2Ο223΄..Προσχέδιο αδιόρθωτο ΑΑΑΑ 2023

Verdana 10-  d 1.5 τίτλοι 14

-Η παράθεση των αποσπασμάτων δεν έχει σε καμία περίπτωση στόχο να  υποκατασταθεί στα βιβλία στα οποία αναφέρεται..Είναι ελλιπής.( για λόγους αντικειμενικούς και υποκειμενικούς)  Έχει ως κύριο στόχο να προκαλέσει σκέψεις, και ερεθίσματα για έρευνα και να παρακινήσει τον αναγνώστη που ενδιαφέρεται   για το θέμα που πραγματεύεται το  ς βιβλίο να το αποκτήσει και να  το μελετήσει κυρίως γιατί ο τίτλος ενός βιβλίου δεν είναι αρκετός για να αντιληφθούμε πληρέστερα με πιά  ειδικότερα θέματα ασχολείται ο συγγραφέας.  . Για κείνους που  έχουν ήδη διαβάσει  τα βιβλία των οποίων αποσπάσματα  παρατίθενται,ΙΣΩΣ τους βοηθήσει να επαναφέρουν στην μνήμη τους σημεία που έχουν αναγνώσει κι έχουν λησμονήσει.

-Η παράθεση των σχετικών πηγών από τις οποίες αντλήθηκαν, παρέχει την ευκαιρία για πλήρη κατανόηση των ιδεών που περιέχουν.

-Η παράθεση δεν υποδεικνύει σε καμιά περίπτωση εισήγηση-υπόδειξη για απόρριψη ή αποδοχή. Αποτυπώνει απλώς την ελπίδα μας ,ότι θα δημιουργήσει σχετικά  νοητικά ερεθίσματα.

-Η παράθεση ουσιαστικά είναι(κυρίως  -ελπίιζω όχι αποκλειστικώς) ένας πίνακας περιεχομένων.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

 -John Moffat Reinveting gravity……………………..5  

-Schaft «Βιολογία ένας η κήπος γεμάτος θαύματα»……16

Η Γνώση……………………………………24

-Jim Al-Kahili  Η Ζωή στην κόψη »………………….26

-Lee Smolin  …«Ο  Χρόνος »…………61

-Pierre Teihlard de Chardin, « Le Phénomène Humain »61

-Carlo Rovelli «7 σύντομα μαθήματα φυσικής»...........128

-Y.Harari Homo ‘ Deus’………………………………134

-We live in two Bodies…………………………     136

F.Capra The Tao or Physics                                     120

-Στ.Τραχανάς «Το φάντασμα της Οπeρας»…………….                                               154

-Dean Radin“TheConscius Universε                         157                                                               

Jim --Al-Kahlili «Οι δαίμονες της φυσικής»…       159

-Elie Gourin”Pourqoi la Vie »…………….          170

Michιo Kaku  «Το μέλλον της Ανθρωπότητας»      176

-Martin Rees»Περί του Μέλλοντος τής Ανθρωπότητας»                                                        187

- Ian Stewart Είναι ο Θεός Γεωμέτρης;                     201.                                                       

-Max Tegmak’ Life 3.0”………………………..                            206

Bruce A.Schuman « Μαγεία της σωματιδιακής φυσικής»                                                                   240

-Mario Livio “ The Golden Ratio”…………        248

-Quantum Physics From Planck to Sadhaguru…  266

-Einstein= Tagore ……………………                   282

-Max Tegmark Το Μαθηματικό Σύμπαν………   303

-Lαwrence M.Krauss «Η πιό μεγάλη ιστορία που ειπώθηκε ποτέ»……………………………           306-

-Καραποστολάκης «Μούσες εναντίον σειρήνων» 323                                       

-(από την ιστοσελίδα μου)ΤΟ ΤΥΧΑΙΟ-ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ……                                                                .               332

-10 Mind-Blowing Mysteries That Science Has Not Been Able To Explain……………………………361

-E.Nagel-J.Newman Το θεώρημα του Gödel…367

-Steven Weinberg  « Πώς να εξηγήσουμε τον Κόσμο»                                                                                310

-James Stein “Πως τα μαθηματικά εξηγούν τον κόσμο»ΑΒΓΟ 2009(How math explains the  World 2008)3 New York, NY: Smithsonian Books/Collins (ISBN 978-0-06-117088-1). xiv, 272 p. (2008).                                               378- 

-Frank Wilczek  Ένα όμορφο ερώτημα»                  389

- Lydie Krestovsky  “Le problème spirituel de la Beauté et de la laideur’                                          402

-Πλάτων -Taikan Jyoji « Au coeur du Zen »

-Neil Shubin « Το Ψάρι μέσα μας (Your  Inner Fish)

-Ivar Ekeland  «Το σπασμένο ζάρι» Δίαυλος 1995(«Au Hasard»1991 Seuil)

-Lawrence  Krauss « Ένα Σύμπαν από το τίποτε» -Lawrence  Krauss « Ένα Σύμπαν από το τίποτ廨Τραυλός (A Universe from nothing 2012)

- Ερεθίσματα για μια προσέγγιση στη Παραψυχολογία.433

J.Krishnamurti.”The Book ofLife”Harper One. 469

-Pierre Teihlard de Chardin « Science et Christ Seuil 1950

-Pierre Teihlard de Chardin Comment je crois Seuil 1950σελ.45

-Stuart Russel  «Συμβατή με τον  Ανθρωπο; Η Τεχνητή Νοημοσύνη  και  το πρόβλημα του ελέγχου- Τραυλός 2021“HumanComtabile Artificial Intelligence and the Problem of Control”2020)

-David Berlinky « Ο Βασιλιάς του Απειρου Χώρου» Τραυλός 2015(” The King of Infinite Space-Euclid and his Elements  2013)

-Αbel Rey « L’ Apogée de la Science Technique   Grecque » Albin Michel 1946

-Katie Mack « Το τέλος των πάντων»Μεταίχμιο 2021(The end of everything  astrophysically speaking-Scribner 2020)

-Claude Cuénot” ce que Teilhard a vraiment dit  « marabout université »  Gérard & Co-1973

-Ian Stewart «Οι Μυστικοί Αριθμοί» Τραυλός 2003 (What shape is a snowflake –Magical numbers in Nature-2001)

-E.A.Bennet “ Ce que Jung a vraiment dit” marabout université « Traduction française-Stock Paris 1968( Macdonalt and C^o -Londres 1966)

-Taikan Jyoji” Au Cœur du Zen” Le Courier du Livre 1996,

- Rutger Bregman “Human Kind-A Hopeful History” Bloomsbery  Publishing 2019

 

 

 

-

;John Moffat Reinveting gravity… …It was Newton who theorized gravity for the first time. His theory was revolutionized by Einstein about 250 years later. This is well known as general relativity. Now it is the author's turn. Since 1979 the author has pursued a new theory of gravitation by reinterpreting Einstein's nonsymmetric unified field theory as a generalization of his purely gravitational theory [Phys. Rev. D (3) 19, No. 12, 3554-3558 (1979; Zbl 1222.83146); Can. J. Phys. 58, No. 11, 1595-1598 (1980; Zbl 1043.83513); Can. J. Phys. 58, No. 6, 729-736 (1980; Zbl 1013.83554); Can. J. Phys. 59, No. 2, 283-288; erratum ibid. 59, No. 9, 1289 (1981; Zbl 1043.83506); J. Math. Phys. 24, 886-889 (1983; Zbl 0508.53037); J. Math. Phys. 29, No. 7, 1655-1660 (1988; Zbl 0648.53045); General relativity and relativistic astrophysics, Proc. 2nd Can. Conf., Toronto/Can. 1987, 209-216 (1988: Zbl 0727.53071); Gen. Relativ. Gravitation 27, No. 9, 933-946 (1995; Zbl 0830.53070); J. Math. Phys. 36, No. 7, 3722-3732 (1995; Zbl 0841.53071); J. Math. Phys. 36, No. 10, 5897-5915 (1995; Zbl 0842.53073); Phys. Lett., B 355, No. 3-4, 447-452 (1995; Zbl 0997.83518)].

Towards the end of his life, Einstein attempted to construct a nonsymmetric unified field theory of gravitation and classical electromagnetism. It is well known that the theory does not correctly describe Maxwell's theory. The author argues that, though the theory is a blunder as a unified theory, it could be reinterpreted as a generalization of general relativity. In the nonsymmetric extension of general relativity, the symmetric metric tensor is replaced by the sum of symmetric and antisymmetric tensors. The antisymmetric part of the metric tensor gives rise to a torsion, twisting the geometry of spacetime. The theory is subject to general covariance and the weak principle of equivalence, in which the field equations are derivable from a Lagrangian action principle. The field equations for the nonsymmetric Hermitian gum lead to a rigorous static spherically symmetric solution for the gravitational field in empty space excluding the essential singularity at r = 0. The predictions of the theory differ significantly from Einstein's general relativity for compact sources or supermassive stars, while the theory is concordant with all the classical tests of general relativity concerning weak gravitational fields. The theory is called the nonsymmetric gravity (NSG).

In 2003, the author ["Gravitational theory, galaxy rotation curves and cosmology without dark matter", J. Cosmol. Astropart. Phys. 2005, No. 5, Paper No. 003, 28 p. (2005; Zbl 1236.83045)] found out a simpler alternative to the above nonsymmetric extension of Einstein's general relativity, where the purely symmetric spacetime is used while the antisymmetric part occurs as an additional field (a new fifth force) in the equations of the theory. It is called Metric-Skew-Tensor Gravity (MSTG). Einstein's general relativity coupled to a massive skew symmetric field F„^ leads to an acceleration law, modifying the Newtonian law of attraction between particles. The author uses a framework of nonperturbative renormalization group equations to characterize special renormalization group trajectories allowing for the running of the effective gravitational coupling G and the coupling of the skew field to matter. The equations of motion for test particles yield predictions for the solar system and the binary pulsar PSR 1913+16 that are concordant with the observations. The gravitational lensing of clusters of galaxies can be explained without exotic dark matter. A Friedmann-Lemaitre-Robertson-Walker cosmological model with an effective G = G(t) running with time leads to consistent fits to cosmological data without any assumption of exotic cold dark matter.

In 2004, the author ["Scalar-tensor-vector gravity theory", J. Cosmol. Astropart. Phys. 2006, No. 3, Paper No. 004, 18 p. (2006; Zbl 1236.83047)] found out a yet simpler alternative, which is basecf upon Einstein's symmetric metric, a vector field called the phion field, and three scalar fields. The phion particle is the carrier of the fifth force, while the scalar fields describe the variation of the gravitational constant, the coupling of the phion field to the matter, and the effective mass of the phion field. The author has established that the theory, called Scalar-Tensor-Vector Gravity (STVG), is stable, has no negative energy modes and is free of any pathological singularities.

An important feature of the NSG, MSTG and STVG theories is that the modified acceleration law for weak gravitational fields has a repulsive Yukawa force added to the Newtonian acceleration law. This corresponds to the exchange of a massive spin 1 boson, whose effective mass and coupling to matter can vary with distance scale. A scalar component added to the Newtonian force law would correspond to an attractive Yukawa force and the exchange of a spin 0 particle. All the current applications of the author's three gravity theories that can be directly confronted with experiment are based upon weak gravitational fields. To really distinguish the three theories, it is necessary to obtain experimental data for strong gravitational fields, by way of example, black holes.

The book is intended to explain the author's modified gravity theories to the general audience. It is well written and highly readable.

 

Edited by FIZ Karlsruhe, the European Mathematical Society and the Heidelberg Academy of Sciences and Humanities

Όπως διαβάζουμε στον John Moffat( Re-inventing gravity-Smithsonian books-Collins 2008)The expansion and contraction creates waves that travel  at the speed of sound through the hot fluid, producing a kind of music in the early universe. We cannot heard the music anymore, but we see evidence for it in the CMB data as acoustical wave oscillations (114) In the standard model we are missing about 96 percent of the matter and energy in the universe (231)..The expansion of the universe is accelerating (232).If one adopts the  standard model the geometry of space time is spatially flat(115) The universe turns to be flat...The three –dimensional universe that we perceive today has the structure of a three-dimensional Euclidean geometry. the…data tell us that we must either include significant amount of dark matter and dark energy when keeping Einstein’s theory or we must modify Einstein;s theory to exclude dark matter and dark energy and provide an explanation for dark energy(116)As it turns out,the standard concordance model,…….concludes that the universe is composed of about 4 percent baryons,(quarks in the form of protons and neutrons)24 percent dark matter and 72 percent dark energy(121)In quantum theory the vacuum has energy,and in gravity this energy is identified with the repulsive dark energy of Einstein;s cosmological constant.The recent observation that the expansion of the universe is accelerating suggests that there must be some kind of dark,antigravity energy in the void of space that is fueling the accelaration So  far, the consensus in the physics community  is that all attempts to use string theory to solve the problem (dark mater accelaration  universe) has failed 132..The anthropic principle  states that our existence as intelligent creatures, constrains the universe to   be what we observe 134…. String theory,….,infinite numbers of universes.. the debate is left to the philosophers  135..One of the aims of quantum gravity  is to reduce the gravitontial waves predicted  by Einstein ‘s gravity theory to quantum parcels of energy called gravitons…in general relativity gravity is the geometry of space time 137..The huge energy required to make the quarks free cannot be achieved on Earthg – based accelarators  ..the   strong forces  become weaker as the energy increases,, 139   the dual nature of electromagnetic wave and particle  142…the NASA scientists  were surprised to discover in the data  an expected deceleration  of the  spacecraft or appeared to be a constant anomalous acceleration toward the Earth and the  sun 174  If the galaxies and voids within their relative motions were removed  then the observer would see-according to Celerie ,myself…and others  that the universe was actually decelerating The  cosmology community    generally assumes that the density of matter is homogeneous  throughout space  time ..Einstein put forth this idea…..However we know from observations and large scale surveys  of galaxies that the universe has not been  uniform and homogeneous, in our last time  during the last nine billion years,….we see large distributions of galaxies and large voids.   …during the last nine billion years… 207 In ideas like mine, Celerier's, and many other cosmologists the unexpected dimming of distant supernovae is explained by the idea that internenting galaxies, clusters of galaxies, and voids form a medium like air or  water  through which light travels. In other words, in these models  the universe is not accelerating at all; the light from distant supernovae just has  a hard time getting to us, so it appears that the supernovae are farther away than they  actually are. The idea of using the late-time inhomogeneity of  the universe to avoid the problem of the accelerating universe and dark is elegant. But it leaves many imponderables. It is still a controversial issue  whether these models can continue to fit the supernovae data as more accurate  become available; and there exists the competing standard Lamda CDM model, and as we shall see, an explanation following from MOG 208 …there is no consensus about what causes the acceleration or even whether the acceleration  is a  real effect 211  The MOG universe has a beginning but not an end …there is neither major energy at t=0.Gravity –the curvature of space time  is also zero because there  is no matter….At t=0,the universe does not explode or inflate,but stands still 231 The MOG scenario can be described as an “order-disorder” universe215….No singularity  at the beginning of the universe,,,This way  the second law of thermodynamics  is maintained…217..The successful detection of gravity waves could decide among  models 219.Can we develop a new theory of gravity that can explain successfully the extensive observational data through gravity alone?...unacceptable   to many in the community to give up easily the existence of dark matter 221..In probing the mysteries of nature ,physicists need to have faith  that we can through  mathematical equations   reach a true understanding of nature such that the predictions of our equations  can be verified  by experiment or  observation..223. 

- Ο J Maffat(ο.π. 101 επ.) υποστηρίζει ότι η ταχύτητα,τού φωτός στο πρώιμο Σύμπαν ήταν πολύ μεγάλη,περίπου 1029  φορές η σημερινή( :the speed of light was very large  in the early universe,milliseconds after the big bang I do mean very large –about  1029 times the currently measured speed of light)

--------------------------------------------------------------------

                    ΕΞΕΛΙΞΗ

                                Schatz « Βιολογία ένας κήπος γεμάτος θαύματα» 

             Οι βιολόγοι  επιστήμονες διεπίστωσαν   μελετώντας την  τεράστια ποικιλία της ζωής  ότι ,δεν είχε  δημιουργηθεί άπαξ διά παντός,αλλά ότι, διάφορες μορφές ζωής, μετατρέπονταν συνεχώς σε νέες 15….….σε θαλάσσιο νερό με όγκο όσο ένα κουταλάκι του νερού,προσδιόρισαν εκατομμύρια  βακτήρια και 10πλάσιους έως 20πλάσιους ιούς βακτηρίων20….το οξυγόνο είναι τοξική ουσία καθώς με την οξείδωση καταστρέφει πολλά από τα  δομικά  συστατικά των κυττάρων.Η ανεξάντλητη ευρηματικότητα της φύσεως, κατάφερε  να φέρει στο προσκήνιο νέους οργα νισμούς.Αυτοί μπορούσαν όχι μόνον να προστατευθούν από το θανατηφόρο αέριο,..αλλά και να το χρησιμο ποιούν προς όφελός τους, καίγοντας  με την βοήθεια του τα  υπολείμματα άλλων οργανισμών προκειμένου να εξασφαλίζουν την απαραίτητη ενέργεια για να  ζήσουν22… μονοκύτταροι οργανισμοί  αιχμάλωτισαν  μικρό μέρος της φωτεινής ενέργειας του Ηλιου για να επιβιώσουν……αρχέγονοι όμως οργανισμοί που ζούν  σε μεγάλα βάθη  χρησιμοποίησαν,όχι την ηλιακή ενέργεια  αλλά , γεωχημικές αντιδράσεις ως πηγή ενέργειας 30…..Μόνον τα φυτά και οι μονοκύτταροι οργανισμοί  έχουν  την δυνατότητα να μετατρέπουν με την βοήθεια της ηλιακής ενέργειας το διοξείδιο του άνθρακα  και το νερό …σε οργανική βιομάζα 32…. Για  να παραγάγουμε  μια χιλιοθερμίδα  τροφής  συχνά  πρέπει να κάψουμε  μια χιλιοθερμίδα πετρελαί ου33…Όταν τα κύτταρά μας προσλαμβάνουν  από το περιβάλλον τροφές ή άλλες ουσίες μαζύ ταξιδεύουν ως λαθρεπιβάτες διάφοροι ιοί….που δεν εισβάλλουν στον οργανισμό μας ενεργά αλλά αφήνουν τα κύτταρα μας να τους «καταπιούν» ..ο οργανισμός μας έμαθε κατά την διάρκειά της εξέλιξης πώς να προστατεύεται από τους παθογόνους οργανισμούς82 …Η προστασία αυτή γίνεται  με τα λευκά αιμοσφαίρια  και άλλα κύτταρα, που εντοπίζουν στην επιφάνεια των εισβολέων μόρια ξένα προς τον οργανισμό μας προσκολλώνται επάνω στους  εισβολείς, με σκοπό ή να τους καταπιούν ή να τους πέψουν, είτε να τους καταστρέψουν  με χημικές ουσίες. Τα θύματα των ‘αστυνομικών’ είναι το πύον.Παράλληλα οι ‘αστυνομικοί’ ειδοποιούν όλο  τον  οργανισμό  που κινητοποιεί αμέσως πρωτείνες ή κατασκευάζει νέες.Μερικές φορές  το σύστημα άμυνα στρέφεται εναντίον μας, λόγω υπερβάλλοντος ζήλου του ανοσοποιητικού συστήματος μας …Οι παθογόνοι οργανισμοί μεταλλάσσουν συνεχώς στο γενετικό τους υλικό  δημιουργώντας  νέους τύπους  βακτηρίων που το ανοσοποιητικό μας σύστημα….Παρόλα αυτά  το σύστημα άμυνας…που προστατεύει τον οργανισμό μας,μπορεί μερικές φορές να στραφεί εναντίον μας : για παράδειγμα  πολλά από τα συμπτώματα λοιμωδών νόσων,-όπως η παρωτίτιδα και η  φυματίωση,δεν είναι τίποτε περισσότερο, από παράπλευρες απώλειες, οφειλόμενες  στον υπερβάλλοντα  ζήλο του ανοσοποι ητικού μας συστήματος, 83 είναι αναποτελεσματικό…τα βακτήρια ενσωματώνουν στο γενετικό τους υλικό τμήματα του δικού μας,…και μεις μεταλλάσσομε τα γονιδιά μας υπό την πίεση της φυσικής επιλογής,  για να αμυνθούμε στους παθογόνους μικροοργανι σμούς…παρόλα αυτά στο παιχνίδι αυτό ανάμεσα στο ποντίκι  και στη γάτα,δηλαδή ανάμεσα σε μας  και τους πιό γρήγορους παθογόνους οργανισμούς πάντα χαμένοι είμαστε  εμείς 84….Ο αγώνας κατά των παθογόνων οργανισμών περιλαμβάνει την δύναμη που αντλούμε από τα γονίδια ,από την γνώση που μεταδίδεται από γενεά σε γενεά  μαζύ με τα γονίδιά μας (καλύτερες συνθήκες υγιεινής κλπ.) και τα αντιβιοτικά  που όμως η αλόγιστη χρήση τους συντέλεσε στην εξασθένηση τους.,…τα περισσότερα  εδαφικά βακτήρια που έχουν μελετηθεί μέχρι σήμερα,είναι ανθεκτικά σε 7 από τις 8 οικογένειες αντιβιοτικών. 86….Μόνο ο ανθρώπινος εγκέφαλος με την ευστροφία του, μπορεί να κρατήσει υπό έλεγχο  τους  βιολογικούς εχθρούς μας 87….Κατά την αμφιγονική παραγωγή το γενετικό υλικό των δύο γονέων  συνδυάζεται τυχαία  για την δημιουργία του ζυγωτού, Η παντοκρατορία του γονιδίου,έχει στις μέρες μας  κλονισθεί.   Κατά την αμφιγονική εγγενή παραγωγή το  γενετικό υλικό των δύο γονέων  συνδυάζεται τυχαίως  για την δημιουργία του ζυγωτού, δηλαδή του κυττάρου που είναι προιόν  της συνενώσεως των δύο γεννητικών κυττάρων,( λ.χ.του ωαρίου  και του σπερματοζωρίου στον άνθρωπο.) Ετσι χάρη στην τύχη, εξασφαλίζεται η μοναδικότητα κάθε παιδιού,που γεννιέται,ενώ συγχρόνως ανανεώνεται  η ποικιλομορφία του ανθρώπινου είδους και ενισχύεται η βιολογική του ευρωστία.Και όλα αυτά ο συγγραφέας τα στηρίζει σε παρατηρήσεις,που αναδεικνύουν τον ρόλο  της τύχης και εξαφανίζουν την έννοια του «πεπρωμένου».Η ύπαρξη του τυχαίου, επιτρέπει  στα γονίδια των δύο γονέων να έχουν στην διάθεσή τους,ένα ανεξάντλητο αριθμό πιθανών συνδυασμών  κατά την διαδικασία της συνένωσης ωαρίου  και σπερματο ζωρίου.Επομένως, δεν είμαστε σκλάβοι των γονιδίων μας. 

                        Γιατί, δεν ταυτίζονται  μεταξύ τους τα μονοζυγωτικά   δίδυμα; Αφού πρόκειται  για αδέλφια που έχουν  το ίδιο γενετικό υλικό θα ανέμενε κάποιος μια πλήρη ταύτιση και ομοιότητα μεταξύ τους.Πώς λοιπόν δικαιολογείται ότι, το ένα εκδηλώνει  μια ασθένεια και το άλλο όχι;.Και γιατί στην συνέχεια,με την ανάπτυξή τους,εμφανίζουν μεταξύ τους,όλο και περισσότερες διαφορές; Επομένως τα γονίδιά μας δεν είναι απαράβατοι και αναλλοίωτοι νόμοι, αλλά ενδέχεται να μεταβληθούν ως αντίδραση στο περιβάλλον,ή στον τρόπο ζωής μας.

                            Εδώ και αρκετά χρόνια,γίνεται δεκτό, ότι ,περιβαλλοντικές τοξίνες,         ραδιενέργεια,ιοί, λάθη κατά την κυτταρική διαίρεση,είναι πιθανόν να οδηγήσουν στην  μεταβολή και αλληλουχία των νουκλεοτιδίων σε ένα  γονίδιο, με αποτέλεσμα  την εμφάνιση μεταλλάξεων ή να αναστείλουν την λειτουργία τους η να απενεργοποιηθούν μέσω χημικών τροποποιήσεων,μερικές από τις οποίες  μερικές φορές,κληροδοτούνται στους απογόνους μας. Η χημική ουσία που προκαλεί την τροποποίηση είναι ένα μεθύλιο (μια μεθυλομάδα), δηλαδή ένα μικρό  μόριο. Αυτός ο μηχανισμός χημικής τροποποίησης ονομάζεται μεθυλίωση.Οταν ένα μεθύλιο προσδεθεί πάνω σε ένα νουκλεοτίδιο, ασκεί  χημική έλξη στις πρωτείνες οι οποίες περιβάλλουν το μεθυλιωμένο τμήμα του γονιδίου και εμποδίζουν έτσι  τη λειτουργία του ή το απενε ργοποιούν. Σε αντίθεση με τις κλασικές γονιδιακές μεταλλάξεις, αυτές οι επιγενετικές τροποποιήσεις δεν  μεταβάλλουν την αλληλουχία των νουκλεοτιδίων  σε ένα γονίδιο, παρά μόνο τον χαρακτήρα μεμονωμένων νουκλεοτιδίων.Κατά την κυτταρική  διαίρεση τα μεθυλιωμένα νουκλεοτίδια αντιγράφονται πιστά  και μεταφέρονται στα νέα κύτταρα που προκύπτουν απ΄αυτήν. (θυγατρικά κύτταρα)………

Τα  γονίδια ενός γονιμοποιημένου ωαρίου-δεν είναι μεθυλιωμένα'  σε μεγάλο βαθμό και, κατά συνέπεια είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμα να αναπτύξουν πλήρη δράση ανταποκρινόμενα σε σχετικές εντολές. Όταν όμως από το γονιμοποιημένο ωάριο αρχίζουν να αναπτύσσονται διάφοροι  τύποι κυττάρων, αυτά μεθυλιώνουν τα γονίδιά τους, ακολουθώντας ένα συγκεκριμένο ενδοκυτταρικό πρόγραμμα . Αυτό γίνεται προκειμένου να αποφευχθεί η έκφραση γονιδίων σε λανθασμένη χρονική στιγμή ή θέση  που θα έβλαπτε την ανάπτυξη του εμβρύου.Μεθυλιώσεις, παρουσιάζονται ακόμα και στους ενήλικες, με την διαφορά, ότι, στην περίπτωση αυτή δεν καθορίζονται μόνο από ενδο κυτταρικά προγράμματα, αλλά και από  την επίδραση του τρόπου ζωής, καθώς και από το περιβάλ λον.Συνοψίζοντας, λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι,οι επιγενετικες αλλαγές  προκαλούνται από τη μεθυλίωση που οφείλονται τόσο σε ενδοκυτταρικούς όσο και σε εξωκυτταρικούς παράγοντες. Οι έξωθεν επιδράσεις, παρουσιάζουν μεγάλο  φάσμα: μπορεί να αφορούν τις διατροφικές μας συνήθειες, χρήση ναρκωτικών, την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους. Όλοι αυτοί οι παράγοντες μπορεί να αφήσουν τα  δικά τους «σημάδια» μεθυλίωσης πάνω στα δικά μας γονίδια.Στα φυσιολογικά σωματικά κύτταρα τούτα τα σημάδια σβήνουν με τον θάνατο του οργανισμού, ενώ στα ωάρια και  τα σπερματοζωάρια εξαφανίζονται κατά  την ωρίμανση ή την γονιμοποίηση τους μερικά όμως παραμένουν. Ετσι το γονιμοποιημένο ωάριο διατηρεί «αναμνήσεις από εκείνο που είχε υπάρξει  πριν γονιμοποιηθεί  και καθιστά δυνατή την μεταφορά ιδιοτήτων που  απέκτησαν οι γονείς, κατά την διάρκεια της ζωής  τους στον νέο οργανισμό, και κατόπιν στους απογόγους  του.        

 ======================================

                    Η ΓΝΩΣΗ

                        Η Γνώση είναι  παιδί του παρελθόντος  και δεν μπορεί να εξασφαλίσει ούτε το παρόν ούτε το μέλλον μέσα σ’ένα κόσμο που μεταβάλλεται συνεχώς……η διαφύλαξη και η μεταφορά της γνώσεως  τις επόμενες γενεές απειλούνται όλο και πιο  σοβαρά  καθώς τα συστήματα αποθήκευσης δεδομένων αλλοιώνονται με την πάροδο του χρόνου,καταλανώνουν ποσότητες ενέργειας που αυξάνονται  ραγδαία και είναι ευάλωτα  σε τυχαίες ή σκόπιμες παραποιήσεις,…Και μολονότι την εποχή μας οι ηλεκτρονικοί εγκέφαλοι και τα ηλεκτρονικά αποθετήρια πληροφοριών  αγγίζουν σιγα σιγά  τα όρια τους  σύμφωνα με τους νόμους  της φυσικής, σίγουρα θα καταφέρουν να τα ξεπεράσουν με τη  βοήθεια νέων ανακαλύψεων…Δυστυχώς η αποθήκευση πληροφοριών  δεν διασφαλίζει την μακροημέρευση, για τον απλό λόγο ότι τα ψηφιακά συστήματα  που χρησιμοποιούμε για την αποθήκευση αλλοιώνονται με την πάροδο του χρόνου,…..Το αποτέλεσμα είναι ότι  τα συστήματα αυτά,σπάνια μπορούν να διαφυλάξουν τις πληροφορίες που τους έχουμε εμπιστευτεί για χρονικό διάστημα περισότερο από  μερικές δεκαετίες…….Ειδη χαρτιού,που δεν έχουν υποστεί κατεργασία  με οξέα ή κοινά μικροφίλμ μπορούν μεν να εξασφαλίσουν την καταγραφή και διάσωση κειμένων για αιώνες,αλλά δεν είναι κατάλληλα για την αποθήκευση,μεταφορά και ανάλυση πληροφοριών…..οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές του μέλλοντος  δεν θα μπορούν να τις διαβάσουν τις πληροφορίες .Αυτό ήδη συμβαίνει :οι σημερινοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές αδυνατούν να διαβάσουν πληροφορίες αποθηκευμένες  σε συστήματα ηλικίας δέκα και είκοσι ετών….να μεταφέρουμε συνεχώς τις ήδη αποθηκευμένες πληροφορίες…στο κατάλληλο  σύστημα λειτουργίας; Ή μήπως να τις κρατάμε σε αρχεία παλαιών   ..υπολογιστών;…..ανησυχία .. προκαλεί η ευκολία  με την οποία μπορεί να αλλοιωθεί τυχαία  ή σκόπιμα η  ψηφιακά αποθηκευμένη γνώση.   »

 

-------------------------------------------------------------------    

Jim Al.Kahili-Jhonjoe Mc Fadden

Η Ζωή στην Κόψη(Life on the edge-The coming of age of Quantum Biology)  2015/2017           Τραυλός

Την κβαντική μηχανική  κατανοεί  μόνον μια μειονότητα πανέξυπνων ανθρώπων…η κβαντική μηχανική εξηγεί ολόκληρη τη χημεία,την επιστήμη  των υλικών,ακόμη και την ηλεκτρονική,.23… Για να  πλησιάσουν τόσο κοντά τα σωματίδια,(πυρήνες) ώστε να συντηχθούν,πρέπει να διαπεράσουν   ένα φαινομενικώς αδιαπέραστο ενεργειακό φραγμό 26…Το πετυχαίνουν  χάρη στο κυματοσωματιδιακο δυισμό τους. Είναι το φαινόμενο της σήραγγας.(Αν και θα ήταν λάθος να δεχθούμε λέγουν οι συγγραφείς,ότι, το κβαντικό φαινόμενο,σήραγγας,  συνεπάγεται  τη διάδο ση υλικών μέσα από φραγμούς. Απεναντίας τα αφηρημένα μαθηματικά κύματα,είναι αυτά ,  που μας  δίνουν την πιθανότητα, να βρούμε στιγμιαία το σωματίδιο  στην άλλη πλευρά του φραγμού.) Αν ένας πυρήνας αποτελείται από πάρα πολλά πρωτόνια ή νετρόνια,τότε κατά  την κβαντομηχανική,πρέπει να βρεθεί μια νέα κατάσταση ισορροπίας  και τα πλεονάζοντα σωματίδια πρέπει να αλλάξουν μορφή: κάποια πρωτόνια γίνονται νετρόνια (διάσπαση β).Αυτό ακριβώς συμβαίνει όταν συνενώνονται  δύο πρωτόνια,οπότε ένα απ΄αυτά υφίσταται διάσπαση β και μετατρέπεται σε νετρόνιο 29….Η κβαντική διεμπλοκή   επιτρέπει σε σωματίδια που σε κάποια στιγμή είχαν αλληλοεπιδράσει,να παραμένουν συσχετισμένα ακόμη και αν απέχουν μεταξύ τους τεράστιες αποστά σεις.33…Η μέτρηση μετατρέπει την κβαντική συμπεριφορά σε κλασσική 35….… Το φαινόμενο της υπέρθεσης(που όπως και το φαινόμενο της σήραγγας έχουν ανιχνευθεί σε  πολλά βιολογικά φαινόμενα), δέχεται  ότι, τα σωματίδια, μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα συγχρόνως ,μόνον όμως όταν δεν τα κοιτάζει κάποιος.Αν συμβεί  κάτι τέτοιο,ή μια μέτρηση,η κβαντική συμπεριφορά μετατρέπεται σε κλασσική συμπεριφορά.36…………….Η κβαντική μηχανική ασκεί μικρή ή μηδενική επίδραση σε διαδικασίες μεγαλύτερης κλίμακος που είναι σημαντικές για την ζωή  39….Εκείνο που καταστρέφει  την κβαντική συμπε ριφορά,έξω από εργαστήρια της φυσικής είναι ο τρόπος  με τον οποίο διατάσσονται τα σωματίδια μέσα στα μεγάλα (μακροσκοπικά αντικείμενα,στα οποία τα άτομα και τα μόρια  συνήθως (όχι πάντοτε) σκεδάζονται  και ταλαντώνονται  τυχαία και ακανόνιστα….έτσι διασκορπίζοναι  γρήγορα οι κβαντικές ιδιότητες των σωματιδίων..41…Ο άνθρωπος δεν κατάφερε ακόμη να κατασκευάσει ζωή,χρησιμοποιώντας άβια υλικά 49…Το πρόβλημα της ζωής είναι γιατί η ύλη συμπεριφέρεται τόσο διαφορετικά,όταν συγκροτεί έναν ζωντανό οργανισμό ,απ΄ότι όταν συγκροτεί μια  χημική αντίδρα ση  για παράδειγμα όταν τα ορυκτά καύσιμα καίγονται στον αέρα,…,τα αντιδρώντα είναι ο άνθρακας και το οξυγόνο και το μοναδικό προϊόν το αέριο θερμοκηπίου διοξείδιο του άνθρακα.Κανονικά αυτή είναι μια αντιστρέψιμη αντίδραση.66-67 όμως κάποιες μορφές της τεχνολογίας πρόσληψης του άνθρακα αλλάζουν τη διαδικασία, χρησιμοποιώντας μια μορφή ενέργειας, ώστε να συντελεστεί η αντίδραση προς τα πίσω.Ο Ριτς Μέιτζελ του Πανεπιστημίου του Ιλιννόι ίδρυσε μια εταιρεία που αποσκοπεί, την χρήση ηλεκτρισμού  για μετατροπή του ατμοσφαιρικού  διοξειδίου του άνθρακος σε  καύσιμα….,Η ζωή είναι διαφορετική….,Κανείς ποτέ δεν ανεκάλυψε μια συνθήκη  που να ευνοεί την κατεύ θυνση από το νεκρό κύτταρο στο ζωντανό κύτταρο…τι είναι αυτό που χάνεται αμετάκλητα όταν πεθαίνει ένα κύτταρο ή ένας άνθρωπος;  …Ο Κρέιγκ Βέγκνερ δεν εδημιούργησε τεχνητή ζωή…απλώς ετροποποίησε μια υπάρχουσα μορφή ζωντανών κύτταρων ζωής…66-67..Το μυστήριο της ζωής εξακολουθεί να μας χαμογελάει αινιγματικώς….ο μόνος τρόπος να δημιουργήσουμε ζωή είναι να εισαγάγουμε βιοχημικές ενώσεις σε ήδη,ζωντανά κύτταρα. 68 ………..Ο Χαιζεμπεργκ αναγκάστηκε να συμπεράνει πώς ο ατομικός κόσμος,είνα ένα τοπίο φάντασμα,ένα αύλο μέρος,που παίρνει σάρκα και οστά μόνον όταν ενεργού με μια μέτρηση,κατά την οποία αλληλοεπιδρούμε μαζύ του …διαφορετική η άποψη του Σρέντιγκερ   ,74-75……σήμερα θεωρούμε και τους δύο τρόπους ερμηνείας ορθούς.75…  η ζωή διαφέρει από τα άψυχα αντικείμενα επειδή σχετικώς μικρά πλήθη εξαιρετικά εύτακτων σωματιδίων,…μπορούν να επηρεάσουν καθοριστικά ολόκληρο τον οργανισμό 89.…Κανένα άλλο άψυχο αντικείμενο στο γνωστό Σύμπαν, δεν παρουσιάζει τόση ευαισθησία, στην λεπτομερειακή δομή τής ύλης, στο θεμελιωδέστερο επίπεδο,σε ένα επίπεδο όπου οι κβαντομηχανικοί νόμοι έχουν εκτοπίσει  τους κλασσικούς….90…. Κβαντική συνοχή  έχουμε όταν άτομα βρίσκονται σε δυό θέσεις ταυτοχρόνως,όταν συμπεριφέρονται ως  εκτεινόμενα κύματα και όταν βρίσκονται σε μια κατάσταση υπέρθεσης δύο ή περισσοτέρων διαφορετικών καταστάσεων.Αποσυνοχή έχουμε (ή κατάρρευση ή άρση)της,έχουμε  όταν χάνεται η συνοχή  και το κβαντικό φαινόμενο γίνεται κλασσικό 168…Ο Σρεντιγκερ είπε ότι, η ζωή διαφέρει από τον ανόργανο κόσμο επειδή είναι δομημένη  και εύτακτη ακόμη και στο μοριακό επίπεδο  396. Η ζωή πλοηγείται στη μεθόριο κβαντικού και κλασσικού κόσμου 417… διατυπώνω   μια εικασία…Μπορεί η νέα μας αντίληψη για τη ζωή να αντικαταστήσει την ψυχή με μια κβαντική ζωτική σπίθα; 418…αξιοσημείωτη ιδιότητα της ζωής,να τιθασεύει θερμοδυναμοικές θύελλες,ώστε να διατηρεί τη σύνδεση της,με τη βαθύτερη κβαντική επικράτεια 419…ο θάνατος ίσως αντιπροσωπεύει  την καταστροφή της σύνδεσης των ζωντανών οργανισμών με την εύτακτο κβαντική επικράτεια…και ίσως όταν ένας ζωντανός οργανισμός αιχμαλωτιστεί από τον θυελλώδη ωκεανό της μοριακής κίνησης,,καμία τρικυμία να μην μπορεί να αποκαταστήσει την κβαντική  σύνδεση 420,….ίσως οι νέες ανακαλύψεις να μας εφοδιάσουν με μια νέα επαναστατική μορφή έμβιας τεχνολογίας  421…. Αυτό πού κάνει η γενετική μηχανική είναι να μεταφέρει ένα γονίδιο από το ένα είδος στο άλλο 423…Το Κέντρο Ιστγκειτ,…μιμείται το σύστημα κλιματισμού που χρησιμοποιούν οι τερμίτες… ένα τολμηρό όραμα…να κατασκευάσει κτίρια χρησιμοποιώντας τεχνητά ζωντανά κύτταρα που θα έχουν την ικανότητα να αυτό διορθώνονται και να αντιγράφονται…σε περίπτωση καταστροφών 426… …επειδή σχετικώς μικρά πλήθη εξαιρετικά εύτακτων σωματιδίων,…μπορούν να επηρεάσουν καθοριστικά ολόκληρο τον οργανισμό ….Σε αντίθεση με τη ζωή τα τεχνητά πρωτοκύτταρα δεν μπορούν να κουρδίζονται μόνα τους  430….Ένα άλλο χαρακτηριστικό που θα θέλαμε να εισαγάγουμε στο κβαντικό υποστηριζόμενο πρωτοκύτταρο, είναι η ικανό τητα αξιοποίησης του καταιγιστικού μοριακού θορύβου χάρη στην οποία διατηρείται η κβαντική συνοχή.Προς  το παρόν ελάχιστα γνωρίζουμε για το πώς  πετυχαίνει η ζωή το τέχνασμα άρα δεν είμαστε καθόλου βέβαιοι πώς θα μπορούσαμε να το πετύχουμε 434.Ας επιστρέψουμε στο πρόβλημα που αφορά την προέλευση της ζωής. Μολονότι ολόκληρο το ζωντανό κύτταρο είναι μια οντότητα που αυτο-αντιγράφεται, τα μεμονωμένα συστατικά  του δεν είναι. Όπως ακριβώς και μια γυναίκα είναι αυτο-αντιγραφέας ( με  λίγη «βοήθεια», βέβαια), χωρίς όμως να συμβαίνει το ίδιο  με τη  καρδιά ή το συκώτι της. Αυτό δημιουργεί πρόβλημα όταν επιχειρούμε επιστροφή στο παρελθόν — από τη σημε ρινή πολύπλοκη κυτταρική ζωή προς τον πολύ απλούστερο, μη κυτταρικό πρόγονό της. Αν το θέσουμε αλλιώς, το ερώτημα διατυπώνεται ποιό ήρθε πρώτο: το γονιδίωμα στο DNA, το RNA, ή το ένζυμο ;Αν εμφανίστηκε πρώτο το DNA ή RNA, τότε τι τα δημι ούργησε; Αν  εμφανίστηκε πρώτο το ένζυμο, τότε πώς κωδικεύτηκε;Μια πιθανή λύση έδωσε ο Αμερικανός βιοχημικός Τόμας Τσεχ, ο οποίος το 1982 ανεκάλυψε ότι,πέρα από την κωδικοποίηση γενετικής πληροφορίας, ορισμένα μόρια RNA λειτουργούσαν σαν ένζυμα και κατέλυαν αντιδράσεις (έργο για το οποίο μοιράστηκε - με τον Σίντνεϊ Άλτμαν το βραβείο Νόμπελ για τη χημεία το 1989). Τα πρώτα παραδείγματα αυτών των ριβοζύμων όπως είναι γνωστά, βρέθηκαν στα γονίδια των μικροσκοπικών μονοκύτταρων οργανισμών Terralymena, ένα είδος πρωτόζωων που συναντάμε σε λίμνες γλυκού νερού. Έκτοτε, διαπιστώθηκε ότι, παί ζουν  ρόλο  σε κάθε ζωντανό κύτταρο. Σύντομα θεωρή θηκε πως η ανακάλυψή τους  πρόσφερε μια διέξοδο στο πρόβλημα της κότας και του αυγού, σχετικά με το αίνιγμα της ζωής. Η υπόθεση του κόσμου RNA όπως έγινε τελικά γνωστή, υποστηρίζει ότι, η αρχέγονη χημειoσύνθεση οδήγησε στην παραγωγή ενός μορίου RNA το οποίο μπορούσε να λειτουργήσει ταυτοχρόνως ως γονίδιο και ως ένζυμο συνεπώς μπορούσε να κωδικεύσει την ίδια του τη δομή (όπως το DNA) και να δημιουργήσει αντίγραφα του εαυτού του (όπως τα ένζυμα)  από βιοχημικές ενώσεις διαθέσιμες στην αρχέγονη σούπα. Αυτή η διαδικασία αντιγραφής πρέπει να ήταν αρχικά εξαιρετικά απρόβλεπτη και να δημι ούργησε πολλές μεταλλαγμένες εκδοχές, οι  οποίες θα ανταγωνίζονταν μεταξύ τους συμμετέχοντας σε έναν μοριακό δαρβινικό ανταγωνισμό. Με την πάροδο του χρόνου, οι αντιγραφείς RΝΑ πρέπει να στρατολόγησαν πρωτεΐνες για να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα της αντιγραφής, οδηγώντας έτσι στο DΝΑ και τελικά στο πρώτο ζωντανό κύτταρο.Η ιδέα ότι, ένας κόσμος αυτο-αντιγραφόμενων μορίων RΝΑ  προηγήθηκε της εμφά νισης του DΝΑ και των κυττάρων, αποτελεί  σχεδόν δόγμα στη σύγχρονη έρευνα για την προέλευση της ζωής. Τα ριβόζυμα (ριβοένζυμα) αποδείχτηκαν ικανά να εκτελούν όλες τiς βασικές αντιδράσεις που αναμένονται από ένα αυτο-αναπαραγόμενο μόριο. Για παράδειγμα, μία τάξη ριβοζύμων συνενώνει δύο μόρια RΝΑ, ενώ μια άλλη μπορεί να τα διασπάσει. Μια άλλη μορφή ριβοζύμου δημιουργεί αντίγραφα μικρών αλυσίδων (με μήκος λίγων μόνο βάσεων) βάσεων RΝΑ. Από αυτές τις απλές δραστηριότητες μπορούμε να φανταστούμε ένα πιο πολύπλοκο ριβόζυμο, ικανό  να καταλύει όλες τις αντιδράσεις που απαιτούνται για την αυτοαναπαρα γωγή. Από τη στιγμή που εμφανίστηκε η αυτο-αναπαρα γωγή, εμφανίζεται και η φυσική επιλογή. Άρα, ο κόσμος του RNA θα πήρε ένα ανταγωνιστικό μονοπάτι που οδήγησε τελικά, ή έτσι τουλάχιστον πιστεύεται, στο πρώτο ζωντανό κύτταρο.Ωστόσο, το σενάριο αυτό παρουσιάζει αρκετά προβλήματα. Μολονότι απλές βιοχημικές αντιδράσεις καταλύονται από ριβόζυμα, η αυτο-αντιγραφή ενός ριβοζύμου είναι μια εξαιρετικά πιο πολύπλοκη διαδικασία η οποία απαιτεί από το ριβόζυμο να αναγνωρίσει την αλληλουχία των δικών του βάσεων, να ταυτοποιήσει πανομοιότυπα χημικά στο περιβάλλον του και να συναρμολογήσει αυτά τα χημικά με τη σωστή σειρά ώστε να δημιουργήσει ένα αντίγραφο του εαυτού του. Είναι μια υπερβολική εργασία ακόμη και για πρωτεΐνες οι οποίες έχουν την πολυτέλεια να ζούν μέσα  σε κύτταρα γεμάτα με τις σωστές βιοχημικές ενώσεις, άρα είναι ακόμη πιο δύσκολο να αντιληφθούμε πώς θα μπορούσαν να  πετύχουν τέτοιο κατόρθωμα μέσα στη χαοτική αρχέγονη σούπα. Μέχρι σήμερα, κανείς δεν έχει ανακαλύψει ούτε κατάφερε να φκιάξει ένα ριβόζυμο ικανό να αναλάβει ένα τόσο πολύπλοκο έργο, ακόμη και στο εργαστήριο.Ακόμη πιο θεμελιώδες είναι το πρόβλη μα της σύνθεσης των μορίων RNA στην αρχέγονη σούπα. Το μόριο αποτελείται από-τρία μέρη: τη βάση στην οποία είναι κωδικευμένη η γενετική πληροφορία (όπως συμβαίνει και στις βάσεις του DNA) μια φωσφορική ομάδα και το σάκχαρο της ριβόζης. Μολονότι ως ένα  βαθμό κατανοούμε πώς μπορεί να προέκυψαν οι βάσεις και το φωσφορικό οξύ τού RΝΑ στην αρχέγονη σούπα, η πιο αξιόπιστη  αντίδραση παραγωγής ριβόζης παράγει, επίσης, πληθώρα άλλων. Δεν υπάρχει κανένας γνωστός μη βιολογικός μηχανι σμός μέσω του οποίου μπορεί να παραχθεί αποκλειστικά το σάκχαρο της ριβόζης. Ακόμη, όμως, κι αν γνωρίζαμε πώς δημιουργείται η ριβόζη, η συνάρμοση των τριών συστατικών με τη σωστή  σειρά θα έθετε ένα ακόμη πιο ανυπέρβλητο εμπόδιο: Όταν τα  τρία συστατικά του RΝΑ  βρεθούν στην ίδια περιοχή με τυχαίους τρόπους, σχηματίζοντας εκείνη την αρχέγονη γλίτσα . Οι χημικοί αποφεύγουν το πρόβλημα χρησιμοποιώντας  ειδικές μορφές βάσεων που οι χημικές ομάδες τους έχουν τροποποιηθεί ώστε  να αποφεύγονται οι ανεπιθύμητες παράπλευρες αντιδράσεις- όμως, έτσι κλέβουν: και, σε κάθε περίπτωση, είναι ακόμη πιο  απίθανο να έχουν σχηματιστεί οι «ενεργοποιημένες» βάσεις σε αρχέγονες   συνθήκες απ' ό,τι οι βάσεις RΝΑ.Ωστόσο, οι χημικοί μπορούν να συνθέσουν τις βάσεις του RNA από απλά χημικά, μέσα από μια εξαιρετικά πολύπλοκη σειρά  ελεγ χόμενων αντιδράσεων στις οποίες  κάθε επιθυμητό   προϊόν μιας αντίδρασης απομονώνεται πριν περάσει στην επόμενη αντίδραση. Ο Σκοτσέζος χημικός Γκράχαμ Κερν.΄Σμίθ εκτίμησε ότι, απαιτούνται περίπου 140 βήματα για τη σύνθεση μιας βάσης RNA από απλούστερες οργανικές ενώσεις, οι οποίες μπορεί να υπήρχαν στην αρχέγονη σούπα. Για κάθε βήμα υπάρχουν τουλάχιστον έξι εναλλακτικές αντιδράσεις, οι οποίες πρέπει να αποφευχθούν. Μπορούμε, λοιπόν, να οπτικοποιήσουμε τη χημική σύνθεση, αν εκλάβουμε κάθε μόριο ως ένα είδος μοριακού ζαριού και κάθε βήμα σαν μια ρίψη, με τον αριθμό έξι να αντιστοιχεί στην παραγωγή του σωστού προϊόντος και οποιονδήποτε άλλον στην παραγωγή λάθος προϊόντος. Συνεπώς, η πιθανότητα να μετατραπεί τελικά κάποιο αρχικό μόριο σε RNA είναι τόση, όση η πιθανότητα να εμφανιστεί ο αριθμός 6 σε 140 διαδοχικές ρίψεις ενός ζαριού.Φυσικά, οι χημικοί αυξάνουν αυτή την εξαιρετικά μικρή πιθανότητα ελέγχοντας προσεκτικά κάθε βήμα, ωστόσο, ο προβιοτικός κόσμος θα έπρεπε να στηριχτεί αποκλειστικά στην τύχη. Είχε βγει ο Ήλιος την κατάλληλη στιγμή, ώστε να εξατμίσει μια μικρή λιμνούλα χημικών γύρω από ένα ηφαίστειο λάσπης; Ή μήπως το ηφαίστειο λάσπης εξερράγη εκλύοντας νερό και μικρές ποσότητες θείου, δημιουργώντας έτσι ένα άλλο σύνολο χημικών ενώσεων; Μπορεί, άραγε, οι κεραυνοί να ενεργοποίησαν το μείγμα επιταχύνοντας κάποιες χημικές αλλαγές με την ηλεκτρική ενέργεια τους; Τα ερωτήματα δεν έχουν τελειωμό. Παρ' όλα αυτά, μπορούμε να υπολογίσουμε πως η πιθανότητα να δώσει, καθένα από τα 140 απαραίτητα βήματα, στηριζόμενο αποκλειστικά στην τύχη, το σωστό από τα έξι δυνατά προϊόντα, ισούται με 1 στα 6140 (αριθμός περίπου ίσος με 10109). Για να υπάρχουν πιθανότητες  δημιουργίας RNA αποκλειστικά μέσω τυχαίων διαδικασιών, η αρχέγονη σούπα μας θα έπρεπε να περιλαμβάνει τουλάχιστον αυτόν τον αριθμό μορίων. Όμως, ο αριθμός 10109 είναι πολύ μεγαλύτερος ακόμη και από τον συνολικό αριθμό στοιχειωδών σωματιδίων σε ολόκληρο το ορατό Σύμπαν (περίπου1080). Η Γη απλώς δεν είχε αρκετά μόρια, ούτε αρκετό χρόνο, για να φτιάξει επαρκείς ποσότητες RNA όλα αυτά τα εκατομμύρια χρόνια από τον σχηματισμό της μέχρι την εμφάνιση της ζωής την εποχή που υποδεικνύουν τα πετρώματα της Ισουα.Ωστοσο, ας θεωρήσουμε ότι, με μια άγνωστη χημική διαδικασια δημιουργήθηκαν τελικά σημαντικές ποσότητες RNA ,ερχόμαστε τώρα αντιμέ τωποι με το εξίσου δυσεπίλυτο πρόβλημα της συνέ νωσης των τεσσάρων διαφορετικών βάσεων του RNA (αδενίνη, ουρακίλη κυτοσίνη, γουανίνη) με τη σωστή σειρά,ώστε να σχηματισθεί ένα ριβόζυμο ικανό για αυτο-αντιγραφή. Τα περισσότερα, ριβόζυμα είναι αλυσί δες  RΝΑ τουλάχιστο εκατό βάσεων.Κάθε βάση της αλυσίδας συμπληρώνεται με μια από τις τέσσερες βάσεις άρα υπάρχουν 4100 (η 1060) διαφορετικοί τρόποι αλυσίδας RNA μήκους 100 βάσεων. Πόσο πιθανό είναι το τυχαίο   ανακάτεμα βάσεων RNA να παραγάγει τη  σωστή αλληλουχία  βάσεων κατά μήκος της αλυσίδες, ώστε να φτιαχτεί ένα αυτοναντιγραφόμενο  ριβοενζυ μο;Αφού φαίνεται να περνάμε μια χαρά με τους μεγάλους αριθμούς ας καθίσουμε να υπολογίσουμε και αυτή την πιθανότηται.Αποδεικνύεται ότι, 4100 μεμονωμένος αλυσίδες βάσεων, θα είχαν συνολική μάζα 1050χιλιογραμμα/μια τέτοια μάζα θα χρειαζόμασταν προκειμένου να πάρουμε ένα μόνο αντίτυπο των περισσότερων αλυσίδων, και συνεπώς μια καλή πιθανότητα  ένα από αυτά να έχει όλες τις βάσεις του στην σωστή σειρά, ώστε να λειτουργήσει ως αυτο-αντιγραφέας. ωστόσο,ολόκληρη η μάζα  του γαλαξία μας εκτιμάται στα 1042 χιλιόγραμμα.Ολοφάνερα, λοιπόν, δεν μπορούμε να στηριχθούμε αποκλειστικώς στην τύχη.Φυσικά, υπάρχει το ενδεχόμενο να μην είναι μόνο μια η διάταξη  ανάμεσα στις 4100 δυνατές αλυσίδες RNA βάσεων  που λειτουργεί ως αυτο-αντιγραφέας…. μπορεί   να είναι περισσότερες. Θα μπορούσαν να υπάρξουν ακόμα και τρισεκατομμύρια πιθανοί, αντιγρα φείς σχηματιζόμενοι από αλυσίδες RNA μήκους 100 βάσεων. Iσως το αυτο-αντιγραφόμενο RNA  να είναι αρκετά συνηθισμένο ώστε να χρειαζόμαστε τελικά μόλις ένα εκατομμύριο μόρια,για να έχουμε καλές πιθανότητες σχηματισμού ενός αυτο-αντιγραφέα. το πρόβλημα με αυτό το επιχείρημα είναι ότι παραμένει απλώς... επιχείρημα, παρά τις πολυάριθμες απόπειρες, κανείς δεν έφτιαξε ποτέ έστω ένα αυτο-αντιγραφομενο RNA ,DNA,ή πρωτεϊνη), ούτε έχει παρατηρηθεί ποτέ στη φύση. Διόλου παράξενο, αν σκεφτείτε ποσό δύσκολη εί ναι η διαδικασία της αυτο-αντιγραφής. Στον σημερινό κόσμο απαιτείται ένα ολόκληρο ζωντανό κύτταρο για να επιτευχτεί. Θα μπορούσε να είχε επιτευχτεί με ένα πολύ απλούστερο σύστημα πριν από δισεκατομμύρια χρόνια; Σίγουρα έτσι πρέπει να έγινε, αλλιώς δεν θα βρισκό μασταν εδώ τώρα να στοχαζόμαστε το πρόβλημα. Το πως, όμως, επετεύχθηκε πριν από την εμφανίση των κυττάρων, δεν είναι σε καμία περίπτωση σαφές.Με δεδομένες τις δυσκολίες για την ταυτοποίηση των βιολογικών αυτο-αντιγραφέων, ας επιχειρήσουμε να βαθύνουμε τις γνώσεις μας θέτοντας ένα πιο γενικό ερώτημα: πόσο εύκολη είναι η αυτο-αντιγραφή σε οποιοδήποτε σύστημα; Η σύγχρονη τεχνολογία προσφέρει πληθώρα συσκευών αντιγραφής, από τα φωτοτυπικά μηχανήματα μέχρι τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τους τρισδιάστατους εκτυπωτές. Μπορεί κάποια από αυτές τις συσκευές να δημιουρ γήσει ένα αντίγραφο του εαυτού της; κάτι τέτοιο μπορούμε να ισχυριστούμε μόνο για τους τρισδιά στατους εκτυπωτές, όπως εκείνου της RepRap (replicating rapid prototyper), πνευματικό δημιούργημα του Αντριαν Μποιερ του Πανεπιστημίου του Μπαθ, στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι μηχανές αυτές μπορούν να εκτυ πώσουν τα ιδία τα συστατικά τους, τα οποία στη συνέχεια συναρμολογούνται για να φτιαχτεί ένας νέος τρισδιάστατος εκτυπωτής RepRap.Για να είμαστε ακρι βείς, όχι ένας άλλος τρισδιάστατος εκτυπωτής. Το μηχάνημα εκτυπώνει μόνο σε πλαστικό, αλλά το δικό του πλαίσιο είναι μεταλλικό, όπως και τα περισσότερα ηλεκτρικά εξαρτήματα του. Συνεπώς, αντιγράφονται μόνο τα πλαστικά μέρη. Και αυτά πρέπει να συναρ μολογηθούν με τα χέρια και να συμπληρωθούν με άλλα μέρη, για να κατά σκευαστεί ο νέος εκτυπωτής. Οι σχεδιαστές οραματίζονται να προσφέρουν κάποια στιγ μή τους αυτο-αντιγραφόμενους RepRap εκτυπωτές (υπάρχουν αρκετές διαφορετικές σχεδιάσεις) δωρεάν, προς όφελος όλων .Ομως τη στιγμή που γράφονται αυτές οι αράδες απέχουμε πολύ από την κατασκευή μας πραγματικά αυτο-αντιγραφόμενης μηχανής.Αφού, λοιπόν, η εξέταση των αυτο-αντιγραφόμενων μηχανών δεν μας βοηθά ουσιαστικά να καταλάβουμε αν η αυτό αντιγραφή  είναι εύκολη ή δύσκολη, μήπως μπορούμε τελικά ν΄αποφύγουμε  τον υλικό κόσμο συνολικά και να εξετάσουμε το ερώτημα καταφεύγοντας σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, όπου οι περίπλοκες εκείνες  χημικές ενώσεις, που τόσο δύσκολα δημιουργούνται μπορούν  να αντικατασταθούν από τους απλούς δομι κούς λίθους του  ψηφιακού κόσμου: Συγκεκριμένα, από τα μπιτ  που συλλαμβάνουν τις τιμές 1 και 0; Ένα «μπάιτ» δεδομένων αποτελούμενο από οχτώ μπιτ, αναπαριστά έναν απλό χαρακτήρα κειμένου σε  έναν κώδικα υπολογιστή και μπορεί χοντρικά να εξισωθεί με την μονάδα του γενετικού κώδικα: τη βάση του DNA ή RNA.Μπορούμε  τώρα να διατυπώσουμε διαφορετικά το ερώτημα :ανάμεσα σε όλες τις δυνατές σειρές από μπάιτ, πόσο συχνές είναι εκείνες που μπορούν να αυτο-αντιγραφούν σε έναν υπολογιστή;

              Εδώ   έχουμε ένα τεράστιο πλεονέκτημα, επειδή οι αυτό-αναγραφόμενες σειρές από μπάιτ είναι στην πρα γματικότητα πολύ συχνές: τις γνωρίζουμε ως ιούς υπολογιστών – σχετικά μικρά προγράμματα υπολογιστή τα οποία  τους μολύνουν , πείθοντας την κεντρική μονάδα επεξεργασίας τους (CPU) να φκιάξει πάμπολλα  αντίγραφα τους. Στη συνέχεια, οι ιοί αυτοί μεταπηδούν  στα ηλεκτρονικά μηνύματα μας για να μολύνουν τους υπολογιστές  των φίλων και των συνεργατών μας. Αν, λοιπόν εκλάβουμε  την μνήμη του υπολογιστή σαν ένα είδος ψηφιακής αρχέγονης σούπας,,τότε οι ιοί των υπολογιστών μπορούν να θεωρηθούν ως το    ψηφιακό ισοδύναμο των αρχέγονων αυτο-αντιγραφέων.Ένας από τους απλούστερους ιούς υπολογιστων ο Tinba  έχει μήκος 20 κιλομπάιτ: πολύ μικρός σε σύγκριση με  τα περισσότερα προγράμματα υπολογιστών.Ωστόσο ο Tinba  επιτέθηκε, επιτυχώς στους υπολογιστές μεγάλων τραπεζών  το 2012, μπαίνοντας στους περιηγητές τους και κλέβοντας δεδομένα σύνδεσης. Άρα ήταν oπως δήποτε ένας σημαντικός αυτο-αντιγραφέας. Μπορεί τα 20 κιλο-μπάιτ να θεωρούνται πολύ λίγα για ένα πρό γραμμα υπολογιστή, ωστόσο αποτελούνται από μια σχετικά μακριά σειρά ψηφιακής πληροφορίας καθώς, με 8 μπιτ ανά μπάιτ, αντιστοιχεί σε 160.000 μπιτ πληροφορίας. Με δεδομένο ότι, κάθε μπιτ μπορεί να τάρει δύο τιμές (0 ή 1), ας υπολογίσουμε την πιθανότητα να παραχθούν τυχαία συγκεκριμένες σειρές δυαδικών ψηφίων. Για παράδειγμα, η πιθανότητα να παραχθεί μια συγκεκριμένη σειρά 3 μπιτ, ας πούμε, η 111, είναι 1/2 Χ 1/2 χ 1/2 ή αλλιώς 1 στα 23. Ακολουθώντας την ίδια μαθηματική λογική, έπεται ότι, η πιθανότητα να φτάσουμε τυχαία σε μια συγκεκριμένη σειρά με μήκος 160.000 μπιτ, όσο, δηλαδή, το μήκος του Tinba, ισούται με 1 στις 2160.000. Αυτός ο απίστευτα μεγάλος αριθμός, μας λέει ότι, ο Timba δεν θα μπορούσε να έχει προκύψει μόνο από τύχη.Ίσως, όπως εικάσαμε για τα μόρια του RNA, υπάρχουν εκεί έξω πάρα πολλοί αυτο-αντιγραφόμενοι κώδικες οι οποίοι είναι πολύ απλού στεροι από τον Τimba και έχουν προκύψει τυχαία. Αν όμως ήταν έτσι τα πράγματα, τότε σίγουρα θα είχε μέχρι σήμερα εμφανιστεί αυθορμήτως ένας ιός υπολογιστή από όλα τα δισεκατομμύρια γκιγκαμπάιτ που ανταλ λάσσονται στο διαδίκτυο κάθε δευτερόλεπτο. Σε τελική ανάλυση, οι περισσότεροι απ’ αυτούς τους κώδικες είναι απλές ακολουθίες μονάδων και μηδενικών (σκεφτείτε όλες τις εικόνες και όλες τις ταινίες που κατεβάζουν οι χρήστες κάθε δευτερόλεπτο). Αυτοί οι κώδικες είναι όλοι δυνητικά λειτουργικοί, από την άποψη ότι, δίνουν εντολές στις CPU μας να εκτελέσουν βασικές λειτουργίες, όπως να αντιγράψουν ή να διαγράψουν. Ωστόσο, όλοι οι ιοί που έχουν μέχρι σήμερα μολύνει υπολογιστές φέρουν την αδιαμφισβήτητη υπογραφή της ανθρώπινης σχεδιάσης. Από όσα γνωρίζουμε, το τεράστιο ρεύμα ψηφιακής πληροφορίας που κατακλύζει τον κόσμο μας κάθε μέρα δεν έχει ποτέ παραγάγει έναν ιό υπολογιστή. Ας επιστρέψουμε στο πρόβλημα που αφορά την προέλευση της ζωής.------Μολονότι ολόκληρο το ζωντανό κύτταρο είναι μια οντότητα που αυτο-αντιγράφεται, τα μεμονωμένα συστατικά  του δεν είναι.                         .

                       Η ιδέα ότι, ένας κόσμος αυτο-αντιγραφόμενων μορίων RΝΑ  προηγήθηκε της εμφάνισης του DΝΑ και των κυττάρων, αποτελεί  σχεδόν δόγμα στη σύγχρονη έρευνα για την προέλευση της ζωής. Τα ριβόζυμα (ριβοένζυμα) αποδείχτηκαν ικανά να εκτελούν όλες τiς βασικές αντιδράσεις που αναμένονται από ένα αυτο-αναπαραγόμενο μόριο. Για παράδειγμα, μία τάξη ριβοζύμων συνενώνει δύο μόρια RΝΑ, ενώ μια άλλη μπορεί να τα διασπάσει. Μια άλλη μορφή ριβοζύμου δημιουργεί αντίγραφα μικρών αλυσίδων (με μήκος λίγων μόνο βάσεων) βάσεων RΝΑ. Από αυτές τις απλές δραστηριότητες μπορούμε να φανταστούμε ένα πιο πολύπλοκο ριβόζυμο, ικανό  να καταλύει όλες τις αντιδράσεις που απαιτούνται για την αυτο-αναπαραγωγή. Από τη στιγμή που εμφανίστηκε η αυτο-αναπαραγωγή, εμφανίζεται και η φυσική επιλογή. Άρα, ο κόσμος του RNA θα πήρε ένα ανταγωνιστικό μονοπάτι που οδήγησε τελικά, ή έτσι τουλάχιστον πιστεύεται, στο πρώτο ζωντανό κύτταρο.

                       Ωστόσο, το σενάριο αυτό παρουσιάζει αρκετά προβλήματα. Μολονότι απλές βιοχημικές αντιδράσεις καταλύονται από ριβόζυμα, η αυτο-αντιγραφή ενός ριβοζύμου είναι μια εξαιρετικά πιο πολύπλοκη διαδικασία η οποία απαιτεί από το ριβόζυμο να αναγνωρίσει την αλληλουχία των δικών του βάσεων, να ταυτοποιήσει πανομοιότυπα χημικά στο περιβάλλον του και να συναρμολογήσει αυτά τα χημικά με τη σωστή σειρά ώστε να δημιουργήσει ένα αντίγραφο του εαυτού του. Είναι μια υπερβολική εργασία ακόμη και για πρωτεΐνες οι οποίες έχουν την πολυτέλεια να ζούν μέσα  σε κύτταρα γεμάτα με τις σωστές βιοχημικές ενώσεις, άρα είναι ακόμη πιο δύσκολο να αντιληφθούμε πώς θα μπορούσαν να  πετύχουν τέτοιο κατόρθωμα μέσα στη χαοτική αρχέγονη σούπα. Μέχρι σήμερα, κανείς δεν έχει ανακαλύψει ούτε κατάφερε να φκιάξει ένα ριβόζυμο ικανό να αναλάβει ένα τόσο πολύπλοκο έργο, ακόμη και στο εργαστήριο.

                        Ακόμη πιο θεμελιώδες είναι το πρόβλημα της σύνθεσης των μορίων RNA στην αρχέγονη σούπα. Το μόριο αποτελείται από-τρία μέρη: τη βάση στην οποία είναι κωδικευμένη η γενετική πληροφορία (όπως συμβαίνει και στις βάσεις του DNA) μια φωσφορική ομάδα και το σάκχαρο της ριβόζης. Μολονότι ως ένα  βαθμό κατανοούμε πώς μπορεί να προέκυψαν οι βάσεις και το φωσφορικό οξύ τού RΝΑ στην αρχέγονη σούπα, η πιο αξιόπιστη  αντίδραση παραγωγής ριβόζης παράγει, επίσης, πληθώρα άλλων. Δεν υπάρχει κανένας γνωστός μη βιολογικός μηχανισμός μέσω του οποίου μπορεί να παραχθεί αποκλειστικά το σάκχαρο της ριβόζης. Ακόμη, όμως, κι αν γνωρίζαμε πώς δημιουργείται η ριβόζη, η συνάρμοση των τριών συστατικών με τη σωστή  σειρά θα έθετε ένα ακόμη πιο ανυπέρβλητο εμπόδιο: Όταν τα  τρία συστατικά του RΝΑ βρεθούν στην ίδια περιοχή με τυχαίους τρόπους, σχηματίζοντας εκείνη την αρχέγονη γλίτσα . Οι χημικοί αποφεύγουν το πρόβλημα χρησιμοποιώντας  ειδικές μορφές βάσεων που οι χημικές ομάδες τους έχουν τροποποιηθεί ώστε  να αποφεύγονται οι ανεπιθύμητες παράπλευρες αντιδρά σεις- όμως, έτσι κλέβουν: και, σε κάθε περίπτωση, είναι ακόμη πιο  απίθανο να έχουν σχηματιστεί οι «ενεργοποιημένες» βάσεις σε αρχέγονες   συνθήκες απ' ό,τι οι βάσεις RΝΑ.

                      Ωστοσο, ας θεωρήσουμε ότι με μια άγνωστη χημική διαδικασια δημιουργήθηκαν τελικά σημαντικές ποσότητες RNA ,ερχόμαστε τώρα αντιμέτωποι με το εξίσου δυσεπίλυτο πρόβλημα της συνένωσης των τεσσάρων διαφορετικών βάσεων τουRNA (αδενίνη, ουρακίλη κυτοσίνη, γουανίνη) με τη σωστή σειρά,ώστε να σχηματισθεί ένα ριβόζυμο ικανό για αυτο-αντιγραφή. Τα περισσότερα, ριβόζυμα είναι αλυσίδες  RΝΑ τουλάχιστο εκατό βάσεων.Κάθε βάση της αλυσίδας συμπληρώνεται με μια από τις τέσσερες βάσεις άρα υπάρχου 4100 (η 1060) διαφορετικοί τρόποι αλυσίδας RNA μήκους 100 βάσεων Πόσο πιθανό είναι το τυχαίο   ανακάτεμα βάσεων RNA να παραγάγει τη  σωστή αλληλουχία  βάσεων κατά μήκος της αλυσίδες, ώστε να φτιαχτεί ένα αυτοναντιγραφόμενο  ριβοενζυμο;

Ολοφάνερα, λοιπόν, δεν μπορούμε να στηριχθούμε αποκλειστικώς στην τύχη.

Φυσικά, υπάρχει το ενδεχόμενο να μην είναι μόνο μια η διάταξη  ανάμεσαστις4100 δυνατές αλυσίδες RNA βάσεων  που λειτουργεί ως αυτο-αντιγραφέας. μπορεί   να είναι περισσότερες. Θα μπορούσαν να υπάρξουν ακόμα και τρισεκατομμύρια πιθανοί, αντιγραφείς σχηματιζόμενοι από αλυσίδες RNA μήκους 100 βάσεων. Iσως το αυτο-αντιγραφόμενο RNA  να είναι αρκετά συνηθισμένο ώστε να χρειαζόμαστε τελικά μόλις ένα εκατομμύριο μόρια,για να έχουμε καλές πιθανότητες σχηματισμού ενός αυτο-αντιγραφέα. το πρόβλημα με αυτό το επιχείρημα είναι ότι παραμένει απλώς... επιχείρημα. παρά τις πολυάριθμες απόπειρες, κανείς δεν έφτιαξε ποτέ έστω ένα αυτο-αντιγραφομενο RNA ,DNA,ή πρωτεϊνη), ούτε έχει παρατηρηθεί ποτέ στη φύση. Διόλου παράξενο, αν σκεφτείτε ποσό δύσκολη είναι η διαδικασία της αυτο-αντιγραφής. Στον σημερινό κόσμο απαιτείται ένα ολόκληρο ζωντανό κύτταρο για να επιτευχτεί. Θα μπορούσε να είχε επιτευχτεί με ένα πολύ απλούστερο σύστημα πριν απο δισεκατομμύρια χρόνια; Σίγουρα έτσι πρέπει να έγινε, αλλιώς δεν θα βρισκόμασταν εδώ τώρα να στοχαζόμαστε το πρόβλημα. Το πως, ομως, επετεύχθητε πριν από την εμφανίση των κυττάρων, δεν είναι σε καμία περίπτωση σαφές.

Με                δεδομένες τις δυσκολίες για την ταυτοποίηση των βιολογικών αυτο-αντιγραφεων, ας επιχειρήσουμε να βαθύνουμε τις γνώσεις μας θέτοντας ένα πιο γενικό ερώτημα: πόσο εύκολη είναι η αυτο-αντιγραφή σε οποιοδήποτε σύστημα; Αςεικάσαμε για τα μόρια του RNA, υπάρχουν εκεί έξω πάρα πολλοί αυτο-αντιγραφόμενοι κώδικες οι οποίοι είναι πολύ απλούστεροι από τον Τimba και έχουν προκύψει τυχαία. Αν όμως ήταν έτσι τα πράγματα, τότε σίγουρα θα είχε μέχρι σήμερα εμφανιστεί αυθορμήτως ένας ιός υπολογιστή από όλα τα δισεκατομμύρια γκιγκαμπάιτ που ανταλλάσσονται στο διαδίκτυο κάθε δευτερόλεπτο. Σε τελική ανάλυση, οι περισσότεροι απ αυτούς τους κώδικες είναι απλές ακολουθίες μονάδων και μηδενικών (σκεφτείτε όλες τις εικόνες και όλες τις ταινίες που κατεβάζουν οι χρήστες κάθε δευτερόλεπτο). Αυτοί οι κώδικες είναι όλοι δυνητικά λειτουργικοί, από την άποψη ότι δίνουν εντολές στις CPU μας να εκτελέσουν βασικές λειτουργίες, όπως να αντιγράψουν ή να διαγράψουν. Ωστόσο, όλοι οι ιοί που έχουν μέχρι σήμερα μολύνει υπολογιστές φέρουν την αδιαμφισβήτητη υπογραφή της ανθρώπινης σχεδιάσης.Από όσαγνωρίζουμε, το τεράστιο ρεύμα ψηφιακής πληροφορίας που κατακλύζει τον κόσμο μας κάθε μέρα δεν έχει ποτέ παραγάγει έναν ιό υπολογιστή.,Η αυτοαντιγραφή είναι δύσκολη  και απ’ ό,τι ξέρουμε δεν έχει ποτέ συμβεί αυθορμήτως. Και διερωτώνται στη συνέχεια οι επιστήμονες συγγραφείς,αν απάντηση στην προέλευση της ζωής είναι σε θέση να δώσει η κβαντομηχανική.Δεν είναι εφικτό να παραθέσουμε έστω και περιληπτικώς τις σχετικές απόψεις.Απλώς για να κεντρίσουμε το ενδιαφέρουν του αναγνώστη, σταχολογούμε ορισμένα αποσπάσματα.«αρκετοί ..έχουμε  διερευνήσει την ιδέα  ότι η προέλευση της ζωής θα μπορούσε επίσης να σχετίζεται με κάποιο σενάριο κβαντικής αναζήτησης  386….Αν θεωρήσουμε ότι το πρωτοένζυμο βρίσκεται σε μια τέτοια κβαντική υπέρθεση  τότε το πρόβλημα αναζήτησης της μιάς από τις  264 δυνατές δομές που συνιστά τον αυτοαντιγραφέα,γίνεται επιλύσιμο 389…Ο Απόρβα  υποστηρίζει ότι πτυχές του γενετικού κώδικα ….δείχνουν ότι ήταν αρχικά 392…κβαντικός 391….το σενάριο που εμπλέκει  την κβαντική μηχανική στη προέλευση της ζωής, παραμένει άκρως υποθετικό… Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η φυσική πραγματικότητα αποτελείται από τρία επίπεδα..το μακροσκοπικό ( : καθημερινά αντικείμενα,),το θερμοδυναμικό( συμπερφορά υγρών και αερίων),ο κβαντικός κόσμος (: το υπόστρωμα της πραγματικότητας)…Οι περισσότεροι έμβιοι οργανισμοί, έχουν κίνηση που συνολικώς υπακούει αρκετά καλά στους νευτώνειους νόμους 394..το πως διατηρείται η συνοχή στη βιολογία είναι μυστήριο  397…τα έμβια συστήματα δεν προσπαθούν να αποφύγουν τις μοριακές ταλαντώσεις ,απλώς χορεύουν στον ρυθμός τους 398..η κβαντική μηχανική θα μπορούσε να δώσει τη σπίθα για να ζωντανέψει η τεχνητή ζωή..430.  Ένα άλλο χαρακτηριστικό..είναι η ικανότητα αξιοποίησης του καταιγιστικού μοριακού θορύβου,χάρις στην οποία διατηρείται η κβαντική συνοχή,,αλλά προς το παρόν ελάχιστα γνωρίζουμε  για το πώς πετυχαίνει η ζωή,το τέχνασμα 434… … Ξεχάσαμς ..τις τεράστιες προκλήσεις που θα παρουσίαζε ένα πραγματικό πρόβλημα συνθετικής βιολογίας,με μια προσέγγιση του τύπου από κάτω προς τα επάνω….Αν ένα τέτοιο κατόρθωμα αποδεικνύονταν εφικτό,τα επόμενα βήματα,θα εισήγαν επι πλέον συνιστώσεις,ώστε  να αυξηθεί η πολυπλοκότητα,,οι οποίες τελικώς θα οδηγούσαν μάλον σε ένα τεχνητό έμβιο κύτταρο.Αλλά αυτό,θα γίξνει εφικτό σύμφωνα με τις προβλέψεις μας,μόνον αν ακολουθήσουμε την κβαντική οδό προς την ζωή: πιστεύουμε ότι, η ζωή απλώς δεν θα λειτουργεί,αν δεν συνδεθεί με την κβαντική επικράτεια435.Αν πράγματι επιχειρούσαμε ένα τέτοιο  εγχείρημα τότε ίσως κατορθώναμε να φκιάξουμε ζωή.…

-------------------------------------------------------------------

Lee  Smolin   Χρόνος-η αναγέννηση-Τραυλός 2016( Time Reborn From the crisis in Physics to the Future of the Universe -Spin network Ltd.2013)

 

                Δεχεται την πραγματικότητα του Χρόνου.

--------------------------------------------------------------------

 

 Pierre Teilhard de Chardin (Le Phénomène Humain)

 

Une Introduction à une explication du monde..  Etre plus ,c’est s’unir davantage…mais l ‘unité ne grandit que supportée par un accroissement de conscience..,c'est-à-dire de la vision …Voir ou périr 25……Objet et sujet  s’épousent et se transforment mutuellement dans l’ acte de connaissance……L’homme est en même temps centre  de construction de l’univers. Par avantage ,autant que par nécessité… .c’est donc à lui  qu’il faut finalement ramener toute science… regardons l’homme et nous vivrons plus.Et pour cela accommodons correctement nos yeux.. 27…l’homme….sommet momentané d’une Anthropogenèse  couronnant elle-même une Cosmogénèse…28….(ne saurait se voir) complètement en dehors….ni la Vie en dehors de l’univers..29…La vraie Physique est celle qui parviendra …a intégrer L’Homme total  dans une représentation cohérente du monde…(l’être pensant) découvre  qu’ il n’est pas un élément perdu dans les solitudes  cosmiques ,mais  est une volonté de vivre, universelle qui converge et s’hominise en lui. L’ Homme non pas centre statique du  Monde….mais axe  et flèche de l’Evolution …30 plus nous pulvérisons…la matière ,plus se laisse voir  a nous sa fondamentale unité 35…l’ Energie représente …pour la science la forme la plus primitive  de l’ Etoffe universelle… 37…le « système » est   perceptible à n’ importe quel observateur de la Nature 38…L’ordre, le dessin …apparaissent dans l’ensemble..39…La matière obéit ..a la grande loi biologique…de « complexification »…43…Rien ne se construit  qu’au prix d’une destruction équivalente… deux principes..la Conservation et la Dégradation de l’ Energie…l’évolution de la Matière . quantativement …cette transformation nous apparaît …comme une opération définie mais couteuse ou s’épuise lentement un élan originel…  47…Perfection spirituelle (ou « centreité »  consciente)et synthèse matérielle (ou complexité) sont les deux faces ou parties liées d’un même phénomène).. 57….Pour penser il faut manger…60..l’ énergie cosmique est constamment croissante …63.. il y a  une orientation précise  et un axe privilégié de l’évolution 154…a chaque..combinaison quelque chose d’irréductible aux éléments isolés émerge dans un ordre nouveau  et de ce chef,conscience, vie, pensée sont près d’acquérir droit d’existence  scientifique 298...déchiffrer l’homme c’est essentiellement chercher  à savoir comment  le Monde s’est fait, et comment il doit continuer à se faire….314…la relation structurelle entre ….complexité et conscience est ..incontestable..334……nous sommes  logiquement amenés a conjecturer à chaque corpuscule l’existence rudimentaire  de quelque psyché….l’Univers  est en tension…de reploiement organique sur lui-même et donc d’intériorisation… la Vie est depuis toujours en  pression partout..335. ….l’Univers …progresse  a coup de milliards d’essais…la Vie… une fonction universelle d’ordre cosmique…336…Evolutivement depuis longtemps l’homme  ne bouge plus s’il a jamais bougé…339…quelle est la place laissée a la liberté, ?( ..il ne suit aucunement, je prétends de la position ici adoptée que la réussite finale de l’homnisation soit nécessaire.).Quelle est la valeur  accordée a l’esprit ?(Matiere et Esprit ….simples variables conjuguées)…343 quelle distinction ..entre  Dieu et le Monde ?(le centre Universel d’unification …doit être conçu comme préexistent et transcendant.).344..Mal de désordre et d’insuccès(  Le Monde  procède a coup de chances…  que de ratés pour une réussite. Ainsi l’exige…le jeu des grands nombres au sein d’une multitude en voie d’organisation.) Mal de décomposition ( ..forme du précèdent …la mort rouage essentiel du mécanisme et de montée de la Vie)..Mal de solitude et d’angoisse(..un Univers que nous n’arrivons encore à bien comprendre, ni à savoir ce qu’l nous veut)Mal de croissance(..la loi mystérieuse ..qui fait se traduire  en terme de travail et d’effort tout progrès en direction de plus d’unite……on  s’aperçoit vie…un type particulier du Cosmos un type particulier du monde se découvre où le Mal  non pas par accident ..mais par structure  même du système  apparait nécessairement …dans le sillage de l’Evolution…pour de raisons ..que si nous pouvions les connaître     nous aurions  pénétré  le secret du monde autour de nous…Est-ce sûr   que la malice du mal…ne trahisse  un certain excès ,inexplicable pour notre raison  si a l’effet  normal de l ‘ Evolution  ne se surajoute  pas l’effet extraordinaire  de quelque catastrophe ou déviation primordial ? 347 Une chose me parait clair …toute liberté est non seulement laissée  mais offerte par le Phénomène à la Théologie  de préciser et de compléter en profondeur  les données ou suggestions offertes par l’expérience..….rien ne ressemble  autant à l’épopée  humaine à un chemin de la Croix) 348 )..|=====================================

 

La dynamique de Teilhard de Chardin sur l'Univers 

 

 Édouard Boné

Revue Théologique de Louvain  Année 1982  13-2  pp. 163-185

 

C'était en 1941, en pleine guerre, j'étais étudiant ecclésiastique en philosophie. Un professeur ami me communiqua quelques pages dactylographiées, copie d'un manuscrit du Milieu divin qu'on se passait à l'époque sous le manteau dans les scolasticats de la Compagnie de Jésus et dans les séminaires. C'est qu'en effet, l'ouvrage n'avait pas franchi les fourches caudines de la censure. Il était pourtant riche de sève chrétienne, on y respirait à plein poumon:

Lève la tête, Jérusalem, regarde la foule immense de ceux qui construisent et de ceux qui cherchent dans les laboratoires, dans les déserts, dans les usines, dans l'énorme creuset social. Les vois-tu ces hommes qui peinent? Tout ce qui fermente par eux d'art, de science, de pensée, tout cela est pour toi. Allons, ouvre tes bras, ton cœur et accueille ton Seigneur Jésus, le flot, l'inondation de la sève humaine  .

L'auteur était un jésuite paléontologiste, plus ou moins exilé en Chine depuis une vingtaine d'années: Pierre Teilhard de Chardin. J'appris bientôt son histoire et découvris d'autres essais jaillis de sa plume. (Œuvres, V, p. 201-202. - Nous renvoyons à l'édition des Œuvres, 13 vol., Paris, Seuil, 1955-1976)

Au point qu'en 1954, il m'autorisait à préparer la publication d'un premier recueil de ses écrits en traduction allemande. Si le projet ne vit jamais le jour, refusé par notre Supérieur général, il fut du moins pour moi l'occasion d'un contact plus intime, d'un intérêt plus chaleureux,aussi pour toute sa Weltanschauung et peut-être - car on ne comprend bien que ce qu'on aime - un cœur plus disponible aussi pour le mieux pénétrer. Mais l'association fut de courte durée: le 10 avril 1955, Teilhard mourait à New York et la nouvelle me rejoignait 48 heures plus tard à Johannesburg, au laboratoire du Professeur Dart auprès de qui il m'avait lui-même personnellement introduit.

 Au lendemain de la guerre, orienté moi-même dans les sciences biologiques et paléontologiques, je pus rencontrer personnellement cet aîné dont la pensée m'avait séduit. Je revois encore ce premier entretien, en 1946, rue Monsieur à Paris: l'occasion d'une initiation plus concrète et plus chaleureuse à sa pensée. Puis ce furent les conseils et la guidance scientifique prodigués au début de ma carrière et, à travers eux, la familiarité croissante avec la vision que Teilhard partageait volontiers avec ses amis.

Mon propos est ici de présenter sobrement la vision de Teilhard: et j'utilise à dessein ce mot «vision», parce qu'il revient constamment sous sa plume: Comment je vois, Pour y voir clair, Trois choses que je vois ... Il se fait qu'un quart de siècle après sa mort, Teilhard rencontre encore une audience exceptionnelle : il y a peu, à l'occasion du centenaire de sa naissance, l' UNESCO réunissait un colloque international de savants, de philosophes, de théologiens de tous les continents, de toutes les cultures, pour évoquer les mutations de la pensée contemporaine auxquelles Teilhard a participé de manière parfois décisive. Qu'est-ce qui mérite pareil intérêt? Quel est le message de Teilhard? Peut-on lui reconnaître valeur opératoire? A-t-il résisté à l'épreuve du temps? Dans l'article suivant, le Père Martelet montrera la cohérence chrétienne de Teilhard; je puis ainsi me dispenser d'aborder le volet proprement théologique de son œuvre, encore que la pensée de Teilhard est à ce point synthétique qu'il ne me sera pas possible, sans la mutiler, de faire totale abstraction de ce qu'il a appelé le Phénomène chrétien. C'est même cette intégration organique du spirituel dans sa vision scientifique du monde qui lui a valu tant d'avatars et de difficultés...

1. Signe de contradiction

Car il faut bien le reconnaître, les critiques, les contradictions et les condamnations ne lui ont pas été épargnées. Au point que Teilhard porté au pinacle par les uns, mis au pilon par les autres, déchiré entre les exigences méthodologiques des diverses disciplines et jamais totalement accepté ni par les scientifiques, ni par les philosophes, ni par les théologiens, demeure un vaste signe de contradiction qui ne laisse pas de dérouter. «Une pensée bouillonnante qui jamais ne s'est vraiment affrontée au réel, un visionnaire fourvoyé dans la politique» affirmait le président Mitterrand lors de la clôture du colloque de l'Unesco, mais l'orateur s'empressait d'ajouter «que l'appel de Teilhard à une mobilisation pour l'avenir de l'homme a marqué toute une génération et joué un rôle historique capital, qui a contribué à défataliser l'histoire; (...) il est un de ceux dont la vie et la pensée sont parmi les plus toniques et contagieuses de tous les temps»

Signe de contradiction : des générations d'étudiants, laïcs et clercs, disent avoir été nourris d'une pensée, dont l'expression était pourtant déclarée suspecte et dès lors interdite par les responsables. A l'intérieur de son Ordre, Teilhard est surveillé, contenu, contré: à peine nommé professeur à Paris, il doit abandonner sa chaire et prendre la route de l'exil. On lui impose le silence, mais à trente ans de distance, le 30 mai 1981, le Général des Jésuites adresse un document officiel à la Province de France «pour dire ce que signifie pour lui la personne et l'œuvre de ce grand religieux issu de chez vous» et pour inviter à «poursuivre et reprendre sans cesse l'exploration de sa pensée». On l'accuse de cryptocommunisme, de marxisme, de panthéisme; le Saint-Office publie en 1962 des avertissements sévères contre les «erreurs dangereuses de sa doctrine», mais au printemps 1981, à l'occasion du centenaire de sa naissance, le Cardinal Secrétaire d'État s'associe aux célébrations et adresse au Recteur de son ancienne université, l'Institut catholique de Paris, une lettre admirative d'appréciation non équivoque! On prétend que Teilhard n'est pas scientifique, qu'il est un poète, un rêveur, mais il est élu président de la Société de géologie de Paris, invité à siéger à l'Académie des sciences, convié à occuper une chaire au Collège de France; on l'appelle à participer aux grandes explorations géologiques et paléontologiques asiatiques des années '30; on lui confie un poste de directeur de recherches à la Wenner-Gren Foundation et ses écrits techniques représentent 3000 pages de l'édition anastatique Schmitz- Moorman. Il n'est pas philosophe ou théologien de métier: en un sens, c'est parfaitement exact, ou si l'on veut, ainsi que l'écrivait un de ses amis les plus critiques, le Père Gaston Fessard : «c'est un théologien à qui on a empêché de faire de la théologie», - mais je constate que plus de 50 thèses ont été consacrées à ces autres 20 volumes des Œuvres, du Journal, de la correspondance actuellement disponibles ; que ses ouvrages ont été traduits en 15 langues et les livres et articles commentant sa pensée ont dépassé aujourd'hui les 3000 titres !

Il est clair que ni le succès, ni la vogue, ni la mode ne constituent de soi un critère de vérité. Il est même certain que dans cette littérature innombrable germée autour de Teilhard, les livres et les études de valeur sont minorité, tandis qu'il y a beaucoup de verbiage inutile. Mais on ne saurait nier que des scientifiques, des philosophes, des théologiens, des sociologues, en un mot des penseurs de format n'ont pas cru pouvoir ignorer l'effort d'un Teilhard: Barthélemy-Madaule, Congar, Daecke, Daniélou, de Lubac, Dubarle et Fessard, Garaudy, Guitton, Julian Huxley, Kahane, Polanyi, Portmann, Rostand, Shengor, G. G. Simpson, Toynbee ou Urs von Baltazar - pour n'en citer que quelques-uns, dans les divers secteurs et les horizons culturels les plus variés. 

2. Vision dynamique de l'Univers

Je ne m'attacherai pas ici à la production proprement scientifique de Teilhard - son œuvre paléontologique et géologique. Elle est imposante, originale et demeure substantiellement intacte. Mais sa technicité la réserve à un public restreint de spécialistes et, bien qu'elle constitue un préalable à la réflexion de philosophie de la nature développée à son propos, ce n'est pas le lieu d'en traiter explicitement ici. J'en viendrai donc directement à cet autre pan de la pensée de Teilhard, celui qui a retenu l'attention du grand public non spécialisé: cette vaste fresque de la dérive de l'étoffe du monde, détachée sur le fond des espaces et du temps et perçue par Teilhard selon le fil de croissance d'un Univers en développement.

Vision dynamique de l'Univers! Car il s'agit bien d'une «vision», d'une «perception» particulière. Teilhard est un homme qui voit plus qu'il ne démontre, et qui fonde la vérité de ses vues plus sur leur cohérence que sur la rigueur d'une théorie construite logiquement et sur des concepts techniquement travaillés. La cohérence est pour lui, dans l'ordre naturel, le suprême critère de vérité. «Ce qui donne au point de vue que je vais tâcher de définir sa puissance de séduction et sa valeur de paix, c'est la manière souple et aisée dont, à partir de lui, les innombrables éléments du monde physique, moral, social et religieux, s'enchaînent, s'ordonnent, s'éclairent mutuellement, à perte de vue et dans leur fond le plus intime. Montrer cette cohérence, solide, naturelle, totale, sera toute mon «apologétique»

 

2.1. Loi de complexité 

 

A travers le monde, à l'œuvre au sein de l'Univers qui nous enserre, Teilhard discerne un processus d'enroulement organique, de complexité croissante, d'arrangement, de structuration. L'étoffe de l'Univers est en mouvement - chacun le reconnaît - mais pas en mouvement banal, pas une simple agitation, un écoulement dans l'homogène. La matière - étoffe de l'Univers - se présente à nous physico-chimiquement comme en voie d'arrangement, de coadaptation, soumise à un processus directionnel qui l'achemine à partir d'états très simples vers des structures progressivement compliquées. Arrangement des particules élémentaires en atomes, des atomes en molécules, des molécules de faible poids en ensembles de plus en plus complexes, en ultra-molécules, en cellules vivantes : bref, concentration, arrangement, complexité semble être une loi essentielle du monde en dérive. Observation modeste si l'on veut, mais absolument fondamentale et essentielle. Toute la vision de Teilhard est si profondément une et synthétique que cette loi de complexité découverte au niveau élémentaire, va commander de fait jusqu'au sommet.

Car toute synthèse coûte, et ne peut se faire qu'au prix d'une dépense parallèle d'énergie; en même temps qu'elle s'arrange, la matière organisée se défait, ramenée constamment qu'elle est à des formes plus probables et donc à des structures plus simples, par augmentation de la quantité d'énergie définitivement inutilisable: l'Entropie. Et voilà donc que le monde matériel se présente comme une réalité en genèse - une réalité qui naît, s'organise et grandit; comme une réalité aussi qui se défait, qui s'épuise et qui meurt.

Mais Teilhard                 ne peut se contenter de cette observation banale et courte: il veut déterminer le sens de l'aventure qui emporte l'Univers, le sens de l'Évolution. Pourquoi brûler cette énergie à produire des arrangements de plus en plus complexes? Ce qui        finalement l'inflexible entropie qui détruit et nivelle, ou la graduelle complexification de l'étoffe des choses qui se concentre? Et l'explication dernière, Teilhard la trouve toujours dans une même vision totalisante qui refuse de s'arrêter au détail, mais découvre la loi de structure dans le mouvement d'ensemble, et le secret du mouvement dans sa direction; il interprète et déchiffre les étapes dans la lumière du terme ultime qu'elles préparent.

Or, puisqu'aux niveaux supérieurs de lui-même, chez le vivant et chez l'homme, l'univers matériel possède «un dedans», une conscience, Teilhard suppose que ce dedans, cette âme des choses, cette «conscience» doit s'étendre vers le bas à la totalité de l'étoffe cosmique: «réfractée en arrière dans l'évolution, cette conscience 'analogique' s'étale qualitativement en un spectre de nuances variables, dont les termes inférieurs à peine saisissables se perdent dans la nuit». Ainsi la concentration d'une conscience varie en raison inverse de la simplicité du composé matériel qu'elle double : perfection spirituelle et complexité matérielle n'étant que les deux faces d'un même phénomène. Et Teilhard ne va plus rien lire d'autre dans l'univers que cette histoire de la lutte engagée irrémédiablement entre la multitude organisée et le multiple unifié : une permanente application - tout au long de la durée - de sa grande loi de complexité, qui définit la structure même du monde. 

2.2. Le pas de la Vie

Le paramètre de complexité croissante proposé par Teilhard nous libère d'emblée de la vieille opposition entre physique et biologie. Teilhard bien sûr ne prouve rien: son ambition, on l'a dit, n'est pas de démontrer, mais bien de «montrer», de découvrir un centre de perspective d'où l'ensemble des phénomènes s'explique et se justifie. Au-delà des grosses molécules de synthèse, la biochimie nous propose les ultra molécules hautement complexes, les virus protéines étrangement situés sur la frontière du vivant et du non-vivant, tout connexes aux vivants élémentaires : bactéries, unicellulaires. . . C'est une trop belle série pour n'y point imaginer quelque génération spontanée au-delà d'un point critique de complexité et de concentration: parenté physico-chimique étroite sans doute entre l'inorganique et le vivant, et pourtant originalité profonde de la vie, par le degré d'intériorité qu'atteint son activité. L'évolution a franchi un palier: le pas de la Vie.

Et ne dites pas que cette Vie est une moisissure, un accident à la surface de la planète, une aberration inexplicable provenant, comme on l'a suggéré cyniquement, d'un défaut d'asepsie! Elle a beau n'occuper qu'une place restreinte dans l'immensité sidérale: elle est située précisément sur l'axe d'arran gement, de «complexification», de structuration à partir de la multitude hétérogène des quelque 380 types de noyaux atomiques reconnus par la physique moderne. Et parce qu'elle se situe sur cet axe essentiel, elle est la grande chose au sein du chaotique brassage des étoiles. Teilhard y voit l'effet spécifique, nouveau dans sa manifestation, mais rigoureusement attendu, de la matière en voie d'enroulement; comme une propriété coextensive en soi à l'étoffe cosmique tout entière, mais saisissable pour notre regard là seulement où la complexité dépasse une certaine valeur critique, un «seuil», au- dessous duquel nous ne voyons rien. 

«La matière est lestée de vie». Selon Teilhard il y a là, pour tout l'Univers, une dérive cosmique comparable en importance à la gravitation. «Non plus l'attraction universelle, écrit-il, rapprochant graduellement sur soi la masse cosmique - mais la puissance, encore inaperçue et innommée, qui force la Matière (à mesure qu'elle se ramasse sous pression) à se disposer en corpuscules de plus en plus gros, différenciés, organisés. Par-delà et par-dessus la Courbure-qui-rapproche, la Courbure-qui-arrange... Non point la dérive paisible vers l'équilibre et le repos; - mais irrésistible 'Vortex' tordant sur soi, en sens unique, du plus simple au plus complexe, l'Étoffe des choses ; la tordant en noyaux toujours plus volumineux et plus astronomiquement compliqués ; - cette torsion d'arrangement ayant pour résultat de faire monter, par jeu d'intériorisation, la conscience (la température psychique) au cœur des corpuscules successivement engendrés.»

Sur la planète à peine refroidie, quelques organismes, ultrasimples encore, et déjà fabuleusement compliqués - des unicellulaires (songez à de grosses bactéries) - ont dû s'organiser et s'imposer, il y a quelque 3 à 4 milliards d'années. A partir de ces formes, ce fut, au cours des périodes géologiques, la graduelle et infinie diversification en l'éblouissant cortège de tous les invertébrés : anémones multicolores, anthozoaires, le chatoiement des coraux et l'ingéniosité des mollusques, poulpes géants, étranges crinoïdes, et le peuple infini des vermidiens, et le monde des insectes... Toute la conquête progressive de la Vie qui essaie de se soustraire au milieu ambiant, de libérer l'individu, de lui donner sa chance... L'animal acquiert un squelette interne, un axe dorsal: le système nerveux se concentre... Il a fallu près de 3 milliards d'années sans doute pour produire les premiers poissons primitifs à partir des premières formes vivantes; mais le branle est donné... Et les voilà, ces premiers vertébrés, qui partent à la conquête des terres émergées : les immenses stégocéphales du Dévonien, croassant dans leurs mares asséchées, amphibiens monstrueux, bientôt reptiles innombrables aux œufs mieux protégés. Le sang de composition stable les rend plus indépendants des conditions ambiantes... Les mammifères se font prier encore: les voici pourtant, il y a quelque 1 30 millions d'années, avec leur température fixe, leur fécondation interne et le jeune éclos et nourri dans l'ombre protectrice de l'utérus et du placenta. Le système nerveux, hautement diversifié, puissamment concentré, cérébralité au maximum, culminant dans le groupe des primates. L'organisme physique est là, tout prêt maintenant, aboutissement de 4000 millions d'années de tâtonnement et de montée évolutive : prêt pour l'homme qui va naître..

2.3. La Vie monte vers l'Esprit

Car - on vient de le suggérer - à partir d'un certain moment la pure complexité n'a plus suffi: ou plutôt elle piétine devant un nouveau seuil critique qu'il lui faut dépasser. Le fait est là. Dans l'histoire du monde biologique, «quel que soit le groupe animal dont on étudie l'évolution, il est remarquable que, dans tous les cas, le système nerveux s'accroît avec le temps en volume et en arrangement, et simultanément se concentre dans la région antérieure, céphalique, du corps. La Vie, plus ou moins vite, mais essentiellement, dérive, comme un seul flot montant, dans la direction des plus grands cerveaux». Ce qui mesure le degré de structuration, d'arrangement de la matière, c'est bien toujours son degré d'intériorisation. Mais l'effet spécifique de cette intériorisation, ce «dedans» des choses, n'est plus seulement «Vie», il devient progressivement température psychique et niveau de conscience. « De nappe en nappe, par sautes massives, le système nerveux va constamment se développant et se concentrant». Éparses dans la substance fondamentale d'une éponge ou d'une méduse, les cellules nerveuses se concentrent en ganglions; les ganglions s'attachent les uns aux autres le long d'une chaîne neurale chez les vermidiens ou les annélides; la concentration s'opère en avant de l'animal ; un cerveau élémentaire se construit qui coordonne et dirige de mieux en mieux, et finit par monopoliser de plus en plus le contrôle des activités de tout l'animal .

Les animaux qui ont obéi le plus fidèlement à cette loi, à cette nouvelle expression de la complexité - le paramètre de céphalisation - sont aussi ceux qui se situent le plus en flèche sur la montée évolutive de leur groupe : ce sont les insectes, parmi les invertébrés et les arthropodes ; les mammifères, parmi les vertébrés. Et comme la céphalisation, chez ces derniers, est d'une tout autre qualité, c'est bien par la branche des mammifères que passe actuellement, sur la terre, l'axe principal d'enroulement et d'arrangement cosmique. Et dans la foule des mammifères, la céphalisation - la température psychique - n'est jamais montée si haut que dans l'ordre des primates et dans la famille des anthropoïdes. Tel est le fait, scientifiquement inéluctable. Tel est le fil directeur aussi qui permet à Teilhard, depuis l'atome et la molécule, à travers la jungle des formes vivantes, et jusqu'au sommet de l'arbre de la vie, d'«y voir clair», de suivre la variation absolue, utile, foncière de l'étoffe cosmique.

2.4. La Noosphère

«Car l'homme prend conscience du courant qui l'entraîne et prend en main les leviers de commande». L'invention de la Vie va maintenant - et de plus en plus - devenir identique à l'invention de l'homme. Science, technique, la pensée sous toutes ses formes... : l'homme met la main sur les ressorts du monde, sur les ressorts de son propre corps aussi et de toute son espèce. Jusqu'à lui l'évolution était docile entre les mains du Seigneur, docilement fidèle aux lois qu'il avait inscrites en la nature. Et voilà que l'homme désormais a pouvoir et mission de prolonger, de continuer l'œuvre créatrice. Jusqu'à l'homme, les lois de sélection naturelle aveugle, de pression mutative jouaient le grand rôle en matière d'histoire de la Vie. La liberté, l'autonomie, la réflexion nouvellement apparues font désormais à l'évolution des conditions nouvelles d'existence: un maître, à bord, est capable déjuger et devient chaque jour plus à même de contrôler le processus qui le porte et dans lequel il se trouve embarqué. Autour de la biosphère, cette zone de la vie grouillant à la surface de la planète, Teilhard voit s'épanouir maintenant, bien plus essentielle, la fleur la plus vraie sur la tige évolutive : la Noosphère - ce réseau de pensée qui se tisse autour du globe. Un âge nouveau a commencé, la Terre a trouvé son âme, elle change. Le vieil ordre qui avait retenti au jour de la création : vous féconderez la terre et vous vous la soumettrez, nous sommes en train de l'accomplir...

L'évolution vient donc d'émerger dans la conscience, elle se contrôle et se dirige ; elle devient automatiquement prévoyante de son avenir. Mais pour que l'humanité consente à coopérer à l'œuvre de l'évolution, il faut qu'elle reconnaisse un sens, une permanence, un terme au mouvement qui l'emporte. Car ce n'est plus la pression externe, mais l'attrait interne, le choix libre, la volonté consciente qui fait désormais bouger le monde : s'il ne veut se perdre dans l'absurde et se défaire ou se saborder, s'il ne veut demain faire la grève et bouder son métier d'homme, il faut au citoyen de la Noosphère un goût violent et profond de la dérive qu'il contrôle, un goût qui croisse au rythme des accroissements de ses pouvoirs de vision et d'action, un sens aigu du terme désirable et du «paroxysme final qu'il est chargé de préparer». Optimiste inconfessable, le Père Teilhard de Chardin fait confiance à l'homme: conscient du mouvement dans lequel il s'inscrit et dont il est la flèche avancée, comment l'homme pourrait-il s'apercevoir compossible avec une destruction qui annihilerait en lui le sommet irremplaçable de l'effort cosmique? «Il y aurait là un vice essentiel de construction dans l'Univers, et pour avoir produit un esprit capable de le juger, le Monde mourrait d'une contradiction interne». - «Mais, objectera-t-on, si le monde est absurde. . . ?» - Que le monde soit absurde, qu'il soit un être-pour-la-mort, qu'il n'ait pas de sens, Teilhard se refuse à l'accepter. Par tempérament sans doute, mais par méthode aussi, il est aux antipodes des philosophies existentialistes de l'absurde, de la nausée et de la déréliction. Observateur, naturaliste, familier des choses et des faits, il fonde en postulat que le réel est cohérent, et que le monde marche et tourne ; qu'en dépit des échecs partiels et des bavures inévitables du système, statistiquement la grande boule ronde est une machine bien construite, et que nous sommes vivants au sein d'un Univers réussi...

 

2.5 Le point Omega

Ceci dit, Teilhard pose la question : quel est le sens, quel est le terme de l'évolution au niveau actuel de la Noosphère? Et la réponse est toujours la même: complexité, concentration, arrangement, convergence... Mais dans quelle mesure, et éventuellement sous quelle forme, la nappe humaine obéit-elle encore aux forces d'enroulement cosmique qui lui ont donné naissance? Car biologiquement, l'homme paraît ne plus bouger. Et pourtant, loin d'être devenue immobile, en se réfléchissant sur soi, la Vie rebondit. L'homme ne bouge plus physiquement? - peut-être. Mais l'humanité qui continue à se multiplier avance maintenant vers de l 'ultrahumain. Elle cherche pour ses membres des arrangements de plus en plus complexes. Elle agence techniquement sa multitude, et pari passu montent en elle la tension psychique, la conscience du temps et de l'espace, le goût et le pouvoir de la découverte. Avec des proportions et à une profondeur encore jamais atteintes, toujours la même grande force d'enroulement au travail, qui, à l'échelle sociale et planétaire maintenant, nous resserre «tous ensemble dans une étreinte qui tend à nous parfaire chacun, en nous liant à tous les autres à la fois». Socialement, racialement, économiquement, politiquement, mentalement, l'humanité est en train de se nouer sur soi avec une vitesse et sous une pression constamment accélérées. Irrésistiblement, le monde humain est en train de faire bloc. Il «converge». Avec l'apparition de la pensée, depuis quelque 30.000 ans surtout, la Noosphère tend à constituer une unité biologique réelle. Dans cette convergence de l'humanité sur elle-même, dans cette prise en masse, les individualités n'ont pas à craindre pourtant de sombrer: «la vraie union, vers le haut, l'union dans l'esprit, achève de constituer dans leur perfection propre les éléments qu'elle domine. L'union différencie». Contre tous les totalitarismes et les socialisations par le bas, Teilhard de Chardin propose une évolution cosmique qui poursuit une œuvre de nature personnelle, et ne saurait défaire ce qu'elle a laborieusement créé. C'est en convergeant, en arrangeant complémentairement leurs différences, que les hommes accentuent au maximum la profondeur et l'incommunicabilité de leur propre personne.

Cosmogenèse, Biogenèse, Anthropogenèse: étapes successives d'une même étoffe universelle en voie d'enroulement, selon un paramètre de complexité, où le «dedans» c'est-à-dire la vie, la conscience, la réflexion et la personne sont de plus en plus explicitées. «Au terme de ce processus, une humanité associée sur elle-même, dans une unité non seulement respectueuse des diversités des personnes intégrées librement, mais personnalisante, par l'apport infiniment multiplié pour chaque monade, de l'autre».

Convergence vers de l 'ultra-humain: car dans l'avenir, l'extrapolation de la série définit un sommet: toute l'humanité convergente doit se reployer, quelque part en avant, dans un foyer transcendant, qui fusionne et consomme intégralement en soi, sans les détruire, toutes les consciences individuelles. Le Père Teilhard appelle ce pôle ou ce foyer: le point Oméga. Pour être à même de justifier notre effort de monades pensantes, ce terme absolu, «ce sommet dont la Vie ne redescendra plus», doit être subsistant et transcendant: loin de résulter de leur convergence, il en est la cause et le principe. Forme transcendante de personnalité, capable de «suranimer» sans le détruire un Univers formé d'éléments personnels, ce centre en avant de nous, vers qui toute la création converge, en qui elle trouve toute sa consistance, ce sommet définitif du monde achevé, ce «quelqu'un auquel nous désirons passionnément et par structure nous unir», ce point Oméga : on sent que Teilhard a nommé - sans le dire - Dieu lui-même.

Teilhard n'a pas dit le nom, il n'a pas cité le mot «Dieu»: il l'a désigné seulement par une lettre algébrique: Oméga. Cette discrétion, on se le rappellera, est commandée par le point de vue même auquel il s'est mis: celui de l'analyse du phénomène. Mais il a beau s'en défendre, sa vision cosmologique est déjà lourde de philosophie et de théologie. Et d'une certaine manière, il le sait, et il le veut, encore qu'il proteste du contraire. C'est tout ensemble la richesse et la fragilité de sa conception, et on n'a pas manqué de le lui reprocher. Il est même clair que c'est le problème de l'Œuvre de Teilhard. Il l'a senti: «J'aurai à la fois contre moi, écrit-il dix ans avant la publication du Phénomène humain, les purs savants et les purs adeptes de la métaphysique, mais je ne vois pas ce qu'on pourrait dire d'autre dès lors qu'on essaie de faire jusqu'au bout une place cohérente pour l'homme dans l'Univers...». Reconnaissons-le: par-delà la bienveillance et la sympathie qu'elle rencontre, la vision de Teilhard ne laisse pas de provoquer un malaise chez beaucoup de savants, philosophes ou théologiens, qui par vocation se trouvent confrontés aux exigences méthodologiques d'une science particulière. Mais il faut avouer aussi que nos sciences cloisonnent affreusement le réel, et au nom de la rigueur de leur méthode et de la distinction des objets formels, philosophes et savants, théologiens et anthropologues ont beau parler de l'homme : ils ne le cernent jamais tout entier, et ne se rencontrent guère.

Or, sans confondre les diverses sources de connaissance, Teilhard veut nous parler de l'homme, de l'homme tout entier, du phénomène biosphérique et cosmologique qu'il constitue et de tout ce phénomène : ce faisant il a déjà fatalement débordé le cadre de sa phénoménologie. Et peut-on le lui reprocher? Je sais bien qu'il brouille les perspectives et les plans artificiellement découpés des spécialistes : mais peut-on nier qu'il rejoigne un centre de vision profondément réel et organique, quand on prend conscience de l'intérêt qu'il suscite dans tous les milieux non spécialisés, je dirais volontiers : non «déformés» par la spécialisation? Il veut laisser en lui se rejoindre toutes les sources du savoir; il refuse les cloisons étanches et pense tout l'homme à toute la lumière de tout son esprit: foi, science et raison. Son effort ne s'apparente pas à la tentative concordiste, mais à un besoin de cohérence intime et de compatibilité foncière.

S'il l'avoue moins dans son Phénomène humain, cette préoccupation dominante saute aux yeux pour qui s'adresse à telles autres parties de son œuvre: Le Milieu divin par exemple. Teilhard a soif d'unité: «enfant du ciel, enfant de la terre», il veut prendre également au sérieux le message qui sourd du monde créé, et celui de la Parole. L'Univers que sa science dévoile et creuse, c'est aussi la création magnifique du début de la Genèse. L'Évolution qui l'entraîne, qu'est-ce sinon la manifestation visible de la puissance créatrice toujours à l'œuvre par le truchement des causes secondes: la munificence créatrice du Seigneur déployant la prodigieuse complexité des lois naturelles et les faisant toutes converger vers l'homme? Et cet Univers matériel, progressivement débrouillé, asservi par l'homme, et grandi, n'est-ce pas un peu cette créature matérielle en attente dont parle saint Paul, et qui aspire à la révélation des fils de Dieu : assujettie à la vanité sans doute, mais qui vit dans l'espérance d'être elle aussi libérée de la servitude de la corruption, pour entrer - comme le dit Epitre aux Romains - dans la liberté de la gloire des enfants de Dieu? Et Dieu lui-même, venant se poser charnellement au cœur de son œuvre, n'est-ce pas en clair maintenant, par la Révélation, la réponse à ce besoin profond d'un sommet, d'un centre, d'un foyer personnel d'amour transcendant à notre humanité : le mystérieux Oméga balbutié par l'analyse phénoménale de tout à l'heure? «Car l'Univers ne peut avoir deux têtes»...

On a dit que la grandeur du Père Teilhard de Chardin avait été de vivre de toute son âme l'aventure de ce commerce entre sa foi de chrétien - et elle fut entière et brûlante - et sa connaissance de savant; d'essayer en permanence de penser sa foi dans cette compréhension de l'Univers que sa culture très étendue de biologiste et d'historien de la Vie lui permettait d'ébaucher. L'effort de l'homme, sa fonction de recherche, fatalement, par besoin vital et par tempérament, il les voit coordonnés si adéquatement à son adoration, à sa vocation de chrétien, qu'il trouve spontanément le rôle d'éternité sous les tâches temporelles.

Construire la Terre ! Mobiliser toutes les ressources de l'intelligence, de la science, de la technique, de l'art et de la culture, dans cette marche en avant, soutenue par une foi dans l'homme et son progrès... Teilhard a senti pourtant (et c'est un pressentiment extraordinaire, il y a 30 et 40 ans d'ici ou davantage, dans la naïve mystique de science et de progrès qui nous portait, avant toutes les crises que nous connaissons aujourd'hui !), Teilhard a senti qu'une possibilité existait pour l'homme de se dérober: «à partir d'un degré suffisant d'hominisation, la «chaîne planétaire» génératrice de l'humain ne saurait continuer à fonctionner que dans une certaine atmosphère de consentement, c'est-à-dire finalement sous l'action de quelque désir». Doublant, et peu à peu relayant la poussée venant d'en bas, voici qu'un attrait, descendant d'en haut, se découvre organiquement indispensable pour la suite de l'opération: indispensable pour entretenir l'élan évolutif; indispensable aussi pour créer, autour de l'humanité en cours de totalisation, la chaleur psychique, l'atmosphère cordiale, hors de laquelle l'emprise économico-technique du monde ne saurait qu'écraser les âmes les unes contre les autres, sans parvenir à les souder entre elles et à les unifier. De quel foyer imaginer que puisse rayonner sur   pourtant, sans cette force réelle d'amour surgie au cœur de l'évolution - un amour plus fort que tout égoïsme privé et toute sa passion particulière - sans un noyau ultra-consistant au sein de la mouvance cosmique, comment l'humanité acceptera-t-elle de s'engager plus avant, en direction de ce qui serait alors une mort totale? Dans les contestations de la technologie, de l'anonymat des mégapoles, des aberrations du surarmement, dans la nausée et la démission, ou l'inquiétude et le questionnement actuel, n'y a-t-il pas la vérification de cette intuition teilhardienne? «Le plus grand événement aujourd'hui en cours dans l'histoire de la Terre (écrit-il en 1950) serait peut-être bien la découverte graduelle - par ceux qui savent voir - non pas seulement de Quelque chose, mais de Quelqu'un, au sommet engendré par la convergence sur lui-même de l'Univers en évolution»                             Patience du Seigneur qui ne violente pas la nature et sa création mais respecte notre liberté d'homme, et ne provoquera l'épanouissement définitif que lorsque nous en aurons pour notre part assuré les raisonnables maturations. A la fin des temps, lorsque par notre effort et dans sa grâce, l'esprit se sera suffisamment manifesté dans notre monde, lorsque la puissance spirituelle de la matière aura été révélée à mesure, lorsqu'une cha leureuse intelligence aura suffisamment vivifié nos structures, pénétré nos institutions, informé nos environnements, lorsque l'enroulement de l'Humanité sur elle-même dans ce grand mouvement qui l'entraîne vers l'Ultra-humain aura atteint son comble et que l'amour informant tout aura porté la planète à ce degré d'incandescence requis pour la grande transformation, l'avènement - le second avènement du Seigneur en notre monde préparé - opérera brusquement, dans des circonstances mystérieuses sans doute, mais pleines de grâce, le passage de ce monde dans l'autre: passage tant attendu et si ardemment préparé qu'il apparaîtra plutôt comme une mue toute naturelle; et pourtant transfiguration si totale et si inaccessible à nos seules forces qu'elle nous laissera dans l'éblouissement de la reconnaissance. Perte, destruction, anéantissement? Non pas, mais bien plutôt dépassement, épanouissement, explosion, et comble. ( Sur l'existence probable en avant de nous d'un Ultra-humain, dans Œuvres, V, p. 363).

Point critique de maturation de l'humanité - et moment de la parousie triomphante; point précis de rencontre jaillissant entre l'Univers en marche et le point Oméga - et Église, axe central de convergence universelle; concentration de l'humanité en ce foyer personnel et transcendant - et Corps mystique rassemblé autour de son Chef: Teilhard de Chardin ne peut échapper à la force attirante de sa vision, une vision qui se veut scientifique du monde, mais qui dans sa soif d'unité rejoint le vieux terreau de son christianisme robuste, et se fait du même coup - par structure - profondément eschatologique, tout entière orientée qu'elle est vers le Terme et l'Achèvement, vers la venue du Christ qui sera tout en tous .

 

3. «L'essence de ma foi»

De décembre 1947 à août 1948, au sommet de son itinéraire spirituel, par trois fois et dans des textes relativement succincts et délibérément charpentés jusqu'à la sécheresse, Teilhard propose «un résumé authentique et complet de sa position intellectuelle en face du monde et de Dieu - l'essence de sa foi». Ces essais ont pour titre: Trois choses que je vois, Agitation ou Genèse et Comment je vois. J'en extrais la substantifique moelle, qui reprend schématiquement la présentation plus élaborée proposée il y a un instant.

Du point de vue expérimental ou phénoménal de l'observation, l'Univers représente un vaste système temporospatial de nature corpusculaire, dont il nous est impossible de nous évader sensoriellement (même en pensée), ni en arrière, ni autour, ni en avant. Dans cette perspective, tout, au sein du monde, apparaît et subsiste en fonction de tout. Tel est le sens le plus général, le plus profond et le plus inattaquable de l'idée d'évolution. Dans un pareil système, à la fois organique et atomique par nature, sous quelle forme particulière pouvons-nous juger que s'opèrent, en fait, les mouvements ? Agitation désordonnée ou agitation dirigée ? Le monde est-il amorphe dans sa structure? Ou bien au contraire, laisse-t-il apercevoir en lui la trace de quelque axe privilégié de devenir? Guidé par le principe qu'une plus grande cohérence est le signe infaillible de plus de vérité, Teilhard prétend montrer qu'un tel axe existe réellement, bien définissable, et il le fait par les quatre propositions suivantes, dont chacune précise et renforce la précédente sur une même ligne d'expérience et de pensée:(5 Dans Œuvres, XI, p. 161-175 ; V, p. 273-289 ; XI, p. 177-223)

1) dans l'univers matériel, la vie n'est pas un accident, mais l'essence du phénomène ;

2) dans le monde biologique, la réflexion (c'est-à-dire l'homme) n'est pas un incident, mais une forme supérieure de la vie;

3) dans le monde humain, le phénomène social n'est pas un arrangement superficiel, mais il marque un progrès essentiel de la réflexion;

4) dans l'organisme social humain, le phylum chrétien ne représente pas une tige accessoire, ou divergente, mais il forme l'axe même du rassemblement de la socialisation.

