίγματα αρουραίου, ψαριού,λάμπραινας και ανθρώπου(195)ως προς το μάτι ανθρώπου, πεταλίδας,ναυτίλου,και χτένι(204) κλπ.Καταλήγει δε με τη φράση.  « Δεν είμαστε κάτι το εντελώς ξεχωριστό,από τον υπόλοιπο έμβιο κόσμο,ανήκουμε σε αυτόν βαθιά μέχρι τα κόκκαλά μας  και …μέχρι τα γονίδιά μας»Από το ίδιο εξαιρετικό βιβλίο,στο οποίο παραπέμπουμε τον αναγνώστη,προπύπτουν συγκλονιστικά ,για τον αμύητο, στοιχεία
. Παραθέτουμε μόνον μερικά
:Ο λόξυγγας( :ο μακρύτερος σε άνθρωπο διήρκεσε από το 1922 μέχρι το 1990),έχει τις ρίζες του,στη κοινή ιστορία με τα ψάρια και τους γυρίνους ,(σ.252), η τάση μας να παθαίνουμε κήλες έχει τις ρίζες της,στο μετασχηματισμό τού σώματος τού ψαριού σε σώμα θηλαστικού που( σ.255) ολόκληρος ο μηχανισμός παραγωγής ενέργειας  των μιτοχονδρίων μας,εμφανίστηκε για πρώτη φορά, στα αρχαία βακτήρια(σ.260).

(Τολμούμε, όμως να συστήσουμε, στον αναγνώστη,να μην παρασυρθεί από τον ενθουσιασμό τού συγγραφέα,ώστε να θεωρήσει περιττή τη θέση τού βασικού ερωτήματος για το πώς επιλέχτηκε  αυτό ακριβώς το αρχικό σχέδιο,το πώς δημιουργήθηκε η πρώτη γενετική συνταγή.Και αυτό βεβαίως πέρα από την κλασσική απορία:Πώς δημιουργήθηκε το πρώτο συστατικό,(οργανικό ή ανόργανο,) τού πρώτου ζώντος οργανισμού;Και βεβαίως έχει διατυπωθεί η άποψη ,ότι, από το τίποτε δημιουργήθηκε το παν(:nothing created everything,)αλλά τούτο δεν διεκδικεί επιστημονική κάλυψη,δεν μπορεί να ικανοποιήσει την ανθρώπινη περιέργεια.)

 3.-Η εμβρυολογία, κατά την οποία τα έμβρυα συγγενικών  ζώων,ήταν συχνότατα πολύ  πιο όμοια μεταξύ τους,απ΄όσο οι ενήλικες μορφές.Η εμβρυική ομοιότητα οφείλεται στην κληρονομική προέλευση,τής δομής των εμβρύων, από το έμβρυο ενός κοινού προ γόνου.(Τόσο η συγκριτική ανατομία όσο και η εμβρυολογία,παρουσιάζουν φαινόμενα μετασχηματισμού οργάνων, δηλαδή δομών που άλλαξαν μορφή και λειτουργία κατά την διάρκεια τής εξέλιξης)

 4.-Η  ανακεφαλαίωση(: εμφάνιση και μετά απώλεια ενός προγονικού χαρακτήρα,η διατήρηση όμως τού ιδίου χαρακτήρα, στα σημερινά είδη άλλων γενεαλογικών  γραμμών που  προήλθε από τον ίδιο κοινό πρόγονο .

 5.-Οι υπολειμματικές δομές( πολλοί οργανισμοί έχουν δομές,που δεν είναι πλήρως ή καθόλου λειτουργικές,όπως η σκωληκοειδής απόφυση που δεν έχει λειτουργική σημασία για την πέψη, αλλά  αντιστοιχεί στο τυφλό έντερο των χορτοφάγων θηλαστικών και των προγόνων τού ανθρώπου. Επίσης τα υποτυπώδη άκρα στα φίδια κλπ. που αποτελούν κατά λοιπο δομών που ήσαν λειτουργικές στους προγόνους μας,αλλά περιορίσθησαν λόγω αλλαγής στη  χρήση τής οικόθεσης-τρόπου ζωής (δεν προστατεύονται πλέον από την φυσική επιλογή και βαθμιαίως αποδομούνται)

 Ο  Francisco J.Ayala(ό.π.53 επ.), γράφει , ότι,  από την εποχή τού Δαρβίνου, τα στοιχεία που αποδεικνύουν τις απόψεις του, έχουν γίνει  περισσότερα και πειστικότερα  και  από νεώτερους κλάδους τής βιολογίας, όπως η γενετική,η βιοχημεία ,η οικολογία,η ηθολογία (:αποκαλύπτει  ομοιότητες ανάμεσα σε διαφορετικά είδη,που επιβεβαιώνουν την κοινή καταγωγή),η νευροβιολογία (:Ο  ψυχολόγος  τού Χάρβαρντ και δημοσιογράφος,Daniel Goleman (ό.π. 32 επ,) γράφει «Οι κοινωνιοβολόγοι,υπογραμμίζουν την υπεροχή τής καρδιάς πάνω στο μυαλό,όταν εικάζουν για ποιους λόγους,η εξέλιξη έδωσε ένα τόσο κεντρικό συναίσθημα στην ανθρώπινη ψυχή…η αξία τού συναισθηματικού μας πλούτου,ως στοιχείου επιβίωσης   εντυπώθηκε  στο νευρικό μας σύστημα, μετατρέποντας τα  συναισθήματα σε έμφυτες αυθύπαρκτες τάσεις τής ανθρώπινης υπόστασης…μια συναισθηματική κληρονομιά τής ανθρώπινης ψυχής είναι ο φόβος ……………αυτόματες αντιδράσεις  αυτού τού τύπου,έχουν χαραχθεί βαθειά στο νευρικό μας σύστημα  σύμφωνα με τους ισχυρισμούς των εξελικτικών βιολόγων……….οι πρώτοι ηθικοί κανόνες (Δέκα εντολές κλπ) μπορούν να ερμηνευθούν  ως απόπειρες  να καθυποταχθεί και να εξημερωθεί η ανθρώπινη ζωή….) και ιδίως η μοριακή βιολογία,που  έχουν δώσει πρόσθετες ισχυρές ενδείξεις που  επιβεβαιώνουν τον Δαρβίνο.»

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ  ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΑΙ  ΤΟΝ ΡΥΘΜΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ -ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΣΤΗ ΓΗ.

 Μια μικρή επανάληψη: H ηλικία τού σύμπαντος τοποθετείται γύρω στα 13,7 δισεκατομμύρια,τής Γής,γύρω στα 5 διεσεκατομμύρια έτη. Η ζωή εμφανίστηκε στη Γή, περίπου πριν από 3,8 δισεκατομμύρια χρόνια με  πρώτους οργανισμούς τους προκα ρυώτες,(-βακτήρια)  που βρέθηκαν σε απολιθώματα 3,5 δισεκακατομμυρων  ετών.Για  τα επόμενα 1.000 εκατομμύρια χρόνια η ζωή στη Γή,αποτελούνταν από προκαρυώτες.Τα βακτήρια  τοποθετούνται πριν από 3.5 διεσεκατομμύρια χρόνια και ήσαν η μόνη μορφή ζωής για το 85% τής ιστορίας.Λιπίδια  παραπροιόντα  τού ευκαριωτικού μεταβολισμού, ανακαλύφθηκαν σε πετρώματα ηλικίας 2.7 δισεκατομμυρίων ετών.(:οι ευκαριώτες  διαφέρουν από τους προκαρυώτες,λόγω τής ύπαρξης  ενός πυρήνα που περιβάλλεται από μεμβράνη και περιέχει μεμονωμένα χρωμοσώματα-τα βακτήρια δεν έχουν πυρήνα)Τα παλαιότερα γνωστά απολιθωμένα ζώα, έχουν ηλικία 550 εκατομμυρίων ετών.Τα πρώτα χερσαία φυτά, χρονολογούνται   450. εκατομμύρια χρόνια,νωρίτερα. Λιπίδια  παρα προιόντα  τού ευκαρυωτικού μεταβολισμού,ανακαλύφθηκαν σε πετρώματα ηλικίας 2.7 δισεκατομμυρίων ετών.Τα παλαιότερα γνωστά απολιθωμένα ζώα, έχουν ηλικία 550 εκατομμύρια χρόνια.Τα πρώτα χερσαία φυτά, χρονολογούνται   450. εκατομμύρια χρόνια,νωρίτερα. Οι  πίθηκοι τού Παλαιού κόσμου,έδωσαν τους ανθρωποειδείς πιθήκους πριν από 33 έως 24 εκατομμύρια χρόνια.Οι χιμπατζήδες  τοποθετούνται πριν από 8-6 εκατομμύρια χρόνια. Οι Hominidae, εμφανίζονται στην ανατολική Αφρική πριν από 2 εκατομμύρια περίπου χρόνια,...οι άνθρωποι τού Νεάντερνταλ,ήκμασαν πριν από περίπου 250.000 χρόνια.Η γενεαλογική γραμμή τού ανθρώπου τού Νεάντερνταλ και τού Homo sapiens είχε διαχωρισθεί,περίπου  πριν από 450.000 χρόνια π.Χ.(Μαγιερ ό.π.297),Ο Homo sapiens  τοποθετείται  0,2 εκατομμύρια χρόνια από σήμερα.    

 Κατά τον Hoyle όλες οι βασικές διαδικασίες που συνέβησαν στην Γή συμπληρώθηκαν στο πρώτο δισεκατομμυριοστό τής ζωής της.

 `Ο Arthur Koestler(Ένα φάντασμα κλπ.ό.π.246) γράφει ότι « Αν συμπιέζαμε  ολόκληρη την ιστορία τής ζωή πάνω στη Γή,από τις αρχές της, 2.000.000 χρόνια πριν( :Μάλλον η ζωή εμφανίστηκε νωρίτερα,όπως γράφουμε πιο πάνω)ως τα σήμερα,σ΄ένα και μοναδικό εικοσιτεράωρο,από μεσάνυκτα σε μεσάνυκτα,η ζωή των θηλαστικών ,θ΄άρχιζε στις 11 το βράδυ,και η εξέλιξη τού Pithecantropous (τού Πιθηκάνθρωπου τής Ιάβας) σε  homo sapiens –με άλλα λόγια η εξέλιξη τού άνθρώπινου  νεοεγκεφάλου-  θα είχε συμβεί,μέσα στα  τελευταία σαράντα πέντε δευτερόλεπτα.»

Εχει υποστηριχθεί ότι,οι ομάδες που ζουν στην ξηρά πολλαπλασιάζονται ταχύτερα από ό,τι εκείνες στο νερό.Ο αριθμός των ειδών σπονδυλωτών οργανισμών όπως ψάρια, αμφίβια, ερπετά, πτηνά και θηλαστικά ποικίλει ιδιαίτερα και αυτό ενδεχόμενως οφείλεται στη φύση των βιοτόπων τους.Για παράδειγμα, υπάρχουν περίπου 10.000 είδη πτηνών και 9.700 είδη σαυρών και φιδιών, αλλά μόνο 25 είδη κροκοδειλών.Νέα έρευνα του εξελικτικού βιολόγου Τζον Γουίνς από το Πανεπιστήμιο τής Αλαμπάμα δείχνει ότι, τα ποσοστά διαφοροποίησης των χερσαίων ομάδων είναι πολύ υψηλότερα από ό,τι των υδροβίων.Ο βιότοπος είναι πιθανό να αποτελεί την πιο σημαντική μεταβλητή για την εξήγηση τής πληθώρας ειδών και όχι άλλοι παράγοντες, όπως το κλίμα ή ο μεταβολικός ρυθμός.«Ήθελα να καταλάβω γιατί αυτές οι διαφορετικές ομάδες ποικίλουν σε αριθμό ειδών», δήλωσε ο Γουίνς.«Ανακάλυψα ότι, κατά κανόνα υπάρχει μια απλή εξήγηση, ότι οι ομάδες που ζουν στην ξηρά πολλαπλασιάζονται ταχύτερα από ό,τι εκείνες στο νερό».Για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα, η ομάδα του Γουίνς υπολόγισε τα καθαρά ποσοστά διαφοροποίησης για 12 μεγάλες ομάδες σπονδυλωτών. Το καθαρό ποσοστό διαφοροποίησης είναι ο αριθμός των ειδών σε μια ομάδα διαιρούμενος με την ηλικία του.Χρησιμοποιώντας αυτή την προσέγγιση ση, ο Γουίνς ήταν σε θέση να συγκρίνει πόσο γρήγορα πολλαπλασιάζονται τα είδη μέσα σε κάθε κλάδο.Για παράδειγμα ένας κλάδος με υψηλό καθαρό ποσοστό διαφοροποίησης είναι τα πουλιά, τα οποία, σε μια χρονική κλίμακα των εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών, είναι μια σχετικά νέα ομάδα.Αντιθέτως, οι καρχαρίες και τα σαλάχια έχουν μικρότερο αριθμό ειδών και είναι μια πολύ παλαιότερη ομάδα, συνεπώς έχουν χαμηλότερο ποσοστό.Ο Γουίνς πιστεύει επίσης ότι, το φαινόμενο μπορεί να σχετίζεται με υψηλότερα ποσοστά εξαφάνισης των σπονδυλωτών τόσο στον ωκεανό όσο και σε γλυκό νερό.Για παράδειγμα, η αύξηση της οξύτητας των ωκεανών μπορεί να καταστρέψει πολλά είδη θαλάσσιων οργανι σμών.Αντιθέτως, ένα ζώο στην ξηρά αντιμέτωπο με ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να έχει τη δυνατότητα να μεταναστεύσει αλλού.Επίσης τα υδάτινα στρώματα όπως οι λίμνες και τα ποτάμια είναι συχνά γεωγραφικά απομονωμένα, περιο ρίζοντας τον πολλαπλασιασμό των ειδών.

Η καθυστέρηση της εμφάνισης της ζωής

  Για την καθυστέρηση αυτή, υπάρχουν εξηγήσεις.Περιοριζόμαστε  εδώ να τονίσουμε, ότι,οι πολυπλοκότερες μορφές ζωής, καθυστέρησαν και εμφάνισαν μια εκθετική εκρηκτική εμφάνιση και ανάπτυξη:Κατά τον    τιμηθέντα με τρία Εθνικά βραβεία,ερευνητή στο Κέντρο Μαθηματικών και Φυσικής  των Επιστημών τής ζωής, και τής πειραματικής Βιολογίας  στο University College   Ντάρτνελ (.ο.π.85) «η πρώτη απόδειξη για τη ζωή, είναι υπό έντονη αμφισβήτηση,και  μπορεί να οφείλεται σε κακή ερμηνεία ,τα πρώτα σημεία τής ζωής,που γίνονται ευρέως αποδεκτά,δεν εμφανίζονται για άλλα τριακόσια εκατομμύρια χρόνια (:the first evidence of life is  higlhy controversial and may well be a misinterpretaτion ; the first widely accepted  signs of life  do not appear for another  three hundred  million years-) Ο Χώκιγκ(ό.π.165)  αποδίδει την καθυστέρηση αυτή,στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούσαν στη Γή στο μεγαλύτερο τμήμα τής ιστορίας της  και ότι, μόνον στα τελευταία 1.000 εκατομμύρια χρόνια ο ήλιος ψύχθηκε αρκετά,ώστε να εκλείψει ο περιορισμός αυτός που εμπόδισε την συνένωση των κυττάρων.Πράγματι στις υψηλές θερμοκρασίες,μπορούσαν να υπάρξουν μόνον περιορισμένες μορφές ζωής,όπως,  βακτήρια,πράσινα και κυανοπράσινα φύκη.Ετσι λοιπόν για μερικούς εξηγείται ότι, στις πρώτες μορφές ζωής,υπάρχει μια σχετική απλότητα, αρκετά αργότερα,έχουμε την μεγάλη πολυπλοκότητα,και τελικώς τον Ανθρωπο. Ο Gottfried  Schatz (ό.π.91) αναφέρεται στη γνώμη ορισμένων βιολόγων κατά τους οποίους  η καθυστέρηση εμφάνισης ανώτερων μορφών ζωής, κατά ένα δισεκατομμύριο χρόνια, οφείλεται στο πόλεμο για την απόκτηση σιδήρου και τονίζει ότι,  για  την ιστορία τής ανθρωπότητας η Εποχή τού Σιδήρου, ήταν η απαρχή μιάς εντυπωσιακής προόδου. Υπάρχουν όμως και άλλες εξηγήσεις, όπως η θεωρία τής πανσπερμίας,τής εμφάνισης τού οξυγόνου κλπ.Μένει να συγκρατήσουμε,την αλήθεια ότι,οι πολυπλοκότερες μορφές ζωής, καθυστέρησαν και εμφάνισαν μια εκθετική, εκρηκτική εμφάνιση και ανάπτυξη.Οπως παρατηρεί ο Hoyle(ό.π.143) « Ολες οι πολύπλοκες μορφές ζωής,που βλέπουμε γύρω μας, αρχίζουν πριν από 570 εκατομμύρια χρόνια από σήμερα………η ζωή υπήρχε στη Γη πριν από 3.500 εκατομμύρια χρόνια,αλλά  μόνο με την μορφή των βακτηρίων.Αργότερα,πριν από 3.000 εκατομμύρια χρόνια εμφανίστηκαν τα πράσινα και κυανοπράσινα φύκη…………..μπορούν να ζήσουν σε αρκετά ψηλές θερμοκρασίες» Ως προς την ταχύτητα ανάπτυξης του είδους μας και ειδικώτερα των θηλαστικών ο Gottfried Schatz (ό.π.160) γράφει  «. Αν  ανατρέχοντας στο παρελθόν με βάση τα γενετικά απολιθώματα ανιχνεύσουμε προσεκτικά τις επιθέσεις των ρετροιών θα  διαπιστώσουμε ότι, η ξαφνική επιτάχυνση στην  πορεία των θηλαστικών πρίν από 170 εκατομμύρια χρόνια  σχετίζεται άμεσα με την εμφάνιση ενός κύματος  εισβολής ρετροϊων σ' αυτούς τους οργανισμούς  Ένα παρόμοιο κύμα εμφανίστηκε πριν από 6 εκατομμύρια χρόνια  λίγο πριν οι άνθρωποι χωριστούν απ' τους χιμπατζήδες. Αυτές οι βιολογικού χαρακτήρα πολεμικές  περιπέτειες ανάγκασαν προφανώς τα κύτταρα των προγόνων μας,να τροποποιήσουν με πολλούς και ποικίλους τρόπους το γενετικό  υλικό που διέθεταν, ώστε να σφυρηλατήσουν νέου τύπου όπλα ενάντια στους εισβολείς. Οπότε  το ερώτημα: Είναι όλα αυτά απλώς χρονικές συμπτώσεις ή μήπως τα κύματα μολύνσεων που οφείλονταν  σε ρετροιούς  προκάλεσαν απρόσμενα άλματα στην εξελιξη  τού ανθρώπινου είδους; Υπάρχει πιθανότητα ο πόλεμος αυτός, να ήταν η αιτία για ό,τι εμφανίστηκε και να τού χρωστούμε είτε την εξέλιξη τού είδους μας, ή τη θεαματική ταχύτητα της; Μήπως μερικά κερματισμένα γονίδια ιών εκτελούν λειτουργία που  αγνοούμε; Και τα θραύσματα τους μέσα  στο γενετικό υλικό μου είναι άραγε μόνο απομεινάρια εισβολέων ή αποτελούν σημαντικό κομμάτι  τού ίδιου μου τού εαυτού;»

 Δηλαδή  η αναπαράσταση τής ιστορίας τής ζωής,στη Γή,δεν είναι πάντοτε ασφαλής
.Οι βιολόγοι για να τοποθετήσουν στο χρόνο τα διάφορα στάδια, μεταχειρίζονται δύο μεθόδους
.Αφενός χρονολογούν τα πετρώματα στα οποία βρίσκουν  τα απολιθώματα, αφετέρου,λαμβάνουν υπόψη τα μοριακά ωρολόγια στο  DNA των  ζωντανών οργανισμών. Υποστηρίζεται όμως ότι, υπάρχουν προβλήματα,και με τις δύο αυτές μεθόδους.Τα αρχεία των απολιθωμάτων ομοιάζουν με ταινία,με κομμένα πολλά πλαίσια. Καθώς είναι τόσο μη πλήρης,μπορεί να καθίσταται δύσκολο να εντοπίσει κανείς πότε συνέβη μια συγκεκριμένη εξελικτική αλλαγή.Η σύγχρονη γενετική     επιτρέπει να υπολογίσει κανείς,πώς διαφορετικά είδη,προήλθαν το ένα από το άλλο,σε μοριακό επίπεδο,και με τον τρόπο αυτό,να εκτιμηθεί,πόσος χρόνος παρήλθε από τότε που μια  γενεαλογική  γραμμή  χωρίστηκε σε διάφορα είδη.Αλλά η μέθοδος αυτή,δεν καταλήγει σε σίγουρα συμπεράσματα.Ολες αυτές οι δυσκολίες δηλώνουν ότι,οι χρονολογήσεις πρέπει να νοούνται ως κατά προσέγγιση.Και η αβεβαιότητα αυτή επιτείνεται,όσο,βαθύτερα   ανατρέχουμε προς το παρελθόν.
 Για τον εξελικτικό ρυθμό έχουν βασικώς  διατυπωθεί δύο θεωρίες.Τής διακοπτόμενης ισορροπίας και τη σταδιακής μεταβολής.Κατά την πρώτη οι περισσότερες μακροεξελικτικές μεταβολές  ήταν αποτέλεσμα κυρίως τής απότομης δημιουργίας ενός νέου είδους μετά από μια περίοδο απραξίας ή εξελικτικής στάσης.Κατά τη δεύτερη έχουμε σταδιακή εξέλιξη.( ο αναγνώστης μπορεί να εύρει λεπτομερή έκθεση των εκατέρωθεν απόψεων και επιχειρημάτων εν Whitfield ό.π. 178 επ.)Ο Roger Lewin,προλογίζοντας το βιβλίο τού Whitfield « Η εξέλιξη» γράφει πώς κατά την τελευταία δεκαετία,αποδείχτηκε ότι,η εξελικτική αλλαγή είναι άλλοτε διακοπτόμενη και άλλοτε βαθμιαία.

Η έκρηξης της ζωής  κατά την Κάμβριο περίοδο

Κατά την Κάμβριο περίοδο ,και πειό συγκεκριμένα περίπου πριν από 541—515 χρόνια,παρατηρήθηκε μια΄ « Μεγάλη Εκρηξη» στη Ζωή.Δημιουργήθηκε μια τεράστια ποικιλομορφία  και διαφορετικά φύλλα  οργανισμών  εμφανίστηκαν μέσα σε πολλή σύντομη περίοδο έτσι ώστε  αυτή να χαρακτηρισθει ένα από τα σπουδαιότερα επεισόδια στην ιστορία της Γής.Σε μια χρονική περίοδο 30 μόλις εκατομμυρίων ετών,πρωτοεμφανίστηκαν,όλα σχεδόν τα κύρια φύλα των ασπονδύλων το πρώτο χορδωτό,το πρώτο άγναθο ψάρι, κλπ.και στη Γή έχουμε πλέον τα 34 από τα 35 φύλα ζωντανών οργανισμών που αναγνωρίζονται σήμερα .Ετσι ο χαρακτηρισμός ως η Μεγάλη Εκρηξη  δικαιολογείται αφού από τηνεμφάνιση των πρώτων ζωντανών οργανισμών στη Γή, πριν από 3,85 περίπου δισεκατομμύρια χρόνια,μέχρι την Κάμβρια περίοδο, δεν είχε συμβεί κανένα όμοιο γεγονός. Οι επιστήμονες λοιπόν προσπάθησαν να εύρουν την σχετική εξήγηση,με αποτέλεσμα να διατυπωθούν ορισμένες θεωρίες και κοιλότητας, αλλά και του μεγέθους τω  ειδώβναπόψεις χωρίς όμως καμία απ΄αυτές να  μπορεί να διεκδικήσει ότι, περιβάλλεται το ένδυμα της βεβαιότητας.

Το οξυγόνο.Μιά μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2014 αναζητεί την αιτία,η  τουλάχιστο μια από τις αιτίες  στην αύξηση της ποσότητας του οξυγόνου.0 καθηγητής Noha Planavsky  τού Πανεπιστημίου τού Yale λέγει ότι, κατά την προκαμβριαννεςή περίοδο,που  αποκαλεί «βαρετή περίοδο»το οξυγόνο που υπήρχε στη Γή,ήταν μόλις το 0,1% του σημερινού που ήταν ανεπαρκές να υποστηρίξει το τυχόν υπάρχον γενετικό υπόβαθρο,ώστε να έχουμε παραγωγή ειδών.Και συνεχίζει λέγοντας ότι, η ανάπτυξη αυτή κατέστη δυνατή,μόλις το οξυγόνο,  παραγόμενο από τα φύκη των ωκεανών αυξήθηκε σε ποσοστά που να πλησιάζουν τις σημερινές τιμές. Ο εμπλουτισμός τής γήινης ατμόσφαιρας με οξυγόνο,οδήγησε  και στην δημιουργία της στιβάδας  τού όζοντος, που λειτουργεί ως ασπίδα κατά τής υπεριώδους ηλικακής ακτινοβολίας επικίνδυνης για τους ζώντες οργανισμούς.Ετσι με τη βοήθεια του οξυγόνου,είχαμε όχι μόνον ραγδαία αύξηση της βιοπικοιλότητας αλλά και του μεγέθους των ειδών κατά 1.000.000 φορές!!!

Η «συνεισφορά» των παγετώνων.
Υποστηρίζεται ότι  με τη τήξη  ,των παγετώνων ανυψώθηκε η στάθμη τής θάλασσας πάνω από τη στεριά,με αποτέλεσμα οι δημιουργηθείσες έτσι αβαθείς εκτάσεις, να καταστούν το λίκνο για τη διαφοροποήση της θαλάσσιας ζωής.

Η μετακίνηση των ηπείρων,που προκάλεσε την απελευθέρωση μεθανίου,με συνέπεια την αύξηση τής θερμοκρασίας στη Γή,που είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση τής βιοποικιλότητας,χωρίς όμως να εξηγεί πώς η αύξηση αυτή οδήγησε και στην ραγδαία αύξηση τής ποικιλομορφίας.

Η εξαφάνιση των Εδιάκαρα.(ζώα που το σώμα τους αποτελείται από μαλακούς ιστούς όπως η μέδουσα) . Η θεωρία  αυτή   προσπαθεί να  εγκαθιδρύσει μιά αναλογία με την περίπτωσή των δεινοσαύρων των οποίων η εξαφάνιση ευνόησε την έλευση των θηλαστικών(τα οποία όμως ανήκαν στην ίδια  αδελφή,ομάδα με τους δεινοσαύρους όρος που ελλείπει στην θεωρία αυτή, για τα Εδιάκαρα),

Ο «διακόπτης των φώτων» και η δημιουργία του Ήλιου

Ιδιαίτερη ερμηνευτική πρόταση του βιβλίου τού Andrew  Parker “To αίνιγμα τής Γενέσεως» αποτελεί η συσχέτιση τής τοποθέτησης από τη Γένεση τής δημιουργίας τού Ήλιου, της Σελήνης και των άστρων την 4η δημιουργική ημέρα – αντί της 1ης – με την εμφάνιση των πρώτων ζώων με μάτια, στην οποία αναφερθήκαμε προηγουμένως. Αυτό είναι και το μόνο σημείο στο οποίο η Γένεση φαίνεται να μην ακολουθεί τη σειρά εμφάνισης των μερών του κόσμου που ανακαλύπτει η σύγχρονη επιστήμη. Η εμφάνιση των πρώτων οφθαλμών όχι μόνο κατέστησε δυνατή την όραση του φωτός (γι’ αυτό, κατά το συγγραφέα, η Γένεση αναφέρει τότε τη δημιουργία των ουράνιων σωμάτων), αλλά και προκάλεσε την εξελικτική έκρηξη των ζώων της περιόδου του Καμβρίου (570-510 εκατομμύρια χρόνια πριν από σήμερα), αφού ο οφθαλμοφόρος τριλοβίτης είχε εξελιχθεί σε ένα τρομερά επικίνδυνο κυνηγό, άρα τα λοιπά ζώα, που κινούνταν ακόμη όλα στους ωκεανούς, έπρεπε να εξελιχθούν για να προστατευθούν (βλ. κεφ. 5 και 6 στο βιβλίο):

«Όταν έκαναν την εμφάνισή τους στο προσκήνιο της ζωής εκείνοι οι πρώτοι οφθαλμοφόροι, ίδιοι με τορπίλες, τριλοβίτες, οι γείτονές τους με τα μαλακά σώματα κατέστησαν ξαφνικά για πρώτοι φορά ορατοί ως ανυπεράσπιστες πρωτεϊνούχες μπουκιές. Και οι τριλοβίτες άρχισαν το τσιμπούσι. Τα περισσότερα από εκείνα τα σκωληκοειδή ή σφαιρικά πλάσματα φαγώθηκαν μέχρις εξαφανίσεως. Κάποια όμως διέφυγαν την κατανάλωσή τους από τους φρικτούς τριλοβίτες. … Είναι μια περίπτωση όπου η εξέλιξη λέει: “Αν δεν μπορείς να τους νικήσεις, πήγαινε με το μέρος τους”. Η εποχή κατά την οποία εξελίχθηκαν οι πρώτοι τριλοβίτες, τα πρώτα ζώα που είχαν μάτια, ήταν πριν από περίπου 521 εκατομμύρια χρόνια. εκείνη ήταν η εποχή που έχει γίνει γνωστή ως η “Κάμβριος περίοδος”» (σελ. 220).«Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, όλα τα ζώα αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν στο φως, δηλαδή στην όραση. Τις εκπομπές των ήχων και των οσμών τους μπορούσαν να τις ελέγχουν κατά βούληση, αλλά όχι και την εικόνα τους υπό το συνεχές φως του Ηλίου, η οποία ήταν πλέον διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή στον κάθε θηρευτή• και έτσι ξεκίνησε ο αγώνας για την ανάπτυξη του πιο αποτελεσματικού εξοπλισμού. Κάποια από τα σκωληκοειδή πλάσματα θωρακίστηκαν με εξωσκελετούς, κάποια ανέπτυξαν χημικές άμυνες με συμπληρωματικά προειδοποιητικά χρώματα, άλλα υιοθέτησαν τα χρώματα του περιβάλλοντός τους για να καθίστανται κατά κάποιον τρόπο αόρατα, ή ανέπτυξαν κολυμβητικές ικανότητες χάρη στις οποίες μπορούσαν να ξεφεύγουν από τους θηρευτές με δυνατούς ελιγμούς. Κάποια άλλα εξαφανίστηκαν εντελώς από το οπτικό πεδίο των θηρευτών αρχίζοντας να ζουν σε διάφορες κρυψώνες, κάτω από βράχια, στην άμμο του βυθού… οπουδήποτε θα αγνοούσαν την ύπαρξή τους οι θηρευτές. Όλες αυτές οι προσαρμογές δημιούργησαν ένα νέο είδος εξελικτικού αγώνα εξοπλισμών. … Μετά τον αρχικό πανικό, οι περαιτέρω διαφοροποιήσεις θα γίνονταν σταδιακά – η εξέλιξη θα καταστάλαζε στο συνηθισμένο ρυθμό της. Η έκρηξη της Καμβρίου περιόδου είχε τελειώσει.

Έτσι λοιπόν είχαν ανάψει τα φώτα για τα ζώα του πλανήτη. Μην ξεχνάτε ότι το φως του Ηλίου προϋπήρχε αυτού του γεγονότος – θυμηθείτε τις αναλύσεις των προηγούμενων κεφαλαίων σχετικά με τη δημιουργία του σύμπαντος κα του Ηλίου και εκείνη την πρώτη εντολή του Θεού στην Γένεσιν, το “γενηθήτω φως” – αλλά τα ζώα δεν μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν για να βρίσκουν το ένα το άλλο ή για να αναγνωρίζονται μεταξύ τους» (σελ. 240-241).

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΧΑΜΕΝΟΥΣ ΚΡΙΚΟΥΣ

  Υποστηρίζεται ότι, η εξελικτική αναπτυξιακή βιολογία,μπορεί να εξηγήσει   γιατί μερικές φορές,  δεν είναι καθόλου απαραίτητη η ύπαρξη μεταβατικών σταδίων, μεταξύ διαφόρων ειδών που συγγενεύουν μεταξύ τους,εκείνων δηλαδή των « χαμένων κρίκων» που τόσο σημαντικούς θεωρούν οι δημιουργιστές, για την απόδειξη τής ορθότητας τής εξέλιξης.

Δίνεται ένα  παράδειγμα : Ενα έμβρυο ζέβρας, και συγκεκριμένα η περιοχή των κυττάρων, που θα εξελιχθούν στο δέρμα τής πλάτης της.Αν τα γονίδια για την μαύρη χρωστική ουσία ενεργοποιηθούν, και στην συγκεκριμένη περιοχή υπάρχουν 64 κύτταρα, τότε η ενήλικη ζέβρα θα διαθέτει 32 μαύρες και 32 λευκές ρίγες.Αν η κυτταρική διαίρεση προχωρήσει κατά ένα στάδιο ακόμη,έτσι ώστε να υπάρχουν 128 κύτταρα σ΄αυτή την περιοχή, κατά την ενεργοποίηση των χρωστικών γονιδίων, τότε το ενήλικο ζώο θα έχει 64 μαύρες και λευκές ρίγες αντιστοίχως.Ως αποτέλεσμα αυτής τής διαδικασίας, οι κοντινότεροι  συγγενείς τής ζέβρας, θα έχουν είτε 64,είτε 128,μαύρες και λευκές ρίγες,και ο συνολικός αριθμός των ριγών δεν θα κινείται σε καμία περίπτωση,κάπου μεταξύ των δύο αυτών αξιών.Η πιθανότητα ύπαρξης μιάς ζέβρας που να διαθέτει 76 ή 92 μαύρες και λευκές ρίγες-οι υποτιθέμενοι « χαμένοι κρίκοι» απλώς δεν υφίσταται.( Andrew Parker ό.π.162).

 Κατά τον Ernst Mayer η αδυναμία να αντικατοπτρίσει  κανείς στο αρχείο των απολιθωμάτων την βαθμιαία αλλαγή,κατά τον Δαρβίνο, οφείλεται «στην αφάνταστη έλλειψη πληρότητας τού αρχείου των απολιθωμάτων που καταστράφηκαν κατά την διαδικασία τής τεκτονικής των πλακών.. ……. πέρα από το ότι, τα περισσότερα νεκρά ζώα και φυτά,είτε τρώγονται από τα νεκροφάγα ζώα είτε αποσυντίθενται.»Εχουμε επομένως  τούς λεγόμενους ελλείποντες κρίκους. ( βλ.όμως και προπαρατιθέμενη άποψη τού  A. Parker) Επομένως ελάχιστες γενεαλογικές γραμμές είναι εντυπωσιακά πλήρεις.(όπως λ.χ.  η γενεαλογική γραμμή, που οδηγεί από την τάξη των Θηριαψιδωτών στα θηλαστικά).

(Η ηλικία των απολιθωμάτων, μπορεί πλέον να προσδιορισθεί με ακρίβεια,εάν γνωρίζουμε  το γεωλογικό στρώμα στο οποίο έχει βρεθεί ………….σήμερα χρησιμοποιείται η μέθοδος τού άνθρακα 14.)

   Κατά τον J.Ayala  «ο χαμένος κρίκος,έχει πιά βρεθεί.Το απολίθωμα ( ανθρωπίδη)τής Ιάβας(που ανακαλύφθηκε το 1889),δείχνει ένα άτομο που περπατούσε στα δύο πόδια και πού έζησε 1,8 εκατομμύρια χρόνια από σήμερα.Πρόκειται για  τον Homo erectus .Δύο είδη ανθρωπιδών που εξελίχθηκαν μετά τον Homo erectus είναι ο Homo neanderalthaensis και o Homo sapiens.Η εξέλιξη από τον Homo erectus,στον Homo sapiens φαίνεται να ξεκίνησε εδώ και 400.000 χρόνια.Ο ίδιος γράφει(« Το Δώρο τού Δαρβίνου κλπ.»97) ότι, στα τελευταία χρόνια έχουν  βρεθεί  πολλά απολιθώματα  που αποτελούν ενδιάμεσους κρίκους,όπως ο Αρχαιοπτέρυξ, ζώο ενδιάμεσο ανάμεσα σε ερπετά και πτηνά,και το Τικτάαλικ,ζώο ενδιάμεσο ανάμεσα στα ψάρια και τα τετράποδα.
»Ο Neil Shubin,  διάσημος παλαιοντολόγος και καθηγητής ανατομίας, ανεκάλυψε, το Tiktaalik,τον χαμένο κρίκο μεταξύ ψαριών και χερσαίων ζώων. Βρέθηκε σε πετρώματα ηλικίας 375 εκατομμυρίων ετών,δηλαδή ,προερχόταν  από την αναμενόμενη χρονική περίοδο τής ιστορίας τής Γής

  Ειδικώς και σε αναφορά  τον Δαρβίνο,και με  άλλη έννοια,ο Ayala( « Το Δώρο κλπ.» ό.π.225) γράφει,ότι, ο χαμένος κρίκος,στη θεωρία τής φυσικής επιλογής,τού Δαρβίνου,ήταν η έλλειψη μιάς επαρκούς θεωρίας τής κληρονομικότητας που έλειπε.Ωστόσο σχεδόν δέκα χρόνια μετά την δημοσίευση τού βιβλίου  για την Καταγωγή των ειδών τού Δαρβίνου, ο Γκρέγκορ Μέντελ, διετύπωσε μια θεωρία κληρονομικότητας,τα θεμελιώδη στοιχεία τής οποίας γίνονται αποδεκτά μέχρι σήμερα  και η οποία ήταν σύμφωνη  με την εξήγηση που έδωσε ο Δαρβίνος,σχετικά με το βιολογικό σχέδιο  μέσω φυσικής επιλογής.

(Βλ.όμως και πιο κάτω,υπό το κεφάλαιο «ΚΡΙΤΙΚΗ ΚΛΠ–)

ΕΠΙΦΥΛΑΞΕΙΣ- ΑΠΟΡΙΕΣ -ΣΤΗ ΔΑΡΒΙΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ—ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

,ως προς το πρόβλημα των χαμένων κρίκων που για μερικούς συνιστά πρόβλημα για την αποδοχή της Θεωρίας τού Δαρβίνου) .

Πέρα απ΄αυτό:

 1- Η θεωρία τού Δαρβίνου,δεν είναι επιστημονική γνώση ,αφού δεν αποδεικνύεται από την παρατήρηση ή το πείραμα,όπως  απαιτεί η επιστήμη.Ετσι ο    Will Hart, (  -J.Douglas Kenyon” Forbidden History’’ ό.π.8 ε.π) πού   παρατηρεί ότι,το δίλημμα δεν είναι η επιλογή, μεταξύ τής Δημιουργίας όπως την παρουσιάζει η Βίβλος και όπως την παρουσιάζει η εξέλιξη,αλλά αν η θεωρία τού Δαρβίνου αποδεικνύεται επιστημονικώς. Ειδικότερα για την φυσική επιλογή που επικαλείται ο Δαρβίνος, παρατηρεί ότι, δεν δίνει εξήγηση γιατί και πώς το περιβάλλον ευνόησε την διαδικασία αυτή τής φυσικής επιλογής,πως καθιερώθηκε η διαδικασία  αυτή, πράγμα που μάς φαίνεται τώρα απλό,αλλά αν κανείς το καλοσκεφθεί, βλέπει ότι ,ελλείπει η πειστική εξήγηση  και ερμηνεία που απαιτεί η επιστήμη.

.
 2.-Ο J.Ayala  δαρβινιστής,καθηγητής ,κάτοχος τής έδρας των Βιολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο τής Καλιφόρνιας,στο Ιρβάιν, δέχεται ότι, εξακολουθούν να υπάρχουν, σημαντικά αινίγματα τής ανθρώπινης εξέλιξης,(«Το Δώρο κλπ.»11)

 .      α.-Το ένα αίνιγμα είναι η γενετική βάση τής μεταμόρφωσης τού πιθήκου σε άνθρωπο.Τα γονιδιώματα τού ανθρώπου και τού χιμπατζή, διαφέρουν κατά λίγο περισσότερο από ένα τοις εκατόν και παρόλα αυτά, είμαστε τόσο διαφορετικοί με σημαντικούς τρόπους (πολύ μεγαλύτερο εγκέφαλο -γλώσσα-τεχνολογία-τέχνη-ηθική-θρησκεία).Για το ότι,η διαφορά μεταξύ ανθρώπου και χιμπατζή,είναι τελικώς πολύ μεγάλη,και για το που οφείλεται τούτο, η  Christiane Nusslein-Volhard(ό.π.σελ.227) γράφει: «Μολονότι η διαφορά μεταξύ ανθρώπου και χιμπατζή,ανέρχεται περίπου στο 1% των αζωτούχων βάσεων,το ποσοστό αυτό λόγω τού μεγάλου μεγέθους των γονιδιωμάτων,μεταφράζεται σε δεκάδες εκατομμύρια μεμονωμένες βάσειςΣε άλλο σημείο του προκείμενου πονήματος παραθέτουμε εκτενέστερο απόσπασμα από το βιβλίο  τής Christiane Nusslein-Volhard .

.          β.-Το άλλο αίνιγμα είναι η μεταμόρφωση από εγκέφαλο σε νού. Γνωρίζουμε ότι, οι 30 δισεκατομμύρια νευρώνες στους εγκεφάλους μας, επικοινωνούν μεταξύ τους και με άλλα νευρικά κύτταρα μέσω ηλεκτρικών και χημικών σημάτων.Με ποιόν τρόπο τα σήματα αυτά,μετατρέπονται σε αντιλήψεις,συναισθήματα ιδέες,κριτική, επιχειρήματα, αισθητικά συναισθήματα , ηθικές και θρησκευτικές αξίες; Και πώς από την ποικιλία αυτή των εμπειριών προκύπτει μια ενιαία  πραγματικότητα, ο  νους  ή ο εαυτός;

Και καταλήγει ότι, η  ψυχή που δημιουργήθηκε από τον Θεό (για μερικούς αυτό  είναι αποκλειστικό γνώρισμα τού ανθρώπου),θα μπορούσε να πεί κανείς, ότι, εξηγεί και τις δύο μετατροπές και ότι, η απάντηση αυτή είναι ασφαλώς ικανοποιητική για ανθρώπους με θρησκευτική πίστη,όχι όμως και για τον επιστήμονα.

 3.-Άλλο στοιχείο κατά τής αποδοχής τής  θεωρίας τού Δαρβίνου, ή τουλάχιστον για τη διατύπωση επιφυλάξεων είναι ότι, υπάρχουν  πολύ λίγα στοιχεία μεταξύ των μεγάλων ομάδων και ειδικότερα ως προς την μετάβαση από τους πιθήκους στον άνθρωπο. Παρατηρείται,ότι ,ενώ βρίσκουμε σωρεία απολιθωμάτων,για τους πρώτους πρωτεύοντες, ανθρω ποειδή,ανθρώπους τού Νεάντερνταλ, και τού Homo sapiens,δεν βρίσκουμε απολιθώματα, που να δείχνουν την μετάβαση από τον πίθηκο στον άνθρωπο(Will Hart ό.π.10). Με ισοδύναμη διατύπωση υπάρχουν πολλοί ελλείποντες κρίκοι.Ο διάσημος παλαιοντολόγος  Louis  B.Leakey ,όταν κάποτε σε μια διάλεξη που έδωσε το 1967,ρωτήθηκε σχετικώς, απάντησε « Δεν υπάρχει ένας ελλείπων κρίκος,υπάρχουν εκατοντάδες». Σ΄αυτό οι υποστηρικτές τού Δαρβίνου,--που σημειωτέον επιμένουν στο  ότι,η Θεωρία τού Δαρβίνου  δεν είναι θεωρία αλλά  γεγονός,-- προβάλλουν ότι, είναι χαρακτηριστικό και ενισχυτικό τής ορθότητας των απόψεων τού Δαρβίνου, το ότι,κάθε τύπος  απολιθώματος  βρίσκεται στο χρονικό  επίπεδο, που θα περίμενε κανείς να το βρεί, και ότι, οι ελλείποντες κρίκοι, κάποτε θα βρεθούν(εκτός βεβαίως αν υποστηριχθεί ότι,έχουν όλοι καταστραφεί ως απολιθώματα).
Σχετικώς ,ως προς τις σχετικές απαντήσεις των δαρβινιστών και τους ελλείποντες κρίκους, γίνεται λόγος σε άλλα σημεία τού σημειώματος αυτού.

 4.- Οι αρνητές τού Δαρβίνου διερωτώνται ως προς το γιατί,βρίσκουμε αντιπροσωπευτικά μη ανθοφόρα φυτά για εδώ και τριακόσια εκατομμύρια χρόνια και  ανθοφόρα για εδώ  και εκατό εκατομμύρια χρόνια ,που  υπάρχουν ακόμη και σήμερα,και δεν βρίσκουμε τα μεταξύ αυτών ενδιάμεσα είδη.Λέγουν ότι, υπάρχει ένα πρόβλημα με την αιφνίδια εμφάνιση των ανθοφόρων φυτών. Υπάρχει  ένας υψηλός βαθμός οργάνωσης στα φυτά.Πολλά φυτά,είναι ειδικώς σχεδιασμένα για να φιλοξενούν μέλισσες και άλλα έντομα που βοηθούν στη γονιμοποίηση.Τι λ.χ. εμφανίστηκε πρώτο,το άνθος ή η μέλισσα. Η πρώτη ερώτηση είναι: Πώς τα μη ανθοφόρα αυτά φυτά που για αιώνες είχαν βασισθεί σε α-σεξουαλική αναπαραγωγή,ξαφνικά ανέπτυξαν τις απαιτούμενες δομές για σεξουαλική ανα παραγωγή;Οι δαρβινιστές  λέγουν ότι, αυτό συνέβη όταν ένα γυμνόσπερμο υπέστη μετάλλαξη  και με την πάροδο τού χρόνου μεταβλήθηκε σε ανθοφόρο φυτό.Αυτό όμως πολλοί θεωρούν απίθανο για τους εξής λόγους:Στα ανθοφόρα φυτά,η μεταφορά τής γύρης  από το αρσενικό στο θηλυκό, πρέπει να έγινε πριν τα φυτά μπορούν να αναπαραχθούν σεξουαλικώς.Η μετάλλαξη πρέπει να άρχισε  με ένα φυτό  κάπου,κάποτε.Δεν υπήρχαν έντομα ή ζώα  ειδικώς προσαρμοσμένα  ώστε να γονιμοποιούν φυτά,γιατί δεν υπήρχαν άνθη πριν από τη χρονική αυτή περίοδο. Εδώ λοιπόν, συνεχίζουν, πάσχει η ιδέα  τού συνδυασμού μεταλλάξεων,φυσικής επιλογής και gradualism.Όταν οι Δαρβινιστές αντιμετωπίζουν το δίλημμα  τής προχωρημένης οργάνωσης  και το άλμα από την α-σεξουαλική αναπαραγωγή  στην σεξουαλική,λέγουν ,ότι, απλώς η εξέλιξη ενεργεί πολύ βραδέως ώστε οι δεσμοί, να είναι εμφανείς.Αλλά αυτό είναι ανακόλουθο.Αν ενεργεί βραδέως,θα έπρεπε να υπάρχει υπεραφθονία  απολιθωμάτων που να αποδεικνύουν την ύπαρξη των δεσμών που ελλείπουν.

 Ο  ίδιος ο Δαρβίνος,αντιλαμβανόμενος το πρόβλημα  με τα  ανθοφόρα φυτά ,(που χαρακτηρίζεται ως Αχίλλειος πτέρνα τής Θεωρίας του)το αποκαλούσε  απαίσιο μυστήριο,( an abominable mystery)

 Παραθέτουμε από  δημοσίευση στις Ειδήσεις τής 9-8-2015 στο διαδίκτυο  μια ανακοίνωση σχετική με τα ανθοφόρα φυτά.

  «Tο απολίθωμα ενός ανθοφόρου φυτού που ζούσε μέσα στο γλυκό νερό πριν από 125 έως 130 εκατομμύρια χρόνια ανακάλυψαν αμερικανοί και ευρωπαίοι επιστήμονες. Πρόκειται για σημαντική ανακάλυψη, καθώς αποκαλύπτει ότι, το μυθικό «πρώτο λουλούδι» τής Γης (το οποίο είναι μάλλον αδύνατο να βρεθεί) μπορεί να αναπτύχθηκε αρχικά μέσα σε κάποια λίμνη και όχι στην ξηρά.Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή παλαιοβοτανολογίας Ντέιβιντ Ντίλχερ από το Πανεπιστήμιο τής Ιντιάνα, μέσα από δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» (PNAS), εξηγούν ότι, το σκουροπράσινο υδρόβιο φυτό Montsechia vidalii με τα μικρά φύλα, που ανήκει στην κατηγορία των αγγειόσπερμων, είχε γνωρίσει μεγάλη ανάπτυξη κατά την πρώιμη Κρητιδική περίοδο. Αναπτύχθηκε, παράλληλα με τους δεινόσαυρους, στις λίμνες στην περιοχή της Ισπανίας όπου σήμερα υψώνονται βουνά.Το φυτό δεν είχε πέταλα και διέθετε μόνο έναν σπόρο. Είχε ανακαλυφθεί στην Ιβηρική χερσόνησο (στα Πυρηναία όρη και στην κεντρική Ισπανία) πριν από 150 χρόνια, αλλά μόλις τώρα έγινε αντιληπτό πόσο παλιό είναι. Μέχρι σήμερα, ως αρχαιότερο φυτό με άνθη εθεωρείτο το κινεζικό και επίσης υδρόβιο Archaefructus sinensis, που έχει περίπου την ίδια ηλικία.Το «πρώτο λουλούδι», σύμφωνα με τον Ντίλχερ, αποτελεί έναν επιστημονικό μύθο, όπως και ο «πρώτος άνθρωπος». Οι επιστήμονες προσπαθούν να ανασυνθέσουν την εξελικτική πορεία των ανθοφόρων φυτών τα οποία, ξεκινώντας από λίγα είδη, σήμερα έχουν σκεπάσει πια τον πλανήτη μας με τα πιο όμορφα και διαφορετικά λουλούδια. Ο ίδιος ο Κάρολος Δαρβίνος θεωρούσε τα ανθοφόρα φυτά και την εξέλιξή τους ένα μέγα μυστήριο τής φύσης.  Οι βοτανολόγοι εκτιμούσαν έως τώρα ότι, τα πρώτα φυτά με λουλούδια αναπτύχθηκαν στην ξηρά από άλλα προϋπάρχοντα φυτά, κατά την Ιουράσια περίοδο πριν από περίπου 160 εκατ. χρόνια.Αυτό πιστεύεται ότι, έγινε παράλληλα με την έκρηξη στην εξέλιξη των εντόμων, τα οποία λειτούργησαν ως επικονιαστές των νέων φυτών. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να σημαίνει ότι, μερικά αγγειόσπερμα φυτά, όπως η Montsechia  vidalii, ίσως να «βούτηξαν» στο γλυκό νερό, χρησιμοποιώντας πλέον τα ρεύματα τού νερού αντί για τα έντομα, προκειμένου να πολλαπλασιάζονται. Όμως ο Ντίλχερ υποστη ρίζει ότι, το ξεκίνημα των ανθοφόρων φυτών ενδεχομένως να έγινε απευθείας μέσα στο γλυκό νερό. Το ζήτημα για την «πατρίδα» των ανθοφόρων φυτών παραμένει ανοιχτό, ωστόσο φως στο μυστήριο τής καταγωγής τους αναμένεται να ρίξουν νέες ανακαλύψεις απολιθωμάτων.»

  Η σημασία των ανθοφόρων φυτών είναι τεράστια.Οπως λέγει και ο Poinar τα ανθοφόρα φυτά,μετέβαλαν  οριστικώς την όψη τής Γής, προσθέτοντας ομορφιά, βιοποικιλότητα και τροφή ιδίως στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές.Η συνεργασία  ανθοφόρων φυτών και εντόμων και άλλων είδών ζώων είχε ως αποτέλεσμα την επιτυχημένη διανομή και εξέλιξη των φυτών αυτών σχεδόν σ ΄ολόκληρο τον πλανήτη μας.

(Περισσότερα στο Παράρτημα)

5.-Ειδικώς ως προς τις μεταλλάξεις  ,ο Michael Behe, στο βιβλίο του  «Darwin’s black box» λέγει ότι ,η ζωή μέσα στο κύτταρο είναι τόσο πολύπλοκη που δεν μπορεί να οφείλεται στη τύχη.(:ο Δαρβίνος μιλάει για φυσική επιλογή όχι για τύχη) .

 6.- Ο Sir Cyril Burt(ό.π.90 επ.) δέχεται ότι, το περιβάλλον διεδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στην καταγωγή και την εξέλιξη των ειδών,αλλά παραλλήλως ,υφίσταται και μια εσωτερική επιλογή, στην οπoία κυρίως οφείλεται η αυξανόμενη πολυπλοκότητα και οργάνωση.Με αποκλειστική την  « εξωτερική επιλογή» θα είχαμε απλώς πολλαπλασιασμό παρασίτων και άλλων μικροοργανισμών.Γιατί αν μόνον η επιβίωση μετρούσε,τότε τα βακτήρια και τα έντομα  θα ήσαν οι πλέον επιτυχημένοι   τύποι,αφού είναι πολύ περισσότεροι,από τα ανώτερα θηλαστικά.Και συνεχίζει:  « Συχνά,τα αποτελέσματα τής εσωτερικής οργάνωσης,φαίνεται να βαίνουν πολύ πιο  πέρα απ΄ό,τι χρειάζεται για την επιβίωση,έτσι ώστε στην εξέλιξη να υπεισέρχεται ο παράγοντας  τού σκοπού ή τής λειτουργίας».
Πρέπει να σημειωθεί ότι-όπως αναγράφεται εν Noam Chosky “Για τη Φύση και τη Γλώσσα)- ο  ίδιος ο Δαρβίνος επανειλημμένα  είχε εκφράσει την πεποίθηση ότι, « η φυσική επιλογή  είναι το  κύριο,αλλά όχι το αποκλειστικό μέσο μεταβολής»

     
 7.-Ο Remy Chauvin  καθηγητής στην Σορβόννη στο εργαστήριο    τής  κοινωνιολογίας των ζώων,πιστεύει σε Θεό, αρνείται την κατηγορηματική βεβαιότητα τού Μονό,ως προς την τύχη,και ξανατοποθετεί,τον δαρβινισμό, στο ιστορικό του πλαίσιο. Ισχυρίζεται ότι, είναι λάθος να υποστηρίζεται ότι, το περιβάλλον  ρυθμίζει την εξέλιξη  γιατί το περιβάλλον δεν κατευθύνει κάτι μεγάλο ( « Elie Gourin ,ό.π.σελ 120 επ.) Γράφει  μεταξύ άλλων«η λειτουργία δεν δημιουργεί το όργανο….ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλός μας ενεργεί στο σώμα μας,είναι πιθανώς ο ίδιος με την εξελικτική θέληση,που ενεργεί στην ζωντανή ύλη……Οσο λιγώτερο είναι ειδικευμένα τα όντα,τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα έχουν να προσαρμοσθούν σε νέες συνθήκες…………μια ειδίκευση υπερβολική είναι συχνά θανατηφόρα   στη φύση……………το πλήθος των λύσεων είναι ο κανόνας….. αυτό που φαίνεται να ενδιαφέρει την εξέλιξη είναι ο στόχος όχι τα μέσα……

Και,( συνεχίζοντας ο συγγραφέας λέγει): παρατηρεί κανείς ότι, η εξέλιξη είναι προσανατολισμένη με την έννοια αυτή,ότι, δηλαδή δεν είδε κανείς  ποτέ ένα ψάρι ή ένα πτηνό να ξαναγίνει ερπετό………Υπάρχει κάτι το θελημένο στους μηχανισμούς τής φύσεως.Και  η κλείδα τής εξέλιξης,βρίσκεται στο εσωτερικό τού ζωντανού…..Ένα πρόγραμμα εκτελείται μέσω μηχανισμών,των οποίων οι οργανισμοί δεν έχουν συνείδηση και αυτό είναι η εξέλιξη.»(la fonction ne  crεant l΄ Organe………La maniεre  dont notre cerveau agit sur notre corps est probablement  en r?sum? ,la mεme que celle de la volontε εvolutive agissant sur la maniεre animεe.…………Moins les  εtres sont spεcialisεs, plus grande est leur chance de s’ adapter  des conditions nouvelles………une spεcialisation trop poussεe est souvent mortelle. dans la nature………… la pluralitε des solutions est la rεgle…ce qui semble intεresser l ; εvolution,c ;est le but et non les moyens……….Et l ‘on observe que l ‘ εvolution; est orientεe en ce sens  qu,on n ‘a jamais vu un poisson  ou un oiseau redevenir reptile…Il y quelque chose de voulu dans les mεcanismes de la nature.Et la clε d ΄ι εvolution se trouve a l’ intεrieur  de l ‘ εtre vivant lui-mεme…..Un programme  s’ accomplit par des mεcanismes dont les organismes n’ ont pas conscience., et c ‘ est l’ εvolution.)