Les deux premières étapes sont aujourd'hui largement reconnues et admises, presque banales. «L'unanimité est presque faite en ce qui concerne la position centrale de la vie dans l'Univers et même de l'homme dans la vie. Mais au-delà de l'homme considéré dans son individualité anatomique et psychique, le chemin se perd et les disputes commencent». Pour Teilhard, le phénomène humain social et les forces de socialisation sont sous-estimées, tant qu'ils ne sont pas perçus à leur tour comme expression de la loi de complexité et d'arrangement cosmique, réduits seulement alors à la condition d'épiphénomène juridique, sans valeur ni consistance propre, et par conséquent sans lendemain... C'est bien plutôt, pense-t-il, par effet prolongé d'enroulement cosmique, que la nappe humaine se tisse et se reploie sur elle-même. Le mouvement évolutif fondamental de l'Univers ne s'arrête pas au niveau du cerveau humain et de la réflexion humaine élémentaire. Le mécanisme de complexité-conscience repart au contraire de plus belle: désormais ce ne sont plus seulement des cellules qui s'agencent au hasard de la sélection naturelle; ce sont des individualités zoologiques complètes qui se montent inventivement en organismes de dimensions planétaires. La structure du monde terrestre devient intelligible: pression technico-sociale, progressive acculturation, graduelle interdé pendance des nations : c'est le processus tout entier qui prend un aspect convergent et qui suggère une dérive du phénomène humain dans sa globalité vers quelque point critique de maturation, dans une reflexion collective, centrée sur un même foyer, de toutes les réflexions élémentaires de la Terre, voire d'autres planètes habitées . . . Telle est, sobrement ébauchée, la signification profonde des forces de socialisation à l'œuvre. Au-delà pourtant, notre dialectique s'arrête, reconnaît Teilhard, sauf dans le cas du ( Agitation ou Genèse, dans Œuvres, V, p. 273-289.7 Agitation ou Genèse, p. 282-283).chrétien qui, utilisant une source complémentaire de connaissance, peut encore faire un pas de plus, le quatrième, en avant.

Essentielle et fondamentale pour le dogme chrétien, cette idée que l'individu humain ne s'achève et n'existe pleinement que dans une unification organique de tous les hommes en Dieu: par «évaporation» lente à l'occasion des morts individuelles, par incorporation ultérieure aussi au corps mystique dont la maturation s'achèvera avec la Parousie. Or voici qu'à ce super-organisme mystique, noué dans la grâce et la charité (et seulement connu par la foi), un mystérieux correspondant, une ébauche du moins se découvre du côté de la biologie et de la sociologie : cette unité humaine de la Noosphère, progressivement rassemblée sous l'effet totalisant et centrant de la réflexion. Deux super-entités donc, l'une naturelle, l'autre surnaturelle, qui ont tendance à s'harmoniser dans la pensée chrétienne, le point critique de maturation entrevu par notre analyse phénoménale n'étant que la condition physique et la face expérimentale du point critique de Parousie attendu au nom de la révélation.

 

4. Audience et actualité de Teilhard

 

On peut s'interroger maintenant sur l'audience et l'actualité de Teilhard. Un quart de siècle après sa mort (en 1955), et retombée la vague folle soulevée fin des années '50 par la publication du Phénomène humain, où en est-on?

4.1 . Je viens d'évoquer sobrement, en quatre propositions coulées par Teilhard lui-même, les quatre étapes de sa dialectique: dans l'Univers matériel, la vie comme essence du phénomène; dans le monde biologique, la réflexion comme forme suprême de la vie; dans le monde humain, la socialisation comme progrès essentiel de la réflexion; dans l'organisme social enfin, le phylum chrétien comme axe du rassemblement de la socialisation.

Il est clair, annoncé aussi bien par Teilhard et conforme à la spécificité des inductions, que le dernier pas, concernant l'Église comme axe du rassemblement de socialisation humaine ne saurait être franchi que dans la foi ou ses préalables immédiats, c'est-à-dire par des croyants auxquels il a déjà été «révélé» par ailleurs. Le Phénomène chrétien n'est guère perceptible que par les chrétiens, bien entendu. Ceci ne lui donne pas moins de valeur ou de vérité, si pour eux il bénéficie d'une cohérence plus plénière. 

Quant aux trois étapes antérieures, qui ne supposent pas la foi chrétienne, il faut bien reconnaître que leur puissance de séduction s'exerce diversement, profonde, nuancée ou négligeable selon les personnes et sans doute aussi les genres d'esprit. Ce qu'il faut dire pourtant, c'est que Teilhard aujourd'hui n'appartient plus à personne. Et c'est fort bien ainsi. Si initialement, du fait du caractère clandestin, l'œuvre fut de fait réservée à des cercles d'initiés, presque nécessairement chrétiens et francophones, si elle courut même le risque d'être confisquée par des «chapelles», mieux intentionnées que bien inspirées, Teilhard aujourd'hui est lu, étudié, discuté très au-delà des milieux d'Église. Garaudy préface la traduction du Phénomène humain en langue russe, publiée à Moscou. En septembre dernier à Paris, c'est l'UNESCO qui prend l'initiative du Colloque, son directeur M. Amadou- Mahtar M'Bow et le Président de la République, le socialiste François Mitterrand, qui dégagent les grands mérites de l'œuvre. Les grands rapports sont confiés à des professeurs musulmans du Koweit, indiens ou japonais, au Président de l'Académie des sciences de la République populaire de Chine, autant qu'à des spécialistes occidentaux et africains, chrétiens ou non. C'est dire la capacité œcuménique de sa pensée et le fait mérite d'être souligné, car il est exceptionnel en matière de Weltanschauung. Si une communauté internationale se construit aisément au travers et en dépit des cultures autour d'une approche scientifique ou technique, l'audience est rare et infiniment laborieuse dès lors qu'il s'agit de conceptions philosophiques et de sensibilité religieuse.

Or, c'est bien au-delà de l'institution Église que Teilhard a noué le dialogue avec le réalisme scientifique et le monde moderne. On a remarqué que les analyses très personnelles et profondément originales qu'il avait tentées du phénomène social et de la convergence humaine, l'approche anthropologique qu'il a esquissée d'une socialisation personnalisante avaient apporté une contribution essentielle au dialogue des religions et des États, plus spécialement des États socialistes. Sa foi en l'homme, son insistance sur la prise en main de l'humanité par elle-même, la portée de la planétarisation sont en un sens plus essentielles pour la convergence et la paix du monde que tels développements plus explicitement théologiques ou chrétiens, parce qu'elles sont plus fondamentales en ce qu'elles constituent d'indispensables préalables. Teilhard avait quelque part mis en exergue d'un de ses essais cette déclaration, parfaitement légitime mais mal comprise par beaucoup et qu'on lui a bien reprochée :

Je crois que l'Univers est une Évolution

Je crois que l'Évolution va vers l'Esprit

je crois que l'Esprit s'achève en du Personnel

je crois que le Personnel suprême est le Christ universel(  Comment je crois, dans Œuvres, X, p. 117.)

Et il commentait: «Si par suite de quelque renversement intérieur, je venais à perdre successivement ma foi au Christ, ma foi en un Dieu personnel, ma foi en l'Esprit, il me semble que je continuerais invinciblement à croire au monde»( Ibidem, p. 120). Et c'est cette foi au monde et en l'homme, cette foi dans le travail et le projet de l'homme, qui de fait constitue aujourd'hui la plate-forme commune d'où sa vision devient contagieuse.

4.2. La loi fondamentale de la montée conjointe au cours de l'évolution de la complexité et de la conscience, si explicitement formulée par Teilhard, est aujourd'hui unanimement reconnue par la biologie et l'anthropologie moderne: le récent colloque de l'UNESCO auquel il a déjà été fait allusion, a souligné cette unanimité. Qu'ils s'appellent Jacob, Monod ou Prigogine, Arthur Koestler ou Edgar Morin, qu'il s'agisse de l'académicien soviétique Zubov ou du français Jean Piveteau, tous sont d'accord sur ce point et la loi exprimée par Teilhard leur paraît constituer une authentique révolution de notre vision du monde. Elle introduit la bonne «centration» de l'homme dans l'Univers, remplaçant la centration géométrique du monde aristotélico-scolastique, ruinée par Copernic et Galilée, avec l'abandon du géocentrisme ptoléméen.

4.3. Autre contribution essentielle et apport décisif de Teilhard: avoir saisi toute la spécificité et la portée de l'apparition de l'homme et le sens de l'hominisation. Le concept même, si classique aujourd'hui et ayant définitivement conquis droit de cité, au point qu'il nous paraît banal, est teilhardien: mais il fait désormais partie de l'architecture de l'anthropologie scientifique la plus orthodoxe, et les savants, à quelque horizon qu'ils appartiennent, s'y réfèrent comme à un essentiel. Il est clair que, quelles que soient les nuances, voire les divergences dans les conceptions, le sens, les cheminements et les mécanismes, la problématique teilhardienne est devenue constante de la réflexion anthropologique en la matière. «L'hominisation qui est d'abord, si l'on veut, la saute individuelle, instantanée, de l'instinct à la pensée; mais l'hominisation, qui est aussi, en un sens plus large, la spiritualisation phylétique, progressive, en la civilisation humaine, de toutes les forces contenues dans l'animalité» (10 Phénomène humain, p. 199). L'apparition de l'homme constitue aujourd'hui, pour l'unanimité des anthropologues, un événement de première amplitude. Les savants soviétiques eux-mêmes y reconnaissent un tournant décisif dans l'histoire de la planète Terre, au point de proposer, pour caractériser le temps de l'homme, les vocables suggestifs d'Anthropogène (fabriqué sur le modèle de Paléogène et de Néogène), d'Anthropozoïque ou de Psychozoïque (sur le modèle de Paléozoïque et de Cénozoïque). Lorsque les paléontologistes français ou anglo-saxons parlent d'une «nouvelle forme de vie», et d'un «règne nouveau» inauguré avec l'homme, c'est toujours la même perspective, et Teilhard s'y reconnaîtrait d'emblée. Ainsi le point de vue particulier phylétique, qui domine son étude et lui manifeste la signification de la conscience comme phénomène biologique et fil d'Ariane de la dérive évolutive, fixe-t-il la place de l'Homme dans la nature, une place à part, la Sonderstellung des auteurs allemands, Altner, Heberer ou Hofer.

4.4. Et cette nouvelle espèce de vie constitue bien un point de fracture de l'évolution, puisqu'avec l'homme l'évolution rebondit sur elle-même - elle devient consciente et peut dès lors influer sur son propre rythme et son orientation, maniant les ressorts de ses propres mécanismes ; point de fracture et discontinuité émergentielle au sein d'un processus évolutif pourtant homogène, puisqu'avec l'homme, l'évolution ne se fait plus divergente et ramifiée: contrairement à tout le reste du monde biologique, l'homme ne constitue plus qu'une seule espèce, en dépit de la diversité des climats et des latitudes ; il évolue sans doute, mais jamais, depuis qu'il y a des hommes sur la terre, plus d'une seule espèce humaine n'a occupé la planète: «les branches divergentes n'arrivent plus à se séparer; l'humanité, dans le sang parfois et les tensions sans doute, ne cesse de con verger». Et ce fait, essentiellement d'abord biologique, est lourd de conséquences sur l'unité fondamentale de l'humanité, incompatible avec aucune théorie raciste...

4.5. Biogenèse et biosphère, avait-on suggéré dès la fin du XIXe s., avec Verdnaski. C'est Teilhard encore qui, sensible au phénomène de conscience, lui a donné sa place organique dans la dérive de l'étoffe cosmique, créant pour le cerner le vocabulaire de Noogenèse et de Noosphère. Il inverse ainsi la conception matérialiste, jusque là dominante, de l'évolution. Pour lui, non seulement il n'y a pas opposition, comme le voulait Bergson, entre matière et esprit, mais, selon une de ses formules célèbres, l'évolution manifeste «la puissance spirituelle de la matière»: «l'évolution va vers l'esprit, et en l'homme, elle s'achève dans la personne».

 

5. Teilhard, un scientifique ?

Il faut conclure. Je voudrais le faire en rencontrant la question si souvent formulée: Teilhard est-il scienti fique? L'interrogation est ambiguë. Si l'on veut parler de son effort de biologiste, de paléontologue ou de géologue, la réponse ne fait pas de doute: Teilhard a à son actif 40 ans de contribution scientifique rigoureuse, que les spécialistes ont su reconnaître. Si l'on veut parler de la vision de l'Univers esquissée ici et qui finalement a davantage retenu l'attention du grand public non spécialisé, la question appelle une réponse plus nuancée. Teilhard s'inspire manifestement de la méthode expérimentale d'observation du «phénomène». C'est en biologiste, en historien de la vie, avec la connaturalité spéciale de l'homme de terrain qu'il s'efforce de comprendre l'évolution et d'en expliciter le sens ultime. Il est certain que les mécanismes et le détail des structures le retiennent beaucoup moins que les lois, les significations profondes et l'intelligence des grands mouvements de dérive de l'étoffe du monde. C'est bien une «vision» qu'il présente, et à ce point de vue l'œuvre n'est plus scientifique au sens banal et courant du terme. Elle n'est pas pour autant spéculation pure, moins encore poésie, allégorie ou mythe. Les développements de Teilhard ne se situent pas à côté de la science positive: ils s'y enracinent au contraire profondément, fondés sur un processus constant d'analogie et d'extrapolation. Il peut être intéressant et parfaitement valable de s'interroger sur le caractère particulier, la méthode et la nature de l'épistémologie teilhardienne. Pourtant la vraie question pour moi n'est pas tant de savoir si la vision de Teilhard est scientifique, mais si elle mérite quelque adhésion. Car la science n'épuise pas les chemins de la raison; elle n'a donc pas le monopole exclusif de la vérité.

Loi de l'accroissement conjoint de la complexité et de la conscience: autrement dit l'adjonction à la «déesse énergie des physiciens» d'une énergie d'arrangement, et affirmation que les choses n'ont pas seulement un dehors mais un «dedans»: «la matière est lestée de vie, la vie monte vers l'esprit», toutes propositions de Teilhard qui ne sont évidemment pas strictement scientifiques, au sens de la connaissance scientifique moderne, telle qu'on l'entend couramment. Ces vues ne sont pas vraiment positives, opérationnelles: elles impliquent la reconnaissance d'une finalité, on l'admet volontiers. Mais s'agissant de l'intelligence de la vie et de l'évolution, on peut se demander, avec François Russo (Le Colloque de V UNESCO : Teilhard de Chardin, dans Études, Nov. 1981, p. 437- 447 : Teilhard de Chardin, un scientifique ? dans Le Monde, 15 mai 198) , si les exigences de la scientificité sont aussi impératives. Le besoin incoercible rencontré aussi bien chez tant de biologistes modernes, et non seulement chez Teilhard, de passer outre aux interdits pour oser parler de sens et de finalité, est-il tellement condamnable? Pour différentes, voire opposées qu'elles soient à celle de Teilhard, les «lectures» de Jacob, Monod, Prigogine se situent du moins sur le même registre de dépassement de la pure scientificité, inspirées par le besoin d'en dire plus sur la vie, sur l'évolution et sur l'homme, que ne l'autorise la stricte science positive. En parlant comme Prigogine de «nouvelle alliance», en se donnant comme lui un «désordre», ou un «chaos primitif» comme Edgar Morin, en en appelant à la «téléonomie» ou au «projet», ainsi que le font Monod ou Jacob, en confessant que tout se passe «comme si»..., on reconnaît avec Teilhard, fût-ce selon des avenues très différentes, la nécessité et la validité tout ensemble d'une interrogation sur le sens, qui dépasse la neutralité légitime de la méthode scientifique au plan strictement spéculatif. S'il est impérieux de respecter cette neutralité en son domaine, et de poursuivre cette froide objectivité, il est insupportable aussi de s'y laisser enfermer ou corseter, et d'étouffer «sous un ciel trop bas». Sans cesser d'être elle-même, la science doit et peut s'ouvrir: or parmi les ouvertures actuellement suggérées, celle de Teilhard demeure à beaucoup celle qui paraît la plus digne d'adhésion . (Signalons la plus récente bibliographie des œuvres de T. et des travaux sur T. : J.M. McCarthy, Pierre Teilhard de Chardin. A Comprehensive Bibliography, New York, Garland Publ., 1981).

 

B-1348 Louvain-la-Neuve, É. Boné,

rue de la Houe 1. Professeur à la Faculté de théologie de VU .CL

Persée © 2005-2019

Pierre Teilhard de Chardin  « Comment je crois »

AVANT-PROPOS

Pour comprendre..un auteur il faut..se rendre compte du problème auquel cette doctrine est supposée apporter une solution….le problème central de Teilhard est la sécularisation…c.-à-d. le processus historique et sociologique  qui conduit a cette reconnaissance et qui se caractérise par un affranchissement progressif dans l’activité scientifique et politique  de l’homme de toute ingérence  de la théologie et de la métaphysique. Par sécularité …la reconnaissance de la valeur propre  dela terre et et de l’activité terrestre de l’homme  Par sécularisme enfin il faut attendre toute attitude pour toute doctrine exaltant exclusivement les valeurs de la vie terrestre au détriment de toute préoccupation religieuse ou métaphysique…..Pour le Chrétien tout sécularisme est inacceptable..T,entrevit a quel point l’homme moderne s’est éveillé a  a la claire conscience e sa vocation  et de ses responsabilités terrestres …il prévoyait que ce courant aller conduire ..a un élargissement du fossé entre l’église et la culture humaine  mais également  a une crise   au plus vif du monde croyant….  «  la monté irrésistible  dans le ciel humain l’Eglise ne résoudra …le Conflit  entre Le Dieu traditionnel de le Révélation  et le Dieu nouveau de l Evolution ‘un Dieu évolutif  de En -Avant .. …. Dans un monde statique, la dignité du travail humain ne se pèse pas dans les mêmes termes que dans un monde en évolution. C'est précisément parce que nous vivons dans un monde en voie de construction que notre travail reçoit une valeur nouvelle et une importance capitale. La tâche humaine s'identifie ni plus ni moins à l'obligation de continuer la grande-  œuvre de l'évolution et de la conduire à son achèvement. Ainsi Teilhard a-t-il le droit d'exalter la grandeur et la dignité de la tâche humaine et de parler d'un « saint amour de la terre » bien avant que Dietrich  Bonhoeffer nous parlât d'une « sainte sécularité » (heilige Weltlichieit).

Et, de même que le problème de la sécularité prend chez Teilhard une firme neuve et extrêmement riche, de même aussi la solution qu'il nous propose diffère-t-elle radicalement de celle proposée par la plupart des théologiens de la sécularité tels qu'un Harvey Cox, un William Hamilton. un Thomas Altizer, un Paul Van Buren et autres. Loin de pencher vers une théologie sans Dieu ou de sombrer dans un sécularisme comme il est de mode dans certains milieux, c'est au contraire dans une christologie renouvelée, dans le centre même de la foi chrétienne, qu'il entrevoyait la solution du problème qui nous occupe. Cet univers  dont nous célébrons la grandeur et la richesse n'existe pas en endehors du Christ; il est relié organiquement au Christ en ce sens que tout été créé pour Lui et qu'en Lui tout trouve son achèvement.

Cette christologie, d'inspiration nettement paulinienne, est assez proche de celle qu'on nomme communément scotiste, bien qu'elle s'en sépare sur plusieurs points importants. Le théologien du Moyen Age prend son point de départ en Dieu et se demande quelle fut l'intention divine en décrétant l'incarnation du Verbe; Teilhard médite sur la valeur   de la terre et se demande comment elle peut être reliée au Verbe incarné. Dans la spéculation médiévale l'accent est plutôt sur la préexistence du Christ en vue de qui tout sera créé; Teilhard mettra l’ accent sur l'eschatologie, sur le terme de l'histoire terrestre dont le Christt constituera la définitive consécration. Pour le théologien du Moyen Age, le Christ est surtout le premier conçu dans la pensée divine de la création; pour Teilhard Il est avant tout le terme et le couronnement de l'histoire. Une telle christologie contient selon lui la vraie solution au problème de la sécularité. Si la vocation humaine consiste à construire la terre et si cette construction de la terre constitue la préparation, insuffisante certes, mais nécessaire, à l’avènement du Christ, n'en suit-il pas que le travail humain, en ce qu'il contient de plus précieux et de plus élevé, possède une orientation intrinsèque au Christ, fin et couronnement de ce monde en formation? Cette liaison entre le travail humain et le Christ de la Parousie constituait le thème central traité par Teilhard dans le Milieu divin, publié antérieurement. C'est dans les pages qui suivent qu'on trouvera une élucidation plus poussée de certains points de doctrine qui en constituent le fondement. Ainsi donc Teilhard a-t-il posé le problème théologique de la sécularité dans une forme extrêmement originale et éclairante, tout en lui donnant une solution réellement chrétienne en plein accord avec les données traditionnelles de la foi.

Loin d'approuver le courant de sécularisme qui nous opprime, c'est bien à dépasser toute forme de sécularisme que Teilhard nous invite en intégrant les valeurs de la terre dans une vision christocentrique du monde.

A part les questions christologiques, c'est surtout au problème du péché originel que sont consacrés le plus grand nombre d'essais contenus dans ce volume. Tout lecteur averti se rendra compte qu'il s'agit ici d'essais, qui, selon l'intention et le désir de l'auteur, devaient être étudiés de plus près par des théologiens de métier. Si certaines formules proposées par Teilhard peuvent paraître encore assez hésitantes, c'est pourtant bien dans le sens indiqué par lui que s'oriente aujourd'hui la recherche théologique sur ce point.

N. M. Wildiers

                                                                           Docteur en Théologie

……………………………………………………………………………………………

 

..Une causalité dominante  parmi les autres causalités( c.-à-d. ,somme toute une puissance intercalée dans la série des causes expérimentales) telle serait l’influence divine.35….les seules façons rationnelles de  concevoir l’ action du Créateur sur son œuvre  sont ceux qui nous  obligent  de regarder comme insensible (du  de vue  strictement expérimental) l’insertion de l’énergie  divine au sein des Choses-propriété  qui ne laisse pas que d’ avoir des conséquences importantes  relativement aux  questions suivantes.

-Comment Dieu nous est-il connaissable ?

-Quelle est l’ extension vraie se sa Toute-puissance ? 36 Nous ne serons amenés scientifiquement a voir Dieu ,parce que jamais l’opération divine ne sera en discontinuité avec les lois physiques et physiologiques.. …une observation analytique des phénomènes  est incapable de nous faire atteindre Dieu même comme premier moteur .Nous ne sortirons jamais    du cercle des explications naturelles. La cause première ne se mêle pas aux effets. Elle agit sur les natures individuelles et sur le mouvement de l’ensemble Dieu a proprement parler ne fait pas,Il fait se faire les choses.38  Il n’y a pas dans l’histoire de l’Eglise de miracles absolument hors de portée des  forces vitales….Et cependant ,Dieu est connaissable  par la raison humaine !Et cependant le miracle est absolument nécessaire ..pour les  besoins de l’apologétique …et pour la joie de notre cœur  ..qui se repose pleinement en un Dieu  plus fort de tout ce qui existe…Pour saisir la présence du courant divin ..doive intervenir  les théories bienfaisantes …qui reconnaissent aux facultés de l’âme le pouvoir d’achever la vérité des choses.39 ……..Les faits matériels, pris objectivement, contiennent du Divin. Mais ce Divin n’est en eux, relativement à notre connaissance, qu’une simple puissance. Il restera donc en puissance aussi longtemps que nous n’aurons pas, pour réaliser dans notre esprit le Monde suprasensible, des facultés suffisamment préparées, non pas seulement par l’exercice de l’analyse et de la critique, mais bien plus encore par raffinement moral, et une fidélité entière à suivre l’étoile toujours montante de la vérité. — Seule la pureté du cœur (aidée ou non de la grâce, suivant le cas) et non pas la pure science est capable, en présence du Monde en mouvement, ou en face d’un fait miraculeux, de surmonter l’indétermination essentielle des apparences, et de  découvrir  avec certitude derrière les forces de la Nature un  Créateur, — et, au fond de l’anormal, le Divin. Voici donc, déjà, que grâce à l’étude des conditions imposées par la nature du Monde à l’opération divine, nous sommes conduits à adopter une théorie particulière de la connaissance du Divin (connaissance de raison et connaissance de foi x).

 Selon la N.D.A.i. On observera que les considérations développées ci-dessus touchant Invisibilité scientifique de la causalité divine (même dans le miracle) sont la contre partie de    toute Théorie  qui exige, pour l’aperception du Divin, une sensibilisation particulière des facultés de l'âme. Sans quelque ambiguïté inhérente, par nature, à la face objective des faits miraculeux, on ne s’expliquerait pas que nous ayons besoin, subjectivement, pour reconnaître la main divine, des « Yeux de la Foi. » 40…. la Puissance divine n’a pas devant elle le champ aussi libre que nous le supposons : mais tout au contraire, de par la constitution même de l’être participé qu’elle travaille à faire apparaître (c’est-à-dire en définitive de par sa propre perfection à elle-même), elle demeure assujettie, au cours de son effort créateur, à passer «par toute une série d’intermédiaires, et a surmonter Toute une suite dé' risqués inévitables, — quoi quo q’en disent les théologiens toujours prêts à faire jouer la « potentia absoluta divina  ».

Nous avons déjà reconnu une première loi très générale à laquelle est soumise l’opération divine « ad extra  » : celle de ne pouvoir agir (en vertu même de sa perfection) en rupture  des natures individuelles ou en dysharmonie avec la marche de l’ensemble, — c’est-à-dire sur un même plan que les causes secondes. Cette première restriction à une manifestation « arbitraire » de l’action divine nous introduit à en considérer deux autres.— i) Tout d’abord, il semble contradictoire (à la nature de l’être participé) d’imaginer Dieu créant une chose isolée. Un seul Être peut exister isolément : l’Ens a se . Tout ce qui n’est pas Dieu est essentiellement multitude, — multitude organisée en soi, et multitude s’organisant autour de soi. Pour arriver à faire une âme, Dieu n’a donc qu’une seule voie ouverte à sa puissance Créer un Monde. Des lors parmi ses conditions de possibilité pleinement explicitées, « Homme » ne contient 42…plus seulement «  animalité et rationalité  sa notion implique encore  Humanité Terre Univers….. Voila qui nous change de la facile possibilité imaginée   par les logicistes pour les choses.Mais voila  aussi qui nous grandit, — et voilà surtout       qui applique   -à Notre Seigneur, suggère l’idée d’une étonnante unité  dans la  Création. Car enfin nous voyons maintenant que c’était tout juste assez pour Dieu, s’il voulait avoir le Crist: de lancer  tout un Univers et de répandre la vie à profusion- — Y a-t-il donc strictement autre chose en acte, aujourd’hui dans tout ce qui se meut en dehors de Dieu, que la réalisation de Jésus-  à laquelle chaque parcelle du Monde est, de près ou. de loin , nécessaire (ex necessitate medii¹⁾) ? — On peut avoir

 confiance que non.

    -2) Si les lois générales du Devenir (réglant l’apparition          progressive de l’être (créé) à partir d’un multiple inorganisé ) doive être  regardées comme des modalités s’imposant strictement a l'action divine, on entrevoit que l’existence du Mal pourrait  bien  être, elle aussi, un accompagnemént rigoureusement inévitable  de la Création Nous nous « Necesse est üt adveniant scandala². » Nous nous  représentons souvent Dieu comme pouvant tirer un Monde sans douleurs, sans fautes, sans risques, . st là une fantaisie conceptuelle, et qui rend le  insoluble  le problème du Mal.         Non faut-il dire, Dieu malgré sa puissance  ne peut pas obtenir une créature unie a Lui sans entrer nécessairement en lutte avec du Mal. Car le Mal apparait inévitablement  avec  le  premier atome d’être que la création « déchaîne » dans l’existance. Creatures  et impeccabilité (absolue et générale) sont  des termes dont l’association répugne autant (physiquement ou métaphysiquement ,peu      importe ici) à la Puissance et à la Sagesse divine   que l’accouplement de « Créature » et « « unicité ».-Par conséquent si le mal sévit autour de nous sur Terre,ne 43 nous scandalisons, levons plutôt la tète .Ces larmes ….mesurent ..la valeur de ce que nous  sommes .Il faut due notre  etre soit bien précieux pour  que Dieu le poursuive a travers tant d’obstacles.-Et c’est un  grand honneur       qu’il nous fait de pouvoir lutter avec Lui «  pour que sa parole s’accomplissent » c.-à-d. « pour que la créature soit »….Par quel miracle  le Créateur gouvenera-t-il les choses ? « Par le miracle suprême  de l’action divine  qui consiste  apouvoir r

Grace auninfluencedeprofondeur  et d’ ensemble ,itegrer  sanw cesse  sur un plan superieur tot bien et tout Mal, dans le moyen qu’il construit  par les moyen des Causes secondes. »…44….. Tous, en ce monde nous nous trouvons pris dans un enchevetrement de maux ou de déterminismes, sur lesquels Dieu Lui-même (en vertu de son acte créateur librement posé) ne peut plus agir que sous certaines_conditions très précises (parce qu’il y a des « inconvénients », qui font essentiellement partie des Choses). Mais si les fils sont incassables ou modérément élastiques, le réseau, lui, est infiniment souple entre les mains du Créateur, — pourvu que, de notre côté, nous nous montrions créatures fidèles. Quel’homme vive loin de Dieu.L ‘Univers reste pour lui neutre ou hostile. Mais que I Homme croie en Dieu, et aussitôt, autour de lui, les éléments de l’inévitable, même fâcheux, s’organisent en un Tout : bienveillant, ordonné au succès final de la vie. Pour le croyant, chaque  chose reste, extérieurement et individuellement, ce : d’elle est pour tout le Monde : et cependant, à son usage, la : lapuissance divine  adapte le Tout avec sollicitude. Elle recrée, en quelque façon, à chaque instant, l’Univers, exprès pour celui qui la prie. « Credenti omnia convetuntur in bonum» ~ Une infaillible synthèse de l’ensemble, conduite par influence intérieure et extérieure combinées, telle paraît donc être, en Définitive (en dehors des dilatations exceptionnelles du miracle) la forme la plus générale et la plus parfaite de l’action divine sur t le llMonde : respectant tout, « obligée » à beaucoup de detours et de tolérances qui nous scandalisent à première vue,mais finalement intégrant et transformant tout. 

 

 

LE PECHE ORIGINEL

 

le Péché originel. Jusqu’ici (en exceptant l’école  d’Alexandrie) la représentation  du péché originel a été emprunte presque littéralement  aux premières chapitres de la Genèse….le mal a fait irruption dans  notre monde 61.. Le Paradis terrestre ne saurait être62…. plus  compris, aujourd’hui, comme une réserve privilégiée de quelques hectares. Tout se tient trop, on le voit maintenant, physiquement, chimiquement, zoologiquement..., dans l’Univers, pour que l’absence stable de mort, de douleur, de mal même pour une petite fraction des choses) puisse être conçue en dehors d’un état général du Monde différent du nôtre. Le Paradis terrestre n’est compréhensible que comme une manière  d’être différente de l’Univers (ce qui est conforme au sens traditionnel du dogme, qui voit dans l’Éden un « autre Monde »). Or, si loin que nous regardions dans le passé, nous ne voyons rien de semblable à cet état merveilleux. Pas le moindre vestige à l’horizon, pas la moindre cicatrice, indiquant les ruines d’un âge d’or ou notre amputation d’un monde meilleur. A perte de vue, en arrière, dominé par le Mal physique, imprégné de Mal moral (le péché est manifestement « en ; puissance » prochaine dès l’apparition de la plus faible spontanéité...), le Monde se découvre à nous en état de péché.

En vérité, l’impossibilité de faire rentrer Adam et le Paradis terrestre (imaginés littéralement) dans nos perspectives scientifiques est telle que je me demande si un seul homme, aujourd’hui, est capable d’accommoder simultanément son regard sur le Monde géologique évoqué par la Science, et sur le Monde communément raconté par l’Histoire Sainte. On ne peut conserver les deux représentations qu’en passant alternativement  de l’une à l’autre. Leur association jure, elle sonne faux. En les unissant sur un même plan nous sommes sûrement victimes d’une erreur de perspective.63…..la chute en tant qu’événement est quelque chose d’invérifiable …cela peut tenir a deux raisons opposées.

1.  Le  PO est un événement trop petit  et lointain qui nous échappe.

2.il est trop grand et trop présent……………………64

Une explication veut que le PO. exprime.. dans un acte de localisation  en instantané le loi pérenne et universelle  de faute  qui est en L’Humanité  en vertu de sa situation  d’ être en devenir.67 Selon la N.D.E.(page 69) pour T.de Chardin et saint Paul…le grande péché du monde est en avant et c’ est un péché d’ apostasie.69

LA MORT

Pourquoi les vivants meurent- ils, sinon en vertu  de la « des intégrabilité essentielle  á toute structure corpusculaire ?...La mort c.-à-d. la désagrégation  commence véritablement á se manifester des l’atome .Inscrite dans la physicochimie même de la matière (toute mort ,puisque  par raison implacable  d’homogénéité  physique de l’ homme  n’eut échappé seul á  la décomposition organique au sein d’un système  d’animaux essentiellement mortels N.D.A.)221…..la mort ,le Péché Originel n’est pas..localisable  en un lieu ni á un moment  particulier.Mais il affecte et infecte …la totalité du temps et de  l’espace..le Péché originel ..est partout et depuis toujours .(Saint-Paul ..désigne Adam comme essentiellement relatif au Christ-Romains IX,5 N.D.E.)222 …..la Chute pas un cas isolé mais une condition générale affectant la totalité  de l’histoire.223 …. Dans l’explication «  alexandrine »…le multiple d’où émerge l’Evolution est a la fois secondaire et peccamineux  des son origine….l’acte créateur n’est intelligible que comme un processus graduel d’arrangement et d’unification ( ce qui revient a admettre que créer c’est unir.-N.D.A.)  226….. , Statistiquement ..dans le cas d’ un vaste système en voie d’organisation  il est « fatal »  que 1.des désordres locaux apparaissent  et 2. Des états collectifs désordonnés. Au dessus  de la vie il entraine la douleur .A partir de l’ l’homme il devient Péché. (…. le mal pourrait apparaitre  ..comme résultat statistique d’un processus d’ évolution N.D.E.)227….   On continue a entendre  dire  que le fait pour l’univers de se présenter ….non …comme un Cosmos mais  comme  une cosmogénèse ne change a rien a l ‘idée que nous pouvions nous faire antérieurement  de l’auteur de  toutes choses .  « Comme de si pour Dieu ….cela pouvait faire  une différence créer  instantanément ou évolutivement »…….il me faut insister sur le point capital que voici.287… Alors que, dans le cas d’un Monde statique, le Créateur (cause efficiente) demeure, quoi qu’on en ait,structurellemet détaché de son œuvre et, partant, sans fondement définissable à son immanence, — dans le cas d’un Monde de nature évolutive, au contraire, Dieu n’est plus concevable (ni structurellement, ni dynamiquement) que dans la mesure où, comme une sorte de cause « formelle », il coïncide (sans se confondre )avec le Centre de convergence de la Cosmogénèse. Ni structurellement; ni dynamiquement, je dis bien : parce que si Dieu ne nous apparaissait pas maintenant en ce point suprême et précis où se noue désormais à nos yeux la Nature, ce n'en plus vers lui (situation absurde!) mais vers un autre « Dieu » que graviterait inévitablement notre pouvoir d’aimer.

Depuis Aristote, on n’avait guère cessé de construire les « modèles » de Dieu sur le type d’un Premier Moteur extrinsèque, agissant a rétro ( apartir desorigines). Depuis l’émergence, en notre conscience, du « sens évolutif », il ne nous est plus physiquement possible de concevoir, ni d’adorer, autre chose qu’un Dieu Premier Moteur organique ab ante .( qui nous attire en avant

Seul un Dieu fonctionnellement et totalement « Omega . peut désormais nous satisfaire.

Mais un tel Dieu, où le trouver?

Qui donc donnera enfin son Dieu à l’Évolution?288….

 

L’AVENEMENT ET L’EVENEMENT CHRISTIQUES

Ainsi consécutivement a la traversée toute récente  d’un nouveau point critique par la Via au cours de son développement (a partir de ses origines N.D.E) aucune forme ou formule  religieuses ne saurait plus (ni en fait, ni en droit) combler, dans ce qu’ils ont désormais de plus spécifiquement humain, notre besoin et notre capacité d’adorer. Si bien qu’une « religion de l’avenir » (définissable comme une « religion de l’Évolution ») ne peut manquer d’apparaître bientôt : mystique nouvelle, dont le germe (comme il arrive dans le cas de toute naissance) doit pouvoir dès maintenant se reconnaître quelque part autour de nous. plus on réfléchit à cette situation psychobiologique, plus la signification et l’importance universelles se dégagent de ce qu’on est en droit d’appeler « l’avènement christique ».

L’Évangile nous dit qu’un jour Jésus demanda à ses disciples : « Quem dicunt esse Filium hominis? » A quoi Pierre de répondre, impétueusement : « Tu es Christus, Filius Dei vivi. » Ce qui était à la fois une réponse et une non-réponse : puisque toute la question restait posée de savoir ce qu’est exactement « le Dieu vivant et vrai ».

Or, depuis les origines de l’Église, toute l’histoire de la pensée chrétienne n’est-elle pas une seule lente et persistante explication du témoignage porté par Pierre à l’Homme-Jésus?

Phénomène absolument unique et étrange ! Alors que, invariablement, sous le passage des siècles, toutes les grandes figures de prophètes s’estompent ou se « mythifient » dans la conscience des hommes, — Jésus, lui et lui seul, devient avec le Temps un être de plus en plus réel pour une fraction particulièrement vivace de l’Humanité; ceci du reste par un double mouvement qui, paradoxalement, le personnalise et l’universalise toujours plus à la fois, au fil des ans qui s’écoulent. Pour des millions et des millions de croyants (pris parmi les plus éveillés des humains), le Christ, depuis qu’il est apparu, 

n’a jamais cessé, après chaque crise de l’Histoire, de réémerger us présent, plus urgent, plus envahissant quejamais.Que lui manque-t-il donc, alors, pour pouvoir se présenter,une fois de plus, à notre Monde nouveau, comme le « nouveauDieu » que nous attendons?  

Deux choses, à mon avis; et deux choses seulement      

première, c’est que, dans un Univers où nous ne pouvons         

avec plus considérer sérieusement que la Pensée soit un phénomène

 exclusivement terrestre, il ne soit plus limité constitutionnellement dans son opération à une simple « rédemption » de notre planète.

Et la seconde, c’est que, dans un Univers où maintenant,

pour nos yeux, tout se        co-réfléchit suivant un seul axe, il ne        

soit plus offert à notre        adoration (par suite d’une subtile et

pernicieuse confusion entre « sür-naturel » et « extra-naturel »)comme une cime distincte et rivale du sommet où conduit      i

la pente biologiquement prolongée de l’anthropogénèse.

Au regard de tout homme éveillé à la réalité du Mouvement       -5_T

cosmique de Complexité-Conscience qui nous engendre, le Christ, tel que la théologie classique continue à le proposer au Monde, est à la fois trop limité (trop localisé) astronomiquement, et trop excentrique ëvolutivement, pour pouvoir « cépha

liser » l’Univers tel que       

celui-ci nous apparaît maintenant.  

Mais, à part cela, la   correspondance n’est-elle pas révéla-       

trice entre la figure (le « pattern ») des deux Omégas en pré-   

sence : celui postulé par la Science moderne, et celui éprouvé   

par la mystique chrétienne ?... La correspondance, — ou même la parité ! Puisque le Christ ne resterait pas le Consommateur si passionnément décrit par saint Paul s’il ne revêtait les          *

attributs, tout justement, de l’étonnant pôle cosmique virtuellement déjà (sinon explicitement encore) requis par notre nouvelle connaissance du Monde pour nouer à son sommet la marche de l’Évolution.

Il est toujours dangereux, bien sûr, de prédire et d’extrapoler ~_r:

 

Tout de même, dans les circonstances présentes, comment ne pas estimer que lar montée graduelle du Christ dans la conscience humaine ne saurait plus continuer bien longtemps sans que se produise, dans notre ciel intérieur, l’événement révolutionnaire de sa conjonction avec le Centre, désormais prévisible, d’une co-réflexion terrestre (et, plus généralement, avec le foyer présumé de toute Réflexion au sein de l’Univers) 

Forcés toujours plus étroitement l’un sur l’autre par les progrès de l’Hominisation, et plus encore attirés l’un vers l’autre par une identité de fond, les deux Omégas, je répète (celui de l’Expérience et celui de la Eoi), s’apprétenFcertainement à réagir l’un sur l’autre dans la conscience humaine, et finalement à se synthétiser : le Cosmique étant sur le point d’agrandir fantastiquement le Christique; et le Christique sur le point (chose invraisemblable!) d’amoriser (c’est-à-dire d’énergifier au maximum *) le Cosmique tout entier.

Rencontre inévitable et « implosive », en vérité, ayant pour effet probable de souder entre eux demain, au milieu d’un flot de puissance évolutive libérée, Science et Mystique, — autour d’un Christ identifié enfin par le travail des siècles, deux mille ans après la Confession de Pierre, comme le sommet ultime (c’est-à-dire comme le seul Dieu possible) d’une Évolution reconnue décidément comme un mouvement de type convergent.

Voilà ce que je prévois.

Et voilà ce que j’attends, *

* Sous l’Équateur, 25 octobre (Christ-Roi) 1953.

Publié dans le Cahier VI de la Fondation Teilhard de Chardin 

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 Fritjof Capra…The Tao of Physics

Fritjof Capra (born February 1, 1939) is an Austrian-born American physicist. He is a founding director of the Center for Ecoliteracy in Berkeley, California, and is on the faculty of Schumacher College. Capra is the author of several books, including The Tao of Physics (1975), The Turning Point (1982), Uncommon Wisdom (1988), The Web of Life (1996) and The Hidden Connections (2002)The sales of figures,concerning  «The Tao of Physics,add  up to o over one million,worldwide.

………………………………………

I was sitting by the ocean…Ι suddenly became aware of my whole environment as being engaged in a gigantic cosmic dance….I saw the atoms of the elements and those of my body participating in this cosmic dance of….I felt its rhythm  and I heard its sound  and at that moment  I knew  that this was the dance of Siva ,the Lord of Dancers ,worshipped by the Hindus…..I began to see the parallels  to modern physics….helped me to realize  that a consistent view  of the world is beginning to emerge  from modern physics  which is harmonious  with ancient Eastern  wisdom (Ρreface to 1st edition)…I had the strong feeling that I was  merely uncovering  something that was quite obvious and would be common knowledge in the future…mysticism is being taken seriously even within the scientific communi ty…………we are  witnessing …the beginning of a…movement that seems to illustrate the ancient Chinese saying that the yang ( bright-positive) having reached  its climax ,retreats in favor of the yin (dark –negative)..  ..Scientists observers in nature  are intimately connected with the patterns of their minds_( Ρreface to 2nd edition)…the influence of modern physics …extends to the realm of thought and culture  where it  has led to a…revision in our concept of the universe and of our relation to it..21… …. The Milesians…think that all matter is alive…saw no distinction between animate and inanimate spirit..24…Aristotle …believed that question concerning the human soul and the contemplation of God’s protection were much more valuable  than investigation of the material world..26..The Eastern image of the divine is not of a ruler who directs the world from above but a principle that  controls everything from within ….the  two basic  themes  of this conception are the unity and interrelations  of all phenomena  and the intrinsically  dynamic nature of the world…30… They tend to see science and physics in particular  as an unimaginative narrow-minded discipline which is responsible for all evils  of modern technology..31 …This book aims …attempts to suggest that modern physics goes far beyond technology  that the way of Tao..can be a path  with a heart ..to a spiritual knowledge and self-realization ..31. The Chinese thought…Human happiness  according to the  Taoists is achieved  when one follows the natural order,acting spontaneously and trusting one’s intuitive knowledge ….they called the reality Tao….114… they understood it as the right way of life in a moral sense .The Chinese like the Indians  believe that there is an ultimate reality which underlies and unifies the multiple things and events we observe.116.. the patterns of the cosmic Way ..is the cyclic nature if its ceaseless motion and change..117…..the two poles which set the limits for the cycles of change are…the  yang( bright, strong,male,creative power ,male,associated with Heaven,movement) and yin (dark,female, receptive, female, intuitive mind, represented by the Earth)..119 …. The two dots…,mean that each of the two forces contain in itself  the seed of its opposite..120… Taoism…is interested  in intuitive wisdom rather  than in rational knowledge ..is basically a way of liberation from this world.. Taoism believes that human intellect can never comprehend the Tao..125..pair of opposites where each of the two poles is dynamically linked to the other…126..  recognizes the relativity of good and bad …the Taoist sage does not strive for  the good but rather  strives to maintain a  dynamic balance  between good and bad..127.. The essential feature of Taoism were taught in Greece ..by Heraclitus…He believed in continuous  change as Lao Tzu  and that all changes are cyclic.…128… acting with one’s intuitive intelligence 129…. The unity of all things…although the spiritual traditions of the East differ in details   their view of the world is the same  ….they are the same to the fundamental features of the world emerging from the modern physics…..e.g.the  unity and mutual   interre lation of all things and events… 141… the constituents of matter and the basic phenomena are interconnected …and cannot be understood as isolated entities but as only integrated  parts of a whole..       142……  Τhe central  meaning  of Eastern Mysticism is to experience  all phenomena in the world as manifestations of the same ultimate reality.. 209….the Boudha  said that all change….. compound things are impermanent…211…. The world is conceived  in terms of  movement ,flow and..according to quantum theory ..if a subatomic is particle is confined to a small region of space  it reacts  by moving around..213…   particles and atoms  …are probability patterns .225…Bouddists  have a dynamic  conception of things as ever changing processes and deny the existence of any material substance...226…  I have six critiria….The first..concerns … a polar relationship  the… whole.. the relationship is more symmetrical…the properties of the parts  can only be fully understood  through the  dynamics of the whole..The second  ..concerns a shift  from thinking in terms of structure to  thinking in terms of process(..in the old paradigm…fundamental structures) 362…the Third criterion ….process is primary ,that every structure we observe  is a manifestation of an underlying process….in the new paradigm we believe that epistemology…has to  believe that epistemology has to be included explicitly in the description of natural phenomena…363….the fourth criterion ..the most profound….. concerns the age-old  metaphor  of knowledge  as a building…there has been a feeling that the foundation of knowledge were shifting 364…we may replace the metaphor of the building  by the metaphor of the network……there won’t be  anything primary or secondary…no foundation…things exist by virtue of their mutually  consistent relationships. The idea is common in Eastern thought.365..The four criteria for new paradigm thinking ..are all independent ,nature is seen as an dynamic network of relationships that include  the human observer as an integral component….there is an approximate knowledge … without having to understand  everything at .…  we cannot understand  everything… we can understand  different aspects of  nature in an approximate way.366… The fifth criterion concerns the shift from truth to approximate knowledge..limited and … approximate knowledge.. Mystics insist that  no single  phenomenon can be fully explained……they  are interested in the non intellectual experience of the unity of things ..The sixth criterion advocates the shift from an altitude of domination and control of the nature ,including human beings ,to one of cooperation and nonviolence..367..) on…the “Turning point..my point is  that  the major problems (threat of nuclear war,starvation etc)       are a crisis of perception..357…the new paradigm… …is grounded …in spiritual awareness..   is called holistic, ecological worldview…the fundamental interde pendence of all phenomena 358…Heisenberg  and Chew….inspired me 360…I no longer believe that we can adopt Eastern traditions in the West without changing them  in many important ways to adapt them in our culture 374

========================================

 Carlo Rovellli «Επτά Σύντομα Μαθήματα Φυσικής» Πατάκη 2016

                                        

…Μπίγκ Μπάνγκ….Η θεωρία υποστηρίζει ότι,το διάστημα πτυχώνεται όπως η επιφάνεια της θάλασσας..ότι χώρος και πεδίο είναι το ίδο πράγμα…Η κβαντομηχανική ,γνώρισε τεράστια πειραματική επιτυχία…..και ώστόσο,…παραμένει  τυλιγμένη σ΄΄ένα παράξενο άρωμα ακατανοησίας και μυστηρίου …….Παίρνοντας της έμπνευση του Πλανκ ο Αινστάιαν έδειξε(«Μου φαίνεται ότι…κινούνται  χωρίς να διαιρούνται περαιτέρω)  ότι το φώς  αποτελείται από  πακέτα φωτός,…τα σημερινά φωτόνια. 26….ο,Μπόρ έδειξε ότι, τα ηλεκτρόνια  στα άτομα κινούνται μόνον σε ορισμένες τροχιές καθορισμένης ενέργειας… ..μεταπηδούν από μια τροχιά σε άλλη εκπέμποντας ή απορροφώντας ενέργεια,28…..κάθε στοιχείο στον περιοδικό πίνακα  του Μεντελέγιεφ  αντιστοιχεί με μια  λύση  βασικής εξίσωσης της κβαντικής μηχανι κής….όλη η χημεία  προκύπτει από αυτή την μοναδική εξίσωση………..Ο Χαιζενμπεργκ  φαντάστηκε  ότι τα ηλεκτρόνια υπάρχουν ..όταν αλληλεπιδρούν με κάτι άλλο…όταν κανείς δεν τα ενοχλεί  δεν υπάρχουν πουθε νά΄…στην κβαντική μηχανική κανένα αντικείμενο δεν έχει σαφή θέση εκτός αν συγκρουσθεί με κάτι άλλο 29……ως προς τα άλματα…δεν  είναι δυνατόν να  προβλέψουμε που θα επανεμφανισθεί ένα ηλεκτρό νιο….τούτο φάνηκε παράλογο  στον Αινστάιν30  που δεν μπορούσε  να παραδεχθεί ότι,  δεν υπάρχει  μια αντικειμενική πραγματικότητα ανεξάρτητη από οποιονδήποτε αλληλεπιδρά με αυτή,…. δεν πίστευε ότι, τα  πράγματα είναι τόσο αλλόκοτα και έλεγε ότι, έπρεπε να υπάρχει  μια βαθύτερη λογική ΄εξήγηση31…..Και σήμερα ακόμη τα πράγματα δεν είναι ξεκάθαρα.Η  κβαντομηχανική είναι  εξαιρετικά χρήσιμη στην τεχνολογία,παραμένει όμως μυστηριώδης,επειδή δεν περιγράφει τι συμβαίνει σ’ένα φυσικό σύστημα,,αλλά πώς αυτό επηρεάζει ένα ‘άλλο …Μήπως αυτό σημαίνει πώς η πραγματικότητα είναι μόνον αλληλοπεπί δραση;32…….Η κβαντομηχανική μας  δίδαξε ότι, ο κόσμος είναι ένα συνεχές αεικίνητο σμήνος πραγμάτ ων,μια συνεχής εμφάνιση και εξαφάνιση εφήμερων οντοτήτων…Ένας κόσμος συμβάντων όχι πραγμάτων47…..Υπάρχει σήμερα  μια θεωρία …που επιβεβαίωσε τα πειράματα,  ως προς τις προβλέψεις της,………… το  «Καθιερωμένο πρότυπο Στοιχειωδών Σωματιδίων»…όμως οι  φυσικοί δεν την αποδέχονται 48.. παραμένει όμως κατά τον συγγραφέα η καλύτερη περιγραφή  που διαθέτουμε για τον κόσμο των πραγμάτων5….Το παράξενο με την θεωρία της σχετικότητας και την κβαντομηχανική,…είναι  ότι αντικρούουν η μία την άλλη…Λ.χ. κατά την πρώτη ο χώρος είναι καμπύλος κατά  την άλλη επίπεδος  όπου κβάντα ενεργείας πηδούν πέρα δωθε -.. …και παρόλο που και  οι δυό λειτουργούν καλά.,.παρόλο που φαινομενικώς αντιφάσκουν55…Η ΚΒΑΝΤΙΚΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΒΡΟΧΩΝ προσπαθεί να συνδυάσει τις δύο θεωρίες 56……….δέχεται ότι, ο χρόνος δεν είναι  συνεχής,δεν είναι απείρως διαιρετώς,αλλά απαρτίζεται από κόκκους ή «άτομα χώρου» πού δεν βρίσκονται πουθενά γιατί είναι ό ίδιος ο χώρος…. Η θεωρία αυτή, δεν δέχεται  την ιδέα ενός  στοιχειώδους και  αρχέγονου χρόνου 67 ……………..η αλλαγή είναι πανταχού παρούσα…κάθε διαδικασία χορεύει  ανεξάρτητα από τις γειτονικές στον δικό της ρυθμό58…δεν υπάρχει πειραματική επαλήθευση της θεωρίας των βρόχων59 Σχετικώς  με τις μαύρες  τρύπες….Στον ουρανό,βρί σκουμε  μαύρες τρύπες που σχηματίστηκαν από άστρα  που κατέρρευσαν….Η ύλη-τους βυθίζεται προς τα μέσα…Αλλά που πάει;…Κατά την θεωρία της κβαντικής βαρύτητας βρόχων….η ύλη γίνεται όλο  και πυκνώτερη,ώσπου η κβαντική  μηχανική  να ασκήσει μια αντίθετη αντισταθμιστική πίεση….Αυτό το τελικό στάδιο  είναι  γνωστό ως άστρο Πλάνκ….Αν ο Ηλίος σχημάτιζε μια μαύρη τρύπα,,ολόκληρη η ύλη του, θα  ήταν συμπυκνωμένη στον χώρο ενός ατόμου,θα αποτελούσε ,ένα  άστρο Πλάνκ,που δεν θα ήταν σταθερό,γιατί μόλις  συμπιεστεί στο  μέγιστο,αναπηδά και αρχίζει να  επεκτείνεται και πάλι.60 Η μαύρη τρύπα είναι ένα άστρο που αναπηδά  σε εξαιρετική αργή ταχύτητα.61…..κατά την θεωρία των βρόχων  πριν από το Big Bang  υπήρχε το  Big Bounce (αναπήδηση) δηλαδή ο κόσμος μπορεί να γεννήθηκε  από ένα προηγούμενο Σύμπαν, που συρρικνώθηκε από το ίδιο το βάρος του,συμπιέστηκε και αναπήδησε από μια προηγούμενη φάση  χωρίς χρόνο η χώρο.62-63……ΧΡΟΝΟΣ  ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ Η διαφορά μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος,υπάρχει μόνον όταν μεσολαβεί η θερμότητα…Η θερμότητητα μεταδίδεται  από τα θερμότερα πράγματα και όχι αντιστρόφως,από καθαρή τύχη (Μπόλτσμαν)και τούτο ΄γιατί το θερμό  έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες να κινηθεί με τον τρόπο αυτό.67…………..γιατί ένα  γρήγορα κινούμενο άτομο  της ζεστής ουσίας, κινείται πιο γρήγορα από ένα ψυχρό και έχει περισσότερες πιθανότητες να συγκρουσθεί με αυτό. 68…και να αφήσει την ενέργειά του και όχι το αντίστροφο.69……..Στη φυσική δεν υπάρχει  τώρα73….Ισως η εντύπωση για το πέρασμα του χρόνου,να βρίσκεται  στην στενή σχέση χρόνου και θερμότητας..ανιχνεύσιμη  διαφορά  ανάμεσα’ στο παρελθόν και το μέλλον,υπάρχει μόνον όταν υπάρχει ροή θερμότητας…η ροή του χρόνου…..δεν περιγράφει  ακριβώς τα πράγματα 76.Ο Χώκιγκ απέδειξε πώς οι μαύρες  τρύπες είναι  πάντα θερμές77….Η θερμότητα των μαύρων τρυπών είναι σαν μια στήλη της Ροζέτας, γραμμένη με  συνδυασμό τριών γλωσσών,των Κβάν των,της Βαρύτητας  και της Θερμοδυναμικής,που περιμένει να αποκρυπτογραφηθεί  για να μας πεί τι είναι πραγματικά η ροή  του χρόνου.78….Αποτελούμαστε    από κβάντα και σωματίδια;Αν ναι από πού έρχεται αυτή η αίσθηση της ατομικής ύπαρξης του μοναδικού εαυτού μας,που έχει ο καθένας από μας;Είμαστε οι συλλογικοί  δημιουργοί αυτής της «φωτογραφίας» της πραγματικό τητας που προσπάθησα να συνθέσω,.Δεν είμαστε εξωτε ρικοί παρατηρητές …η ματιά μας είναι εκ των έσω80……. Ποιά η σημασία του ότι, είμαστε ελεύθεροι να παίρνουμε αποφάσεις,αν  η συμπεριφορά μας,απλώς ακολουθεί τους προκαθορισμένους νόμους της φύσεως;.86….πιστεύω ότι, το  είδος μας δεν  θα διαρκέσει πολύ.92

         

--------------------------------------------------------------------

 

Homo Deus: A Brief History of Tomorrow by Yuval Noah Harari review – chilling

The epic, widely celebrated Sapiens gets the sequel it demanded: a breathless, compulsive inquiry into humanity’s apocalyptic, tech-driven future

Tim Adams

Sun 11 Sep 2016 08.00 BSTLast modified on Fri 16 Mar 2018 10.19 GMT

‘An ethicist’s sense of rough justice’: Yuval Noah Harari. 

Yuval Noah Harari began his academic career as a researcher of medieval warfare. His early publications had titles like “Inter-frontal Cooperation in the Fourteenth Century and Edward III’s 1346 Campaign” or “The Military Role of the Frankish Turcopoles”. Then, the story goes, having won tenure at the Hebrew University of Jerusalem, he embarked on a crusade of his own. He was invited to teach a course that no one else in the faculty fancied – a broad-brush introduction to the whole of human activity on the planet. That course became a widely celebrated book, Sapiens, championed by Mark Zuckerberg, Bill Gates and Barack Obama, and translated into 40 languages. It satisfied perfectly an urgent desire for grand narrative in our fragmenting Buzz-fed world. The rest is macro-history.

 

Yuval Noah Harari: The age of the cyborg has begun – and the consequences cannot be known 

On almost every page of Sapiens, a bible of mankind’s cultural and economic and philosophical evolution, our millennial battles with plague and war and famine, Harari announced himself a Zen-like student of historical paradox: “We did not domesticate wheat,” he wrote, “wheat domesticated us”; or “How do you cause people to believe in an imagined order such as Christianity, democracy or capitalism? First, you never admit that the order is imagined.” The most intriguing section of a wildly intriguing book was the last. Harari’s history of our 75,000 years wound up, as all bibles are apt to do, with apocalyptic prophesy, a sense of an ending.

Humanity, Harari predicted, would engineer one more epochal event to rival the agricultural and scientific revolutions. Having evolved to exercise a measure of mastery over our environment, having begun to shape not only our planet, for better and worse, but also our biology, we stand, he argued, at the point of creating networked intelligences with a far greater capacity for reason than our own. The result was likely to be a lose-lose scenario for the species. Sapiens would disappear in the foreseeable future either because they had appropriated such mind-making powers as to become unrecognisable or because they had destroyed themselves through environmental catastrophe. Either way, judgment day was approaching.

 

Individuals will become a just a collection of 'biochemical subsystems' monitored by global networks

Like all great epics, Sapiens demanded a sequel. Homo Deus, in which that likely apocalyptic future is imagined in spooling detail, is that book. It is a highly seductive scenario planner for the numerous ways in which we might overreach ourselves. “Modernity is a deal,” Harari writes. “The entire contract can be summarised in a single phrase: humans agree to give up meaning in exchange for power.” That power, he suggests, may in the near term give us godlike attributes: the ability to extend lifespans and even cheat death, the agency to create new life forms, to become intelligent designers of our own Galapagos, the means to end war and famine and plague. There will be a price to pay for this power, however.

For a start, Harari suggests, it is destined, if current trends continue, to be vastly unequally distributed. The new longevity and super-human qualities are likely to be the preserve of the techno super-rich, the masters of the data universe. Meanwhile, the redundancy of labour, supplanted by efficient machines, will create an enormous “useless class”, without economic or military purpose. In the absence of religion, overarching fictions will be required to make sense of the world. Again, if nothing in our approach changes, Harari envisages that “Dataism”, a universal faith in the power of algorithms, will become sacrosanct. To utopians this will look a lot like the “singularity”: an all-knowing, omnipresent data-processing system, which is really indistinguishable from ideas of God, to which humans will be constantly connected. To dystopians it will look like that too.

Sapiens: A Brief History of Humankind by Yuval Noah Harari – review.

 

Harari is mostly, thrillingly or chillingly, sanguine about this prospect. He has an ethicist’s sense of rough justice: what Homo sapiens (in its wisdom) has visited on the natural world through industrialised food production will perhaps one day be visited on Homo sapiens. Individuals will become a just a collection of “biochemical subsystems” monitored by global networks, which will inform us second by second how we feel…

Or perhaps, as Harari is stringent about reminding the reader, they will not. Like all rune-reading, this one comes with plenty of small print. From where we stand, he says, in the accelerating present, no long-term future is imaginable, still less predictable – and there is plenty of time for questions. Harari’s sometimes breathless, always compulsive inquiry leaves us with this one: “What’s more valuable – intelligence or consciousness?” Google will be no help in providing the answer.

Homo Deus is published by Harvill Secker (£25).

.

========================================

Science Confirms Ancient Spiritual Teaching — We Live in Two Bodies

July 9, 2018 

Have you ever seen a glow of light around someone? It can happen when the ambient light is not too bright and especially when you are in a calm and mellow mood. Have you ever felt a shared electric thrill pass through you at a concert when everyone rises to their feet? It often happens when a crowd-pleasing piece is played. Have you ever been moved by sound that seems to come from nowhere and everywhere? It can happen when we are alone and in a quiet space.

If you have, you’re not crazy. The light you see is real. It’s not some afterimage like one caused by a camera flash. And what you feel is real. You really are sharing the feelings of other people, they aren’t just your own. Those sublime sounds you hear are real as well — unless it’s Elvis thanking you for writing all his best songs, in which case, yes, you need help.

For those of us not hearing from Elvis, the mystics explain these experiences as evidence of our subtle energy body. According to them we live in two bodies. One is our physical body, which our senses reveal to us, and the other is a subtle energy body, or astral body, that our intuitive perception reveals to us.

The mystics go further and say that the physical body is created, sustained, and controlled by the subtle energy body; that the physical body is the sock of a sock puppet and the subtle energy body is the hand inside the sock. Without the hand, the sock puppet is just a lifeless, well, sock.

You might think that science can give no support to the reality of such woo-woo concepts, but string theory, especially the branch of string theory known as M-theory, gives us a scientific framework to help us understand how such subtle energy can exist. M-theory suggests that we continuously and simultaneously exist in two realms — in our three-dimensional physical universe, and in a vast, hidden-to-the-senses, two-dimensional, pure-energy realm they call the “bulk” (as in, “the bulk of the cosmos”).

According to M-theory, the bulk, or energy-verse as I like to call it, is inconceivably vast — dwarfing the physical universe. In fact M-theory suggests that an almost unlimited number of other physical universes could also exist in the energy-verse. The energy-verse is filled with super-high frequency vibrating rings and strings from which string theory gets its name. These rings and strings vibrate at frequencies too high for either our senses or scientific instruments to detect. Further, M-theory suggests that this ocean of high-frequency energies invisibly interpenetrates the physical universe at every point, like water saturating a sponge. Thus the rings and strings are invisible to our senses and yet surround and interpenetrate our physical body and world at all times.

This is pretty much exactly the way astral or subtle energy is described by the mystics: we are surrounded by and interpenetrated with subtle energy. They tell us that our subtle energy body is the source of the light seen as our aura, our feelings, and much more.

More significantly yet, M-theory also suggests that our entire physical universe is a holographic projection — and that the hologram from which it is projected exists completely, and only, in the vast ocean of the energy-verse.

In our physical world, a hologram is a flat, two-dimensional film with which light can be made to interact to project a three-dimensional image. According to M-theory, our universe’s hologram is a two-dimensional, light-template with which the high-frequency energy of the energy-verse interacts to project our entire three-dimensional physical universe into being.

Got that? I wouldn’t be surprised if you didn’t. It takes getting used to. Try this: The hologram from which the physical universe is created exists as coordinated images of high-frequency light in the energy-verse. The high-frequency energies of the energy-verse then continuously interact with those coordinated light images to holographically project the physical universe into being.

Again, this is pretty much what the saints and sages have been telling us for millennia: the physical universe is created and sustained by subtle energy.

Everything was created of spirit matter [Intelligently guided high-frequency energy] before it was created physically — solar systems, suns, moons, stars, planets, life upon the planets, mountains, rivers, seas, etc. I saw this process, and then, to further understand it, I was told . . . that the spirit creation could be compared to one of our photographic prints; the spirit creation would be like a sharp, brilliant print, and the Earth would be like its dark negative. This Earth is only a shadow of the beauty and glory of its spirit creation

.—Betty J. Eadie, near-death experiencer and author of Embraced by the Light

From the chapter, “An Experience of Cosmic Consciousness”: All objects within my panoramic gaze trembled and vibrated like quick motion pictures. My body, Master’s, the pillared courtyard, the furniture and floor, the trees and sunshine, occasionally became violently agitated, until all melted into a luminescent sea; even as sugar crystals, thrown into a glass of water, dissolve after being shaken. The unifying light alternated with materializations of form, the metamorphoses revealing the law of creation. –Paramhansa Yogananda, Autobiography of a Yogi

And not a few scientists have said the same thing:

We must liberate man from the cosmos created by the genius of physicists and astronomers, that cosmos in which, since the renaissance, he has been imprisoned. We now know that we . . . extend outside the physical continuum. . . . In time, as well as in space, the individual stretches out beyond the frontiers of his body. . . . He also belongs to another world.

—Dr. Alexis Carrel, Nobel Prize winner

Our second body is far more that a scientific novelty, however. It’s not just an amorphous cloud of energy. Our energy body is the “sharp, brilliant print” that produces our particular physical body and it animates, controls, shapes, and continuously sustains the holographic projection our senses perceive as our physical body.

More importantly, most of who and what we are, in every moment, is not contained in the physical body. We are much more the (luminous) hand in the sock puppet than we are the (physical) sock.

In fact, according to the healers, psychics, seers, mystics, and saints who have highly developed intuitive perception, most of what we experience, most of what fills our awareness, most of what matters to us — our vitality and life force, our feelings, our creative will, our personality and character, and our experience of happiness, love or joy — is actually seated in our interpenetrating subtle energy body, not in the physical body at all.

More significantly yet, the mystics tell us that when we die these essential aspects of who we are continue to exist as they have always existed—in our non-physical, interpenetrating, energy body. The person we are today is very much the person we will be after death — only we will find ourselves existing solely in our luminous energy body in a luminous energy world — what most people think of as heaven or the astral regions.

The astral kingdom is a realm of rainbow-hued light. Astral land, seas, skies, gardens, beings, the manife station of day and night — all are made of variegated vibrations of light. Oceans heave with opalescent azure, green, silver, gold, red, yellow, and aquamarine. Diamond-bright waves dance in a perpetual rhythm of beauty.—

Paramhansa Yogananda, author of Autobiography of a Yogi

In this way, our lives in this plane of existence are encompassed, surrounded, by the afterworld already. . . . The body dies but the spiritual quantum field continues. In this way, I am immortal.—

Dr. Hans-Peter Dürr, former head of the Max Planck Institute for Physics, Munich

You don’t die when you die. You shift your consciousness and speed of vibration. That’s all death is . . . a shift.—

P. M. H. Atwater, near-death experiencer, NDE researcher, and author of Beyond the Light

Since much of who we are lives on after death, you might think there would be little difference between what we experience now and what we will experience after we die. There is, however, a profound difference. Our subtle body is innately closer to the experience of our full Divine potential. The saints and sages tell us that our natural state is Joy beyond imagining.

[During my near-death experience] I became more blissful, more rapturous, more ecstatic. I was just filling and filling with this light and love that was in the light. The dynamics of this light are not static at all. They are so dynamic and so much going on in there of love and joy and knowledge. As you take it into yourself, or as it goes into you and you receive it, your ecstasy level just becomes tremendous …—

Jayne Smith, near-death experiencer

But we don’t need to wait until we die to come closer to experiencing our higher potential — we can meditate and tap into it in the here and now.

Since my return [from my near death experience] I have experienced the light spontaneously, and I have learned how to get to that space almost any time in my meditation. Each one of you can do this. You do not have to die to do this. It is within your equipment; you are wired for it already.—

Mellen-Thomas Benedict, near-death experiencer

Meditation is a supremely effective tool for tapping into our joy-filled, peace-filled, and love-filled energy body because — through relaxation, breathing, concentration, and stillness — meditation methodically turns our attention away from the physical body and allows us to experience our subtle energy body more and more fully.

Meditation doesn’t make us calm and joyful: it allows us to experience the calmness and joy natural to our subtle energy body. In practicing yoga postures, it is not the act of relaxing the physical body through stretches and breathing that makes us become calm and joyful. Rather, the physical tension that was keeping us focused on the physical body has been released, allowing us to feel our natural state. Concentration and stillness similarly are effective, because they get us beyond our stream of thoughts and body sensations, freeing us to  become aware of our energy body’s natural state of joy.When Jesus said, “the kingdom of God is within you,” he meant it literally. The more our awareness becomes centered in our subtle energy body, the more happy, fulfilled, loving, compassionate, energetic, and calm we feel.

Expand your awareness of your subtle body. It’s the secret to health and happiness. Breathe in energy from your subtle body, then relax and feel. Concentrate on your calm, still, center.

And whatever you do, if you hear from Elvis, don’t believe everything he’s telling you…

Joseph (Puru) Selbie, author of The Physics of God, is known for creating bridges of understanding between the modern evidenced-based discoveries of science and the ancient experience-based discoveries of the mystics. He is a founding member of Ananda — a global spiritual movement inspired by Paramhansa Yogananda, author of Autobiography of a Yogi. A dedicated Kriya meditator for nearly fifty years, he has helped hundreds of people awaken to their own spiritual potentials throughout the US and Europe. He has also authored, The Yugas, a factual look at India’s tradition of cyclical history, and a sci/fi fantasy series, The Protectors Diaries, inspired by the abilities of mystics.

--------------------------------------------------------------------

     Στέφανος Τραχανάς Το Φάντασμα της Όπερας. ΠΕΚ ….2016

 

Το 2008 ο βρετανός φυσικός και μυθιστοριογράφος Τσάρλς Σνόου.,,επεσήμανε  το δευρυνόμενο χάσμα ανάμεσα στις θετικές και τεχνολογικές επιστήμες  αφενός και τις ανθρωπιστικές επιστήμες και την τέχνη αφετέρου2…  χωρίς την αρχή της απροσδιοριστίας, που είναι ένας νόμος κρυμμένος  στον μικρόκοσμο,καμιά από τις θεμελιώδεις προυποθέσεις που κάνουν δυνατή την ανάδυση της ζωής στο σύμπαν δεν θα υπήρχε.Το Σύμπαν θα ήταν νεκρό.23..Για να υπάρχουν πιθανότητες  ζωής στο Σύμπαν, πρέπει να υπάρχουν οι προυποθέσεις  α.σταθερότητα ατόμων και μορίων…β. κατάλληλη θερμοκοιτίδα…..γ….κατάλληλο Σύμπαν στο οποίο  να επήλθε η ρήξη της αρχέγονης κοσμικής ομοιομορφίας27 Η μακροβιότητα των άστρων είναι τέκνο της αρχής  της αβεβαιότητας.29…….. Παρότι τα σωματίδια έχουν τερά στιο κενό χώρο,φαίνονται συμπαγή, λόγω της αρχής της αβεβαιότητας, που αποτρέπει  τα σωματίδια να στριμω χθούν το ένα δίπλα στο άλλο , αλλά τα κρατάει σε απόσταση,30….Εξαιτίας της αρχής της αβεβαιότητας έχει εισαχθεί ένα στοιχείο  θεμελιώδους τυχαιότητας,μη αιτιοκρατικό στο μυαλό μας….το  φάντασμα μέσα μας  εγγυάται την υπαρξιακή ελευθερία μας ,αντίθετα από ό,τι θα έλεγε η παλαιά φυσική.37 Ουδείς φυσικός νόμος θα μας απαλλάξει από το ευλογημένο βάρος της ελευθερίας μας39…Ο Βίγνερ  μίλησε για την παράλογη αποτελεσματικότητα των  μαθηματικών στην φυσική επιστήμη,ο Γαλιλαίος είχε πεί ότι, το βιβλίο της φύσης  είναι γραμμένο στην γλώσσα των μαθηματικών47… αυτό το δεχόμαστε και σήμερα,…Με τον Γαλιλαίο οι ουρανοί και  ο φθαρτός κόσμος ενοποιούνται..Η τελει ότητα των μαθηματικών μεταφέρεται  στην ενιαία φύση 50….γνωρίζουμε σήμερα ότι, απόλυτοι νόμοι στην φυσική δεν υπάρχουν.52….η μαθηματική φύση ενίσχυσε όσο ποτέ άλλοτε την ελληνική ιδέα της νομοκρατούμενης φύσης53….η έννοια του πειράματος δεν υπήρχε στους Ελληνες….είναι απορίας άξιο πώς έφθασαν έξω από κάθε μακροσκοπική ή πειραματική εμπειρία να διατυπώσουν την ατομική θεωρία --και την έννοια του κενού--- και το ότι. φύση νομοκρατείται.που συνιστούν τους άξονες γύρω από τους οποίους στρέ φεται και σήμερα η φυσική.54…δεν υπάρχει κανένα μεγάλο επίτευγμα του 20ου αιώνα πού να μην κρίθηκε ιδεολογικώς επικίνδυνο…..αυτό εξαιτίας του αντιδογματισμού της επιστήμης59….ο οποίος είναι ενοχλητικός  σε όλα τα εξουσιαστικά συστήματα, γιατί καλλιεργεί, έναν τρόπο σκέψης που δεν είναι δεκτικό χειραγώγησης….ο Γαλιλαίος έθεσε τις  βάσεις του πιο ανατρεπτικού πνευματικού κινήματος στην ιστορί α60….Ο Γαλιλαίος έθεσε ως  βάση της φυσικής την πειραματική μέθοδο.-που σε ορισμένα σημεία(ελεύθερη πτώση  σωμάτων)προϋποθέτει μια διανοητική επανάστα ση (στην Αριστοτελική άποψη), που κουβαλάει μέσα της το στοιχείο της ανατροπής…….γη,νερό και αέρας αποτελούν αρχετυπικές μορφές τής υλης ,και η φωτιά, είναι το στοιχείο που έχει την ικανότητα να μετασχηματίζει ένα μείγμα76…..πίσω από την ατομική υπόθεση  αλλά και όλη την αρχαία ελληνική επιστήμη  είναι μια βαθύτερη πίστη  στην απλότητα και γνωρισι μότητα του κόσμου79…Ο κόσμος είναι τελικώς απλός,αλλά η απλότητα πρέπει να αναζητηθεί όχι στις  κατηγορίες που μας επιβάλλουν οι αισθήσεις,αλλά σε οντότητες πέρα από την άμεση εμπειρία που  υπερβαίνει η ατομική υπόθεση..….Παραμένει αναπάντητο μέχρι σήμερα το ερώτημα ποιά είναι τελικά τα ά-τομα της φύσης83…….Η ελληνική κληρονομία είναι βάρος δεν είναι προνόμιο100….Ελεγε ο Φάινμαν ότι, η καλή διδασκαλία αποδίδει εκεί που..είναι περιττή δηλαδή .  στους καλούς μαθητές που είναι  ικανοί να μάθουν μόνοι τους102…

-------------------------------------------------------------------

 Dean Radin “The Conscious Universe”

 

Meta-analysis-the analysis of analysis…it allows us to  ask even higher-level ….. questions  ..to develop higher  confidence  about performance in general without getting bogged  down n the specifics of individuals..The more data,the more  confidence 49…. While the idea that the mind can affect the physical  body is becoming more acceptable it is also true that the mechanisms underlying this link  are still a complete mystery 161……………direct mensal healing162…experiments provide ..strong support for the idea that people  can unconsciously  respond to  distant mental influences166…The implications for distant healing are  clear169…The experiments  suggest that groups of  people   from a dozen to a small workshop  to billions watching a television broadcast may affect the  physical world in  unexpected ways171….The idea of field consciousness  suggests  a continuum of non local intelligence ,permuting space and time…Stressed individuals create an atmosphere of stress  in collective  consciousness  that reciprocally  affects the thinking and  actions of every individual in that system 173….Inanimate objects like rocks  will respond to order  induced by  consciousness  as well as animate ones (like people or tossed dice) 175…. Nelson’s analysis revealed that on average ,over thirty years  there was indeed less rain  before and after graduation days than a few days before and after graduation188….The common link between mind and matter   as observed in these experiments is order  ( in mind  to focused attention  in matter  to decreases in randomness)188…..The idea of the world as an organism---the Gaia hypothesis ..perhaps the individuals of earth are participating in the dance of Gaia…Experiments psi and the moon199…. Daily fluctuations in casino and lottery payouts are not due to pure chance,,,,field…. consciousness  208….Today thousands of nurses   use a form of mental healing called therapeutic touch…intuitive diagnosis211…Military and intelligence applications213..

--------------------------------------------------------------------

Jim  Al-Khalili Οι δαίμονες της φυσικής Τραυλός 2014 The Nine Greatest Enigma in Science.2012

 

Σε ό,τι φορά τα παιχνίδια ,τις σπαζοκεφαλιές και προβλήματα λογικής ή γενικότερα τη βαθειά σκέψη οι αρχαίοι Έλληνες υπήρξαν ασυναγώνιστοι48……… ……Η πρόσθεση μιάς άπειρης ακολουθίας αριθμών δεν οδηγεί απαραιτήτως σε άπειρο αποτέλεσμα 52—Διογένης : «Δεν ξέρω τίποτε  εκτός από το γεγονός της άγνοιας μου55…..Η θεωρία της σχετικότητας του Αινστάιν  μας διδάσκει πώς δεν πρέπει να απορρίπτουμε με τόση βεβαιότητα  το παράδοξο της Διχοτο μίας…Δηλαδή η ροή του χρόνου μπορεί να είναι ψευδαίσθηση και αν τούτο ισχύει και η κίνηση είναι ψευδαίσθηση..ωστόσο  η παραπάνω άποψη  μας απομακρύνει  από την φυσική ,μας οδηγεί στην μεταφυσική  και σε ιδέες που δεν συμφωνούν με την εμπειρική επιστήμη57…οι ιδέες του Αϊνστάιν ισχύουν όταν τα πράγματα κινούνται   σχεδόν με  την ταχύτητα του φωτός…αν ωθήσουμε το πείραμα  του Ζήνωνα στο λογικό του άκρο τότε σφάλλουμε  ισχυριζόμενοι ότι, ο χρόνος και ο  χώρος  μπορούν να διαιρεθούν απείρως σε ολοένα μικρότερα αλλά  πάντα διακριτά  χρονικά διαστήματα και αποστάσεις,,Όταν τα πράγματα γίνονται πολύ μικρά,  επεμβαίνει η κβαντομηχανική, κατά την οποία ο χρόνος κι ο χώρος γίνονται ασαφείς και αόριστοι ,και ο τεμαχισμός σε μικρότερα κομμάτια παύει να έχει νόημα54…….Η συμπεριφορά ενός απομωνομένου ατόμου, διαφέρει από την συμπεριφορά ενός ατόμου που παρατηρείται….πράγμα που δεν έχει κατανοηθεί πλήρως μέχρι σήμερα…..ο κβαντικός κόσμος διέπεται από την  τύχη και την πιθανοκρατία64….το ίδιο το άτομο δεν «ξέρει» πότε θα εκδηλωθεί το  επόμενο τυχαίο περιστατικό..η εργασία των  Μίσρα και Σουνταραχάν,περιγράφει την εκπληκτική κατάσταση ενός ραδιενεργού ατόμου,που όταν παρατηρείται διαρκώς και προσεκτικώς,δεν διασπάται ποτέ…υποστηρίζουν πώς τα άτομα επηρεάζουν την συμπεριφορά μας65…..η ουσία   της κβαντικής περιγραφής του μικρόκοσμου, ως  μίας ασαφούς και απόκοσμης πραγματικότητας,που όταν δεν είναι αντικείμενο παρατήρησης, βρίθει αλλόκοτων φαινομένων ,που δεν μπορούν ν ανιχνευθούν την ώρα που εκδηλώνονται… Δεν μπορούμε να συλλάβουμε το άτομο «εν δράσει»…Μοιάζει σαν το άτομο να έχει προικισθεί με ένα είδος επίγνωσης,μια παράλογη ιδέα… Ο Μπόρ είπε: «Αν δεν εκπλήσσεσαι με τα  πορίσματα  της κβαντικής μηχανικής, τότε δεν την έχεις κατανοήσει»66….Με πείραμα εντοπίστηκαν ενδείξεις ότι, κάτω από διαρκή παρατήρηση τα άτομα συμπεριφέρονται πολύ διαφορετικά  απ’,ό,τι περίμεναν μέχρι τότε οι επιστήμονες68……κατά την γενική θεωρία της σχετικότητας, η βαρύτητα δεν είναι ακριβώς μια δύναμη,  ..αλλά είναι μάλλον ένα μέτρο τού ίδιου του χώρου γύρω από μια  μάζα84…αυτό που συμβαίνει είναι ότι, μεγαλώνει ο  κενός χώρος μεταξύ των γαλαξιών..ο γειτονικός μας γαλαξίας της Ανδρομέδας, κινείται στην πραγματικότητα προς το μέρος μας,..με ταχύτητα 300 χιλιόμετρων το δευτερόλεπτο,(αυτό συμβαίνει επειδή οι γαλαξίες,όπως και τα άστρα, δεν κατανέμονται ομοιόμορφα στο Σύμπαν) …θα χρειασθούν αρκετά δισεκατομμύρια χρόνια για  να συγχωνευθούν.,,,,,.οι παρατηρήσεις του Χάμπλ αφορούσαν τους μακρινούς γαλαξίες που όντως απομακρύνονται από μας,.87…Η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης  υποστηρίζεται  σήμερα από τρία πολύ σημαντικά αποδεικτικά στοιχεία  1.Την σχετική αναλογία  των διάφορων χημικών στοιχείων στο Σύμπαν,η λεγόμενη « στοιχειακή αφθονία»(πληθώρα στοιχείων υδρογόνου και ήλίου,)89………….2.Η διαστολή του Σύμπαντος…………..3, το Σύμπαν είναι σήμερα πλημμυρισμένο από ένα είδος αρχαίου φωτός,…η κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου,,,που ανιχνεύεται με τα ραδιοτηλεσκόπια, υπό την μορφή ενός ασθενούς σήματος,…..και επίσης μπορούμε να την ακούσουμε ως συριγμό  αμυδρών  κυμάτων που συλλαμβάνουν τα ραδιόφωνα και οι τηλεοράσεις μας. 90…Ο ουρανός φαίνεται σκοτεινός την νύκτα, επειδή το Σύμπαν έχει μια σαφώς καθορισμένη αρχή…Βλέπουμε μόνον τους γαλαξίες που είναι κοντά μας,..πέρα από το όριο του ορατού Σύμπαντός   μας το φώς δεν ξεπερνά ποτέ την κοσμική διαστολή μας,…είναι σαν να κατεβαίνουμε  πού αργά μια κυλιόμενη σκάλα που ανεβαίνει.Το γεγονός αυτό μπορεί να θεωρηθεί σαν πρόσθετη απόδειξη της Μεγάλης Εκρήξεως96 Η θερμότητα διαδίδεται πάντα από τα θερμά  πράγματα προς τα ψυχρά και ποτέ αντιστρόφως98……..Σύμφωνα με την θερμοδυναμική τα πάντα φθείρονται ξεκουρδί ζονται..Γιατί όμως;..οι νόμοι της Φυσικής επιτρέπουν να  πραγματοποιούνται οι διαδικασίες και προς τις δύο κατευθύνσεις στον χρόνο;.104….Η επιβράδυνση του  χρόνου,επιτυγχάνεται με δύο τρόπους,με την ταχύτητα και την βρύτητα,169….μπορούμε να ταξιδέψουμε στο παρελθόν ή με υπερφωτεινή  ταχύτητα.ή αν κινηθούμε κατά μήκος μιάς καμπύλης διαδρομής στον χωροχρόνο  η οποία μας βγάζει στο παρελθόν μας,(«κλειστές χρονοειδείς καμπύλες»)..οι θεωρίες του Αινστάιν επιτρέπουν την δυνατότητα επιστροφής προς το παρελθόν191…..την επιστροφή στο παρελθόν δέχεται και ο  Γκέντελ192… Ο Αινστάιν έδειξε ότι,αν δύο  παρατηρητές  βρίσκονται σε σχετική κίνηση μεταξύ τους, και μετρούν την μεταξύ τους απόσταση και χρόνο  δεν θα καταλήξουν στις ίδιες τιμές, Αν όμως  τις συνδυάσουμε  στον χωρόχρονο  διαπιστώνουμε ότι, στο συμπαγές σύμπαν ----(όπου βλέπουμε όλο  τον χρόνο απλωμένο μπροστά μας-σαν ένα χρονικό τοπίο- με όλα τα γεγονότα, είτε παρελθόντα είτε μελλοντικά  να συνυπάρχουν  σε αυτό το  άχρονο στατικό συμπαγές Σύμπαν,που κανένα όμως πείραμα μέχρι στιγμής δεν απέδειξε,  και όπου το μέλλον όχι μόνο είναι προκαθορισμένο αλλά βρίσκεται ήδη εκεί έξω  τόσο  αναλλοίωτο και σταθερό ,όσο και στο παρελθόν)---- όλοι  οι παρατηρητές θα συμφωνήσουν σε μια συγκεκριμένη « απόσταση» ανάμεσα στα δύο γεγονότα η οποία αποτελεί συνδυασμό μιάς χρονικής και μιάς χωρικής συνιστώσας,.Μόνο στο πλαίσιο του  χωροχρόνου υπάρχει απόλυτη τιμή.198………… Η Γενική Σχετικότητα επιτρέπει θεωρητικώς  την σύνδεση του Σύμπαντός μας με ένα παράλληλο  με μια χωροχρο νική σκουληκότρυπα ,Όταν  παγιωθεί η σύνδεση αυτή, θα επιτρέπεται  η κίνηση του χρόνου  και προς τις δύο κατευθύνσεις 206…Η μοίρα μας μπορεί να είναι προδιαγεγραμμένη…  σε ένα ντετερμινιστικιό Σύμπαν, είναι όμως τελείως απρόβλεπτη221……Στην επιστήμη ο όρος Χάος,συνδυάζει με διόλου προφανή τρόπο, τον ντετερμινισμό με την πιθανότητα..είναι ένα φαινομενο που παρατητηρείται σχεδόν παντού στη φύση.Η ιδέα πως ένα απλό αίτιο μπορούσε να οδηγήσει σ’ένα πολύπλοκο αποτέλεσμα  ηχούσε παράξενα( : μη γραμμική δυναμική) Σύμφωνα με την θεωρία του Χάους,η τάξη και ο ντετερμινισμός μπορούν να προκαλέσουν μια φαινομενικώς τυχαία συμπεριφορά223….Σήμερα  συναντούμε το χάος  σε όλες σχεδόν τις περιοχές της επιστήμης…Το Σύμπαν μας είναι μάλλον ντετερμινιστικό αλλά όχι προβλέψιμο…δεν υπάρχει πιθανότητα να γνωρίσουμε με ακρίβεια τις αρχικές συνθήκες 224…..Από το χάος μπορεί να προκύψει τάξη και πολυπλοκότητα εκεί που δεν υπήρχε…..Το ζήτημα της ελεύθερης βούλησης δεν έχει  λυθεί,225….Η αβεβαιότητα μοιάζει να αποτελεί θεμελιώδες  χαρακηριστικό της φύσης,…..Δεν μπορούμε να μάθουμε ποτέ  το μέλλον όχι επειδή είναι τυχαίο, αλλά επειδή είναι μη προβλέψιμο παρόλο  που ακολουθεί ομαλούς καθορισμένους κανόνες…το άτομο δεν «ξέρει» ποτέ  θα διασπασθεί 232…… Η γάτα του Σρέντιγκερ,  πρέπει να υπάρχει  συγχρόνως και στις δύο καταστάσεις  και ζωντανή και νεκρή,…θα βρίσκεται σε μια  φυσική « ενδιάμεση κατάσταση,που θα εξελιχθεί με τον ένα ή άλλο τρόπο,όταν ανοίξουμε το κουτί.226…Σήμερα έχουμε μάθει να βλέπουμε τον κβαντικό κόσμο, και με τον αφηρημένο τρόπο του Χάιζεμπεργκ ( το ηλεκτρόνιο απλώνεται στον χώρο με ασαφή τρόπο),και με τον κυματικό του Σρέντιγκερ( το  ηλεκτρόνιο είναι  κύμα ενεργείας  που περιβάλλει τον πυρήνα(Αν δεχθούμε  την θεωρία του πολυσύμπαντος  η γάτα είναι νεκρή στο ένα Σύμπαν και ζωντανή στο άλλο255)241…  Αν στείλουμε ένα μεμονωμένο ηλεκτρόνιο  σε μια ανοικτή συσκευή ώστε να αναγκασθεί να επιλέξει ανάμεσα σε δύο διαδρο μές,(παρεκκλίνοντας προς  την μία ή άλλη κατεύ θυνση,μέσω ενός μαγνήτη ή ενός ηλεκτροφόρου καλωδίου) θα συμπεριφερθεί όπως και το κύμα φωτός  θα χωρισθεί ώστε να ακολουθήσει ταυτοχρόνως και τις δύο διαδρομές.224…..Δηλαδή πρέπει να περιγράψουμε  τις κβαντικές οντότητες σαν κύματα όταν δεν τις παρατηρούμε,.Μόλις όμως τις κοιτάξουμε  είτε θα παρατηρήσουμε το ηλεκτρόνιο  ή δεν θα το παρατηρή σουμε διόλου(και θα συμπεράνουμε ότι, ακολούθησε την άλλη διαδρομή.)…..Αρα στον κβαντικό κόσμο,η συμπεριφορά των πραγμάτων  διαφοροποιείται αναλό γως του αν τα παρατηρούμε ή όχι…Μόλις τα κοιτάξουμε  αναγκάζονται άμεσα  να επιλέξουν ανάμεσα  στα διαφορετικά ενδεχόμενα   και να επιδείξουν λογική συμπεριφορά΄245… Πρόκειται  γιά μυστήριο.246.. Το πρόβλημα του Σρέντιγκερ  ήταν που βρίσκεται η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα  στον μικρόκοσμο και τον μακρόκοσμο. Στον κόσμο των μεγάλων αντικειμένων θεωρούμε δεδομένο  ότι, κάθε πράγμα  μας εμφανίζεται όπως πράγματι είναι 247….Η παρατήρηση οποιουδήποτε αντικειμένου σημαίνει ότι πρέπει να φθάσει στα μάτια μας φώς απ’ αυτό…Ετσι  το διαταράσσουμε έστω και ελάχιστα248……Το 1899 ο Νικολας Τέσλα, ανίχνευσε εξασθενημένα σήματα που  έφθαναν σε ομάδες κάτι σαν κώδικας   που αποτελούν ταν από ένα, δύο τρία και τέσσερα μπιτ…Το μυστήριο των σημάτων  αυτών παραμένει άλυτο266-----( την 9-9-2019 δημοσιεύθηκε το διαδίκτυο   είδηση:Το τεράστιο ραδιοτηλεσκόπιο της Κίνας (FAST) εντόπισε μία αστραπιαία ισχυρή εκπομπή ραδιοκυμάτων (FRB) (σ.σ. ανεξήγητα ραδιοφωνικά σήματα που προέρχονται από το διάστημα) για πρώτη φορά την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με το δημοσίευμα του RT.Τα FRB πρωτοεντοπίστηκαν το 2007 και θεωρούνται εξαιρετικά σπάνια, ενώ μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί λιγότερα από 100. Συνήθως, εμφανίζονται μόνο μία φορά, γεγονός που καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο τον εντοπισμό τους.Όλως περιέργως όμως, το συγκεκριμένο FRB που εντοπίστηκε τώρα, έχει ανιχνευτεί άλλες δύο φορές στο παρελθόν.Γνωστό ως FRB121102, ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 2012 και ακόμη μία το 2015. Το σήμα προήλθε από έναν νάνο γαλαξία που απέχει τρία δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη.Παρόλο που είναι αδιαμφισβήτητα κάτι συναρπαστικό, δεν υπάρχουν αρκετά γνωστά στοιχεία για το αινιγματικό αυτό σήμα, ώστε να διεξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με την προέλευσή του, όπως εξηγεί ο Zhang Xinxin, βοηθός μηχανικός του Εθνικού Αστρονομικού Παρατηρητηρίου της Κίνας.Μερικές θεωρίες, ωστόσο, έχουν ήδη αποκλειστεί. Οι αστρονόμοι δηλώνουν ότι είναι σίγου ροι πως το σήμα δεν είναι αποτέλεσμα παρεμβολών από αεροσκάφη ή δορυφόρους.Βέβαια, η επιστημονική κοινότητα παραμένει… αμήχανη σχετικά με τα FRB και τους πραγματικούς «αποστολείς».)-------…Ως προς το αν η ταχύτητα του φωτός είναι οριακή στο Σύμπαν ή όχι αναφέρονται στο παραπάνω βιβλίο δύο πειράματα. Στο  CERN  μέτρησαν την ταχύτητα με την οποία κινούνταν μια δέσμη νετρίνων  και κατέληξαν στο  ότι, κινήθηκαν με ταχύτητα  μεγαλύτερη του φωτός.Σε άλλο πείραμα αντιθέτως με την ονομασία ΙΚΑΡΟΣ μέτρησαν  όχι την ταχύτητα των νετρίνων,αλλά την ενέργειά τους.Ευρήκαν ότι τα νετρίνα δεν είχαν απωλέσει ενέργεια ,άρα δεν είχαν υπερβεί την ταχύτητα του φωτός289.

--------------------------------------------------------------------

    ELIE GOURIN POURQUOI LA VIE  Sorlot 1986

 

BERGSON

Bergson pose le problème de l’ insertion  de l’esprit dans la matière .Il soutient  que l’intégralité du passé  se conserve dans la mémoire49…./ nos concepts ont été formés  a l image des solides.Comment dès lors l’intelligence qui doit son existence à la vie, « dans des circonstances déterminées pour agir sur des choses déterminées » pourrait-elle concevoir ou comprendre  le phénomène «  dont elle une émanation ou un aspect » ?

(J.Monod dit quelque chose de semblable .   « Le logicien pourrait avertir  le biologiste que ses efforts pour comprendre le fonctionnement  entier  du cerveau humain   sont voués a l échec  puisque aucun système logique   ne saurait décrire intégralement sa propre structure »)

Bergson  refuse deux conceptions de l évolution 1. La thèse du mécanisme  qui avance  que l évolution est due  pour l essentiel à l adaptation au milieu…….L influence du milieu ne  peut rendre compte ni du mouvement  vital lui-même ,ni de son orientation générale   2:L évolution n est pas la réalisation d un plan….  Elan vital initial  ….l harmonie n est pas en avant  mais en arrière .L élan se divise de plus en plus en se consommant….quelque chose du tout doit  subsister dans les parties…(.J,Monod plus tard  expliquera le phénomène par les contraintes de la reproduction invariable, confirmant ainsi l intuition de Bergson)51…( T.De Chardin veut  que la notion religieuse du vouloir divin ne s oppose a l évolution….la primauté de l homme a travers la conscience ,voulue par Dieu ….finaliste ..néglige les lignes de l évolution  autres que la ligne humaine..la finalité est a travers l homme  apparition de la conscience…. La complexité toujours plus grande du vivant a un but l ; apparition de la conscience…aucune explication sur l arrêt de l évolution,disparition de certaines espèces,societés construites sue l instinct)  la vie   est avant tout une tendance a agir sur la matière brute …..(Pour E.Gourin peut être il existe  quelque chose comme finalisme, prédéterminé  qui aura  les caractères  d un plan préétabli)….l instinct  est la connaissance innée…l intelligence  est  l aptitude  pour la meilleur  utilisation d une chose..un être intelligent porte en lui de quoi se dépasser lui-même..  l intuition est une forme de connaissance immédiate, qui ne fait appel a aucune logique..une sorte de sympathie avec la chose a connaitre….la création pour la création…Bergson prend également la défense de l idée d un Dieu d amour

J.MONOD

 Il limite de facto le champ  de ses hypothèses et rejette  dans le connaissable (provisoire ou définitif) tout qui ne peut encore être expliqué….Tous les êtres vivants,se distinguent  de toutes les autres structures  de l’Univers,1. sont doués d un projet  qu a la fois ils représentent dans leurs structures et accomplissent par leurs performances(Téléonomie- Caractère .   de la matière vivante en tant que résultat d  une finalité-) 2.Morphogénèse   Les êtres vivants sont des machines  qui se construisent elles memes.Cette structure  témoigne  d un déterminisme autonome ….impliquant une libertel, quasi-totale  l égard d agents  ou de conditions extérieures .capables certes  d ; entraver ce  développement mais non de la diriger,non d imposer a l objet vivant son organisation 3. Le pouvoir de reproduire  et transmettre ne varietur(qui precede la… téléonomie) l information correspondant a leur propre structure.(selon Monod  cela est compatible avec le dixième  principe de la thermodynhamique,…apporte  sa contributon a  l entropie). l évolution existe…..elle est une suite d accidents dans lesquelles  intervient une part importante du hasard qui se perpétuent grâce a la reproductin invariante..le processus est orienté  dans une direction exclusive  la multiplication des cellules, et complexité  qui semble  contredire les principes  qu  il respecte……………… fait qui trouble Monod,….. une théorie universelle  ne pourrait contenir  la  biosphère….la biosphère(dont il prétend qu elle est explicable mais a ses yeux  imprévisible) ….essentiellement imprévisible.. l action de la vie ne s inscrit pas dans un déterminisme classique,(applicable a la matière inanimée).89  dans l évolution biologiste  quelque chose se produit qui s apparente aux lois statistiques. Mais l évolution se  fait dans un sens cohérent  et homogène.Il y a  dans le processus quelque chose de troublant   comme une sorte de loi universelle  qui ne retiendrait pour les particules, comme pour les individus  que leés destins collectifs,90….. Monod ne définit la vie   mais tout ce qu il écrit  conduit a penser qui il la voit  comme un mécanisme unitaire  inscrit dans les   composantes élémentaires universelles,94… Monod affirme  «  Hasard capté ,conservé  reproduit par le mécanisme de l invariance et ainsi converti en ordre ,règle impossibilité de comprendre le cerveau »98 L évolution pour Monod n est que la conséquence  d une succession due au hasard , banni ….  Si une mutation a l échelle universelle est rare ,la mutation n  est nullement un phénomène d exception ,c est la règle,,,»102 impossibilité de comprendre le cerveau  pace que aucun système biologique  ne peut intégralement  décrire sa propre structure 114….Pour Bergson il dit pour ce qui le concerne  « Enfermé dans la logique   et pauvre en intuitions globales ,je me sens incapable  de discuter   cette philosophie »117

-------------------------------------------------------------------

Michio Kaku « Το μέλλον της Ανθρωπότητας» Τραυλός 2019 (The Future of Humanity 2018)

 

Ιχνη  αυτής της καταστροφής(  πριν από 75.000 χρόνια ,με την τιτάνια έκρηξη  στην Ινδονησία(Τόμπα) πού θεωρείται το   ισχυρότερο ηφαιστειακό γεγονός των τελευταίων 75.000.000 ετών) κρύβονται ίσως στο  αίμα μας.Οι γενετιστές έχουν παρατηρήσει ένα παράξενο γεγονός :το DNA δύο τυχαίων ανθρώπων είναι σχεδόν πανομοιότυπο,ενώ  αντιθέτως δύο χιμπατζήδων  παρουσιάζουν μεταξύ τους, μεγαλύτερη γενετική ποικιλομορφία,  από όση εντοπίζεται στους ανθρώ πους.Κατά μια θεωρία τούτο οφείλεται  στο ότι, κατά την στιγμή της έκρηξης οι  περισσότεροι  άνθρωποι είχαν αφανισθεί, αφήνοντας πίσω μόνον 2.000 ανθρώπους, που αυτοί είναι οι πρόγονοί μας.Ολοι είμαστε   σχεδόν κλώνοι  ο ένας του άλλου 12……Είναι αναπόφευκτο όπως και οι νόμοι της φυσικής, ότι, η ανθρωπότητα θα αντιμετωπίσει μια μέρα μια μαζική εξαφάνιση 13…Η θα εγκαταλείψουμε την Γή ή θα χαθούμε 14..Η ζωή είναι αρκετά πολύτιμη  για να παραμείνει σε ένα μεμονωμένο πλανήτη στο έλεος  των πλανητικών απειλών, 17…Ο Sagan είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι, πρέπει να εξελιχθούμε σε ένα είδος δύο πλανητών 18…Η σχέση ανάμεσα στην ταχύτητα και τα καύσιμα του πυραύλου είναι εκθετική 34……Οι κινέζοι εφεύραν πυρίτιδα,τυπογραφία ,πυξίδα 54……..Δεχόμαστε ένα κιλό ατμοσφαιρικής πίεσης, ανά τετραγωνικό εκατοστό του δέρματός μας, που αντιμετωπίζεται  από ένα κιλό πίεσης από μέσα προς τα έξω.79……Ο Alan Turing είπε   «Θα πρέπει επομένως να αναμένουμε ότι, οι μηχανές  θα αναλάβουν σε κάποια  φάση τον έλεγχο».159…Στο σκάκι υπάρχουν κατά μέσο  όρο 20-30 κινήσεις που μπορεί ένας παίκτης να κάνει ανά πάσα στιγμή,στο  Go  250..To AphaGo  που κατάφερε να νικήσει τον Lee  Sedol παγκόσμιο πρωταθλητή του  Go ήξερε μόνον να κερδίζει το Go δεν ήξερε  να παίξει σκάκι ..το  μηχάνημα δεν γνωρίζει ότι, είναι μηχάνημα…αποτυγχάνει στους στόχους που απαιτούν γενικές γνώσεις….τα σημερινά ρομπότ δεν έχουν λογική ,αισθήματα ,επίγνωση του εαυτού τους,δημιουργικότητα,  162…..Η ισχύς των υπολογιστών διπλασιάζεται κάθε 18 μήνες  163….Κρί σιμο λάθος…ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος  είναι ένας ψηφιακός υπολογιστής 166….Τα νευρωνικά  κύτταρα βελτιώνονται με την συνεχή επανάληψη. 170…..Το 2017 μια διαμάχη.Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ  (Facebook) έβλεπε την ΤΝ άριστο παραγωγό που θα εμπλούτιζε την κοινωνία, o Elon Mask ότι, αποτελεί υπαρξιακό κίνδυνο για την ανθρωπότητα,και ότι ,μια μέρα οι δημιουργίες της θα στραφούν εναντίον μας  178…..Ο επιστήμονας της Google Geoffry Hinton   αμφιβάλλει αν τα υπερνοήμονα ρομπότ θα εξακολουθήσουν να μας ακούν να..Ο καθηγητής της Οξφόρδης Nick Bostrom   δηλώνει :  « ενώπιον της προοπτικής  μιάς έκρηξης νοημοσύνης,εμείς οι άνθρωποι είμαστε σαν τα μικρά παιδιά που παίζουν με μια βόμβα..» 179….Υποστηρίζω πώς οι άνθρωποι διαφέρουν από τα ζώα επειδή κατανοούν τον  χρόνο  185……Σίγουρα είναι δυνατόν τα ρομπότ να αποκτήσουν  αυτεπίγνωση ,…τούτο όμως είναι απίθανο στο ορατό μέλλον,….η εισαγωγή των απαραίτητων εξισώσεων που θα χρειάζονταν μια μηχα νή για να καταστρέψει το ανθρώπινο  είδος είναι ένα υπέρμετρα δύσκολο εγχείρημα….τα ρομπότ  δεν θα αποκτήσουν αυτεπίγνωση(οπότε ίσως αντιμετωπίσουμε κίνδυνο) πριν από το τέλος του αιώνα αυτού, ή τις αρχές του επόμενου. 188…..Προς το παρόν κανένας άνθρωπος δεν έχει κλωνοποιηθεί,ούτε επιτυχώς  κάποιο πρωτεύον θηλαστικό ….η επαναφορά ανθρώπινων κλώνων θα δημιουργήσει  πλάσματα πανομοιότυπα  με μας, χωρίς όμως τις αναμνήσεις και την προσωπικότητα μας  269….ο θερμιδικός περιορισμός.…μία και μοναδική μεθοδος παρατείνει αποδεδειγμένα  το προσδόκιμο επιβίωσης σε ζώα ,το  μόνο σημαντικό ζώο     που δεν έχει δοκιμασθεί είναι ο άνθρωπος  270…. Κάθε φορά που ένα κύτταρο  διαιρείται οι άκρες των χρωμοσωμάτων του  που ονομάζονται τελεμερή κονταίνουν λίγο….έπειτα από περίπου 50 διαχωρισμούς  τα τελομερή, γίνονται τόσο μικροσκοπικά  και το χρωμόσωμα αρχίζει να καταρρέει με το κύτταρο να εισέρχεται σε μια κατάσταση γήρατος, και να μην λειτουργεί σωστά…..υπάρχει ένα όριο στον αριθμό  των διαιρέσεων που μπορεί να υποστεί ένα κύττα ρο,(Hayflick limit)..η συρρίκνωση  των τηλεμερών  φαίνεται να συνδέεται με τις ασθένειες που σκοτώ νουν…..προσφάτως οι επιστήμονες πειραματίστηκαν με την τηλεμεράση,το ένζυμο  που εμποδίζει την συρρί κνωση  των τελομερών ..Η τελομέραση πρέπει να παρακολουθείται πολύ προσεκτικά  γιατί  και  τα καρκινικά κύτταρα είναι επίσης αθάνατα,έτσι που ο καρκίνος μπορεί να είναι ένα υποπροιόν τής χρήσης τελομέρασης. 273……Αν η γήρανση καθορίζεται έστω και μερικώς  από τα γονίδια, πρέπει να απομονώσουμε τα γονίδια που την ελέγχουν και αυτό μπορούμε να το πετύχουμε  με πολλούς τρόπους,…την απομόνωση  των περιοχών όπου συγκεντρώνονται οι περισσότε ρες,γενετικές βλάβες λόγω γήρανσης,(τα περισσότερα λάθη συγκεντρώνονται εντός του μιτοχονδρίου,…η γήρανση  φαίνεται ότι,οφείλεται στην συσσώρευση λαθώv  στο DNA  275…… Οι επιστήμονες σήμερα μπο ρούν να παρατείνουν  το προσδόκιμο ορισμένων ζώων ,αλλά παραμένει άγνωστο αν θα πετύχουν κάποτε το ίδιο και για τον άνθρωπο 277…. Μόνον η ενυδατική κρέμα  επιβραδύνει την γήρανση του δέρματος.  278…. Το 2100 ο πληθυσμός θα έχει φθάσει τα 11,2 δις…. Ο ρυθ μός αυξήσεως  επιβραδύνεται 279…δραματική μείωση των γεννήσεων  όταν ένα έθνος εκβιομηχανίζε ται,αστικοποιείται και εκπαιδεύει τα νεαρά κορίτς ια.280…Ο Lester Brown  κορυφαίος περιβαντολό γος,ανησυχεί, ότι, ίσως δεν έχουμε αρκετούς πόρους για να θρέψουμε τον πληθυσμό στο σύνολό του.,,και ειδικώς εκείνους  που ακολουθούν την δυτική διατροφή.  281… θα μπορούσαμε πιθανότατα να στείλουμε στα  άστρα την συνείδησή μας 282…  Μόνον με την σκέψη ένας παράλυτος άνθρωπος κατάφερε να περπατήσει, με εμφύτευση στον εγκέφαλό του ένα τσίπ ,συνδεόμενο με έναν φορητό υπολογιστή που ήλεγχε τον φορητό εξωσκελετό του  290 ….Επιστήμονες κατώρθωσαν να καταγράψουν μιάν ανάμνηση.. σε ποντικούς 296….Η ενίσχυση της μνήμης είναι πιθανή 299….  Ο Ρυθμός τών εξελίξεων στην γενετική μηχανική είναι τόσο συγκλο νιστικά υψηλός,ώστε οι επιστήμονες  συγκάλεσαν συνέδρια  για να συζητήσουν  πώς θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τις εξελίξεις αυτές 301….οι ειδικοί της βιοηθικής  βλέπουν ότι, είναι άγνωστες οι επιπτώσεις και οι επιπλοκές της …Η ανεξέλεγκτη γενετική θεραπεία βλαστικής σειράς θα μπορούσε να μεταβάλλει την γενετική κληρονομία της ανθρώπινης φυλής 303……Ο διανθρωπισμός υποστηρίζει τον ενστερνισμό τεχνολογιών  που θα βελτιώσουν τις ικανότητες και δεξιότητες του ανθρώπου…υποστηρίζεται ότι, τα σώματά μας είναι αποτέλεσμα τυχαίων και  ασυνάρ τητων-μεταλλάξεων….σκοπό τους  είναι να δημιουρ γήσουν τον « μετά-άνθρωπο  που θα ξεπερνά την ανθρωπότητα 305……..Ο Paul Daνies « το θεωρει πολύ, πιθανόν,στην πραγματικότητα αναπόφευκτο, η βιολο γική νοημοσύνη να είναι μεταβατικό φαινόμενο,μια μεταβαλλόμενη φάση  στη εξέλιξη της νοημοσύνης στο Σύμπαν.Αν συναντήσουμε ποτέ  εξωγήινη νοημο σύνη,θεωρώ εξαιρετικά πιθανό να είναι μεταβιολογική στη φύση της…» ΑΛΛΑ οι σκεπτικιστές, βλέπουν στον διανθρωπισμό  πιθανότητα στην αλλαγή της ανθρώπινης συμπεριφοράς…ότι, κινδυνεύει ή ίδια η ουσία της ανθρωπότητας,.308….Προς το παρόν δεν είναι δυνατόν να αλλάξουμε ούτε ένα μεμονωμένο γνώρισμα συμπεριφοράς  μη την χρήση τής βιοτεχνολογίας 309… Ποτέ κανείς δεν κλωνοποίησε επιτυχώς πρωτεύον θηλαστικό 313 ….ακόμη και οι εξωγήινοι πολιτισμοί  θα πρέπει να υπακούουν στους νόμους της φυσικής 315… Ένα μεγάλο μέρος του εγκεφάλου μας  αφοσιώνεται  στην όραση και την γλώσσα ,οι εγκέφαλοι άλλων ζώων  σε ερεθίσματα όπως οσμές και ήχοι.324…Ο Homo sapiens ανέπτυξε νοημοσύνη, κυρίως  διότι 1.- είχε .κάποιο είδος στερεοσκοπικής όρασης 2.- είχε κάποιο είδος αντιτακτού αντίχειρα ή συλληπτήριου άκρου.3.-. είχε Γλώσσα.328….Γίναμε νοήμονα όντα  για να αντισταθμίσουμε τις φυσικές μας αδυναμίες  335… ..Η.Π.Α και Ρωσία έχουν η καθεμία από 7.000 πυρηνικά όπλα  355….Ολα τα γνωστά  φυσικά φαινόμενα από την Μεγάλη ¨έκρηξη  μέχρι την κίνηση των υποατομικών σωματιδίων μπορούν μέχρι σήμερα να εξηγηθούν με την γενική σχετικότητα και την κβαντομηχανική….το πρόβλημα είναι ότι, οι δυό αυτές θεωρίες  δεν ενοποιού νται εύκολα σε μιά πλήρη θεωρία 379…… Μειο νεκτήματα του  Καθιερωμένου Μοντέλου.:  1.-.Δεν περιλαμβάνει αναφορά στην βαρύτητα.  2.-περιγράφει μια περίεργη συλλογή σωματιδίων που φαίνεται σκηνοθετημένη.3.-.περιλαμβάνει 19 περίπου ελεύθερες παραμέτρους, που πρέπει κάποιος να εισαγάγει με το χέρι… δεν καθορίζονται από την θεωρία, και κανείς δεν γνωρίζει γιατί έχουν συγκεκριμένες αριθμητικές τιμές 381………Κατά την θεωρία των χορδών όλη η ύλη και η ενέργεια  συντίθεται από μικροσκοπικές χορδές .Κάθε δόνηση χορδής αντιστοιχεί σε ένα υποατομικό σωματίδιο ( Το ηλεκτρόνιο φαίνεται σαν σημειακό σωματίδιο  επειδή η χορδή είναι πάρα πολύ μικρή).…. . .Αυτός είναι ο λόγος που οι  φυσικοί  έχουν ανακαλύψει έναν εξωφρενικό  μεγάλο αριθμό υποατομικών σωμα τιδίων..Υπάρχουν  στην κυριολεξία εκατοντάδες, ακριβώς επειδή αποτελούν διαφορετικές συχνότητες μιάς μικροσκοπικής δονούμενης χορδής…η δονούμενη χορδή καμπυλώνει τον  χώρο.390….. Η συμμετρία   είναι ένας πανίσχυρος τρόπος  να εξαλειφθούν οι ατέλειες  στις εξισώσεις μας…391….Το ύστατο ερώτη μα   του Ισαάκ Ασήμωφ: «Μπορεί να αντιστραφεί  η εντροπία; (Τα δεδομένα είναι ανεπαρκή.)Την  ώρα που το Σύμπαν πεθαίνει ,ο κεντρικός υπολογιστής δηλώνει : Γεννηθήτω φώς.427….  « Ο μόνος τρόπος να επιβιώ σουμε μακροπρόθεσμα είναι να μην καθήσουμε με σταυρωμένα τα χέρια  στον πλανήτη Γή,αλλά να στραφούμε στο διάστημα…Είμαι όμως αισιόδοξος, Αν μπορέσουμε να αποφύγουμε την καταστροφή τους δύο επόμενους δύο  αιώνες,το είδος μας θα είναι ασφαλές  καθώς θα εξαπλώνεται στο διάστημα.Από την στιγμή που θα εδραιώσουμε ανεξάρτητες αποικίες,ολόκληρο το μέλλον μας θα φαντάζει ασφαλές.Στήβεν Χόκινγκ 428…….Οι νόμοι του Νεύτωνα λειτουργούν άψογα όταν εκτοξεύουμε διαστημικά σκάφη στο Ηλιακό σύστημα..πάυουν όμως να ισχύουν όταν:  1.-εξαιρετικώς μεγάλες ταχύτητες,πλησίον της του φωτός.  2.-.εξαιρετικά βαρυτικά πεδία (λ.χ.μαύρες τρύπες) 3.-εξαιρετικά μικρές  αποστάσεις,όπως μέσα σ’ένα άτομο. Χρειαζόμαστε εδώ γεν.σχετικότητα και κβαντομηχανι κή.430…. ένα μικρό παιδί διαθέτει περισσότερη κοινή λογική από έναν υπολογιστή. 436………  Η  ταχύτητα του είναι  φωτός είναι σταθερή  σε οποιοδήποτε αδρανειακό πλαίσιο που κινείται ομοιόμορφα.Οσο ταχύτερα κινούμαστε σ’ένα πύραυλοτό σο πιο αργά κυλάει ο χρόνος μέσα στον πύραυλο…ο χώρος συμπιέζεται μέσα στον πύραυλο όσο ταχύτερα κινού μαστε…γινόμαστε βαρύτεροι όσο ταχύτερα κινούμαστε. 43…….Κάθε φορά που εμφανίζεται μια ακόμη κατοικήσιμη ζώνη μειώνεται δραματικώς η πιθανότητα ζωής ..με τόσες πολλές κατοικήσιμες ζώνες  η συλλογική πιθανότητα ευφυούς  ζωής είναι σχεδόν μηδενική,444……….Αν προσπαθήσουμε να ενώσουμε την γενική σχετικότητα με την κβαντομηχανική πέφτου με σε μαθηματικές ασυνέπειες….το θεμελιώδες πρόβλη μα : η ενοποίηση βαρύτητας με την κβαντική θεωρία,με τρόπο που θα δίνει περισσότερες απαντήσεις., …μέχρι σήμερα ο μόνος τρόπος να εξαλείψουμε τα ενοχλητικά άπειρα είναι η θεωρία των υπερχορδών 446…

-------------------------------------------------------------------

Μartin  Rees «Περί του Μέλλοντος  της Ανθρωπότητας»,Κάτοπτρο 2020 (On the Future-Prospects for Humanity 2018) 

 

…Κατά τους τελευταίους εκατό αιώνες…..τα μοτίβα βλάστησης μεταβλήθηκαν πολύ ταχύτερα απ’ό,τι πριν.Αυτό σηματοδότησε την ανάπτυξη της γεωργίας και εν συνεχεία  της αστικοποίησης Με  την αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού οι αλλαγές δισεκατομμυρίων ετών που χαρακτηρίζουν την βιολογία επιταχύνθηκαν ….…..Σε διάστημα ..50 ετών ,η ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα  στην ατμόσφαιρα,άρχισε να αυξάνεται αλματωδώς 15…..Για πρώτη  φορά ένα βιολογικό είδος, το δικό μας,ισχυροποείται  και κυριαρχεί σε τέτοιο βαθμό,ώστε να κρατά το μέλλον του πλανήτη  στα χέρια του, 16..   …Παρατηρείται,μια εκρηκτική αναντιστοι χία,ανάμεσα στις βραχυνόμενες   χρονικές κλίμακες  των κοινωνικών και τεχνικών αλλαγών και του χρονικού εύρους των δισεκατομμυρίων ετών που χαρακτηρίζουν  την   βιολογία ,την γεωλογία και την κοσμολογία 17….. Οι παραπάνω πρόοδοι συνδέουν  τον ολοένα και πιο συνδεδεμένο κόσμο μας σε νέες τρωτότητες…ιδιαίτερα ανησυχητικό  είναι το ενδεχόμενο  οι πρόοδοι στην γενετική, …πρέπει και Στην ιατρική,….να είναι διαθέσιμες  σε λίγους…υποθάλποντας … πιο θεμελιώ δεις μορφές ανισότητας  18…..πρέπει να έχουμε κατά νούν…. την δυνατότητα μετάπλασης των ιδίων των ανθρώπινων όντων – της νοητικής και πνευματικής των υπόστασης-διά μέσου της γενετικής τροποποίησης  και των κυβερνοοργανικών τεχνολογιών …

Ο 21ος αιώνας …:ενδέχεται να είναι ο πρώτος,στον οποίο οι άνθρωποι θα  δημιουργήσουν ενδιαιτήματα πέρα από τη Γή 19….Τα διαστρικά ταξείδια  δεν θα είναι δύσκολα  για οιονεί αθάνατες ηλεκτρονικές οντότητες  ,. 20… ίσως να απαιτηθεί η σύσταση  υπερεθνικών θεσμών….Ο Πλανήτης μας ..αποτελεί ίσως μοναδικό τόπο στο Σύμπαν,21…η νέα επιστήμη   ..μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την επιβίωση μας…25 ..Ανά 10 εκατομμύρια χρόνια ένα σώμα διαμέτρου λίγων χιλιομέτρων,θα κτυπήσει την Γή προκαλώντας παγκόσμια καταστροφή…Ίσως νομίσετε ότι, ως αστρονόμος, κατατρύχομαι τις νύχτες από αγχώδεις σκέ ψεις για συγκρούσεις με αστεροειδείς. Σίγουρα όχι. Πρόκειται για μία από τις ελάχιστες απειλές που μπορούμε να ποσοτικοποιήσουμε —και να διαβεβαιώσουμε ότι, είναι απίθανη, άρα υπάρχουν  ελάχιστες πιθανότητες να συμβεί μια τέτοια πρόσκρουση στη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής. Περισσότεροι είναι οι μικροί αστεροειδείς που θα μπορούσαν να προκαλέσουν περιφερειακό ή τοπικό ολέθρο. Το«συμβάν της Τουνγκούσκα», το 1908, κατά το οποίο ισοπεδώθηκαν εκατοντάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα δασικών (και ευτυχώς ακατοίκητων) εκτάσεων στη Σιβηρία, απελευθέρωσε  ενέργεια πολλές εκατοντάδες φορές μεγαλύτερη της ατομικής βόμβας της Χιροσίμα.Υπάρχει τρόπος πρότερης γνώσης και ειδοποίησης για τέτοιες προσκρούσεις; Η απάντηση είναι καταφατική. Ήδη έχει ξεκινήσει η δημιουργία ενός συνόλου δεδομένων για 1 εκατομμύριο «ύποπτους» αστεροειδείς διαμέτρου μεγαλύτερης των 50 μέτρων και η καταγραφή της τροχιάς τους με επαρκή ακρίβεια, ώστε να ταυτοποιηθούν όσοι θα μπορούσαν να μας πλησιάσουν επικίνδυνα. Με την προειδοποίηση για πρόσκρουση, θα μπορούσαν να εκκενωθούν οι πιο ευάλωτες περιοχές. Μία ακόμη καλύτερη λύση είναι η ανάπτυξη ενός διαστημοπλοίου για την προστασία μας αυτό απλώς θα έπρεπε να ασκήσει στον αστεροειδή μια ελαφριά ώθηση, κάποια χρόνια πριν από την επαπειλούμενη πρόσκρουση, ώστε εκείνος να αλλάξει την ταχύτητα του κατά λίγα εκατοστόμετρα ανά δευτερόλεπτο και να εκτραπεί από την πορεία σύγκρουσης του με τη Γη.

Πολλαπλασιάζοντας την πιθανότητα επί τις συνέπειες, κατά τον συνήθη υπολογισμό κάποιου ασφαλίστρου, βρίσκουμε ότι, αξίζει τον κόπο η ετήσια δαπάνη μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων για τη μείωση του κινδύνου από πτώση αστεροειδούς. 26 ...Oι μεγαλύτεροι κίνδυνοι προέρχονται από τον ίδιο τον  άνθρωπο(πυρηνικός πόλεμος από λάθος εκτιμήσεις κλπ.)27..Η  Ρωσία και οι ΗΠΑ έχουν από7.000 πυρηνικές κεφαλές,…οι πυρηνικές δυνάμεις είναι σήμερα 7..ακόμη και οι τρομοκράτες πιθανώς  29.. Το ενδεχόμενο κατάχρησης τους προβάλλει ολοένα και περισσότερο..Οι τεχνικές και η ειδημοσύνη που απαι τούνται για την εξαπόλυση βιοεπιθέσεων κυβερνο επιθέσεων θα είναι προσβάσιμες σε εκατομμύρια άτομα—και, σε αντίθεση με τα πυρηνικά όπλα,  αυτές δεν απαιτούν μεγάλες εγκαταστάσεις ειδικού σκοπού.  Απόπειρες κυβερνοσαμποτάζ, όπως το κακόβουλο «λογι σμικό σκουλήκι» Stuxnet το οποίο κατέστρεψε τις διατάξεις φυγοκέντρησης που χρησιμοποιούνταν στο πρόγραμμα ανάπτυξης πυρηνικών όπλων του Ιράν και τα συχνά περιστατικά κυβερνοπειρατείας (χάκινγκ) σε χρηματοοικονομικούς θεσμούς, ανεβάζουν ήδη τέτοιους προβληματισμούς υψηλότερα στην πολιτική ατζέντα. Σύμφωνα με αναφορά της Επιστημονικής Επιτροπής του Πενταγώνου, ο αντίκτυπος μιας κυβερνοεπίθεσης (φέρ' ειπείν, η εξουδετέρωση του δικτύου ηλεκτροδότησης των ΗΠΑ) θα μπορούσε να είναι τόσο καταστροφικός, ώστε να δικαιολογήσει μια πυρηνική απάντηση.

     Ωστόσο, ας επικεντρωθούμε πρώτα στον δυνητικό όλεθρο που θα μπορούσε να επέλθει από την ανθρω πογενή υποβάθμιση του περιβάλλοντος και την κλιματική αλλαγή. Πρόκειται για απειλές αλληλένδετες, μακροχρόνιες και όχι άμεσα αντιληπτές, οι οποίες συνιστούν απότοκο του ολοένα βαρύτερου συλλογικού «αποτυπώματος» της ανθρωπότητας. Αν οι μελλοντικές  γενιές δεν προσέξουν περισσότερο τον βηματισμό τους (ή αν  δεν μειωθούν τα επίπεδα του πληθυσμού), η οικολογία του   πλανήτη μας   θα μπορούσε να  δεχθεί καταπονήσεις πέρα από τα όρια της βιωσιμότητας.30..Οι δημογράφοι προβλέπουν την συνέχιση της αστικοποί ησης, με το 70% του πληθυσμού να ζούν σε πόλεις  μέχρι το 2050….τροφική παραγωγή ..σιτοδείες εξακολουθούν να ενσκήπτουν..εξαιτίας πολεμικών συγκρούσεων ή κακής κατανομής και όχι λόγω γενικευ μένης έλλειψης. 31…Ο  τρέχων πληθυσμός  δεν θα ήταν βιώσιμος αν όλοι ευημερούσαμε όσοι οι ευπορώτεροι των σημερινών αμερικανών   καταναλώνοντας την αντί στοιχη ποσότητα βοδινού κρέατος., …20 δισε κατομμύρια άνθρωποι θα μπορούσαν να έχουν μια βιώσιμη ποιότητα ζωής, αν είχαν μια ολική χορτοφαγική διατροφή.,ταξίδευαν λιγώτερο,ζούσαν σε πυκνοδο μημένα κτίρια  70)  μια περισσότερο ποικίλη οικονομία  …….Ενα χιλιόγραμμο σταριού, απαιτεί 1.500 λίτρα νερού,ένα βοδινού κρέατος δεκαπλάσιο νερό και ενέργεια.  Η παραγωγή τροφίμων χρησιμοποιεί  το 30% της παγκοσμίας παραγωγής ενέργειας και το 70% των υδάτινων αποθεμάτων32…οι γενετικά  τροποποιημένοι οργανισμοί μπορεί να αποδειχθούν ευεργετικοί,(οι γενετικώς τροποιημένες  καλλιέργειες καταναλώνονται εδώ και 10 χρόνια από 300 εκατομμύρια Αμερικα νούς,χωρίς εμφανή βλάβη… βλάπτουν όμως την ποικιλότητα 64—ο οικολόγος ChrisThomaς λέγει ότι, η εξάπλωση των βιολογικών ειδών έχει συνεπώς θετικό αντίκτυπο  εξασφαλίζοντας μια περισσότερο ποικίλη και στιβαρή οικονομία 70)32….δύο δυνητικές διατροφικές καινοτομίες, είναι δυνατές,: η μετατροπή εντόμων πλούσιων σε πρωτείνες σε εύγεστη τροφή, και η παρα σκευή τεχνητού κρέατος από φυτική πρωτείνη….είναι δυνατόν να «καλλιεργήσουμε» κρέας παίρνοντας μερικά κύτταρα από  κάποιο ζώο και διεγείροντας κατόπιν την ανάπτυξή τους, με κατάλληλες θρεπτικές ύλες.33…οι περισσότεροι ουρανοξύστες έχουν διάρκεια ζωής μέχρι 50 ετών…πέραν του χρονικού αυτού ορίου,δυνητικά οφέλη και μειονεκτήματα παραβλέπονται….η εκπαί δευση των γυναικών  θα μπορούσε να μειώσει τους δείκτες γονιμότητας, 36…Το όζον στην ατμόσφαιρα  εξαντλείται λόγω τής δράσεως των χλωροφθορανθράκων,…οι πιέσεις από την αύξηση του πληθυσμού και την κλιματική αλλαγή προξενούν απώλεια βιοποικιλότητας ………….. το σώμα και ο νούς μας εξελίχθησαν  προκειμένου να ζήσουμε σε συγκεκριμένο περιβάλλον,και όχι σε άλλο πλανητικό περιβάλλον(Wilson)…...οι ρυθμοί εξαφάνισης των ειδών καταγράφουν άνοδο…εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας 64).38… Οι συγκεντρώσεις διοξειδίου άνθρακος στην ατμόσφαιρα, οφείλονται στην καύση ορυκτών καυσίμων..αποτέλεσμα το φαινόμενο θερμοκη πίου…..παγιδεύεται η θερμότητα  στο εσωτερικό της γήινης ατμόσφαιρας.42…3 μέτρα για να μειώσουν την κλιματική αλλαγή :..α.-βελτίωση ενεργειακής αποδοτικότητας(κυκλική οικονομία-επιδιόρθωση όχι αντικατάσταση)…β.-περικοπή εκπομπών μεθανίου ,αιθάλης χλωροφθορανράκων(κακή η πετρελαιοκίνηση οδηγεί σε εκπομπή  επικίνδυνων σωματιδίων για την υγεία και παρασκευή τεχνητού κρέατος από φυτική πρωτείνη. …..γ.- ανάπτυξη μορφών παραγω γής,ενέργειας, με χαμηλές  εκπομπές  διοξειδίου άνθρακα 49… η παραγωγή ανανεώσιμων πηγών έχει μειονεκτήματα,κόστος,  λύση η ηλιακή ενέργεια (θέμα αποθήκευσής της.)ο άνεμος,,πλημμυρίς άμπωτις…μείωση  διοξειδίου του άνθρακα με αγροτοκακαλλιέργειες που το απορροφούν…πυρηνική ενέργεια 53..έγχυση ανακλαστικών αερολυμάτων θείου στην ατμόσφαιρα. ..57..Οι εν λόγω τεχνολογίες(βιοτεχνολογία,κυβερνοτεχνολογία τεχνητή νοημοσύνη,)μπορεί να προσφέρουν διεξόδους από τις κρίσεις που απειλούν τον  πλανήτη μας,,αλλά μπορεί να  δημιουργήσουν τρωτότητες που θα μας δυσκολέψουν 62…Μελέτες  σε ιούς ενέχουν πολλούς κινδύνους,υπάρχει κίνδυνος ακούσιας απελευθέρωσης θανάσιμων ιών και ευρύτερης διάδοσης τεχνητών αρεστών στους βιομοτρομοκράτες 69…….  Η τεχνική ειδημοσύνη δεν εγγυάται ισορροπημένη ορθολογικότητα..η εξάπλωση ενός παθογόνου που τεχνηέντως αφέθηκε ελεύθερος, δεν μπορεί να προβλεφτεί ή να ελεγχθεί…Ο μεγαλύτερος εφιάλτης μου   είναι ένας ανισόρροπος περιθωριακός  με βιοτεχνολογική ειδημοσύη 70..Τα βιοτεχνολογικά σφάλματα  και η βιοτρομοκρατία είναι δυνατά μεσοπροπρόθεσμα εντός χρονικού ορίζοντα 10-15 ετών…καθίσταται δυνατός ο σχεδιασμός και η σύνθεση ιών-το υπέρτατο όπλο θα συνδύαζε  την υψηλή φονικότητα με την μεταδοτικότητα  του κοινού κρυολογήματος 73.. μεταγγίσεις «νεανικού» αίματος,προσφέρει η Ambrosia  στα διευθυντικά. στελέχη της Silllicon Valley 74…Ποσπάθειες κατά της γήρανσης,για παράταση της ζωής και αθανασία με την Κρυονική 76…….Τον  Deep Blue  είχαν προγραμματί σει σκακιστές,αντιθέτως η ειδημοσύνη του Alpha GO  προήρθε από την εκ μέρους του αφομοίωση μεγάλου  αριθμού παρτίδων και τρόπων παιξίματος…Σε  διάστημα λίγων ημερών  ο Alpha GO ανεκάλυψε εκ νέου μεγάλο μέρος αυτής της γνώσης  αλλά και πρωτότυπες  στρατηγικές  με νέες ιδέες για το αρχαιότερο των παιχνιδιών 79..Λείπει η συναίνεση μεταξύ των ειδημόνων ως προς την ταχύτητα της προόδου  στην  μηχανική νοημοσύνη –και μάλιστα ως προς το ποιά μπορεί να είναι να όρια της τεχνητής νοημοσύνης 90……... Αλλά δεν επαρκεί ούτε αυτό. Οι υπολογιστές μαθαίνουν βάσει ενός «συνόλου εκπαίδευσης» παρόμοιων δραστηριοτήτων, όπου η επιτυχία ανταμείβεται και ενισχύεται αυτομάτως. Έτσι, οι υπολογιστές που παίζουν παιχνίδια μαθαίνουν μελετώντας εκατομμύρια παρτίδες  όσοι επεξεργάζονται φωτογραφίες αποκτούν ειδημοσύνη μελετώντας εκατομμύρια εικόνες τα αυτο-οδηγούμενα οχήματα αποκτούν αντίστοιχη ειδημοσύνη επικοινωνώντας μεταξύ τους, ανταλλάσσοντας και επικαιροποιώντας τις γνώσεις τους. Η μάθηση της ανθρώπινης συμπεριφο ράς,όμως, περιλαμβάνει παρατήρηση ανθρώπων επί το έργον σε πραγματικά σπίτια ή εργασιακούς χώρους. Η μηχανή θα ένιωθε αισθητήρια αποστέρηση από τη βραδύτητα της πραγματικής ζωής και θα βρισκόταν σε σύγχυση. Όπως λέει ο θεωρητικός τής τεχνητής νοημοσύνης Stuart Russell, «θα δοκίμαζε κάθε λογής δράσεις: θα έσπαγε αυγά, θα στοίβαζε ξύλινα τουβλά κια, θα μασούσε καλώδια, θα έβαζε το δάχτυλο της στην πρίζα αλλά τίποτε  δεν θα παρήγε έναν επαρκώς ισχυρό βρόχο ανάδρασης που θα έπειθε τον υπολογιστή ότι βρίσκεται στον σωστό δρόμο,οδηγώντας τον στην επόμενη απαραίτητη δράση». Μόνον όταν υπερπηδηθεί το εμπόδιο αυτό θα εκληφθεί η τεχνητή  νοημοσύνη, ως γνησίως νοήμον ον με το οποίο μπορούμε να επικοινω νούμε, έστω από ορισμένες απόψεις, όπως κάνουμε και με τους άλλους ανθρώπους. Μάλιστα, οι ταχύτατες «σκέψεις» και αντιδράσεις της ενδέχεται να της προς δώσουν πλεονεκτήματα απέναντι μας. Ορισμένοι επιστήμονες φοβούνται ότι, οι υπολογιστές ενδέχεται να αναπτύξουν «δικό τους νου» και να επιδιώξουν στόχους εχθρικούς προς την ανθρωπότητα 91…………Το φιλοσοφικό πρόβλημα τής προσωπικής ταυτότητας. Αν ο εγκέφαλός μου καταφορτωνόνταν σε μια μηχα νή,υπό ποιά έννοια θα εξακολουθούσε να είμαι εγώ;οι κλώνοι μου;….92 Έχει νόημα αν τα συστήματα τεχνητής νοημο σύνης,μπορούν να κάνουν συνειδητές σκέψεις όπως ο άνθρωπος;..( Edsfe Dijstra:Είναι σαν να ρωτάμε αν μπορούν να κολυμπήσουν τα υποβρύχια…Ελάχιστοι αμφιβάλλουν ότι, κάποτε οι ανθρώπινες μηχανές θα υπερβούν ανθρώπινες ικανότητες.Η διαφωνία αφορά  την ταχύτητα του «ταξειδιού» όχι τήν κατεύθυνσή του.94 ση για τον πολιτισμό.94,.. Η οπισθοδρόμηση θα μπορούσε να είναι προσωρινή- αλλά θα μπορούσε να αποβεί τόσο ολέθρια (και να συνεπιφέρει τέτοια περιβαλλοντική ή γενετική υποβάθμιση ώστε οι επιζήσαντες να μην αναστηλώσουν ποτέ τον πολιτισμό μας στο σημερινό του επίπεδο.

Έτσι αναφύεται το εξής ερώτημα: Υφίσταται μια ξεχωριστή τάξη ακραίων συμβάντων που θα σήμαιναν «αυλαία» για εμάς- —καταστροφές οι οποίες θα έσβηναν από προσώπου Γης το σύνολο της ανθρωπότη τας ή ακόμη και την ίδια τη ζωή; Τέτοιου-, είδους προμηθεϊκοί προβληματισμοί απασχόλησαν τους φυσικούς που εργάστηκαν στο Πρόγραμμα Μanhattan κατά τον B Παγκόσμιο Πόλεμο. Πόσο σίγουροι ήμα σταν τότε ότι μια πυρηνική έκρηξη δεν θα κατέκαιγε το σύνολο της γήινης ατμοσφαίρας ή των ωκεανών; Πριν από το «Trinity test», την πρώτη — δοκιμή ατομικής βόμβας, το 1945   στο  Νιου Μέξικο, ο Erward Teller και δύο συνάδελφοι του αντιμετώπισαν το εν λόγω ζήτημα με έναν υπολογισμό, ο οποίος (πολύ αργότερα) δόθηκε στη -δημοσιότητα από το Εργαστήριο του Λος Άλαμος, είχαν πειστεί ότι, ο συντελεστής ασφαλείας ήταν μεγάλος. Και ευτυχώς είχαν δίκιο. Γνωρίζουμε πλέον με βεβαιότητα ότι, ένα μόνο πυρηνικό όπλο, όσο ολέθριο και αν είναι, δεν αρκεί για να πυροδοτήσει πυρηνική αλυσιδωτή αντίδραση που θα καταστρέψει ολοκληρωτικά τη Γη ή την ατμόσφαιρα της.

Τί ισχύει, όμως, για περισσότερο ακραία πειράματα; Σκοπός των φυσικών είναι να κατανοήσουν τα σωμα τίδια που συγκροτούν τον κόσμο και τις δυνάμεις που διέπουν τα εν λόγω σωματίδια. Αδημονούν να εξερευνήσουν τις πλέον ακραίες ενέργειες πιέσεις και θερμοκρασίες προς τούτο, κατασκευάζουν τεράστια, πολυσύνθετα μηχανήματα —τους επιταχυντές σωματιδίων. Ο βέλτιστος τρόπος να παραγάγουμε μεγάλη συγκέντρωση   ενέργειας είναι νά επιταχύνουμε άτομα κοντά στην ταχύτητα του φωτός και να τα οδηγήσουμε να συγκρουστούν μεταξύ τους. Όταν συμβαίνει αυτό, επακολουθεί ενδόρρηξη των συστα-τικών πρωτονίων και νετρονίων τους σε πυκνότητες και πιέσεις πολύ μεγαλύτερες εκείνων υπό τις οποίες συνω στίζονταν στον κανονικό πυρήνα, γεγονός που οδηγεί σε απελευθέρωση των συστατικών κουάρκς τους. Ετσι αναπαράγουν   τα πρώτα δευτερόλεπτα από την Μεγάλη Εκρηξη. Ορισμένοι  φυσικοί  φοβούνται ότι, τα πειράματα αυτά, ενδέχεται να καταστρέψουν την Γή ή και ολόκληρο το Σύμπαν,98…Δεν είναι απίθανο να συμβεί αυτό, μάλλον  απίθανον 99…..θα πρέπει να αποφύγουμε τα σενάρια στα οποία οι μηχανές θα αναλάβουν τα ηνία.100 δεν δικαιολογείται εκ μέρους  μας καμία βεβαιότητα ότι, θα καταφέρουμε να επιβιώ σουμε από τα χειρότερα που θα φέρει η μελλοντική τεχνολογία.Και ας μην λησμονούμε ότι, «ανοίκειο» δεν σημαίνει απίθανο…το Διάστημα παραμένει εχθρικό περιβάλλον στο οποίο ο άνθρωπος παραμένει δυσα προσαρμοστικός 102.Ο Ηλιος και τα άστρα είναι πυρηνικοί αντιδραστήρες που αντλούν την ισχύ τους,από την σύντηξη του υδρογόνου σε ήλιο105….Ο Ηλιος και όλα τα άστρα περιφέρονται  γύρω από ένα κεντρικό σημείο, στο οποίο εδρεύει μια μαύρη τρύπα μεγάλης μάζας……. Στη Γή άτομα συναρμολογήθηκαν για να αποτελέσουν τους πρώτους ζωντανούς οργανι σμούς, … δίνοντας το έναυσμα στη δαρβινική εξέλιξη .106….η Curiosity ίσως να εντόπισε υγρό  νερό στον Αρη. Καθώς και μεθάνιο ενδεχομένως από σηπόμενους οργανισμούς  που έζησαν εκεί παλαιότερα 108…. οι νουνεχείς θα ποντάρουν τα λεφτά τους,στην Ευρώπη …και στον Εγκέλαδο  που οι εοιφάνει’εςτους,καλύπτονται από πάγο .. 109….η ανάδυση της ζωής στη Γή παραμένει ένα μυστήριο 115… η άποψη ότι, το Διάστημα προσφέρει διέξοδο από τα προβλήματα της Γής,συνιστά επικίνδυνη αυταπάτη.Αυτά τα προβλήματα πρέπει να τα επιλύσουμε εδώ.125….ίσως να σημειωθεί μετάβαση στην πλήρως ανόργανη νοημοσύνη 126….Η ανάδυση  νοημοσύνης ίσως προϋποθέτει μια αλυσίδα τόσο σπάνιων συμβάντων ..ώστε  να μην έχει συμβεί πουθενά αλλού 130….  Ο άνθρωπος δεν είναι η κατακλείδα της εξέλιξης..η περίοδος του μετανθρώπου  της οποίας τα κυρίαρχα πλάσματα δεν θα είναι από σάρκα και οστά,ίσως εκτείνεται δισεκατομμύρια χρόνια στο μέλλον….  αν υπερισχύσει η ανόργανη νοημοσύνη, η εξωγήινη ζωή που ανιχνεύουμε  θα ήταν πιθανότατα ηλεκτρονική 131…Από τη Γή η νοημοσύνη θα μπορούσε να εξαπλωθεί σε όλο τον Γαλαξία ,εξελισσόμενη σε μια σφύζουσα πολυπλοκότητα 135.. Μένουμε κατάπληκτοι από το ότι, ο υλικός μας κόσμος,δεν είναι «αναρχικός»τα άτομα υπακούουν στους ίδιους νόμους τόσο στους απώτερους Γαλαξίες όσο και στο εργαστήριό μας  139 Κάθε δομή στο Σύμπαν συντίθεται από βασικούς δομικούς λίθους,που διέπονται από μαθηματικούς κανόνες.Αλλά ο υπολο γισμός των δομών αυτών είναι κατά γενικό κανόνα πολύ δύσκολος….Η μεγαλύτερη απλότητα του όλου,έναντι εκείνης των μερών,δεν αποτελεί παραδοξότη τα…140…Κατά τον            Weinberg,  σχεδόν όλοι οι επιστή μονες πρεσβεύουν με βεβαιότητα ότι, τα πάντα όσο πολύπλοκα και αν είναι αποτελούν λύσεις τής εξίσωσης Shrodinger.144… Το κενό μπορεί  να διαθέτει πλούσια υφή,αλλά σε κλίμακες  τρισεκατομμύρια τρισεκατομμυ ρίων φορές,μικρότερες εκείνης του ατόμου,…Αν τα άτομα είχαν άναρχη συμπεριφορά,δεν θα είχαμε σημειώσει καμία πρόοδο στην κατανόηση του παρατηρήσιμου Σύμπαντος.  148..  Είναι γνωστή η ιδέα  ότι, αν δίναμε αρκετό  χρόνο   σε πιθήκους να πληκτρο λογούν τυχαίως,θα μπορούσαν κάποτε να έχουν παραγάγει όλα τα έργα του Σαίξπηρ…η πρόταση αυτή είναι μαθηματικώς ορθή,.Αλλά οι « αποτυχίες» που θα έχουν προηγηθεί,της αναπότρεπτης επιτυχίας,συμπο σούνται σε ένα αριθμό 10 εκατομμυρίων ψηφίων περίπου!Ακόμη και ο αριθμός όλων των ατόμων στο ορατό Σύμπαν,έχει μόλις 80  ψηφία.149

--------------------------------------------------------------------

Max Tegmark  «Το Μαθηματικό Σύμπαν»Τραυλός  2015 (Our  Mathematical Universe :My Quest for the Ultimate Nature of Reality 2015)

----------------------------------------------------

-        Max Tegmark Life 3.0 Being Human in the age of Artificial Intelligence Τραυλός 2018

 

  To 1965 οι βρετανός μαθηματικός Ιρβιν Γκούντ έλεγε «…μια υπερνοήμων μηχανή, θα μπορούσε να σχεδιάσει ακόμη καλύτερες μηχανές.Θα συντελούνταν τότε….μιά «έκρηξη νοημοσύνης και η  νοημοσύνη του άνθρώπου θα έμενε πολύ  πίσω….» 16……Εμείς οι φυσικοί δεν γνωρίζουμε ακόμη  σίγουρα τι προκάλεσε την Μεγάλη Εκρηξή μας,ή εάν ήταν…αυτή η αρχή των πάντων ή ..συνέχεια ενός προηγουμένου σταδίου….Στην αρχή υπήρχε φώς…….ομοιόμορφη σούπα  στοιχειωδών σωματιδίων…..οι περισσότεροι φυσικοί δέχονται ότι, αμυδρά τυχαία ηχητικά κύματα προέκυψαν από τις λεγόμενες κβαντικές διακυμάνσεις,επειδή σύμφωνα  με την γενική αρχή της αβεβαιότητας του  Χάιζενμπεργκ,τίποτε  δεν μπορεί να είναι εντελώς βαρετό και ομοιόμορφο….οι απόψεις ..κορυφαίων επιστημόνων διίστανται,άλλοι υποστηρίζουν ότι, πράγματι συμβαίνει αυτό,και η πραγματικότητα χωρί ζεται σε δύο παράλληλα σύμπαντα με διαφορετικές ιστορίες,ενώ άλλοι θεωρούν ότι, η εξίσωση του Σρέντιγκερ –ο υπέρτατος νόμος της κβαντικής κίνησης πρέπει να διορθωθεί .17…..21Εμείς οι φυσικοί δεν γνωρίζουμε τι προκάλεσε τη Μεγάλη έκρηξη…….όπου κι αν στρέψεις το βλέμμα τα πράγματα έδειχναν ουσια στικά τα ίδια με μοναδική ενδιαφέρουσα δομή τα αμυδρά κύματα….οι περισσότεροι συμφωνούν με την  αρχή αβεβαιότητας του  Χάιζεμπεργκ ότι , τίποτε δεν μπορεί να είναι  εντελώς  ομοιόμορφο 45…μπορούμε να σκεφθούμε την ζωή, ως ένα αναπαραγόμενο σύστημα επεξεργασίας πληροφοριών που η πληροφορία (το λογισμικό του) καθορίζει τόσο την συμπεριφορά του όσο και τα σχέδια του υλισμικού….Η ζωή ανταμείβει την ζωή που είναι αρκετά πολύπλοκη ’ώστε να προβλέπει και να  εκμεταλλεύεται τις κανονικότητες στο περιβάλλον,άρα σε ένα ..πιό πολύπλοκο περιβάλλον η ζωή θα γίνει πιο πολύπλοκη και νοήμων,47….κανένας νόμος τής φυσικής δεν μας απαγορεύει να κατασκευάσουμε  πιό ευφυείς μάζες από κουάρκ70…τα έσχατα όρια της ζωής στον κόσμο μας  δεν ορίζονται από την νοημοσύνη  αλλά από τους νόμους τής φυσικής 78…Το κίνημα της ωφέλιμης  ΤΝ …το θετικό αποτέλεσμα δεν είναι  εγγυημένο αλλά κάτι που πρέπει να διασφαλισθεί με σκληρή δουλειά   πάνω στην έρευνα  για την ασφάλεια της ΤΝ 81…45.Οσο το Σύμπαν συνέχιζε να διαστέλλεται  τα άτομα ψύχονταν   δημιουργώντας ένα  ψυχρό σκοτεινό αέριο,,,,για 100 περίπου εκατομμύρια  χρόνια…όταν η βαρυτική δύναμη κατάφερε να ενισχύσει τις τυχαίες διακυμάνσεις στο αέριο, σχηματίστηκαν άστρα και γαλαξίες που δημιούργησαν θερμότητα και φώς. 46…η ζωή είναι μια διαδικασία πού χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότη τα(ώστε να μπορεί να  προβλέπει και να εκμεταλλεύεται κανονικότητες στο περιβάλλον) και την ικανότητα να αντιγράφεται(αναπαράγεται) , και να επεξεργάζεται πληροφορίες ..47..στάδια  ζωής 1.0(βιολογικό στάδιο) το υλισμικό και λογισμικό εξελίσσονται,δεν σχεδιάζονται 2.0(πολιτισμικό στάδιο)…εξελίσσεται το υλισμικό,, το λογισμικό έχει σε μεγάλο βαθμό σχεδιασθεί…3.0(τεχνολογικό) η ζωή υφίσταται μια τελική αναβάθμιση ώστε να μπορεί να σχεδιάζει όχι μόνον το λογισμικό αλλά και το  υλισμικό,έτσι που η ζωή να διαφεντεύει την μοίρα της ,απελευθερωμένη  πλήρως από τα εξελικτικά δεσμά της 53… μια υπερ-ευφυής,ζάμπλουτη ΤΝ θα μπορούσε εύκολα  να πληρώσει ή να χειραγωγήσει  μυριάδες ανθρώπους, προκειμένου  να εκτελέσουν  τις προσταγές της…… η παρανόηση για τα ρομπότ σχετίζεται με τον μύθο ότι, οι μηχανές δεν μπορούν να ελέγξουν τους ανθρώπους..αν πάψουμε να είμαστε τα εξυπνότερα πλάσματα στον πλανήτη,ίσως πάψουμε να έχουμε και τον έλεγχο.75 νοημοσύνη είναι η ικανότητα επίτευξης πολύπλοκων στόχων κατά τον Τέγκμαρκ,για άλλους η ικανότητα  για λογική,σχεδιασμό,συναισθηματική γνώση κλπ.Κατά το λεξικό της  Οξφόρδης, η ικανότητα  να αποκτάς και να εφαρμόζεις, γνώσεις και ικανότητες 84.. Το παράδοξο του Μόραβιτς κατά το οποίο μοιάζουν εύκολες οι αισθητοκινητικές εργασίες,χαμηλού επιπέδου, παρότι απαιτούν  τεράστιους υπολογιστικούς πόρους, εξηγείται από το γεγονός  ότι, ο εγκέφαλός μας κάνει τέτοιες εργασίες  να δείχνουν εύκολες,επειδή τους αφιερώνει εντυπωσιακές ποσότητες προσαρμοσμένου υλικού,,για την ακρίβεια περισσότερο από το έν τέταρτο του εγκεφάλου.  88………….. Η πληροφορία μπορεί ν’αποκτήσει την δική της ζωή,να γίνει ανεξάρτητη από  φυσικό της υπόστρωμα 95…Η μνήμη στον εγκέφαλο μας λειτουργεί πολύ διαφορετικά από τη «μνήμή»του υπολογιστή, όχι μόνο ως προς τη δόμηση, αλλά και ως προς τη χρήση. Ενώ σε έναν υπολογιστή ή σκληρό δίσκο ανακαλούμε μια μνήμη προσδιορίζοντας τη θέση στην οποία είναι αποθηκευμένη, στον εγκέφαλο μας ανακαλούμε μνήμες προσδιορίζοντας κάτι που σχετίζε ται με το τι είναι αποθηκευμένο. Κάθε ομάδα μπιτ στη μνήμη του υπολογιστή διαθέτει μια αριθμητική διεύθυνση — και προκειμένου να ανακαλέσει μια πληροφορία, ο υπολογιστής προσδιορίζει τη διεύθυνση στην οποία πρέπει να κοιτάξει, σαν, λόγου χάρη, να σας έλεγα, «Πηγαίνετε στη βιβλιοθήκη -μου, πάρτε το πέμπτο βιβλίο από τα δεξιά στο επάνω ράφι και πείτε μου τι λέει στη σελίδα 314»98…. Αντιθέτως, η ανάκληση από τον εγκέφαλο θυμίζει μηχανή αναζήτησης..:Προσδιορίζουμε  μια πληροφορία ή κάτι σχετικό και την βλέπουμε να εμφανίζεται. Αν σας πω «να ζει κανείς ή να μην ζεί ,ή  αν   γκουγκλάρω την ίδια φράση, πιθανότατα θα εμφανισθεί φράση, «Να ζει κανείς ή να μη ζει, ιδού η απορία». Το ίδιο θα συμβεί ακόμη και αν  χρησιμοποιήσω ένα άλλο τμήμα του παραθέματος,ή  ακόμη και αν -αν αλλάξω τη σειρά των λέξεων. Αυτά τα μνημονικά συστήματα, ονομάζονται αυτοσυνειρμικά, επειδή λειτουργούν  συνειρμικά και όχι  προσδιορίζοντας κάποια διεύθυνση.

 Σ’ένα  διάσημο άρθρο που  έγραψε το 1982, ο φυσικός Τζον Χόπφιλντ έδειξε πως θα μπορούσε ένα δίκτυο αλληλοσυνδεδεμένων νευρώνων να λειτουργήσει ως αυτοσυνειρμική μνήμη. Θεωρώ πως η βασική ιδέα  είναι πολύ όμορφη, και ισχύει για οποιοδήποτε  φυσικό σύστημα με πολλές διαφορετικές ευσταθείς καταστά σεις. Για παράδειγμα σκεφθείτε, μια μπάλα σε μια επιφάνεια με δύο πεδιάδες……. Ο Χόπφιλντ συνειδητοποίησε ότι ,ένα πολύπλοκο  δίκτυο νευρώνων προσφέρει ένα ανάλογο τοπίο με πάμπολλα ενεργειακά ελάχιστα στα οποία μπορεί να ηρεμήσει το σύστημα και αργότερα, αποδείχτηκε ότι, για κάθε χίλιους νευρώνες μπορούμε να συμπιέσουμε 138 διαφορετικές μνήμες χωρίς να προκαλέσουμε μεγάλη σύγχυση…..Ενα φυσικό αντικείμενο μπορεί να θυμάται τις πληροφορίες.   Η μνήμη στον εγκέφαλό μας λειτουργεί  πολύ διαφορετικά  από την μνήμη του υπολογιστή  όχι μόνον ως προς την δόμηση  αλλά και ως προς την χρήση…..σ’ένα υπολογιστή   ανακαλούμε μια μνήμη  προσδιορίζοντας τη θέση  στην οποία είναι αποθηκευμένη….. ,στον εγκέφαλό μας ….,προσδιορίζοντας  κάτι που σχετίζεται με το τι είναι αποθηκευμένο,…Η ανάκληση από τον εγκέφαλο  θυμίζει μηχανή αναζήτησης:προσδιορίζουμε μια πληροφορία ή κάτι σχετικό με αυτήν  και  την βλέπουμε να εμφανίζεται …99… Ο υπολογισμός είναι ανεξάρτητος υποστρώματος  106… Μ’άλλα λόγια αυτό που λέμε υλισμικό (hardware)  είναι η ύλη και    λογισμικό το μοτίβο..Αυτή η ανεξαρτησία  από το υπόστρωμα του υπολογιστή,συνεπάγεται ότι, η ΤΝ είναι εφικτή,δεν χρειάζεται σάρκα,αίμα ή άνθρακα. 108 Υπολογισμός είναι- ο μετασχηματισμός μιάς μνημονικής κατάστασης σε μια άλλη( η συνάρτηση των μαθηματικών)100… Ο υπολογισμός είναι ανεξάρτητος υποστρώματος  106…υλισμικό(hardware)    λογισμικό το μοτίβο΄..Αυτή η ανεξαρτησία  από το υπόστρωμα του υπολο γιστή,συνεπάγεται ότι η ΤΝ είναι εφικτή,δεν χρειάζεται σάρκα,αίμα ή άνθρακα. 108…Η ταχύτητα της τεχνολογίας διπλασιαζεται κατά τακτά χρονικά διστήματα,,..έχουμε μια εκθετική αύξηση…το βρεφικό μας Σύμπαν αυξήθηκε κάποτε εκθετικά,…έως ότου ένας  κόκκος πιό μικρός από ένα άτομο, έγινε μεγαλύτερος από όλους του γαλαξίες που έχουμε δεί …Έτσι προχωράει και η τεχνολογία;110….Διατυπώνεται ο ισχυρισμός ότι, ο  διπλασιασμός πλησιάζει προς το  τέλος του..Κανείς δεν  μπορεί να  το πεί με βεβαιότητα ….γνωρίζουμε όμως  ότι, δεν βρισκόμαστε καθόλου κοντά, στα όρια που επιβάλλει η φυσική…Αρα ακόμη και αν  θα  συνεχίσουμε να διπλασιάζουμε την ισχύ των υπολογιστών κάθε δύο χρόνια θα χρειαστούν πάνω από δύο αιώνες  για να φθάσουμε στο τελικό όριο. 111. Αρα ακόμη και αν  θα  συνεχίσουμε να διπλασιάζουμε την ισχύ των υπολογιστών κάθε δύο χρόνια θα χρειαστούν πάνω από δύο αιώνες  για να φθάσουμε στο τελικό όριο. 111..η ΤΝ είναι εφικτή: ο εγκέφαλός μας περιέχει περίπου εκατό δισεκατομμύρια νευρώνες με  εκατό τρισεκατομμύρια   συνάψεις  γιατί κάθε νευρώνας αλληλεπιδρά με χίλιους άλλους Το πρώτο πρόγραμμα υπολογιστή που με νίκησε στο σκάκι δεν έμαθε τίποτε από τα λάθη του αλλά απλώς εφήρμοσε μια συνάρτηση  που σχεδίασε ο προγραμματιστής του 114… Ο εγκέφαλός μας περιέχει τόσους περίπου νευρώνες,όσα και τα αστέρια στον Γαλαξία μας σχεδόν 100.000.00.΄000.κατά μέσο όρο καθένας από αυτούς τους νευρώνες,αλληλοεπιδρά  περίπου με χίλιους άλλους,μέσω των συνάψεων και η ισχύς αυτών  των περίπου εκατό τρισεκατομμυρίων συνάψεων κωδικοποιεί τις περισσότερες πληροφορίες στον εγκέφαλό μας.115…Η εξέλιξη δεν ευνοεί τις απλές σχεδιάσεις που κατανοούνται εύκολα 118… .Διατυπώνεται ο ισχυρισμός ότι ο  διπλασιασμός πλησιάζει προς το  τέλος του..Κανείς δεν  μπορεί να πεί με βεβαιότητα ….γνωρίζουμε όμως  ότι, δεν βρισκό μαστε καθόλου κοντά, στα όρια που επιβάλλει η φυσική… ….η εξέλιξη σε αντίθεση με τους μηχανικούς δεν ανταμείβει τις απλές σχεδιάσεις που κατανοούνται εύκολα,118….δεν έχουμε κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνει ο εγκέφαλος μας…δεν έχουμε ένδειξη ότι, παραβιάζονται οι νόμοι της φυσικής 122Το πρώτο πρόγραμμα υπολογιστή που με νίκησε στο σκάκι δεν έμαθε τίποτε από τα λάθη του αλλά απλώς εφήρμοσε μια συνάρτηση  που σχεδίασε ο προγραμματιστής του 114…Ο εγκέφαλός μας περιέχει τόσους περίπου νευρώνες,όσα και τα αστέρια στον Γαλαξία μας σχεδόν 100.000.00.΄000.κατά μέσο όρο καθένας από αυτούς τους νευρώνες,αλληλεπιδρά  περίπου με χίλιους άλλους,μέσω των συνάψεων και η ισχύς αυτών  των περίπου εκατό τρσεκατομμυρίων σηυνάψεων κωδικοποιεί τις περισσότερες πληροφορίες στον εγκέφαλό μας.115….η εξέλιξη σε αντίθεση με τους μηχανικούς  δεν ανταμμείβει τις απλές σχεδίασεις που κατανοούνται εύκολα,118….δεν έχουμε κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνει ο εγκέφαλος μας…δεν έχουμε ένδειξη ότι, παραβιάζονται οι νόμοι της φυσικής 122…….Είναι  πιθανόν ποτέ οι  μηχανές να μην κατορθώσουν να μας ανταγωνίζονται   σε όλες τις γνωσιακές λειτουργίες…..Η ύλη μπορεί να διαταχθεί έτσι ώστε υπακούοντας στους νόμους της  φυσικής,να θυμάται,να υπολογίζει και  να μαθαίνει. δεν χρειάζεται να είναι βιολογική127….Είναι  πιθανόν ποτέ οι  μηχανές να μην κατορθώσουν να μας ανταγωνίζονται   σε όλες τις γνωσιακές λειτουργίες…. Εδώ  και ένα αιώνα το κόστος της τεχνολογίας της πληροφορίας   υποδιπλασιάζεται σχεδόν κάθε δύο χρόνια..129..Υπάρχουν πολύ περισσότερες δυνατές θέσεις  GO,από όσα τα άτομα στο Σύμπαν που σημαίνει ότι, αν προσπαθήσει κάποιος  να αναλύσει  όλες τις αλληλουχίες  των μελλοντικών κινήσεων θα οδηγηθεί σε απόγνωση. …τι είναι αυτό που μας διαφοροποιεί από τις άλλες μορφές ζωής και τις μηχανές;…Οποιες απαντήσεις και αν δώσουμε ….είναι σαφές πώς η άνοδος της τεχνολογίας θα τις αλλάξει 131…όμως με την εξάσκηση (το σύστημα)συνέχισε να  βελτιώνεται και σύντομα η μηχανή έγινε καλύτερη ….το σύστημα επινόησε μια εκπληκτική στρατηγική  για μεγι στοποίηση της βαθμολογίας …Το σύστημα χαρακτηριζόνταν από ένα ανθρώπινο χαρακτηριστι κό…είχε ένα στόχο και μάθαινε να βελτιώνεται 134.. Σε πείραμα που παραθέτει ο συγγραφέας  η αναφερόμενη σ΄αυτό μηχανή, επινόησε μόνη της κάτι που δεν είχε διδαχθεί…..Η μηχανή είχε ένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό…είχε ένα στόχο και  μάθαινε να βελτιώνεται…ώστε τελικώς κατώρθωσε να ξεπεράσει τους δημιουργούς της…………..  αυτό φαίνεται να το έκανε η μηχανή  επειδή έτσι αυξάνονταν η πιθανότητα να κερδίσει περισσότερους πόντους.135 δεν υπάρχει κανένας λόγος  που ένα ρομπότ δεν μπορεί να αξιοποιήσει κάποια εκδοχή της ενισχυτικής μάθησης  σε βάθος ώστε να διδαχθεί να περπατάει  χωρίς την βοήθεια  προγραμματιστών: το μόνο που χρειάζεται είναι ένα σύστημα που θα το πριμοδοτεί με βαθμούς,…Στον πραγματικό κόσμο τα ρομπότ έχουν επίσης την δυνατότητα  να μάθουν να κολυμπούν χωρίς την βοήθεια του άνθρώπου…Για να επιταχύνουν…θα εκτελούν πιθανότατα τα πρώτα στάδια της μάθησης σε περιβάλλον εικονικής  πραγματικό τητας…137…….η διαίσθηση και η δημιουργικότητα…βασικά ανθρώπινα  χαρακτηριστικά …η μηχανή  AlphaGo    απέδειξε ότι, έχει και τα δύο..138…Σε πείραμα που παραθέτει ο συγγραφέας  η αναφερόμενη σ΄αυτό μηχανή, επινόησε μόνη της κάτι που δεν είχε διδαχθεί…..Η μηχανή είχε ένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό…είχε ένα στόχο και  μάθαινε να βελτιώνεται…ώστε τελικώς κατώρθωσε να ξεπεράσει τους δημιουργούς της…………..  αυτό φαίνεται να το έκανε η μηχανή  επειδή έτσι αυξάνονταν η πιθανότητα να κερδίσει περισσότερους πόντους  …Μετά την καινοτομία του  DeepMind δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο ένα ρομπότ δεν μπορεί να αξιοποιήσει κάποια εκδοχή της ενισχυτικής μάθησης σε βάθος ώστε να δέχεται να διδαχτεί να περπατάει χωρίς την βοήθεια προγραμματιστών: το μόνο που χρειάζεται είναι ένα σύστημα που θα  το πριμοδοτεί με βαθμούς, οπότε θα σημειώνει πρόοδο…..τα ρομπότ …θα εκτελούν πιθανότατα  τα πρώτα στάδια τής μάθησης σε περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας.137….η μηχανή AlphaGο της DeepMind (πού κέρδισε ένα παιχνίδι πέντε παρτίδων με αντίπαλο τον κορυφαίο παίκτη Λι Σεντόλ) έχει και διαίσθηση και δημιουργικότητα 138… Υπάρχουν πολύ περισσότερες θέσεις Go από όσο τα άτομα στο Σύμπαν.139…δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την ιδέα μιάς ΤΝ  που δημιουργεί καλύτερη ΤΝ 141 139…  το AlphaGo απέδειξε ότι, είχε διαίσθηση …. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε  την ιδέα μιάς ΤΝ που δημιουργεί καλύτερη ΤΝ 141..  καθώς αναπτύσσουμε διαρκώς πιο ισχυρές τεχνολογίες θα φθάσουμε  αναπόφευκτα σ’ένα σημείο  όπου ακόμα και   ένα ατύχημα θα μπορούσε να είναι τόσο ολέθριο ώστε να διαγράψει όλα τα ωφελήματα….όσο ισχυρότερη γίνεται η  τεχνολογία  τόσο λιγότερο θα πρέπει να στηριζόμαστε στην μέθοδο της δοκιμής και λάθους148…..Η ΤΝ μπορεί να βοηθήσει στην αυτοματοποίηση και βελτίωση της διαδικασίας επαλήθευσης151….. … …….. κατά το τέστ Τιούριγκ  μια μηχανή πρέπει να συνομιλήσει  με έναν άνθρωπο  τόσο καλά,ώστε να τον εξαπατήσει ότι –πρόκειται για άνθρωπο ….η ΤΝ επεξεργασίας γλώσσας έχει να διανύσει ακόμη πολύ δρόμο143…Η μερική τήξη ενός πυρηνικού αντιδραστήρα στην Θρή Μάιλ  οφείλεται  στο ότι, η λυχνία προειδοποίησης που οι χειριστές πίστευαν ότι, έδειχνε  αν μια βαλβίδα κρίσιμη για την ασφάλεια ήταν ανοικτή ή κλειστή, στην πραγματικότητα έδειχνε  αν είχε σταλεί ένα σήμα για το κλείσιμο τής βαλβίδας,…..άρα υπάρχει θέμα βελτίωσης 158 ..Τι θα συμβεί εάν οι ρομποτικοί δικαστές, μολυνθούν ή χακαριστούν;Και τα δύο προβλήματα έχουν ήδη πλήξει τις ,μηχανές   αυτόματης ψηφοφορίας .166  … Εκείνη την εποχή είχα γράψει κάποια δικά μου παιχνίδια για υπολογιστή,έτσι ήξερα καλά πως δεν ήταν δύσκολο να φτιάξεις ένα πρόγραμμα που θα μπορούσε να παίξει Breakout — ωστόσο, η ομάδα του DeppMind  δεν είχε κάνει κάτι τέτοιο. Για την ακρίβεια, είχαν δημιουργήσει ένα σύστημα ΤΝ που δεν γνώριζε απολύτως τίποτε για το συγκεκριμένο παιχνίδι - ούτε και για κανένα άλλο, ούτε για εννοιες  όπως παιχνίδι, ρακέτες, τούβλα ή τοίχος. Το μόνο που γνώριζε η ΤΝ τους ήταν πως μια μεγάλη λίστα με αριθμούς  εισάγονταν στο σύστημα σε τακτά χρονικά διαστήματα: η τρέχουσα βαθμολογία -και μια μεγάλη λίστα με αριθμούς που εμείς (όχι όμως η ΤΝ)  καταλαβαίναμε ότι, όριζε την απόχρωση κάθε διαφορετικού- τμήματος της οθόνης. Το σύστημα πήρε μόνο την εντολή να μεγιστοποιήσει τη βαθμολογία εξάγοντας, σε τακτά χρονικά  διαστήματα, αριθμούς που εμείς (όχι όμως η ΤΝ) θα αντιλαμβανόμαστταν ως κώδικες για τα πλήκτρα που έπρεπε να πατηθούν. Αρχικά, το σύστημα έπαιζε πραγματικά χάλια: πήγαινε  την ρακέτα πέρα-δώθε με φαινομενικώς τυχαίο τρόπο και σχεδόν πάντα έχανε το μπαλάκι. Πριν περάσει πολλή ώρα, φάνηκε να καταλαβαίνει πως ήταν καλή ιδέα να μετακινεί τη ρακέτα προς το μπαλάκι, αν και πάλι δεν κατάφερνε να το χτυπήσει πάντα. Όμως με την . εξάσκηση συνέχισε να βελτιώνεται και σύντομα η μηχανή έγινε καλύτερη απ' όσο ήμουν ποτέ  εγώ, επιστρέφοντας πάντα το μπαλάκι ανεξαρτήτως της ταχύτητας του. Και τότε έμεινα πραγματικά με το στόμα ορθάνοιχτο: το σύστημα επινόησε μια εκπληκτική στρατηγική για μεγιστοποίηση της βαθμολογίας. Στόχευε πάντα τον τοίχο στην αριστερή άκρη του με σκοπό ν' ανοίξει εκεί μια  τρύπα, να περάσει από αυτήν το μπαλάκι και να εγκλωβιστεί, πηδώντας πλέον συνεχώς μεταξύ του πίσω μέρους του τοίχου και  του συνόρου πίσω από αυτόν. Πραγματικά έξυπνο. Μάλιστα, αργότερα, ο Ντέμης Χασάμπης μού είπε πως οι προγραμματιστές του Deep Mind δεν  γνώριζαν καν τό κόλπο, πριν τους το δείξει   το σύστημα ΤΝ που οι ίδιοι είχαν κατασκευάσει. Σας συνιστώ να παρακολου θήσετε μόνοι σας το βίντεο στη διεύθυνση που παραθέτω.

Το επίτευγμα χαρακτηριζόταν από ένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό που πραγματικά με έβαλε σε σκέψεις: παρακολουθούσα το  σύστημα ΤΝ που είχε έναν στόχο και μάθαινε να βελτιώνεται  στην προσπάθεια να τον πετύχει, ώσπου τελικά κατάφερε να ξεπεράσει τους δημιουργούς του. Στο προηγούμενο κεφάλαιο ορίσαμε τη νοημοσύνη απλώς ως την ικανότητα επίτευξης πολύπλοκων στόχων, άρα από αυτή την άποψη  το σύστημα DeepMind ανέπτυσσε υψηλότερη νοημοσύνη εκεί μπροστά στα μάτια μου (αν και μόνο αποκλειστικά στο συγκεκριμένο παιχνίδι,)

. Στο πρώτο κεφάλαιο συναντήσαμε αυτό που οι επιστήμονες των υπολογιστών ονομάζουν νοήμονες φορείς δράσεις: οντότητες που συλλέγουν πληροφορίες από το περιβάλλον τους μέσω αισθητήρων και έπειτα  τις επεξεργάζονται  για να αποφασίσουν πώς θα αντιδράσουν στο περιβάλλον τους. Μολονότι η ΤΝ του Deep Mind ζούσε σε εξαιρετικά απλό  εικονικό κόσμο που τον αποτελούσαν τουβλάκια,ρακέτες και  μπαλάκια, δεν μπορούσα ν' αρνηθώ ότι ,αποτελούσε νοήμονα φορέα δράσης.

Οι άνθρωποι του DeepMind δημοσίευσαν λίγο αργότερα την μέθοδο και μοιράστηκαν τον κώδικα τους, εξηγώντας πως είχαν χρησιμοποιήσει μια πολύ απλή, ωστόσο πανίσχυρη ιδέα: την ενισχυντική μάθηση σε βάθος(deep reinforcement learning). Η βασική ενσχυτική μάθηση είναι μια κλασική τεχνική μηχανικής μάθησης εμπνευσμένη από την - συμπεριφοριστική ψυχολογία: η θετική ανταμοιβή ενισχύει την  -' τάση μας να επαναλάβουμε κάτι — και το αντίστροφο –Όπως ακριβώς τα σκυλιά μαθαίνουν να κάνουν κόλπα επειδή αυτά αυξάνουν την πιθανότητα να πάρουν στο τέλος μια  λιχουδιά από το αφεντικό τους, έτσι και η ΤΝ του DeepMind έμαθε να κινεί την ρακέτα για να χτυπάει το μπαλάκι, επειδή έτσι αυξάνονταν η πιθανότητα να κερδίσει γρήγορα περισσότερους πόντους,.Η ομάδα  συνδύασε αυτή την ιδέα με τη μάθηση σε βάθος :εκπαίδευσαν ένα βαθύ νευρωνικό δίκτυο, από αυτά που είδαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο, να προβλέπει πόσοι βαθμοί θα κερδίζονταν κατά  μέσο όρο όταν πατιούνταν συγκεκριμένα πλήκτρα στο πληκτρολόγιο, και στη συνέχεια το σύστημα ΤΝ επέλεγε το πλήκτρο που το  νευρωνικό δίκτυο υποδείκνυε ως το καλύτερο στη  δεδομένη στιγμή.

Στα χαρακτηριστικά  γνωρίσματα τα οποία συμβάλλουν στην αίσθηση της αξίας που αισθάνομαι να έχω ως άνθρωπος, συμπεριέλαβα την ικανότητα  για αντιμετώ πιση ενός ευρέος φάσματος  άλυτων προβλημάτων- Αντιθέτως, η ικανότητα να παίζεις Breakout χωρίς να μπορεί να κάνεις  οτιδήποτε άλλο συνιστά μια εξαιρετι κά περιορισμένη νοημοσύνη.. Για μένα, η πραγματική σημασία της καινοτομίας  του DeepMind  είναι πως η ενισχυτική μάθηση σε βάθος αποτελεί μια -εντελώς γενική τεχνική.,,,,,,,,,,,,,,,,,,Μετά την καινοτομία του DeepMind δεν υπάρχει κανείς λόγος για τον οποίο ένα ρομπότ  δεν μπορεί τελικώς να  αξιοποιήσει  κάποια εκδοχή της ενισχυτικής μάθησης σε βάθος  ώστε να διδαχθεί  να περπατάει  χωρίς την βοήθεια των προγραμματιστών : το μόνο που χρειάζεται  είναι ένα σύστημα που θα το πριμοδοτεί  με βαθμούς  οπότε θα σημειώνει πρόοδο.

Το επίτευγμα χαρακτηριζόταν από ένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό που πραγματικά με έβαλε σε σκέψεις: παρακολουθούσα σύστημα ΤΝ που είχε έναν στόχο και μάθαινε να βελτιώνεται στην προσπάθεια να τον πετύχει, ώσπου τελικά κατάφερε ξεπεράσει τους δημιουργούς του. Στο προηγούμενο κεφάλαιο ορίσαμε τη νοημοσύνη απλώς ως την ικανότητα επίτευξης πολύπλοκων στόχων, άρα από αυτή την άποψη.

το σύστημα DeepMind ανέπτυσσε υψηλότερη νοημοσύνη εκεί, μπροστά στα μάτια μου  (αν και μόνο αποκλειστικά στο συγκεκριμένο παιχνίδι). Στο κεφάλαιο συναντήσαμε αυτό που οι επιστήμονες των υπολογιστών ονομάζουν νοήμονες φορείς δράσεις: οντότητες που συλλέγουν πληροφορίες για το περιβάλλον,κι έπειτα τις επεξεργάζονται για να καθορίσουν την συμπεριφορά τους.) 135…Μετά την καινοτομία του  DeepMind δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο ένα ρομπότ δεν μπορεί να αξιοποιήσει κάποια εκδοχή της ενισχυτικής μάθησης σε βάθος ώστε να δέχεται να διδαχτεί να περπατάει χωρίς την βοήθεια προγραμματιστών: το μόνο που χρειάζεται είναι ένα σύστημα  που θα το  πριμοδοτεί με βαθμούς,οπότε θα σημειώνει πρόοδο…..τα ρομπότ …θα εκτελούν πιθανότατα  τα πρώτα στάδια τής μάθησης σε περιβάλλον εικονικής πραγματι κότητας.137….η μηχανή AlphaGο της DeepMind (πού κέρδισε ένα παιχνίδι πέντε παρτίδων με αντίπαλο τον κορυφαίο παίκτη Λι Σεντόλ) έχει και διαίσθηση και δημιουργικότητα 138…Υπάρχουν πολύ περισσότερες θέσεις Go από όσο τα άτομα στο Σύμπαν.139…δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την ιδέα μιάς ΤΝ  που δημιουργεί καλύτερη ΤΝ 141….. κατά το τέστ Τιούριγκ  μια μηχανή πρέπει να συνομιλήσει  με έναν άνθρωπο  τόσο καλά,ώστε να τον εξαπατήσει ότι –πρόκειται για άνθρωπο ….η ΤΝ επεξεργασίας γλώσσας έχει να διανύσει ακόμη πολύ δρόμο143… Τι θα συμβεί εάν οι ρομποτικοί δικαστές,μολυνθούν ή χακαριστούν;Κι τα δύο προβλήματα έχουν ήδη πλήξει τις ,μηχανές   αυτόματης ψηφοφορίας .166 

  (Μερικοί) θεωρούν πώς η ψηφιακή  τεχνολογία ενισχύει τη ανισότητα.με τρείς τρόπους,187…. Υπάρχει πρόβλημα με   τις θέσεις εργασίας;191…Ο Βολταίρος είπε ότι, η εργασία κρατά μακριά τρία μεγάλα κακά,την ανία,την ανηθικότητα και την ανάγκη..199.Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε πως η ΤΝ θα ξεπεράσει το ανθρώπινο επίπεδο  204…Δεν ξέρουμε τι μπορεί να συμβεί αν η ανθρωπότητα κατασκευάσει ΤΝ ανθρώπινου επιπέδου239…θα συναντήσουμε  διανοητές με διαφορετικές απόψεις241…ως είδος βρισκόμαστε ήδη σε πορεία  που οδηγεί  στην κατασκευή των υποδομών  που απαιτούνται για την απόλυτη δικτατορία ..291..αν η τεχνολογία δεν προχωρήσει πολύν πέρα από το σημερινό επίπεδο η Μητέρα Φύση θα μας οδηγήσει στον αφανισμό  πολύ πριν κυλήσουν ακόμα δισεκατομμύρια χρόνια…όπως είπε ο Τζών Μέιναρντ 295.. «Μακροπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί..295…Οικονομολόγοι και Μαθηματικοί, έχουν διατυπώσει ωραίες εξηγήσεις βασισμένες στην θεωρία των παιγνίων για πως οι  άνθρωποι βρίσκουν κίνητρα να  διαπράξουν πράξεις  που τελικώς προκαλούν καταστροφικά αποτελέσματα για όλους..296  ..Το πλήθος των αποικήσιμων γαλαξιών  είναι περίπου 10 δισεκατομμύρια η ιδέα κατασκευής πυραύλου  που δεν χρειάζεται να έχει καύσιμα…κινητήρας που θα σαρώνει τα ιόντα  και θα τα χρησιμοποιεί ως καύσιμα του πυραύλου στον αντιδραστήρα σύντηξης που θα φέρει το σκάφος…338…η διαδικασία διάσπασης επιβραδύνεται όταν κάνουμε  τακτικές παρατηρήσεις…348…το μέλλον του Σύμπαντος εξαρτάται  από την πυκνότητα  της σκοτεινής ενέργειας 350…οι φυσικές οντότητες αυτό-οργανώνονται με φυσικό τρόπο σε ιεραρχίες. εξουσίας  που βρίσκονται σε ισορροπία Νας ,όπου η θέση κάθε οντότητας επιδεινώνεται   αν αλλάξει η στρατηγική της 355… οι μελλοντικές μορφές ζωής θα έχουν ισχυρό κίνητρο να συνεργασθούν σε κοσμικές αποστάσεις 360…ζούμε σ’ένα Σύμπαν  όμορφο που μέσα από μας αποκτά νόημα .οι φυσικοί νόμοι μπορούν να αναδιατυπωθούν  μαθηματικά ..κάθε φυσικός νόμος μπορεί να διατυπωθεί με  δύο μαθηματικά ισοδύναμους τρόπους,είτε ως  το παρελθόν που προκαλεί το μέλλον είτε ως φύση  που βελτιστοποιεί μια ποσότητα, 377..   η φύση προσπαθεί να μεγιστοποιεί την εντροπία…..όταν  ένας ζωντανός οργανισμός πεθάνει  η εντροπία του αρχίζει να αυξάνεται375… ο προφανής στόχος της φύσης  είναι να αυξάνει την εντροπία, και ότι ο μακροπρόθεσμος  στόχος  η μεγιστοποίηση του θανάτου και της καταστροφής, με το ότι, « πιο πρόσφατες ανακαλύψεις, δίνουν αισιόδοξες προοπτικές.Καταρχήν  η βαρύτητα συμπεριφέρεται  διαφορετικώς από τις άλλες δυνάμεις και όπως φαίνεται, δεν θέλει να καταστήσει το Σύμπαν ….. ομοιόμορφο,αλλά να δημιου ργεί περισσότερες  και ενδιαφέρουσες  συσσωματώσεις μάζας.Συνεπώς η βαρύτητα μεταμόρφωσε  το πληκτικό και ομοιόμορφο πρώιμο Σύμπαν στον σημερινό κόσμο,που βρίθει  από γαλαξίες άστρα και ΄πλανή τες.Χάρις στην βαρύτητα  βιώνουμε σήμερα μεγάλο εύρος θερμοκρασιών  που επιτρέπουν στην ζωή να ευδοκιμήσει,…κατοικούμε σ’ένα πλανήτη  που απορροφά 6.000 βαθμούς Κελσίου.,ηλιακής θερμότη τας..αποβάλλοντας μόλις 3.Δεύτερον…..πρόσφατες έρευνες ..δείχνουν  ότι, η θερμοδυναμική προσδίδει …..στη φύση ένα στόχο πιό εμπνευσμένο από τον θερμικό θάνατο…τυχαίες ομάδες  σωματιδίων  προσπαθούν να αυτοοργανωθούν έτσι ώστε να απορροφήσουν ενέργεια  από το περιβάλλον,…πολλλές φορές με την παραγωγή ωφέλιμου έργου…..η φύση φαίνεται να έχει ενσωματωμένο μέσα της, τον στόχο παραγωγής συστημάτων  που αυτοοργώνονται,γίνονται διαρκώς πιο πολύπλοκα και θυμίζουν ζωή και αυτός ακριβώς ο στόχος  είναι ενσωματωμένος στους…νόμους της φυσικής….Ο Σρέντιγκερ,επισήμανε  ότι, χαρακτηριστικό ενός ζωντανού συστήματος, είναι ότι διατηρεί ή μειώνει  την εντροπία του αυξάνοντας την εντροπία του περιβάλλοντος….έτσι η ζωή  διατηρεί ή αυξάνει την πολυπλοκότητά της,επιφέροντας μεγαλύτερη αταξία στο περιβάλλον.» οι νόμοι της φυσικής φαίνεται να δίδουν στα σωματίδια  τον στόχο της αυτοοργάγνωσης τους έτσι ώστε  να απορροφούν ενέργεια από το περιβάλλον  με όσο το δυνατόν μεγαλύ τερη αποδοτικότητα 380,

Ζωή ονομάζουμε  το ότι από κάποιο σημείο και μετά  μια συγκεκριμένη διάταξη σωματιδίων άρχισε να αντιγράφει τον εαυτό της τόσο καλά  επ ‘αόριστον απορροφώντας ενέργεια και πρώτες ύλες από το περοβάλλον….381….κατά τον Δαρβίνο οι πιό αποτελεσματικοί αντιγραφείς επικρατούν…..η αντιγραφή βοηθά τον διασκορπισμό ,ένας πλανήτης που βρίθει από ζωή, διασκορπίζει πιο αποτελεσματικά την ενέργεια,άρα υπό μία έννοια ο κόσμος επινόησε τη ζωή για να φθάσει ταχύτερα στον θερμικό θάνατο….μο λονότι η ζωή βελτιστοποίησε τους κατοίκους της  με μοναδικό  στόχο την αντιγραφή  πολλοί δαπανούν μεγάλο μέρος του χρόνου τους  όχι για παραγωγή απογόνων αλλά για άλλες δραστηριότητες….»πε ριορισμένη ορθολογικότητα,..383…..ένας ζωντανός οργανισμός  είναι ένας φορέας περιορισμένης ορθολογικότητας ..δεν επιδιώκει έναν μοναδικό στόχο,αντιθέτως ακολουθεί  εμπειρικούς κανόνες  για το τι πρέπει να πράττει και ν’άποφεύγει..πολλές φορές  επαναστατούμε κατά των γονιδίων  και στόχου της αντιγραφής των…επειδή είμαστε σχεδιασμένοι ως φορείς δράσης  γονιδίων.. περιορισμένης ορθολογικό τητας,πιστοί στα αισθήματά μας,παρόλο που ο εγκέφαλός μας εξελίχθηκε  αποκλειστικά  για να συμβάλει στην αντιγραφή των..δεν έχουμε αισθήματα  που να σχετίζονται με γονίδιά  μας 385…το Σύμπαν μας γίνεται διαρκώς πιο τελολογικό 387…η ευθυγράμμιση των στόχων της υπερνοήμονος ΤΝ με τους δικούς μας  είναι σημαντική αλλά …παραμένει άλυτο πρόβλημα 391… δεν μπορούμε να προβλέψουμε  ακριβώς τι θα συμβεί μετά από μια έκρηξη νοημοσύνης…σύμφωνα με την βασική ιδέα ,όποιοι και αν είναι οι απώτεροι στόχοι της,θα οδηγήσουν σε προβλέψιμους υποδεέστερους στόχους 396…οι αναδυόμενοι συνακόλουθοι στόχοι  επιτάσσουν  να μην δημιουργήσουμε συστήματα με υπερνοημοσύνη πριν λύσουμε το πρόβλημα της ευθυγράμμισης των στόχων ..που να τους διατηρούν 401…η κατανόηση  της έσχατης φύσης της πραγματικότητας  βοηθά στην επίτευξη των άλλων ηθικών στόχων  ……είναι ανεύθυνο και δυνητικά επικίνδυνο να αναβάλλουμε την εξέταση  των ηθικών ζητημάτων  ..αφού δημιουργηθούν οι μηχανές υπερνοη μοσύνης με ευθυγραμμισμένους στόχους 405 Η κατανόηση της έσχατης φύσης της πραγματικότητας βοηθεί  στην επίτευξη των άλλων ηθικών στόχων 406…. Η ανθρωπότητα σήμερα δεν ομοφωνεί  στο πεδίο της ηθικής παρόλα αυτά συμφωνεί σε ορισμένες βασικές αρχές 407….Ο Στίβεν Πίνκερ υποστηρίζει  πως η ανθρωπότητα γίνεται εδώ και χιλιάδες χρόνια λιγότερο βίαιη  και πιο συνεργάσιμη.414…. οι ανθρώπινες αξίες είναι πρωτόκολλο συνεργασίας;;;415…τις περισσότερες φορές  μπορούμε  να αντιδράσουμε στα πράγματα  πριν τα αντιληφθούμε συνειδητά πράγμα που δείχνει ότι η επεξεργασία των πληροφοριών δείχνει  που  ευθύνεται για τις ταχύτερες αντιδράσεις  συντελείται ασυνείδητα( πρβλ..αντικείμενο κινούμενο προς το μάτι μας) ….δεν έχουμε ακόμη προσδιορίσει για το Σύμπαν μας κάποιο τελικό στόχο  που να φαντάζει προσδιορίσιμος και ταυτοχρόνως επιθυμητός…δεν έχουμε κανένα λόγο να πιστεύουμε ότι κάποιοι απ αυτούς  τους  προσδιορίσι μους στόχους, θα είναι επιθυμητοί επειδή θα εγγυώνται την επιβίωση της ανθρωπότητας,419….φαίνεται ότι οι  άνθρωποι αποτελούν ένα ιστορικό ατύχημα και όχι τη βέλτιστη λύση για κάποιο καλά ορισμένο πρόγραμμα της φυσικής.Αυτό δείχνει να συνεπάγεται  ότι, μια ΤΝ με υπερνοημοσύνη και ένα καλά ορισμένο στόχο θα μπορεί να βελτιώσει την επίτευξη του στόχου της εξαλείφοντάς μας 420 ..εγκεφαλικές μετρήσεις  προβλέπουν  μερικές φορές  την απόφασή μας  πριν συνειδητοποιήσουμε ότι, την έχουμε λάβει( αφορά την ελεύθερη βούληση) 448… τυπικά είναι αδύνατο  να αντιληφθούμε τι θα αποφασίσουμε  να κάνουμε σε ένα δευτερόλεπτο , σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο πράγμα που ενισχύει την αίσθηση  ότι, διαθέτουμε ελεύθερη βούληση 468…δεν είναι το Σύμπαν που δίνει νόημα στα συνειδητά όντα ,αλλά αυτά είναι που δίνουν νόημα στο Σύμπαν 470..Ο Ντάυσον παρόλο που δέχεται  ότι ,το Σύμπαν μας ήταν μάταιο,πιστεύει  πως η ζωή του προσδίδει  τώρα ολοένα και περισσότερο νόημα  471..η ΤΝ  θα γεννήσει πιθανότατα σπουδαίες ευκαιρίες αλλά θα  φέρει και δύσκολες προκλήσεις.Μιά στρατηγική που μάλλον θα βοηθήσει ..είναι η συνεργασία ,η κοινή δράση…ΠΡΙΝ προλάβει η ΤΝ να απογειωθεί για τα καλά. 502….αποτελούμαστε από σωματίδια τα οποία είναι αμιγώς μαθηματικές δομές,υπό την έννοια ότι, οι μοναδικές,  τους,ιδιότητες είναι μαθηματικές,551…..τα πάντα είναι μαθηματικά, 561… δεν γνωρίζουμε βασικά πράγματα .Την φύση του χώρου για παράδειγμα 564…..ο χώρος δεν διαστέλλεται ομοιόμορφα,ο  δικός μας γαλαξίας δεν διαστέλλεται καθόλου, 568……

…… 

Bruce A.Schumm “Η Μαγεία της Σωματιδιακής Φυσικής» Πουκαμισάς.2009 (DEEP DOWN THINGS The Breathtaking Beauty of Paticle Physics 2004)

…  Οι τρείς μονοσύλλαβες λέξεις του τίτλου  κατορθώνουν να αποδώσουν την ουσία της σωματιδιακής φυσικής.Βαθιά μέσα σε έναν ατομικό πυρήνα βαθιά εντός του παράδοξα άφθονου κενού χώρου,βαθιά μέσα μέσα στον νου   των μεγάλων επιστημονικών στοχαστών…..πρέπει κανείς να κατανοήσει το θαύμα της φύσης17…………..  ….΄της θεωρία της εισερχόμαστε  στο βασίλειο της κβαντικής φυσικής  με τις όχι και τόσο ευχάριστες μεταφυσικές  της επιπτώσεις.  15…Μέσα σ΄αυτόν τον κόσμο βρίσκονται πολλά από τα στοιχεία που είναι σημαντικά,για να διαλευκάνουμε το μυστήριο της φύσης,και της προέλευσης του Σύμπαντος.Το τι υποδεικνύουν τα στοιχεία αυτά,για την φύση  είναι..αρκετά δύσκολο να το πιστέψουμε ….Αδύνατο να …εκμαιεύσουμε  τις βασικές ιδέες  της σωματιδιακής φυσικής,χωρίς μιά περίπλοκη μελέτη των μαθηματικών που υπόκεινται αυτής.17…….η θεωρία του κβαντικού πεδίου, του Ρίτσαρντ Φαίνμαν …αργότερα περιγράφει  πώς η ιδέα του 19ου αιώνα για δράση από απόσταση  υποσκελίστηκε  από την ιδέα ότι, οι φυσικές δυνάμεις, μεταβιβάζονται με την ανταλλαγή υποατομικών σωματιδίων…18…ο κόσμος βρίθει από αιτιότητα-την ικανότητα των πραγμάτων να επηρεάζουν άλλα πράγματα 20…στην πραγματικότητα ούτε οι δυνάμεις είναι τέσσερες,ούτε ή έννοια της δύναμης,είναι ο απόλυτα ενδεδειγμένος,όρος,για να εξετάσουμε τα φαινόμενα τής αιτιότητας παρόμοιες  21…Πόσες δυνάμεις υπάρχουν αλήθεια; Αυτό παραμένει ένα ανοικτό ερώτημα…πόσες από τις τέσσερες  δυνάμεις   είναι όντως ανεξάρτητα φαινόμενα ή απλά εκδηλώσεις  ενός μικρότερου αριθμού υποκείμενων φυσικών νόμων.Γιατί πρέπει να υπάρχουν τέσσερες ξεχωριστοί νόμοι επιρροής;…το καθιερωμένο πρότυπο της σωματιδιακής φυσικής,αποκαλύπτει ότι, δύο από τις τέσσερες δυνάμεις (η ηλεκτρομαγνητική και η ασθενής)είναι εκδηλώσεις  μιάς μοναδικής ενοποιη μένης «ηλεκτρασθενούς δύναμης» 23….το άτομο  εξολοκλήρου  είναι ηλεκτρικά ουδέτερο καθώς το αρνητικό φορτίο των ηλεκτρονίων ακυρώνει το θετικό φορτίο του πυρήνα 24……τα ηλεκτρόνια δεν είναι ηλεκτρικά φορτία  φέρουν ηλεκτρικά φορτία…το ηλεκτρικό φορτίο είναι μια ιδιότητα; του σωματιδίου αλλά τα σωματίδια  δεν είναι ηλεκτρικά φορτία αυτά καθ εαυτά;  26…η βαρυτική δύναμη ανάμεσα σε δυό αντικείμενα εξαρτάται από κάτι που έχει σχέση  με το συνολικό μέγεθος  των δύο αντικειμένων 27…  η ισχυρή πυρηνική δύναμη  είναι υπεύθυνη  για το δέσιμο των νουκλεονίων –πρωτόνια και πρωτόνια- στον ατομικό πυρήνα…Αναπάντεχα τα πρωτόνια και τα νετρόνια,που είναι φραγμένα στον πυρήνα,είναι αμέτοχα  σε ό,τι έχει να κάνει με τον φορτίο της ισχυρής δύναμης 29… ………και την παραγωγή……όταν δύο άτομα  βρεθούν πολύ κοντά το γεγονός ότι, το ηλεκτρικό φορτίο που φέρουν τα ηλεκτρόνια, είναι ξέχωρο και διάφορο του ηλεκτρικού φορτίου που φέρει ο πυρήνας επιτρέπει να αναπτυχθεί  μια ασθενής κατάλοιπη δύναμη  που μπορεί να ενώσει τα άτομα προς σχηματισμό μορίων 30………..η σχετικά ασθενής κατάλοιπή δύναμη ανάμεσα στα ισχυρής δύναμης ουδέτερα νυκλεόνια  του πυρήνα   προκαλεί  την απελευθέρωση τρομερής ισχύος   ενέργειας  κατά τις πυρηνικές εκρήξεις. 31………….Η ασθενής πυρηνική δύναμη, ( που είναι μικρής εμβέλειας –για να αλληλοπεπιδρούν δύο σωματίδια μέσω της ασθενούς πυρηνικής δύναμης,πρέπει να βρίσκονται σε απόσταση 10-18μέτρα )έχει ως συνέπεια  που είναι η πιο γνωστή, την διαδικασία της βήτα διάσπασης, κατά την οποία ασταθείς  ατομικοί πυρήνες,μετασχηματίζονται μέσω της εκπομπής ενός ηλεκτρονίου,(και ενός νετρονίου….η δύναμη  αυτή δεν ενώνει άτομα  ή τον πυρήνα τους,…είναι ψευδαίσθηση ότι ,είναι ασθενής.33.. ευτυχώς δεν υπάρχει συμμετρία μεταξύ ύλης και αντιύλης…τα σωματίδια αντιύλης είναι σπάνια 34… η ασυμμετρία  ύλης/αντιύλης (που ίσως υπήρχε στο αρχέγονο σύμπαν )είναι κρίσιμη για την εμφάνιση της ζωής. 35…..Η ασθενής δύναμη είναι μικρής εμβέλειας…Για να επιδράσουν δύο αντικείμενα μέσω αυτής πρέπει να απέχουν 10-18 μέτρα.36…..Η ύλη και η ενέργεια  είναι εναλλάξιμες όψεις  μιας μοναδικής  φυσικής ποσότητας,της μάζας ενέργειας και πολλά άλλα. 40…..Η μάζα είναι το ίδιο πράγμα με την ενέργεια 41…..Η καμπυλότητα του χωροχρόνου σχετίζεται με την κατανομή τής¨μάζας ενέργειας στο Σύμπαν.. 44…………Ο Αιστάιν με την επιθυμία να δώσει εξηγήσεις  σε ορισμένα φυσικά φαινόμενα …έθεσε  το έδαφος   για ην κβαντική αναγέννηση της δεκαετίας του 1920...Λέμε ότι ,το ατομικό σύστημα είναι κβαντισμένο, υπό την άποψη ότι μπορούμε να ορίσουμε  ένα κβαντικό αριθμό για καθένα από αυτά καλώς;  Ορισμένα χρώματα  45……………Όλα τα φυσικά συστήματα,όχι μόνον τα άτομα είναι κβαντισμένα 46….το κύμα  νερού δεν είναι τίποτε άλλο παρά η περιγραφή, του τρόπου με τον οποίο τα σωματίδια μεταφέρουν ενέργεια.48…………….Αν διασταυρώσετε δύο φωτεινές δέσμες,αυτές δεν κτυπάνε η μα την άλλη  αλλά διέρχεται η μία μέσω της άλλης και ουσιαστικά παραμένουν άθικτες….Κατ’ ουσία τα κύματα  είναι μια μορφή  οργανωμένη μεταφοράς ενέργειας μέσω ενός μέσου ..Στην περίπτωση   των υδάτινων κυμάτων το μέσο είναι το νερό στην επιφάνεια μιάς λ.χ.λίμνης 54…..το  φώς είναι μια κυματόμορφη διαταραχή μέσα στα ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία,η οποία διαδίδεται στο κενό. 55….Κατά τον Αινστάιν  τα ηλεκτρόνια εξάγονται από συγκεκριμένα υλικά,ότα τα υλικά φωτισθούν με ορατό ή υπεριώδες φώς 57….Στο φωτοηλεκτρικό φαινόμενο τα  ξεχωριστά πακέτα φωτός συμπεριφέρονται σαν να ήσαν σωματίδια.58…Η ιδέα του κυματο-σωματιδιακού  δυισμού, είναι κεντρική για την κβαντομηχανική …πρέπει να επεκταθεί σ’όλη την φύση 59….Τα κύματα έχουν σωματιδιακές ιδότητας  και τα υλικά σωματίδια  όπως τα ηλεκτρόνια έχουν κυματικές ιδιότητες 61…Η αρχή της απροσδιορι στίας(που έπεται άμεσα και αναγκαστικά  από τον ισχυρισμό του Μπρολί,ότι, η ύλη πρέπει να εμφανίζει κυματικές ιδιότητες)..πλήγμα για την επιστημονική αιτιοκρατία 63…Πολλοί έχουν κάνει την εικασία  ότι, η αρχή της απροσδιοριστίας  είναι η πηγή της ανθρώπινης ελευθερίας,.πράγμα που μένει να αποδει χθεί…..Συνέπεια τής ίδιας  αρχής είναι ότι, δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ παρατηρητή και παρατηρούμενου 70……….Ο όρος μέλαν σώμα αναφέρεται στο γεγονός,ότι, ο υπολογισμός του χρωματικού φάσματος  των θερμών αντικειμένων γίνεται ευκολότερα για τα υλικά  τα οποία όταν είναι κρύα απορροφούν όλη την  ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία(φώς που προσπίπτει  επάνω τους).Αυτό ισχύει για αντικείμενα που είναι τελείως μαύρα, πριν θερμανθούν σε θερμοκρασίες στις οποίες αρχίζουν να πυρακτώνονται…Στην κβαντική μηχανική των Χάιζενμπεργκ και Σρέντιγκερ ο χώρος και ο  χρόνος ‘έπαιζαν ξεχωριστούς ρόλους,σε αντίθεση με την θεωρία του Αϊνστάιν για μια μοναδική ενοποιημένη δομή του χωρόχρονου…Για έναν φυσικό, πεδίο είναι μια άποψη  των ιδιοτήτων μιάς περιοχής του χώρου, που μπορούν να υπολογισθούν ποσοτικώς σε κάθε σημείο της περιοχής 81…..Αν και οποιοδήποτε φορτισμένο αντικείμενο    είναι εντοπισμένο  σε ένα καλώς ορισμένο σημείο  στον  χώρο, το πεδίο που δημιουργείται από το φορτίο,…εκτείνεται σ΄όλο τον χώρο 82…..Από την κλασσική αντίληψη του Μάξουελ, προκύπτει ότι, το φώς,είναι μια αυτοσυντηρούμενη διαταραχή   στο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο  που μεταφέρει ενέργεια από την αρχική πηγή της διαταραχής, στον παρατηρη τή….Κατά την κβαντομηχανική, κυματο-σωματιδιακή η φύση του φωτός.86……Κατά την θεωρία του πεδίου,τα αντικείμενα  στο Σύμπαν αλληλοεπηρεάζονται 116..

--------------------------------------------------------------------

Geometry has two great treasures. One  the theorem of Pythagoras the other the division of a line on extreme and mean ratio.The first we may compare to a measure of Gold the second we may name a precious jewel.

Johannes Kepler

 

==================================

Mario Livio  The Golden Ratio Broadway Books 2012

 

When  you cannot express it in numbers your knowledge is of meager and unsatisfactory kind( Lord Kelvin ) 1 ….The Pythagoreans believed that the existence of the this number  was so horrific, that it must represent   some sort of cosmic error ,one  that should be kept secret  5…..The commοn symbol   was the greek letter τ (τομή)which means the cut or the section.The name  Φ  was given  at the beginning of the 19nth century by the American mathematician Mark Barr (from the name of  Φειδίας) ……number of  art, historians maintained that Phidias had made  frequent….. …use of the Golden Ratio. But the fascination   with the Golden Ratio is confined  just to mathematicians( Penrose-Kepler etc)Biologists,artists,musicians,historians,architects .psychologists and even mystics have ponder and debated the basis of its ubiquity and appeal..The Golden ratio(Goldene Schintt) has inspired thinkers  of all disciplines like to other number in the history of mathematics,  …The term Golden Ratio was first used  by the german mathematician Martini Ohm 6…The Golden Ratio’s attractiveness  stems first..from the fact that it has uncanny  way of popping up where  at least it is expected…..example apple ….the apple’s seeds are  arranged in a five-pointed star pattern ,or penta gram7…………. each of the five isosceles triangles, that make the corner has the property that   the ratio of the length of  its longer side to shorter one,(the imply de base) is equal to the Golden Ratio…According to Buddist tradition in one of Buddha’s sermons he did not utter a single word ,he merely held a  flower in front o his audience…a rose,  the position if its petals are arranged according to a mathematical rule that relies on the Golden ratio.’’’’In the animal Kingdom…..the spiral structures of many shells…. of mollusks  equal to the Golden Ratio8… ..the growth of spiral shells ..obeys a pattern that is governed by the Golden Ratio….. structures of many shells ….The Golden Ratio can be found  in natural Phenomena but also in a variety  of human-made works  of art and objects…regular solids that can precisely enclose  by a sphere …are intimately related to the Golden ratio9….in all works of art  the Golden ratio  has proven to be the most  enduring…sir James Jeans “Is God a mathematician?”10…After all how did the initial idea of the Golden Ratio arise? What was it that led Euclid to bother to define  such a line division?11……………Pythagoras and his followers… responsible for a mingling of mathematics,philosophy of life , and religion unparalleled to history…cotemporary to Buhdda,Confucious26…..abstention from beans …they resemble genitals27….Einstein said “Mathematics  is only a mean for expressing the laws that govern phenomena” 30.The Pythagoreans  were probably the first to recognize the abstract concept that the basic forces in the universe  may be expressed  through the language of mathematics 31…Kepler believed that the Goden Ratio served as a fundamental tool for God  in creating the Universe. ..music and harmony represented to  Pythagoras and the Pythago reans,the first  evidence that  cosmic phenomena could  be described by mathematics 154…In the Renaissance …the golden ratio  found its way into explanation of natural phenomena  and into the arts  159…..Every string quartet and symphony orchestra  today uses Pythagoras  discovery  of whole number  relationships  among the different musical tones … Leibniz wrote’ Music is a secret arithmetical exercise and the person  who indulges in it  does not realize that he is  manipulating numbers”  183…..The violin is an instrument  in which the Golden ration features frequently184… Einstein said How is it possible that mathematics, a product of human thought that is independent of experience,fits so excellently the objects of physical reality?  Eugene Wigner  said about “ The unreasonable effectiveness of Mathematics in the Physical science .We have to wonder …how is possible  that planets in their orbits around the sun were found to follow a curbβe  that have been explored by the greek  geometers  before Kepler..Why are the laws of physics  themselves  expressible in mathematical equations in the first place” 238 … There exists an entirely different view  from that of modified Platonic  views… according to modern psychologists .mathematics have no existence outside the human brain.,,They are a human invention…Mathematics objects have no objective reality..They are imaginery..Experiments show that babies  have innate mechanisms to recognize numbers.244…But to this ,two intriguing questions  1.-.Why are mathematics so powerful in explaining the universe,and how is it possible,that even some of the purest products of mathematics, are found eventually,to fit physical phenomena like a glove?.  Even if based on physiology and psychology, the view-of mathematics as a human invention of no intrinsic reality still needs to answer the two intriguing questions: Why is mathematics so powerful in explaining the universe, and how is it possible that even some of the purest products of mathematics are found eventually to fit physical phenomena like a glove?           

The "human inventionist" reply to both of these questions is also based on a biological model: evolution and natural selection. The idea here is that progress in understanding the universe and the formulation - of mathematical laws that describe phenomena within it have been achieved via an extended and tortuous evolutionary process. Our current model of the universe is the result of a long evolution that involved many false starts and blind alleys. Natural selection has weeded out mathematical models that did not fit the observations and experiments and left only the successful ones. According to this view, all "theories" of the universe are in fact nothing that models…….it turns the question somewhat around.

The success of pure mathematics turned into applied mathematics, in this picture, merely reflects an overproduction of concepts, from which physics has selected the most adequate for its needs—a true survival of the fittest. After all, "inventionists" would point out, Godfrey H Hardy was always proud of having "never done anything 'useful.' " This opinion of mathematics is apparently espoused also by Marilyn s Savant, the "world record holder" in IQ—an incredible 228. She is quoted as having said "I'm beginning to think simply that mathematics can be invented to describe anything, and matter is no exception."In my humble opinion, neither the modified Platonic view nor the natural selection view provides a fully satisfactory answer (at least in the way both are traditionally formulated) to the mystery of the effectiveness of mathematics245……………………To claim that mathematics is purely a human invention and is successful in explaining nature only because of evolution and natural  selection ignores some important facts in the nature of mathematics in the history of theoretical models of the universe……First, while mathematical rules (e.g., the axioms of geometry or of set theory) are indeed creations of the human mind, once those rules are specified we  lose our freedom. The definition of the Golden Ratio emerged originally from the axioms of Euclidean geometry; the definition of the Fibonacci sequence from the axioms of the theory of numbers. Yet the fact  that the ratio of successive Fibonacci numbers converges to the Golden  Ratio was imposed on us—humans had no choice in the matter. Therefore, mathematical objects, albeit imaginary, do have real properties. Second, the explanation of the unreasonable power of mathematics cannot be based entirely on evolution in the restricted sense. For example when Newton proposed his theory of gravitation, the data that he was trying to explain were at best accurate to three significant figures.Yet  his mathematical model for the force between any two masses in the universe achieved the incredible precision of better than one part  in a million. Hence, that particular model was not forced on Newton by existing measurements of the motions of planets, nor did Newton force  natural phenomenon into a preexisting mathematical pattern. Futher more, natural selection in the common interpretation of that common interpretation does not quite apply either, because it was not the case that five competing theories were proposed, of which one eventually won. Rather Newton's was the only game in town!

The modified Platonic view, on the other hand, faces different types of challenges.

First, there is the important conceptual issue that the modified  Platonic view does not really offer any explanation to the power of  mathematics. The question is simply transformed into a belief in the mathematical underpinning of the physical world. Mathematics is simply assumed to be the symbolic counterpart of the universe. Roger Penrose who as I noted before is himself a powerful supporter of the Platonic world of mathematical forms, agrees that the "puzzling precise underlying role that the Platonic mathematical world has in the physical  world" remains a mystery. Oxford University physicist David Deutsh 246.. turns the question somewhat around. In his insightful 1997 book Theqabric of Reality, he wonders: "in a reality composed of physics and understood by the methods of science, where does mathematical certainty come  from?" Penrose adds to the effectiveness of mathematics two more mysteries. In his book Shadow of the Mind, he wonders: "How it is that perceiving beings  can arise from out of the physical world," and "how it is that mentality is able seemingly to 'create' mathematical concepts out of some kind of mental model." These intriguing questions, which are entirely outside the scope of the present book, deal with the origin of conscious sness and the perplexing ability of our rather primitive mental tools to gain access into the Platonic world (which to Penrose is an objective reality)          The second problem encountered by the modified Platonic view is related to the question of universality. To what extent are we certain that the laws that the universe must obey have to be presented by mathematical equations of the type we have formulated? Until very recently probably most physicians on the face of the earth  would have argued that history., jiobably most physicists on the face of the Earth would have argued that history has shown that equations are the only way in which the laws of physics can be expressed. This situation may change, however, with the impending publication of the book A New Kind of Science by Stephen Wolfram. Wolfram, one of the most innovative thinkers in scientific computing and in the theory of complex systems, has been best known for the development of Mathematica, a computer program/system that allows a range of calculations not accessible before. After ten years of virtual silence, Wolfram is about to emerge with a provocative book that makes the bold claim that he can replace the basic infrastructure of science. In a world used to more than three hundred years of science being dominated by mathematical equations as the basic building blocks of models for nature, Wolfram proposes simple computer programs instead. He suggests that nature's main secret is the use of simple programs to generate complexity Wolfram's book was not out yet at the time of this writing, but from a long conversation I had with him and from an interview he gave to science writer Marcus Chown, I can safely conclude that his work has many far-reaching implications. From the restricted point of view of its reflection on Platonism, however, Wolfram's work points out that at the 247….. very least, the particular mathematical world that many thougt  out there, and which was believed to underlie physical reality may be  notunique. In other words, there definitely can exist description of nature  that are very different from the one we have. Mathematics as we  know it captures only a tiny part of the vast space of all possible of rules that might describe the interference in 1801……..workings of the cosmos?]

If both the modified Platonic view and the natural select intepretation have difficulties in attempting to explain the striking effetiveness of mathematics, is there an exposition that works?

I believe that the explanation has to rely on concepts borrowed  both points of view rather than on adopting one or the other.The situation here is very similar to the historical attempts in physics to the nature of light. The lesson from this piece of history of science is so  profound that I will describe it now briefly.

Newton's first paper was on optics, and he continued to this subject for most of his life. In 1704 he published the first edition of  his book Opticks, which he later revised three times. Newton proposed a  "particle theory of light," in which light was assumed to be made up of tiny, hard particles, that obey the same laws of motion as do balls. In Newton's words: "Even the rays of light seem to be hard bodies." Two famous experiments at the beginning of the twentieth century  discovered the photoelectric effect and the Compton effect, and provided strong support for the idea of particles of light. The photoelectric  effect is a process in which electrons in a piece of metal absorb sufficient energy from light to allow them to escape. Einstein's explanation of this  effect in 1905 (which won him the 1922 Nobel Prize for Physics) showed that light delivers the energy to the electrons in a grainy fashion, in indivisible units of energy. Thus, the photon—the particle of  light—was introduced. Physicist Arthur Holly Compton (1892 analyzed in 1918 to 1925 the scattering of X rays from electrons  both  experimentally and theoretically. His work (which won him the Nobel Prize for Physics) further confirmed the existence of the photon.But there was another theory of light—a wave theory—in light was assumed to behave like waves of water in a pond. This was most strongly advocated by the Dutch physicist Chrisriann Huygens (1629—1695).248     in fact nothing but "models" whose attributes are determined solely by their success in fitting the observational and experimental data. Kepler's crazy model of the solar system in Mysterium Cosmographicum was acceptable, as long as it could explain and predict the behavior of the planets." Penrose adds to the effectiveness of mathematics two more mysteries. In his book Shadows of the Mind, he wonders: "How it is that perceiving beings can arise from out of the physical world," and "how it is that mentality is able seemingly to 'create' mathematical concepts out of some kind of mental model." These intriguing questions, which are entirely outside the scope of the present book, deal with the origin of consciousness and the perplexing ability of our rather primitive mental tools to gain access into the Platonic world (which to Penrose is an objective reality)..The second problem encountered by the modified Platonic view is related to the question of universality. To what extent are we certain that the laws that the universe must obey have to be presented by mathematical equations of the type we have formulated? Until very recently, probably most physicists on the face of the Earth would have argued that history has shown that equations are the only way in which the laws of physics can be expressed.

Newton's first paper was on optics, and he continued to this subject for most of his life. In 1704 he published the first edition of his book Opticks, which he later revised three times. Newton proposed a "particle theory of light," in which light was assumed to be made up of  tiny, hard particles, that obey the same laws of motion as do balls. In Newton's words: "Even the rays of light seem to be har bodies." Two famous experiments at the beginning of the twentieth centuty discovered the photoelectric effect and the Compton effect, provided strong support for the idea of particles of light. The photoelectic effect is a process in which electrons in a piece of metal absorbs sufficient  energy from light to allow them to escape. Einstein's explanation of thisi effect in 1905 (which won him the 1922 Nobel Prize for  Rhysics) showed that light delivers the energy to the electrons in a grainy fashion, in indivisible units of  both energy. Thus, the photon—the particle of  light—was introduced. Physicist Arthur Holly Compton (1892 analyzed in 1918 to 1925 the scattering of X rays from electrons ) experimentally and theoretically. His work (which won him the Nobel Prize for Physics) further confirmed the existence of the photon.But there was another theory of light—a wave theory—in which  light was assumed to behave like waves of water in a pond. This  theory was most strongly advocated by the Dutch physicist Chrisrian Huygens (1629—1695). The wave theory did not have much going for it  248…..until the physician Thomas Young  discovered  interference in 1801 249….

--------------------------------------------------------------------

 

Quantum physics: From Planck to Sadhguru

Many are dismissive of the supposed parallels between quantum physics and ancient Asian thought, but they miss the point

By JAN KRIKKE FEBRUARY 25, 2020

 

“Science cannot solve the ultimate mystery of nature. And that is because, in the last analysis, we ourselves are a part of the mystery that we are trying to solve.” 

– Max Planck

On September 1, 1927, The New York Times reported on a meeting of the British Association for the Advancement of Science. The featured speaker was the young German quantum physicist Dr Werner Heisenberg, who came to explain the mysteries of quantum physics.

The newspaper’s correspondent Waldemar Kaemppfert reported: “Fully 200 mathematical physicists listened to his brief exposition of a conception which will make it necessary to modify belief in what we are pleased to call ‘common sense’ and ‘reality.’”

The Times correspondent noted that explaining quantum theory and its modification by Dr Heisenberg and others was even more difficult than explaining relativity and that the new science could be expressed only mathematically.

                            He concluded his report with a thought that turned out to be prophetic: “Planck, the originator of the quantum theory, Heisenberg, Schrödinger and De Broglie have shown that the whole science of mechanics must be rewritten. And  whwn it will be rewritten only mathematicians could understand it.”

                         In the following decades, physicists fleshed out quantum theory with the discovery of new particles and they proposed new theories that tried to reconcile Albert Einstein’s Relativity Theory with the standard model of quantum.

                          Both relativity and the standard model are widely considered unassailable but they can’t be reconciled in a so-called “Theory of Everything.” Einste

in spent the last decades of his life trying to find such a unifying model but to no avail. But physicists have not given up. They believe that a unifying theory is the Holy Grail in quantum physics, and they produce a steady stream of new theories.

 “This is fine as far as it goes. From here on, it’s who you know.”

               Virtually all new quantum theories, most unproven, are extrapolations of earlier theories: quantum gravity, black holes, God particles, M-theory, dark energy, multiverse, and various iterations of string theory.

          Physicist-turned-writer Jim Baggott vented his frustration with what he called the “fairy tale physics” generated by quantum physics. In his book Farewell to Reality: How Modern Physics Has Betrayed the Search for Scientific Truth, Baggott argues that physicists pile one unwarranted assumption on another. He quotes the famous physicist Richard Feynman, who reportedly said, “String theorists don’t make predictions, they make excuses.”

            Today, much of quantum theory resembles a mathematical parlor game perpetuated by eye-catching headlines in the mainstream media and popular science magazines. One day scientists claim to have found evidence of black holes, later we are told unequivocally that black holes do not exist.

           “Black holes have long captured the public imagination and been the subject of popular culture, from Star Trek to Hollywood,” we readthe PhysOrg. “They are the ultimate unknown  –  the blackest and most dense objects in the universe that do not even let light escape. And as if they weren’t bizarre enough to begin with, now add this to the mix: they don’t exist.”

                          The researchers do not suggest, propose or speculate that black holes do not                                                                         ,                         they show they don’t exist.

 

As an astute science writer once remarked: Scientists are rarely in doubt, but often wrong. In 1922, a Dutch astronomer first proposed dark matter. In the following decades, scientist developed numerous theories to explain this presumed phenomenon.

                      A Google search on dark matter produces tens of millions hit, including an article on space.com, where we read: “Dark matter is the elusive, invisible substance [sic] that appears [sic] to make up more than 80 percent [sic] of the total mass in the universe — far more than accounted for by the ‘regular’ matter [sic] that makes up things like stars, planets and everything astronomers can directly observe. A new study makes the bold claim, however, that perhaps dark matter doesn’t exist at all.”

Slovenian physicist Amrit Srečko Šorli argued recently that the so-called Higgs particle is based on pseudo-science:

“The mainstream science has in a kind of religious belief that the ‘discovery’ of Higgs boson is a scientific confirmation for the existence of the hypothetical Higgs field. If you pose any sensible question regarding the existence of Higgs field, you are out of the game, you are dissident, you are a disbeliever. It is incredible how the scientific mind which has no awakened observer as a supervisor, can go astray and build pseudoscience. Higgs mechanism is pseudoscience.”

Reading Šorli’s arguments, we find confirmation of the New York Times reporter in 1922: When the history of (quantum) physics is rewritten, no one but a mathematician will be able to understand it.

Both popular and academic articles about new theories or the debunking of old theories rarely discuss the origin of quantum physics. The word quanta has its roots in quantifying and quantization. The modern usage of the word quanta originated with Max Planck, which gave quantum physics its name. In the 19th century, Planck and other scientists studied black body radiation, a term that refers to the thermal electromagnetic radiation within or surrounding a body that is in thermodynamic equilibrium with its immediate surroundings. Understanding this phenomenon would explain, among others, why iron emits a red glow when heated to a high temperature.

“An experiment is a question which science poses to Nature, and a measurement is the recording of Nature’s answer.”  –  Max Planck

Planck’s initial black body radiation law assumed that light and electromagnetic energy was continuous (a wave), in line with the majority opinion at the time. His model closely described experimental results. But Planck discovered that his model would improve if he “quantized” the continuous wave in discrete values which came to be known as quanta (quantizing is the equivalent of “sampling” an analog sound wave into discrete binary values). In a curious twist of faith, the choice of a specific form of mathematics would lead to the birth of quantum physics.

Dr Scott Bebenek wrote in his article “Quantum Confidential: The Lost History of Quantum Mechanics“:

“The actual mathematics (of calculating the entropy) required that Planck chop up the energies available to his resonator [testing device] into discrete ‘chunks.’ [Ludwig] Boltzmann had done this as well when considering the energy available to a gas atom (rather than a resonator). However, Boltzmann considered this nothing more than a mathematical trick, and he therefore eliminated these convenient yet  –  what he considered to be  – nonphysical chunks of energy at the end of his calculation. But for Planck, this wasn’t an option; he needed the chunks in order to arrive at his radiation law. In this way, Boltzmann’s mathematical trick became Planck’s physical reality: energy comes in chunks, or energy quanta.”

Planck’s mathematical sleight of hand turned out to be a curious case of serendipity. In the 1880s, Heinrich Rudolf Herz had discovered that if if you shine light of high enough energy on to a metal, the metal will emit electrons. In 1905, Einstein used Planck’s discrete mathematical model of entropy to describe this phenomenon, which later came to be known as the photo-electric effect. Einstein’s discovery, for which he received his only Nobel Prize, was crucial in the development of quantum physics, the science named after the “chopped up” wave than Planck had called quanta.

 

Quantum physics changed chemistry and electronics, and led to the development of a host of technologies ranging from holography to thermal imaging. But questions remain.

Do photons and electrons have an objective independent existence or are the “induced” by the electric equipment used to generate and measure them? Are waves and particles inherent in nature or forced into existence? Is the apparatus we use to detect such phenomena comparable a stone thrown in still water to induces ripples and waves?

If a statistical model for a phenomenon on the scale of subatomic particles is 20% off, and the model is multiplied by a million or even a billion times for a phenomenon of cosmic scale, can the extrapolation produce misleading conclusions?

“Every particle in our body communicates with the entire cosmos.” – Sadhguru (Yogi Jaggi Vasudev)

Einstein, Heisenberg and Niels Bohr had their differences but they and the other pioneers of quantum physics had one thing in common: They all believed that ancient Asian classics like the I Ching and Bhagavat Gita suggested an intuitive understanding of the “non-material” world laid bare by quantum physics.

Bohr found the Chinese yin-yang principle of complementary opposites a useful metaphor for his Complementarity Principle, which argues that light and electrons sometimes behave like waves and sometimes like particles depending on the experimental arrangement and the apparatus used for the measurement. Referring to the particles that make up matter Bohr said, in one of his most quoted statements: “Everything we call real is made of things that cannot be regarded as real.”

Werner Heisenberg, father of the Uncertainty Principle (the more precisely the position of some particle is determined, the less precisely its momentum can be predicted from initial conditions, and vice versa), saw features of quantum physics in classic India thought. Fritjof Capra, the author of The Tao of Physics, recounted a meeting he had with Heisenberg:

“In 1929 Heisenberg spent some time in India as the guest of the celebrated Indian poet Rabindranath Tagore, with whom he had long conversations about science and Indian philosophy. This introduction to Indian thought brought Heisenberg great comfort, he told me.

“He began to see that the recognition of relativity, interconnectedness, and impermanence as fundamental aspects of physical reality, which had been so difficult for himself and his fellow physicists, was the very basis of the Indian spiritual traditions. ‘After these conversations with Tagore,’ he said, ‘some of the ideas that had seemed so crazy suddenly made much more sense. That was a great help for me.’”

The implications of quantum physics were a mental hurdle for scientists in the early 20th century. Newtonian physics dominated science for 200 years and scientists had a mechanistic, materialistic worldview. The work of Michael Faraday and James Clerk Maxwell, the fathers of electricity, offered an early indication that nature had another, non-material dimension. this was confirmed by quantum physics and made a new, broader view of nature inescapable.

Quantum physicists described the subatomic world mathematically, but scientists found it virtually impossible to explain this invisible world in everyday language. Asian sages had addressed this very problem, which explains their appeal to the early quantum physicists.

Many of today’s physicists are dismissive of the supposed parallels between quantum physics and ancient Asian thought. They may rightly claim that Asian thinkers did not develop the scientific notion of proof and did not carry the empirical method far enough to develop hard science, but that misses the point.

Quantum physics has, in the words of Deepak Chopra, brought us the portal of the “sub-empirical.” It has led to philosophically and spiritually questions about the nature of reality and the source of creation, the “eternal unknown” referred to by the Bagdawat Vita as “that which cannot be seen but without which there is no seeing; that which cannot be perceived but without which there is no perception.”

 Copyright © Mandor

Explaining quantum physics mathematically does not make the world it describes part of our experience. The nature of reality and the source of creation can not be understood through the intellect alone.

Indian yogi Sadhguru points out that science is the product of the intellect, our primary survival tool. The intellect is one of four parts of the mind. The other three are memory (our accumulated information), identity (family, country, gender, profession, etc.), and pure consciousness that is unsullied by memory and accessible through special training like yoga and meditation. Science uses the intellect together with memory, the storage of data we receive through the five senses. Take away the memory and our intellect becomes useless.

Sadhguru argues that modern society has focused on intelligence at the expense of experiencing life. Quantum physics tells us scientifically that everything is connected, yoga is a technique to personally experience this connectedness by developing our sensory body and mind. Sadhguru points out that the mind is only a small part of the human body. The body has many more cells, neurons, and subatomic particles than the conscious mind. When we optimize our sensory body and develop an exuberant mind, we experience the entire universe as ourselves and we get closer to the source of creation.

“I think with my whole body,” said Sadhguru. “There is a way to do this. It may not necessarily be a conscious thought, but there is a way to perceive information through your body because your body processes far more complex information than your mind.”

He noted that yoga can make us realize that our body communicates with the entire cosmos, but it requires us to empty our memory, discard our likes and dislikes and overcome our identity. Said Sadhguru: “Look at everything as an infant does  –  absorbing everything, not judging anything, not labeling anything.”

TAGGED:Opinion Philosophy quantum physics Science

JAN KRIKKE

Jan Krikke is a former Japan correspondent for various media, former managing editor of Asia 2000 in Hong Kong, and author of Quantum Physics CONTACT US

--------------------------------------------------------------

EISTEIN-TAGOR

 

On On July 14, 1930, Albert Einstein welcomed into his home on the outskirts of Berlin the Indian philosopher, musician, and Nobel laureate Rabindranath Tagore. The two proceeded to have one of the most stimulating, intellectually riveting conversations in history, exploring the age-old friction between science and religion. Science and the Indian Tradition: When Einstein Met Tagore (public library) recounts the historic encounter, amidst a broader discussion of the intellectual renaissance that swept India in the early twentieth century, germinating a curious osmosis of Indian traditions and secular Western scientific doctrine.

The following excerpt from one of Einstein and Tagore’s conversations dances between previously examined definitions of science, beauty, consciousness, and philosophy in a masterful meditation on the most fundamental questions of human existence.

 

EINSTEIN: Do you believe in the Divine as isolated from the world?

TAGORE: Not isolated. The infinite personality of Man comprehends the Universe. There cannot be anything that cannot be subsumed by the human personality, and this proves that the Truth of the Universe is human Truth.

I have taken a scientific fact to explain this — Matter is composed of protons and electrons, with gaps between them; but matter may seem to be solid. Similarly humanity is composed of individuals, yet they have their interconnection of human relationship, which gives living unity to man’s world. The entire universe is linked up with us in a similar manner, it is a human universe. I have pursued this thought through art, literature and the religious consciousness of man.

EINSTEIN: There are two different conceptions about the nature of the universe: (1) The world as a unity dependent on humanity. (2) The world as a reality independent of the human factor.

TAGORE: When our universe is in harmony with Man, the eternal, we know it as Truth, we feel it as beauty.

EINSTEIN: This is the purely human conception of the universe.

TAGORE: There can be no other conception. This world is a human world — the scientific view of it is also that of the scientific man. There is some standard of reason and enjoyment which gives it Truth, the standard of the Eternal Man whose experiences are through our experiences.

EINSTEIN: This is a realization of the human entity.

TAGORE: Yes, one eternal entity. We have to realize it through our emotions and activities. We realized the Supreme Man who has no individual limitations through our limitations. Science is concerned with that which is not confined to individuals; it is the impersonal human world of Truths. Religion realizes these Truths and links them up with our deeper needs; our individual consciousness of Truth gains universal significance. Religion applies values to Truth, and we know this Truth as good through our own harmony with it.

EINSTEIN: Truth, then, or Beauty is not independent of Man?

TAGORE: No.

EINSTEIN: If there would be no human beings any more, the Apollo of Belvedere would no longer be beautiful.

TAGORE: No.

EINSTEIN: I agree with regard to this conception of Beauty, but not with regard to Truth.

TAGORE: Why not? Truth is realized through man.

EINSTEIN: I cannot prove that my conception is right, but that is my religion.

TAGORE: Beauty is in the ideal of perfect harmony which is in the Universal Being; Truth the perfect comprehension of the Universal Mind. We individuals approach it through our own mistakes and blunders, through our accumulated experiences, through our illumined consciousness — how, otherwise, can we know Truth?

EINSTEIN: I cannot prove scientifically that Truth must be conceived as a Truth that is valid independent of humanity; but I believe it firmly. I believe, for instance, that the Pythagorean theorem in geometry states something that is approximately true, independent of the existence of man. Anyway, if there is a reality independent of man, there is also a Truth relative to this reality; and in the same way the negation of the first engenders a negation of the existence of the latter.

TAGORE: Truth, which is one with the Universal Being, must essentially be human, otherwise whatever we individuals realize as true can never be called truth – at least the Truth which is described as scientific and which only can be reached through the process of logic, in other words, by an organ of thoughts which is human. According to Indian Philosophy there is Brahman, the absolute Truth, which cannot be conceived by the isolation of the individual mind or described by words but can only be realized by completely merging the individual in its infinity. But such a Truth cannot belong to Science. The nature of Truth which we are discussing is an appearance – that is to say, what appears to be true to the human mind and therefore is human, and may be called maya or illusion.

EINSTEIN: So according to your conception, which may be the Indian conception, it is not the illusion of the individual, but of humanity as a whole.

TAGORE: The species also belongs to a unity, to humanity. Therefore the entire human mind realizes Truth; the Indian or the European mind meet in a common realization.

EINSTEIN: The word species is used in German for all human beings, as a matter of fact, even the apes and the frogs would belong to it.

TAGORE: In science we go through the discipline of eliminating the personal limitations of our individual minds and thus reach that comprehension of Truth which is in the mind of the Universal Man.

EINSTEIN: The problem begins whether Truth is independent of our consciousness.

TAGORE: What we call truth lies in the rational harmony between the subjective and objective aspects of reality, both of which belong to the super-personal man.

EINSTEIN: Even in our everyday life we feel compelled to ascribe a reality independent of man to the objects we use. We do this to connect the experiences of our senses in a reasonable way. For instance, if nobody is in this house, yet that table remains where it is.

TAGORE: Yes, it remains outside the individual mind, but not the universal mind. The table which I perceive is perceptible by the same kind of consciousness which I possess.

EINSTEIN: If nobody would be in the house the table would exist all the same — but this is already illegitimate from your point of view — because we cannot explain what it means that the table is there, independently of us.

Our natural point of view in regard to the existence of truth apart from humanity cannot be explained or proved, but it is a belief which nobody can lack — no primitive beings even. We attribute to Truth a super-human objectivity; it is indispensable for us, this reality which is independent of our existence and our experience and our mind — though we cannot say what it means.

TAGORE: Science has proved that the table as a solid object is an appearance and therefore that which the human mind perceives as a table would not exist if that mind were naught. At the same time it must be admitted that the fact, that the ultimate physical reality is nothing but a multitude of separate revolving centres of electric force, also belongs to the human mind.

In the apprehension of Truth there is an eternal conflict between the universal human mind and the same mind confined in the individual. The perpetual process of reconciliation is being carried on in our science, philosophy, in our ethics. In any case, if there be any Truth absolutely unrelated to humanity then for us it is absolutely non-existing.

It is not difficult to imagine a mind to which the sequence of things happens not in space but only in time like the sequence of notes in music. For such a mind such conception of reality is akin to the musical reality in which Pythagorean geometry can have no meaning. There is the reality of paper, infinitely different from the reality of literature. For the kind of mind possessed by the moth which eats that paper literature is absolutely non-existent, yet for Man’s mind literature has a greater value of Truth than the paper itself. In a similar manner if there be some Truth which has no sensuous or rational relation to the human mind, it will ever remain as nothing so long as we remain human beings.

EINSTEIN: Then I am more religious than you are!

TAGORE: My religion is in the reconciliation of the Super-personal Man, the universal human spirit, in my own individual being.

 

Science and the Indian Tradition: When Einstein Met Tagore is a sublime read in its entirety. Complement it with physicist Lisa Randall on the crucial differences between how art, science, and religion explain the universe, then revisit Einstein’s correspondence with Freud about violence, peace, and human nature, his little-known exchange with W.E.B. DuBois on race and racial justice, and his letter to a little girl in South Africa on whether scientists pray.

TAGORE: Yes, it remains outside the individual mind, but not the universal mind. The table which I perceive is perceptible by the same kind of consciousness which I possess.

EINSTEIN: If nobody would be in the house the table would exist all the same — but this is already illegitimate from your point of view — because we cannot explain what it means that the table is there, independently of us.

Our natural point of view in regard to the existence of truth apart from humanity cannot be explained or proved, but it is a belief which nobody can lack — no primitive beings even. We attribute to Truth a super-human objectivity; it is indispensable for us, this reality which is independent of our existence and our experience and our mind — though we cannot say what it means.

TAGORE: Science has proved that the table as a solid object is an appearance and therefore that which the human mind perceives as a table would not exist if that mind were naught. At the same time it must be admitted that the fact, that the ultimate physical reality is nothing but a multitude of separate revolving centres of electric force, also belongs to the human mind.

In the apprehension of Truth there is an eternal conflict between the universal human mind and the same mind confined in the individual. The perpetual process of reconciliation is being carried on in our science, philosophy, in our ethics. In any case, if there be any Truth absolutely unrelated to humanity then for us it is absolutely non-existing.

It is not difficult to imagine a mind to which the sequence of things happens not in space but only in time like the sequence of notes in music. For such a mind such conception of reality is akin to the musical reality in which Pythagorean geometry can have no meaning. There is the reality of paper, infinitely different from the reality of literature. For the kind of mind possessed by the moth which eats that paper literature is absolutely non-existent, yet for Man’s mind literature has a greater value of Truth than the paper itself. In a similar manner if there be some Truth which has no sensuous or rational relation to the human mind, it will ever remain as nothing so long as we remain human beings.

EINSTEIN: Then I am more religious than you are!

TAGORE: My religion is in the reconciliation of the Super-personal Man, the universal human spirit, in my own individual being.

 

EINSTEIN: Do you believe in the Divine as isolated from the world?

TAGORE: Not isolated. The infinite personality of Man comprehends the Universe. There cannot be anything that cannot be subsumed by the human personality, and this proves that the Truth of the Universe is human Truth.

I have taken a scientific fact to explain this — Matter is composed of protons and electrons, with gaps between them; but matter may seem to be solid. Similarly humanity is composed of individuals, yet they have their interconnection of human relationship, which gives living unity to man’s world. The entire universe is linked up with us in a similar manner, it is a human universe. I have pursued this thought through art, literature and the religious consciousness of man.

EINSTEIN: There are two different conceptions about the nature of the universe: (1) The world as a unity dependent on humanity. (2) The world as a reality independent of the human factor.

TAGORE: When our universe is in harmony with Man, the eternal, we know it as Truth, we feel it as beauty.

EINSTEIN: This is the purely human conception of the universe.

TAGORE: There can be no other conception. This world is a human world — the scientific view of it is also that of the scientific man. There is some standard of reason and enjoyment which gives it Truth, the standard of the Eternal Man whose experiences are through our experiences.

EINSTEIN: This is a realization of the human entity.

TAGORE: Yes, one eternal entity. We have to realize it through our emotions and activities. We realized the Supreme Man who has no individual limitations through our limitations. Science is concerned with that which is not confined to individuals; it is the impersonal human world of Truths. Religion realizes these Truths and links them up with our deeper needs; our individual consciousness of Truth gains universal significance. Religion applies values to Truth, and we know this Truth as good through our own harmony with it.

EINSTEIN: Truth, then, or Beauty is not independent of Man?

TAGORE: No.

EINSTEIN: If there would be no human beings any more, the Apollo of Belvedere would no longer be beautiful.

TAGORE: No.

EINSTEIN: I agree with regard to this conception of Beauty, but not with regard to Truth.

TAGORE: Why not? Truth is realized through man.

EINSTEIN: I cannot prove that my conception is right, but that is my religion.

TAGORE: Beauty is in the ideal of perfect harmony which is in the Universal Being; Truth the perfect comprehension of the Universal Mind. We individuals approach it through our own mistakes and blunders, through our accumulated experiences, through our illumined consciousness — how, otherwise, can we know Truth?

EINSTEIN: I cannot prove scientifically that Truth must be conceived as a Truth that is valid independent of humanity; but I believe it firmly. I believe, for instance, that the Pythagorean theorem in geometry states something that is approximately true, independent of the existence of man. Anyway, if there is a reality independent of man, there is also a Truth relative to this reality; and in the same way the negation of the first engenders a negation of the existence of the latter.

TAGORE: Truth, which is one with the Universal Being, must essentially be human, otherwise whatever we individuals realize as true can never be called truth – at least the Truth which is described as scientific and which only can be reached through the process of logic, in other words, by an organ of thoughts which is human. According to Indian Philosophy there is Brahman, the absolute Truth, which cannot be conceived by the isolation of the individual mind or described by words but can only be realized by completely merging the individual in its infinity. But such a Truth cannot belong to Science. The nature of Truth which we are discussing is an appearance – that is to say, what appears to be true to the human mind and therefore is human, and may be called maya or illusion.

EINSTEIN: So according to your conception, which may be the Indian conception, it is not the illusion of the individual, but of humanity as a whole.

TAGORE: The species also belongs to a unity, to humanity. Therefore the entire human mind realizes Truth; the Indian or the European mind meet in a common realization.

EINSTEIN: The word species is used in German for all human beings, as a matter of fact, even the apes and the frogs would belong to it.

TAGORE: In science we go through the discipline of eliminating the personal limitations of our individual minds and thus reach that comprehension of Truth which is in the mind of the Universal Man.

EINSTEIN: The problem begins whether Truth is independent of our consciousness.

TAGORE: What we call truth lies in the rational harmony between the subjective and objective aspects of reality, both of which belong to the super-personal man.

EINSTEIN: Even in our everyday life we feel compelled to ascribe a reality independent of man to the objects we use. We do this to connect the experiences of our senses in a reasonable way. For instance, if nobody is in this house, yet that table remains where it is.

TAGORE: Yes, it remains outside the individual mind, but not the universal mind. The table which I perceive is perceptible by the same kind of consciousness which I possess.

EINSTEIN: If nobody would be in the house the table would exist all the same — but this is already illegitimate from your point of view — because we cannot explain what it means that the table is there, independently of us.

Our natural point of view in regard to the existence of truth apart from humanity cannot be explained or proved, but it is a belief which nobody can lack — no primitive beings even. We attribute to Truth a super-human objectivity; it is indispensable for us, this reality which is independent of our existence and our experience and our mind — though we cannot say what it means.

In the apprehension of Truth there is an eternal conflict between the universal human mind and the same mind confined in the individual. The perpetual process of reconciliation is being carried on in our science, philosophy, in our ethics. In any case, if there be any Truth absolutely unrelated to humanity then for us it is absolutely non-existing.

It is not difficult to imagine a mind to which the sequence of things happens not in space but only in time like the sequence of notes in music. For such a mind such conception of reality is akin to the musical reality in which Pythagorean geometry can have no meaning. There is the reality of paper, infinitely different from the reality of literature. For the kind of mind possessed by the moth which eats that paper literature is absolutely non-existent, yet for Man’s mind literature has a greater value of Truth than the paper itself. In a similar manner if there be some Truth which has no sensuous or rational relation to the human mind, it will ever remain as nothing so long as we remain human beings.

EINSTEIN: Then I am more religious than you are!

TAGORE: My religion is in the reconciliation of the Super-personal Man, the universal human spirit, in my own individual being.

 

Science and the Indian Tradition: When Einstein Met Tagore is a sublime read in its entirety. Complement it with physicist Lisa Randall on the crucial differences between how art, science, and religion explain the universe, then revisit Einstein’s correspondence with Freud about violence, peace, and human nature, his little-known exchange with W.E.B. DuBois on race and racial justice, and his letter to a little girl in South Africa on whether scientists pray.

-------------------------------------------------------------------

 

Max Termark  «Το Μαθηματικό Σύμπαν μας» Τραυλός 2015(Our Mathematical Universe-(My Quest for  the Ultimate Nature of Reality 2015) 

Max Erik Tegmark is a Swedish-American physicist and cosmologist. He is a professor at the Massachusetts Institute of Technology and the scientific director of ...

Institutions‎: ‎MIT

Fields‎: ‎Cosmology‎, ‎physics

 

… το ατόφιο ατσάλι είναι ως επί το πλείστον κενός  χώρος( ο πυρήνας που συνιστά το 99.5% της μάζας του καταλαμβάνει μόνον το0.0000000000001 το όγκου του), μας  δίνει την αίσθηση του στερεού σώματος, επειδή οι ηλεκτρομαγνητικές  δυνάμεις που συγκροτούν τους πυρήνες στις θέσεις τους είναι πολύ ισχυρές, . …τα υποατομικά σωματίδια μπορούν.. να βρίσκονται ταυτοχρόνως σε διαφορετικές θέσεις.16…—οι απόψεις ..κορυφαίων επιστημόνων διίστανται,άλλοι υποστηρίζουν ότι πράγματιι συμβαίνει αυτό,και η πραγματικότητα χωρίζεται σε δύο παράλληλα σύμπαντα με διαφορετικές ιστορίες,ενώ άλλοι θεωρούν ότι η εξίσωση του Σρέντιγκερ –ο υπέρτατος νόμος της κβαντικής κίνησης πρέπει να διορθωθεί .17…Η παράλογη αποτελεσματικότητα των μαθηματικών στις φυσικές επιστήμες είναι ένα μυστήριο(Eugene Wigner)..21…Ο Πλάτων είχε δίκαιο..η σύγχρονη φύση της πραγματικότητας δεν είναι αυτή που φαίνεται  23… 

 

Μαθηματικά, μαθηματικά παντού!

Τα πολυσύμπαντα, οι παράλληλοι Κόσμοι, η ζωή, η εξωτερική και η εσωτερική πραγματικότητα, η αρχή και το μοιραίο τέλος του Σύμπαντος, η Μεγάλη Έκρηξη και οι Φυσαλίδες Θανάτου, η αυτεπίγνωση και τα συναισθήματά μας... τα πάντα είναι μαθηματικές δομές που περιγράφονται από μαθηματικές εξισώσεις.