O συγγραφέας δεν δίδει απάντηση στο πρόβλημα τής ζωής.Μας ωθεί να ερευνήσουμε σε νέους δρόμους, μια πειστική εξήγηση τής εξέλιξης.Η ζωή γι΄αυτόν είναι προσανατολισμένη  προς μεγαλύτερη πολυπλοκότητα,ψυχισμό,και τελικώς συνείδηση. Ελευθερία και ευφυία  φαίνονται συνδεόμενες. Πιστεύει ότι, τόσο στην φύση όσο και στον άνθρωπο υπάρχει κάτι που πρέπει να ονομάσουμε πνεύμα.Αναφερόμενος στον προγραμματισμό τού ζώντος, και στην πηγή του, καταλήγει «θάλεγε κανείς ότι, κάτι θέλει να εκφρασθεί μέσα από  το ζωντανό.Φαίνεται ότι, υπάρχει κάτι το θελημένο…Γιατί στην βιόσφαιρα  να υπάρχουν μέσα τόσα πολύπλοκα  και παράξενα για να φθάσει κανείς  και να καταλήξει σε  λύσεις που είναι τόσο κοντά; Είναι  λοιπόν ο ΄Ανθρωπος που είναι τρελλός; Ας πούμε ότι, υπάρχει μια μεγά λη  έλλειψη κατανοήσεως,μεταξύ τού πνεύματος αυτού,που κρυσταλλοποιήθηκε στον εγκέφαλο τού Ανθρώπου και στο άλλο πνεύμα που βλέπω ενεργό σε όλη την εξέλιξη»(:on dirait  que quelque chose veut a  travers elle s’ exprimer. Il semble qu’il y ait quelque chose de voulu…. Pourquoi dans la biosphεre constant-t  on des moyens aussi compliques  et bizarres pour parvenir a des fins obtenues simplement et εgalement juste a cotee?.Est-ce l’ homme  qui est fou…?Disons qu’  il y a une incomprehension assez grande entre cet esprit qui s ‘ est cristallise  dans le cerveau de l ‘ homme et cet autre esprit que je vois en oeuvre dans toute l ‘ evolution )

 
8.-Εχει γραφεί-ως μειονέκτημα τής θεωρίας τού Δαρβίνου-  (David Lewis  εν J.Douglas Kenyon” Forbidden  History’16)  ότι ,για τούς Δαρβινιστές,η ζωή,μπορεί να υφίσταται μόνον μέσα σ΄ένα  πλαίσιο αυστηρώς υλιστικό: μια σειρά από τυχαία γεγονότα και χημικές αντιδράσεις ,που είναι υπεύθυνες για κάθε τι που υπάρχει στο σύμπαν,πράγμα που για πολλούς δεν εξηγεί τα πάντα. Στην περίπτωση τού ανθρώπινου μυαλού λ.χ.οι προχωρημένες ικανότητές του όπως να υπολογίζει,να παίζει ένα μουσικό όργανο,ή γλώσσα,(καθαρά ανθρώπινο φαινόμενο)  κλπ.δεν είναι δυνατόν-λέγουν- να εξηγηθεί με την θεωρία τής επιβίωσης τού πιο κατάλληλου.Αλλά εκτός από τα τελευταία παρα δείγματα,που πραγματικώς απαιτούν μια ιδιαίτερη προσοχή και αντιμετώπιση,-το αν είναι ή όχι υλιστική η Δαρβινική άποψη, για κείνους που η μόνη πραγματικότητα είναι η ύλη,(ας αφήσουμε και πάλι κατά μέρος το ερώτημα τού τι είναι ύλη) μπορεί να μην λέγει τίποτε.

Αξίζει  η παράθεση μιάς σχετικής άποψης. Ετσι (J.Ayala  « Το Δώρο κλπ.195) σημειώνεται ότι ,ενώ στο ερώτημα, αν ο Δαρβίνος αποκλείει τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, η απάντηση είναι αρνητική, στο ερώτημα αν γενικώς η επιστήμη είναι υλιστική, εξαρτάται από το αν αφορά το επιστημονικό πεδίο και τη μεθοδολογία ,ή μεταφυσικές φαντασίες. Η επιστήμη  είναι  μεθοδολογικώς υλιστική, χωρίς όμως αυτό να συνεπάγεται, ότι,η επιστήμη αποκλείει την εγκυρότητα μιάς γνώσης εκτός επιστήμης.Μια τέτοια γνώση, μπορεί να είναι έγκυρη,χωρίς να είναι επιστημονική,πέρα από την παρατήρηση,ότι,η επιστήμη δεν έχει  ουσιαστικώς τίποτε να πεί,για τις αξίες, αισθητικές,ηθικές ,για το νόημα τής ζωής,για τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, κλπ. εκτός βεβαίως όταν οι τελευταίες, διατυπώνουν απόψεις για τον φυσικό κόσμο. Η αμερικανική Εθνική Ακαδημία Επιστημών,έχει κατηγορηματικώς υποστηρίξει ότι, η « Θρησκεία και η Επιστήμη δίδουν απαντήσεις σε διαφορετικά ερωτήματα για τον κόσμο. Συνεπώς πολλοί άνθρωποι μεταξύ των οποίων και  πολλοί επιστήμονες, πρεσβεύουν ισχυρές θρησκευτικές πεποιθήσεις και ταυτοχρόνως δέχονται την εξέλιξη»

   
9.-Όπως επίσης γράφει πάλι ο David Lewis ( εν J.Douglas Kenyon” Forbidden History’14) οι Richard Thomson  και Michael Cremo  συγγραφείς τού Forbidden Archeology   ,συνέλεξαν πολλά στοιχεία, αποδεικνύοντα την παρουσία τού σύγχρονου ανθρώπου, πολλά εκατομμύρια χρόνια πριν από την  υποτιθέμενη εμφάνισή του στη νότια Αφρική. Κατά την άποψή τους, ο άνθρωπος δεν προέρχεται από τους πιθήκους.Στο βιβλίο τους,”The Mysterious Origins of Man”  αναφέρουν ότι, στο Τέξας,βρέθηκαν δίπλα-δίπλα πατημασιές ανθρώπινες, με ίχνη  δεινοσαύρων και λίθινα εργαλεία,  ηλικίας 55 εκατομμυρίων ετών,και λεπτομερείς χάρτες άγνωστης αρχαιότητας  καθώς και μαρτυρίες προηγμένης τεχνολογίας στην προιστορία. Και καταλήγουν  στο ότι, τα απολιθώματα, δείχνουν ότι, ο άνθρωπος, είναι πολύ αρχαιότερος,απ΄ό,τι δέχεται η καθιερωμένη θεωρία, και ότι, δεν προήλθε από τους πιθήκους. Κατά τον David Lewis ,η θεωρία αυτή, αποσιωπήθηκε ως αντιμέτωπη με το κατεστημένο, δεδομένου ότι, οι επιστήμονες που θα αμφισβητούσαν τα ισχύοντα δόγματα, όχι απλώς θα παραγκωνίζονταν από κάθε σχετική επιστημονική συζήτηση, αλλά και θα έχαναν τη δουλειά τους.

     
10.-Ως συμβολή σε μιά προσπάθεια για μια στοιχειώδη πληρότητα,στη κριτική κατά τής θεωρίας τού Δαρβίνου,αναφέρουμε και το λεγόμενο πρόβλημα τής μη απλοποιήσιμης πολυπλοκότητας με ειδική αναφορά στο θέμα τού ματιού. Κατά τον βιοχημικό,και πολέμιο τής θεωρίας τού Δαρβίνου M.Behe,(: «Το μαύρο κουτί τού Δαρβίνου») ένα μη απλοποιήσιμο  πολύπλοκο σύστημα, προσδιορίζεται ως μία οντότητα, που αποτελείται από αρκετά ταιριαστά πράγματα  που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, και τα οποία συμβάλλουν στην βασική λειτουργία  με αποτέλεσμα η απομάκρυνση  κάποιου από τα μέρη αυτά, να έχει ως συνέπεια το σύστημα να σταματήσει  να λειτουργεί αποτελεσματικά. Κατά τους υπέρμαχους τού «Ευφυούς σχεδιασμού»,τα μη απλοποιήσιμα  πολύπλοκα συστήματα, δεν μπορούν να είναι αποτέλεσμα τής εξέλιξης.Κατά τον Behe ,  «ένα μη απλοποιήσιμο  σύστημα, δεν μπορεί να παραχθεί άμεσα, από ελαφρές διαδοχικές τροποποιήσεις ενός προδρομικού συστήματος, προπομπού, επειδή κάθε προπομπός, σε ένα μη απλοποιήσιμο πολύπλοκο σύστημα,από το οποίο λείπει ένα μέρος ,είναι εξ ορισμού μη λειτουργικό και εφόσον η  φυσική επιλογή, μπορεί μονάχα να επιλέξει  συστήματα, τα οποία λειτουργούν ήδη, τότε  αν ένα βιολογικό σύστημα, δεν μπορεί να  παραχθεί σταδιακώς, θα έπρεπε να προκύψει μονομιάς, ως μιά ενσωματωμένη μονάδα, έτσι ώστε η φυσική επιλογή, να έχει κάτι στο οποίο να μπορεί να ενεργήσει» Ετσι το  μάτι δεν μπορεί να λειτουργήσει ,εκτός αν όλα τα  μέρη του,δημιουργηθούν ταυτοχρόνως. Δεν ωφελεί ένα οργανισμό προπομπό να έχει απλώς ένα αμφιβληστροειδή, ή ένα φακό ,αν τα άλλα μέρη λείπουν. Πάντοτε με αναφορά στο μάτι, υποστηρίζεται ότι , αυτό, δεν μπορεί να εξελίχθηκε   με μικρά βηματάκια, κατά τον τμηματικό τρόπο, με τον  οποίο λειτουργεί η φυσική επιλογή.

 
  Σ΄αυτά οι εξελικτικοί (Ayala “Το Δώρο κλπ.164)  προσκομίζοντες αποδείξεις , αμφισβητούν την βάση και την αφετηρία τού ισχυρισμού των αντιπάλων τους. Λέγουν δηλαδή ότι, τα όργανα και άλλα συστατικά  των ζωντανών όντων δεν είναι μη απλοποιήσιμα πολύπλοκα συστήματα-δεν προκύπτουν ξαφνικά ή μονομιάς. Και για απόδειξη των ισχυρισμών τους,προσθέτουν ότι, λιγότερο περίπλοκες εκδοχές, των ίδιων συστημάτων έχουν υπάρξει στο παρελθόν και μπορούν να εντοπιστούν στους σημερινούς οργανισμούς. Ειδικώς για το ανθρώπινο μάτι,λέγουν ότι, δεν εμφανίστηκε αιφνιδίως με ολόκληρη την σημερινή του πολυπλοκότητα και ότι, η διαμόρφωσή του, χρειάστηκε   την ενσωμάτωση, πολλών γενετικών μονάδων, η κάθε μια από τις οποίες εβελτίωσε  την απόδοση των προηγούμενων λειτουργικώς ατελώς ματιών. Πριν από 700 εκατομμύρια χρόνια οι πρόγονοι των σημερινών σπονδυλωτών, διέθεταν ήδη όργανα που είχαν ευαι σθησία στο φώς. Διαφορετικά είδη ματιών, τα οποία παρουσιάζουν ένα πλήρες φάσμα πολυπλοκότητας, και προτύπων, έχουν εξελιχθεί ανεξάρτητα τουλάχιστον σαράντα φορές, αν και ένα τουλάχιστο γονίδιο (το Pax6) είναι αρχαίο και έχει παίξει ρόλο στην εξέλιξη πολλών διαφορετικών ειδών ματιών. Το πιο απλό όργανο τής όρασης εντοπίζεται σε κάποιους μονοκύτταρους οργανισμούς, που έχουν ένζυμα, ή σημεία με ευαισθησία στο φώς, τα οποία τους  βοηθούν να κινηθούν προς την επιφάνεια τής λίμνης, όπου τρέφονται με την άλγη που μεγαλώνει εκεί. Κάποια πολυκύτταρα ζώα εμφανίζουν σημεία με ευαι σθησία στην επιδερμίδα τους.

(Περισσότερα και  αναλυτικότερα,στον  Ayala (Το Δώρο κλπ.165 επ.)

 Αναφερόμενος στο ίδιο θέμα ο Gerard Cheshire  γράφει(ό.π.σελ.40)«Οι πολέμιοι τής εξελικτικής θεωρϊας μερικές φορές στρέφουν τα πυρά τους  σε χαρακτηριστικά που φαίνεται απίθανο να έχουν  υπάρξει μέσω μιας διαδοχής εξελικτικών βημάτων. Δυό παραδείγματα είναι το σαρκοβόρο φύλλο τής μυγοπαγίδας τής Αφροδίτης και το μάτι των θηλαστικών. Το επιχείρημα τους λοιπόν είναι ότι, αυτά είτε λειτουργούν είτε όχι, δεν υπάρχει μέση εξελικτική κατάσταση. Φανταστείτε όμως για μια στιγμή μια αντίστροφη εξελικτική πορεία. Το μάτι των θηλαστικών είναι ένας  φακός που στηρίζεται από ένα σάκκο  γεμάτο υγρό μπροστά από ένα αμφιβληστροειδή.Φανταστείτε ότι, ο σάκκος προο δευτικά συρρικνώνεται οπότε τελικώς ο  φακός ακουμπάει πάνω στον αμφιβληστροειδή.Επειτα ο φακός και ο αμφιβληστροειδής  συνενώνονται και ο αριθμός των φωτοευαίσθητων κυττάρων  μειώνεται σε μονάχα ένα. Το αποτέλεσμα είναι ένα απλό  μάτι κοινό μεταξύ πολλών διαφορετικών οργανισμών.Εξακολουθεί  να  μπορεί να διακρίνει την κίνηση γύρω του,  ειδικά  ένα θηρευτή που πλησιάζει και κρύβει το φώς…….»

 Στην άποψη που διετύπωσε ο Κ.Δαρβίνος, το 1859   κατά την οποία :  « Η διατύπωση τής υπόθεσης ότι, ο οφθαλμός  θα μπορούσε να σχηματισθεί διά τής φυσικής επιλογής,ευθέως ομολογώ ότι, μού δίνει την εντύπωση,τού ύψιστου παραλογισμού»ο Andrew Parker διαφωνεί. Αποκρούει (ό.π.206) το επιχείρημα ότι, οι οφθαλμοί, δεν θα μπορούσαν να εξελιχθούν, καθώς τα ενδιάμεσα στάδια δεν θα ήσαν λειτουργικά. Παραπέμπει σε έρευνες στο Πανεπιστήμιο τής Λούντ στη Σουηδία,όπου ο Νταν-Ερικ Νίλσον και η Σούζαν Πέλγκερ   δημιούργησαν ένα μοντέλο  στον ηλεκτρονικό υπολογιστή,για να δείξουν  πως ένα τμήμα φωτοευαίσθητου δέρματος, θα μπορούσε σταδιακά να μετατραπεί σε περίπλοκο μάτι, με θάλαμο μέσα από μια αλληλουχία δύο χιλιάδων μεταλλάξεων-με τους πλέον απαισιόδοξους υπολογισμούς,-χρονικό διάστημα που αντιστοιχεί μόνον σε τριακόσιες εξήντα τέσσερες χιλιάδες γενιές,προσθέτοντας το γνωστό, ότι, υπήρχε επομένως άφθονος γεωλογικός χρόνος για να επιτετευχθεί κάτι τέτοιο.

   Για τον χρόνο εμφάνισης τής όρασης:Σύμφωνα με δημοσίευση τής 30/10/2012  που  αναρτήθηκε την 6-11-2012 στο διαδίκτυο « οι οψίνες, οι φωτοευαίσθητες πρωτεΐνες που είναι βασικές για την όραση, εμφανίστηκαν πριν από 700 εκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με νέα μελέτη. Δηλαδή η όραση αναπτύχθηκε πριν από 700 εκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences».Το ακριβές χρονικό σημείο κατά το οποίο εμφανίστηκε η πρώτη στοιχειώδης ικανότητα των οργανισμών να βλέπουν το φως αποτελεί πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ των ειδικών. Συγκεκριμένα οι επιστήμονες ήταν επί μακρόν διχασμένοι σχετικά με το ποιά είδη σπόγγων ή μεδουσών απέκτησαν πρώτα οψίνες, στα κύτταρα-φωτοϋποδοχείς τού αμφιβληστροειδούς.Ερευνητές τής Σχολής Επιστημών τής Γης τού Πανεπιστημίου τού Μπρίστολ και τού Εθνικού Πανεπιστημίου τής Ιρλανδίας Maynooth μελέτησαν μια ομάδα σπόγγων που ονομάζεται Oscarella carmela και τής οποίας η αλληλουχία αποκω δικοποιήθηκε προσφάτως καθώς και μέδουσες που ανήκουν στο φύλο Κνιδάρια (Cnidarians) – το συγκεκριμένο φύλο περιλαμβάνει περισσότερα 9.000 διαφορετικά είδη παγκοσμίως και εκτιμάται ότι, ήταν το πρώτο που απέκτησε μάτια. Μέδουσες που ανήκουν στο φύλο Κνιδάρια θεωρείται ότι, είναι από τα πρώτα όντα που... είδαν το φως .Με χρήση υπολογιστικών μοντέλων ο δρ Νταβίντε Πιζάνι από το Πανεπιστήμιο τού Μπρίστολ και οι συνεργάτες του μελέτησαν όλες τις υποθέσεις που έχουν εκφραστεί μέχρι σήμερα σχετικά με την εμφάνιση των οψινών. Στην ανάλυση περιελήφθη το σύνολο των γενετικών πληροφοριών σχετικά με όλα τα είδη ζώων που έχει μέχρι σήμερα θεωρηθεί ότι ,είναι πιθανό να αποτελούν τα πρώτα ζώα με μάτια.Τελικώς δημιουργήθηκε ένα χρονοδιάγραμμα το οποίο έδειξε έναν κοινό πρόγονο των οψινών ο οποίος εμφανίστηκε πριν από περίπου 700 εκατομμύρια χρόνια. Η πρωτόγονη εκείνη οψίνη ήταν «τυφλή», ωστόσο υπέστη βασικές γενετικές αλλαγές κατά τη διάρκεια 11 εκατομμυρίων ετών οι οποίες και τής επέτρεψαν να ανιχνεύει το φως.Όπως σημείωσε ο δρ Πιζάνι «το σημαντικότερο στοιχείο τής μελέτης μας ήταν ότι, εντοπίσαμε την αρχαιότερη προέλευση τής όρασης και ανακαλύψαμε πως εμφανίστηκε μόνο μια φορά στα ζώα. Πρόκειται για μια εκπληκτική ανακάλυψη καθώς μαρτυρεί πώς και πότε η όραση αναπτύχθηκε κατ’ επέκταση και στους ανθρώπους»

 Για το μάτι ο  Cyril Burt( ό.π. 85) παρατηρεί, ότι,  σχεδόν όλα τα έμβια όντα, φυτά όπως και ζώα, ακόμη και μονοκύτταροι οργανισμοί, είναι ευαίσθητα στο φώς, ότι, οι μεταβολές που αποδεικνύονται ευνοϊκές για μια επιβίωση μεταβιβάζονται στους  απογόνους, έτσι ώστε σιγά –σιγά, το σύνολο τού είδους τροποποιείται.

 Ο Andrew  Parker (ό.π.ιδίως 201 επ.),δέχεται ότι, η όραση εμφανίστηκε κυριολεκτικά  με μια έκρηξη...  περίπου 520 εκατομμύρια χρόνια  από σήμερα,ότι, οι τριλοβίτες  ήταν τα πρώτα ζώα που ανέπτυξαν μάτια ……ότι, κάποια στιγμή  στην Κάμβριο περίοδο υπήρξε μια τεράστια έκρηξη ζωής σ΄ολόκληρο το ζωικό βασίλειο,που οφείλεται  στην εμφάνιση τής όρασης, ότι, δηλαδή η εξέλιξη οφείλεται περισσότερο σε μια βιολογική αλλαγή,και λιγότερο στο φυσικό περιβάλλον.Ο συγγραφέας στην προσπάθειά του να αποδείξει ότι, η αφήγηση τής Βίβλου,συμβιβάζεται με την επιστήμη διατυπώνει την θεωρία για τον «διακόπτη των φώτων»(Lihgt Switch Theory). Γράφει ειδικότερα,ότι, η εμφάνιση των πρώτων οφθαλμών  στα ζώα όχι μόνο κατέστησε δυνατή την όραση τού φωτός  αλλά και προκάλεσε την εξελικτική έκρηξη των ζώων τής περιόδου τού Καμβρίου ,570-510 εκατομμύρια χρόνια πριν από σήμερα, αφού ο οφθαλμοφόρος τριλοβίτης είχε εξελιχθεί σε ένα τρομερά επικίνδυνο κυνηγό, άρα τα λοιπά ζώα, που κινούνταν ακόμη όλα στους ωκεανούς, έπρεπε να εξελιχθούν για να προστατευθούν.Για τους ισχυρισμούς και τα επιχειρήματά του γράφουμε πιό πάνω Λέγει ότι,  «Όταν έκαναν την εμφάνισή τους στο προσκήνιο τής ζωής εκείνοι οι πρώτοι οφθαλ

.
 11-Ο αναπληρωτής καθηγητής βιολογίας στο ΑΠΦ. Θ.Αμπατζόπουλος,σε μια παρουσίασή του την 28 Φεβρουαρίου 2006,που είναι δημοσιευμένη στο διαδίκτυο,υπό τον τίτλο « Θεωρία τής Εξελίξεως και  Νεοδαρβινισμός» διερωτάται πώς είναι δυνατόν σε μια διαδικασία τόσο βαθμιαία και συνεχή, να προκύπτουν απόλυτα διακριτές οντότητες, όπως είναι τα είδη. Και σε άλλο σημείο λέγει: «Υπακούουν τα έμβια αντικείμενα στους νόμους τής φυσικής; Υπάρχει υπερφυσικό στοιχείο ή ζωτική δύναμη;»Για να συνεχίσει:  «Είναι λάθος να προσπαθούμε να εφαρμόσουμε τους φυσικούς νόμους, στο σύνολο και όχι στα μέρη. Το πρόβλημα τού φυσικού, είναι να κατανοήσει την αρχή των φυσικών νόμων ,το πρόβλημα τού βιολόγου να κατανοήσει την πολυπλοκότητα».

. 12.- Ο  Henri Bergson δεν αρνείται την επίδραση τού περιβάλλοντος, αποκρούει όμως τη σκέψη ότι,το περιβάλλον  έδωσε τη ζωτική δύναμη ,ή τον προσανατολισμό τής εξέλιξης.(:δηλαδή δέχεται΄ τουλάχιστον ΚΑΙ- έναν άλλο   προσανατολισμό). Σχεδόν στο ίδιο μήκος κινούμενος ο  James Ward (  εν C.Burt 93) πολέμιος τού υλισμού ,διετύπωσε κατά τα τέλη τού 19ου αιώνα, τη θεωρία  τής συνειδητής ή, υποκειμενικής επιλογής (conscious or subjective selection) .Συμφώνως με αυτή, το ατομικό υποκείμενο, οδηγείται αμέσως ή εμμέσως, να επιλέξει  κάποιο νέο τρόπο, συμπεριφοράς, που τελειοποιεί στην πράξη. Επιλέγει μια ικανοποιητική αντίδραση, που επαναλαμβάνει μέχρις ότου αυτή αυτοματοποιηθεί ή μπορεί να μεταβάλλει την συμπεριφορά του, περισσότερο ή λιγώτερο , τυχαίως,μέχρις ότου, ρυθμισθεί,η πλέον επιτυχημένη μορφή δράσης,  που θα το ικανοποιεί.Από τις δύο περιπτώσεις,η δεύτερη είναι η σπουδαιότερη ιδίως στα ανώτερα είδη. Υπό φυσικές συνθήκες, αυτό συνεπάγεται εκείνο που οι πειραματιστές των εργαστηρίων, συνήθως παραβλέπουν, μια σταθερή εξερευνητική παρόρμηση, αυτό,που με συντομία ο McDougall αποκαλεί « γενικό ένστικτο περιέργειας». Η συμπεριφορά που αποκτήθηκε, ανοίγει το δρόμο για εγγενείς τάσεις. Όταν ο νέος τύπος  συμπεριφοράς καταστεί, πολύπλοκος  ,όπως στα  ανώτερα είδη των  ζώων, τότε,όπως ο Ward,υποστηρίζει, η απλή φυσική επιλογή, θα απαιτούσε  τον συντονισμό, ενός αριθμού αυθόρμητων μεταβολών ,που χωριστές θα ήταν άχρηστες. Αλλά η πιθανότητα  εναντίον των ταυτόχρονων,συμβάντων θα πρέπει να αυξάνει,  καθώς αυξάνει ο αριθμός των μεταβολών.Επομένως σε αντίθεση με την υποκειμενική επιλογή, ο τυφλός Δαρβίνειος τύπος τής επιλογής, πρέπει να χάνει την σπουδαιότητά  του καθώς προχωρούμε σε ανώτερα επίπεδα ζωής.

13.-Ως προς τις ομόλογες δομές υποστηρίζεται ότι, αυτές δεν μπορούν να αχθούν ως αποδεικτικά στοιχεία τής Δαρβινικής άποψης. Και τούτο,γιατί ενώ η ορθόδοξη δαρβινική άποψη δέχεται ότι, οι ομόλογες αυτές δομές σε διάφορα είδη, οφείλονται στα ίδια γονίδια που κληρονομήθηκαν από ένα κοινό πρόγονο,(που τροποιήθηκαν από μεταλλάξεις στην πορεία) υπάρχουν μαρτυρίες που δείχνουν ότι, και διαφορετικά γονίδια είναι σε θέση να δώσουν ομόλογες δομές. (περισσότερα (Α.Κέσλερ « Ένα φάντασμα κλπ.110 επ.)

 14.-Βιολόγοι όπως η Lynn Margulis ,κατηγορούν τον  Δαρβίνο, γιατί, ενώ δίνει,πολύ μεγάλη σημασία για την  εξέλιξη, στον ανταγωνισμό, που θεωρεί την κύρια δύναμη για την επιβίωση, παραγνωρίζει ότι, η συνεργασία,είναι εξίσου σημαντική και ότι, η φύση παρέχει πολλά παραδείγματα συμβίωσης, όπως λ.χ. οι μέλισσες και τα άνθη. Και καταλήγει η βιολόγος με την επισήμανση,ότι,στο ανθρώπινο σώμα διάφορα είδη κυττάρων και ιών, συνεργάζονται  για τη δημιουργία ενός πολύπλοκου οργανισμού.Στην σημασία τής συνεργασίας αναφέρεται και ο Barbault,που την θεωρεί ως μία από τις σημαντικές στρατηγικές που δημιουργούν τη ζωή.Τη συνεργασία αυτή τη βλέπει παντού στην ιστορία τής ζωής ,(συνεργασία) που αποβλέπει στο κοινό όφελος και εξηγεί έτσι φαινόμενα,που θάταν ακατανόητα από πρώτη θεώρηση,ώς αντιστρατευόμενα,το ένστικτο τής επιβίωσης και τις δαρβινικές απόψεις. Στην σημασία τής συνεργασίας αναφέρεται και ο Barbault  που γράφει για πολλαπλές διαδοχικές ακτινωτές διαφοροποιήσεις προς την ανάπτυξη στενών σχέσεων, μεταξύ των φυτών και των ζώων,για μια ταχεία αύξηση τής ποικιλίας  και των μεν και των δε.Αυτό συνιστά την συνεξέλιξη,που κατά τον ίδιο,είναι ίσως το ισχυρό τερο κίνητρο, διαφοροποίησης τής ζωής, έτσι,ώστε η φυσική επιλογή ενεργεί μέσω των αλληλοεπιδράσεων μεταξύ των ειδών (θήρευση,παρασιτισμός, συνεργασία, ανταγωνισμός). Τη συνεργασία  τη βλέπει παντού στην ιστορία τής ζωής ,(συνεργασία) που αποβλέπει στο κοινό όφελος και εξηγεί έτσι φαινόμενα,που θάταν ακατανόητα από πρώτη θεώρηση,ώς αντιστρατευόμενα,το ένστικτο τής επιβίωσης και τις δαρβινικές απόψεις. Συνεργασία  που εκδηλώνεται με τη δωρεά αίματος ανάμεσα στις νυκτερίδες-βαμπίρ, από  την ομαδική φροντίδα των μικρών στις οικογένειες των μελισσών(: εργάτριες που αποκηρύσσουν τη δική τους αναπαραγωγή) και των μυρμηγκιών.  Συνεργασία που οδηγεί στη δημιουργία σχέσεων,ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες  πολλαπλασιασμού που εξηγεί σε ένα (τουλάχιστον ποσοστό), τον αλτρουισμό. Μήπως αλήθεια η επιτυχία τού homo sapiens δεν συνδέεται άμεσα  με το ότι ,είναι κοινωνικό ζώο και από μια σκοπιά δημιούργημα μιάς συνεργασίας;

 Συνεργασία όχι  μόνον μεταξύ έμβιων όντων αλλά και μεταξύ εμβιων όντων και περιβάλλοντος (Maturana κλπ,ό.π.210) Ειδικότερα; και σαφέστερα η Lynn Margulis , αναφέρει την συνεργασία, ως σημαντικό παράγοντα ,για την εξέλιξη και παρατηρεί ότι, η  φύση παρέχει πολλά παραδείγματα συμβίωσης, όπως λ.χ. οι μέλισσες και τα άνθη. Τα λουλούδια χρειάζονται τις μέλισσες και αντιστρόφως.Υπάρχουν βακτήρια που δίνουν το άζωτο στα φυτά,και πολλά άλλα τέτοια παραδείγματα.Και καταλήγει.Τι άλλο είναι το ανθρώπινο σώμα,παρά μια συλλογή διαφορετικών κυττάρων και ιών που  συνεργάζονται στη δημιουργία ενός σύνθετου οργανισμού; Με μια δόση υπερβολής για ορισμένους,ανάγει τη συμβίωση   ως τη κύρια  πηγή εξελικτικού νεωτερισμού, με  μεγαλύτερη σημασία από την φυσική επιλογή.Δέχεται ότι, τα πολύπλοκα κύτταρα εξελίχθησαν όχι με βάση την κλασσική φυσική επιλογή αλλά από ένα όργιο συνεργασίας,στην οποία τα κύτταρα  εμπλέκονται το ένα με το άλλο τόσο στενώς ώστε μπορούν ακόμη  το ένα να εισέρχεται μέσα στο άλλο,για καταλήξει ότι, βλέπει ολόκληρο τον κόσμο ως ένα ευρύ δίκτυο συνεργασίας των βακτηρίων(:collaborative network of bacteria). Και καταλήγει η βιολόγος με την επισήμανση,ότι,στο ανθρώπινο σώμα διάφορα είδη κυττάρων και ιών, συνεργάζονται  για τη δημιουργία ενός πολύπλοκου οργανισμού. Ο Nick Lanε,( ό.π. 242) αφού κι αυτός παρατηρεί ότι, βακτήρια ζούν μέσα σε άλλα βακτήρια,συνεχίζει  στο ίδιο μήκος κύματος ,λέγοντας ότι ,χωρίς ένα τέτοιο είδος ενδοσυμβίωσης (χρησιμοποιεί την ελληνική λέξη endosymbiosis)μια πολύπλοκη ζωή θα ήταν αδύνατη.  Ο Κέσλερ λέγει ότι, η έννοια τού ατόμου,ως αδιαίρετης αυθύπαρκτης μονάδας, με μια ανεξάρτητη, ύπαρξη,δεν βρίσκεται πουθενά στη φύση, ή στην κοινωνία.( Περισσότερα Αρθουρ Κέσλερ,» Ένα φάντασμα κλπ.58).

Οι παραπάνω σκέψεις (πρέπει να ) οδηγούν σε σκέψεις.Μήπως υποδεικνύουν κάτι που έχει σχέση με τον σκοπό της εξέλιξης,μήπως υποδεικνύουν τη δέουσα ανθρώπινη συμπεριφορά;

15.-Ο διάσημος φυσικός Steven Weinberg στο βιβλίο του « Dreams of a Final Theory”  λέγει ότι, το πραγματικό πρόβλημα είναι η συνειδητότητα, γιατί αυτή κείται πέρα από μια υλιστική διαδικασία.

 16.-Ειδικώς ως προς τον τελευταίο κοινό πρόγονο(LUCA)-πέρα από τα όσα ήδη εκτέθηκαν- υπάρχουν αρκετές επιφυλάξεις. Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πολλά για τον LUCA, τον τελευταίο παγκόσμιο κοινό πρόγονο, όλων των ζωντανών οργανισμών. Το ερώτημα,για το οποίο γράφουμε και πιο πάνω είναι: Υπήρχε ένας ή πολλοί κοινοί πρόγονοι;Ο Carl Woese, προβάλλει την υπόθεση ότι, δεν υπήρχε ένας μοναδικός τελευταίος κοινός πρόγονος, αλλά μια κοινότητα γονιδίων συνεργαζομένων με κύτταρα. Αλλοι επιστήμονες αμφισβητούν ότι, ο πρόγονος αυτός ήταν ένας μονοκύτταρος οργανισμός. Το 1998,ο Carl Woese επρότεινε ότι, κανένας ατομικός οργανισμός δεν μπορεί να θεωρηθεί ώς LUCA, και ότι, η γενετική κληρονομιά όλων των σύγχρονων οργανισμών προέρχεται  από οριζόντια μεταφορά γονιδίων από μια αρχαία κοινότητα οργανισμών. Υπήρχε ένας ή πολλοί κοινοί πρόγονοι;Το 2010 ένα πείραμα οδήγησε στην παραδοχή ενός παγκοσμίου κοινού προγόνου, μέσω πολλών εναλλακτικών υποθέσεων,που περιλάμβαναν και την οριζόντια μεταφορά γονιδίων.Το πείραμα δεν απέκλειε την πιθανότητα,ο παγκόσμιος κοινός πρόγονος να μην είναι ένας  μόνος οργανισμός,αλλά ένας πληθυσμός οργανισμών  διαφόρων γονοτύπων που έζησαν σε διαφορετικούς τόπους και χρόνους.Το πείραμα επίσης δεν απέκλειε το ενδεχόμενο τής ύπαρξης πολλών πληθυσμών,με ανεξάρτητες καταγωγές, που είχαν την ικανότητα να ανταλλάσσουν ουσιώ δες γενετικό υλικό ώστε να δημιουργηθεί ένα είδος.Και γενικώς  επιστήμονες αμφισβητούν ότι, ο πρόγονος αυτός ήταν ένας μονοκύτταρος οργανισμός. Πολλοί επιστήμονες διερωτώνται: Τι μπορεί να ήταν στην αρχαία «σούπα χημικών» τής Γης; Πολλοί πιστεύουν ότι, ο LUCA ήταν κάτι παραπάνω από μια αργή συνάθροιση  μοριακών τμημάτων, μια σούπα από τη χημική εξέλιξη τής οποίας κατασκευάστηκαν σταδιακά πιο πολύπλοκες μορφές. Νέα στοιχεία δείχνουν ότι, ο LUCA ήταν ένας εκλεπτυσμένος οργανισμός, με μια περίπλοκη δομή ,αναγνωρίσιμος ως ένα κύτταρο. Μερικοί δέχονται ότι, ίσως στο παρελθόν  από ένα κοινό πρόγονο προήλθαν δύο ομάδες ζωής: Τα βακτήρια και τα αρχαία.(: μικροοργανισμοί που ομοιάζουν ως προς το μέγεθος και την απλότητα  της δομής,προς τα βακτήρια, αλλά διαφέρουν ριζικώς ως προς την στην μοριακή οργάνωση.Πιστεύεται ότι συνιστούν μια αρχαία ομάδα μεταξύ βακτηρίων καί ευκαρυωτών) Διερωτώνται  επίσης  το πώς συνέβη τούτο, και με ποια σειρά και τάξη, πράγμα που  μέχρι σήμερα  είναι αβέβαιο.

 (Περισσότερα στο Παράρτημα)

  17-Οι Maturana  και  Varela( Tο Δέντρο κλπ.ό.π.134) γράφουν: « Στην πραγματικότητα ακόμη και σήμερα δεν διαθέτουμε  ενοποιημένο θεωρητικό πλαίσιο για το πώς πραγματοποιείται η εξέλιξη των έμβιων όντων σ΄όλες τις πτυχές. Υπάρχουν διάφορες σχολές σκέψεις που αμφισβητούν σοβαρά την ερμηνεία τής εξέλιξης μέσω τής φυσικής επιλογής…………..( οι νέες ιδέες)μάς απελευθερώνουν από την πολλή διαδεδομένη ιδέα ότι, η εξέλιξη αποτελεί μια διαδικασία κατά την οποία υπάρχει ένας περιβάλλων κόσμος στον οποίο οι οργανισμοί, προσαρμόζονται……..Εμείς προτείνουμε  ότι, η εξέλιξη επιτελείται ως φαινόμενο φυσικής κίνησης, υπό διαρκή φυλογενετική επιλογή.Στο φαινόμενο αυτό,δεν υπάρχει πρόοδος ούτε βελτιστοποίηση  τού περιβάλλοντος αλλά απλώς διατήρηση τής προσαρμογής και τής αυτοποίησης σε μια διαδικασία,όπου οργανισμός και περιβάλλον βρίσκονται σε διαρκή σύζευξη»

 
18.-Ο Teilhard de Chardin (  εν Claude Cuenot 44 επ. )  δέχεται βασικώς τη  δαρβινική άποψη,αλλά με τροποποιήσεις.Λέγει ότι, οι πολύ  περισσότερες μεταλλάξεις είναι τυχαίες και μερικές φορές  βλαβερές ότι,το εξωτερικό  τυχαίο είναι ο κύριος παράγοντας στην εξέλιξη.Παράλληλα όμως υποστηρίζει ότι,κάθε ζωή,αντιστοιχεί σ΄ένα ψυχισμό.Το ζωντανό,όπως λέγει,έχει ένα « εσωτερικό» στοιχείο( un dedans). Καταλήγει στο ότι, πράγματι η ζωή προχωρεί με τυχαία βήματα,αλλά με τυχαία βήματα που αναγνωρίζει και συλλαμβάνει,δηλαδή που επιλέγει ψυχικώς,ότι, είναι κατανοητό ότι, το  νέο λαμαρκιανό « αντιτυχαίο» δεν είναι η απλή άρνηση,αλλά αντιθέτως εμφανίζεται ως η χρησιμοποίηση τού δαρβινικού τυχαίου,ότι, μεταξύ των δύο αυτών παραγόντων υπάρχει μια λειτουργική συμπληρωματικότητα,ότι,  θα μπορούσε να πεί κανείς μια συμβίωση( χρησιμοποιεί την  ελληνική λέξη: symbiose.) Προστίθεται ότι,ο Teilhard de Chardin  δεν αποκρούει την τελεολογία, που την βλέπει ως συνδυασμό, σαν ένα παιχνίδι δύο παραγόντων τού τυχαίου (φυσικού)και ενός τελεολογικού (ψυχικού). Ειδικότερα για τον άνθρωπο δέχεται ότι, ενώ σωματικώς,είναι ένα είδος,όπως τόσα άλλα ,ψυχικώς  σχηματίζει ένα ολόκληρο βασίλειο.

                 
Συναφής είναι η άποψη τού Theodosious Dobzhnansky  (  εν Claude Cuenot, 46  ) κατά τον οποίο οι σύγχρονοι  « εξελικτικοί» δέχονται πώς η  εξέλιξη είναι μια δημιουργική απάντηση,τής ζώσας ύλης στις προκλήσεις τού περιβάλλοντος,τού οποίου ο ρόλος είναι να παρέχει ευκαιρίες για τις βιολογικές επινοήσεις.

19.- Ο αλτρουισμός.

 Από τους μη ειδικούς, ο αλτρουισμός ορίζεται ως η απλή αφοσίωση και φροντίδα για την ευημερία των άλλων,ενώ από τους βιολόγους,ως η προσφορά βοήθειας με κόστος τού αρωγού.

 Από το 1859 και μετά εγείρεται το θέμα πώς συμβιβάζεται η φυσική επιλογή, με τον αλτρουισμό.Και τούτο γιατί στον αλτρουισμό,ο οφελών εμφανίζεται αντίθετα με την δαρβινική άποψη τής φυσικής επιλογής, να χάνει(δαπανά) ένα πλεονέκτημα προσαρμοστικότητας.Προβλήθηκε το ερώτημα πώς μπορεί να εξελίσσονται οργανισμοί,πώς μπορεί να διευκολύνεται η επιβίωσή του, όταν έχουν απώλειες,βοηθώντας τους άλλους κι΄έτσι  βλάπτουν την δική τους αναπαραγωγική ικανότητα.Καταβλήθηκε προσπάθεια,ιδίως με την εισαγωγή το 1970 τής Κοινωβιολογίας(Wilson)  να ερμηνευθούν όλα αυτά με την σκέψη  ότι, η φυσική επιλογή αφορά ομάδες όχι μεμονωμένα άτομα,ή ότι, (όταν ο αλτρουισμός αφορά συγγενείς) ότι, στοχεύει  στο γονίδιο,όχι στα άτομα (Hamilton, Smith,Price)ή ότι, τελικώς ευνοείται ο πληθυσμός. Ο  Wilson υποστηρίζει πώς ο αλτρουισμός είναι η βάση της ηθικής.Γράφει: «Η βαθιά δομή της αλτρουιστικής συμπεριφοράς, βασισμένη στην εκμάθηση κανόνων και στην προστασία που της παρέχουν τα συναισθήματα, είναι ανελαστική και παγκόσμιας ισχύος». Η κοινωνιοβιολογία βοηθά να γνωρίσομε καλύτερα τις βιολογικές βάσεις της ηθικής, τις γενετικές της εγγραφές και τους περιορισμούς που τίθενται. Η εξελικτική αυτή προέλευση ερμηνεύει και δυσεξήγητα αλλιώς φαινόμενα —γιατί φέρ' ειπείν ενδιαφερόμαστε και συμπάσχομε με τους κοντινούς μας συνανθρώπους, συγγενείς, φίλους, συγχωριανούς, κατοίκους της ίδιας με εμάς συνοικίας, αλλά έχομε μεγαλύτερη αδιαφορία για τους μακρινούς, τους άνθρώπους άλλου κράτους και μάλιστα μιας άλλης ηπείρου. Η προσπάθεια να θεσμοθετηθούν κανόνες που αντίκεινται σε αυτές τις βάσεις γίνεται πρόξενος πολλής δυστυχίας και συχνά καταλήγει σε αποτυχία. Ο Wilson  αρνείται ότι η πολιτισμική εξέλιξη για ανώτερες ηθικές αξίες μπορεί να αποκτήσει μία κατεύθυνση, να τελεσφόρησει και από μόνη της να «υποκαταστήσει την γενετική εξέλιξη. Το νόημα της ζωής έγκειται στο ότι το άτομο είναι παροδικό, η, διαιώνιση του γενετικού κεφαλαίου (δηλαδή της ανθρωπότητας με τον γενετικό της πλούτο) αποτελεί σκοπό του. Η βιολογική γνώση των βάσεων τής ηθικής μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση και ενδεχομένως στην επίλυση αδιεξόδων, όταν έχομε διισταμένες ηθικές επιταγές. Ο Wilson θεωρεί ότι η «επιβίωση» τού ανθρωπίνου γενετικού κεφαλαίου υπερτερεί τής επιβίωσης τού ατόμου και ότι η διευκόλυνση τού εμπλουτισμού τού κεφαλαίου τούτου είναι επιθυμητή. Δεδομένου ότι καθένας μας είναι ξεχωριστός γενετικά, η ενίσχυση των δικαιωμάτων του ατόμου, εκάστου ατόμου, κρίνεται ιδιαιτέρως επιθυμητή.
   Μερικοί φιλόσοφοι άσκησαν κριτική στις απόψεις του αυτές, τις οποίες εθεώρησαν αυθαίρετες, μη βασιζόμενες σε αποδεικτικά στοιχεία. Αργότερα,  ο Wilson υπεστήριξε σθεναρά την προστασία των απειλουμένων ζωντανών, ειδών από εξάλειψη και την προστασία των οικοσυστημάτων.-

  Ιδιαίτερο εμφανίζεται το  πρόβλημα τού αλτρουισμού ως προς τους παρείσακτους,(μη  συγγενείς, αγνώστους κλπ) όπου προβάλλεται το ερώτημα αν  τούτο οφείλεται σε μια γενετική προδιάθεση ή είναι αποτέλεσμα εκπαίδευσης ή   απόρροια των πολιτισμικών ηγετών.  Ο Κ.Κριμπάς γράφει πώς« οι άνθρωποι φαίνεται να  έχουν  μια εγγενή τάση  να συνεργάζονται και με μη συγγενείς  και να νοιώθουν το  αίσθημα της συμπάθειας,δηλαδή του συμπάσχειν με τρίτους » και ότι,αλτρουιστικές συμπεριφορές ,όπως  πουλιών που ελαττώνουν την αναπαραγωγική τους ικανότητα ώστε να αποφύγουν υπερπληθυσμό,δεν  είναι κατανοητές με τον απλό δαρβινισμό.
Ο διάσημος  δαρβινιστής, Ε.Mayer( ό.π.303) δέχεται ότι, δεν  υπάρχει πειστική  σχετική εξήγηση για τον αλτρουισμό..

 Ο Gerard Cheshire( ό .π 30) ελαφρώς ισοπεδωτικώς, δέχεται ότι, οι περιπτώσεις  φαινομενικής αυταπάρνησης προστατεύουν το γονιδίωμα των  στενών συγγενών(…για τους παρείσακτους;..), ακόμη καί ολόκληρης τής φυλής,  ότι ,ο αλτρουισμός λειτουργεί ως εξελικτικός   μηχανισμός  και η αλτρουιστική συμπεριφορά  διασφαλίζει  την επιβίωση ομαδικών χαρακτηριστικών ,τόσο γενετικών όσο και μιμητικών.

 Μια άλλη περίπτωση,που φαίνεται να μην συμβιβάζεται με την δαρβινική θεωρία έρχεται από τον κόσμο των εντόμων και πειό συγκεκριμένως από τις μέλισσες. Όπως γράφουν οι  Αμοτζ και Αβισάγκ Ζαχάβι,στην φυσική επιλογή, «επιτυχία» σημαίνει αναπαραγωγή. Από δεκάδες χιλιάδες σπορόφυτα στο έδαφος τού δάσους,  μια φουχτιά  μόνο επιβιώνουν και γίνονται δέντρα που παράγουν καρπούς. Από χιλιάδες αυγά ψαριών, λίγα αναπτύσσονται σε παραγωγικά ενήλικα. Τα περισσότερα άτομα πεθαίνουν πριν τους δοθεί η ευκαιρία να αναπαραχθούν. Αυτό το ελαχιστότατο ποσοστό επιβίωσης  δεν αντιτίθεται στην θεωρία τής φυσικής επιλογής μάλλον την προβάλλει σε όλη της την ισχύ: Αποτυχημένα σπόροφυτα που δεν  έφτασαν στην ωριμότητα, πεθαίνουν και εξαφανίζονται. Στις μέλισσες, μόνο ένα άτομο ανάμεσα στις δεκάδες χιλιάδες τής κυψέλης μπορεί να παραγάγει απογόνους. Το γεγονός αυτό από  μόνο του δε θα ξένιζε. Όμως τα σπορόφυτα ή τα αυγά των ψαριών απλώς τυχαία εξαφανίζονται, ενώ οι θηλυκές εργάτριες -δηλαδή τα άτομα που τελικά θα είναι οι χαμένοι στον αναπαραγωγικό ανταγωνισμό- αντί να συγκεντρώσουν τις προσπάθειές τους, στην επιβίωση τους και στη δική τους αναπαραγωγή  καταβάλλουν προσπάθειες  να βοηθήσουν τη βασίλισσα να αναπαραχθεί.Πώς είναι δυνατόν μια τέτοια συμπεριφορά να εξελίσσεται μέσω τής φυσικής επιλογής;

 Το θέμα  έχει αντιμετωπιστεί από διαφορετικές σκοπιές σε διάφορες περιόδους. Για τον Δαρβίνο, το βασικό ερώτημα ήταν τεχνητής φύσεως: Πώς μπορεί μια βασίλισσα, που είναι τόσο διαφορετική από τις εργάτριες, να περάσει στους απογόνους της τα χαρακτηριστικά των εργατριών; Η σωματική κατασκευή και η συμπεριφορά τής εργάτριας είναι πολύ διαφορετικές από εκείνες μιας βασίλισσας. Στην  περίπτωση των μυρμηγκιών και των τερμιτών, οι διάφοροι τύποι των εργατριών διαφέρουν όχι μόνο από τη βασίλισσα, αλλά και αναμεταξύ τους. Ο Δαρβίνος δεν είδε κανένα πρόβλημα στην ύπαρξη στείρων ατόμων, που βοηθούν την ομάδα. Έκανε απλώς την υπόθεση ότι, μια βασίλισσα τής οποίας οι θυγατέρες είναι καλύτερες εργάτριες έχει ένα πλεονέκτημα έναντι μιας άλλης βασίλισσας, τής οποίας οι θυγατέρες είναι  λιγότερο κατάλληλες για την αποστολή τους. Όμως οι εργάτριες των μελισσών, των σφηκών και μυρμηγκιών πολλών ειδών δεν είναι εγγενώς στείρες  στην πραγματικότητα, μερικές αναπαράγονται.Ετσι οι  ερευνητές τώρα θέτουν ένα άλλο ερώτημα ως κεντρικό ζήτημα στην εξέλιξη των κοινωνικών εντόμων: Γιατί οι εργάτριες, που  διατηρούν την δυνατότητα αναπαραγωγής, εργάζονται για την κυψέλη αντί να επικεντρώσουν τις προσπάθειες τους σε όποια ευκαιρία  έχουν να παραγάγουνν δικούς τους απογόνους;

Πάντως για τον Δαρβίνο όπως γράφουμε και πιό πάνω η σποραδική χρήση  από τους πρώτους ανθρώπους,μιάς αλτρουστικής συμπεριφοράς,υιοθετήθηκε αργότερα ως μονιμότερη  λόγω των συνεπειών της για την κοινωνική συνοχή,και έτσι από συνήθεια έγινε κληρονομική.

 Ένα άλλο παράδοξο ,που φαίνεται να έρχεται αντίθετο με τη φυσική επιλογή  επισημαίνει ο Barbault(ό.π.52) Η λέαινα,όταν θηλάζει εμφανίζει μια ανεξήγητη για την φυσική επιλογή νοοτροπία, και για να αντιγράψουμε τον διάσημο οικολόγο συγγραφέα εμφανίζει συμπεριφορά που εκπλήσσει τους ειδικούς που έχουν γαλουχηθεί με την άποψη τού Δαρβίνου. Δίνει το γάλα της στα μικρά λιονταράκια των φίλων της, όταν εκείνες απουσιάζουν, έτσι που όπως παρατηρεί ο συγγραφέας, αυτό μπορεί να λείψει από τα λιονταράκια τής ανεύθυνης μητέρας. Ο ίδιος όμως δίνει μια εξήγηση, που αποκαθιστά τα πράγματα (και τον Δαρβίνο) : Οι λέαινες μιάς αγέλης, συγγενεύουν από γενετική άποψη, αφού όλες είναι αδελφές ή εξαδέλφες. Ετσι η βοήθεια προς τα μικρά των αδελφών, ισοδυναμεί με βοήθεια προς τα  δικά της γονίδια, πέρα από την « υστερόβουλη» σκέψη, ότι, η λέαινα που θηλάζει τα μικρά των αδελφών της, θα δεί αύριο  τα δικά της μικρά να τρέφονται  από τις  αδελφές της.  Oπως ήδη γράφηκε ο Barbault, εξηγεί τον αλτρουισμό  με βάση την  συνεργασία που  την βλέπει παντού στην ιστορία τής ζωής ,(συνεργασία) που αποβλέπει στο κοινό όφελος και εξηγεί έτσι φαινόμενα,που θάταν ακατανόητα από πρώτη θεώρηση,ώς αντιστρατευόμενα,το ένστικτο τής επιβίωσης και τις δαρβινικές απόψεις που την θεωρεί ως μία από τις σημαντικές στρατηγικές που δημιουργούν τη ζωή.

  Ο Kim Sternely ( ό.π.σελ.64 επ.) προτείνει τρείς υποθέσεις για την εξήγηση τού φαινομένου.

 α.Οτι, ο αλτρουισμός μπορεί να  είναι ακούσιος,ιδίως με την έννοια, ότι, καθώς τα ζώα  δεν είναι τέλεια προσαρμοσμένα στο περιβάλλον,τα λάθη τους τους είναι αναπόφευκτα.( λ.χ. η λέαινα που προτιμά να θηλάσει  το  μικρό μιάς άλλης ,περίπτωση  για την οποία ασχολείται και ο Barbault, που την ερμηνεύει,όπως γράφουμε σε άλλο σημείο).Παραδέχεται όμως ο ίδιος,ότι, η  υπόθεση αυτή,δεν καλύπτει όλες τις περιπτώσεις  τής συλλογικότητας δεν είναι πλήρως ικανοποιητική,γιατί   δεν εξηγεί « πώς ένα ζώο από φόβο ενός λάθους, θα αγωνιζόνταν για την υπεράσπιση τής ομάδας του,ή θα ειδοποιούσε άλλα για την εμφάνιση αρπακτικών.»( αν το λάθος δεν είναι συνειδητό;)

 β.Οτι,η συνεργασία δεν είναι αλτρουιστική,καθώς όλοι ωφελούνται απ΄αυτήν.Ο  γερμανός βιολόγος  Berdn Heinrich,πρόβαλε την υπόθεση αυτή που τον προβλημάτισε, παρατηρώντας ένα κοράκι,που όταν ανεκάλυψε ένα ψοφίμι που συνιστούσε  γι αυτό μια πλούσια πηγή τροφής,έδινε την εντύπωση ότι,αντί να μονοπωλήσει για τον εαυτό του τη λεία του, απλώς την διαφήμιζε.Η εξήγηση πού πρότεινε ήταν ,ότι,το κοράκι δεν ήθελε να μείνει μόνο του,γιατί έτσι θα  υπήρχε κίνδυνος να εκδιωχθεί από τον κύριο τής περιοχής οπότε θα έχανε όλη την λεία του.Ετσι  προτίμησε να καλέσει άλλους συντρόφους  οι οποίοι θα εξουδετέρωναν την άμυνα του  νόμιμου κατόχου τής περιοχής.Με τον τρόπο αυτό, το κοράκι θα μοιρασθεί ασφαλώς την λεία του με τους συντρόφους του θα εξασφαλίσει όμως και  ένα μερίδιο  για τον εαυτό του.Καταλήγουμε έτσι στην συνεργασία που έχει ανταλλακτικά οφέλη .