Το Σύμπαν μας είναι μαθηματικά - τίποτε άλλο!

-------------------------------------------------------------------- Lawrence M.Krauss « Η πιο μεγαλειώδης ιστορία που ειπώθηκε ποτέ…μέχρι σήμερα Τραυλός» 2018(..The Greatest Story ever told-So far- 2017)

 

Αυτό που είναι πιο δύσκολο να δείς είναι αυτό που πραγματικά υπάρχει John Alec Maker 11Ως οδηγός για την κατανόηση του κόσμου  η Βίβλος είναι θλιβερά αντιφατική και απηρχαιωμένη…μεγάλα τμήματά της ελάχιστα απέχουν από την χυδαιολογία 12—κοσμική αλαζονεία ,,κρύβεται στην καρδιά του ισχυρισμού,ότι το Σύμπαν δημιουργήθηκε μόνον και μόνο  για να υπάρξουμε εμείς…η κβαντική μηχανική  στην καλύτερη περίπτωση αντίκειται στην διαίσθηση  και στην χειρότερη  δυσκολεύουν σε αφάνταστο βαθμό την κατανόησή μας,13..Η ύπαρξή μας  δεν είχε προκαθορισθεί,αλλά δείχνει να οφείλεται σε ‘ένα περίεργο ατύχημα ,,ο κόσμος στον οποίο ζούμε  δεν κρύβει κάποιο προφανές σχέδιο 15 Απ.ό,τι φαίνεται βαθιά στον εγκέφαλό μας είναι εγγεγραμμένη μια ανάγκη   για ένα αφήγημα που υπερβαίνει την ύπαρξή μας 16 … Είναι αδύνατο να   κατανοήσουμε αυτόν τον  κρυμμένο κόσμο με διαισθητικές αντιλήψεις που θα βασίζονται αποκλειστικά στις ‘άμεσες  αισθητηριακές εμπειρίες 17…δεν αποκλείεται αυτός ο σκοτεινός χώρος της μαύρης τρύπας, να κρύβει μια πύλη προς ένα άλλο σύμπαν αποσυνδεδεμένο από το δικό μας 23. .Ωποτε οι επιστημονικοί  ισχυρισμοί προβάλλουν ως αναμφισβήτη τοι  υπονομεύουν ουσιαστικά την επιστήμη 28,,Η Θρησκεία ..στο δυτικό κόσμο μπορεί να θεωρηθεί μητέρα των δυτικών επιστημών 37…Τα κινούμενα φορτία δημιουργούν μαγνητικό πεδίο,αλλά ένα μαγνητικό πεδίο δεν μπορεί να δημιουργήσει ηλεκτρικό πεδίο  χωρίς να κινείται ,αρκεί απλώς να μεταβάλλεται 55…Το φώς είναι ηλεκτρομαγνητικό κύμα 62…Αδύνατο να επαληθεύσουμε πειραματικά μια κατάσταση απόλυτης ηρεμίας …Αν τα παράθυρα του αεροπλάνου είναι κλειστά  τότε δεν μπορούμε με πείραμα που θα εκτελέσουμε μέσα στο αεροπλάνο,να συμπεράνουμε αν κινείται ή όχι 65,.Η διαστολή του χρόνου είναι πραγματική …χωρίς αυτή δεν θα είχαμε ανιχνεύσει τα μιόνια στη Γή  Το μιόνιο κινείται σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός και διανύει περίπου 300 μέτρα πριν διασπασθεί.Αλλά αυτά που κατακλύζουν την Γή, διανύουν περίπου  20 χιλιόμετρα   από την ανώτερη ατμόσφαιρα όπου παράγονται  μέχρι τους μετρητές Γκάιγκερ στη Γή.Αυτό χάρις στα «εσωτερικά ρολόγια» των μιονίων, που χτυπούν βραδύτερα το ρολόγια μας στη Γή, 10 έως 100 φορές βραδύτερα απ΄όσο αν θα χτυπούσαν αν παράγονταν από την  ηρεμία σ’ένα εργαστήριο στη Γή 84 …Η θεωρία  της σχετικότητας είναι θεωρία των απολύτων.Οι μετρήσεις του χώρου και του χρόνου μπορεί να είναι υποκειμενικές,αλλά οι μετρήσεις του χωροχρόνου είναι καθολικές και από λυτες 92.. Στις πολύ μικρές κλίμακες  δεν μπορούμε  να κατανοήσουμε την φύση  διαισθητικά να έχουμε μια φυσική εικόνα 95 Στο πείραμα του Thomas Young όταν στέλνουμε στην οθόνη  ένα ηλεκτρόνιο κάθε φορά, έχουμε πάλι συμβολή,ωσάν το ηλεκτρόνιο  να συμβάλ λει  με τον εαυτό του,ωσάν το ηλεκτρόνιο  να ακολουθεί διαφορετικές διαδρομές ταυτοχρόνως ορισμένες από τις οποίες περνούν μέσα από μια σχισμό και ορισμένες από την άλλη.,,δεν μπορεί κανείς δηλαδή να υποστηρίξει  ότι, το ηλεκτρόνιο διέρχεται από τη  μία σχισμή ή από την άλλη, Αντιθέτως δεν περνάει από καμία και την ίδια στιγμή διέρχεται και από τις δύο.101..  Το φως συμπεριφέρεται και ως κύμα και ως σωματίδιο,ανάλογα με τις συνθήκες που επιλέγει κανείς για να το μετρήσει 103.. Ο Einstein ήταν ο πρώτος που εχρησιμοποίησε πιθανοκρατικά επιχειρήματα για να περιγράψει την φύση της ύλης.. 107.Ο ίδιος υπεστήριξε ότι, στην κβαντική μηχανική,η έννοια της αιτιότητας καταρρέει άρα κατά τόν ιδιο ο  Θεός παίζει ζάρια … Το Σύμπαν δεν χρειάζεται κανένα αίτιο για να υπάρχει,αλλά απλώς άρχισε να υπάρχει από το τίποτε.Το φώς που χρησιμοποιείτε για να διαβάσετε: ηλεκτρόνια σε θερμά άτομα, φωτόνια-φωτόνια που δεν υπήρχαν  πριν εκπεμφθούν  εκπέμπονται αυθορμήτως και χωρίς κανένα αίτιο,..Γιατί να ζητούμε λοιπόν αίτιο για το Σύμπαν;108 Το φώς δεν διαδίδεται πάντοτε ευθύγραμμα 126.Στην κβαντική μηχανική οι ακτίνες φωτός και τα ηλεκτρόνια  δεν συμπεριφέρονται σαν να ακολουθούν  μια μόνο  τροχιά, από ένα σημείο στο άλλο –ακολουθούν ταυτοχρόνως όλες τις δυνατές διαδρομές.Καθε τροχιά έχει συγκεκριμένη πιθανότητα να μετρηθεί,και η κλασσική τροχιά του ελάχιστου χρόνου παρουσιάζει την μεγαλύτερη πιθανότητα από τις άλλες.127 Ένα ηλεκτρόνιο ακολουθεί  κάθε δυνατή τροχιά μεταξύ δύο σημείων εφόσον δεν το παρατηρώ .Οταν το παρατηρήσω για μικρό διάστημα  δεν αποκλείεται να παρατηρήσω μια αλλόκοτη συμπεριφορά μη κλασσι κή.128…Δυνατή η αυθόρμητη συμπεριφορά  ζευγών σωματιδίου-αντισωματιδίου,από τον κενό χώρο αρκεί να εξαυλώνονται τόσο γρήγορα ώστε η σύντομη ύπαρξή της να μην μπορεί να μετρηθεί 130..Καθε δευτερόλεπτο πάνω από 400 χιλιάδες  δισεκατομμύρια  νετρίνα  διαπερνούν το σώμα μας….Χωρίς την ασθενή αλληλεπίδραση (των νετρίνων)δεν θα παράγονταν ο Ηλιος  171..Κατοπτρική και αρνητική ομοτιμία 195.. Τα πρωτόνια πρέπει να έχουν έναν απίστευτο μεγάλο χρόνο ζωής  …στο σώμα μας υπάρχουν πολύ περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο δισεκατομμύρια πρωτόνια  342…Το Χιγκς υπάρχει όπως προφανώς και ένα  βαθμωτό πεδίο υποβάθρου,που απλώνεται σε όλο τον χώρο του Σύμπαντος,προσδίδοντας μάζα στα σωματίδια και παράγοντας τα χαρακτηριστικά του Σύμπαντος που παρατηρούμε. 364.. 

-                               

-------------------------------------------------------------------

.. «  Είναι ο Θεός Γεωμέτρης, Η τρομερή συμμετρία.Ιs God a Geometer?(Fearfull Symmetry) Τραυλός 2005

 

Από την Εισαγωγή, Ο στόχος του συγγραφέα  βρίσκεται στην κατανόηση  και την  αποκρυπτογράφηση  των μυστικών της τρομερής συμμετρίας και των γεωμετρικών δομών του κόσμου…ως δημιούργημα ενός Θεού μαθηματικού …..Είναι περιπτώσεις που η συμμετρία ενός φαινομένου σπάζει (σπάσιμο της συμμετρίας  είναι ότι,η συμμετρία  μπορεί να χαθεί κάπου ανάμεσα στην αιτία και το αποτέλεσμα )…είναι ο μηχανισμός που μπορεί να εξηγήσει πολλές περιπτώσεις σχηματισμού  μορφωμάτων (pattern  formation)  στον σχηματισμό των οποίων παίζει το σπάσιμο αυτό σπουδαίο ρόλο ,από την   μηχανική ως τη ζωολογία,…το Χάος κινείται σ’ ένα φιλοσοφικό παράδοξο,πώς είναι δυνατόν τα ντερτερμινιστικά μοντέλα  να παράγουν τυχαία συμπεριφορά..το Χάος αποδεικνύει πώς οι ντετερμινιστικές αιτίες, μπορούν έχουν τυχαία αποτελέσματα, …συμμετρικές αιτίες μπορεί να έχουν μη συμμετρικά αποτελέσματα  )(o Paul Dirac  είπε « Θα μπορούσαμε να περιγράψουμε την κατάσταση λέγοντας, ότι, ο Θεός είναι υψηλού επιπέδου μαθηματικός που χρησιμοποίησε πάρα πολύ προχωρημένα μαθηματικά για την κατασκευή τού σύμπαντος—Ενας φυσικός νόμος πρέπει να έχει μαθηματικό κάλλος,)Τα πρότυπα της φύσης είναι μαθηματικά. Ο Πλάτων έθεσε την μαθηματική κανονικότητα ως θεμελιώδη λίθο της φιλοσοφίας του  και θεώρησε την πραγματικότητα ως  μιαν ατελή εικόνα ενός ιδανικού κόσμου αποτελούμενου από τέλειες μορφές,..μόνον σπάνια χάνεται όλη η συμμετρία,..το στέμμα της σταγόνας…ο Τομσον   διετύπωσε την ιδέα ότι υπάρχουν μαθηματικά χαρακτηριστικά στις  βιολογικές μορφές… 29…….διαφορετικά  πιθανά αποτελέσματα  μπορεί να προκύψουν από ένα μοναδικό αίτιο37..Αν μια συμμετρική κατάσταση γίνει ασταθής το αποτέλεσμα θα είναι κάτι άλλο—κι αυτό το κάτι άλλο δεν είναι απαραίτητα εξίσου συμμετρικό….Η φύση δεν είναι ποτέ τέλεια συμμετρική…Από μαθηματική άποψη, ….  ….μια  συμμετρική κατάσταση είναι ασταθής 41…η μητέρα φύση φορτίζει την τυχαιότητα,…φύση και μαθηματικά δεν είναι το ίδιο πράγμα……οι νόμοι που εφαρμόζονται στα συμμετρικά συστήματα ,μπορούν μερικές φορές να  προβλέψουν όχι απλά ένα μοναδικό φαινόμενο αλλά  ολόκληρο σύνολο από συμμετρικά σχετιζόμενα φαινόμενα 41…. Η πλήρως συμμετρική κατάσταση είναι ασταθής….όταν σπάει η συμμετρία ένα πολύ μικρό μέρος της  τείνει να συγκρατηθεί 48…η απλούστερη γεωμετρική μορφή με περιστροφική συμμετρία είναι ο κύκλος..η λίμνη έχει τη συμμετρία ενός επιπέδου άπειρης έκτασης.Η πέτρα που πέφτει σε μια λίμνη,καταστρέφει τη συμμετρία σ’ ένα σημείο 53…οι αρχές διατήρησης όπως της ενέργειας ή της ορμής εκφράζουν μια συμμετρία την οποία (πιστεύουμε ) κατέχει ολόκληρο το συνεχές του χωρόχρονου:οι νόμοι της φυσικής είναι οι ίδιοι παντού,55…ο Hilbert υπεστήριζε πάντοτε ότι, : έχουμε καταλάβει κάτι πραγματικά…μόνο αν μπορούμε να το εξηγήσουμε στον πρώτο άνθρωπο που θα συναντήσουμε στο δρόμο.Αυτό είναι ίσως λίγο υπερβολικό 56..0ι Ελληνες έκαναν τις πρώτες σοβαρές ανακαλύψεις σχετικά με τη συμμετρία,(Χαρακτηριστικό ήταν η απόδειξη  της ύπαρξης ακριβώς πέντε κανονικών γεωμετρικών στερεών.57…Για τους μαθηματικούς  η συμμετρία δεν είναι κάτι τα αόριστο. Είναι  ένας μικρός μετασχηματι σμός: η συμμετρία ενός αντικειμένου,είναι ένας μετασχηματισμός ,που αφήνει το αντικείμενο φαινομενι κώς αμετάβλητο 57….τα αντικείμενα δεν έχουν απλώς συμμετρία αλλά συμμετρίες 61…Σ’ένα οποιοδήποτε αντικείμενο ο μετασχηματισμός αντιστοιχεί σ’ ένα δεύτερο αντικείμενο 63….οι συμμετρίες μάλλον δεν  χάνονται αλλά διαμοιράζονται 98….Η πιο ενδιαφέρου σα ιδέα του Αριστοτέλη ήταν ότι, η συνοχή των μετάλλων ελέγχεται από κάποια εσωτερική δύναμη 121….στο σύμπαν συναντάμε πολλά παραδείγματα μορφωμάτων που προκαλούνται από το σπάσιμο της συμμετρίας.Αυτή η ενοποιητική αρχή λειτουργεί σε παγκόσμια κλίμακα.184…Η πιο θεαματική από όλες τις σπασμένες συμμετρίες  είναι το ίδιο μας το Σύμπαν .Σ΄ένα συμμετρικό σύμπαν θα έπρεπε να υπάρχει  η ίδια πυκνότητα γαλαξιών σε κάθε περιοχή του….πλήθος τεράστιων κενών μέσα στο σύμπαν 207..Μέχρι σήμερα δεν έχουν κατανοηθεί τα αίτια της ανομοιομορφίας. Εξομοιώσεις μέσω υπολογιστών  υποδεικνύουν ότι, υπεύθυνες είναι οι βαρυτικές αστάθειες..που προκαλούν το σπάσιμο της συμμετρίας..Η βασική ιδέα είναι ότι, μετά αυτό διαταράχτηκε από τυχαίες διακυμάνσεις πιθανώς κβαντομηχανικής προέλευσης και στη συνέχεια η βαρύτητα  ενίσχυσε αυτές τις διαταραχές….το αδύνα το σημείο της θεωρίας αυτής είναι ότι η παρατηρούμενη κατανομή της ύλης στο σύμπαν είναι υπερβολικώς μικρή για να παράγει αρκετά ισχυρές αστάθειες…Η θεωρία όμως διασώζεται με τη βοήθεια της ψυχρής σκοτεινής ύλης, που υποστηρίζει ότι, η επί πλέον μάζα της σκοτεινής ψυχρής ύλης ενδυναμώνει τις βαρυτικές αστάθειες 209…οι συμμετρικές αστάθειες αφθονούν στον κόσμο των εμβίων όντων 211…….δεν μπορούμε να καταλάβουμε γιατί πρέπει να εμφανίζεται συμμετρία  στα ζωντανά πλάσματα 221…  Το μεγαλύτερο μυστήριο  της βιολογίας,είναι πώς τρέχει το πρόγραμμα  του DΝΑ…οι εντoλές του DΝΑ… δεν καθορίζουν την διαδικασία με απόλυτη λεπτομέρεια…η ανάπτυξη δεν είναι μόνο υπόθεση αποστολής μηνυμάτων από το DΝΑ…  από τον γονέα στον απόγονο,…το ευρύτερο πλαίσιο της ανάπτυξης  που καθορίζει την ανάπτυξη  είναι οι νόμοι της φυσικής  και της χημείας,223…Δεν είναι ξεκάθαρο αν η φύση εκμεταλλεύεται την συμμετρία…τα αθρόποδα  είναι ενσάρκωση της συμμετρίας  και θεωρείται ότι για μια πολύ μακρά περίοδο της εξέλιξης  ήταν  τα πιο επιτυχημένα πλάσματα. 227…Πολλά μορφώματα έχουν σχηματιστεί  μετά από σπάσιμο συμμετρίας …303 …η δομή αποκτάται καθώς χάνεται η συμμετρία..όσο ένα σύστημα καταπονείται τόσο οι παρατηρούμενες καταστάσεις χάνουν συμμετρία και αποκτούν πολύ πλοκότητα χωρική και χρονική αυτό υποστηρίζονταν μέχρι σήμερα,…αλλά το πείραμα  Couette-Taylor,  δεν έχει τελειώσει!Καθώς το σύστημα καταπονείται ακόμη περισσότερο εμφανίζεται μια κατάσταση με περισσό τερη συμμετρία και περισσότερη δομη.304…οι συμμετρίες ή τα μορφώματα μπορούν να συνυπάρξουν με το χάος ή την αταξία 305….Φαίνεται ότι στην φύση αρέσουν τα επαναλαμβανόμενα σχέδια…319…..η παρέμβαση του χάους και της συμμετρίας,κατά μέσο όρο οδηγεί στη δημιουργία συμμετρίας ως φυσικό φαινόμενο και όχι  στο στήσιμό της 327…. Πώς προκύπτει αυτή η συμμετρία;Η συνηθισμένη υποκείμενη αιτία,φαίνεται να είναι(το ίδιο το γεγονός αποτελεί ένα ακόμη βαθύτερο μυστήριο)΄ότι το σύμπαν είναι «μαζικά»παρσκευασμένο,-αποτελείται  από μια κοσμική γραμμή παραγωγής,… Είναι λογικό να υποθέσουμε  ότι η πραγματική συμμετρία που παρατηρούμε στη φύση, είναι μιά «διασπασμένη» εκδοχή   αυτής της  «δυναμι κής» συμμετρίας που υπάρχει στα μαθηματικά. Πλήθη πανομοιότυπων μερών που βγαίνουν … 339…Η συμμετρία διαποτίζει το σύμπαν σε αξιοθαύμαστη έκταση ….Αν οι σημερινές θεωρίες της πιο προωθημένης φυσικής είναι σωστές το σπάσιμο της συμμετρίας κρύβεται πίσω από τα θεμελιώδη φαινόμενα μικρής κλίμακας 341….. μέχρι σήμερα δεν βρέθηκε πειστική θεωρία κβαντικής βαρύτητας 342… η τεράστια ανομοιότητα που υπάρχει σήμερα ανάμεσα στις τέσσερες δυνάμεις και κατά συνέπεια ανάμεσα στα χαρακτηριστικά του σωματίδια,είναι σημαντικό εμπόδιο για κάθε θεωρία που βασίζεται στη συμμετρία διότι η συμμετρία συνεπάγεται δυνατότητα εναλλαγής Μόνη διέξοδος  φαίνεται το ότι, αν οι αλληλοεπιδράσεις πραγματοποιηθούν σε ακόμη υψηλότερες ενέργειες,τότε οι εντάσεις και τα πεδία των δυνάμεων αλλάζουν. τέτοιες ενέργειες όμως μέχρι σήμερα δεν έχουν επιτευχθεί.345…όλες οι μεταβαλλόμενες θεωρίες έχουν κοινό μήνυμα πως η δομή των θεμελιωδών σωματιδίων και η βάση ολόκληρου του κόσμου μας ελέγχεται από το σπάσιμο της συμμετρίας.346….Η συμμετρία είναι λειτουργικά απαραίτητη στους ανθρώπους. 31….το νοητικό μας    κύκλωμα έχει ενσωματωμένες παραμορ φώσεις της αντίληψης  ..Ο κόσμος που βλέπουμε δεν είναι απαραίτητα ο κόσμος με την πραγματική του μορφή.350… Δεν υπάρχει καθολική απάντηση εάν οι συμμετρίες  αποτελούν εσωτερικά μορφώματα της φύσης ή επινοήματα της ανθρώπινης αντίληψης..ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι σκέφτονται σχετικά με το σύμπαν ,αποτελεί επινόηση ή επιλογή μορφωμάτων .. Δεν μπορούμε να πούμε  ποιοι νόμοι είναι πραγματικοί και ποιοί όχι 352….Ειτε οι συμμετρίες είναι ανθρώπινες επινοήσεις ή όχι,έχουν μαθηματικά χαρακτηριστικά,που το ανθρώπινο μυαλό μπορεί να εκμεταλλευθεί αποτελεσματικώς 354…..Ο Γεωμέτρης Θεός είναι πανθειστικός και υιοθετεί οποιοδήποτε κλάδο γεωμετρίας αρμόζει στις περιστάσεις.Χρησιμοποιεί ..Ευκλείδεια γεωμετρία (για την  συμμετρία στη σωματική μας μορφή),συμβατική( για να απεικονίσει τα οπτικά ερεθίσματα στον εγκέφαλό μας)διαφορική(για να τεντώσει τις μυικές ίνες μέσω της καρδιάς μας),του Reimann(για μα καμπυλώσει το Σύμπαν και να δημιουργήσει τη βαρύτητα) την συμπλεκτική (για να υπάρξει το φώς)…Η μπορεί να μην είναι έτσι.Ολα αυτά είναι ανθρώπινες επινοήσεις,πράγματα που εμείς έχουμε εφεύρει,… ΙΣΩΣ τα  μαθηματικά  είναι αποτελεσματικά  στο να περιγράφουν το σύμπαν επειδή ακριβώς τα πήραμε απ αυτό. Αλλά αυτό δεν εξηγεί  τον περίεργο τρόπο με το οποίο τα μαθηματικά φαίνεται να ενισχύουν τις αντιλήψεις μας.362-363.

 

-------------------------------------------------------------------Βασίλης Κ    

Dean Radin «The   Conscious Universe» HarperOne 1997 

Meta-analysis-the analysis of analysis…it allows us to  ask even higher-level ….. questions  ..to develop higher  confidence  about performance in general without getting bogged  down n the specifics of individuals..The more data,the more  confidence 49…. While the idea that the mind can affect the physical  body is becoming more acceptable it is also true that the mechanisms underlying this link  are still a complete mystery 161……………direct mensal healing162…experiments provide ..strong support for the idea that people  can unconsciously  respond to  distant mental influences166…The implications for distant healing are  clear169…The experiments  suggest that groups of  people   from a dozen to a small workshop  to billions watching a television broadcast may affect the  physical world in  unexpected ways171….The idea of field consciousness  suggests  a continuum of non local intelligence ,permeating space and time…Stressed individuals create an atmosphere of stress  in collective  consciousness  that reciprocally  affects the thinking and  actions of every individual in that system 173… .Inanimate objects like rocks  will respond to order  induced by  consciousness  as well as animate ones (like people or tossed dice) 175…. Nelson’s analysis revealed that on average ,over thirty years  there was indeed less rain  before and after graduation days than a few days before and after graduation188….The common link between mind and matter   as observed in these experiments is order  ( in mind  to focused attention  in matter  to decreases in randomness)188…..The idea of the world as an organism---the Gaia hypothesis ..perhaps the individuals of earth are participating in the dance of Gaia…Experiments psi and the moon199…. Daily fluctuations in casino and lottery payouts are not due to pure chance,,,,field…. consciousness  208….Today thousands of nurses   use a form of mental healing called therapeutic touch…intuitive diagnosis211…Military and intelligence applications 21

Καραποστόλης Μούσες εναντίον Σειρήνων

(Ο γόνιμος άνθρωπος σ ‘έναν άγονο κόσμο)

-  -Πατάκη 2018

 

Κάποιες στιγμές….Αναγνωρίζεις …τον πόθο να δώσεις σε κάτι πνοή,-δεν ξέρεις σε τι-που θάθελες να πιστεύεις ότι, σ΄έχει ανάγκη και περιμένει να λάβει την δική αναντικατάστατη θέρμη.13…..Για να φύγει κανείς από το αδιέξοδο(μάταιο να εξεγερθεί,ταπεινωτικό να συναινέσει )  χρειάζεται τύχη και προσπάθεια; 14……….Αν ήρθαμε στη ζωή,για να ζήσουμε με οποιονδήποτε  τρόπο,τότε δεν εξηγείται ότι τόσο συχνά τυραννιόμαστε από την αμφιβολία σχετικά με το ποιοι είμαστε και ποιοι θα μπορούσαμε να είμαστε. 35…..Οταν ανιχνεύει κανείς εκείνο που δεν έχει ψεγάδι,φαίνεται σαν  να θωρακίζεται απέναντι στη φθορά 47….Δεν απαιτώ από τον καθένα να γίνει αγέρω χος καπετάνιος.Ανάμεσα όμως στο να κουμαντάρεις όπως μπορείς το σκάφος σου  και στο να δέχεσαι να γίνεις άθυρμα  των ρευμάτων  υπάρχει απόσταση Εκεί στο ενδιάμεσο μπορεί κανείς να σκεφθεί, και να βασισθεί στο γεγονός,ότι ,οι απώλειες που ενσκήπτουν  δεν είναι συνήθως χωρίς κάποια αντιστάθμιση….  Κανένα κουσούρι δεν είναι απόλυτα αρνητικό. 57.. Η ποικιλομορφία του κόσμου,…εγγράφεται και στο εσωτερικό του ατομικού οργανισμού 60….Οι μετριόφρονες αντέχουν περισσότερο στις  συμφορές από τους επηρμένους.80..  όσα συμβαίνουν δεν είναι και τόσο σκόρπια και ασύνδετα μεταξύ τους,όσο δείχνουν από πρώτη ματιά 86…Βίος ανεξέταστος ου βιωτός ανθρώπω ..δεν είναι ζωή για ανθρώπους  αυτή που δεν συνοδεύεται από διάθεση  για έρευνα 87…το πιο  αρρωστημένο πράγμα είναι να θεωρείς φυσικό να έχεις  έσοδα από δουλειές που δεν έκανες. 97…Σε ορισμένες στιγμές  η συνένωση των ανθρώπων και ακόμη περισσότερο η συσπείρωση του έχει μεγαλύτερη σημασία από την επιτυχία της πράξης τους   107…….Οποτε δρώ λοιπόν είναι  για να προκαλέσω  αναταράξεις  στην εσώτερη διάταξη των στοιχείων του κόσμου 111……….Το κακό χρειαζόταν για να δείξει το καλό, την πυγμή του.115………Ηταν σαν να όφειλαν να γίνουν όλα σύμφωνα με ορισμένες προδιαγραφές επειδή το Σύμπαν το  θέλησε κι εγώ το θέλησα ,επειδή το Σύμπαν  κι εγώ συμπέσαμε. 119………….Αρχίζοντας  κανείς κάτι καινούργιο  τονώνεται από το αίσθημα ότι κυριαρχεί για ένα διάστημα πάνω στις πιθανότητες………….Ετσι οι   «δοκιμαστές»,γίνονται συνεχιστές της ζωής,ανεξάρτητα του τι πετυχαίνουν με τις επιδιώξεις τους.122………Το μερίδιό μας είναι να πράξουμε ό,τι μπορούμε  βασιζόμενοι πού ; ………..Τελικά στην επιθυμία μας ..οι πράξεις μας  να βρούν μιά αμοιβαιότητα ανάμεσα σε μας και το άγνωστο.140……οι μυστικοπαθείς Ασιάτες έχουν καταλήξει στο  ότι, η λογική είναι καταδικασμένη  να παραπαίει μές στην μερικότητα 152……………..η γλώσσα και μαζύ της η σκέψη αδυνατούν να κλείσουν μέσα στα σύμβολα και τους ορισμούς τους, την απώτερη πραγματικότητα 153………..οι οπαδοί του Ζεν  μέσα από την αυτοπειθάρχηση  και τον σιωπηλό εξτρεμισμό της άσκησης αναμένουν να ξετιναχθεί το ¨Αυτό» 154….το θέμα είναι κατά πόσον το αυθόρμητο μπορεί να υπερακοντίσει το συνειδητό εγώ 155…………..Για μένα το «Αυτό» είναι μια ανώνυμη οντότητα υπαρκτή μέν αλλά ακατάληπτη  157.Απέναντι στην διάσπαση που επικρατεί,στον χείμαρρο των εντυπώσεων, δεν υπάρχει άλλη άμυνα  από το να ιεραρχείς τα  παρατηρούμενα 171…………….Η ενότητα θα ήταν…η εκλεκτότερη τροφή.Είναι η μόνη ιδεα που μας δίνει ασφάλεια και τατόχρονα μας σπιρουνίζει.172……..Το ενιαίο είναι μια Ηπειρος που μας περιμένει  173………Όχι αναχώρηση από τα εγκόσμια..επανατο ποθέτηση μέσα στο Σύμπαν…Κάποιοι περιμένουν το γρήγορο κέρδος και παζαρεύουν την ζωή τους γι΄αυτό.Γύρισε την πλάτη στην θανάσιμη αυτή αγοραπωλησία. 178………Η εργασία είναι το κατεξοχήν πεδίο όπου η πράξη θέτει  το δυσκολώτερο στοίχημα: Να ανυψωθεί πάνω από την ύλη περνώντας μέσα από την ύλη. Συμμετοχή  είναι να παίρνεις μέρος σ αυτόν τον αγώνα  που δίνει το ανθρώπινο γένος  για να κρατήσει το ποιόν του που είναι το πνεύμα του.211…..πρέπει να ξανατεθεί το ζήτημα της χαράς μέσα στον κόπο,212……Για την σχέση  στις εργασιακές σχέσεις, πρέπει να υπάρχει ένα σχέδιο κοινής επιχείρησης..ο κίνδυνος που απειλεί περισσότερο σήμερα την ανθρωπότητα  είναι ότι η τύχη της  στην καλύτερη περίπτωση  είναι αντικείμενο βραδυκίνητων συζητήσεων παρά δράσης. 215……Η ομορφιά,η τάξη, η αρμονία θα έλθουν όταν ο άνθρωπος μάθει να διευθύνει το βόδι προτού θελήσει να καβαλήσει το άλογο 216..χωρίς φροντίδες δεν υπάρχει αγάπη      ….για την ψυχή η υγεία της εξαρτάται  από την τακτική τροφοδοσία της με υπηρεσίες καλής θελήσεως 219…Η ακινησία γύρω μου ευνοούσε την επέκταση μέσα μου 221………. Αντιλαμβανόμουνα πώς εδώ, το μυαλό θα συνέχιζε να δουλεύει με έναν άλλο τρόπο…Ναι για εργασία επρόκειτο ας μην ξενίζει αυτό….Οποιοι ανοίγονται στον κόσμο πρέπει να έχουν μια διάνοια ικανή να διαστέλλεται…να μπορεί να συλλαμβάνει τις καθολικές έννοιες.222…Διατήρησε μέσα σου την ιδέα,ότι ο νούς σου δεν είναι μόνον να δέχεται εντυπώσεις αλλά (και) να επενεργεί στα συμβαίνοντα….εφόσον επισκοπείς το έργο σου με διάθεση να κατανοήσεις τι έφταιξε και υστέρησες από το  επιθυμητό κατά κάποιο τρόπο αντισταθμίζεις τις απώλειες. 224………………Μείνε ενεργός ακόμη και αν το κορμί σου απαιτεί την αδράνεια 226…παρατηρώντας …,θα πλησίαζα την έννοια της συνοχής 229…..Γιατί αναπτύχθηκε τόσο ο εγκέφαλος ; Για να έχει την δυνατότητα να παραδεχθεί την αφλογιστία του ; 230……….Όταν μπήκα σένα ξωκκλήσι ένοιωσα ορισμένες δονήσεις…μια διήθηση που άρχισε,να μειώνει το βάρος του κορμιού μου.. είδα μια επιγραφή 231 .. Δεν μιλούσαν για νίκες και ήττες,.Εκθείαζαν μόνο την συμμετοχή 232…Ατελείς και όμως ενεργοί.Πόσο δύσκολο είναι δέχεσαι τις ελλείψεις σου και την ίδια στιγμή να κραδαίνεις το ακόν τιο,233..Η τύχη ή ο Θεός θα χαμογελάσουν μόνον αν αναλάβει κανείς τον κίνδυνο να μπεί στο σκοτάδι 234….μου φάνηκε τόσο δύσκολο  να αποδεχθώ ην άποψη ότι το Σύμπαν είναι παγίως ασυγκίνητο με όσα συμβαίνουν στον άνθρωπο…Μερικές φορές διαισθάνθηκα πως οι κινήσεις μου,είχαν κάποιο αντίκτυπο στην ασάλευτη μάζα…..Αν δεχθείς ότι. το φυτό έχει την δυνατότητα να ανταποδώσει την θωπεία σου,τότι γιατί όχι ,μ΄έναν άλλο τρόπο και το Σύμπαν ολόκληρο; 236…Απομένει η προσδοκία ότι, ανάμεσα στα αστέρια περιπλανιέται ένα όν  αθέατο,ανεπίδεκτο προσδιορισμού,μια βούληση του Παντός που διεγείρει ο άνθρωπος με τα εγχειρήματά του.237…..Ο Πλάτων είχει δείξει το σύνορο.Από οίκτο είπε οι Θεοί αποφάσισαν να παραχωρήσουν στους θνητούς την ευκαιρία να αισθανθούν για λίγο κι εκείνοι Ολύμπιοι.239 ΄…… …είμαστε εξαρχής ραγισμένοι ,μια μαύρη χαρακιά μας σημαδεύει βαθειά. 242….Είμαστε μακρυά από του Είναι  και πάντα μέσα στα ευμετάβλητα ολοκληρωτικά όμως;….ένα μέρος της ύπαρξής θα μείνει αδιάφθορο μ΄ έναν κάποιο τρόπο,ποιόν άραγε;…Αν υπήρχε  κάτι που ως τότε με κινούσε, θα ήθελα να πιστέψω ότι. θα εξακολουθούσε να με κινεί ακόμη κα μετά την τελευταία μου πνοή,εφόσον θα το είχα ζητήσει επίμονα και ολοκληρωτικά…..Ενας νόμος μου φαινόταν πώς ίσχυε :ότι για να μας πάει στην αντίπερα όχθη  η ψυχή, και να μην αφανισθούμε ολοσχερώς,χρειάζεται να υποβάλλεται το αίτημα αδιάκοπα΄-να λέει ήδη το ιστορικό του ο πόθος για τη διαιώνιση,για να μπορέσει να γίνει σεβαστός από το Σύμπαν…..μιάς αγωνίας που δεν φαινόταν να μπορεί να λυθεί,όσο επέμενα να πιέζω την διάνοιά μου για να βρεί διέξοδο.Ούτε την απώτατη αιτία για τοότι είχα έρθει στη ζωή,θα έβρισκε(η διάνοια)ούτε και το απώτατο νόημα του όλου….Τι να μου δώσει η διάνοια;Εχει κι αυτή τις εμμονές της244…..την γνώση του έσχατου δεν θα την αποκτούσα ποτέ.Υπομονή,εργασία και θάρρος,θα μου έδιναν στο τέλος την  δυνατότητα να  ήταν μια ενέργεια πηδαλιούχου245.Με μια ,διαύγεια,είδα την θέση μου..Ημουν ο παραλήπτης ενός έργου που είχε αρχίσει..σταματήσει..επανακινήσει αμέτρητες φορές …Ενας προσωρινός σταθμός ήταν τα χέρια μου.Επαφιόταν σε μένα να αποκαταστήσω το εύρημα..να φροντίσω να εκτεθεί να το δούν οι επισκέπτες, τα παιδιά μήπως κάτι τα ξυπνούσε  και τα κέντριζε, για να σπουδάσουν τους κανόνες …της ομορφιάς που ανοίγει τελικά τις θύρες τι αλήθειας. Ημουν μέρος ενός συνεχούς….Εάν..η επιθυμία να ζήσω και μετά τη ζωή μου δεν ήταν μόνον ένας φόβος ενώπιον του θανάτου, κι ήταν μια  ώθηση για αυτοεπέκταση ενός ανθρώπου, που ένοιωθε να συστέλλεται επώδυνα μέσα στα παρόντα,τότε  θα έπρεπε να επιτελέσω ό,τι αναμενόνταν από ένα συντελεστή της συνέχειας.Θα γινόμουν…ο κρίκος που  μου ζητούσαν να γίνω.Το ζητούσε ποιός;Επρεπε να υποθέσω-και να το πιστέψω πως το Σύμπαν δεν με αγνοούσε εντελώς ….Υπέρτατη προσδοκία:ότι εκεί επάνω  υπάρχει ένα είδος οικουμενικής ψυχής,που αναγνωρίζει τα σήματα που της στέλνουν οι μικρές…ψυχές των επίμονων ανθρώπων,που εργάζονται καθ ομοίωσιν με την υπερψυχή….για να μην πεθαίνω κάθε μέρα και από λίγο θα έπρεπε να διατηρώ την πείνα μου  για την αμβροσία και τό νέκταρ.250… Αν γινόταν να συμμετείχα στην αέναη κυκλοφορία και ανταλλαγή των κοσμικών στοιχείων……Πάρε μέρος στις διεργασίες που τελούνται εσαεί…Να λαμβάνω ήλιο και να αποδίδω έργο253…..Οι Σειρήνες επανέρχονται δεν καταποντίστηκαν για πάντα..το εφήμερο είναι το βασίλειό τους…Οι δελεασμοί δεν είναι οι ίδιοι σ΄όλες τις εποχές….Μου τόοδωσε να το καταλάβω η κοιλάδα,..Μέσα από από τους σβόλους από άργιλο και κοπριά ανέβαινε το θυμίαμα μιας ιερότητας..Οσοι ζούμε είμαστε για να ετοιμάζουμε την αυθυπέρβασή μας. 

 

(από την ιστοσελίδα μου)

ΤΟ ΤΥΧΑΙΟ-ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Αναφερόμενοι στην άποψη ότι, η ζωή εμφανίστηκε τυχαία στην Γή, με χημικές ενώσεις  μορίων διοξειδίου τού άνθρακα, μεθανίου,αμμωνίας και νερού, οι επιστήμονες σημείωσαν,ότι , για να σχηματιστούν τα αμινοξέα, απαιτούνταν ένας τεράστιος χρόνος,πράγμα που οδήγησε,τον Wickramsinghe,    στην σκέψη ότι,  οι οικοδομικοί λίθοι τής ζωής,ήρθαν στην Γή από τον Γαλαξία.(Ι.Ευαγγέλου,ό. π.σελ.100). 

Η τύχη δηλαδή δεν αρκεί να μάς δώσει την εξήγηση

- Ο Βρετανός αστρονόμο Hoyle αναφερόμενος στο πρόβλημα για την προέλευση της ζωής  είπε " Η πιθανότητα να συνεργάζονται, τυχαίες χημικές διαδικασίες, για να δημιουργήσουν την ζωή,ήταν τόσο μκρή,όσο η πιθανότητα να σαρώσει μιά θύελλα, μιά μάντρα με παληοσίδερα  και να συναρμολογήσει κατά τύχη ένα αεροπλάνο Τζάμπο."  Κατά τον ίδιο το να εμφανίστηκε η ζωή τυχαία, είναι τόσο τελείως μηδαμινή, ώστε καθιστά την άποψη τού τυχαίου παράλογη-Γράφει :« Στο σώμα  μας οι πρωτείνες αποικοδομούνται στα συστατικά τους μέρη ,τα αμινοξέα,τα οποία κατόπιν ανασυντίθενται σχηματίζοντας τις κατάλληλες για μας πρωτείνες…όλοι οι οργανισμοί  χρησιμοποιούν τα ίδια είκοσι είδη αμινοξέων αλλά τα διατάσσουν με διαφορετική σειρά,ανάλογα με τις δικές τους ανάγκες σε πρωτείνες.Πώς όμως γίνεται αυτό; πώς κατορθώνει κάθε ζώο να συνθέτει τις πρωτείνες,που χρειάζεται;» Και  δίνει την απάντηση ότι, αυτό επιτυγχάνεται χάρις σ‘ένα μηχανισμό ,σ΄ένα τεράστιο χημικό πρόγραμμα (που είναι γραμμένο στη γλώσσα τού DNA) . Ο ίδιος (ό.π..σελ.160 επ.) παρατηρεί ότι «,κατορθώσαμε να εξηγήσουμε τον τρόπο λειτουργίας  τού χημικού συστήματος, αντιγραφής,αλλά το ερώτημα παραμένει πώς τέθηκε σε λειτουργία  για πρώτη φορά,»…….και αντιμετωπίζοντας τον ισχυρισμό για το τυχαίο συνεχίζει «Ακόμη και  η  μικρότερη βιολογικά σημαντική πρωτε ίνη,αποτελείται από 100 περίπου αμινοξέα που συνδέονται μεταξύ τους όπως οι κρίκοι μιάς αλυσσίδας.Κάθε κρίκος  είναι ένα συγκεκριμένο αμινοξύ από τα 20 είδη των βιολογικών αμινοξέων.Με είκοσι πιθανότητες  για κάθε κρίκο της πρωτεινικής αλυσσίδας, των 100 αμινοοξέων,-κρίκων,θα μπορούσαν να σχηματισθούν 20 100  δι αφορετικές πρωτείνες που η κάθε μιά θα αποτελούνταν από μιά διαφορετική διάταξη εκατό αμινοξέων.Πώς λοιπόν επελέγη η συγκεκριμένη βιολογικά σημαντική διάταξη,μέσα από αυτόν τον τεράστιο αριθμό των δυνατών διατάξεων; Είναι αλήθεια πώς σε ένα κατάλληλο περιβάλλον  θα μπορούσε να επιχειρηθεί ο σχηματισμός  πολλών πρωτεινικών διατάξεων αλλά ποτέ  τόσων όπως οι 20100 .Το μόρια των αμινοξέων που υπάρχουν στην Γή δεν υπερβαίνουν συνολικώς  τα 10 44………….. αν κάθε αμινοοξύ χρειάζεται λίγα μόνον δευτερόλεπτα για να συνδεθεί  με ένα άλλο για τον σχηματισμό των κρίκων τής πρωτεινικής αλυσσίδας, ακόμη και σε 4 δισεκατομμύρια χρόνια  δεν θα είχαν  επιχειρηθεί περισσότεροι  από 1080 συνδυασμοί ,δηλαδή τρομακτικά λιγώτεροι  από τους 20  100 συνδυασμούς.Ακόμη και σε όλα τα 10 20 πλανητικά συστήματα  τού σύμπαντος  δεν θα είχαν επιχειρηθεί  περισσότεροι από 1080 συνδυασμοί,δηλαδή αρκετά λιγώτεροι  από τον αριθμό των δυνατών πρωτεινών………….μπορούμε να ισχυρισθούμε λοιπόν, ότι, οι περισσότεροι τρόποι συνδυασμών των αμινοξέων για την σύνθεση των πρωτεινών ουδέποτε επιχειρήθηκαν,ούτε για μια φορά  σε ολόκληρη την ιστορία τού γνωστού μας Σύμπαντος.Υστερα από την διαπίστωση αυτή,μπορούμε εύκολα να κάνουμε την ακόλουθη ερώτηση:Με ποιά κριτήρια επιλέγησαν ορισμένες διατάξεις αμινο ξέων  ενώ απορρίφθηκαν άλλες; Η απάντηση τού συγγραφέα  είναι ,ότι,αυτό οφείλεται στις συνθήκες τού περιβάλλοντος και τους φυσικούς νόμους,δεν νομίζω όμως ότι, διεκδικεί πληρότητα και ευκρίνεια η απάντηση αυτή.Γιατί το ερώτημα εξακολουθεί να παραμένει:Πώς δημιουργήθηκε ο «Κώδικας» που επέτρεψε την δημιουργία, την σύνθεση αυτή,την προτίμηση αυτή;Και πώς εξηγείται η συνέχεια; Πως δημιουργήθηκαν οι φυσικοί νόμοι;Δεν γνωρίζουμε τι συνέβη,αφότου σχηματίστηκε ο « ζωμός».

-Και οι  Jim Al-Khalili και   Johnjoe Mc Fadden λέγουν (ό.π. σελ.382) πως δεν μπορούμε να στηριχθούμε αποκλειστικώς στην τύχη  για να εξηγήσουμε την προέλευση τής ζωής.

Παραθέτουμε απόσπασμα από του βιβλίο τους:

 «Ας επιστρέψουμε στο πρόβλημα που αφορά την προέλευση της ζωής.Μολονότι ολόκληρο το ζωντανό κύτταρο είναι μια οντότητα που αυτο-αντιγράφεται, τα μεμονωμένα συστατικά  του δεν είναι. Όπως ακριβώς και μια γυναίκα είναι αυτο-αντιγραφέας ( με  λίγη «βοήθεια», βέβαια), χωρίς όμως να συμβαίνει το ίδιο  με την  καρδιά ή το συκώτι της. Αυτό δημιουργεί πρόβλημα όταν επιχειρούμε επιστροφή στο παρελθόν — από τη σημερινή πολύπλοκη κυτταρική ζωή προς τον πολύ απλούστερο, μη κυτταρικό πρόγονό της. Αν το θέσουμε αλλιώς, το ερώτημα διατυπώνεται ποιό ήρθε πρώτο: το γονιδίωμα στο DNA, το RNA, ή το ένζυμο ;Αν εμφανίστηκε πρώτο το DNA ή RNA, τότε τι τα δημιούργησε; Αν  εμφανίστηκε πρώτο το ένζυμο, τότε πώς κωδικεύτηκε;Μια πιθανή λύση έδωσε ο Αμερικανός βιοχημικός Τόμας Τσεχ, ο οποίος το 1982 ανεκάλυψε ότι, πέρα από την κωδικοποίηση γενετικής πληροφορίας, ορισμένα μόρια RNA λειτουργούσαν σαν ένζυμα και κατέλυαν αντιδράσεις (έργο για το οποίο μοιράστηκε - με τον Σίντνεϊ Άλτμαν το βραβείο Νόμπελ για την χημεία το 1989). Τα πρώτα παραδείγματα αυτών των ριβοζύμων όπως είναι γνωστά, βρέθηκαν στα γονίδια των μικροσκοπικών μονοκύτταρων οργανισμών Terralymena, ένα είδος πρωτόζωων που συναντάμε σε λίμνες γλυκού νερού. Έκτοτε, διαπιστώθηκε ότι, παίζουν ρόλο  σε κάθε ζωντανό κύτταρο. Σύντομα θεωρήθηκε πως η ανακάλυψή τους  πρόσφερε μια διέξοδο στο πρόβλημα της κότας και του αυγού, σχετικά με το αίνιγμα της ζωής. Η υπόθεση του κόσμου RNA όπως έγινε τελικά γνωστή, υποστηρίζει ότι, η αρχέγονη χημειoσύνθεση οδήγησε στην παραγωγή ενός μορίου RNA το οποίο μπορούσε να λειτουργήσει ταυτοχρόνως ως γονίδιο και ως ένζυμο συνεπώς μπορούσε να κωδικεύσει την ίδια του τη δομή (όπως το DNA) και να δημιουργήσει αντίγραφα του εαυτού του (όπως τα ένζυμα)  από βιοχημικές ενώσεις διαθέσιμες στην αρχέγονη σούπα. Αυτή η διαδικασία αντιγραφής πρέπει να ήταν αρχικά εξαιρετικά απρόβλεπτη και να δημιούργησε πολλές μεταλλαγμένες εκδοχές, οι  οποίες θα ανταγωνίζονταν μεταξύ τους συμμετέχοντας σε έναν μοριακό δαρβινικό ανταγωνισμό. Με την πάροδο του χρόνου, οι αντιγραφείς RΝΑ πρέπει να στρατολόγησαν πρωτεΐνες για να αυξή σουν την αποτελεσματικότητα της αντιγραφής, οδηγώντας έτσι στο DΝΑ και τελικά στο πρώτο ζωντανό κύτταρο.Η ιδέα ότι, ένας κόσμος αυτο-αντιγραφόμενων μορίων RΝΑ  προηγήθηκε της εμφάνισης του DΝΑ και των κυττάρων, αποτελεί  σχεδόν δόγμα στη σύγχρονη έρευνα για την προέλευση της ζωής. Τα ριβόζυμα (ριβοένζυμα) αποδείχτηκαν ικανά να εκτελούν όλες τiς βασικές αντιδράσεις που αναμένονται από ένα αυτο-αναπαραγόμενο μόριο. Για παράδειγμα, μία τάξη ριβοζύμων συνενώνει δύο μόρια RΝΑ, ενώ μια άλλη μπορεί να τα διασπάσει. Μια άλλη μορφή ριβοζύμου δημιουργεί αντίγραφα μικρών αλυσίδων (με μήκος λίγων μόνο βάσεων) βάσεων RΝΑ. Από αυτές τις απλές δραστηριότητες μπορούμε να φανταστούμε ένα πιο πολύπλοκο ριβόζυμο, ικανό  να καταλύει όλες τις αντιδράσεις που απαιτούνται για την αυτο-αναπαραγωγή. Από τη στιγμή που εμφανίστηκε η αυτο-αναπαραγωγή, εμφανίζεται και η φυσική επιλογή. Άρα, ο κόσμος του RNA θα πήρε ένα ανταγω νιστικό μονοπάτι που οδήγησε τελικά, ή έτσι τουλάχιστον πιστεύεται, στο πρώτο ζωντανό κύτταρο.Ωστόσο, το σενάριο αυτό παρουσιάζει αρκετά προβλήματα. Μολονότι απλές βιοχημικές αντιδράσεις καταλύονται από ριβόζυμα, η αυτο-αντιγραφή ενός ριβοζύμου είναι μια εξαιρετικά πιο πολύπλοκη διαδικασία η οποία απαιτεί από το ριβόζυμο να αναγνωρίσει την αλληλουχία των δικών του βάσεων, να ταυτοποιήσει πανομοιότυπα χημικά στο περιβάλλον του και να συναρμολογήσει αυτά τα χημικά με την σωστή σειρά ώστε να δημιουργήσει ένα αντίγραφο του εαυτού του. Είναι μια υπερβολική εργασία ακόμη και για πρωτεΐνες οι οποίες έχουν την πολυτέλεια να ζούν μέσα  σε κύτταρα γεμάτα με τις σωστές βιοχημικές ενώσεις, άρα είναι ακόμη πιο δύσκολο να αντιληφθούμε πώς θα μπορούσαν να  πετύχουν τέτοιο κατόρθωμα μέσα στη χαοτική αρχέγονη σούπα. Μέχρι σήμερα, κανείς δεν έχει ανακαλύψει ούτε κατάφερε να φκιάξει ένα ριβόζυμο ικανό να αναλάβει ένα τόσο πολύπλοκο έργο, ακόμη και στο εργαστήριο.Ακόμη πιο θεμελιώδες είναι το πρόβλημα της σύνθεσης των μορίων RNA στην αρχέγονη σούπα. Το μόριο αποτε λείται από-τρία μέρη: τη βάση στην οποία είναι κωδικευμένη η γενετική πληροφορία (όπως συμβαίνει και στις βάσεις του DNA) μια φωσφορική ομάδα και το σάκχαρο της ριβόζης. Μολονότι ως ένα  βαθμό κατανοούμε πώς μπορεί να προέκυψαν οι βάσεις και το φωσφορικό οξύ τού RΝΑ στην αρχέγονη σούπα, η πιο αξιόπιστη  αντίδραση παραγωγής ριβόζης παράγει, επίσης, πληθώρα άλλων. Δεν υπάρχει κανένας γνωστός μη βιολογικός μηχανισμός μέσω του οποίου μπορεί να παραχθεί αποκλειστικά το σάκχαρο της ριβόζης. Ακόμη όμως κι αν γνωρίζαμε πώς δημιουργείται η ριβόζη, η συνάρμοση των τριών συστατικών με τη σωστή  σειρά θα έθετε ένα ακόμη πιο ανυπέρβλητο εμπόδιο: Όταν τα  τρία συστατικά του RΝΑ βρεθούν στην ίδια περιοχή με τυχαίους τρόπους, σχηματίζοντας εκείνη την αρχέγονη γλίτσα . Οι χημικοί αποφεύγουν το πρόβλημα χρησιμοποιώντας  ειδικές μορφές βάσεων που οι χημικές ομάδες τους έχουν τροποποιηθεί ώστε  να αποφεύγονται οι ανεπιθύμητες παράπλευρες αντιδράσεις- όμως, έτσι κλέβουν: και σε κάθε περίπτωση, είναι ακόμη πιο  απίθανο να έχουν σχηματιστεί οι «ενεργοποιημένες» βάσεις σε αρχέγονες   συνθήκες απ' ό,τι οι βάσεις RΝΑ.Ωστόσο, οι χημικοί μπορούν να συνθέσουν τις βάσεις του RNA από απλά χημικά, μέσα από μια εξαιρετικά πολύπλοκη σειρά  ελεγχό μενων αντιδράσεων στις οποίες  κάθε επιθυμητό   προϊόν μιας αντίδρασης απομονώνεται πριν περάσει στην επόμενη αντίδραση.

 -Ο Σκοτσέζος χημικός Γκράχαμ Κερν Σμίθ εκτίμησε ότι, απαιτούνται περίπου 140 βήματα για τη σύνθεση μιας βάσης RNA από απλούστερες οργανικές ενώσεις, οι οποίες μπορεί να υπήρχαν στην αρχέγονη σούπα. Για κάθε βήμα υπάρχουν τουλάχιστον έξι εναλλακτικές αντιδράσεις, οι οποίες πρέπει να αποφευχθούν. Μπορούμε, λοιπόν, να οπτικοποιήσουμε τη χημική σύνθεση, αν εκλάβουμε κάθε μόριο ως ένα είδος μοριακού ζαριού  και κάθε βήμα σαν μια ρίψη, με τον αριθμό έξι να αντιστοιχεί στην παραγωγή του σωστού προϊόντος και οποιονδήποτε άλλον στην παραγωγή λάθος προϊόντος. Συνεπώς, η πιθανότητα να μετατραπεί τελικά κάποιο αρχικό μόριο σε RNA είναι τόση, όση η πιθανότητα να εμφανιστεί ο αριθμός 6 σε 140 διαδοχικές ρίψεις ενός ζαριού.Φυσικά, οι χημικοί αυξάνουν αυτή την εξαιρετικά μικρή πιθανότητα ελέγχοντας προσεκτικά κάθε βήμα, ωστόσο, ο προβιοτικός κόσμος θα έπρεπε να στηριχτεί αποκλειστικά στην τύχη. Είχε βγει ο Ήλιος την κατάλληλη στιγμή, ώστε να εξατμίσει μια μικρή λιμνούλα χημικών γύρω από ένα ηφαίστειο λάσπης; Ή μήπως το ηφαίστειο λάσπης εξερράγη εκλύοντας νερό και μικρές ποσότητες θείου, δημιουργώντας έτσι ένα άλλο σύνολο χημικών ενώσεων; Μπορεί, άραγε, οι κεραυνοί να ενεργοποίησαν το μείγμα επιταχύνοντας κάποιες χημικές αλλαγές με την ηλεκτρική ενέργεια τους; Τα ερωτήματα δεν έχουν τελειωμό. Παρ' όλα αυτά, μπορούμε να υπολογίσουμε πως η πιθανότητα να δώσει, καθένα από τα 140 απαραίτητα βήματα, στηριζόμενο αποκλειστικά στην τύχη, το σωστό από τα έξι δυνατά προϊόντα, ισούται με 1 στα 6140 (αριθμός περίπου ίσος με 10109). Για να υπάρχουν πιθανότητες  δημιουργίας RNA αποκλειστικά μέσω τυχαίων διαδικασιών, η αρχέγονη σούπα μας θα έπρεπε να περιλαμβάνει τουλάχιστον αυτόν τον αριθμό μορίων. Όμως, ο αριθμός 10109 είναι πολύ μεγαλύτερος ακόμη και από τον συνολικό αριθμό στοιχειωδών σωματιδίων σε ολόκληρο το ορατό Σύμπαν (-περίπου1080). Η Γη απλώς δεν είχε αρκετά μόρια, ούτε αρκετό χρόνο, για να φτιάξει επαρκείς ποσότητες RNA όλα αυτά τα εκατομμύρια χρόνια από τον σχηματισμό της μέχρι την εμφάνιση της ζωής την εποχή που υποδεικνύουν τα πετρώματα της Ισουα.»

-Μια  εξίσου εντυπωσιακή παρατήρηση που  αντιμάχεται την έννοια του τυχαίου στην εμφάνιση της ζωής,διατυπώνει ο διδάκτορας αστροφυσικής και θεωρητικής φυσικής  Grechka Bogdanov στο βιβλίο  «Θεός και Επιστήμη».Παρατηρεί εκεί (σελ.64) ότι, ένα ζωντανό κύτταρο  αποτελείται από είκοσι αμινοξέα που σχηματίζουν μια συμπαγή αλυσίδα.Αλλά  η λειτουργία των αμινοξέων αυτών εξαρτάται από δύο χιλιάδες περίπου ειδικά ένζυμα.Οι βιολόγοι υπελόγισαν ότι, η πιθανότητα να σχηματισθεί ένα κύτταρο από χίλια ένζυμα που θα συνενωθούν τυχαία σύμφωνα με μιά ορισμένη τάξη κατά τη διάρκεια μιάς εξελικτικής πορείας δισεκατομμυρίων χρόνων , είναι μια στις 101000

(Ο ίδιος στο ίδιο βιβλίο( σελ.68) αναφερόμενος στις διαδικασίες  που επέτρεψαν την αναπαραγωγή των κυττάρων ,λέγει ότι,καμιά από τις διαδικασίες-διεργασίες αυτές δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί τυχαία,παραθέτοντας ως παράδειγμα ότι ,για να δημιουργηθεί ένα χρησιμοποιήσιμο μόριο RNA από νουκλεοτίδια που θα έχουν ενωθεί «κατά τύχη» η φύση θάπρεπε να πειραματίζεται στα  τυφλά για για μια περίοδο εκατό φορές μεγαλύτερη από την ηλικία του σύμπαντος. Και συνεχίζει(σελ.83) «Οι μαθηματικοί .βασισμένοι σ’ένα νόμο που προκύπτει από τις αριθμητικές λύσεις αλγεβρικών εξισώσεων,προγραμμάτισαν μηχανές παραγωγής τυχαίου.Διεπίστωσαν ότι ,συμφώνως με τον νόμο των πιθανοτήτων,οι υπολογιστές θάπρεπε να λειτουργούν επί δισεκατομμμύρια δισεκατομμυρίων δισεκατομμυρίων χρόνια,δηλαδή σχεδόν επ΄απειρον μέχρι να προκύψει ένας συνδυασμός αριθμών ανάλογος με εκείνους που επέτρεψαν τη δημιουργία του σύμπαντος και της ζωής.Οτι, με άλλη διατύπωση η μαθηματική πθανότητα  μιάς τυχαίας δημιουργίας του σύμπαντος είναι πρακτικώς μηδενική.)

 -O αθειστής Daniel Dennett βλέπει την εξέλιξη με την φυσική επιλογή,ως μια αλγοριθμική διαδικασία παρόλο πού παραδέχεται ότι, υπεισέρχεται σ΄αυτή μερικές φορές το στοιχείο της τυχαιότητας, ( he spells out that algorithms as simple as long division often incorporate a significant degree of randomness).

 

Μια πιθανή λύση έδωσε ο Αμερικανός βιοχημικός Τόμας Τσεχ, ο οποίος το 1982 ανεκάλυψε ότι, πέρα από την κωδικοποίηση γενετικής πληροφορίας, ορισμένα μόρια RNA λειτουργούσαν σαν ένζυμα και κατέλυαν αντιδράσεις (έργο για το οποίο μοιράστηκε - με τον Σίντνεϊ Άλτμαν το βραβείο Νόμπελ για τη χημεία το 1989). Τα πρώτα παραδείγματα αυτών των ριβοζύμων όπως είναι γνωστά, βρέθηκαν στα γονίδια των μικροσκοπικών μονοκύτταρων οργανισμών Terralymena, ένα είδος πρωτόζωων που συναντάμε σε λίμνες γλυκού νερού. Έκτοτε, διαπιστώθηκε ότι, παίζουν ρόλο  σε κάθε ζωντανό κύτταρο. Σύντομα θεωρήθηκε πως η ανακάλυψή τους  πρόσφερε μια διέξοδο στο πρόβλημα της κότας και του αυγού, σχετικά με το αίνιγμα της ζωής. Η υπόθεση του κόσμου RNA όπως έγινε τελικά γνωστή, υποστηρίζει ότι, η αρχέγονη χημειoσύνθεση οδήγησε στην παραγωγή ενός μορίου RNA το οποίο μπορούσε να λειτουργήσει ταυτοχρόνως ως γονίδιο και ως ένζυμο συνεπώς μπορούσε να κωδικεύσει την ίδια του τη δομή (όπως το DNA) και να δημιουργήσει αντίγραφα του εαυτού του (όπως τα ένζυμα)  από βιοχημικές ενώσεις διαθέσιμες στην αρχέγονη σούπα. Αυτή η διαδικασία αντιγραφής πρέπει να ήταν αρχικά εξαιρετικά απρόβλεπτη και να δημιούργησε πολλές μεταλλαγμένες εκδοχές, οι  οποίες θα ανταγωνίζονταν μεταξύ τους συμμετέχοντας σε έναν μοριακό δαρβινικό ανταγωνισμό. Με την πάροδο του χρόνου, οι αντιγραφείς RΝΑ πρέπει να στρατολόγησαν πρωτεΐνες για να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα της αντιγραφής, οδηγώντας έτσι στο DΝΑ και τελικά στο πρώτο ζωντανό κύτταρο.

Η ιδέα ότι, ένας κόσμος αυτο-αντιγραφόμενων μορίων RΝΑ  προηγήθηκε της εμφάνισης του DΝΑ και των κυττάρων, αποτελεί  σχεδόν δόγμα στη σύγχρονη έρευνα για την προέλευση της ζωής. Τα ριβόζυμα (ριβοένζυμα) αποδείχτηκαν ικανά να εκτελούν όλες τiς βασικές αντιδράσεις που αναμένονται από ένα αυτο-αναπαραγόμενο μόριο. Για παράδειγμα, μία τάξη ριβοζύμων συνενώνει δύο μόρια RΝΑ, ενώ μια άλλη μπορεί να τα διασπάσει. Μια άλλη μορφή ριβοζύμου δημιουργεί αντίγραφα μικρών αλυσίδων (με μήκος λίγων μόνο βάσεων) βάσεων RΝΑ. Από αυτές τις απλές δραστηριότητες μπορούμε να φανταστούμε ένα πιο πολύπλοκο ριβόζυμο, ικανό  να καταλύει όλες τις αντιδράσεις που απαιτούνται για την αυτο-αναπαραγωγή. Από τη στιγμή που εμφανίστηκε η αυτο-αναπαραγωγή, εμφανίζεται και η φυσική επιλογή. Άρα, ο κόσμος του RNA θα πήρε ένα ανταγωνιστικό μονοπάτι που οδήγησε τελικά, ή έτσι τουλάχιστον πιστεύεται, στο πρώτο ζωντανό κύτταρο.

Ωστόσο, το σενάριο αυτό παρουσιάζει αρκετά προβλήματα. Μολονότι απλές βιοχημικές αντιδράσεις καταλύονται από ριβόζυμα, η αυτο-αντιγραφή ενός ριβοζύμου είναι μια εξαιρετικά πιο πολύπλοκη διαδικασία η οποία απαιτεί από το ριβόζυμο να αναγνωρίσει την αλληλουχία των δικών του βάσεων, να ταυτοποιήσει πανομοιότυπα χημικά στο περιβάλλον του και να συναρμολογήσει αυτά τα χημικά με τη σωστή σειρά ώστε να δημιουργήσει ένα αντίγραφο του εαυτού του. Είναι μια υπερβολική εργασία ακόμη και για πρωτεΐνες οι οποίες έχουν την πολυτέλεια να ζούν μέσα  σε κύτταρα γεμάτα με τις σωστές βιοχημικές ενώσεις, άρα είναι ακόμη πιο δύσκολο να αντιληφθούμε πώς θα μπορούσαν να  πετύχουν τέτοιο κατόρθωμα μέσα στη χαοτική αρχέγονη σούπα. Μέχρι σήμερα, κανείς δεν έχει ανακαλύψει ούτε κατάφερε να φκιάξει ένα ριβόζυμο ικανό να αναλάβει ένα τόσο πολύπλοκο έργο, ακόμη και στο εργαστήριο.

Ακόμη πιο θεμελιώδες είναι το πρόβλημα της σύνθεσης των μορίων RNA στην αρχέγονη σούπα. Το μόριο αποτελείται από-τρία μέρη: τη βάση στην οποία είναι κωδικευμένη η γενετική πληροφορία (όπως συμβαίνει και στις βάσεις του DNA) μια φωσφορική ομάδα και το σάκχαρο της ριβόζης. Μολονότι ως ένα  βαθμό κατανοούμε πώς μπορεί να προέκυψαν οι βάσεις και το φωσφορικό οξύ τού RΝΑ στην αρχέγονη σούπα, η πιο αξιόπιστη  αντίδραση παραγωγής ριβόζης παράγει, επίσης, πληθώρα άλλων. Δεν υπάρχει κανένας γνωστός μη βιολογικός μηχανισμός μέσω του οποίου μπορεί να παραχθεί αποκλειστικά το σάκχαρο της ριβόζης. Ακόμη, όμως, κι αν γνωρίζαμε πώς δημιουργείται η ριβόζη, η συνάρμοση των τριών συστατικών με τη σωστή  σειρά θα έθετε ένα ακόμη πιο ανυπέρβλητο εμπόδιο: Όταν τα  τρία συστατικά του RΝΑ βρεθούν στην ίδια περιοχή με τυχαίους τρόπους, σχηματίζοντας εκείνη την αρχέγονη γλίτσα . Οι χημικοί αποφεύγουν το πρόβλημα χρησιμοποιώντας  ειδικές μορφές βάσεων που οι χημικές ομάδες τους έχουν τροποποιηθεί ώστε  να αποφεύγονται οι ανεπιθύμητες παράπλευρες αντιδράσεις- όμως, έτσι κλέβουν: και, σε κάθε περίπτωση, είναι ακόμη πιο  απίθανο να έχουν σχηματιστεί οι «ενεργοποιημένες» βάσεις σε αρχέγονες   συνθήκες απ' ό,τι οι βάσεις RΝΑ.

Ωστόσο, οι χημικοί μπορούν να συνθέσουν τις βάσεις του RNA από απλά χημικά, μέσα από μια εξαιρετικά πολύπλοκη σειρά  ελεγχόμενων αντιδράσεων στις οποίες  κάθε επιθυμητό   προϊόν μιας αντίδρασης απομονώνεται πριν περάσει στην επόμενη αντίδραση. 

Φυσικά, οι χημικοί αυξάνουν αυτή την εξαιρετικά μικρή πιθανότητα ελέγχοντας προσεκτικά κάθε βήμα, ωστόσο, ο προβιοτικός κόσμος θα έπρεπε να στηριχτεί αποκλειστικά στην τύχη. Είχε βγει ο Ήλιος την κατάλληλη στιγμή, ώστε να εξατμίσει μια μικρή λιμνούλα χημικών γύρω από ένα ηφαίστειο λάσπης; Ή μήπως το ηφαίστειο λάσπης εξερράγη εκλύοντας νερό και μικρές ποσότητες θείου, δημιουργώντας έτσι ένα άλλο σύνολο χημικών ενώσεων; Μπορεί, άραγε, οι κεραυνοί να ενεργοποίησαν το μείγμα επιταχύνοντας κάποιες χημικές αλλαγές με την ηλεκτρική ενέργεια τους; Τα ερωτήματα δεν έχουν τελειωμό. Παρ' όλα αυτά, μπορούμε να υπολογίσουμε πως η πιθανότητα να δώσει, καθένα από τα 140 απαραίτητα βήματα, στηριζόμενο αποκλειστικά στην τύχη, το σωστό από τα έξι δυνατά προϊόντα, ισούται με 1 στα 6140 (αριθμός περίπου ίσος με 10109). Για να υπάρχουν πιθανότητες  δημιουργίας RNA αποκλειστικά μέσω τυχαίων διαδικασιών, η αρχέγονη σούπα μας θα έπρεπε να περιλαμβάνει τουλάχιστον αυτόν τον αριθμό μορίων. Όμως, ο αριθμός 10109 είναι πολύ μεγαλύτερος ακόμη και από τον συνολικό αριθμό στοιχειωδών σωματιδίων σε ολόκληρο το ορατό Σύμπαν (περίπου1080). Η Γη απλώς δεν είχε αρκετά μόρια, ούτε αρκετό χρόνο, για να φτιάξει επαρκείς ποσότητες RNA όλα αυτά τα εκατομμύρια χρόνια από τον σχηματισμό της μέχρι την εμφάνιση της ζωής την εποχή που υποδεικνύουν τα πετρώματα της Ισουα.

Ωστοσο, ας θεωρήσουμε ότι με μια άγνωστη χημική διαδικασία δημιουργήθηκαν τελικά σημαντικές ποσότητες RNA ,ερχόμαστε τώρα αντιμέτωποι με το εξίσου δυσεπίλυτο πρόβλημα της συνένωσης των τεσσάρων διαφορετικών βάσεων τουRNA (αδενίνη, ουρακίλη κυτοσίνη, γουανίνη) με τη σωστή σειρά,ώστε να σχηματισθεί ένα ριβόζυμο ικανό για αυτο-αντιγραφή. Τα περισσότερα, ριβόζυμα είναι αλυσίδες  RΝΑ τουλάχιστο εκατό βάσεων.Κάθε βάση της αλυσίδας συμπληρώνεται με μια από τις τέσσερες βάσεις άρα υπάρχου 4100 (η 1060) διαφορετικοί τρόποι αλυσίδας RNA μήκους 100 βάσεων Πόσο πιθανό είναι το τυχαίο   ανακάτεμα βάσεων RNA να παραγάγει τη  σωστή αλληλουχία  βάσεων κατά μήκος της αλυσίδες, ώστε να φτιαχτεί ένα αυτοναντιγραφόμενο  ριβοενζυμο;

Αφού φαίνεται να περνάμε μια χαρά με τους μεγάλους αριθμούς ας υπολογίσουμε και αυτήν την πιθανότηται.Αποδεικνύεται ότι, 4100 μεμονωμένος αλυσίδες βάσεων, θα είχαν συνολική μάζα 1050χιλιογραμμα/μια τέτοια μάζα θα χρειαζόμασταν προκειμένου να πάρουμε ένα μόνο αντίτυπο των περισσότερων αλυσίδων  και συνεπώς μια καλή πιθανότητα  ένα από αυτά να έχει όλες τις βάσεις του στην σωστή σειρά, ώστε να λειτουργήσει ως αυτο-αντιγραφέας. ωστόσο,ολόκληρη η μάζα  του γαλαξία μας εκτιμάται στα 1042 χιλιόγραμμα.

Ολοφάνερα, λοιπόν, δεν μπορούμε να στηριχθούμε αποκλειστικώς στην τύχη.

Φυσικά, υπάρχει το ενδεχόμενο να μην είναι μόνο μια η διάταξη  ανάμεσα στις 4100 δυνατές αλυσίδες RNA βάσεων  που λειτουργεί ως αυτο-αντιγραφέας. μπορεί   να είναι περισσότερες. Θα μπορούσαν να υπάρξουν ακόμα και τρισεκατομμύρια πιθανοί, αντιγραφείς σχηματιζόμενοι από αλυσίδες RNA μήκους 100 βάσεων. Iσως το αυτο-αντιγραφόμενο RNA  να είναι αρκετά συνηθισμένο ώστε να χρειαζόμαστε τελικά μόλις ένα εκατομμύριο μόρια,για να έχουμε καλές πιθανότητες σχηματισμού ενός αυτο-αντιγραφέα. το πρόβλημα με αυτό το επιχείρημα είναι ότι παραμένει απλώς... επιχείρημα. παρά τις πολυάριθμες απόπειρες, κανείς δεν έφτιαξε ποτέ έστω ένα αυτο-αντιγραφόμενο RNA ,DNA,ή πρωτεϊνη), ούτε έχει παρατηρηθεί ποτέ στη φύση. Διόλου παράξενο, αν σκεφτείτε ποσό δύσκολη είναι η διαδικασία της αυτο-αντιγραφής. Στον σημερινό κόσμο απαιτείται ένα ολόκληρο ζωντανό κύτταρο για να επιτευχτεί. Θα μπορούσε να είχε επιτευχτεί με ένα πολύ απλούστερο σύστημα πριν από δισεκατομμύρια χρόνια; Σίγουρα έτσι πρέπει να έγινε, αλλιώς δεν θα βρισκόμασταν εδώ τώρα να στοχαζόμαστε το πρόβλημα. Το πως, όμως, επετεύχθητε πριν από την εμφάνιση των κυττάρων, δεν είναι σε καμία περίπτωση σαφές.

Με δεδομένες τις δυσκολίες για την ταυτοποίηση των βιολογικών αυτο-αντιγραφεων, ας βαθύνουμε τις γνώσεις μας θέτοντας ένα πιο γενικό ερώτημα: πόσο εύκολη είναι η αυτο-αντιγραφή σε οποιοδήποτε σύστημα; Η σύγχρονη τεχνολογία προσφέρει πληθώρα συσκευών αντιγραφής, από τα φωτοτυπικά μηχανήματα μέχρι τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τους τρισδιάστατους εκτυπωτές. Μπορεί κάποια από αυτές τις συσκευές να δημιουργήσει ένα αντίγραφο του εαυτού της; κάτι τέτοιο μπορούμε να ισχυριστούμε μόνο για τους τρισδιάστατους εκτυπωτές, όπως εκείνου της RepRap (replicating rapid prototyper), πνευματικό δημιούργημα του Αντριαν Μποιερ του πανεπιστημίου του Μπαθ, στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι μηχανές αυτές μπορούν να εκτυπώσουν τα ιδία τα συστατικά τους, τα οποία στη συνέχεια συναρμολογούνται για να φτιαχτεί ένας νέος τρισδιάστατος εκτυπωτής RepRap.Για να είμαστε ακριβείς, όχι ένας άλλος τρισδιάστατος εκτυπωτής. Το μηχάνημα εκτυπώνει μόνο σε πλαστικό, αλλά το δικό του πλαίσιο είναι μεταλλικό, όπως και τα περισσότερα ηλεκτρικά εξαρτήματα του. Συνεπώς, αντιγράφονται μόνο τα πλαστικά μέρη. Και αυτά πρέπει να συναρμολογηθούν με τα χέρια και να συμπληρωθούν με άλλα μέρη, για να κατασκευαστεί ο νέος εκτυπωτής. Οι σχεδιαστές οραματίζονται να προσφέρουν κάποια στιγμή τους αυτο-αντιγραφόμενους RepRap εκτυπωτές (υπάρχουν αρκετές διαφορετικές σχεδιάσεις) δωρεάν, προς όφελος όλων .Ομως την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμέςς απέχουμε πολύ από την κατασκευή μιας πραγματικά αυτο-αντιγραφόμενης μηχανής.

Αφού, λοιπόν, η εξέταση των αυτο-αντιγραφόμεων μηχανών δεν μας βοηθά ουσιαστικά να καταλάβουμε αν η αυτοαντιγραφή  είναι εύκολη ή δύσκολη, μήπως μπορούμε τελικά ν΄αποφύγουμε  τον υλικό κόσμο συνολικά και να εξετάσουμε το ερώτημα καταφεύγοντας σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, όπου οι περίπλοκες εκείνες  χημικές ενώσεις, που τόσο δύσκολα δημιουργούνται μπορούν  να αντικατα σταθούν από τους απλούς δομικούς λίθους του  ψηφιακού κόσμου: Συγκεκριμένα, από τα μπιτ  που συλλαμβάνουν τις τιμές 1 και 0; Ένα «μπάιτ» δεδομένων αποτελούμενο από οχτώ μπιτ, αναπαριστά έναν απλό χαρακτήρα κειμένου σε  έναν κώδικα υπολογιστή και μπορεί χοντρικά να εξισωθεί με την μονάδα του γενετικού κώδικα: τη βάση του DNA ή RNA.Μπορούμε  τώρα να διατυπώσουμε διαφορετικά το ερώτημα :ανάμεσα σε όλες τις δυνατές σειρές από μπάιτ, πόσο συχνές είναι εκείνες που μπορούν να αυτο-αντιγραφούν σε έναν υπολογιστή;

Εδώ έχουμε ένα τεράστιο πλεονέκτημα, επειδή οι αυτό-αναγραφόμενες σειρές από μπάιτ είναι στην πραγματικότητα πολύ συχνές: τις γνωρίζουμε ως ιούς υπολογιστών – σχετικά μικρά προγράμματα υπολογιστή τα οποία  τους μολύνουν , πείθοντας την κεντρική μονάδα επεξεργασίας τους(CPU)να κατασκευάσει πάμπολλα  αντίγραφα τους. Στη συνέχεια, οι ιοί αυτοί μεταπηδούν  στα ηλεκτρονικά μηνύματα  μολύνουν τους υπολογιστές  των φίλων και των συνεργατών μας. Αν, λοιπόν εκλάβουμε  την μνήμη του υπολογιστή σαν ένα είδος ψηφιακής αρχέγονης σούπας,  τότε οι ιοί των υπολογιστών μπορούν να θεωρηθούν ως το    ψηφιακό ισοδύναμο των αρχέγονων αυτο-αντιγραφέων.Ένας από τους απλούστερους ιούς υπολογιστων ο Tinba  έχει μήκος 20 κιλομπάιτ: πολύ μικρός σε σύγκριση με  τα περισσότερα προγράμματα υπολογιστών.Ωστόσο ο Tinba  επιτέθηκε, επιτυχώς στους υπολογιστές μεγάλων τραπεζών  το 2012, εισδύοντας στους περιηγητές τους και κλέβοντας δεδομένα σύνδεσης. Άρα ήταν oπωσδήποτε ένας σημαντικός αυτο-αντιγραφέας. Μπορεί τα 20 κιλο-μπάιτ να θεωρούνται πολύ λίγα για ένα πρόγραμμα υπολογιστή, ωστόσο αποτελούνται από μια σχετικά μακριά σειρά ψηφιακής πληροφορίας καθώς, με 8 μπιτ ανά μπάιτ, αντιστοιχεί σε 160.000 μπιτ πληροφορίας. Με δεδομένο ότι, κάθε μπιτ μπορεί να λάβει δύο τιμές (0 ή 1), ας υπολογίσουμε την πιθανότητα να παραχθούν τυχαία συγκεκριμένες σειρές δυαδικών ψηφίων. Για παράδειγμα, η πιθανότητα να παραχθεί μια συγκεκριμένη σειρά 3 μπιτ, λ.χ. η 111, είναι 1/2 Χ 1/2 χ 1/2 ή αλλιώς 1 στα 23. Ακολουθώντας την ίδια μαθηματική λογική, έπεται ότι, η πιθανότητα να καταλήξουμε τυχαία σε μια συγκεκριμένη σειρά με μήκος 160.000 μπιτ, όσο, δηλαδή, το μήκος του Tinba, ισούται με 1 στις 2160-000. Αυτός ο απίστευτα μεγάλος αριθμός, μας λέει ότι ο Timba δεν θα μπορούσε να έχει προκύψει μόνο από τύχη.

Ίσως, όπως εικάσαμε για τα μόρια του RNA, υπάρχουν εκεί έξω πάρα πολλοί αυτο-αντιγραφόμενοι κώδικες οι οποίοι είναι πολύ απλούστεροι από τον Τimba και έχουν προκύψει τυχαία. Αν όμως ήταν έτσι τα πράγματα, τότε σίγουρα θα είχε μέχρι σήμερα εμφανιστεί αυθορμήτως ένας ιός υπολογιστή από όλα τα δισεκατομμύρια γκιγκαμπάιτ που ανταλλάσσονται στο διαδίκτυο κάθε δευτερόλεπτο. Σε τελική ανάλυση, οι περισσότεροι απ’ αυτούς τους κώδικες είναι απλές ακολουθίες μονάδων και μηδενικών (σκεφτείτε όλες τις εικόνες και όλες τις ταινίες που κατεβάζουν οι χρήστες κάθε δευτερόλεπτο). Αυτοί οι κώδικες είναι όλοι δυνητικά λειτουργικοί, από την άποψη ότι δίνουν εντολές στις CPU μας να εκτελέσουν βασικές λειτουργίες, όπως να αντιγράψουν ή να διαγράψουν. Ωστόσο, όλοι οι ιοί που έχουν μέχρι σήμερα μολύνει υπολογιστές φέρουν την αδιαμφισβήτητη υπογραφή της ανθρώπινης σχεδία σης.Από όσα γνωρίζουμε, το τεράστιο ρεύμα ψηφιακής πληροφορίας που κατακλύζει τον κόσμο μας κάθε μέρα δεν έχει ποτέ παραγάγει έναν ιό υπολογιστή.,- 

-Με ισοδύναμη διατύπωση δεν γνωρίζουμε πώς και με ποιόν μηχανισμό εμφανίστηκε η πρώτη ζωντανή ύπαρξη(Γεωργάτσος ό.π. σελ.23).Υπάρχουν βεβαίως θεωρίες,που δεν συνιστούν όμως βεβαιότητα αφού δεν μπορούν ν΄αποδειχθούν, στοιχείο που  όπως επισημαίνει και ο  Karl Popper, σημαίνει ότι ,δεν πρόκειται για επιστη μονική γνώση.

 - Ο Elie Gourin(ό.π.σελ.147 επ.)αφού ξεκαθαρίζει,ότι, τα όσα εκθέτει δεν αποδεικνύονται αλλά είναι προιόν διαίσθησης, γράφει ότι,δεν πιστεύει πώς, η δημιουργία τού Σύμπαντος οφείλεται αποκλειστικώς στην τύχη, ότι, η ζωή μεταμορφώνει την ύλη και επιτρέπει στην νοημοσύνη και την συνείδηση να αναπτυχθούν,ότι, κείται έξω από τους φυσικούς νόμους,ότι ,η ζωή είναι απόρροια Τού Θεού,για να καταλήξει ότι, δεν έχει να δώσει απάντηση, αφού σ΄ό,τι τον αφορά ,δεν υπάρχει ερώτηση.

 -Κατά τον J.Monod,  (από τους ιδρυτές τής μοριακής; Βιολογίας, βραβείο Νομπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας το 1965 ),η εμφάνιση τής ζωής οφείλεται στην τύχη.Αναφερόμενος στο βιβλίο του «Τύχη και αναγκαιότητα,»που έγραψε το 1970,γράφει « Ο τίτλος τού βιβλίου μου,είναι η φράση τού Δημοκρίτου: Ο,τι υπάρχει στο Σύμπαν είναι προιόν τύχης και αναγκαιότητας» Όταν την ανεκάλυψα μού ήρθαν δάκρυα στα μάτια……….Στην πραγματικότητα,οι δύο αυτές έννοιες-το τυχαίο και η  αναγκαιότητα-παρεμβάλλονται αναγκαστικά στην ερμηνεία τής εξέλιξης.Το τυχαίο βρίσκεται στην πηγή, στην προέλευση  και στο μηχανισμό, των μεταβολών,απ΄όπου προέρχεται η εμφάνιση  των νέων χαρακτηριστικών στους ζωντανούς οργανισμούς.Η αναγκαιότητα, υπάρχει στο επίπεδο τής επιλογής. Η επιλογή γίνεται μεταξύ των νέων χαρακτηριστικών και επιτρέπει σε μερικά απ΄αυτά να επικρατήσουν».

-Κατά τον Francois Jacob, συνεργάτη και ομοιδεάτη τού Μονό,βραβείο Νομπέλ 1965,(« Η λογική τού ζώντος»  σελ. 399 επ.) «Το γενετικό πρόγραμμα εμφανίζεται  σαν ένα κείμενο χωρίς συγγραφέα ,που ένας διορθωτής το διόρθωνε επί επί ένα δισεκατομμύριο χρόνια……………Μετάλλαξη έχουμε όταν αλλοιώνεται το νόημα τού κειμένου.Οι αλλαγές τού χημικού κειμένου επέρχονται όχι από την τροποποίηση μιάς αλληλουχίας που διαλέγεται εκ των προτέρων,αλλά στα τυφλά( ό.π. σελ.401).

- Ο A.G.Cairns-Smith (ό.π.83) παρόλο που ισχυρίζεται πώς η ζωή προήλθεν από την άργιλο, δέχεται πώς  έστω και σε μεγάλο χρονικό διάστημα,θα έτυχε μια φορά ο σωστός συνδυασμός των περιστάσεων.

 -O Capra( «Η κρίσιμη κλπ».139) γράφει: «Οι  δαρβινικές, αρχές τής τυχαίας παραλλαγής και τής φυσικής επιλογής,αντιπροσωπεύουν μόνον δύο όψεις ενός πολύπλοκου φαινομένου που μπορεί,  να γίνει  πολύ καλύτερα κατανοητό,από την οπτική ενός ολιστικού πλαισίου, ή ενός πλαισίου συστημάτων.Και ένα τέτοιο πλαίσιο είναι πολύ πιό εκλεπτυσμένο και χρήσιμο παρά η δογματική θέση τής λεγόμενης νέο-δαρβινικής θεωρίας».

-Ο Remy Chauvin , καθηγητής στην Σορβόννη στο εργαστήριο τής κοινωνιολογίας των ζώων πιστεύει σε Θεό,αρνείται( ό.π. σελ.51 επ.) την κατηγορηματική βεβαιότητα τού Μονό,ως προς την τύχη και ξανατοποθετεί,τον δαρβινισμό, στο ιστορικό του πλαίσιο.Ισχυρίζεται ότι, είναι λάθος να υποστηρίζεται ότι, το περιβάλλον  ρυθμίζει την εξέλιξη  γιατί το περιβάλλον δεν κατευθύνει κάτι μεγάλο ( « Elie Gourin :ό.π.σελ 120 επ.) Γράφει  μεταξύ άλλων:  « η λειτουργία δεν δημιουργεί το όργανο,ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλός μας ενεργεί στο σώμα μας,είναι πιθανώς ο ίδιος με την εξελικτική θέληση,που ενεργεί στην ζωντανή ύλη……Οσο λιγώτερο είναι ειδικευμένα τα όντα,τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα έχουν να προσαρμοσθούν σε νέες συνθήκες…………μια ειδίκευση υπερβολική είναι συχνά θανατηφόρα   στην φύση……………το πλήθος των λύσεων είναι ο κανόνας,αυτό που φαίνεται να ενδιαφέρει την εξέλιξη είναι ο στόχος όχι τα μέσα……Και παρατηρεί κανείς ότι, η εξέλιξη είναι προσανατολισμένη με την έννοια αυτή,ότι, δηλαδή δεν είδε κανείς  ποτέ ένα ψάρι ή ένα πτηνό να ξαναγίνει ερπετό………Υπάρχει κάτι το θελημένο στους μηχανισμούς τής φύσεως.Και  η κλείδα τής εξέλιξης,βρίσκεται στο εσωτερικό τού ζωντανού….. ότι, κάτι θέλει να εκφρασθεί μέσα από  το ζωντανό Ένα πρόγραμμα εκτελείται μέσω μηχανισμών,των οποίων οι οργανισμοί δεν έχουν συνείδηση,και αυτό είναι η εξέλιξη» Η ζωή γι΄αυτόν είναι προσανατολισμένη  προς μεγαλύτερη πολυπλοκότητα,ψυχισμό και τελικώς συνείδηση.Ελευθερία και ευφυία  φαίνονται συνδεόμενες.Πιστεύει ότι, τόσο στην φύση όσο και στον άνθρωπο υπάρχει κάτι που πρέπει ν΄ονομάσουμε πνεύμα..Φαίνεται ότι, υπάρχει κάτι το θελημένο…κάτι που θέλει να εκφρασθεί (« on dirait  que quelque chose veut a  travers elle s’ exprimer.):  « Γιατί στην βιόσφαιρα  να υπάρχουν μέσα τόσα πολύπλοκα  και παράξενα για να φθάσει κανείς  και να καταλήξει σε  λύσεις που είναι τόσο κοντά; Είναι  λοιπόν ο Ανθρωπος που είναι τρελλός; Ας πούμε ότι, υπάρχει μια μεγάλη έλλειψη κατανοήσεως, μεταξύ τού πνεύματος αυτού,που κρυσταλλοποιήθηκε στον εγκέφαλο τού Ανθρώπου και στο άλλο πνεύμα που βλέπω ενεργό σε όλη την εξέλιξη.»

-Ο Michael Behe, καθηγητής τής Βιολογίας,(εξετάζοντας ένα φυτό  σε δοκιμαστικό σωλήνα) ….έφθασε στο συμπέρασμα ότι ,πρόκειται για  τόσο πολύπλο κα  συστήματα (irreducibly complex) που ν’ αποκλείουν τέτοιες μεταβολές και ότι, η ζωή τού κυττάρου,είναι πολύ πολύπλοκη, ώστε να οφείλεται σε τυχαίες μεταλλάξεις,  ότι, ο Δαρβίνος  δεν είχε στην διάθεσή του την τεχνολογία τού εργαστη ρίου,που έχουν σήμερα οι μοριακοί βιολόγοι,ότι, ο Δαρβίνος ασχολήθηκε με τα είδη,όχι με την δομή των κυττάρων,τα μιτοχόνδρια και το  DNA, ότι, ο βιολό γος  τού  Ηarvard, Stephen Jay Gould ,παρετήρησε  την έλλειψη, μεταβατικών σταδίων μεταξύ των μεγάλων ομάδων και ότι, δεν υπάρχουν απολιθώματα ως προς την μετάβαση από τον πίθηκο στον άνθρωπο.

- O Einstein (εν  Alice Calaprice «The  New Quotable Einstein») αποκρούει εντελώς το τυχαίο για την εμφάνιση τής ζωής.Λέγει χαρακτηριστικώς,πώς η πιθανότητα να δημιουργήθηκε τυχαίως η ζωή,συγκρίνεται με την πιθανότητα,ένα λεξικό να είναι το αποτέλεσμα μιάς έκρηξης σ΄ένα τυπογραφείο.Και γενικώτερα   αποκλείει τη τυφλή τυχαιότητα  και για την δημιουργία τού Σύμπαντος με την τάξη και την ακρίβεια που το διακρίνει.

(Το σχετικό κείμενο στην αγγλική παρατίθεται στο Παράρτημα υπό τον τίτλο "Ο Αινστάιν για τον παράγοντα ΤΥΧΗ)

-Είναι φανερό, λοιπόν ότι,  απόψεις, (στο μέτρο που θέλουν ν΄απαντήσουν στο ερώτημα για την προέλευση τής ζωής,πέρα από τις άλλες αμφισβητήσεις που θα μπορούσαν να διατυπωθούν,ιδίως στο τομέα τής επιβεβαιώσής-επαλήθευσής των, κατά τρόπο, αυστηρώς επιστημονικό,-) εμφανίζουν και  ένα κοινό μειονέκτημα.Ότι, αντιμετωπίζουν το φαινόμενο τής ζωής,όχι από το αρχικό στάδιο,αλλά από ένα μεταγενέστερο. Γιατί,υποστηρίζεται βεβαίως ( όπως παραθέτει τεκμηριωμένα και ο Neil Shubin) η ύπαρξη κοινών σημείων ανάμεσα στο σώμα μας,ανάμεσα στον άνθρωπο και τον μονοκύτταρο οργανισμό ,αλλά ακόμη και αν αυτό δίνει την απάντηση στην πορεία από τον μονοκύτταρο οργανισμό στην δημιουργία σωμάτων, δεν εξηγεί με πειστικότητα, ποιά ήταν η αρχή αυτή,που επέτρεψε την δημιουργία τής ζωής, που δημιούργησε τον κώδικα που επέτρεψε την δημιουργία της.Ισως αυτό,είναι και ίσως θα παραμείνει γιά μάς μυστήριο και πέρα από τα όρια τής Επιστήμης.Η δημιουργία τού μονοκύτταρου οργανισμού,η δημιουργία τού πρώτου  συστατικού τού ζωντανού,όπως αποδίδεται στην τύχη,δεν ικανοποιεί.(Πρβλ.Hoyle ό.π.)

 Υπάρχει βεβαίως η Θεολογία ,η μεταφυσική,ο εσωτερισμός,οι βιωματικές καταστάσεις,αλλά όλα αυτά, εκφεύγουν των ορίων τού προκείμενου  πονήματος.

Μήπως λοιπόν πρέπει  θεωρήσουμε  αδύνατη μια επιστημονική εξήγηση; Μήπως πρόκειται για εξήγηση  κείμενη πέρα από τις διανοητικές μας δυνατότητες; (για μερικούς και  έξω από τον προορισμό τού ανθρώπου;),  Μια επιστημονική ερμηνεία,με τις απαιτήσεις που απαιτεί η Επιστήμη,έτσι ώστε να επιβάλλεται με την μορφή ενός καταναγκασμού,δηλαδή να επαληθεύεται από το πείραμα ή την πείθουσα παρατήρηση,είναι –για την ώρα τουλάχιστον-ανέφικτη .Ισως λοιπόν για μερικούς πρέπει  ν’ αφιερωθούμε σε κάτι πιό προσιτό,όπως είναι η απάντηση στο ερώτημα γιατί η ζωή,γιατί ο άνθρωπος,ή πιο «συγκαταβατικά» και πιο προσγειωμένα να αγωνιστούμε  για την  βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα στους ανθρώπους; Μήπως  απ΄όλη αυτή την ιστορία,θα πρέπει να σκεφθούμε ότι, πρέπει να εγκαταλείψουμε την έννοια και την   στάση μιας αλαζονείας ως προς τις δυνατότητές μας  να κατανοήσουμε τα πάντα,ότι, είμαστε κάτι έντελώς διαφορετικό. 

 

Το ερώτημα αυτό, αντιμετωπίζεται μερικώς σε άλλο σημείο του πονήματος.

 

Αν ήταν σωστή η άποψη ότι, το Σύμπαν, η ζωή είναι τυχαίο συμβάν, οπότε δεν έχουμε ανάγκη  για παραδοχή μιάς υπέρτατης διάνοιας, τότε θα δεχθούμε ότι, ο Θεός είναι προιόν εξελίξεως,με την έννοια ,ότι, εδώ και πολλά πολλά χρόνια,μετά την εμφάνιση τού πρώτου ζωντανού οργανισμού, δημιουργήθηκε Θεός,όχι στην φαντασία τού ανθρώπου,αλλά σαν νέο στοιχείο τού Σύμπαντος, καθοριστικό τής παραπέρα πορείας του.

 

Γιατί Θεός (όπως τον αντιλαμβάνεται ο καθένας μας) υπάρχει.

 

10 Mind-Blowing Mysteries That Science Has Not Been Able To Explain

There are some things in life which make us wonder “Now, how did that happen?” And we try to look for answers for the same. But there are a few things that even scientists can’t explain… even in this modern age of technology and scientific advancement.

Here is a list of 10 mind-blowing things that science has not been able to explain:

 

1. UNIDENTIFIED SPECIES

There are many species on this planet that have no known ancestral background. No one knows where they came from. Even scientists are unable to decipher the exact mystery of evolution.

2. BLACK HOLES

Black holes are the strangest objects in the Universe. They’re formed when a giant star collapses, imploding into a tiny area of intense gravity, that even the surrounding light is sucked in.

This means that although we’ve got a sense of how black holes work, we’ve still never actually seen one — they’re invisible to telescopes that pick up electromagnetic radiation, light, or X-rays. We can only guess what they look like on the inside.

 

3. MAGNETIC COMPASS IN COWS?

Scientists performed an experiment where they scanned the images of cows grazing using Google Earth. They discovered that 70% of cows turned their heads towards north or south while grazing. This happens regardless of where the cow is – it can be America, India or anywhere – the observation remained the same.

 

ΚΚ4. MYSTERY STAR KIC 8462852

KIC 8462852 is the star everyone is talking about since no one can explain the irregular patterns of light coming from the star located 1,500 light years away from Earth. Many researchers have speculated what could cause the enigmatic dips of light that are unlike anything seen before.

Interestingly, during an interview, Dr. Michio Kaku said that we could be looking at an alien megastructure build around the star. He also said that “this star is breaking all the rules” and “we would have to rewrite astronomy textbooks” to think anything different.

 

5. DARK MATTER, MATTERS.

Twenty seven percent of the universe is what is known as dark matter. So what is dark matter? All around the globe, scientists are still trying to find an answer to this question. Since it does not emit any electromagnetic radiation, it’s impossible to detect it.

There’s something really attractive 220 million light years away, and it’s dragging our whole galaxy towards it.

6. THE GREAT ATTRACTOR

 

NASA/Hubble Telescope

Ever since the Big Bang, the entire universe is expanding, so it makes sense that our galaxy would be moving. But not in the direction it’s headed.

According to Business Insider, the cluster pointed out above is a gravitational anomaly known as the Great Attractor, and its brightness is due to its gravitational attraction. Some point to dark matter as the cause of this. And others claim that our own galaxy, the Milky Way, is blocking our view of whatever it is that’s pulling us towards it at 1.4 million mph.

 

7. RIGHT HANDED V/S LEFT HANDED

Approximately 70%-95% human beings are right handed and 5%-30% are left handed. And some unknown number is ambidextrous. Scientists have not been able to discover the reason behind why people are righty or lefty. They say that genes are to be blamed for it but which gene and how it affects us is still a mystery.

Read Also: Here are 23 Stunning Facts about Left-Handed People that you had no idea about

 

8. BLOOD TYPE 0

“If mankind evolved from the same African ancestor then everyone’s blood would be compatible, but it is not. Rhesus negative blood type appears suddenly 35.000 years ago in Cro-magnon. Where did the Rh negatives come from? Why does the body of an Rh negative mother carrying an Rh positive child try to reject her own offspring? Humanity isn’t one race, bu a hybrid species.” – Robert Sepehr Species with Amnesia: Our Forgotten History‘

A whole theory has been wrapped up around this subject, and even a book written about it. Some researchers believe they have found out a fascinating thing in regards of Rh Positive and negative. According to a theory, in the distant past, extraterrestrial beings visited the Earth and created, through “genetic manipulation,” the Rh Negative with an intention of creating a race of “slaves”.

9. WHAT ARE DREAMS MADE OF?

Why do we dream and what are dreams made of? This question must have haunted everyone at least once in their life. The study of dreams is called oneirology. Scientists believe that dreams have some connection with the human psyche. Remember Freud and his theory?

 

10. THE SO-CALLED SPACE ROAR

Is there a thing called as space roar? Back in 2006, scientists heard some roar like sounds while studying stars. They could not discover the reason behind it and certainly it was not some common cosmic phenomena.

 Ernest Nagel ,James R.Newman

ΤΟ ΘΕΩΡΗΜΑ ΤΟΥ GODEL(Τροχαλία  1991-Godel’s proof  1958 New York University Press)

 

O Gödel απέδειξε ότι   είναι  αστήρικτη η  άποψη που είχε γίνει σιωπηρά  δεκτή ότι  κάθε τομέας της μαθηματικής σκέψης,μπορούσε να εφοδιασθεί με ένα σύνολο αξιωμάτων   επαρκές  για να αναπτυχθεί μεθοδικώς, η απέραντη ολότητα των αληθινών προτάσεων για το δεδομένο ερευνητικό πεδίο.Υπεστήριξε  το συμπέρασμα ότι η αξιωματική μέθοδος,έχει ορισμένους ενδογενείς περιορισμούς που αποκλείουν την δυνατότητα  να αξιωματοποιηθεί πλήρως  ακόμα και η συνηθισμένη  αριθμητική των ακεραίων,.Επίσης απέδειξε ότι είναι αδύνατον να εδραιωθεί  η εσωτερική λογική συνέπεια  μιάς μεγάλης κλάσης  παραγωγικών συστημάτων-η στοιχειώδης αριθμητικής για παράδειγμα-εκτός αν υιοθετηθούν συλλογιστικές αρχές τόσο πολύπλοκες, ώστε η εσωτερική τους συνέπεια να είναι αμφίβολη. όσο και των ίδιων συστημάτων..,,,,,δεν μπορεί να δοθεί καμιά πραγματική σίγουρη εγγύηση ότι πολλοί σημαντικοί κλάδοι της μαθηματικής σκέψης  είναι πλήρως απηλλαγμένοι από εσωτερικές αντιφάσεις.Το  16…Το αξίωμα για τις παράλληλες ευθείες του Ευκλείδη δεν φαίνονταν αυταπόδεικτο για τους αρχαίους Ελληνες  που αναζητούσαν τρόπο να το αποδείξουν  από τα άλλα ευκλείδεια αξιώματα  που τα θεωρούσαν αυταπόδεικτα.( τούτο γιατί κυρίως   γιατί ΄ήσαν  εξοικειωμένοι σε γραμμές που και αν δεν τέμνονται σε κάποια πεπερασμένη περιοχή,του επιπέδου  συναντώνται σε άπειρες αποστάσεις(Ο Ευκλείδης έδειξε αξιοσημείωτη διορατικότητα θεωρώντας το διάσημο αξίωμα  των παραλλήλων  σαν μια υπόθεση λογικά ανεξάρτητη  από τα άλλα του αξιώματα.Διότι όπως αποδείχθηκε  στην συνέχεια   αυτό το αξίωμα δεν μπορεί να αποδειχθεί,από τις υπόλοιπες υποθέσεις,έτσι ώστε χωρίς αυτό,τα σύνολο όλων τω αξιωμάτων είναι μη πλήρες)γι το αδύνατο να αποδειχθούν σημαντικές προτάσεις της αριθμητικής Τούτο  δέχεται και ο Gödel ……Εγινε επίσης σαφές ότι η σωστή δουλειά του μαθηματικού είναι να παράγει θεωρήματα από αξιωματικές παραδοχές, και όχι να αποφασίσει αν τα αξιώματα είναι πράγματι αληθή.  19… Russel ¨«Καθαρά μαθηματικά  είναι εκείνο το γνωστικό αντικείμενο  στο οποίο δεν ξέρουμε για τι πράγμα  μιλάμε  ούτε και αν αυτό που  λέμε είναι αληθές». 21 Οι μη ευκλείδειες γεωμετρίες  έχουν αξιώματα που θεωρήθηκαν από την αρχή ψευδή για το χώρο και γι’ αυτό,αμφίβολης αλήθειας για οτιδήποτε .. αναγνωρίστηκε ως ανυπέρβλητο κρίσιμο πρόβλημα  22 Για να λυθεί το πρόβλημα,επινοήθηκε μια γενική μέθοδος.Η βασική ιδέα ήταν να βρεθεί ένα μοντέλο (ή «ερμηνεία») για τα αφηρημένα αξιώματα ενός συστήματος έτσι ώστε κάθε αξίωμα να ,μετατρέπεται σε μια αληθή πρόταση  για το μοντέλο. Στην ευκλείδεια γεωμετρία το μοντέλο  ήταν ο χώρος..23..Μπορούμε να θωρήσουμε  ότι,  η έκφραση «επίπεδο»  στα αξιώματα της γεωμετρίας     Riemann  σημαίνει την  επιφάνεια  μιάς ευκλείδειας σφαίρας,..έτσι  κάθε αξίωμα τής γεωμετρίας Riemann μετατρέπεται  σε ένα ευκλείδειο  θεώρημα ….Παράδειγμα :Το αξίωμα  των παραλλήλων της γεωμετρίας  Riemann γίνεται : Από ένα σημείο  της επιφανείας μιάς σφαίρας, δεν μπορεί να αχθεί κανένα τόξο μέγιστου κύκλου, παράλληλο σε ένα δεδομένο τόξο  μέγιστου κύκλου….(Η γεωμετρία Riemann, μπορεί να αναπαρασταθεί, με ένα ευκλείδειο  μοντέλο.Το επίπεδο Riemann  γίνεται  η επιφάνεια μιάς ευκλείδειας σφαίρας,τα σημεία στο επίπεδο γίνονται σημεία αυτής της σφαίρας,και οι ευθείες γραμμές,γίνονται μέγιστοι κύκλοι. Ετσι ένα τμήμα επιπέδου   στην γεωμετρία Riemann που περικλείεται από  ευθείες, απεικονίζεται σαν ένα τμήμα της  σφαιρικής επιφάνειας που περικλείεται με τμήματα μέγιστων κύκλων. Δύο ευθύγραμμα  τμήματα  σε επίπεδο της γεωμετρίας  Riemann είναι δύο τμήματα  μέγιστων κύκλων  πάνω στην ευκλείδεια σφαίρα  και αυτά αν προεκταθούν,τότε τέμνονται ,αντιβαίνοντας έτσι στο αξίωμα των παράλληλων) Προκύπτει δηλαδή  ότι, η γεωμετρία Riemann  είναι συνεπής αν τα ευκλείδεια αξιώματα είναι αληθή και επομένως συνεπή.Αλλά η απάντηση αυτή δεν είναι αποδεκτή…..Ακόμη και αν όλα τα παρατηρούμενα γεγονότα βρίσκονται σε συμφωνία με τα αξιώματα, είναι ανοιχτή η δυνατότητας  ένα μέχρι τώρα μη παρατηρούμενο γεγονός  να αντιφάσκει με αυτά, και έτσι να καταστρέφει  το  δικαίωμα  τους στην καθολικότητα….Στην ερμηνεία  τoύ  Hilbert,  τα αξιώματα του Ευκλείδη μετατρέπονται σε αλγεβρικές αλήθειες.   27..Αν η άλγεβρα είναι συνεπής  τότε είναι και το γεωμετρικό σύστημα….   η απόδειξη σχετίζεται  με την υποτιθέμενη συνέπεια ενός άλλου συστήματος,και δεν είναι «απόλυτη »απόδειξη. Για την απόδειξη ύπαρξης συνέπειας,υπάρχει μια μόνιμη πηγή δυσκολίας..έγκειται  στο γεγονός ότι τα αξιώματα ερμηνεύονται  με μοντέλα που αποτελούνται από  πλήθος   άπειρο,στοιχείων που καθιστά αδύνατο  να περικλεισθούν τα μοντέλα  σε πεπερασμένο  πλήθος παρατηρήσεων  και επομένως η αλήθεια των ίδιων αξιωμάτων υπόκειται σε αμφισβήτηση…το συμπέρασμα που ζητά να εδραιώσει το επιχείρημα,εμπλέκει μια επέκταση   από ένα πεπερασμένο σε ένα άπειρο πλήθος πληροφοριών. 28… Ετσι η μέθοδος των μοντέλων είναι ένα ανεκτίμητο μαθηματικό  εργαλείο  για την λύση για την οποία σχεδιάστηκε     δεν δίνει όμως την τελική απάντηση στο πρόβλημα.  31 η αναγωγή της αριθμητικής στην λογική δεν δίνει τελική απάντηση στο πρόβλημα της συνέπειας. 47….Ο Gödel έδειξε 1.-ότι αδύνατο να δοθεί μια μεταμαθηματική απόδειξη της συνέπειας ενός συστήματος αρκετά περιεκτικού ώστε να  περιέχει όλη  την αριθμητική

;2 Ότι  τα Principia  ή οποιοδήποτε άλλο  σύστημα με το οποίο μπορεί να αναπτυχθεί η αριθμητική  είναι ουσιαστικά μη πλήρες.. ..Δεν μπορεί να δοθεί οποιοδήποτε  συνεπές σύνολο αριθμητικών αξιωμάτων ,υπάρχουν αληθείς  αριθμητικές προτάσεις  που δεν μπορούν να αποδειχθούν από το σύστημα αυτό.

3.Οτι μπορεί να δοθεί μια απόδειξη για το αδύνατο απόδειξης  ορισμένων προτάσεων  μέσα  σε δεδομένο σύστημα.(αδύνατο να αποδειχτούν  ορισμένες σημαντικές προτάσεις της αριθμητικής».)  .

 

Σημ.Μεταμαθηματικά Οι συγγραφείς προπλάθουν να κάνουν  κατανοητή την έννοια. 

Γράφουν.. Ισως ο αναγνώστης βρει την λέξη  « μεταμαθηματικά» περισπούδαστη και την έννοιά της αινιγματική. Δεν θα ισχυρισθούμε  ότι ,η λέξη ηχεί όμορφα, αλλά η ίδια η έννοια δεν θα μπερδέψει κανένα, αν επισημάνουμε ότι, χρησιμοποιείται σε σχέση με μια ειδική  περίπτωση μιας πολύ -γνωστής διάκρισης, συγκεκριμένα ανάμεσα σε ένα υπό μελέτη αντικείμενο και μια συζήτηση για το υπό μελέτη αντικείμενο.     Η πρόταση: «στις  φαλαρίδες-' τα αρσενικά  επωάζουν τα αυγά» αναφέρεται στο αντικείμενο που ερευνάται -από ζωολόγους και ανήκει στη ζωολογία Αν όμως πούμε ότι αυτή η δήλωση για τις φαλαρίδες αποδεικνύει ότι, η ζωολογία είναι παράλογη, η πρόταση μας δεν αφορά τις φαλαρίδες αλλά ¬τη δήλωση και τον τομέα στον οποίο εμφανίζεται και είναι η μεταζωολογία.Αν  πούμε ότι, το αυτό  είναι  ισχυρότερο από το εγώ παράγουμε ήχους που ανήκουν στην ορθόδοξη  ψυχανάλυση , αλλά αν διατυπώσουμε την κρίση ότι αυτή η πρόταση είναι κενή νοήματος και μη αποδείξιμη, η κριτική μας ανήκει στη μεταψυχανάληση  Έτσι και στην περίπτωση των μαθηματικών και των μεταμαθηματικών. Τα τυπικά συστήματα που κατασκευάζουν οι μαθηματικοί ανήκουν στο φάκελο με την ετικέτα «μαθηματικά»•  η συζήτηση και η θεωρητικολογία για τα συστήματα αυτά ανήκει στο φάκελο με την ένδειξη «μεταμαθηματικά» 

 

 Η σημασία που έχει για το αντικείμενο μας να αναγνωρίζου¬με τη διάκριση ανάμεσα στα μαθηματικά και τα μεταμαθηματικά δεν μπορεί να υπερτονιστεί. Ωστόσο, η υποτίμηση της οδήγησε σε παράδοξα και σε σύγχυση, ενώ η αναγνώριση  της σπουδαιότητας της,έκανε δυνατόν να φωτίσουμε τη λογική δομή της μα-θηματικής συλλογιστικής.

Steven Weinberg  « Πώς να εξηγήσουμε τον Κόσμο»

Ροπή 2016( To explain the world 2015)

Στους πρώτος Ελληνες στοχαστές,συναντούμε έναν ύψιστο βαθμό  πνευματικής υπεροψίας γεγονός που τους εμπόδιζε να αποδίδουν κάποια αξία   στην γνώση των φαινομένων.40…Δεν πρέπει κανείς να υπερτονίζει  τις σύγχρονες πτυχές της αρχαϊκής ή κλασσικής ελληνικής επιστήμης κάνεις δεν αποπειράθηκε (με εξαίρεση ίσως τον Ζήνωνα ) να αιτιολογήσει σοβαρά τις υποθέσεις του,…44….η επιμονή προς επαλήθευση είναι απούσα  από όλους τους ποιητικούς μελετητές τής φύσεως 44.Τα μαθηματικά αποτελούν το  μέσον με την βοήθεια του οποίου  καταλήγουμε σε συμπεράσματα  σχετικά με τις συνέπειες των φυσικών αρχών.Επί πλέον αποτελούν την αναγκαία γλώσσα στην οποία διατυπώνονται οι αρχές της φυσικής επιστήμης. 55Παραμένει βέβαια μυστήριο για μας ότι, τα μαθηματικά που εφευρέθηκαν για λόγους που δεν έχουν καμιά σχέση με την φύση  καταλήγουν συχνά να είναι χρήσιμα στις φυσικές   θεωρίες 56…(Αναφερόμενος  στον Αριστοτέλη,λέγει ότι, ένας συγκεκριμένος τόπος κατάταξης-λ.χ.ανάμεσα ως προς τα όντα,στο φυσικό και το τεχνητό και ότι μόνον το φυσικό άξιζε την προσοχή του..  που εφαρμόζεται σ’ολόκληρο το έργο του, στάθηκε εμπόδιο στην μελλοντική εξέλιξη της επιστήμης….δεν ασχολήθηκε με  το πείραμα.η αλληλουχία των αιτίων δεν μπορεί να συνεχίζεται επάπειρον 61..  Η λέξη κίνηση αφορά κάθε είδους μεταβολή κατά τον Αριστοτέλη.  Η ελληνική λέξη φορά, αφορά στην αλλαγή τοποθεσίας 63….,Ο Αριστοτέλης αξιοποίησε με αξιοθαύμαστο τρόπο την αρχαία λογική. 67,Η ελληνιστική εποχή στηρίζεται  σε μικρότερο βαθμό από την υπεροπτική διάκριση  ανάμεσα στη θεώρηση ΄της γνώσης ως αυτοσκοπού, και της γνώσης  ως χρήσης  74 Η επίμονη πνευματική υπεροψία της διανόησης στην κλασσική εποχή,εμπόδισε φιλοσόφους όπως ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης να κατευθύνουν τις θεωρίες προς τεχνολογικές εφαρμογές..75 ) (Δεν,μας τα λέγει καλά,και  αντιφάσκει με τον σκοπό της επιστήμης που συγχέει με τον σκοπό της τεχνολογίας και διαφωνεί με άλλους μεγαλος φυσικούς όπως ο Στρεντιγκερ κ.ά)Ο Αρχιμηδης ήταν ο πιο εντυπωσιακός επιστήμονας-τεχνολόγος της ελληνιστικής περιόδου και ίσως όλων των εποχών 79..Πέρα από την χυμοθεραπεία οι  γιατροί μέχρι τη σύγχρονη εποχή έπρεπε  να γνωρίζουν και αστρολογία   86……Οι προσωκρατικοί άρχισαν  να αναζητούν εξηγήσεις ων φυσικών φαινομένων χωρίς αναφορά στους θεούς.88  Σήμερα αναζητούμε μια τάξη στη φύση δεν πιστεύουμε όπως ότι υπάρχει  τάξη για τις αξίες ριζωμένη στην ανθρώπινη  φύση.89 Μεγάλο μέρος τής επιστήμης  αναζητεί, νοήματα πίσω  από τα φαινόμενα; 92 Η αναγνώριση της Χριστιανικής θρησκείας ως επίσημης από τον θεοδόσιο το 380, σήμανε το τέλος των  σπουδαίων  επιτευγμάτων τής Ελληνιστικής περιόδου, 94.Ο διαχωρισμός ανάμεσα στα σωματίδια και τα πεδία εξαλείφθηκε  την  δεκαετία του 1930 με την διατύπωση της κβαντικής θεωράς πεδίου….υπάρχει  ένα πεδίο ηλεκτρονίων  η ενέργεια και η ορμή του οποίου, συγκεντρώνονται σε ηλεκτρόνια  κ.ο.κ.για τα κάθε είδους   στοιχειώδη σωματίδια…τα ηλεκτρόνια έχουν μάζα 378,,,Τοκαθιερωμένο πρότυπο  δεν εξηγεί ούτε την βαρύτητα ούτε την σκοτεινή ενέργεια μας παρέχει όμως  μια ενοποιημένη εικόνα όλων των ειδών ύλης και δύναμης(πλήν της βαρύτητας) 379..το καθιερωμένο πρότυπο ..αποτελεί  περισσότερο προιόν εικασίας καθοδηγούμενο  από αισθητική κρίση και επιβεβαιωμένο από την επιτυχία πολλών προβλέψεων. 380 ..Οταν μιλάμε για τα έμβια όντα η τελεολογία είναι αναπόφευκτη…η κατανόηση της ζωής  βάσει τελεολογικών αρχών  που δεν θα διαφέρουν που δεν θα διαφέρουν πολύ από τις αρχές  των  φυσικών θεωριών, όπως το καθιερωμένο πρότυπο  φαίνεται τώρα αναπόφευκτη 381Τα έμβια όντα έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά όχι μόνον λόγω   του τεράστιου αριθμού  αρχών τής φυσικής αλλά και λόγω των ιστορικών   ατυχημάτων…κάθε  γενική αρχή της βιολογίας έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά  που οφείλονται στις θεμελιώδεις αρχές της φυσικής  σε συνδυασμό με τα ιστορικά ατυχήματα που είναι εξ ορισμού ανεξήγητα ._ Η άποψη που μόλις περιγράφηκε αποκαλείται  επιτιμητικά) αναγωγισμός. Αντιδράσεις στη θεωρία υπάρχουν ακόμη και εντός της φυσικής. Οι φυσικοί που  μελετούν  τα ρευστά ή τα στερεά αναφέρουν συχνά περιστατικά ανάδυσης εμφάνισης δηλαδή, στην περιγραφή των μακροσκοπικών φαινομένων, εννοιών όπως η θερμότητα ή η μετάβαση φάσης που δεν  έχουν αντιστοιχίες στη φυσική των στοιχειωδων σωματιδίων και  δεν εξαρτώνται από τα στοιχεία των στοιχειωδών σωματιδίων.Για   παράδειγμα, η θερμοδυναμική, η μελέτη της θερμότητας ισχύει σε ένα ευρύ φάσμα συστημάτων —όχι μόνο σε όσα έλαβαν υπόψη τους, ο Μάξγουελ και ο Μπόλτζμαν— που περιέχουν μεγάλους αριθμούς  μορίων, αλλά και στις επιφάνειες των μεγάλων μαύρων  τρυπών. Ωστόσο δεν ισχύει καθολικά, και, όταν αναρωτιώμαστε αν  ισχύει για ένα συγκεκριμένο σύστημα και γιατί πρέπει να έχουμε  ως σημείο αναφοράς κάποιες βαθύτερες, πραγματικά θεμελιώδεις αρχές της φυσικής. Ο αναγωγισμός με την έννοια αυτή δεν αποτελεί  πρόγραμμα μεταρρύθμισης της επιστημονικής πρακτικής αλλά  μία απάντηση στο ερώτημα  γιατί ο κόσμος είναι όπως είναι.  384..Ενώ υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να κατανοήσιμε τις λειτουργίες του εγκεφάλου, που ευθύνονται για τη συνείδηση,είναι δύσκολο να φαντασθεί κανείς πώς τα συναισθήματα αυτά θα περιγράφονται σύμφωνα με τους κανόνες της φυσικής,385,,

--------------------------------------------------------------------

James Stein “Πως τα μαθηματικά εξηγούν τον κόσμο»

 

Όταν τα φωτόνια παρατηρούνται μέσω ενός ανιχνευτή συμπεριφέρονται ως σωματίδια…όταν όχι, ως κύματα Πώς ένα φωτόνιο γνωρίζει πότε το παρατηρούμε και πότε όχι; …μεγάλο αίνιγμα για την κβαντομηχανική…..Μεγαλύτερο αίνιγμα είναι η « καθυστερημένη επιλογή.Τοποθετήστε έναν ανιχνευτή φωτο νίων μακριά από την πρώτη  βάση και εξοπλίστε τον με ένα διακόπτη που να τον ανοιγοκλείνει. Όταν ο ανιχνευτής φωτονίων είναι ανοικτός, τα φωτόνια  συμπεριφέρονται ως σωματίδια, ενώ όταν είναι κλειστός τα φωτόνια συμπεριφέρονται ως κύματα. Αυτός είναι ουσία ένας συνδυασμός των δύο προηγούμενων πειραμάτων.Η πρόταση του Γουήλερ ήταν να κλείσει ή να ανοίξει τον ανιχνευτή πρωτονίων,μετά την αναχώρηση του φωτονίου από  τη πρώτη βάση. Αυτό είναι γνωστό ως «το πείραμα της καθυστερημένης επιλογής», επειδή η επιλογή για να ανοίξει ή να κλείσει ο ανιχνευτής γίνεται καθυστερημένα, αφού το φωτόνιο έχει ήδη επιλέξει αν θα συμπεριφερθεί ως κύμα ή ως σωματίδιο.Φαίνεται ότι υπάρχουν δύο πιθανότητες και η συμπε ριφορά του φωτονίου καθορίζεται είτε τη στιγμή που αφήνει την πρώτη   βάση -αλλά σε αυτή την περίπτωση, πώς ξέρει εάν ο  ανιχνευτής φωτονίων είναι κλειστός ή ανοιχτός;— είτε από την τελική κατάσταση του ανιχνευτή φωτονίων. Εάν συμβαίνει το δεύτερο —όπως έδειξαν με σιγουριά τα πειράματα—, το φωτόνιο  πρέπει ταυτόχρονα να βρίσκεται και στις δύο καταστάσεις όταν  φεύγει από την πρώτη βάση ή σε μια αόριστη κατάσταση που • ξεδιαλύνεται όταν περνάει από τον ανιχνευτή φωτονίων και μαθαίνει αν το παρατηρούν ή όχι.