 γ.Οτι,η συνεργασία  διαπνέεται συχνά από έναν ατομικιστικό αλτρουισμό,με την έννοια ότι, όταν ένα άτομο,προσφέρει την βοήθειά του  στους άλλους  ναι μεν πληρώνει ένα τίμημα,αλλά έτσι  βελτιώνει την προσαρμοστικότητα  τής συλλογικότητας,στην οποία ανήκει .(: ο Gould επεκτείνει την σκέψη προβάλλοντας την ιδέα,ότι, η αλτρουιστική συμπεριφορά,αφορά τις συλλογικότητες και όχι τα άτομα.) Υπόστρωμα τής άποψης αυτής,είναι ότι,η  ομάδα, είναι ένας υπερ-οργανισμός. (:ο Dawkins δέχεται ότι ,οι οργανισμοί  διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην εξέλιξη ,και ότι,η συνεργασία είναι πραγματική ενώ ο αλτρουισμός όχι )

• Οι διερευνήσεις όμως , οι ενδιαφέρουσες περιπτώσεις  και οι απορίες,δεν σταματούν εδώ. Γίνεται δεκτό ότι, η φυσική επιλογή, ευνοεί  τους οργανισμούς εκείνους που αποδεικνύουν, επιδόσεις στην αναπαραγωγή. Με ισοδύναμη διατύπωση,θα λέγαμε ότι, η φυσική επιλογή, ευνοεί τα γονίδια που φέρουν τα άτομα αυτά. Πώς λοιπόν συμβιβάζεται το « εγωιστικό» γονίδιο,(για να θυμηθούμε τον R.Dawkins,)  στις περιπτώσεις, που ο στόχος αυτός τής φυσικής επιλογής, φαίνεται  να εγκαταλείπεται από τον φορέα-άτομο, που εξυπηρετώντας μια συνεργατική συμπεριφορά, θυσιάζεται;Ερχεται στο νού μας την στιγμή αυτή,η περίπτωση των μελισσών,των μυρμηγκιών για την οποία γράφουμε και πιο πάνω.Οι « εργάτριες» (που θυσιάζουν τη δική τους αναπαραγωγή, οδηγούμενες σε μια αυτοκτονία)και οι « στρατιώτες»  που εγκαταλείπουν, την δική τους αναπαραγωγή, χάριν τού συνόλου. Διερωτάται κανείς, πώς στους πληθυσμούς των μελισσών και των μυρμηγκιών, διαδόθηκαν, δημιουργήθηκαν ,τα γονίδια εκείνα, που  ελέγχουν συνθήκες αναστολής των ωοθηκών,που  δεν θα μπορούσαν  μεταδοθούν από άτομα που τα έφεραν, αφού τα τελευταία αυτά ήσαν στείρα; Πώς η έννοια τής συνεργασίας συνδυαζόμενη με την θυσία οδηγεί σε τέτοιες συμπεριφορές. Ο Barbault( ό.π.126) δίνει μια εξήγηση.Μας λέγει,ότι,το γονίδιο ή το DNA, εκτός από μια υλοποιημένη φυσική δομή, συνιστά και μια πληροφορία που αναπαράγεται σε πολλά αντίγραφα  ,μεταδιδόμενα από γενιά δε γενιά,  « και υπάρχουν  πολλές πιθανότητες να επανεμφανιστεί μεταξύ των συγγενών μας ,……Με άλλα λόγια η πληροφορία που περιλαμβάνει το DNA, των δικών μας χρωμοσωμάτων  , μπορεί να μεταδοθεί όχι μόνον μέσω τής δικής μας αναπαραγωγής, αλλά και μέσω  τής αναπαραγωγής των συγγενών μας » Ο άγγλος γενετιστής, Haldane θέλοντας να δώσει μια εξήγηση τού αλτρουισμού, διατυπώνει την άποψη ότι ,η συχνότητα των γονιδίων, πού φέρει το αλτρουιστικό άτομο,(που  θυσιάζεται για να σώσει τους απογόνους του, ή που εγκαταλείπει την αναπαραγωγή  για να ασχοληθεί με τα μικρά παιδιά συγγενούς του,) αποζημιώνεται περισσότερο, με την αύξηση τής συχνότητάς τους, μέσω αυτού ,ή των ατόμων  που επωφελούνται από την αλτρουιστική πράξη. Υπογραμμίζει βεβαίως ο ίδιος,ότι, το υποτιθέμενο γονίδιο, που προδιαθέτει προς τον αλτρουισμό, δεν μπορεί να διαδοθεί μέσα σ’ένα πληθυσμό, αν τα άτομα  δεν συγγενεύουν μεταξύ τους, αφού τότε δεν θα υπάρχει καμία πιθανότητα να το φέρουν.Επομένως κατά τον ίδιο,σε τελική ανάλυση, ο αλτρουισμός μπορεί να συνιστά επιλογή, που οδηγεί στην αύξηση των ατόμων που φέρουν το γονίδιο.

•  Εχουμε έτσι τον αναπαραγωγικό αλτρουισμό των κοινωνικών υμενοπτέρων, των μελισσών και των μυρμηγκιών.

   O James G.Lennox.( Εισαγωγή στη Φιλοσοφία κλπ,410 επ.)προσπαθεί να συμβιβάσει τα πράγματα,( τουλάχιστον ως προς τους συγγενείς)και να καταδείξει ότι,ο αλτρουισμός συμβιβάζεται με τη Δαρρβινική θεωρία.Γράφει :« Τα υποδείγματα συγγενικής επιλογής, με τα οποία  μπόρεσε να προσεγγισθεί η λεγόμενη «αλτρουιστική» συμπεριφορά. («altrouistic behaviour) πού φαίνεται να επιφέρει κάποιο ελαφρό μειονέκτημα σε αυτόν που την επιτελεί καί πλεονεκτήματα σε άλλα μέλη τού είδους του, συνιστούν καλά παραδείγματα εν προκειμένω. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι, μια τέτοια συμπεριφορά διαψεύδει τον νεοδαρβινισμό, δεδομένου ότι, η επιλογή θα έπρεπε να είχε εξαλείψει το ζώα που συμπεριφέρονται κατ' αυτόν τον τρόπο. Ωστόσο, τα υποδείγματα συγγενικής επιλογής απέδειξαν ότι, τα γονίδια τής αλτρουιστικής συμπεριφοράς μπορούν να διατηρηθούν απέναντι στην επιλογή, υπό την προϋπόθεση ότι, ο κίνδυνος που προέρχεται από την εν λόγω συμπεριφορά είναι μικρός και οι οργανισμοί που επωφελούνται από αυτήν είναι οι στενότεροι συγγενείς τού ζώου πού συμπεριφέρεται αλτρουιστικά. Κι’ αυτό γιατί έτσι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα. αυτοί οι «συγγενείς» να διαθέτουν τα εν λόγω γονίδια. Η χρήση υποδειγμάτων τής γενετικής πληθυσμών απέδειξε, λοιπόν," ότι το φαινόμενο είναι εξηγήσιμο στα πλαίσια τής δαρβινικής θεωρίας. Χρειάζεται, βεβαίως, να ελεγχθεί αυτή η λύση σε ένα ποικίλο φάσμα πληθυσμών. Αλλά και μόνο η απόδειξη ότι, μία εμφανής ανωμαλία μπορεί να λυθεί, συνιστά πολύτιμη συνεισφορά τής θεωρίας και καθιστά δυνατή την έρευνα προς την προτεινόμενη λύση…….. ………… Περιπτώσεις …………παρείχαν καθοριστική στήριξη σε ιδέες πού έκαναν την εμφάνιση τους ως επεξεργασίες θεωρητικών δυνατοτήτων βασισμένων σε μαθηματικές τεχνικές τής γενετικής πληθυσμών. Τα υποδείγματα αυτό λοιπόν, έχουν να παίξουν σημαντικό ρόλο τόσο στα πλαίσια αιτιακών εξηγήσεων τής εξελικτικής βιολογίας, όσο και ως μέσα διερεύνησης των εξηγητικών δυνατοτήτων που ανοίγονται στο δαρβινισμό ως   εργαλεία.»

Oι Αμοτζ και Αβισάγκ Ζαχάβι(ο,π,σελ.200 επ,349 επ.),που κάνουν---ασφαλώς στην προσπάθειά τους να εξηγήσουν ένα βιολογικό πάραδοξο---- λόγο για μια έμφυτη τάση δοσμένη από την φυσική επιλογή να διακινδυνεύουμε για χάρη κάποιου άλλου, δίνουν μια άλλη εξήγηση στον αλτρουισμό,που θεωρεί κοινό σε οργανισμούς που ζούν ομαδικώς και κατεπέκταση και στους ανθρώπους,  με βάση μελέτες τους επί σειρά ετών στην συμπεριφορά κοινωνικών πουλιών, των μουρμουριστών.Αφού σημειώνουν και αυτοί ότι,ο αλτρουισμός δεν συμβιβάζεται ,τουλάχιστον ευθέως με την Δαρβινική θεωρία,και αρνούμενοι τον « ανταποδοτικό ΄-αμοιβαίο» αλτρουισμό, καθώς και τον αλτρουισμό τής επιλογής τού συγγενούς»υποστηρίζουν ότι, ο αλτρουιστής με την πράξη του επιδιώκει  το κύρος,που τον καθιερώνει στην ομάδα,γι΄αυτό εκείνο πού τον ενδιαφέρει,είναι όχι το αποτέλεσμα τής πράξης του,ή το όφελος τής ομάδας, αλλά η πράξη αυτή καθ’ εαυτή.Το κύρος αυτό,που προβάλλει την ικανότητα του δότη, τον διευκολύνει να αποκτήσει,μέσα στην ομάδα,κάτι,για το οποίο διαφορετικώς, θα έπρεπε να καταβάλει μεγαλύτερη προσπάθεια,και  τον  πιστώνει κατά τον-Kim Sternely,  με μια υψηλή γενετική ποιότητα.

Ενδιαφέροντα τα αποτελέσματα μιάς μελέτης που δημοσιεύθηκε το 2014:Επιστήμονες από την Ελβετία,την Αυστρία,την Ιταλία  και την Μεγάλη Βρεταννία,με επικεφαλής την ανθρω πολόγο, Judith Burkart τού Πανεπιστημίου τής Ζυρίχης, μετά από σχετικά πειράματα σε διάφορα πρωτεύοντα,διεπίστωσαν ότι, παρόλο που ο αλτρουισμός διαφέρει από το ένα είδος στο άλλο,φαίνεται να υπάρχει ένα σαφές  πλάνο και πλαίσιο και ότι, ο κύριος παράγοντας,(πέρα δηλαδή από εκείνους που είναι κοινοί με των ανθρώπων,όπως μεγάλοι εγκέφαλοι ,μεγάλη κοινωνική ανοχή κλπ) στην ανθρώπινη αλτρουιστική συμπεριφορά,ευρίσκεται αποκλειστικώς,σ΄εκείνα τα είδη,όπου τα νεαρά άτομα,έχουν την φροντίδα όχι μόνον τής μητέρας  των αλλά και άλλων μελών τής οικογένειας.Η σημασία τής παραδοχής αυτής,δεν αφορά όμως μόνον τις ρίζες τού αλτρουισμού.Η συνεργασία  αυτή ευνοεί την ανάπτυξη γνωστικών ικανοτήτων.Κατά την ανάπτυξή τους οι νεαροί απόγονοι των ανθρώπων,βαθμιαίως δημιουργούν τις γνωστικές τους ικανότητες, συνδεόμενες με την φροντίδα που δέχονται από τους γονείς των και άλλους.Αυτή η φροντίδα είναι εκείνη που οδηγεί στην μεγάλη  γνωστική ανάπτυξη Όπως λέγει προτείνει η Burkart : “Όταν οι πρόγονοί μας,άρχισαν να ανατρέφουν τους απογόνους τους,με συνεργασία,έθεσαν τις βάσεις  και για τον αλτρουισμό και για την  εξαιρετική μας γνώση”

(Περισσότερα στο Παράρτημα υπό :« Οι ρίζες τού αλτρουισμού»

Ανεξάρτητα από την ορθότητα  αυτών των παρατηρήσεων,εξηγήσεων και  συμπερασμάτων   ,που φαίνεται να συμμερίζεται ικανός αριθμός επιστημόνων,παραμένει η απορία,για τις ακραίες μορφές αλτρουισμού ,εκείνες  που εγγίζουν την θυσία, εκείνες όπου  η αλτρουιστική πράξη,εξαφανίζει τον αλτρουιστή( που αποδέχεται τον κίνδυνο), και επομένως δεν μπορεί να γίνει λόγος για προσδοκώμενο όφελος. Εκτός βεβαίως ,αν ως λογική διαφυγή δεχθεί κάποιος,ότι ο σχετικός «προγραμματισμός» λειτουργεί  χωρίς συνειδητοποίηση ενός τρομερού κόστους ή (προκειμένου ιδίως για τον άνθρωπο) με την προσδοκία ενός μεταφυσικού οφέλους,από την υπηρέτηση και εκπλήρωση μιας αποστολής ,για την οποία η επιβίωση,έρχεται σε δεύτερη μοίρα.

 Όπως και σε άλλο σημείο γράφεται ,υποστηρίζεται,ότι υπάρχει  μεν και στα ζώα μια εγγενής τάση για τέλεση αλτρουιστικών πράξεων,με την διαφορά ότι, στον άνθρωπο δεν υπάρχει απλώς μια τέτοια εγγενής τάση,αλλά αποτελεί υλοποίηση  μιάς πρόθεσης  προς το καλό(Κριμπάς ό.π.134)

 Τελευταίως γίνεται λόγος για την ύπαρξη αλτρουισμού και στα φυτά.Όπως διάβασα στο διαδίκτυο την 1-2-2013, εκτός από τον αλτρουισμό που έχει παρατηρηθεί στα ζώα(σκυλιά που φροντίζουν ορφανές γάτες κλπ) μια πρόσφατη μελέτη, ερευνητών  από τά Πανεπιστήμιο τού Κολοράντο στο Μπόλντερ και από το Χάρβαρντ,λέγει ότι,οι ερευνητές αυτοί, βρήκαν ενδείξεις αλτρουιστικής συμπεριφοράς στο καλαμπόκι.Κάθε γονιμοποιημένος καρπός αραβοσίτου περιέχει ένα έμβρυο και ένα κομμάτι ιστού, το ενδοσπέρμιο, το οποίο τρέφει το έμβρυο καθώς ο καρπός αναπτύσσεται. Όπως εξηγεί η καθηγήτρια Πάμελα Ντιγκλ, επικεφαλής τής ερευνητικής ομάδας, οι επιστήμονες συνέκριναν την ανάπτυξη και τη συμπεριφορά των εμβρύων και των ενδοσπερμίων σε καρπούς με την ίδια μητέρα και τον ίδιο πατέρα, με την ανάπτυξη και τη συμπεριφορά εμβρύων και ενδοσπερμίων που είχαν γενετικά διαφορετικούς γονείς.«Τα αποτελέσματα κατέδειξαν ότι, τα έμβρυα που είχαν την ίδια μητέρα και τον ίδιο πατέρα με το ενδοσπέρμιο που βρισκόταν μέσα στον καρπό τους, ζύγιζαν σημαντικά περισσότερο σε σχέση με τα έμβρυα που είχαν την ίδια μητέρα, αλλά διαφορετικό πατέρα», λέει η Ντιγκλ. «Βρήκαμε ότι, το ενδοσπέρμιο που δεν έχει τον ίδιο πατέρα με το έμβρυο, δεν τού δίνει την ίδια ποσότητα τροφής και μοιάζει  να είναι λιγότερο συνεργάσιμο.»Η έρευνά τους ήταν ιδιαίτερα επίπονη - «σαν να ψάχνεις βελόνα στα άχυρα», όπως λένε οι ίδιοι οι επιστήμονες, καθώς μέσα σε τρία χρόνια καλλιέργησαν πάνω από 100 βλαστούς, απομακρύνοντας, καταγράφοντας και ζυγίζοντας κάθε πυρήνα καλαμποκιού.Παρότι τα περισσότερα είχαν ενδοσπέρμια και έμβρυα τού ιδίου χρώματος – μια ένδειξη ότι, είχαν την ίδια μητέρα και τον ίδιο πατέρα – ελάχιστα ήταν αυτά που είχαν ενδοσπέρμια και έμβρυα διαφορετικού χρώματος, άρα και δύο διαφορετικούς πατέρες.Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει ότι, τα φυτά «μπορούν να στερήσουν, κατά την προτίμησή τους, θρεπτικές ουσίες από υποδεέστερους απογόνους τους, όταν οι πόροι είναι περιορισμένοι». Υποστηρίζουν όμως ότι, η έρευνά τους, τα αποτελέσματα τής οποίας δημοσιεύονται στην επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences, ρίχνει για πρώτη φορά φως σε μια τέτοια «συνεργασία μεταξύ αδελφών στα φυτά» «Ένας από τους πλέον θεμελιώδεις νόμους της φύσης είναι ότι, αν είσαι αλτρουιστής, καλύτερα να είσαι απέναντι στους στενότερους συγγενείς σου. Ο αλτρουισμός εξελίσσεται μόνο εάν ο ευεργέτης είναι στενός συγγενής του ευεργετούμενου», λέει ο καθηγητής Νεντ Φρίντμαν από το Χάρβαρντ, ο οποίος μετείχε στις έρευνες. «Το ενδοσπέρμιο δίνει όλη του την τροφή στο έμβρυο κι έπειτα πεθαίνει - δεν υπάρχει πιο αλτρουιστική πράξη από αυτήν.»

18.-Οι ίδιοι συγγραφείς βλέπουν  και ένα πρόβλημα με την θεωρία τού Δαρβίνου,στη« σπατάλη» κατά την επιδειξη που προηγείται τής σεξουαλικής αναπαραγωγής.Διερωτώνται πώς συμβιβάζεται αυτό, πώς μπορεί να κριθεί ότι, βοηθά την αποτελεσματικότητα,τού δράστη;» Για τον Δαρβίνο τούτο ήταν ακατανόητο,και όρισε την σεξουαλική  επιλογή ως ανταγωνισμό με μέλη τού ιδίου φύλου.Ο Fisher υπεστήριξε πώς το αρσενικό που επιδεικνύεται δεν είναι ικανότερο από ένα άλλο αρσενικό που δεν επιδεικνύεται και ότι, η σπατάλη αυτή τού « σήματος»μειώνει την επιδεξιότητά του,πολλά όμως ευρήματα,δείχνουν πώς  τα πιο σπάταλα αρσενικά είναι και  τα πιο ικανά. Oι Αμοτζ και Αβισάγκ Ζαχάβι(ό.π.72) λέγουν ότι, η σπατάλη αυτή,καθιστά ποιό αξιόπιστη την επίδειξη,πράγμα που προσελκύει περισσότερο το θηλυκό.

 
20.-Ο  Richard Dawkins  στην προσπάθειά του να εξηγήσει τον αλτρουισμό στη  φύση, καταφεύγει πάλι στο γονίδιο. Ετσι ως παράδειγμα ,λέγει ότι ,στον οικογενειακό κύκλο,όταν ένα άτομο θυσιάζεται για να προστατεύσει την ζωή μελών τής οικογένειάς  του,ενεργεί για το συμφέρον των δικών του γονιδίων.

 Το 2009 ένα Δικαστήριο τής Τεργέστης,  επικαλέστηκε  ένα γενετικό τρωτό που οδηγεί  στη βία  και με την αιτιολογία αυτή οδηγήθηκε σε ελαφρότερη ποινή για έναν δολοφόνο.Ειδικότερα,για να στηρίξει την άποψη αυτή, επικαλέστηκε μια βρεταννική μελέτη  τού 2002, με τίτλο «Γενετική και ανθρώπινη συμπεριφορά»( Gεnεtique et comportement humain ) και έκρινε ότι, ένας κατηγορούμενος  ο Abdelmalek Bayout εμφάνιζε μια προδιάθεση προς τον φόνο ,κοινωνική και ταυτοχρόνως και γενετική.

 Τέτοιες αναφορές στο γονίδιο δεν γίνονται δεκτές από την πλειονότητα των επιστημόνων(βλ. «  ανθρωπολογία/Η επιθετικότητα και η ανθρώπινη φύση») και δεν καλύπτει το θέμα τού αλτρουισμού προς τους παρείσακτους.

(Περισσότερα στο Παράρτημα)

 Οι Maturana  και  Varela( Tο Δέντρο κλπ.ό.π.208) υποστηρίζουν ότι, όλα συμβαίνουν σαν  να υπήρχε μια ισορροπία ανάμεσα στη συντήρηση και την επιβίωση τού ατόμου  και στη συντήρηση και επιβίωση τής ομάδας και ότι, είναι εσφαλμένη η εικόνα ενός ζωικού κόσμου,ως εγωιστικού.Γι΄αυτούς η φυσική ιστορία μάς διδάσκει ότι, οι λεγόμενες αλτρουστικές συμπεριφορές συνιστούν ένα  σχεδόν καθολικό φαινόμενο και ότι, οι μηχανισμοί που μπορούμε να προτείνουμε  για την κατανόηση τής ζωικής εξέλιξης δεν προδιαθέτουν καθόλου για ατομιστική εικόνα,και ότι η,  ύπαρξη των έμβιων δεν στηρίζεται στον ανταγωνιασμό,αλλά στη διατήρηση τής προσαρμογής μέσα σε μια αλληλεπίδραση των ατόμων με το περιβάλλον .

 Εχω τη γνώμη ότι ,το πρόβλημα τού αλτρουισμού,ιδίως προς τους παρείσακτους παραμένει.

21.-Ο Arthur Koestler, στην αρχή τού βιβλίου του  «Ένα φάντασμα στη μηχανή»γράφει ότι ,οι σημερινές, κυριώτερες τέσσερες,κολώνες  παραλογισμού,που αντιπροσωπεύουν ,μνημειώδεις προκαταλήψεις είναι η άποψη ότι, η βιολογική εξέλιξη είναι αποτέλεσμα τυχαίων μεταλλάξεων ,ότι, η πνευματική εξέλιξη είναι αποτέλεσμα τυχαίων δοκιμών,ότι, όλοι οι οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένου και τού ανθρώπου,είναι βασικώς παθητικά αυτόματα,ελεγχόμενα από το περιβάλλον, και τέλος ότι, η μόνη αξιόλογη επιστημονική μέθοδος, είναι η ποσοτική μέτρηση και συνεπώς τα σύνθετα φαινόμενα πρέπει ν΄ανάγονται σε απλά στοιχεία.Στη συνέχεια ο συγγραφέας  απορρίπτει την άποψη ότι, η φυσική επιλογή,οφείλεται αποκλειστικώς, σε περιβαλλοντικές πιέσεις,που εξαφανίζουν τον ακατάλληλο και ευνοούν τον κατάλληλο με άφθονους απογόνους και προτείνει την έννοια  τής εσωτερικής επιλογής, «από μια ιεραρχία ελέγχων που εξουδετερώνουν τις συνέπειες  των βλαβερών γονιδιακών μεταλλάξεων(: ο συγγραφέας δεν αποκλείει τις τυχαίες μεταλλάξεις ) που συντονίζει τα αποτελέσματα  τα αποτελέσματα των ωφέλιμων μεταλλάξεων»(έννοια που  γι’ αυτόν,είναι ο κρίκος που λείπει από την ορθόδοξη θεωρία).Αυτές οι εσωτερικές διεργασίες επιβάλλουν σοβαρούς περιορισμούς, στην γκάμα των δυνατών μεταλλάξεων και μειώνουν με τον τρόπο αυτό  την σπουδαιότητα τού παράγοντα  τύχη. Μεταξύ των επιχειρημάτων του, είναι τα ομόλογα όργανα(: εκείνα δηλαδή που επιδεικνύουν το ίδιο δομικό σχέδιο-οστών,μυών-αιμοφόρων αγγείων και νεύρων-και είναι απόγονοι τού ίδιου προγονικού οργάνου) συνδυαζόμενα με μαρτυρίες ότι, ομόλογες δομές είναι δυνατόν να παραχθούν από διαφορετικά γονίδια. Και συνεχίζει: Ζώα και φυτά,είναι φκιαγμένα από ομόλογα οργανίδια ,ομόλογα όργανα ,ομόλογα άκρα κλπ.που κατά τον ίδιο πάντοτε, είναι τα σταθερά ολόνια  τής εξέλιξης………….Στην πραγματικότητα το φαινόμενο τής  ομολογίας, υπονοεί την ιεραρχική αρχή,στην φυλογένεση,όπως και στην οντογένεση…………..κάποιος ενιαίος νόμος θα πρέπει να κρύβεται κάτω από κάθε εξελικτική ποικιλία,που επιτρέπει απεριόριστες παραλλαγές πάνω σ΄ένα περιορισμένο αριθμό από θέματα…………η εξελικτική διεργασία κυβερνιέται από σταθερούς κανόνες…………η εξέλιξη τής ζωής, είναι ένα παιχνίδι που παίζεται σύμφωνα με σταθερούς κανόνες που περιορίζουν τις δυνατότητές της…η εξέλιξη είναι μια διεργασία  με σταθερό κώδικα  κανόνων ,αλλά με προσαρμοστικά στρατηγήματα,ο κώδικας είναι εγγενής………..ομόλογα όργανα ….και παρεμφερείς  ζωικές μορφές πηγάζουν από ανεξάρτητες πηγές,και προμηθεύουν αρχετυπική ενότητα στην ετερότητα………η Δαρβινική επιλογή,λειτουργεί μέσα στους περιορισμένους  σκοπούς της……………η εξέλιξη προοδεύει κάνοντας και απορρίπτοντας υποθέσεις  στη διεργασία τής άρθρωσης μιάς ιδέας.

 Είναι βεβαίως αληθές ότι, αρκετοί υποστηρίζουν πώς δεν υπάρχουν κανόνες που να καθορίζουν την  διαδικασία τής εξελικτικής προσαρμογής και ότι,  η εξέλιξη είναι ένας αυτοσχεδιασμός.Γι΄αυτούς οι μόνοι περιορισμοί στην προσαρμογή είναι δύο.Ο γενότυπος και το περιβάλλον.Ετσι,για παράδειγμα ο Whitfield  γράφει(ό.π.95) πώς ένα θηλαστικό δεν θα μπορέσει ποτέ,να βελτιώσει τη διαδικασία θρέψης,φωτοσυνθέτοντας όπως τα φυτά,αν και κάτι τέτοιο θα συνιστούσε την ιδανικότερη  προσαρμογή για κλιματικές συνθήκες με πολύ ήλιο, και τούτο γιατί τα θηλαστικά δεν ξεκινούν από ένα γενότυπο,που να περιέχει γονίδια ικανά  να κατασκευάσουν τα μοριακά εργαλεία τής φωτοσύνθεσης.

Εχουν προβληθεί  και  αντίθετες απόψεις, όπως,αυτές εκτίθενται σε άλλα σημεία τής προκείμενης εργασίας ότι, δηλαδή ,υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που καθορίζουν την εξέλιξη, Αληθώς λ.χ.τι ικανοποιητική  απάντηση δίδουν όσοι αναγνωρίζουν μόνον τους παραπάνω δύο παράγοντες για την μετάβαση από τον ασεξουαλικό στο  σεξουαλικό πολλαπλασιασμό; Πώς τα απλά ευκαρυωτικά κύτταρα έδωσαν με την εξέλιξη τα πολυκύτταρα ασπόνδυλα,και πώς αργότερα φθάσαμε στα σπονδυλωτά; Το πρόβλημα με το ανθρώπινο μάτι έχει λυθεί οριστικώς; Είναι «νόμιμο» και παραδεκτό να ταυτίσουμε  την υπόθεση με την απόδειξη ιδίως όταν η σειρά των απολιθωμάτων εμφανίζει τεράστια κενά; Το ολιγώτερο λοιπόν που δικαιούμαστε( η που υποχρεούμαστε;) να πούμε  είναι ,ότι δεν δικαιολογείται η βεβαιότητα αυτών που αναγνωρίζουν ως παράγοντες τής εξέλιξης μόνον τον γενότυπο και το περιβάλλον. Και οι αντίθετες απόψεις ,όπως του Κέσλερ,  και πολλών άλλων,δεν είναι(το ολιγώτερο) απορριπτέες « άνευ ετέρου» Ο γράφων ,χωρίς να είναι ειδικός σε τέτοια θέματα, αποτολμά την « αυθαίρετη» άποψη,ότι, το Σύμπαν,η ζωή ,και  η εξέλιξη πρέπει να έχουν την ίδια «αντιμετώπιση» και όπως στο Σύμπαν, η τύχη και η αναγκαιότητα δεν συνιστούν πειστικές εξηγήσεις για την Δημιουργία,το ίδιο πρέπει να ισχύει και για την Ζωή και ειδικώτερα για  την εξέλιξη.Την στιγμή αυτή,έρχεται στη μνήμη μας, μια άλλη περίπτωση,που για πολλούς επιχειρείται να αποδοθεί(με τρόπο  ασαφή,αναιτιολόγητο και ήκιστα πειστικό) στην εξέλιξη.Εννοούμε το πρόβλημα τής   γλώσσας.Πρόκειται για φαινόμενο και χαρακτηριστικό  καθαρώς ανθρώπινο, έμφυτο κατά την άποψη στην οποία προσχωρούμε,στο οποίο οι υλιστές εξελικτικοί δεν μπορούν  να δώσουν  πειστική απάντηση.Δεν υπάρχει ζώο που να εμφανίζει τέτοιο χαρακτηριστικό,ούτε από πλευράς κατασκευής,ούτε από πλευράς γλώσσας. Μεθόδους επικοινωνίας έχουν ασφαλώς και τα ζώα,αλλά αυτό σε καμία περίπτωση  αυτό δεν συνιστά γλώσσα.Η τύχη και αναγκαιότηγτα δεν φαίνεται  να αρκούν ως εξηγήσεις. Ετσι αρκετοί βλέπουν και εδώ το χέρι τού Θεού,που δημιούργησε τον Ανθρωπο κατ΄εικόνα και ομοίωση.(Γεν. 1:26-27) και άλλοι ένα  υπέρτατο νού.

 22.- Επιστήμονες, μη βρίσκοντας ικανοποιητική σε όλα τουλάχιστον τα σημεία την δαρβινική άποψη, στο να εξηγήσει την παρατηρούμενη πολυπλοκότητα,δημοσίευσαν   τον Απρίλιο τού 2013,τις σχετικές απόψεις τους  στο National Evolutionary Synthesis Center (NESCent).Εκεί  γράφουν  ότι ,ορισμένες βιολογικές δομές,όπως ο εγκέφαλος και ο οφθαλμός, δεν μπορούν να εξηγηθούν με τη φυσική επιλογή. Προτείνουν την υπόθεση ότι, αντιθέτως  και αντιστρόφως, με όσα υποστηρίζει ο Δαρβίνος, ορισμένες δομές, είχαν ως αφετηρία, πολύπλοκες κατασκευές,που στη συνέχεια απλοποιήθηκαν.  Οι επιστήμονες αυτοί, μιλούν για πολυπλοκότητα δια τής αφαιρέσεως( «complexity by substraction»).Γι αυτούς, ορισμένες βιολογικές δομές, είναι τόσο πολύπλοκες, ώστε να μην μπορεί κανείς να δεχθεί,ότι, δημιουργήθηκαν βαθμιαίως με την προσθήκη ορισμένων τμημάτων τους.

 23- Συμφώνως με πληροφορίες που δημοσιεύθηκαν στις 27-4-2013 στο διαδίκτυο  γερμανοί ερευνητές,εξετάζοντας το γονιδίωμα τού ανθρώπου τού Νεάντερνταλ, επρότειναν την άποψη, ότι, συμφώνως με έρευνα μέσω υπολογιστών, προκύπτει πώς, η λαική αντίληψη,τού συναγωνισμού στη φύση,ίσως να μην είναι αναγκαία,για να εξηγήσει την εξέλιξη ,ότι η εξελιξιμότητα, είναι δυνατόν να αυξάνεται δια μέσου των γενεών ασχέτως με την ύπαρξη συναγωνισμού για τροφή,περιβάλλον,ή άλλους παράγοντες, δηλαδή με ισοδύναμη διατύπωση, ότι ,τα  έμβια όντα μπορούν να εξελίσσονται χωρίς την πίεση τού ανταγωνισμού,απλώς με το  να γίνονται ολοέν και περισσότερο διαφορετικά, όπως λέγει ο Kenneth O. Stanley.

 Ο άθεος  ,διάσημος( έχει  ψηφιστεί, ως ένας από τους  από τους κορυφαίους διανοούμενος τού  αιώνα,)βιολόγος,Richard Dawkins,καθηγητής τής ευρείας κατανόησης, τής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο τού  Καίμπριτζ,σε σχόλιό του στο Devil’s Chaplain, γράφει: «Πρέπει να δεχθούμε την πιθανότητα να έρθουν στο φώς νέα δεδομένα  που θα αναγκάσουν τους επιγόνους μας στον εικοστό πρώτο αιώνα,να εγκαταλείψουν τον δαρβινισμό,ή να τον τροποποιήσουν έτσι ώστε να μην αναγνωρίζεται»

(Περισσότερα στο Παράρτημα στον τίτλο  «study proposes alternative way to explain life's complexity” ,  στο παράρτημα τής « Ζωή-Νόηση –Θάνατος», και στο  Φάκελλο « Γλώσσα»)

24.- Ο Richard Lewontin, βάλλει κατά τού Δαρβίνου υποστηρίζοντας ότι,ο Δαρβίνος δεν ήταν απολύτως βέβαιος για την άποψή του για την φυσική επιλογή. Παραπέμπουμε συναφώς, στην άποψη τού αμερικανού  αυτού εξελικτικού βιολόγου γενετιστή  ,όπως αυτή αναφέρεται σε συνέντευξη που έδωσε ο μαθηματικός   Dyson  στην  Suzan Mazur.Σ΄αυτή όπως την αναφέρει η ερωτώσα ο Richard Lewontin θέλει τον Δαρβίνο να μεταχειρίζεται την έννοια φυσική επιλογή, μεταφορικώς,όχι κυριολεκτικώς.

 Την  ερμηνευτική αυτή άποψη  ο Freeman Dyson είπε ότι, αγνοεί,αλλά ανεξάρτητα απ αυτό δεν την θεωρεί λογική.΄

  Παραθέτουμε :

Suzan Mazur: That’s quite an endorsement. I also wanted to ask you about the piece that Richard Lewontin wrote for New York Review of Books in which he said that Charles Darwin intended natural selection as a metaphor, not to be taken literally by generations of scientists. Do you have any comment about that?

Freeman Dyson: No I didn’t know about it at all. It doesn’t sound sensible.

 25.Ο Sean Carroll  διακρίνει τις δύο  έννοιες «εξέλιξη» και «φυσική επιλογή».Λέγει,ότι,η πραγματικότητα είναι πολύ πιο πολύπλοκη απ’ότι θα ήθελε η φυσική επιλογή,ότι, υπάρχουν δυνάμεις στην ιστορία της ζωής πέρα από εκείνες που αφορούν οργανισμούς που προσαρμόζονται στο περιβάλλον,ότι, πολλά χαρακτηριστικά, του γονιδιώματος  κάθε ατομικού είδους, οφείλονται περισσότερο σε ατυχήματα  και όχι  σε ειδική προσαρμογή,  και ότι,είναι δυνατόν  η πίεση της επιλογής που ασκείται σε ένα χαρακτηριστικό υπό ορισμένες προυποθέσεις,  να επηρεάσει κάποιο άλλο,

Ο ΔΑΡΒΙΝΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΑΡΞ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΑΡΒΙΝΙΣΜΟΣ

 Η προσπάθεια αναγωγής μιας θεωρίας σε μια άλλη, πιο βασική, είναι μια θετική γενικά επιστημονική φιλοδοξία. Η ερμηνεία όμως τής εξέλιξης των κοινωνιών τού ανθρώπου με αναγωγή στο βιολογικό επίπεδο και μόνο, ενέχει πέραν των άλλων και ρατσιστικές προεκτάσεις. Μεγάλοι  κοινωνικοί μεταρρυθμιστές, όπως ο Μαρξ, άρχισαν να εμφανίζονται στο προσκήνιο μετά την αντίληψη των αλλαγών στη φύση (που επεξεργάστηκε ο Δαρβίνος) και την κατάρριψη τής αριστοτελικής κλίμακας κατάταξης των ειδών με την  οποία κλίμακα δινόταν μια στατική εικόνα στη φύση που  ήταν ιδιαίτερα ελκυστική σε όσους είχαν συμφέρον να διατηρηθεί η παραδοσιακή δομή τής κοινωνίας, καθώς δικαίωνε τις ανισότητες στους ανθρώπους και πρόβαλλε ένα μοντέλο όπου εδικαιολογείτο η κοινωνική διαστρωμάτωση……… (: ο καθένας ήξερε πού βρισκόταν η θέση του  και κανένας δεν είχε πρόθεση να εξεγερθεί.) Γι' αυτό η δαρβινική άποψη προκάλεσε την προσοχή τού Μαρξ, ο οποίος το 1873 έστειλε στον Δαρβίνο ένα γράμμα  μ΄ ένα βιβλίο του ,που θεωρούσε ότι, είχε πολλά κοινά με τη θεωρία τού Δαρβίνου, εκφράζοντας τον θαυμασμό του για την αντιτελεολογική (χωρίς προκαθορισμένο δηλαδή σκοπό),άποψη τού Δαρβίνου αντίθετα με την αριστοτελική κλίμακα, αλλά με την  προοδευτική διάσταση που προσέδιδε στην εξέλιξη τής ζωής με τη θεωρία του.

Ο Δαρβίνος απάντησε ευγενικά τονίζοντας γενικόλογα την επιθυμία εξάπλωσης τής γνώσης για το καλό τής ανθρωπότητας. Επτά χρόνια αργότερα ο Μαρξ, με άλλο γράμμα του, προτείνει στον Δαρβίνο, να τού αφιερώσει τον Β' τόμο τού έργου που επρόκειτο να εκδώσει. Μαθαίνοντας όμως ο Δαρβίνος για τις μάλλον αντικληρικές αντιλήψεις τού Μαρξ απαντά αρνητικά υποστηρίζοντας ότι, είναι ανώφελο και άδικο να τα βάλει κανείς με τη χριστιανοσύνη και να μπλέκει ως επιστήμονας σε ξένα χωράφια, σημειώνοντας ότι, η ελευθερία τής σκέψης προωθείται καλύτερα με τη σταδιακή διαφώτιση τού νου των ανθρώπων που συνεπάγεται η πρόοδος τής επιστήμης.

Το 1944 ο Αμερικανός ιστορικός Richard Hofstadter εχρησιμοποίησε τον όρο "Κοινωνικός Δαρβινισμός" για να περιγράψει την ανάπτυξη των σκέψεων τού 19ου και 20ου αιώνα από τις ιδέες των Τόμας Μάλθους και Χέρμπερτ Σπένσερ, που εφάρμοσαν τις ιδέες τής εξέλιξης και τής "επιβίωσης των ανταγωνιστικότερων" σε ολόκληρες κοινωνίες και έθνη που ανταγωνίζονταν σε ένα αφιλόξενο κόσμο. Αυτές οι ιδέες όμως έχουν κατηγορηθεί για ρατσισμό και ιμπεριαλισμό. Κατά τη διάρκεια τής ζωής τού Δαρβίνου, η διαφορά μεταξύ τού τι αποκαλέστηκε αργότερα "Κοινωνικός Δαρβινισμός και τού απλού "Δαρβινισμού" δεν ήταν και τόσο ξεκάθαρη. Ο Δαρβίνος όμως δεν πίστευε ότι, η επιστημονική του θεωρία συνδέεται με οποιαδήποτε θεωρία διακυβέρνησης τής κοινωνίας.

Η χρήση τής φράσης "Κοινωνικός Δαρβινισμός" για να περιγράψει τις ιδέες τού Μάλθους είναι ιδιαίτερα ανειλικρινής, μια και ο Μάλθους πέθανε το 1834, πριν η έναρξη τής θεωρίας τού Δαρβίνου παρακινηθεί από την ανάγνωση τής 6ης έκδοσης τού διάσημου βιβλίου του Essay on a Principle of Population το 1838. Ο επαναστατικός προοδευτισμός τού Σπένσερ και οι κοινωνικές και πολιτικές του ιδέες ήταν εμπνευσμένες κυρίως από τον Μάλθους, και τα βιβλία του περί οικονομικών το 1851 και περί εξέλιξης το 1859, προηγήθηκαν τής έκδοσης τής Καταγωγής των Ειδών τού Δαρβίνου το 1859.

(Περισσότερα στο Παράρτημα)

ΕΙΔΙΚΩΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΤΗΝ ΚΙΝΟΥΝ.(Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ GOULD.

Ο Gould,βλέπει  τον μηχανισμό τής εξέλιξης διαφορετικώς  απ΄ό,τι ο Dawkins, ως προς τρία σημεία

 1.Δίνει μεγαλύτερη σημασία στον παράγοντα τύχη.Ετσι αναφέρεται στην περίπτωση μαζικής εξαφάνισης ειδών, που την θεωρεί σημαντικό παράγοντα.Σ΄ ένα τέτοιο ενδεχόμενο,πολλά είδη χάνονται με επακόλουθο να μεταβάλλεται  σημαντικώς το βιολογικό τοπίο και να δημιουργούνται απρόβλεπτες ευνοικές ευκαιρίες  για τα «τυχηρά» είδη που επιβίωσαν.Και ασφαλώς η τύχη αυτή δεν έχει σχέση με  την προσαρμοστικότητα.Αρα η φυσική επιλογή εδώ έχει μικρότερη βαρύτητα από την φυσική επιλογή.

2.Δίνει μικρότερη σημασία στα γονίδια υποστηρίζοντας, πως οι μεταβολές και διακυμάνσεις των γονιδιακών γενεαλογικών γραμμών, αποτυπώνουν μεν επιτυχίες ή αποτυχίες,αλλά όμως δεν τις προκαλούν.Συγκεκριμένως αντιμετωπίζει με σκεπτισμό, την θεωρία τής επιλογής των γονιδίων  μη πιστεύοντας ότι, είναι συνηθισμένο κάποια συγκεκριμένα γονίδια  να επιδρούν συστηματικά,στην προσαρμοστικότητα των φορέων,όπως είναι η άποψη  τού Dawkins. Λέγει ο Gould ότι ,η επίδραση που ασκεί ένα συγκεκριμένο γονίδιο σε ένα οργανισμό, εξαρτάται από τα υπόλοιπα γονίδια καθώς και από πολλά χαρακτηριστικά τού περιβάλλοντος,στο οποίο αναπτύσσεται,για να συμπεράνει ότι, η φυσική επιλογή δρά επί μεμονωμένων οργανισμών.

 Πράγματι το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται ένα γονίδιο  προσδιορίζει/διαφοροποιεί την λειτουργία του.  Ετσι τα γονίδια που είναι υπεύθυνα για την τη δημιουργία τού πέους παρόλο που υπάρχουν και σε  γυναίκες, δεν αναπτύσσουν σ΄αυτές πέος. Κι με μια ισοδύναμη ίσως διατύπωση,έχουμε και αν ακόμη ,όπως από πολλούς υποστηρίζεται η συσσωρευμένη επιλογή  διαδραματίζει  θεμελιώδη ρόλο στην εξέλιξη,από μόνη  της όμως δεν αποδεικνύει ότι,οι γονιδιακές γενεαλογικές γραμμές είναι οι κύριοι δρώντες στην εξέλιξη,όπως οι σκεπτικιστές, υποστηρίζουν.  

 3.Δέχεται ότι, η φυσική επιλογή  είναι λιγότερο ισχυρή γιατί για να δράσει  απαιτεί  ικανοποιητική παροχή ποικιλομορφίας.Ειδικότερα , λέγει ότι, μπορεί να δράσει  μόνον για να ενισχύσει και να σμιλεύσει τις παραλλαγές που  απαντώνται σ΄ένα πληθυσμό και ότι, το εύρος των παραλλαγών αυτών είναι περιορισμένο.Αναφερόμενος στα παγωμένα χαρακτηριστικά για τα οποία γράφουμε πιο κάτω  λέγει ότι, στο βαθμό που είναι απίθανο να υπάρχει ποικιλομορφία στα παγωμένα από τον χρόνο  χαρακηριστικά, η επίμονη παρουσία τους δεν μπορεί να εξηγηθεί με την φυσική επιλογή.

 Ειδικώς για τον ανθρώπινο εγκέφαλο θεωρεί   ότι ,πολλές υψηλές λειτουργίες του είναι ακατανόητες.

Και γενικώς ο Gould υποστηρίζει πώς  πολλά χαρακτηριστικά μεμονωμένων οργανισμών δεν μπορούν να εξηγηθούν με την φυσική επιλογή, ότι, οι εξελικτικές δυνατότητες των περισσοτέρων γενεαλογικών γραμμών  είναι εξαιρετικά περιορισμένες,ότι, όταν ορισμένα  γνωρίσματα μιάς γενεαλογικής γραμμής, έχουν παγώσει στο πέρασμα τού χρόνου,έχουν δηλαδή εδραιωθεί αναπτυξιακά,  είναι δύσκολο ν΄αλλάξουν, ότι, στην μεγάλη κλίμακα τής ιστορίας τής ζωής υπάρχουν σημαντικά πρότυπα που δεν εξηγούνται με την φυσική επιλογή, και ότι, η φυσική επιλογή,συνιστά ένα μόνον από τους  παράγοντες για την ερμηνεία μικροεξελικτικών συμβάντων και μακροεξελικτικών προτύπων  . (Οι περισσότεροι βιολόγοι συμφωνούν ότι ,πολλά χαρακτηριστικά των οργανισμών,δεν  είναι αποτέλεσμα φυσικής επιλογής.)

Αντιγράφουμε  τον Kim Sternely.   «. Ας πάρουμε για παράδειγμα, τον αρσενικό βασιλικό παπαγάλο. Το ζωηρό κόκκινο χρώμα του  είναι πιθανόν άμεσο αποτέλεσμα τής σεξουαλικής επιλογής: τα θηλυκά  προτιμούν τα  κόκκινα αρσενικά. Αυτό όμως δεν ισχύει και για το χρώμα τού αίματός του, το οποίο αποτελεί παράπλευρο προιόν τής δράσης τής επιλογής για την πραγματική λειτουργία τού αίματος, δηλαδή τη μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς. Χιλιάδες τέτοια παραδείγματα μπορεί να αναφερθούν. Ορισμένα γνωρίσματα των οργανισμών προκύπτουν από την τυχαία παγίωση χαρακτηριστικών, κάτι που φαίνεται να ισχύει για πολλά γενετικά χαρακτηριστικά μας. Άλλα πάλι, κληρονομήθηκαν από από μακρινούς προγόνους και ενσωματώθηκαν στον οργανισμό κατά τη διαδικασία τής εξέλιξής του. Οπως επισημαίνει ο Gould σ’ ένα από τα  δοκίμιά έτσι πιθανόν εξηγείται γιατί έχουμε από πέντε δάχτυλα στα χέρια και στα πόδια. Πολλά αποτελούν κατάλοιπο μιας προσαρμοστικής εξέλιξης.»

Η παράγραφος αυτή κλείνει με την παράθεση μιάς άλλης γενικής διαφοράς τού Gould   με τον   Dawkins και αποτυπώνει  δύο βασικές αντίθετες απόψεις.    Ο πρώτος,   δεν πιστεύει ότι, η επιστήμη είναι ολοκληρωμένη,  ενώ αντιθέτως ο δεύτερος, λέγει ότι, πρέπει να υιοθετήσουμε  την επιστημονική περιγραφή τού εαυτού μας και τού κόσμου, γιατί είναι αληθινή και/ ή είναι η πιο κοντινή  προσέγγιση τής αλήθειας που μπορούμε να πετύχουμε. Συμφωνούν όμως και οι δύο ότι, τόσο η τύχη όπως και η φυσική επιλογή,έπαιξαν σημαντικό ρόλο  στη μορφή που πήρε η ζωή.

Για  την ειδογένεση ο Mayer λέγει ,ότι, συμβαίνει μόνον,εάν τμήμα τού αρχικού προγονικού είδους, απομονωθεί( συνήθως εξαιτίας  κάποιου γεωγραφικού  διαχωρισμού) από τον υπόλοιπο πληθυσμό και αποκλίνει έτσι απ΄αυτόν.

Για τον μηχανισμό της εξέλιξης  υποστηρίζεται πώς είναι προφανές ότι, η Εξέλιξη δεν εποίησεν τα πάντα εν σοφία. Και αυτό επειδή η φυσική επιλογή ακολουθεί τον «δρόμο της ελάχιστης αντίστασης» και δίνει πρακτικές λύσεις που δεν είναι πάντα οι βέλτιστες, επισημαίνει ανάλυση στο περιοδικό Science.

«Οι παλαιοντολόγοι συνήθως συμπεραίνουν τη συμπεριφορά [εξαφανισμένων ειδών] βασιζόμενοι στην υπόθεση ότι, η λειτουργία ακολουθεί τη μορφή» λέει ο Πίτερ Ούνγκαρ, καθηγητής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Άρκανσο. Εννοεί ότι οι παλαιοντολόγοι μελετούν για παράδειγμα τη δομή τού σκελετού και από εκεί συμπεραίνουν τον τρόπο με τον οποίο ζούσε το ζώο.Η πρακτική αυτή μπορεί να οδηγήσει σε λάθη, επισημαίνουν στο άρθρο τους ο Ούνγκαρ και η Λέσλια Χλούσκο τού Πανεπιστημίου τής Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ.Αυτό που πάντα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, λένε οι ερευνητές, είναι ότι, η Εξέλιξη τείνει να προτιμά τις λύσεις που απαιτούν τις ελάχιστες ανατομικές μεταβολές, έστω κι αν αυτές οι λύσεις δεν είναι οι βέλτιστες. «Πρέπει να εξετάσουμε τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο και να λάβουμε υπόψη τα γενετικά βήματα που απαιτούνται για να φτάσουμε από τη μία μορφή σε μια άλλη. Μπορεί να υπάρχουν περισσότερες από μια λειτουργίες για μια οποιαδήποτε μορφή, και διαφορετικές δομές μπορεί να εξυπηρετούν διαφορετικές λειτουργίες» λέει ο Ούνγκαρ.Το παράδειγμα που χρησιμοποιεί η μελέτη είναι τα δόντια δύο μακρινών προγόνων τού ανθρώπου που έζησαν σε διαφορετικές περιοχές τής Αφρικής πριν από 4,2 έως 1,3 εκατομμύρια χρόνια και κατατάσσονται στα συγγενικά είδη Paranthropus boisei και Paranthropus robustus. Και τα δύο είχαν παρόμοια ανατομία κεφαλής και δοντιών, η οποία χαρακτηρίζεται από ισχυρούς μασητικούς μυς και μεγάλους, επίπεδους γόμφιους.Τα χαρακτηριστικά αυτά θεωρούνται συνήθως προσαρμογές στην κατανάλωση σκληρών τροφίμων όπως οι ρίζες και οι καρποί με κέλυφος. Κι όμως, η εξέταση των σημείων φθοράς στα δόντια, σε συνδυασμό με δημοσιευμένες ισοτοπικές αναλύσεις, δείχνει ότι, και τα δύο είδη σπάνια τρέφονταν με τέτοια τρόφιμα. Επιπλέον, τα δύο είδη είχαν διαφορετικές δίαιτες: σε σύγκριση με τον συγγενή του τον P.robustus, ο P.boisei κατανάλωνε περισσότερο ινώδη φυτικά τρόφιμα όπως τα αγρωστώδη.«Επομένως, παρά την παρόμοια μασητική μορφολογία, τα χημικά ίχνη των τροφίμων και οι φθορές των δοντιών υποδεικνύουν ότι, αυτά τα δύο είδη διέφεραν σημαντικά ως προς τη διατροφή» επισημαίνει ο Ούνγκαρ.Για τη μάσηση τροφίμων με σκληρές ίνες, το ιδανικό θα ήταν γομφίοι με πιο έντονα εξογκώματα, όπως οι γομφίοι τού γορίλα.Η τάση όμως που ακολουθήθηκε στην εξελικτική γραμμή τού ανθρώπου ήταν οι επίπεδοι γομφίοι με παχύτερο σμάλτο, όπως αυτοί που διαθέτει και ο σύγχρονος άνθρωπος.Ο λόγος είναι ότι αυτή η δομή είναι απλούστερη και πιο ευπροσάρμοστη σε διαφορετικές δίαιτες. Η δομή των δοντιών μπορεί να μην ήταν η ιδανική για κάθε είδος, απήτησε όμως λιγότερα γενετικά βήματα για την εμφάνισή της.«Οι λύσεις στις οποίες καταλήγει κανείς θα είναι λειτουργικές αλλά όχι οι βέλτιστες αν απαιτούν μικρότερο αριθμό γενετικών μεταλλάξεων» συνοψίζει ο Ούνγκαρ.«Πρέπει να αρχίσουμε να βλέπουμε τα πράγματα με νέο τρόπο και να λαμβάνουμε υπόψη το εξελικτικό μονοπάτι της ελάχιστης αντίστασης».

 Κατά τον Bergson  στον μηχανισμό της εξέλιξης υπάρχει μια « ζωτική ορμή» .Η ύλη ανεξάρτητα από τις αλληλοεπιδράσεις στις οποίες υπόκειται σε συνάρτηση με τα  φυσικά χαρακτηριστικά της  διαπερνιέται από ένα  ρεύμα που την υποχρεώνει να παράγει τάξη και οργάνωση.Κατά τον  Teilhard de Chardin το σύμπαν τίθεται σε κίνηση ,όχι απλώς από τις δυνάμεις που ασκούνται στην ύλη,αλλά από  ικανότητες  και από μιά ενέργεια που επιτρέπει σ΄αυτήν να εξελίσσεται  προς ολοένα και μεγαλύτερη συνείδηση και πνευματι κότητα υποχρεώνοντάς την να συγκλίνει προς το « σημείο ωμέγα» Σ΄αυτά ο Albert Jacquard(ό.π.80) παρατηρεί πώς μια τέτοια θεώρηση,καταλήγει σε μια από δύο παραδοχές.Δηλαδή,είτε να διαχωρίσουμε οριστικά το άψυχο από το ζωντανό ,αποδίδοντας στο πρώτο ικανότητες που δεν μπορούν να αναχθούν σε φυσικές δυνάμεις είτε  να δεχθούμε  την ενότητα τού άψυχου και τού ζωντανού, φανταζόμενοι  μια γενική κίνηση τής ύλης προς το πνεύμα που όμως δεν παρατηρείται  σ΄ολόκληρο το Σύμπαν.

Η ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΣΤΗ ΦΥΣΗ.

Το θέμα σχετίζεται με την ύπαρξη ευφυούς σχεδιασμού και με τον μηχανισμό εξέλιξης.Παρατίθενται ορισμένα στοιχεία,σε μια προσπάθεια  εισαγωγής στο θέμα.Ο ερευνητής αναγνώστης, θα ανατρέξει στα σχετικά κείμενα,μεταξύ των οποίων κι΄αυτά που αναφέρονται στην παρατιθέμενη στην αρχή,βιβλιογραφία.

 Η αφετηρία βρίσκεται στη βάση μιάς  απόπειρας εκλογίκευσης των φυσικών φαινομένων,που θέλουμε να  είναι το αποτέλεσμα φυσικών νόμων,πράγμα που θα μπορούσε να παραπέμψει στην ύπαρξη μια νοήμονας αρχής που διέπει τη δημιουργία και την  λειτουργία  τού Σύμπαντος και τον μηχανισμό τής εξέλιξης τής ζωής. Ειδικώτερα για την περίπτωση που αφορά  το σημείωμά μας,στη σχέση τής Γεωμετρίας  στη φύση.

  Η εξέλιξη χαρακτηρίζεται(τουλάχιστο κατά κανόνα) από μια πορεία από το απλό προς το πολυπλοκότερο .Εχει υποστηριχθεί ότι,η  ανάγκη αύξησης προς το πολυπλοκότερο,προκειμένου ο  λόγος τής επιφανείας προς όγκο να διατηρείται σε υψηλές τιμές καθώς αυξάνεται το μέγεθος  επιδρά στη βιολογική εξέλιξη των ειδών και πειό συγκεκριμένα στη εμφάνιση πολυκύτταρων οργανισμών. Η αύξηση τού όγκου  οργανισμού,  επιφέρει   τη μείωση τού λόγου επιφάνειας προς όγκο, πράγμα που σημαίνει  ότι, υφίσταται, ένα όριο στο μέγεθος ενός μονοκύτταρου οργανισμού,έτσι,ώστε να εμφανίζεται ως αναγκαία η εμφάνιση πολυκύτταρων μορφών ζωής με περαιτέρω συνέπεια αύξησης τού επιπέδου οργάνωσης,που αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά τού έμβιου όντος.Η ανάγκη να διατηρηθεί υψηλή τιμή τού λόγου επιφανείας προς όγκο,(που έχει σχέση μεταξύ άλλων  με θερμικές απώλειες-: οι απώλειες αυτές μειώνονται με την αύξηση τού όγκου σε σχέση  με την επιφάνεια για τα θερμόαιμα ζώα που εκτίθενται σε χαμηλές θερμοκρασίες) )  ικανοποιείται με την διαμόρφωση σύνθετων δομών,όπως λ.χ.οι πνεύμονες,η ύπαρξη των οποίων αυξάνει την  διαθέσιμη επιφάνεια  για την απορρόφηση και απελευθέρωση οξυγόνου και διοξειδίου τού άνθρακος.(Οπου ελλείπουν οι πνεύμονες ,όπως στα έντομα η αύξηση αυτή είναι αδύνατη, και η  παρατήρηση αυτή δεν χάνει την αξία της,για τον γιγαντισμό που  παρατηρήθηκε σε απολιθώματα εντόμων παλαιών εποχών πριν από 300 εκαταμμύρια χρόνια,όταν η αυξημένη περιεκτικότητα οξυγόνου στην ατμόσφαιρα επέτρεπε τέτοιες αυξήσεις).Υπάρχουν και άλλα παραδείγματα ,όπου η δομή των ζώντων οργανισμών είναι τέτοια ώστε να εμφανίζεται αυξημένη αναλογία τής επιφανείας προς τον όγκο,όπως λ.χ. το πεπτικό σύστημα των θηλαστικών.Αλλά η σχέση επιφανείας-όγκου έχει και άλλες συνέπειες.Ετσι η αντοχή των ατόμων μικρής ηλικίας  στη πτώση  οφείλεται κυρίως στον υψηλότερο λόγο επιφανείας προς τον όγκο τους. Τέλος μια γενική παρατήρηση είναι ότι, η μείωση τού μεγέθους ζώντων όντων,ενισχύει τον ρόλο διαφόρων φαινομένων.Ετσι η επίδραση τού νερού,στους οργανισμούς αυτούς, καθώς η αναλογία επιφανείας προς όγκο,μειώνεται. καθιστά γι΄αυτούς επικίνδυνη  την επαφή με το νερό,(ένα έντομο αν βραχεί δεν μπορεί να πετάξει). Κι’άλλο ένα παράδειγμα.Η αυξημένη αναλογία επιφάνειας στον άνθρωπο σε σχέση με τον ποντικό,καθιστά ακίνδυνο για τον πρώτο,την επαφή με το νερό,όχι όμως και για τον δεύτερο.

 Για τη  παρουσία τής γεωμετρίας στη φύση,αξίζει κανείς να σκεφθεί και  την ακολουθία Φιμπονάτσι. Κατά την ακολουθία αυτή, κάθε όρος μετά τον πρώτο, ισούται με το άθροισμα των δύο προηγούμενων.Αλλά το ενδιαφέρον τού πράγματος δεν σταματά στο σημείο αυτό. Συνεχίζεται με δύο άλλες συνέπειες.Το πηλίκον δύο διαδοχικών αριθμών τής ακολουθίας, τείνει στη χρυσή τομή.Τα πηλίκα είναι 1/1,1/2,2/3 3/5,5/8 κλπ.Αλλά οι αριθμοί αυτοί πλησιάζουν όλο και περισσότερο  τη χρυσή τομή,( κλάσμα με αριθμητή την τετραγωνικλη ρίζα του 5-1 και παρονομαστή το 2) δηλαδή τον αριθμό 0,618. Αλλά το κυριώτερο και συναρπαστικότερο : Εχει παρατηρηθεί ( Amir Aczel, ό.π.σελ.58) ότι, η ακολουθία αυτή απαντάται παντού στη φύση(όπως στα άνθη),καθώς και στη τέχνη όπου προβάλλει ως κλασικό ιδεώδες ομορφιάς.

Η ΤΕΛΕΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΔΑΡΒΙΝΟΥ

  Υποστηρίζεται συχνά ότι το «Περί   της καταγωγής των Ειδών»    υπήρξε το πρώτο κείμενο που πιστοποιεί την οριστική απαλλαγή τής βιολογίας από την τελεολογία (Chiselin 1974 Hull 1974).O συγγραφέας του δεν θα συμφωνούσε. Σε μια παρουσίαση τού έργου τού Δαρβίνου στο περιοδικό Nature, ο διακεκριμένος Αμερικανός φυσιοδίφης Αsa Grey ισχυρίσθηκε ότι, ο Δαρβίνος επανέφερε την τελεολογία στις επιστήμες τής φύσης. Ο Δαρβίνος έστειλε αμέσως ένα σημείωμα στον Γκρέυ, γράφοντας του: «Αυτά που λές  σχετικά με την τελεολογία με ευχαριστούν ιδιαίτερα, και νομίζω  ότι, κανένας άλλος δεν πρόσεξε ποτέ αυτό το σημείο. Πάντοτε πίστευα ότι, εσύ πετυχαίνεις διάνα» (Δαρβίνος [1982] 1958, 308). Η ανεπιφύλακτη προσυπογραφή τής παρατήρησης τού Γκρέυ υπογραμμίζεται και από την πλούσια χρήση τελεολογικών εξηγήσεων που έκανε  ο Δαρβίνος σε όλη τη διάρκεια τής σταδιοδρομίας του. Ο Δαρβίνος μπορεί να ήταν δεδηλωμένος εχθρός τής ανθρωπομορφικής τελεολογίας στη βιολογία,αλλά ανεγνώριζε ότι, οι εξηγήσεις που χρησιμοποιούν τη φυσική επιλογή είναι τελεολογικές.

 ΤΕΧΝΗΤΗ ΕΠΙΛΟΓΗ-(ΕΥΓΟΝΙΚΗ)Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΩΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ

 ΓΕΝΕΤΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ-ΒΙΟΗΘΙΚΗ

 Εκτός από τη φυσική,υπάρχει και η τεχνητή επιλογή,αυτή που οφείλεται σε ανθρώπινη επέμβαση.

 1.- Όπως όλα τα είδη, με την ύπαρξή τους και με τις σχέσεις τους, επιδρούν στην εξέλιξη έτσι,και ίσως πολύ περισσότερο και ο άνθρωπος,είναι αυτουργός, άμεσα και έμμεσα, βαθιών και μακροχρόνιων αλλαγών που δεν μπορούμε να ελέγξουμε, και  επηρεάζει το σύνολο, τού πλανητικού μας οικοσυστήματος, την χλωρίδα και την πανίδα, καθώς και τα εδάφη, τα νερά και το κλίμα . Ειδικώς για τα εδάφη, είναι γνωστό,ότι, ο πλούτος των ειδών, ζωικών και φυτικών πληθυσμών, μειώνεται ανάλογα με την επιφάνεια τού (ωφέλιμου) περιβάλλοντος των. Επιστήμονες όπως οι Μάγιερ και Ερλιχ, ασχοληθέντες με το θέμα, υπελόγισαν ότι, μείωση τής επιφάνειας τού αρχικού περιβάλλοντος, στο 10% οδηγεί σε απώλεια των ειδών που υπήρχαν σ΄αυτό, κατά 50%!Ακόμη και αν  τα ποσοστά αυτά δεν είναι ακριβή, είναι αναμφίσβητητη η δυσμενής συνέπεια από την αποψίλωση των δασών ,από την μείωση τού φυσικού περιβάλλοντος. Ο Barbault υπογραμμίζει την τραγικότητα και σοβαρότητα τού προβλήματος. Γράφει( ό.π.221) « Απέδειξα πώς στα τροπικά δάση που δεν παύουν, αλλού να υποχωρούν και αλλού να αλλάζουν  λίγο-λίγο ,τα φυτά και τα ζώα εξαφανίζονται………..Όλα τα εγχειρίδια οικολογίας  ή οι αναφορές για την κατάσταση τού πλανήτη, όσον αφορά στην διατήρηση τής φύσης,αναφέρονται στον πίνακα των γνωστών ειδών που εξαφανίστηκαν  από το 1600: 484 είδη σπονδυλωτών,654 είδη φυτών( και ο κατάλογος έχει μεγαλώσει τα τελευταία χρόνια)»

 Επίσης με την εμφάνιση τής γεωργίας και τής κτηνοτροφίας και αργότερα, τής αγροβιομηχανίας ο άνθρωπος  έχει μεταβάλλει το φυσικό περιβάλλον,με άμεσες επιπτώσεις στη πανίδα.

 2.- Εκτός όμως από τη μείωση, τού φυσικού περιβάλλοντος (ή την υποβάθμισή του) που έχει άμεσες συνέπειες στη μείωση ή και την εξαφάνιση ειδών, υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας: Ο  άνθρωπος ,ως δημιουργός τής βιοποικιλότητας, με τις ποικιλίες που δημιουργεί, με την δημιουργικότητά του και με την τεχνολογία του,  ευνοεί αλλά και προκαλεί σημαντικές εξελικτικές αλλαγές, που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τη βιόσφαιρα. Το  αντιστάθμισμα τής επιτυχίας μιάς ποικιλίας είναι η εξάλειψη των άλλων μορφών ,των παλαιότερων ποικιλιών, αλλά  και ο γενετικός  εκφυλισμός που συνδέεται με πιθανότητα επιδημιών  και την επέκτασή τους, όπως λ.χ. την σκωρίαση τού καφεόδεντρου ή τού σιταριού. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η εξημέρωση  άλλαξε τα φυτά, έτσι ώστε, οι σημερινές καλλιεργούμενες ποικιλίες, να μην μπορούν να επιβιώσουν στη φύση: εξαρτώνται πλέον από τους ανθρώπους για την  ύπαρξη και τη μελλοντική τους εξέλιξη, σε αντίθεση με τα συγγενικά άγρια φυτά, που έχουν αναπτύξει πολύτιμες προσαρμογές, λ.χ. για να επιβιώσουν σε περιόδους ξηρασίας, σε πλημμύρες, σε υπερβολικά χαμηλές θερμοκρασίες, στον άνεμο. Στην προσπάθειά του να καταστεί αυτάρκης, ο άνθρωπος ευνόησε την εμφάνιση ποικιλιών με υψηλή απόδοση, οδηγήθηκε όμως έτσι σε μια  γενετική ομοιομορφία, που συνεπάγεται κινδύνους  γιατί καθιστά τα φυτά, ιδιαιτέρως ευάλωτα στις επιδημίες και τις επιθέσεις των καταστροφέων. Ετσι το  1845 η αιφνιδιαστική επιδρομή τής μούχλας, στην πατάτα τής Ιρλανδίας, στην οποία οι ποικιλίες ήσαν ιδιαιτέρως ομοιόμο ρφες, από γενετική άποψη,ως προερχόμενη από ένα μικρό σύνολο αρχικών φυτών, προκάλεσε τεράστια μείωση  τής παραγωγής, που οδήγησε σε λιμό, με  αποτέλεσμα τον θάνατο ενός εκατομμυρίου ανθρώπων και την μετανάστευση άλλου ενάμιση εκατομμυρίου. (Barbault ,ό.π.161)

                      3.-4.- Επίσης αμέσως ή εμμέσως, ο άνθρωπος, είναι η αιτία των περισσότερων  βιολογικών επιδρομών που γνωρίζουμε σήμερα. Πέρα από την εισαγωγή εξωτικών ειδών, που έχει πραγματοποιήσει σ΄ένα συγκεκριμένο περιβάλλον, έχει μεταβάλει κατά τρόπο ριζικό, τις συνθήκες ζωής  πολλών ειδών, άλλοτε υποστηρίζοντας, την υποχώρηση και άλλοτε  ευνοώντας την εξάπλωση άλλων.

(Ηδη ο  Δαρβίνος είχε ισχυρισθεί ότι,  ό άνθρωπος,είχε δημιουργήσει εξημερωμένες ποικιλίες φυτών και ζώων με το να επιβάλλει διαδικασίες επιλογής σε πληθυσμούς σε αιχμαλωσία και σαν παράδειγμα  αναφέρθηκε στο ότι, η προσεκτική διασταύρωση  εμφανίζει  επιθυμητά  χαρακτηριστικά σε ζώα όπως σε σκύλους κλπ. με τρόπο ανάλογο με αυτόν που επιτυγχάνει η  φύση.Αντιμετώπισε βεβαίως δύο προβλήματα.Ο Δαρβίνος είχε επιδείξει ένα μηχανισμό μόνον πλευρικής εξέλιξης(: τα νέα είδη  είχαν απλώς παρεκκλίσεις από τον κοινό πρόγονο και τίποτε περισσότερο,η χελώνα εξακολουθούσε να παραμένει χελώνα κ.ο.κ.) και όχι διαμήκους εξέλιξης,ώστε δεν εξηγούνταν πώς είχαν προκύψει νέοι τύποι φυτών και ζώων και πέρα απ΄αυτό,ακόμα και για τις παρεκκλίσεις δεν είχε παρουσιάσει έναν αποδείξιμο ισχυρισμό(Gerard Cheshire ό.π.6)

 Από τις πιο  εκρηκτικές εμπειρίες προσαρμογής που  γνωρίζουμε από τον κόσμο τής γεωργίας  είναι αυτές που συνδέονται με τη χρήση εντομοκτόνων(εμπειρία που μάς θυμίζει κάτι ανάλογο με τη χρήση των αντιβιοτικών στην ιατρική).Και τούτο γιατί τα εντομοκτόνα όπως και τα αντιβιοτικά εξωθούν προς την εξελικτική καινοτομία. Όπως έχει παραστατικώς σημειωθεί, με το να επιτιθέμεθα –προληπτικώς-σ΄ένα δυνητικό καταστροφέα, που καταστρέφει το 99,9% τού πληθυσμού του, δίνουμε στο  0,1% που θα επιβιώσει, εξαιρετική ικανότητα για μελλοντική επιτυχία. Επαναλαμβάνοντας την εμπειρία αυτή, από χρονιά σε χρονιά,από χωράφι σε χωράφι, κατασκευάζουμε ένα τρομερό βιολογικό όπλο. Στα όπλα των ανθρώπων αντιστοιχούν  ως απαντήσεις, ποικίλες βιολογικές άμυνες και μια συνεχής εξέλιξη. Ένα παράδειγμα τής ορθότητας τής παρατήρησης αυτής, έρχεται από την λευκή μύγα τής γλυκοπατάτας .Προερχόμενη από τη Μέση Ανατολή, εξαπλώθηκε κατά την δεκαετία τού 1920 σ΄ολόκληρη τη Γή με προτίμηση προσβολής τον καπνό, το βαμβάκι, τα πεπόνια  τις ντομάτες κλπ. Οι ζημιές που προξενούσε ήταν περιορισμένες, μέχρι το 1980,οπότε η λευκή μύγα άρχισε να αποκτά ανθεκτικότητα  στα εντομοκτόνα, που χρησιμοποιούνταν άφθονα. Συνέπεια:Δέκα χρόνια αργότερα, κατέκτησε  όλη την Καλιφόρνια, καταστρέφοντας  καλλιέργειες δεκάδων εκατομμυρίων δολλαρίων. Η μύγα αυτή εξαπλώθηκε στη συνέχεια  παντού, ενίσχυσε ταυτόχρονα την ανθεκτικότητά της, στα γνωστά εντομοκτόνα και μεταβάλλοντας τις  διατροφικές προτιμήσεις της, επιτίθεται πλέον σε εξακόσια είδη φυτών, και με το τσίμπημά της μεταδίδει περισσότερους από εξήντα φυτικούς ιούς. Η εξάπλωση των ιών που μετέφερε, στη Νότια Αμερική, οδήγησε στην εγκατάλειψη, πάνω από ένα εκατομμύριο εκτάσεων.

 5.-Γενετική και Βιοηθική

  Η κατάσταση σήμερα εμφανίζεται πολύ πιο σοβαρή και για μια άλλη αιτία.  Γενετική και εξέλιξη συνιστούν ένα  σύνθετο πρόβλημα.Οι   επιστήμονες δεν  είναι απλώς σε θέση να αναγνώσουν  το γένωμα τού ανθρώπου, αλλά και να εντοπίσουν το γονίδιο και το γονιδιακό παράγωγο.Ο άνθρωπος μπορεί να  επέμβει στις μοριακές διαδικασίες τής εξέλιξης. Την δυνατότητα αυτή  έχει(ή θα την έχει  σύντομα) στα χέρια του,τουλάχιστο κατά ένα μέρος. Η μεταβολή τής γενετικής σύστασης τού άνθρώπου, κείται πλέον μέσα στις δυνατότητές του.Ολα αυτά δημιουργούν   τεράστια ηθικά προβλήματα. Ποιές επεμβά σεις είναι ηθικές και ποιές όχι;  Για μερικούς δεν έχουμε το δικαίωμα να επεμβαίνουμε στην φύση,που είναι σοφή,και η παρατήρηση αυτή τους είναι αρκετή. Αλλά υπάρχουν και περισσότερο αιτιολογημένες απόψεις.  Προβάλλεται ότι, κάθε επέμβαση στο γονίδιο είναι αφύσικη και υπάρχει ο κίνδυνος να καταστεί επιβλαβής.Απορρίπτοντας  την σύγκριση με την επιλεκτική αναπαραγωγή, προβάλλουν ότι, η εισαγωγή νέων γονιδίων  θα καταλήγει στην απελευθέρωση μικροοργανισμών ,πράγμα που δημιουργεί ερωτήματα  για μη προβλεπτές και επικίνδυνες καταστάσεις.( νέοι νοσογόνοι οργανισμοί) . Οπως παρατηρεί ο Whitfield, το πλέον αμφισβητούμενο  ζήτημα είναι η πιθανότητα  τής άμεσης μεταβολής των γονιδίων τού ανθρώπου.

Υπάρχει βεβαίως και η αντίθετη άποψη. Παρατηρούν κατ’αρχάς και επικαλούνται τη γονιδιακή θεραπεία.Πολλές ανθρώπινες ασθένειες οφείλονται σε γενετικές ανωμαλίες οι οποίες δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπισθούν με μη-γενετικούς τρόπους.

Tο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 1995 δέχτηκε πρόταση σύμφωνα με την οποία δεν επιτρέπεται η κατοχύρωση νέων γενετικά τροποποιημένων ποικιλιών φυτών ή ζώων καθώς και κανενός φυσικού ιστού ή ανθρώπινου κυττάρου και γονιδίου. Το νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε και από το 1998 ενέχει θέση κοινοτικής οδηγίας δημοσιευμένης στην εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.Ο  σχετικός κυρωτικός νόμος  2619/1998 ορίζει ότι « κάθε επέμβαση που αποσκοπεί στην τροποποίηση τού ανθρωπίνου γονιδιώματος είναι επιτρεπτή μόνον για προληπτικούς ,διαγνωστικούς ή θεραπευτικούς σκοπούς και μόνον εφόσον δεν αποσκοπεί,να εισαγάγει οποιαδήποτε τροποποίηση  στο γονιδίωμα τυχόν απογόνων»

  Για τα σχετικά προβλήματα,που ανακύπτουν ,αντιγράφουμε απόσπασμα από το, αναφερόμενο στην παρατιθέμενη στην αρχή βιβλιογραφία,βιβλίο τού Whitfield.

«Μερικοί θα υποστήριζαν ότι η άμεση επέμβαση στα γονίδια ενός οργανισμού εί¬ναι λανθασμένη. Η δραστηριότητα αυτή διαφέρει από την επιλεκτική αναπαραγωγή, γιατί περιλαμβάνει την εισαγωγή νέων γονιδίων και δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με την απελευθέρωση μικροοργανισμών που έχουν μεταβληθεί γενετικά, σε φυσικά οικο-συστήματα. Πολλοί θα συμφωνούσαν με το γεγονός ότι ένα βακτήριο στο οποίο έχει παρεμβληθεί το γονίδιο της ανθρώπινης ιν-σουλίνηςΓείναι ένας επικερδής οργανισμός,  ειδικά εφόσον μπορεί να παράγει ένα υλικό που σώζει ζωές με έναν τρόπο πολύ πιό αποτελεσματικό από οποιονδήποτε άλλο. Επι¬λέον είναι πιθανό να είναι σύμφωνοι στην ύπαρξη κάποιων δικλείδων ασφαλείας για τήν αποφυγή της εισαγωγής τέτοιων οργανισμών στο περιβάλλον, γιατί έχοντας αλλαγμένη γενετική σύσταση θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν την μελλοντική εξέλιξη μικροβίων μέσα από μονοπάτια εξαιρετικά επικίνδυνα. Με άλλα λόγια, είναι πιθανό να κατέληγαν στην παραγωγή νέων νοσογόνων οργανισμών.

Το πλέον αμφισβητούμενο ζήτημα ηθικής είναι αυτό που αφορά την πιθανότητα της άμεσης μεταβολής των γονιδίων των ανθρώπων. Τα ίδια γενετικά "μηχανήματα" που καθιστούν δυνατή την παρεμβολή ενός ανθρώπινου γονιδίου σε ένα βακτήριο, παρέχουν την τεχνολογική δυνατότητα εισαγωγής γονιδίων σε ανθρώπινα κύτταρα. Το μόνο σημεία αυτού του τρομακτικού δυναμικού, που έχει αντιμετωπιστεί σοβαρά, είναι αυτό που αφορά τη "γονιδιακή θεραπεία".Πολλές ανθρώπινες ασθένειες είναι αποτέλεσμα γενετικών ανωμαλιών. Τα άτομα τα οποία στερούνται ορισμένων γονιδίων ή που φέρουν μεταλλαγμένα ή ανενεργά γονίδια, υποφέρουν από συγγενείς ανωμαλίες που είναι απολύτως έμφυτες στην κατασκευή του σώματος τους.Δεν υπάρχουν μή-γενετικοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να επέμβουμε σε πολλές από αυτές τις ασθένειες για να πε¬τύχουμε ανακούφιση των συμπτωμάτων και παροχή βοήθειας'στον πάσχοντα έτσι ώστε αυτός να ζήσει μια ζωή φυσιολογική ή κοντά στα φυσιολογικά πλαίσια. Στην αιμοφιλία τύπου Α, έναν από τους πολλούς τύπους των εν δυνάμει θανατηφόρων συγγενών ανωμαλιών της πήξης του αίματος, οι κλινικοί για¬τροί μπορούν να αντικαταστήσουν το προϊόν του γονίδιου που λείπει ή είναι ανενεργό και του οποίου η παρουσία οφείλεται σε γενετική βλάβη. Στην περίπτωση αυτή η πρωτεΐνη που διατηρεί τη ζωή ονομάζεται παράγοντας πήξης VIII και είναι ενέσιμη.

Όμως, για μερικές άλλες συγγενείς ανωμαλίες, δεν υφίσταται η δυνατότητα αυτής της επιλογής. Η κυστική ίνωση είναι μία θανατηφόρα γενετική ανωμαλία που προκαλείται από ένα μεταλλαγμένο γονίδιο στο χρωμόσωμα  Αυτό το αλλαγμένο γονίδιο δεν μπορεί να κατασκευάσει μια ζωτική πρωτεΐνη που καθιστά ικανή τη σωστή μεταφορά των ιόντων χλωρίου στη μεμβράνη των κυττάρων που καλύπτουν τους πνεύμονες. Το κλινικό αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι μια χρόνια και προοδευτική ανεπάρκεια της πνευμονικής λειτουργίας, η οποία παρά την δραστική φυσιοθεραπεία και τη χορήγηση αντιβιοτικών, αποτελεί αιτία ανικανότητας και θανάτου.

Η δομή του μή-μεταλλαγμένου γονίδιου είναι γνωστή. Θα ήταν ηθικό να προσπαθήσουμε να εισάγουμε αυτό το γονίδιο μέσα στα κύτταρα του σώματος ενός πάσχοντος, ώστε να μπορέσουν να κατασκευάσουν τη σωστή πρωτεΐνη στη θέση της θανατηφόρας; Πολλές επιτροπές ιατρικής ηθικής σε όλο τον κόσμο, έχουν συμπεράνει οτι τέτοιες προσπάθειες είναι βάσιμες και έχουν σκοπό το καλό του ασθενούς.Μία τέτοια προσπάθεια ήταν αυτή που αφορούσε την εισαγωγή του "καλού" ανθρώπινου γονιδίου σε έναν μή νοσογόνο ιό, ο οποίος κατόπιν θα χορηγούνταν στον ασθενή σαν θολό διάλυμα ψεκασμών, έτσι ώστε αυτός να μπορεί να προσλάβει τον ιό από την αναπνευστική οδό. Ο σκοπός αυτής της στρατηγικής είναι η μόλυνση των κυττάρων του αεραγωγού των πνευμόνων με τον ιό, με την ελπίδα ότι το γονίδιο θα προσληφθεί μαζί με το αβλαβές ιικό DNA. Κατόπιν, το γονίδιο θα μπορούσε να προκαλέσει την παραγωγή της σωστής πρωτεΐνης έτσι ώστε να αρχίσει η φυσιολογική μεταφορά των ιόντων χλωρίου. Στην περίπτωση αυτή, οι κίνδυνοι που υπεισέρχονται στον χειρισμό των γονιδίων του ασθενή πρέπει να ισοσταθμιστούν με τα σχεδόν βέβαια επακόλουθα της οδυνηρής και θανατηφόρου ασθένειας που θα ακολουθήσουν απουσία οποιασδήποτε αντιμετώπισης αυτού του είδους.

Μία τελευταία πλευρά των ηθικών ζητημάτων προκύπτει από το γεγονός ότι η ιική μετατροπή των γονιδίων των πνευμονικών κυττάρων δεν συνεπάγεται μεταβολές των γονιδίων των κυττάρων του πάσχοντος που παράγουν σπέρματα ή ωάρια. Επομένως οι όποιες επικερδείς γενετικές μεταβολές, δεν θα διοχετευθούν στις επόμενες γενιές. Πάντως, αυτές οι σε βάθος μεταβολές είναι τεχνικά εφικτές.

Σε ένα από τα πρώτα στάδια της κύησης, μπορούν να προσληφθούν μερικά κύτταρα από το έμβρυο, ή από μέρη του πλακούντα που αποτελούνται από εμβρυϊκά κύτταρα, και να εξεταστούν για την ύπαρξη γενετικών, ανωμαλιών. Σε μερικές περιπτώσεις, όταν διαπιστωθεί μια συγγενής ανωμαλία και η πρόγνωση για την υγεία του εμβρύου είναι άσχημη, χρησιμοποιούνται τα γενετικά στοιχεία ως δικαιολογητικά, διακοπής της κύησης.…..» Στο φύλλο της 8-12-2016 της γαλλικής εφημερίδας “Le Monde”  δημοσιεύετσαι είδηση,κατά την οποία  περισσότερες από 150 ΜΚΟ με ανακοίνωσή τους τής 4-12-2016  στο  Cancún(Μεξικό), με  αφορμή τη δέκατη τρίτη  συνάντηση,για την βιοποικιλότητα, ζήτησαν ένα moratorium  των τεχνικών επέμβασης στο γονίδιο  που στοχεύουν στην  ραγδαία εξάπλωσή των σχετικών εφαρμογών   σ ‘έναν ολόκληρο πληθυσμό.

(Περισσότερα :http://www.lemonde.fr/sciences/article/2016/12/05/bioingenierie-un-appel-contre-le-forcage-genetique_5043860_1650684.html#eCLSBKCoUIWcC7hU.99_

Τον κώδωνα του κινδύνου από την επέμβαση του ανθρώπου,που άρχισε κυρίως από τις αρχές του 21ου αι, στη φυσική επιλογή,την οποία,ο σημερινός άνθρωπος θέλει να αντικαταστήσει με τον "ευφυή(;) σχεδιασμό"κρούει ο Yuval Harari(ό.π.ιδίως σελ.408 επ.).Γράφει ότι σήμερα  οι επιστήμονες σχεδιάζουν έμβια όντα,χωρίς να περιορίζονται  από τα αρχικά χαρακτηριστικά του οργανισμού και παρά τις αντιρρήσεις πολλών βιολόγων,που αντιμάχονται το κίνημα του ευφυούς αυτού σχεδιασμού.Ξεκινάει ουσιαστικώς την αφήγηση του με την περίπτωση τού βραζιλιάνου Εντουάρντο Κάκ,που ζήτησε το 2000  και επέτυχε,από γάλλους επιστήμονες ώστε σ' ένα λευκό κουνέλι,να εμφυτεύσουν στο  DNA του ,το γονίδιο από μιά πράσινη φωσφορίζουσα μέδουσα, και να προκύψει έτσι ένα πράσινο φωσφορίζον κουνέλι.Οτι ,την αντικατάσταση τής φυσικής επιλογής με τον ευφυή σχεδιασμό,την βλέπει να μπορεί να συμβεί,με τρείς τρόπους,μέσω τής βιολογικής μηχανικής,τής κυβερνητικής μηχανικής  και της μηχανικής ανόργανης ζωής.
  Με τη βιολογική μηχανική σκοπείται η ανθρώπινη παρέμβαση  στο βιολογικό επίπεδο,όπως λ.χ. η εμφύτευση ενός γονιδίου,με στόχο  την τροποποίηση τής μορφής,των ικανοτήτων ,των αναγκών ή των επιθυμιών ενός οργανισμού,Πολλοί φοβούνται ότι με τον τρόπο αυτό,παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, γιατί η βιολογική μηχανική,μπορεί να χρησιμοποιηθεί  για την παραγωγή υπερανθρώπων που  θα κάνουν σκλάβους τους υπόλοιπους γιατί έτσι το θέλει μιά ηγεσία,΄ή που δεν θα ελέγχονται πλέον από τον δημιουργό τους,,σκέψη που παραπέμπει στον μύθο του Φραγκενστάιν που συνέγραψε το 1818 η Μαίρη Σέλει
 Με την κυβερνητική μηχανική, τη μηχανική σάιμποργκ, θα έχουμε όντα  που θα συνδυάζουν οργανικά  και ανόργανα μέλη,όπως λ.χ.κάποιος με βιονικά χέρια  .Στις ΗΠΑ σχεδιάζουν έντομα  με σκοπό να εμφυτεύσουν σ'αυτά ηλεκτρονικά τσίπς,έτσι ώστε ένας 'ανθρωπος   να μπορεί να ελέγχει από μακρυά τις κινήαεις  του εντόμου, για να κρυφακούει ομιλίες κλπ.
 Με την μηχανική ανόργανης ζωής σκοπείται η κατασκευή εντελώς  ανόργανων πλασμάτων κατά μίμηση τής γενετικής εξέλιξης.Τα πλέον πρόσφατα παραδείγματα  είναι τα προγράμματα και οι ιοί των υπολογιστών που θα μπορούν να εξελιχθούν ανεξάρτητα.  από τη θέληση του δημιουργού.,
Προσθέτει ο συγγραφέας ότι,οι γενετιστές,προσπαθούν επί πλέον,να ξαναζωνταζέψουν πλάσματα που έχουν εξαφανισθεί.
Και καταλήγει εκφράζοντας το φόβο πώς είναι πιθανόν να προσεγγίζουμε ταχύτατα μιά ανωμαλία,όπου όλες οι έννοιες που δίνουν νόημα στη ζωή μας,θα πάψουν να έχουν σχέση με την πραγματικότητα.

          Ο ΔΑΡΒΙΝΟΣ ΜΕ ΤΗ  ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ  ΔΕΝ ΑΝΤΙΜΑΧΕΤΑΙ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ.

                      Προεισαγωγικές παρατηρήσεις .                  

 Α.-Ο Δαρβίνος δεν ασχολείται με την εμφάνιση τής ζωής. Και εδώ μπαίνει το θέμα τής υπάρξεως Θεού.Η θεωρία τής φυσικής επιλογής,από μια άποψη ευνοεί την ύπαρξη Θεού και σε κάθε περίπτωση δεν την αποκλείει όπως αναπτύσσεται σε άλλο σημείο τού πονήματος.( οι υπάρχουσες ατέλειες στον έμβιο κόσμο,δεν αναιρούν την ύπαρξη Θεού, ). -Ο Κάρολος Δαρβίνος, δεν έκανε τίποτε για να ανατρέψει την πίστη προς τον Θεό,( Parker  ό.π.353-απάντηση στον Μάρξ,όπως σημειώνεται πιο πάνω κλπ. )Σαφέστερα ο Δαρβίνος πίστευε στην ύπαρξη Θεού. Στο έργο του  The Origin of Species  αναφέρεται στη Δημιουργία ως έργον του Θεού. Και αποκαλεί τον Θεό Δημιουργό.( “works of God,”  « God the “Creator”) παρατήρηση που  ενοχλεί τον αθειστή  Richard Dawkins, ο οποίος  παρόλο που είναι οπαδός τού Δαρβίνου,διαφοροποιείται  προς αυτόν ως προς την ύπαρξη Θεού, και  φαίνεται σαν να λέγει ότι, ο Δαρβίνος δεν κατενόησε τη σημασία τής θεωρίας του.(!)  Γράφει: « Οσο περισσότερο κατανοείς τη σημασία τής εξέλιξης τόσο περισσότερο, απομακρύνεσαι από τον αγνωστικισμό,και κινείσαι προς την Αθεία.(:“The more you understand the significance of evolution, the more you are pushed away from the agnostic position and towards atheism.” ).

 Ο Δαρβίνος θεωρούσε τον Θεό δημιουργό  τού πρώτου αιτίου,όχι των αιτιών.

Παραθέτουμε την τλευταία παράγραφο από το βιβλίο τού Δαρβίνου για την Προέλευση των ειδών.

« Υπάρχει μια μεγαλοπρέπεια στη θεώρηση αυτής τής ζωής, ,όπου οι διάφορες δυνάμεις  της,έχουν αρχικώς εμφυσυθεί από τον Δημιουργό σε ορισμένες μορφές ή σε μια μορφή,κι ενώ ο πλανήτης αυτός εξακολουθούσε να περιστρέφεται σύμφωνα με τους νόμους της βαρύτητας,από μια και τόσο απλή αρχή,εμφανίστηκαν μορφές ατέρμονες από τις πλέον καλλίμορφες και θαυμαστές,οι οποίες διαρκώς εξελίσσονται»

(There is grandeur in this [natural selection] view of life, with its several powers, having been originally breathed by the Creator into a few forms or into one; and that, whilst this planet has gone cycling on according to the fixed law of gravity, from so simple a beginning endless forms most beautiful and most wonderful have been, and are being evolved)

 Όμως η  θεωρία  τής φυσικής επιλογής τού Δαρβίνου και τού Γουάλας,έβλαψαν την θρησκεία,και τούτο  για ένα απλό λόγο.Ο Θεός εχρησιμο ποιείτο από την θρησκεία   για να εξηγούνται τα κενά στις επιστημονικές μας γνώσεις. Γι΄αυτό και πολλοί μιλούσαν για τον « Θεό των κενών».Καθώς λοιπόν με την πρόοδο τής επιστήμης τα κενά αυτά συμπληρώνονταν, αναπόφευκτα  και κατά  φυσική-ψυχολογική  συνέπεια,η θρησκεία έχανε κύρος.Και ασφαλώς η θεωρία τής φυσικής επιλογής εξαφάνισε ένα μεγάλο κενό.Ως πρώτο (κατά τη γνώμη μας σαφώς αθέλητο)αποτέλεσμα τής θεωρίας του Δαρβίνου ,ήταν η συνεχής φθορά των παραδοσιακών θρησκευτικών δοξασιών και η επίθεση κατά τής Βίβλου (Ράνταλ ό.π.88)

 Και όλα αυτά ,παρόλο,όπως παρατηρεί ο Andrew Parker (ό.π.320)  ότι ,ναι μεν ο Δαρβίνος δέχονταν ότι, οι απόψεις του έθεταν την θρησκεία υπό αμφισβήτηση,αλλά τούτο δεν σημαίνει  σε καμία περίπτωση,ότι, επλησίασε τις απόψεις των σύγρονων αθειστών « που κατασυντρίβουν όσους πιστεύουν σ΄έναν υπερφυσικό Δημιουργό»

  Ο Γουάλας πού τεκμηρίωσε  από μόνος του την φυσική επιλογή είχε πάντοτε  μια ισχυρή κλίση προς τα πνευματικά ζητήματα και  πολλοί επιστήμονες  δεν είναι αθειστές.

                        Ο Stephen Jay Gould ,όπως τον παραθέτει ο  Alister McGrath( η  αυταπάτη κλπ.42)  γράφει  «….ή οι μισοί από τους συναδέλφους μου είναι υπερβολικά ηλίθιοι,ή στην αντίθετη περίπτωση η επιστήμη τού δαρβινισμού,   είναι εντελώς συμβατή,  με τις συμβατικές θρησκευτικές πεποιθήσεις,και είναι εντελώς συμβατή με τον αθεισμό».                  

                      Β.-1.-Η ύπαρξη Θεού,η έννοια τού  Θεού,είναι Μυστήριο.Όπως μυστήριο είναι και η Δημιουργία τού Σύμπαντος, τής ζωής και τού Ανθρώπου, και ειδικότερα, όχι μόνον το πώς,αλλά και το γιατί.( : Και αν πρόκειται για μυστήριο,καθίσταται μάταια η κάθε απόπειρα επιστημονικής-«λογικής» προσέγγισης στο θέμα,μέσα από τη λογική και την Επιστήμη).

         2.-Η επιστήμη ασχολείται με τον φυσικό κόσμο,-για την ακρίβεια με τα φαινόμενα-τους πλανήτες την σύνθεση τής ύλης ,την προέλευση των οργανισμών. Η Θρησκεία, με τις σχέσεις τού ανθρώπου με τον Δημιουργό, και (μερικές θρησκείες  και)με το Σύμπαν-καθώς και με τις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους.Θρησκεία και Επιστήμη  διαπραγματεύονται επομένως  εντελώς διαφορετικά θέματα, και είναι ως εκ τούτου,  λάθος, να υπεισέρχεται η μία στα οικόπεδα τής άλλης. Μόνον όταν διαπράττεται το λάθος αυτό, προκύπτουν οι μεταξύ τους αντίθετες θέσεις  και αντιπαλότητες.(περιττές και χωρίς νόημα-Λ.χ.η Βίβλος δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως εγχειρίδιο βιολογίας ,ή αστρονομίας).

.         3- Η επιστήμη- και η λογική(εννοούμε την κοινή λογική) συνιστούν τρόπο προσέγγισης προς τη γνώση,(  : ένα είδος γνώσης) σε καμία όμως περίπτωση τον μοναδικό. Ο δρόμος προς την Αλήθεια,δεν είναι  προνόμιο (τουλάχιστον μόνον) τής Επιστήμης(που  -υπογραμμίζουμε και πάλι- ερευνά τα φαινόμενα και, είναι σφόδρα αμφίβολο αν  η έρευνα αυτή των  φαινομένων, μπορεί να οδηγήσουν στην κατανόηση τής πραγματικότητας.--Πρβλ ,συζητήσεις μεταξύ τού θετικιστή Χώκιγκ και τού ρεαλιστή Πενρόουζ και τις θέσεις τής κβαντομηχανικής για την επίδραση τού παρατηρητή, επί τού παρατηρούμενου).Το Σύμπαν δεν είναι μόνο πιο  παράξενο απ΄όσο υποθέτουμε,αλλά και πιο παράξενο απ όσο μπορούμε να υποθέσουμε,γράφει ο   J.B.S.Haldane (εν Regis 211) « Υπάρχουν περισσότερα πράγματα στον  ουρανό και στη γή,Οράτιε, απ΄όσα έχει ονειρευτεί η φιλοσοφία σου»γράφει ο Σαίξπηρ στον Αμλετ και ο Victor Weisskopf διάσημος στο τομέα τής σύγχρονης φυσικής, καθηγητής στο ΜΙΤ, τελειώνει το βιβλίο του με την   ακόλουθη  σκέψη(ό.π.111).  «……εκφράζω  την πεποίθηση ότι, είναι ανοιχτός ο δρόμος, για να αναγνωρίσουμε ταυτόχρονα  την αξία των μη επιστημονικών τρόπων σκέψης και την εσωτερική αξία τής επιστήμης, που σήμερα τόσο συχνά αποδοκιμάζεται »(Για θέματα όπως αυτό στο οποίο αναφερόμαστε θα μπορούσε να λεχθεί, ότι, η επιστήμη  ΔΕΝ είναι  τρόπος γνώσης)  Πέρα όμως απ’αυτό, έχει ήδη σημειωθεί πιο πάνω, ,ο Δαρβίνος,και η θεωρία του όχι απλώς δεν αντιμάχονται την έννοια του Θεού,αλλά « τον απαλλάσσουν και από  όλα τα μειονεκτήματα για τις ατέλειες,τής ζωής» όπως προσφυέ στατα έχει γραφεί.

                        Β.-Είναι  λοιπόν λάθος να υποστηρίζεται, ότι,  η  εξέλιξη είναι ασυμβίβαστη με την Θρησκεία και την πίστη  στην ύπαρξη Θεού,( και στην θεωρία για ένα ευφυή σχεδιασμό;). Δεν υπάρχει λογική αντίφαση, αν  υποστηρίξει κανείς ότι, ο  Θεός  εδημιούργησε τη ζωή (και το Σύμπαν στο σύνολό του)   ότι, η εξέλιξη μέσω τής φυσικής επιλογής, είναι ο τρόπος που επέλεξε να το πράξει (ιδίως όσον αφορά τη ζωή) και  ότι ,υπάρχει ένα σχέδιο με βάση το οποίο έγινε και λειτουργεί ο Κόσμος. Η άποψη αυτή έχει γίνει ήδη  δεκτή   από την πλειονότητα των χριστιανών συγγραφέων. Και γενικώς την εξέλιξη ως γεγονός δέχονται πολλές Χριστιανικές Εκκλησίες και θρησκευτικοί ηγέτες,τού Ιουδαισμού και άλλων μεγάλων θρησκειών. Ετσι, ο πάπας Πίος ΙΒ, σε εγκύκλιό του, τού 1950,με τίτλο Humani Generis (περί τού ανθρώπινου γένους)  δέχθηκε ότι, η βιολογική εξέλιξη  είναι καθ’όλα συμβατή  με τη Χριστιανική πίστη.Επίσης, και ο πάπας  Ιωάννης Παύλος Β   από το βήμα τής  Ακαδημίας Επιστημών τού Βατικανού την 22 Οκτωβρίου 1996,δέχθηκε ως ορθή τη θεωρία τής εξελίξεως.Ο Χρ.Γιανναράς  κινούμενος στο ίδιο μήκος κύματος γράφει( :  «Το αλφαβητάρι τής γνώσης» σελ.102)  « Η παρέμβαση τής κλήσης Τού Θεού συνιστά τον  Ανθρωπο,γι΄αυτό και η Εκκλησία δεν θορυβείται ,ούτε προσβάλλεται η αλήθειά της  αν η επιστήμη δεχθεί την εξέλιξη των ειδών και αποδειχθεί ότι, ο άνθρωπος κατάγεται βιλολογικά από τον πίθηκο»

-                   Επί πλέον επαναλαμβάνεται:Εκείνοι που  αποκλείουν, την ύπαρξη Θεού ως Δημιουργό,(που αποκλείουν την υπέρτατη διάνοια,) και θέτουν ως αφετηρία, κάθε ζωντανού, ένα αρχικό μονοκύτταρο οργανισμό, ή και κάτι λιγώτερο ή περισσότερο  απ’αυτόν, δεν  δίνουν καμία  πειστική επιστημονική απάντηση και εξήγηση,στο πώς  γεννήθηκε,ο αρχικός αυτός  μονοκύτταρος οργανισμός ή και κάτι λιγώτερο απ΄αυτό, πώς δημιουργήθηκε η  αρχική ενέργεια,πώς δημιουργήθηκε ο κώδικας, με βάση τον οποίο δημιουργήθηκε η ζωή,και το Σύμπαν. Λησμονούν   ότι, ο Δαρβίνος προυποθέτει την ύπαρξη ενός ζωικού συστήματος,ενός αρχικού ζωντανού, κυττάρου και  ότι, για την δημιουργία αυτή,δεν παρέχεται καμία εξήγηση.( ο παράγων τύχη  ,συνιστά ισχνό επιχείρημα και επί πλέον μεταθέτει το πρόβλημα).Ο Σπύρος Μανουσέλης,στην Εισαγωγή του ,στην ελληνική έκδοση τού « Δέντρου τής  Γνώσης» των Maturana και  Varela γράφει « Ανακύπτει το…ερώτημα ..πώς γεννήθηκε η πρωταρχική ζωική πληροφορία και πώς  συγκροτήθηκε το πρώτο ζωικό πρόγραμμα .Η μοριακή βιολογία έχοντας αναγάγει την ζωική οργάνωση στο γενετικό πρόγραμμα,μεταθέτει απλώς χωρίς να το επιλύει ,το πρόβλημα τής προέλευσης τού πρώτου γενετικού προγράμματος και τού πρώτου γενετικού κώδικα.Αξιοσημείωτο είναι επίσης,ότι, σ΄αυτά τα αινιγματικά ερωτήματα,η ορθόδοξη σήμερα εξελικτική θεωρία----  η ιδέα τής εξέλιξης μέσω τής φυσικής επιλογής,συνυφασμένη με τις κατακτήσεις τής σύγχρονης γενετικής----η λεγόμενη νέα σύνθεση,- είναι ανίκανη να δώσει ικανοποιητική απάντηση, για τον απλούστερο λόγο ότι, η φυσική επιλογή και κατά συνέπεια η βιολογική εξέλιξη, για να λειτουργήσουν προυποθέτουν την ύπαρξη διαμορφωμένων ήδη ζωικών συστημάτων»

                   

  ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ ΕΥΦΥΟΥΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ  ΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΤΕΛΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ Ο ΕΜΒΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ.

 1.  Καταρχάς ορισμένες διευκρινίσεις  ως την σημασία των όρων είναι απαραίτητες,

  Ο ευφυής σχεδιασμός( intelligent design) αναφέρεται  σ’ένα πρόγραμμα έρευνας,επιστημόνων φιλοσόφων και άλλων, που αναζητούν αποδείξεις  για  την ύπαρξη ενός σχεδιασμού στη φύση.Η σχετική θεωρία διατυπώνει την άποψη ότι,  ορισμένα χαρακτηριστικά  στο σύμπαν αλλά και στην εμβια ύλη,εξηγούνται καλύτερα,αν δεχθεί κανείς ένα ευφυές αίτιο,και όχι μια  χωρίς προσανατολισμό  διαδικασία όπως  η φυσική επιλογή.Ενας θεωρητικός τού σχεδιασμού,είναι σε θέση ,μετά από ανάλυση των  συστατικών ενός συστήματος, να προσδιορίσει  κατά πόσον  ποικίλες φυσικές δομές είναι δυνατόν να εξηγηθούν  ως αποτέλεσμα  τύχης,φυσικού νόμου, ευφυούς σχεδιασμού,ή από κάποιον συνδυασμό όλων αυτών.

 Η έννοια τού   Ευφυούς σχεδιασμού συνιστά μια επιστημονική μέθοδο που περιλαμβάνει μια διαδικασία τεσσάρων σταδίων, παρατήρηση,υπόθεση,πείραμα και συμπέρασμα . Όταν οι ερευνητές τού ευφυούς σχεδιασμού,ανακαλύπτουν μια αμείωτη πολυπλοκότητα στην βιολογία, συμπεραίνουν ότι,  τέτοιες δομές είχαν σχεδιασθεί.

 Η έννοια τού ευφυούς σχεδιασμού δεν είναι συνώνυμη τού Δημιουργισμού (creationism).Η θεωρία τού ευφυούς σχεδιασμού είναι απλώς μια προσπάθεια  να ανιχνευθεί, εμπειρικώς  το κατά όσον ο « φαινομενικός σχεδιασμός» στη φύση,που βλέπουν οι βιολόγοι είναι γνήσιος  σχεδιασμός ,δηλαδή αποτέλεσμα  ευφυούς αιτίας,ή είναι απλώς το αποτέλεσμα μιάς χωρίς προσανατολισμό   διαδικασίας όπως η φυσική επιλογή, που οδηγεί σε τυχαίες παραλλαγές. Σε αντίθεση με τον Δημιουργισμό,δεν υποστηρίζει ότι, η σύγχρονη βιολογία μπορεί   να αποφανθεί ότι, το  ευφυές αίτιο έχει υπερφυσική αφετηρία.

  (Σε μιά τηλεοπτική εκπομπή τού Δεκεμβρίου 2005,άκουσα πως η κρατούσα σήμερα  άποψη για την ζωή και το Σύμπαν,είναι ότι, υπάρχει ένας ευφυής σχεδιασμός,ένα business plan, σε κοσμικό συμπαντικό επίπεδο.Και θυμήθηκα την διδασκαλία τής Θεοσοφίας για παγκόσμιο σχέδιο εξέλιξης.)

 Αντιθέτως ο Δημιουργισμός ( Creationism) τυπικώς αφετηριάζεται με ένα θρησκευτικό κείμενο  και προσπαθεί, να δεί πως τα πορίσματα τής επιστήμης, μπορούν να συμφιλιωθούν μ΄αυτόν.Ο  ιστορικός τής επιστήμης  Ronald Numbers  τού Πανεπιστη μίου  Wisconsin,παρόλο που  ίσταται με κριτική διάθεση απέναντι στον ευφυή σχεδιασμό,δέχεται ότι, ο Δημιουργισμός,είναι ανακριβής, όταν αναφέρεται στον ευφυή σχεδιασμό.

 Γιατί λοιπόν ορισμένοι Δαρβινιστές προσπαθούν να συγχέουν   τον ευφυή σχεδιασμό με τον Δημιουργισμό; Σύμφωνα με τον   Ronald Numbers  αυτό οφείλεται στο ότι, νομίζουν πώς έτσι απαξιώνουν τον ευφυή σχεδιασμό,με άλλες λέξεις η κατηγορία πώς ή έννοια τού ευφυούς σχεδιασμού είναι ταυτόσημη  με τον Δημιουργισμό, συνιστά  στρατηγική από την πλευρά  των Δαρβινιστών, που επιθυμούν  να απονομιμοποιήσουν  την θεωρία τού ευφυούς σχεδιασμού.

 Ο Andrew Parker (ό.π.325 επ.) αναφερόμενος στον ευφυή σχεδιασμό, γράφει ότι, κατά την γνώμη του πρέπει να θεωρηθή  ως ατυχές επινόημα, θεωρούμενο καταγέλαστο απ΄όλη σχεδόν την επιστημονική κονότητα,  και ότι, ειδικότερα,η αποδοχή τής άποψης ότι, για κάθε είδος υπάρχει  ένας εγγενής σχεδιασμός,και ότι, κατά προέκταση, πρέπει αναγκαστικώς  να συμπεράνουμε για την ύπαρξη κάποιου σχεδιαστή, συνιστά ένα μη λογικό συμπέρασμα.Επισημαίνει ότι, η θεωρία αυτή, εξαφανίζει κάθε περιθώριο  για μια σταδιακή δημιουργία.Απευθυνόμενος δε στους υποσηρικτές του γράφει ότι,θα τους παρακαλούσε « ..να στρέψουν την προσπάθειά τους,προς την ανάπτυξη μιάς εναλλακτικής θρησκευτικής στάσης.» και ότι,«Το έως τώρα  έργο τους δεν είναι απλώς καταστροφικό για την επιστήμη αλλά περιττό και για τον ίδιο τον Χριστιανισμό»

  Ο A.G.Cairns-Smith(ό.π.72) έχει την άποψη πώς η εξέλιξη δεν ακολουθεί κάποιο σχέδιο,δεχόμενος πάντως,ότι, όλα  οι γνωστές έμβιες οντότητες είναι κατά βάση οι ίδιες,άποψη που βασικώς βρίσκουμε,από πλευράς σχεδιασμού, και στον Neil Shubin.Ο ίδιος πάντως(A.G.Cairns-Smith ,98 επ.) αναφερόμενος ειδικότερα στο μάτι, γράφει « Αυτό που δεν είναι ξεκαθαρισμένο για το μάτι,-και αποτελεί προσφιλή πρόκληση για τον Δαρβίνο-είναι το πώς εξελίχθηκαν τα συστατικά ,αφού ο μηχανισμός,λειτουργεί μόνον, όταν τα συστατικά βρίσκονται στην θέση τους,και λειτουργούν.Όχι πώς αυτό είναι πρόβλημα τού ματιού.Οι οργανισμοί είναι γεμάτοι  από τέτοιους μηχανισμούς και επικρατεί γενικά ή άποψη πώς το γνώρισμα κλειδί,των ζωντανών οργανισμών,είναι ακριβώς ότι,  φαίνονται να έχουν σχεδιασθεί(Θυμηθείτε τον Κόλεριτζ για τη ζωή. «Ένα όλον που προυποτίθεται από όλα τα μέρη του»)

      O A.Zee γράφει  για μια καθαρά αισθητική προσέγγιση . Πιστεύει  ότι, μόνον μέσα από αισθητικές αξίες μπορούν ν΄αποκαλύψουν οι επιστήμονες τους βασικούς νόμους τής φύσης και υποστηρίζει  την αυξανόμενη  σημασία τής συμμετρίας και τής ενότητας στην φύση. Σαφώς αναφερόμενος σ΄έναν αρχικό σχεδιασμό,προσθέτει ότι, βρισκόμαστε στα πρόθυρα τού να γνωρίσουμε πραγματικώς την σκέψη  « Εκείνου»

 O αθειστής Daniel Dennett βλέπει την εξέλιξη με την φυσική επιλογή,ως μια αλγοριθμική διαδικασία και παραδέχεται ότι, υπεισέρχεται σ΄αυτή μερικές φορές το στοιχείο τής τυχαιότητας, (:algorithms as simple as long division often incorporate a significant degree of randomness).

           2.  Είναι γνωστό το ανθρωπικό αξίωμα ή ανθρωπικη αρχή..Δέχεται ότι,  αν οι δυνάμεις, οι νόμοι και οι σταθερές  τής φύσεως, τής ύλης ,τού Σύμπαντος, ήσαν διαφορετικές, δεν θα  υπήρχε ζωή----(.Η ανθρωπική αρχή, ,ασχολούμενη με το ερώτημα γιατί να είναι τετραδιάστατος ο χωρόχρονος,  δέχεται ότι, οι τρείς χωροχρονικές διαστάσεις,δηλαδή δύο χωρικές,και μια χρονική,είναι σαφώς ανεπαρκείς  για την ανάπτυξη πολύπλοκων οργανισμών,ενώ από την άλλη ,αν υπήρχαν περισσότερες, από τρείς χωρικές διαστάσεις,οι τροχιές των πλανητών γύρω από τον Ηλιο και των ηλεκτρονίων γύρω από τον πυρήνα,θα ήσαν ασταθείς,και βαθμιαία,ακολουθώντας σπειροειδή διαδρομή,θα κατέρρεαν). και ότι ,ο Δαρβίνος και οι δαρβινιστές, δεν δίνουν καμία εξήγηση για την ύπαρξη των σταθερών και των δυνάμεων αυτών. Δεν δίνουν απάντηση, στο ότι, η τύχη δεν εξηγεί όλα αυτά, παρόλη την επιστράτευση τής έννοιας τής φυσικής επιλογής.

 Είναι λοιπόν θεμιτό να υποστηρίζεται πώς υπάρχει  ένας ευφυής σχεδιασμός(παραδοχή για μας  που οδηγεί στην παραδοχή μιάς Υπέρτατης διάνοιας που έχει σχεδιάσει τα πάντα), ο οποίος  δεν αναιρείται σε τίποτε από το ότι, ο σχεδιασμός αυτός, δεν είναι ή δεν υλοποιήθηκε ,έτσι, ώστε να παράγει παντού και πάντοτε  «τέλεια» έμβια όντα.Το θέμα αυτό αντιμετωπίζεται σε άλλο σημείο τού προκείμενου πονήματος. Ο Einstein κάποτε είπε «Εκείνο που με ενδιαφέρει στην πραγματικότητα, είναι κατά πόσον ο Θεός,θα μπορούσε να κάνει τον κόσμο  με διαφορετικό τρόπο,δηλαδή κατά πόσο η ανάγκη για λογική απλότητα,αφήνει   οποιοδήποτε  οποιαδήποτε ελευθερία…..Οι φυσικοί ασχολούνται τώρα ν΄αποδείξουν ότι ο κόσμος μας είναι ο μόνος δυνατός…η σμμετρία θα φωτίσει το δρόμο μας στην αναζήτηση να γνωρίσουμε την σκέψη του…Η φύση στο βασικό της επίπεδο είναι  σχεδιασμένη όμορφα Οι φυσικοί ανεκάλυψαν ότ οι διαφορές στα φαινόμενα  δεν απαιτούν και διαφορές στις εξηγήσεις..Ο σχεδιασμός-υπόστρωμα της φύσεως φαλίνεται να έχει σχεδιασθεί με ομορφιά.» .Αν η πυρηνική έλξη μεταξύ των πρωτονίων, ήταν λίγο  ισχυρότερη,δύο πρωτόνια θα κολλούσαν,απελευθερώνοντας ενέργεια.Η πυρηνική δύναμη ,είναι μόλις αρκετή, για να ενωθεί ένα πρωτόνιο κα ένα νετρόνιο,αλλά όχι αρκετά ισχυρή, για να κάνει να κολλήσουν δύο πρωτόνια…Γιατί να υπάρχουν τόσα πολλά   σωματίδια στο Σύμπαν…….Οι χημικοί, είναι σε θέση να κατασκευάσουν ανεστραμμένες  εικόνες των μορίων, που υπάρχουν στη φύση, και τα μόρια αυτά,πράγματι έχουν τις ίδιες ιδιότητες»

( “What I am really interested in is whether God could have  made  the world  in a different way; that is whether the necessity of logical simplicity leaves any freedom at all.Fundamental physians are now  smitten with  .to prove  that ours is the only possible  world…………….symmetry will light our way in our quest to know His mind.Nature at the fundamental level is beautifully designed…….Physicists discovered  that the diversity  of the phenomena did not require a diversity of explanations.Nature has an underlying design of simplicity.Nature;s underlying design appears beautifully simple ………….symmetry= beauty. beauty means symmetry..Physics have a rotational symmetry.(A geometrical figure is said to be symmetric under certain operations,if those operations leave it unchanged.(9)The correct definition of rotational symmery  does not  require circular orbids at All).Were the  nuclear  attraction between protons a tiny bit  stronger ,two protons could stuck to gether,thus releasing energy.the nuclear force,is barely enough to glue a proton and a nutron together,but not strong enough to glue two protons together……Why is the universe populated by so many particles? (population question) Chemists are able  to constructmirror images of molecules found in Nature and these molecules,indeed have the same physical properties)  

        Στην προσπάθειά τους,να μην ταυτίσουν τον « μεγάλο σχεδιαστή» με τον Θεό,οι υπέρμαχοι τού ευφυούς σχεδιασμού,είπαν ότι, αυτός θα μπορούσε να είναι ένας εξωγήινος ή ένας  κυτταρικός βιολόγος που ταξειδεύει στο χρόνο.Αλλά τέτοιες υποθέσεις,προφανώς ατεκμηρίωτες και μη αποδείξιμες , δεν μπορούν να ληφθούν(τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα) σοβαρώς υπόψη.Εκτός αυτού,όπως και σε άλλο σημείο εκτίθεται,πρόκειται σε τελική(συμπαντική) ανάλυση για μετάθεση τού προβλήματος.