Όπως προαναφέρθηκε, η μαθηματική περιγραφή των κβαντικών φαινομένων γίνεται με τη βοήθεια της πιθανότητας Πριν γίνει αντικείμενο παρατήρησης, ένα ηλεκτρόνιο, δεν έχει  καθορισμένη θέση στο χώρο και ορίζεται από ένα κύμα πιθανότητας , το οποίο δίνει την πιθανότητα το ηλεκτρόνιο να βρίσκεται σε μια ορισμένη περιοχή του χώρου. Πριν παρατηρηθεί το  ηλεκτρόνιο είναι παντού - αν και,κάποια σημεία συγκεντρώνουν  περισσότερες πιθανότητες σε σχέση με κάποια άλλα.Επί πλέον , για να πάει από το ένα σημείο στο άλλο, το ηλεκτρόνιο ακολουθεί κάθε διαθέσιμη πιθανή διαδρομή!

Παρ' όλα αυτά, με τη διαδικασία της παρατήρησης η κυματοσυνάρτηση «καταρρέει», κι έτσι, δεν μπορεί πλέον να είναι παντού, αλλά η θέση του περιορίζεται σε κάποιο συγκεκριμένο  σημείο. Με την παρατήρηση καταρρέει επίσης η δυνατότητα το ηλεκτρόνιο  να πάει από ένα σημείο σε ένα άλλο μέσω κάθε πιθανής διαδρομής-. με αποτέλεσμα να πρέπει να επιλέξει μόνον μια από τις  ασύλληπτα πολλές.Ο Γουήλερ επίσης  πρότεινε ότι η φύση θα μπορούσε να απεικονίσει πόσο απροσδόκητη είναι η κβαντική μηχανική μέσω ενός  μεγαλυτέρου, πειράματος καθυστερημένης επιλογής.Αντί για ένα διαχωριστή δέσμης σε ένα εργαστήριο, θα μπορούσαμε να έχουμε ένα κβάζαρ δισεκατομ μύρια έτη φωτός μακρυιά που ενεργεί  ως βαρυτικός φακός και επιτρέπει στο φωτόνια φθάσει στην Γή μέσω της μίας από τις δύο διαφορετικές διαδρομές που  θα μπορούσαν να εστιάσουν έξω στο διάστημα και εάν κανένας ανιχνευτής φωτονίων δεν ήταν τοποθετημένος κατά μήκος των διαδρομών, θα είχαμε ένα μοτίβο συμβολής -ενώ εάν υπήρχαν ανιχνευτές φωτονίων,  τα φωτόνια θα ενεργούσαν  ως σωματίδια.Η απροσδόκτητη πτυχή  είναι ότι, το φωτόνιο, δισεκατομμύρια χρόνια  πριν περάσει από τον βαρυτικό φακό, φαίνεται να έχει πάρει την απόφαση  να συμπεριφερθεί ως σωματίδιο ή κύμα.Πειράματα έχουν δείξει  ότι,η  απόφαση αυτή δεν λαμβάνεται από το φωτόνιο,  αλλά από το σύμπαν. Έτσι, όταν γίνεται μια παρατήρηση, το φωτόνιο ενεργεί ως σωματίδιο  όταν όχι, ενεργεί ως κύμα.  99…..Στην κβαντική μηχανική είσθε απλώς ένα κύμα πιθανοτήτων μέχρις ότου κάποιος ή κάτι να σας παρατηρήσει…Μια ευρέως  διαδεδομένη άποψη στη φυσική είναι ότι, παρατήρηση σημαίνει αλληλεπίδραση Ως προς την  απάντηση ΄ως  προς την γάτα του Σρέντιγκερ,η κβαντομηχανική απαντά,ότι η γάτα είναι κατά το ήμισυ ζωντανή και κατά το ήμισυ νεκρή ή τίποτε από τα δύο, και ότι,ότι η  απάντηση θα καθορισθεί,όταν το κουτί ανοιχτεί και   η κυματοσυνάρτηση καταρρέει μέσω της παρατήρησης… Χωρίς παρατήρηση (που δεν σημαίνει ότι κοιτάζουμε την γάτα αλλά να πάρουμε πληροφορίες  για την κατάσταση του ραδιενεργού ατόμου,του οποίου η αποσύνθεση θα καθορίσει την έκβαση, πώς μπορούμε να ξέρουμε; Είναι πιθανώς η ακριβέστερη άποψη  της φυσικής  και παρέχει επιβεβαιώ σεις…Ως υπολογιστική μέθοδος η κβαντομηχανική  είναι πιθανώς η ακριβέστερη της φυσικής,σε μεγάλο βαθμό δεκαδικών θέσεων που ξεπερνούν τον αριθμό του εθνικού χρέους….η κοινότητα των φυσικών δεν έχει ακόμη καταλήξει στο τι είναι πραγματικότητα …101..Η κβαντομηχανική μας λέγει  ότι, τα  φωτόνια και τα ηλεκτρόνια, είναι κύματα πιθανότητας,αλλά με την αλληλεπίδραση με το Σύμπαν γίνονται σωματίδια.Εάν δεν μπορούμε να καθορίσουμε το ότι, έχουν αλληλεπιδράσει με το Σύμπαν,κάτι που ισχύει στην κβαντική διαγραφή, τότε είναι κύματα πιθανότητας.Μεταξύ αυτών που δεν θα μπορέσουμε ποτέ να μάθουμε, είναι και  γιατί ισχύει και το αν θα μπορούσε να ισχύει κάτι άλλο.102..ο Αινστάιν στο τέλος της ζωής του, έλεγε ότι, δεν χρησιμοποιούσε λέξεις όταν σκέφτεται την φυσική   103…Η αρχή της απροσδιοριστίας έχει ανατρέψει  την απλή άποψη αιτίας και αποτελέσματος. …τα άτομα ή τα στοιχειώδη σωματίδια  δεν είναι πράγματα  αλλά απλώς διαμορφώνουν κύμα δυνατοτήτων.107…Φαίνεται ότι, η κβαντική μηχανική ανοίγει  την πόρτα του μυστικισμού στο πραγματικό κόσμο.  (οι κρυμμένες μεταβλητές του Αινστάιν) 112 Η ειδική θεωρία της σχετικότητας απαγορεύει ταχύτητα μεγαλύτερη του φωτός. Τι  θα συμβεί αν το κύμα πιθανοτήτων καταρρεύσει  στιγμιαία σ’ ολόκληρο το Σύμπαν; 115 Η θεμελιώδης αρχή των πυθαγορείων ήταν ότι ,ο κόσμος κατασκευάστηκε από ακέραιους αριθμούς ή από τις α ναλογίες ακεραίων. Η ανακάλυψη ότι ,η τετραγωνική  ρίζα του 2 ήταν ανισόμετρη,κατέστρεψε αυτήν την κοσμολογική άποψη,την εποχή των Πυθαγορείων.Παρόλα αυτά μπορεί πράγματι οι Πυθαγόρειοι  να είχαν δίκαιο!Η κβαντική μηχανική η ακριβέ στερη που έχουμε μέχρι τώρα απεικόνιση για τον κόσμο, είναι ουσιαστικά  μια σύγχρονη εκδοχή,της άποψης των Πυθαγορείων.

 

 σύμφωνα με την κβαντική μηχανική αποτελείται από αριθμούς βασικών μονάδων.Η μάζα,η ενέργεια,το μήκος και ο χρόνος,μετρούνται με όρους κβάντων, Τα μαθηματικά του πραγματικού΄συστήματος των  αριθμών, εκεί που ανήκει και  η τετραγωνική ρίζα του  2 είναι ένα ιδανικό κατασκεύασμα που έχει μεγάλη χρησιμότητα και ιδιαίτερο ενδιαφέρον.Στον πραγματικό κόσμο όμως άν΄ένα τετράγωνο μπορεί πράγματι να κατασκευασθεί, από υλικά αντικείμενα, η διαγώνιός του (που κατασκευάζεται επίσης από υλικά αντικείμενα,) είναι είτε λίγο κοντή,για να φθάσει από την μιά γωνία στην άλλη, είτε πιό μακριά από όσο πρέπει.  Αυτό μας κάνει να αναρωτιέμαστε, αν και άλλες ιδέες που ήσαν γνωστές, σε προηγούμενους πολιτισμούς,και απορρίφθηκαν πολύ καιρό πριν,επανέλθουν σε μιά σύγχρονη εκδοχή τους.135..Η μεγάλης κλίμακας γεωμετρία  του κόσμου είναι επίπεδη,όπως πίστευαν οι Ελληνες πριν ακόμη  δεχθούν ότιη Γή είναι στρογγυλή 186 Ένα σχέδιο αξιωμάτων είναι συνεπές,όταν είναι αδύνατον μα βγουν αντιφατικά αποτελέσματα μάσα το σύστημα 191 Το .καθιερωμένο Πρότυπο είναι το αποτέλεσμα προσπαθειών αλλά ακόμα κι αν αποδειχτεί ακριβές μέχρι την τελευταία λεπτομέρειά (και σε μερικές περιπτώσεις έχει επιβεβαιωθεί πειραματικά σε περισσότερες από δεκαπέντε δεκαδικές θέσεις), οι  φυσικοί ξέρουν ότι αφήνει αναπάντητα πολλά ερωτήματα ,Οι μάζες των σωματιδίων είναι αριθμοί που μετριούνται πειραματικά, υπάρχει, άραγε, μια βαθύτερη θεωρία που μπορεί να προβλέψει αυτές τις μάζες; Τα φερμιόνια διαιρούνται ωραία σε τρείς  ξεχωριστές «γενιές» σωματιδίων, αλλά γιατί τρεις, και όχι δύο  ή περισσότερες; Οι τέσσερις δυνάμεις ποικίλλουν πολύ από  πολλές απόψεις. Ο ηλεκτρομαγνητισμός είναι ισχυρότερος σχεδόν κατά 40 τάξεις μεγέθους από τη βαρύτητα. Κι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αν περάσετε μια χτένα μέσα από τα μαλλιά σας  (με την προϋπόθεση ότι, έχετε μαλλιά και δεν είστε σαν εμένα) μια κρύα χειμωνιάτικη μέρα, μπορείτε να παράγετε αρκετή στατική ηλεκτρική ενέργεια, η οποία υπερνικάει τη βαρυτική έλξη  της γης και είναι ικανή να σηκώσει ένα χαρτί. Ο ηλεκτρομαγητισμός και η βαρύτητα έχουν άπειρη εμβέλεια , ενώ η ισχυρή  δύναμη είναι περιορισμένη στο εσωτερικό του ατόμου. Ο ηλεκτρομαγνητισμός είναι ελκτικός και συνάμα απωστικός, και -  ευτυχώς είναι  μοιρασμένος ισόποσα σε κάθε μη ιονισμένο άτομο ( έτσι δεν είμαστε ένα μάτσο ηλεκτρικών φορτίων, εκτός από τις κρύες  χειμωνιάτικες ημέρες), αλλά η βαρύτητα είναι πάντα ελκτική.Οι ηλεκτρικές θύελλες στο κέντρο του Γαλαξία δεν έχουν επιπτώσεις; σε μας, αλλά η βαρύτητα που προέρχεται από τη μαύρη τρύπα,στο κέντρο του, σίγουρα μας επηρεάζει.Τα πειράματα του Ασπεκτ δεν έχουν διαπιστώσει καμία κρυφή μεταβλητή..   ένα πράγμα στο οποίο συμφωνούν όλα τα μαθηματικά πρότυπα,όσον αφορά την φυσική: ότι σε αυτό το σύμπαν δεν υπάρχει άπειρο  222 Κατά τον Μ.Τεγμαρκ,το πολυσύμπαν(Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Θεωρίας Χορδών, ενδεχομένως το Σύμπαν μας να μην είναι το "μοναδικό" αλλά ένα μέλος ενός απειροσυνόλου Συμπάντων.Η ολότητα των αυτών των πιθανολογικών και αμφιλεγόμενης ύπαρξης Συμπάντων ονομάζεται Πολυσύμπαν)υποστηρίζει όλα τα πιθανά (και συνεπή )σύνολα εξισώσεων,απλώς κάνει  το σε διαφορετικούς τομείς ,ενώ εμείς τυχαίνει να ζούμε στον τομέα Αινστάιν-Μάξουελ…Για  το φώς το πρόβλημα παραμένει δεδομένου ότι τα κύματα χρειάζονται ένα μέσο για να διαδοθούν.  223.Τα πειράματα των Μάικελσον και Μόρλευ  του 1887, κατέδειξαν σε ένα μεγάλο βαθμό ακριβείας  ότι δεν υπάρχει φωτοφόρος αιθέρας,….το Σύμπαν μας απεχθάνεται το άπειρο,όσο πιστέψουμε ότι απεχθάνεται και η φύση το κενό.Κατά συνέπεια κανένα σωματίδιο κε πεπερασμένη μάζα δεν μπορεί να ταξειδέψει με την ταχύτητα του φωωτός,διότι τότε ο παρονομαστής  στην παραπάνω εξίσωση,( του Αινστάιν)…. θα ήταν 0  και η μάζα m θα ήταν άπειρη.Αυτό δεν αποτρέπει το φως από το να ταξειδεύει με αυτήν την ταχύτητα,επειδή τα φωτόνια ,τα σωματίδια του φωτός δεν έχουν μάζα…..τα ταχυόνια  ,σωματίδια που κινούνται ταχύτερα από την ταχύτητα του φωτός, έχουν κακή φήμη στην σύγχρονη φυσική,έτσι που να μια θεωρία τα πριλαμβάνει, είναι ασταθή3ς. δεν ντα έχουμε όμως αποκλείσει οριστικά. 225….υπάρχουν σωματίδια που αλλάζουν χαρακτήρα καθώς ταξειδεύουν,( τρία διαφορετικά είδη νετρίνων  καθώς ταξειευουν.225…Κατά  την  θεωρία των χορδών όλα τα σωματίδια στο Σύμπαν  είναι δονήσεις μονοδιάστατων αντικειμένων,απίστευτα μικρών που δεν μπορούν να παρατηρηθούν άμεσα  αλλά βλέπουμε τις συνέπειές τους.,(,ένα βιβλίο να το  διαβάσεις από απόσταση 100.000.000 ετών φωτός)των χορδών,..που μπορούν να δονηθούν μόνον με συγκεκριμένο τρόπο,.Ηθεωρία προβλέπει σωματίδια που δεν έχουν ακόμη παρατηρηθεί, και δομές που δεν έχουν επιβεβαιωθεί  227.Είναι όντως τετραδιάστατο το Σύμπαν;…Υπάρχει κάποιο άλλο Σύμπαν τετραδιαστατο;231…Ένα άτομο μπορεί να αλλάξει το είδος του….Ενα άτομο που άρχισε τη ζωή του ως άτομο μπορεί μέσω τής διαδικασίας που είναι γνωστή,ως Β μετάπτωση, να μετατραπεί σε άτομο άνθρακα.,,,,Αυτό συνδέεται με την ραδιενέργεια  και  προωθείται από την ασθενή δύναμη  237 Για διασπασθεί ένα άτομο χρειάζεται η βαρύτητα ενός αστεριού 238 Υπάρχουν τουλάχιστον δύο λόγοι για τους οποίους για τους οποίους μπορεί να μην μάθουμε ποτέ την φύση της απώτερης πραγματικότητας  1.Επειδή η φύση του  χωροχρόνου μπορεί να είναι τόσο χαοτική  στο μήκος Πλανκ.—το μήκος μιάς χορδής-και στο χρόνο Πλανκ-ο χρόνος που χρειάζεται  το φώς για να καλύψει το μήκος μίας χορδής- που απλώς δεν  μπορούμε να κάνουμε ακριβείς μετρήσεις,ώστε να καθορίσουμε μερικά κρίσιμα χαρακτηριστικά του  χώρου και του χρόνου…2.Η πολυπλοκότητα της αξιωματικής δομής οποιασδήποτε θεωρίας περιγράφει τελικώς τήν πραγματικόητα ,αποδέχεται αναποκρίσιμες  προτάσεις ή κάτι παρόμοιο.   241….Επίσης ίσως υπάρχει κάπου μια πρόταση που να μας λέει ότι η απώτερη φύση της  πραγματικότητας,δηλαδή τα άτομα ,ο χώρος,ο χρόνος,και η ύλη θα παραμείνουν για μας, έννοιες ακατανόητες και απρόσιτες. …Κάποιος μαθηματικός μπορεί να αποδείξει ότι μια θεωρία των πάντων δεν  μπορεί να υπάρξει.  242..Υπό μια έννοια ο Σαγκάν  είχε δίκαιο  αφού οι μαθηματικοί πιστεύουν ότι, το π δεν περιέχει μόνον κάποιο μήνυμα που κωδικοποίησαν κάποιοι εξωγήινοι ,αλλά κάθε μήνυμα που επαναλαμβάνεται συχνά επ΄αόριστον 274 Υπάρχουν  εγγενώς απρόβλεπτα φαινόμενα και άλλα που δεν μπορούμε να προβλέψουμε γιστί δεν έχουμε αρκετές σχετικές πληροφορίες….Το χάος είναι αιτιοκρατική συμπεριφορά. Είναι θεωρητικώς προβλέψιμα…δεν μπορούμε να προβλέψουμε λόγω υπερπληθώρας πληροφοριών Σε αντίθεση με την κβαντικη΄φυσική  στην οποία δεν μπορούμε να ξέρουμε την αξία των παραμέτρων  επειδή οι αξίες αυτές δεν υπάρχουν  εδώ( μέχρι τώρα) δεν μπούμε να ξέρουμε την αξία των παραμέτρων  επειδή είναι αδύνατο να συγκεντρώσουμε  τις απαραίτητες πληροφορίες ----------------------ος

. 

Frank Wilczek  Ένα όμορφο ερώτημα»

 

Ο συγγραφέας ξεκαθαρίζει από την αρχή ότι ,το βιβλίο του συνιστά  στοχασμό σε ένα και μόνον ερώτημα; Αραγε ενσαρκώνει ο κόσμος όμορφες ιδέες; 15..Ο Πυθαγόρας, έφερε  στο φώς μια κρυμμένη ενότητα μεταξύ νού και ύλης, Με την αναφορά του  στα έγχορδα όργανα  ολοκλήρωσε μια τριάδα.:νους-ύλη-ομορφιά  19.΄Ο Πυθαγόρας εκφράζει κάτι καταπληκτικό.:Η γεωμετρία των αντικειμένων ενσαρκώνει κρυμμένες αριθμητικές σχέσεις, 39…Εκφράζει την πεποίθηση ότι,ο  κόσμος,πρέπει να ενσαρκώνει όμορφες έννοιες 44..Ο συγγραφέας λέγει ότι, η φύση είναι εφευρετική  σε σχέση με τη γλώσσα της,Εκτείνει τα όρια της φαντασίας μας,με νέα είδη αριθμών, με νέα είδη γεωμετρίας-και ακόμη στον κβαντικό κόσμο με νέα είδη λογικής.  45…..Ο Πυθαγόρας ανεκάλυψε ότι, ύψος του ήχου,υπακούει σε δύο κανόνες....οι συνδυασμοί τόνων με συχνότητες που σχηματίζουν λόγους μικρών ακεραίων ήχούν μελωδικώς.Οι τόνοι ευρίσκονται σε αρμονία  αν οι τάσεις οι λόγοι τετραγώνων  μικρών ακεραίων αριθμών….55. Πλάτων..Τα 5  στερεά. Τετράεδρο,οκτά εδρο,δωδεκάεδρο, εικοσάεδρο, κύβος 62 Εκείνος που πρώτος απέδειξε  μαθηματικά  ότι, αυτά είναι τα μόνα   κανονικά στερεά είναι πιθανόν ο  μαθηματικός Θεαίτητος σύγχρονος του Πλάτωνα  64 κάποια από τα απλούστερα πλάσματα της βιόσφαιρας, ..όχι μόνον έχουν ανακαλύψει ,αλλά κυριολεκτικά έχουν ενσωματώσει  τα πλατωνικά στερεά,πολύ πριν από τους ανθρώπους. ….. Τα στοιχεία του Ευκλείδη είναι μακράν το σημαντικότερο εγχειρίδιο όλων των εποχών.Εσήγαγε το σύστημα και την αυστηρότητα στη γεωμετρία…εγκαθίδρυσε  την μέθοδο της ανάλυσης και σύνθεσης στον τομέα των ιδεών..66…Η ίδια δουλειά θα σε διδάξει πώς να την κάνεις.68…Από την σκοπιά του παρόντος η θεωρία Πλάτωνα περί στοιχείων είναι και χονδροειδής  και στις λεπτομέρειες  απελπιστικά αδιέξοδη  69 Ωστόσο το όραμα του Πλάτωνα παρόλο που  αποτυγχάνει ως επιστημονική θεωρία, επιτυγχάνει ως προφητεία  και  ως έργο τέχνης….Η βαθύτερη κεντρική ιδέα του για τον φυσικό κόσμο είναι ότι αυτός  πρέπει… να ενσαρκώνει θεμελιωδώς όμορφες έννοιες….ομορφιά μαθηματικής κανονικότητας,τέλειας συμμετρίας….επιδίωκε να εναρμονίσει τον νού με την ύλη,αποδεικνύοντας ότι, η ύλη οικο δομείται από τα καλύτερα προιόντα του νού 70…Η ιδέα του ότι ,υπάρχουν λίγα μόνον είδη δομικών λίθων ,υπαρκτών σε πολλά αντίγραφα,παραμένει θεμελιωτική παρόλο που  οι δομικοί λίθοι που προτείνει ο Πλάτων δεν είναι αυτοί που γνωρίζουμε σήμερα…..η εξαγωγή τής δομής  από την συμμετρία, παραμένει μέχρι σήμερα….Η συμμετρία που  προτείνει ο Πλάτων είναι διαφορετική από ό,τι δεχόμαστε σήμερα,…αλλά παραμένει η ιδέα του ότι, υπάρχει συμμετρία στα έγκατα της φύσης…πιστεύει ότι ,ο φυσικός κόσμος δεν είναι η έσχατη πραγματικότητα.71..η ιδέα του,ότι συστατικά,ενδέχεται να μην υπάρχουν κατά κανόνα ως ξεχωριστά αντικείμενα  αλλά μπορεί να βρίσκονται  μόνα εντός συνθετώτερων,  παραπέμπει στα κουάρκς και τα γλουόνια  που υπάρχουν στο  εσωτερικό του πυρήνα….  και ότι ο κόσμος στην βαθύτερη δομή του ενσαρκώνει ομορφιά.73 Ο Wittgenstein είπε  ότι ,όλη η φιλοσοφία  είναι δυνατόν και πρέπει να αποδοθεί με την μορφή αστεισμών….Ως  εξαιρεση στην εφαρμογή  της αρχής  της συμπληρωματικότητας, ο Bohr,είπε ότι υπάρχουν προτάσεις ,με νόημα που δεν εξαντλείται στην επιφάνεια, και ότι χαρακτηριστικό  μιάς βαθειάς αλήθειας  είναι ότι το αντίθετο της,αποτελεί επίσης μια βαθειά αλήθεια.Και παραθέτει : Ο κόσμος δεν είναι οικοδομημένος σύμφωνα  με μαθηματικές αρχές ,όπως υπέθεσε ο Πλάτων….. 76…Το ερώτημά μας περί ομορφιάς,άπτεται μερικώς  με την σχέση μεταξύ φυσικής πραγμα τικότητας,και της αντίληψής μας γι΄αυτήν..Μιά άλλη διάσταση  στο  ίδιο ερώτημα είναι η σχέση μεταξύ φυσικής πραγματικότητας και έσχατης πραγματικότητας….οι σχετικές απαντήσεις του Πλάτωνα βασίζονταν σε μυστικιστική ενόραση και αμφίβολη λογική.,παρά στην επιστήμη.79 με το παράδοξο του Ζήνωνα για τον Αχιλλέα και  την χελώνα υποστηρίζεται η ανυπαρξία κίνησης.πράγμα που δέχεται και ο Παρμενίδης….Σήμερα φαίνεται δυνατόν στα πλαίσια της κβαντικής θεωρίας, να δεχτούμε την άποψη αυτή,χωρίς να παραβλέπουμε τα φαινόμενα…..Η αλλαγή ενδέχεται  να είναι απλώς φαινόμενο 84 …κατά τον Bertand Russel,  το παράδοξο αποτέλεσε το θεμέλιο  μιας μαθηματικής αναγέννησης 85…Πάντως ο Πλάτων  είχε δίκαιο υποστηρίζοντας πως ο φυσικός κόσμος όπως μας φαίνεται  είναι σκιώδης προβολή,του αληθινού … ανακαλύπτουμε σήμερα οντότητες  μικροσκοπικές που συμπεριφέρονται όπως  θέλει η κβαντική μηχανική. 87 Ο  Πλάτων προτρέπει να στραφούμε στο απόκοσμο.Αν οι θεωρίες μας είναι όμορφες αλλά δεν συμφωνούν με τις παρατηρήσεις υλικών  ..τόσο το χειρότερο για τις τελευταίες. Κατά τον Πλάτωνα το Πραγματικό είναι γνησίως μικρότερο του ιδεατού89.Κατά τον Πλάτωνα αν οι συμβιβασμοί που επιβλήθηκαν  στον Δημιουργό.λόγω των χονδροειδών υλικων, αυτό είναι δευτερεύουσας σημασίας 91…η εκτίμηση των βασικών ιδεών της προοπτικής …φέρουν το μήνυμα των ματιών  σε στενότερη επαφή με τον  συνειδητό  νου ..Μέσω της πειθαρχημένης φαντασίας αφήνουμε πίσω   μας το σπήλαιο της αδαούς αίσθησης  99 Η συμπληρωματικότητα συνιστά περιατέρω ενίσχυση της σχετικότητας,.( υπάρχουν δύο τρόποι  θεώρησης  του ιδίου πράγματος είναι συμπληρωματικοί όταν ο καθένας τους είναι έγκυρος και συνεκτικός αλλά δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν και οι δύο ταυτοχρόνως  διότι  άλλη λοεπηρέαζονται. Αυτό είναι συνηθισμένη κατάσταση στην κβαντική θεωρία. 897)101  Η ισχυρή  μορφή συμπληρωματικότητας  δέχεται ότι, υπάρχουν πολλοί έγκυροι τρόποι θέασης του θέματός μας-προοπτικές με την γενική έννοια του όρου-αλλά είναι αμοιβαία αποκλειόμενοι.Στον κβαντικό  κόσμο μπορούμε να πραγματοποιήσουμε  μόνο μια προοπτική κάθε φορά..ο κυβισμός(κακή μετάφραση της λέξεως;) απαγορεύεται 102 Οι σχετικότητα,συμμετρία,αναλλοίωτο,συμληρωματικότητα, συγκροτούν  την καρδιά της σύγχρονής φυσικής102……όταν το φώς απομακρυσμένων γαλαξιών διέρχεται πλησίον άλλων γαλαξιών,που βρίσκονται στην πορεία του,έχει ως αποτέλεσμα  το θεαματικό αποτέλεσμα του βαρυτικού φακού,.Ετσι είδωλα απομακρυσμένων γαλαξιών  εμφανίζονται ενίοτε παραμορφωμένα, όταν το φώς τους,διασχίζει το πεδίον βαρύτητος, που βρίσκεται στον ενδιάμενο χώρο, …..πλήθος γαλαξιών που εκτείνεται που εκτείνεται  5 έως 10 φορές μακρύτερα,από το σμήνος που προκαλεί τό φαινόμενο του βαρυτικού φακού 111 Ο Keynes θεωρούσε το Σύμπαν ως κρυπτο γράφημα καταστρωμένο από τον Παντιδύναμο 112 Δεν  είναι εντελώς αληθές ότι τα φασματικά χρώματα δεν μπορού να αναλυθούν περαιτέρω.Μπορεί να γίνει ένας επι πλέον διπλός .διαχωχωρισμός  σε διαφορετικές πολώσεις.  123.τα  σωματίδια και τα  κύματα προσφέρουν συμπληρωματικές προοπτικές, για την πραγματικότητα του φωτός.126…Οι 3 νόμοι του Κέπλερ: 1.Η τροχιά ενός πλανήτη είναι έλλειψη με τον Ηλιο στην μια εστία. 2.Η γραμμή που συνδέει ένα πλανήτη με τον Ηλιο  διαγράφει επιφάνειες ίσων εμβαδών σε ίσους  χρόνους 3.Το τετράγωνο της περιόδου (δηλαδή του διαστήματος ενός πλανητικού έτους,είναι ανάλογο του κύβου του  μεγάλου ημιάξονα της έλλειψης 131  Οι εξισώσεις του  Maxwell μας προσέφεραν επίσης μια εντελώς νέα κατανόησηη της φύσεως του φωτός,και προέβλεψαν την ύπαρξη μορφών ακτινοβολίας που αποτελούν νέα είδη ‘φωτός»  147.Ο Faraday είχε πειραματικώς ανακαλύψει ότι, τα χρονικώς μεταβαλλόμενα μαγνητικά πεδία  παράγουν ηλεκτρικά πεδία 157,,,Ο  Maxwell  απέδειξε ότι, ισχύει και το αντίστροφο...158.. Το φώς δεν είναι στην πραγματικότητα παρα διαταραχή του ηλεκτρικού και μαγνητικού πεδίου.( Λέγουμε ότι ,έχουμε  ένα πεδίο Χ  ΄όταν το Χ λαμβάνει διαφορετικές τιμές  σε διαφορετικές θέσεις και χρονικές στιγμές)  159...τα ηλεκτρικά φορτία αποτελούν τις πηγές των το ηλεκτρικό πεδίο σε κάποιο σημείο  είναι ένα μέγεθος με αριθμητική τιμή και κατεύθυνση….Ο Gauss μας λέγει ότι ,τα μαγνητικά πεδία δεν έχουν πηγές-οι  μαγνητικές  δυναναμικές γραμμές δεν μπορουν να τερματίσουν,πρέπει ή να συνεχιζουν δια παντός είτε να είναι κλειστές. 163..Ο Maxwell αναλογιζόμενος το έργον του που εδραίωσε τα παγκόσμια ρευστά,,είπε ότι οι αχανείς διαπλανητικές και διαστρικές περιοχές,,,,θα τους βρούμε με αυτό το υπέροχο μέσον…166..Κατά τον Hertz το νόημα των υπερβαίνει κατά πολύ τις προθέσεις του δημιουργού του.τουλάχιστον σε τρία σημεία.: 1,Ισχύς 2 Γενεσιουργός ομορφιά.3 Μια νέα ιδέα ,πηγή έμπνευσης,συμμετρία εξισώσεων.Ο Maxwell συμπέρανε ότι,  καθ το φώς είναι ηλεκτρομαγνητικό κύμα.Αλλά το ορατό φώς είναι απλώς η κορυφή ενεός παγόβουνου,,αόρατου σε μας και σχεδόν άγνωστου την εποχή του Maxwell Μπορεί να έχουμε ηλεκτρομαγνητικά κύματα,με οποιοδήποτε καθορισμένο μήκος κύματος και το φάσμα ορατού φωτός του Νεύτωνα δεν είναι παρά μια,παρονυχίδα,σε αυτό το συνεχές….Το ορατό φάσμα,αντιστοιχεί σε μια μικρή περιοχή μηκών κύματος, του συνεχούς, των καθαρών ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων εντός του άπειρου, συνεχούς,των καθαρών ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων….Τα  ραδιοκύματα είναι «φώς»με πολύ μεγαλύτερα μήκη κύματος  και χαμηλότερες συχνότητες από το ορατό φώς.168 Οι εξισώσεις που αρέσκεται να χρησιμοποιεί η Φύση για τους θεμελιώδεις νόμους της,έχουν τεράστιο βαθμό συμμετρίας…στη  φυσική συμμετρία σημαίνει Αλλαγή χωρίς αλλαγή.169  Σύμφωνα με τον  Μπλέικ Το Καλό είναι αυτό που ακούει παθητικά στο Λόγο.Το Κακό είναι αυτό που βγαίνει θετικά από την ενέργεια, 173…..δεν  είναι απαραίτητο να προσθέσουμε όλα τα χρώματα του φάσματος του ηλιακού φωτός, ακριβώς  με τις αναλογίες που υπάρχουν σε κείνο ώστε να προκύψει ένα λευκό΄φώς που να μοιαζει με το ηλιακό,   …μπορεί να προκύψει ένα πειστικά αντιληπτό λευκό χρώμα, με την μείξη τριών μόνον φασματικών  χρωμάτων όπως εδώ,το ερυθρό το πράσινο και το κυανούνΑν αυτή η λευκή δέσμη περάσει μέσα από ένα πρίσμα, δεν θα προκύψει ένα φάσμα αλλά μόνον τρείς γραμμές,Ως φυσική οντότητα η δέσμη αυτή είναι εντελώς διαφορετική από το ηλιακό φώς,αλλά η ανθρώπινη όραση το αντιλαμβάνεται ως ταυτόσημη με εκείνο….το αποτέλεσμα ανάμειξης αρκετών εγχρώμων ουσιών των ιδίων χρωματων διαφέρει ριζικά από το αποτέλεσμα ανάμειξης  χρωστικών ουσιών των ιδίων χρωμάτων όπως όταν αναμειγνύουμε βαφές,……Όταν συνδυάζετε  έγχρωμες δέσμες φωτός, απλώς προσθέτετε το φως που περιέχουν,Με τις  χρωστικές, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Κατά κανόνα βλέπουμε τις διάφορες χρωστικές ουσίες όπως στην περίπτωση ενός πίνακα, μέσω του ανακλώμενου ηλιακού  (ή κάποιου τεχνητού υποκατάστατου του),Το χρώμα  του ανακλώμενου φωτός που βλέπουμε εξαρτάται από ποιά  φασματικά χρώματα αφαίρεσαν ή απορρόφησαν οι χρωστικές ουσίες  κατά την ανάκλαση. Το χρώμα που βλέπουμε φυσικά, αντιπροσωπεύει το μείγμα φωτός που δεν έχει  απορροφηθεί Έτσι, όταν συνδυάζουμε, βάφοντας ή ζωγραφίζοντας δύο χρωστικές ουσίες, προσθέτουμε τις απορροφητικές τους ικανότητες.. Οι διαδικασίες πρόσθεσης χρωμάτων (δέσμες φωτός) ή  πρόσθεσης  απορροφήσεων χρωμάτων (χρωστικές ουσίες) είναι-πολύ διαφορετικές. Παραδείγματος χάριν, θα προκύψει μάλλον εύκολα μαύρο χρώμα, —απουσία ανάκλασης—με τον συνδυασμό ΄,αρκετών διαφορετικών χρωστικών ουσιών, αλλά  ποτέ : με την πρόσθεση διαφορετικών δεσμών. Οπότε δεν ,μας εκπλήσσει το γεγονός ότι, γενικώς, υπάρχουν πολύ διαφορετικοί κανόνες για τον συνδυασμό χρωμάτων δεσμών φωτός,σε αντίθεση με τον συνδυασμό, χρωμάτων χρωστικών ουσιών.Η πρόσθεση δεσμών φωτός,είναι νοηματικά απλούστερη.και από φυσική αποψη,θεμελιωδέστερη  της πρόσθεσης χρωστικών ουσιών 176 Ενώ τα νοητικά είδωλα αποκαλύπτουν λεπτομέρειες για τα τεκταινόμενα στον χώρο το χρώμα μας πληροφορεί για τα τεκταινόμενα στον χρόνο Ο Maxwell πέθανε 48 ετών. Στο ημερολόγιό του έγγραψε« Ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος  που σήμερα μπορεί να αναγνωρίσει στη δουλειά του ένα αξεχώριστο τμήμα του έργου της Ζωής.και μια ενσάρκωση  του έργου της αιωνιότητας.Τα θεμέλια της εμπιστοσύνης του είναι αμετάβλητα,διότι ΄έχει καταστεί  μέτοχος του απείρου.Επεξεργάζεται εντατικά τα  καθημερινά του εγχειρήματα,διότι το παρόν του έχει παραχωρηθεί.Ετσι ο άνθρωπος θα έπρεπε να είναι η προσωποποίηση της θείας διαδικασσίας της φύσεως,και να αναδεικνύει την ένωση του απείρου με το πεπερασμένο, χωρίς να υποτιμά, την πρόσκαιρη ύπαρξή του,ενθυμούμενος ότι μόνον σ΄αυτή,είναι δυνατή η ατομική δράση,χωρίς να χάνει από το   βλέμμα του   εκείνο που είναι αιώνιο,αναγνωρίζοντας ότι ο Χρόνοος  είναι μυστήριο.το οποίο ο άνθρωπος δεν αντέχει να αναλογισθεί, μέχρι να τον διαφωτίσει η αιώνια Αλήθεια.» 200…Στον κβαντικό κόσμο  συντελείται ένα θαύμα.Παλαιές ιδέες αποκτούν πάλι ζωή έχονταν θαυμαστές νέες μορφές.Στις μορφές αυτές,οι παληές ιδέες υψώνονται σε νέα επίπεδα,ακρίβειας,αλήθειας και πράγμα εκπληκτικό μυστικότητας.205.. Χονδρικά ο ανθρώπινος οφθαλμός, παράγει 25 περίπου στιγμιότυπα ανά δευτερόλεπτο,και έτσι ο εγκέφαλος δημιουργεί την αίσθηση της συνεχούς κινήσης….γι αυτό λέμε ότι. ο χρόνος ρέει  185…Τα θηλαστικά γενικά έχουν χαμηλή χρωματική όραση.Η κόκκινη μουλέττα του ταυρομάχου, χρησιμοποιείται για χάρη των θεατών,γιατί οι ταύροι αντιλαμβάνονται μόνον τις αποχρώσεις του γκρίζου…Η αχρωματοψία πλήττει λίγο τις γυναίκες, αλλά είναι αρκετά κοινή μεταξύ των ανδρών…..Πολλά είδη εντόμων και πτηνών διαθέτουν 4 έως 5 είδη χρωματικών υποδοχέων 189……το πλέον αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό τής γαρίδας,είναι το οπτικό σύστημά της.Αναλόγως του είδους τους μπορούν να δούν  από 12 έως 16 χρωματικές διαστάσεις,.Η ευαισθησία τους εκτείνεται στο υπέρυθρο και το υπεριώδες. Και επίσης κωδικεύουν πληροφορίες σχετικά με την πόλωση… Προσπαθούν να εξηγήσουν το πώς  με τόσο μικρούς εγκεφάλους,τα μαλακόστρακα ανταποκρίνονται σε ένα τέτοιο κατακλυσμό αισθητηρίων σημάτων 190…Εκεί που εμείς μπορούμε να διακρίνουμε σημεία ενός  σχετικά μικρού χρωματικού χώρου, ,οι γαρίδες μάντεις,εντοπίζουν ολόκληρες κυψέλες, σε ένα πολύ μεγαλύτερο χώρο….Τα ανθρώπινα όντα και πολλά άλλα πλάσματα,ενδιαφέρονται πολύ για τις υπερταλαντώσεις των  ηλεκτρομαγνητικών πεδίων,…οι πληροφορίες σχετικά με τις ταχείες ταλαντώσεις, των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων είναι σημαντικές για μας ως βιολογικά όντα  διότι είναι σημαντικές για τα ηλεκτρόνια εντός των υλικών.Τα εν λόγω ηλεκτρόνια 191….. αποκρίνονται συχνά διαφορετικώς αναλόγως με το υλικό περιβάλλον τους-στις ηλεκτρομαγνητικές ταλαντώσεις διαφόρων συχνοτήτων…Με απλά λόγια:τα χρώματα των αντικειμένων κωδικεύουν οτην σύστασή τους…Η όραση αφορά δονήσεις ηλεκτρομαγνητκκών πεδίων,η ακοή αφορά δονήσεις του αέρα.  192.. Στην ακοή  οι δονήσεις του αέρα, προκαλούν συμπαθητικές  δονήσεις στο κεφάλι μας.Για το φώς οι χρήσιμοι υποδοχείς είναι τα  μεμονωμένα ηλεκτρόνια.που είναι πολύ μικρότερα  και πολύ πιό ευκίνητα συστήματα απόκρισης,.193..Σχετικώς με το φώς έχει μεγάλα πλεονεκτήματα,έναντι του ήχου…Η όραση είναι πρωταρχικώς αίσθηση του χώρου,η ακοή του χρόνου 194…Στον 20ο αιώνα,και  σήμερα, ακόμη η συμμετρία κυριαριαρχεί με αυξανόμενους ρυθμούς  στην πληρέστερη κατανόηση των θεμελιωδών νόμων της φύσεως.  Ετσι λέν οι ειδήμονες201..Αλλαγή χωρίς αλλαγή..Το ερώτημα μας ζητά να ανακαλύψουμε την ομορφιά στα έγκατα του φυσικού κόσμου. Γι  αυτό πρέπει να δράσουμε  και από τις δυό κατευθύνσεις.1.Να διευρύνουμε την δική μας αίσθηση τής ομορφιάς.  2.Να διευρύνουμε  την κατανόηση για την πραγματικότητα.Γιατί η ομορφιά του βαθύτερου σχεδίου της φύσεως είναι  τόσο παράξενη όσο όμορφη είναι η παραξενιά της  202…Το φώς διαδίδεται με πακέτα…. Ωστόσο τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα είναι συνεχή….Τα άτομα έχουν διαφορετικά μεγέθη (αναλόγως του χημικού στοιχείου)αλλά είναι γενικώς της τάξεως 10-8 εκατοστομέτρων,…Ωστόσο οι ατομικοί πυρήνες ‘έχουν μέγεθος εκατό  χιλιάδες φορές μικρότερο,.Το παράδοξο:Πώς μπορεί μια τέτοια δομή να είναι σταθερή.;Γιατί τα ηλεκτρόνια  δεν υποκύπτουν στην  ελκτική δύναμη του πυρήνα  και δεν πέφτουν επάνω του; 213….Στην  περιγραφή του κόσμου με βάση την Κβαντική θεωρία αντιθέτως  με την  κλασσική μηχανική,τα θεμελιώδη αντικείμενα δεν είναι σωματίδια που καταλαμβάνουν θέσεις στον χώρο ,ούτε τα ρευστά του  Faraday και του  Maxwell.Στην ΚΜ η περιγραφή της θέσεως ενός σωματιδίου,είναι εντελώς διαφορετική.Το σωματίδιο δεν καταλαμβάνει, ορισμένη θέση,αντιθέτως,του αποδίδεται ένα νέφος πιθανότητας που εκτείνεται σε όλο τον χώρο.Η μορφή του νέφους,μπορεί να μεταβάλλεται με τον  χρόνο,μολονότι σε κάτι πολύ σημαντικές περιπτώσεις,μένει αμετάβλητη  220….Υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες το σωματίδιο να βρεθεί εκεί όπου η πυκνότητα του νέφους είναι υψηλή. 221….. o καθημερινός υλικός κόσμος όταν κατανοηθεί σωστά ενσαρκώνει έννοιες εξαιρετικής ομορφιάς….η συνηθισμένη ύλη συγκροτείται από άτομα  που είναι μικροσκοπικά  μουσικά όργανα.Στο παιχνίδι τους με το φώς πραγματώνουν μια  μαθηματική μουσική των σφαιρών που υπερβαίνει τα οράματα του Πυθαγόρα,του  Πλάτωνα  καί του Κέπλερ…269, ….θα αποκαλύψουμε τα όμορφα πράγματα που είναι ο φυσικός μας κόσμος,και κατόπιν ένα ακόμη πιο όμορφο πράγμα,που θα μπορούσε να είναι  270…Η Κεντρική θεωρία …ενσαρκώνει όμορφες ιδέες..που είναι και παράξενες και κρυμμένες στα κατάβαθα.Απαιτείται ευφάνταστη ωριμότητα και  υπομονή,ώστε να συλληφθεί η ομορφιά τους.. 272..Εμείς τα ανθρώπινα όντα ..είμαστε εντόνως οπτικά όντα….Εκ φύσεως είμαστε προικισμένοι  γεωμέτρες  273..Ο Wheeler είπε:Η ύλη (η ενέργεια –ορμή κατά Wilczek)λέγει στον χωρόχρονο πώς να καμπυλώνεται Ο χωρόχρονος λέγει στην ύλη πώς να κινείται.

Η βαρυτική πτώση ή κίνηση σε τροχιά δεν είναι παρά ύλη που προσπαθεί να κινηθεί κατά το δυνατόν σε ευθεία  γραμμή(δηλαδή να διαγράψει γεωδαιτικές) σε ένα καμπύλο χωροχρόνο..278..To γιν είναι  η « ενδοτική αρχή»που συνδέεται με τη γή και το ύδωρ(ύλη) 280…το γιάγκ  είναι η « ζωοδότρα αρχή»που συνδέεται  με τον ουρανό(χωροχρόνος),το  φώς (ηλεκτρομαγνητικό ρευστό)ή άλλες κινητήριες δυνάμεις…Τα δύο αυτά στοιχεία  το γίν(σκοτεινό) και το γιάγκ,(φωτεινό)σχηματίζουν ένα αδιάσπαστο όλο και το καθένα περιέχει και περιέχεται στο άλλο. 281..Οταν ένα σωματίδιο κινείται, σε ένα χώρο ιδιοτήτων, θα λέγαμε στην καθομιλουμένη ότι. έχει μεταμορφωθεί  σε ένα διαφορετικό είδος σωματιδίου …στην πραγματικότητα εκείνα τα δύο σωματίδια,(το κόκκινο και το μπλέ κουάρκ), είναι  η ίδια οντότητα  που καταλαμβάνει διαφορετικές θέσεις.! Το τι κωδικεύει το που. 289…Όταν πρωτόνια υψηλής ενέργειας προσκρούουν  σε άλλα πρωτόνια, κατά κανόνα  δεν έχουμε απλώς εκτροπή  των δύο συγκρουόμενων σωματιδίων ,αλλά χείμαρρο σωματιδίων.  293…Τα πρωτόνια περιέχουν κουάρκς…εντός των  πρωτονίων τα κουάρκς είναι σχεδόν ελεύθερα.Τα περισσότερα στιγμιότυπα δείχνουν 3 κουάρκς και τίποτε άλλο και προκύπτει ότι ,η θέση  εκάστου είναι σχεδόν ανεξάρτητη,από την θέση του άλλου,…τα ,κουάρκ ουδέποτε διαφεύγουν από τα πρωτόνα ως μεμονωμένα σωματίδια .Στα πρωτόνια υπάρχουν  πολύ περισσότερα από 3 κουάρκς….υπήρξαν ίχνη  επί πλέον ζευγών κουάρκ-αντικουάρκ  300….Το πρώιμο Σύμπαν είναι κατανοητό….κοντά στην Μεγάλη Εκρηξη ήταν τόπος υψηλών ενεργειών 303..Δεν είναι όλες οι όμορφες ιδέες  σχετικά με την βαθυτερη πραγματικότητα αληθείς….Η Κεντρική θεωρία έχει πολλές εκκρεμότητες και η προοπτική να τις καλύψει  είναι μικρή.381…Ενσαρκώνει ο κόσμος όμορφες ιδέες; Η απάντηση είναι ένα ηχηρό Ναι!.....Οι βασικές δυνάμεις της Φύσης ενσωματώνουν συμμετρία….Η σύνδεση  «ανθρώπινο σώμα»-Σύμπαν»,δεν φαίνεται πλέον κεντρική αλλά η πολύ συγγενική της. 382..Πριν  από 13.000.000.000 χρόνια το Σύμπαν ήταν σχεδόν αλλά όχι εντελώς ομοιογενές.Περιείχε αποκλίσεις  από την τέλεια ομοιογένεια  της τάξεως του ενός μέρους  στις δέκα χιλιάδες. Οι αποκλίσεις αυτές  αυξήθηκαν λόγω βαρυτικής αστάθειας.(οι πυκνότερες περιοχές έλκουν  την ύλη  μακριά από τις γειτονικές αραιότερες και αυξάνεται η μεταξύ τους αντίθεση)….Στις σημερινές συνθήκες οι κβαντικές διακυμάνσεις είναι σημαντικές  μόνον σε πολύ μικρές αποστάσεις,αλλά ένα επεισόδιο  μιάς εξαιρετικά γοργής διαστολής στην πρώιμη ιστορία του Σύμπαντος,μέσω  383 της διαδικασίας που είναι γνωστή ως κοσμική διόγκωση (πληθωρισμός-inflation) μπορεί να τους δώσει συμπαντικές αναλογίες.Εμείς τα ανθρώπινα όντα,στεκόμαστε μεταξύ μικροκόσμου και μακροκόσμου,περιέχοντας τον ένα ,αισθανόμενοι τον άλλο,κατανοώντας αμφοτέρους. 384.Niels Bohr..συμπληρωματικότητα…Καμιά προοπτική δεν εξαντλεί την πραγματικότητα  ,και διαφορετικές προοπτικές ενδέχεται να είναι πολύτιμες ,ωστόσο αλληλοαποκλειόμενες  385.Ο Lee Smolin,αναφερόμενος στο βιβλίο,  το χαρακτηρίζει ως μια ελκυστική εισαγωγή,στις προκλήσεις της σύγχρονης φυσικής,που παρουσιάζονται ως ένας στοχασμός  σχετικά με τον ρόλο της αισθητικής,στην αναζήτηση  της βαθύτερης κατανόησης της φύσεως και του βαθύτερου νοήματος της αναζήτησης αυτής για την ανθρωπότητα.

 

Lydie Krestovsky  “Le problème spirituel de la Beauté et de la laideur’» P.U.F. 1948

…………………………………………………………………….

Mais (pour Krestovsky) le problème  de la laideur  devient un problème humain qui est au fond  le problème de la révolte  contre la règle    et les normes traditionnels….la laideur c΄ est le monstrueux..l΄ immonde ..la dépravation…le rictus  d ‘ un crane …l’ automatisme d’ un robot…se marque moins aux ordres plastiques …dans que dans la littérature..le tragique comporte autant de laideur que de beauté…ou plutôt la beauté ,n’ apparait qu’ en transparence dans la laideur comme la splendeur du drame chrétien….une  explication plus profonde ,c’ est une espèce de  dualisme manichéen..que l ‘on trouve   ancrée … dans l’ esprit humain.. l homme qui trouve dans le vice ….dans la désobéissance  a la morale une grandeur surhumaine ….l’ esthétique rompt alors avec l’ éthique….une tendance secrète ..vers une  spiritualité  nouvelle .une beauté qu’ on ne peut atteindre qu’ avec la laideur….deshumananisation,qui met en question toutes les valeurs de l’ humanité..  traditionnelle…Le freudisme qui  a une influence  sur la littérature contemporaine  est comme un aspect intérieur de ce dualisme ,le Satan étant ici l’ inconscient. Dans certains cas  le satanisme  est un témoignage de ce gout du vice… les existentialistes modernes rêvent de réaliser leur rêve .Le Dieu –homme en mettant en mettant accent sur ce dernier mot……Un lecteur attentif découvrira dans l’ apothéose de la laideur une tendance secrète …vers une spiritualité  nouvelle ,une beauté qu’ on ne peut  attendre  qu’  a travers la laideur…réconcilier l’ homme avec lui –même…l’ auteur … a l’  espoir que la laideur  conduira a une plus haute spiritualité………………..

………………………………………………………………….

Ce qui peut s’ appliquer aux arts plastiques ( la forme)est souvent incompatible avec la littérature (contenu) et vice  versa. Le problème  moral est lié au problème esthétique …Schelling  a dit.Ce qui nous intéresse c ‘ est l’ indépendance entre  la morale et l esthétique ….L’ identité avec Dieu  est une équation avec la beauté…Beaute-Vérité-Bien….n’ est pas le même en ce qui concerne la laideur….La nouvelle conception de l’ art ..traite le laid comme une forme de la nouvelle Beauté mais cela ne permet pas d’ affirmer que l attrait qu’ exerce le laid  est celui qui exerce le mal. … la laideur devient le phénomène incontestable des xixe-xxe siècles…une définition absolue et totale du beau et laid   est difficiles…il est simplement donné a l’ homme de trouver  …quelques essences échappant au  contrôle d une logique serrée et a la précision des formules  mathématiques 11.La laideur présumée  de l’ art moderne  est souvent   un aspect du Tragique  qui colore note époque…Si dans la tragédie grecque le Drame  atteint aux sommets du sublime ce qui lui   prête une beauté tragique sans égale, le tragique de notre époque ….garde un aspect effrayant souvent apparent   a la laideur….l’ image reflété dans le subconscient de l’ artiste se  départ du modèle et s ‘écarte le plus souvent de la réalité, …La Beauté ,la laideur, le sublime restent hermétiques et sacrées…La beauté peut changer  sous l éclairage des temps .Mais son essence reste éternelle et le seul critérium valable est la durée de sa valeur….l’ artiste moderne ne cherche point a créer un contact avec son public….la beauté ne s’ identifie facilement à la vérité et tend au contraires la fiction ,le schéma et ..Le Mal et la Sainteté ,La vérité et le Mensonge ,la laideur ,la beauté  s’entrecroisent  et s interpénètrent ,sans tenir compte des arabesques  quasi absurdes que cette fusion crée dans lù art   22….une définition absolue et  totale  du beau et du laid est difficile,….L idée du mal et du bien est venue de l Iran 2.000 ou 3.000 avant que les juifs aient formule leur propre conception .Le rôle de  lù Iran ,Zoroastrien dans la formation des doctrines  judéo-chrétiennes fut immense,23…Le diable   puissance Maléfique  et Laideur Morale. Satan trouve son expression  esthétique dans tous les pays ,..La figuration de l’ enfer et de son maitre dérive très probablement  des représentations indiennes et se rattache  aux divinités étrusques 26… 27 Péguy dans Jeanne  d Arc,    « Jésus mourant pleura sur la mort de Judas »….Il ya une volupté de la souffrance    et de la laideur..l’ artiste  attire par la laideur    retrouve une volupté esthétique 58..il cherche inconsciemment  des codes nouveaux pour les opposer aux formes mourantes …souvent il veut    renverser les idoles adorés…une alternance  comme le flux et le reflux  des ondes marines(lois très fortes) 59..il sent la forme du réel qui correspond  a la laideur et au quotidien, tandis que l Irréel égale la beauté.60…Si la laideur attire l ‘artiste par son dynamisme elle a aussi le don de le repousser vivement et de l’ obliger a chercher une Antithèse. Apte a lui succéder ……l’ instinct se révolte ,se dresse contre la laideur  car c’ est un adversaire.  Dépouillée de son caractère réel la vie acquiert  le droit de devenir une œuvre d art 69..les masques des artistes grecques ..pour produire …le grotesque et le tragique que le visage de l’acteur  était a lui seul impuissant a rendre (Mal-Ruse-Drame-comique caricature)73—déformation-déshommination-désagrégation.   

 CONCLUSION  

II y a des époques ou le Monde rappelle une énorme maison  en flammes au  milieu, desquelles ,meurent les  trésors de l humanité. Ecrasés par le malheur, ceux qui 1'entourent regardent impassibles le spectacle sinistre qui se déroule sous leurs yeux.

L'homme vit dans un état d'insensibilité anesthésique. On est a tel point fatigué de la souffrance de la mort, du sang, de l'assassinat, qu'on finit par ne plus réagir, même lorsque cette souffrance atteint des proportions inhumaines. Ce n'est plus un masque qu'on se met sur le visage, mais une muselière qui attenue le cri, prêt a s'échapper.

Peut-on s'attendre a ce que l'artiste qui vit dans cette ambiance de guerre, de misère, d'isolement soit porté vers le Beau et la Joie? Ou doit-il logiquement créer un monde illusoire qui l'arrache a la réalité et se substitue aux formes mourantes?

II serait vain de faire des pronostics, de prononcer des jugements téméraires. Le fait est que 1'Art reflète non seulement l'époque terrible en elle-même, mais aussi le monde de l'artiste, fermé a la joie.

Le Tragique, le Monstre, la Démonie Spirituelle sont-ils seuls a synthétiser l'époque? Certainement non. Mais ils donnent un résumé succinct des grands courants de l'Art Moderne.

Peut-on affirmer qu'ils aboutissent nécessairement a la Laideur? Ce serait commettre une grave erreur, car ils créent une Beauté nouvelle, une Beauté Monstrueuse et Démoniaque, composée d'une somme équivalente de Beauté et de Laideur.

C'est encore et toujours la fusion des deux éléments apparemment inassimilables et cependant congénères et adéquats.

Ils présentent un complexe homogène, soudés par un rythme qui leur est propre. Peut-on oublier le Pas d'Acier de Picasso, avec l'entrée en scène des trois squelettes de métal? De leur pas mesuré d'Automates, ils avancent lentement vers la rampe. Cette vision dépasse notre ère. Elle évoque la Danse Macabre de nos jours, pétrie d'une Beauté sans âme, sans souffle, sans amour.

Le rythme impeccable des Automates souligne encore plus le manque absolu de vie. Ces mannequins-géants, au pas lourd et réglé, ignorent la pitié et la compassion. Ils marchent, prêts à écraser tout ce qui est vivant sur la terre. Et cette impassibilité aveugle est belle dans sa vérité totale, car elle personnifie le Destin.

Il en est de même en Littérature. Le monde de Kafka est régi par le principe de la soumission au quotidien. Il aboutit à l'esclavage de l'absurde. Cette soumission prêche l'obéissance aveugle. L'homme se plie à la fatalité, sans chercher à connaître ou à comprendre les ressorts qui mettent en mouvement les rouages de toute vie humaine. Il pense sans comprendre. Il vit sans s'étonner dans un monde d'indifférence, d'absurdité ou de haine. Son seul tort est de rester vivant et de ne point se métamorphoser en une mécanique mouvante, en Automate régi par une volonté qu'il ignore.

Dans un autre ordre d'idées 'Eve Future se classe dans la même catégorie. Peut-on affirmer qu'elle n'est qu'un grotesque, une caricature cocasse?

Non. Elle traduit le rêve dément de l'auteur qui voudrait approcher son idéal de Femme, son Illusion, sa Maïa.

La réalisation de ce Robot aux impulsions romantiques est folle, caricaturale. Mais elle décèle une soif immense d'idéal, un désespoir sans bornes devant l'impossibilité d'atteindre l'amour d'un être vivant.

C'est le paradoxe spirituel de l'homme arrivé au bord du gouffre où gît son rêve.

Il cherche à le ressusciter; il recrée son enthousiasme brisé et lui trouve un moule métallique. Cela rappelle un des plus beaux contes de Balzac : « Le chef-d'œuvre  inconnu », où l'artiste, dans sa quête insensée pour atteindre l'image qui le hante, finit par devenir fou et, lorsqu'il croit son œuvre achevée il la montre au premier venu; ce dernier se trouve devant un chaos de lignes et un amas de formes incohérentes, dans lesquelles l'artiste, délirant de joie, retrouve sa vision resplendissante de Beauté.

Est-il si fou ce rêve? Peut-être autant que celui de chaque artiste qui, sur toile, dans le marbre, en musique cherche à atteindre son idéal sous la forme d'une Madone, d'un Poème ou d'une  Symphonie.   C'est toujours la recherche : de Saint-Graal jamais atteint.

L'Eve Future, toute proportion gardée, est la poursuite démoniaque d'une Femme idéale — Contre-Image de la vision angélique des Madones qui hantèrent les artistes de tous temps, possédés par le rêve de l'Absolue Beauté.

L'artiste a passé par une nuit noire de solitude, d'incompréhension. La vie qui n'a jamais été facile pour lui l'est devenue encore moins depuis le début du siècle.

Deux guerres, l'époque d'entre les deux, la chute vertigineuse de la valeur de l'homme et bien d'autres raisons encore ont été à la base d'un Art, dénué de joie et peuplé de cauchemars.

Chaque œuvre possède son chiffre. Chaque époque a son Message et son Credo. La nôtre se place sous le signe des trois phénomènes-pivots de ce travail :

le Tragique, le Monstre et la Démonie spirituelle.

Ces trois forces sont à la base de tout le Problème de la Beauté et de la Laideur pris sous l'angle de notre temps. Ce sont peut-être les véritables mots-clés qui permettent d'aborder le problème dans toute sa complexité dans le cadre de notre époque.

Un halo noir et tragique émane de ces forces et retombe en ombre compacte sur la Beauté. Elle ne peut rester isolée dans un Palais de Cristal, tout en conservant l'intégrité de sa pureté. Elle est touchée_par les reflets tragiques de l __Époque et tout son rayonnement en est terni. La Beauté a vécu son Drame, autant esthétique que moral. Et cela lui a prêté un profil douloureux, crispé et tragique.

Mais l'homme commence à sortir des ténèbres. Il tend à rompre le cercle noir. En silhouette pâle un monde nouveau se dessine au loin.

Le jour où l'Univers tout entier retrouvera son amour de la Beauté, sa nostalgie de tout ce qui est clair, on verra se rétablir le rythme et l'équilibre perdus. Alors la Laideur s'effacera devant les nouvelles déités qui apporteront avec elles des forces vives, des germes nouveaux.

« Le Monde sera sauvé par la Beauté. »

Ces paroles de Dostoïevski, dont la primauté appartient au grand penseur russe Khomiakoff, doivent devenir le mot d'ordre des Temps Nouveaux.

La_Laideur n'est qu'une étape, un jalon évolutif entre les deux angles du triangle

Laideur          Beauté                Beauté

C'est à l'homme nouveau de trouver la voie qui rétablira l'équilibre et créera des rythmes encore inédits.

Nous avons consciemment étudié le problème du Difforme. Vue à travers la Laideur, la Beauté reprend sa place.

Car la Beauté Absolue est l'aboutissement de l'Art, de tout Art, même blessé, même mutilé par les siècles.

Partie de Satan, nous avons suivi dans cet ouvrage une courbe qui, à travers bien des écueils finit, à son terme, par unir logiquement tous les contraires et aboutit à l'Antithèse Formelle de Satan

La Haute Spiritualité.

 

ΠΛΑΤΩΝ : 

Η θεωρία των Ιδεών

 

Διακριτικό γνώρισμα της φιλοσοφίας είναι η θεωρία. Οι φιλόσοφοι επεξεργάζονται και εφαρμόζουν θεωρίες. Τι είναι όμως η φιλοσοφική θεωρία; Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η θεωρία είναι μια συνοπτική περιγραφή της πραγματικότητας. Στην ιδανική περίπτωση, η θεωρία είναι επιπλέον και εξήγηση της πραγματικότητας. Αν ο Θαλής είπε ότι τα πάντα είναι νερό, τότε διατύπωσε την πρώτη φιλοσοφική θεωρία: με αυτή την απλή σκέψη φιλοδοξούσε να εξηγήσει ποικίλα φαινόμενα της φυσικής πραγματικότητας. Το σίγουρο είναι ότι ο Δημόκριτος κατείχε μια φιλοσοφική θεωρία: η πεποίθησή του ότι η πραγματικότητα αποτελείται από κινούμενα άτομα στο κενό τού έδωσε τη δυνατότητα να διατυπώσει εξηγήσεις για κάθε πλευρά της ανθρώπινης εμπειρίας.

Η αντίστοιχη σύλληψη του Πλάτωνα είναι ότι, πέρα από τη συνεχώς μεταβαλλόμενη αισθητή πραγματικότητα, υπάρχουν κάποιες αυθύπαρκτες, αμετάβλητες και νοητές οντότητες, οι «Ιδέες». Τα αντικείμενα του αισθητού κόσμου οφείλουν την ύπαρξή τους και την όποια αλήθεια τους στη σχέση τους με τις Ιδέες. Αυτός είναι ο πυρήνας της πλατωνικής θεωρίας των Ιδεών. Στη θεωρία των Ιδεών στηρίζει ο Πλάτων τη συνολική ερμηνεία του της πραγματικότητας.

Ο Πλάτων δεν έχει καμία εμπιστοσύνη στα δεδομένα των αισθήσεων. Υποστηρίζει ότι ο αισθητός κόσμος είναι ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο σύμπαν, χωρίς σταθερότητα. Ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τις αισθήσεις του για να συλλάβει την αισθητή πραγματικότητα, οι αισθήσεις όμως είναι εξ ορισμού υποκειμενικές και αποτελούν πηγή πλάνης. Πώς είναι δυνατό λοιπόν να αποκτήσει κανείς έγκυρη γνώση για οτιδήποτε βασισμένος στις αισθήσεις του; Αν υπάρχει κάποια βεβαιότητα, αυτή πρέπει να αναζητηθεί στη σκέψη και στη γλώσσα - στους «λόγους». Οι πλατωνικές Ιδέες είναι τα αντικείμενα της καθαρής σκέψης.

Σκέφτηκα λοιπόν, συνέχισε ο Σωκράτης, αφού κουράστηκα να μελετώ τα υπάρχοντα πράγματα, ότι θα έπρεπε να προσέξω μήπως πάθω αυτό που παθαίνουν όσοι παρατηρούν και εξετάζουν τον Ήλιο στη διάρκεια μιας έκλειψης. Μερικοί, όπως ξέρετε, καταστρέφουν τα μάτια τους όταν δεν προνοούν να κοιτάξουν την εικόνα του Ήλιου μέσα στο νερό ή σε άλλο παρόμοιο μέσο. Κάπως έτσι σκέφτηκα και εγώ και φοβήθηκα μήπως τυφλώσω εντελώς την ψυχή μου με το να κοιτώ τα πράγματα με τα μάτια μου και με το να προσπαθώ να τα αγγίζω με όλες τις αισθήσεις μου. Θεώρησα λοιπόν ότι έπρεπε να καταφύγω στους λόγους και μέσα σ᾽ αυτούς να εξετάσω την αλήθεια των πραγμάτων.

Πλάτων, Φαίδων 99d-e

 

Οι Ιδέες του Πλάτωνα θυμίζουν το Ον του Παρμενίδη. Όπως το παρμενίδειο Ον, έτσι και οι Ιδέες έχουν αυθεντική ύπαρξη, συλλαμβάνονται με τη νόηση, είναι αιώνιες, αγέννητες και άφθαρτες, ακίνητες και αμετάβλητες. Η διαφορά είναι ότι οι πλατωνικές Ιδέες είναι πολλές και διαφορετικές. Όλες οι ηθικές αξίες αποτελούν Ιδέες: η αρετή, η δικαιοσύνη, η ανδρεία, η σωφροσύνη, η ευσέβεια και όλες οι /;;άλλες αντίστοιχες. Ιδέες είναι ακόμη οι μαθηματικές έννοιες και οντότητες: η ισότητα, η ενότητα, η πολλαπλότητα, ο αριθμός, το σημείο, η γραμμή, το γεωμετρικό σχήμα, το στερεό. Και τα φυσικά είδη είναι Ιδέες: το ζώο, το φυτό, ο άνθρωπος, το νερό, η φωτιά, ο χρυσός κτλ. Επομένως, πλατωνικές Ιδέες υπάρχουν πάρα πολλές. Θα έλεγε κανείς ότι είναι τόσες όσα και τα αφηρημένα ουσιαστικά της γλώσσας, όσα τα κατηγορήματα της γραμματικής: «Συνήθως δεχόμαστε ότι υπάρχει μια καθορισμένη Ιδέα για κάθε ομάδα επιμέρους πραγμάτων με το ίδιο όνομα» (Πλάτων, Πολιτεία 596a).

Δείτε μια στοιχειώδη πρόταση της γλώσσας, που περιέχει ένα υποκείμενο και ένα κατηγόρημα: «ο Σωκράτης είναι δίκαιος» ή «ο Σωκράτης διδάσκει» ή «το τραπέζι της κουζίνας μας είναι τετράγωνο». Σε όλες αυτές τις προτάσεις σε έναν συγκεκριμένο άνθρωπο ή ένα πράγμα αποδίδεται μια ιδιότητα - η δικαιοσύνη, η διδασκαλία, το τετράγωνο σχήμα. Σε αντίθεση με το υποκείμενο που είναι κάτι το ατομικό, το κατηγόρημα είναι κοινό, γενικό: και άλλοι άνθρωποι είναι δίκαιοι ή διδάσκουν, πολλά ακόμη αντικείμενα έχουν τετράγωνο σχήμα. Ο Πλάτων λοιπόν ισχυρίζεται ότι το κατηγόρημα (η ιδιότητα) παραπέμπει σε μια αυθύπαρκτη Ιδέα, οπότε αυτό που δηλώνουν οι απλές αυτές προτάσεις είναι η σχέση ενός αισθητού όντος με μια Ιδέα - την Ιδέα της δικαιοσύνης, της διδασκαλίας, του τετραγώνου. Στη γλώσσα του Πλάτωνα, για να είναι ο Σωκράτης δίκαιος πρέπει να «μετέχει» στην Ιδέα της δικαιοσύνης. Οι πράξεις του δηλαδή πρέπει να έχουν κοινότητα με το απόλυτο ιδεώδες, που εκφράζει η Ιδέα της δικαιοσύνης.

Όταν κάποιος μου λέει ότι η ωραιότητα ενός πράγματος οφείλεται στο ζωηρό του χρώμα ή στο σχήμα του ή σε κάτι παρόμοιο, αφήνω κατά μέρος τέτοιου είδους εξηγήσεις γιατί όλες με μπερδεύουν και κρατώ για τον εαυτό μου μόνο αυτή την απλή, άτεχνη και ίσως αφελή εξήγηση: τίποτα άλλο δεν κάνει αυτό το πράγμα ωραίο παρά μόνο η παρουσία ή η συμμετοχή της Ιδέας του ωραίου. Αυτή μου φαίνεται ότι είναι η ασφαλέστερη απάντηση που μπορώ να δώσω και στον εαυτό μου και στους άλλους. Και νομίζω ότι αν στηριχτώ σ᾽ αυτήν δεν διακινδυνεύω ποτέ να πέσω, αλλά, όποτε τίθεται η ερώτηση, για μένα είναι αρκετή η απάντηση ότι τα ωραία είναι ωραία διά μέσου της Ιδέας του ωραίου.

Πλάτων, Φαίδων 100c-d

 

Άρα ο κόσμος μας είναι διχασμένος. Από τη μια μεριά, υπάρχει η ασαφής και χαοτική πραγματικότητα της καθημερινής μας εμπειρίας, με την οποία είναι εξοικειωμένοι όλοι οι άνθρωποι. Και από την άλλη, υπάρχει το σταθερό σύμπαν των αιώνιων Ιδεών, την ύπαρξη του οποίου ελάχιστοι υποψιάζονται. Ο ένας είναι ο κόσμος της αίσθησης και της ανθρώπινης γνώμης (της «δόξας»), και ο άλλος ο κόσμος της νόησης και της αλήθειας. Η μετάβαση από τον έναν κόσμο στον άλλο είναι ο δρόμος της φιλοσοφίας, ένας δρόμος που απαιτεί σκληρή προσπάθεια και κατάλληλη εκπαίδευση. Σε μια υποβλητική μεταφορά ο Πλάτων παρομοιάζει τους ανθρώπους με αλυσοδεμένους δεσμώτες οι οποίοι έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει σε ένα υπόγειο σπήλαιο και θεωρούν ότι η πραγματικότητα ταυτίζεται με τις αμυδρές σκιές που βλέπουν να κινούνται στα τοιχώματα του σπηλαίου. Ορισμένοι από τους δεσμώτες έχουν την τύχη να τους ελευθερώσει κάποιος και να τους πείσει με πολύ κόπο να στραφούν προς την έξοδο του σπηλαίου ανεβαίνοντας ένα μακρύ και δύσβατο μονοπάτι. Μόνο όταν βγουν από το σπήλαιο και εξοικειωθούν με το εκτυφλωτικό φως του ήλιου, θα αντιληφθούν την πλάνη μέσα στην οποία έζησαν όλη την προηγούμενη ζωή τους. Η φιλοσοφική ζωή είναι αφιερωμένη στη νόηση και στις Ιδέες.

 

ΤΙΜΑΙΟ

Τόσο ο Εμπεδοκλής όπως και ο Πλάτων υποστηρίζουν ότι,  ο άνθρωπος είναι  ο μικρόκοσμος του οποίου  η υφή εξαρτάται από την υφή του Ολου.Τα ίδια σχεδόν δέχεται και  ο ερμητισμός κατά τον οποίο τα συστατικά του φυσικού κόσμου ήταν ομοούσιες νοητικές κατασκευές στη σκέψη του και υφίστατο απόλυτη συμμετρία και αναλογία μεταξύ του μικρόκοσμου και του μακρόκοσμου, μεταξύ του εαυτού και της πλάσης («όπως τα άνω ούτω και τα κάτω»)

Μπορούμε να πούμε πώς ο   «Τίμαιος» συνιστά μια περίληψη  των γνώσεων των επιστημόνων της εποχής του Πλάτωνος, για την φύση. Ας προστεθεί  όμως ότι, όπως παρατηρεί και  ο Θ. Βυζιώτης , ο Πλάτων δεν δεχόνταν πώς οι εξηγήσεις  των φαινομένων που παραθέτει στο έργον του είναι  πλήρως έγκυρες και ικανοποιητικές .Πάντως το κέντρον όλων των θεμάτων ,που εξετάζονται στον  ή «Τίμαιο» είναι εμμέσως ή αμέσως οάνθρωπος.

Θα επιτραπεί στον γράφοντα(το ακριβέστερο: εν πολλοίς αντιγράφοντα) να παραθέσει ορισμένα  σημεία που του προξένησαν εντύπωση:

-Στον Τίμαιο 

-δεν γίνεται λόγος για δημιουργία εκ του μηδενός. Χρησιμοποιήθηκαν προϋπάρχοντα υλικά.

 -έχουμε έχουμε τάξη εκ της αταξίας στην πράξη της Δμιουργίας.Ordo ab chao.

- γίνεται λόγος για συνεργάτες του Δημιουργού.

-  διαφαίνεται το ότι, ο Δημιουργός δεν ήταν   εξ αρχής βέβαιος ότι ,επέτυχε πλήρως να κατασκευάσει τον κόσμο πλήρως όμοιο με τον εαυτό του,ούτε ότι ,τελικώς το επέτυχε

- αναφέρεται, ότι μετά την δημιουργία, ο Δημιουργός έπαυσε να αναμειγνύεται στην « τύχη» του κόσμου.

- φαίνεται ότι, ο Πλάτων προσπαθεί να δώσει μιά τελεολογική εξήγηση του Σύμπαντος. Συνταιριάζει  τις  εξηγήσεις  των φαινομένων ,σε μια φιλοσοφία που  βασίζεται στην κίνηση.

- Ο Πλάτων δέχεται ότι,την απόλυτη εξήγηση  των φαινομένων μόνον ένας Θεός μπορεί να παράσχει.

- κηρύσσεται η ανάγκη μιας εμπιστοσύνης που ο άνθρωπος πρέπει  να αναζητήσει  στην θεωρία των Ιδεών, στην πίστη προς  τους άφθαρτους τύπους .που κυβερνούν όλα όσα συμβαίνουν στο Σύμπαν.

  Παρατίθενται μερικά μόνον αποσπάσματα αυτά που κρίθηκαν τα ουσιωδέστερα.  

 

O Πλάτων διακηρύσσει ότι, ο ορατός κόσμος έγινε κατ’ανάγκη με βάση ένα πρότυπο και μπορεί κανείς να φαντασθεί δύο πρότυπα, αντίθετα το ένα του άλλου:Το ένα πρότυπο  που υπάρχει πάντοτε και δέν γεννιέται,το αμετάβλητο,    και    το    άλλο,   που ποτέ δεν  υπάρχει που διαρκώς γεννιέται, το μεταβλητό.   Ό Πλάτων  θέτει  ως γενική αρχήν ότι κάθε πράγμα έχει ή πρότυπον  ή υπόδειγμα (ή αντίγραφον ή ανάγλυφο) σύμφωνα με το οποίο έγινε. Κατ' αυτόν ο τεχνίτης εργάζεται και εκτελεί με βάση υποδείγματα. Στον Τίμαιο και ειδικώς   στο κείμενο  το σχετικό με την ψυχή του κόσμου διακρίνουμε τον μεθοδολογικό χαρακτήρα πουν έχουν για τον Πλάτωνα ο τύπος και το ανάγλυφό του με βάση τα οποία δημιουργήθηκε  ο  ορατός κόσμος. Το πρότυπο που   αιωνίως υπάρχει κατ’εικόνα του οποίου, ό κόσμος θα κατασκευασθεί, είναι όμοιο με  τον κόσμο τών Ιδεών, το άλλο πρότυπο, το μεταβλητό δεν  δύναται να είναι άλλο παρά εκείνο που διαρκώς και ακανανόνιστα μεταβάλλεται, δηλαδή τό γινόμενο, το  ακατέργαστο η ύλη.  Ό τύπος  που αιωνίως υπάρχει είναι   κατά   τον Πλάτωνα το Αυτοζώον, που  είναι «πλήρωμα τού πλήθους των  νοητών ζώων», δηλαδή ένα πρότυπο τού Κόσμου,  που  αποτελείται από σύστημα αιωνίων ουσιών και που διέπεται από τον νόμο του  'Αγαθού και  του Ωραίου. Σύμφωνα λοιπόν με ένα τέτοιο πρότυπο που ήταν το ωραιότερο και τελειότερο από όλα τα νοητά αντικείμενα, συνέστησε ο  θεός ένα ορατό ζώο, δηλαδή ζωντανό ον,που έχει μέσα του όλα τα άλλα  ζώα όσα είναι συγγενή κατά την φύση τους   με   αυτό. Το σύστημα  αυτό τών αιωνίων ουσιών είναι ανώτερο ακόμη και από  τον νοητό κόσμο.   'Αλλά και    το    μεταβαλλόμενο   πρότυπο είναι επίσης ένας κόσμος  που, όσον   και   αν   είναι ατελής και ευμετάβλητος, αποτελεί και αυτός ένα σύνολο και ένα σύστημα. Ό Πλάτων λοιπόν πιστεύει στην ύπαρξη αιωνίων και άφθαρτων τύπων και μορφών. Επί  τη βάσει δε των τύπων αυτών  κατασκευάζει ένα τύπο ιδανικό, ανώτερον από κάθε ιδέα  τελειοποιήσεως και από ένα κόσμο   υποκείμενον σε μεταβολές. Επειτα αναζητεί τις σχέσεις τών τύπων αυτών προς μιά διάνοια και μίαν κυρίαρχη θέληση, και τις σχέσεις αιωνίου και άφθαρτου Οντος και τών μεταβλητών αντικειμένων. 'Αλλ' αυτό δεν είναι αυτή η   ιδία η μεταφυσική του Πλάτωνος

"Οτι τό Αυτοζώον τού Πλάτωνος   αντιστοιχεί προς τον κόσμο τών Ιδεών, φαίνεται και από το   ότι ο Τίμαιος έχει ως βάση την υπόθεσιν των ιδανικών Τύπων. Στον διάλογό του αυτόν ο   Πλάτων   μας λέγει  ότι ο  Δημιουργός, όταν οργανώνει τον ορατό κόσμο, έχει προσηλωμένους τους οφθαλμούς του επάνω στο ιδεώδες πρότυπο. Ακόμη στον Τίμαιο ο Πλάτων, εισάγοντας προοδευτικώς την Ίδέα στην μεταβολή και  στην αταξία και χωρίζοντας σαφώς το Σύμπαν στο ιδανικό και στο αισθητό, δεν συγχέει το πρότυπο του κόσμου με το αντίγραφο, το πάντοτε ατελές ,που κατασκευάζει ο δημιουργός. Ο Δημιουργός κατ' αυτόν είναι η ενεργός αιτία, είδος δρώσης δυνάμεως, ικανής να παραγάγει κινήσεις.Αυτός και οι συνεργοί του, διά τού συνδυασμού προυπαρχόντων αρμονικών στοιχείων, εφευρίσκουν  νέες μορφές τύπων.   Άλλα   ποιος είναι ο Δημιουργός αυτός σε σχέση προς τούς άλλους θεούς, προς τον κόσμο των Ιδεών, προς το πρότυπο που  ο ίδιος αντιγράφει ; Στον Τίμαιο υπάρχουν πολλοί θεοί. Ό Δημιουργός, οι θεοί των απλανών αστέρων, ή Γη και οι μυθολογικοί θεοί περί των οποίων με κάποια ειρωνεία ομιλεί ο Πλάτων. Αλλά ποία ή αμοιβαία, σχέση όλων αυτών των θεϊκών δυνάμεων και η σχέση τους με τον κόσμο των Ιδεών; Ποιά  δε ή σχέση του δημιουργού με την Ίδέα τού Άγαθού που διέπει τον νοητό κόσμο ; Άφού το  Αυτοζώον είναι το πρότυπο κάθε πραγματικότητας, δεν περιέχει μέσα του ένα πρότυπον της θεότητας, και δεν θα έχει και τα δύο είδη των θεών, τους ιδεώδεις και τους αισθητούς ; Ό Πλάτων αναφέρει αυτό στον Τίμαιο και διακρίνει τους ορατούς θεούς, τους αστέρας, και εκείνους που μπορούν αν  θέλουν να γίνουν ορατοί. Ό Δημιουργός τού Πλάτωνος κατ' άλλους μεν είναι αυτή η ίδια η Ιδέα τού Άγαθού, κατ' άλλους  δε είναι  μια ομάδα Ιδεών οι οποίες δεν συγχέονται με τήν Ίδέα τού Άγαθού, και επομένως το πρότυπο μένει πάντοτε διαφορετικό από την πραγματικότητα, που ο Δημιουργός θα κατασκευάσει κατ’ εικόνα τού προτύπου. Υπάρχει όμως σχέση μεταξύ τού Δημιουργού και του κόσμου των Ιδεών;Ο Πλάτων δεν αποφαίνεται σαφώς στον Τίμαιο  για την σχέση αυτή, αλλά  μας λέγει μόνο ότι αφού ο Δημιουργός κατεσκεύασε την ψυχή του Κόσμου αποσύρθηκε   «εν τω εαυτού κατά τρόπον ήθει» Ο Πλάτων άραγε εννοεί εδώ ότι, η ιδέα του Αγαθού εξήλθε πρωταρχικώς από τον νοητό κόσμο με την μορφή του Δημιουργού και επανήλθε πάλι στον νοητό κόσμο για μην παρουσιασθεί ποτέ και πάλι στο μέλλον; Ο Πλάτων δεν ενδιαφέρεται για μια δογματική θεολογία η  δε μεταφυσική δεν είναι το κύριο  έργο του.Ολόκληρο το έργο του διέπεται από μια προσπάθεια για συνεχείς εφαρμογές.Η ηθική,η πολιτική, ή Ιατρική τον απασχολούν περισσότερο από την θεολογία. Με την  μεταφυσική ο Πλάτων θέλει να μας δώσει περισσότερο εντυπωσιακά παραδείγματα της εμπιστοσύνης πού πρέπει να έχουμε στον Λόγο, στο Αγαθό και το Ωραίο παρά να μας επιβάλη δόγματα.

Στον Τίμαιο η ψυχή τού Κόσμου μας  εμφανίζεται ως μία αρχή τών κανονικών κινήσεων   τού σύμπαντος.Ο Πλάτων θεωρεί την ψυχή ως την γενική αιτία της ζωής που εκδηλώνεται πάντοτε   δια των διατεταγμένων κανονικών κινήσεων προς   ένα   ορισμένο σκοπό. Χάρις στην ψυχή του κόσμου μεταβαίνουμε από την θεωρητική έξαρση στην συγκεκριμένη  περιγραφή της πραγματικότητας   τού αισθητού κόσμου.Η  ψυχή τού κόσμου στον Τίμαιο ταυτίζεται με τον ουρανό που  είναι   το πρώτο και το ευρύτερο  από όλα τα ορατά αντικεί μενα, και έτσι ο δρόμος  της μεταπτώσεως από την θεολογία  την αστρονομία, και    την φυσική γίνεται εύκολη για τον Πλάτωνα. Κατ' αυτόν, αφού ο Κόσμος είναι ένας κατ’ ανάγκη περιλαμβάνει όλα τα σώματα και συνακόλουθα δεν υπάρχει απολύτως τίποτε έξω απ’ αυτόν. Το σύμπαν κατά τον Πλάτωνα είναι σφαιρικό, διότι το κυκλικό σχήμα είναι το ωραιότερον από όλα τα σχήματα και διότι υπό μικρόν  όγκον περιέχει μέγα ποσόν. Ή κίνηση τού κόσμου λόγω της μορφής του είναι κυκλική. Επειδή η ψυχή   τού   Κόσμου ταυτίζεται με την ουράνια σφαίρα η ψυχή του Κόσμου κατ' ανάγκην εκτείνεται και πέραν από το σώμα τού    Κόσμου, και    περικλείει   αυτό από όλα τα μέρη όπως ο θόλος του ουρανου.   Επειδή δε η ψυχή είναι αρχή τής ζωής,    προηγείται    κατ' ανάγκην από   το σώμα.στο οποίο αυτή δίνει ζωή. Συνεπώς υπήρχε πριν από τον Κόσμο πριν από τη Γη και πρίν από τα αστέρια..

Ο θεός κατεσκεύασε τον κόσμο …θέλησε να γίνουν όλα όσο το δυνατόν ομοια με τον εαυτόν του(μάλιστα γενέσθαι εβουλήθη παραπλήσια εαυτω) 

 

Ο κόσμος έχει έτσι κατασκευασθεί,…ώστε να δίνει ο ίδιος στον εαυτό του τροφή ό,τι από αυτόν καταστρέφεται όλα δε τα πάθη και οι ενέργειές του  να παράγονται από  τον ίδιο σύμφωνα με την πρόθεση του δημιουργού του.(αυτό γαρ εαυτώ τροφήν  την εαυτού φθίσιν παρέχον και πάντα εν εαυτώ και υφ εαυτού πάσχον και δρών  εκ τέχνης γέγονεν)(σελ.Ζαχ.99 VII)..Ολος δε ..αυτός ο υπολογισμός του αιωνίως υπάρχοντος  θεού,που  συλλογίσθηκε  ως προς τον θεόν ο οποίος έμελλε κάποτε να γεννηθεί(..λογισμός θεού περί τον ποτέ εσόμενον θεόν)…δι’ όλα αυτά λοιπόν εγένησε  θεό ευτυχισμένο)(σελ.Ζαχ.99 VIII)..Την  ψυχή δε δεν εδημιούργησε ο θεός υστερώτερα..μετά το σώμα αλλά πριν από το σώμα γιατί επρόκειτο να είναι κυβερνήτρια του σώματος,( ως δεσπότην και ΄άρξουσαν) (σελ.101)……έκαμε θεία έναρξη μιάς ζωής αδιακόπου και φρονίμου  που θα  διαρκέσει αιωνίως.( ΙΧ σελ.105)… τα δύο είδη γνώσεως η διάνοια και η επιστήμη   γεννιούνται μέσα στην ψυχή.( Χ σελ.105) Όταν ο πατήρ εννοήσε ότι, το Σύμπαν ..έγινε ζωντανή εικόνα των θεών,εθαύμασε και αφού ευφράνθηκε  και σκέφθηκε να το κάμει να μοιάζει ακόμη περισσότερο με το πρότυπο ,που ήταν ζωντανό όν και αιώνιο……έτσι και αυτό εδώ το Σύμπαν επιχείρησε όσο ήταν δυνατόν να το  κάνει και αυτό έτσι(ζώον αίδιον)..Χρόνος δεν υπάρχει για κείνο που είναι αμετάβλητο , τα αιώνια όντα….Ο χρόνος γεννήθηκε μαζύ με τον ουρανό για να διαλυθούν συγχρόνως  αν κάποτε διαλυθούν(ΧΙ σελ.109)

Το να μιλήσουμε δε για τις άλλες θεότητες και να γνωρίσουμε την γένεσή τους είναι ανώτερο των δυνάμεών μας…πρέπει να εμπιστευθούμε σε εκείνους που ήσαν πριν από μας, και λέγαν ότι,είναι απόγονοι των θεών…αν και ομιλούν χωρίς αποδείξεις..εμείς ακλουθώντας την συνήθεια πρέπει να τους πιστέψουμε,(ΧΙΙΙ σελ.Ζαχαρ,115)….Οσα έχουν ήδη ειπωθεί,έχουν δείξει ότι, ο (κόσμος) έχει δημιουργηθεί από τον νούν..πρέπει όμως να προσθέσουμε και ότι έγινε από την ανάγκην ,διότι η γέννηση του κόσμου, έγινε μικτή  με την συνένωση ανάγκης και νού (Μεμιγμένη γαρ ..η τουδε του κόσμου γένεσις εξ ανάγκης τε και νου.). ο νούς δηλαδή εκυβέρνα την ανάγκην με το να την πείθει  να κατευθύνει προς το άριστον τα περισσότερα από όσα  έγιναν(νού ανάγκης άρχοντος τω πείθειν  αυτήν επί το βέλτιστον άγειν  των γιγνομένων τα πλείστα)…η οποία ανάγκη υποχωρούσε στην φρόνιμη  πειθώ και έτσι έλαβε σύσταση το Σύμπαν…..πρέπει λοιπόν να εξετάσουμε τη φύση του αέρος,ύδατος,πυρός και γής,πριν από την γένεση του ουρανού.Διότι μέχρι τώρα κανείς δεν εξήγησε την γένεσή τους…..υποθέτουμε ότι, αυτά είναι τα στοιχεία του σύμπαντος.(σελ.135) 

Ο δημιουργός ήθέλησε να γίνουν όλα όσον το δυνατόν όμοια με τον εαυτό του( μάλιστα γενέσθαι εβουλήθη παραπλήσια εαυτώ)..αφού παρέλαβε  όλη την ορατή μάζα,που δεν ησύχαζε  αλλά κινούνταν  χωρίς, μέτρο και τάξη, την έφερε από την αταξία στην τάξη(εις τάξιν αυτό ήγαγεν) καθώς ενόμισε ότι, αυτό ήταν προτιμώτερο(ηγησάμενος εκείνο τούτου άμεινον)

                  

                  

 

Άρα ο κόσμος μας είναι διχασμένος. Από τη μια μεριά, υπάρχει η ασαφής και χαοτική πραγματικότητα της καθημερινής μας εμπειρίας, με την οποία είναι εξοικειωμένοι όλοι οι άνθρωποι. Και από την άλλη, υπάρχει το σταθερό σύμπαν των αιώνιων Ιδεών, την ύπαρξη του οποίου ελάχιστοι υποψιάζονται. Ο ένας είναι ο κόσμος της αίσθησης και της ανθρώπινης γνώμης (της «δόξας»), και ο άλλος ο κόσμος της νόησης και της αλήθειας. Η μετάβαση από τον έναν κόσμο στον άλλο είναι ο δρόμος της φιλοσοφίας, ένας δρόμος που απαιτεί σκληρή προσπάθεια και κατάλληλη εκπαίδευση. Σε μια υποβλητική μεταφορά ο Πλάτων παρομοιάζει τους ανθρώπους με αλυσοδεμένους δεσμώτες οι οποίοι έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει σε ένα υπόγειο σπήλαιο και θεωρούν ότι, η πραγματικότητα ταυτίζεται με τις αμυδρές σκιές που βλέπουν να κινούνται στα τοιχώματα του σπηλαίου. Ορισμένοι από τους δεσμώτες έχουν την τύχη να τους ελευθερώσει κάποιος και να τους πείσει με πολύ κόπο να στραφούν προς την έξοδο του σπηλαίου ανεβαίνοντας ένα μακρύ και δύσβατο μονοπάτι. Μόνο όταν βγουν από το σπήλαιο και εξοικειωθούν με το εκτυφλωτικό φως του ήλιου, θα αντιληφθούν την πλάνη μέσα στην οποία έζησαν όλη την προηγούμενη ζωή τους. Η φιλοσοφική ζωή είναι αφιερωμένη στη νόηση και στις Ιδέες.

 

         

                  

 

 

    Taikan Jyoji « Au coeur du Zen »  Editions Le  Courrier du Livre 1996

Un Maître Zen est un homme comme „les autres ; mais il le sait tandis qu’eux l’ignorent ; et c’est en cela qu’ils diffèrent. Dépositaire d’une tradition qui remonte en droite ligne au Bouddha, il consacre sa vie à la transmettre, enseignant ceux qui désirent ardemment coïncider avec leur véritable nature.

L’expérience décisive qui couronne une pratique assidue conduit le mental au-delà de toute pensée conceptuelle, de toute de toute dualité ; elle échappe de ce fait à la description. C’est la raison . laquelle l’enseignement d’un Maître peut être silencieux. On sait  que le Bouddha, après qu’il eut connu l’éveil, fut tenté de se taire tant  son expérience lui semblait impossible à transmettre par le langage.

Ou bien l’enseignement revêt la forme de courts aphorismes      d allure  paradoxale, destinés à provoquer dans le mental du disciple un ebranlement  salutaire.

Enfin le Maître peut choisir de guider ses disciples le long du chemin qui conduit à la réalisation grâce à des conseils concernant  la méditation, le comportement pendant les sesshins ainsi que dans la vie de tous les jours, et grâce aussi à certaines mises en garde concernant les écueils ou obstacles que l’on peut rencontrer dans sa: pratique. Au Cœur du Zen appartient à ce dernier groupe. Il va sans dire que ces formes d’enseignement sont complémentaires et qu’un Maître Zen les utilise tour a tour selon l humeur du  moment ,l occasion  et le disciple  auquel il s’adresse.9…………………….les défaillances sont  choses naturelles mais passagères..elles sont des formations éphémères…il suffit de les ignorer sans les  combattre pour qu’ elles pour qu elles finissent par se lasser 11Quelle est la signification de la vie humaine…Les Asiatiques savent  que le problème capital de l homme est de saisir « autre chose »…qui existe en chacun de nous……Pour parvenir jusqu’a elle ,il faut mourir a soi-même..Le Zen n est pas une religion…c est peut-être  un style de vie…en fait le Zen n est rien…bien difficile de vider du sens qu’ on lui 15 donne….parce qu il est vide…il peut tout contenir..C  est l expression  de l homme dans l espace….l esprit vide qui ne pense pas au vide qu il atteint ne peut  avoir d attachement…..penser au bon ou  mauvais…c est créer des nouvelles pansées. Pour contenir le contrôle de soi,la respiration joue un rôle primordial 16…En japonais vivre et respirer sont un seul mot(iki)Faire Zazen  revient a apprendre a respirer .c-a-dire apprendre a vivre…vous calmez le tourbillon de vos pensées.. Que l’esprit doive être comme une muraille, ou comme il est Lit dans un passage du recueil de la Transmission de la Lampe :

«  Lorsqu’on oublie le bien et le mal, le quotidien ou le sacré et tous les autres Dharmas, et qu’on ne laisse aucune pensée naître leur sujet, on atteint une complète liberté. Lorsque l’esprit est à celui du bois et de la pierre, il n’y a plus de place pour discrimination » ; ou encore, comme le dit Maître Mumon : Si un homme peut être comme un mur aux fondations solides », ne signifie pas qu’il doive devenir insensible comme le bois, pierre ou une muraille. Tant que l’esprit n’est pas imperturbable, c’est-à-dire tant que la compréhension de l’être pur, véritable, n’est pas réalisée, il faut redoubler d’énergie, persévérer jusqu’à ce qu’on oublie le bien et le mal, le parfait et l’imparfait, la pureté et l’impureté, le propre et le malpropre, le quotidien et le sacré, et, qu’aucune pensée ne naisse à leur sujet. Un esprit libre de ces discriminations est appelé esprit pur, véritable.18Faire le vide intérieur afin de permettre notre véritable nature  de s exprimer librement…..et la vivre….n essayer de saisir le vide par la pansée.19avec le  Zazen  on arrive a la réalisation de soi a l émancipation suprême ..le Satori ou Kensho( « voir dans sa véritable nature et la vire en union intime avec l univers illimite et plus encore »   20  Quand il n ya pluw de Zen ,pluw de doctrine la est le Zen 21….Chaque instant doit être vécu avec tout notre être….tout est Un et Un est tout…..lorsque  on n est pas étouffé  par lego  ..on pourra être… libre….Quand il aura faim il mangera 22Chaque aspect du quotidien est …une marche vers le sublime .C’est la voie du Zen.23 Chaque action doit être effectuer dans le silence24 L homme se découvre quand il se mesure avec l obstacle. Ainsi il prend conscience  de ses  véritables dimensions 31Etre authentique 32 Sachez que le Zen est une sorte d esclavage qui donne la clé de la liberte33Nous existons d’abord pour nous …quand tout est mis en place il devient possible de s occuper  des autres ..Vous êtes le centre du monde ..tout part de vous ..tout converge vers vous.34 La grandeur de l homme est de se délivrer du Karma,donc le dominer ,non de le subir…Le Hara ou  plexus hypogastrique est le garde-manger du corps-apprivoiser le corps en énergie…35 L Enigme métaphysique de notre existence ..sera résolu  lorsque notre esprit ne vagabondera  plus36La concentration de l esprit permet  de briser les liens de la souffrance 37Le koan est un outil qui permet de passer  de l intellect a l ineffable 38 Pour calmer les pensées et les contrôler il faut.. voir…d ou elles viennent ,Vouloir les  calmer ,c est créer de l agitation  en elles.   45.Ne vous dispersez pas en conversations .Gardez votre énergie  pour le moment  ou vous serez en Zazen. 49Le  sens profond du koan son sens  ineffable…un doute non de soi mais un doute  de grande interrogation …Le koan est la vrille qui fait  le trou a l intérieur due soi.50Le Zen nous enseigne de vivre en harmonie avec  nous mêmes ,avec les lois de l univers 51Le but du  Zen est d arriver a l Eveil suprême  qu’ on appelle le Satori ou Kensho ….de reconquérir l integrite du corps et de l esprit 54.Enfin, je voudrais mettre en garde tous .ceux qui essaient pratiquer la meditation en se basant sur des manuels pratiques des cours par correspondance ou qui s’adressent au premier venu  se dénommant guide spirituel. Ils ne manqueront pas d’égarer leur méditation dans une fausse direction, ce qui produira des effets  contraires aux bienfaits attendus. Seul un maître dont l’expérience  aura été sanctionnée par son propre maître et descendant d une  tradition spirituelle authentique devrait avoir le droit de diriger  les adeptes qui s’aventurent par le chemin de la découverte d! eux - mêmes. On risque, si on ignore ces conseils, d’arriver non pas la libération mais au renforcement de l’ego, de ses caprices et  la dépendance à son égard, donc à l’éloignement toujours grand de soi-même et de sa nature intime, ainsi qu’aux maux résultent de cet éloignement. 56L activité manuelle, si elle vécue assez intensément   offre une possibilité  de sublimation ,de dépassement…Une règle monastique dit  « ‘L exercice de concentration fait pendant le travail a cent mille fois plus de valeur que celui pratique pendant la quiétude ».59 Il faut passer par une discipline  corporelle et non par une compréhension intellectuelle de son état…Seule une discipline ascétique  peut  mener a la libération 60 L important est d ETRE-ni ceci  ni cela.64

 

Από  το βιβλίο του Arthur Koesler « Ο λωτός και το ρομπότ»(όπου ο  συγγραφέας πολλές φορές εκφράζεται ειρωνικά για το Ζεν) αντιγράφουμε περικοπές που ίσως βοηθήσουν στην κατανόηση του τι είναι Ζεν.

«….Οι σύγχρονοι ηγούμενοι Ζέν σ’ ένα από τα αρχαία «Πέντε Όρη» τού Κιότο, με τούς οποίους είχαμε αρκετές συζητήσεις, επιβεβαίωσαν αυτή την , εντύπωση . Ήταν κατηγορηματικοί στην άρνηση τους ότι,η θρησκεία δεν είχε  καμιά σχέση με την κοινωνική  ήθική. "Οταν τούς ρωτήσαμε αν αδιαφορούσαν για το διωγμό της θρησκείας σε χώρες με ολοκληρωτικά καθεστώτα, ένας από αυτούς απάντησε:

—       Ένα άλογο στο Τόκιο τρώει κι ένα άλλο στην Όσάκα παύει νά πεινάει. Ή Μόσχα στέλνει ένα Σπούτνικ στό διάστημα και στην Νέα Ύόρκη πέφτουν οι μετοχές.

Τα  λόγια του ακολουθούν  την κλασική γραμμή τών κοάν καί δέν μάς βοήθησαν καθόλου. Κάθε φορά πού κάναμε μία ερώτηση, παίρναμε γι’ απάντηση μία παραβολή. Όταν ανταπαντούσα με μιά παραβολή, άλλαζαν κουβέντα. Μιά από τις παραβολές πού χρησιμοποίησα ήταν άπ’ τό βιβλίο τού Καμύ La  Chute: τό πρόβλημα τής ενοχής λόγω άδρανείας, τής άνοχής τού κακού — ο Φαρισαίος ήρωας τού Καμύ αγνόησε τήν κραυγή μιας γυναί κας πού πνιγόταν καί μετά, καταστράφηκε από τίς τύψεις. Μετά από μερικές κουβέντες δίχως νόημα, ένας άπό τούς ηγούμενους είπε:

Ή ενοχή είναι χριστιανική ιδέα. Τό Ζέν δεν έχει πατρίδα. Είναι καλό να έχει προσήλυτους, αλλά δέν προσπαθεί να προσηλυτίσει.

Κάτι τέτοιο τουλάχιστο μάς μετέφρασε ένας άπ’ τούς άξιοθρήνητους διερμη νείς μας. Πάντως ταίριαζε στο γενικό κλίμα τής συζήτησης. Οι μοναχοί ήταν συμπαθέστατοι, αλλά μετά από δυό μέρες συνομιλιών, νιώθαμε αποθαρρυμένοι κι απογοητευμένοι. Ή μοναδική απάντηση με νόημα πού βγάλα με από το στόμα τους ήταν: «όταν κάνετε τόσο λογικές έρωτήσεις, μάς φέρνετε σέ δύσκολη θέση».

Σε μια άλλη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης στο Διεθνή Οίκο τού Τό¬κιο, μού δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω τον Καθηγητή Ν., έναν απ’ τούς μεγαλύτερους  Ιάπωνες γνώστες τού Βουδισμού, πού διδάσκει Συγκριτική Θρησκεία σ’ ένα παλιό πανεπιστήμιο. Τον ρώτησα αν πίστευε ότι, ήταν δυνα¬τή η ύπαρξη ενός συστήματος  ηθικής χωρίς κανένα υπερβατικό πιστεύ ω. Αγρίεψε λίγο με τη λέξη «ύπερβατικό» καί είπε ότι ,γι’ αυτόν δέν σήμαι νε τίποτε. Κάποιος άλλος είπε ότι, ο Βουδισμός είχε όρισμένα υπερβατικά πι¬στεύω. Ό Καθηγητής Ν. διαφώνησε κι ανέφερε σαν παράδειγμα τό γεγονός  ότι, ο ιαπωνικός Βουδισμός δεν δεχόταν την ιδέα τής μετεμ ψύχωσης. Τότε  ΤΙ γίνεται μετά το θάνατο;» τόν ρώτησαν.'Ο θάνατος, απάντησε, για μάς δεν είναι   όπως γιά σας το «τέλος » τής ζωής, άλλά η ολοκλήρωση της, η υπέρτατη εκπλήρωση της, πράγμα  που αποδεικνύει καί την άξία πού δίνουμε στην αυτοκτονία.

—       Καί μετά από αύτό τό σημείο ολοκλήρωσης τί γινόταν; Ρωτήσαμε:. «υπάρχει μετά θάνατον ζωή;»

—       Ναί, κάποια μορφή διαιώνισης, αν και δεν είναι ατομική.

—       Μα ή διαιώνιση αυτή, είπαμε εμείς, όποια μορφή καί άν έχει, υπερβαίνει τον φυσικό κόσμο, άρα ό Βουδισμός έχει μιά ύπερβατική πλευρά:

—       Ένα είναι βέβαιο, ότι, δεν πιστεύουμε σέ τίποτε τό υπερφυσικό, απάντησε ό Ν.

Ένας άλλος δοκίμασε έναν διαφορετικό τρόπο. «Ό Βουδισμός δίνει με¬γάλη έμφαση στην άλήθεια. Γιατί να λέει κανείς την άλήθεια, όταν μπορεί να είναι προτιμότερο για τοό συμφέρον του να πει ψέματα;»

—       Επειδή είναι απλούστερη.

Κάποιος άλλος ακολούθησε διαφορετική τακτική.

—       Εισθε υπέρ της άνοχής σ’ όλες τίς θρησκείες καί σ’ όλα τά πολιτικά συστήματα. Για τούς θαλάμους αερίων του Χίτλερ, τι έχετε να πείτε;

—       Ήταν μεγάλη ανοησία εκ μέρους του .

—       'Απλώς ανοησία, όχι αάμάρτημα;

—       Το κακό είναι χριστιανική ίδέα. Καλό και κακό υπάρχουν μόνο σε  μιά: σχετική κλίμακα.

—       Τότε δε θά’πρεπε να υπάρχει καί η ανοχή σε μιά σχετική κλίμακα;δεν  θά’πρεπε να περιλαμβάνει κι αυτούς πού αρνούνται την ανοχή;

—       Αυτό είναι σκέψη σε αντίθετες κατηγορίες, πού είναι κάτι ξένο για τη δική μας φιλοσοφία.

Κι έτσι συνεχιζόταν η συζήτηση, ο ένας κουραστικός γύρος μετά τον άλλο.Αυτή η αντικειμενική ανοχή γιά φονιά και θύμα, μιά ανοχή χωρίς ίχνος  ευσπλαχνίας, μάς κάνει ν’ άμφιβάλλουμε λίγο γιά τη συνεισφορά τού Βουδισμού Ζέν στην ηθική ανάρρωση τής Ιαπωνίας — ή οποιασδήποτε άλλης  χώρας. "Αλλοτε βάλσαμο για πληγές πού άνοιγε ο ίδιος ο άνθρωπος στόν εαυτό του, τώρα έχει γίνει ένα είδος ηθικού αερίου γιά το νευρικό σύστημα —άχρωμο  καί άοσμο, άρωματισμένο όμως  απ’ όλα τα θυμιατή ρια πού καίνε από τ’ αγάλματα του χαμογελαστού Βούδα.

 Έπί μιά εβδομάδα περίπου παζάρευα  μ’ έναν παλαιοπώλη τού Κιότο γιά ένα μικρό μπρούτζινο Βούδα τής περιόδου Καμακούρα. Όταν κατέβηκε όμως σε μιά τιμή πού μπορούσα  να πληρώσω,δεν ήθελα πιά να τον  αγοράσω.Συνειδητοποίησα με κάποια ταραχή,ότι, το χαμόγελο τού Βούδα δεν μου’έλεγε τίποτε.Δεν ήταν πιά μυστηριώδες αλλά  άοσμο.

Και μια γεύση για τι είναι κοάν,(ο λογικά άλυτος  γρίφος που  ο μαθητής πρέπει να λύσει.Τά παλαιότεραγνωστά κοάν   είναι οι « οι τρείς φραγμοί του  Χούνγκ-Λουν»

Παραθέτουμε:

Ε.Ολοι μας έχουμε ένα τόπο που γεννηθήκαμε.Εσύ που γεννήθηκες;

Α.Νωρίς το πρωί έφαγα άσπρο πιλάφι.Τώρα πάλι πεινάω.

Ε.Πώς μοιάζει το  χέρι μου με το χέρι του Βούδα;

Α.Παίζοντας λαγούτο κάτω από το φεγγάρι.

Ε.Πώς μοιάζει το πόδι μου με το πόδι γαιδάρου;

Α.Οταν ο  ερωδιός στέκεται στο χιόνι το χρώμα του αλλάζει.

======================================================

 

Neil Shubin « Το Ψάρι μέσα μας» Κάτοπτρο 2009 (Your  Inner Fish –Α journey  into the 3.5 billion-year  history of the human body.2008)

 

O καλύτεροι οδικοί χάρτες του ανθρώπινου σώματος βρίσκονται στα σώματα των άλλων ζώων.13..τα σώματα των εν λόγω οργανισμών αποτελούν συχνά απλούστερες εκδοχές του δικού μας σώματος…τα ψάρια εξαπλώθηκαν στην στεριά  πριν από 375 εκατομμύρια χρόνια 14.Τα οστά των πρωτόγονων ψαριών μπορούν να μας οδηγήσουν  στην ανακάλυψη τού ποίοι είμαστε  και τού πώς γίναμε  αυτό που είμαστε…μας παρέχουν στοιχεία  για την  θεμελιώδη δομή του σώματός μας 17.  Το 99% όλων των ειδών που έζησαν κάποτε στη Γή έχουν εξαφανισθεί.18 Τα απολιθώματα όπως και τα γονίδια και έμβρυα ,αποτελούν τα σημαντικότερα τεκμήρια  για  να κατανοήσουμε τους εαυτούς μας.19 Μπορώ να ελέγξω με τον υπολογιστή μου αν ένα κομμάτι εδάφους προσφέρεται για την ανεύρεση απολιθωμάτων….Είναι σπάνιες οι απολιθωματοφόρες  θέσεις …. Επί δισεκατομμύρια χρόνια ζωή υπήρχε μόνον μέσα στο νερό  20.Η ζωή στην στεριά και στο νερό,διαφέρει ριζικά.Λ.χ.Τα όργανα που απαιτούνται για αναπνοή στο νερό  διαφέρουν κατά πολύ από εκείνα για την αναπνοή στο αέρα….Τα απολιθώματα δεν κατανέμονται τυχαία στα  γήινα πετρώματα.Υπάρχει σαφής τάξη στην κατανομή τους…οι κινήσεις  φλοιού της Γής αλλάζουν την αρχική θέση των πετρωμάτων 21 Η διαστρωμάτωση των απολιθωμάτων αποτελεί ισχυρό αποδεικτικό στοιχείο  για την συγγένεια  με τα υπόλοιπα έμβια όντα 24.Κάθε βράχος ..αφηγείται μια ιστορία πώς ήταν ο κόσμος,όταν ο  βράχος αυτός δημι ουργήθηκε…Λ.χ. στο Έβερεστ βρίσκουμε πετρώματα προερχόμενα από έναν αρχαίο  θαλάσσιο πυθμένα.27 Τα απολιθωμένα οστά είναι συχνά σκληρότερα από το πέτρωμα που τα περιβάλλει. 28.Η στιβαρή ωμοπλάτη πιθανολογεί  ισχυρά άκρα 31.Τα ψάρια διαφέρουν  από τα χερσαία ζώα από πολλές απόψεις,,λ.χ.έχουν κωνικό κρανία,ενώ ο αρχαίος κροκόδειλος επίπεδο κλπ……...Το φθινόπωρο τού 2004,ανακαλύψαμε τον ενδιάμεσο κρίκο ανάμεσα στα ψάρια και τα χερσαία ζώα. 41Σε αντίθεση με τα ψάρια ,τα χερσαία ζώα έχουν αυχένα  42 …. το πλάσμα που είχαμε μπροστά μας κατέλυε τις  διαφορές ανάμεσα σε αυτές τις δύο διαφορετικές κατηγορίες Οπως ένα ψάρι, είχε λέπια στη ράχη και  τα πτερύγια με μεμβράνες αλλά, όπως τα πρώτα χερσαία ζώα, είχε πλατύ κεφάλι με αυχένα. Και, όταν κοιτάξαμε μέσα στο πτερύγιο, είδα¬με οστά  που  αντιστοιχούσαν στον βραχίονα, τον πήχη, ακόμα  και μέρη του καρπού. Υπήρχαν και αρθρώσεις: ήταν ένα ψάρι που διέθετε άρθρωση του ώμου, του αγκώνα και του καρπού. Ολα αυτά κρυμμένα μέσα στη μεμβράνη ενός πτερυγίου.

Ουσιαστικά, όλα τα κοινά γνωρίσματα αυτού του όντος με  τα χερσαία ζώα μοιάζουν πολύ πρωτόγονα. Για παράδειγμα, το σχήμα και τα διάφορα επάρματα του βραχιόνιου οστού θύμιζαν ταυτόχρονα ψάρι και αμφίβιο. Το ίδιο ισχύει για το σχήμα τού κρανίου και των οστών τής ωμικής ζώνης.

Μας πήρε έξι χρόνια να το βρούμε, αλλά το απολίθωμα αυτό  επιβεβαίωνε μια πρόβλεψη της παλαιοντολογίας: Όχι μόνο αποτε λούσε έναν ενδιάμεσο κρίκο ανάμεσα σε δύο διαφορετικές ομάδες  ζώων, αλλά προερχόταν και από την αναμενόμενη χρονική περίοδο της ιστορίας της Γης και το αναμενόμενο αρχαίο  περιβάλλον. . Βρέθηκε σε πετρώματα ηλικίας 375 εκατομμυρίων ετών τα οποία σχηματίστηκαν σε αρχαία υδατορεύματα. Οντας εκείνοι που ανακαλύψαμε τον νέο οργανισμό, ο Τed,ο Farish και εγώ,είχαμε το προνόμιο να του δώσουμε την επίσημη επιστημονική ονομασία του. Θέλαμε το όνομα να απηχεί την προέλευση του ψαριού από τη διοικητική περιφέρεια της Νούναβουτ στην καναδική Αρκτική αλλά και το οφειλόμενο χρέος στους Ινουίτ, που μας επέτρεψαν να εργαστούμε εκεί.Ζητήσαμε από το Συμβούλιο των Γερόντων της Νούναβουτ, ………..  να βρεί ένα όνομα στη γλώσσα Ινούκτιτουτ. Η προφανής ανησυχία μου ήταν ότι, μια επιτροπή ονόματι Inuit Qaugimajattuqangit Katimagiit ενδεχομένως να μην πρότεινε μια επιστημονική ονομασία την οποία θα μπορούσαμε να προφέρουμε. Τους έστειλα μια φωτογραφία τού απολιθώματος, και οι γέροντες πρότειναν τα ονόματα Siksagiak  και Tiktaalik,που προφερόνταν εύκολο και που στην γλώσσα τους σήμαινε «μεγάλο ψάρι τού  γλυκού νερού»44.Είμαι βέβαιος  ότι, το ψάρι αυτό λέγει κάτι για τον άνθρωπο,γιατί ο αυχένας του,σε αντίθεση με όλα τα προγενέστερα ψάρια  που έχουν μια σειρά οστών που συνδέουν το κρανίο με την ωμική ζώνη,(με συνέπεια κάθε φορά που το ζώο γέρνει το σώμα του,να γέρνει και το κεφάλι του,) στο Tiktaalik το κεφάλι  του είναι εντελώς ανεξάρτητο από την ωμική ζώνη.Τέτοια διευθέτηση συνα ντάμε στα αμφίβια,τα ερπετά,τα θηλαστικά και  τον άνθρωπο46 H σχέση μεταξύ της μοναδικά ανθρώπινης διάστασης των χεριών και της ιδιαίτερης πολυπλοκότητας συναρπάζει από παληά τους επιστή μονες….Για τον Charles Bell η σχεδιασμένη τελειότητα τού χεριού είχε θεϊκή προέλευση….Ο σπουδαίος ανατόμος Richard Owen άρχισε να  διακρίνει σημαντικά μοτίβα στο φαινομενικό χάος τής ποικιλότητας της ζωής.,ότι ,τα μπράτσια , οι μηροί μας  και  τα πόδια μας ταιριάζουν σε ένα ευρύτερο σχέδιο…οι προγενέστεροι ανατόμοι εγνώριζαν  ήδη ότι, υπάρχει ένα μοτίβο στον σκελετό τών άνω άκρων του ανθρώπου.51 ..Το μοτίβο των οστών των κάτω άκρων του ανθρώπου είναι σχεδόν το ίδιο..Ο Owen  ανεκάλυψε εκπληκτικές ομοιότητες μεταξύ πλασμάτων τόσο διαφορετικών μεταξύ τους,όπως ο άνθρωπος και ο βάτραχος και ότι, όλοι οι οργανισμοί που έχουν άκρα (φτερούγες,νηκτικά πτερύγια ή χέρια ) έχουν κοινό σχεδιασμό και ότι,παρά τις ριζικές αλλαγές  στη  χρήση, των άκρων το υποκείμενο δομικό  σχέδιο είναι παντού το ίδιο.(ένα οστούν που ακολουθείται από δύο οστά ,κατόπιν  μικρά οστά και ύστερα δάκτυλα)…και έκανε την ίδια διαπίστωση ,ότι, δηλαδή υπάρχει ένα θεμελιώδες σχέδιο και στον σκελετό όλων των ζώων.(άνθρωποι,νυκτερίδες σαύρες κλπ.)53 Τα ζώα στα οποία μπορούμε  να αναζητήσουμε την ιστορία του μοτίβου των άκρων είναι ψάρια και οι σκελετοί των πτερυγίων54 Στα μέσα του 19ου αιώνα άρχισαν να μελετούν κάποια μυστηριώδη ψάρια τού νοτίου ημισφαιρίου. Εμοιαζαν με κανονικό ψάρι ,είχαν λέπια και πτερύγια,αλλά πίσω από τον τράχηλό τους υπήρχαν …πνεύμο νες..Ψάρια με πνεύμονες βρέθηκαν και αλλού.(δίπνοιοι) ..Θεωρήθηκαν ότι, αποτελούσαν ουσιαστικά, διασταύρωση αμφιβίου με ψάρι….Οι δίπνοιοι είναι ψάρια με βραχίονες. Και διαθέτουν πνεύμονες 55 Υπήρχαν δηλαδή κάποια ψάρια.που είχαν ανάλογες δομές με εκείνες των άκρων. Μεταξύ 1929 και 1934  ανακαλύφθηκαν απολιθώματα που ήταν αληθινά μωσαικά. (κεφάλι ψαριού,αλλά  συγχρόνως με πλήρως ανεπτυγμένα άκρα,με δάκτυλα και σπονδύλους, εκπληκτικά όμοιους με εκείνους των αμφιβίων. 56 Τα άκρα που είχαν σχήμα πτερυγίου, οδήγησαν την  παλαιοντολόγο Jenny Clack στην σκέψη ότι, υπήρχαν για  να διευκολύνουν τα ζώα αυτά μάλλον στην κολύμβηση  παρά στην βάδιση. 58 Το 1995 ανα καλύφθηκε απολίθωμα πτερυγίου μεγάλου ψαριού,…που έμοιαζε πραγματικά με ψάρι με  δάκτυλα.59.. Είδαμε ότι ,τα οστά τού πρόσθιου πτερυγίου τού Tiktaalik ήταν ενός ψαριού με καρπό62..επέτρεπε στο ψάρι  να κάνει κάμψεις 63 προφανώς  γιατί ήταν μάλλον φκιασμένο  για να κινείται στον πυθμένα και τα ρηχά νερά λιμνών και ποταμών με τα πτερύγια να το βοηθούν να ελίσσεται…..Η εξήγηση που ώθησε τα ψάρια να βγούν  από το νερό,κατά τον συγγραφέα είναι ότι, τα ψάρια βρίσκονταν σε ένα κόσμο όπου το ένα κατεσπάραζε το άλλο και οι στρατηγικές επιβίωσης  ήταν: όσο πιο μεγαλόσωμος μπορείς, φκιάξε μια γερή πανοπλία ή βγές από το νερό.Φαίνεται ότι, οι μακρυνοί μας πρόγονοι απέφευγαν την μάχη.65….ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο. Το αρχαιότερο όν που είχε οστά βραχίονα,πήχη, καρπού και  πα λάμης,είχε επίσης λέπια και ινώδη μεμβράνη. Και αυτό ήταν ψάρι……Δεν υπάρχει μόνον ένα ψάρι μέσα μας υπάρχει ολόκληρο ενυδρείο.66…Ο βασικός σκελετός των  χεριών και των ποδιών μας,αναδύθηκε σε διάρκεια εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών,πρώτα  στα ψάρια και κατόπιν στα αμφίβια και τα ερπετά…..Η ικανότητα να μπορούμε να στρέψουμε  τον αντίχειρα ως προς τον αγκώνα, είναι ικανότητα που η απαρχή της βρίσκεται σε πλάσματα όπως το Tiktaalik …..βελτιώσεις τής ικανότητας αυτής, βρίσκουμε  στα αμφίβια και τα ερπετά..όπου η κάτω άκρη του βραχιόνιου οστού,παίρνει πραγματικά σφαιρικό σχήμα ,όπως συμβαίνει και σε μας.Παρατηρώντας τώρα τα οπίσθια άκρα βρίσκουμε ένα κρίσιμο χαρακτηριστικό  που μας επιτρέπει να βαδίζουμε και που μοιραζόμαστε και με άλλα θηλαστικά.67..Οταν ένα σπερ ματοζωάριο γονιμοποιεί ένα ωάριο,το ζυγωτό που προκύπτει δεν περιέχει λ.χ.ένα μικροσκοπικό  χέρι.Τα χέρια κατασκευάζονται με βάση πληροφορίες που  περιέχονται σ΄αυτό το ένα κύτταρο ,72.Το σώμα μας δομείται από εκατοντάδες είδη κυττάρωνΑυτή η κυτταρική ποικιλότητα δίνει στους ιστούς και τα όργανά μας, τα χαρακτηριστικά σχήματα και τις λειτουργίες τους. (οστά, νεύρα,σπλάχνα κ.οκ.) Παρά τις διαφορές όμως αυτές όλα τα κύτταρα περιέχουν το ίδιο DNA,Η εξήγηση    πώς γίνεται κύτταρα τόσο διαφορετικά, όσο εκείνα των μυών των νεύρων κλπ.να διαθέτουν το ίδιο DNA ,βρίσκεται στην κατανόηση του ποία τμήματα του DNA (γονίδια) ενεργοποιούνται σε κάθε κύτταρο.Οταν ένα γονίδιο ενεργοποιείται παράγει μια πρωτείνη που ενδέχεται να επηρεάσει το σχήμα και την συμπεριφορά του  κυττάρου.