          Ανεξαρτήτως από τη βασιμότητα όλων αυτών των θεωριών που ασφαλώς δεν μπορούν να διεκδικήσουν επιστημονική εγκυρότητα,παραμένουν ορισμένα στοιχεία- γεγονότα,που αξίζουν την προσοχή και τον προβληματισμό μας.Υπάρχει  μια τάση-μία πορεία, προς το πολυπλοκότερο–με τις  εξαιρέσεις της-,προς το όσο και περισσότερο συνειδητό. Υπάρχει ,κάτι ,που ωθεί  τα έμβια όντα να έχουν μια αυξημένη γεννητικότητα, μερικά ιδίως  όταν αισθάνονται ότι, πλησιάζουν προς το θάνατο,ώστε να καλύψουν απώλειες.  Ετσι η μουρούνα  γεννά περίπου ένα εκατομμύριο αυγά και ο μπακαλιάρος πέντε εκατομμμύρια,χωρίς όμως ο αριθμός από τα είδη αυτά,να  αυξάνεται.

 (Αλλο σχεδιασμός και άλλο τάση;)

 Ειδικώς ως προς τις ατέλειες που παρουσιάζονται στα έμβια όντα, γράφουμε παραπάνω,εν ΚΡΙΤΙΚΗ κλπ.αρ.25) όπου διατυπώνεται η άποψη πώς κατά την εξέλιξη ακολουθείται ο μηχανισμός τής ελάχιστης αντίστασης.

 Ειδικωτερα :ατέλειες και ύπαρξη Θεού

  Ότι, υπάρχουν ατέλειες  στα έμβια όντα δεν μπορεί σοβαρώς να αγνοηθεί (για μερικούς οι ατέλειες βρίθουν).Εχουμε τα τερατώδη κέρατα τής ιρλανδικής έλκης,τις χελώνες και ορισμένα έντομα που είναι τόσο πανώβαρα,που όταν για κάποιο λόγο αναποδογυρίσουν δεν μπορούν να επανέλθουν στη θέση τους,και έτσι πεθαίνουν στην ύπτια θέση από τη πείνα,τα  σφάλματα στο εγκέφαλο και στο ανθρώπινο μάτι, και πολλά άλλα παραδείγματα,όπως αυτά που μάς δίνει ο Fr.Ayala(ό.π 174,.222 επ).  Για παράδειγμα γράφει: «Το ανθρώπινο μάτι»: Οι οπτικές ίνες συγκλίνουν σχηματίζοντας, το οπτικό  νεύρο,το οποίο διαπερνά τον αμφιβληστροειδή (στον δρόμο προς τον εγκέφαλο) ,δημιουργώντας,έτσι ένα τυφλό σημείο,μια υπαρκτή,αν και ήσσονος σημασίας ,σχεδιαστική ατέλεια (.Στα χταπόδια..δεν υπάρχει το ελάττωμα αυτό!…………..) Η πάλι σκεφθείτε την ανθρώπινη γνάθο. Σε σχέση με το μέγεθός της ,έχουμε υπερβολικά μεγάλα δόντια,ώστε κάποιοι φρονιμίτες πρέπει να βγούν» Η σπονδυλική μας  στήλη δεν είναι κατάλληλη για την όρθια στάση.Υπάρχει επομένως , ένα σχέδιο,ατελές, που δεν συμβιβάζεται με την έννοια τού Θεού αλλά που-κατ΄αυτόν(τον συγγραφέα) δημιουργείται με τη φυσική επιλογή.( Σημειώνεται και πάλι ότι, αφήνεται βεβαίως η διαφυγή, ο δρόμος,στην άποψη,ότι ,ο Θεός επέλεξε την φυσική επιλογή, για την Δημιουργία)Λογικώς, η άποψη αυτή δεν αναιρείται σε τίποτε από το ότι, ο σχεδιασμός αυτός, δεν είναι ή δεν υλοποιήθηκε ,έτσι ώστε να παράγει τέλεια έμβια όντα.

 Οι ατέλειες αυτές που οδήγησαν μερικούς ( βλέποντας την παραφροσύνη που διακρίνεται στη συμπεριφορά τού ανθρώπου),να χαρακτηρίσουν τον homo sapiens  ως βιολογικό τέρας,και να μην αποκλείουν ότι, το δόγμα τού προπατορικού αμαρτήματος,να καθρεφτίζει την επίγνωση που έχει ο άνθρωπος, για την ανικανότητά του ,που οφείλεται στις ατέλειες αυτές,ίσως να αποτυπώνει και να εδραιώνει την άποψη,ότι ,η στρατηγική τής εξέλιξης,είναι μια στρατηγική αλλεπάλληλων δοκιμών.

 Αλλά ,οι ατέλειες αυτές δεν οδηγούν κατά λογική αναγκαιότητα, στη παραδοχή τής ανυπαρξίας ενός αρχικού σχεδιασμού,με την έννοια ίσως τού σχεδιασμού μιάς τάσεως,και στην άρνηση ενός  «σχεδιαστού» Λογικώς,μπορεί να δεχθεί κανείς, ότι, ο σχεδιασμός αυτός, δεν είναι ή δεν υλοποιήθηκε ,έτσι ώστε να παράγει τέλεια έμβια όντα.( Ένα ατελές-ιδίως στη σύλληψή του - σχέδιο,δεν αποκλείει λογικώς  την ύπαρξη ενός  σχεδιαστή-και επί πλέον η ύπαρξη ενός τέλειου σχεδίου, δεν αναιρείται λογικώς, από την μη πιστή εφαρμογή του και την  μη υλοποίησή του ιδίως όταν δεν γνωρίζουμε σε τι αποβλέπει το σχέδιο αυτό ή τι είχε να αντιμετωπίσει στην εφαρμογή του).Όπως η ύπαρξη τού κακού δεν αποκλείει την αγαθότητα τής Υπέρτατης Αρχής.

  ( Ο Teilhard de Chardin, γράφει ότι «Η ζωή  στο σύνολό της,και όχι στα στοιχεία της είναι αλάθητη» (:  C’ est la Vie dans son ensemble et non dans ses elements qui  est infaillible” Mon univers 23)  Και σε άλλο σημείο: («  Le phenomεne humain » σελ.346 επ.)  γράφει «Το Κακό,όχι από ατύχημα,αλλά σαν δομικό στοιχείο τού Σύμπαντος εμφανίζεται αναγκαίο και σε ποσότητα ή βαρύτητα…………..στο αυλάκι τής εξέλιξης….Σύμπαν,που αμαρτάνει,Σύμπαν που υποφέρει…. Τακτοποίηση και συγκέντρωση………….διπλή συνδεδεμένη  ενέργεια…..για λόγους και κόστος  τέτοια που αν μπορούσαμε να τα γνωρίζουμε θα γνωρίζαμε το μυστικό τού κόσμου, που μας περιβάλλει…είναι βέβαιο ..ότι, από μια οπτική γωνία, το Κακό……………ίσως προδίδει μια ανεξήγητη υπερβολή εάν στο κανονικό γεγονός τής εξέλιξης δεν προστίθεται το εξαιρετικό γεγονός μιάς καταστροφής ή αρχικής απόκλισης; Στον τομέα αυτό, δεν αισθάνομαι ικανός να πάρω θέση……Κατά ένα τρόπο……………τίποτε δεν μού φαίνεται να μοιάζει τόσο για την ανθρώπινη εποποία ,όσο ο δρόμος προς την Σταύρωση .Πόνος και λάθη,δάκρυα και αίμα,τόσα υποπροιόντα( συχνά  εξάλλου πολύτιμα  και που μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν) γεννημένα στο δρόμο προς την νοογέννηση………Αλλά  αλήθεια είναι αυτό όλο ……………η ποσότητα και η πονηρία τού Κακού,εδώ και τώρα …………αλλά τότε ….υπάρχει ελευθερία για την Θεολογία να  προβάλλει  και αναφερθεί στα δεδομένα και στους υπαινιγμούς   που δίνει η εμπειρία) »

   Ο δαρβινιστής, Francisco J.Ayala (.ο.π.128) παρατηρεί ότι, ένας κόσμος  ατελής,στον οποίο η ζωή συνεχώς εξελίσσεται είναι πολύ πιό συναρπαστικός ,είναι ένας δημιουργικός κόσμος  στον οποίο μπορούν να εμφανιστούν νέα είδη, και να εξελιχθεί το ανθρώπινο είδος.(: άρα  η  φαινόμενη ατέλεια μπορεί να ληφθεί ως ηθελημένη,ως μέρος ενός σχεδίου) Μπορεί άριστα να πρόκειται για θεική επιλογή. Ο ίδιος τα αναπτύσσει όλα αυτά, στο βιβλίο του«Το Δώρο τού Δαρβίνου στην Επιστήμη και τη θρησκεία» Δέχεται ότι,λογικώς,τίποτε δεν αποκλείει ότι, ο Θεός επέλεξε την οδό τής φυσικής επιλογής.Ούτε μπορεί κανείς να προεξολήσει ότι, η  εξέλιξη έχει περατωθεί,ότι, αποκλείεται μια συνεχής βελτίωση και προσαρμογή, ούτε  ότι, σκοπός τής δημιουργίας είναι η κατασκευή, όντων τέλειων,από πλευράς σωματικών ικανοτήτων.

Αντιγράφω τον δαρβινιστή συγγραφέα.  «Καθώς οι πλημμύρες και οι ξηρασίες ήταν μια αναπόφευκτη συνέπεια τής δομής τού φυσικού κόσμου, τα αρπακτικά και τα παράσιτα ,οι δυσλειτουργίες και οι ασθένειες ήταν μια συνέπεια τής εξέλιξης τής ζωής.Δεν ήταν αποτέλεσμα ελλιπούς ή μοχθηρού σχεδιασμού: τα χαρακτηριστικά των  οργανισμών δεν είχαν σχεδιασθεί από τον Δημιουργό» .Όπως έχει παρατηρηθεί,με την θεωρία τού Δαρβίνου ,ο σχεδιασμός ή αν προτιμά κανείς η υλοποίησή του,  αφήνεται στη φυσική επιλογή. Ο ίδιος αναφερόμενος στις ατέλειες αυτές και τη Θεωρία τού Δαρβίνου, γράφει (ό.π.125) «……. επιτρέπει,(η θεωρία) να αποδοθούν τέτοια ατυχή γνωρίσματα  σε φυσικές διεργασίες (οι οποίες δεν έχουν ηθική διάσταση) παρά στην άμεση δημιουργία  η στον επί τούτο σχεδιασμό από τον Δημιουργό.» Το κόστος τής εξέλιξης, ο σχεδιασθείς  τρόπος τής εξέλιξης,(είναι δυνατόν να) προβλέπει ακριβώς τα λάθη (:Για κείνους, που λέγουν, ότι, ο Θεός θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει έναν διαφορετικό κόσμο, χωρίς ατέλειες, παρατηρείται, ότι ,ένας τέτοιος κόσμος, θα ήταν στατικός και όχι, ένας κόσμος που εξελίσσεται, ένας κόσμος  δημιουργικός και συναρπαστικός, όπως είναι σήμερα.) ,ή δεν τα αποκλείει (και αφήνει τη ζωή , τη φυσική επιλογή να τα εξηγήσει και να  διορθώσει)  Δηλαδή, η θεωρία τής εξελίξεως, δίνει απάντηση, στην «απορία» για τις ατέλειες που παρουσιάζονται στον έμβιο κόσμο.Για όλα αυτά,ο ίδιος  γράφει (‘όπ.123) χαρακτηριστικώς: Αν είναι σωστή η άποψη ότι, το Σύμπαν, η ζωή ,είναι τυχαία συμβάντα, που δεν έχουν ανάγκη την παραδοχή μιάς υπέρτατης διάνοιας, τότε θα δεχθούμε ότι, ο Θεός είναι προιόν  εξελίξεως,με την έννοια ,ότι εδώ και πολλά πολλά χρόνια, μετά την εμφάνιση τού πρώτου ζωντανού οργανισμού, δημιουργήθηκε Θεός, όχι στην φαντασία των ανθρώπων, αλλά σαν νέο στοιχείο τού Σύμπαντος, καθοριστικό τής παραπέρα πορείας του.Ο αθειστής, R.Dawkins  ακολουθώντας ίσως τον επίσης  αθειστή Daniel C.Dennett* (: Breaking the Spell :Religion as a natural Phenomenon,New York,Viking Penguin, 2006) θεωρεί ως πιθανόν η πίστη στο Θεό, να είναι υποπροιόν  κάποιου άλλου εξελικτικού μηχανισμού.

  Προσπάθεια για να εξηγήσει πώς από την  Υπέρτατη τελειότητα προήλθαν (και ορισμένες ) ατέλειες, καταβάλλει και η Annie Besant, η οποία  συνδέουσα τη σκέψη της και την εξήγησή  με τον σκοπό τής « ατέλειωτης εξέλιξης», και αποδεχόμενη ερμηνεία των γραφών,και πειό συγκεκριμένως τής Chandhogyopanishad  γράφει.( : ιδίως σελ.79 επ.) « Η Μοναδική Υπαρξη επόθησε να πολλαπλασιασθεί.Από την στιγμή που συλλαμ βάνουμε την ιδέα τού πολλαπλασιασμού,και τι σημαίνει η ιδέα αυτή, αντιλαμβανόμαστε ότι, πολλαπλασιασμός σημαίνει αναγκαστικά « διαίρεση»και στη συνέχεια «περιο ρισμό»,καθώς και ότι, ο περιορισμός συνεπάγεται « ατέλειες»

  Η ιδέα  που βλέπει μια εξήγηση τής ατέλειας,μάς θυμίζει τη θέση για το κακό-που και αυτό συνιστά μια ατέλεια- στη πορεία  από το  έν στη πολλαπλότητα. Μας έρχεται στο νού και πάλι  ο Teilhard de Chardin,που  διαλογίστηκε βαθειά στις έννοιες  τού Ενός και τού πολλαπλού  (Ας παραμερίσουμε το ερώτημα «το γιατί» τής πορείας αυτής).

   Μερικοί θέλουν να βλέπουν ότι , η δημιουργία ίσως ήταν  και είναι ένα διακύβευμα με βασικό ρόλο για τον Ανθρωπο.Το κόστος τής εξέλιξης,ο σχεδιασθείς  τρόπος τής εξέλιξης,προβλέπει ακριβώς τα λάθη ,ή δεν τα αποκλείει.. (: Μια αυθαίρετη  σκέψη,που πέρα από το ,ότι δεν αποδεικνύεται, μπορεί να προβάλλει για τους πιστούς και θρησκευόμενους, και  ως ασεβής;)

Μορφές αυτο-επιδιόρθωσης- ή  η  έννοια της τελειότητας.

          Τις πιο εντυπωσιακές εκδηλώσεις απαντάμε στα «κατώτερα» πλάσματα ,όπως τα σκουλήκια και τους πολύποδες.Αν κόψουμε ένα πλατυέλμινθο σκώληκα  στα δύο,το κομμάτι τής κεφαλής, θα αναπτύξει μιά νέα ουρά,και το κομμάτι τής ουράς μια νέα κεφαλή. Εστω και αν το κόψουμε σε έξη ή περισσότερες φέτες,η κάθε φέτα θα ανάπλαθε,ένα πλήρες ζώο.Καθώς ανεβαίνουμε την κλίμακα από τα ερπετά στα θηλαστικά, η ικανότητα αυτή μειώνεται και παραγκωνίζεται από τις αυξανόμενες δυνάμεις τού νευρικού συστήματος.  Όταν δε φθάσουμε στην κορυφή τής κλίμακας,  διαπιστώνουμε ότι, η ικανότητα, για φυσική αναγέννηση, στον άνθρωπο μειώνεται στο ελάχιστο,με την παρατήρηση βεβαίως ότι, η απώλεια αυτή,αναπληρώνεται με την ανθρώπινη δυνατότητα,ν’ αντιμετωπίζει με την ευφυία του προκλήσεις τού περιβάλλοντος.     (Κέσλερ ό.π.136 επ.)

        Η παρατήρηση αυτή,μάς αναγκάζει να σκεφθούμε το ποιά είναι η έννοια και ο σκοπός (για κείνους που δέχονται ότι, υπάρχει)τής εξέλιξης,ποιά είναι η έννοια τής τελειοποίησης ή  για άλλους τής προόδου με την έννοια που δίνουν σ΄αυτή, που φέρει η εξέλιξη.Ακόμη ειδικότερα: Αν είναι σωστή,όπως φαίνεται ότι, είναι,ο κανόνας (γι΄άλλους το γεγονός)ότι, η πορεία τής εξέλιξης είναι η δόμηση όλο και πολυπλοκότερων μορφών ζωής,που όμως δεν έχουν τις προαναφερόμενες,στην αρχή,ιδιότητες-ικανότητες των «κατώτερων» πλασμάτων, πού οδηγούμαστε,και τι σημαίνουν όλα αυτά;Θα αντικαθίστανται όλα αυτά,από την τελειοποίηση τού νευρικού συστήματος, την   ανάπτυξη των διανοητι κών,ενδεχομένως και των ψυχικών και πνευματικών  ικανοτήτων  επί τώ τέλει όπως………..;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;

Μήπως,όλα έχουν σχεδιασθεί για ένα μετασχηματισμό, στον οποίο οι   «ατελέστερες» μορφές,θα θυσιάζονται,σε μια πορεία προς την πολυπλοκότητα, προς την τελειότητα,-ψυχική-πνευματική-διανοητική-προς τη δημιουργία ενός τελειότερου νευρικού συστή ματος,ενός τελειότερου εγκέφαλου,  μιάς αυξημένης συνειδητότητας ώστε να καταλήξουμε στην νοόσφαιρα  και στην τελική Ενωση ή κάπου αλλού;Και όλα αυτά μέσα από μιά διαδικασία γεμάτη από  « ακατανόητα» -εν πολλοίς άδικες- καταστάσεις,  τσουνάμι, ανθρωποθυσίες, θρησκευτικούς φανατισμούς και πολέμους, Νταχάου και  Αουσβιτς,με αμέτρητα αθώα θύματα, καταστάσεις και τόσα άλλα, που θα κάνουν τον άνθρωπο να υποφέρει ,να σκέπτεται,ν΄αγωνιά, ν’ αγωνιά για να κατανοήσει, να ψάχνεται,να προσπαθεί να αφυπνισθεί, να « βελτιώνεται» μέσα από μια διαδικασία  επιλογής,στην οποία ως ελεύθερος έχει τον ρόλο του,και κρατάει ( τουλάχιστο κατά ένα ποσοστό;) την μοίρα στα χέρια του;Αν δεν είναι έτσι,τι νόημα έχει,τι σημαίνει εξέλιξη; Προς τι;

 Αν δεν υπάρχει απάντηση,(:ή μάλλον εφόσον η επιστήμη  και η «λογική»,δεν μπορούν να δώσουν απάντηση),ας υποβάλλουμε τουλάχιστον  στον εαυτό μας,τα  ερωτήματα αυτά. Εστω και  αναπάντητα ,    έχουν μια  μεγάλη αξία και σημασία,που ο ερωτών  θα την κατανοήσει μόνος του..

CATASTROPHISM –GRADUALISM

 Κατά  την Δαρβινική άποψη,η ζωή εξελίχθηκε  στην Γή  σε μια συνέχεια και χωρίς διακοπές.(Gradualism). Κατά την αντίθετη άποψη, (Catastrophism) υπήρξαν βίαια γεγονότα,στη Γή που αλλοίωσαν την πορεία τής εξέλιξης. Παράδειγμα για τη δεύτερη αυτή περίπτωση, η εξαφάνιση των δεινοσαύρων ,που γι΄άλλους οφείλεται σε πλήγμα που δέχθηκε η Γή από αστεροειδή, για  άλλους σε αιφνίδια κλιματική μεταβολή. (Ως  επιχείρημα  υπέρ τής δεύτερης αυτής θεωρίας θα μπορούσε να είναι, ότι, εκατοντάδες σκελετοί, από παληά θηλαστικά,  στην Σιβηρία, βρέθηκαν με φυτά στους στομάχους των ,από τροπικές ζώνες, πράγμα που θα μπορούσε να υποδηλώνει απότομη θανατηφόρα  μεταβολή(πτώση) τής θερμοκρασίας.(-David Lewis εν J.Douglas Kenyon” Forbidden History’’ 14). Ο Gould πρώτος, διετύπωσε την θεωρία τής διακοπτόμενης ισορροπίας(punctuated equilibrium)-,κατά την οποία η εξέλιξη χαρακτηρίζεται από μακρές περιόδους εξελικτικής σταθερότητας, διακοπτόμενης  από αραιά διαστήματα,εξελικτικής δραστηριότητας.

Σχετική ,με τη δεύτερη άποψη,είναι και η θεωρία τής Γής «Χιονόμπαλας» που υποστηρίχθηκε για πρώτη φορά  την δεκαετία τού 1960,από τον παλαιοντολόγο Τζό Κίρσβνικ,ο οποίος επινόησε και τον όρο,αλλά που βασικός της αρχιτέκτονας  είναι ο Πώλ Χόφμαν  .Η θεωρία αυτή,αμφισβητεί  την άποψη για αργές και σταδιακές αλλαγές  στη Γή, και  προβάλλει την ιδέα,ότι, περίπου πριν από 600 εκατομμύρια χρόνια,η Γή αντιμετώπισε αιφνιδίως έναν ακραίο χειμώνα ,με αποτέλεσμα  μέσα σε λίγες χιλιάδες χρόνια να καλυφθεί από ένα στρώμα  πάγου,πάχους  χιλίων περίπου μέτρων.Η χιονόμπαλα αυτή,που διήρκεσε εκατομμύρια χρόνια ήταν η ψυχρότερη και πιο ακραία περίοδος που αντιμετώπισε ποτέ η Γή.Τελικώς η θερμοκρασία τής Γής άρχισε να ανέρχεται εξαιτίας των ηφαιστειακών αερίων ,που μετέτρεψαν την ατμόσφαιρα σε θερμοκήπιο.Ετσι,πάντοτε κατά την θεωρία αυτή,μέσα σε λίγους αιώνες,ο πάγος έλιωσε ,το κλίμα τής Γής έγινε πιο θερμό,και πιο υγρό.Μόλις το φαινόμενο τού θερμοκηπίου υπεχώρησε,άρχισαν να εμφανίζονται   σύνθε τες μορφές ζωής σε απίστευτη αφθονία κατά την διάρκεια αυτού που σήμερα  ονομάζουμε « Μεγάλη Κάμβρια Εκρηξη» ( Verma ό.π.198) (: Πριν από 2.3 δισεκατομμύρια χρόνια,η θερμοκρασία υποχώρησε σημαντκώς,πιθανώς από έλλειψη ηφαιστειακής δραστηριότητας.Η τήξη των πάγων είχε ως αποτέλεσμα τον εμπλουτισμό τής ατμόσφαιρας με περισσότερο οξυγόνο).

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΟΙ

 Β.1.-Οι Δημιουργιστές, βασίζονται στη Βίβλο,και  θέλουν το Θεό ως Δημιουργό. Βασικώς ισχυρίζονται ότι, δεν είναι δυνατόν η ζωή με την πολυπλοκότητά της,να οφείλεται στην τύχη ή την φυσική επιλογή. Προβάλλουν βασικώς τα ακόλουθα επιχειρήματα: Καταρχάς ότι, ούτε η τύχη ούτε γενικώτερα η θεωρία τού Δαρβίνου μπορεί να διεκδικεί μια επιστημονική θέση,ειδικώτερα δε ως προς την τύχη, ότι,  δεν υπήρξε ο απαιτούμενος  χρόνος για να δοκιμασθούν όλοι οι πιθανοί συνδυασμοί.(πρβλ.σχετική σκέψη τού Hoyle) ότι,παραμένουν τα αινίγματα τής μεταμορφώσεως τού πιθήκου σε άνθρωπο,τού εγκέφαλου σε νού, ότι, ελλείπουν πολλοί κρίκοι, κλπ.Για όλα αυτά γίνεται λόγος και σε άλλα σημεία τού προκείμενου πονήματος στο τμήμα πού αφορά την κριτική και τις επιφυλάξεις για τη θεωρία τού Δαρβίνου.

.  2.-Οι εξελικτικοί  που είναι και οι περισσότεροι βιολόγοι,αρνούνται τον  Θεό,ως δημιουργό τού (ευφυούς) σχεδιασμού στη ζωή,επισημαίνοντας:

.α) Πρώτον τις ατέλειες  που παρατηρούνται στο έμβιο κόσμο, και που δεν συμβιβάζονται με την έννοια ενός Παντοδύναμου, τέλειου και αγαθού Θεού.(: Ντέιβιντ Χιούμ.:« Ο Θεός θέλει να αποτρέψει το κακό αλλά δεν μπορεί;Τότε είναι ανίκανος; Μπορεί αλλά δεν θέλει; Τότε είναι μοχθηρός.Και μπορεί και θέλει; Πόθεν άραγε το κακό.;»- (Αφήνουμε  την έρευνα  τού τι είναι κακό σε τι στοχεύει η Δημιουργία, καθώς και την     θρησκευτική άποψη, ότι, σ΄εκείνο που διαφέρει ο άνθρωπος από όλα τα άλλα έμβια όντα είναι η ψυχή,που δεν θίγεται απ’όσα  κακά για τα οποία γράφει ο Χιούμ ,και που θα μπορουσαν(;) να ληφθούν  ως απαραίτητες δοκιμασίες για την άνοδο, καί οδοδείκτες στην πορεία προς την εξέλιξη-- η άποψη αυτή περί ψυχής,ασφαλώς μπορεί να αληθεύει σαφώς όμως και  δεν είναι επιστημονική )

)       .β) Δεύτερον .Προβάλλουν σαφή επιχειρήματα  και στοιχεία,υπέρ τής ορθότητας τής εξελίξεως,που έχουν εκτεθεί πιο πάνω.

 Ο Andrew Parker , φυσικός και βιολόγος,στο βιβλίο του « Το αίνιγμα τής Γενέσεως,» αφού σημειώνει(σελ.357) πώς  « Η ύπαρξη τού Θεού εξηγεί με απολύτως ορθολογικό τρόπο το πώς βεθήκαμε στη Γή»  εισφέρει μια άλλη άποψη για την ύπαρξη του Θεού.Γράφει ότι ,η Βίβλος,αναφερόμενη στην διαδικασία τής Δημιουργίας,αποδεικνύεται επιστημονικώς ακριβής και ότι, καθώς γράφηκε πολύ πριν από πολλές σχετικές επιστημονικές ανακαλύψεις λογικώς θα πρέπει να δεχθούμε είτε ότι, ο συγγραφέας ήταν μάντης,είτε  ότι,  όντως το  Βιβλίο τής Γένεσης που  περιγράφει την Δημιουργία θα πρέπει να είναι θεόπνευστο.Λέγει ειδικότερα ο συγγραφέας(ό.π.σελ.425)¨  «… Το συμπέρασμα είναι ότι , αυτή η σελίδα τής Βίβλου(: που αναφέρεται στην Δημιουργία) θα μπορούσε ίσως περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη να μας αποδείξει πως πίσω από την Βίβλο υπάρχει το χέρι τού Θεού.Η πραγματική ιστορία τής ίδιας μας τής δημιουργίας μπορεί να δόθηκε σε μας τους ανθρώπους από τον ίδιο τον Θεό….»

Κριτική των εκατέρωθεν απόψεων.

 Η άποψη των Δημιουργιστών ότι,  η θεωρία τού Δαρβίνου  δεν είναι μια επιστημονική θεωρία απαντάται πιο πάνω.Αλλωστε ο Δαρβίνος χησιμοποίησε την λέξη  «πιθανώς»( probably). Δηλαδή ναι μεν δεν επιβεβαιώνεται από την παρατήρηση και το πείραμα,αλλά   ενισχύεται  με στοιχεία. Λ.χ.κάθε τύπος  απολιθώματος  βρίσκεται στο χρονικό επίπεδο, που θα περίμενε κανείς να το βρεί κλπ.όπως όλα αυτά προεκτίθενται.Η άποψη των Δημιουργιστών ότι,  η θεωρία τού Δαρβίνου αντιμάχεται την έννοια τού Θεού και τής Θρησκείας,(επιχείρημα που ασφαλώς έχει ως αποδέκτες,κυρίως αν μη αποκλειστικώς, τους θρησκευόμενους) είναι επίσης,όπως ήδη εκτέθηκε  εσφαλμέ νη.Αναφέρεται  πιο πάνω ,ότι, κάτι τέτοιο,δεν μπορεί να υποστηριχθεί για πολλούς λόγους,ενώ επιπρόσθετα « απαλλάσσει» τον Θεό από την ευθύνη για τις ατέλειες τού έμβιου κόσμου, για την Δημιουργία και εξέλιξη τής ζωής.Επί πλέον παραγνωρίζει μιά απλή αλήθεια.Ότι, δηλαδή με άλλα (πρέπει να )ασχολείται η θρησκεία και με άλλα η επιστήμη. (όσο για τη Βίβλο, όπως γράφεται  πιο πάνω ,καλόν είναι να θυμόμαστε ότι, δεν είναι εγχειρίδιο ούτε βιολογίας,ούτε αστρονομίας ούτε κοσμολογίας και ότι, μεταξύ άλλων εμφανίζει πολλές αντιφάσεις που σημειώνει και  o Ayala «Το Δώρο κλπ.» 189) Όπως χαρακτηριστικώς, γράφει  ο Στίβεν Μάουτνερ,στην Εισαγωγή τού βιβλίου τού Αγιάλα « Το Δώρο τού Δαρβίνου στην Επιστήμη και τη Θρησκεία» οι ιερείς  τού μοναστηριού τού Σαν Σεμπάστιαν στη Σαλαμάνκα τής Ισπανίας,όπου ο Αγιάλα εκπαιδεύτηκε αρχικά,για μια σταδιοδρομία στην Καθολική ιερωσύνη,(σταδιοδρομία που δεν ακολούθησε) χάρηκαν όταν οι δαρβινιστές,απήλλαξαν τον Θεό,από την άμεση ευθύνη του,για τις ασήμαντες λειτουργίες τού φυσικού κόσμου. Και ο Francisco J.Ayala  αναφέρεται σε  κάτι που ο θεολόγος Aybrey Moore,είχε ήδη διαγνώσει από το 1891,λέγοντας, « Ντυμένος τον μανδύα τού εχθρού,ο δαρβινισμός προσέφερε(στην έννοια τού Θεού) τις υπηρεσίες ενός φίλου» Λέγουν επίσης αναφερόμενοι σε ατέλειες τής θεωρίας τού Δαρβίνου, και σε αναφορά με το ότι, εκείνοι που αρνούνται τον  Υπέρτατο Δημιουργό, την Υπέρτατη Διάνοια και Δύναμη, και θέτουν ως αφετηρία, κάθε ζωντανού,ένα αρχικό μονοκύτταρο οργανισμό,ή και κάτι λιγώτερο ή περισσότερο  απ’αυτόν,δεν  δίνουν καμία απάντηση και εξήγηση,στο πώς ο αρχικός αυτός μονοκύτταρος οργανισμός, (ή και κάτι λιγώτερο απ΄αυτόν,)δημιουργήθηκε,πώς δημιουργήθηκε η  αρχική ενέργεια,πώς δημιουργήθηκε ο κώδικας,με βάση τον οποίο δημιουργήθηκε η ζωή,και το Σύμπαν. Δεν  αξιολογούν, εκείνο που δέχεται σήμερα η επιστήμη,(και το ανθρωπικό αξίωμα)το ότι, δηλαδή, αν οι δυνάμεις και οι νόμοι και οι σταθερές  τής φύσεως,τής ύλης,ήσαν διαφορετικές,δεν θα  υπήρχε ζωή Δεν δίνουν απάντηση,στο ότι η τύχη δεν εξηγεί την δημιουργία,παρόλη την επιστράτευση τής έννοιας τής φυσικής επιλογής.Η άποψη των Δημιουργιστών ότι, αν αποδειχθεί ότι δεν ισχύει ή πάσχει η θεωρία τού Δαρβίνου, τούτο πρέπει να οδηγήσει   αναποφεύκτως στη δική τους θέση, δεν  στηρίζεται στη λογική.

 Το βασιζόμενο στις ατέλειες επιχείρημα των εξελικτικών ,με το οποίο θέλουν το Θεό ως ανύπαρκτο στη Δημιουργία τής ζωής,δεν  είναι ακαταμάχητο-όπως τονίζεται σε άλλο σημείο τού παρόντος- πέρα από την (ασφαλώς μη αποφασιστικής σημασίας) παρατήρηση ότι, οι ατέλειες αυτές,τουλάχιστο στον ηθικό τομέα (: με την ύπαρξη του κακού) για τον άνθρωπο ήταν κάτι,που οι πρόγονοί μας,δέχθηκαν συμβατό με την έννοια τού Θεού, ως προκύπτει και από την Βίβλο.

Αντιγράφουμε.: « Ιδών δε  Κύριος ο Θεός, ότι επληθύνθησαν αι  κακίαι των ανθρώπων επί τής γής, και πάς τις διανοείται εν τη καρδία αυτού επιμελώς επί τα πoνηρά, πάσας τας ημέρας,…..καί είπεν ο Θεός απαλείψω τον άνθρωπον ,όν εποίησα από προσώπου   τής γής, από ανθρώπου έως κτήνους,και από ερπετών έως πετεινών τού ουρανού ,ότι μετεμελήθην,ότι, εποίησα αυτούς;,…………»(Γεν.Κεφ.ΣΤ ,5 επ.)

 Μήνες μετά την ανακάλυψη το 2009 για τον  ελλίποντα κρίκο ο συγγραφέας Ray Comfort,στο βιβλίο του «Nothing Created Everything,»,(: το τίποτε εδημιούργησε το κάθε τι)  λέγει ότι, όταν πρόκειται για εξήγηση,τής αφετηρίας τής ζωής, οι αθειστές και οι εξελικτικοί εισφέρουν πίστη και όχι γεγονότα.Οτι, κατά ειρωνικό  τρόπο οι  αθειστές υποστηρίζουν  ότι, το πάν δημιουργήθηκε από το τίποτε πράγμα που συνιστά επιστημονικώς  αδύνατο.Το βιβλίο απευθύνεται τόσο στους αθειστές όσο και στους πιστούς, και προβάλλει την επιτακτική ανάγκη για πλήρη απόδειξη ,οπότε θα αποδειχθεί ότι, η εξέλιξη δεν είναι άποψη επιστημονική.

ΤΙ ΛΕΓΕΙ Η ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ

( : αντιγραφή από  δημοσίευμα  στο διαδίκτυο-Θεωρώ τις απόψεις επιπόλαιες,μη απηχούσες επίσημες θρησκευτικές θέσεις και σε πολλά σημεία επικίνδυνες  για μη σκεπτόμενους)

Ερώτηση: Τι λέει η Αγία Γραφή για τη Δημιουργία κατά τής εξέλιξης;

Απάντηση: «Ο σκοπός αυτού τού άρθρου δεν είναι να παρουσιάσουμε μια επιστημονική επιχειρηματολογία στη διαμάχη Δημιουργίας κατά τής εξέλιξης. Αν ψάχνετε για επιστημονικά επιχειρήματα για τη Δημιουργία και/ή την εξέλιξη, σας προτείνουμε τις Απαντήσεις στη Γένεση – http://www.answersingenesis.org, και το Institute for Creation Research – http://www.icr.org. Ο σκοπός αυτού τού άρθρου είναι να εξηγήσει γιατί, σύμφωνα με την Αγία Γραφή, υπάρχει ακόμα η διαμάχη Δημιουργία κατά  τής εξέλιξης. Η  προς Ρωμαίους 1:25 διακηρύττει, «Στη θέση τής αλήθειας τού Θεού έβαλαν το ψέμα και σεβάστηκαν και λάτρεψαν την κτίση αντί για τον Κτίστη – ας είναι αιώνια ευλογημένος, αμήν»

Ένας παράγων κλειδί που πρέπει όλοι να αναγνωρίσουμε είναι ότι, η μεγάλη πλειοψηφία των επιστημόνων που πιστεύουν στην εξέλιξη είναι αθεϊστές ή αγνωστικιστές. Υπάρχουν μερικοί που πιστεύουν σε κάποια μορφή θειστικής εξέλιξης, και άλλοι που έχουν μια δυιστική άποψη για το Θεό (ο Θεός υπάρχει αλλά δεν εμπλέκεται στον κόσμο… όλα είναι προϊόντα μιας σειράς φυσικών αιτιών). Υπάρχουν μερικοί που ειλικρινά και έντιμα εξετάζουν τα στοιχεία και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι, η εξέλιξη ταιριάζει καλύτερα με τα δεδομένα. Επαναλαμβάνω, αυτοί αντιπροσωπεύουν ένα ασήμαντο τμήμα των επιστημόνων που υποστηρίζουν την εξέλιξη. Η μεγάλη πλειοψηφία των εξελικτικών επιστημόνων πιστεύουν ότι η ζωή εξελίχτηκε εξ ολοκλήρου χωρίς ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ μεσολάβηση ενός ανώτερου Όντος. Η εξέλιξη είναι εξ ορισμού μια φυσική επιστήμη.

Για να είναι αληθινός ο αθεϊσμός, θα πρέπει να υπάρχει εναλλακτική εξήγηση για το πώς ήρθαν στην ύπαρξη το σύμπαν και η ζωή. Αν και η πίστη σε κάποια μορφή εξέλιξης προϋπήρχε τού Charles Darwin, ο Darwin ήταν ο πρώτος που ανέπτυξε ένα αληθοφανές μοντέλο για το πώς θα μπορούσε να έχει γίνει η εξέλιξη – φυσική επιλογή. Ο Δαρβίνος κάποτε είπε ότι είναι Χριστιανός, αλλά αργότερα αρνήθηκε τη Χριστιανική του πίστη και την ύπαρξη του Θεού(: Δεν βρήκα τέτοια στοιχεία-το αντίθετο) σαν αποτέλεσμα κάποιων τραγικών γεγονότων που συνέβησαν στη ζωή του. Η εξέλιξη «εφευρέθηκε» από κάποιον αθεϊστή. Σκοπός τού Δαρβίνου δεν ήταν να αποδείξει την μη ύπαρξη τού Θεού, αλλά αυτό είναι ένα από τα αποτελέσματα τής θεωρίας τής εξέλιξης. Η εξέλιξη είναι αποτέλεσμα τού αθεϊσμού. Οι εξελικτικοί επιστήμονες σήμερα πιθανώς δεν παραδέχονται ότι, σκοπός τους είναι να δώσουν μια εναλλακτική εξήγηση τής προέλευσης της ζωής, και έτσι να παράσχουν ένα θεμέλιο στον αθεϊσμό. Ωστόσο, σύμφωνα με την Αγία Γραφή, γι αυτό ακριβώς υπάρχει η θεωρία της εξέλιξης.(: πρωτότυπη και ατεκμηρίωτη άποψη)

Η Αγία Γραφή μας λέει, «Είπε μες στην καρδιά του ο ασύνετος: Δεν υπάρχει Θεός» (Ψαλμός 14:1, 53:1). Η Αγία Γραφή επίσης λέει ότι ,οι άνθρωποι είναι χωρίς δικαιολογία που δεν πιστεύουν σε ένα Δημιουργό Θεό, «Δηλαδή, παρ` ό,τι είναι αόρατες και η αιώνια δύναμη τού Θεού και η θεϊκή του ιδιότητα, μπορούσαν να τις δουν μέσα στη δημιουργία, από τότε που έγινε ο κόσμος. Γι αυτό και δεν έχουν καμιά δικαιολογία» (Ρωμαίους 1:20). Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, όποιος αρνείται την ύπαρξη τού Θεού είναι ανόητος. Γιατί τότε, τόσοι πολλοί άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων και κάποιων Χριστιανών, είναι πρόθυμοι να δεχτούν ότι, οι εξελικτικοί επιστήμονες είναι αμερόληπτοι ερμηνευτές επιστημονικών στοιχείων; Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, είναι όλοι ανόητοι!(: Που τα βρηκε όλα αυτάς) Η ανοησία δεν υπονοεί έλλειψη ευφυΐας. Οι περισσότεροι εξελικτικοί επιστήμονες είναι ευφυέστατοι διανοητικά. Η ανοησία δηλώνει ανικανότητα για σωστή εφαρμογή τής γνώσης.  Οι Παροιμίες 1:7 μάς λέγουν, «Η βάση τής σοφίας είναι ο σεβασμός στον Κύριο. Οι ανόητοι περιφρονούν τη σοφία και τη διδαχή».

Οι εξελικτικοί επιστήμονες χλευάζουν την Δημιουργία και/ή τον Ευφυή Σχεδιασμό σαν αντιεπιστημονικό και όχι άξιο επιστημονικής διερεύνησης. Προκειμένου κάτι να θεωρηθεί «επιστήμη», λένε, πρέπει να είναι δυνατό να παρατηρηθεί και να εξεταστεί, πρέπει να είναι «φυσικό». Η δημιουργία είναι εξ ορισμού «υπερφυσική». Ο Θεός και το υπερφυσικό, δεν είναι δυνατό να παρατηρηθούν ή να εξεταστούν (έτσι η διαμάχη συνεχίζεται), ως εκ τούτου η Δημιουργία και/ή ο Ευφυής Σχεδιασμός δεν μπορούν να θεωρηθούν επιστήμη. Σαν αποτέλεσμα, όλα τα στοιχεία φιλτράρονται μέσα από την προκατάληψη, και την προϋπόθεση και αποδοχή τής θεωρίας τής εξέλιξης, χωρίς να λαμβάνονται υπ όψιν εναλλακτικές εξηγήσεις.

Ωστόσο, η προέλευση τού σύμπαντος και η προέλευση τής ζωής δεν μπορούν να εξεταστούν ή να παρατηρηθούν. Και η Δημιουργία και η εξέλιξη είναι συστήματα βασισμένα στην πίστη. Ούτε μπορούν να εξεταστούν γιατί δεν μπορούμε να πάμε πίσω δισεκατομμύρια  χρόνια για  να παρατηρήσουμε την προέλευση τού σύμπαντος και τής ζωής στο σύμπαν.  Οι εξελικτικοί επιστήμονες απορρίπτουν την θεωρία τής Δημιουργίας για το λόγο ότι, λογικά θα τους αναγκάσει να απορρίψουν επίσης την εξέλιξη σαν «επιστημονική» εξήγηση. Η εξέλιξη, τουλάχιστον όσον αφορά την προέλευση, δεν ταιριάζει στον ορισμό τής «επιστήμης» περισσότερο από ό,τι η Δημιουργία. Υποτίθεται ότι, η εξέλιξη είναι η μόνη εξήγηση τής προέλευσης που μπορεί να εξεταστεί. Είναι η μόνη θεωρία τής προέλευσης που μπορεί να θεωρηθεί «επιστημονική». Αυτό είναι ανοησία! Οι επιστήμονες που υποστηρίζουν την εξέλιξη απορρίπτουν μια εύλογη θεωρία τής προέλευσης χωρίς καν να εξετάσουν την αξία της, γιατί δεν ταιριάζει με τον παράλογο περιορισμένο ορισμό τους για την «επιστήμη».

Αν η Δημιουργία είναι αλήθεια, τότε υπάρχει ένας Δημιουργός προς τον Οποίο είμαστε υπόλογοι. Η εξέλιξη είναι μια δικαιολογία για τον αθεϊσμό.(!!!!!!!!!;;;;;;;;;;;;) Η εξέλιξη δίνει στους αθεϊστές μια βάση για να εξηγήσουν πώς υπάρχει η ζωή χωρίς ένα Δημιουργό Θεό. Η εξέλιξη αρνείται την ανάγκη για την ανάμιξη ενός Θεού στο σύμπαν.(:Αλη αυθαιρεσία) Η εξέλιξη είναι η «θεωρία για τη δημιουργία» για τη «θρησκεία» τού αθεϊσμού. Σύμφωνα με την Αγία Γραφή, η επιλογή είναι ξεκάθαρη. Μπορούμε να πιστέψουμε τον Λόγο τού Παντοδύναμου και Παντογνώστη Θεού μας, ή μπορούμε να πιστέψουμε την παράλογη προκατειλημμένη «επιστημονική» εξήγηση των ανόητων.»

 Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ Η  ΘΕΟΣΟΦΙΑ

   Καθώς μού  το ζητήθηκε από την παρέα, παραθέτω απόψεις αυτούσιες, τής « Θεοσοφίας», όπως αυτές  περιέχονται στο διαδίκτυο,χωρίς ο γράφων να παίρνει καμία απολύτως θέση σ΄ αυτές και  τις οποίες δηλώνει αναρμόδιος να σχολιάσει, ν’αναπτύξει ή (να -προσπαθήσει να)- ελέγξει την εγκυρότητά τους.Περιοριζόμαστε στην δήλωση ότι, δεν πρόκειται για επιστημονική γνώση,με την έννοια που δίνουμε στη λέξη.

Για την  Θεοσοφία ο νόμος τής εξελίξεως (από τις βασικές παραδοχές της,μαζύ με τις έννοιες τής μετενσαρκώσεως και τού Κάρμα),έχει ένα ιδιαίτερο περιεχόμενο.Γι΄αυτήν κάθε όν είναι ένα τμήμα τής μοναδικής παγκόσμιας ζωής, ένας σπινθήρας από το αιώνιο πύρ, μια ακτίνα  εκπορευόμενη από το Κέντρο τής υπάρξεως,με το οποίο κέντρο,διατηρεί μόνιμους και αδιάσπαστους, δεσμούς,(:κάτι που θυμίζει ανατολική γενικώς σκέψη,και απόψεις από τη σύγχρονη φυσική –πρβλ.Κάπρα,: «Το Σύμπαν  δεν είναι μια τεράστια μηχανή,κατασκευασμένη από το πλήθος χωριστών αντικειμένων αλλά ένα πλέγμα  δυναμικών σχέσεων που περιλαμβάνουν τον ανθρώπινο παρατηρητή……….»-) καίτοι στον κόσμο που παρατηρούμε, εμφανίζεται ως  μια ξεκομμένη και αυθύπαρκτη μονάδα. Εξέλιξη είναι  η σταδιακή, απελευθέρωση,  από τα δεσμά  σωμάτων (φυσικού, αστρικού, νοητικού κλπ.) και η ένωση με το αιώνιο  Πύρ.Η σταδιακή αυτή δράση τής εξέλιξης, ξεκινά από το ορυκτό βασίλειο, συνεχίζεται στο φυτικό,μετά στο ζωικό, και καταλήγει στο ανθρώπινο,όπου η μονάδα,-ψυχή-πνεύμα –συνείδηση, ατομικοποιείται και έχει για περίβλημα ένα ανθρώπινο σώμα.Ετσι  ο άνθρωπος,καθίσταται μια ατομικότητα,πέρα από τη φανερή προσωπικότητα,και συνεχίζει ,με την νέα αυτή κατάσταση,να εξελίσσεται σύμφωνα με τον νόμο τής μετενσαρκώσεως, που όπως και η εξέλιξη ρυθμίζονται από τον νόμο τού Κάρμα.

        Και εδώ το ερώτημα(που τόσο σαν τέτοιο  θυμίζει το αντίστοιχο,που απασχολεί τους φυσικούς, για την τύχη τού σύμπαντος): Εξέλιξη ή ανακύκλωση. Η Μπλαβάτσκυ  δεν πιστεύει στη δημιουργία ,αλλά σε περιοδικές διαδοχικές εκδηλώσεις τού Κοσμικού Λόγου. Στην « Εισαγωγή στη θεοσοφία» γράφει  αναφερόμενη στον Κοσμικό Λόγο:«Εκπνέει και δημιουργείται το Σύμπαν, εισπνέει και το Σύμπαν απορροφάται στην ανεκδήλωτη κατάσταση» Η θέση αυτή,  που θυμίζει Αναξίμανδρο, Αναξιμένη και Ηράκλειτο, για τον Ανθρωπο, επιφανειακώς,ίσως να μην έχει πρακτική σημασία.Ο Κωστής Μελισσαρόπουλος, σημειώνει («Μελετήματα»36) ότι, «δεν υπάρχει λόγος να ασχολείται ο άνθρωπος με τέτοια προβλήματα…… ότι, χρέος μας,είναι αφήνοντας κατά μέρος τέτοιες διανοητικές προσπάθειες,να καλλιεργήσουμε  μεταξύ μας αδελφικές σχέσεις,ότι, αυτή είναι η πραγματική εξέλιξη τού ψυχοπνευματικού μας  όντος,και ότι ,αυτό είναι το έργο που οφείλουμε να εκπληρώσουμε  στο παρόν στάδιο τής εξέλιξής μας»(Θυμάμαι τη ρήση του Ηράκλειτου «Ανθρώπων δοξάσματα,παίδων αθύρματα»)

Η γνώμη μας είναι ,ότι θα πρέπει ο ανθρώπινος νούς,να  αυτοπειθαρχήσει και να καταλάβει τα όρια των δυνατοτήτων  του.Δεν είναι φκιαγμένος για τέτοιες προσεγγίσεις. Εκτός άλλων παίζει και με την έννοια τού χρόνου (που και για ορισμένους φυσικούς και μαθηματικούς δεν υφίσταται) ,λησμονεί την έννοια τού μυστηρίου,που δεν επιδέχεται λογική αντιμετώπιση ,και παίζει εν ού παικτοίς.Καιρός είναι να κατανοήσουμε ότι, η αποστολή μας περιορίζεται σε ορισμένα πλαίσια.

        Επομένως    ερωτήματα όπως:Εάν τα πάντα εξελίσσονται,η εξέλιξη περιλαμβάνει και το Θείον; Η ανθρώπινη ψυχή,όταν μετά από διαδοχικές ενσαρκώσεις καταστεί τέλεια και αποβή φωτεινό και ελεύθερο πνεύμα,όταν ενωθεί με τον θείο σπινθήρα,σταματάει την πορεία της προς την εξέλιξη; ,σοφό και συνετό είναι να μην απασχολούν τον ανθρώπινο νού .Κάπου αλλού βρίσκεται η λύση(όχι η απάντηση).

           Στο θέμα τής εξέλιξης,μιά εξειδικευμένη  –αποκρυφιστική άποψη, θα βεί κανείς στην «Μυστική Δοξασία» τής Μπλαβάτσκυ.Αλλά τόσο η Μπλαβάτσκυ,όσο και άλλες θεοσοφικές-αποκρυφιστκές απόψεις είναι δυσνόητες δεν παρέχουν-τουλάχιστον στις πολύ περισσότερες φορές- στοιχεία που να τις αποδεικνύουν,δεν αποδεικνύονται,  και επί πλέον ξεφεύγουν από το στόχο τού προκείμενου κειμένου.Για μια γεύση των όσων γράφονται στην « Μυστική Δοξασία»,σημειώνεται,-όπως τα αναφέρει η Μπλαβάτσκυ-ότι ,κατά το ιαπωνικό σύστημα   η ανθρωπογένεση,προηγήθηκε τής κοσμογένεσης (Ι,256)ότι ,η ίδια  (ΙV,284)αποκλείει ότι, ο άνθρωπος  προέρχεται από κάποιο πίθηκο ή κάποιο πρόγονο κοινό και για τους δυό,δεχόμενη ότι, προέρχεται από  κάποιον ανώτερο από τον ίδιο, από τον «Ουράνιο Πατέρα» , και ότι ειδικότερα ο πίθηκος είναι ένας εκφυλισμένος άνθρωπος,(Ι V,32).Η ίδια δεν δέχεται μια συνεχή γραμμή καταγωγής(ΙV 344).

 Κατά την Μπλαβάτσκυ  υπάρχει ήδη το ιδεατό  πρότυπο τού ανθρώπου, στο υποκειμενικό πεδίο.Κατά την ίδια, καμιά τέτοια μορφή ή σχήμα δεν μπορεί να εισέλθει στη συνείδηση τού ανθρώπου ή να αναπτυχθεί στη φαντασία του, η οποία να μην έχει κάποιο υπαρκτό πρωτότυπο τουλάχιστον κατά προσέγγιση. Ούτε η μορφή τού ανθρώπου ούτε η μορφή κανενός ζώου, φυτού ή ορυκτού, δημιουργήθηκε ποτέ, αλλά μόνο σε αυτό το δικό μας πεδίο άρχισε να «γεννιέται», δηλαδή να αντικειμενοποιείται στην παρούσα υλικότητά της ή να επεκτείνεται από τα μέσα προς τα έξω, από την πιο λεπτή και υπεραισθητή ουσία, στη χονδροειδέστερη εμφάνισή της.

Επομένως οι ανθρώπινες μορφές μας υπήρχαν στην Αιωνιότητα σαν αστρικά ή αιθερικά πρότυπα(…θυμιζουν όλα αυτά τις ιδέες του Πλάτωνα…;;) και σύμφωνα με αυτά τα μοντέλα, τα Πνευματικά Όντα (ή Θεοί), που είχαν καθήκον να τις φέρουν σε αντικειμενική ύπαρξη και σε γήινη ζωή, ανέπτυξαν τις πρωτοπλασματικές μορφές των μελλοντικών Εγώ από τη δική τους ουσία. Ύστερα απ’αυτό, όταν το ανθρώπινο Ουπάντι ή το βασικό ανθρώπινο καλούπι, ήταν έτοιμο, οι φυσικές γήινες δυνάμεις άρχισαν να διαμορφώνουν αυτά τα υπεραισθητικά καλούπια που περιείχαν εκτός από τα δικά τους και τα στοιχεία όλων των περασμένων φυτικών και μελλοντικών ζωικών μορφών αυτής τής σφαίρας. Επομένως το εξωτερικό κέλυφος τού ανθρώπου πέρασε μέσα από κάθε φυτικό και ζωικό σώμα, πριν πάρει το ανθρώπινο σχήμα του… (Η Μυστική Δοξασία, Ι, 279-282)

Περιλαμβάνει ,η Μπλαβάσκυ,ένα ευρύτατο φάσμα άλλων σκέψεων και πληροφοριών, που συνοψίζονται στα εξής:

•    Η Ηθική βασίζεται στον Νόμο και στην πράξη.

•    Ο Ηθικός Νόμος είναι ο Φυσικός Νόμος

•    Η Εξέλιξη στοχεύει στη Δικαιοσύνη

•    Η πραγματική Θεοσοφία είναι ό,τι βοηθά και εξυψώνει την ανθρωπότητα. Ο κύριος στόχος της δεν είναι να ευεργετεί τις ατομικές μας εμπνεύσεις όσο το να υπηρετούμε τους συνανθρώπους μας.

Ο σκοπός  τού έργου της  είναι να δείξει ότι :

•    Η Φύση δεν είναι μια τυχαία συνένωση ατόμων

•    Να αποδώσει στον άνθρωπο τη δικαιωματική θέση του στη σκηνή τού Σύμπαντος

•   Να διασώσει από την υποβάθμιση τις αρχαϊκές αλήθειες που αποτελούν τη βάση όλων των θρησκειών

•    Να αποκαλύψει , ως ένα βαθμό, τη θεμελιώδη ενότητα από την οποία  αυτές πήγασαν

•   Να δείξει ότι, η απόκρυφη όψη τής Φύσης δεν προσεγγίστηκε ποτέ από την επιστήμη τού έως τότε   πολιτισμού (πρόκειται για το τέλος του 19ου αιώνα)

Δέχεται ότι, η Θεοσοφία είναι η πηγή των θρησκειών και τής  μυστικής διδασκαλίας και ότι, οι εκφράσεις της στην ανθρωπότητα σε τακτά διαστήματα εμφανίζουν τις μεγάλες αφετηρίες τής γνώσης, τής μύησης και τής θρησκείας, που με τη σειρά τους γίνονται οι αφετηρίες τού πολιτισμού, των επιστημών, των γραμμάτων, των τεχνών, τής μυστικής παράδοσης και τής μυθολογίας. Χρησιμοποιεί τη συγκριτική των απόψεων για να αποδείξει πώς η αλήθεια, που είναι Μία, μπορεί να υπάρχει και σε άλλες όψεις της, αρκεί να το ερευνήσουμε. (δεύτερη θεμελιώδης πρόταση τού Θεοσοφικού Κινήματος)

Η πρώτη θεμελιώδης πρόταση τού Θεοσοφικού Κινήματος είναι η αδελφότητα των ανθρώπων και ο σεβασμός προς κάθε είδος ζωής. Η ενότητα των εκδηλωμένων προκαθορίζεται από την ύπαρξη τής Μίας Θείας Ουσίας-Αρχής από την οποία πηγάζουν οι νόμοι και οι ψυχές. Αυτή είναι η Ριζική Αιτία τού Σύμπαντος. Βρίσκεται κρυμμένη σε κάθε άτομο στο Σύμπαν και είναι το ίδιο το Σύμπαν. Η απροσωπία της είναι η θεμελιώδης ιδέα τού Θεοσοφικού συστήματος.

Το Σύμπαν είναι η περιοδική εκδήλωση αυτής τής άγνωστης Ουσίας, που είναι  Πνεύμα, ενώ το Σύμπαν είναι Μάγια ή Χίμαιρα, γιατί μέσα σε αυτό όλα είναι μεταβλητά και παροδικά. Το Πνεύμα είναι το αθάνατο στοιχείο που είναι αιώνιο, απεριόριστο και πάνσοφο.

Το καθετί μέσα στο Σύμπαν όντας απόρροια τής Μίας Θείας Ουσίας, είναι συνειδητό, δηλαδή προικισμένο με μια συνείδηση τού δικού του είδους και πάνω στο δικό του πεδίο αντίληψης. Κάθε Μονάδα είναι ένα απειροελάχιστο τμήμα αυτής τής Θείας Ουσίας. Αυτό το θείο τμήμα τής κάθε Μονάδας είναι αθάνατο αν και δανείζεται πλήθος θνητών σωμάτων για να υπάρξει στα διαφορετικά πεδία τού Κόσμου.

Η απόσταση ανάμεσα στο Πνεύμα και την Ύλη γεφυρώνεται με τον Νου, που είναι η δύναμη που αναπτύσσει την ατομική πνευματική νοημοσύνη και παράλληλα μέσω αυτής τής διαδικασίας πνευματοποιείται η ύλη.

Ο άνθρωπος είναι μια Μονάδα που αναπτύσσει και καλλιεργεί τις αρχές τής επιθυμίας και τής νοημοσύνης και ο πλανήτης που τον φιλοξενεί είναι το σχολείο όπου εκπαιδεύεται να διακρίνει το Καλό (ό,τι συνάδει με το Θείο Αρχέτυπο και την Αρμονία) από το Κακό, μέσω των νόμων τής Ανταποδοτικής Δικαιοσύνης και τής Μετενσάρκωσης. Οι Πρεσβύτεροι Αδελφοί, που είναι οι Πνευματικοί Διδάσκαλοι, τον εκπαιδεύουν μέσω θρησκείας και μύησης, επιστήμης και πολιτισμού με σκοπό να κατακτήσει τη θεία αυτοσυνειδητότητα, γεγονός που θα τον εξομοιώσει με τη Θεία Ουσία του.

Η Μυστική Δοξασία αναφέρεται στις ιεραρχίες των  Πνευματικών και Νοημόνων Όντων – Μάνου και Ντυάνι Βούδες- που θεωρεί  τέκτονες τής Θείας Σκέψης και των Νόμων της. Υπάρχουν ιεραρχίες που επιστατούν την εφαρμογή των Νόμων και την εξέλιξη τής Ζωής, ενώ άλλες ιεραρχίες  επικουρούν την νοητική και πνευματική πρόοδο των Μονάδων, μέσω εκπαίδευσης. Οι Εκπαιδευτές ανήκουν στην Ιεραρχία τής Συμπόνιας και ως Πνευματικοί Διδάσκαλοι, Μαχάτμας, Βούδες και Θείοι Απεσταλμένοι διευρύνουν την ατομική συνειδητότητα με θρησκείες και μυήσεις, ώστε να την προσαρμόζουν προς τον Νόμο και τον Θείο Σκοπό.Το κύμα τής εξέλιξης έχοντας στόχο την ενεργοποίηση και των επτά λανθανουσών δυνάμεων τής Μονάδας, που είναι οι αντιστοιχίες των Κοσμικών Δυνάμεων, πορεύεται πάνω σε σφαίρες ζωής που αποτελούν την άλυσο των σφαιρών. Στη διάρκεια δισεκατομυρίων ετών, κάτω από συνθήκες που δίνουν διαφορετικές εμπειρίες, οι Μονάδες- Ψυχές αναπτύσσουν προοδευτικά τις λανθάνουσες θείες δυνατότητές τους έως ότου κατακτήσουν θεία αυτό-συνειδητότητα.

Η εκδηλωμένη Ζωή πορεύεται μέσω τού Μεγίστου Νόμου τής Περιοδικότητας, τού οποίου η παρουσία μέσω των νόμων του Κάρμα και τής Μεντενσάρκωσης, καθορίζει την τάξη και την αρμονία των συμπαντικών πεδίων, καθώς και τής ατομικής ζωής.

Ο Κόσμος είναι το  σύνολο τής Ζωής, στο Σώμα τού οποίου, οι λιγότερο εξελιγμένες ζωές αποτελούν τμήματα σε πιο εξελιγμένα τμήματα Ζωής. Τα  πλέον εξελιγμένα είδη στην ύπαρξη των οποίων, εμείς οι άνθρωποι αποτελούμε μέρη τους, είναι τα τελειωμένα (σε σύγκριση με μάς) πνευματικά Όντα, που ονομάζονται Θεοί, Αρχάγγελοι, Πλανητικοί και Ηλιακοί Λόγοι.

Το Σύμπαν είναι Μία Ενιαία Ύπαρξη, στην οποία όλες οι Μονάδες είναι τμήματα και απόρροιές της, βρίσκονται σε συνένωση αλλά όχι στην ίδια κατάσταση ουσίας, δηλαδή δεν βρίσκονται όλες στην ίδια συχνότητα, επομένως δεν εκφράζουν ίδιες  δυνάμεις και ποιότητες. Στην ατομική εξέλιξη εκάστης Μονάδας (ψυχής) οφείλεται η διαφορά τής σοφίας, τής αγνότητας και τής ευφυϊας τους και ανάλογα με την αξιολόγηση τής ποιότητάς τους σε θεία, πνευματική, νοητική και φυσική, έγκειται η πνευματική τους ιεράρχηση και η απελευθέρωσή τους από τον κύκλο τής Ανάγκης.

Η βάση τής Ζωής όντας Ενιαία και Μία, προκαθορίζει την ενότητα των εκδηλωμένων. Αυτή η ενότητα ως θεμελιώδες και πρωταρχικό στοιχείο τής Μίας Ύπαρξης, γίνεται ο Παγκόσμιος Νόμος που αποτυπώνεται στους νόμους τής Φύσης και τον άνθρωπο. Η επιταγή του είναι αρμονική συνύπαρξη των ατομικών ψυχών με σεβασμό στη φυσική, νοητική και  πνευματική αξιολόγηση των ενεργών δυνάμεών τους. Οι ανθρώπινες δυνάμεις αξιολογούνται ανάλογα από τη μικρή ή μεγάλη προσέγγισή τους προς το θείο στοιχείο, και αυτό αξιολογεί τον εξευγενισμό τής ανθρώπινης φύσης, την αρετή της και την ευφυϊα της.

Με τους φυσικούς νόμους ασχολείται η επιστήμη, με τις αρετές ασχολούνται οι θρησκείες, και η μύηση με τη διεύρυνση τής συνειδητότητας και τη λύτρωση τού ανθρώπου από τον τροχό της ζωής.

Οι Θεμελιώδεις Έννοιες τής Μυστικής Διδασκαλίας

«Η Μυστική Δοξασία είναι η συσσωρευμένη Σοφία των Εποχών και η κοσμογονία της και μόνο είναι το πιο καταπληκτικό και περίπλοκο σύστημα Είναι περιττό να αναφέρουμε ότι ,το σύστημα αυτό δεν είναι φανταστικό δημιούργημα ενός ή αρκετών μεμονωμένων ατόμων, αλλά είναι η αδιάσπαστη καταγραφή που καλύπτει χιλιάδες γενιές Ενορατικών οι οποίοι με τις αντίστοιχες εμπειρίες τους έλεγξαν και επιβεβαίωσαν τις παραδόσεις – που πέρασαν προφορικά από την προηγούμενη φυλή στην επόμενη – των διδασκαλιών ανωτέρων και εξελιγμένων όντων τα οποία επέβλεπαν την παιδική ηλικία τής Ανθρωπότητας. Για πολλούς αιώνες οι «Σοφοί» τής Πέμπτης Φυλής, εκείνοι που σώθηκαν και γλίτωσαν από τον κατακλυσμό και τη μετατόπιση των ηπείρων, πέρασαν τη ζωή τους μαθαίνοντας και όχι διδάσκοντας. Πώς το έκαναν; Ελέγχοντας, δοκιμάζοντας, επιβεβαιώνοντας σε κάθε τμήμα τής φύσης, τις παραδόσεις τής αρχαιότητας, μέσα από τα ανεξάρτητα οράματα μεγάλων μυημένων, δηλαδή ανθρώπων που είχαν αναπτύξει και τελειοποιήσει το φυσικό, νοητικό, ψυχικό και πνευματικό οργανισμό τους στον έσχατο δυνατό βαθμό. Κανένα όραμα μυημένου δεν γινόταν αποδεκτό, αν δεν ελεγχόταν και δεν επιβεβαιωνόταν από τα οράματα άλλων μυημένων και από τις συμπίπτουσες εμπειρίες πολλών προηγούμενων αιώνων,  που είχαν πραγματοποιηθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να στέκονται σαν ανεξάρτητες μαρτυρίες.» (ΜΔ. Ι,273)

Η «Μυστική Δοξασία» είναι το δίτομο έργο τής Ε.Π.Μπλαβάτσκυ, που εκδόθηκε το 1888. Πρόκειται για την εσωτερική διδασκαλία που γράφτηκε υπό την καθοδήγηση και επίβλεψη των Διδασκάλων Μορύα και Κουτχούμι, και εκθέτει όλα όσα θεωρήθηκαν κατάλληλα να δοθούν στο σύγχρονο κόσμο σχετικά με τα εσωτερικά πεδία και τους Νόμους της Φύσης, με τις πνευματικές και νοητικές δυνάμεις που υπάρχουν στον άνθρωπο και με τη σχέση Σύμπαντος και ανθρώπου, γεγονός που καθορίζει την αρχή, τη ζωή και το μέλλον τής ανθρωπότητας. Αποτελεί τις κύριες ιδέες τής Σύγχρονης Θεοσοφίας, από τις οποίες παραθέτουμε τις θεμελιώδεις:•  

Υπάρχει Μία Απόλυτη Θεία Ουσία-Αρχή, η οποία αποτελεί τον πυρήνα τού εκδηλωμένου σύμπαντος. Γύρω από το κέντρο Της έλκονται τα εκδηλωμένα, που είναι οι δικές της απόρροιες. Αυτή η Αρχή-Ουσία είναι απρόσωπη στον αφηρημένο Χώρο, αλλά Πανταχού Παρούσα στο Εκδηλωμένο Σύμπαν, γιατί περιέχεται στο καθετί και περιέχει το καθετί. Η απροσωπία της είναι η θεμελιώδης ιδέα τής Θεοσοφικής διδασκαλίας.

•    Το Σύμπαν είναι η περιοδική εκδήλωση αυτής τής Ουσίας-Αρχής, η οποία αφυπνίζεται από το Παραμπράχμαν και εμφανίζεται ως Πνεύμα και Ύλη.

•    Το Σύμπαν εμφανίζεται και εξαφανίζεται περιοδικά.

•    Οτιδήποτε υπάρχει μέσα στο Σύμπαν έχει συνειδητότητα, δηλαδή είναι προικισμένο με αντιληπτικότητα τού δικού του είδους και πάνω στο δικό του πεδίο αντίληψης. Δεν υπάρχει νεκρή ή τυφλή ύλη, όπως δεν υπάρχει τυφλός ή ασυνείδητος νόμος.

•    Η Θεοσοφική διδασκαλία δέχεται έναν Λόγο, που είναι ο Συλλογικός Δημιουργός του Σύμπαντος. Τον θεωρεί Αρχιτέκτονα που εκπονεί το Κοσμικό Σχέδιο, το οποίο ήδη υπάρχει στη Θεία Σκέψη. Ο Αρχιτέκτονας δεν είναι μια προσωπική θεότητα, παρά μόνο το άθροισμα των Πνευματικών και Νοημόνων Δυνάμεων του Σύμπαντος.

•    Το Σύμπαν αναπτύσσεται από το Ιδεατό Σχέδιο, που διατηρείται μέσα στην Αιωνιότητα και σε κάθε κάθε Κοσμική Αφύπνιση, προβάλλει μία από τις όψεις του.

•    Το Σύμπαν διευθύνεται και καθοδηγείται από μέσα προς τα έξω, από μια ατέλειωτη σειρά Ιεραρχιών Νοημόνων Όντων, που ονομάζονται Αρχάγγελοι ή Ντυάνι Τσοχάν και είναι οι πράκτορες των Καρμικών και Κοσμικών Νόμων. Η σκέψη τους αντανακλά το Θείο Ιδεατό.

•    Η ύλη είναι αιώνια και η βάση πάνω στην οποία ο Άπειρος Νους χτίζει τις ιδέες Του. Βρίσκεται σε διαρκή κίνηση από την έναρξη τού Μανβαντάρα, που οφείλεται στην αφύπνιση τής Μίας Μονάδας.

•    Η Μυστική Διδασκαλία απορρίπτει τα είδωλα αλλά δεν διδάσκει αθεϊσμό. Κατ'αυτήν, υπάρχει Μία Δύναμη πίσω από τα φαινόμενα, Μία Άπειρη και Αιώνια Ενέργεια, η οποία κινεί όλα τα πράγματα.(αποσπάσματα από ΜΔ,Ι 269)

Οι Τρεις Θεμελιώδεις Προτάσεις

Η ακόλουθη περίληψη θα βοηθήσει τον αναγνώστη να σχηματίσει μια πιο ξεκάθαρη αντίληψη: Υπάρχει…

Α) Το ΑΠΟΛΥΤΟ, το Παραμπράχμαν των Βενταντιστών, ή η μία Πραγματικότητα, ΣΑΤ, η οποία - όπως λεει ο Χέγκελ - είναι ταυτόχρονα Απόλυτη Ύπαρξη και Μη-Ύπαρξη.

Οι εκδηλώσεις Του είναι:

1)  Η πρώτη εκδήλωση, ο απρόσωπος και - στη φιλοσοφία - ο ανεκδήλωτος Λόγος, ο πρόδρομος του "εκδηλωμένου». Αυτός είναι η "Πρώτη Αιτία", το "Ασυνείδητο" των Ευρωπαίων Πανθεϊστών.

2) Το Πνεύμα-ύλη, η ΖΩΗ, το "Πνεύμα τού Σύμπαντος", ο Πουρούσα και Πρακρίτι, ή ο δεύτερος Λόγος.

3) Η Κοσμική Ιδεοπλασία, ΜΑΧΑΤ ή Διάνοια, η Παγκόσμια Κοσμική-Ψυχή, το Κοσμικό Νοούμενο τής Ύλης, η βάση των νοημόνων λειτουργιών μέσα στη Φύση και τής Φύσης, που ονομάζεται επίσης ΜΑΧΑ-ΜΠΟΥΝΤΧΙ.

Η ΜΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. Οι δυαδικές όψεις της στο εξαρτημένο Σύμπαν.

Ακόμα, η Μυστική Δοξασία δέχεται:

Β)  Την Αιωνιότητα τού Σύμπαντος στο σύνολό του σαν ένα απεριόριστο πεδίο. Περιοδικά   "ο τόπος παιχνιδιού αναρίθμητων Συμπάντων που εμφανίζονται και εξαφανίζονται ασταμάτητα" και που ονομάζονται "τα εκδηλωμένα άστρα" και οι "σπινθήρες τής Αιωνιότητας".

"Η Αιωνιότητα τού Προσκυνητή» είναι σαν ένα ανοιγόκλεισμα τού ματιού τής Αυθ-ύπαρξης (Βιβλίο των Ντζιάν).

"Η εμφάνιση και η εξαφάνιση των κόσμων είναι σαν μια ρυθμική παλίρροια και άμπωτη.»

Αυτός ο δεύτερος ισχυρισμός τής Μυστικής Δοξασίας είναι η απόλυτη παγκοσμιότητα εκείνου τού νόμου τής περιοδικότητας, τής παλίρροιας και τής άμπωτης, τής απόσυρσης και τής ροής, που η φυσική επιστήμη έχει παρατηρήσει και καταγράψει σε όλα τα τμήματα τής φύσης. Μια τέτοια εναλλαγή, όπως αυτή τής Μέρας και τής Νύχτας, της Ζωής και τού Θανάτου, τού Ύπνου και τής Εγρήγορσης, είναι ένα γεγονός τόσο κοινό, τόσο απόλυτα παγκόσμιο και χωρίς εξαίρεση, ώστε είναι εύκολο να κατανοήσουμε πως μέσα σ' αυτό βλέπουμε έναν από τους απόλυτα θεμελιώδεις νόμους τού σύμπαντος.

Ακόμη, η Μυστική Δοξασία διδάσκει:

Γ)  Τη θεμελιώδη ταυτότητα όλων των Ψυχών με την Παγκόσμια Υπερ-Ψυχή (η τελευταία όντας μια όψη τής Άγνωστης Ρίζας), και το αναγκαστικό προσκύνημα κάθε Ψυχής - ενός σπινθήρα της πρώτης - μέσω τού Κύκλου Ενσάρκωσης (ή "Αναγκαιότητας") σύμφωνα με τον κυκλικό και καρμικό νόμο, κατά τη διάρκεια όλης της περιόδου.

 Με άλλα λόγια, καμιά καθαρά πνευματική Μπούντχι (θεία Ψυχή) δεν μπορεί να έχει ανεξάρτητη (συνειδητή) ύπαρξη, αν ο σπινθήρας που πρόβαλε από την καθαρή Ουσία τής Παγκόσμιας Έκτης αρχής (ή ΥΠΕΡ-ΨΥΧΗΣ): α) Δεν περάσει μέσα από κάθε στοιχειακή μορφή τού φαινομενικού κόσμου αυτού τού Μανβαντάρα, και β) δεν αποκτήσει ατομικότητα, πρώτα μέσω φυσικής ώθησης και ύστερα μέσω αυτο-προκαλούμενων και αυτο-εφευρισκόμενων προσπαθειών (ελεγχόμενων από το Κάρμα), ανεβαίνοντας έτσι όλες τις βαθμίδες τής διάνοιας, από το κατώτερο μέχρι το ανώτερο Μάνας, από το ορυκτό και το φυτό μέχρι τους αγιότερους των αρχαγγέλων (Ντχγιάνι-Μπούντχα). Το βασικό δόγμα τής Εσωτερικής φιλοσοφίας δεν δέχεται προνόμια ή ειδικά χαρίσματα στον άνθρωπο, εκτός από εκείνα που κέρδισε με το Εγώ του μέσω προσωπικής προσπάθειας και χάρης, μέσα από μια μακρά σειρά μετεμψυχώσεων και μετενσαρκώσεων.

                                          (Μυστική Δοξασία  Ι 13 - 17)

 -

(Περισσότερα στο Παράρτημα)

H ΕΝΣΑΡΚΩΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ

  Ο Claude Cuenot( εν   «ce que Teilhard a vraiment,dit».Marabout Universite 1972) παραθέτει ορισμένες σκέψεις που συνδέονται με την έννοια της εξέλιξης,αντιμετωπιζόμενης από μια,άλλη σκοπιά.

Γράφει λοιπόν ο συγγραφέας,σχετικώς με την ενσάρκωση τού Ιησού και  αναφερόμενος στον Teihard de Chardin λέγει, ότι, αυτός, την  βλέπει ως συνεπές επακόλουθο τής  Δημιουργικής Ενότητας,γιατί γι΄αυτόν δεν είναι παρά μια υπερ-δημιουργία. Ότι  ειδικότερα στο στο βιβλίο του,(: τού Teihard de Chardin)  «Mon Univers» που εκδόθηκε το 1924,διαβάζουμε σχετικώς με το θέμα «  Η πρώτη πράξη τής ενσάρκωσης-η πρώτη εμφάνιση τού σταυρού- σημαδεύεται από την κατάδυση τής Θείας Μονάδας στα απώτερα  βάθη τού πολλαπλού .Τίποτε δεν είναι δυνατόν να εισέλθει στο Σύμπαν παρά μόον εκείνο που εξέρχεται... Ο Λυτρωτής δεν μπόρεσε να διαπεράσει το ένδυμα  τού κόσμου, να   βυθισθεί  στο αίμα τού Σύμπαντος παρά με το να ζυμωθεί   πρώτα στην Υλη  για να αναγεννηθεί στην συνέχεια... Ο μικρός Χριστός στο λίκνο του και οι   πολύ μεγαλύτερες μικρότητες  που προηγήθηκαν τής εμφάνισής τους μεταξύ των ανθρώπων δεν είναι μόνον ένα  ηθικό μάθημα ταπεινότητας. Είναι καταρχάς  η εφαρμογή ενός νόμου  γέννησης και συνεπώς , ως άμεσο επακόλουθο,το σημάδι  μιάς  οριστικής  κυριαρχίας   τού Ιησού επί τού κόσμου»…  στην Υλη που δεν μπορεί πλέον να διαχωρισθεί από την ανάπτυξη   τού Πνεύματος. — τόσο επικαλυπτικού στον ορατό κόσμο ,ώστε δεν θα μπορούσαμε ποτέ να τον αφαιρέσουμε παρά μόνον αν κλονίζαμε  τα θεμέλια τού Σύμπαντος.Από κάθε στοιχείο τού Σύμπαντος μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί, ως καλός φιλόσοφος αν δεν απλώσει τις ρίζες του έως τα τελευταία όρια τού Παρελθόντος. Πολύ περισσότερο πρέπει ν΄αναγνωρίσουμε στο Χριστό αυτή την μυστηριώδη προύπαρξη... Οι καταπληκτικές διάρκειες που προηγούνται των πρώτων Χριστουγέννων δεν είναι κενές απ΄Αυτόν, αλλά διαπερνώνται από τη δυνατή του εισροή. Είναι   το σχέδιό του που κινεί τις κοσμικές μάζες και κατευθύνει τα πρώτα ρεύματα  τής βιόσφαιρας. Είναι η προετοιμασία τού  τοκετού που επιταχύνει τις προόδους τού ενστίκτου και την επώαση  τής σκέψης επί τής Γής.... Όταν ο Χριστός εμφανίστηκε στα χέρια τής Μαρίας,είχε ανασηκώσει τον κόσμο« Τότε άρχισε γι΄αυτόν μια δεύτερη φάση προσπάθειας και σταύρωσης, —  η μόνη που μπορούμε λίγο να κατανοήσουμε, γιατί είναι  η μόνη που αντιστοιχεί   στη σημερινή μας συνείδηση: Η φάση τής ανθρώπινης « συμπάθειας »,μετά την « κένωση »  στην Υλη.... »

 Και ο Claude Cuenot προσθέτει:.Εκείνο που είναι βαθύτατα μεγαλοφυές είναι ότι , είναι ότι, αυτή η ιδέα  ότι, η ενσάρκωση — και επομένως ο Χριστός συνυπάρχουν με την εξέλιξη. Με άλλα λόγια για να μπορέσει να εμφανισθεί ο Χριστός απαιτήθηκε όλη η κοσμογένεση,όλη η βιογένεση και όλη η Ανθρωπογένεση.

ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣΗ

 Ο Αναξίμανδρος  λέγει ότι,  «εξ αλλοειδών ζώων ο άνθρωπος εγεννήθη» ο Εμπεδοκλής ,ότι  «…και τα  μόρια των ζώων από τύχης  γενέσθαι τα πλείστα»(Γκίκας-Ευαγγέλου «Προσωποκρατικοί κλπ»77),ο Αναξαγόρας ,πρεσβεύει πώς οι άνθρωποι σχηματίστηκαν από σπέρματα  πραγμάτων(« τούτων δε ούτως εχόντων  χρή δοκείν ενείναι πολλά τε και παντοία  εν πάσι τοι συγκρινομένοις  και σπέρματα πάντων  χρημάτων…Και ανθρώπους τε συμπαγήναι και τα άλλα ζώα όσα ψυχήν έχει»)

    1.Η  άποψη τού Δαρβίνου,--- παρά  το ότι ,δεν  εκθέτει τις σχετικές σκέψεις του  στο βιβλίο του The Descent of Man που δημοσίευσε το 1871 και παρά  τη  δήλωσή του ότι,   «φώς θα ριφθεί ως προς την καταγωγή τού ανθρώπου και την ιστορία του»(:light will be thrown on the origin of man and his history’ )που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως μια αμφιβολία  του για το θέμα--- ήταν ότι ,ή θεωρία του περί φυσικής  και σεξουαλικής επιλογής, αφορά και τον άθρωπο όπως και άλλα είδη και ότι ,ο άνθρωπος προέρχεται από πρόγονο που ομοιάζει με πίθηκο.Ακόμη και στο θέμα το σχετικό με τις κινήσεις του άνθρώπου,και  την έκφραση του προσώπου του με την οποία εκράζει συγκίνηση  λέγει,ότι αυτά εξηγούνται με την εξέλιξη.

Αποψη που συμμερίζονται και οι περισσότεροι σήμερα βιολόγοι .

 Αντίθετα,με τον Δαρβίνο ο συνάδελφός  του Alfred Russel Wallace,που πίστευε σε μια τελεολογία και ότι, ειδικότερα η ανάπτυξη τού σύμπαντος  έχει μια κατεύθυνση και ότι, η κατεύθυνση αυτή, οδηγεί προς την τελειοποίηση τού ανθρώπου,  δεν δέχονταν ότι, η σεξουαλική επιλογή συνιστούσε μια μείζονα εξελικτική δύναμη και ότι,το ανθρώπινο μυαλό μπορούσε να εξηγηθεί με την φυσική επιλογή.

        2.α. Γενικώς η κρατούσα άποψη δέχεται σήμερα ότι, ο Homo Sapiens  είναι ένα θηλαστικό και ένα από τα 185 ζώντα είδη  από τη τάξη των πρωτευόντων.Μιά άποψη δέχεται ότι,τα πρωτεύοντα(που όπως γράφει και ο  Whitfield  εξελίχθηκαν  κατά πάσαν πιθανότητα από απλούστερους προγόνους που μοιάζουν με την σημερινή μυγαλή-   μικρό ασπαλοκόμορφο θηλαστικό-πριν από 70 περίπου εκατομμύρια χρόνια)  ζούσαν κυρίως στα δένδρα,πράγμα που δεν γίνεται αποδεκτό από όλους. Τα πρωτεύοντα έχουν μια καλά δομημένη οικογενειακή ζωή, είναι εξαιρετικά κοινωνικά ζώα,παράγουν μικρό αριθμό απογόνων  κάθε φορά,και θηλάζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα.

 Β.-- Ειδικώτερα,γίνεται γενικώς δεκτό,ότι,:Οι  πίθηκοι τού Παλαιού κόσμου,έδωσαν τους ανθρωποειδείς πιθήκους πριν από 33 έως 24 εκατομμύρια χρόνια Οι πιο  στενοί ζωντανοί συγγενείς τού   ανθρώπου είναι οι μεγάλοι ανθρωποειδείς πίθηκοι:  ο χιμπατζής ο αφρικανικός μπονόμο,(πυγμαίος χιμπατζής) ο ουρακουτάγκος και ο γορίλλας. Οι χιμπατζήδες  τοποθετούνται πριν από 8-6 εκατομμύρια χρόνια Οι Hominidae, εμφανίζονται στην ανατολική Αφρική πριν από 2 εκατομμύρια περίπου χρόνια,οι άνθρωποι τού Νεάντερνταλ, ήκμασαν πριν από περίπου 250.000 χρόνια.Οι ανατομικά σύγχροννοι άνθρωποι εμφανίστηκαν στην Αφρική,μεταξύ 150.000 και 200.000 χρόνια από σήμερα,αλλά ο εποικισμός των ηπείρων από  τον σύγχρονο Homo sapiens έγινε σχετικά πρόσφατα στην Ευρώπη λ.χ.πριν από 35.000 χρόνια.

       

                      

 Σύμφωνα με  άλλη είδηση που δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο την 6-3-2015,ομάδα παλαιοντολόγων ανακάλυψε στην Αιθιοπία μια κάτω γνάθο, η οποία χρονολογείται προ 2,75 έως 2,8 εκατομμυρίων ετών και πιστεύεται ότι, είναι το αρχαιότερο γνωστό μέχρι σήμερα απολίθωμα προγόνου τού σύγχρονου ανθρώπου και ότι, πρόκειται πιθανώς για απομεινάρι από το αρχαιότερο μέλος της ανθρώπινης οικογένειας (Homo), που έχει βρεθεί ποτέ.Το εύρημα είναι αρχαιότερο κατά τουλάχιστον 400.000 χρόνια, σε σχέση με το πότε πίστευαν έως τώρα οι επιστήμονες ότι, εμφανίστηκαν οι πρώτοι Homo.. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τους Μπράιαν Βιλμόουρ τού Πανεπιστημίου τής Νεβάδα και Έριν Ντι Μάτζιο τού Πανεπιστημίου τής Πενσιλβάνια, έκαναν δύο σχετικές δημοσιεύσεις μία στην επιθεώρηση «Science Express» και μία στο στην επιθεώρηση «Nature».Η ανακάλυψη, δείχνει ότι, πιθανότατα η κλιματική αλλαγή (ξηρασία και εξαφάνιση των δασών και των ποταμών) ήταν αυτή που ώθησε τους προγόνους μας να κατέβουν από τα δέντρα που ζούσαν έως τότε και να βαδίσουν όρθιοι στις απέραντες ξερές πεδιάδες σε αναζήτηση τροφής, νερού και στέγης. Κάπως έτσι, χρειάστηκε να εφεύρουν τα εργαλεία και να αρχίσουν να τρώνε κρέας, αναπτύσσοντας στην πορεία μεγαλύτερο εγκέφαλο.Είναι πάντως ασαφές αν ανήκει στον «επιδέξιο» άνθρωπο (Homo habilis) ή σε κάποιο άλλο ανθρώπινο είδος που έζησε πριν από αυτόν.Άλλοι επιστήμονες, όπως ο καθηγητής Κρις Στρίνγκερ τού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας τού Λονδίνου, χαρακτήρισαν πολύ σημαντική την ανακάλυψη, επεσήμαναν όμως πως είναι πιθανό ότι, πριν από περίπου 2 εκατ. χρόνια, στην Αφρική είχαν εκ παραλλήλου εξελιχτεί -και σε άλλες περιοχές όπως η Νότια Αφρική- διαφορετικά ανθρώπινα είδη που ανήκαν στην ευρύτερη οικογένεια τού Ηomo. Από αυτά, τελικά μόνο ένα επιβίωσε και, με ενδιάμεσα στάδια τον «επιδέξιο» άνθρωπο (Homo habilis) και στη συνέχεια τον «όρθιο» άνθρωπο (Homo erectus), εξελίχτηκε τελικά στον σημερινό σύγχρονο άνθρωπο (Homo sapiens).Δεν λείπουν και οι πιο επιφυλακτικοί, όπως ο Πιέρ Σαρντέν του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας και Ιατρικών Ερευνών τής Γαλλίας, που περιμένουν να βρεθεί ένα πιο πλήρες απολιθωμένο κρανίο, προτού οριστικά εντάξουν το νέο εύρημα στο γένος Homo. Κανείς πάντως επιστήμονας δεν μπορεί να είναι ακόμη σίγουρος πώς έμοιαζε ο πρώτος Homo και πώς συμπεριφερόταν.

 Σύμφωνα  με δημοσίευση στο φύλλο τής 29-5-2015,τής  βολιώτικης εφημερίδας «Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ» «ένα νέο είδος προγόνου τού ανθρώπου,ανακάλυψαν οι επιστήμονες στην περιοχή Αφάρ τής Αιθιοπίας. Η ανακάλυψη, που περιπλέκει ακόμη περισσότερο το ανθρώπινο «οικογενειακό δέντρο», καθώς προσθέτει ένα ακόμη «κλαδί» σε αυτό, βασίζεται σε οστά γνάθου και δόντια, που χρονολογούνται προ 3,3έως 3,5 εκατ. ετών.Το άγνωστο έως τώρα προανθρώπινο είδος, που είχε χαρακτηριστικά τόσο ανθρώπου όσο και πιθήκου, ονομάσθηκε «Αυστρα-λοπίθηκος ντεϊρεμέντα», που σημαίνει «στενός συγγενής» στην τοπική διάλεκτο. Υπήρξε συγγενής και γείτονας τής διάσημης «Λούσι» (Αυστραλοπίθηκος αφαρένσις), που έζησε πριν από 2,8 έως 3,8 εκατ. χρόνια και είχε ανακαλυφθεί το 1974, σε απόσταση περίπου 35 χιλιομέτρων από την τοποθεσία τής νέας ανακάλυψης.Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αιθιοπικής καταγωγής ανθρωπολόγο δρα Γιοχάνε Χαϊλέ-Σελασιέ τού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας τού Κλίβελαντ στις ΗΠΑ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο Nature, σύμφωνα μετο BBC, το πρακτορείο Reuters και το Science, δήλωσαν ότι, μετά και τη νέα ανακάλυψη,ενισχύεται η πεποίθηση πως πολλά προανθρώπινα είδη συνυπήρχαν στην ίδια περιοχή.Συνεπώς το πρώιμο στάδιο τής ανθρώπινης εξέλιξης υπήρξε σαφώς πιο περίπλοκο, από ό,τι πίστευαν έως τώρα οι επιστήμονες. Όπως είπε ο Σελασιέ, μόνο αν μελλοντικά ανακαλυφθούν περισσότερα απολιθώματα, η καταγωγή τού ανθρώπου θα φωτισθεί καλύτερα.Παλαιότερα, οι επιστή μονες πίστευαν ότι, υπήρχε μόνο ένα προανθρώπινο είδος που ζούσε προ 3 έως 4 εκατ. ετών, όμως αυτή η εικόνα ανατρέπεται πλέον.  Ο σύγχρονος «έμφρων» άνθρωπος (Homo sapiens) εμφανίσθηκε πριν από περίπου 200.000 χρόνια. Το αρχαιότερο είδος τής ευρύτερης ανθρώπινης οικογένειας (του γένους Homo) μέχρι πρόσφατα υποστηρίζονταν ότι, έζησε πριν από περίπου 2,8 έως 3,2 εκατ.χρόνια, όταν εμφανίσθηκαν και τα αρχαιότερα λίθινα εργαλεία.»Μια είδηση, όμως που δημοσιεύθηκε στο φύλλο τήκκς 5-1-2016 στη γαλλική εφημερίδα  Le Monde, ανακαλύφθηκαν στην Κένυα   λαξευμένες πέτρες,  ηλικίας  3,3 εκατομμυρίων ετών   εποχή κατά την  επιστεύετο ότι το είδος « Homo » δεν είχε ακόμη εμφανισθεί,πράγμα που –εκτός άλλων- τοποθετεί την εμφάνιση της τεχνολογίας 700.000 χρόνια πιο πίσω,απ.ό,τι μέχρι σήμερα  επιστεύετο.

 O Gerard Cheshire σχετικώς με την  μετανάστευση των γονιδίων και την καταγωγή και  ηλικία τού ανθρώπινου είδους γράφει(ό.π.σελ.24),   «Η μελέτη των γονιδίων μάς έχει δώσει τη δυνατότητα να καταστρώσουμε διάφορους χάρτες τής ανθρωπότητας. Για παράδειγμα, το κυκλικό μιτοχονδριακό DΝΑ κληρονομείται μόνο από τις μητέρες, οπότε αποφεύγει το ανακάτεμα τής μείωσης και παραμένει ουσιαστικά απαράλλαχτο από γενιά σε γενιά. Από μελέτες τού μιτοχονδριακού DΝΑ  έχει αποδειχτεί ότι, το 99% των Ευρωπαίων κατάγονται από μόλις επτά γυναίκες (γνωστές ως μητέρες των κλαν), οι οποίες ζούσαν σε διαφορετικές τοποθεσίες της Ευρώπης κατά την τελευταία Παγετώνια Περίοδο. Γνωρίζουμε επίσης ότι, όλοι οι  άνθρωποι παγκοσμίως κατάγονται από μία και μόνη πρόγονο, που κατοικούσε στην Αφρική πριν από περίπου 200.000 χρόνια.

Παρόμοιες μελέτες τού Υ-χρωμοσώματος, το οποίο κληροδοτείται μόνο από πατέρα σε γιο (επίσης ουσιαστικά απαράλλαχτο), έχουν δείξει ότι, το 99% των Ευρωπαίων κατάγονται από μόλις πέντε άνδρες {πατέρες των κλαν), οι οποίοι έζησαν κατά την τελευταία Παγετώνια Περίοδο. Γνωρίζουμε επίσης ότι, όλοι οι άνθρωποι κατάγονται από έναν και μόνο άνδρα, ο οποίος έζησε στην Αφρική πριν από 70.000 χρόνια.»

(Περισσότερα στο Παράρτημα υπό το τίτλο,Νέα στοιχεία για την ανθρωπογένεση)

 Κατά μια είδηση που δημοσιεύθηκε  στη γαλλική εφημερίδα “Le Monde” την 8 Οκτωβρίου 2015  εξέταση τού DNA ενός Αιθίοπα,που έζησε πριν από 4,500 χρόνια,δίδει την ένδειξη ότι,οι  σημερινοί Αφρικανοί, έχουν κληρονομήσει σημαντικό μέρος,(έως 7%) από προγόνους ,που ήσαν γεωργοί στη Μέση Ανατολή.

(περισσότερα στο Παράρτημα υπό : «Le génome d’un vieil Éthiopien chamboule l’histoire des migrations d’Homo sapiens»

 Ως στοιχείο για την  καταγωγή τού ανθρώπου αναφέρονται  ελαττώματα   στην σπονδυλική του στήλη.Ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Μαρκ Κόλαρντ τού Πανεπιστημίου τού Αμπερντίν στη Σκωτία δήλωσαν ότι, ο παθολογικός σκελετός ορισμένων ανθρώπων παραπέμπει στις πανάρχαιες δυσκολίες όρθιας βάδισης. Δηλαδή σε μια εποχή κατά την οποία οι πρώτοι πρόγονοι τού ανθρώπου, που είχαν εξελιχθεί από τους πιθήκους, πάσχιζαν να περπατήσουν όρθιοι στα δύο πόδια τους αντί για τα τέσσερα.Τα προβλήματα στη μέση προκαλούνται συνήθως από δισκοπάθεια, δηλαδή από φθορά και συμπίεση των μεσοσπονδύλιων δίσκων, με συνέπεια ένα τμήμα τους να προβάλλει προς τα έξω και να ακουμπά κάποιο νεύρο. Οι ερευνητές δήλωσαν ότι, η μελέτη τους μπορεί να βοηθήσει τους γιατρούς να προβλέπουν καλύτερα ποιος άνθρωπος κινδυνεύει περισσότερο από μια τέτοια πάθηση.«Οι σκελετοί των ανθρώπων με προβλήματα δισκοπάθειας είναι πιο όμοιοι στο σχήμα με εκείνους των στενότερων συγγενών μας, των χιμπαντζήδων, από ό,τι με τους σκελετούς άλλων ανθρώπων χωρίς τέτοια προβλήματα», δήλωσε ο Κόλαρντ.Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι, παρόλο που έχουν μεσολαβήσει τόσες πολλές χιλιάδες χρόνια εξέλιξης, δεν έχουν προσαρμο σθεί κατάλληλα οι σκελετοί όλων των ανθρώπων στο όρθιο βάδισμα, με συνέπεια να είναι  επιρρεπείς στην εκδήλωση δισκοπάθειας, όταν η μέση τους καταπονηθεί. (Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «BMC Evolutionary Biology»)

       2.-Η γενεαλογική γραμμή τού ανθρώπου τού Νεάντερνταλ     και τού Homo sapiens είχε διαχωρισθεί, περίπου  πριν 450.000 χρόνια π.Χ.( Μάγιερ  ό.π.297).Κατά τον διευθυντή, τού τμήματος Ανθρωπολογίας στο Ινστιτούτο Μαξ Πλάνκ Jean-Jacques Hublin,όπως οι σχετικές δηλώσεις δημοσιεύθηκαν  τον Σεπτέβριος τού 2014 οι τελευταίες έρευνες  επιβεβαίωσαν,ότι, δύο  είδη αδελφών  θηλαστικών,που διαχωρίστηκαν εδώ και δύο ή τρία εκατομμύρια χρόνια είναι πολύ πιθανόν να δημιούργησαν παραγωγικούς απογόνους,όπως το παράδειγμα  τού συγχρόνου ανθρώπου και τού ανθρώπου τού Νεάντερταλ.(Πιο πάνω  είναι καταχωρημένη αντίθεση άποψη, προγενεστέρως διατυπωθείσα ).

  H Christiane Nusslein-Volhard(ό.π. 225)  υπολογίζει ότι ο  κοινός πρόγονος ανθρώπου και χιμπατζή έζησε πριν από 5.000.000 χρόνια ,και    τοποθετεί την εμφάνισή τού Homo sapiens πριν από 150.000 χρόνια  περίπου.

 Κατά τον  Jared Diamond(ό.π. σελ.40) το γενεαλογικό δέντρο τού ανθρώπου,μας δίνει τα εξής στάδια.

.1. Οι πρόγονοί μας άρχισαν να εξελίσσονται χωριστά από τους ανθρωποειδείς πιθήκους,πριν από 6-7.000.000 χρόνια

2.-Πριν από 4 εκατομμύρια χρόνια κάποιοι ανθρωπίδες, βάδιζαν σταθερά στα δυό πόδια.

3.-Πριν από 3 εκατομμύρια χρόνια η γενεαλογική γραμμή χωρίστηκε σε δύο κλάδους,τού Australopithecus africanus   και τού  Australopithecus robustus.Η γενεαλογική γραμμή τού Australopithecus robustus εξαφανίστηκε.

4.-Η γενεαλογική γραμμή τού Australopithecus africanus χωρίστηκε σε νέους  κλάδους. ,α)Στον  Homo habilis που οδήγησε αρχικώς στον  homo erectus και αργότερα στον  homo sapiens ,β) Στον λεγόμενο τρίτο άνθρωπο, που εξαφανίστηκε.

5.-Η γενεαλογική γραμμή τού homo sapiens χωρίστηκε σε τρείς κλάδους.Ο ένας οδήγησε  στην εμφάνιση  ανατομικώς  σύγχρονων ανθρώπων στην Αφρική που κατέκτησαν την υφήλιο.Ο δεύτερος στον άνθρωπο τού Νεάντερνταλ. Ο τρίτος στον ασιατικό κλάδο,τού οποίου μόλις πρόσφατα οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να συνθέτουν την ιστορία.

  Κατά τον J.Ayala( « Είμαστε πίθηκοι κλπ» ό.π.27),ο Homo sapiens  τοποθετείται  πριν από.0,2 εκατομμύρια χρόνια από σήμερα.

          -Υπάρχουν όμως και « αιρετικές» απόψεις.Ετσι  οι Richard  Thomson    και Michael Cremo συγγραφείς τής «Forbidden Archeology» και «The Hidden History of the the Human Race» ,ισχυρίζονται ότι, έχουν συλλέξει στοιχεία, αποδεικνύοντα,πώς ο σύγχρονος άνθρωπος  υπήρχε ,όχι πριν από 100.000  χρόνια περίπου,αλλά εκατομμύρια χρόνια ενωρίτερα.Κατά τους ίδιους,ο  άνθρωπος,δεν έχει πρόγονο τον πίθηκο.Κατά τους ίδιους αποτυπώματα όρθιας βάδισης που βρέθηκαν στο Τέξας,πολύ κοντά,με ίχνη δεινοσαύρων,και λίθινα εργαλεία, «ηλικίας»  25.000.000 ετών καθώς και λεπτομερείς χάρτες  που αποτυπώνουν μια άγνωστη αρχαιότητα , αποδεικνύουν την ύπαρξη ενός προχωρημένου  προιστορικού πολιτισμού . Επίσης ο φυσικός ανθρωπολόγος Charles Oxnard, καθώς και άλλοι επιστήμονες προβάλλουν  μια εικόνα πολύ διαφορετική από την καθιερωμένη.Ο Oxnard,τοποθετεί,το γένος Homo,στο οποίο ανήκει ο άνθρωπος,πολύ παλαιότερα,απ΄ό,τι, η  κρατούσα άποψη υποστηρίζοτας ότι,   η συμβατική άποψη τής ανθρώπινης εξέλιξης πρέπει να τροποποποιηθεί  εκ βάθρων ή ίσως και να απορρριφθεί  και ότι, νέες θεωρίες πρέπει να εξετασθούν.Ο Giorgio de Santillana καθηγητής στο Μ.Ι.Τ.και η Hertha von Dechend καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο τής Φρανκφούρτης,μελετώντας αρχαίους μύθους καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ,υπήρχαν παλαιοί πολιτισμοί,με πολλές γνώσεις, που μόνον με τις σύγχρονες γνώσεις τής εποχής μας  δηλαδή τής εποχής των δορυφόρων και των υπολογιστών  μπορεί να συγκριθούν.Οι υποστηρικτές των απόψεων αυτών επικαλούνται και  αρχαία Σανσκριτικά κείμενα τής Ινδίας  που δεν γράφυν μόνο για μια αρχαία ανθρώπινη παρουσία πάνω σε αυτόν τον πλανήτη,αλλά και για ανθρωποειδή πλάσματα από άλλα μέρη τού σύμπαντος που ταξίδεψαν με ένα διαστημόπλοιο, γνωστού σαν "βιμάνα" (vimana).Ειδικότερα μνημονεύουν την Μπαγκαβάτα Πουράνα (Bhagavata Purana) - επίσης γνωστό και σαν Σρίμαντ Μπαγκαβατάμ (Shrimad Bhagavatam) –όπου γράφεται πώς  ο Σίβα και η Παρβάτι κάθονταν κάποτε σε μια συγκέντρωση σοφών όταν ο Βασιλιάς Χιτοακέτου (Chitraketu) πέταξε από πάνω τους με το βιμάνα του, επιστρέφοντας από ένα ταξίδι σε κάποιον άλλο πλανήτη. (David Lewis  εν  Forbidden History σελ.14 επ.)

(Περισσότερα στο Παράρτημα υπό τον τίτλο « Απαγορευμένη Αρχαιολογία)

Ο Παν.Καμπέρης,στο βιβλίο του « Το έγκλημα των θεών και η Ιστορία τής Σωτηρίας» (Εκδόσεις Δίβρης 1992) κινείται-όπως γράφεται  στο εξώφυλλό του ,στη σφαίρα τού μυστικισμού και αποκρυφισμού( : δηλαδή έξω από την επιστήμη).Από μια πλευρά-εκτός άλλων- βάλλει κατά τής Θεωρίας τής εξελίξεως ιδίως όπως αυτή την εκθέτει η Δαρβινική άποψη,επικαλούμενος στοιχεία ,πολλά από τα οποία εκτίθενται και στο  προκείμενο πόνημα στο κεφάλαιο όπου παρατίθεντα  τα κενά (για μερικούς) που παρουσιάζει η θεωρία αυτή. Από  την άλλη, « για λόγους –που όπως  λέγει-δεν γνωρίζουμε ακριβέστατα και ολοκληρωμένα» αποκλείει ότι, ό άνθρωπος κατάγεται από τον πίθηκο,  δέχεται ότι,η πρώτη ύλη  για την δημιουργία του Ανθρώπου,προήλθε από τα πρωτεύοντα, αλλά με την επέμβαση τού  « έλλογου και υπέρτατου νού, με κάποιο επστημονικό τρόπο σε  υπεργαστήριο»  και σίγουρα  η πρώτη αυτή ύλη, « θηλάστηκε και ανατράφηκε από τα ανώτερα πρωτέυοντα σαν νήπιο , ότι έτσι πρήλθε ο Μαύρος Ανθρωπος,ο γνωστός μας Αδάμ», μιλάει για εποχή προ τού Αδάμ, για πολέμους μεταξύ θεών και  «αποστάτες θεούς » να έχουν  επιμιχθεί γενετικά με τις γήινες θυγατέρες  των μαύρων ανθρώπων τους οποίους θεωρεί απογόνους τού Αδάμ.

  Οι τελευταίες αυτές -και οι σχετικές μ΄αυτές-    απόψεις,όπως και τα κείμενα στα  οποία παραπέμπουν,είναι έξω από τα όρια τής επιστημονικής έρευνας,και τής  επιστήμης τής βιολογίας,  και ειδικώτερα και κατεπέκταση κείνται εκτός των στόχων τού πονήματος.

Σε  είδηση  τού διαδικτύου τής 21-5-2015 γράφεται:

«Τεράστια αρχαιολογική ανακάλυψη έκαναν αρχαιολόγοι στη Βορειοδυτική Κένυα, οι οποίοι βρήκαν λίθινα εργαλεία ηλικίας 3,1 έως 3,3 εκατομμυρίων ετών.

Τα εργαλεία αυτά, κατασκευασμένα πολύ πριν εμφανισθεί στο προσκήνιο ο σύγχρονος άνθρωπος (Homo sapiens), είναι τα αρχαιότερα που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα και συγκεκριμένα, τουλάχιστον 700.000 πιο παλιά από τα προηγούμενα ευρήματα.

Η ανακάλυψη αυτή θέτει υπό αμφισβήτηση την κυρίαρχη θεωρία που θέλει τους άμεσους πρόγονούς μας να ήταν οι πρώτοι που επεξεργάστηκαν την πέτρα για να δημιουργήσουν εργαλεία, αν και παραμένει άγνωστο εάν πίσω από τα πρωτόγονα εργαλεία βρίσκεται κάποιος πρόγονος τού ανθρώπου ή «παράπλευρος συγγενής μας».

Σε περίπτωση που ο κατασκευαστής τους δεν είναι ο Κενυάνθρωπος που προηγήθηκε κατά 500 χιλιάδες χρόνια, τα εργαλεία θα μπορούσαν να έχουν λειανθεί από τον «εξάδελφο» Αυστραλοπίθηκο, που τα χρησιμοποιούσε για να τεμαχίζει το κρέας των ζώων και να ανοίγει τους ξηρούς καρπούς. Η ανακάλυψη ενός απολιθωμένου κρανίου στην Αφάρ τής Αιθιοπίας τον Μάρτιο, είχε σπρώξει την εμφάνιση τού γένους Homo στα 2,8 εκατομμύρια χρόνια, όμως τα εργαλεία αυτά διηγούνται μια άλλη ιστορία: ή το γένος είναι ακόμη παλαιότερο, ή τα εργαλεία είναι δημιούργημα κάπου συγγενικού κλάδου των ανθρωπιδών. Εξάλλου οι χιμπατζήδες και οι πίθηκοι χρησιμοποιούν κατά κόρον πέτρες για να σπάνε καρπούς.»

        3.-Για να  συγκρίνουμε την εξέλιξη τού ανθρώπου και την διαφορά του από τον  χιμπατζή, προυποτίθεται ότι, γνωρίζουμε  τα ανατομικά, φυσιολογικά και συμπεριφορικά χαρακτηριστικά τού κοινού(;) αυτού προγόνου.Αλλά τα χαρακτηριστικά αυτά, είναι, και ίσως, παραμείνουν για μάς άγνωστα.Παρόλα αυτά,κάποιες συγκεκριμένες τροποποιήσεις χαρακτηριστικών, σχετιζόμενες με την διαδικασία τής ανθρωπογέ -νεσης,θεωρούνται αναμφισβήτητες,με βάση  τα απολιθώματα των ανθρωποειδών που έχουν ανακαλυφθεί  εδώ και διακόσια χρόνια.Τα χαρακτηριστικά αυτά,είναι: ο διποδισμός, συνδεόμενος με σκελετικές τροποποιήσεις,η αύξηση τού όγκου τού εγκεφάλου,συνδεόμενη με τις αυξηθείσες διαστάσεις τής κρανιακής κοιλότητας, και τις τροποποιήσεις τού προσώπου και των σιαγόνων. Επίσης η ανάπτυξη και εξέλιξη τής γλώσσας,η χρήση εργαλείων,η ανάπτυξη  εκλεπτυσμένων πολιτισμικών μορφών,η τροποποίηση των διατροφικών συνηθειών,και η υιοθέτηση νέων κανόνων κοινωνικής ζωής.             ’

Υποστηρίζεται ότι : Η   όρθια στάση ,  ενδεχομένως  ευνόησε την ανάπτυξη τού εγκεφάλου και   την απελευθέρωση των χεριών.(Η όρθια στάση, συναντάται και σε πιθήκους).Αυτό σε συνδυασμό με την αύξηση των νοητικών δεξιοτήτων οδήγησε στην ανάπτυξη των εργαλείων, και στην συνέχεια  σε νέες διατροφικές συνήθειες,που δεν απαιτούσαν πολύ ανεπτυγμένες σιαγόνες.Το τελευταίο ευνόησε την αύξηση των διαστάσεων τής κρανιακής κοιλότητας.Αυτά όμως τα σενάρια έχουν την αδυναμία,ότι, θεωρούσαν τις παραλλαγές αυτές, ανεξάρτητες από το περιβάλλον,άποψη που απέχει από τις δαρβινικές αντιλήψεις. Ο διποδισμός δεν προσφέρει τα ίδια εξελικτικά πλεονεκτήματα  στον άνθρωπο τού δάσους και σε αυτόν τής σαβάνας.Ο αλλαγές τού τρόπου ζωής των προγόνων μας,μπορεί να οφεί- λονται  είτε στην φυσική εξάπλωση τού ανθρώπινου πληθυσμού,είτε στις κλιματικές αλλαγές,η αύξηση τού όγκου τού εγκεφάλου δεν φαίνεται να συνδέεται άμεσα με τον διποδισμό-αμιγώς ανθρώπινο χαρακτηριστικό----(;ίσως  για να μπορεί έτσι ο άνθρωπος να βλέπει καλύτερα,Guttman 145 και να έχει ελεύθερα τα χέρια του για να μεταφέρει πράγματα εργαλεία και τα μωρά,και ίσως για να έχει καλύτερη θερμική ισορροπία-(heat balance)-  οι πρώτοι οριστικοί ανθρωποειδείς βάδιζαν πλήρως όρθια πριν από 6.000.000 χρόνια.)--όπως άλλωστε δεν συνδέεται με την τροποποίηση των σιαγόνων.