Τι θα λέγατε αν μπορούσε να αποδειχθεί ότι ,τα γονίδια που κατά72 σκευάζουν το πτερύγιο ενός ψαριού είναι ουσιαστικά τα ίδια  που κατασκευάζουν τα χέρια μας;

Ξεκινάμε με ένα φαινομενικό αίνιγμα. Το σώμα μας δομείται από εκατοντάδες διαφορετικά είδη κυττάρων. Αυτή η κυτταρική ποικιλότητα δίνει στους ιστούς και στα όργανά μας τα χαρακτηριστικά σχήματα και τις λειτουργίες τους. Τα κύτταρα που  απαρτίζουν τα οστά, τα νεύρα, τα σπλάχνα μας κ.ο.κ. έχουν πολύ  διαφορετική μορφή και συμπεριφορά. Παρά τις διαφορές αυτές, όμως, υπάρχει μια βαθιά ομοιότητα μεταξύ των κυττάρων του σώματός μας: όλα περιέχουν ακριβώς το ίδιο DNA. Αν το DNA περικλείει τις πληροφορίες για την οικοδόμηση των  σωμάτων, των ιστών και των οργάνων τότε πώς γίνεται κύτταρα τόσο διαφορετικά όσο εκείνα των νεύρων και των οστών μας να διαθέτουν το ίδιο DNA.;

-H  απάντηση βρίσκεται στην κατανόηση τού ποία τμήματα  τού DNA  (γονίδια) ενεργοποιούνται σε κάθε κύτταρο. Ένα επιθηλικό κύτταρο διαφέρει από ένα νευρικό κύτταρο (νευρώνα) επειδή διαφορετικά γονίδια είναι ενεργά σε κάθε περίπτωση. Οταν ένα γονίδιο ενεργοποιείται, παράγει μια πρωτείνη που  ενδέχεται να επηρεάσει τη μορφή και τη συμπεριφορά του κυττάρου. Κατά συνέπεια, για να κατανοήσουμε τι καθιστά ένα κύτταρο τού ματιού διαφορετικό από τα κύτταρα των οστών τού χεριού, πρέπει να γνωρίζουμε τους γενετικούς διακόπτες που ρυθμίζουν  την ενεργότητα των γονιδίων σε κάθε κύτταρο και ιστό.

 Το σημαντικό στην προκείμενη περίπτωση είναι ότι, οι εν λόγω γενετικοί διακόπτες βοηθούν στη συγκρότηση τού σώματός μας. Κατά τη σύλληψη, ξεκινάμε ως ένα μοναδικό κύτταρο που περιέχει όλο το απαιτούμενο DΝΑ για την οικοδόμηση τού σώματός μας. Το δομικό σχέδιο για ολόκληρο το σώμα ξετυλίγεται μέσω των οδηγιών που περιέχονται σε αυτό το ένα  μοναδικό μικροσκοπικό κύτταρο. Για να περάσουμε  από το αδιαφοροποίητο ζυγωτό σε έναν ολοκληρωμένο ανθρώπινο οργανισμό τρισεκατομμυρίων εξειδικευμένων κυττά73ρων

 Οργανωμένων με τον καταλληλότερο τρόπο, πρέπει να ε¬νεργοποιηθούν και να απενεργοποιηθούν ολόκληρες συστοι¬χίες γονιδίων στις κατάλληλες φάσεις τής ανάπτυξης. Όπως ένα κονσέρτο είναι μια σύνθεση από μεμονωμένες νότες που παίζονται από πολλά όργανα, έτσι και τα σώματά μας συντί¬θενται από μεμονωμένα γονίδια που ενεργοποιούνται και απενεργοποιούνται μέσα σε κάθε κύτταρο κατά τη διάρκεια τής ανάπτυξής μας.

Η πληροφορία αυτή είναι θείο δώρο για όσους προσπαθούν να κατανοήσουν πώς δημιουργούνται τα σώματα των έμβιων όντων, καθώς μπορούμε πια να συγκρίνουμε την ενεργότητα διαφορετικών γονιδίων για να εξακριβώσουμε τι είδους μετα¬βολές εμπλέκονται στις απαρχές της δημιουργίας νέων οργά¬νων. Ας πάρουμε τα άκρα. Συγκρίνοντας το σύνολο των ενερ¬γών γονιδίων κατά την ανάπτυξη ενός πτερυγίου ψαριού με το σύνολο των ενεργών γονιδίων κατά την ανάπτυξη ενός ανθρώ¬πινου χεριού, μπορούμε να συντάξουμε έναν κατάλογο των γε¬νετικών διαφορών μεταξύ πτερυγίων και άκρων. Αυτό το είδος σύγκρισης μας δείχνει κάποιους πιθανούς υπαίτιους —τους γε¬νετικούς διακόπτες που ενδεχομένως τροποποιήθηκαν κατά 74 την εμφάνιση των άκρων …Το Αγιο δισκοπότηρο τής αναπτυξιακής μας έρευνας  είναι να κατανοήσουμε ποία γονίδια ελέγχουν την διαφοροποίηση των οστών των άκρων μας ……………………………………75 

Επειδή ο σκοπός τής παράθεσης αποσπασμάτων περιορίζεται κυρίως στην σημασία που ο συγγραφέας δίνει  στην ανακάλυψη Tiktaalik ,σημειώνουμε πώς μερικοί συνάδελφοί του αμφισβητούν το κατά  πόσον το Tiktaalik αποτελεί τον «χαμένο κρίκο» .Ο συγγραφέας απαντά ως εξής.  «..Ισως είναι χρήσιμο να σκεφθούμε ποιούς συνδετικούς κρίκους,διαθέτούμε μεταξύ των σαρκοπτε ρυγίων και των χερσαίων ζώ¬ων. Υπάρχει το DNA που δείχνει ξεκάθαρα ότι, οι σαρκοπτερύγιοι συγγενεύουν στενά από γενετική άποψη με τα αμφίβια. Διαθέτουμε επιπλέον γνώσεις σχετικά με τον τρόπο λειτουρ¬γίας μέρους αυτού τού DNA τού μέρους εκείνου που οικοδομεί τα σώματα. Αποδεικνύεται ότι, η γενετική συνταγή για τη δημιουργία πτερυγίων είναι εν πολλοίς όμοια με εκείνη για την 'δημιουργία των άκρων των τετραπόδων. Επίσης, υπάρχουν  συγκρίσιμα γνωρίσματα μεταξύ των σύγχρονων ψαριών και των αμφιβίων. Οι σαρκοπτερύγιοι, όπως οι δίπνοοι, μοιάζουν τόσο πολύ με αμφίβια που συχνά συγχέονται με τις σαλαμάν¬δρες. Τέλος, διαθέτουμε απολιθώματα —ολόκληρες ομάδες απολιθωμάτων με ονόματα σαν εκείνα που αναφέραμε στο βιβλίο Eusthenpteron, Panderrichtthys,Acanthostega και  Ichthyostega ),

καθώς και άλλα που περιγράφηκαν μετά την έκδοσή του, όπως …… για στενά συγγενικά όντα, κάτι ανάλογο μάλλον με ξαδέρφια διάφορων βαθμών συγγένειας παρά με άμεσους προγόνους και απογόνους. Συνολικά, παρατηρείται πλήθος ενδιάμεσων μορφών ως προς το σχήμα τού κεφαλιού, τής ωμοπλάτης,τού ισχίου, των οστών των άκρων, και άλλων δομών.Δεδομένων- όλων των παραπάνω, το Tiktaalik δεν είναι ο  χαμένος κρίκος  αλλά μέλος ενός συνόλου ανακαλυφθέντων κρίκων.Και. ασφαλώς υπάρχουν άλλοι που δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί.Αυτός είναι ο λόγος που επέστρεψα στην Αρκτική και ο λόγος  που θα εξακολουθήσω να επιστρέφω.»

Το νόημα των παραπάνω.:…έχουμε αναπτύξει  τεχνολογίες που επιτρέπουν να συνθέσουμε το γενεαλογικό μας δένδρο……232κάθε ζωντανός οργανισμός προέκυψε από κάποια γονική γενετική πληροφορία…Οι γενεαλογικές μας γραμμές ορίζονται με τέτοια

 ακρίβεια ώστε να μπορούμε να ανασυστήσουμε τα γενεαλογικό μας δένδρα, απλά  Και μόνον παίρνοντας δείγματα από διάφορα άτομα..233….΄΄ο γυιός νυμφεύεται και μεταβιβάζει το γονίδιο της μεταλλαγμένης μύτης του  στα παιδιά του. 234.Η ζωή των σωμάτων μας είναι μη τυχαία ως προς τις ομοιότητες και διαφορές με άλλα ζώα 237 όχι. Υπάρχει τάξη σε όσα έχουμε κοινά με τα υπόλοιπα όντα. Έχουμε δύο αφτιά, δύο μάτια, ένα κεφάλι, δύο πόδια. Δεν έχουμε επτά πόδια ή δύο κεφάλια.

Ένας περίπατος στον ζωολογικό κήπο μάς αποκαλύπτει αμέσως τι μας συνδέει με τα υπόλοιπα έμβια όντα. Μάλιστα μας δείχνει ότι, μπορούμε να ομαδοποιήσουμε μεγάλο μέρος των έμβιων όντων με τον ίδιο τρόπο που εφαρμόσαμε σους παλιάτσους.—…………………………..Ας επισκεφτούμε αρχικά τρία μόλις από τα εκτιθέμενα είδη ζώων. Πάμε πρώτα στις πολικές αρκούδες .Μπορείτε να συντάξετε έναν μακρύ κατάλογο των κοινών γνωρισμάτων που έχετε με μια πολική αρκούδα: τρίχωμα,γαλακτοφόρους αδένες,τέσσερα άκρα, έναν αυχένα και δύο μάτια μεταξύ πολλών άλλων. Στη συνέχεια, παρατηρήστε την χελώνα στην  απέναντι πλευρά. Αναμφίβολα υπάρχουν ομοιότητες αλλά ο κατάλογος είναι λίγο μικρότερος. Η χελώνα που εμείς  διαθέτουμε, μεταξύ άλλων, έχει τέσσερα άκρα, έναν αυχένα και δύο μάτια. Αλλά αντίθετα από τις πολικές αρκούδες  οι χελώνες δεν έχουν τρίχωμα ή γαλακτοφόρους αδένες Οσο για το  κέλυφος τής χελώνας, αυτό φαίνεται ότι,χαρακτηρίζει συγκεκριμένα τη χελώνα, όπως η λευκή γούνα χαρακτηρίζει την  πολική  αρκούδα.. Ας επισκεφτούμε τώρα τα αφρικανικά  ψάρια. Οι ένοικοι εξακολουθούν να μας μοιάζουν, αλλά ο κατάλογος των κοινών χαρακτηριστικών μας είναι ακόμα πιο μικρός από εκείνον για τις χελώνες. Όπως και εμείς, τα ψάρια έχουν δύο μάτια. Όπως και εμείς, έχουν τέσσερα εξαρτήματα που όμως δεν μοιάζουν με χέρια ή πόδια αλλά με πτερύγια .Τα ψάρια  στερούνται, μεταξύ άλλων, το τρίχωμα και τους γαλακτοφόρους αδένες που έχουμε εμείς και οι πολικές αρκούδες.

Αρχίζει να διαφαίνεται κάτι ανάλογο με  το σύνολο των ομάδων, υποομάδων και υπο-υποομάδων. Τα ψάρια,οι χελώνες, οι πολικές αρκούδες και οι άνθρωποι έχουμε ορισμένα.κοινά γνωρίσματα—ένα κεφάλι, δύο μάτια, δύο αφτιά.κ.ο.κ.Πέραν  αυτών οι χελώνες, οι πολικές αρκούδες και οι άνθρωποι έχουν επί πλέον αυχένα και άκρα.γνωρίσματα που δεν παρατηρούμε στα ψάρια. Οι πολικές αρκούδες και οι άνθρωποι συγκρο¬τούν μια πιο ιδιαίτερη ομάδα, τα μέλη της οποίας έχουν επι¬πλέον τρίχωμα και γαλακτοφόρους αδένες.

Το παράδειγμα των παλιάτσων μάς βοηθά να βγάλουμε νό¬ημα από τον περίπατό μας στον ζωολογικό κήπο. Στους πα¬λιάτσους, το μοτίβο των ομάδων αντικατοπτρίζει τη μεταβί¬βαση με τροποποίηση. Αυτό σημαίνει ,..ότι, οι τέλειοι παλιάτσοι είχαν πιο πρόσφατο κοινό πρόγονο απ’ ό,τι συνολικά τα άτο-μα με την κόκκινη λαστιχένια μύτη. Είναι λογικό: ο πατέρας των παιδιών με την κόκκινη μύτη είναι προ-προπάππος των τέλειων παλιάτσων. Εφαρμόζοντας αυτή την προσέγγιση στις ομάδες που συναντήσαμε στον ζωολογικό κήπο, συμπεραίνου¬με ότι, ο άνθρωπος και η πολική αρκούδα πρέπει να έχουν πιο πρόσφατο κοινό πρόγονο από τον κοινό πρόγονο που μοιρά¬ζονται με τις χελώνες. Η πρόβλεψη επιβεβαιώνεται: το πρώτο θηλαστικό είναι πολύ πιο πρόσφατο από το πρώτο ερπετό.

Το βασικό ζήτημα εδώ είναι να αποκρυπτογραφήσουμε το γενεαλογικό δέντρο των ειδών ή με πιο ακριβείς βιολογικούς όρους, το μοτίβο των συγγενικών τους σχέσεων. Το μοτίβο αυ¬τό μας παρέχει τη δυνατότητα να ερμηνεύσουμε υπό το φως τού περιπάτου μας στον ζωολογικό κήπο ακόμη και ένα απο¬λίθωμα όπως το Tiktaalik. Το Tiktaakik  είναι ένα θαυμάσιο εν¬διάμεσο είδος μεταξύ των ψαριών και των χερσαίων απογόνων τους, αλλά οι πιθανότητες να αποτελεί τον ακριβή πρόγονό μας είναι απειροελάχιστες. Είναι μάλλον κάτι σαν ξάδελφος του προγόνου μας. Κανένας εχέφρων παλαιοντολόγος δεν θα ισχυριζόταν ποτέ ότι, ανεκάλυψε «τον Πρόγονο». Σκεφτείτε το ως εξής.Τι πιθανότητες έχω να ανακαλύψω έναν  πραγματικό πρόγονό μας….Μηδαμινές.239   . Αυτό που θα ανακάλυπτα είναι ότι, όλοι οι άνθρωποι που αναπαύονται στο νεκροταφείο —ασχέτως αν αυτό βρίσκεται στην Κίνα, την Μποτσουάνα ή την Ιταλία— συγγενεύουν λιγότερο ή περισσότερο με εμένα.

=============================================-

-Ivar Ekeland  «Το σπασμένο ζάρι» Δίαυλος 1995(«Au Hasard»1991 Seuil)

 

H εβραική Βίβλος τοποθετεί το Χάος ,την  αρχική αταξία στην αρχή του Χρόνου,ενώ η σκανδιναυική Εντα σε μια ενδιάμεση περίοδο13

 Ο ΤΟΡΣΤΑΪΝ ΦΡΟΝΤΕ διηγείται ότι στο Χίσινγκ βρισκόταν μια πόλη που η μοίρα της ήταν δεμένη πότε με την Νορβηγία και πότε με την Σουηδία. Οι δυο βα¬σιλιάδες συμφώνησαν λοιπόν να εναποθέσουν την κυριότητά της στην τύχη: θα έριχναν τα ζάρια, και όποιος έφερνε το μεγαλύτερο άθροισμα, αυτός θα ήταν ο νικητής. Ο βασιλιάς της Σουηδίας έφερε εξάρες και είπε ότι δεν χρειαζόταν πια να παίξει ο βασι¬λιάς Όλαφ. Όμως εκείνος, παίζοντας τα ζάρια στην χούφτα του, απάντησε: «Μένουν ακόμη δυο εξάρια σ’αυτά τα ζάρια και δεν είναι δύσκολο στον θεό και Κύριό μου να τα φανερώσει». Έριξε και ήρθαν εξάρες. Κατόπιν έριξε πάλι ο βασιλιάς της Σουηδίας και ήρθαν πάλι εξάρες. Ύστερα έριξε ο βασιλιάς Όλαφ και ένα από τα δυο ζάρια έφερε έξι αλλά το άλλο έσπασε στα δύο κομμάτια που το άθροισμα τους ισοδυναμούσε με εφτά. Η πόλη λοιπόν ανήκε σ’ αυτόν. 17 

Μερικοί δίνουν άλλοι εξήγηση και όχι στην τύχη αλλά αυτό για το περιεχόμενο του βιβλίου 19.Γεννάται το θέμα αν υπάρχει τύχη πέρα από κάθε ανθρώπινο χειρισμό.21  .ακόμα και πιο ισχυροί υπολογιστές είναι ανίκανοι να αναπαράγουν τις ιδιότητες που αυθόρμητα αποδίδουμε στην τύχη.Υπάρχει άραγε τύχη,ή είμαστε θύματα αυταπάτης;45 Υπάρχει όμως και μια άλλη στάση που συνίκσταται στην αδυναμία μας,να κατασκευάσουμε ακολουθίες  πραγματικά τυχαίεςς  και στην αναζήτηση της τύχης εκεί που πράγματι υπάρχει,δηλαδή στη φύση.48…μπορεί να οδηγηθούμε στην χρησιμοποίηση πινάκων τυχαίων  αριθμών που κατασκευάστηκαν από μια πειραματική διάταξη μάλλον παρά από ένα  μαθηματικό αλγόριθμο…49 Η κβαντομηχανική θα ήταν εντρ ελώς αιτιοκρατικ΄πη αν δεν υπήρχε .  ο παρατηρητής εισάγει ένα τυχαίο στοιχείο,.αυτο που επιτρέπει η θεωρία είναι το πολύ να υπολογισθούν a priori όλα τα δυνατά αποτελέσματα και την πιθανότητα καθενός απ αυτά.53 στην κβαντομηχανική κάθε μέτρηση είναι  μια κλήρωση…ποιός   όμως τραβάει τον κλήρο;..Αν αποδεχθούμε ότι ,ο Θεός  δεν παίζει ζάρια όπως ήθελε ο Einstein  τότε και η κλήρωση είναι αυταπάτη.55 Εξαναγκαστήκαμε λοιπόν να αποδεχθούμε ότι, η τύχη που παρεμβαίνει  στην κβαντομηχανική δεν υποδηλώνει ενυπάρχουσα άδηλη αιτιοκρατία ..άρα φαίνεται ότι, το έσχατο μήνυμα της φύσεως είναι το τυχαίο 57.η αναζήτηση του νοήματος είναι μέρος της ανθρώπινης ζωής ( δικό μου, για όλους;;;;)Το να πεί κανείς ότι,ο κόσμος δεν έχει νόημα θα σήμαινε  ότι. δεν διακρίνουμε σ΄αυτόν κανένα κανόνα 65….Η αλήθεια βρίσκεται κάπου ανάμεσα .Δηλαδή διακρίνουμε το νόημα τοπικά, …ενώ προς ορισμένες άλλες ακτευθύνσεις μας διαφεύγει.66 Δεν μπορουμε ν’αποφύγουμε την αιτιοκρατία ….εισέρχεται πάλι υπό την μορφή των στατιστικών νόμων.83 είμαστε αναγκασμένοι να δεχθούμε την πλατωνική ιδέα ότι, η άπειρη ποικιλία του κόσμου διέπεται ανέκαθεν από μερικά θεωρήματα(;;)85 Τα μαθηματικά δεν θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά, αν λ.χ. ζούσαμε σε άλλο πλανήτη;86 Τα μαθηματικά δεν προσδιορίζονται μόνον από την λογική,το αυθαίρετο έχει την θέση του σ’αυτά….Αν οι συγκυρίεςς ήταν διαφορετικές  αν οι προς ικανοποίηση ανάγκες άλλες , τα μαθηματικά δεν θα ήταν διαφορετικά; 89;Ο τυχαίος  χαρακτήρας που εμφανίζει κάθε πρόβλεψηθα πρέπει να οφείλεται  στην αδυναμία ελέγχου όλων των σημαντικών παραμέτρων.Και όμως δεν πρόκειται γι αυτό.Το ότι η συμπεριφορά του συστήματος είναι απρόβλεπτη, δεν 138  οφείλεται στην πολυπλοκότητα του.139 Αναφερόμενος σε ένα σύστημα που φορά τον χρόνο ο συγγραφέας  καταλήγει στο ότι,αν θέλουμενα είμαστε  σε θέση να προβέψουμε  στο σύνολό ..της την μελλοντική  του κατάσταση,θα πρέπει να γνωρίζουμε όλα τα ψηφία μετά την υποδιαστολή,,κάτι αδύνατο…….η ακρίβεια των παρατηρήσεων δεν μπορεί να είναι …απεριόριστη. Επομένως ένα μαθηματικό μοντέλο,σαν κι αυτό που προτείναμε δεν έχει σημασία κάτω από ποια κλίμακα ή μετά από κάποια χρονική διάρκεια…. η συμπεριφορά του προσδιορίζεται μακροπρόθεσμα από διακυμάανσεις  που  βρίσκονται εκτός του εξεταζόμενου μοντέλου.143.Ακόμα χειρότερα, ενώ μπορούμε ακομα να παρακολουθούμε το σύστημα, παρατηρούμε μια κανονική . απώλεια ακρίβειας καθώς κυλάει ο_χρόνος.Αν γνωρίζουμε την κατάσταση του συστήματος την αρχική στιγμή t= 0, με Ν δεκαδικά ψηφία, την επόμενη στιγμή  t=1 θα γνωρίζουμε μόνο Ν-1 δεκαδικά ψηφία και. | την στιγμή t = n θα γνωρίζουμε Ν-n  ψηφία μέχρι που   την στιγμή t= Ν θα χάσουμε κάθε πληροφορία. Μ’ άλλα λόγια, τα σφάλματα πολλαπλασιάζονται σε κάθε στάδιο επί 10 μεχρι να υποβαθμισθεί οποιαδήοτε πληροφορία διαθέταμε στην αρχή. Αυτη είναι  η εκθετική αστάθεια. Σ’ ένα σύστημα που έχει αυτή την ιδιότητα, είτε είναι μονοδιάστατο και απλό όπως αυτό  που μόλις περιγράψαμε, είτε πολυδιάστατο και πολύπλοκο όπως η ατμόσφαιρα, η δυναμική δρά απο.-.' καλυπτικά: αποκαλύπτει σιγά σιγά όλη την πληροφορία που περιέχεται στις αρχικές συνθήκες και η οποία  είναι απρόσιτη στην άμεση παρατήρηση εξ αιτίας της αναγκαστικά περιορισμένης ακρίβειας των μετρήσεών μας. Στην στοιχειώδη περίπτωση που πραγματευθήκαμε η n-οστη παρατήρηση αποκαλύπτει το n+1-0 στο δεκαδικό στό δεκαδικό ψηφίο της αρχικής θέσεως.Στην  περ΄πιπτωση της μετεωρολογίας, ο καιρός που θα διαπι- στώσουμε μετά από ένα χρόνο θα μας παράσχει πληροφορίες για την σημερινή κατάσταση της ατμόσφαιρας, οι οποίες είναι σε μια κλίμακα τόσο κκμικρή που δεν μπορούμε να τις παρατηρήσουμε άμεσα. Μπορούμε όμως να υιοθετήσουμε μια άλλη άποψη.Να θεωρήσουμε ότι, κάθε πληροφορία είναι απαραίτητσα πεπερασμένη και ότι είναι μάταιο να προσπαθούμε να προσπαθούμε να βρούμε πάνω από δώδεκα π.χ. σημαντικά  ψηφία, πραγμα που αποτελεί και το σημεριό όριο ακρίβειας των φυσικών παρατηρήσεων, Την  στιγμή  εκείνη δεν υπάρχει πλέον αποκάλυψη αλλά.πραγματική  δημιουργία πληροφορίας. Αν δεν μπορούμε να 144 γνωρίζουμε παρά μόνον τα πρώταδώδεκα δεκαδικά ψηφία της αρχικής κατάστασης Χ0= 0,α1α2... α12, τότε η δωδέκατη παρατήρηση Χ12= 0, α13... α24 φέρνει μια πραγματικά νέα πληροφορία. Θα ήταν επίσης πολύ δύσκολο, ίσως και αδύνατο, αλλά ιδιαίτερα ενδιαφέ¬ρον, να εξαγάγουμε από τις μετεωρολογικές συνθήκες που θα επικρατούν μετά έναν χρόνο, πληροφορίες οι οποίες μας λείπουν για την σημερινή κατάσταση της ατμόσφαιρας. Ας θεωρήσουμε καλύτερα ότι υπάρχει δημιουργία πληροφορίας καθώς περνάει ο χρόνος.

Ανάλογα λοιπόν με τις απόψεις που υιοθετούμε υπάρχει είτε αποκάλυψη είτε δημιουργία πληροφο¬ρίας. Και στην μια περίπτωση, όμως, και στην άλλη, μια ουσιαστική πληροφορία για την μελλοντική εξέ¬λιξη του συστήμα τος δεν είναι διαθέσιμη. Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι, η έλλειψη αυτή οφείλεται στην δι-κή μας ανεπάρκεια, οπότε υπάρχει αποκάλυψη μιας λανθάνουσας πληροφορίας. Μπορούμε όμως και να θεωρήσουμε ότι οφείλεται στην ίδια την φύση των πραγμάτων, πράγμα που σημαίνει ότι το δωδέκατο δεκαδικό ψηφίο που εμφανίζεται σε κάθε παρατήρη¬ση είναι μια δημιουργία εκ του μηδενός. Μια βολική έκφραση είναι να πούμε ότι η μέλλουσα εξέλιξη του συστήματος εξαρτάται από την κατάσταση, όπως την διαπιστώνουμε σήμερα, και από την τύχη.

Ρίχνουμε έτσι το πέπλο της τύχης πάνω σε πληρο¬φορίες από την γνώση των οποίων παραιτούμαστε.

Στην πρώτη περίπτωση πρόκειται για μια τύχη σχετι¬κή, ανθρώπινη, όπως στην περίπτωση του παίχτη που δεν μπορεί να ελέγξει αρκετά τα ζάρια ώστε να φέρει την ζαριά που θέλει. Στην δεύτερη περίπτωση πρόκει¬ται για μια τύχη ουσιαστική, φυσική, σαν κι αυτή που συναντάμε στην κβαντομηχανική. Είτε όμως πρόκειται για αποκάλυψη είτε για δημιουργία πληροφορίας, τίθε¬ται το ίδιο ερώτημα: με ποιο ρυθμό; Αυτός ο ρυθμός εί¬ναι που μετράει την εντροπία του συστήματος.145

Και ο συγγραφέας τελειώνει με τις ακόλουθες σκέψεις

….Από τον Παρμενίδη του Πλάτωνα γνωρίζουμε ότι, η αλήθεια δεν περικυκλώνεται και ότι, αν υπάρχει μιά έσχατη πραγματικότητα ,αυτή οπισθοχωρεί καθώς την πλησιάζουμε  για να χαθεί  τελικά  στην ασημαντότητα.Από στοιχειώδες σωματίδιο σε στοιχειώδες σωματίδιο,από ψυχολογική ανάλυση σε ψυχολογική ανάλυση,η κατηφόρα δύσκολη  και ατελείωτη δρόμος αυτός δεν  μπορεί να είναι τίποτε άλλο παρά από μιά αποκάλυψη της συγκυρίας.Επομένως  στο δρόμο αυτό σύντροφός μας είναι η  τύχη.Ομως εμείς γυρεύουμε έναν  άλλο δρόμο Μιά ανηφόρα όπου θα δούμε τα πράγματα να ενοποιούνται αντί να διασκορπίζονται ,και όπου η τύχη,θα μας εγκαταλείψει,όπως ο Βιργίλιος εγκαταλείπει τον Δάντη στην είσοδο του   Παραδείσου.….Οδηγός μας θα είναι η ομορφιά. 

-Lawrence  Krauss « Ένα Σύμπαν από το τίποτε»Τραυλός (A Universe from nothing 2012)

 

(Ο αντιγραφέας νομίζει πως μπορεί να διατυπώσει την ερώτηση,αν ο διατυπώνων ως δυνατότητα την  δημιουργία του Σύμπαντος από το τίποτε,έχει ισχυρή νομιμοποίηση να προβάλει το ερώτημα : Και τον Θεό ποιός τον έκανε; Εκτός των άλλων υπάρχουν και άλλες σκέψεις που καθιστούν  το ερώτημα περιττό)

---------Αντιγράφω:

….Θέλω ν’ αποδείξω πως η σύγχρονη επιστήμη ..μπορεί να αντιμετωπίσει και αντιμετωπίζει το ερώτημα  γιατί υπάρχει κάτι και όχι  τίποτε..οι απαν τήσεις που έχουν  δοθεί από…πειραματικές  παρατηρήσεις –δείχνουν ότι ,μπορεί να πάρουμε κάτι από το τίποτε…Μάλιστα ,το κάτι  από το τίποτε ίσως ήταν προαπαιτούμενο για την γέννηση του Σύμπαντος…όλες οι ενδείξεις  οδηγούν στο συμπέρασμα ότι,με αυτόν ακριβώς τον τρόπο θα μπορούσε να προκύψει το Σύμπαν μας.13 …. δίχως άλλο «τίποτε» είναι μέχρι  κεραίας, και φυσικό όσο το «κάτι» ιδίως αν ορισθεί ως «απουσία του κάτι»14 …ξέρουμε πιά ότι, ο χώρος και ο χρόνος μπορούν  να εμφανισθούν από μόνοι τους αυθορμήτως 15.Τομεγαλύτερο μέρος  της ενεργείας τού Σύμπαντος, υπάρχει υπό  μια μυστηριώδη μέχρι στιγμής,ανεξήγητη μορφή,  που διαπερνά ολόκληρο τον κενό χώρο.  17 Όταν ο Αιστάιν άρχισε να εφαρμόζει την θεωρία του  ,διεπίστωσε ότι, αυτή  δεν περιέγραφε το Σύμπαν στο οποίο ζούμε. 21.Η Μεγάλη Εκρηξη όντως  συνέβη 40 To επίπεδο σύμπαν είναι το μόνο όμορφο σύμπαν…Η επιπεδότητα του σύμπαντος σχετίζεται με την παγκόσμια μέση καμπυλότητα του χώρου,αν αγνοήσουμε τους τοπικούς κυματισμούς γύρω από τα σώματα μεγάλη μάζας.58 Το 1998 το  πείραμα BOOMERANG απέδειξε ότι, το Σύμπαν είναι επίπεδο107 σε μεγάλη κλίμακα το Σύμπαν είναι απίστευτα ομοιόμορφο  125… σύμφωνα με την κβαντομηχανική  ο κενός χώρος μπορεί  φαινομενικώς να μετατραπεί  σε μιά σούπα που κοχλάζει και αφρίζει 128.. με δεδομένο τον πληθωρισμό αν  όλοι είμαστε αστρόσκονη προερχόμαστε στην κυριολεξία από το  κβαντικό τίποτε …(είναι χαρακτη ριστικό του κβαντικού κόσμου, ότι, από το τίποτε μπορεί να παραχθεί κάτι έστω και για μια στιγμή 190 Από πού προέρχεται τελικά όλη αυτή η ενέργεια;…Πώς γίνεται η πυκνότητα ενέργειας να παραμένει σταθερή  σε ένα διαστελλόμενο Σύμπαν με 128  μια κοσμολογική σταθερά ή ενέργεια; ψευδοκενού ; …εδώ έχουμε  αυτό που ο Γκουθ ονόμασε « δωρεάν γεύμα»( Σ.τ.α. Κάτι σχετικό λέγει ο Πλάτων στον Τίμαιο,στιχ.34  d « ηγήσατο γαρ αυτό ο συνθείς αύταρκες άμεινον έσεσθαι  μάλλον ή προσδεές άλλων» -- Ο  δημιουργός  του   έκρινε  ότι,  θα  ήταν  καλύτερος  αν  είχε  αυτάρκεια,  παρά  αν  χρειαζόταν  κι  άλλα  πράγματα)

Αν, κατά τη μελέτη  του Σύμπαντος λάβουμε  υπόψη μάς την επίδραση της βαρύτητας, τότε τα αντικείμενα μπορούν να έχουν —κατά θαυμαστό τρόπο— «αρνητική» ή «θετική» ενέργεια. Εξαιτίας αυτής της πτυχής της βαρύτητας, πέρα από τα πράγματα  θετικής ενέργειας, όπως η ύλη και η ακτινοβολία, μπορεί προκύψουν σχηματισμοί αρνητικής ενέργειας που εξισορροπούν  την ενέργεια των δημιουργημένων πραγμάτων θετικής ενέργειας. Έτσι, αν λάβουμε υπόψη μας τη βαρύτητα, μπορούμε να ξεκινή σουμε με ένα κενό Σύμπαν και να καταλήξουμε σε ένα γεμάτο.Το συμπέρασμα αυτό ίσως ακούγεται κάπως ύποπτο, αλλά αυτού οφείλεται, σε σημαντικό βαθμό, η γοητεία που ασκεί σε πολλούς από εμάς η ιδέα του επίπεδου Σύμπαντος..130 ..Αυτό συμβαίνει επειδή η ολική βαρυτική ενέργεια ενός αντικειμένου που ηρεμεί σε άπειρη απόσταση από ένα οποιοδήποτε  άλλο αντικείμενο, ορίζεται ως ίση με μηδέν — πράγμα λογικό. Η κινητική ενέργεια είναι ξεκάθαρα μηδενική, ενώ στο ίδιο σημείο και η δυναμική ενέργεια ισούται εξ ορισμού με μηδέν, συνεπώς και η ολική βαρυτική ενέργεια ισούται με μηδέν.

Αν, τώρα, το αντικείμενο δεν βρίσκεται απείρως μακριά από όλα τ' άλλα αντικείμενα, αλλά κοντά σε κάποιο, φερειπείν στη Γη, τότε θ’ αρχίσει να κινείται προς αυτήν εξαιτίας της βαρυτικής έλξης. Πέ¬φτοντας, επιταχύνεται και αν συγκρουστεί με κάτι (ας πούμε, με το κεφάλι μας), μπορεί να παράξει έργο (ανοίγοντάς το, για παράδειγ¬μα, στα δύο). Όσο πιο κοντά βρίσκεται στη Γη όταν αφήνεται, τό¬σο λιγότερο έργο μπορεί να παραγάγει όταν προσπέσει σε αυτήν. Άρα, η δυναμική ενέργεια μειώνεται όσο πλησιάζουμε στη Γη. Αν όμως η δυναμική ενέργεια είναι μηδέν όταν το αντικείμενο βρίσκε¬ται σε άπειρη απόσταση από τη Γη, τότε όσο πλησιάζει σε αυτήν πρέπει να γίνεται ολοένα πιο αρνητική, επειδή η δυνατότητα παρα¬γωγής έργου μειώνεται όσο το αντικείμενο πλησιάζει τη Γη.

Στην κλασική μηχανική, ο ορισμός της δυναμικής ενέργειας, όπως περιγράφεται παραπάνω, είναι αυθαίρετος. Θα μπορούσα να ορίσω τη δυναμική ενέργεια ενός αντικειμένου στην επιφάνεια της Γης, ίση με μηδέν. Σε αυτή την περίπτωση, όταν το αντικείμενο βρεθεί απείρως μακριά, η δυναμική ενέργεια θα λάβει μια πολύ μεγάλη τιμή. Ο ορισμός της δυναμικής ενέργειας ίσης με μηδέν στο άπειρο έχει φυσικό νόημα, αλλά είναι, τουλάχιστον σε αυτό το σημείο της συζήτησης, απλώς μια σύμβαση.

Ανεξαρτήτως του πού ορίζει κάποιος το σημείο μηδενικής δυνα¬μικής ενέργειας, το ωραίο με τα σώματα που δέχονται μόνο τη δύναμη της βαρύτητας είναι ότι, το άθροισμα της δυναμικής και κινητικής ενέργειάς τους παραμένει σταθερό. Όσο τα σώματα πέφτουν, η δυναμική ενέργεια μετατρέπεται σε κινητική αφότου αναπηδήσουν στο έδαφος η κινητική ενέργεια μετατρέπεται πάλι σε δυναμική, και ούτω καθεξής.131..Σ’ένα επίπεδο Σύμπαν και μόνο σ’ένα επίπεδο Σύμπαν ,η ολική νευτώνεια   βαρυτική ενέργεια κάθε σώματος που κινείται  με την διαστολή ,ισούται ακριβώς με το μηδέν. Γιατί στο επίπεδο σύμπαν η θετική κινητική ενέργεια εξουδετερώνεται πλήρως από την αρνητική ενέργεια της βαρυτικής έλξης…..Στην πραγματικότητα αν το κενό διαθέτει ενέργεια  το δωρεάν  γεύμα του  Γκούθ, γίνεται ακόμη πιό δραματικό…καθώς κάθε περιοχή διαστέλλεται  γίνεται πιο επίπεδη, και η ολική νευτώνεια ενέργεια γίνεται ακριβώς μηδέν 134 Μπορούμε, όμως, και πάλι να θέσουμε το εξής ερώτημα: Από πού προέρχεται όλη αυτή η ενέργεια που απαιτείται για να διατηρείται σταθερή η πυκνότητα της ενέργειας κατά την  διάρκεια του πληθωρισμού, όταν το Σύμπαν διαστέλλεται εκθετικά; Εδώ, μας δίνει την απάντηση μια άλλη θαυμαστή πτυχή της γενικής σχετικότητας. Αρνητική μπορεί να γίνει όχι μόνο η βαρυτική ενέργεια των σωμάτων, αλλά επίσης και η σχετικιστική «πίεσή» τους.

Η αρνητική πίεση γίνεται αντιληπτή ακόμη πιο δύσκολα από την αρνητική ενέργεια. Για παράδειγμα, το αέριο μέσα σε ένα μπαλόνι ασκεί πίεση στα τοιχώματα. Αν το μπαλόνι διαστέλλεται, το αέριο παράγει έργο, προσδίδοντας ενέργεια στο μπαλόνι — έτσι, το αέριο χάνει ενέργεια και ψύχεται. Ωστόσο, αποδεικνύεται πως η ενέργεια του κενού χώρου είναι βαρυτικά απωστική ακριβώς επειδή αναγκάζει το κενό να έχει «αρνητική» πίεση. Ως αποτέλεσμα αυτής της αρνητικής πίεσης, στην πραγματικότητα το Σύμπαν παράγει έργο στον κενό χώρο καθώς διαστέλλεται. Εξαιτίας αυτού του έργου, η ενεργειακή πυκνότητα του χώρου διατηρείται σταθερή καθώς το Σύμπαν διαστέλλεται.

Άρα, αν οι κβαντικές ιδιότητες της ύλης και της ακτινοβολίας προσέδωσαν ενέργεια ακόμη και σε μια απειροελάχιστα μικρή περιοχή του κενού στις πρώτες στιγμές, τότε αυτή η περιοχή μπορεί να γίνει αυθαιρέτως μεγάλη και αυθαιρέτως επίπεδη. Όταν τελειώσει ο πληθωρισμός, το Σύμπαν μπορεί να είναι γεμάτο ύλη και ακτινοβολία, και η ολική νευτώνεια βαρυτική ενέργεια αυτού του υλικού να βρίσκεται όσο πιο κοντά στο μηδέν μπορούμε να φανταστούμε.

Έτσι, μετά από κοπιαστικές προσπάθειες που κράτησαν έναν αιώνα, μετρήσαμε την καμπυλότητα του Σύμπαντος και την βρήκαμε ίση με μηδέν. Ισως τώρα αντιλαμβάνεστε γιατί τόσο πολλοί θεωρητικοί, σαν κι εμένα, θεωρούν κάτι τέτοιο όχι μόνο ικανοποιητικό, αλλά επίσης άκρως τολμηρό.

Ένα Σύμπαν από το…τίποτε πράγματι 135 ..τα πάντα δημιουργήθηκαν από τις κβαντικές  διακυμάνσεις του τίποτε….αν όλα αυτά αληθεύουν ζούμε ίσως το χειρότερο από όλα τα δυνατά σύμπαντα  σε ό,τι αφορά το μέλλον της ζωής.137….το παρατηρήσιμο σύμπαν θ’αρχίσει να διαστέλλεται ταχύτερα από το φώς, οι γαλαξίες που βλέπουμε σήμερα θα εξαφανισθούν από τα μάτια μας,138  Όλα τα στοιχεία  που συνηγορούν ότι,ο κενός χώρος  έχει ενέργεια προέρχονται από την παρατήρηση του ρυθμού  με τον οποίο διαστέλλεται το Σύμπαν.. η πυκνότητα ύλης  και ακτινοβολίας μειώνεται  αφού η απόσταση μεταξύ των σωματιδίων αυξά νεται.141 ….Η διαστολή συνεχώς θα αυξάνεται 142..Υπάρχει μια συχνότητα, η συχνότητα πλάσματος,κάτω από την οποία η ακτινοβολία δεν μπορεί να απορροφηθεί…σε κάποιο στάδιο η ακτινοβολία δεν θα μπορεί να παρατηρηθεί και  η ακτινοβολία υποβάθρου θα έχει εξαφανισθεί 143   Για  λόγους πού αντιλήφθηκαν οι Λεμέτρ και Αινστάιν ένα σύμπαν που η ύλη του θα εκτείνεται ομοιόμορφα δεν μπορεί να είναι στατικό 147 Είμαστε  προγραμματισμένοι να θεωρούμε πώς ό,τι  μας συμβαίνει είναι σημαντικό και έχει νόημα 155  Η ενέργεια του κενού χώρου παίρνει μιά τιμή 120 τάξεις μεγέθους, μικρότερη από την εκτιμώμενη τιμή…..η σκοτεινή ενέργεια είναι σήμερα μετρήσιμη156 Η ενεργειακή πυκνότητα στον κενό χώρο παρά την διαστολή παραμένει σταθερή –επειδή θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι, δεν υπάρχει το παραμικρό για να αραιωθεί…( ή όπως θα μπορούσε να διατυπωθεί ,το διαστελλόμενο  Σύμπαν παράγει ενέργεια στον κενό χώρο.) 158 Η ενέργεια του κενού χώρου, είναι βαρυτικά απωστική.Αν κυριαρχούσε στην ενέργεια του Σύμπαντος  οι γαλαξίες δεν θα είχαν σχηματισθεί. 159 Ο χαρακτήρας των θεμελιωδών νόμων της φυσικής,σε  κάθε περιοχή μπορεί να δείχνει διαφορετικός 164 ..Ο κενός χώρος ,όπως εξήγησε ο Αλαν Γκούθ,μπορεί να έχει μη έχει  μηδενική ενέργεια ακόμη και αν απουσιάζουν  ύλη και ακτινοβολία. 184  Η διαστολή αποδίδει ενέργεια στο χώρο και όχι το αντίστροφο…εμείς και ό,τι παρατηρούμε είμαστε αποτέλεσμα των κβαντικών διακυμάνσεων του τίποτε κοντά στις απαρχές τού  χρόνου,…κατά την διάρκεια της πληθωριστικής διαστολής 185 Συνεπώς, το παρατηρήσιμο Σύμπαν μας μπορεί να ξεκίνησε ως μια εξαιρετικά μικρή, ουσιαστικά κενή περιοχή, και να αποκτήσει τεράστιες διαστάσεις περιλαμβάνοντας τελικά μεγάλες ποσότητες ύλης και ακτινο βολίας — και όλα αυτά χωρίς κανένα ενεργειακό κό¬στος, και με ύλη και ακτινοβολία αρκετή για να εξηγήσει όλα όσα βλέπουμε!

Σε αυτή τη σύντομη περίληψη της πληθωριστικής δυναμικής …. Αξίζει να τονίσω πως κάτι μπορεί να προκύψει  από το κενό, ακριβώς επειδή  η δυναμική της ενέργειας του κενού  χώρου, υπό την παρουσία βαρύτητας, δεν είναι αυτή που η κοινή  λογική θα μας ανάγκαζε να υποψιαστούμε πριν ανακαλύψουμε τους  υποκείμενους νόμους της φύσης.

Κανείς, όμως, δεν ισχυρίστηκε ποτέ ότι, το Σύμπαν καθοδηγείται από αυτό που μπορεί αρχικά να θεωρήσαμε εμείς λογικό, από τις ταπεινές μυωπικές γωνιές του χώρου και του χρόνου. Σίγουρα ακούγεται λογικό να πιστέψει κάποιος ότι, η ύλη δεν μπορεί  a priori  να εμφανιστεί αυθορμήτως από τον κενό χώρο, και υπό αυτή έννοια, ότι, το κάτι δεν δύναται να προκύψει από το τίποτε. 'Οταν όμως λαμβάνουμε υπόψη μας τη δυναμική της βαρύτητας και της  κβαντικής μηχανικής, διαπιστώνουμε ότι, αυτό το κοινότοπο συμπέρασμα παύει να ισχύει. Αυτή είναι η ομορφιά της επιστήμης, και δεν θα πρέπει να θεωρείται απειλητική. Η επιστήμη απλώς μας αναγκάζει να αναθεωρούμε ό,τι είναι λογικό ώστε να έχει θέση στο Σύμπαν, και όχι το αντίθετο.186.Ο Χόκινγκ έδειξε πως οι μαύρες τρύπες μπορούν να ακτινοβολούν φυσικά σωματίδια 191  υποδηλώνεται ότι, στις  κατάλληλες συνθήκες το τίποτε όχι μόνο μπορεί να γίνει κάτι αλλά απαιτείται να γίνει κάτι.192, Ο Φρανκ  Βίλτζεκ ήθελε να τονίσει πως η καταμετρημένη περίσσεια — ύλης έναντι της αντι-ύλης στο Σύμπαν, φαίνεται αρχικά να αντιτίθεται στην ιδέα ενός σύμπαντος που θα μπορούσε να προκύψει από μια αστάθεια στον κενό χώρο - να παραχθεί μια Μεγάλη Έκρηξη από το τίποτε. Αν, όμως, αυτή η ασυμμετρία μπορούσε να προκύψει δυναμικά μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, τότε το εμπόδιο βγαίνει από τη μέση. Είπε σχετικά:

Μπορεί κάποιος να εικάσει ότι, το Σύμπαν βρισκόταν αρχικά στην πιο συμμετρική κατάσταση και ότι σε -μια τέτοια κατάσταση δεν υπήρχε ύλη• το Σύμπαν ήταν κενό. Υπήρχε και μια δεύτερη κατάσταση, στην οποία υπήρχε ύλη. Η δεύτερη κατάσταση είχε ελαφρώς λιγότερη συμμετρία, αλλά επίσης και μικρότερη ενέρ¬γεια. Τελικά, εμφανίστηκε ένα κομμάτι με λιγότερη συμμετρία το μέγεθος του οποίου αυξήθηκε γρήγορα. Η ενέργεια που εκλύθηκε από την αλλαγή μορφοποιήθηκε με τη δημιουργία των σω¬ματιδίων. Το γεγονός αυτό μπορεί να ταυτιστεί με τη Μεγάλη Έκρηξη... Η απάντηση στο ερώτημα «Γιατί υπάρχει κάτι και όχι  τίποτε;» θα ήταν πως το «τίποτε» είναι ασταθές.196 Ο Αινστάιν  στον οποίο η τάξη ( Πλάτωνος «Τίμαιος» 30 « Βουληθείς γαρ ο Θεός  αγαθά μεν πάντα ,φλαύρον δε μηδέν είναι κατά δύναμιν,ούτω δε πάν όσον ήν ορατόν  παραλαβών ουχ ησυχίαν άγον αλλά κινούμενον πλημμελώς και ατάκτως, εις τάξιν αυτό ήγαγεν εκ της αταξίας ) στο Σύμπαν  γεννούσε ένα βαθύ αίσθημα απορίας είπε κάποτε «Αυτό που θέλω να μάθω είναι αν Θεός είχε επιλογές στη δημιουργία του Σύμπαντος» (Πλάτωνος Τίμαιος 30 .Τω μεν γαρ των νοουμένων καλλίστω και κατά πάντα τελέω μάλιστα ο θεός ομοιώσαι   βουληθείς  ζωον  εν ορατον ……»)196 Σε κάθε περίπτωση, κι ενώ ο Στίβεν Χόκινγκ και ο συνεργάτης του  Τζιμ Χαρτλ  έχουν προτείνει ένα πολύ διαφορετικό   σχήμα για τον προσδιορισμό των «συνοριακών συνθηκών» σε σύμπαντα που μπορεί να ξεκινήσουν από το τίποτε, τα σημαντικά γε¬ν νότα είναι τα εξής:

Στην κβαντική βαρύτητα τα σύμπαντα -μπορούν να εμφα¬νίζονται, και τελικά πάντα θα εμφανίζονται αυθορμήτως από το τίποτε. Τέτοια σύμπαντα δεν χρειάζεται να είναι κενά μπορεί να διαθέτουν ύλη και ακτινοβολία, αρκεί η ολική ενέργεια, συμπεριλαμβανομένης της αρνητικής ενέργειας που σχετίζεται με τη βαρύτητα, να είναι μηδέν.

Προκειμένου να διαρκούν περισσότερο από απειροελάχιστα χρονικά διαστήματα, κλειστά σύμπαντα που δημιουργούνται μέσω τέτοιων μηχανισμών απαιτούν μια διαδικασία παρόμοια με τον πληθωρισμό. Συνεπώς, το μόνο μακρόβιο σύμπαν που θα μπορούσε να προκύψει από ένα τέτοιο σενάριο θα πρέπει σήμερα να μοιάζει επίπεδο, όπως ακριβώς φαίνεται το Σύμπαν στο οποίο ζούμε.

    Το δίδαγμα είναι ξεκάθαρο: η κβαντική βαρύτητα όχι μόνο φαίνεται να επιτρέπει τη δημιουργία συμπάντων από το τίποτε -που σε αυτή207

την περίπτωση, τονίζω, σημαίνει την απουσία χώρου και χρόνον- αλλά ενδεχομένως την απαιτεί. Το «τίποτε» —ούτε χώρος, ούτε χρόνος, απολύτως τίποτε- είναι ασταθές.

Επιπλέον, τα γενικά χαρακτηριστικά ενός τέτοιου σύμπαντος αν έχει αρκετά μεγάλο χρόνο ζωής, θα αναμένεται να είναι εκείνα που παρατηρούμε σήμερα στο Σύμπαν μας.

Άραγε, αποδεικνύεται έτσι ότι, το Σύμπαν μας προήλθε από τό τίποτε; Φυσικά όχι. Αλλά το συγκεκριμένο σενάριο γίνεται πολύ — αληθοφανές. Και καταρρίπτεται μία ακόμη από τις αντιρρήσεις που  είχαν διατυπωθεί ενάντια στο επιχείρημα της δημιουργίας από το' τίποτε, όπως περιέγραψα στο προηγούμενο κεφάλαιο.

Εκεί, το «τίποτε» δήλωνε τον κενό αλλά προυπάρχοντα χώρο όπου ίσχυαν σταθεροί και γνωστοί νόμοι της φυσικής. Εδώ, η απαίτηση της ύπαρξης χώρου έχει αρθεί.

Αλλά το αξιοσημείωτο, όπως θα συζητήσουμε στη συνέχεια, είναι πως ακόμη και οι νόμοι της φυσικής μπορεί να μην είναι απαραίτητοι ή υποχρεωτικοί.208

-------------------------------------------------------------------------------------------

Ερεθίσματα για μια προσέγγιση στη Παραψυχολογία.

(Περισσότερα στην ιστοσελίδα μου « γ.α.Κουκουβίνος»υπό  την ετικέτα Γ.ΚΟΥΚΟΥΒΙΝΟΣ/ΠΑΠΑΨΥΧΟΛΟΓΙΑ) Αν ο ενδιαφερόμενος έχει υπολογιστή μπορώ  να  του στείλω ολόκληρο το κείμενο ώστε να διαβάζεται πιο εύκολα.,

Ουσιαστικά πρόκειται για (ατελές)διάγραμμα  που παρατίθεται με την ελπίδα ότι θα κεντρίσει το ενδιαφέρον του αναγφνώστη για περαιτέρω έρευνα. 

………………………………………………………………………………

Τα σχετικά φαινόμενα ονομάζονται φαινόμενα       PSI και περιλαμβάνουν τα φαινόμενα ESP (extra sensory perception)     τα φαινόμενα PK (τηλεκίνηση)  την αστρική προβολή και άλλα….Γενικώς τα φαινόμενα  αφορούν   αντίληψη, και πληροφορίες που δεν επιτυγχάνονται με τις αναγνωρισμένες αισθήσεις,αλλά με τον νού. Ο όρος αποδίδεται στον Frederic Myersand  και  υιοθετήθηκε από τον ψυχολόγο τού Duke University, J. B. Rhine  για να δηλώσει ψυχικές ικανότητες, τηλεπάθεια,διακοή κλπ. Μερικοί αναφέρουν τα φαινόμενα  ESP ως έκτη αίσθηση ,ένστικτο κλπ. Τα φαινόμενα αυτά κείνται έξω από την επιστήμη.

Η παραψυχολογία που  είναι η  μελέτη,των παραπάνω παρακανονικών  φαινομένων, τα περιγράφει,τα ταξινομεί,αλλά  χωρίς να έχει δώσει μέχρι στιγμής, αποδεκτή επιστημονική εξήγηση 

.

Η προσέγγιση προς την τηλεπάθεια , βρίσκεται,κατά τη γνώμη μου  σε έμμεση(τουλάχιστον) σχέση  και με την Θεοσοφική Εταιρεία,που μεταξύ των σκοπών και στόχων της, έχει την  έρευνα των ανερμήνευτων νόμων τής φύσεως και των λανθανουσών δυνάμεων τού ανθρώπου.

Προκύπτει  βεβαίως εδώ, το ερώτημα, αν η αποκάλυψη-  ενεργοποίησή ερμηνεία -των φαινομένων  αυτών, οφελεί και αν μπορεί να χρησιμεύσει στην πνευματική   εξέλιξη τού ανθρώπου και πώς . Ο στόχος και τα ερωτήματα αυτά κείνται έξω  από την έρευνα των περισσότερων ερευνητών.

Γράφει ο Αρθουρ Καίσλερ  στο «Οι ρίζες της Σύμπτωσης» 

 «Το 1932, ένας έκτακτος καθηγητής της Ψυχολογίας, o Δρ. J.B.Rhine και η γυναίκα του Δρ. Louise Rhine, πήραν την άδεια να εγκαταστήσουν επίσημα το Παραψυχολογικό τους Εργαστήριο στο τμήμα της Ψυχο¬λογίας του Καθηγητή Willian Mc Dougall. ’Ηταν ένα γεγονός υψίστης συμβολικής σημασίας- η έρευνα γύρω από τα απίθανα θέματα της τηλε¬πάθειας και της διορατικότητας  που αποκτούσε για πρώτη φορά την ακαδημαϊκή της αναγνώριση.

Για την έρευνα των άπιαστων αυτών φαινομένων, ο Rhine και οι συνεργάτες του εισήγαγαν αυστηρές επιστημονικές μεθόδους. Ή γνωστή εικόνα πού εμφάνιζε τον ερευνητή των ψυχικών φαινομένων σαν ένα φανατικό, στερημένο από κάθε κρίση, παραδομένο, καλοπροαίρετα, στα νύχια δόλιων μέντιουμ, έγινε αναχρονιστική. Ή νέα σχολή της παρα¬ψυχολογίας που δημιούργησε ο Rhine έφθασε στην αντίθετη υπερβολή με την φανατική της σχεδόν προσήλωση στις στατιστικές μεθόδους, στην μαθηματική ανάλυση και στον μηχανοποιημένο έλεγχο. Οι πειρα¬ματισμοί με τα ζάρια και τα πειράματα της καρτελλο-μαντικής, επανελήφθησαν εκατομμύρια φορές από άτομα που επιλέγηκαν στην τύχη. Πολλές φορές έπαιρναν μέρος σ’ αυτά τα πειράματα ολόκληρες τάξεις μαθητών πού δεν είχαν την παραμικρή ιδέα για το σκοπό τους. Τα όλο και περισσότερο τελειοποιούμενα μηχανήματα πού ανακάτευαν αυτόματα τις καρτέλες, έριχναν τα ζάρια, τυχαιοποιούσαν κατέγραφαν και ρωτούσαν, μετέτρεψαν τελικά την  μελέτη τής παρ’ αίσθηση αντίληψης σε μία εμπειρική επιστήμη, διαυγή, προσγειωμένη και πάρα πολύ συχνά τόσο πληκτική, όσο είναι και το να εκπαιδεύεις ποντίκια να διασχίζουν λαβύρινθους ή το να κόβεις σε φέτες γενιές ολόκληρες από πλατυέλμινθες σκώληκες. Ακόμα και ή ορολογία πού έπλασε ό Rhine: ΕSΡ, ( Extra sensory perception) Φαινόμενο Psi, Φαινόμενο παρακμής, ’Ένταση, Βm  Blindmatching(- τυφλή σύνδεση), ΒΤ (Βασική Θεωρία),SO (stimulus object - ερεθιστικό) STM (screenTouch match -οθόνη επαφής) και ούτω καθεξής, είναι χαρακτηριστική της αντισηπτικής ατμόσφαιρας πού επικρατεί στα μον¬τέρνα εργαστήρια τής ΕSΡ.. Αυτό το Νέο Κύμα της Παραψυχολογίας αντικατοπτρίζει την επικρατούσα γενική γραμμή στην έρευνα έχει όμως και ένα ιδιαίτερο στοιχείο επιμονής με τον τρόπο που γυρίζει και ξαναγυρίζει γύρω από το ίδιο θέμα προσπαθώντας να εξουδετερώσει τις δυσπιστίες και ν’ αντιμετωπίσει τον σκεπτικιστή στον ίδιο του τον εμπειρικό-στατιστικό χώρο.

Στο σύνολό του, αυτός o ψύχραιμος τρόπος προσέγγισης αποδείχ- τηκε αποτελεσματικός.Οχι μόνον τα Πανεπιστήμια αλλά και  οργα νισμοί όπως η Βασιλική Ιατρική Εταιρία,ο Αμερικανικός φιλοσοφι κός Σύνδεσμος και τα ιδρύματα Rockfeller,Fulbright και  Ciba , οργά νωσαν συμπόσια και έδωσαν διαλέξεις πάνω στην παραψυχολογία. Ή πλειοψηφία των ακαδημαϊκών ψυχολόγων παρέμεινε εχθρική παρ’ όλον ότι, γίγαντες, από τον Charcot τον  Richet  και τον William Ja mes          μέχρι τονFreud  και τον Jung, είχαν           ήδη παραδεχθεί την τηλεπάθεια και τα σχετικά της φαινόμενα σαν δεδομένα.

O Freud πίστευε  ότι,η τηλεπάθεια έπαιζε έναν αποφασιστικό ρόλο στις σχέσεις τού αρρώστου με τον ψυχαναλυτή του κι’ o Jung έπλασε ένα     νέο όνομα για το       φαινόμενο, το βάφτισε  Συγχρονιστικότητα. Έν πάσει περιπτώσει εκείνοι οι άντρες ανήκαν σε μιαν άλλη, ηρεμότερη γενιά και είχαν καταλήξει στα συμπεράσματά τους, πολύ πριν κάνει ο Rhine   την παραψυχολογία της μόδας.

Ανάμεσα στα νεώτερα φωτεινά μυαλά, η στάση τού H.J.Eysenck είναι σημαντική.Ο καθηγητής H.J.Eysenck έχει την έδρα της Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο τού Λονδίνου και       είναι Διευθυντής τού Ψυχολογικού Τμήματος των Βασιλικών Νοσοκομείων Maudsley και Bethlem. Οσοι γνωρίζουν το έργο του ξέρουν ότι, δεν μπορεί  να κατηγορηθεί,ούτε για έλλειψη σκεπτικισμού, ούτε για υπερβολική μετριοφροσύνη. Η συνοπτική του έκθεση πάνω στα προβλήματα της τηλεπάθειας απαιτεί μιά κάποια ιδιαίτερη προσοχή

«Αν αποκλείσουμε την περίπτωση μιάς γιγάντιας συνωμοσίας, στην οποία θα πρέπει να συμμετέχουν κάπου τριάντα Πανεπιστημιακά Τμή¬ματα από όλα τα μέρη του κόσμου καθώς κι’ εκατοντάδες επιστήμονες, σεβαστοί στους διαφορετικούς τομείς τους, πού αρχικά πολλοί από αυτούς αντιμετώπιζαν εχθρικά τις αξιώσεις των ερευνητών των ψυχικών φαινομένων, ένας αμερόληπτος παρατη ρητής δεν μπορεί παρά να καταλήξει ατό συμπέρασμα ότι, πράγματι υπάρχει ένας μικρός αριθμός ατόμων πού λαμβάνει γνώση τών όσων υπάρχουν είτε στο νού άλλων άτόμων είτε στον έξωτερικό κόσμο, με μέσα πού παραμένουν ακόμα άγνωστα στην έπιστήμη. Αυτή η άποψη δεν πρέπει να ερμηνευτεί σαν να ενισχύει έννοιες όπως η μετά θάνατον ζωή, ο φιλοσοφικός ιδεαλισμός ή ό,τιδήποτε άλλο...»

Από μία λοιπόν πλευρά, θα μπορούσε κανείς να πει ότι,η πρωτοποριακή εργασία τού Rhine  επέτυχε, Υπάρχει όμως και η άλλη όψη τού νομίσματος: η στωικότητα με την οποία οι ερευνητές της παραψυχολογίας ανέχονται τις περιοδικές δυσφημιστικές καταιγίδες πού ξεσπάν κάθε δύο τρία χρόνια πάνω στα κεφάλια τους. Ή κριτική μοιράζεται σε δύο κύριες κατηγορίες:. Η πρώτη ομάδα, πού θα μπορούσε κανείς να ονομάσει «ακούραστους εραστές της τελειό-τητας», καταφέρεται, κυρίως, στις πρώτες εργασίες γύρω από την ΕSΡ πού έγιναν σε μία εποχή πού ο πειραματικός έλεγχος δεν ήταν τόσο αυστηρός όσο είναι σήμερα. Ή άλλη κατηγορία περιλαμβάνει τούς οπαδούς τού απριορισμού πού υποστηρίζουν ότι,η παρ’ αίσθηση αντίληψη είναι μία υπόθεση πάρα πολύ απίθανη• ότι, μία απάτη επιβάλλεται πολύ ευκολότερα όταν πλαισιώνεται από έναν επιστημονικό σκελετό ακολουθώντας τον νομιναλισμό του Occam αναγκάζονται να δεχθούν την υπόθεση της απάτης… Οι εκπληκτικότερες εξελίξεις συνέβησαν  στην Σοβιετική  Ένωση, παρά το υλιστικό τους πιστεύω (ύπνωση εξ αποστάσεως του Leonid Vassiliev κατά το 1960, κλπ.14..Η μεταβίβαση τής παραίσθηση αντίληψης με ηλεκτρομαγνητικά  κύματα,είναι μάλλον απίθανη.16 Η εξωαισθητηριακή αντίληψη είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από τον πνευματισμό….Υπάρχουν περιπτώσεις αυτόματης γραφής,που συνιστούν αίνιγμα.18

Ο Rhine αρχικά πλησίασε την τηλεπάθεια.  με τις  κάρτες Ζένερ ( 5 «τραπουλόχαρτα» που εικονίζουν πέντε  σχήματα, κύκλο, τετράγωνο,σταυρό, άστρο, κύμα) Ο  πομπός βλέπει μόνος του το χαρτί και    ζητεί από τον δέκτη να μαντέψει το χαρτί που ο πομπός βλέπει. Οι πιθανότητες που υπάρχουν να οφείλεται μία σωστή πρόβλεψη καθαρά στην  τύχη, ανέρχονται, φυσικά, σε ένα προς πέντε, πράγμα που μάς δίνει είκοσι επιτυχημένες προβλέψεις σ' ένα σύνολο εκατό δοκιμών.  Κατά τον «νόμο» των μεγάλων αριθμών» όσο μεγαλώνει ο αριθμός των δοκιμών τόσο πλησιάζει η σχέση μεταξύ επιτυχημένων και αποτυχημένων προβλέψεων στην αναμενόμενη τιμή τύχης (τις μαθηματικές προσδοκίες) και συνεπώς όσο μεγαλώνει ο αριθμός των δοκιμών τόσο λιγοστεύουν οι πιθανότητες μιας σταθερής απόκλισης από αυτή την τιμή .Αν σε μία σειρά αρκετών χιλιάδων δοκιμών επιμένει να εμφανίζεται μία σημαντική απόκλιση από την αναμενόμενη τιμή τύχης, τότε το μόνο λογικό και επιστημονικό συμπέρασμα είναι ότι, ,επεμβαίνει κάποιος άλλος παράγοντας, πέρα από τον παράγοντα τύχη, ο οποίος και ευθύνεται για τα αποτελέσματα.  Έτσι δεν μπορεί κανείς παρά να καταλήξει στο συμπέρασμα ,ότι, η σταθερή αυτή απόκλιση θα πρέπει να οφείλεται σε κάποια μορφή παρ' αίσθηση αντίληψης. Στα σχετικά πειράματα,η απόκλιση από την αναμενόμενη τιμή τύχης ήταν πραγματικά αστρονομική, τής τάξης τών εκατομμυρίων  προς ένα(!)

Τα πρώτα αποτελέσματα πού δημοσίευσε τό 1934 ο  Rhine, καλύπτουν μία σειρά από ογδόντα πέντε χιλιάδες πειράματα με θέμα την καρτελλομαντική και έλαβαν μέρος σ΄αυτά ,ειδικά επιλεγμένα άτομα.

Τά πειράματα αυτά,έπεισαν πολλούς σκεπτικιστές, και ιδιαίτερα φυσικούς, ότι ,η παρ' αίσθηση αντίληψη (ΕSΡ) είναι μία πραγματικότητα.

Όλα αυτά δεν αναιρούνται από το ότι, προς το τέλος  κάθε συνεδρίασης, οι «παίκτες» παρουσίαζαν μια κάμψη στην απόδοση τους  και μετά από μερικές εβδομάδες ή μήνες εντατικού πειραματισμού οι περισσότεροι έχαναν όλως διόλου το ειδικό τους αυτό χάρισμα. Όπως ήταν φυσικό, αυτό το «φαινόμενο  παρακμής» από την αρχή μιας συνεδρίασης μέχρι το τέλος της, θεωρήθηκε σαν μια επί πλέον απόδειξη τού ότι, κάποιος ενεργός ανθρώπινος παράγοντας επηρέαζε τα αποτελέσματα και  όχι μόνον η τύχη.

Δεν αναιρούνται επίσης από το γεγονός ότι,στην διαβίβαση μη νυμάτων,ορισμένες φορές,ο δέκτης λαμβάνει το  μήνυμα ελαφρώς τροποποιημένο ελαφρώς  με ένα κεντρικό σημείο όμως  να δηλώνει μιά συνδέσει μεταξύ αποτελλομένου και λαμβανομένου.( : ο πομπός βλέπει ένα αεροπλάνο,ο δέκτης ομιλεί για ένα πτηνό κ.ο.κ) 

-Εκτός από την καρτελλομαντική,η παραψυχολογία ασχολήθηκε και με την διαβίβαση μηνυμάτων σε μεγάλες αποστάσεις. Παράδειγμα (εντυπωσιακό όπως θα καταφανεί από τα όσα πιό κάτω γράφονται): Η  διαβίβαση μηνυμάτων  από επίγειο σταθμό στο  πλήρωμα του διαστημοπλοίου Απόλλων 14.-Στα πειράματα αυτά μεταβίβασης μηνυμάτων, που έγιναν,τον Φεβρουάριο τού 1971 παρουσιάστηκε το παράδοξο και ανεξήγητο, φαινόμενο οι λήψεις να λαμβάνονται  , πριν από την εκπομπή τους.!! Τέτοιου είδους πειράματα επανελήφθησαν και επαληθεύθηκαν πολλές φορές,με κατάληξη το συμπέρασμα,ότι, ο χρόνος δεν διέκρινε  το παρελθόν από το μέλλον.

 

Η Θεωρία των πιθανοτήτων

 

«Για όποιον  δεν είναι μαθηματικός,είναι ενοχλητική  η ιδέα ότι, ένα εικοσιοχτώ, αντί για είκοσι, τοις εκατό          μπορεί να έχει τόσο βαρυσήμαντα αποτελέσματα, έστω και αν αυτό αφορά μεγάλους αριθμούς. Φαίνεται ότι, ένα μαθηματικά αφελές άτομο έχει οξύτερη συνείδηση από εκείνη πού έχει ένας ειδικός, τού βασικού παράδοξου της θεωρίας των πιθανοτήτων   πού     τόσο προβλημάτισε τούς φιλόσοφους από τον Pascal που εγκαινίασε τον επιστημονικό αυτό κλάδο Το παράδο ξο     σε       γενικές γραμμές, έγκειται στο γεγονός ότι, ή θεωρία των πιθα νοτήτων μπορεί και προβλέπει με μία μυστηριώδη ακρίβεια την τελική έκβαση μίας διεργασίας πού αποτελείται από ένα μεγάλο αριθμό ανεξάρτητων περιστατικών που δεν μπορούν αυτά καθ’ εαυτά νά προβλεφτούν. Με άλλα λόγια, παρακολουθούμε     ένα μεγάλο αριθμό αβεβαιοτήτων να συγκροτούν μία βεβαιότητα,ένα μεγάλο        αριθμό τυχαίων γεγονότων να δημιουργούν ένα τελικό αποτέλεσμα  που υπακούει  σε κανονισμούς.

Παράδοξο  όμως ή όχι, αυτό το σύστημα είναι σωστό. Στη θερμο δυναμική ,μπορούμε να προείπουμε με ακρίβεια την θερμοκρασία ενός αερίου κάτω από μια δεδομένη  πίεση παρ’ όλο πού τα μόριά του, πού από την ταχύτητά τους εξαρτάται η θερμοκρασία του αερίου, πετάν, όλα τους, εδώ και κει, συγκρούονται και εξοστρακίζονται στον  τρελλό δρόμο τους σαν ένα σμάρι σκνίπες κάτω από την επήρεια του  LSD. Ό αρχαιολόγος πού προσδιορίζει με το τεστ του ραδιενεργού άνθρακα την    ηλικία ενός απολιθώματος, βασίζεται στο γεγονός ότι οι ραδιενεργές ουσίες διασπώνται με έναν αυστηρά σταθερό ρυθμό (τον επονομαζόμενο χρόνο ημίσειας ζωής παρ’ όλο πού ο χρόνος διάσπασης των ξεχωριστών

ατόμων δεν υπόκειται, ούτε θεωρητικά, σε κανόνες και είναι απρό βλεπτος.Γενικά στην υποατομική φυσική,  η ’Αρχή της Απροσδιοριστίας του Heisenberg και οι νόμοι. . της κβαντικής μηχανικής αντικατέστησαν την αιτιότητα με την πιθανότητα. Στη γενετική, από την ημέρα κιόλας πού ό Άββάς Mendel   άρχισε να καταγράφει  τα μπιζέλια-νάνους του, βασιλεύει η στατιστική. Και το ίδιο συμβαίνει στους κοσμικώτερους κόσμους των επιχειρήσεων των καζίνων και των ασφαλειών-: _ Καμμιά απ’ αυτές τις επιχειρήσεις δεν θα μπορούσε να σταθεί, αν οι νόμοι της τύχης δεν ήταν, τόσο παράδοξα, τόσο φερέγγυοι.»

 

Τηλεκίνηση- ή Ψυχοκίνηση : (ΡΚ- Psycho-Kinesis).

          Η ιδέα  ξεκίνησε  όταν ένας νεαρός παίκτης παρατήρησε ότι, «ορισμένες φορές,όταν ήταν στις φόρμες του ,μπορούσε να φέρνει τα ζάρια «όπως ήθελε» Πειράματα από τον Rhine ,και που επανέλαβε ο Haakon Forwald  τού Πανεπιστημίου Duke  και άλλοι έδωσαν καταπληκτικά αποτελέσματα, με ποσοστό αντιτύχης πενήντα χιλιάδες πρός ένα!.(Κέσλερ 33) Στην ιστοσελίδα μου αναφέρεται παράδειγμα,που παίκτης κατόρθωσε να  κάνει ένα ακκορντεόν να παίξει  επηρεάζοντάς το  εξ αποστάσεως.Τα πειράματα αυτά,αναφέρουν  και δύο φυσικοί,(όχι παραψυχολόγοι) οι Μ.Δανέζης και  Σ.Θεοδοσίου στο βιβλίο τους « Ετσι Βλέπω τον Κόσμο» που δεν τηρούν απέναντί τους, αρνητική στάση.

 

-NDE(near death experiences) παραθανάτιες εμπειρίες

 

Οι περιπτώσεις  αυτές αναφέρονται σε ευρύ φάσμα  προσωπικών εμπειριών,που συνδέονται με  πιθανότατο επικείμενο θάνατο, και περιλαμβάνουν πολλών ειδών εντυπώσεις, όπως χωρισμός από το σώμα,αίσθηση αιώρησης,μεγάλος φόβος,αίσθημα ασφάλειας,πλήρης γαλήνη,εμπειρία πλήρους διάλυσης,και η εμφάνιση φωτός. Τα φαινόμενα αυτά αναφέρονται(συμβαίνουν) συνήθως,όταν κάποιος θεωρηθεί κλινικώς νεκρός ή πολύ κοντά στο θάνατο.Πάντως,πολλά τέτοια φαινόμενα δημιουργούνται και  από περιστατικά που από μόνα τους δεν απειλούν τη ζωή, Πολλοί επιστήμονες θεωρούν τις αφηγήσεις αυτές ως παραισθήσεις ενώ οι ειδικοί παραψυχολόγοι και μερικοί άλλοι τα βλέπουν ως απόδειξη μιάς « μεταζωής» .

Τον Ιούλιο τού  2010 ο  Parnia υπεστήριξε ότι,υπάρχουν αποδείξεις πώς νοητικές και γνωστικές διαδικασίες, μπορούν να εξακολουθούν να υφίστανται για μια περίοδο μετά το θάνατο.

Οι σχετικές έρευνες για τις παραθανάτιες εμπειρίες, συνδέονται  με τον R.Moody γνωστό για το βιβλίο του «  Life After Life», που τού απέδωσε χάλκινο μετάλλιο στην κατηγορία των Ανθρωπίνων σχέσεων.,στο κινηματογραφικό φεστιβάλ τής Νέας Υόρκης. του δράση. 

Το 2010,ο Moody δημοσίευσε το «Glimpses of Eternity» ,στο οποίο περιγράφει τις προθανάτιες εμπειρίες, κατά τις οποίες,κάποιος που πεθαίνε,εγκαταλείπει το σώμα του και συνοδεύει κάποιον μέχρις ενός σημείο σε κάποιο άλλο βασίλειο. 

Η περίπτωση  τού Eben Alexander είναι ενδιαφέρουσα.Ξύπνησε από κώμα 7 ημερών  μετά από βαριά βακτηριακή μηνιγγίτιδα,και μίλησε λέγοντας ότι... πήγε και ήρθε!. Υποστηρίζει τώρα, ότι, υπάρχουμε πέρα από το σώμα μας και γνωρίζουμε πέρα απ τον εγκέφαλο μας ότι, η Εμπειρία και  η Ανάμνηση, με τις  Εικόνες Ζωντανές αφότου ξύπνησε από το κώμα, είναι απολύτως αδύνατον να συνέβησαν σε ανθρώπινο εγκέφαλο με τόσο μολυσματική βακτηριακή μηνιγγίτιδα η οποία είχε εξαφανίσει, από τον δικό του εγκέφαλο, κάθε επίπεδο γλυκόζης!.Ο Δρ. Αλεξάντερ εξήγησε στην εκπομπή τού ABC το «περιστατικό τού εαυτού του», λέγοντας ότι, τα εγκεφαλογραφήματα έδειχναν απολύτως νεκρές τις περιοχές τού εγκεφάλου που προσδίδουν συνείδηση, σκέψη, μνήμη και κατανόηση: 

Ανεγνώρισε την βιολογική του αδελφή, - που ποτέ όσο ζούσε πριν στο νοσοκομείο δεν είχε συναντήσει γιατί ήταν υιοθετημένος –Γράφει: …………Λέγει. «...Η συνειδητότητα υπάρχει σε μια πολύ πιο πλούσια μορφή , ελεύθερη και ανεξάρτητη από τον εγκέφαλο, γιατί πηγάζει από την συνείδηση των ψυχών μας οι οποίες είναι αιώνιες, ………… η Επίγνωση, η Συνείδηση, η Ψυχή, το Πνεύμα μας, δεν εξαρτώνται από την ύπαρξη τού εγκεφάλου στο φυσικό σύμπαν. η συνειδητότητα απελευθερώνεται σε πολύ πιο πλούσια επίγνωση όταν είμαστε Εκτός...»

 

Τηλεπάθεια μέσω  επαφής   ( «Tactile Telepathy»)

Κατά τον  Bernard  Baudouin ανάμεσα στις άλλες ικανότητες πού είχε ο Edgar Cayce, ήταν και το ότι ,θέτοντας  για ολόκληρη την νύκτα, κάτω από το μαξιλάρι του  ένα βιβλίο,μάθαινε έτσι  το περιχόμενό του! Την  ίδια πληροφορία βρήκα και στο διαδίκτυο στο λήμμα Edgar Cayce (:He also displayed an uncanny ability to memorize the pages of a book simply by sleeping on it)  

Στο διαδίκτυο επίσης στο λήμμα,”Tactile Telepathy”  γίνεται αναφορά σε ικανότητα προσώπων να « διαβάζουν» τις σκέψεις άλλων απλώς με το να έχουν μια φυσική επαφή μαζύ τους.

         

Συνέδεσαν αρουραίους αρουραίους με τηλεπάθεια(;;;;;!!!!!)

Επικοινώνησαν μεταξύ τους , αν και ο ένας βρισκόταν στην Αμερική και ο άλλος στη Βραζιλία. 

( « Τα  Νέα» 2-3- Μαρτίου 2013)

 

Επιστήμονες τού Harvard επιτυγχάνουν επικοινωνία εγκεφάλων,που επιτρέπει στον άνθρωπο να ελέγχει ζώα,μόνον με τη σκέψη.

 

Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο τού  Harvard  δημιούργησαν τρόπο που  επιτρέπει,επικοινωνία μεταξύ ανθρώπου και…….ποντικού.

 

Εντυπωσιακά φαινόμενα  μεταξύ διδύμων.

 

Πονόδοντος  στον ένα ,στο ίδιο δόντι και ο άλλος,--- το ίδιο όνειρο,---ένας δίδυμος Α στη  Σκοτία,αγοράζει ποτήρια σαμπάνιας, για να προξενήσει έκπληξη στον αδελφό του, το ίδιο πράττει και ο άλλος που βρίσκεται στην Αγγλία,την ίδια ώρα..)

 

Η προσευχή  και η εξωαισθητηριακή αντίληψη.

          ..η προσευχή είναι η προσπάθεια  να συνδεθεί κανείς με το υπέρτατο πνεύμα ,και επομένως ………. είναι από μόνη της,ένας τρόπος εξωαισθητηριακής επικοινωνίας με μιά δύναμη που κείται έξω από τις αισθήσεις μας 

 

Υπνωση και τηλεπάθεια

Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει συνδυασμός ύπνωσης και τηλεπάθειας

 

.- Διόραση ή τηλοψία.(clairvoyance-remote viewing): Η  Εξωαισθητηριακή αντίληψη αντικειμενικών γεγονότων.

O  Peter Tompkinς,…………. αναφερόμενος στην ικανότητα αρχαίων που-- στερούμενοι από την σημερινή τεχνολογία και τα σημερινά όργανα,--κατόρθωναν  να προσανατολίζουν αστρονομικώς  τεράστιες κατασκευές τους,διατυπώνει την βεβαιότητα,ότι ,τις ελλείψεις τους αυτές ανεπλήρωναν παραφυσικές τους ικανότητες,όπως η clairvoyance.

 

          Η Θιβετανική Βίβλος των Νεκρών,……. περιγράφεται ως ένα εγχειρίδιο για καθοδήγηση στον άλλο κόσμο,…… περιέχει στοιχεία για εμπειρίες παραθανάτιες και εξωσωματικές.

          Ο π.Σ.Ρόουζ, βλέπει ότι, οι «σύγχρονες»εμπειρίες ομοιάζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό,με τις αναφερόμενες στη Βίβλο ,τουλάχιστον σε δύο σημεία.Πρώτον στις εξωσωματικές καταστάσεις,που σχεδόν είναι ο ίδιες με τις « σύγχρονες» Δεύτερον, στο ότι, υπάρχει κι ΄εκεί ένα « πρώτο καθαρό φώς  κατά την στιγμή τού θανάτου».  

 

Επιδράσεις στον εγκέφαλο και την προσωπικότητα όσων είχαν παραθανάτιες εμπειρίες-Σε τι συμπεράσματα μπορούν να οδηγήσουν.

 

          Τα άτομα που έχουν παραθανάτιες εμπειρίες εμφανίζουν αυξημένη δραστηριότητα στον αριστερό κροταφικό λοβό καθώς και αλλαγές στην προσωπικότητά τους,και στον τρόπο θεώρησης της ζωής.Ανάμεσα στις αλλαγές αυτές βρίσκει κανείς μια μεγαλύτερη εκτίμηση για τη ζωή,υψηλότερη αυτοεκτίμηση,μεγαλύτερη συμπάθεια για τους άλλους,  επιθυμία για μάθηση, μεγαλύτερη πνευματικότητα,οικολογική ευαισθησία,ενδιαφέρον για το Σύμπαν  κλπ..

Δεν πρέπει όμως να γενικεύουμε.

Για μερικούς οι παραθανάτιες εμπειρίες οδηγούν στην παραδοχή ύπαρξης και λειτουργίας συνείδησης, ανεξάρτητα από την λειτουργία τού εγκεφάλου,και πιο γενικώς, εξωσωματικής συνείδησης,

 

Βιολογικές αναλύσεις –εξηγήσεις-ερμηνείες των παραθανάτιων εμπειριών και σχετικές θεωρίες.

         

Σκεπτικιστές σχολιαστές των επικαλούμενων εμπειριών τις ερμηνεύουν ως νευρολογικά και χημικά φαινόμενα τού εγκεφάλου,δηλαδή ως αποτέλεσμα καθαρά φυσιολογικών και γευροβιολογικών μηχανισμών. Αλλοι υποστηρίζουν την άποψη ότι, οι παραθανάτιες εμπειρίες έχουν σχέση με τον εγκέφαλο. Αλλοι τέλος  επιστήμονες λέγουν,ότι, τα νευροβιολογικά μοντέλα, συχνά αποτυγχάνουν στο να εξηγήσουν τα φαινόμενα.

 

Η εικόνα των εμπειριών αυτών ποικίλει αναλόγως με τη κουλτούρα των ατόμων.

         

 

 Μια άποψη  …δέχεται ότι, ο θνήσκων εγκέφαλος των πειραματόζων παρουσίαζε μία απότομη ενεργοποίηση ηλεκτρικών εγκεφαλικών κυμάτων,. 

 

Μηνύματα από την αρχαιότητα και γενιώς από παληά.

 

Αν θελήσουμε να ανατρέξουμε σε αρχαία κείμενα, βρίσκουμε  αναφορά σε παρόμοιες εμπειρίες,στην « Πολιτεία»τού Πλάτωνα,(Βιβλίο Ι ,στίχοι 624 επ.)

 

-ΟΒΕ( :out of body experience)  «αστρικό ταξείδι» (Εξωσωματική εμπειρία)

          Πρόκειται  για μια μια εμπειρία, που  αφετηριάζεται από την άποψη ότι, η νόηση μπορεί να λειτουργήσει ανεξάρτητα από το σώμα.

 

.-Past Life Recall (:Ανάκληση προηγούμενης ζωής)

- Οι αναδρομές αυτές,σχετίζονται και με την μετενσάρκωση και συνιστούν τη  μέθοδο που χρησιμοποιείται από ψυχολόγους και Ψυχοθεραπευτές ( που κατανάγκην δεν πιστεύουν στην μετενσάρκωση) για την θεραπεία ασθενών τους.

         

.-Poltergeist 

« θορυβοποιό φάντασμα».

Eίναι ένα παραφυσικό φαινόμενο,συνιστάμενο από γεγονότα που υπαινίσσονται αόριστη οντότητα.Σχετικές τυπικές εκδηλώσεις είναι η κίνηση αντικειμένων,εμφάνιση θορύβων,ανθρώπινες φωνές, και σε ορισμένες περιπτώσεις επιθέσεις κατά προσώπων που παρακολουθούν  τα φαινόμενα, 

 

 Ειδικότερα για τα αυθόρμητα φαινόμενα

          Υπάρχουν πάμπολλες περιπτώσεις εξωαισθηριακής αντίληψης,που συμβαίνουν αυθόρμητα,έτσι που να μην μπορούν να ελεγχθούν επιστημονικώς. 

 

          Ενδιαφέρουσες αναφορές από την Καινή Διαθήκη σε   φαινόμενα παρακανονικά.

:1,-Η. Μεταμόρφωση.( Λουκ.θ,28-36)

 

2.- Ο Απόστολος Παύλος καθοδόν προς Δαμασκόν αναφέρεται ότι,  άκουσε μια φωνή.  « Σαούλ Σαούλ τι με διώκεις ..είπε δε τις ει κύριε;Εγώ ειμί Ιησούς ον συ διώκεις  αλλά ανάστηθι και είσελθε εις την πόλιν και λαληθήσεται  τι σε δει ποιείν ,οι δε άνδρες οι συνοδεύοντες αυτώ,ειστήκεισαν ενεοί,ακούοντες μεν της φωνής μηδένα δε θεωρούντες»(Πράξεις Αποστόλων  Θ:4-7).

 

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΠΑΡΑΦΥΣΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ

 

ΓΕΝΙΚΑ

                   1.-Τα φαινόμενα PSI δεν εξηγούνται με τους νόμους τής φυσικής, όπως τουλάχιστον τους γνωρίζουμε σήμερα.ούτε με την καθιερωμένη λογική, 

 

Υπνωση και Ψυχομετρία

Ψυχομετρία,είναι η ικανότητα να γνωρίζεις την ιστορία ενός αντικειμένου με την επαφή, με το αντικείμενο,-με μια φωτογραφία κλπ,ή με το να το  χειρισθείς.

 

ESP και ύπνωση

 

Είναι κοινή πεποίθηση,ότι, ένα πρόσωπο σε κατάσταση ύπνωσης, είναι ικανό για φαινόμενα ESP. 

 

Τα φαινόμενα PSI και τα όνειρα.

Εγιναν πειράματα με τα οποία προσπάθησαν να συνδέσουν τις τροποποιημένες κατάστασεις συνείδησης,κατά την στιγμή των ονείρων.

 

Τα συνεiδητά όνειρα(Lucid dreams)

 Στα συνειδητά όνειρα έχουμε μόνον (ή κυρίως) επίγνωση τού ονειρικού περιβάλλοντος,έχοντας περιορισμένη ή μηδενική αντίληψη τού υπάρχοντος περιβάλλοντος

 

Υπερμνησία

Οι περιπτώσεις,παληών αναμνήσεων που ανεβαίνουν στην επιφάνεια,όταν ένα άτομο βρίσκεται σε κίνδυνο ζωής.Οι περιπτώσεις αυτές,μπορεί να προκληθούν  πειραματικώς με την λήψη ορισμένων ουσιών που κι΄αυτές προκαλούν την ανάδυση,μνήμης παλαιών γεγονότων,λησμονημένων προ πολλού.

 

Παραμνησία(reminiscence)

Εδώ περιλαμβάνονται κυρίως οι περιπτώσεις τού λεγόμενου déjà vu

 

- Η ανεξήγητη συμπάθεια ή αντιπάθεια για ορισμένους συνανθρώπους μας.

 

Ο καθηγητής Broad  βλέπει στα παραφυσικά φαινόμενα,την εξήγηση για την συμπάθεια ή αντιπάθεια που αισθανόμαστε για ορισμένους συνανθρώπους μας,χωρίς εμφανή αιτία. 

 

Επιφυλάξεις και σκεπτικισμός  και εξήγηση των επιφυλάξεων αυτών ως προς τα φαινόμενα ESP κλπ. 

Εχουν διατυπωθεί επιφυλάξεις για την παραδοχή των παραφυσικών φαινομένων παρόλα που ορισμένα αποτελέσματα, που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν,συνηγορούν υπέρ των απόψεων των όσων τα δέχονται. 

.

1.-Η λεγόμενη σωματιδιακή υπόθεση, 

2.-Η  « συνειρμική υπόθεση» τού W.Carington  περί ψυχονίων

.-Ο  ψυχοθεραπευτής και ψυχολόγος, βλέπει την τηλεπάθεια  ως ανήκουσα  στη μεγάλη οικογένεια τής έκτης αίσθησης,κληρονόμο  των ενστίκτων τού κυνηγού,που είναι  αποτυπωμένα στα γονίδια τού ανθρώπου με κωδικοποίηση που είναι  χημική ή ηλεκτρική.

.-Μια άλλη υπόθεση θα μπορούσε να επικαλεσθεί το συλλογικό ασυνείδητο τού Jung,μέσω τού οποίου θα έρχονταν σε επαφή, πομπός και δέκτης,και γενικώτερα οι άνθρωποι.(Για την  τηλεκίνηση και άλλα φαινόμενα όμως;)   

.-Ο Sir Cyril Burt γράφει ότι ,  μόνη εύλογη  υπόθεση που θα μπορούσε να εξηγήσει την τηλεπάθεια  και την πρόγνωση ,είναι  η σύνδεση με τη κβαντική θεωρία. 

Μια άλλη θέση,επικαλείται και αυτή τη κβαντική θεωρία,ως εξήγηση για τα φαινόμενα  psi.Λέγει ότι, μιά θεμελιώδης βάση τής κβαντικής φυσικής είναι ότι, κάθε σύστημα  μπορεί να περιγραφεί,με όρους « λειτουργίας κύματος.»

          -Η υπόθεση των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων,δεν γίνεται δεκτή, 

.-Η θεωρία των διαπροσωπικών πεδίων .Την διετύπωσε γύρω στο 1940 ο ψυχολόγος Gardner Murphy,κατά τον οποίο το πείραμα πρέπει να αντιμετωπισθεί,ως ένα οργανικό σύνολο,ως ένα διαπροσωπικό πεδίο, αλληλοεπιδράσεων.

.-Η θεωρία των πεδίων psi.Γύρω στα 1950,ο G.Wassermann,         θέλησε να συνδυάσει τη θεωρία των πεδίων τής κβαντικής φυσικής, στα « μορφογενετικά πεδία».Τα πεδία αυτά θα ήσαν « υπεύθυνα,» όχι μόνον για την οργάνωση των μορίων αλλά και για τα φαινόμενα  psi.-

-Το Θεολογικό πρότυπο,(αναζήτηση τού σκοπού)κατά το οποίο  το φαινόμενο psi είναι μιά τροποποίηση των διαφόρων ιστοριών  τού κόσμου.

``     --Μια από τις  σχετικώς τελευταίες  θεωρίες που ασχολήθηκαν με τα  παραφυσικά φαινόμενα είναι η των σημασιολογικών πεδίων.(champs sémantiques 

 

.-Διαπροσωπική Ψυχολογία.

 Για τους ψυχολόγους τού «διαπροσωπικού»,η ψυχή εκτείνεται πέρα από το προσωπικό- πέρα από τα όρια τού εγώ, 

 

Με αναφορά στην τηλεπάθεια,διαίσθηση,όραση εξ αποστάσεως κλπ.έχει προταθεί και μιά άλλη υπόθεση.Είναι το σύστημα ενσυναίσθησης τού εγκεφάλου.

 

.--  Αυτή η αρχή προέβλεπε ότι, όλες οι βασικές θεωρίες αυτού τού μέρους τού σύμπαντος είναι ίσως ισοδύναμες, με κάποιες πληροφορίες, που προσδιορίζονται, στο όριο αυτής τής γωνίας τού Σύμπαντος

         

.-O Koestler ( « Οι ρίζες κλπ¨») προβάλλει την υπόθεση,ότι τα παραψυχολογικά φαινόμενα  συνιστούν την  ανταμοιβή μιάς προσπάθειας:  «Ο άνθρωπος λέγει : Είμαι ένα μέρος κι αναζητώ το σύνολό μου» 

 

- Γενικώς φαίνεται να υπάρχει μια πραγματικότητα διαφορετική απ΄αυτή που υποδηλώνουν τα φαινόμενα, με τα οποία η φυσική ασχολείται. Εχει υποστηριχθεί,ότι , το τηλεπαθητικό φαινόμενο, είναι ριζωμένο στον άνθρωπο..

          - Υποστηρίχθηκε σε αναφορά με την αρχή τής απροσδιοριστίας, ότι, υπάρχει μια κρυμμένη ,άγνωστη για την ώρα στην επιστήμη,  μεταβλητή, η οποία δημιουργεί το φαινόμενο τής απροσδιοριστίας   O νομπελίστας στη Φυσική Eugene  Wigner φιλοσοφώντας σχετικώς, πρότεινε ότι, αν η εξίσωση Σρέντιγκερ, αντιπροσωπεύει μια πραγματικό -τητα,τότε η κρυμμένη μεταβλητή που αποφασίζει γιά το αποτέλεσμα οποιουδήποτε γεγονότος είναι ίσως η συνείδηση.

         

.-Μερικοί ερευνητές,υποστηρίζουν την άποψη ότι, κέντρο τής διαισθητικής και τηλεπαθητικής σκέψης, είναι ο ρινεγκέφαλος

         

.-Αλλοι προβάλλουν ως ερμηνευτική εκδοχή τής τηλεπάθειας,τις πληροφορίες που ο άνθρωπος δέχεται από το DNA του.Κατά την άποψή τους ο γενετικός κώδικας μπορεί να

         

  Ειδικώτερα οι απόψεις τού C.Jung (Συγχρονικότητα)

Ο Jung……….. εισάγει τον όρο«συγχρονικότητα». Έτσι, θεωρεί την τηλεπάθεια ως «συγχρονικό» και αρχετυτυπικό» φαινόμενο.

 

Αποδείχτηκε  πως οι μέλισσες πληροφορούν τις συντρόφισσες τους με ένα είδος παράξενου χορού, ότι, βρήκαν τροφή και ότι, είναι σε θέση να δείξουν την διεύθυνση και την απόσταση, ώστε να μπορέσουν να πετάξουν προς τα εκεί και οι αρχάριες. Το είδος τού μηνύματος δε διαφέρει βασικά από τις πληροφορίες που μεταδίδει το ανθρώπινο ον.’’’’’’’’’’.Με την συγχρονικότητα εννοούμε  το συμβάν μιας νοήμονας σύμπτωσης στο χρόνο. 

 

ΓΛΩΣΣΑ-ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ-ΤΗΛΕΠΑΘΕΙΑ.

 

Μερικοί υποστηρίζουν ότι ,κάποτε οι άνθρωποι θα επικοινωνούν μεταξύ τους τηλεπαθητικώς. Τούτο κατά τον Ι.Ευαγγέλου ( «Ο ¨ανθρωπος κλπ.» ό.π.127) συνέβαινε μεταξύ  των πρωτόγονων ανθρώπων,

 

          ΟΙ ΑΝΑΣΤΕΝΑΡΗΔΕΣ -ΠΥΡΟΒΑΣΙΑ

 

          To  φαινόμενο τής πυροβασίας  που κατατάσσεται-ιδίως για κείνους που δεν δέχονται φυσική εξήγηση του-στα παραψυχολογικά φαινόμενα, είναι πανάρχαιο

 

ΤΟ ΔΙΑΜΑΝΤΙ ΧΟΟΥΠ. 

Το διαμάντι Χόουπ  …Χρωστάει την φήμη του στο θρύλο που λέγει ότι, όποιοι γίνονται κάτοχοι τού διαμαντιού, κληρονομούν την κατάρα τής Ινδής θεάς Σιτά, 

 

Εμφανίσεις.

 

Οπτασίες δεν έχουν μόνον οι ετοιμοθάνατοι.Μέσα στα πρώτα μελήματα τής εταιρείας ψυχικών ερευνών( S.P.R)το 1889 ήταν να συλλέξουν αναφορές σε τέτοιες « εμφανίσεις» 

Αποδείχθηκε ότι, ένα ποσοστό 10% περίπου τού πληθυσμού, είχαν βιώσει τέτοιες εμπειρίες.Το συμπέρασμα ήταν ότι, πρέπει να υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ τού θανάτου ενός προσώπου και μιάς εμφανίσεως.

 

Υλοποιήσεις- Επικοινωνία με νεκρούς.

          Ασφαλώς προκαλεί εντύπωση η περίπτωση των υλοποιήσεων και ιδιαίτερα τής φυσικής παρουσίας,ενός αποβιώσαντος.Όπως λέγεται οι υλοποιήσεις αποτελούνται από μια παράξενη ουσία που λέγεται εκτόπλασμα. Στο σημείο αυτό παραπέμπουμε στα πειράματα(και στις σχετικές προεκτάσεις )τού Κίρλιαν που(όπως πολλοί υποστηρίζουν και άλλοι αμφισβητούν) έχει φωτογραφίσει την αύρα.

          Αυτόματη γραφή με επικοινωνία νεκρών. (AUTOMATIC WRITING, CHANNELING)

 

Υπάρχουν περιπτώσεις-μερικές από τις οποίες αξιοπρόσεκτες-ανθρώπων που συνέγραψαν  βιβλία,συνέθεσαν μουσική,και έγραψαν μηνύματα,που πιστεύουν ότι, προήλθαν από νεκρούς.

------------------------------------------------------------------------------------------

 J.Krishnamurti :The Book ofLife

(EVIL)…The present crisis in the world is exceptional without  precedent…because  we are dealing …with ideas…Before ,evil was  recognized to be evil, murder to be murder …now murder  is means  to achieve a noble result….That is we sacrifice the present for the future  and it does not  matter what means we employ as long as our declared purpose  is to produce  a result …to be beneficial to man….you justify the wrong things through ideation…We have a magnificent structure of ideas to justify evil …. surely that is unprecedented .Evil is evil,it cannot bring about good. War is not  a means to peace.(F24)There is evil in the world to which we are contributing as we contribute to good…..As we have created good however little  so we have created  evil however vast (F 21)

(FREEDOM OF THOUGHT) There is no freedom of thought. But we can  begin  to discover  freedom  which is not  a process of thought and in which the mind is simply aware  of all its conflicts  and of the influences impinging upon it (S 12)……a mind that is free has the essence  of humility… a mind that is dependent  can never be free (MA 1) we are always searching  for some  kind of  dependence…dependence  is the only way  of escaping from a deeper fact(MA 2)

 

 (DEATH) Death is the unknown…What has reality is seeing death as it is an ending, in which there is there is renewal …not  a continuity. For that which continues decays, and that which has the power to renew itself is eternal(N 16)

A spiritual entity is not within the field of the mind ….beyond all time..therefore I cannot be reborn.or continued ...Thought cannot  think about it because thought comes within the measure of time….is a continuous movement …That which is continued can never  renew itself …..it cannot know the real…..for only that which dies..can  come to an end ,can renew itself.(N 14)

 

(REINCARNATION) The search of immortality through reincarnation i …egoistic and therefore not true.  It is only another form of the desire for the continuance..what matters is not whether is reincarnation  ,but to realize complete fulfillment for the present….There must be utter nakedness.Then  there is immmortality,reality.(N   17) ….that which is continued cannot know the real.(N18)

 

ALONENESS. Is not isolation ..The state of the religious mind can be understood only when we begin to understand what  beauty is and the understanding of beauty must be approached  through total aloneness…the mind free …to find out for oneself whether  there is something  immortal, beyond time (D When the mind is  completely empty only then is it capable of receiving the unknown…and the eternal and timeless comes into being(D 18)

 

(TRUTH) There is no path to Truth and there are no two truths…repetition is not truth. Repetition is a lie. Truth is a state o being which arises when the mind-which seeks  to divide, to be exclusive ,which can think only in terms of results of achievement –has come to an end…..Truth is to be known only when we understand the whole process of the mind ,that is, when is there no strife.( Au 2)…..You cannot  search out reality. You must cease for reality to be( Au 4) It is only when the mind is free from idea that can de experiencing.( F 16)

(SOUL) Nothing is permanent….the soul is within the field of time…the idea of a continuity of a soul  that will be reborn over and over …has nomeaning. …it is the invention of a mind..that seeks a duration through permanency(N 19)

 

(THINKING WITHOUT THE THINKER),,there is action first and that action  with  an end in view  creates the actor…it only when you seek an end in your thinking that you become important  and not  thought.(Se 13) That is perception. Seeing the truth o something immediately ,,without all the things that the intellect creates ,in order to postpone perception….a mind that is limited to reason and analysis  is incapable to perceive what is truth….When you perceive all this instantaneously,you are free. you  don’t have to make an effort to be free(S 14). …..Truth or understanding comes in a flash and that flash has no continuity. It is not  within the field of time.(O 6)

 

(KARMA)  cause is effect andeffect becomes cause …the question is how to act ,not whether you believe in reicanation or in Karma. 

 

(RELIGION GOD-BELIEF)

 

…Your religion, your belief in God, is an escape from  actuality and therefore it is no religion at all. The rich man who accumulates his money through cruelty, through dishonesty, …. believes in God; and you also believe in God you also are cunning, cruel, suspicious, envious. Is God to befound through dishonesty, through deceit, through cunning …So, religion is not escape from the fact; religion is the understanding of the fact of what you are in your everyday reltionships, religion is the manner of your speech,………... As long as you do not understand your  relationship with your neighbor, with society, …. there must be confusion; and whatever it does the mind that is confused will only create more confusion,…………. A mind that escapes from the actual from the facts of relationship, shall never find God; ……… But the mind that understands its relationship with property, with people, ………  the mind which no longer struggles with the problems which relationships creates, and for which the solution is not but the understanding of love—such a mind alone can understand  reality(F 10)

-------------------------------------------------------------------------------------------

Krishnamurti’s Journal

(AUTHORITY)Freedom doesn’t lie  in the ..prison nor in any change of gurus with their absurd authority..Authority doesn’t bring  the sanity of order.On the contrary  it breeds disorder ..41..Any authority on meditation is the very denial of it.All the examples ..concepts..knowledge have no place in meditation..Knowledge is time and freedom from the known is the flowering of meditation  58

(BEAUTY)Beauty which is love ,seemed to descend on the earth  and the things of it;. The river became dark and the stars were reflected on its waters near the banks. Gradually the noises of the day were coming to an end and the soft noises of the night began. You watched the stars and the dark earth and the world was far away, Beauty which  is love, seemed to descend on the earth and the things of it25

 (CONSCIOUSNESS)  He never consciously blocked any  happening…entering  into his mind. They came leaving no mark and passed away.Consciousness  is its content,the content makes up consciousness.The two are indivisible. 27.. A new consciousness and a totally new morality are necessary to bring about a radical change in the present culture arid social structure. This is obvious, yet the left and the right and the revolutionary seem to disregard it. Any dogma, any formula, any ideology is part of the old consciousness; they are thefabrications of thought whose activity is fragmentation - the left, the right, the centre. This activity will inevitably lead to bloodshed of the right or of the left or to totalitarianism. This is what is going on around us. One sees the necessity of social, economic and moral change but the response is from the old consciousness, thought being the principal actor. The mess, the confusion and the misery that human beings have got into are within the area of the old consciousness, and without changing that profoundly, every human activity, political, economic or religious, will only bring us to the destruction of each other and of the earth. This is so obvious to the sane.One has to be a light to oneself; this light is the law. There is no other law. All the other laws are made by thought and so fragmentary and contradictory.28…All action is when fragmentary when the content of consciousness  is broken up.This ativity breeds conflict where misery and confusion. Then sorrow is inevitable 40..consciouness is within the movement of time and thought..Consciousness’ exists  where there is  a center,the “me”and the “ not me”72…

(EDUCATION)is the accepted means for the conditioning  of the mind.70…

(EVIL) The good is not the opposite of the evil. It has never been touched by that  which is evil, though it is surrounded by it. Evil cannot hurt the good but the good may appear to do harm and so evil gets more cunning, more mischievous. It can be cultivated, sharpened, expansively violent; it is born within the movement of time, nurtured and skillfully used.But goodness is not of timeit can in no way be cultivated or nurtured dy thought, Its action  is not visible; it has no cause and so no effect. Evil cannot become good for that which is good is not the product of t beyond thought, like beauty. The thing that  thought produces thought can undo but it is not the good; as it is not of time the good has no abiding place. Where the good is, there is  the order not the order  of authority, punishment and reward; .This order is essential, for otherwise society destroys itself and evil, murderous, corrupt and degenerate. For man is society  they are inseparable. The law of the good is unchanging and timeless. Stability is its nature and secure. There is no other security.

 

skillfully used. But goodness is not of time; :an in no way be cultivated or nurtured by thought; its action is

(EXPERIENCE)is knowledge tradition. The experienced divides himself  to discern between the enjoyable  and the painful,the comforting  and the disturbing..The believer experiences  according to his belief 73

(FREEDOM)is to be  a light to oneself.There is not an abstraction a thing conjured up by thought.  29..There is no feedom through trhe ways of thought ,the known 52..A non fragmented mind a mind that is whole in freedom 41…Freedom lies beyond thought…Belief ideologies and authority prevent insight which comes only with freedom 74

(HARMONY) Meditation is the complete transformation of thought and its activities. Harmony is not the fruit of thought. It comes with the perception of the whole51

(KNOWLEDGE) is the structure of thought and thought is the dull repetition of the known ,however modified and enlarged.52….Knowledge does not bring about  transformation  in you.When you have this sense of the whole  you  will be related to the universe.

(LOVE) Love is not pleasure…Thought is not love. Any movement of thought is the strengthening of sorrow. Love has not sorrow  35,….Tradition is very strong ,stronger than love. The tradition  of war is stronger than love .The tradition of killing for food  and killing the so-called enemy denies human tenderness and affection  37….Where is no love there is nothing sacred.Love is whole and  in it  there is no fragmentation  39..Love and intelligence are inseparable and  from this flows action which does not  breed pain.Order is its ground. 42…Love knows no violence….Loge is final as death 53..In denial what love is not ,love is. 70…Love is not sentimentality ,romanticism 78..Experience is the death of that incommunicable  mystery..i.e.,to communicate you need  a word a gesture alook but to be in communion  with that ,the mind the whole of you must be at the same level ,at the same me with the same intensity as that which is called mysterious .This is love.With this the whole mystery of the universe is open. 91.

(MEDITATION)One day he came and began  to talk about meditation. He did not belong 24to any school of meditation..he considered them useless,without any real significance. He was alone,unmarried,and had put away the ways of the world long ago…., he considered them useless, without any significance He was alone, unmarried and had put . He had controlled his desires,shaped his thoughts and lived a solitary life. He was not bitter, vain or indifferent  he had forgotten all these some years ago.Meditation and  reality were his life. As he talked and groped for right word,the sun was setting and deep silence descended upon us. After a while, when the stars wereveryclose to  the earth, he said: “That is the silence I have beenlooking for everywhere, in the books, among the teachers and in myself. I have found many things but not this. It came unsought, uninvited. Have I wasted my life in things that did not matter?You have no idea what I have been through, the fastings, theself-denials and the practices. I saw their futility long ago but never upon  this silence. What shall I do to remain in it, to hold it in my heart? I suppose you would say do nothing as one  cannot invite it. But shall I go on wandering over this country  with this repetition, this control? Sitting here I am conscious of this sacred silence; through it I look at the stars, those trees ,the river. Though I see and feel all this, I am not  observed .As you said the other day, the observer is the observed.I see what it means now. The benediction I sought is not to be found in the seeking. It is time for me to go.” 25. Meditation  is  the emptying of consciousness of uts content. 100 Any authority on meditation is the very denial of it.All the examples ..concepts..knowledge have no place in meditation..Knowledge is time and freedom from the known is the flowering of meditation  58 Meditation itself is the movement of peace.It iw not an act to be found.It is not to put together  by thought or word.The action of meditation is intelligence.Meditation is none of these things  you have been taught or experienced…The freedom from the experienced is meditation 64.Meditationion is the movement of that) silence.69 It was a lovely morning, cool and fresh, with that strange beauty which man had not yet destroyed. The lizards came out id sought a warm spot in the sun; they stretched out to get their allies warm and their long tails turned sideways. It was a happy morning and the soft light covered the land and the endless beauty of life. Meditation is the essence of this beauty, expressed silent. Expressed, it takes form, substance; silent it’s not to be it into word, form or colour. From silence, expression or action have beauty, are whole, and all struggle, conflict cease. The lizards were moving into the shade and the humming-birds and the bees were among the blossoms.75

(RELIGION) has become superstition and image-worship..belief and ritual. It haw lost the beauty of truth. Incense haw taken the place of reality .Instead of direct perception there is in its place the  image carved by the hand or mind. The only concern of religion is the transformation of man….the truth is not to be found in any temple..32

(SPACE)In the great cathedrals and lovely mosques…it the sound that opens the heart ,Without space there’s no beauty,…you have only walls and measurements.Without space there’s no depth; without space there’s only poverty inner  and outer. You have so little space in your mind; it’s so crammed full of words, remembrances, knowledge, experiences problems. There’s hardly any space left, only the everlasting chatter i of thought. And so your museums are filled and every books. Then you fill the places of entertainment, religious or  otherwise. Or you build a wall around yourself, a narrow space of  mischief and pain. Without space, inner or outer, you become violent and ugly.80 Space is order. Space is time, length, width and volume. This morning the sea and the heavens are immense; the horizon where those yellow flowered hills meet the distant sea is the order of earth and heaven; it is cosmic. That cypress, tall, dark, alone, has the order of beauty and the distant house on that wooded hill follows the movement of the mountains that tower over the low-lying hills; the green field with a single cow is beyond time. And the man coming up the hill is held within the narrow space of his problems.          /

There is a space of nothingness whose volume is not bound by time, the measure of thought. This space the mind cannot enter; it can only observe. In this observation there is no experiencer. This observer has no history, no association, no myth, and so the observer is that which is. Knowledge is extensive but it has no space, for by its very weight and volume it perverts and smothers that space. There is no knowledge of the self, higher or lower; there’s only a verbal structure of the self, a skeleton, covered over by thought. Thought cannot penetrate its own structure; what it has put together thought cannot deny and when it does deny, it is the refusal of further gain. When the time of the self is not, the space that has no measure is.

This measure is the movement of reward and punishment, gain or loss, the activity of comparison and conformity, of respectability and the denial of it. This movement is time, the future with its hope and the attachment which is the past. This complete network is the very structure of the self and its union with the supreme being or the ultimate principle is still within its own field. All this is the activity of thought. Thought can in no way penetrate that space of no time, do what it will. The very method, the curriculum, the practice that thought has invented are not the keys that will open the door, for there is no door, no key. Thought can only be aware of its own endless activity, its own capacity to corrupt, its own deceits and illusions. 95Everything needs space to live, to play and to chant.That which is sacred, cannot love without space. You have no space  when you hold, when there is sorrow, when you become the centre of the universe. 80.

(SYMBOL) What is sacred? Not the things made by the minad or hand or by the sea.The symbol is never the real..Where there’s no love there is nothing sacred.Love is whole and in it there is no fragmentation. 39

(THOUGHT) can be only  aware of its own endless  activity ,its own capacity to  corrupt .its own deceits and illusions …Its gods are its own projections and the worship of them is the worship of yourself 96

(VIOLENCE) The energy that has gone into the accumulation of knowledge has not changed man; it has not put an end energy that has gone into a thousand explanations of why  he is so aggressive, brutal, insensitive, has not put an end to his cruelty. The energy which has been spent in analysis of the causes of his insane destruction, his pleasure in violence, sa dism,the bullying activity, has in no way made man considerate and gentle.In spite  of all the words and books, threats and punishments he. continues his violence.

Violence is not only in the killing, in the bomb ,in revolutionary change through bloodshed; it is deeper and more subtle. Conformity and imitation are the indications of violence., ambition  and competition  arean expression imposition and the accepting of  this aggression and cruelty and comparison breeds animosity and hatred. Where there's conflict there is the ground for violence. Division in all its forms brings  about conflict and pain.

(TRUTH)There is  no path to truth,historically or religiousy….You will come upon it when the mind is free of all the things it has put together.That majestric peak is also the miracle of life 49

 

)

Pierre Teilhard de Chardin –Science et Christ

 

Que’est-ce que la Vie?

A cette question je pense que, sous l’effort convergents de la physique, de la chimie, de la biologie et de l’histoire planétaire, nous commençons à voir s’esquisser une réponse, que je ramènerai volontiers aux trois proposi¬tions suivantes :

I.        — D’une façon tout à fait générale, on pourrait dire que la vie (définie par ses principaux attributs d’assimilation, de reproduction, d’hérédité et de conscience) se présente désormais à la science, non plus comme une anomalie physicochimique, mais comme la forme extrême prise sous certaines conditions (température favorable, durée suffisante de transformation, etc.), par une propriété universelle, bien que géné¬ralement dissimulée, de l’étoffe cosmique. Ce qui revient à dire que la vie peut être légitimement regardée comme en pression, depuis toujours et partout, dans l’univers, — naissant, dès qu’elle peut, partout où elle peut, — et, là où elle est apparue, s’intensifiant autant qu’elle le peut, dans les immensités du temps et de l’espace.

II- Plus précisément, la vie tend toujours davantage à nous apparaître, scientifiquement, comme un effet spécifique de complication corpusculaire, lié à l’édification de très grosses et très complexes particules. Malgré la présence de nombreux seuils critiques, en effet, c’est sans aucune rupture que se suit la courbe menant des grosses molécules aux aux êtres multicellulaires : cette courbe étant précisément celle suivant laquelle émergent (hors des jeux de hasard et de grands nombres) les effets « vitaux » de self-arrangement et de conscience.

— Ceci posé, entre cette mystérieuse dérive du monde vers des états de plus en plus complexes et intériorisés et l’autre dérive (bien plus étudiée et mieux connue celle- la qui entraîne le même monde vers des états de plus - simplifiés et extériorisés, — entre ces deux dérives existe-t-il une relation? Et laquelle? Les deux mouvements (vie et entropie), quantitativement (dirait-on  d’importance si inégale, ne seraient-ils pas en réalité de même amplitude, de même ordre, et en quelque façon complémentaires l’un de l’autre? Et, dans ce cas, sous quelle forme prévoir l’équilibre final du phénomène? En cette ultime  question tend peut-être à se ramasser et à se formuler, pour la science de demain, l’énigme essentielle de l’univers( Les Nouvelles liτtéraires, 2 mars 1950. Réponse à une enquête d’André George.)ILna qu’un moyen de vivre, prendre de l’ altitude et monter assez haut pour que par-dessus le désordre superficiel des détails   si douloureux ceux-ci soient ils   se découvre la régularité  significatrice  de quelque grand  destin de l’homme….Emerger pour voir clair.

I.        (Δεν υπάρχει παρά ένας τρόπος για να ζήσεις.Να υψωθείς αρκετά ψηλά,ώστε πάνω από την επιφανειακή αταξία λεπτομερειών  , συχνά επώδυνων ,να   ανακαλύπτεται η σηματοδότρια  τάξη   ενός μεγάλου πεπρωμένου για τον άνθρωπο…Ανάδυση για να δείς καθαρά) Croire c est développer un acte de synthèse(intellectuelle)dont l origine  première est insaisissable

Le suprême bonheur de se trouver  un jour face à face avec un Univers unifié

 

…le sujet se trouve  identifié toujours davantage  avec les plus lointains domaines  d un Univers  qu’ il ne saurait percevoir  qu’  en étant partiellement  un même corps avec lui.

 

..L homme possède  en vertu d être dans le monde  un sens spécial qui lui découvre ,d une manière plus ou moins confuse le Tout dont il fait parti

 

Ici s’arrêtent et culminent les développements individuels de ma foi, — en un point où, m’arrivât-il de perdre confiance en toute religion révélée, je resterais encore, me semble-t-il. solidement accroché. D’étape en étape, ma croyance initiale au Monde a pris Figure. Ce qui était d’abord intuition confuse de l’unité universelle est devenu sentiment raisonné et défini d’une Présence. Au Monde, maintenant, je sais que je tiens et que je reviendrai, non pas seulement par les cendres de ma chair, mais par toutes les puissances développées de ma pensée et de mon cœur. Je puis l'aimer. Et puisque de la sorte, dans le cosmos, il se dessine maintenant pour moi une sphere supérieure du Personnel et des relations personnelles, je commence à soupçonner que des attractions et des directions de nature intellectuelle pourraient bien m’envelopper et me parler.

Une Présence n’est jamais muette

 

L obscurité de foi a mon avis ,n est qu’ un des cas particuliers du problème du mal.Et pour en surmonter le scandale mortel, je n’aperçois qu’une voie possible : c’est de reconnaître que si Dieu nous laisse souffrir, pécher, douter, c’es: \ qu’il ne peut pas, maintenant et d’un seul coup, nous guérir et se montrer. Et, s’il ne le peut pas, c’est uniquement parce que nous sommes encore incapables, en vertu du stade où se trouve l’Univers, de plus d’organisation et de plus de lumière.

Au cours d’une création qui se développe dans le Temps, le Mal est inévitable. Ici encore la solution libératrice nous est donné par l’Evolution.

Non, Dieu ne se cache pas, j’en suis sûr, pour que nous le cherchions, — pas plus qu’il ne nous laisse souffrir pour augmenter nos mérites. Bien au contraire, penché sur h Création qui monte à lui, il travaille de toutes ses forces a la béatifier et à l’illuminer. Comme une mère, il épie son nouveau-né. Mais mes yeux ne sauraient encore le percevoir Ne faut-il pas justement toute la durée des siècles pour que notre regard s’ouvre à la lumière?

Nos doutes, comme nos maux, sont le prix et la condition même d’un achèvement universel. J’accepte, dans ces condi¬tions, de marcher jusqu’au bout sur une route dont je suis de plus en plus certain, vers des horizons de plus en plus noyés dans la brume  .

Voilà comment je crois. *

* Inédit. Pékin, 28 octobre 1934.

 

 Les horizons, alors noyés dans la brume, devaient s’illuminer : « Depuis quatre mois le soleil de l’Énergie Christique n’a pas cessé et monter verticalement dans mon ciel (intellectuel et mystique) », écrira le Père

 Teilhard, en 1947, à son ami. M. l’Abbé Gâté. Et les derniers écrits du Père témoignent du paroxysme de l’illumination : « C’est l’éblouissement d’une universelle Transparence et d’un universel Embrasement que j’aurai la joie de fermer les yeux. » (Le CœurgLe la Matin. 1950.) « L’Énergie se faisant Présence... Il semblerait qu’un seul rayon d’une telle lumière, tombant sur la Noosphère, dût provoquer une explosion assez forte pour embraser et renouveler instantanément la face de la Terre... » (Le Christique, mars 1955.) (N.D.E.)

 

Je  suis   frappé  de  ce fait que l’Eglise manque à peu près complètement d’organe  de recherches (à la différence de tout ce qui vit  et progresse autour d'elle). Or, elle ne gardera la Foi lumineuse  pour ses enfants et les étrangers qu’en cherchant de cette recherche        qu'on  sent    être une question de vie pou de mort.. (...)

Donc il faut   sous le contrôle de l’Ecclesia docens,s’organise ,se développe .l’, Ecclésia quaerens. »

(LETTRE AU P. FONTOYNONT, 26 JUILLET I917)

  Teilhard de Chardin

« Soyons francs. L’Eglise  a tardé a comprendre…la belle fierté humaine  et la passion de la recherche –ces deux éléments fondamentaux de la Pensée moderne.

« Le Sens humain 1929 »

---

 

Από την ιστοσελίδα μου

 Η φιλοσοφία δεν οδηγεί στην Αλήθεια Αν έχει οποιαδήποτε χρησιμότητα αυτή έγκειται στο να εντοπίζει λογικά σφάλματα και αντιφάσεις,ιδίως σε αυθαίρετες κατασκευές Σε τελευταία ανάλυση είναι  θέμα γλώσσας.