 Μια  είδηση που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο τήν 10-5-2017 γράφει για τον  Homo naledi ,απολιθώματα του οποίου μιά επιστημονική ομάδα ανακάλυψε .Θεωρείται «συγγενής» του ανθρώπου, που είχε μικρότερο εγκέφαλο μεγέθους πορτοκαλιού, ύψος ενάμισι μέτρο και βάρος 45 κιλά.Η χρονολόγηση των απολιθωμάτων δείχνει ότι ζούσε πριν από από 236.000 έως 335.000 χρόνια, πιθανώς παράλληλα με τον «έμφρονα» άνθρωπο (Homo sapiens) . Τα αρχαιότερα απολιθώματα του τελευταίου στην Αφρική έχουν ηλικία περίπου 200.000 ετών.Αυτό είναι απρόσμενο, επειδή έως τώρα οι επιστήμονες πίστευαν ότι τόσο πρόσφατα στην Αφρική ζούσαν πια μόνο Homo sapiens και ότι τα άλλα συγγενικά είδη είχαν πια εξαφανισθεί. Οι ερευνητές δήλωσαν έκπληκτοι από την χρονολόγηση των απολιθωμάτων. Όπως είπαν, «αν υπάρχει ένα άλλο είδος που μοιραζόταν τον κόσμο με τους 'σύγχρονους ανθρώπους' στην Αφρική, είναι πολύ πιθανό ότι υπήρχαν και άλλα, απλώς πρέπει να τα βρούμε».Η νέα εντυπωσιακή ανακάλυψη έγινε ακόμη βαθύτερα στο ίδιο λαβυρινθώδες σύστημα σπηλαίων της Νότιας Αφρικής, όπου το 2013 είχαν ανακαλυφθεί και -μετά από τη μελέτη τους- το 2015 είχαν δοθεί στη δημοσιότητα -σε συνεργασία με το «National Geographic»- τα πρώτα απολιθώματα του ίδιου «συγγενούς» μας.

Η ανακάλυψη στο λεγόμενο σπήλαιο του «Ανατέλλοντος 'Αστρου» (εξ ου ο προσδιορισμός «naledi» που σημαίνει «άστρο» στην τοπική γλώσσα) έγινε από ερευνητές με επικεφαλής τους παλαιοανθρωπολόγους Τζον Χόουκς του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν-Μάντισον των ΗΠΑ και Λι Μπέργκερ του Πανεπιστημίου του Γουιτγουότερσραντ της Ν.Αφρικής, οι οποίοι έκαναν τις σχετικές δημοσιεύσεις στο περιοδικό eLife.Τα νέα απολιθώματα -πάνω από 130 συνολικά- προέρχονται από τουλάχιστον τρία άτομα, δύο ενήλικες και ένα παιδί κάτω των πέντε ετών. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι θα βρουν και άλλα, όσο προχωρεί η εξελισσόμενη ακόμη ανασκαφή. Ο ένας σκελετός, που ονομάσθηκε «Neo» (σημαίνει «δώρο» στην τοπική διάλεκτο) βρίσκεται σε αξιοσημείωτα καλή κατάσταση, ιδίως το κρανίο του.«Ο σκελετός του Neo είναι ένας από τους πιο πλήρεις που έχουν ποτέ βρεθεί, τεχνικά πιο πλήρης από το διάσημο απολίθωμα της Λούσι», δήλωσε ο καθηγητής Λι Μπέργκερ. Η πρώτη μελέτη του σκελετού επιβεβαιώνει ότι ο Homo naledi ήταν ικανός τόσο να περπατά, όσο και να σκαρφαλώνει σε δέντρα, ενώ δεν αποκλείεται να έκανε ακόμη και χρήση πρωτόγονων εργαλείων.Η νέα ανακάλυψη έγινε στο «Θάλαμο Λεσέντι» (που σημαίνει «φως» στην τοπική γλώσσα), σε απόσταση σχεδόν 100 μέτρων από τον «Θάλαμο Ντιναλέντι», όπου το 2016 είχαν βρεθεί τα πρώτα απολιθώματα του Homo naledi, από τουλάχιστον 15 διαφορετικά άτομα διαφόρων ηλικιών.Όπως και πέρυσι, ο εντοπισμός των νέων απολιθωμάτων ήταν μια πολύ δύσκολη επιχείρηση, καθώς οι ανασκαφείς έπρεπε να έρπουν, να αναρριχώνται και να συμπιέζουν το σώμα τους για να τρυπώσουν μέσα στα κατασκότεινα στενά περάσματα του σπηλαίου πλάτους μόλις 25 εκατοστών.Οι Χόουκς και Μπέργκερ υποστηρίζουν ότι η ανακάλυψη σε τόσο βάθος και άλλου θαλάμου με απολιθώματα, σημαίνει πιθανότατα ότι οι Homo naledi φρόντιζαν για τους νεκρούς τους, μια μάλλον απρόσμενη συμπεριφορά για τόσο αρχαϊκό είδος, καθώς προϋποθέτει μεγάλη νοημοσύνη και συμβολική σκέψη, ενδείξεις πολιτισμού.«Η ανακάλυψη ενισχύει την υπόθεση ότι ο Homo naledi χρησιμοποιούσε σκοτεινά απομονωμένα μέρη για να τοποθετήσει τους νεκρούς του. Ποιές είναι οι πιθανότητες, αλλιώς, να γίνει τυχαία μια δεύτερη σχεδόν ταυτόσημη ανακάλυψη;», αναρωτήθηκε ο Χόουκς.«Αυτό που είναι τόσο προκλητικό με τον Homo naledi, είναι ότι ήσαν πλάσματα με εγκεφάλους μόνο το ένα τρίτο του δικού μας. Είναι σαφές ότι δεν ήσαν άνθρωποι, παρόλα αυτά φαίνεται να είχαν συμπεριφορές που αναγνωρίζουμε ως οικείες, όπως μια διαρκή φροντίδα για τους άλλους, που συνεχίζεται και μετά το θάνατο. Είναι συγκλονιστικό, αλλά μπορεί να έχουμε μπροστά μας τις βαθύτερες ρίζες των ανθρώπινων πολιτισμικών πρακτικών», πρόσθεσε ο Αμερικανός παλαιοανθρωπολόγος.Πάντως υπάρχουν ενδείξεις από το βαθύ ισπανικό σπήλαιο Σίμα ντε λος Χουέσος ότι οι Νεάντερταλ μπορεί να έκαναν κάτι ανάλογο με τους νεκρούς τους ακόμη παλιότερα, πριν από 400.000 χρόνια.Από κοινού πάντως οι δύο ανακαλύψεις του Homo naledi στη Νότια Αφρική πέρυσι και φέτος έχουν φέρει στο φως την πιο ολοκληρωμένη συλλογή απολιθωμάτων ενός είδους του γένους Homo, πέρα από το σύγχρονο «έμφρονα» άνθρωπο (Homo sapiens) και τους Νεάντερταλ. Συνολικά έχουν έως τώρα βρεθεί περίπου 2.000 απολιθώματα του Homo naledi από τουλάχιστον 18 άτομα, που είναι πολύ πιθανό να εμπλουτισθούν κι άλλο στο μέλλον.

ΨΗΛΑΦΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΘΑΥΜΑ(αντιγραφή από δημοσίευμα στο «ΒΗΜΑ» της  26-2-2017)

Η γοητεία που ασκεί το θαύμα της ζωής στους ανθρώπους είναι διαχρονική. Ηδη από τον 6ο αιώνα πΧ, οι έλληνες φιλόσοφοι πρότειναν το αβγό της κότας ως μοντέλο για τη μελέτη της εμβρυϊκής ανάπτυξης των ζώων. Οσο για την ανθρώπινη εμβρυϊκή ανάπτυξη, πρώτος ο Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.) ανέφερε τις δύο θεωρίες που προσπάθησαν να την εξηγήσουν. Σύμφωνα με την πρώτη το έμβρυο προϋπάρχει σαν μια μινιατούρα του ενηλίκου είτε στα σπερματοζωάρια του πατέρα είτε στα ωάρια της μητέρας και με την κατάλληλη διέγερση αρχίζει να αυξάνεται κατά τη διάρκεια της κύησης. Η δεύτερη, την οποία υποστηρίζει και ο ίδιος ο Αριστοτέλης, θεωρεί το έμβρυο μια αδιαφοροποίητη μάζα η οποία αναπτύσσεται με την πρoσθήκη νέων μελών. Ο αρχαίος έλληνας φιλόσοφος πίστευε ότι η μητέρα συνέβαλλε μόνο με την αδιαφοροποίητη μάζα, ενώ το σπέρμα του πατέρα παρείχε την ψυχή για τη δημιουργία το νέου όντος του οποίου το πρώτο όργανο ήταν η καρδιά.

Οπως πιθανόν γνωρίζουν όλοι όσοι έγιναν γονείς τα τελευταία χρόνια και είχαν την ευκαιρία να δουν, με τη βοήθεια των υπερήχων, το παιδί τους να αναπτύσσεται στη μήτρα της μητέρας του, πράγματι η καρδιά είναι το πρώτο ορατό όργανο στο μόλις μερικών χιλιοστών έμβρυο. Κατά τα άλλα, ο Αριστοτέλης δεν είχε και πολύ δίκιο. Ωστόσο, το μέγεθος του ανδρός ήταν τέτοιο ώστε οι απόψεις του να επικρατήσουν μέχρι και τον 16ο αιώνα μ.Χ.

Την εποχή εκείνη, ο άγγλος γιατρός Γουίλιαμ Χάρβεϊ (William Harvey, 1578-1657) άρχισε να πειραματίζεται με στόχο να αποδείξει την ορθότητα των θεωριών του Αριστοτέλη. Ο Χάρβεϊ ακολούθησε τον δρόμο που είχε ανοίξει λίγο νωρίτερα ο δάσκαλος του, ο Ιταλός Τζιρόλαμο Φαμπρίτσι (Girolamo Fabtici 1537-1619). Ο Φαμπρίτσι, ο οποίος είχε σπουδάσει ελληνικά στο Πανεπιστήμιο της Πάδουα, ήταν γνώστης της αρχαίας ελληνικής γραμματείας και είχε αρχίσει πρώτος την ανατομική μελέτη του πλακούντα των θηλαστικών αλλά και τη μελέτη της εμβρυϊκής ανάπτυξης στο αβγό του κοτόπουλου (λόγω της αφθονίας και της εύκολης πρόσβασης που παρείχε στο αναπτυσσόμενο έμβρυο), Ο Χάρβεϊ συνέχισε τον πειραματισμό με το κοτόπουλο αλλά επεκτάθηκε και στα ζαρκάδια προκειμένου να μελετήσει τα θηλαστικά.Παρά το γεγονός ότι οι συστηματικές μελέτες του,απέδειξαν πέρα από κάθε αμφιβολία ότι τα έμβρυα αναασπτύσσονται  βαθμηδόν, για περισσότερο από ένα αιώνα επικράτηαε η θεωρία, που ήθελε τα έμβρυα να είναι μικροσκοπικοί ενήλικοι. Η ανακάλυψη και η ευρεία του μικροσκοπίου, αντί να βοηθήσει στη διαλεύκανση, αρχικά μπέρδεψε ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Ετσι, η μελέτη των εντόμων, και ειδικότερα των αφίδων οι οποίες αναπαράγονται και με παρθενογένεση, όχι μόνο ενίσχυσε την παραπάνω θεωρία, αλλά την έκανε και μητρικοκεντρική. Τόση ήταν η δύναμη αυτής της υπόθεσης ώστε κάποιοι φυσιοδίφες να φτάσουν στο σημείο να υποθέσουν ότι όλη η ανθρωπότητα προϋπήρχε στις ωοθήκες της Εύας!

Μόλις στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, με την καθοριστικής σημασίας εργασία του Γερμανού Κάσπερ Φρίντριχ Βολφ (Casper Friedrich Wolf)1733-1794)το   πεδίο της εμβρυολογίας απαλλάσσεται από τις ανακριβείς θεωρίες και αρχίζει μια περίοδος συνεχούς άνθησης που διαρκεί μέχρι τις ημέρες μας. Κορυφαίες μορφές στην εμβρυολογία του 19ου αιώνα είναι ο Γερμανός Καρλ Ερνστ βον Μπάερ (Karl Ernst von Baer, 1792-1876) ο οποίος ανακάλυψε το ωάριο των θηλαστικών και οι Βίλχελμ Ρου (Wilhem Roux, 850-1924) και Χανς Ντρις (HANS DRIESCH, 1876-1941) οι οποίοι έθεσαν τις βάσεις της πειραματικής εμβρυολογίας.

Ο 20ός αιώνας υπήρξε πραγματικά ο χρυσός αιώνας της εμβρυολογίας χάρη τόσο στην ανάπτυξη ισχυρών μικροσκοπίων (τα οποία επέτρεψαν την σε βάθος ιστολογική παρατήρηση) όσο και στην ανάπτυξη της γενετικής και της μοριακής βιολογίας, οι οποίες επέτρεψαν το πέρασμα από την ιστολογική και κυτταρική παρατήρηση στη μελέτη των γονιδίων που καθορίζουν την εμβρυϊκή ανάπτυξη.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι το ανθρώπινο έμβρυο είναι ίσως το τελευταίο προπύργιο της εμβρυολογίας. Στην πλειονότητά του ο αρχικός εμβρυολογικός πειραματισμός έγινε σε ορατά έμβρυα όπως αυτά των βατράχων που γεμίζουν τα ρυάκια στην εποχή της αναπαραγωγής των αμφιβίων ή εύκολα προσβάσιμα έμβρυα όπως αυτά των πτηνών. Οσο για τα γονίδια που εμπλέκονται στην εμβρυϊκή ανάπτυξη, αυτά μελετήθηκαν συστηματικά στη μύγα του ξιδιού (Drosophila melanogaster) από τους βραβευμένους με ΝομπέλΚριστιάνε Νισλάιν-Φόλχαρτκαι Ερικ Βισχάους (Christine  Nusslein –Volhard  Eric F.Wiesschausίκα και στη συνέχεια αναζητήθηκαν σε άλλους οργανισμούς του ανθρώπου συμπεριλαμβανομένου.Και ενώ οι αρχικές μελέτες,γίνονταν σε ανθρώπινα έμβρυα, που είχαν αποβληθεί σήμερα οι ερευνητές, μπορούν να παρακολουθούν την ανάπτυξη ζωντανών εμβρύων, και μάλιστα χωρίς να ενοχλούν ή να θέτουν σε κίνδυνο την ύπαρξή τουσς.

Σε μια σταγόνα τα μυστικά της μήτρας (αντιγραφή από το «ΒΗΜΑ» της 26-2-2017)

Συμβαίνει κάθε μέρα σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης και ενώ είναι  και ενώ είναι. τόσο συνηθισμένο και φυσιολογικό φαινόμενο παραμένει ταυτόχρονα ένα θαύμα. Γιατί πώς αλλιώς μπορεί να περιγραφεί η δημιουργία ενός ανθρώπου; Πώς να μη θεωρηθεί θαύμα η «παραγωγή» 37,2 τρισεκατομμυρίων κυττάρων προερχομένων από τη σύντηξη ενός ωαρίου και ενός σπερματοζωαρίου μέσα στο συντομότατο διάστημα των 40 μόλις εβδομάδων.Και δεν είναι μόνο η ποσό¬τητα των κυττάρων που δημιουργεί τον θαυμασμό, αλλά και το γεγονός ότι αυτά διαφοροποιούνται και ταξινομούνται έτσι ώστε να δημιουργούν ιστούς και όργανα και εν τέλει ένα ολοκληρωμένο λειτουργικό άτομο.Περιττό να πούμε ότι το μέγα μυστήριο της ζωής έχει γίνει στόχος της περιέργειας των επιστημόνων, κυριολεκτικά από καταβολής πολιτισμένου κόσμου, με τον Αριστοτέλη να κάνει τις πρώτες υποθέσεις.Αλλά η ιστορική πορεία διαλεύκανσης του μυστηρίου αυτού μπορεί να παρομοιαστεί με το ξεφλούδισμα του κρεμμυδιού: μόλις οι ερευνητές αφαιρούσαν με τις ανακαλύψεις τους ένα πέπλο, το επόμενο τους έφραζε τον δρόμο. Φαίνεται όμως πως φτάνουμε σιγά-σιγά στην καρδιά της υπόθεσης, καθώς τώρα οι ερευνητές έχουν θέσει το καίριο ερώτημα και έχουν αρχίσει να παίρνουν απαντήσεις. Το ερώτημα συμπυκνώνεται στα εξής: «Πώς η καταγεγραμμένη στο ΟΝΑ γραμμική πληροφορία αξι¬οποιείται έτσι ώστε να παραχθεί ένας τρισδιάστατος οργανισμός, του οποίου μάλιστα η λειτουργικότητα προϋποθέτει ότι η εν λόγω πληροφορία-οδηγία εκτελέστηκε σε συγκεκριμένο χρόνο και από συγκεκριμένα κύτταρα;». Οσο για τις απαντήσεις, είναι η πρώτη φορά που αυτές προέρχονται από τη μελέτη του ανθρώπινου εμβρύου ενόσω αυτό μεγα-λώνει αμέριμνο στη μητρική  μήτρα χωρίς να υφίσταται καμία παρέμβαση      

ΣΤΟ αίμα της μαμάς

Ολα ξεκίνησαν πριν από 20 ακριβώς χρόνια, όταν ο Dennis Lo από το Κινεζικό Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ ανακάλυψε την πα¬ρουσία εμβρυϊκού DΝΑ στο αίμα της κυοφορούσης μητέ¬ρας, πράγμα που ανέφερε σε άρθρο του στην επιστημονική επιθεώρηση «The Lancet». Η πληροφορία αυτή άλλαξε τις απόψεις μας ως προς τη «στε-γανότητα» του πλακούντα και ήταν από μόνη της πολύ ση¬μαντική. Ωστόσο, εκείνη την εποχή δεν μπόρεσε να αξιοποιηθεί περαιτέρω, καθώς η τεχνολογία ανάγνωσης του DΝΑ δεν ήταν και τόσο εξελιγμένη. Με την πάροδο του χρόνου όμως αναπτύχθηκαν ολοένα και πιο εξελιγμένες τεχνικές εντοπισμού και μελέτης του εμβρυϊκού γενετικού υλικού (DΝΑ και RΝΑ) στο αίμα της μητέρας, έτσι ώστε σήμερα αυτό να αποτελεί τον καλύτερο πληροφοριοδότη μας για τα τεκταινόμενα στον πάντα προστατευμένο ιδιωτικό χώρο όπου αναπτύσσεται το έμβρυο.

Τι μπορούμε να μάθουμε λοιπόν από λίγες σταγόνες μητρικού αίματος μέσα στο οποίο κολυμπούν θραύσμα¬τα εμβρυϊκού γενετικού υλικού; Το πρώτο πράγμα που μπόρεσαν να εντοπίσουν οι επιστήμονες, με πιστότητα τέτοια που να μπορεί να αξιοποιηθεί διαγνωστικά, ήταν αν το έμβρυο έφερε χρωμοσω-μικές ανωμαλίες, όπως παρα-είγματος χάριν αν είχε τρία αντί για δύο χρωμοσώματα 21 και άρα έπασχε από σύνδρομο Ντάουν. Σύντομα όμως πέρασαν από τα χρωμοσώματα στην ίδια την αλυσίδα τουDΝΑ και μπορούν πια να ανασυνθέτουν ολόκληρο το εμβρυϊκό γονιδίωμα και να αναζητούν σε αυτό ακόμη και αλλαγές ενός και μόνο γράμματος που θα μπορούσαν να σημάνουν σοβαρές ασθένειες.

Χαρακτηριστικό της έκτασης που έχει πάρει σήμερα η μελέτη του βρεφικού DΝΑ που εντοπίζεται στο μητρικό αίμα είναι ένα από τα ερευνητικά προγράμματα του Ινστιτούτου Sanger στη Βρετανία (το οποίο έχοντας πρωτοστατήσει στην από ι δικοποίηση του ανθρωπίνου γονιδιώματος, συνεχίζει να πρωτοπορεί στη γονιδιωματική). Εκεί ο Μάθιου Χερλς (Mathew Hurles) και οι συνεργάτες του μελετούν τα γονΐδιώματα 1.000 εμβρύων τα οποία όταν εξετάστηκαν με υπερήχους διαπιστώθηκε ότι φέρουν μορφολογικές ανωμαλίες. Από τη συγκριτική μελέτη αυτών των γονιδιωμάτων με εκείνα υγιών εμβρύων, οι βρετανοί ερευνητές ελπίζουν να εντοπίσουν τα γονίδια που ευθύνονται για τις μορφολογικές ανωμαλίες, πράγμα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε καλύτερα δια¬γνωστικά εργαλεία για την έγκαιρη ανίχνευση και ίσως την πρόληψη τους.

Το RΝΑ μιλάει!

Μπορεί οι οδηγίες για τη δημιουργία ενός ανθρώπου να είναι γραμμένες στη γλώσσα του DΝΑ, αλλά όπως γνωρίζουν πολύ καλά οι βιολόγοι την καλύτερη πληροφορία για το πώς και πότε αξιοποιούνται αυτές οι οδηγίες μπορούν να την πάρουν από το RΝΑ. Ο λόγος για αυτό είναι η ίδια η λειτουργία του κυττάρου: όλα τα κύτταρα μας περιέχουν ολόκληρη τη γενετική πληροφορία, αλλά σε κάθε δεδομένη στιγμή χρησιμοποιούν μόνο ένα μέρος αυτής και το πρώτο πράγμα που συμβαίνει όταν ένα τμήμα DΝΑ χρησιμοποιείται είναι η παραγωγή συγκεκριμένων μορίων RΝΑ (τα οποία γεννώνται με καλούπι το προς αξιοποίηση DΝΑ). Στην πραγματικότητα το RΝΑ είναι το ενδιάμεσο μόριο που καθιστά δυνατή τη μετάφραση της γραμμικής πληροφορίας του DNA στο τρισδιάστατο ανθρώπινο σώμα.

Θα μπορούσε κανείς να παρομοιάσει την εμβρυϊκή ανάπτυξη με ένα κονσέρτο, όπου όλη η ορχήστρα είναι παρούσα αλλά μόνο συγκεκριμένα όργανα παίζουν σε μια δεδομένη στιγμή και η μουσική που φτάνει στα αφτιά μας μάς αποκαλύπτει την ταυτότητα του κάθε οργάνου. Αντιστοίχως, καθώς το έμβρυο δημιουργείται, γονίδια ενεργοποιούνται και απενεργοποιούνται συνεχώς, και η παρουσία ή ι απουσία συγκεκριμένων μορίων RΝΑ «ψιθυρίζει στα χαρτιά» των ερευνητών το τι συμβαίνει σε κάθε αναπτυξιακό στάδιο Τα μόρια αυτά, παρά το γεγονός ότι είναι μικρότερα και πολύ πιο ευαίσθητα από τα μόρια DΝΑ, μπορούν πια να εντοπίζουν οι ερευνητές στο μητρικό αίμα και αυτό τους έχει επιτρέψει για πρώτη φορά στην Ιστορία να γνωρίζουν τι συμβαίνει σε γονιδιακό επίπεδο σε ένα ζωντανό αναπτυσσόμενο έμβρυο!

Η εν λόγω τεχνολογία, αν και υφίσταται, δεν έχει εξελιχθεί τόσο ώστε να γίνει ρουτίνα. Ετσι, οι πρώτες πληροφορίες σχετικά με τη διαφορική ενεργοποίηση των γονιδίων που προήλθαν από τη μελέτη του RΝΑ δεν έγιναν σε δείγματα μητρικού αίματος αλλά σε δείγματα αμνιακού υγρού τα οποία λαμβάνονται από αμνιοκέντηση, καθώς και σε δείγματα που λαμβάνονται κατά τη γέννηση με καισαρική τομή. Αυτά, παράλληλα με τα δείγματα μητρικού αίματος, έχουν επιτρέψει στην Ντιάνα Μπιάνκι (Diana Bianchiί) και στους συνεργάτες της στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ να αποκτή¬σουν μια πολύ καλή εικόνα του γονιδιακού ρεπερτορίου της εμβρυϊκής ανάπτυξης, και ειδικότερα του δευτέρου και του τρίτου τριμήνου

.

Προετοιμασία εξόδου!

Οπως αναφέρεται στο σχετικό άρθρο της στην επιστημονική επιθεώρηση PNAS, τα έμβρυα που ολοκληρώνουν την ανάπτυξη τους και ετοιμάζονται για τη μεγάλη έξοδο ενεργο¬ποιούν τα γονίδια που θα τους χρειαστούν: εκείνα που σχετίζονται με τη λειτουργία των ματιών, του αναπνευστικού και του γαστρεντερικού συστήματος (αφού για πρώτη φορά θα εισπνεύσουν αέρα και θα λάβουν τροφή), γονίδια του ανοσοποιητικού (που δεν χρειάζονταν στο αποστειρωμένο περιβάλλον της μήτρας), γονίδια της όσφρησης που θα τους επιτρέψουν να αναγνωρίζουν τη μυρωδιά της μητέρας τους (ικανότητα ζωτικής σημασίας για την επιβίωση όταν ο άνθρωπος ήταν πρωτόγονος).

Στο πίσω μέρος του μυαλού των ερευνητών που μελετούν την εμβρυϊκή ανάπτυξη είναι πάντοτε η πρόληψη και η θεραπεία γενετικών ασθενειών ή ασθενειών που προκύπτουν από τις συνθήκες που επικρατούν κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη. Σύμφωνα με το άρθρο της, η Μπιάνκι μελετώντας δείγματα αμνιακού υγρού από έμβρυα με σύνδρομο Ντάουν διαπίστωσε ότι τα γονίδια που ενεργοποιούνται ως αποτέλεσμα της παρουσίας ενός ακόμη χρωμοσώματος δεν σχετίζονται μόνο με αυτό το χρωμόσωμα αλλά προέρχονται απ* όλο το γονιδί-ωμα. Βασισμένη στα ευρήματα της, η ερευνήτρια δοκιμάζει σε μοντέλα ζώων φάρμακα τα οποία θα μπορούσαν να μετριάσουν τις επιπτώσεις του συνδρόμου.

Πλακούντας:ο γνωοτός-άγνωστος

Ενα από τα λιγότερο μελετημένα όργανα ήταν μέχρι πρότινος ο πλακούντας, καθώς οι ερευνητές τον μελετούσαν μόνο όταν ολοκλήρωνε το έργο του και πεταγόταν αμέσως μετά τη γέννηση. Η μελέτη του με τη βοήθεια του ΚΝΑ έχει αποκαλύψει τον πολυσύνθετο ρόλο του. Ετσι αμερικανοί ερευνητές του Πανεπιστημίου Ροκφέλερ στη Νέα Υόρκη έχουν εντοπίσει γονίδια τα οποία σχε-τίζονται με τη δυσλειτουργία του πλακούντα στην περίπτωση της προεκλαμψίας, μιας επικίνδυνης για τη ζωή της μητέρας επιπλοκής, και ελπίζουν να δημιουργήσουν ένα τεστ έγκαιρης διάγνωσης της. Αντι¬στοίχως, καναδοί ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά έχουν καταγράψει τις συνεχείς ενεργοποιήσεις και απενεργοποιήσεις στον πλακούντα γονιδίων του ανοσοποιητικού συστήματος, πράγμα που σημαίνει ότι το όργανο αυτό παίζει καθοριστικό ρόλο στο να μην απορριφθεί το έμβρυο από το ανοσοποιητικό σύστημα της μητέρας. (Με δεδομένο το γεγονός ότι το έμβρυο είναι γενετικά ένα μείγμα μητρικών και πατρικών «συστατικών» είναι απορίας άξιον το ότι το ανοσοποιητικό της μητέρας δεν το αναγνωρίζει ως ξένο σώμα και δεν κινείται εναντίον του!) Από τις μελέτες αυτές προέκυψε και η επιβεβαίωση ότι το μητρικό κάπνισμα επιδρά στο έμβρυο αυξάνοντας την πιθανότητα του αυτό να εμφανίσει αναπνευστικά προβλήματα αλλά και παχυσαρκία όταν γεννηθεί. Οι ερευνητές διαπίστωσαν σημαντικές μεταβολές στην ενεργοποίηση των γονιδίων του πλακούντα μεταξύ καπνιστριών και μη καπνιστριών.

Δεν χωρεί αμφιβολία ότι το πεδίο της εμβρυολογίας έχει μπει σε μια κοσμογονική περίοδο. Αλλά πρώτοι οι ερευνητές σημειώνουν ότι η δυνατότητα μας να παρακολουθούμε σε μια εκδοχή τα γονίδια δεν σημαίνει απαραιτήτως και πως έχουμε την ικανότητα να ερμηνεύουμε όλα τα ευρήματα. Χαρακτηριστική είναι η παράγραφος στο τελευταίο άρθρο του Ντένις Λο. Ο άνθρωπος που πρώτος ανεκάλυψε την παρουσία εμβρυϊκού DNA στο μητρικό αίμα και που στη συνέχεια συνέβαλε καθοριστικά στη βελτίωση των τεχνικών εντοπισμού του σημειώνει: «Παρά το γεγονός ότι έχουμε την τεχνολογική δυνατότητα να ανιχνεύουμε στο μητρικό αίμα μεταλλάξεις οι οποίες υπάρχουν μόνο στο έμβρυο, η εξήγηση της κλινικής σημασίας καθεμιάς από αυτές τις μεταλλάξεις είναι μια τεράστια πρόκληση η οποία απαιτεί τη συνεχή βελτίωση της κατανόησης μας για το ανθρώπινο γονιδίωμα».

Η γοητεία που ασκεί το θαύμα της ζωής στους ανθρώπους είναι διαχρονική. Ηδη από τον 6ο αιώνα πΧ, οι έλληνες φιλόσοφοι πρότειναν το αβγό της κότας ως μοντέλο για τη μελέτη της εμβρυϊκής ανάπτυξης των ζώων. Οσο για την ανθρώπινη εμβρυϊκή ανάπτυξη, πρώτος ο Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.) ανέφερε τις δύο θεωρίες που προσπάθησαν να την εξηγήσουν. Σύμφωνα με την πρώτη το έμβρυο προϋπάρχει σαν μια μινιατούρα του ενηλίκου είτε στα σπερματοζωάρια του πατέρα είτε στα ωάρια της μητέρας και με την κατάλληλη διέγερση αρχίζει να αυξάνεται κατά τη διάρκεια της κύησης. Η δεύτερη, την οποία υποστηρίζει και ο ίδιος ο Αριστοτέλης, θεωρεί το έμβρυο μια αδιαφοροποίητη μάζα η οποία αναπτύσσεται με την πρoσθήκη νέων μελών. Ο αρχαίος έλληνας φιλόσοφος πίστευε ότι η μητέρα συνέβαλλε μόνο με την αδιαφοροποίητη μάζα, ενώ το σπέρμα του πατέρα παρείχε την ψυχή για τη δημιουργία το νέου όντος του οποίου το πρώτο όργανο ήταν η καρδιά.

Οπως πιθανόν γνωρίζουν όλοι όσοι έγιναν γονείς τα τελευταία χρόνια και είχαν την ευκαιρία να δουν, με τη βοήθεια των υπερήχων, το παιδί τους να αναπτύσσεται στη μήτρα της μητέρας του, πράγματι η καρδιά είναι το πρώτο ορατό όργανο στο μόλις μερικών χιλιοστών έμβρυο. Κατά τα άλλα, ο Αριστοτέλης δεν είχε και πολύ δίκιο. Ωστόσο, το μέγεθος του ανδρός ήταν τέτοιο ώστε οι απόψεις του να επικρατήσουν μέχρι και τον 16ο αιώνα μ.Χ.

Την εποχή εκείνη, ο άγγλος γιατρός Γουίλιαμ Χάρβεϊ (William Harvey, 1578-1657) άρχισε να πειραματίζεται με στόχο να αποδείξει την ορθότητα των θεωριών του Αριστοτέλη. Ο Χάρβεϊ ακολούθησε τον δρόμο που είχε ανοίξει λίγο νωρίτερα ο δάσκαλος του, ο Ιταλός Τζιρόλαμο Φαμπρίτσι (Girolamo Fabtici 1537-1619). Ο Φαμπρίτσι, ο οποίος είχε σπουδάσει ελληνικά στο Πανεπιστήμιο της Πάδουα, ήταν γνώστης της αρχαίας ελληνικής γραμματείας και είχε αρχίσει πρώτος την ανατομική μελέτη του πλακούντα των θηλαστικών αλλά και τη μελέτη της εμβρυϊκής ανάπτυξης στο αβγό του κοτόπουλου (λόγω της αφθονίας και της εύκολης πρόσβασης που παρείχε στο αναπτυσσόμενο έμβρυο), Ο Χάρβεϊ συνέχισε τον πειραματισμό με το κοτόπουλο αλλά επεκτάθηκε και στα ζαρκάδια προκειμένου να μελετήσει τα θηλαστικά.Παρά το γεγονός ότι οι συστηματικές μελέτες του,απέδειξαν πέρα από κάθε αμφιβολία ότι τα έμβρυα αναασπτύσσονται  βαθμηδόν, για περισσότερο από ένα αιώνα επικράτηαε η θεωρία, που ήθελε τα έμβρυα να είναι μικροσκοπικοί ενήλικοι. Η ανακάλυψη και η ευρεία του μικροσκοπίου, αντί να βοηθήσει στη διαλεύκανση, αρχικά μπέρδεψε ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Ετσι, η μελέτη των εντόμων, και ειδικότερα των αφίδων οι οποίες αναπαράγονται και με παρθενογένεση, όχι μόνο ενίσχυσε την παραπάνω θεωρία, αλλά την έκανε και μητρικοκεντρική. Τόση ήταν η δύναμη αυτής της υπόθεσης ώστε κάποιοι φυσιοδίφες να φτάσουν στο σημείο να υποθέσουν ότι όλη η ανθρωπότητα προϋπήρχε στις ωοθήκες της Εύας!

Μόλις στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, με την καθοριστικής σημασίας εργασία του Γερμανού Κάσπερ Φρίντριχ Βολφ (Casper Friedrich Wolf)1733-1794)το   πεδίο της εμβρυολογίας απαλλάσσεται από τις ανακριβείς θεωρίες και αρχίζει μια περίοδος συνεχούς άνθησης που διαρκεί μέχρι τις ημέρες μας. Κορυφαίες μορφές στην εμβρυολογία του 19ου αιώνα είναι ο Γερμανός Καρλ Ερνστ βον Μπάερ (Karl Ernst von Baer, 1792-1876) ο οποίος ανακάλυψε το ωάριο των θηλαστικών και οι Βίλχελμ Ρου (Wilhem Roux, 850-1924) και Χανς Ντρις (HANS DRIESCH, 1876-1941) οι οποίοι έθεσαν τις βάσεις της πειραματικής εμβρυολογίας.

Ο 20ός αιώνας υπήρξε πραγματικά ο χρυσός αιώνας της εμβρυολογίας χάρη τόσο στην ανάπτυξη ισχυρών μικροσκοπίων (τα οποία επέτρεψαν την σε βάθος ιστολογική παρατήρηση) όσο και στην ανάπτυξη της γενετικής και της μοριακής βιολογίας, οι οποίες επέτρεψαν το πέρασμα από την ιστολογική και κυτταρική παρατήρηση στη μελέτη των γονιδίων που καθορίζουν την εμβρυϊκή ανάπτυξη.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι το ανθρώπινο έμβρυο είναι ίσως το τελευταίο προπύργιο της εμβρυολογίας. Στην πλειονότητά του ο αρχικός εμβρυολογικός πειραματισμός έγινε σε ορατά έμβρυα όπως αυτά των βατράχων που γεμίζουν τα ρυάκια στην εποχή της αναπαραγωγής των αμφιβίων ή εύκολα προσβάσιμα έμβρυα όπως αυτά των πτηνών. Οσο για τα γονίδια που εμπλέκονται στην εμβρυϊκή ανάπτυξη, αυτά μελετήθηκαν συστηματικά στη μύγα του ξιδιού (Drosophila melanogaster) από τους βραβευμένους με ΝομπέλΚριστιάνε Νισλάιν-Φόλχαρτκαι Ερικ Βισχάους (Christine  Nusslein –Volhard  Eric F.Wiesschausίκα και στη συνέχεια αναζητήθηκαν σε άλλους οργανισμούς του ανθρώπου συμπεριλαμβανομένου.Και ενώ οι αρχικές μελέτες,γίνονταν σε ανθρώπινα έμβρυα, που είχαν αποβληθεί σήμερα οι ερευνητές, μπορούν να παρακολουθούν την ανάπτυξη ζωντανών εμβρύων, και μάλιστα χωρίς να ενοχλούν ή να θέτουν σε κίνδυνο την ύπαρξή τους.

 Ο άνθρωπος τού Νεάντερνταλ και  εμείς.

Ο άνθρωπος τού Νεάντερνταλ ( Homo neanderthalensis )εμφανίστηκε  πριν από 400.000. Χαρακτηρίζεται και ως Homo sapiens neanderthalensis, καθώς υπάρχει αντιπαράθεση σχετικά με την περιγραφή τού Νεάντερταλ ως ξεχωριστό είδος, ή υποείδος τού H. sapiens.  Παρόλο που η επιστημονική κοινότητα δεν έχει καταλήξει ακόμα σε κάποιο συμπέρασμα, έρευνες πάνω στο μιτοχονδριακό DNA υποδεικνύουν πως δεν έγινε κάποια σημαντική μεταφορά γονιδίων μεταξύ H. neanderthalensis και H. sapiens, και κατά συνέπεια, τα δύο είδη μοιράστηκαν τον τελευταίο κοινό πρόγονο τους 660.000 πριν. Το 1997, ο ερευνητής Μαρκ Στόουνκινγκ είπε: "Τα αποτελέσματα τής έρευνας πάνω στο μιτοχονδριακό DNA οστών των Νεάντερταλ] υποδεικνύουν πως οι Νεάντερταλ δεν συνέβαλαν στο μιτοχονδριακό DNA των σύχρονων ανθρώπων… Οι Νεάντερταλ δεν είναι πρόγονοι μας." Όμως, το 2010 η αποκρυπτογράφηση τού γονιδιώματος των Νεάντερταλ έδειξε πως υπήρξε διασταύρωση με τον H. sapiens περίπου 75.000 χρόνια πριν (αφότου ο H. sapiens μετακινήθηκε έξω από την Αφρική, αλλά πριν χωριστεί ο πληθυσμός σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Ασία. Πιθανότατα συνυπήρξαν στην Ευρώπη για τουλάχιστον 10.000 χρόνια,όπως και πιο κάτω γράφεται.

 Oι περισσότεροι μελετητές  δέχονται πώς ο΄άνθρωπος του Νεάντερνταλ δεν είχε το χάρισμα της γλώσσας,βασιζόμενοι στην υπόθεση πώς το φωνητικό του σύστημα  δεν ήταν πλήρως προσαρμοσμένο στις ανάγκες τής ομιλίας

Σύμφωνα με είδηση της εφημερίδας «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» που δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο την 14- Φεβρουαρίου 2016 υπάρχει γενετική επιβάρυνση τού ανθρώπου του Νεάντερνταλ, επί του σύγχρονου ανθρώπου.

Παραθέτουμε αυτούσιο το σχετικό κείμενο:

Προβλήματα υγείας, κληρονομιά από το DNA των Νεάντερταλ

ΝΑΣΒΙΛ, Τενεσί. Την υγεία τού σύγχρονου ανθρώπου συνεχίζει να επηρεάζει η γενετική του συγγένεια με τον άνθρωπο τού Νεάντερταλ, όπως έδειξε συγκριτική μελέτη γενετικού υλικού στο Πανεπιστήμιο Βάντερμπιλτ των ΗΠΑ.Η σύγκριση τού DNA των Νεάντερταλ με αυτό των σύγχρονων Ευρωπαίων έδειξε ότι ο Νεάντερταλ ευθύνεται για πολλά προβλήματα υγείας του σύγχρονου ανθρώπου, όπως καρδιακά νοσήματα, τον εθισμό στη νικοτίνη, ψυχιατρικές νόσους, όπως την κατάθλιψη, αλλά και την ακράτεια, τους κάλους των ποδιών και τις προκαρκινικές δερματικές κακώσεις.Τα δερματικά προβλήματα, καθώς και η κατάθλιψη, σχετίζονται άμεσα με την έκθεση του ατόμου στον ήλιο, αφού αυτή ευνοεί την έκκριση ωφέλιμης για τη διάθεση, αλλά βλαβερής για το δέρμα, σεροτονίνης.Η μετακίνηση των Νεάντερταλ από το νότιο στο βόρειο ημισφαίριο επηρέασε έτσι τη γενετική τους σύνθεση, μεταδίδοντας τις ευαισθησίες αυτές και στον σύγχρονο άνθρωπο.Η γενετική προδιάθεση των Νεάντερταλ για ταχύτερη πήξη του αίματος τους ευνόησε όταν αυτοί μετακινήθηκαν βόρεια, προκειμένου να αναπτύξουν αντοχές σε νέα παθογόνα.

Για περισσότερα: http://www.multi-news.gr/kathimerini-provlimata-igias-klironomia-apo-dna-ton-neantertal/#ixzz407QC8oBU .

 Ανεξαρτήτως και πέρα από τις παραπάνω απόψεις  η  ύπαρξη του δεν μπορεί να θεωρηθεί σήμερα, αδιάφορη  για την ιστορία  και την συγκρότηση,τού σύγχρονου ανθρώπου ανθρώπου.

Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στην γαλλική εφημερίδα Le Monde την 31-1-2014,υποστηρίζεται πώς όλοι μας  έχουμε μέσα  μας κάτι από τον άνθρωπο τού Νεάντερνταλ. Σύμφωνα με τη δημοσίευση αυτή,η εκτίμηση είναι ότι, οι άνθρωποι ευρωπαικής ή ασιατικής καταγωγής έχουν κληρονομήσει κατά μέσον όρο,1 έως 3% από το γονιδίωμα τού   «εξαδέλφου» τους, τού οποίου το είδος εξαφανίστηκε εδώ και 30.000 χρόνια. Ο Homo sapiens  αφρικανικής καταγωγής δεν έχει διόλου ή ελάχιστα ίχνη από το DNA  τού ανθρώπου τού Νεάντερνταλ γιατί δεν υπήρξε επαφή μαζύ του.(πιο κάτω παρατίθεται και αντίθετη άποψη,κατά την οποία τέτοια επαφή πιθανώς υπήρξε).Αν εξετάσει κανείς όλα αυτά σε ατομική κλίμακα η κληρονομία αυτή εμφανίζεται ισχνή, αλλά συμφώνως με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε την 29 Ιανουαρίου 2014,στο αμερικανικό περιοδικό Science, αν υπολογίσει κανείς,όλα τα κομμάτια τού DNA που υπάρχουν διασκορπισμένα στα άτομα ευρωπαικής ή ασιατικής καταγωγής, καταλήγει σ΄ένα σύνολο 20 % τού γονιδιώματος  τού Neandertal που υπάρχει στο σύγχρονο πληθυσμό.(Άλλη εκτίμηση   δίνει ποσοστό 25%) Η βρεταννική επιθεώρηση Nature δημοσίευσε την ίδια μέρα,μια άλλη μελέτη,τού David Reich (Πανεπιστήμιο Harvard,Η.Π.Α.). Και οι δύο μελέτες,καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι,  η Νεαντερνταλική κληρονομία είναι μεγαλύτερη από τις προβλέψεις. Κατά τους ερευνητές τούτο πρέπει να οφείλεται στο ότι, ο σύγχρονος άνθρωπος,απέβαλε από την γενετική κληρονομία του, τα στοιχεία τού ανθρώπου τού Neandertal που τού ήσαν επιβλαβή, ως αποτέλεσμα φυσικής επιλογής,με ανιστάθμισμα,αυτό που εξακολουθεί  ,να υπάρχει να  είναι πλεονέκτημα προσαρμογής.Ετσι οι δύο μελέτες αναφέρουν  ότι, τα γονίδια  που επηρεάζουν τα χαρακτηριστικά τού δέρματος διατηρήθηκαν.Υπάρχει ο πειρασμός να σκεφθεί κανείς ότι, ο άνθρωπος τού Νεάντερνταλ,είχε ήδη προσαρμοσθεί σ΄ένα μη αφρικανικό περιβάλλον και μεταβίβασε το γενετικό αυτό πλεονέκτημα στον άνθρωπο,όπως λέγει ο David Reich,μετά από έρευνες που έγιναν υπό την διεύθυνσή του και δημοσιεύτηκαν στα επιστημονικά περιοδικά «Science» και «Nature», σύμφωνα με το BBC, το πρακτορείο Reuters και το «New Scientist».Οπως προκύπτει απ΄αυτές η  Νεαντερνταλική κληρονομικότητα,είναι περισσότερο συνδεδεμένη,με την κερατίνη, μια πρωτείνη, που  σχετίζεται με την αντίσταση,τού δέρματος,των μαλλιών και των ονύχων  και επιτρέπει καλύτερη προστασία σε  ψυχρά περιβάλλοντα.Τέτοιες κληρονομικές επιδράσεις ενδεχομένως έχουν επίσης   σχέση με ασθένειες όπως ο διαβήτης  και η νόσος τού Crohn,ενώ δεν ανιχνεύθηκαν επιδράσεις κληρονομικές στούς όρχεις και το χρωμόσωμα Χ. Αν το τελευταίο συνέβαινε ίσως συνιστούσε  απειλή για την  αρσενική γονιμότητα, και θα διαγράφηκε με την την φυσική επιλογή. Τα απομεινάρια τού DNA των Νεάντερταλ στο γονιδίωμα των σημερινών ανθρώπων (Homo sapiens) σχετίζονται εκτός άλλων  με γονίδια που προκαλούν ,  τον ερυθηματώδη λύκο, την αυτοάνοση χολική κίρρωση, την μακρόχρονη κατάθλιψη. Αποτελεί έκπληξη για τους επιστήμονες ότι, ένα γονίδιο που «εμποδίζει» τους σημερινούς ανθρώπους να κόψουν το κάπνισμα, φαίνεται να έχει νεαντερτάλια καταγωγή.

Οι σημερινοί άνθρωποι μη αφρικανικής καταγωγής έχουν κληρονομήσει περίπου το 2% των γονιδίων από τους Νεάντερταλ, μετά από επιμειξίες που συνέβησαν πριν από 40.000 έως 80.000 χρόνια στην Ευρώπη και την Ασία.Δείχνουν επίσης οι έρευνες αυτές ότι, στην πορεία τής εξέλιξης, άλλα από τα γονίδια των Νεάντερταλ προσαρμόστηκαν καλά στον ανθρώπινο οργανισμό βοηθώντας στην επιβίωση τού Homo sapiens όλα αυτά τα χρόνια, άλλα όμως όχι, δημιουργώντας αντίθετα την τάση για διάφορες αρρώστιες.Οι ερευνητές -μεταξύ των οποίων  ο κορυφαίος γερμανός παλαιογενετιστής Σβάντε Πάαμπο τού Ινστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Max Planck στη Λειψία( ο οποίος είχε γίνει διάσημος όταν παρουσίασε το πρώτο πλήρες γονιδίωμα των Νεάντερταλ) ανέλυσαν και συνέκριναν τα γονιδίωματα 846 ανθρώπων μη αφρικανικής καταγωγής, 176 από την υποσαχάρια Αφρική (όπου στο παρελθόν οι πρόγονοί τους δεν είχαν έλθει σε επαφή με Νεάντερταλ), καθώς και ενός Νεάντερταλ που ζούσε πριν από 50.000 χρόνια. Όπως διαπιστώθηκε, οι Ασιάτες έχουν κληρονομήσει περισσότερα γονίδια από τους Νεάντερταλ σε σχέση με τους Ευρωπαίους.

Το DNA των Νεάντερταλ είναι άνισα διεσπαρμένο στο γενετικό υλικό των σημερινών ανθρώπων, με μερικές περιοχές πολύ «φορτωμένες» με την γενετική κληρονομιά των πρώτων και άλλες «έρημες» (κυρίως στο χρωμόσωμα Χ και στα γονίδια των ανδρικών γεννητικών οργάνων). Παραμένει άγνωστο, προς το παρόν, κατά πόσο οι ίδιοι οι Νεάντερταλ έπασχαν από παρόμοιες νόσους με τους σύγχρονους ανθρώπους. Στις ειδήσεις  από το διαδίκτυο διάβασα την 23 Ιουνίου 2015, ότι ,φαίνεται πώς ο Homo sapiens είχαν σεξουαλικές επαφές με τον Homo neanderthalensis στην περιοχή της Ευρώπης. Συγκεκριμένα η σιαγόνα ενός άνδρα που έζησε στην περιοχή τής Ρουμανίας πριν από περίπου 40.000 χρόνια, όταν ο Homo sapiens άρχισε να εξαπλώνεται στην ευρωπαϊκή ήπειρο, βρέθηκε να περιέχει τριπλάσιο DNA των Νεάντερταλ σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο σύγχρονο άνθρωπο έχει εξεταστεί ως σήμερα. Τούτο αποκαλύπτουν γενετικές αναλύσεις στα οστά ενός από τους πρώτους Ευρωπαίους που γνωρίζουμε. Η ανακάλυψη,  δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature». Επιπλέον, οι αναλύσεις έδειξαν ότι, το νεαντερτάλιο DNA υπήρχε σε μεγάλα κομμάτια, και καταλάμβανε μεγάλο μέρος, έως και 50%, ορισμένων χρωμοσωμάτων. Αυτό αποτελεί ισχυρή ένδειξη ότι, η επιμειξία ήταν σχετικά πρόσφατη, αφού με την πάροδο των γενεών το νεαντερτάλιο DNA θα περιοριζόταν σε όλο και μικρότερα κομμάτια. Ως προς συνύπαρξη,τού σημερινού ανθρώπου μέ τον Νεαντερνάλιο,μελέτη που δημοσιεύθηκε τέλη Ιανουαρίου τού 2015  και με βάση ανακαλύψεις που έγιναν τον Οκτώβριο τού 2014,δέχεται ως πιθανή την συνύπαρξη  αυτή, τού προγόνου τού σημερινού ανθρώπου με τον Νεντερντάλιο.

(Περισσότερα στο Παράρτημα υπό τον τίτλο¨  « Les humains et Néandertal ont vécu ensemble en Israël il y a 55 000 ans»)

 Πάντως η  αλληλεπίδραση μεταξύ  σημερινού ανθρώπου και Νεανεντάλιου, συμφώνως με είδηση που δημοσιεύθηκε  στη εφημερίδα  Le Monde την 13-11-2016, παρουσιάζει ένα παράδοξο.Οτι,ενώ,εμφανίζονται στοιχεία στο ανθρώπινο  γονιδίωμα  από τον άνθρωπο του Νεάντερνταλ,δεν ισχύει και το αντίστροφο  ,σαν να φαίνεται ότι τέτοια στοιχεία ,που υπήρχαν από τις διασταυρώσεις,εξέλιπαν. Μερικά στοιχεία  γονιδιώματος του σύγχρονου ανθρώπου,ελλείπουν από το αντίστοιχο γονιδίωμα του Νεαντερντάλιου., Ως πιθανή εξήγηση δίνεται ότι ,ο πληθυσμός των Νεαντερντάλιων ήταν πολύ μικρότερος(για μερικούς κατά 4/5) έναντι των πληθυσμών του σημερινού ανθρώπου και ίσως ορισμένα στοιχεία  βλαπτικά  εξαφανίστηκαν μέσω της φυσικής επιλογής.Επίσης οι επιστήμονες,δεν είναι σύμφωνοι αν  ο άνθρωπος  τού Νεάντερνταλ και  ο σημερινός   άνθρωπος,αποτελούν ή όχι ένα είδος.Τέλος ως προς τη  τύχη των Νεάντερντάλιων,μερικοί υποστηρίζουν ότι, δεν εξαφανίστηκαν,αλλά απλώς απορροφήθηκαν από τους  σημερινούς ανθρώπους,άποψη που επίσης δεν γίνεται ομόφωνα δεκτή.

(Περισσότερα στο Παράρτημα υπό « O άνθρωπος του Νεάντερνταλ και εμείς»)

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει πάντως ότι, τα δύο συγγενικά είδη είχαν επιμειχθεί στη Μέση Ανατολή πριν από περίπου 50 με 60 χιλιάδες χρόνια, λίγο μετά τη μεγάλη έξοδο του σύγχρονου ανθρώπου από την Αφρική. Λόγω αυτής τής διασταύρωσης, όλοι οι σημερινοί άνθρωποι εκτός της Αφρικής φέρουν 1% με 3% γονίδια Νεάντερταλ.

Η περίπτωση τού αρχαίου Ευρωπαίου από τη Ρουμανία «είναι η μόνη επιμειξία στην Ευρώπη που γνωρίζουμε ως τώρα» λέει ο Σβάντε Πάαμπο, Ο Πάαμπο ήταν επικεφαλής τής νέας μελέτης, η οποία εξετάζει μια σιαγόνα που βρέθηκε το 2002 στο σπήλαιο Οάσε τής νοτιοδυτικής Ρουμανίας. Χρονολογήθηκε στα 37 με 42 χιλιάδες χρόνια, και αποτελεί μια από τις αρχαιότερες ενδείξεις παρουσίας σύγχρονου ανθρώπου στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Δείγμα από το εσωτερικό των δοντιών που ελήφθη με τη βοήθεια οδοντιατρικού τροχού υποβλήθηκε σε γενετικές αναλύσεις, οι οποίες αποκάλυψαν ότι, το 6% με 9% του γονιδιώματος του αρχαίου Ευρωπαίου ήταν DNA των Νεάντερταλ.

Η διεθνής ερευνητική ομάδα εκτιμά ότι, η διασταύρωση είχε συμβεί τέσσερις με έξι γενιές νωρίτερα, ή περίπου δύο αιώνες. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το σεξαπίλ των Νεάντερταλ δεν στάθηκε ικανό να τους κρατήσει στη ζωή. Ο εξάδελφός μας, ο οποίος βασίλευε στην Ευρώπη για περίπου 600.000 χρόνια πριν από την άφιξή μας, εξαφανίστηκε μυστηριωδώς πριν από περίπου 35.000 χρόνια.Αυτό σημαίνει ότι τα δύο είδη συνυπήρχαν στην Ευρώπη για περίπου πέντε χιλιετίες, χωρίς όμως να είναι σαφές αν η αιτία εξαφάνισης των Νεάντερταλ ήταν ο ανταγωνισμός των σύγχρονων ανθρώπων. Σε γενικές γραμμές, η επιμειξία δεν έδωσε καλά αποτελέσματα. Τα διαθέσιμα γενετικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι, το μεγαλύτερο μέρος τού νεαντερτάλιου DNA εξαφανίστηκε γρήγορα από τη γονιδιακή δεξαμενή του σύγχρονου ανθρώπου.Μια θεωρία γι’ αυτό είναι ότι τα παιδιά που προέκυψαν από την επιμειξία ήταν λιγότερο γόνιμα, ή είχαν μικρότερη πιθανότητα να φτάσουν σε αναπαραγωγική ηλικία. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι, ο άνδρας από το σπήλαιο Οάσε δεν δείχνει να έχει απογόνους στη σημερινή Ευρώπη -πιθανώς ανήκε σε μια ομάδα πρωτοπόρων που έφτασαν βαθιά στην Ευρώπη αλλά αργότερα εξαφανίστηκαν.Ο Πάαμπο σκοπεύει τώρα να συνεχίσει τις αναλύσεις για να μάθει περισσότερα για τη σχέση των σύγχρονων ανθρώπων και των Νεάντερταλ. «Θέλουμε να μάθουμε αν ζούσαν μαζί, και αν τα παιδιά που προέκυπταν από τη διασταύρωση ενσωματώνονταν τόσο στους πληθυσμούς των Νεάντερταλ όσο και των σύγχρονων ανθρώπων».

 Η παλαιοανθρωπολόγος Silvana Condemi, διευθύντρια ερευνών  στο εργαστήριο ανθρωπολογίας  CNRS/EFS/ ,Πανεπιστήμιο Aix-Marseille υποστηρίζει -όπως η σχετική είδηση δημοσιεύθηκε  στο  φύλλο τής 21 Φεβρουαρίου 2015,τής Γαλλικής εφημερίδας Le Monde- ότι, η παλαιά αντίληψη, που ήθελε τον Νεαντερντάλιο να περπατά σκυμένος και   με χαμηλή ευφυία  έχει πλέον εγκαταλειφθεί.Ηδη έχουμε την εικόνα ενός όντος που μιάς μοιάζει πολύ περισσότερο.Η σύγχρονη άποψη με βάση το DNA θέλει εκτός άλλων τον άνθρωπο τού Νεάντερνταλ να έχει επιδερμίδα,οφθαλμούς και μαλλιά ανοικτού χρώματος.(περισσότερα στο http://www.lemonde.fr/sciences/video/2015/02/17/)

Pas une semaine ne se passe ou presque sans qu’un article scientifique fasse référence aux travaux de Svante Paabo. En 2010, l’Institut Max-Planck d’anthropologie évolutive, qu’il dirige à Leipzig (Allemagne), associé à la société américaine 454 Life Sciences, dévoilait le génome complet d’un homme de Neandertal. Le monde stupéfait découvrait que les néandertaliens et Homo sapiens s’étaient unis il y a plus de 50 000 ans, et que l’humanité portait encore les traces de ce métissage dans son ADN (entre 2 % et 4 %). Cette découverte ­contredisait des travaux antérieurs de Svante Paabo, mais couronnait un quart de siècle d’efforts patients pour retrouver de l’ADN ancien et le faire parler. Depuis, la compréhension de notre passé et des migrations humaines ne cesse de s’affiner grâce à ces outils qui bouleversent la paléoanthropologie. « Il a vraiment révolutionné notre discipline ! », résume son confrère Jean-Jacques Hublin, qui l’a rejoint à Leipzig en 2004.