-------------------------------------------------------------------------------------------     

 

STUART RUSSEL  « ΣΥΜΒΑΤΗ ΜΕ ΤΟΝ  ΑΝΘΡΩΠΟ; Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ  ΚΑΙ  ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ»

Αισθάνομαι πλήρως αναρμόδιος στο θέμα τής επιλογής αποσπασμάτων από βιβλίο που δεν  κατανοώ –τουλάχιστον πλήρως.Η εξήγηση- δικαιολογία-απολογία μου, βρίσκεται αφενός σε «κεκτημένη ταχύτητα» και αφετέρου στην ελπίδα ότι, θα ερεθίσει κάποιους και θα τους  προτρέψει να το διαβάσουν και να το κατανοήσουν.Επίσης  στην τεράστια σημασία του θέματος ς.Είναι ευλογία ή κατάρα;Είναι σωστή σκέψη ή αλαζονεία Τεχνητή νοημοσύνη σχετίζεται-πιστεύω-χωρίς-υπερβολή με το μέλλον της ανθρωπότητας ,και επομένως με την μεγάλη ευθύνη του ανθρώπου σχετικά προβλήματα είναι πολλά.Είναι πιθανόν οι μηχανές να ξεφύγουν από τον έλεγχο του ανθρώπου; Είναι πιθανόν  να επιδιώκουν και να επιτύχουν διαφορετικούς στόχους από αυτούς που θέλουν οι άνθρωποι;Είναι δυνατόν να αποκτήσουν συνείδηση και συναισθήματα; Είναι δυνατόν να αυτοαναπαράγονται; Αν είναι  εφικτός ο έλεγχος είναι στα χέρια σοφών ανθρώπων- που μέχρι σήμερα δεν πολυυπάρχουν και σε κάθε περίπτωση δεν τους βλέπουμε να έχουν την δυνατότητα να επηρεάσουν την εξέλιξη των πραγμάτων και ακόμη ειδικώτερα να σκεφθούν και να ενδιαφερθούν για την τύχη ολοκλήρου του  πλανήτη.Πως εξασφαλίζεται  ότι,αυτοί που θα κατασκευάσουν τις μηχανές θα θέτουν στόχους ωφέλιμους για την ανθρωπότητα;

 Ο συγγραφέας του βιβλίου δεν αποκλείει τα αισιόδοξα σενάρια.

…………………………………………………………………Παραθέτουμε:

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Γιατί αυτό το βιβλίο; Και γιατί τώρα;

Αυτό το βιβλίο αφορά το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της προσπάθειας μας να κατανοήσουμε τη νοημοσύνη και να τη δημιουργήσουμε. Κι αυτό είναι σημαντικό, όχι επειδή η Τεχνητή Νοημοσύνη εξαπλώνεται, σήμερα , με ταχείς ρυθμούς σε όλο περισσότερους τομείς, αλλά επειδή η ΤΝ είναι η κυρίαρχη τεχνολογία του μέλλοντος. Οι υπερδυνάμεις του πλανήτη μας αρχίζουν να  αφυπνίζονται» σ’ αυτό το δεδομένο περιβάλλον, ενώ οι επιχειρηματικοί κολοσσοί, εδώ και λίγα χρόνια, γνωρίζουν ήδη αρκετά γι’αυτό. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε πώς ακριβώς θα εξελιχθεί  στο μέλλον η τεχνολογία. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να προετοιμαζόμαστε για το ενδεχόμενο οι μηχανές να ξεπεράσουν  την ανθρώπινη ικανότητα λήψης αποφάσεων σε κάθε πτυχή  της καθημερινότητας. Και τότε τι θα γίνει; Τα  αγαθά του πολιτισμού μας είναι προϊόντα της νοημοσύνης μας. Το πιο εκπληκτικό επίτευγμα θα περίμενε κάποιος από το ανθρώπινο- πνεύμα; Ωστόσο, η απόκτηση πρόσβασης σε μια σημαντικά ανώτερη νοημοσύνη, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως το ύψιστο επίτευγμα - στην ιστορία του ανθρώπου. Σκοπός του βιβλίου είναι να εξηγήσει  γιατί αυτό θα μπορούσε να είναι όχι μόνο το ύψιστο επίτευγμα αλλά και το ύστατο. Ακολούθως, παρατίθενται επιχειρήματα  και τρόποι για το πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι, τελικά, αυτο- το επίτευγμα δεν θα αποβεί μοιραίο για τον άνθρωπο.(11)…Το 2016 και το 2017 η μηχανή  AlphaGo …κέρδισε τον Λι Σεντόλ πρώην παγκόσμιο πρωταθλητή και τον σημερινό  πρωταθλητή ΚεΓκε πράγμα που δεν περίμενε κανένας ειδικός να συμβή πριν από2097 (21)Ο ταχύτατος ρυθμός προόδου δεν σημαίνει ότι θα μας κατακτήσουν οι μηχανές εκτός αν συμβούν αρκετές επαναστατικές εξελίξεις  που θα επιτρέψουν την «γέννηση» μηχανών με υπερανθρώπινη νοημοσύνη(22) …θεωρώ απίθανο  επιτυχία στην ΤΝ  να συμβή μέσα στα  επόμενα χρόνια(24)..Χαρακτηρισμός τής νοημοσύνης «Οι άνθρωποι είναι νοήμονες στον βαθμό που οι πράξεις τους οδηγούν στην επίτευξη των στόχων τους»(24)Περισσότεροι από 100.000.000.000 άνθρωποι έχουν ζήσει στηΓή  και έχουν δαπανηθεί ένα τρισεκατομμύριο εργατοέτη μάθησης και διδασκαλίας,προκειμένου να συνεχίσει να υπάρχει ο πολιτισμός μας.(344)… 

Όλοι οι άλλοι χαρακτηρισμοί της νοημοσύνης -αντίληψη, σκέψη, μάθηση, επινόηση και ούτω καθεξής- μπορούν να κατανοηθούν μέσα από τη συνεισφορά τους στην ικανότητά μας να δρούμε με επιτυχία. Από τις απαρχές της ΤΝ, η νοημοσύνη στις μηχανές έχει οριστεί με τον ίδιο τρόπο:

Οι μηχανές είναι νοήμονες στον βαθμό που οι πράξεις τονς οδηγούν στην επίτευξη των στόχων τους.

Επειδή όμως οι μηχανές, σε αντίθεση με τους ανθρώπους, δεν έχουν στόχους, εμείς οι άνθρωποι θέτουμε στόχους γι’ αυτές. Με άλλα λόγια, κατασκευάζουμε μηχανές βελτιστοποίησης, τις τροφοδοτούμε με στόχους και έτσι αυτές αρχίζουν να λειτουργούν.

Η γενική αυτή προσέγγιση δεν αφορά αποκλειστικά την ΤΝ. Εμφανίζεται ξανά και ξανά σε όλα τα τεχνολογικά και μαθηματικά ενισχυτικά των θεμελίων που βασίζεται η κοινωνίας μας. Στο πεδίο της θεωρίας ελέγχου, όπου σχεδιάζονται συστήματα ελέγχου για τα πάντα, από αεροσκάφη τζάμπο μέχρι αντλίες ινσουλίνης, σκοπός του συστήματος είναι να ελαχιστοποιήσει μια συνάρτηση κόστους η οποία τυπικά μετράει την απόκλιση από μια επιθυμητή συμπεριφορά. Στο πεδίο των οικονομικών, οι μηχανισμοί και οι πολιτικές σχεδιάζονται για να μεγιστοποιήσουν την ωφέλεια ατόμων, την ευημερία ομάδων και το κέρδος επιχειρήσεων9. Στην έρευνα ροής δεδομένων και σχεδιασμού, η οποία επιλύει πολύπλοκα επιμελητειακά και κατασκευαστικά προβλήματα, η λύση μεγιστοποιεί ένα αναμενόμενο άθροισμα ανταμοιβών στον χρόνο. Τέλος, στη στατιστική, οι αλγόριθμοι μάθησης σχεδιάζονται για να ελαχιστοποιούν μια αναμενόμενη συνάρτηση απώλειας που ορίζει το κόστος των σφαλμάτων πρόβλεψης.Προφανώς, αυτό το γενικό σχήμα -το οποίο αποκαλώ καθιερωμένο μοντέλο- είναι ευρέως διαδεδομένο και εξαιρετικά ισχυρό. Δυστυχώς, όμως, δεν θέλουμε μηχανές νοήμονες κατ' αυτόν τον τρόπο. Το μειονέκτημα του καθιερωμένου μοντέλου( σύμφωνα με το οποίο οι μηχανές βελτιστοποιούν ένα προκαθορισμένο στόχο που τους θέτουν οι άνθρωποι-λειτουργεί μόνον αν ο στόχος είναι εγγυημένα πλήρης και ορθός ή αν ο μηχανισμός μπορεί εύκολα να μεταρρυθμιστεί)  επισημάνθηκε το 1960(26)από τον  Χόρμπερτ Βίνερ, θρυλικό καθηγητή του ΜΙΤ και έναν  από τους κορυφαίους μαθηματικούς του εικοστού αιώνα. Ο Βινερ μόλις είχε δει ένα πρόγραμμα του Άρθουρ Σάμιουελ που μάθαινε  να παίζει ντάμα πολύ καλύτερα από τον δημιουργό του. Η εμπειρία αυτή τον έκανε να γράψει ένα προφητικό αλλά ελάχιστα γνωστό  άρθρο με τον τίτλο «Ορισμένες ηθικές και τεχνικές συνέπειες του αυτοματισμού»

- . Να πώς περιγράφει τη βασική ιδέα του:

Εάν για να  επιτύχουμε τους σκοπούς μας, χρησιμοποιήσουμε έναν μηχανικό φορέα δράσης τις λειτουργίες του οποίου δεν μπορούμε να επηρεάσουμε αποτελεσματικά... τότε καλό θα είναι να έχουμε διασφαλίσει ότι ο σκοπός που έχουμε θέσει στη μηχανή είναι αυτός που πραγματικά επιθυμούμε.

Ο σκοπός που έχουμε θέσει στη μηχανή» είναι ακριβώς ο σκοπός που οι μηχανές  προσπαθούν να βελτιστοποιήσουν με βάση το καθιερωμένο μοντέλο. Εάν θέσουμε λάθος στόχο σε μια μηχανή πιο ευφυή από  »εμάς, τότε αυτή θα τον  επιτύχει και εμείς θα χάσουμε.Η προαναφερθείσα  κατάρρευση που μπορούν να επιφέρουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης  είναι απλώς μια πρόγευση αυτού, και θα οφείλεται στη  βελτιστοποίηση του λάθους στόχου σε παγκόσμια κλίμακα με αλγορίθμους σχετικά χαμηλής νοημοσύνης. Στο πέμπτο κεφάλαιο ανα φέρομαι σε ορισμένες πολύ χειρότερες εκβάσεις. Όλα αυτά  δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσουν. Για χιλιάδες χρόνια γνωρίζαμε  τους κινδύνους που κρύβονται όταν παίρνεις αυτό ακριβώς  που  επιθυμείς. Σε όλες τις ιστορίες που ικανοποιούνται τρείς : ευχές σου, η τρίτη ευχή αναιρεί πάντοτε τις δύο προηγούμενες.

Εν κατακλείδι-, φαίνεται ότι η πορεία προς την υπερανθρώπινη νοημοσύνη είναι ακάθεκτη ,όμως η παρουσία της(μόλις πραγματοποιηθεί)μπορεί να απαιτήσει την καταστροφή της ανθρώπινης φυλής Ωστόσο δεν έχουν χαθεί τα πάντα.Πρέπει να κατανοήσουμε που έχουμε κάνει λάθος και μετά να το διορθώσουμε(27)….Δεν διαθέτουμε κανένα αξιόπιστο τρόπο να διασφαλίσουμε ότι οι  στόχοι  των νοήμονων μηχανών θα είναι ίδιοι με τους δικούς μας στόχους….Πρέπει λοιπόν να επιδιώξουμε την κατασκευή ωφέλιμων μηχανών, και να επιμείνουμε οι μηχανές να επιδιώκουν όχι τους δικούς τους,αλλά τους δικούς μας στόχους…..το δύσκολο είναι  .οτι οι στόχοι είναι δικοί μας ( ανήκουν δηλαδη  στον καθένα ξεχωριστά από τους οκτώ δισεκατομμύρια κατοίκους του πλανήτη μας (..Αναπόφευκτα οι μηχανές αυτές θα χαρακτηρίζονται από αβεβαιότητα ως προς τους στόχους των …αλλά αυτό είναι καλό όχι κακό,η αβεβαιότητα  αυτή συνεπάγεται ότι οι μηχανές θα συμμορφώνονται αναγκαστικά με τους ανθρώπους,….θα μπορούν να τίθενται εκτός λειτουργίας.(28)..Αυτό συνεπάγεται..την ανακατασκευή ενός μεγάλου μέρους της υπερδομής με αποτέλεσμα μια σχέση που ελπίζω θα μας επιτρέψει να πλοηγηθούμε με ασφάλεια  τις επόμενες δεκαετίες.(29) …αυτός ο στόχος μπορεί να οδηγήσει σε αδιέξοδο..το πρόβλημα δεν είναι ότι, μπορεί να μην μπορέσουμε να κατασκευάσουμε με επιτυχία ένα σύστημα ΤΝ ,αλλά ότι ,μπορεί να το καταφέρουμε πολύ καλά..Εκείνο που πάσχει είναι αυτός καθαυτός  ο ορισμός της επιτυχίας στην ΤΝ.(31)Πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τι είναι νοημοσύνη…..Η απάντηση ευρίσκεται …σε μιά απλή σχέση  ανάμεσα σε αυτό που αντιλαμβανόμαστε ,.σε αυτό που επιθυμούμε και σε αυτό που πράττουμε ..Μιά οντότητα είναι νοήμων  όταν με  ό,τι   πράττει είναι πιθανόν να επιτύχει ό,τι επιθυμεί με δεδομένο ότι ,αξιοποιεί οτιδήποτε έχει ήδη αντιληφθεί.(32)Σε ό,τι αφορά την συνείδηση δεν ξέρουμε πραγματικά τίποτε..κανένας ερευνητής τής ΤΝ δεν εργάζεται για να δημιουργήσει μηχανές με συνείδηση(35) . Υπάρχει μια σημαντική γνωσιακή πτυχή του εγκεφάλου που τώρα αρχίζουμε να κατανοούμε - συγκεκριμένα, το σύστημα ανταμοιβής (Reward system)). Πρόκειται για ένα εσωτερικό σύστημα μεταφοράς σημάτων, το οποίο διαμεσολαβείται από την ντοπαμίνη και συνδέει τα θετικά και τα αρνητικά ερεθίσματα με τον τρόπο της συμπεριφοράς μας. Η λειτουργία του ανακαλύφθηκε από τον Σουηδό νευροεπιστήμονα Νιλς-Άκε Χίλαρπ και τους συνεργάτες του στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Μας κάνει να αναζητούμε θετικά ερεθίσματα, όπως είναι οι γλυκές τροφές, που αυξάνουν τα επίπεδα ντοπαμίνης. Μας κάνει να αποφεύγουμε τα αρνητικά ερεθίσματα, όπως είναι η πείνα και ο πόνος, τα οποία μειώνουν τα επίπεδα ντοπαμίνης. Από μια άποψη, μοιάζει αρκετά με τον μηχανισμό αναζήτησης γλυκόζης τού E coli αλλά είναι πολύ πιο πολύπλοκο. Φέρει ενσωματωμένες μεθόδους για μάθηση, έτσι ώστε η συμπεριφορά μας να γίνεται πιο αποτελεσματική στην απόκτηση ανταμοιβών με το πέρασμα του χρόνου. Μας κάνει επίσης ικανούς για καθυστέρηση της ικανοποίησης, έτσι ώστε να μαθαίνουμε να επιθυμούμε πράγματα, όπως το χρήμα, που προσφέρουν μια  μελλοντική και όχι μια άμεση ανταμοιβή. Ένας από τους λόγους για τους οποίους κατανοούμε το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου είναι το γεγονός ότι, μοιάζει με τη μέθοδο της ενισχυτικής μάθησης που αναπτύχθηκε στην ΤΝ, για την οποία διαθέτουμε μια πολύ καλή θεωρία.Από εξελικτική σκοπιά, μπορούμε να εκλάβουμε το σύστημα ανταμοιβών τού εγκεφάλου ακριβώς όπως και τον μηχανισμό αναζήτησης γλυκόζης του Ε. Coli. ως έναν τρόπο βελτίωσης της εξελικτικής αρμοστικότητας. Οι οργανισμοί που είναι πιο αποτέλεσμα(36)τικοί στην αναζήτηση αμοιβής ,(νόστιμες τροφές,αποφυγή πόνου κλπ)έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να διαδώσουν τα γονίδια τους,…δύσκολο να γνωρίζει ένας οργανισμός  τι συμφέρει μακροπρόθεσμα …όταν μαθαίνει να μεγιστοποιεί  την ανταμοιβή σε ένα φυσικό περιβάλλον  αυξάνει  συνήθως τις πιθανότητες  να διαδώσει τα γονίδιά του  και να επιβιώσει αντιμετωπίζοντας ποικίλες. περιβαλλοντικές αλλαγές η εξέλιξη μας ενσωματώνει «πινακίδες πορείας οι οποίες σε βάθος χρόνου  είναι πιθανότερο  να οδηγήσουν σε διάδοση των γονιδίων…η εξέλιξη μας ενσωματώνει «πινακίδες πορείας» που όμως δεν είναι τέλειες.,…ωστόσο με ορισμένες εξαιρέσεις  τυχαίας αστοχίας  όταν ένας οργανισμός μαθαίνει να μεγιστοποιεί την ανταμοιβή  σε ένα φυσικό περιβάλλον,αυξάνει συνήθως την πιθανότητα  να διαδώσει τα γονίδια του και να επιβιώσει(37)… .η μάθηση,εκτός άλλων επιταχύνει και την εξέλιξη..αλλάζει τοDNA όχι ενός Οργανισμού αλλά από γενεά σε γενεά. η εξέλιξη μας ενσωματώνει «πινακίδες ποιές πράξεις σε βάθος χρόνου  είναι πιθανότερο  να οδηγήσουν σε διάδοση των γονιδίων…η εξέλιξη μας ενσωματώνει «πινακίδες πορείας» που όμως δεν είναι τέλειες.,…ωστόσο με ορισμένες εξαιρέσεις  τυχαίας αστοχίας οι λοιπές πράξεις σε βάθος χρόνου  είναι πιθανότερο  να οδηγήσουν σε διάδοση των γονιδίων…και 9 ν επιβιώσει (37) η μάθηση δεν ευνοεί μόνο την επιβίωση και την ευημερία.Επιταχύνει και την εξέλιξη. Πώς ακριβώς θα μπορούσε να συμβεί αυτό;, η μάθηση δεν αλλάζει το DNA ενόςοργανισμού, και η εξέλιξη αφορά αποκλειστικά τη μεταβολή του DNA από γενιά σε γενιά. Η σύνδεση μεταξύ μάθησης και εξέλιξης προτάθηκε το 1896 από τον Αμερικανό ψυχολόγο Τζέιμς Μπάλντγουιν και, σε ανεξάρτητη μελέτη, από τον Βρετανό ηθολόγο Κόνγουαϊ Λόιντ Μόργκαν, όμως δεν έγινε γενικώς αποδεκτή εκείνη την εποχή………………………………………Το φαινόμενο Μπάλντγουιν, όπως είναι γνωστό, γίνεται κατανοητό αν φανταστούμε ότι η εξέλιξη έχει να επιλέξει ανάμεσα στο να δημιουργήσει έναν ενστικτώδη οργανισμό του οποίου όλες οι αντιδράσεις είναι καθορισμένες εκ των προτέρων και στο να δημιουργήσει έναν προσαρμοστικό οργανισμό που μαθαίνει ποιές πράξεις πρέπει να πραγματοποιεί. Για παράδειγμα, υποθέστε ότι ο βέλτιστος ενστικτώδης οργανισμός μπορεί να κωδικοποιηθεί υπό τη μορφή ενός εξαψήφιου αριθμού (ας πούμε, 472116), ενώ στην περίπτωση του προσαρμοστικού οργανισμού, η εξέλιξη προσδιορίζει μόνο τον αριθμό 472*** (παρέχοντας τη δυνατότητα στον συγκεκριμένο οργανισμό να συμπληρώσει τα τελευταία τρία ψηφία μαθαίνοντας κατά τη διάρκεια της ζωής του). Είναι ξεκάθαρο πως εάν η εξέλιξη πρέπει να φροντίζει μόνο για τα τρία πρώτα ψηφία, τότε το έργο της είναι πολύ ευκολότερο. Ο προσαρμοστικός οργανισμός, μαθαίνοντας τα τρία τελευταία ψηφία κάνει, στη διάρκεια μιας ζωής, αυτό που η εξέλιξη θα χρειαζόταν πολλές γενιές για να το επιτύχει. Έτσι, με την προϋπόθεση ότι ο προσαρμοστικός οργανισμός μπορεί να επιβιώνει καθώς μαθαίνει, φαίνεται ότι η ικανότητα να μαθαίνουμε.Υπολογιστικές προσομοιώσεις δείχνουν ότι το φαινόμενο Μπάλντγουιν είναι πραγματικό. Η επίδραση του πολιτισμού απλώς επιταχύνει τη διαδικασία, αφού ένας οργανωμένος πολιτισμός προστατεύει το (38) Αλλά η θέση του Μπάλντουιν είναι ατελής  γιατί υποθέτει πώς μάθηση και εξέλιξη οδεύουν απαραιτήτως προς την ιδία κατεύθυνση ,δεχόμενος ότι οποιοδήποτε εσωτερικό σήμα ανατροφοδότησης      ορίζει την κατεύθυνση της μάθησης μέσα στον οργανισμό είναι απολύτως ευθυγραμμισμένο με την εξελικτική αρμοστικότητα …Στην καλύτερη περίπτωση οι ενσωματωμένοι μηχανισμοί μάθησης παρέχουν μόνο μιά αδρύ νύξη για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες οποιασδήποτε πράξεως για την εξελικτική αρμοστικότητα . Και επιπλέον πρέπει να αναρωτηθούμε πώς κατάληξε εκεί το σύστημα ανταμοιβής.Η απάντηση είναι μέσω μιάς εξελικτικής διαδικασίας .Πολλά διανοητικά χαρακτηριστικά  μπορεί να είναι απαραίτητα  για να αποκτήσει νοημοσύνη ένας φορέας δράσης, ίσως και όχι.Η εξέλιξη μας αντιμετωπίζει μόνον ως δρώντες(39)Η πρόταση του Αριστοτέλη που μελέτησε την διαδικασία με την οποία θα δράσουμε  και υποστήριζε     ότι, απαιτείται να συμπεράνουμε τον τρόπο που μιά ορισμένη σειρά πράξεων θα οδηγούσε  στην υλοποίηση του τελικού απώτερου ζητούμενου (40) ακούγεται λογική αφήνει όμως έξω το θέμα της αβεβαιότητας, στον αληθινό κόσμο  η πραγματικότητα τείνει να παρεμβαίνει και να εγγυάται ότι θα επιτευχτεί το επιθυμητό τέλος.(41)Το σχέδιό μου απαιτεί έναν συμβιβασμό, ανάμεσα στη βεβαιότητα της επιτυχίας και το κόστος που έχει η διασφάλιση τής επιτυχίας,(42)To Τεστ Τιουριγκ( :μετράει την μετράει την ικανότητα της μηχανής να παραπλανήσει τον άνθρωπο που την ανακρίνει κάνοντάς να πιστέψει ότι, είναι άνθρωπος( δεν είναι χρήσιμο για την ΤΝ επειδή πρόκειται για έναν ανεπίσημο και άκρως περιορισμένο σκοπό: εξαρτάται από τα εξαιρετικά πολύπλοκα και σε μεγάλο βαθμό άγνωστα χαρακτηριστικά του ανθρώπινου νού, που προκύπτουν από την βιολογία και τον πολιτισμό..Δεν υπάρχει τρόπος να δημιουργήσουμε μηχανές που αποδεδειγμένα θα περάσουν το τέστ.Απεναντίας η ΤΝ έχει εστιάσει στην ορθολογική συμπεριφορά : μια μηχανή  είναι νοήμων  στον βαθμό που μπορεί να πετύχει  ό,τι θέλει με ό,τι πράττει με δεδομένο ό,τι έχει αντιληφθεί …Η λογική απαιτεί βεβαιότητα  που ο πραγματικός κόσμος δεν την προσφέρει 68…Η βεβαιότητα είναι περιττή για τη δράση  : Χρειάζεται μόνο να γνωρίζουμε ποια δράση είναι καλύτερη ,όχι ποιά δράση θα πετύχει σίγουρα. 83… Με μεγαλύτερη νοημοσύνη θα μπορούσαμε να έχουμε έναν  μεγαλύτερο και ίσως πολύ καλύτερο πολιτισμό. 141…Υπάρχουν όρια στο τι μπορεί να προσφέρει η ΤΝ 145..Πρέπει να έχουμε υπόψη μας και τους ταχύτατος ρυθμούς με τους οποίους εξελίσσεται η παρανομία ..αυτό πρέπει να μας αφυπνίσει και να δράσουμε πριν είναι αργά.147… Μόλις παγιωθούν οι τεχνολογικές δυνατότητες  παρακολούθησης ,το επόμενο βήμα  θα είναι η τροποποίηση της συμπεριφοράς μας .έτσι ώστε ο τρόπος της   να θεωρείται ο «σωστός» από εκείνους που ελέγχουν αυτή την τεχνολογία 149..Ολοι πρέπει να έχουν δικαίωμα στην νοητική ασφάλεια  :να ζούν σε ένα περιβάλλον όπου οι περισσότερες πληροφορίες αληθεύουν..Οποιοσδήποτε στον κόσμο έχει το δικαίωμα να σας μεταφέρει ψευδείς πληροφορίες,..ατελές το νομοθετικό σχετικό πλαίσιο. …153…Προς το παρόν η νοητική μας ασφάλεια δέχεται επιθέσεις …σήμερα μιλούμε για «πληροφορική αποκάλυψη( infocalypse)  μια καταστροφική αποτυχία της αγοράς ιδεών154…μπορεί να επιβληθεί ένα κόστος  στην διάδοση ψευδών πληροφοριών  155 ….Στην Γερμανία πρόστιμο μόνον στην πλατφόρμα 156… Η Τρίτη επανάσταση στις πολεμικές επιχειρήσεις μετά  την πυρίτιδα και τα πυρηνικά όπλα είναι  τα AWS Φονικά αυτόνομα Οπλικά συστήματα ..που αποτελούν ήδη πραγματικότητα 157… … Στην Γενεύη από το 2014  συζητήσεις για την απαγόρευση των ΦΑΟΣ…Πολλλές χώρες κατασκευάζουν ΦΑΟΣ…λειτουργούν με τουλάχιστον διαλείπουσα ραδιοεπικοινωνία ..159. Η οικονομική  θεωρία δεν προβλέπει δυστυχώς ότι ,η κατάσταση κάθε ανθρώπου ξεχωριστά θα βελτιωθεί με τον αυτοματισμό  165………Πρόβλημα για τις συνέπειες από την εφαρμογή της ΤΝ γενικώς στον τρόπο ζωής,που ίσως να πρέπει να αλλάξουμε  160 επ. ..100.000 περίπου ταμίες Τραπεζών έχασαν την δουλειά τους. ΗΠΑ μεταξύ 21010 και 2016 167…..Οι μηχανές θα εκτελούν και διανοητικές  εργασίες..169…Ο Τιούριγκ προέτρεπε να μην φτιάξουμε ρομπότ  που να μοιάζουν με άνθρωπο.(πλαστικά λουλούδια)..Δυστυχώς αυτό έχει γίνει ήδη. 175. …Οικονομικά υπεύθυνα ρομπότ για την ζημία που προκαλούν  ,177..Νομοθετική προστασία για την εξασφάλιση προσωπικών δεδομένων από τις μηχανές  από την Ευρωπ.Ενωση υπάρχει. 179….Βιώνουμε  μία αποτυχία ευθυγράμμισης αξιών  θέτοντας ίσως χωρίς να το θέλουμε στις μηχανές  σκοπούς που είναι ατελώς ευθυγραμμισμένοι με τους δικούς μας.191. Ο μελλοντολόγος Χανς Μόραβετς  λέγει ότι, οι απέραντες εκτάσεις του κυβερνοχώρου θα βρίθουν από μη ανθρώπινες υπερδιάνοιες απασχολημένες με  υποθέσεις που είναι για τις ανθρώπινες ανησυχίες ό,τι είναι οι δικές μας για εκείνες των βακτηρίων πράγμα που ο συγγραφέας τού βιβλίου  θεωρεί λάθος. Γράφοντας « Η αξία για τους ανθρώπους ορίζεται πρωταρχικά από  την ενσυνείδητη ανθρώπινη εμπειρία. Εάν δεν υπάρχουν άνθρωποι και καμία άλλη ενσυνείδητη οντότητα  της οποίας η υποκειμενική εμπειρία  θα έχει σημασία για μας ,τότε δεν θα συντελείται κανένα γεγονός που θα έχει αξία. 201/200 ………  Πρέπει να οδηγήσουμε  την ΤΝ στην απομάκρυνση  από βασικές αρχές της τεχνολογίας,δηλαδή τις μηχανές που βελτιστοποιούν ένα δεδομένο στόχο  ..είμαι αισιόδοξος ότι ,αυτό μπορεί να γίνει 248…οι μηχανές αυτές   θα θέτουν ερωτήματα στους ανθρώπους  και θα ζητούν άδεια όταν πρέπει θα κάνουν δοκιμαστικά τρεξίματα για να δούν εάν μας αρέσει αυτό που  τους προτείνουν,,θα επιδέχονται βελτιώσεις  όταν κάνουν λάθος…τα συστήματα που δεν κάνουν όλα αυτά θα έχουν σοβαρότατες συνέπειες….248…... Κάποιοι φιλόσοφοι έχουν υποστηρίξει ότι ,ίσως χρειασθεί να λάβουμε αποφάσεις σε μια κατάσταση ηθικής  αβεβαιότητας …Και συνεχίζει ο συγγραφέας χωρίς πειστικότητα κατά την ταπεινή μου γνώμη « Μια λύση είναι  να αποδώσουμε μια πιθανότητα  σε κάθε ηθική θεωρία  και να λαμβάνουμε αποφάσεις  χρησιμοποιώντας  μια «αναμενόμενη ηθική αξία»  Δεν είναι όμως σαφές  να αποδίδουμε πιθανότητες  σε ηθικές θεωρίες 307……..Κάποιοι κακόβουλοι  ίσως παρακάμψουν τα μέτρα προστασίας και επιτύχουν να απελευθερώσουν οντότητες με ανεξέλεγκτη υπερνοημοσύνη απέναντι στις οποίες η ανθρωπότητα δεν θα έχει καμία άμυνα .Αλλά και αν επιβιώσουμε από τον κίνδυνο αυτό,μπορει σταδιακά να αποδυναμωθούμε  καθώς θα εμπιστευόμαστε όλο και περισσότερο, τις γνώσεις και τις ικανότητές μας στις μηχανές.(333)…Η μηχανή δεν έχει νόημα αν λειτουργεί με δεδεδομένο ότι, πάντοτε ο εξωγενώς παρεχόμενος στόχος  είναι ο σωστός ,καθώς ενδέχεται ενίοτε  να είναι λάθος. Οι μηχανές θα πρέπει να μάθουν περισσότερα για το τι  πραγματικά, θέλουμε….Εξ ου και η πρότασή μου  για τις ωφέλιμες μηχανές : με τις δράσεις τους αναμένεται  να  πετυχαίνουν τους δικούς μας στόχους…. πρέπει να επιτρέπουν την απενεργοποίησή τους (334)Σε ορισμένες περιπτώσεις η μηχανή ενεργεί αποκλειστικά μόνη της(αυτοκίνητο )…τελικά μπορεί  να μείνουμε άναυδοι για το πόσο λογικές μπορεί να γίνουν (335)Αραγε….υπάρχει ..προοπτική να σημειωθεί..πρόοδος στην σοφή διαχείριση και στον έλεγχο της ΤΝ; Ίσως αναπάντεχα η απάντηση είναι καταφατική,ωστόσο με κάποια προβληματάκια.( 339) Προς το παρόν κανείς  δεν μπορεί να επιβάλει  την παραμικρή εφαρμόσιμη σύσταση στις κυβερνήσεις  και σ’ οποιονδήποτε από τους  οργανισμούς  που εξετάζουν  με σοβαρότητα το ζήτημα  του σφαιρικού και συνεχούς ελέγχου  των συστημάτων ΤΝ…..ούτε υπάρχει  μια ευρέως γνωστή μεθοδολογία  σχεδιασμού και εφαρμογής  για την διασφάλιση του ελέγχου και της ασφάλειας….Ας είμαστε όμως αισιόδοξοι …ότι, μετά από λίγα χρόνια θα εδραιωθεί η εγκυρότητα της αποδεδειγμένης ωφέλειας  μέσω μαθηματικής ανάλυσης και πρακτικής υλοποίησης  υπό την μορφή χρήσιμων εφαρμογών.(340) Στην κοιλάδα (Σίλικον Βάλευ)..όλοι αντιτίθενται σε οποιοδήποτε είδος κανονισμού.(341)..Δεν υπάρχει αμφιβολία  ότι ,εγκληματικά στοιχεία ,τρομοκράτες και έθνη με «παρεκκλίνοντα» χαρακτηριστικά  συμπεριφοράς, δεν θα διστάσουν να παρακάμψουν οποιονδήποτε περιορισμό  στην σχεδίαση των ευφυών μηχανών, με σκοπό να τις χρησιμοποιήσουν για να ελέγχουν όπλα  ή    και  να υλοποιούν  εγκληματικές δραστηριότητες .Ο κίνδυνος για την Ανθρωπότητα δεν είναι   ότι, τα κακοποιά στοιχεία θα επιτύχουν ,αλλά ότι ,θα αποτύχουν  επειδή θα χάσουν τον έλεγχο κακώς σχεδιασμένων νοήμονων συστημάτων…Αυτός δεν είναι λόγος να αποφύγουμε τους ρυθμιστικούς κανόνες.(342) Ένα κακόβουλο λογισμικό που έχει τη «μορφή» προγραμμάτων υψηλής νοημοσύνης πολύ δύσκολα θα απορούσε να αντιμετωπιστεί. Ορισμένοι, μεταξύ των οποίων και ο Νικ Μπόστρομ, έχουν υποστηρίξει ότι, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τα δικά μας συστήματα ΤΝ με υπερνοημοσύνη για να ανιχνεύουμε και να καταστρέφουμε οποιοδήποτε κακόβουλο σύστημα ΤΝ παρεκτρέπεται. Σίγουρα, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας, ελαχιστοποιώντας τον αντίκτυπο στην προσωπική ελευθερία, όμως η εικόνα ανθρώπων που συνωστίζονται σε καταφύγια, ανυπεράσπιστοι απέναντι στις τιτάνιες δυνάμεις οι οποίες εξαπολύονται από μηχανές υπερνοημοσύνης που πολεμούν η .μία την άλλη, μάλλον δεν μας καθησυχάζει ακόμη και αν κάποιες από αυτές είναι με το μέρος μας. Θα ήταν σαφώς προτιμότερο να βρούμε τρόπους να κόψουμε την κακόβουλη ΤΝ από τη ρίζα.

Ένα καλό πρώτο βήμα θα ήταν μια επιτυχημένη, συντονισμένη, διεθνής εκστρατεία κατά του κυβερνοεγκλήματος, η οποία θα περιλαμβάνει μια επέκταση της Συνόδου της Βουδαπέστης για το κυβερνοέγκλημα. Θα διαμορφωνόταν έτσι ένα οργανωτικό πρότυπο για τις πιθανές μελλοντικές προσπάθειες ώστε να αποφεύγεται η εμφάνιση ανεξέλεγκτων προγραμμάτων ΤΝ. Την ίδια στιγμή, άνθρωποι από πολλούς διαφορετικούς πολιτισμούς θα καταλάβαιναν ότι, η δημιουργία τέτοιων προγραμμάτων, σκοπίμως ή ακουσίως, συνιστά σε βάθος χρόνου μια αυτοκτονική πράξη συγκρίσιμη με τη δημιουργία οργανισμών που προκαλούν πανδημία(343)… στον σημερινό μας κόσμο δεν υπάρχει κάτι ανάλογο με την σχέση  που εμείς θα έχουμε με τις ωφέλιμες νοήμονες μηχανές στο μέλλον.Απομένει να δούμε  πώς θα είναι το φινάλε.(346)

 

David Berlinky « Ο Βασιλιάς του Απειρου Χώρου»

 

Ο Ευκλείδης ..τα Στοιχεία του είναι με μεγάλη διαφορά το πιο επιτυχημένο από τα μαθηματικά εγχειρίδια…Κανένας δεν βρήκε ποτέ καλύτερο τρόπο για να παρουσιάσει τα στοιχεία τής επιπεδομετρίας….Ο σύγχρονος αναγνώστης που αγωνιωδώς αναζητά τις αποκαλύψεις του ίδιου του Ευκλείδη,θα εγκαταλείψει τα Στοιχεία ανικανοποίητος. ξη γι’ αυτές. Αλλά, κατά τη συγγραφή των Στοιχείων, ο Ευκλείδης βρήκε έναν τρόπο να επιβάλει τη δική του ισχυρή προσωπικότητα στις σκόρπιες προτάσεις της Γεωμετρίας και, αφού κατάφερε να τουςεπιβληθεί, δημιούργησε μια αχανή υπέροχη δομή έναν χώρο λογικής, έναν κόσμο στον οποίον υπάρχει ανάπτυξη, και μορφή  εσώτερες αλληλεξαρτήσεις μεταξύ των μερών, κάτι πολύ μεγάλο  αλλά όχι άτακτο, καθώς τα ίδια τα Στοιχεία αποτελούν το ξεδίπλωμα -στο τυπωμένο χαρτί ή στον πάπυρο- ενός μυαλού μοναδικού  και απολύτως προσηλωμένου.

Δίχως να έχει ανακαλύψει κάτι αξιοσημείωτο, είναι ξεκάθαρο  ότι ο Ευκλείδης αποκάλυψε             καθετί σημαντικό.

Αν αυτό δεν είναι από μόνο του ένα αριστοτεχνικό επίτευγμα τότε τίποτε δεν είναι(14)….Ο Tδικός μας πολιτισμός είναι πολύ διαφορετικός, ένας πολιτισμός αριθμητικά περίτεχνος σε σύγκριση με τον αρχαίο κόσμο αλλά  οπτικά αποκρουστικός. Εμείς μετράμε, εκείνοι έβλεπαν. Αυτό  δημιουργεί μια διαφορά προφανώς.(18).Ως μαθηματικός ο Ευκλείδης άντλησε από τους προκατόχους του …Εύδοξο..Θεαίτητο και πρόσφερε στούς διαδόχους του,τον Απολλώνιο και τον Αρχιμήδη.Συνόψισε ,προσάρμοσε και επεξεργάστηκε. Υπήρξε  μια ζωντανή συνθετική δύναμη, (19)..πρέπει να ήταν εξαιρετικά συγκροτημένος άνθρωπος(20) Τίποτε γραμμένο από το χέρι του ίδιου του Ευκλείδη δεν επιβίωσε έως τον 21^ο αιώνα .Γνωρίζουμε τον Ε. από αντίγραφα αντιγράφων ..Οι σύγχρονες εκδοχές βασίζονται σε ένα ελληνικό χειρόγραφα του 10 αιώνα (21) Τον 19^ο αι.εμφανίστηκαν οι μη Ευκλείδειες Γεωμετρίες..Ο Ε.πρόσφερε στα Μαθηματικά, κάτι πιο διαχρονικό,-έναν τρόπο ζωής,που παρέμενε αθέατος για τους ανθρώπους που,ακόμη και για τους Κινέζους,δημιουργούς ενός άλλο προηγμένου τεχνολογικού πολιτισμού…..Και σήμερα ακόμη  ο πολιτισμός που δίδαξε ο Ε.είναι αθέατος για πολλούς.(22)Ο Ε.συνέλαβε ένα αξιωματικό σύστημα..για να παραγάγει όλες τις προτάσεις της Γεωμετρίας από μερικές παραδοχές…πίστευε,ότι κάτω από την ποικιλομορφία της εμπειρίας, υπήρχε μια μορφή ενότητας, και σ’αυτό διέφερε από τους Αιγυπτίους μαθηματικούς, που είχαν μια έμφυτη κλίση για τις μετρήσεις και τους υπολογισμούς, αλλά που είχαν ελλιπή γνώση γι αυτό που γνώριζαν και δεν ενδιαφέρονταν να συλλάβουν το όλο .Ο Ευκλείδης χρειαζόταν δυο ενορατικές σκέψεις πριν επιδιώξει την αθανασία. Η πρώτη: ότι, οι διάφορες προτάσεις της Γεωμετρίας μπορούσαν οργανωθούν σε μία και μοναδική δομή και η δεύτερη: ότι η αρχή της οργάνωσης που συνδέει τις γεωμετρικές προτάσεις πρέπει να είναι λογική, και συνεπώς ξένη προς την ίδια τη Γεωμετρία.

Αυτές οι ιδέες είναι ριζικά αντιδιαισθητικές, φαραωνικές ως προς την τόλμη τους.

Οι παραδοχές του Ευκλείδη ονομάζονται συνήθως αξιώματα, και μερικές φορές αιτήματα τα συμπεράσματά του ονομάζονται θεωρήματα. Κάθε απόδειξη είναι μια αλυσίδα που συνδέει τα αξιώματα με τα θεωρήματα, μέσω λογικά αδιαμφισβήτητων δεσμών. Ο Ευκλείδης δέχτηκε πέντε αξιώματα, και από αυτά παρήγαγε 467 θεωρήματα.

Η αίσθηση αυτής της διανοητικής ισχύος, του μεγαλείου της: αυτό είναι το δώρο του Ευκλείδη. Οι Πυθαγόρειοι, πριν από τον Ευκλείδη, ήταν άνθρωποι κυριευμένοι από τη μαγεία των Μαθηματικών. Συνομιλούσαν με τους αριθμούς και συχνά παρασύρονταν σε χονδροειδείς διανοητικούς παραλογισμούς. Απολάμβαναν τις ακαταλαβίστικες σαχλαμάρες. Σε σύγκριση με αυτούς, ο Ευκλείδης είναι φλεγματικός. Δεν υπάρχει μαγεία στα Στοιχεία, ούτε οτιδήποτε παράλογο. Η δομή που δημιούργησε ο Ευκλείδης είναι διανοητικά προσβάσιμη από όποιον μπορεί να παρακολουθήσει έναν συλλογισμό.

Όμοια με τις πυραμίδες, ένα αξιωματικό σύστημα είναι δημόσιο έργο (24)Η ευκλείδεια Γεωμετρία είναι η μελέτη των σχημάτων στονχώρο.Τα σχήματα δεν υπόκεινται στην ροή του  χρόνου.Δεν υπάρχει  ..συγκεκριμένος τόπος στον οίο κείται το ευκλείδειο τρίγωνο,πούτεκάποιος χρόνος κατά τον οποίο έφτασε εκεί(24)…Οι άνθρωποι της αρχαίας εγγύς Ανατολ’ής ήξεραν τι είναι συλλογισμοί…αυτό το εγνώριζαν ελλιπώς(26)…Οι Ελληνες ήσαν εκείνοι που προχώρησαν  στην αποτίμηση και επέβαλαν την συνειδητοποίηση της διαδικασίας  εξαγωγής συμπεράσματος,αναζητώντας υπομονετικά μια εξήγηση για την φύση της ,για τον τρόπο με τον οποίο ελέγχει τις  κινήσεις του νού και εξετάζοντας το ερώτημα σε ποιο μέρος του καταλόγου,των ανθρώπινων δυνάμεων ανήκε.(27)….Το συμπέρασμα ενός έγκυρου επιχειρήματος απορρέι από τις προκείμενες προτάσεις του….Ενα επιχείρημα μπορεί να είναι καλό, ακόμη και αν οι προκείμενες προτάσεις του  είναι ψευδείς.Η αλήθεια παίζει δευτερεύοντα ρόλο.(28) Δεν υπάρχει διάκριση ανάμεσα σένα αξιωματικό σύστημα και ένα επιχείρημα (29)H ιδέα ότι ο «Ε. μόνο αντίκρισε γυμνή την  ομορφιά» εφιστά την προσοχή στη γυμνότητα ,την καθαρότητα της μεθόδου εξαγωγής συμπερασμάτων που αποκαλύπτεται με κάθε ευκλείδεια απόδειξη (31) Πρόθεση του Ε//ταν η σύλληψη των αποδείξεών του με φόντο τις κοινώς αποδεκτές έννοιες της λογικής και τους ορισμούς του.(32)οξυδέρκεια του Ε.(34)Η ιδιοφυία του ήταν αυτή που συνέλαβε  την ιδέα ότι και όποιες και  άν ήσαν οι δυνατότητες του γεωμετρικού συστήματος αυτό πράγματι βασιζόνταν σε ορισμένες κοινές πεποιθήσεις ..ήταν δουλειά του να τις βρεί,και δική μας να πούμε τι σημαίνουν (34)Σε καμιά περίπτωση δύο φυσικά αντικείμενα δεν μπορούν να συμπίπτουν τελείως…τα αφηρημένα τρίγωνα δεν μπορούν να μετακινηθούν…στην Ευκλείδεια Γεωμετρία τίποτε δεν μπορείι να κινηθεί ή να μετακινηθεί.(40)αυτό κατά τον Ράσελ που ονομάζεται κίνηση  είναι απλώς η μετατόπιση τής προσοχής μας(41)Η σχέση  ανάμεσα στο Ολον καιτα μέρη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο με τον οποίο προσδιορίζονται οι υποκείμενες ιδέες.(42)..ακόμη και η πιο άψογη απόδειξη είναι ένα τεχνούργημα(44)Υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε έναν  χώρο άπειρο και σ’έναν που δεν έχει όρια,  λ.χ.σειρά κλασμάτων και επιφάνεια μιας σφαίρας(50)… μας διαφεύγει η φύση της συνέχειας ροή από σημείο σε σημείο, δηλαδή το μυστικό του τρόπου με τον οποίο το αδιαλείπτως υπάρχον παρόν μπορεί αδιαλείπτως να ξεγλιστρά  στο παρελθόν που απομακρύνεται όπως είπε ο Χέρμαν Βάιλ.(56)Όπως παρατηρεί ο Αριστοτέλης καμιά επιστήμη  δεν αποδεικνύει τις ίδιες τις αρχές της(57)Ο Ε.δέχθηκε το στοιχείο του προφανούς και προβληματίστηκε ανακαλύπτοντας ότι δεν ήσαν προφανείς όλες οι παραδοχές του ,ούτε κάν σ’αυτόν τον ίδιο(58)Είναι λάθος ότι οποιαδήποτε δύο σημεί8α μπορούν  να συνδεθούν με μιά ευθεία γραμμή ,επειδή καμιά ευθεία γραμμή δεν μπορεί να συνδέσει  ένα σημείο με τον εαυτό του,,εκτός αν κάποιος θεωρεί το σημείο ως συρρικνωμένο τμήμα μιάς ευθείας γραμμής(61).Τα Στοιχεία του Ε .εκφράζουν την ,,αναζήτηση του για ένα κόσμο εξιδανικευμένο όπου τα πράγματα είναι ελεύθερα από την τριβή και τα συμπεράσματα λεία σαν το χιόνι.(69)..στα Μαθηματικά …δεν υπάρχει μόνο η μία ή η άλλη όψη(83)Ο Ε. ανακάλυψε την πηγή γένεσης των αριθμών σε ένα γεωμετρικό αντικείμενο,(107)..Ο  Χίλμπερτ δείχνει με ποιόν τρόπο καθένα από αξιώματα του Ε. μπορεί να ορμηνευθεί στο πλαίσιο ενός καθαρά αριθμητικού μοντέλου.Ομωςε φυσικά ο Χίμπερτ κάνει κάτι  περισσότερο. Το γεγονός ότι δύο σημεία ορίζουν μία ευθεία γραμμή δεν είναι απλώς αληθές στο διατεταγμένο σώμα των πραγματι- κών αριθμών.Είναι αποδείξιμο. Τα γεωμετρικά αξιώματα έχουν γίνει αριθμητικά θεωρήματα. Με αυτό τον ελιγμό, η Αριθμητική έχει « καταπιεί» την Ευκλείδεια Γεωμετρία, γεγονός το οποίο έχει οδηγήσει σ’ αυτό που σήμερα ονομάζεται ευκλείδειοι διανυσματικοί χώροι, νέες δομές, πανταχού παρούσες στα Μαθηματικά, με τις κομψές συμπαγείς γραμμές τους να συγκαλύπτουν όλα τα ίχνη της αφομοίωσης από την οποία έχουν προέλθει.

Δεν υπάρχουν συντεταγμένες, δεν υπάρχει καμιά αντιστοιχία, καμιά απεικόνιση, κανένα σχήμα που να συσχετίζει τα σημεία καιτα ζεύγη αριθμών. Και τούτο επειδή, με την ανάλυση του Χίλμπερτ, δεν υπάρχει κανένα από τα παλιά ευκλείδεια σημεία.

«Η Αναλυτική Γεωμετρία», όπως παρατήρησε ανέμελα ο Γάλλος μαθηματικός Ζαν Ντιεντονέ (Jean Dieudinne) σε κάποια διάσημα  πλέον σχόλιά του, «δεν υπήρξε ποτέ. Υπάρχουν μόνο άνθρωποι που κάνουν γραμμική Γεωμετρία με κακό τρόπο, χρησιμοποιώντας συντεταγμένες, και αυτό το ονομάζουν Αναλυτική Γεωμετρία. Ας απαλλαγούμε απ’ αυτούς!»

Κι ας τελειώνουμε με τον Ευκλείδη», πρόσθεσε, απλώς για να είναι σίγουρος(125).

Διόλου περίεργο που ο Ράσελ θυμόταν πως τέτοιου είδους συλλογισμοί ( ως προς  την εγκυρότητα της Ευκλείδειας Γεωμετρίας)τον προβλημάτισαν στην εφηβεία του. Η Ευκλειδεια Γεωμετρία του είχε προσφέρει ένα σταθερό σημείο βεβαιότητας. Τώρα, αυτή η βεβαιότητα είχε εξαφανιστεί. Είχε χάσει το στήριγμά του. Ολόγυρά του, παρόμοιοι συλλογισμοί ενισχύονταν συνεχώς. Δεν είναι καθόλου αναχρονιστικοί· έχουν διατηρήσει στο ακέραιο την ισχύ τους μέχρι τις μέρες μας. Πράγματι, σήμερα είναι διαδεδομένη η εντυπωση ότι, αν η επιστήμη χρειάζεται κάτι, αυτό είναι η ψυχρή απόρριψη του κοινού νου, η απειθαρχία απέναντι σε αρχές που για χιλιά- :ίες χρόνια υπηρέτησαν το ανθρώπινο είδος. «Υποψιάζομαι», επισήμανε κάποτε ο εξελικτικός βιολόγος Τζ. Μπ. Σ. Χαλντέιν , «ότι το Σύμπαν δεν είναι απλώς πιο παράδοξο απ’ όσο υποθέτουμε, αλλά πιο παράδοξο απ’ όσο μπορούμε να υποθέσουμε».

Τι είναι ο κοινός νους ή η κοινή ανθρώπινη εμπειρία, όταν βρίσκονται απέναντι σε μια τέτοια ασύλληπτη παραδοξότητα;

Επί αιώνες οι μαθηματικοί πάσχιζαν να αποδείξουν το Ευκλείδειο Αίτημα των παραλλήλων. Δικαίως διαισθάνονταν τη σπουδαιότητά του. Αλλά έσφαλλαν όταν σκέφτονταν ότι θα μπορούσαν να το αποδείξουν. Κατά τον 19ο αιώνα εγκατέλειψαν τις προσπάθειες. Η εμφάνιση της μη Ευκλείδειας Γεωμετρίας σηματοδότησε την πρώτη από μια σειρά εκρηκτικών δονήσεων. Αν οι νέες γεωμετρίες ήταν παράξενες, οι θεωρίες που θα εμφανίζονταν θα ήταν ακόμη πιο παράξενες. Οι αξιώσεις του κοινού νου και της κοινής εμπειρίας αποτιμήθηκαν και κατόπιν απορρίφθηκαν:«Έστάθη εν ζυγω καί ευρέθη υστερούσα»(Δανιήλ 5,27)(133)Αν και εκτοπισμένος ο Ε. έχει την τάση να επιστρέφει σε οποιαδήποτε άσκησης τήςμη Ευκλείδειας Γεωμετρίας,ως ένας περιβαλλων χώρος μιά δομή που αντιπαραβάλλλεται ,ένα εκπληκτικά ανθεκτικό φάντασμα .Αραγε αυτό το φάντασμα συνεχίζει να αιωρείται για κάποιο λόγο ;(135)….Ο Πουανκαρέ κάλεσε τον θιγμένο κοινό νού να αποκτήσει  ξανά λόγο στην Ευλείδεια Ανώνυμη Εταιρεία.Τα θεωρήματα τής Υπερβολικής Γεωμετρίας είναι θεωρήματα της Ευκλείδειας Γεωμετρίας,…μεταφρασμένα  με βάση ένα νέο ριζοσπαστικό ορισμό της απόστασης…Η Ευκλείδεια και η Υπερβολική Γεωμετρία δεν είναι δύο εντελώς διαφορετικές θέσεις. Συμπίπτουν στην εκτίμησή τους για την αλήθεια.Υπάρχει ομόνοια μεταξύ τους.(148)…Το προβολικό επίπεδο μοιάζει πολύ με το ευκλείδειο (149)…. ο Ε. είχε διατηρήσει μια ζωτική σχέση ανάμεσα στις γεωμετρικές δομές του  και σε μια καθαρώς ανθρώπινη δύναμη μετακίνησης των πραγμάτων στον χώρο(152)Ο  Ε.πρόσφερε στους μαθηματικούς μια μέθοδο απόδειξης και συνεπώς έναν τρόπο  ζωής.Το Ευκλείδειο ύφος αντέχει .Είναι ένα ζωτικό στοιχείο ,ένα ιδεώδες, ένα ηθικό προσόν(156) Ο Ρενέ Τόμ  είπε ότι « ο προεπιστημονικός άνθρωπος πρέπει να είχε μια ανέκφραστη γνώση της γεωμετρίας του χώρου και του χρόνου».| Προφανώς εγνώριζε πως να κινείται διαφορετικά δεν θα είχε επιβιώσει.(157)…  «μόνο με την εμφάνιση της ελληνικής γεωμετρίας απέκτησε αυτή η γνώση μια απερίφραστη και συνεπώς παραγωγική μορφή»(157) Ο Ε. κατόρθωσε να κερδίσει  μια μόνιμη θέση  στην ανθρώπινη φαντασία …Πέρα από οποιοδήποτε άλλο βιβλίο τα Στοιχεία είναι αυτά που έχουν προσφέρει  μια αυστηρή σύλληψη που δημιουργήθηκε απ΄αυτά….μπόρεσαε να προσφέρει στα μαθηματικά ένα όραμα (161)

Αbel Rey « L’ Apogée de la Science Technique   Grecque »

 

…a cοté des raisons scientifiques il faut toujours supposer chez les Grecs  des raisons Anaxagore et Empédocle  représentent  la transition  des conceptions théoriques a l’ étude expérimentale dans ce que nous appelons biologie. Chez Anaxagore la main ,mère de l’ outil et de la technique ,a été dirigée par le Νους,.principe animateur de la vie….mais comme  ailleurs déjà, il insiste, lui, sur le rôle de l’œil, — l’un et l’autre, au surplus dépendant de l’intelligence naissante. 

Quant à Empédocle, par la théorie des quatre éléments, il prépare celle des humeurs, et, par ses vues sur l’évolution, annonce l’évolutionnisme moderne. Tous deux ont reconnu la sensibilité  des plantes, ont étudié les sensations, ont compris que l’humanité n’est pas un empire dans la nature. Apport méritoire, lorsque la dissection du corps humain était interdite .

Mais, pour les connaissances médicales, le grand siècle est  celui d’Hippocrate. C’est même, pour Rey, « le grand siècle de la médecine jusqu’au XVII^e siècle » ; car, à un moment donné, sous le règne du Corpus hippocraticum, l’impérieux ipse dixit, en fait, s’appliquait à Hippocrate comme à Aristote. Avec Hippocrate l’étude expérimentale a progressé : a la théorie il oppose l’observation du corps humain ; il y découvre  les humeurs, réalités d’expérience, qui varient selon les âges, les milieux, les états de santé — qu’on se souvienne des humeurs peccantes du XVII^e siècle. Et de la maladie, de son déterminisme, il a une conception où s’ajoute à l’observation attentive le flair médical, pour permettre le pronostic, πρόγνωσις. Son vitalisme se différencie de hylozoïsme  comme du mécanisme : sur le savoir médical c’est bien la biologie qui se fonde. Et jusqu’à Buffon et Lamarck, c’est chez les médecins qu’il faut chercher les origines de cette science du vivant, non chez les naturalistes .

La médecine a attiré l’attention sur les animaux, les plantes, les minéraux. En les considérant pour leur utilité, on a été amené à la connaissance. Mais le véritable créateur de la science naturelle est Aristote : là est son œuvre capitale. Compilateur et en même temps critique₉ d’observations faites, non seulement par les médecins, mais, depuis des siècles, par des XI pécheurs…..Aristote est un naturaliste éminent…….. Il organise et il complète par ses recherches propres l’acquis positif  des générations. La classification qu'il a créée, tableau de la subordination des caractères, de l’emboîtement et de l³implication des qualités qui définissent genres et espèces », constitue une « échelle de la nature » qui systématise les êtres vivants par des articulations nécessaires.

Nécessaires, mais purement descriptives. Rien qui ressemble ici à  l’évolution. Pour Aristote — dont la philosophie, peut-être, est la plus transcendantale des philosophies hellènes — le monde existe de toute éternité dans ses rapports qualitatifs actuels. U

L’ordre qu’il établissait — statique, contemplatif, conforme, d'ailleurs, à toute sa doctrine — pouvait appeler les recherches évolutives, mais n’ avait pas la portée explicative de celles-ci. La théorie des  formes unifie l’inorganique et le vivant: là aussi l'évolutionnisme est virtuel. Mais, encore une fois. Aristote en est resté à l'histoire qui constate et à la métaphysique qui transcende : la science, on la trouve davantage chez les médecins.

Son successeur, Théophraste, lui est très inférieur, bien qu’il ne soit pas sans mérite : il recueille d’intéressantes observations paysannes, mais il accepte trop aisément le folklore campagnard. Là encore, c’est le déclin...XII A Athènes,….tout dépendait du peuple ,et le peuple dépendait de la parole…On doit a la Grèce toutes les méthodes positives XII…..La Grèce a excellé dans  la mathématique…la technique s’évade du mythe…La formule pythagoricienne ,le choses sont nombres ,se dégage peu a peu ….de son sens originel,-mystique XIV ..Pour toute une période de l’évolution humaine ,personne n’aura plus contribué a faire comprendre  le progrès dans « l’intellection de l’impossible « que ce penseur –quelque peu sceptique sur le progrès au sens large du mot et qui voyait  dans le développement ….le seul progrès  certain .De la cette admiration pour la Grèce, pour le génie grec, pour le miracle grec. XVIII….du génie grecs ainsi  que leur apport tel qu’aucun fut  plus grand –au patrimoine intellectuel de l’humanité, puisque cet apport ,c’est la conscience plaine et claire de la raison…..Il y a là…d’un infini au point de vue  de la représentation dans l’ intellect  de l’intelligible ,dans la compréhension de ce qui il y à comprendre  3….si les connaissances s’organisaient en une connaissance plus profonde…et parallèle par action réciproque  de l’ intelligence et de son objet, en un seul mot de la raison, est un progrès ….de l’humanité ,…..un progrès dans l’acception universelle du mot…l’histoire des sciences ne peut être que philosophique…l’ apogée technique de la science hellène  se montre à plein dans la mathématique,.4 Les deux grands ensembles que nous ont légués les grecs.(mathématique et médecine …pendant la grande période .la période original de leur civilisation  ont amené les Grecs par leur idéal de la pensée de dédaigner les techniques de l’artisan …sauf la construction navale 5 l’ etude de physis dépassaient de loin les bornes de la physique proprement dite …puis apres cette date(XIX siècle)…la physique..relativité..des éléments matériels  et des quanta ,remembrasse  a peu prés les mêmes champs que la physique antique  en devenant le fondement  de toute la science des phénomènes exterieurs7

 

  

-Katie Mack « Το τέλος των πάντων»

 

 ( Εκτενέστερος αλλά και ελλιπέστατος πίνακας-ευρετήριο περιεχομένων)

(Σιμόπουλος)…κάποτε το αέριο υδρογόνο που υπάρχει παντού θα  εξαντληθεί ,η γέννηση νέων άστρων θα σταματήσει, φέρνοντας μαζύ και την αρχή του τέλους του σύμπαντος, αφού σύμφωνα με τον Δεύτερο θερμοδυναμικό νόμο το τέλος του Σύμπαντος θα έλθει όταν η « εντροπία» φθάσει στο μέγιστό της,γιατί όπου υπάρχει μια συνεχής απώλεια ενέργειας,με την μορφή θερμότητας,οι φυσικές διαδικασίες είναι μη αναστρέψιμες…….όσο μεγαλώνει η εντροπία τόσο μεγαλώνει η αταξία……το σύμπαν θα βρεθεί σε μια κατάσταση θερμοδυναμικής ισορροπίας ,θα επέλθει δηλαδή ο θερμικός θάνατος του Σύμπαντος,όταν η θερμοκρασία θα έχει φτάσει σχεδόν στο απόλυτο μηδέν.(10)Αυτός είναι  ο επικρατέστερος τρόπος με τον οποίο  η επιστήμη εκτιμά ότι, θα επέλθει ο θάνατος του Σύμπαντος,αν και δεν είναι ο μοναδικός.το βιβλίο περιγράφει πέντε διαφορετικά σενάρια καταστροφής….όταν μιλάμε για το τέλος του  σύμπαντος δεν κάνουμε απλές εικασίες …αναφερόμαστε   σε πλήρη μαθηματικά θεμελιωμένα μοντέλα….με βάση τις θεωρίες της γενικής σχετικότητας και της κβαντικής μηχανικής που συμπληρωθήκαν τα τελευταία χρόνια με τις διάφορες θεωρίες του πληθωρισμού και των υπερχορδών. Ο Stephen Hawking ..πίστευε ότι, η θεωρία Μ των υπερχορδών αντιπροσωπεύει την ενοποιημένη θεωρία  πού ήλπιζε να βρεί ο Einstein Οι  θεωρίες αυτές επεξηγούν  ικανοποιητικά πολλές  από τις παρατηρήσεις και  τα πειράματα που έχουν γίνει μέχρι τώρα. .Απλώς η οριστική  τους διαμόρφωση απαιτεί ορισμένες διαφοροποιημένες  λύσεις  στις εξισώσεις που χρησιμοποιούμε (και ίσως ένα νέο  είδος μαθηματικών)που μπορεί να οδηγήσουν τελικά σε ένα διαφορετικό μέλλον από όλα αυτά που εικάζουμε τώρα.(11)..η ιαστολή του Σύμπαντος επιταχύνεται ..η αποκληθείσα σκοτεινή ενέργεια, κάνει το Σύμπαν να διαστέλλεται (12) επιταχυνόμενο, εδώ και 6 έως 7 δισεκατομμύρια χρόνια,…ο χώρος  μπορεί είτε να διαστέλλεται είτε να συστέλλεται ως αποτέλεσμα  της βαρύτητας …ο χώρος μπορεί να διαστέλλεται με ταχύτητα μεγαλύτερη από την ταχύτητα του φωτός(13)Κατά την κβαντική μηχανική δύο σωματίδια ,ένα ύλης και το άλλο αντιύλης  μπορούν να δημιουργηθούν δανειζόμενα  από το κενό ,  «το τίποτε»( το «τίποτε» δεν σημαίνει ότι, δεν θα ισχύει η αρχή διατήρησης της ενέργειας  κατά την οποία δεν μπορεί να παραχθεί ενέργεια(ή ύλη )από το μηδέν—)(14)απλούστατα  η συνολική ενέργεια του Σύμπαντος είναι μηδενική αφού όταν στην θετική ενέργεια  που υπάρχει στο Σύμπαν προσθέσουμε την  αρνητική ενέργεια της βαρύτητας  το αποτέλεσμα είναι μηδε νικό.)…αμοιβαία δηλαδή   σε ένα απειροελάχιστο  μικρό χρονικό διάστημα  μετά την δημιουργία τους»(14)---(MACK)Σήμερα γνωρίζουμε ότι, η συντέλεια του κόσμου,συνδέεται με την φωτιά (21)Το ερώτημα είναι το πώς θα γίνει αυτό..ο Θάνατος του σύμπαντος (22)Ο Χριστιανισμός ,ο Ιουδιασμός και το Ισλάμ μοιράζονται μια κοινή αντίληψη περί των εσχάτων καιρών.Δέχονται ότι ,ο κόσμος θα υποστεί μιά τελική αναδόμηση,το καλό θα θριαμβεύσει επί του κακού,και οι εκλεκτοί του Θεού θα λάβουν την αμοιβή τους….δεν έχουν όλες οι εσχατολογίες λυτρωτικό χαρακτήρα ούτε προβλέπουν όλες οι θρησκείες κάποια συντέλεια του κόσμου.Η κοσμοθεωρία των Μάγια ήταν κυκλική ,παρόμοια με την ινδουιστική, όπου δεν προσδιορίζεται κάποιο συγκεκριμένο τέλος.Οι κύκλοι σ’αυτές τις θρησκευτικές παραδόσεις  δεν αποτελούν απλές επαναλήψεις,αλλά ενέχουν την δυνατότητα να είναι τα πράγματα καλύτερα  την επόμενη φορά….(23)…οι μη θεολογικές  αφηγήσεις  της συντέλειας, καταλαμβάνουν ένα φάσμα που ξεκινά από την μηδενιστική αντίληψη ότι ,τίποτε δεν έχει σημασία (και τελικά  το τίποτε θα επικρατήσει)και φθάνει μέχρι την μεθυστική ιδέα της αέναης επανάληψης ,κατά την οποία όλα όσα έχουν συμβεί θα ξανασυμβαίνουν πάντοτε με ίδιο ακριβώς τρόπο…μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ομόφωνη απάντηση για το τι σημαίνουν όλα αυτά….τι στον παρόντα χρόνο;Εάν το Σύμπαν πρόκειται  κάποτε να πεθάνει έχει νόημα να πάμε τα σκουπίδια  στον κάδο την ερχόμενη Τρίτη;(23)…Οι καλύτερες μετρήσεις  που έχουμε στην διάθεσή μας είναι συμβατές μόνο με μια χούφτα σενάρια ολοκληρωτικής Αποκάλυψης,μερικά από τα οποία μπορεί να επιβεβαιωθούν ή να αποκλειστούν από μετρήσεις(25)πρέπει να τοποθετήσουμε την ανθρωπότητα μέσα σε ένα νέο πλαίσιο που κατά την γνώμη μου γεννά ένα είδος χαράς ακόμα και μπροστά στην προοπτική της ολοκληρωτικής καταστροφής….μικρές μεταβολές μπορούν να οδηγήσουν σε διαφορετικές μελλοντικές εξελίξεις,…ένα σύμπαν που καταρρέει προς το εσωτερικό του, μέχρι που κομματιάζεται ή ένα που σταδιακά, υποκύπτει  σε μια αναπόδραστη  διαστελλόμενη ολέθρια φυσαλίδα..(26)…είναι ενθαρρυντικό..ότι παρόλο που εμείς δεν  έχουμε την παραμικρή πιθανότητα να επηρεάσουμε τα πράγματα,..μπορούμε τουλάχιστον να αρχίσουμε να την κατανοούμε (27)..λέγεται πώς όταν οι αστροναύτες επιστρέφουν από το διάστημα,η οπτική τους με τον κόσμο έχει αλλάξει ,είναι το φαινόμενο τη «πανοραμικής εντύπωσης».(28) ….Στην κοσμολογία  ως κλάδο της φυσικής, δεν αναζητούμε ακριβώς νόημα, αλλά προσπαθούμε να ανακαλύψουμε θεμελιώδεις αλήθειες. Υπολογίζοντας με ακρίβεια το σχήμα του σύμπαντος την κατανομή τής ύλης και ενέργειας στο εσωτερικό του, καθώς και τις δυνάμεις που διέπουν την εξέλιξή του, βρίσκουμε ενδείξεις για τη βαθ ύτερη δομή τής πραγματικότητας. Παρόλο που έχουμε την τάση να συνδέουμε τα άλματα προόδου στη φυσική με εργαστηριακά πειράματα στην πραγματικότητα οι περισσότερες γνώσεις μας για τους θεμελιώδεις νόμους του φυσικού κόσμου δεν οφείλονται στα ίδια τα πειράματα αλλά στην κατανόηση της σχέσης τους με τις παρατηρήσεις που έχουμε κάνει στους ουρανούς. Για παράδειγμα, ο προσδιορισμός τής δομής του ατόμου απαίτησε οι φυσικοί να συνδέσουν τα αποτελέσματα των πειραμάτων ραδιενέργειας με τα μοτίβα των φασματικών γραμμών του ηλιακού φωτός. Ο Νόμος της Παγκόσμιας Έλξης, τον οποίο ανέπτυξε ο Νεύτων  έλεγε πως η ίδια δύναμη που κάνει ένα  σώμα να γλιστράει σε  ένα επικλινές δάπεδο είναι εκείνη που διατηρεί  τους πλανήτες και την σελήνη  στις τροχιές τους. Εν καιρώ, η ιδέα αυτή οδήγησε  στην Γενική θεωρία της Σχετικότητας του Einstein , μια καταπληκτική επαναδιαπραγμάτευση της βαρύτητας, η οποία δεν επαληθεύθηκε από παρατηρήσεις επάνω στην Γή, αλλά από παρατηρήσεις των ιδιορρυθμιών στην τροχιά του Ερμή και τις φαινόμενες θέσεις των αστέρων στην διάρκεια  μιας ηλιακής έκλειψης.

      Σήμερα διαπιστώνουμε πως τα μοντέλα σωματιδιακής φυσικής που έχουμε αναπτύξει έπειτα         από           δεκαετίες εξαντλητικών δοκιμών στα καλύτερα  εργαστήρια της Γης, είναι  ελλιπή, γεγονός που μας αποκάλυψαν οι ουράνιες  παρατηρήσεις. Μελετώντας τις κινήσεις και τις κατανομές άλλων γαλαξιών-κοσμικών συσσωρεύσεων όπως ο δικός(29) μας γαλαξίας, ο Milky Way που περιλαμβάνουν δισεκατομμύρια ή τρισεκατομμύρια αστέρια-, ανακαλύψαμε σημαντικά κενά στις θεωρίες  μας της σωματιδιακής φυσικής. Δεν γνωρίζουμε ακόμη ποιά είναι η λύση, όμως είναι σχεδόν βέβαιο πως οι συμπαντικές εξερευνήσεις θα παίξουν  ρόλο σε αυτή. Η ενοποίηση της κοσμολογίας με τη σωματιδιακή φυσική ήδη μας έχει επιτρέψει να υπολογίσουμε το βασικό σχήμα του χωροχρόνου, να κάνουμε μια απογραφή  των συστατικών στοιχείων της πραγματικότητας και να κοιτάξουμε  πίσω στον χρόνο, σε μια εποχή πριν από την ύπαρξη αστέρων ,γαλαξιών, αναζητώντας τις καταβολές μας όχι απλώς ως ζωντανών  όντων, αλλά ως υλικών υπάρξεων. Φυσικά, η σχέση αυτή είναι αμφίδρομη. Όπως ακριβώς η σύγχρονη κοσμολογία μας  βοηθά να κατανοήσουμε τι συμβαίνει σε εξαιρετικά  μικροσκοπικό επίπεδο, έτσι και οι θεωρίες και τα πειράματα των στοιχειωδών σωματιδίων μάς βοηθούν να κατανοήσουμε τις λειτουργίες του σύμπαντος στις μεγαλύτερες δυνατές κλίμακες. Ο συνδυασμός των δυο αυτών προσεγγίσεων -από πάνω προς τα κάτω και το  αντίστροφο- είναι ίδιον της φυσικής. Όσο κι αν η ποπ κουλτούρα προσπαθεί να μας πείσει πως η επιστήμη απαρτίζεται από στιγμές εκλάμψεων και εκπληκτικές θεωρητικές ανατροπές, σε μεγάλο βαθμό, η γνώση προοδεύει επειδή παίρνουμε υπαρκτές θεωρίες, τις ωθούμε  στα άκρα και παρατηρούμε σε ποιο σημείο καταρρέουν. Όταν ο Νεύτων  άφηνε μπάλες να κυλήσουν σε πλαγιές ή παρατηρούσε τους  πλανήτες να κινούνται βασανιστικά αργά στον ουρανό, ήταν αδύνατο διανοηθεί πως θα είχαμε ανάγκη από μια θεωρία βαρύτητας ικανή να  διαχειριστεί τη στρέβλωση του χωροχρόνου κοντά στον Ήλιο,ή τις  -αδιανόητες βαρυτικές δυνάμεις στο εσωτερικό των μελανών οπών. Ούτε που θα ονειρευόταν ότι, κάποτε θα είχαμε τη δυνατότητα να μετρήσουμε την επίδραση της βαρύτητας σε ένα και μοναδικό νετρόνιο.(30)..  Εργάζομαι κατά κύριο λόγο σε έναν τομέα που οι φυσικοί  αποκαλούν φαινομενολογία,-τον χώρο μεταξύ της ανάπτυξης νέων θεωριών και της πρακτικής δοκιμής των (33)Το κάθε σενάριο παρουσιάζει ένα διαφορετικό είδος συντέλειας,όμως όλα συμφωνούν πώς η συντέλεια είναι αναπόφευκτη.(34)..η μεταβαλλόμενη γνώση  μας για τους φυσικούς νόμους,της πραγματικότητας,μας οδηγεί από την μία υπόθεση στην άλλη,…..Στον επίλογο θα συζητήσουμε κατά πόσον η ίδια η συνείδηση μας θα μπορούσε  με κάποιο τρόπο να επιβιώσει  της καταστροφής μας.Δεν γνωρίζω αν η συντέλεια του κόσμου θα περιλαμβάνει πάγο ή φωτιά ή κάτι πολύ πιο εξώκοσμο. (35)…κατά την κοσμολογική αρχή από όλες τις πρακτικές απόψεις το Σύμπαν είναι βασικώς το ίδιο..δείχνει το ίδιο,προς πάσα κατεύθυνση και παντού αποτελείται από τα ίδια πράγματα(39)στο σύμπαν...είμαστε αρκετά σίγουροι πως οι συνθήκες εδώ,πριν από ένα δισεκατομμύρια χρόνια  θα ήταν αρκετά παρόμοιες..Από τις μελέτες κατανομής των γαλαξιών η ομοιομορφία που υποθέτει η κοσμολογική αρχή,επαληθεύεται όπου κι αν κοιτάξουμε(40) ….     Όταν αντιμετωπίζουμε το Σύμπαν ως κάτι που υπάρχει στον χωροχρόνο –ένα είδος πανταχού παρόντος συμπαντικού πλέγματος με τρείς άξονες για τον χώρο και ένα τέταρτο για τον χρόνο –μπορούμε απλώς να φανταζόμαστε το παρελθόν και το μέλλον ως δύο απομακρυσμένα σημεία πάνω σε ένα υφαντό που απλώνεται σε ολόκληρο σύμπαν,από την απαρχή μέχρι το τέλος του.Αν κάποιος κάθεται σ’ ένα διαφορετικό σημείο αυτού του υφαντού, ένα γεγονός που για μας βρίσκεται στο  μέλλον μπορεί να βρίσκεται για εκείνον στο μακρινό παρελθόν.Το φώς (ή γενικά  οποιαδήποτε πληροφορία) από ένα γεγονός που δεν πρόκειται  να αντιληφθούμε παρά έπειτα από χιλιετίες ήδη «τώρα» διασχίζει τον χωροχρόνο προς το μέρος μας. Άρα αυτό το γεγονός βρίσκεται στο μέλλον, στο παρελθόν, ή ενδεχομένως και στα δύο; Πρόκειται καθαρά  για θέμα οπτικής.(Αυτό το οφείλουμε στη σχετικότητα. Η ειδική θεωρία της σχετικότητας λέει πως ο χρόνος περνάει πιο αργά για μας όταν κινούμαστε γρήγορα. Η γενική Θεωρία τής σχετικότητας λέει πως ο χρόνος επιβραδύνεται όταν βρισκόμαστε κοντά σε ένα αντικείμενο με πολύ μεγάλη μάζα.(41)Τα ραδιοτηλεσκόπια που κατασκευάζονται σήμερα ίσως έχουν την δυνατότητα να ανιχνεύσουν την ύλη από την οποία γεννηθήκαν οι πρώτοι γαλαξίες ,εκμεταλλευόμενοι την ευτυχή σύμπτωση  μιας αλληλοεπίδρασης μεταξύ του φωτός και του υδρογόνου.Παρατηρώντας απευθείας το υδρογόνο,την ύλη που κάποτε θα μετατραπεί σε αστέρες και γαλαξίες,μπορούμε να παρακολουθήσουμε τον σχηματισμό των πρώτων δομών του σύμπαντος,(42)..Η Μεγάλη Εκρηξη δεν έλαβε χώρα μέσα στο σύμπαν –ήταν η διαστολή του ιδίου του Σύμπαντος…όλα τα σημεία  στην απαρχή του χρόνου βρίσκονται τόσο κοντά το ένα στο άλλο,ώστε άγγιζαν το ένα το άλλο και την ίδια εκείνη πρώτη στιγμή αποχωρίστηκαν με τεράστια ταχύτητα……με βάση όσα γνωρίζουμε είναι..πολύ δυνατόν και πιθανό,το σύμπαν να έχει άπειρο μέγεθος .Πράγμα που σημαίνει πώς ήταν άπειρο   στις απαρχές του ,απλώς πιο πυκνό.(44),και θερμότερο(45)..ήταν μια τεράστια πύρινη κόλαση…η άποψη αυτή είναι απολύτως σωστή.(το μέλαν σώμα απορροφά τέλεια όλο το φώς που πέφτει επάνω του και το επαναπέμπει ως καθαρή θερμότητα.Πάντως  όλα τα σώματα δεν το κάνουν αυτό τέλεια ..ένα μικρό μέρος του φωτός αντανακλάται (53)..Ενα κομματάκι ύλης λίγο πιο πυκνό από την ύλη γύρω του θα τραβήξει επάνω του  κι’ άλλη ύλη από τα λιγώτερο πυκνά σημεία,πράγμα που εντείνει την διαφοροποίηση  οδηγεί σε περισσότερη βαρυτική έλξη κ.ο.κ.(59)…δεν υπήρξε έκρηξη καθεαυτήν…πρόκειται για διόγκωση των πάντων από το τίποτε….Η αρχική ιδιομορφία ( που ξεκίνησε από τις παρατηρήσεις μας της τρέχουσα διαστολής του Σύμπαντος  την εφαρμογή των βαρυτικών εξισώσεων του Einstein και την προβολή προς τα πίσω  μπορεί να μη υπήρξε ποτέ…..η ιδιομορφία αποτελεί μια τόσο ακραία κατάσταση της ύλης  και της ενέργειας, ώστε είναι αδύνατον να την περιγράψουμε  με  τις σημερινές γνώσεις φυσικής.(58) Οποτεδήποτε έχετε μεγάλη ποσότητα ενέργειας σε  πολύ μικρό χώρο, έχετε να αντιμετωπίσετε τόσο την κβαντική μηχανική,,όσο και την γενική θεωρία της σχετικότητας.(που διέπει την βαρύτητα,που όταν σε επίπεδο σωματιδίων έχει αμελητέο  ρόλο)…..Η θεμελιώδης ασυμβατότητα των θεωριών μας για τα μικροσκοπικά αντικείμενα και τα αντικείμενα με τεράστια μάζα ..υποδεικνύει  πώς πρέπει να κινηθούμε  προς την δημιουργία πιο ολοκληρωμένων νέων   θεωριών .Είναι επίσης αρκετά  άβολη όταν προσπαθούμε να εξηγήσουμε τι συνέβαινε στο πολύ πρώιμο σύμπαν .Δίχως μια ολοκληρωμένη θεωρία κβαντικής βαρύτητας –που να συνδυάζει την σωματιδιακή φυσική με την βαρύτητα-υπάρχει ένα (59)υπάρχει ένα όριο μέχρι το οποίο μπορούμε  να κάνουμε προβολή για το σύμπαν…Φτάνει μια στιγμή,που δεν ισχύει τίποτε από ‘όσα γνωρίζουμε..(60)..η όλη ιστορίατου  πρώιμου Σύμπαντος  εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό προιόν μαθηματικής προβολής,…και δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε απόλυτα τα αποτελέσματά μας.(61)…οι φυσικοί νόμοι που διέπουν  την λειτουργία ,την αλληλεπίδραση ή ακόμη και την δυνατότητα  διάκρισης μεταξύ αυτών δυνάμεων (βαρύτητα ,πυρηνική δύναμις κλπ)εξαρτώνται από τις συνθήκες  υπό τις του οποίες μετράμε ( ουσιαστικώς από την θερμοκρασία)(62)..θεωρούμε ότι, στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες ο ηλεκτρομαγνητισμός ,η ασθενής και η ισχυρή πυρηνική δύναμις  συνενώνονταν …ώστε δεν υπάρχει πλέον τρόπος να τα ξεχωρίσουμε ..σχετικότητα και σωματιδιακή φυσική,δεν συνεργάζονται καλά,στην τρέχουσα μορφή τους,…οι ΘΤΠ είναι πρακτικά αδύνατο να ελεγχθούν(63)..η κοσμολογία μπορεί ενδεχομένως να μας αποκαλύψει περισσότερα για την απόλυτη θεμελιώδη δομή του Σύμπαντος, πού συνδέει τα πάντα,από ό,τι η σωματιδιακή φυσική(64)…η καθιερωμένη κοσμολογική, προσέγγιση της Μεγάλης Έκρηξης δεν παρέχει καμία απολύτως εξήγηση για το πώς ολόκληρο το παρατηρήσιμο σύμπαν συμπεριλαμβανομένων των αντιδιαμετρικών σημείων του ουρανού,κατέληξε να έχουν την ίδια θερμοκρασία στο πρώιμο σύμπαν…..δεν προβλέπει καμιά συνθήκη υπό την οποία δύο απομακρυσμένα σημεία του Σύμπαντος μπορούν να αλληλοεπιδράσουν και να φθάσουν σε  μια ενιαία θερμοκρασία…. Αν πάρουμε  δύο  αντιδιαμετρικά  σημεία του ουρανού  και υπολογίσουμε πόσο απέχουν μεταξύ τους,καθώς και πόσο απείχαν αρχικά πριν από 13,8 δσεκατομμύρια χρόνια καθίσταται σαφές ότι, ποτέ στην ιστορία του Σύμπαντος  …δεν θα βρίσκονταν αρκετά κοντά ώστε να ανταλλάξουν φωτεινές ακτίνες που θα επέφεραν θερμοδυναμική ισορροπία. Μια ακτίνα φωτός    που θα ξεκινούσε από ένα τέτοιο σημείο  (65)κατά τις απαρχές του Σύμπαντος…δεν θα κάλυπτε ποτέ,την αναγκαία απόσταση  για να φθάσει στο άλλο,…Επομένως  είτε πρόκειται για την πιό τερατώδη σύμπτωση  στην ιστορία του Σύμπαντος είτε συνέβη κάτι  στις απαρχές που επέτρεψε να επέλθει αυτή η ισορροπία.(66)Η διαφορά μεταξύ φυσικής του υποατομικού κόσμου και καθημερινότητας είναι ότι σ‘επίπεδο μεμονωμένων σωματιδίων,η κβαντική μηχανική προσδίδει σε κάθε αλληλεπίδραση  μια εγγενή αναπόδραστη αβεβαιότητα….Ακόμη και άν αφήσετε ένα σωματίδιο στην  ησυχία του όλα τα χαρακτηριστικά του,ως ένα βαθμό,θα υφίστανται τυχαίες μεταβολές  και κάθε φορά που  θα κάνετε μετρήσεις,είναι πιθανόν να λαμβάνετε ελαφρώς διαφορετικά αποτελέσματα.(67)Το γεγονός ότι,η κατανομή των μεγαλύτερων δομών στο σύμπαν ακολουθεί με ακρίβεια το μοτίβο τωνν μικροσκοπικών αναπηδήσεων  ενός κβαντικού πεδίου πάντοτε μου προκαλεί  ζάλη.Οταν μελετάμε την κβαντική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου,η σύνδεση της (68) κοσμολογίας και της σωματιδιακής  φυσικής καθίσταται απόλυτα καθαρή όσο και οπτικά εντυπωσιακή……..Μόλις ολοκληρώθηκε η διόγκωση,το νεογέννητο και υπερ-τεντωμένο σύμπαν ,είχε καταστεί πολύ ψυχρότερο  και πολύ πιο άδειο από όταν ξεκίνησε τη ζωη του. Μια διαδικασία ..η «επαναθέρμανση » επανέφερε παντού  την υψηλή του θερμοκρασία,κι’ έπειτα πλέον συνεχίστηκε η σταθερή διαστολή και ψύξη του….Σήμερα τα κουάρκ συνήθως απαντούν ως συστατικά στοιχεία των πρωτονίων και νετρονίων(συλλογικά αποκαλούνται αδρόνια).Τα γλουόνια είναι η κόλλα που κρατεί ενωμένα τα κουάρκ μέσω της πυρηνικής δύναμης.Ως τώρα έχει καταστεί αδύνατο να δούμε ένα κουάρκ μεμονωμέ(69)νο..αν έχετε δύο κουάρκ ενωμένα μεταξύ τους (που σχηματίζουν ένα εξωτικό σωματίδιο,το μεσόνιο) για να πετύχετε τον διαχωρισμό τους πρέπει να ξοδέψετε τόση ενέργεια ώστε αυτή θα σχηματίσει αυθόρμητα άλλα δύο… κουάρκ… στο πολύ πρώιμο σύμπαν…τα κουάρκ και τα γλουόνια χοροπηδούσαν ελεύθερα….αυτή η  εποχή των κουάρκ διήρκεσε   μέχρι που το σύμπαν έφτασε  στην ώριμη ηλικία περί το 0,1 νανονοδευτερόλεπτο,..περίπου σ΄αυτή την εποχή, ..διαχωρίστηκε η ύλη από την αντιύλη,(η σατανική δύναμη της ύλης που έχει μια εμμονή με την εξαύλωση,)πράγμα που επέτρεψε στο μεγαλύτερο ποσοστό της αντιύλης να εξαυλωθεί …και δεν ξέρουμε ακόμη πώς και γιατί συνέβη αυτό.(Σήμερα η αντιύλη απαντά σε ορισμένα είδη σωματιδιακών αντιδράσεων ,συνήθως όμως παρατηρούμε την ύπαρξή της όταν ένα σωματίδιο αντιύλης  συναντά το συζυγές σωματίδιο συνήθους ύλης και τα δύο τους εξαυλώνονται  με μια έκλυση ενέργειας) (70)..μπορούμε να ανασυνθέσουμε το πλάσμα κουάρκ-γλουονίων στο εργαστήριο….μετά την φάση του πλάσματος κουάρκ-γλουονίων ,το σύμπαν άρχισε να ψύχεται επαρκώς ώστε να σχηματιστούν μερικά ώριμα σωματί(71)δια…., Με το πέρασμα του χρόνου η διαστολή του σύμπαντος έδωσε στην ακτινοβολία και την ύλη  χώρο να απλωθεί(73)….η κίνηση αυτή,δεν γίνεται στον χώρο ..το ηλικιακό εσωτερικό είναι αδιαφανές από πολύ φώς…..αλλά στον χρόνο…Στο τέλος της φάσεως της πύρινης σφαίρας του πρώιμου σύμπαντος το φώς παύει να είναι παγιδευμένο, στο πλάσμα και αρχίζει να διασχίζει  τεράστιες αποστάσεις μέσα στο σύμπαν.Αυτό βλέπουμε όταν κοιτάζουμε την κοσμική μικροκυματική,ακτινοβολία υποβάθρου: την στιγμή που σηματοδοτεί το τέλος της θερμής Μεγάλης Εκρηξης και την μετάβαση σε ένα σύμπαν όπου το διάστημα είναι σκοτεινό και σιωπηλό (74) Η ΚΟΣΜΙΚΗ ΑΥΓΗ …η Μετάβαση  από ένα σκοτεινό σύμπαν γεμάτο αέριο σε ένα που αστράφτει από φώς  γαλαξιών και αστέρων οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό σε ένα είδος ύλης τόσο εξωτικής ώστε δεν έχουμε καταφέρει να την ανασυνθέσουμε  ακόμα και μέσα στους πιο ισχυρούς επιταχυντές σωματιδίων. Μέσα στό μείγμα ακτινοβολίας, αερίου υδρογόνου και της χούφτας,από άλλα  αρχέγονα συστατικά, υπήρχε και μια ουσία την οποία σήμερα αποκαλούμε  σκοτεινή ύλη. Δεν είναι πραγματικά τόσο  σκοτεινή όσο αόρατη: κατά τα φαινόμενα απρόθυμη να αλληλεπιδράσει  με το φώς με οποιονδήποτε τρόπο. Δεν εκλύει ακτινοβολία, δεν την απορροφά αλλά ούτε και την ανακλά. Απ’ όσο γνωρίζουμε, αν μια ακτίνα φωτός  συναντήσει μια συγκέντρωση σκοτεινής ύλης, απλά  περνάει από μέσα ανεμπόδιστη. Εκεί όμως που η σκοτεινή ύλη καταφέρνει κυριολεκτικά να λάμψει, είναι στη σχέση της με τη βαρύτητα. Όταν η συνήθης ύλη προσπαθεί να συμπυκνωθεί, σχηματίζοντας μια συγκέντρωση υπό  την επίδραση της ίδιας της  βαρύτητας, η ύλη αυτή αρχίζει να βρίσκεται υπό πίεση και αντιστέκεται στη βαρυτική έλξη .Η σκοτεινή ύλη όμως έχει την ικανότητα να συμπυκνώνεται δίχως να νοιώθει  την επίδραση αυτής της δύναμης. Μια παρενέργεια της απουσίας αλληλεπίδρασης με το φως είναι ουσιαστικά η απουσία αλληλεπίδρασης με το οτιδήποτε, καθότι στις περισσότερες περιπτώσεις μεταξύ σωματιδίων της ύλης οφείλονται στην ηλεκτροστατική άπωση η οποία απαιτεί αλληλεπίδραση με το φως . (τα φωτόνια είναι σωματίδια φωτός, είναι όμως επίσης φορείς της ηλεκτρομαγνητικής  δύναμης, οπότε, αν κάτι είναι αόρατο, δεν νιώθει την επίδραση τής ηλεκτρομαγνητικής έλξης ή άπωσης.) Δίχως ηλεκτρομαγνητισμό - , δεν υπάρχει και πίεση(75)Η επόμενη μεγάλη μετάβαση του Σύμπαντος   έγινε όταν το διάστημα  γέμισε με τόσο πολύ αστρικό φώς  ώστε άρχισε να ιονίζεται  το περιβάλλον αέριο που είχε καταστεί ουδέτερο..Στα σχεδόν 13 δισεκατομμύρια χρόνια που μεσολάβησαν από τότε τα πράγματα συνεχί (76)ζονται από τότε κατά τον ίδιο περίπου τρόπο: γαλαξίες σχηματίζονται κλπ……δεν έχουμε εντοπίσει κάποια καθαρή ένδειξη  αν ένας γαλαξίας σφύζει από ζωή,καθώς τα συντρίμμια των από καιρό υπερκαινοφανών  σχηματίζουν  τα βασικά συστατικά  βιολογικής ύπαρξης………Με βάση τρέχουσες εκτιμήσεις ,μέχρι και ένα στα δέκα αστρικά συστήματα διαθέτη έναν πλανήτη……που να μπορεί να συντηρήσει στην επιφάνειά του  νερό σε υγρή κατάσταση …ένδειξη που δεν προσφέρει όμως βεβαιότητα πώς εκεί θα μπορούσε να ανθίσει ζωή.(77)..έχουμε φτάσει στο συμπέρασμα ότι, ένα σύμπαν που δεν είναι στατικό,που έχει μια διακριτή αρχή,πρέπει αναπόφευκτα να έχει και κάποιο τέλος.(ΓΑΚ .:γιατι;)(78)ο γαλαξίας της Ανδομέδας πλησιάζει προς το μέρος μας με ταχύτητα 110 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο….θα συγκρουσθούν οι γαλαξίες μας σε 4 δις,χρόνια περίπου.(79)..απίθανες οι μετωπικές συγκρούσεις μεταξύ  γαλαξιών  λόγω των μεταξύ των αχανών αποστάσεων…αν αυτό συμβεί το Ηλιακό σύστημα στο σύνολό του  πιθανότατα θα επιβιώσει,όχι όμως και η ή Γή(80).   …η συγχώνευση γαλαξιών είναι καθημερινό φαινόμενο(80)..οι συγκρούσεις αυτές γίνονται όλο και πιο σπάνιες,..λόγω της διαστολής του Σύμπαντος ..η οποία γίνεται παντού κατά τον ίδιο (81) τρόπο(82)…μια ακραία μετατόπιση προς το ερυθρό του φάσματος θα μπορούσε να εμφανιστεί ως ραδιοσήμα. Κατά κανόνα (γιατί υπάρχουν και γαλαξίες ερυθρότεροι από τους άλλους-αλλά και το φαινόμενο αυτό αντιμετωπίζεται 84) από το χρώμα ενός  γαλαξία μπορούμε να καταλάβουμε αν μας πλησιάζει ή απομακρύνεται(85)…η φαινόμενη ταχύτητα ενός γαλαξία είναι ευθέως ανάλογη με την απόστασή του(87)ταχύτητα διαφυγής από έλξη της Γης 11,2 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο(  οπότε θα συνεχίσει να επιβραδύνεται ελαφρά,αλλά θα σταματήσει μετά από ένα άπειρο χρονικό διάστημα,)αν είναι μεγαλύτερη θα συνεχίσει να πλέει για πάντα στο διάστημα,(90) Αν το σύμπαν μας ήταν να υποστεί μια Μεγάλη Σύνθλιψη (που αν συμβεί τοποθετείται μετά από δις,χρόνια-το σύμπαν μας είναι μεσήλικο 93)-εξαρτάται από το αν  θα υπερισχύσει η βαρύτητα ή όχι..αν η διαστολή θα επιταχύνεται ή επιβραδύνεται (91) από τις μαύρες τρύπες δυνατόν να εκπέμπονται πίδακες υψηλής ενέργειας(95) …… Από αυτό το σημείο και πέρα, η ένταση της ακτινοβολίας στο σύμπαν θα γίνει τόσο μεγάλη ώστε θα είναι συγκρίσιμη με τις  κεντρικές περιοχές ενεργών γαλαξιακών πυρήνων: τα μέρη όπου σωματίδια υψηλής ενέργειας και ακτίνες γάμα εκτοξεύονται από υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες με τέτοια δύναμη που σχηματίζουν πίδακες ακτινοβολίας μήκους χιλίων ετών φωτός. Δεν είναι σίγουρο το τι  συμβαίνει στην ύλη υπό τέτοιες συνθήκες, αφού έχει διασπαστεί στα  συστατικά της σωματίδια. Στα τελικά του στάδια, ένα σύμπαν υπό κατάρρευση θα φτάσει σε θερμοκρασίες και πυκνότητες τις οποίες δεν  μπορούμε να αναπαραγάγουμε στα εργαστήρια, ούτε να περιγράψουμε   με οποιαδήποτε γνωστή σωματιδιακή θεωρία. Η ενδιαφέρουσα  ερώτηση δεν είναι πια «θα επιβιώσει το οτιδήποτε;» (καθότι είναι πλέον απόλυτα σαφές ότι η απάντηση είναι ένα απερίφραστο «ΟΧΙ») αλλά «Μπορεί ένα σύμπαν υπό κατάρρευση να ανακάμψει και να επανεκκινήσει κυκλικά σύμπαντα που πηγαίνουν από την 'Εκρηξη στη Σύνθλιψη και πάλι από την αρχή έχουν μια δελεαστική κομψότητα …… Αντί για ένα σημείο  κίνησης από το τίποτα και μια καταστροφική, οριστική συντέλεια το  κυκλικό σύμπαν μπορεί, θεωρητικά, να αναπηδά στον χρόνο για αυθαίρετη διάρκεια προς την κάθε κατεύθυνση - μια αέναη ανακύκλωση δίχως να χαραμίζεται τίποτα.Φυσικά, όπως  τα πάντα στο σύμπαν, αυτό αποδεικνύεται πολύ πιο  περίπλοκο απ’ ό,τι ακούγεται. Αν βασιστούμε αποκλειστικά στην βαρυτική θεωρία του Einstein, τη γενική θεωρία της  σχετικότητας, οποιοδήποτε σύμπαν με επαρκή ποσότητα ύλης έχει προδιαγεγραμμένη  πορεία. Ξεκινάει από ένα σημείο ιδιομορφίας (μια απείρως πυκνή κατάσταση του χωροχρόνου) και καταλήγει σε ένα σημείο ιδιομορφίας. Στη γενική θεωρία της σχετικότητας δεν υπάρχει όμως κάποιος μηχανισμός για να περάσουμε από μια τέτοια τελική ιδιομορφία  σε μιά ιδιομορφία έναρξης. Επίσης έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε  πώς καμία από τις φυσικές μας θεωρίες, συμπεριλαμβανομένης της γενικής θεωρίας της σχετικότητας, δεν είναι ικανή να περιγράψει οτιδήποτε  προσεγγίζει τέτοιες συνθήκες πυκνότητας. Ενώ κατανοούμε σε μεγάλο(96) βαθμό τούς μηχανισμούς της βαρύτητας σε μεγάλες κλίμακες και σε σχετικά(χα!)ασθενή βαρυτικά πεδία, δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα πως λειτουργεί στις μικροσκοπικές κλίμακες - και όταν μιλάμε για τα πεδία που συναντά κανείς όταν όλο το παρατηρήσιμο σύμπαν καταρρέει σε μιά υποατομική κουκκίδα, οι εντάσεις τους αψηφούν κάθε είδος υπολογισμού. Είμαστε σχετικά σίγουροι ότι σε μια τέτοια κατάσταση ,η κβαντική  μηχανική θα πρέπει να παίζει σημαντικό ρόλο και  με κάποιο τρόπο τα κάνει όλα μαντάρα, ‘ομως ειλικρινά δεν έχουμε ιδέα για το  πώς.Ένα άλλο πρόβλημα που παρουσιάζει ένα σύμπαν Σύνθλιψης-Εκρηξης είναι το τι επιβιώνει της αναπήδησης. Υπάρχει κάτι από τον έναν στον άλλο κύκλο; Η ασυμμετρία στο πεδίο ακτινοβολίας…. μεταξύ του νεαρού διαστελλομένου σύμπαντος και του γηραιού που καταρρέει, αποτελεί μεγάλο πρόβλημα, διότι υποδεικνύει πως σε κάθε κύκλο το σύμπαν  γίνεται όλο και πιο ακατάστατο (με την ακριβή, φυσική έννοια του  όρου). Αυτό καθιστά το κυκλικό σύμπαν λιγότερο  πιθανό από τη σκοπιά ορισμένων πολύ σημαντικών φυσικών αρχών,….. καθώς και πολύ πιο δύσκολο να  ταιριάξει σε μια κομψή κοσμική οικολογία τύπου « μειώνω-επαναχρησιμοποιώ-ανακυκλώνω»….Πάντως ένα σύμπαν με υπερβολικά πολλή ύλη και ανεπαρκή διαστολή  προορίζεται για σύνθλιψη…η μέτρηση τής ύλης  που περιέχει το σύμπαν περιπλέκεται από το ότι, όλη η ύλη δεν είναι εξίσου ορατή και ο υπολογισμός της μάζας ενός γαλαξία  είναι..δύσκολος….(97)Η ανίχνευση της σκοτεινής ύλης παραμένει δύσκολη …στην συντριπτική πλειονότητά της  γιατί φαίνεται να μην  ενδιαφέρεται να αλληλεπιδράσει με τους ανιχνευτές σωματιδίων μας(98) ένα αντικείμενο με μεγάλη μάζα  που καμπυλώνει τον χώρο   αναγκάζει το  φώς να διατρέξει μιά καμπύλη γύρω του….στην συντριπτική πλειονότητα της η ύλη στο σύμπαν είναι σκοτεινή….(99)Με βάση τις  τρέχουσες γνώσεις μας η κατάρρευση δεν είναι  αδύνατη .Αν η σκοτεινή ενέργεια ….αποδειχθεί ότι ,έχει εξαιρετικά αλλόκοτες και απρόσμενες  ιδιότητες θα μπορούσε να ανατρέψει την διαστολή μας,Ως τώρα όμως τα στοιχεία δεν φαίνεται να υποδεικνύουν κάτι τέτοιο,(101)Το 1998 αποδείχθηκε ότι ,η διαστολή επιταχύνεται(106)Καθένα από πιθανά σύμπαντα έχει ένα όνομα και μια συγκεκριμένη…  γεωμετρία…. που δεν αναφέρεται στο εξωτερικό σχήμα του Σύμπαντος….πρόκειται για μια εσωτερική ιδιότητα-κάτι που  καθορίζει πώς θα συμπεριφέρονταν δυό γιγάντιες ακτίνες λέηζερ διασχίζοντας το Σύμπαν σε τεράστια κλίμακα .Ενα σύμπαν που προορίζεται  για τη μεγάλη σύνθλιψη ονομάζεται κλειστό διότι δύο παράλληλες ακτίνες …θα καμπυλώσουν η μία προς την άλλη κλπ.(107)Κατά τον Einstein όλα παρέπεμπαν  στο συμπέρασμα πώς η βαρύτητα θα έπρεπε από καιρό  να έχει καταστρέψει το σύμπαν(110) Αν ήταν υπερβολικά γρήγορη  η διαστολή του Σύμπαντος  δεν θα σχηματίζονταν γαλαξίες …Καθώς δεν γνωρίζουμε αν είναι πραγματικά μια κοσμολογική σταθερά ή όχι γενικά αποκαλούμε  σκοτεινή ενέργεια κάθε φαινόμενο  υποθετικό που θα μπορούσε να επιταχύνει τη διαστολή του Σύμπαντος (113) Με βάση τις τρέχουσες παρατηρήσεις ….η σκοτεινή ενέργεια φαίνεται να είναι μια κοσμολογική σταθερά  που μόνο πρόσφατα (τα τελευταία δισεκατομμύρια χρόνια) άρχισε να αποτελεί  κυρίαρχο παράγοντα στην εξέλιξη του Σύμπαντος…..Μπορούμε να υπολογίσουμε πότε το σύμπαν επιβραδύνονταν  και σχεδόν την ακριβή στιγμή που πραγματοποίησε την μετάβαση στην επιτάχυνση .Υπάρχει το ενδεχόμενο η σκοτεινή ενέργεια να είναι κάποιο είδος  νέου δυναμικού πεδίου (114)…Δεν πρόκειται για συντέλεια του ίδιου του Σύμπαντος αλλά όλων όσων  βρίσκονται μέσα του.(115)...Μπορούμε να χαρακτηρίσουμε το  παρατηρήσιμο Σύμπαν ως σφαίρα  ακτίνας 45 δισεκατομμυρίων ετών με κέντρο εμάς…και τούτο γιατί το σύμπαν δεν είναι στατικό…σ’ένα ομοιόμορφα διαστελλόμενο σύμπαν  όπου τα πιο μακρινά αντικείμενα απομακρύνονται όλο και ταχύτερα,αναπόφευκτα  ….η φαινόμενη ταχύτητα απομάκρυνσης  είναι μεγαλύτερη από την ταχύτητα του φωτός(116)…Η διαστολή  επιταχύνεται εδώ και  5 δισεκατομμύρια χρόνια (119)..Καθώς πλησιάζουμε την ακτίνα Hubble (14 δις.,έτη φωτός),πέρα από την ακτίνα αυτή,όσο πιο μακριά βρίσκεται κάτι τόσο πιο μεγάλο φαίνεται(120)  Αυτό σχετίζεται με τον λόγο για τον οποίο δεν μπορούμε  να δούμε αντικείμενα που αυτή τη στιγμή απομακρύνοται από- μάς με ταχύτητα μεγαλύτερη του φωτός. Στο παρελθόν το φως τους, βρίσκονταν πιο κοντά. Για την ακρίβεια βρίσκονταν τόσο κοντά ώστε κάλυπταν μεγαλύτερο τμήμα του ουρανού.Παρόλο που τώρα βρίσκονται πολύ πιο μακριά, το «στιγμιότυπο» που  μας έστειλαν τόσο καιρό, ταξίδευε, και μόλις τώρα φτάνει σε μάς δείχνοντάς μας τη φασματική  εικόνα ενός πολύ πιο κοντινού αντικειμένου. Και όσο πιο πίσω πάτε στον χρόνο, τόσο μικρότερο ήταν το σύμπαν.Έτσι, πέρα από ένα συγκεκριμένο σημείο,η ισορροπία μεταξύ ενός σύμπαντος μικρότερου στο παρελθόν και του γεγονότος ότι, το φως χρειάζεται κάποιο χρόνο για να φτάσει ως εμάς εδώ είναι τέτοια ώστε ένας γαλαξίας που τώρα δείχνει πιο απομα(121)μακρυσμένος από έναν άλλον  βρισκόνταν στην πραγματικότητα πιο κοντά όταν εξέπεμψε το φώς του……Οπου η διαστολή σε ένα σύμπαν επιταχύνεται η επιρροή που ασκούν τα πράγματα  στο εσωτερικό του συρρικνώνεται(122)Οταν όλα τα αστέρια θα έχουν σβήσει  θα ξεκινήσει η τελική αποσύνθεση,…εξάτμιση μαύρων οπών,(123) ακόμα και τα άτομα υδρογόνου θα παύσουν να υφίστανται και θα έχουμε την αρχή της απώτατης συντέλειας του Θερμικού θανάτου,……ακανόνιστη κίνηση σωματιδίων  και ενέργειας …αταξία του συστήματος  (124) Η εντροπία με τον χρόνο αυξάνεται..η τάξη δεν εμφανίζεται αυθόρμητα από πουθενά,και αν αφήσετε κάτι αρκετό καιρό στην ησυχία του ..θα υποστεί αποσύνθεση ,αυξάνοντας το επίπεδο αταξίας του …Καθώς –κάτι πλησιάζει την θερμοκρασία του απολύτου μηδενός η εντροπία πλησιάζει μιά σταθερή τιμή(125)Αν θεωρήσουμε το Σύμπαν απομονω μένο,πράγμα που  σηκώνει κουβέντα,συμπεραίνουμε  ότι, το μέλλον θα είναι βυθισμένο στην  αυξανόμενη αταξία..η συνολική εντροπία.. ..θα αυξάνεται(126)Οι μαύρες τρύπες πρέπει κάτι να εκπέμπουν…οποιαδήποτε μαύρη τρύπα  αν δεν απορροφά ύλη ενεργά απ΄το περιβάλλον θα αρχίσει σταδιακά να χάνει συνεχώς μάζα ,μέσω της διαδικασίας εξάτμισης(129)όταν ευρισκόμεθα αντιμέτωποι με τον θερμικό θάνατο μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε  ότι, οι μαύρες τρύπες εξατμίζονται,αφήνοντας πίσω τους μόνο λίγη ακτινοβολία(130)…Η μετατροπή οποιουδήποτε πράγματος  σε θερμική ακτινοβολία σημαίνει μεγιστοποίηση της εντροπίας του …τούτο όμως δεν συνεπάγεται ότι, η συνολική εντροπία μειώνεται με την πτώση της θερμοκρασίας.(131)…αν δεν υπάρχει ..τρόπος να αυξηθεί η εντροπία ,πλέον δεν μπορεί να συμβεί το οτιδήποτε…Μια αναγκαία προϋπόθεση για να συμβεί  πρακτικά οτιδήποτε  είναι μια αναγκαία μετακίνηση ενεργείας από το ένα μέρος στο άλλο. (132) μπορεί να μετακινηθεί από το ένα μέρος στο άλλο δίχως να επιστρέψει αμέσως πίσω, απαλείφοντας οτιδήποτε θα μπορούσε να έχει συμβεί, έστω κατά τύχη. Δεν μπορεί να υπάρξει ενέργεια σε ένα σύμπαν που είναι απλώς μια γιγάντια κρύα) θερμική δεξαμενή. 

Υπάρχουν μερικές εξαιρέσεις

Για να είμαι σαφής , δεν μιλάμε για εξαιρέσεις του τύπου «ε, τυπικά υπάρχει μια μικρή λεπτομέρεια», αλλά για εξαιρέσεις του τύπου «θεέ μου αυτό αλλάζει τα πάντα».