Svante Paabo, dans son livre Neandertal. A la recherche des génomes perdus, paru en octobre 2015 (Les liens qui libèrent), raconte cette aventure scientifique et humaine dans un style qui rappelle parfois celui de La Double Hélice (Robert Laffont, 2003), autobiographie de James Watson, malicieux codécouvreur de la structure de l’ADN. Quand il ­évoque son parcours, ses détours et contradictions, la piètre qualité de certaines études, sa paranoïa face à la contamination des échantillons ou encore la glorieuse incertitude de la compétition scientifique, souvent l’œil bleu du...(Le Monde 25-1-2016)

---------------------

S’aventurer dans les profondeurs d’une grotte, y faire reculer l’obscurité, une torche à la main. Trouver une vaste salle hérissée de stalagmites. Les briser par centaines. Les assembler pour ériger de petits enclos circulaires, tout en gardant vivante la lueur vacillante du feu — pour retrouver le chemin du retour à l’air libre. « Il y a quelques années, dit Jacques Jaubert, professeur de préhistoire à l’université de Bordeaux, je n’aurais jamais cru que l’homme de Néandertal, que j’étudie depuis trente ans, en soit capable. » C’est pourtant bien ce qu’il décrit dans un article signé par une équipe internationale et publié dans la revue Nature jeudi 26 mai : il y a 176 500 ans, l’homme de Néandertal a construit d’énigmatiques structures à plus de 300 mètres de l’entrée de la grotte de Bruniquel (Tarn-et-Garonne). Il s’agit de la plus ancienne construction jamais découverte aussi loin de la lumière du jour.

La surprise de ce spécialiste témoigne de l’extrême rareté des vestiges laissés par Homo neanderthalensis sur le continent européen, qu’il a pourtant occupé entre - 400 000 ans et - 40 000 ans, jusqu’à l’arrivée d’Homo sapiens, qui le supplante rapidement. Cette stupéfaction rétrospective traduit aussi peut-être des préjugés, conscients ou non, dont ce cousin à la réputation de brute épaisse a longtemps fait l’objet. « La découverte de Bruniquel apporte une perception différente de Néandertal : 140 000 ans avant Homo sapiens à Chauvet, il s’était déjà approprié le monde souterrain, souligne Jacques Jaubert. Je suis impressionné et respectueux devant cette exploration primitive. »Est-il si surprenant que cet homininé robuste n’ait pas eu peur du noir ? Ce gaillard, qui maîtrisait le feu, inhumait ses morts et se parait d’ocre, taillait aussi la pierre et affrontait les bêtes (ours, rennes, bisons, mammouths, etc.) et le climat féroces de son époque. Ce n’était pas un poltron. « Encore aujourd’hui, tous les peuples ne vont pas dans les mondes souterrains : ils sont parfois tabous, ignorés, ou effraient », rappelle Jacques Jaubert.

image: http://s1.lemde.fr/image/2016/05/25/534x0/4926455_6_e60d_salle-de-la-grotte-de-bruniquel_7b5954cba991c627f7e0d6a5e8c5dc6f.jpg

http://www.lemonde.fr/archeologie/article/2016/05/25/140-000-ans-avant-homo-sapiens-neandertal-s-etait-approprie-le-monde-souterrain_4926458_1650751.html#B2gXIrIr3ApbxFpV.99

 (Le Monde 25-5-2016)

 Πρόσφατες μελέτες εμφανίζουν τον άνθρωπο τού Νεάντερνταλ καννίβαλο,χωρίς όμως να  μπορεί να υποστηριχθέι αν ο καννιβαλισμός αυτός,αποτελούσε  είδος ιεροτελεστίας ή εγίνετο για να καλύψει ανάγκες διατροφής. (Περισκόπιο τής Επιστήμης Τεύχος 414 Σεπτ.2016)

Ο χιμπατζής και ο Ανθρωπος -Η καταγωγή τού Ανθρώπου

 Η άμεση σύγκριση των αλληλουχιών των ανθρώπινων χρωμοσωμάτων και των χρωμοσωμάτων τού χιμπατζή, δείχνει ότι, ακόμη και αν αυτή αναφέρεται στις χρωμοσωμικές μεταλλάξεις, και όχι στις χρωμοσωμικές ελλείψεις και μετατοπίσεις,  ότι,  η διαφορά αυτή, αντιστοιχεί  σε τουλάχιστον 40.000.000 στοιχειώδεις διαφορές.( Morange  ό.π.203 επ.) Ειδικότερα για τη σχέση χιμπατζή και ανθρώπου τονίζεται ότι, στις κοινές περιοχές τους τα γονιδιώματα τους,συμπίπτουν κατά 99%-με την παρατήρηση ότι, ένα ποσοστό τής τάξεως τού 1% ,αντιπροσωπεύει μια διαφορά  30 εκατομμυρίων γραμμάτων από τα 3 δισεκατομμύρια  γράμμα -τα τού  DΝΑ που περιλαμβάνονται συνολικά σε κάθε γονιδίωμα,ότι, από την εποχή που η εξελικτική διαδρομή τού ανθρώπου άρχισε να αποκλίνει από εκείνη τού χιμπατζή,μεταξύ  6 και 3 εκατομμυρίων ετών,σε  μια μεγάλη ποσότητα γενετικού υλικού, τής τάξεως περίπου τού 3% ή αλλοιώς 90 εκατομμύρια γράμματα, τού  DΝΑ έχει προστεθεί ή απαλειφθεί.Τροποποίηση γονιδίων παρατηρείται λ.χ. σχετικά με τον εγκέφαλο, καθώς και   με τη γλώσσα (το λόγο)-με το γονίδιο FOXP2( Francisco J.Ayala ό.π.33 επ.).Η Christiane Nusslein-Volhard(ό.π.σελ.227) γράφει: «Μολονότι η διαφορά μεταξύ ανθρώπου και χιμπατζή,ανέρχεται περίπου στο 1% των αζωτούχων βάσεων,το ποσοστό αυτό λόγω τού μεγάλου μεγέθους των γονιδιωμάτων,μεταφράζεται σε δεκάδες εκατομμύρια μεμονωμένες βάσεις. Περίπου το 1/3 των πρωτεινών που διαθέτει ο άνθρωπος και ο χιμπατζής ταυτίζονται. Ενώ στο μεγαλύτερο ποσοστό των υπολοίπων, συναντά κανείς διαφορές σε ένα ή δύο αμινοοξέα-πρόκειται για ανεπαίσθητες διαφορές σε μοριακό επίπεδο.Για ποιόν λοιπόν λόγο είναι τόσο διαφορετικός ο άνθρωπος από τον χιμπατζή;Απάντηση στο ερώτημα δίνει  η σύγκριση των γονιδιωμά των των δύο ειδών κατά την οποία προσδιορίζονται περιοχές,γονίδια ή ρυθμιστικό DNA που έχουν δεχθεί έντονη πίεση επιλογής και τα οποία διαφέρουν συγκριτικά περισσότερο ανάμεσα στον άνθρωπο και τον χιμπατζή, αλλά μοιάζουν  σημαντικά ανάμεσα  στις διαφορετικές ομάδες ανθρώπων».

 Η ίδια κάνει μια  υπόμνηση-παρατήρηση: Ότι δηλαδή  η προέλευση των περισσότερων σύγρονων ειδών,δεν εξακριβώνεται με αναφορά  σε κάποιο άλλο σύγχρονο είδος ,αλλά μάλλον  σε ένα προγονικό είδος που έχει ήδη εξαφανισθεί, και εμφανίζει ομοιότητες με τα σύγχρονα είδη.Και καταλήγει: « Ο άνθρωπος παραδείγματος χάριν δεν κατάγεται  από τους πιθήκους,αλλά ο άνθρωπος και οι πίθηκοι έχουν ένα κοινό πρόγονο»

Παραμένει κρατούσα άποψη ( Ernst Mayer ό.π.277 επ.)  για τον άνθρωπο, ότι, προήλθε από τα πρωτεύοντα (Primates-τάξη θηλαστικών που περιλαμβάνει  τους προπιθήκους,λεμούριους και λόρις )Τα σχετικά αποδεικτικά στοιχεία είναι ανατομικά, απολιθωμένα αποδεικτικά στοιχεία και μοριακή εξέλιξη (τα μακρομόρια τού ανθρώπου είναι περισσότερο όμοια με τα των χιμπατζήδων,παρά με οποιουδήποτε άλλου οργανισμού.)Το σημείο διακλάδωσης  μεταξύ ανθρώπου και χιμπατζή, τοποθετείται γύρω στα 5 με 8 εκατομμύρια χρόνια από σήμερα.( Υποστηρίζεται ότι, στην Κρήτη ο μεσαιολιθικός άνθρωπος,έφθασε πριν από 130.000 χρόνια (explorer ό.π.8).Πρέπει όμως να τονισθεί ότι,  o άνθρωπος είναι μοναδικός και διαφορετικός από όλα τα υπόλοιπα ζώα.Υπάρχουν αποκλειστικώς ανθρώπινα χαρακτηριστικά.  Τέτοια είναι η μεγάλη αύξηση στο μέγεθος τού εγκεφάλου, που συνέβη κατά την αντικατάσταση τής δενδρόφυτης σαβάνας με την θαμνόφυτη και η παρατεταμένη γονική φροντίδα. Επίσης η εμφάνιση τής γλώσσας ,τα καλλιτεχνήματα,και η καλλιέργεια τής γής.

 Κατά τον Guttman (ο.π.141 επ.) έχουμε πάνω από  98/100  ίδιες  συχνότητες DNA, με τούς χιμπατζήδες, και παρόλο που δεν έχουμε  πλήρες αρχείο απολιθωμάτων, έχουμε αρκετά στοιχεία που μάς δείχνουν  την εξέλιξη κατά τα τελευταία  10.000.000 χρόνια από ορισμένα πρωτεύοντα,προς τον άνθρωπο. Γράφει:   «Είναι δύσκολο να δώσει κανείς έναν ικανοποιητικό ορισμό τού πρωτεύοντος,…ως σύνολο έχουν διατηρήσει μάλλον μια γενική  ανατομία,και αν κάποιος πρέπει να διακρίνει κάτι,από άλλες τάξεις,πρέπει να σημειώσει αρνητικά χαρακτηριστικά,δηλαδή την έλλειψη ειδίκευσης (W.A. Le Gross Clark.)…….τα πρώτα θηλαστικά,ήσαν πιθανώς προσηρμοσμένα  σε μια ζωή στα δέντρα,……………….ενώ άλλα ακολούθησαν άλλους τρόπους ζωής,στο έδαφος,πετώντας ή κολυμπώντας……..Είναι………φρουτοφάγα ή παμφάγα,.Αργότερα λίγα είδη,όπως οι .άνθρωποι, προσαρμόστηκαν σε μια ζωή επί τού εδάφους ……………..Οι χιμπατζήδες και οι άνθρωποι, χρησιμοποιούν την ακρίβεια  τους στο πιάσιμο, και χρησιμοποιούν εργαλεία, ως βασικό παράγοντα για την πολιτιστική τους εξέλιξη.Τα πρωτεύοντα έχουν πλατιά νύχια, αντί  δαγκάνες…………..Τα πρωτεύοντα τυπικώς,έχουν πολύ μακρυά χέρια,χρήσιμα για να φθάνουν τις άκρες των δέντρων, για να συλλέγουν φρούτα,άλλη μιά χρήση για τον αντίχειρα, …………………Προσέξτε ένα γίββωνα,να κρέμεται από  τις μπάρες ενός ζωολογικού κήπου, ή ένα παιδί σ΄ένα γυμναστήριο, και θα αντιληφθείτε  την αξία αυτών των χαρακτηριστικών για κάποιον που ζεί στα δέντρα……………η όραση των πρωτευόντων,είναι μια από τις πιο δυνατές προσαρμογές, για μια ζωή στα δέντρα…Ένα τέτοιο ζώο έχει ανάγκη στερεοσκοπικής  θέας,και αντίληψη τού βάθους, που επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση των οφθαλμών, στο μπροστινό μέρος τού κεφαλιού,από όπου μπορούν να εστιάσουν στο ίδιο αντικείμενο,από ελαφρώς διαφορετική γωνία (Τα άλογα και  ποντίκια,με τα μάτια τους,τοποθετημένα στα πλάγια,έχουν μικρή ή μηδενική  αίσθηση τού βάθους,……………δεν είναι απαραίτητο για τη ζωή τους).Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας,των ματιών των πρωτευόντων, έχει κύτταρα για έγχρωμη θέα, και μεγαλύτερη,οπτική ακρίβεια…….Η αίσθηση τής όσφρησης,είναι λιγώτερη χρήσιμη στα πρωτεύοντα,….και το οσφρητικό τμήμα τού εγκεφάλου τους, είναι μικρό…..τα πρωτεύοντα γεννούν λιγώτερους απογόνους, σε σχέση με τα άλλα  θηλαστικά, και τα νεογνά τους εξαρτώνται από τους γονείς τους,περισσότερο,από τα άλλα θηλαστικά.Μερικά από τα επιχειρήματα,ως προς την εξέλιξη τού διποδισμού,σχετίζονται με την ανάπτυξη των νέων απογόνων. Μια σχετικώς μακρύτερη περίοδος,αμοιβαίας επίδρασης μεταξύ ενηλίκων και παιδιών,είναι βασική για την εξέλιξη τής κολτούρας,ως τρόπου μεταβίβασης τεχνικών για την επιβίωση μια πρακτική που είναι ιδιαιτέρως ανεπτυγμένη στους ανθρώπους,που μεταβιβάζουν την κολτούρα τους στους απογόνους τους,μέσα από μια παρατεταμένη παιδική ηλικία. Το κατεξοχήν χαρακτηριστικό των ανθρωποειδών θα μπορούσε να είναι η ζωτικότητά τους και η δραστηριότητά τους στο να εξερευνούν…..μια περίπλοκη κοινωνική ζωή,βασισμένη όχι στην όσφρηση αλλά στην όραση ………. Τα πρωτεύοντα σε αντίθεση με άλλους οργανισμούς,επέλεξαν την μέθοδο να έχουν λίγους απογόνους.Τα ανθρωποειδή,επέλεξαν την μέθοδο αυτή,εξαιτίας τής εξέλιξης σε μεγάλους κατ΄όγκο εγκεφάλους, και κρανίου, που απαιτούσαν ώστε τα παιδιά να γεννιούνται πριν να μεγαλώσει ο εγκέφαλος και το κρανίο τους,ώστε να μπορούν να εξέλθουν από τον γενετικό δίαυλο.(ό.π.1;48 επ.),τα ζώα που  ήρθαν από τα δέντρα,δεν ήσαν άνθρωποι,αλλά οι πρόγονοι  ενός μεγάλου μέρους των ανθρωποειδών (Hominoid)……οι σύγχρονοι χιμπατζήδες έχουν ανθρώπινες διατροφικές συνήθειες……………τα πρώτα καθαρά ανθρωποειδή, εδώ 6 .000.000 χρόνια βάδισαν σε πλήρη όρθια στάση,δεν υπάρχει απόδειξη ότι, οι australopithecine κατασκεύαζαν εργαλεία,ο Homo habilis διαδέχτηκε τον Homo erectus ,που ανέπτυξε πολιτισμό,ήταν παμφάγος,κυνηγός και φρουτοτοσυλλέκτης είχε πολλά εργαλεία,χρησιμοποιούσε τη φωτιά εδώ και 500.000 χρόνια ,έζησε για τουλάχιστον 1.000.000 χρόνια,…ήταν μάλλον γυμνός..οι σύγχρονοι  apes εμφανίζουν σημαντική γλωσσική ικανότητα(;), αναφέρεται ότι, οι γορίλλες επικοινωνούν,με τουλάχιστον 22 διακεκριμένους ήχους, και ότι οι χιμπατζήδες, έχουν ένα ακόμη μεγαλύτερο φυσικό λεξιλόγιο,και επικοινωνούν  μεταξύ τους σε μεγάλη κλίμακα(κατά πόσον οι χιμπατζήδες,μπορούν να μάθουν να χρησιμοποιούν μιά τεχνητή γλώσσα, είναι αμφισβητούμενη άποψη,αλλά πάντως μπορούν να  επικοινωνούν καλώς ,αν όχι δημιουργικώς)……..Προφανώς ,ο  Homo erectus χρησιμοποιούσε ένα είδος  στοιχειώδους γλώσσας,……οι πυγμαίοι ανήκουν στον Homo sapiens.»

Ομοιότητες στη συμπεριφορά πιθήκων και ανθρώπων.Ο θρήνος για ατυχήματα σε συντρόφους)

 Στο διαδίκτυο δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 2014,άποψη  ανθρωπολόγων,πώς παρατηρήθηκε το φαινόμενο πιθήκου να εκφράζει τη λύπη του,για ατύχημα που συνέβη στη σύντοφό του,με την οποία  συζούσε  για  περίπου τρία χρόνια.Μόλις ο πίθηκος αντιλήφθηκε πώς η σύντροφός του   έπεσε από ένα δέντρο και κτύπησε στο κεφάλι,άφησε μόνα τους τα δυό μωρά στο δέντρο όπου ευρίσκονταν ,κατέβηκε και εμφανώς προσπάθησε να την ανακουφίσει,και έμεινε δίπλα της μεχρι να πεθάνει μετά από λίγες ώρες.Κατά τους ερευνητές ήταν η πρώτη φορά που είχαν αντιηφθεί τέτοια συμπεριφορά( με εξαίρεση τους ανθρώπους και χιμπατζήδες),πράγμα που τους κάνει να πιστέψουν ότι,ο θρήνος είναι περισσότερο κοινός ,απ’ό,τι μέχρι τώρα ενόμιζαν μεταξύ των πρωτευόντων.

 Ο Jared Diamond  (ό.π. 127)πιστεύει ότι, το μεγάλο άλμα στην Ανθρώπινη  ιστορία,με την εμφάνιση τής εφευρητικότητας,συνδέεται και κατέστη δυνατό χάρις και με την εμφάνιση τής ομιλούμενης γλώσσας,όπως την γνωρίζουμε, διευκρινίζοντας  όμως ότι το Μεγάλο αυτό άλμα  δεν συντελέστηκε αμέσως μόλις προέκυψαν  οι μεταλλάξεις που  τροποποίησαν τα ανατομικά χαρακτηριστικά τού λάρυγγα, και των μυών τής φωνητικής οδού, αλλά ότι, για ν΄αναπτυχθούν οι σύνθετες γλωσσικές δομές που χρησιμοποιούμε  σήμερα,απαιτήθηκαν χιλιάδες  χρόνια. Όπως ο ίδιος γράφει πριν από το σημείο αυτό,  «ο ανθρώπινος πολιτισμός αναπτύσσονταν επί εκατομμύρια χρόνια με βήμα σαλιγκαριού».Ο ίδιος (ό.π.193) επισημαίνει την μοναδικότητα τού Ανθρώπου στη Γή,αφού είναι το μόνον είδος που διαθέτει σύνθετη γλώσσα,καλλιεργεί τη Γή,και παράγει έργα τέχνης απαρά μιλλα,πού δεν συγκρίνονται λ.χ.με τα καλλιτεχνήματα αιχμάλωτων χιμπατζήδων γοριλλών και ουρακουτάγγων,που ζωγραφίζουν με τα δάκτυλα ή με πινέλα ή μολύβια(ό.π.152)

 Ο George Williams δεν συμμερίζεται τον ενθουσιασμό πολλών για την συγγένεια ανθρώπου και πιθήκου.Γράφει(ό.π. 64 επ.) ότι, αν εκτιμηθούν τα ποσοστά των ακριβώς ομοίων γονιδίων θα βρεθεί ότι ,το ένα τέταρτο ή και το έν τρίτο των γονιδίων στα ανθρώπινα κύτταρα  διαφέρουν από τα αντίστοιχα των πιθήκων.

 Όπως διάβασα  στο φύλλο τής 17/18 Οκτωβρίου 2013 τής γαλλικής εφημερίδας Le  Monde η ανακάλυψη απολιθώματος κρανίου ηλικίας 1,8 εκατομμυρίων ετών θα μπορούσε να οδηγήσει στην παραδοχή,ότι,οι μακρυνοί πρόγονοί μας, ανήκαν σ΄ένα μοναδικό είδος. Σε αντίθεση με τα άλλα γνωστά απολιθώματα,τού Homo, το κρανίο αυτό,καλά διατηρημένο που βρέθηκε στην Γεωργία, είναι μικρό σε μέγεθος και αποτελείται από ένα μακρύ πρόσωπο και μεγάλα δόντια.Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι, πρόκειται για τον αρχαιότερο πρόγονο τού ανθρώπου,που ανακαλύφθηκε εκτός Αφρικής.Ο  Μ.Zollikofer, λέγει ότι, η σύγκριση με απολιθώματα που βρέθηκαν στην Αφρική,μπορεί να οδηγήσει στην σκέψη,ότι ανήκουν στο ίδιο είδος.Τα συμπεράσματα αυτά,συμφωνούν με όμοια άλλων πρόσφατων ερευνών που καταλήγουν στο ότι, τα απολιθώματα δείχνουν πώς δύο  διαφορετικά είδη τού Homo erectus (Homo habilis καί Homo rudolfensis) συνυπήρξαν στην Αφρική εδώ και 2.000.000 χρόνια.

 Υπήρξαν όμως και επιφυλάξεις για τα συμπεράσματα αυτά,όπως τού  παλαιοντολόγου, Bernard Wood, καθηγητού στο Πανεπιστήμιο George Washington,ως προς το κρανίο τής Γεωργίας.Δέχεται ότι, πιθανώς το κρανίο αυτό,να προήρχετο από ένα νέο είδος ανθρωπιδών.

 ( Περισσότερα στο Παράρτημα ,όπου η σχετική δημοσίευση τής  Le Monde με τίτλο « -La découverte du crane fossile vieux de 1,8 million d'années pourrait indiquer que les lointains ancêtres de l'homme appartenaient a une seule espèce, «)

Fait historique, la loi allemande reconnait, depuis novembre 2013, qu’un être humain peut n'appartenir ni au genre masculin ni au genre féminin, mais a un genre « indetermine

( Η σχετική είδηση στοΠαράρτημα)

Ειδικώς για τον εγκέφαλο και για  τη σχέση του με τη γλώσσα,

 O Richard Dawkins, καθηγητής στην έδρα Charles Simonyi, για την εκλαΐκευση τής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο τής Οξφόρδης (ό.π. )  γράφει  « ότι,οι εγκέφαλοί μας έχουν εξελιχθεί έτσι,ώστε να συλλαμβάνουν χρονικές κλίμακες αντίστοιχες με τον χρόνο τής ζωής μας…………………ότι,ο εγκέφαλός μας εξομοιώνει τον  κόσμο με κάτι που ισοδυναμεί με λογισμικό εικονικής πραγματικότητας,…..ότι, σε αναλογία βάρους,ο εγκεφαλικός ιστός καταναλώνει πολύ περισσότερη ενέργεια από τους άλλους ιστούς,…..ότι, το ερώτημα είναι γιατί ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει μεγαλώσει τόσο πολύ,……….( ; -Pierre Teilhard de Chardin: Γαιόσφαιρα-Βιόσφαιρα-Νοόσφαιρα) ότι, μια γενικόλογη ερμηνεία  περί χρησιμότητας ενός ευμεγέθους εγκεφάλου δεν αρκεί………….ότι, ανατρέχοντας στο παρελθόν μπορούμε να δούμε  το ίχνος τής προοδευτικής συρρίκνωσης τού μεγέθους τού κρανίου  διαφόρων ειδών homo,…………ότι,  η εμφάνισή τής γλώσσας  για μερικούς, συνδέεται. με την απότομη αύξηση τού όγκου  τού εγκεφάλου και ,ότι,το κατά πόσον  ο τεχνομηχανικός εξοπλισμός τού λάρυγγα ,ως συσκευής ρύθμισης τού ήχου,ήταν ικανός να υποστηρίξει τη γλώσσα , όταν ο εγκέφαλος άρχισε να διογκώνεται ,είναι υπό αμφισβήτηση….»

Ο ρόλος του εγκεφάλου  έχει εκτός  άλλων σχέση και με την γλώσσα,( αποκλειστικώς ανθρώπινο φαινόμενο,) όπως και σε άλλο σημείο τονίζεται.

Ετσι δίνεται μια εξήγηση σένα παράδοξο.Οτι δηλαδή, ότι,ενώ από πλευράς εξέλιξης και ανατομικής ο άνθρωπος συγγενεύει  περισσότερο με τους πιθήκους παρά  με τα πτηνά,τα τελευταία φέρονται ικανότερα να  παράγουν φθόγγους παρόμοιους  με τους ανθρώπινους.  Η ερμηνεία που προτείνεται από τους επιστήμονες είναι ναι μεν οι πίθηκοι έχουν την ανατομία για να μιλήσουν  πλήν όμως  το μυαλό τους δεν μπορεί να μεταφέρει τις λέξεις προς τα έξω. Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances.Χρησιμοποιώντας ακτίνες Χ, οι ερευνητές παρακολούθησαν την κίνηση του στόματος και του λαιμού ενός πιθήκου μακάκου, ενώ έτρωγε και έκανε διάφορες εκφράσεις με το πρόσωπό του.Στη συνέχεια χρησιμοποίησαν τα δεδομένα για να δημιουργήσουν μοντέλα σε υπολογιστή με τους πιθήκους να λένε φράσεις όπως: “Καλές διακοπές” και “Θα με παντρευτείς;”…Ανεκάλυψαν ότι, η ανατομία της φωνητικής οδού του πιθήκου επιτρέπει στους μακάκους να παράγουν πέντε φωνήεντα τα οποία, είναι “ένα επαρκές φάσμα των ήχων ομιλίας για την υποστήριξη της ομιλούμενης γλώσσας”. Έτσι, το πρόβλημα δεν είναι με την ανατομία του πιθήκου αλλά βρίσκεται κάπου στον εγκέφαλό του.“Οι εγκέφαλοι των πιθήκων δεν έχουν άμεσους δεσμούς με τους νευρώνες της γλώσσας και του λάρυγγα, δεν μπορούν τα τους ελέγξουν”, λέγει η Tecumseh Fitch, που συμμετείχε στην έρευνα.

Η  ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΛΕΞΕΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ.

Επί πολλά χρόνια η ακριβής ετυμολογική ανάλυση τού όρου έχει αποτελέσει πρόβλημα και στο παρελθόν διατυπώθηκαν αρκετές απόψεις πολλές  μη επιστημονικές (παρετυμολογικές).

Σύμφωνα με  μιά εκδοχή, η αρχαία λέξη άνθρωπος απαντά ήδη με τον μυκηναϊκό τύπο a-to-ro-qo, παρουσιάζοντας παραγωγικό επίθημα το οποίο εμφανίζουν λέξεις που προέρχονται από το αρχ. οψ «πρόσωπο».

Η ανάλυση αδρ-ωπος «αυτός που έχει όψη ή πρόσωπο άνδρα» είναι αυτή που τείνει να γίνει περισσότερο αποδεκτή στη σύγχρονη γλωσσολογία. Ας σημειωθεί ότι, το αρχαίο ουσιαστικό ανήρ, ανδρός, σήμαινε συγχρόνως «άνδρας, άνθρωπος», πράγμα που αποτελεί κοινό τόπο για πολλές σύγχρονες γλώσσες (λ.χ. αγγλ. man, γαλ. homme, γερμ. Mann «άνδρας» - man «κάποιος (άνθρωπος)», ισπ. hombre, ιταλ. uomo κ.α.), που όλα συνδυάζουν τις σημασίες «άνδρας, άνθρωπος», αντανακλώντας έτσι το γνωσιακό σύστημα  Σε συνέντευξη στη δημοσιογράφο Φλέσσα ο γλωσσολόγος Γ.Μπαμπινιώ της,δέχεται και αυτός,ότι ,η λέξη άνθρωπος,συνδέεται με το ανήρ, και απορρίπτει τις άλλες παρετυμολογίες ---που αναφέρονται πιο πάνω και που διάβασα στο διαδίκτυο,---παραπέμποντας και στον Ομηρο «..πατήρ ανδρών τε θεών»,απ΄όπου προκύπτει η ταύτιση τής έννοιας ανήρ με  την έννοια άνθρωπος.

Δημοφιλείς παραμένουν ορισμένες εσφαλμένες (παρετυμολογικές) αναγωγές, οι οποίες δεν στηρίζονται σε επιστημονικά κριτήρια. Περισσότερο γνωστή είναι η λανθασμένη αναγωγή σε άνω + θρώσκω («αναπηδώ») + οπωπα (αρχαϊκός παρακείμενος τούη ορώ, «βλέπω»), με βάση την οποία ο άνθρωπος είναι το ον που κοιτάζει και κινείται προς τα εμπρός, άρα είναι γεμάτος αισιοδοξία και στόχους Ετσι για το όνομα «άνθρωπος», δίνεται από τον Σωκράτη στον «ΚΡΑΤΥΛΟ» η ακόλουθη ετυμολογική ερμηνεία (: παρατίθεται σε μετάφραση):

[……ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Νομίζω ότι και το όνομα των ανθρώπων, μία από αυτές τις αλλοιώσεις υπέστη, καθώς και αυτό έγινε όνομα, ενώ πριν ήταν έκφρασις. Με την αφαίρεσιν του γράμματος Άλφα και με την μεταβολήν του τόνου της λήγουσας από οξύτερο σε βαρύτερο.

ΕΡΜΟΓΕΝΗΣ: Τι εννοείς ;

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Ιδού τι εννοώ: Το όνομα «άνθρωπος» σημαίνει ότι τα μεν άλλα ζώα τίποτε από όσα βλέπουν δεν μελετούν, δεν συλλογίζονται και δεν αναθρούν … τίποτε ήτοι δεν παρατηρούν με προσοχή… ο δε άνθρωπος άπαξ και δεί κάτι – άπαξ δηλαδή και«όπωπε» κάτι – και αναθρεί και συλλογίζεται ό,τι όπωπε. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι ο άνθρωπος σωστά ονομάστηκε «άνθρωπος», διότι είναι το μοναδικό ζώον, το οποίον «αναθρεί ά όπωπε», παρατηρεί δηλαδή με μεγάλη προσοχή ό,τι έχει δεί….].

 Η πρώτη από τις παραπάνω  απόψεις δεν γίνεται δεκτής καθώς  προσκρούει στους μορφολογικούς κανόνες τής Ελληνικής,Παρουσιάζει τονισμό που δείχνει ότι, πρόκειται για παράγωγο και όχι για σύνθετο, το δε ρήμα θρώσκω δεν έχει δώσει παράγωγα επίθετα τέτοιας μορφήςΑλλά και η δεύτερη  άποψη που εκφράζει ο Σωκράτης δεν γίνεται δεκτή.ως εντελώς αντιεπιστημονική..

Η ονομασία Ηomo, που εμφανίστηκε τον 18ο αιώνα στους επιστημονικούς κύκλους ως επιστημονικός όρος αναφοράς στο γένος Homo, προέρχεται από το λατινικό homο «άνθρωπος»

 Η ΑΛΗΘΕΙΑ (;) ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ. (: Μερική ανακεφαλαίωση)

 1.-Με τα σημερινά δεδομένα πρέπει να δεχθούμε ότι,η εξέλιξη είναι γεγονός.

 2.-Διαφορές υπάρχουν,ως προς ορισμένα σημεία,που δεν  φαίνεται να αναιρούν   την βασική παραδοχή κα ιδίως  τα αίτια και τη φύση της φυσικής επιλογής.

 Σημειώνουμε μερικές.

 Ως προς την επίδραση τής φυσικής επιλογής.

 Κατά τον R.Dawkins, επιδρά στις γενεαλογικές γραμμές των αντιγραφέων,οι περισσότεροι των οποίων είναι γονίδια,με εξαίρεση στα ζώα,που είναι ικανά για μάθηση ,όπου μερικοί αντιγραφείς  είναι ιδέες ή  δεξιότητες.Αντιθέτως κατά τον Gould,  επιδρά συνήθως σε οργανισμούς ενός τοπικού πληθυσμού,χωρίς ν΄αποκλείεται   κατ ‘ εξαίρεση,να δρά σε μεμονωμένα γονίδια ενός οργανισμού.Κατά τον ίδιο οι εξελικτικές δυνατότητες των περισσοτέρων γεναλογικών γραμμών,είναι εξαιρετικώς περιορισμένες.

 Ως προς την μεταβίβαση επίκτητων χαρακτηριστικών.Ο κανόνας είναι πως όχι.Μερικοί βλέπουν εξαιρέσεις.Υποστηρίζεται πώς συμπεριφορές και συναισθήματα μεταβιβάζονται. Και τα θέματα αυτά αντιμετωπίζονται πιο πάνω.

 Ως προς το εάν υπάρχουν και άλλοι παράγοντες  που κινούν την εξέλιξη.

 Όπως και σε άλλο σημείο έχει γραφεί, υποστηρίζεται,ότι για μερικούς ,το κύριο βάρος τοποθετείται όχι στη φυσική επιλογή,και στο περιβάλλον,αλλά αλλού.

 Ως προς την φύση αυτού που αποκαλείται LUCA.Αν πρόκειται για μοκύτταρο η πολυκύτταρο οργανισμό κλπ.Και το θέμα αυτό αντιμετωπίζεται πιο πάνω.

 Ως προς τον άνθρωπο

 .α.-Ανθρωπος και πίθηκος φαίνεται να έχουν κοινό πρόγονο.

 .β.- Υπάρχουν σαφέστατα  αποκλειστικώς  ανθρώπινα χαρακτηρικά και ιδιότητες, (γλώσσα κλπ.) που δεν εξηγούνται  με πειστικό τρόπο , με την εξελικτική βιολογία.

 .γ.-Μιά άποψη( R.Dawkins) δέχεται ότι ,οι άνθρωποι, συνιστούν ασυνήθιστο είδος,καθώς είναι συγχρόνως οχήματα γονιδίων και μιμιδίων,χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ,τα βασικά νοητικά εργαλεία τής εξελικτικής βιολογίας,και ειδικώς εκείνα που εξηγούν την συνεργασία ,την αμοιβαιότητα και την κοινωνικότητα,δεν μπορούν να εφαρμοστούν και στην ανθρώπινη εξέλιξη. Μια άλλη ( Gould,)δέχεται κι αυτή ότι,ο άνθρωπος είναι προιόν ανθρώπινης εξέλιξης υποστηρίζει όμως ότι, οι απόπειρες ερμηνείας τής ανθρώπινης συμπεριφοράς,που στηρίζονται σε τεχνικές τής εξελικτικής βιολογίας έχουν αποτύχει σε μεγάλο βαθμό,γιατί κατανοούσαν μονόπλευρα την εξελικτική βιολογία.

 3 Η παραδοχή  τής βιολογίας για την εξέλιξη ,δεν δίνει καμία απολύτως  πειστική, και αδιαφιλονίκητη επιστημονική εξήγηση, για το πώς  έγινε η μετάβαση από την «αβια»στην « έμβια» ύλη.(Ούτε και πώς δημιουργήθηκε η πρώτη και γιατί.)

 Το μυστήριο παραμένει.

 

 ΓΙΑΤΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ;ΠΡΟΒΑΛΛΕΙ ΕΝΑ ΜΗΝΥΜΑ;

 Ι.-Πιο πάνω εκτέθηκαν αρκετές απόψεις ως προς το τι εννοούμε με την έννοια εξέλιξη και εκτέθηκαν ορισμένες απόψεις για το  σκοπό της .

Συμπληρωματικά προσθέτουμε:

     .Λησμονώντας (και αυτοαναιρούμενοι)την αφετηριακή σκέψη-παραδοχή,ότι,  και το θέμα αυτό,όπως και τα συνδεόμενα άμεσα μ΄αυτό και  συναφή τής υπάρξεως τού Σύμπαντος και τής ζωής,συνιστούν μυστήριο,και επομένως δεν επιδέχονται λογική –διανοητική προσέγγιση,προτείνουμε:

          1.-  Το ερώτημα  ( : αν έχει νόημα να τεθεί) σχετίζεται με   την(για αρκετούς αυθαίρετη) άποψη ( που ο γράφων συμμερίζεται)   ότι, όλα όσα συμβαίνουν εξυπηρετούν ένα σκοπό,σχετίζεται με την άποψη που  διατυπώνεται στο τέλος, σχετίζεται με  την θέση τού Ανθρώπου στο Σύμπαν, σχετίζεται με το μυστήριο τής ζωής,τού Σύμπαντος,όχι μόνον το «πώς» δημιουργήθηκαν  όλα αυτά,αλλά ,ίσως το κυριώτερο,το « γιατί»(: κι εδώ , το ερώτημα  για μερικούς δεν έχει νόημα γιατί δεν υπάρχει σκοπός πέρα  από την  ύπαρξη ζωής) .Χωρίς την αφετηριακή και « αυθαίρετη» αυτή θέση για την ύπαρξη ενός σκοπού δεν έχει νόημα οποιαδήποτε έρευνα και θα αποτρέπεται κάθε απάντηση,έστω και αυθαίρετη.

 Ο Teilhard de Chardin, δέχεται ότι , όλα τα σώματα παράγονται από την διευθέτηση ενός μόνον αρχικού  μοριακού τύπου.Κατά τον ίδιο η ύλη  ξεκινά από το σημείο Α για να φθάσει στο σημείο Ω.Εχουμε μια εξελικτική ενότητα:Γαιόσφαιρα-βιόσφαιρα-νοόσφαιρα.Η ύλη είναι η μήτρα τού πνεύματος. Το πνεύμα είναι η ανώτερη  κατάσταση τής ύλης. Τα πάντα συγκλίνουν προς το σημείο Ω  δηλαδή την υπερ-ανθρωπότητα  τής πλήρους συνείδησης.Κατά τον ίδιο τέλειος άνθρωπος είναι ο συνειδητός άνθρωπος,που ανταποκρίνεται και συμφωνεί έτσι,σ΄ένα κοσμικό όραμα  και σε μια θεμελιώδη παρόρμηση να γίνει όσο μπορεί πιο συνειδητός.Τελικότητα τού Σύμπαντος. Γι΄αυτόν, το Σύμπαν έχει ένα σκοπό,και δεν υπάρχει περίπτωση να σφάλλει ή να εγκαταλείψει τον σκοπό αυτό.Ο δρόμος είναι χαραγμένος  για ένα καθορισμένο τέρμα.Όπως λέγει « αν το Σύμπαν επέτυχε μέχρι σήμερα  το απίθανο έργο να προκαλέσει την γέννηση τής ανθρώπινης σκέψης μέσα στους κόλπους  αυτού που μάς φαίνεται ένα   δίκτυο που κανείς δεν θα μπορούσε να φαντασθεί, τυχαιότητας και κακοτυχίας, σημαίνει ότι, στο βάθος του, διευθύνεται από μια δύναμη κυρίαρχη των στοιχείων που το απαρτίζουν¨».(“Mon univers” p.18)Και εφόσον το Σύμπαν επιτυγχάνει --και επιτυχία σημαίνει ότι, γίνεται πιο συνειδητό,--σημαίνει ότι,   μέσα στο Σύμπαν ωριμάζει μια συνείδηση. Προτείνεται λοιπόν ο σκοπός τής εξέλιξης,μένει όμως αναπάντητο προς τι ο σκοπός αυτός.

  Η Blavatsky ( Spriritual progress) γράφει:  «Ο πραγματικός Αντέπτ, ο αναπτυγμένος πνευματικά άνθρωπος, όπως πάντοτε λέμε, γίνεται μόνος του, δεν κατασκευάζεται από άλλους. Η διαδικασία, επομένως, προχωρεί διαμέσου τής εξέλιξης και αυτό αναγκαστικά συνεπάγεται ένα βαθμό δοκιμασίας…………. Και έτσι συμβαίνουν τα πράγματα στη διάρκεια των ζωών μας, θα δούμε ότι, προσπαθούμε να διαρρήξουμε το κέλυφός μας στο πιο τρωτό του σημείο. Και ότι αυτή η ανάπτυξη (που είναι ουσιαστικά διέυρυνση της συνειδητότητάς μας), για να είναι πραγματική, …………..θα πρέπει να προχωρήσει συνολικά,……….. προς όλες τις κατευθύνσεις , κανονικά και ανεπαίσθητα»

        Σε βιβλίο τού αδικοχαμένου Βασίλη  Ξανθόπουλου, διαβάζουμε, κάτι παραπλήσιο,αυτό που ίσως είναι και η βασική ιδέα τού ανθρωπικού αξιώματος.Ότι, δηλαδή σκοπός  τής εξελίξεως,σκοπός τού σύμπαντος  είναι να αποκτήσει την αυτογνωσία του.

 Και εδώ πάλι,μένει όμως αναπάντητο προς τι  η αυτογνωσία αυτή;

 Ο Νάσιουτζικ( « Το σήμερα και το αύριο»)  θέτει ως αφετηρία των σκέψεών του την διάκριση ανάμεσα στο ΕΝΑ  και τις εκφράσεις,τα σχήματά του(: αυτά που αντιλαμβανόμαστε).Εκφραση τού ΕΙΝΑΙ ,είναι ο ΛΟΓΟΣ.Η εξέλιξη γι αυτόν αφορά τις εκφράσεις και τα σχήματα,και όχι την αναλλοίωτη ουσία τού ΕΝΟΣ,εξελισσόμενο είναι ο ΛΟΓΟΣ.Με την εξέλιξη τείνουμε  προς το ένα ,δηλαδή προς την αφετηρία ,έτσι,που το μεν ΕΝΑ ,θα είναι πλέον διαφορετικό,όχι προς την ουσία του,που δεχόμαστε ως αναλλοίωτη,αλλά ως προς το σχήμα του.Ως προς το ερώτημα αν  η εξέλιξη αυτή είναι τυχαία ή εξελισσόμενη,δέχεται και τα δύο.Δέχεται δηλαδή την τυχαιότητα,με την έννοια όμως ότι, μόνον οι επιτυχημένες απόπειρες, αυτές που είναι προσανατολισμένες προς το πεδίο της εξέλιξης,αντέχουν στην διάρκεια και ανααπτύσσονται με ταχύ ρυθμό.Η εξέλιξη γι΄αυτόν έχει πέντε στάδια: αδιαφοροποίητο ΕΝΑ, ακτινοβολία, ύλη,ζωή,Ανθρωπος.Το ανθρώπινο φαινόμενο,το τελευταίο από τα πέντε στάδια, αποτελεί το βασικό δομικό υλικό για την δημιουργία τού έκτου,που αποκαλεί στάδιο τής Κοινωνίας,που διευρύνει τον ορίζοντα τού Ανθρώπου, ανυψώνει τον Ψυχισμό του και είναι αρχή τής αποκατάστασης τής φαινομενικώς διασπαρμένης ενότητας τού Σύμπαντος, με διαψυχικούς δεσμούς.Δηλαδή με ισοδύναμη διατύπωση η αρχή τής συνειδητής ένωσης τής ύπαρξης με το ΕΙΝΑΙ,τού Λόγου με το ΕΙΝΑΙ.

 Και εδώ ,μένει  αναπάντητο το ερώτημα,προς τι η Ενωση;

 Ο αναγνώστης θα σκεφθεί,ότι, το «ταξείδι αυτό τής επιστροφής στην Αρχή» στην Ενωση, αποκτά ένα ιδιαίτερο νόημα με την θεωρία τής μετενσάρκωσης:Εμπλουτισμός τής Αρχής με πείρα.

 Και εδώ το ίδιο ερώτημα: Προς τι;

 Πρώτο συμπέρασμα. Λογική,διανοητική προσέγγιση προβάλλει ανέφικτη.Πρόκειται για μυστήριο.

 Δεύτερο συμπέρασμα.Να αναζητηθεί άλλη οδός προσέγγισης πέρα από τη Λογική.Η αναζήτηση μιάς βιωματικής κατάστασης που δεν έχει ανάγκη από καμία λογική εξήγηση.( : Μήπως η ύπαρξη του Σύμπαντος,έχει « λογική» εξήγηση;)

 4.Εχει  διαπιστωθεί ότι,η συνεργασία μεταξύ των έμβιων όντων,-και όχι η φυσική επιλογή-είναι ο  κύριος(μήπως ο μοναδικός;) μοχλός εξέλιξης.Η παρατήρηση αυτή, οδηγεί σε σκέψεις  και  υποδεκνύει  μια συμπεριφορά που εγγίζει ευθέως τον άνθρωπο ,καθορίζοντας την δέουσα συμπεριφορά του,και ίσως δίνει μιά πρόθετη(;) εξήγηση τής εξέλιξης.

 ΙΙ.- ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ.-

Κατά τον Χώκιγκ,το μέλλον της ανθρωπότητας εμφανίζεται ζοφερό.

Αντιγράφουμε είδηση που δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο την 29-9-2016.

«Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει ο Στίβεν Χόκινγκ και προειδοποιεί ότι τέλος της ανθρωπότητας πλησιάζει, εκτός κι αν κατακτήσει το διάστημα.

Η ανθρωπότητα οδεύει στο τέλος της. Αυτό ενδεχομένως προέλθει είτε από έναν πυρηνικό πόλεμο είτε από έναν ιό είτε από άλλους κινδύνους που θα προκύψουν' δήλωσε ο κορυφαίος επιστήμονας και πρόσθεσε ότι 'το ανθρώπινο είδος δεν θα έχει μέλλον αν δεν κατακτήσει το διάστημα'.

'Πρέπει να εμπνεύσουμε τις νέες γενιές και να τους θέσουμε τους προβληματισμούς "τι θα βρούμε όταν ταξιδέψουμε στο διάστημα;", "υπάρχει εξωγήινη ζωή ή είμαστε μόνοι μας;", "πώς φαίνεται το ηλιοβασίλεμα στον Άρη;"' τόνισε ο Στίβεν Χόκινγκ

Τις απόψεις αυτές εξέφρασε ο διάσημος επιστήμονας στο νέο βιβλίο του δημοσιογράφου Τζούλιαν Γκάθρι, τονίζοντας ακόμα ότι: 'Χρειάζεται να εμπνεύσουμε τις νέες γενιές και να τους θέσουμε τους προβληματισμούς "τι θα βρούμε όταν ταξιδέψουμε στο διάστημα;", "υπάρχει εξωγήινη ζωή ή είμαστε μόνοι μας;", "πώς φαίνεται το ηλιοβασίλεμα στον Άρη»

 ΙΙΙ.Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ.

Πέρα και ανεξάρτητα από τα παραπάνω:

(: Σκέψεις εν πολλοίς, ασύνδετες-αυθαίρετες πέρα από τη λογική και την Επιστήμη-(;)-Απορίες-αντιφάσεις-Προτάσεις-Απόπειρες απρόσφορες)

            1.-.α.-Στο Σύμπαν «ζωή» και «θάνατος» των ουρανίων σωμάτων  είναι συνεχής.

  .β.-Στο ζωικό βασίλειο υπάρχει η ίδια διαδικασία.

  .γ.Στο ζωικό βασίλειο η επιβίωση συνδέεται με σκληρότητα,με πόνο. Αν ο άνθρωπος είναι προιόν εξελίξεως, με την Δαρβινική άποψη,τότε πρέπει να κουβαλάει μέσα του  συνήθειες,καταγραμμένες μνήμες από  πρακτικές προγόνων δολοφόνων (:όπως προκύπτει και από την διαστρωμάτωση και την « ιστορία» τού εγκεφάλου μας  για την οποία γράφουμε σε άλλο πόνημά μας)  μνήμες από ένα αιματοβαμμένο και γεμάτο σκληρότητα,  παρελθόν. Εμφανίζεται ως ένα  βιολογικώς προιόν σκληρότητας, αγριότητας.Και λέμε ότι, πρέπει να απαρνηθεί ως προς το σημείο αυτό,την ιστορία του, και στη θέση τής σκληρότητας και τού αίματος,να θέσει την αγάπη, τον αλτρουισμό. Πώς  και κυρίως γιατί απαιτείται  η αλλαγή αυτή; Πρέπει  να υπάρχει κάποια  αντίρροπη δύναμη ,άσχετη με την πάλη για επιβίωση , μια δύναμη που  να εμπνέει και να καθοδηγεί προς κάτι άλλο.

.(Υπενθυμίζουμε ότι, ο Δαρβινισμός δεν δίνει καμιά εξήγηση,για τον αλτρουισμό τού ανθρώπου ,ιδίως  προς τους παρείσακτους) .

 2.- Για μερικούς-(μεταξύ των οποίων και ο γράφων) είναι  ,λάθος να αντιμετωπίζεται ο άνθρωπος, απλώς σαν ένα στοιχείο,που απαντάται στο Σύμπαν,όπως ένα σωματίδιο,ή ένας γαλαξίας ή σαν ένα κομμάτι από το ζωικό βασίλειο,  αλλά σαν κάτι(ομοούσιο) προς  κάτι, στο οποίο μετέχει, σε κάτι το αχανές και μυστηριώδες. O Einstein είπε:« οσο γηράσκω,η ταύτισή μου με το εδώ και τώρα σιγά σιγά διαλύεται.Νοιώθεις,σαν να διαλύεσαι,και να συγχωνεύεσαι με τη φύση»(  As I grow older  the identification of the  here and now, is slowly lost.One feels dissolved,merged into nature.)Και από πολύ παληά μάς έρχεται το μήνυμα:Τα άνω ,όπως τα κάτω,ο μικρόκοσμος, σμικρογραφία τού μακρόκοσμου. Ο Συρέ στους « Μεγάλους Μύστες» γράφει:  «Γνώρισε τον εαυτό σου  και θα γνωρίσεις τον Θεό και τους Νόμους τού σύμπαντος».Και ο Teilhard de Chardin , γράφει ,πώς δεν υπάρχει πιο αποφασιστική στιγμή για τον Ανθρωπο,από  κείνη,που καθώς,φεύγουν τα λέπια από τα μάτια του, ανακαλύπτει, ότι, δεν είναι ένα στοιχείο χαμένο στις κοσμικές ερημιές,αλλά ότι, πρόκειται για  μια παγκόσμια θέληση,που συγκεντρώνεται και ανθρωποποιείται σ΄αυτόν(………………..En verite je doute qu’ il ait pour l’ etre pensant de ,minute plus decisive que celle ou les cailles tombant de ses yeux il decouvre  qu’ il n’ εst pas,un element perdu dans les solitudes de l’ Univers ,mais que c’ est une volonte de vivre universelle qui converge et s’ hominise en lui-(-Ρierre Teilhard de Chardin” Le phenomene Humain’ Seuil 1955).Και γενικότερα κατά τον ίδιο ,που διατυπώνει μια φιλοσοφία  τού συνόλου, ο κόσμος,χωρίς τον Ανθρωπο δεν έχει νόημα.Ο άνθρωπος χωρισμένος από τον κόσμο,δηλαδή χωρίς  καμία σχέση με το μέλλον τού  κόσμου  επίσης δεν έχει νόημα. Και ως προς την σημασία τής αυτογνωσίας-(-Ρierre Teilhard de Chardin” Le phenomene Humain’ Seuil 1955. που θυμίζει και το ανθρωπικό αξίωμα, και  τo Δελφικό ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ,και τις αρχαίες έννοιες τού μικροκόσμου και τού μακροκόσμου και την μεταξύ τους αναλογία και σχέση,και –ίσως- τα αρχαία μυστήρια, προσθέτει ότι,ο άνθρωπος, κατέχει μια τόσο σπουδαία θέση στο Σύμπαν,ώστε θ΄αρκούσε να τον κατανοήσουμε για να κατανοήσουμε το Σύμπαν): («  l’ homme occupe une position cl? d ‘axe principal,une position polaire,dans le Monde.Si bien qu’ il nous suffirait de comprendre l’ homme pour avoir compris l Univers… »)Οι άνθρωποι είναι μοναδικοί  με την πολυπλοκότητα των κοινωνικών τους σχέσεων και πολύ υψηλή ς κοινωνικής τους νοημοσύνης.

 Ο άνθρωπος (πρέπει να )είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από τον χιμπατζή.

   3.-Στο ερώτημα  που για μερικούς είναι: Τι είναι ο άνθρωπος; Γιατί να υπάρχουμε;Υπάρχει μια πορεία , και αν ναι προς ποία κατεύθυνση; Για ποιο σκοπό; Νοείται το Σύμπαν, χωρίς  την ανθρώπινη συνείδηση,που ίσταται απέναντί του,(πρέπει να) υπάρχει απάντηση  ,που πρέπει να αναζητούμε..

 Αλλά και για κείνους που έχουν τη γνώμη πώς  η  απάντηση στα ερωτήματα αυτά είναι αδύνατη,η χρησιμότητα τού ερωτήματος είναι ίσως αρκετή,και γόνιμη ,έχει μια δυναμική,τουλάχιστον για μια αρχή,που εκτός άλλων  υποδεικνύει μια οδό ερεύνης, ένα στόχο,έναν άξονα προσανανατολισμού, με τελικό στόχο τον προσδιορισμό τής πρέπουσας ανθρώπινης  στάσης και συμπεριφοράς,απέναντι, στον εαυτό μας,στους συναθρώπους μας,στη Φύση στο Σύμπαν.

  Αν υπάρχει  ένας  βασικός λόγος που να δικαιολογεί όλα όσα γράφονται στο πόνημα αυτό,είναι- να ωθήσει στην διατύπωση  τού ερωτήματος,Γιατί όλα αυτά; Γιατί υπάρχω;

 Σε μια αναζήτηση,όπως αυτή που επιχειρούμε, δεν έχει σημασία η συσσώρευση γνώσεων και απόψεων ακόμη και ορθών. Σημασία έχει η απάντηση, στο ερώτημα  : Αν(στη ζωή) οι «γνώσεις» αυτές (εκτός βεβαίως από την ικανοποίηση βιωτικών αναγκών και τής  έμφυτης ανθρώπινης περιέργειας και έφεσης για γνώση)  καθορίζουν,και αν ναι προς ποια κατεύθυνση, την πρέπουσα ανθρώπινη στάση και συμπεριφορά. Αν υποδεικνύουν κάτι.

 Και ελπίζω να εχει γίνει κατανοητό ότι , στόχος των όσων γράφονται,ήταν η αναζήτηση τής συμπεριφοράς αυτής.

 4.-Οσο  στέκομαι μπροστά στην εξέλιξη,βλέπω μια  μεγαλειώδη ,συγκλονιστική ,εποποία,μια συνεχή προσπάθεια Του Θεού -όπως ο καθένας μας  τον αντιλαμβάνεται,-έναν  μεγαλειώδη αγώνα Του, σ΄ένα διακύβευμα ίσως , με στόχο την αγάπη,το αγαθό,την ενότητα,όπου ίσως τίποτε ακόμη δεν έχει κριθεί,ένα αγώνα,στον οποίο,πρέπει και ο άνθρωπος να συμμετάσχει.Η σκέψη αυτή δεν είναι σκέψη ασεβούς και αλαζόνα,είναι σκέψη ευθύνης,και στάση αγάπης,δέους και σεβασμού μπρός στην μεγάλη μάχη που εξακολουθεί να δίνει Εκείνος (ή Εκείνο), και από την οποία δεν δικαιούμαστε ν΄απουσιάσουμε.

 Και με τα σημερινά  επιτεύγματα τής επιστήμης,τού ανθρώπου,που έχει πλέον τη δυνατότητα να επέμβει στις  μοριακές διαδικασίες τής εξέλιξης,  τώρα που μιλούν για πιθανότητα  κατευθυνόμενης από τον άνθρωπο εξέλιξης, ανακύπτει ένα μεγάλο πρόβλημα,μια μεγάλη ευθύνη.
Χρειάζεται ταπεινότητα και σοφία.

                                Αγία Τριάδα/Βόλος  ………έως 13-5-2017

 ΣΗ