Αυτή τη φορά το αλλόκοτο του ζητήματος οφείλεται σε ένα κομμάτι της φυσικής  που ονομάζεται στατιστική μηχανική. Είναι αυτό που χρησιμοποιούμε  όταν θέλουμε να μιλήσουμε για πράγματα όπως η θερμοκρασία που στην πραγματικότητα είναι απλώς το επίπεδο κινητικότητας ενός συστήματος σωματιδίων, δίχως να περιγράφουμε  με εξαντλητική  λεπτομέρεια τη διαδρομή κάθε μεμονωμένου σωματιδίου.Η σταστική μηχανική είναι πεδίο δόξης λαμπρό του Δεύτερου Θερμοδυναμικού  Νόμου, αφού μας επιτρέπει να περιγράφουμε ένα μεγάλο πολύπλοκο  σύστημα, συναρτήσει μιας μόνο σημαντικής ιδιότητάς του : της εντροπίας του. Περαιτέρω, όμως, εισάγει επίσης ένα  «παραθυράκι».Θυμάστε που αναφέραμε ότι, η διαρκής αύξηση της εντροπίας  αποτελεί έναν αναπόδραστο νόμο του σύμπαντος; Τυπικά, αυτό ισχύει μόνον  κατά μέσο όρο σε επαρκώς μεγάλες κλίμακες. Στην κβαντική κλίμακα ή ακόμα και σε μεγάλες κλίμακες αν περιμένετε αρκετά κατά καιρούς κάποιες  απρόβλεπτες διακυμάνσεις μετατοπίζουν αυθόρμητα ( και τυχαία) κάποιο τμήμα του συστήματος σε μια κατάσταση χαμηλότερης εντροπίας. Όσο μεγαλύτερο το σύστημα τόσο πιο απίθανο οι  διακυμάνσεις αυτές να έχουν το οποιδήποτε αποτέλεσμα,όμως σε ένα  σύμπαν που βρίσκεται σε αέναη διαστολή, και περιλαμβάνει μόνον  μια κοσμολογική σταθερά, υπάρχει άπλετος χώρος και χρόνος αναμομονής, οπότε μπορούν να λάβουν χώρα ακόμα και γεγονότα πολύ λίγο πιθανά.Είναι πολύ απίθανο να εμφανιστούν από(133) το  πουθενά στον κενό χώρο μια φάλαινα κι ένα γλαστράκι με πετούνιες, αλλά θεωρητικά, αν περιμένετε αρκετά, θα μπορούσε να συμβεί. Αυτό μπορεί να μας φανεί χρήσιμο. Αν μπορεί το οτιδήποτε  αποκτήσει ξαφνικά ύπαρξη από το πουθενά, μετά τον Θερμικό θάνατο, γιατί όχι κι ένα νέο σύμπαν;Η ιδεα δεν είναι τόσο εξωφρενική όσο ακούγεται. Σύμφωνα με μια  από τις αρχές τής στατιστικής μηχανικής, οποιαδήποτε διάταξη στην οποία έχει ήδη βρεθεί ένα σύστημα σωματιδίων,αν περιμένετε, αρκετά, είναι δυνατόν να επαναληφθεί.Άς υποθέσουμε ότι, έχετε  ένα κουτί γεμάτο με αέριο αποτελούμενο από μόρια πού τελούν τυχαίες κινήσεις, και σε μια δεδομένη στιγμή τα βγάζετε φωτογραφία  σημειώνοντας τις θέσεις τους. Αν συνεχίσετε να παρακολουθείτε τε το κουτί για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα εν καιρώ θα  δείτε τα σωματίδια να καταλαμβάνουν πάλι τις ίδιες αυτές θέσεις. Όσο πιο απίθανη η διάταξη, τόσο περισσότερος χρόνος θα χρειασθεί οπότε ένα πολύ σπάνιο γεγονός, όπως, για παράδειγμα η συγκέντρωσή τους στην κάτω δεξιά γωνία του κουτιού, θα πάρει περισσότερο καιρό να επαναληφθεί - --θεωρητικά, όμως είναι απλώς θέμα χρόνου. Αυτό ονομάζεται Επάναληπτικότητα του Poincare.Αν έχετε στη διάθεσή σας άπειρο χρόνο, η οποιαδήποτε κατάσταση  στην οποία μπορεί να βρεθεί ένα σύστημα είναι μια κατάσταση στην κι οποία ΟΝΤΩΣ θα βρεθεί, άπειρες φορές, με τον χρόνο μεταξύ επαναλήψεων να καθορίζεται από το πόσο σπάνια ή ιδιαίτερη είναι αυτή η διάταξη. Ένα τέτοιο συγκλονιστικό παράδειγμα προέκυψε από τους υπολογισμούς των φυσικών Antony Aguirre ,Sean Carroll  και Matthew Johnson: υπολόγισαν ότι, αν ήσασταν - να περιμένετε για χρονικό διάστημα περίπου ίσο με τρισεκατομμύριο τρισεκατομμύρια φορές την ηλικία του σύμπαντος (134) θα μπορούσατε να δείτε ένα πιάνο να συναρμολογείται αυθόρμητα μέσα σε ένα φαινομενικά άδειο κουτί…..τίποτε δεν εμποδίζει μια νέα Μεγάλη Εκρηξη να προκύψει από κάποια διακύμανση  στο κενό,επανακινώντας έτσι το Σύμπαν..(135)Απ’όσο μπορούμε να καταλάβουμε η σκοτεινή ενέργεια…υπάρχει παντού στο Σύμπαν,μοιρασμένη απόλυτα ομοιόμορφα,ενσωματωμένη στην ίδια την υφή του χώρου,…δεν έχει κανένα ανιχνεύσιμο αντίκτυπο  σε οποιαδήποτε κλίμακα πλήν  των τεράστιων αποστάσεων μετά απομακρυσμένων  γαλαξιών ,…συσσωρεύεται ουσιαστικά γύρω από κάθε γαλαξία ,…καμπυλώνοντας το φώς και μεταβάλλοντας τον(141)  ρού της κοσμικής ιστορίας ήδη από την αρχή της,επίσης διαστέλλει…..Χρειάζεται κάποιο είδος νέας φυσικής….Αναλόγως του τι θα αποδειχθεί η σκοτεινή ενέργεια μπορεί να καταστρέψει το Σύμπαν,…χωρίς να χρειάζεταινα περιμένουμε τον Θερμικό θάνατο…τα καλύτερα κοσμολογικά δεδομένα,,δεν το αποκλείουν …Θα είναι η Μεγάλη Θραύση(142)Μέσα στους γαλαξίες όμως κλπ. Η κοσμολογική σταθερά δεν επιφέρει κανένα αποτέλεσμα .  «.Ους η βαρύτης συνέζευξεν ,κοσμολογική σταθερά μη χωριζέτω» ..καθώς το σύμπαν μεγαλώνει η ποσότητα σκοτεινής ενέργειας  αυξάνεται ώστε να διατηρηθεί σταθερά η πυκνότητά της. Σημαίνει επίσης  ότι αν σχεδιάσετε μια  σφαίρα δεδομένου όγκου  οπουδήποτε στο σύμπαν  και μετρήσετε την ποσότητα σκοτεινής ενέργειας  στο εσωτερικό της  και έπειτα επαναλάβετε την μέτρηση σε κάποια μελλοντική στιγμή,πάντοτε θα λαμβάνετε  την ίδια (143)τιμή…..Η ισορροπία μεταξύ ύλης και σκοτεινής ενέργειας  σε αυτή τη σφαίρα  δεν αλλάζει σημαντικά, παρόλο που το υπόλοιπο σύμπαν συνεχίζει ακατάπαυστα να  αδειάζει(144) Καθώς πλησιάζει η Μεγάλη Θραύση,αρχίζουμε να παρατηρούμε ότι, τα αστέρια στις άκρες του γαλαξία δεν ακολουθούν τις αναμενόμενες τροχιές τους αλλά απομακρύνονται …ο γαλαξίας μας έχει αρχίσει να εξανεμίζεται.(150) Ισως δεν μπορέσουμε ποτέ να αποφανθούμε για την Μεγάλη Θραύση. Το πρόβλημα είναι πως η διαφορά μεταξύ ενός σύμπαντος προο ρισμένου για θερμικό θάνατο και ενός προορισμένου για Μεγάλη θραύση μπορεί να είναι κυριολεκτικά αδύνατον να μετρηθεί. Αν η σκοτεινή ενέργεια είναι μια κοσμολογική σταθερά,, η παράμετρος W της καταστατικής εξίσωσης ισούται ακριβώς  με -1, με αποτέλεσμα τον θερμικό θάνατο. Αν είναι έστω και απειροελάχιστα μικρότερη του -1, ακόμα και κατά ένα δισεκατομμυριοστό του δισεκατομμυριοστού, η σκοτεινή ενέργεια εντάσσεται στην κατηγορία  φάντασμα και είναι ικανή να διαλύσει το σύμπαν. Καθώς είναι αδύνατον να μετρήσουμε το οτιδήποτε με απόλυτη ακρίβεια  δίχως την παραμικρή  αβεβαιότητα, το πολύ που μπορούμε ενδεχομένως να συμπεράνουμε είναι ότι, αν η Μεγάλη θραύση πρόκειται να λάβει χώρα, αυτό θα συμβεί στο βαθύ μέλλον, όταν κάθε δομή στο σύμπαν    θα έχει ήδη αποσυντεθεί. Αυτό συμβαίνει διότι, ακόμα και με σκοτεινή  ενέργεια φάντασμα, όσο το W πλησιάζει το -1, τόσο  μακριά στο  μέλλον τοποθετείται η Μεγάλη Θραύση. Την τελευταία φορά που υπολόγισα την εγγύτερη δυνατή Μεγάλη θραύση, με βάση τα δεδομένα του  2018 από τον δορυφόρο Plank έβγαλα ένα αποτέλεσμα  περί τα 200 δισεκατομμύρια χρόνια.(151)Σε  διαρκώς αυξανόμενες κλίμακες η  διαστολή  αλλοιώνει τον ίδιο ορισμό της απόστασης (154)Χάρις στην Henrietta Swan Leavitt  που χρησιμοποίησε την φωτεινότητα ενός συγκεκριμένου τύπου αστέρα (« μεταβλητός Κηφείδης») κατέστη δυνατόν να μετρήσουμε το μέγεθος του Σύμπαντος που μας περιβάλλει (156)Η ύπαρξη κάθε αστέρα..εξαρτάται από μιά λεπτή ισορροπία μεταξύ της πίεσης του πυρήνα του κα της βαρύτητας της ύλης από την οποία αποτελείται…οι περισσότεροι αστέρες είναι εργοστάσια παραγωγής ηλίου,που παίρνουν το άφθονο υδρογόνο του Σύμπαντος και συγκολλούν αναρίθμητα δισεκατομμύρια φορές το δευτερόλεπτο(158)Τα περισσότερα  υποατομικά σωματίδια …είναι φερμιόνια …δηλαδή υπερασπίζονται με λύσσα  την ανεξαρτησία τους ….υπακούουν στην Απαγορευτική Αρχή του  Pauli  κατά την οποία  δύο τέτοια σωματίδια  δεν ανέχονται να βρίσκονται ταυτόχρονα  στο ίδιο μέρος και στην ίδια ενεργειακή κατάσταση…Ο λευκός νάνος δεν κάνει καμία σύντηξη…συντηρείται αποκλειστικά  από την κβαντομηχανική αρχή ότι, τα ηλεκτρόνια δεν  πολυσυμπαθούνται..Μπορεί να παραμεί(160)νουν  σ΄αυτήν την κατάσταση μέχρι ….να αποσυντεθούν κατά τον θερμικό θάνατο …Εκτός αν βρούν κάπου λίγη μάζα. (161)Η ιδέα αυτή δίνει ..την ελπίδα ότι,  μπορεί να αξιοποιηθούν ως οδοδείκτες ….προκειμένου να συνυπολογιστούν μικρές διαφορές στις αστρικές συνθήκες….υπάρχει πάντως αμφισβήτηση πόσο καλά ακριβώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό….Οι υπερκαινοφανείς τύπου  Ia  αποτελούν τον χρυσό κανόνα  για τις μετρήσεις αποστάσεων του σύ (163)μπαντος…. Είναι πλέον εντυπωσιακή η ακρίβεια με την οποία μπορούμε να βαθμονομήσουμε τις γαλαξιακές αποστάσεις, αξιοποιώντας τούς υπερκαινοφανείς - σε μερικές περιπτώσεις, μάλιστα είναι της τάξης του 1%. Αυτό καθιστά δυνατόν  να υπολογίσουμε  τον ρυθμό διαστολής του σύμπαντος, προσδιορίζοντας πόσο μακριά βρίσκονται  οι γαλαξίες και πόσο γρήγορα απομακρύνονται …, μιλάμε για τον ρυθμό διαστολής με γνώμονα την   Σταθερά Hubble - τον αριθμό που συσχετίζει την απόσταση  με την  ταχύτητα απομάκρυνσης. Τη στιγμή που γράφεται το παρόν κείμενο  οι μετρήσεις των υπερκαινοφανών μάς επιτρέπουν να υπολογίζουμε  τη Σταθερά Hubble με ακρίβεια 2,4%.Κι αυτό είναι περίεργο, διότι η τιμή που βρίσκουμε δεν συμφωνεί καθόλου με αυτή που προκύπτει από την κοσμική μικροκυματική  ακτινοβολία υποβάθρου, για το ίδιο ακριβώς μέγεθος(164)…οι μετρήσεις της σταθεράς αυτής …μας δίνουν μια τιμή γύρω  στα 74 Km/s/Mpc..(165),η σκοτεινή ενέργεια ενισχύεται με το πέρασμα του χρόνου(166) δεκάδες δισεκατομμύρια ..μιάς Μεγάλης σύνθλιψης 100 τουλάχιστον για την Μεγάλη Θραύση….Το… απειλητικό ενδεχόμενο …Η συντέλεια να οφείλεται  σε ένα κατασκευαστικό σφάλμα της δομής του Σύμπαντος..που θα μπορούσε να συμβεί οποτεδήποτε (167) Για τους κινδύνους των εργαστηριακών ερευνών: Οι ερευνητές δεν αποφάνθηκαν  απλώς με θεωρητικό τρόπο ότι οι πιθανότης παραγωγής παράξενης ύλης ή μελανών οπών ήταν εξαιρετικά μικρές αλλά είχαν στη διάθεσή τους και πειραματικά δεδομένα που επαλήθευσαν τα  ευρήματά τους. Συγκεκριμένα”: την ύπαρξη της Σελήνης. Το επιχείρημά της καταστροφής εξαιτίας οποιδήποτε παράξενου  φαινομένου που λαμβάνει χώρα σε επιταχυντή βασίζεται στην εξής  ιδέα: οι συγκρούσεις εξαιρετικά υψηλής ενέργειας μέσα στους εν λόγω  επιταχυντές είναι τόσο πρωτοφανείς, ώστε δεν είναι δυνατόν να  προβλέψουμε τι μπορεί να συμβεί. Η ιδέα αυτή όμως αυτή παραβλέπει ένα  σημαντικό γεγονός: παρόλο που οι ενέργειες μέσα στο RHC μπορεί όντως να είναι πρωτοφανείς για μας τούς ανθρώπους, οι κοσμικές ακτίνες που διασχίζουν το σύμπαν σε τρομακτικά υψηλά επίπεδα ενέργειας όλη την ώρα και μάλιστα συγκρούονται «συγκρούονται» με άλλα αντικείμενα ή μεταξύ τους συνεχώς.Οπως το έθεσαν οι συγγραφείς της επιστημονικής εργασίας για τον RHC «Είναι σαφές πως οι κοσμικές ακτίνες πραγματοποιούν πειράματα  ανάλογα του RHC σε όλα τα μήκη και τα πλάτη τoυ σύμπαντος από(172) την απαρχή του χρόνου »..οπότε αν ήσαν ικανές να καταστρέψουν το Σύμπαν,μάλλον θα το είχαμε…. αντιληφθεί….Η Σελήνη βομβαρδίζεται αδιάκοπα από κοσμικές ακτίνες υψηλής ενέργειας.(173) (. Οι κοσμικές ακτίνες αποτελούνται από σωματίδια υψηλής εν ενέργειας ,ως επί το πλείστον  πρωτόνια και σωματίδια άλφα (πυρήνες ηλίου) οπότε παρόλο  που ο όρος «σύγκρουση» μπορεί να φαντάζει παράταιρος για ακτίνες ,είναι απολύτως κυριολεκτικός. Σ.τ.Μ.)  η φυσική λειτουργεί διαφορετικά; Σε διαφορετικά ενεργειακά επίπεδα(175)Στην φυσική  η συμμετρία  αφορά τα μοτίβα και πώς αυτά μπορούν να παρέχουν βαθύτερη κατανόηση  για κάποια υποκείμενη δομή(178)…το κενό μας δεν είναι σταθερό(183)..Κάθε κοιλάδα του δυναμικού αποτελεί μια από τις δυνατές καταστάσεις του Σύμπαντος..Κατά την ΚΜ  δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με απόλυτη σιγουριά  που βρίσκεται ή τι διαδρομή ακολουθεί ένα σωματίδιο,(190)..τα σωματίδια(τα σωματίδια μετρούνται ως μικρά εντοπισμένα αντικείμενα ταυτόχρονα όμως  εξακολουθούν να υπακούσουν  στα μαθηματικά των κυμάτων) μπορούν να περάσουν σε τακτική βάση μέσα από φαινομενικά αδιαπέραστα φράγματα,--το φαινόμενο σήραγγας  αφορά και σωματίδια και πεδία (191) Τα (κάπως) καλά νέα είναι πως ακόμα και κάτι τόσο αλλόκοτο όσο το κβαντικό φαινόμενο σήραγγας υπάγεται στην πραγματικότητα σε κάποιους κανόνες, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την  συχνότητά του. Η πιθανότητα να λάβει χώρα ένα φαινόμενο σήραγγας εξαρτάται από τα φυσικά χαρακτηριστικά του συστήματος,.πράγμα που  σημαίνει ότι, το πόσο πιθανόν είναι να συμβεί σε δεδομένο χρονικό διάστημα  μπορεί να υπολογιστεί με μεγάλη ακρίβεια ……. Όσο δύσκολη κι αν είναι η  ερμηνεία της κβαντικής μηχανικής, τουλάχιστο μπορούμε να κάνουμε  υπολογισμούς.Ωστόσο, οι «κανόνες» που προκύπτουν από αυτούς …. δεν είναι κάτι παραπάνω από απλές πιθανότητες.Δεν μπορούμε  να πούμε με βεβαιότητα πως το πεδίο Higgs δεν θα περάσει  το φράγμα δυναμικού μέσω φαινομένου σήραγγα σχηματί ζοντας  μια φυσαλίδα κβαντικού θανάτου ακριβώς δίπλα μας μέσα στα επόμενα 30 δευτερόλεπτα, και πυροδοτώντας μια διαδικασία αδιανόητης  καταστροφής, η οποία θα κομματιάζει τον χώρο στον αιώνα  τον άπαντα . Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι πως πρόκειται για ένα εξαιρετικά απίθανο σενάριο. (Τουλάχιστον στα επόμενα  30 δευτερόλεπτα». Αν το κενό μας είναι πράγματι μετασταθερό,από θεωρητική σκοπιά η φυσαλίδα είναι δεδομένο ότι ,κάποια στιγμή θα εμφανιστεί.)Οι καλύτεροι υπολογισμοί που έχουμε στη διάθεσή μας  υποδεικνύουν  πως το ευχάριστο κενό μας δεν είναι πιθανόν να υποστεί  σύντομα κάποια ριζική αναδιοργάνωση - τη στιγμή που γράφω αυτές  τις αράδες, η πιο πρόσφατη εκτίμηση μας δίνει πάνω από 10 ¹⁰⁰ χρόνια. Μέχρι τότε, πιθανότατα θα βρισκόμαστε σε προχωρημένο στάδιο  θερμικού θανάτου, ή ενδεχομένως, αν είμαστε πολύ άτυχοι ,θα μας  κομματιάζει μια Μεγάλη θραύση. Σε μια τέτοια περίπτωση  στιγμιαίος, ανώδυνος αφανισμός να μη φαντάζει τόσο άσχημος (192)…δεν μπορούμε να σχηματίσουμε την δική μας φυσαλίδα αποσύνθεσης κενού (In quantum field theory, a false vacuum is a hypothetical vacuum that is stable, but not in the most stable state possible (it is metastable). It may last for a very long time in that state, but could eventually decay to the more stable state, an event known as false vacuum decay. The most common suggestion of how such a decay might happen in our universe is called bubble nucleation – if a small region of the universe by chance reached a more stable vacuum, this "bubble" (also called "bounce") would spread.A false vacuum exists at a local minimum of energy and is therefore not stable, in contrast to a true vacuum, which exists at a global minimum and is stable)----,μέσω συγκρούσεων σωματιδίων υψηλής ενέργειας  κενού… Πρόσφατα όμως  οι φυσικού βρήκαν ακόμη έναν τρόπο να καταστρέψουν το σύμπαν ….. Το 2014  τρείς επιστήμονες ισχυρίστηκαν πως το πραγματικά επικίνδυνο είναι μια μικρή μαύρη τρύπα  σε μέγεθος σωματιδίου  μπορούν να αυξήσουν θεαματικά τις πιθανότητες  ..για μια αποσύνθεση κενού  ακριβώς πάνω τους. Ισως τελικά δεν χρειάζεται να περιμένουμε 10¹⁰⁰ χρόνια (193)…μια πρόσμειξη  μπορεί να εκκινήσει μια αλυσιδωτή αντίδραση …οι μικροσκοπικές μαύρες τρύπες μπορεί να αποτελέσουν τέτοια σημεία πυρηνοποίησης αν είναι πραγματικά μικρές…όμως είναι δυσεύρετες ..ο μόνος τρόπος να χάσουν μάζα είναι  μέσω τής ακτινοβολίας Hawking…η διαδικασία αυτή παίρνει πολύ χρόνο..μια μαύρη τρύπα με μεγάλη μάζα  μπορεί να γίνει αρκετά μικρή, ώστε να πυροδοτήσει την αποσύνθεση κενού… Αν όμως σχηματίστηκαν πάντως και αν οι μικρές μαύρες τρύπες είναι ικανές να αποσταθεροποιήσουν το κενό, εμείς δεν θα έπρεπε να υπάρχουμε (194)Αν καταφέρουμε  να δημιουργήσουμε μαύρες τρύπες  μέσα στο LHC αυτό υποδεικνύει πώς έχουμε περισσότερες διαστάσεις όσες νομίζουμε …οι μαύρες τρύπες που θα μπορούσαν να σχηματιστούν μέσα σε ένα επιταχυντή σωματιδίων θα είχαν μια ασφαλή μάζα μικρότερη από το κατώφλι μάζας (196)…Η αποσύνθεση κενού ..θα μπορούσε θεωρητικά  να υπάρξει ανά πάσα στιγμή, έστω και αν οι σχετικές πιθανότητες είναι αστρονομικά  μικρές.(197) Αν καταλήξουμε ‘ότι το κενό μας είναι μετασταθερό ,η διαπίστωση αυτή, μπορεί να είναι ασύμβατη με την θεωρία της κοσμικής διόγκωσης (198)Μπορεί οι προσθήκες  στη θεμελιώδη φυσική να μας δείξουν τελείως νέους τρόπους  για να επέλθει η συντέλεια του Σύμπαντος. (199)Βαρυτικά κύματα….απόλυτη  δικαίωση της γεν.θεωρίας  της σχετικότητας του  Einstein …Αντί να συλλέγουμε φως ή σωματίδια υψηλής ενέργειας  από απομακρυσμένες πηγές ,πλέον μπορούσαμε  να ψηλαφούμε τις δονήσεις του ίδιου του χώρου δημιουργώντας για πρώτη φορά  ένα παράθυρο παρατήρησης των βίαιων κοσμικών  συμβάντων που ήσαν ικανά να ταράξουν τα θεμέλια της πραγματικότητας..Μπορεί να μας αποκαλύψουν  μια νέα οπτική για το σχήμα και την απαρχή του σύμπαντος,δίνοντάς μας ενδεχομένως  την δυνατότητα αν υπάρχει κάτι …που μπορεί τελικώς να καταστρέψει τα πάντα.(202)η βαρύτητα(που αρνείται να συνεργασθεί με τις άλλες δυνάμεις) και η  ΚΜ…κάνουν αντικρουόμενες προβλέψεις  όπως τι θα έπρεπε να συμβεί στα όρια μιάς μαύρης τρύπας(204) Για εμάς που διατηρούμε τις ελπίδες μας ότι,θα εμφανιστούν νέα δεδομένα , οι περισσότερες πιθανότητες για κάποια ένδειξη προς μια .θεωρία των πάντων ,βρίσκονται στην κοσμολογία΄ -συγκεκριμένα στην μελέτη τού πρώιμου σύμπαντος. Όταν έχει κανείς ανάγκη από δεδομένα από σωματιδιακές αλληλεπιδράσεις σε αδιανόητες υψηλές ενέργειες, η αναζήτηση νέων τρόπων μελέτης της Μεγάλης Εκρηξης είναι  γενικά ευκολότερη από την απόπειρα κατασκευής ενός επιταχυντή  σωματιδίων στο μέγεθος του Ηλιακού Συστήματος. Ήδη κάτι μας σπρώχνει προς αυτή την κατεύθυνση.Μέχρι τώρα έχουμε παρατηρήσει ελάχιστα φυσικά φαινόμενα που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε    με βάση το Καθιερωμένο Μοντέλο της σωματιδιακής  φυσι κής (ή με πολύ μικρές τροποποιήσεις του).Τα πιο κραυγαλέα , όπως η σκοτεινή υλη και η σκοτεινή ενέργεια,  υποστηρίζονται από παρατηρησιακά δεδομένα. Όλα, μα όλα, τα αποδεικτικά στοιχεία  όμως προέρχονται από την κοσμολογία και την αστροφυσική .Η κατανόηση του τι ακριβώς είναι και πώς λειτουργούν αυτά τα μυστηριώδη κοσμικά συστατικά είναι ίσως η μόνη ελπίδα προς τα που πρέπει να κινηθούν αυτές οι θεωρίες. Κάτι άλλο που μας παραπέμπει στην κοσμολογία είναι η  ανισορροπία μεταξύ ύλης και αντιύλης στο σύμπαν. Ενώ οι τρέχουσες θεωρίες μας υποδεικνύουν πως η ύλη και η αντιύλη πρέπει να  υπάρχουν σε ίσες ποσότητες, η καθημερινή μας εμπειρία και η ικανότητά μας να μην εξαϋλωνόμαστε  διαρκώς απ’ό,τι αγγίζουμε  δείχνουν  πως η συνήθης ύλη επικρατεί, και μάλιστα με πολύ μεγάλη διαφορά. Το πώς συνέβη αυτό παραμένει ένα μυστήριο (206)..Η γενική θεωρία της σχετικότητας -που είναι απολύτως απαραίτητη για την εξήγηση της  καμπύλωσης του φωτός στο διάστημα κλπ.- έχει αποδειχθεί τόσο ανθεκτική, ώστε ίσως τελικώς να χρειασθεί να αναδιατάξουμε ολόκληρο το Σύμπαν (207)Ισως δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με την ισχύ της βαρύτητας,…Ισως (το σύμπαν να έχει κάποιο πρόβλημα) να έχει κάποια διαρροή  προς μια άλλη διάσταση(208)Μέχρι τώρα δεν υπάρχει  ευρεία συμφωνία που να εξηγεί την ασθενικότητα της βαρύτητας(210) Το 1969 ο Martin Rees έγραφε ότι, αν και τα παρατηρησιακά δεδομένα ήταν ακόμη  αμφίβολα  υποδείκνυαν πως το Σύμπαν  είναι προορισμένο να καταρρεύσει(225)..Το 1979.ο Freeman Dyson ,απεφάσισε  να  ασχοληθεί με την αντίθετη εκδοχή,και να μην ασχοληθεί με το κλειστό σύμπαν,λέγοντας ότι, η ιδέα αυτή του   γεννά ένα αίσθημα …….. κλειστοφοβίας…. Εξέτασε  με ποσοτικές προβλέψεις  τι θα μπορούσε να σημαίνει ένα  ανοικτό σύμπαν για την ανθρωπότητα, επινοώντας μια  μέθοδο μέσω της οποίας τα μελλοντικά  όντα, ρυθμίζοντας την δραστηριότητά τους και  και μπαίνοντας σε νάρκη για ορισμένες περιόδους ,ενδεχομένως θα αποφύγουν τον αφανισμό στο άπειρο μέλλον ,καθώς το σύμπαν θα διαλύεται γύρω τους.Σημειώνοντας  δε την έλλειψη σοβαρών εργασιών επί του θέματος,χαρακτήρισε την μελέτη του απώτερου μέλλοντος και του παρελθόντος  ως επονείδιστη και συνέχισε  «Αν η ανάλυση μας του μακροπρόθεσμου μέλλοντος  μας οδηγήσει σε ερωτήματα σχετικά με το απώτατο νόημα και τον σκοπό τής ζωής τότε(226)θα πρέπει να διερευνήσουμε αυτά τα ερωτήματα με τόλμη και άνευ ντροπής».(227)..Το σίγουρο είναι πως έχουμε πολλά να μάθουμε και η σωματιδιακή φυσική πλέον έχει βρεθεί σε μια αμήχανη θέση. Κατά κάποιο τρόπο, αμφότερες έχουν υπάρξει θύματα ίδια της   επιτυχίας. Σε καθένα από αυτά τα πεδία, διαθέτουμε  μια πολύ  ακριβή και πλήρη περιγραφή του κόσμου, η οποία λειτουργεί εκπληκτικά  καλά, υπό την έννοια ότι δεν έχει βρεθεί τίποτε που να την διαψεύδει. Το κακό είναι ότι ,δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα γιατί λειτουργούν αυτές οι θεωρίες.Το επικρατούν πρότυπο  στην κοσμολογία ονομάζεται μοντέλο ACDM. Σε αυτή τη θεώρηση, το σύμπαν αποτελείται από τέσσερα  βασικά συστατικά: ακτινοβολία, συνήθη ύλη, σκοτεινή ύλη(συγκεκριμένα, «ψυχρή» σκοτεινή ύλη, CDM) και σκοτεινή ενέργεια με  μορφή μιας κοσμολογικής σταθεράς (η οποία στις εξισώσεις δηλώνεται με το ελληνικό γράμμα Λ). Οι ποσότητες όλων αυτών των συστατικών έχουν μετρηθεί με ακρίβεια, με την κοσμολογική σταθερά ( να αποτελεί επί του παρόντος το μεγαλύτερο τμήμα της κοσμικής πίτας. Γνωρίζουμε σε μεγάλο βαθμό πώς όλα αυτά τα πράγματα μεταβάλλονταν με τον χρόνο κατά τη διαστολή του σύμπαντος, και επίσης διαθέτουμε  μια εξαιρετικά λεπτομερή περιγραφή του πολύ πρώιμου σύμπαντος, που περιλάμβανε μια περίοδο πολύ ταχείας διαστολής  που  ονομάζουμε διόγκωση. Έχουμε περαιτέρω στη διάθεσή μας μια καλά δοκιμασμένη θεωρία για  τη βαρύτητα, τη γενική θεωρία της σχετικότητας του Einstein , η οποία στο πλαίσιο του μοντέλου ACDM θεωρείται απολύτως σωστή. Στη συγκεκριμένη θεώρηση επειδή η κοσμολογική  σταθερά αυτή τη στιγμή κυριαρχεί στην εξέλιξη του σύμπαντος  μπορούμε να εφαρμόσουμε απευθείας τα όσα γνωρίζουμε  για τη βα(228)ρύτητα και τα  συστατικά του σύμπαντος ,προκειμένου να προσδιορίσουμε  την κοσμική μας εξέλιξη .Αν κάνουμε κάτι τέτοιο   στο μακρινό μέλλον οδηγούμαστε χωρίς την παραμικρή αμφιβολία  σ ‘ένα θερμικό θάνατο. Και εκεί τελειώνει   η ιστορία. Το πρόβλημα με το μοντέλο αυτό, είναι πως τα σημαντικότερα στοιχεία που περιλαμβάνει,-σκοτεινή ύλη ,κοσμολογική σταθερά, διόγκωση-παραμένουν  τελείως  μυστήρια….Ταυτόχρονα τίποτε στα δεδομένα δεν διαψεύδει το μοντέλο. Δεν έχει εμφανιστεί καμία ένδειξη πως η βαρύτητα συμπεριφέρεται διαφορετικά από ό,τι περιγράφει η γενική θεωρία σχετικότητας του Εinstein….Επίσης δεν ξέρουμε πώς να συνδέσουμε  την σκοτεινή ύλη είτε την σκοτεινή ενέργεια –που αποτελούν το 95% του σύμπαντος –με την θεμελιώδη φυσική,  «Ετσι» λέγει ο Pontzen,  «υπό μια έννοια δεν καταλαβαίνουμε τίποτε»(229) Εν τω μεταξύ  το καθιερωμένο  μοντέλο της σωματιδιακής φυσικής για να περιγράψει όλα τα γνωστά σωματίδια της φύσης …το μοντέλο αυτό έχει αποδειχθεί εκπληκτικά επιτυχημένο ….πρόβλεψε  και την ύπαρξη του μποζονίου Higgs.Από τότε ,στα πειράματα τής σωματιδιακής φυσικής δεν έχει ανακαλυφθεί τίποτε που να βρίσκεται εκτός των προβλέψεών του…Αλλά παρόλα αυτά δεν μπορούμε να αναπαυθούμε στις δάφνες και επιτυχίες  μας.Διότι από κάποιες απόψεις, ήταν μια από τις χειρότερες καταλήξεις. Αν και το Καθιερωμένο Μοντέλο βρίσκεται σε  συμφωνία με τα πειραματικά αποτελέσματα, γνωρίζουμε ότι ,αυτό  αυτό όσο και από το μοντέλο ACDM της κοσμολογίας πρέπει να λείπουν ορισμένα πολύ σημαντικά κομμάτια. Πέρα από ότι, το μοντέλο δεν έχει τίποτε να πει για τη σκοτεινή ύλη και την σκοτεινή ενέργεια, παρουσιάζει επίσης «προβλήματα ρύθμισης»-σημεία του  μοντέλου όπου κάποια παράμετρος πρέπει να είναι τόοοοοο,όσο ειδάλλως όλα καταρρέουν. Ιδανικά, θα έπρεπε να διαθέτουμε ένα  θεωρητικό πλαίσιο ικανό να εξηγήσει γιατί μια παράμετρος λαμβάνει τη συγκεκριμένη τιμή. Είναι πολύ ενοχλητικό να δίνουμε μια τιμή σε μια παράμετρο μόνο και μόνο επειδή «ειδάλλως θα μας συνέβαιναν  άσχημα πράγματα», ή, ακόμα χειρότερα, «αυτό μας δίνει η μέτρηση»(230)…. δεν προκύπτει μια κατευθυντήρια γραμμή από τα πειράματα ώστε μερικοί εγκαταλείπουν την σωματιδιακή φυσική και στρέφονται στην κοσμολογία(232) ΕΠΙΛΟΓΟΣ :(Περίληψη: Διατυπώνονται απόψεις  διαφόρων που φέρονται α συμμετέχουν σε μια συζήτηση.  Η εξέλιξη ,τόσο με την πολιτισμική  όσο και με την τεχνολγική έννοια επιταχύνεται τόσο ραγδαία.ώστε όποια και αν είναι η κυρίαρχη ευφυία  μέσα σε ….ή χιλιάδες χρόνια δεν μπορούμε να προβλέψουμε με τι θα μοιάζει… Το Σύμπαν πιθανότατα θα σβήσει και θα μετατραπεί  σε ένα  ψυχρό ,σκοτεινό και άδειο χώρο (Martin Rees),και αυτό είναι θλιβερό..καταθλιπτικό.(Hiranja Peiris) Δεν έχω κάποια συναισθηματική εμπλοκή με τον θάνατο του Σύμπαντος, ενώ αντίθετα έχω με τον  θάνατο της  Γής..Εχουμε πολύ πιο μεγάλα προβλήματα από τον θερμικό θάνατο του Σύμπαντος. (Pontzen)Συμμερίζομαι σε  μεγάλο βαθμό  αυτή την οπτική (Mack) .Ο Θερμικός θάνατος δεν είναι κάτι καταθλιπτικό..Εχει μιά ψυχρή ομορφιά ..Είναι σαν το Σύμπαν να τακτοποιεί τα του οίκου του ….Ακόμη και αν δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε η γνώση μας ακόμη και αν χαθεί. …είναι κάτι  εκπληκτικό. (Hlozek)  Ο σκοπός είναι η ίδια γνώση ,ακόμη και αν το αποτέλεσμα χαθεί  …..Ολο το νόημα  βρίσκεται στο να παρατηρήσουμε  την σκοτεινή ενέργεια χωρίς να μας αφανίσει .Ολο το νόημα είναι να την κατανοήσεις ,να την απολαύσεις και έπειτα… αντίο….Φανταστικό. ...το φυσικό είναι να νοιαζόμαστε περισσότερο  για τις δικές μας ζωές και τις ζωές όσων βρίσονται κοντά μας …αφήνουμε το αδιανόητο   κοσμικό μέλλον στην ησυχία του…...ο επερχόμενος θάνατός μας μπορεί να βοηθήσει την φυσική. (Mack) …αναπτύσσει  την Σύμφωνη Κυκλική Κοσμολογία που περιγράφει ένα σύμπαν  που ακολουθεί επαναλαμβανόμενα  και αενάως μια πορεία από την Μεγάλη Έκρηξη  στον Θερμικό Θάνατο ,με το …ενδεχόμενο, κάτι-κάποιο ίχνος ενός προηγούμενου κύκλου να επιβιώσει αυτής της μετάβασης. Ο ίδιος το δέχεται ως εικασία  στην οποία λέγει ότι, δεν πιστεύει αλλά την βρίσκει λιγότερο καταθλιπτική ..ότι, απομένει κάτι ακόμα και μετά τον θάνατό μας (Roger Penrose), ..ακόμη και αν δεν είμαστε καλεσμένοι στο πάρτι του πολυσύμπαντος . ( 257-263) 

 

Claude Cuénot « ce que Teilhard a vraiment dit»

 

T.SAVANT.

« .Je  ne crois pas, absolument   à aucun système .Mais la vérité s’ obtient en  systématisant »…..La dialectique de T. sera une dialectique de l’union…T. montre que la succession dans le temps implique  nécessairement  une succession organique ,a moins de faire  intervenir un plan divin ce qui n’est pas  une hypothèse de nature scientifique..(38)..Dans les coups  successives (très lacunaires et clairsemées ) que nous pouvons pratiquer à différents nivaux à travers une même branche zoologique ,nous rencontrons tantôt une fibre, tantôt une autre ..,jamais deux fois la même (39)L’ interprétation de T.n’ exclut pas la finalité …L’ infra psychisme  des êtres  les oriente a la fois vers le développement et vers leur  fin…L’ADN n’est pas seulement mémoire ,il est prévision et tension vers le but de l’univers… «  simple manifestation aussi…(47) d ‘une méthode de tâtonnement où se combinent  heureusement les jeux du hasard (physique) et de la finalité » Or qui dit psychisme  implique le jeu des libertés, une dialectique certes laissant place à l’humain , la personnalité….   « ..A peine centré sur soi  un tel corpuscule  se révèle doué d’une remarquable puissance  de self-complexification ( et par suite d’auto centration)….Toujours plongé  dans ce Hasard..il se comporte  comme dans un milieu nutritif ,choisissant, saisissant et incorporant activement , des chances ,les éléments  d’une plus haute centro-complexité. »T. voit dans la vie (48)une montée de conscience .C’ est  sa célèbre loi de complexité –conscience   d’ après laquelle la montée de conscience est fonction (je ne dis pas résultante) de la quantité  de matière nerveuse  et  de la richesse «  Laisser  assez longtemps à elle-même,  sous le jeu prolongé et universel des chances, La matière manifeste la propriété de s’arranger  en groupements de plus en plus complexes, et en même temps  de plus en plus sous-tendus de conscience. Ce double  mouvement conjugué d’enroulement  physique  et d’intériorisation (ou centration ) physique se poursuivant, s’accélérant et se poussant aussi  loin que possible, — une fois amorcé »   Cette loi sur laquelle  Teilhard a eu raison d’insister fournit un paramètre   permettant de jauger la complexité réelle  d’un être. Au point de départ. T. confère tout son rôle au déterminisme, statistique. Mais ce que Teilhard  rejette  c’est un déterminisme sous son aspect linéaire et mécanique. : La vitalisation  puis l’hominisation de la matière constituent des dérives aussi naturelles et inéluctables:: (49)..Somatiquement l’homme …une espèce comme les autres…..psychiquement  il forme  un règne, nouveau en dépit de ce que Darwin a dit ( « Si l’homme n’avait été son propre classificateur ,il n’eut jamais songé de fonder un ordre séparé pour s’ y placer »). La noosphère n’est pas un concept métaphysique..ni phénomélogique  c.-à-d.   relevant de la philosophie  ..c’est d’ abord (50) un concept biologique…singularités de l’espèce humaine…qui tend á se totaliser  en une conscience  planétaire dont l’ existence, au moins sur le plan scientifique et technique relève des évidences …Autre singularité :les puissances de spéciation chez l’ homme sont toujours en action (51) elles assument avant tout un aspect spirituel…La complexité organique présente des limites ….le cerveau ne pourra indéfiniment grossir et se compliquer mais la socialisation humaine ( constitution de grands ensembles culturels permet un rebondissement de l’ évolution ..Avec la socialisation ( co-conscience) la vie a trouvé….de créer un nouveau type de complexité …..la nature humaine pour être intelligible exige une double clé. l’homme est fils du cosmos ..en continuité avec la biosphère mais  ne se cofondant avec les autres espèces car il tend à supplanter  le règne animal(52) T. ne sépare pas l’humain du naturel bien que celui –ci  soit transcendé par celui-là.(53)

 

T.LOGICIEN..

T. vise a contraindre l’esprit a reconnaitre les structures concrètes du réel…il ne construit la réalité  d’ après des principes..Tout tient par en haut…..Chaque degré nouveau de réduction au multiple ( matérialisation) laisse échapper une âme (55)tout possède une structure ,…elle  ne révèle pas  l’essence parce que  celle-ci réside …dans la synthèse,(56)   « Le fait évolutif   vient pour rappeler que le mouvement principal du Réel, est une synthèse au  cours de laquelle  le plural se manifeste sous des formes de plus en plus en plus complexes..Chaque degré ultérieur  dans l’ unification  s’accompagne  d’un accroissement  de conscience interne et de liberté »(57) « Croire c’est opérer une synthèse  intellectuelle »(58)  « Il est possible que nous n’arrivions jamais á pousser la décomposition du Réel plus loin …. Il n’ya pas d’atomes au sens étymologique du mot :La matière est essentiellement pluralité sans limites, poussière…celui qui voudrait la suivre   jusque au bout d’elle-même tendrait vers le néant» (59)Tout tient ..par l’esprit..  « Chaque chose  est quelque chose  de plus que les éléments dont elle est composée. Et cette quelque chose ,cette âme ,est le véritable lien  de sa solidité »(60) « La vérité n’est pas  autre chose que  la cohérence  totale de l’Univers  par rapport á chaque point de lui-même…Cohérence et fécondité :les deux touches inimitables  et les  deux charmes irrésistibles de la vérité »(61) La conception teilhardienne de la vérité, outre un parfum de pragmatisme — le Père possédait  une mentalité « atlantique » — manifeste quelques originalités. D’abord, cette cohérence ne dépend  pas uniquement de l’esprit humain, de l’enchainement  plus ou moins harmonieux et complet  des idées. Elle est si l’on peut dire de nature ontologique, ainsi que l’indique le texte suivant : « Les particules d’un Univers en cosmogénèse jouissent  toutes de la propriété d’être coextensives infinitésimalement à la totalité du Temps et de l’espace  ». L’univers étant de nature « fibreuse" la cohérence de la vérité est bien mieux qu’intellectuelle, car elle reflète le don que possède chaque créature d’être coexistive à l’Univers spatio-temporel.(62) «La vérité de l’homme est la vérité de l’Univers pour l’homme » …A propos des physiciens et des naturalistes  T.dit « …Ils commencent  á se rendre  compte que leurs observations….sont toutes imprégnées de  conventions choisies á l’origine  et aussi des formes ou d’habitudes  de pensée   développée  au cours du développement historique  de la recherche .Parvenus à l’extrême de leurs analyses ils ne savent plus trop si la structure qu’ils atteignent est l’essence  de la Matière qu’ils étudient ou  bien le reflet de leur propre pensée » (63)

 

PHENOMENOLOGIE ou   « PHYSIQUE 

  « Spécifiquement …je ne suis  ni un philosophe ,ni un théologien  mais un étudiant du phénomène ( un physicien  au vieux sens grec)  La science  a le droit de   se livrer  à la prospective mais non à l’eschatologie»(66) La vérité vous rendra libres (Jean  VIII,33 γνώσεσθαι την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς )…..l’une des deux options  primordiales de T.est   « le primat accordé au   physique et á la pensée…. Dans l’étoffe de l’Univers »….  Interprétation  «   l’univers  doit pour être satisfaisant de  couvrir le dedans ainsi que le dehors des  choses-l’ Esprit autant que la matière »(68) la dialectique de l’évolution c’est un effort  pour déceler dans l’ évolution une sorte de loi fondamentale  qui lui confère une espèce  de logique interne  qui soit a la fois inhérente aux choses et á l’intellect. .T. a cru que cette dialectique  se déroule suivant un rythme de divergence, ( :indéfinie  diversification  en éventail ) convergence ( :mouvement de rassemblement (:unification et d’ union…le monde à force de converger  débouchera dans l’ extase ) et d’émergence ( synthèse ..qui apporte le nouveau….approche de l’absolu).(69)..  « A perte de vue …l’ univers tient par son ensemble. El il n’y a qu’ une manière, possible  de le  considérer . C’ est de  le prendre comme un bloc tout entier …»,(75)..La pensée humaine ne coïncide avec l’absolu mais elle lui est tangente…..René d’ Ouince : «La totalité n’est saisissable que dans un point ou elle se ramasse »(76)   « ce qui justifie  l’objectivité de savoir, c’est l’origine cosmique de l’homme … Il faut accepter ce que la science nous dit :l’homme est né de la terre .. Mais il faut aller  jusqu’  au bout de la leçon c.-à-d.  accepter que l’homme soit  tout entier du Monde –non pas seulement  ses os ,sa chair  mais son incroyable pouvoir de penser»(77) Pour T. le sort de l’évolution(  au moins sur terre ) se trouve dans les mains de l’homme(78) L’ homme tout en pensant le réel le refaçonne….Chez lui la nanomatière ,ce nouveau réseau de déterminismes qui se tisse à chaque étage de la montée vers l’esprit …est un risque plutôt qu’un stade(79)..T. ce qui justifie  l’objectivité de savoir, c’est l’origine cosmique de l’homme….. considère la vie comme contenue  en puissance dans ..l’univers il s’ ensuit que la conscience se trouve elle –même  dans cet univers..Il  n’y a au monde ni esprit ni matière, il existe seulement de la matière devenant Esprit. :  « l’ Etoffe de l’Univers est l’ Esprit-matière »(81) La matière est…regardée comme inanimée  ce qui est la source de nos difficultés à la comprendre.(82).   « Tout par quelque  extension très atténuée  de soi même  a commence depuis les origines » C’est  l’unité même  de la pensée et de la création  de Dieu créateur (83)T. dynamise la vision hiérarchique de l’Univers ..Chaque degré d’ être, constitue une synthèse ,une création…le supérieur ne se ramène pas a l’inferieur ..tous les degrés d’ être …submises  par un concept commun ,celui de la structure.(85)T. a uni la connaissance de la nature  acquise par le savant à la connaissance de Dieu …(86)   « La matière pre-vivante se vitalise normalement  et la matière vivante s’ hominise normalement.(87)…existence d’un stade moléculaire pré-vivant…L’ Homme est le résultat d’une évolution  biologique et aussi sociale.(88)….ces spécialistes pour continuer á trouver ,devront  de plus en plus s’ évader  de leur spéciali té(90)..phénoménologie totalisante(91) T. : beaucoup plus une vision  qu’une philosophie (93) Il ne serait pas superflu, croyons-nous, de définir d’abord la notion teilhardienne de dialectique. Il est bien évident que le terme présente une double signification. D’abord un sens restreint correspondant à un moment précis de la philosophie teilhardienne, étape qu’il appelle précisément sa dialectique — nous eussions préférer « dialectique existentielle » ou « postulats de l’énergétique » — Le sens restreint figuré, par exemple, dans le Cœur de la Matière (1950) : « Au  Point Oméga je n’accédais en effet, par voie cosmique et biologique, qu’à « bout de bras », grâce à un rétablissement dialectique qui me laissait en face d’une Entité « déduite et conjecturée », plutôt que subie et expérimentée » Mais cette dialectique possède aussi un sens beaucoup plus large et coiffe la totalité de la vision teilhardienne : « Répartis en trente-huιt paragraphes, distribués eux-mêmes en trois chapitres (une « Physique » ou Phénoménologie, une Métaphysique et une Mystique), je présente ici, sous forme d’une dialectique cohérente, l’ensemble des vues (scientifiques et parascientifique, dont la mise au point progressive a fait l’objet de mes précédents essais » Teilhard a défini cette dialectique lato sensu (94)..  Pour T : Non pas jaillissement continu ,mais étincelle oscillante : tel est le mécanisme de notre vision »..synthèse  l’existentiel ,la dialectique et  les Archétypes .(95) « L’homme y passe à travers des forêts de symboles .Qui l’observent avec des regards familiers. »

Ce qui nous intéresse en l’occurrence, c’est la  dialectique. Or la dialectique domine toute la pensée  de Teilhard, bien que celle-ci ne s’y ramène exclusivement. Nous avons déjà vu que le rythme de la phénoménologie teilhardienne : divergence, convergence/émergence/ est dialectique. Dans le  passage du phénomène humain au Point Oméga la dialectique règne aussi en maîtresse, mais a une coloration existentielle, 

c’est-à-dire que  le raisonnement qui permet de passer du phénomène humain au Point Oméga est bien, lui aussi   dialectique, mais d’une dialectique originale, fondée sur les exigences de l’action et une nouvelle discipline : l’énergétique (dans quelles conditions  l’homme peut-il continuer à agir?).

Pour comprendre la pensée de Teilhard, deux observations s’imposent d’abord. L’espèce humaine est restée interféconde, ce qui permet des combinaisons raciales, les unes moins heureuses, les autres constituant d’incontestables réussites. De plus la civilisation paraît avoir franchi un point critique qui la rend invulnérable dans son ensemble aux conséquences des catastrophes partielles — c’est ce que Teilhard appelle la planétisation humaine : « Anthropologiquement, ethniquement, socialement, moralement, on ne comprend rien à l’Homme, et on ne saurait faire aucune prévision valable, ici encore, touchant »les états futurs, tant qu’on n’a pas vu que, dans son cas, la « ramification » (autant qu’elle subsiste) n’opère plus que dans un but, et sous des formes supérieures, d’agglomération et de convergence. Formation des verticilles, sélection, lutte pour la vie : simples fonctions secondaires, désormais, subordonnées chez lui à une œuvre de cohésion. L’enroulement sur soi-même d’un faisceau d’espèces virtuelles autour de la surface de la Terre. Tout un nouveau mode de Phylogenèse. » Autrement dit la convergence tend à emporter sur la divergence, et celle-ci n’assume plus de formes purement biologiques, animales. Nous nous mouvons dans une sphère nouvelle, la Noosphère, où les phénomènes classiques se voient transposés et sublimés. La ramification continue à l’ infini, mais sous forme symbiotique et surtout spirituelle (l’aspect biologique demeurant subordonné). Or, l’Esprit tend vers l’union, vers l ’ Un. Pour comprendre ce phénomène, il faut réfléchir d’abord à la phrase décisive de l’ Union créatrice (1917) : « Cette dualité de l’ordre cognoscitif et de l’ordre réel m’a paru, depuis, arbitraire  et fausse. Nous n’avons aucune raison sérieuse de penser que les Choses ne se sont pas faites suivant le rythme même dans lequel notre expérience les déroule. Bien au contraire ce rythme a grande chance de nous révéler la texture profonde de Esprit. » ..(97)T.n’a jamais conteste le rôle de l’ intuition..mais il n’oppose pas l’intuition et l’interlligence …le monde n’est pensable que  sub specie evolutionis(98)… « tout est envisagé dans la dimension de l’avenir »..Il s’agit de « diviniser » la fonction du Temps et de reconnaitre la fonction divine et créatrice  du Temps »..Les choses ne se répètent  mais le monde avance  (99) «Jusqu’à l’Homme (on pourrait même dire «jusque’aux Préhominiens » qui, eux encore, semblent obéir extérieurement à la loi commune)l’ évolution animale s’était opérée sous le signe de la divergence... Eh bien, c’est tout justement ce régime de différenciation dissociante que, sous l'influence évidente du néo-milieu d’attraction et d’inter-liaison psychiques graduellement créé au sein de la Biosphère, par la montée de la Réflexion nous voyons se clore au niveau et à partir  de l’ Homo sapiens... Pour la première fois, nous y apercevons distinctement, déjà fonctionnant, un mécanisme... : la convergence... se superposant, dans l’évolution biologique, à la divergence, — de façon à opérer une véritable synthèse organique des espèces potentielles continuellement engendrées par la ramification phylétique.

« En  l’Homo sapiens, — cette remarquable association formée vers le milieu du Quaternaire, par concrescence du groupe le plus interne, le plus axial des « écailles » humaines — loin de saisir les derniers sursauts d’une force évolutive épuisée, nous tenons le germe même à partir duquel s’est opéré le définitif jaillissement de la masse vivante réfléchie  »…(100).. « En plus de l’espace….il’y a maintenant pour nous …le Temps-un temps organique ,mesuré par le développement du Réel global…Les êtres se découvrent maintenant ,semblables á  des fibres sans fil …Dans un abime passé pout plonge en arrière. Et vers un abime futur ,en avant tout s’ élance…...   « Tour être est fibreux »(101)La convergence  est synonyme  d’ultra réflexion… l’ homme forcé.  De se  réfléchir toujours plus profondément….l ‘ homme n’est homme que pour la co-humanité(102)… aucune fibre élémentaire  n’est entièrement indépendante …La considération d’un milieu  dimensionnel oú Espace et Temps se  combinent  organiquement  est le seul moyen  que nous ayons encore trouver  d’ expliquer la distribution  des substances matérielles et vivantes autour de nous(103) Selon T. le temps est conique c.-à-d. que l’ évolution comme un faisceau de lumière  traversant une lentille convergente  s’oriente vers ou un foyer (Omega).le Monde matériel nous apparait aujourd‘hui  comme suspendu á la conscience spirituelle des hommes(104)… « .le moteur premier de  l’ activité humaine ne saurait être qu’une réalité possédant  des dimensions universelles …le Terme universel et surhumain où nous achemine cette dernière (condition)se présente simultanément à nous comme incorruptible et personnel »(105)…Pour que le courant de l’ Esprit …..se maintienne et avance  il faudrait   veiller principalement   à ce que la masse humaine garde sa tension interne  ..la ferveur de la vie……   « L’amour est réserve sacré d’énergie-et comme le sang même de l’Evolution spirituelle »(106)……l’évolution des êtres se traduit par une monté vers l’ esprit ..le moteur de cette monté ,c’est l’ amour(107)Il n’existe point de matière inerte a part la matière seconde ,constituant un déchet de  l’énergie (108) « …..le dilemme se découvre où est insérée l’  activité humaine (110) « — Ou bien la Vie ne va vers aucun terme qui recueille et consomme son œuvre : et alors le Monde est absurde, destructeur de lui-même,condamné par le premier regard réfléchi qu’il a enfanté au prix d’un immense effort; et de nouveau c’est la révolte, non plus seulement comme une tentation, mais comme un devoir.

« — Ou bien Quelque Chose (Quelqu’un) existe, en qui chaque élément trouve graduellement, dans sa réunion au Tout, l’achèvement de ce qui s’est construit de sauvable  dans son individualité : et alors, il vaut la peine de se plier, et même de se vouer au labeur; mais dans un effort qui prend la forme d’une adoration  »En termes beaucoup plus brefs, le Père déclare dans l’Esprit de la Terre (1931) : « Le Monde cesserait  légitimement et infailliblement d’agir, — par découragement — s’il prenait conscience (dans ses zones pensantes) d’aller à une Mort totale. Donc la Mort totale n’existe pas . »

Il faut essayer de comprendre le raisonnement de Teilhard : il est profondément logique. Il est bien évident que la « vie », c’est-à-dire le cosmos, a mis des milliards d’années pour aboutir à Homme, c’est-à-dire à la conscience de soi. Il serait irrationnel de penser que cet effort fût vain et le monde voué à l’autodestruction. La foi au monde chez Teilhard, est étroitement liée à la foi en la rationalité du Cosmos. Mais pour que l’homme débouche sur l’éternité il faut une puis-(111)ssance collective I(112) Pour se communiquer mon moi doit subsister dans l’abandon qu’il fait de soi…..L’ abolition des ego après la mort constituerait la plus grave  des régressions  contraire  á l’ essence même de l’ évolution , qui est  montée vers l’ esprit, vers la personne humaine.(114).T. évite l’immortalité de l’âme ….ce qui compte pour lui c’est l’immortalité de la personne elle-même (115)  « Créer c’est pour toujours (116) Au fond Omega est  á la fois simple et double. Il est double parce que d’ un coté c’est l’univers parvenu  limite de centration ,del’autre c’est Dieu .Il est simple parce qu’à la  parousie .lorsque le cosmos aura définitivement acquis  la dimension du surnaturel , coïncideront jusqu'à faire un  si bien qu’en réconciliant  l’être-le devenir et la valeur ,Omega réconcilie  également  le monde avec Dieu ,par le Christ auquel il et identifié (117) Pour T., Dieu  est essentiellement le Dieu de l’avenir….Dieu est le moteur en avant ,..de l’ évolution ……qui apparait comme une…marée d’ amour (et donc de personnalisation) (118)….le courant le plus profond qu’on peut saisir á l’univers au point de vue de  la conscience  serait arrêté  de telle sorte qu’il semble qu’on puisse dire  que par l’analyse même de sa structure ,ce courant exige d’être irréversible , parce que s’il n’ est pas ,il se détruit automatiquement ..   « Agir c’est créer ,et créer c’est pour toujours(119) …la réflexion de la conscience suprême  sur les consciences  élémentaires…-une Révélation…..T., sort  de la philosophie et introduit un autre mode de connaissance, la foi…(123) C’est Crist qui supporte..l’Univers (124) Pour T.,  le Christ  apparait lié au développement de l’ Univers entier (125)…les conseils de Jésus non seulement présentes comme des gages á récompense individuelle  mais comme le chemin..Imposé á la réussite collective de toute la vie(126)….Les pères grecs ont un sens très vif  de la solidarité  des diverses parties du cosmos (127) Ce que Teilhard suggère, en outre, c’est que le  Christ se trouve en devenir puisque, de par sa fonction cosmique, il participe mystérieusement, jusqu’à la Parousie, à la cosmogénèse (ou devenir du Cosmos). Dès la Vie cosmique (1916), la première  grande œuvre de Teilhard, celui-ci écrit : « Le  Christ mystique n'a pas atteint sa pleine croissance — ni donc le Christ cosmique. L’un et l’autre, tout à la fois. ils sont et ils deviennent et dans la prolongation de cet engendrement est placé le ressort ultime de toute  activité créée... Le Monde se crée encore, et en lui, c'est le Christ qui s'achève... » Par un mystère, le Christ, en tant que Fils, participe de l’éternité divine, et cependant, d’une certaine manière (jusqu’à la Parousie), il est en devenir puisque le monde continue à se créer puisque le Corps mystique continue à se constituer et que le Christ est inséparable du dit Corps mystique, ne formant avec lui qu’une seule et même réalité (128).. Le Christ s’achève peu á peu par la somme de nos efforts individuelles … »Autrement dit sans le travail continuel de chaque cellule humaine pour rejoindre toutes les autres ,la parousie serait elle physiquement possible ? J’en doute » (129)… En somme, le Christ cosmique, c’est le Christ en tant que foyer et sauveur d’un univers personnalisé où le cosmique est finalement assumé par l’humanité pour le Christ,et transfiguré par deux mouvements inverses (mais intimement unis), la montée de l’évolution et la descente de la grâce.- Le Christ cosmique est donc le foyer du monde. Le Christ-Oméga, lui, c’est le Christ en tant qu’il réalise la coïncidence entre le centre universel christique, fixé par la théologie, et le centre universel cosmique, terme de l’évolution, postulé par l’anthropogenèse, la constitution du corps mystique s’exerçant en concordance avec la convergence naturelle du monde. Teilhard l’a bien dit dans Comment je vois (1948; § 37) : « Dans le « Christ-Oméga » l’Universel se précise et apparaît sous une forme personnelle : Biologiquement et ontologiquement parlant, rien de plus cohérent, et en même temps rien de plus audacieux que cette identification entrevue, aux limites supérieures de la Noogenèse, des propriétés en-apparence contradictoires du Tout et de l’élément. »….(130)

 

  ΜΕΤΑPHYSIQUE

    Pour T., pas de rupture entre ce  qui apparait dans l’expérience…. et ce qui serait caché par par-dessous  d’autre part. Pour T., (131) , le phénomène dévoile l’être  à condition qu’il ne soit pas séparé des autres, á condition que l’homme  soit relié á toute l’ évolution des choses…Le devenir dévoile l’ être .Tous les phénomènes forment une totalité ouverte et il suffit de  lire le monde á l’endroit pour comprendre l’ univers....Pour T.,  il ne saurait y avoir de pluralité absolue…..T.  ..,passant du sta(1323)tique  au dynamique ,développe  une cosmologie évolutionniste …une philosophie de la totalité ..le cosmos sans l’ homme ne peut présenter de signification …l’homme séparé du cosmos c.-à-d.  sans cette relation avec l’avenir  du cosmos, ne possède pas…de signification. « …il suffirait de comprendre l’homme pour avoir compris  l’Univers (133).. rien n’est positif que qui a déjà subi une         première influence de l’Union (134)..Le  véritable nom du néant c’ est le multiple pur…Plus il y a d’union et plus il y a d’ être. Nous voici donc loin de la creatio ex nihilo sui  et subjecti ,Ex nihilo sui ( : du néant de soi même) soit. Ex nihilo subjecti ( : du néant d’une matière préexistante),il faudrait au minimum nuancer (135)..L’Union créatrice  est la théorie qui admet ……    que dans la phase évolutive actuelle du cosmos (seule connue de nous) tout se passe comme si ‘l’Un se formait par unification successive du multiple (136) Dieu ne crée pas arbitrairement (139)..créer…,pas un acte instantané…mais un processus ou geste de synthèse ….la constitution de Plérome,(GAKQ la plénitude divine composée de tous les êtres.) se traduit donc nécessairement à nos esprits par une marche de l’….. Esprit (140)…un Dieu qui ne donnerait pas et ne  se donnerait pas,  ne serait pas un Dieu…La temporalité humaine est, de façon mystérieuse ,une projection(141)de Dieu ,seulement nous ne pouvons  voir comment s’opère cette projection…le monde est sans cesse en voie  de création..T. ,rejette …la notion d’un commencement absolu (142)…l homme joue  le rôle exaltant  de co-créateur(143) Deus creat uniendo (en unissant) ..(143)…. « Le problème et le  secret de la création  ont consisté ; a réduire et a inverser  cette puissance de  dissociation .de manière à produire des monades de plus en plus  synthétiques .,Plus l’union a été réalisée …plus l’être est….parfait et conscient ..L’Union ne transforme ,n’additionne pas seulement ,elle produit..Créer n’est pas un petite affaire pour le Tout –Puissant…..C’est une aventure ,un risque ,une bataille où Il s’engage tout entier(144) » L’incarnation compte parmi les corollaires de l’union  créatrice, car elle n’est qu’une sur-création. Dans Mon Univers (1924), on trouve, sur  ce mystère un bon passage : « Le premier acte de l’Incarnation,— la première apparition de la  Croix-est   marquée par l’immersion de l’Unité divine  dans les ultimes profondeurs du Multiple. Rien ne peut entrer dans l’Univers que ce qui en   se fondant d’abord dans la Matière pour en renaître ensuite... La petitesse du Christ dans son berceau, et les petitesses bien plus grandes qui  ont précédé son apparition parmi les Hommes, ne sont pas seulement  une leçon morale d’humilité. Elles sont d’abord l’application d’une loi de naissance  et consécutivement, le signe d’une emprise définitive de Jésus sur le Monde. C’est parce que le Crist est « inoculé » dans la Matière qu’il n’est pas séparable de la croissance de l’Esprit-tellement incrusté dans le Monde visible qu’on  ne saurait plus l’en arracher qu’en ébranlant les fondements de l’Univers .De chaque élément  du Monde on peut se demander  en bonne philosophie, s’il n’étend s’il  pas ses 294racines jusqu’aux dernières limites du Passé .A combien plus forte raison convient-il de reconnaitre au Christ cette mystérieuse préexistence ! »….(145)…. Quand le Christ  apparut entre les bras de Marie ,il venait de soulever le Monde…commença pour lui une deuxième phase d’effort  la seule que nous puissions un peu comprendre ….qui correspond à notre actuelle conscience….Ce qui est profondément ingénieux ,c’est cette idée que l’Incarnation-et donc le Christ –sont coéxistifs à  l’ évolution, c.-à-d. á l’ unification du multiple…pour cela il a fallu ,toute la cosmogénèse, toute la  biogenèse et toute l’anthropogenèse (146)..la naissance de Jésus constitue, l’expérience nouvelle…de l’humain ,  … puisque Jésus a été a la fois vrai Dieu et vrai homme.. « …L’union créatrice …est une Union rédemptrice (147)..Dieu semble  n’avoir pu créer  sans entrer  en lutte contre le Mal.(148)…Pour T.,  la Croix est plus évocatrice de  laborieux progrès  que de pénitence expiatrice (150).. La puissance créatrice de cette mort nous échappe…Jésus ..entraîne plus haut  les progrès de la marche universelle.(151) T. ,a senti la détresse de l’atome perdu dans l’Univers …mais cette angoisse est..antérieure(153) ….il n’y a qu’un seul mal la désunion qui avec la multitude  sont la nature  unique du mal.(157)….Le problème du mal est un  des mystères les plus troublants de l’Univers (158) Le grand péché du monde est en avant ..c’est le péché de l’apostasie…le mal apparait si l’on peut dire par nécessité statistique(160)….Le Mal ,effet secondaire ,sous- produit inévitable  de la marche d’un Univers en évolution(161)…le bonheur est à la fin de l’ effort (162)…   « .  l’origine du Mal  s’identifie  avec le mystère du monde et par là même indirectement avec  le mystère même de Dieu (163)’…..il n’y a qu’un moyen de vivre :…monter assez haut  pour que, par dessus du désordre superficiel des détails ….je découvre  la régularité significative de quelque grand destin  humain .Emerger pour voir clair.. » (164)… « la foi les intègre ( les liens contractés   irréparablement dans le passé) dans un ordre plus élevé  les force a servir au bien ..les transforme ..les absorbe… Ce qui est liqueur mortel pour les autres ,le chrétien peut le dominer … de manière à en tirer un surcroit de vie »  (165) .. « Si le problème de la prédestination me touche peu , c’est peut être parce que implicitement  j’admets que tout est récupéré finalement  dans le processus unitif….le triomphe  du bien sur le mal n’implique pas que la descente  dans le mal  n’aboutisse á la damnation »(167)…..on n’élève pas des montagnes sans créer des abimes…plus le bien grandit et plus s’exalte le mal,(168)..L ‘Apocalypse ….parle d’une apostasie partielle de  l’ humanité (170)..Mais que c’est que …la formation du plérome ?  …C’est la Réplétion quantitative …où l’Un substantiel et le Multiple créé se rejoignent  sans confusion dans une totalité  qui sans ajouter rien à Dieu ..sera un triomphe et de généralisation de l’ être….la mystérieuse synthèse du créé et de l’Incréé(172)… « Le Christ est sûr de s’ achever »  Or l’homme est libre dans toutes ces manifestations de l’effort humain .Donc le Christ n’est pas sûr de s’achever Christ. Dieu est un être paradoxal :Dieu peut se passer du monde….(173)   « Dieu est entièrement self-suffisant ..et cependant l’Univers lui apporte  quelque chose de vitalement nécessaire :voilà les  deux conditions en apparence contradictoires ,auxquelles doit désormais  explicitement satisfaire (pour remplir sa double fonction  : activer  notre volonté et plérômiser Dieu) ,l’être participé »(174)Pour T…le panthéisme  a une âme de vérité (178)..la conscience cosmique c’est le besoin et la joie de l’union avec un Autre (183) « Le Panthéisme nous séduit par ses perspectives d’union parfaite et universelle. Mais au fond il ne nous donnerait, s’il était vrai, fusion et inconscience, puisque, au terme de l’évolution qu’il croit découvrir, les éléments du Monde s’évanouissent dans le Dieu qu’ils ne créent ou qui les absorbe » Teilhard présente la solution chrétienne, d’ abord à la suite de ce texte, et ultérieurement tans son « Introduction à la vie chrétienne » (1944) : «  Seul en fait le « panthéisme » d’amour ou panthéisme » chrétien (celui où chaque être se trouve  superpersonnalisé, supercentré, par union au Christ, le super-Centre divin), — seul un tel  panthéisme interprète exactement et satisfait  pleinement  les aspirations religieuses humaines, dont le rêve est finalement de se perdre consciemment dans l’unité. Seul il est conforme à l’expérience qui, partout, nous montre que l’ union différencie . »(185)T. ,vise à réconcilier  Dieu et le monde (186)..La formule Dieu tout en tous »(..ίνα η ο Θεός εν πάσι.Α’Κορ.29)(188)…L’origine du Christ cosmique  chez T. est scripturaire et spécialement paulinienne(189) 

 

  CONCLUSION

….T. a compris …que l’ère des systèmes est close ,car l’univers est inachevé (et trop…complexe)…..De plus ..comme croyant …certains… points lui paraissaient acquis.au moins pour l’ essentiel par exemple ce qui concerne l’union hypostatique. (289)…la notion  de métaphysique de l’ union rend seule selon T.  intelligible la Création et l’Incarnation et  que le  problème du mal nourrit des liens étroits avec la Rédemption….Dans «  l’union créatrice » il dit : « expliquer la figure du monde revient à expliquer la genèse de l’esprit »(293) ……Unité de Dieu et du Monde : « Le Christ- Univers, tel que je  le comprends, est une synthèse  du Christ et de l’Univers  »« ... ne nous nous-acheminons nous pas inévitablement vers une conception  toute nouvelle de l’ être, où s’associeraient, dans une  fonction synthétique générale... les attributs jusqu’ici contradictoires... du Monde et de  Dieu ... le vaste phénomène de Christification  me découvrait la conjonction du Monde Dieu... » « Comme j’aime à dire, la synthèse du   « Dieu » (chrétien) de l’en-haut et du Dieu  (marxiste) de l’en-avant, voilà le seul  Dieu que nous puissions désormais adorer « en esprit et en vérité . » — «... L’Univers et le Christ chacun de son côté, s’achèvent en se conjuguant » Unité de l transcendance et de l’  immanence : «En Lui(Omega) tout monte vers un foyer d’ Imma(294) nence  Mais de Lui aussi tout descend comme d’un sommet de transcendance  » —« ... quelque Centre ultime  (à la fois transcendant et immanent) de rassemblement psychique... . » «Une Foi nouvelle où se composent la Foi ascensionnelle vers un Transcendant et la Foi propulsive vers un Immanent.... » — « ... rien ne me paraît plus réalisable et fécond (et donc plus imminent) qu’une synthèse entre l’En Haut et l’En Avant dans un Devenir de type « christique », où l’accès à l’Hyper-personnel transcendant se découvrirait conditionné par l’accession préalable de la conscience humaine à un point critique de Réflexion collective...  » — « ...nos vieilles catégories (oppositions) sont en train de céder (sans confusion) en atmosphère de Cosmogénèse : Esprit/Matière, Transcendance/Immanence, Phénomène/Être  »…..(295)Unité du sacré et du profane.  « en vertu de la Création et plus encore de l’incarnation ,rien n’est profane …pour qui distingue en chaque créature .la parcelle d’être élu soumise á l’ attraction du Christ en voie de consommation »(296)

 

-Ian Stewart «Οι Μυστικοί Αριθμοί»

 

Οι χιονονιφάδες  έχουν ένα αινιγματικό συνδυασμό χαρακτηριστικών,…απλή  εξαπλή συμμετρία…κάθε νιφάδα είναι διαφορετική από την διπλανή της( δηλαδή κανονικότητα  και άπειρη ποικιλία)….τι είδος είναι αυτό το Σύμπαν πουτ συνδυάζει ευελιξία  και προσαρμοστικότητα και αυστηρή προσκόλληση σε μαθηματικούς νόμους;…αν κοιτάξουμε μια σταγόνα λασπόνερου …ανακαλύπτουμε  με το μικροσκόπιο   ότι, κρύβει τόση ποικιλία όση ένα ολόκληρο δάσος .(6).Η συμμετρία είναι θεμελιώδης έννοια, χαρακτηρίζει τα σχήματα αναφορικά όχι με το πώς ή γιατί προκύπτουν αλλά μέσω του μορφώματος στο οποίο ανήκουν.Από μόνη της είναι πολύ άκαμπτη για να εξηγήσει όλες τις κανονικότητες της φύσεως.Ωστόσο μπορεί να συνδυαστεί με άλλες έννοιες όπως το χάος και η πολυπλοκότητα ,παρέχοντας ένα ενοποιημένο πλαίσιο ερμηνείας  γιια ένα εκπληκτικό  εύρος  φυσικών κανονικοτήτων….Ορισμένες φορές  πράγματα που φαίνονται τυχαία  διαθέτουν μια κρυμμένη τάξη και τα μαθηματικά είναι το κρυμμένο εργαλείο που χρησιμοποιούμε για να την ανακαλύψουμε,…τελικά από αυτά τα σχήματα της καθημερινότητας έχουμε πάρει τα μαθηματικά μας.(7)…Η χιονονιφάδα μοιάζει με 6 πανομοιότητες φτέρες ενωμένες στη ρίζα,…με σχεδόν τέλεια εξαπλή συμμετρία..μείγμα κανονικότητας και τυχαιότητας και μια μόνο κατοπτρική συμμετρία52….κανένα αντικείμενο του Σύμπαντος δεν μοιάζει με κανένα άλλο (ύστερα από μια … καλή παρατήρηση) αμφιβάλλω αν δυό ηλεκτρόνια μοιάζουν…(9)..Οι νιφάδες αποτελούνται από πάγο, άρα το Σύμπαν θα πρέπει να έχει σχέση με τον πάγο..που φτιάχνει πολλά σχήματα…το νερό είναι το απλούστερο αλλά και το πιό αινιγματικό υγρό…σήμερα οι μόνες μορφές ζωής που γνωρίζουμε  βασίζονται στις παράξενες ιδιότητες του νερού..που είναι μια παράξενη ουσία…Μόνο η αέρια μορφή του μοιάζει ξεκάθαρη(10)..οι παγοκρύσταλλοι δεν κατανέμονται ομοιόμορφα  πάνω σε μια ψυχρή επιφάνεια ,σχηματίζουν ένα δάσος από..αιχμηρές φτέρες …υπάρχουν τουλάχιστον 16 μορφές πάγου.(11) Οι θέσεις των αστεριών στον ουρανό φαίνεται αλλά δεν είναι τυχαία,φαίνεται να ακολουθούν κυκλικά τόξα  με κέντρο τον πολικό αστέρα..οι σπόροι του ροδιού εμπεριέχουν ..χαρακτηριστικά της τρισδιάστατης γεωμετρίας των πυκνών συστημάτων: στο ρόδι η εξέλιξη έχει λειτουργήσει έτσι ώστε  να συγκεντρώνονται όσο το δυνατόν περισσότεροι σπόροι  σε ένα περιορισμένο χώρο.(12)..το Σύμπαν διέπεται από πανέμορφες μαθηματικές αρχές.(13)Ένα από τα πιο συνηθισμένα σχήματα που «φορούν» τα ζώα είναι τα « ριγέ»….και όπου τα σχήματα δεν είναι εντελώς κανονικά, …οι κανονικότητες κυριαρχούν…οι κανονικές γραμμές είναι συνηθισμένες στα τροπικά ψάρια και τα όστρακα(14)..Ο ανόργανος κόσμος έχει κι’ αυτός τις δικές του ρίγες ( ..τα κύματα στην θάλασσα παρουσιάζουν παράλληλες γραμμές,….αμμόλοφοι κλπ….Η φύση προτιμά τις ρίγες….πρόκειται για σύμπτωση ή για κρυμμένη μαθηματική ενότητα;(15) Στην έρημο  γιατί δημιουργούνται σχήματα;..γιατί οι άνεμοι δεν ισιώνουν  την άμμο;..γιατί οι ζέβρες δεν είναι γκρίζες σε όλο τους το σώμα; (17)…γιατί οι τίγρεις έχουν ρίγες ενώ οι λεοπαρδάλεις βούλες;…..Δεν εμφανίζεται οποιοδήποτε σχήμα .Τα περισσότερα σχήματα προέρχονται από ένα περιορισμένο κατάλογο απλών μορφών…ποιός καθορίζει το περιεχόμενο του καταλόγου; ..Κατά βάση το Σύμπαν υπακούει σε απλούς κανόνες (18)..Κερήθρες δεν κατασκευάζουν μόνον οι μέλισσες  και οι σφήκες (ψάρια του γλυκού νερού..κέρματα στο τραπέζι---)…το εξάγωνο και η αντίστοιχη κερήθρα  παίζουν κύριο ρόλο  στην δημιουργία σχημάτων τόσο στην φυσική όσο και σην βιολογία..οι κερήθρες είναι ο αποτεσματικώτερος τρόπος  για να στριμώξουμε κύκλους   στο επίπεδο(19)..η μορφή των κρυστάλλων παρουσιάζει κανονικά μαθηματικά σχήματα…κανονική γεωμετρία ,η οποία αντανακλά την κανονική ατομική δομή τους.Αποτελούνται από πανομοιότυπες μονάδες σε επαναλαμβανόμενα σχήματα  κατά μήκος τριών χωρικών αξόνων (20) Το σχήμα της χιονονιφάδας έχει παντού  γωνίες 60 και 120 μοιρών…και οι κρύσταλλο ενός δεδομένου ορυκτού …εμφανίζουν  την ίδια χαρακτηριστική σειρά γωνιών …Ως προς την φύση των δομικών λίθων των κρυστάλλων ,αποδείχτηκε ότι, επρόκειτο  για σωματίδια ύλης .(21)..Ενα από τα αγαπημένα σχήματα της ζωής-η …έλικα-βασίζεται σε καμπύλες(22)..Τα σαλιγκάρια παρόμοια κέλυφη..ο λόγος  πουκαθορίζει την περιέλιξη είναι γενετικός , το εκπληκτικό είναι όμως  ότι ,δεν βρίσκεται  στα γονίδια του σαλιγκαριού, αλλά εκείνα της μητέρα του.!!Υπάρχει ένα γονίδιο που υπαγορεύει τον τρόπο,που θα περιελιχθούν τα κελύφη των παιδιών του σαλιγκαριού και όχι του ίδιου:μια ξεχωριστή διεύθυνση περιέλιξης εισάγεται στο έμβρυο όταν αυτό φθάσει στάδιο ανάπτυξης μόλις οκτώ κελυφών(22)Στο φυτικό βασίλειο κυριαρχούν ορισμένα πολύ χαρακτηριστικά σχήματα. Τα λουλούδια κοσμούνται από πανομοιότυπα πέταλα. Οι εξαιρέσεις -με πιο εντυπωσιακές τις ορχιδέες –παρουσιάζουν συμμετρία του τύπου «αριστερά-δεξιά»….Οι νόμοι τής χειρομορφίας είναι χαρακτηριστικοί στην ανάπτυξη των φυτών…Η αριθμολογία των φυτών είναι γεμάτη αριθμούς Φιμπονάτσι(24)…ορισμένα ηλιοτρόπια έχουν 144 πέταλα. Υπάρχουν εξαιρέσεις ….Οι αριθμοί Φιμπονάτσι προκύπτουν επίσης στις  σπειροειδείς δομές που αναπτύσσουν τα φυτά για να ταχτοποιήσουν τους σπόρους των …η ανάπτυξη του φυτού υπακούει σε  απλούς αλλά κρυμμένους  μαθηματικούς νόμους που βρίσκονται στο κοινό σύνορο της δυναμικής ,της γεωμετρίας και της αριθμητικής.(25)Ο  γρίφος  των σχημάτων  εκτείνεται πέρα από τον πλανήτη μας; Μερικά ουράνια σώματα  είναι  στρογγυλά,..άλλα μικρότερα μοιάζουν με γιγαντιαίες πατάτες . (26) ..Τα ανθρώπινα βιώματα δεν παρουσιάζουν το ίδιο είδος κανονικότητας –κρυφής ή φανερής,-με εκείνη που παρατηρούμε στον ουρανό. …οι αισθήσεις μας έχουν εξελιχθεί με σκοπό τον εντοπισμό δομών και σχημάτων(28)….Υπάρχει ένας βαθμός αλήθεια στην άποψη η «υποτιθέμενη» μαθηματική βάση τής φύσης  είναι απλώς αποκύημα τής ανθρώπινης φαντασίας… Η μαθηματική τάση του ανθρώπινου μυαλού είναι η εξελικτική απόκριση σε αυθεντικές δομές τού ..Σύμπαντος. Οι μαθηματικοί δεν δουλεύουν ποτέ σε ένα περιβάλλον που δεν έχει σχέση με τα μαθηματικά(29)…Οι απλούστερες δομές που μπορούμε να αντιληφθούμε είναι οι αριθμητικές…Το Σύμπαν ενίοτε δείχνει μια καθαρή  απλή δομή :την τάξη. Αλλες φορές όλα μοιάζουν μπερδεμένα και ακανόνιστα,: αταξία. Ομως η τάξη και η αταξία είναι ανθρώπινοι τρόποι κατηγοριοποίησης του κόσμου που χαρακτηρίζονται  με χαρακτηριστικά των δικών μας αντιλήψεων .Οταν η φύση  κατασκευάζει ένα σπειροειδή ή ένα ακανόνιστο γαλαξία ,οι νόμοι που εμπλέκονται είναι οι ίδιοι.Αυτό πού έχει αλλάξει είναι οι συνθήκες.(30)..Οι Πυθαγόρειοι ( που  σημειωτέον εισήγαν την έννοια της «απόδειξης» στα μαθηματικά) ανεκάλυψαν  ότι αν προσθέσουμε διαδοχικούς τριγωνικούς(1,4,9,16,25 ΄΄κλπ) αριθμούς ,προκύπτουν τετραγωνικοί.:1+3=4.3+6=9,6+10 =16 κ.ο.κ.(31)Στα μαθηματικά  συμμετρία σημαίνει ότι ένα σώμα μένει το ίδιο αφού μεταασχηματισθεί(,ανακλαστεί  στραφεί, ολισθήσει)..Η αμφίπλευρη-αριστερά- δεξιά-συμμετρία,-όχι στο εσωτερικό-είναι ο κανόνας στο ζωικό βασίλειο,…Τα απολιθώματα δείχνουν ότι ,η συμμετρία αυτή,υπήρχε στον κόσμο από την κατώτερη προκάμβρια εποχή (. Καλύπτει ένα χρονικό διάστημα τεσσάρων δισεκατομμυρίων ετών από τον σχηματισμό της Γης, περίπου 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, ως την αρχή του Καμβρίου, 542 εκατομμύρια χρόνια πριν) .Υπάρχουν και άλλα είδη συμμετρίας(32)….περιστρεφόμενη(αστερίας περιστρέφεται σε 5 διαφορετικές θέσεις και σε κάθε μια μοιάζει ακριβώς όπως ήταν στην αρχική θέση ,έχει όμως και αμφίπλευρη συμμετρία:φαντασθείτε  μια ρ;αμμά που διατρέχει  το μέσον ενός βραχίονα χωρίζοντας τους υπόλοιπους βραχίονες σε δύο  γειτονικά ζεύγη.Το σχήμα  στα αριστερά τής γραμμής,είναι ίδιο με εκείνο τής δεξιάς —το ίδιο τα άνθη και η χιονονιφάδα) ..Ισως η αμφίπλευρη συμμετρία  να ταυτίζεται με την διαδικασία της ανάπτυξης,(:Εφόσον το αριστερό μισό των ζώων αναπτύσσεται σύμφωνα με συγκεκριμένους κανόνες  και το δεξί υπακούει στους ίδιους νόμους ,τότε και τα δύο μισά πρέπει ).Ο αστερίας αλλάζει συμμετρία :αρχίζει με αμφίπλευρη και καταλήγει σε πενταπλή.Το τμήμα που δεν υιοθετεί αυτή την συμμετρία αναλώνεται ή απορρίπτεται  και μόνο το πενταπλό συμμετρικό σχήμα συνεχίζει την ανάπτυξή του.Η συμμετρία των έμβιων όντων κρατά κρυμμένο ένα μεγάλο τμήμα του μυστηρίου της (33).. Πέρα από την συμμετρία υπάρχουν στην φύση  και άλλα  είδη κανικότητας,,λιότερο όμως προφανή.Λ.χ.μικράκομμάτια  είναι μικροσκοπικές εκδοχές του συνόλου. (Αυτοομοιότητα:Ένα φύλλο της φτέρης μοιάζει με ολόκληρη την φτέρη σε μικρογραφία. Σε μια πραγματική φτέρη αυτή η ομοιότητα σταματά στις πολύ μικρές κλίμακες . Σε ένα μαθηματικό μοντέλο η ομοιότητα συνεχίζεται  επάπειρο ).(34)…Οι μαθηματικοί προσομοιάζουν τις  μορφές της  φύσεως κατασκευάζοντας ιδανικές μορφές.-καθαρές και τυποποιημένες δομές  των λιγότερο κανονικών δομών…..εξιδανικεύουν την την κατά προσέγγιση αυτό-ομοιότητα τής φύσεως σε ακριβής αυτό-ομοιότητα. Ένα μαθηματικό σχήμα είναι αυτό-όμοιο αν μπορεί να συναρμολογηθεί από αρκετά μικρότερης κλίματος  αντίγραφα του εαυτού του ,τέλεια σε κάθε  λεπτομέρεια.(35)..Υπάρχουν όμως πέρα από τις αμετάβλητες σταθερές  και δυναμικές δομές  ..που αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου (: δομές στην κίνηση των ζώων- στον νυκτερινό ουρανό ,καιρικές συνθήκες κλπ(36)…η φύση λειτουργεί σε πολλά επίπεδα..Αυτό που μοιάζει ακατανόητο σε ένα επίπεδο ενδεχομένως γίνεται προφανές σε κάποιο άλλο.( λ.χ.σε επίπεδο διεργασιών…μια θύελλα όταν την παρατηρούμε από κοντά φαίνεται ..ακατανόητη..αν από ψηλά αποκαλύπτεται ως κομψή σπείρα ..(37) Τα βήματα εμπίπτουν συν γενικότερη κατηγορία των σχημάτων ζώνης, που συνίστανται από αντίγραφα κάποιου σχήματος τοποθετημένα σε σε ίσα διαστήματα κατά μήκος μιάς γραμμής..Το πρότυπο σχήμα μπορεί να είναι δισδιάστατο αλλά πρέπει να παραμένει κοντά στην γραμμή. Με τούς όρους αυτούς μπορούμε να εξιδανικεύσουμε τα αποτυπώματα των βημάτων σε ένα σχήμα ζώνης της μορφής ,όπως τα ίχνη(συνίστανται από αντίγραφα κάποιου σχήματος τοποθετημένα σε ίσα διαστήματα  κατά μήκος μιάς γραμμής) …Η φύση χρησιμοποιεί τα σχήματα ζώνης εκεί που δεν το περιμέναμε-σαραντοποδαρούσα (40),…Τα δυναμικά γεγονότα μπορεί να είναι τυχαία ή προδιαγεγραμμένα. Η ζωή μας είναι γεμάτη από σχεδόν περιοδικούς κύκλους(κύματα της θάλασσας ,κύκλος εποχών κλπ.)….αν οι νόμοι εμπλέκουν την τύχη  κάτω από τις ίδιες συνθήκες  δεν μπορούμε να περιμένουμε την επανάληψη του κύκλου( 45) Υπάρχουν αναρίθμητοι κύκλοι(46)…Στο εσωτερικό πολλών οργανισμών υπάρχει ένα βιολογικό ρολόι σε συμφωνία με τονκυκλο ημέρας – ω’ύχτας ,που ρυθμίζεται σύμφωνα με την δομή του φωτός  και σκοταδιού.Η ζωή στη Γή χορεύει στον ηλιακό ρυθμό….οι ωκεανοί υψώνονται και στην πλευρά που είναι  πιο μακριά από την σελήνη…Πολλοί ζωντανοί οργανισμοί υπάρχουν μόνον εξ αιτίας της ροής των παλιρροιών-στην ενδοπαραλιακή ζώνη-που κάνει κύκλους από την υγρή  στην στεγνή φάση σχεδόν κάθε 12 ώρες.(47)…Η αμφίπλευρη συμμετρία έχει παλαιό παρεθόν και ήταν ένα απαραίτητο χαρακτηριστικό στην ανάπτυξη των έμβιων όντων….(51)Οι αμφίπλευρα  συμμετρικές δομές έχουν μόνον μιά κατοπτρική συμμετρία(52) Η χιονονιφάδα 6  περιστροφικές συμμετρίες και 60  και 6 κατοπτρικές(53)..Ο Einstein κατέστησε την συμμετρία θεμέλιο όλων βαθύτερων νόμων της φύσεως.Η άποψή του ήταν ότρι η φύση λειτουργεί  με τονίδιο τρόπο  σε όλα τα σημεία σε όλες τις χρονικής στιγμές,,,,Κατά την κβαντική μηχανική τα σωματίδια δεν είναι ξεχωριστές οντότητες ,αλλά μέλη οικογενειών που συσχετίζονται συμμετρικά. ,..Η ομοτιμία «ανακλά» το ηλεκτρικό φορτίο –μετατρέπει το θετικό φορτίο σε αρνητικό και αντιστρόφως…Από τις 4 θεμελιώδεις δυνάμεις  της φύσης οι .η βαρυτική,η ηλεκτρομαγνητική και η ισχυρή είναι συμμετρκές ως προς την κατοπτρική συμμετρία,,την χρονική ανάκλαση και την ομοτιμία,όχι όμως και η ασθενής,πράγμα που 656έκανε τον Πάουλι να δηλώση. «Ο θεός είναι ένας αδύναμος αριστερόχειρας. Αυτή η ανακάλυψη εγείρει μια “τρελή” πιθανότητα: εφόσον υπάρχουν τέλεια  λειτουργικοί άνθρωποι των οποίων  τα όργανα είναι κατοπτρικά είδωλα οργάνων, ενδέχεται να υπάρχει ένα, άλλο, τέλεια λειτουργικό σύμπαν οι νόμοι του οποίου είναι κατοπτρικά είδωλα των δικών μας -ένας από τους οποίους θα δηλώνει ότι ο Θεός είναι ένας αδύναμος δεξιό- χειρας. Μήπως το σύμπαν μας ξεκίνησε με μία αρι- στερή-δεξιά συμμετρία τη στιγμή της Μεγάλης 'Εκρηξης  αλλά στην συνέχεια  παρέκκλινεστη    ν σημερινή αριστερόστροφη κατάσταση; Μήπως ένα σύμπαν με δεξιά  προτί μηση αποκολλήθηκε από το δικό μας στις απαρχές του χρόνου;Πρόσφατες ανακαλύψεις εισάγουν ακόμη ένα είδος ανάκλασης -την υπερσυμμετρία- στο οποίο θεωρείται ότι οφείλονται οι νόμοι της φύσης. Κάθε γνωστό θεμελιώδες σωματίδιο θεωρείται ότι διαθέτει τον υπερσυμμετρικό εταίρο του, γνωστό ως υπερσυμμετρικό σωματίδιο (ή σ-σωματίδιο). Το ηλεκτρόνιο, π.χ., ζευγαρώνει με το σ-ηλεκτρόνιο, και το κουάρκ με το σ-κουάρκ. Αραγε, μήπως υπάρχει ένα σύμπαν φάντασμα, γεμάτο σ-σωματίδια, εταίρος του δικού μας, και σε αλληλεπίδραση μ’ αυτό;(55)΄.Το αριστερό μέρος του εγκεφάλου,  χρησιμοποιείται για τις λεπτομέρειες το δεξιό για την γενική εικόνα ,όμως και τα δύο  μοιράζονται εξίσου τις νοητικές λειτουργίες….H λειτουργική ασυμμετρία του εγκεφάλου  είναι πιο αξιοπρόσεκτη από την ασυμμετρία της δομής του…κάθε [πλευρά του εγκεφάλου έχει διάφορα  διάφορα καθήκοντα. Ην διαφορά έγκειται  στο χαρακτήρα των διεργασιών ..Το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου ρυθμίζει  την γλώσσα στο 90% των δεξιόχειρων ανθρώπων  και μόνον το 60% των αριστεροχείρων .Στο 30% περίπου των αμφιδέξιων …Ισως ο εγκέφαλος είναι τέτοιος γιατι δεν υπάρχει χώρος για να είναι συμμετρικός…Γενικώς τα δύο ημισφαίρια διαφέρουν ως προς τον τρόπο επεξεργασίας των αισθήσεων (56)…ελάχιστα είναι τα μόρια που δεν έχουν αμφίπλευρη συμμετρία.ακόμη  κι΄αυτά παρουσιάζουν δύο διαφορετικές μορφές,όπου η μια είναι κατοπτρικό είδωλο τής άλλης..Οι φυσικές και χημικές ιδιότητες είναι  ίδιες,οι  οι βιοχημικές διαφορετικές.(58)Μέχρις εδώ,  όλα καλά,όμως δεν εξηγείται γιατί οι οργανισμοί διαφορετικών ειδών έχουν όλοι DNA  με την ίδια διάκριση  αριστερά-δεξιά. Η εξήγηση μπορεί να είναι η εξέλιξη. Όταν το DNA αναπαράγεται  η διάκριση  αριστερά-δεξιά μεταφέρεται και στο αντίγραφο. Αν όλοι προερχόμαστε από μια απλή- μορφή ζωής –πολύ απλό δεδομενο της παγκοσμιότητας των γενετικών μηχανισμών- έχουμε κληρονομήσει τη διάκριση αριστερά –δεξιά  του DNA αυτής της μορφής ζωής. Αν επρόκειτο αντ’αυτής, για το κατοπτρικό είδωλό της,θα είχαμε όλοι αντίθετο DNA. Έτσι, η διάκριση αριστερά-δεξιά  στο DNA μπορεί να είναι μια παγιωμένη σύμπτωση. Αυτή η θεωρία συνεπάγεται ότι αν συναντήσουμε  μιά εξωγήινη φυλή της οποίας η βιοχη- χημεία  επίσης  βασίζεται στο DNA, ίσως, τοDNA της περιελίσσεται. με τρόπο αντίθετο από το δικό μας. 

Εναλλακτικά . η διεύθυνση της περιέλιξης του DNA και  διάκριση  αριστερά-δεξιά των πρωτεϊνών, των πρωτεινών ίσως έχει προκύψει επειδή το σύμπαν μας είναι προκαταλειμμένο.- : Συγκεκριμένα, η διάκριση αριστερά-δεξιά των βιο λογικών μορίων ενδεχομένως αποτελεί συνέπεια τής ασυμμετρίας της ασθενούς πυρηνικής δυνάμεως. Στην φύση υπάρχουν τέσσερις δυνάμεις και μόνον η συμπεριφορά  της ασθενούς μεταβάλλεται όταν το Σύμπαν. ανακλαστεί σε έναν καθρέφτη.

Μια συνέπελλια τής ασυμμετρίας αυτής είναι ότι, η ενέργεια ενός μορίου και εκείνη του κατοπτρικού του ειδώλου είναι ακριβώς ίσες. Μέχρι πρόσφατα  θεωρούσαμε ότι, αυτό δεν ήταν σημαντικό επειδή η  διαφορά είναι αμελητέα (μόλις 10^-17). Ωστόσο, πριν από δέκα χρόνια ο φυσικός Ντιλίπ Κοντεπουντί έδειξε ότι, αν η   φύση είναι προκατειλημμένη υπέρ της   εκδοχής χαμηλότερης ενέργειας ορισμένων βιολογικά  σημαντικων μορίων,  τότε  σε διάστημα μερικών εκατοντάδων χιλιάδων ετών .ποσοστό 98% αυτών των μορίων θα ανήκει στην ποικιλία χαμηλότερης ενέργειας.Η διαφορά ενισχύεται απότις παραγωγικές διεργασίες της ζωής(59).-Περιστροφική συμμετρία : Οι κυματισμοί σε μια λιμνούλα παρουσιάζουν κυκλική συμμετρία. Μια πιτσιλιά αρχίζει επίσης με κυκλική συμμετρία ,αλλά σταδιακά η συμμετρία καταστρέφεται  δίνοντας ένα σχήμα στέμματος  με μια  σειρά από πίδακες  που ισαπέχουν(60)Από μαθηματική άποψη ένα αντικείμενο μπορείνα έχει μόνον περιστροφικές συμμετρίες.Στην ξηρά και τον υποθαλάσσιο κόσμο η περιστροφική συμμετρία,συναντάται στα λουλούδια ,στις θαλάσσιες ανεμώνες και τα κοράλλια ,στους αστερίες(64)..στην διάρκεια μιάς δυνατής βροχής βλέπουμε δύο ουράνια τόξα,στο δεύτερο-που είναι πολύ αμυδρό,σχηματίζεται  από το φώςπου ανακλάται δυό φορές στο εσωβτερικό της σταγόνας -   τα χρώματα εμφανίζονται με αντίθετη σειρά απ’ό,τι στο πρώτο.(67)Κατά τον Einsteιn οι νόμοι της φύσεως οφε’ίλουν παντο’ύ οι ίδιοι ακόμη και αν παράγουν διαφορετικά αποτελέσματα σε διαφορετικά μέρη.(71)

 

Aπλά αίτια  μπορούν συχνά να έχουν πολύπλοκα αποτελέσματα και πολύπλοκα αίτια μπορεί συχνά , να έχουν απλά αποτελέσματα αλλά…με ένα απίστευτα περίπλοκο τρόπο(147)…διακλάδωση έχουμε όταν η κατάσταση ενός συστήματος,αλλάξει θεαματικά  ως αποτέλεσμα  μικρών εξωτερικών μεταβολών…….. «το τελευταίο άχυρο σπάζει την ράχη τής καμήλας»(GAK: vulnerant omnes ultima necat ?)….ο σχηματισμός χιονιού  είναι μια δακλάδωση  στην κατάσταση ενός συστήματος μορίων –ο σχηματισμός χιονονιφάδας περιλαμβάνει ένα σημαντικό είδος διακλάδωσης.Καθώς η θερμοκρασία του νερού,πέφτει κάτωαποτο σημείο ψύξης (0⁰ C) το υγρό μετατρέπεται σε στερεό.Μιά μικρή μεταβολή στην θερμοκρασία προκαλεί μια μεγάλη ποιοτική διαφορά στην μοριακή δομή και τις φυσικές ιδιότητες .Υπάρχει μιά ακόμη μεγάλη μετα(149)βολή αυτου του είδους ο βρασμός….Μεγάλες μεταβολές στην φυσική κατάσταση της ύλης …ονομάζονται μεταβολές φάσης .Πρόκειται για πολύπλοκες διακλαδώσεις  διότι περιλαμβάνουν   την συνολική συμπεριφορά τεράστιου αριθμού ατόμων που αποτελούν ολόκληρο το σώμα .Η κρυσταλλοποίηση είναι μια μεταβολή φάσης….Η μαγνητοποίηση είναι ένα είδος  μεταβολής  φάσης.(150) ..Διαφορετικά είδη συμμετρία των κρυστάλλων έχουν διαφορετικές ενέργειες.(151) .. συμμετρικά αίτια προκαλο΄΄υν εξίσου συμμετρικά αποτελέσματα ,εκτός αν τα τελευταία είναι ασταθή,οπότε  η  συμμετρία θα παραβιασθεί(153)..Οταν η συμμετρία παραβιασθεί δεν πηγαίνει απαραιτήτήτωςκάππου.Η πολυπλοκότητα  και η συνέχεια δεν διατηρούνται ,..Στην πραγματικότητα η συμμετρία διατηρείται ,έστω και δυσδιάκριτα..Συγκεκριμένες λύσεις παραβιάζουν την συμμετρία του αρχικού συστήματος,όμως το΄’αθροισμαόλων των δυνατών λύσεων,πααμένει συμμετρικό…Το σπάσιμο τής συμμετρίας είναι ένας παγκόσμιος μηχανισμός δημιουργίας σχημάτων.Η υπόλοιπη συμμετρία διασκορπίζεται(155) Υπάρχει μια θεωρία κατά την οποία η δημιουργία νέων ειδών είναι μια μορφή σπάσιμου  της συμμετρίας (156)..Από μαθηματική άποψη όλοι  αυτοί οι μηχανισμοί (ομοπατρική  δημιουργία κλπ.)έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό  (157) Το  μαθηματικό κλειδί για το φράκταλ είναι η αυτοομοιόττα (159)..Η δυναμική είναι το αποτέλεσμα ενός κατ’επανάληψη επαναλαμβανομένου κανόνα(167) Η δημιουργία συσσωμάτων στο Συμπάν δεν είναι συμβατή με τον δεύτερο νόμο.Γιατί η ύλη στο Σύμπαν  δεν έχει εξαπλωθεί ομοιόμορφα όπως απαιτεί ο δεύτερος νόμος;..Σήμερα η ομαλότητα αμφισβητείται ..τάση να  οργανώνεται σε συσσώματα..,,μερικοί-Γκέλερ-Χατσρα-πρότειναν ότι ,η κατανομή της ύλης στο Σύμπαν είναι φράκταλ…Τα βαρυτικά συστήματα λειτουργούν με αντίθετο τρόπο,..Οι μεγάληςς εμβέλειας ελκτικές δυνάμεις, ευνοούν  την συσσωμάτωση και διαταρράσουν την ομοιομορφία .Το Σύμπαν βρίσκεται έξω από  την δικαιοδοσία του δεύτερου νόμου(170)  Χάος είναι μια φαινομενική τυχαιότητα με καθαρά  ντετερμινιστικό αίτιο .Συμπεριφορά χωρίς κανόνες που  διέπεται αποκλειστικά από κανόνες….που εκμεταλλεύονται την  μικροσκοπική τυχαιότητα στις αρχικές συνθήκες που την μεγεθύνουν  μέχρι που εμφανίζεται στην συμπεριφορά σε μεγάλες κλίμακες. (174) Στο χάος η κίνηση διέπεται από νόμους που δεν φαίνονται(175) Η τυχαιότητα των ζαριών προκύπτει από ότι, δεν γνωρίζουμε τις αρχικές συνθήκες..Ισως υπάρχει ένας  προκαθορισμένος τρόποςγια να προσγειθούν αλλά ούτε εμείς,ούτε Σύμππα.ν ,ούτε τα ζάρια τον γνωρίζουν.,,Υπάρχει μια εξαίρεση.Οι φυσικοί ισχυρίζονται ότι ,η ΚΜ.βασίζεται  σε γνήσια τυχαιότητα,έτσι ώστε το Σύμπαν στις  μικρότερες κλίμακες λειτουργεί αποκλειστικά με πιθανότητες….Μερικοί δεν συμφωνούν με την άποψη αυτή,λέγοντας ότι και ο  κβαντικός κόσμος διέπεται από ντετερμινιστικούς κανόνες  «Νομίζω ότι,οι έννοιες «τυχαίος» και « έυτακτος», έχουν νόημα μόνον σε  σχέση με ένα ανθρώπινης κατασκευής μαθηματικό μοντέλο –δεν είμαι βέβαιος αν αποδίδονται ούτε κάν στο πραγματικό σύμπαν  σαν να ήταν η απόλυτη διάκριση»… Σε μη χαοτικά συστήματα οι γραμμές ροής κατευθύνονται –σε κάτι απλό-ένα απλόσμηείοκλπ.στα χαοτικά συστήματα οι γραμμές ροής κατευθύνονται σε πιο πολύπλοκα  σχήματα που ονομάζονται ελκυστές.(176) που καθορίζουν  τη μακροπρόθεσμη συμπεριφορά του συστήματος (177) ..Αρχίζουμε τελικά να αναγνωρίζουμε ότι, το παγκόσμιο οικοσύστημα αν είναι στοχέρι του  δεν θα κατασταλάξει σε κάτι..Σίγουρα όχι σε κάτι τόσο απλό όσο μια σταθερή κατάσταση.Αντί για ισορροπία ,υ(179)πάρχει  μια διαρκής αλλαγή……το οικοσύστημα ταλαντεύεται πέρα δώθε  υπό τους ήχους ενός αόρατου –και  μόνον αμυδρά κατανοητού-τυμπάνου(180)…Οι εξισώσεις για τον καιρό έχουν χαοτικές λύσεις ..Το χάος αναγκάζει τα μικρά λάθη στις αρχικές συνθήκες  να μεγαλώσουν μέχρι να καταπνίξου την πρόβλεψη..Οι προβλέψεις  για τον καιρό..4-6 ημέρες,..Μπορούμε να κάνουμε το χάος να δουλέψει για μας λ.χ.όταν για τον καιρό συμφωνούν 50. έναντι μιας.κ.ο.κ..(183)….Οι περισσότεροι πλανήτες ‘εχουν την τάση να  κινούνται μπρός πισω.(184)..Η Σελήνη σταθεροποιεί την γή που δεν έχει διόλου σκαμπανεβάσματα…Το ηλιακό  μας σύστημα είναι χαοτικό….Ο πλανήτης μας είναι επιδεκτικός σε ουράνια ατυχήματα(185)..Η πυκνή ατμόσφαιρα της Γής από προστατεύει από τους μετεωρίτες καθώς καίγονται στο εσωτερικό της….δεν καίγονται όμως όλοι στην ατμόσφαιρα. (186)..ο Δίας εμποδίζει τους κομήτες να πλησιάζουν τους εσωτερικούς πλανήτες του ηλιακού  μας συστήματος(188)..Οι περισσότεροι αστεροειδείς  ξεκινούν από μια θέση βαθιά  στο εσωτερικό της τροχιάς του Δία οπότε μια σύγκρουση με την Γή αποκλείεται(189) Ο Δίας εξακοντίζει αστεροειδείς  προς την πλευρά μας. Συμμετρία και χάος:Το χάος δεν είναι μόνο καταδίκη και καταστροφή. Είναι και πολύπλοκες δομές που δημιουργούνται από απλούς κανόνες -ένα στοιχείο απαραίτητο για να εξηγήσουμε τις χιονονιφάδες. Όμως λείπει η συμμετρία. Εξαρχής στοιχηματίσαμε ότι ένα σημαντικό μέρος για την εξήγηση της χιονονιφάδας πρέπει να είναι η συμμετρία. Πιθανώς δεν θα αναρωτιόμασταν με ποιο σχήμα να αρχίσουμε αν η χιονονιφάδα δεν είχε συμμετρία -αν ήταν ασύμμετρη θα ήταν ένας ακανόνιστος κόκκος πάγου.

Αυτό που ανακαλύψαμε, θεωρώντας αναρίθμητα παραδείγματα συμμετρικών σχημάτων στη φύση, είναι ότι η αινιγματική  κανονικότητα αποτελεί ένδειξη για μια βαθύτερη και πιο εκτεταμένη συμμετρία, εκείνη,του φυσικού νόμου. Ουσιαστικά οι νόμοι που δημιουργούν τις χιονονι φάδες είναι πιο συμμετρικοί από την ίδια τη χιονονιφάδα.

Παρά την αρχή των Κιουρί, το σπάσιμο της συμμετρίας πυροδοτεί έναν μηχανισμό όπου συμμετρικά αίτια έχουν λιγότερο συμμετρικά αποτελέσματα και φαίνεται πιθανό η συμμετρία μιας νιφάδας να είναι ό,τι απέμεινε από τη συμμετρία εκείνων των νόμων, από τη στιγμή που έσπασαν αναγκασμένοι να ενσωματωθούν σε έναν κόκκο πάγου. Όλα αυτά εξηγούν τις κανονικές πτυχές μιας χιονονιφάδας, αλλά δεν μας διαφωτίζουν σχετικά με τις ακανόνιστες> Οι χιονονιφάδες είναι ελκυστικές επειδή συνδυάζουν συμμετρία και μη κανονικότητα.

Επομένως, σε ένα σύμπαν που διέπεται από νόμους, ποια είναι η προέλευση της μη κανονικότηταςι Ο φυσικός υποψήφιος είναι το χάος.

Αυτό υποδηλώνει ότι μπορούμε να εξηγήσουμε  τις νιφάδες εφόσον καταφέρουμε να συνδυάσουμε  τη συμμετρία και το χάος σε μια ενιαία διεργασία. Ακούγεται σαν να συνδυάζουμε  την κιμωλία  με το τυρί^- έχουν βέβαια διαφορές αλλάέχουν και κοινά σημεία. Για σκεφτείτε το –τόσο η κιμωλία  όσο και το τυρί είναι ζωικά προϊόντα, αλλά η πρώτη ί είναι το πετρωμένο υπόλειμμα νεκρών ζώων ενώ το  τυρί προέρχεται από ένα ολοζώντανο

πλάσμα.Στα τέλη της δεκαετίας του 1980 ο Μάρτιν Κολουμπίτσκι συνειδητοποίησε ότι υπάρ> λος τρόπος συνδυασμού της συμμετρίας  με το χάος,σε ένα μεμονωμένο μαθηματικό σύστημα ένα δυναμικό σύστημα  είναι συμμετρικό,αν οι νόμοι που ενσωματώνει -οι κανόνες για τον προσδιορισμό του μέλλοντος από το παρελθόν είναι  συμμετρικοί, δηλαδή, αίτια που σχετίζονται συμμετρικά  παράγουν αποτελέσματα που συνδέονται μέσω της ίδιας συμμετρίας.

Μπορούμε να μεταφράσουμε αυτή την συνταγή σε μαθηματικές συνθήκες που βασίζονται στις εξισώσεις για το σύστημα ευτυχώς οι κλασσικοί  μαθηματικοί του 19ου αιώνα είχαν συμπεράνει τι  συνεπάγονται αυτές οι συνθήκες για τους τύπους που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε. Έτσι, εύκολα μπορούμε  να βρούμε αντιπροσωπευτικές εξισώσεις και  πειραματιστούμε μαζί τους.

Εξισώσεις χωρίς καμία ενδογενή συμμετρία οδηγούν στην κανονική δυναμική ή στο χάος .Αποδεικνύεται ότι το ίδιο ισχύει και για συμμετρικές εξισώσεις. Αν προσαρμόσουμε κατάλληλα Τους αριθμούς  στις εξισώσεις, μπορούμε να πάρουμε  μια χαοτική δυναμική που υπακούει σε συμμετρικούς κανόνες  το συμμετρικό χάος. Τι κάνουν τέτοια συστήματα ;Η απλούστερη απάντηση προκύπτει αν σκεφθούμε  γεωμετρικά και παραστήσουμε γραφικά τους ελκυστές τους.. Βλέπουμε ότι, οι ελκυστές είναι χαοτικοί (επειδή η δυναμική είναι χαοτική) και συμμετρικοί(επειδή οι κανόνες είναι συμμετρικοί).(190)Στα μαθηματικά συμμετρία και χάος συνυπάρχουν δημιουργώντας μορφους συμμετρικούς ελκυστες. Η συνολική μορφή αντανακλά την συμμετρία ενώ η πολύπλοκη λεπτομέρεια είναι ένδειξη χάους(191)Οι νόμοι της φυσικής είναι οι ίδιοι σ’ολόκληροτο Σύμπαν…διαφέρει ο τρόπος έκφρασης.(192)..Λίγες οι ενδείξεις που έχουμε  σχετικά με το  σχήμα του Σύμπαντος..οι γεωδαιτικές του Σύμπαντος ,που μας βοηθούν σχετικά είναι οι διαδρομές κατάμ΄κος των  οποίων ταξειδεύουν ο ακτίνες του φωτός(194).Ενα επίπεδο παραμένει επίπεδο ακόμη και τυλιχθεί σ’ένα κύλινδρο. (195)…Παρά την πολυπλοκότητα των όσων συμβαίνουν στο Σύμπαν υπάρχει μιά αφανής τάση για νόμους και τάξη.(196) ..Δεν υπάρχουν πειραματικά στοιχεία για τις υπερχορδές και θα είναι δύσκολο να βρεθούν διότι οι ενέργειες που εμπλέκονται υπερβαίνουν κατά πολύ τις δυνατότητες των σημερινών διατάξεων…Οι βαθύτερες συμμετρίες  δεν περιγράφουν το Σύμπαν μας όπως είναι τώρα…ενδεχομένως  όπως ήταν λίγο μετά την Μεγάλη Εκρηξη….Αυτό οφείλεται στο ότι  ορισμένες από τις φαινομενικές συμμετρίες  του σύμπαντός μας συνήθως καταρρέουν –σπάνε…η ασθενής πυρηνική δύναμις παραβιάζει την κατοπτρκή συμμετρία(197)Από μαθηματική άποψη οι νόμοι  του πρωίμου σύμπαντος ήταν  απλούστεροι και πειό  κομψοί από τους σημερινούς ,Δεν είναι όμως σαφές αν το ιδανικό,τέλειο σύμπαν με την μία και μοναδική δύναμη υπήρξε πραγματικά  ή είναι μια μαθηματική,ιστορία  που εξηγεί με γνήσιο τρόπο συμμετρίες στο «περίπου» προσποιούμενο ότι, κάποτε αυτές ήταν ακριβείς(`198)Το μόνο για το οποίο μπορούμε να είμαστε βέβαιοι είναι ότι,τις πρώτες  στιγμές μετά την Μεγάλη Εκρηξη ,το σύμπαν μας υπέστη ένα διαφορετικό είδος σπασίματρος τής συμμετρίας, Η κατανομή της ύλης ήταν αρχικά ομοιόμορφη  αλλά γρήγορα εμφάνισε συγκεντρώσεις ύλης…η ανομοιομορφία υπήρξε κρίσιμη για την ύπαρξή μας διότι τα συσσώματα ήσαν σπόροι  που οδήγησαν σε γαλαξίες ,αστέρες και πλανήτες…Ένα από τα μεγάλα αινίγματα της κοσμολογίας   είναι γιατί το σύμπαν είναι σήμερα  τόσο επίπεδο..έχει εντυπωσιακά μικρή καμπυλότητα.. Για την εξήγηση της ύπαρξης της επίπεδης κατάστασης ,η επικρατέστερη θεωρία είναι ο πληθωρισμός….ξαφνική επιτάχυνση του ρυθμού διαστολής του σύμπαντος..(199)  

 Περισσότερη ύλη σημαίνει μεγαλύτερη καμπυλότητα και επιβράδυνση της διαστολής  και το σύμπαν τελικά θα καταρρεύσει…το σύμπαν μας περιέχει μόνον 10% -τής ύλης που χρειάζεται  για να το καταστήσει όσο επίπεδο είναι Με λιγότερη μάζα, το σύμπαν θα δια- στέλλεται για πάντα. Επειδή το σύμπαν μας είναι σχεδόν επίπεδο, μοιάζει να αμφιταλαντεύεται μεταξύ διαρκούς διαστολής και τελικής κατάρρευσης.

Μπορούμε να επιθεωρήσουμε την ποσότητα ύλης στις περιοχές του σύμπαντος που παρατηρούν τα τηλεσκόπιά μας ώστε να υπολογίσουμε τη συνολική ποσότητα ύλης στο σύμπαν. Αν αυτό που μπορούμε να δούμε είναι ό,τι υπάρχει στην περιοχή που παρατηρούμε, τότε το σύμπαν περιέχει μόνο 10%/ης ύλης που χρειάζεται για να το καταστήσει όσο επίπεδο είναι. Προφανώς υπάρχει μεγάλη ασυμφωνία μεταξύ όσων παρατηρούμε και αυτών που υποδεικνύουν οι θεωρίες μας.

Οι κοσμολόγοι έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους στην υποτιθέμενη ύπαρξη του υπόλοιπου 90%, στη ψυχρή σκοτεινή ύλη -μια εξωτική μορφή ύλης που δεν μπορεί να παρατηρηθεί με τα σημερινά όργανα και ενδεχομένως, βρίσκεται παντού στο σύμπαν, αόρατη σε όλους, εκτός από τη βαρύτητα. Οι επικριτές αυτής της ιδέας τη χαρακτηρίζουν “αποφυγή διατύπωσης μιας σωστής θεωρίας”, ανάλογη με την πρόταση "ότι, στη Σελήνη κατοικούν πλάσματα που... δεν μπορούμε να δούμε, να ακούσουμε, ούτε να αγγίξουμε. Ούτε ένας μήνας δεν περνά χωρίς κάποια ανακοίνωση ότι ,«βρέθηκε η χαμένη μάζα» -σε αέρια μεταξύ των αστέρων, σε κβαντικά σωματίδια με μηδενική μάζα, κ.ά. Καμία ανακάλυψη δεν θεωρείται ακόμη οριστική και είναι πιθανό ότι, το πρόβλημα δεν έγκειται στη χαμένη μάζα αλλά στις δικές μας θεωρίες.Υποθέτοντας ότι, οι θεωρίες είναι σωστές και  η  χαμένη μάζα είναι κάπου εκεί έξω, πιθανώς βρισκόμαστε στην πλευρά της κρίσιμης μάζας που τελικά  θα προκαλέσει την επιβράδυνση του διαστελλόμενου σύμπαντος, το σταμάτημα της διαστολής και  την κατάρρευση. Από τη Μεγάλη Έκρηξη θα κατευθυνθεί προς μια μελλοντική Σύνθλιψη.

Αυτό θέτει προβλήματα για το δεύτερο νόμο τής  θερμοδυναμικής, ο οποίος γενικά ερμηνεύεται ως μια αναπότρεπτη αύξηση της αταξίας.Ο τεχνικός όροςς είναι «εντροπία»- του σύμπαντος.Το πρόβλημα  είναι απλό: το σύμπαν αρχίζει ως ένα πολύ εύτακτο σύστημα, ένα απλό σημείο, και αρχίζει να διαστέλλεται. Καθώς συμβαίνει αυτό, η εντροπία αυξάνεται.Μέχρις εδώ καλά. Όμως, το σύμπαν θα να διαστέλλεται και θα αρχίσει να συρρικνώνεται ενώ η εντροπία του θα πρέπει ακόμη να αυξάνεται.Τελικά θα επιστρέφει στην αρχική του κατάσταση  στο απλό σημείο, η εντροπία του θα συνεχίσει να αυξάνεται, αλλά η τελική εντροπία θα πρέπει να είναι ίδια με την αρχική, εφόσον η Μεγάλη Σύνθλιψη είναι στο ίδιο σημείο απ’ όπου ξεκίνησε η Μεγάλη Εκρηξη.>

Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες προκειμένου να  επιλυθεί αυτό το ζήτημα και απ’ αυτές έχουν προκύψει πολλές εικασίες. Η κατεύθυνση αύξηση της εντροπίας σχετίζεται με το βέλος του χρόνου .Ετσι  κάποιοι φυσικοί θεωρούν πως όταν η διαστολή σταματήσει, το ίδιο θα κάνει και ο χρόνος  και το σύμπαν θα αρχίσει να συστέλλεται, ο χρόνος θα αρχίσειι -αν είναι η κατάλληλη λέξη- να πηγαίνει προς  τα πίσω. Μια αύξηση της εντροπίας που θα  πηγαίνει προς τα πίσω είναι ακριβώς σαν μια ελάττωση εντροπίας σε χρόνο που πηγαίνί μπρός. Έτσι η φαινομενική αντίφαση εξαφανίζεται.

Μια πιο αληθοφανής επίλυση του ζητήματος βρίσκεται στη φύση του δεύτερου νόμου της θερμοδυναμικής και στην περιοχή ισχύος του Αναπτύχθηκε  από το έργο στις ατμομηχανές και το αδύνατο του  αεικίνητου με τη χρήση θερμικής ενέργειας  στην περιοχή όπου εμφανίστηκε αρχικά δίνει πολύ καλά αποτελέσματα. Ωστόσο, η αύξηση της εντροπίας είναι κατάλληλη για συστήματα ‘όπως τα αέρια όπου  όπου δρούνβ απωστικές δυνάμεις μικρής εμβέλειας ενώ είναι ακατάλληλη για βαρυτικά όπου δρουν ελκτικές δυνάμεις μεγάλης εμβέλειας.Εφ σον στο σύμπαν συνδυάζονται και τα δύο είδη δυνα-(200)

 ναμης,τα εντροπικά μοντέλα θα είναι κατάλληλα για ορισμένα μόνον ερωτήματα και το  ίδιο ισχύει και για τα βαρυτικά μοντέλα.Η αυξανόμενη τάση που προκαλείται από την βαρυτική  συσσώρευση μάζας αντισταθμίζει την ελαττούμενη τάξη  ου προκαλείται από την θερμική διάχυση ,την οπία δεν εξισορροπο΄πυν υτα λογιστικά βιβλία της εντροπίας  (202)  Ουσιαστικά, τα ζωντανά οφείλουν την ύπαρξή τους μορφοποιημένες δομές από τις οποίες είναι φτιαγμένα: Αντίθετα με τη συνηθισμένη άβια ύλη, η ζωή τιθασεύει τα σχήματα -εξασφαλίζει ότι, ταιριάζουν με ιδιαίτερους τρόπους ώστε οι παράξενες και αυτόνομες διεργασίες που στοιχειοθετούν τη ζωή να λειτουργούν αξιόπιστα. Η ζωή κάνει θαύματα αναπαράγοντας τον εαυτό της, γίνεται πολύπλοκη, αυτο-οργανώνεται. Αυτές οι διεργασίες δεν απαντώνται στην ανόργανη ύλη^- αν τις ανακαλύπταμε εκεί, θα συμπεραίναμε αυτόματα ότι, η ύλη που εξετάζουμε είναι οργανική.

λλΩστόσο, πρόκειται ουσιαστικά για μια λαθεμένη διάκριση. Δεν υπάρχει οργανική ύλη. Μια ζωντανή πάπια έχει δημιουργηθεί από τα ίδια είδη ατόμων όπως και μια ψόφια πάπια, και όλες οι πάπιες υπακούουν στους ίδιους νόμους που υπακούουν τα άτομα ενός πετρώματος, ενός ωκεανού, ή του ενδέκατου δορυφόρου του Κρόνου. Η οργανική ύλη είναι απλά ύλη οργανωμένη κατά ένα συγκεκριμένο τρόπο -είναι το σύστημα, όχι οι συνιστώσες, που διαθέτει τις αξιοσημείωτες ιδιότητες αυτο-οργάνωσης. Παραδόξως, η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα της ζωής έχουν προκύψει από την αδιαλλαξία και την ακαμψία του φυσικού νόμου.

Εδώ η διαίσθηση δέχεται ένα συντριπτικό χτύπημα. Όπως έχουμε δει, η πολυπλοκότητα και η απλότητα δεν μεταβαίνουν αμετάβλητες από τους κανόνες στις συνέπειες. Για τη συμμετρία και τη συνέχεια ισχύει το ίδιο. Και τώρα η ακαμψία και η αδιαλλαξία επίσης δεν μεταβαίνουν αμετάβλητες από(208) τους κανόνες στις συνέπειες. Πράγματι, οτιδήποτε σ’ αυτή τη ζωή έχει νόημα, δεν μεταβαίνει αμετάβλητο από τους κανόνες στις συνέπειες.

Εκτός, από τη δυναμική.

Οι συνέπειες ξεδιπλώνουν την εγγενή δυναμική τους στους νόμους και -σημαντικότατο- στο πλαίσιο που λειτουργούν αυτοί οι νόμοι. Οι νόμοι για ένα άτομο άνθρακα είναι οι ίδιοι είτε αυτό βρίσκεται στο εσωτερικό μιας πάπιας είτε στο εσωτερικό του ενδέκατου δορυφόρου του Κρόνου. Όμως ο ρόλος που παίζει και ο τρόπος που τον εκτελεί, είναι δύο διαφορετικά πράγματα σε αυτές τις δύο περιπτώσεις.

Τι μας λένε όλα αυτά για τις χιονονιφάδες;

Αρχικά, ότι πρέπει να είναι κατανοητές. Αν θέλουμε να ανακαλύψουμε το σχήμα του σύμπαντος, τότε πρέπει να γνωρίζουμε τα πάντα για μια χιονονιφάδα.Αντίστροφα, μας λένε πως οποιαδήποτε εξήγηση κι αν δώσουμε για το σχήμα της χιονονιφάδας, δεν πρόκειται να είναι η τελευταία λέξη. Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να διηγηθούμε πειστικές ιστορίες για νιφάδες. Αρκετά καλές ώστε να έχουν νόημα, αρκετά καλές για να προτείνουμε ενδιαφέροντα πειράματα, αρκετά καλές για να παραγ- γείλουμε χιονονιφάδες, στο εργαστήριο. Πέρα από αυτά, οι άνθρωποι δεν πρέπει να αποβλέπουν σε τίποτε άλλο. Η Αλήθεια (με κεφαλαίο Α) πρέπει να βρίσκεται για πάντα έξω από το βασίλειο της κατανόησής μας (αν υπάρχει πράγματι κάτι όπως η Αλήθεια). Αυτό στο οποίο μπορούμε να αποβλέπουμε είναι αλήθειες, με πεζό «α», επιστημονικές ιστορίες που λειτουργούν στο δικό τους περιορισμένο βασίλειο, και λειτουργούν εκπληκτικά καλά με δεδομένη την απλότητα των συστατικών τους.

Μήπως λιώνουν σε μετεωρολογικά καλούπια; Μήπως αναπτύσσονται σύμφωνα με κάποια άγνωστη κοσμική συνταγή; Και πάλι όχι. Όχι ακριβώς.

Αναδύεται η μορφή των χιονονιφάδων από τους νόμους της φυσικής μέσω κάποιας διεργασίας υπερβολικά πολύπλοκης ώστε να συλλάβουμε όλες τις λεπτομέρειές της; Ασφαλώς.

Μπορούμε να περιγράφουμε αυτή τη διεργασία σχηματικά αλλά αρκετά καλά ώστε να αποκτήσουμε χρήσιμη διορατικότητα; Αναμφίβολα.

Είναι η διεργασία μια μεταβολή φάσης; Ναι.

Πρόκειται για διακλάδωση; Ναι.

Σπάει τη συμμετρία; Ναι.

Πρόκειται για χάος; Ναι.(209)

Είναι  φράκταλ ; Ναι

Πρόκειται για πολύπλοκο   σύστημα; Ναι.

Θα κατανοήσουμε πλήρως μια χιονονιφάδα;Όχι.(210)

E.A.Bennet “ Ce que Jung a vraiment dit” 

La maladie mentale  est souvent caractérisée par l’inaptitude de communiquer ave autrui  « J E.A.Bennet “ Ce que Jung a vraiment dit”… « J’   appelle collectif ,tout contenu psychique propre non à un seul individu mais à un grand nombre à la fois : société ,peuple ou, même l’humanité tout entière.. »il se rendait compte que les maladies mentales  ne sont pas  des entités en soi relevant d’une psycho logie distincte .mais qu’elles constituent des altérations  du fonctionnement normal de l’esprit….Un événement …a une séance de tables tournantes .Une jeune fille de quinze ans …tomba  dans un état de transe au cours  duquel ,au lieu de parler ,comme elle avait coutume de le faire en allemand suisse,elle s’exprima aisément en allemand littéraire’’…comme une femme cultivée…  la thèse  de Jung  :   « Physiologie et pathologie des phénomènes dits occultes »…..

 

Freud : faisait jouer à  la sexualité infantile un rôle de premier plan..pour lui un symbole était ce qu’on appelle une signification  concrète .c.-à-d. que , selon lui ils renvoyaient à des objets réels ou à des êtres existant excluant ainsi toute idée abstraite  ou transcendante …Donc il employait  l’expression sémiotiquement  en tan que signe( sema en grec-σήμα-veut dire signe )de quelque chose  de bien connu ,même si elle est ignorée du conscient ..le symbole  est l’expression  déformée  de nos pensées inconscientes ce qui  leur permettait de  se manifester à la conscience  avec moins de force affective  que l’objet symbolisé(bâton=phallus etc .D’après Jung la conception freudienne du complexe d’Œdipe impliquait une tendance incestueuse et » Feud ,s’en tenant fermement au sens littéral du terme  ne pouvait pas comprendre la signification psychique  de l’ incecte comme symbole.

Inconscient Collectif ?

Dans  un de ses derniers livres Freud  parle de notre héritage archaïque »(74)et des « traces « laissées dans la mémoire  des générations précédentes  …il ne faut pas confondre l’inconscient collectif  et le caractère acquis…il n’ acceptera la tabula rasa de John Locke ..Pour Jung ..similitudes entre la mythologie et les contenus archétypes…Arnold Toynbee adhérent de la théorie du inconscient collectif(76)

 

Νévrose: Les symptômes de toute névrose ,le caractère et le tempérament de l’ individu sont liés par un enchainement  de cause aá effet  a la façon don’t l’enfant a résolu le complexe d’Œdipe. Cette constellation œdipienne  refoulée comporte l’ attitude sexuelle  de l’ enfant a l’égard du parent du sexe opposeée ,associé au désir d’évincer le parent du même sexe

 

-Inconscient

Les représentations  qui surgissent de l’inconscient  ne dépassent le cadre  de l’expérience individuelle

 Jung : pour lui un symbole suppose toujours que l’ expression choisie,  désigne ou formule le plus  parfaitement possible certains faits relativement inconnus mais dont l’existence est établie ou parait nécessaire… le symbole renvoi à une réalité spécifique  ou indéterminée ,concrète ou transcendante ,que nous connaissons de façon peu précise bien que nous tenions son existence  comme établie

Inconscient 

Pour Jung ces représentations ne sont qu’un fragment des matériaux existants. Dans certaines circonstances  des symboles et des personnages qu’un spécialiste appelle ces images ,des archétypes et leur ensemble ,l’inconscient collectif.

 Pour le Professeur Henri Francfort ajoute. que les recherche historiques  nous ont appris  que «  les archétypes sont loin d’être universels » Il prend comme exemple les sentiments d’un enfant a  l’égard de ses parents  qui insiste t-il  sont « fortement influencés  par la structure même de la société ( société, matriarcale ,le père= étranger etc.) Les structures varient souvent d’une société a l’autre…. «  L’intérêt capital  des découvertes  de Jung  est qu’elles concernent la réalité de la psyché vivante …..La découverte par Jung des liens qui unissent ces faits aux  tentatives …autrement dit a la vie intérieure –du rêveur  sont d’une portée exceptionnelle »

Jung : Dans la perspective  jungienne  il ne s’agit pas d’ attendre d’un enfant qu’il fasse la distinction entre son père et celui qui agit, loco parentis. Ce sont les rapports  qui s’ établiront entre l’enfant et le père…quel que soit  l’enfant ,quelle que soit la structure de la société  dans laquelle l enfant  il est élevé  .

Pour Jung ses découvertes n’étaient jamais définitives

 

Inconscient Collectif.

Platon «   «  idées « ou « formes »

L’inconscient collectif se caractérise pars son origine héréditaire ( non de l’expérience individuelle)…son élément.. constitutif est l’ archetype.qui est une structure primordial ,préexistante..ses contenus . partout les mêmes—il offre une façon innée de comprendre..il n’implique  la négation de l’individualité..il n’excluait pas la possibilité pour certains modèles archétypiques d’avoir été transmis par tradition ou migration, mais l’ hypothèse  de la transmission héréditaire  lui paraissait essentielle  pour rendre compte  de l’ apparition spontanée  d’images archétypiques ,en l’absence de tout contexte traditionnel ou migratoire.

 Le Professeur Henri Francfort «  les archétypes sont loin d’être universels

 ‘Les hallucinations des schizophrènes fournissent une  autre source riche en matériaux archétypiques. Mais ne devinrent intelligibles que lorsque Jung constata une ressemblance entre ces hallucinations et certains matériaux historiques et mythologiques. A sa surprise,  ce parallélisme s’avéra constant. Toutefois, ces recherches  sur les hallucinations n’étaient pas toujours couronnées de succès ; l’hallucination restait alors incompréhensible. Mais les succès obtenus l’encouragèrent et permirent  à Jung de mieux comprendre la maladie, seule  façon de trouver les bases à partir desquelles pourra s’opérer une guérison.

Les similitudes que Jung découvrait entre la mythologie et les contenus archétypiques de l ‘inconscient peuvent surprendre ceux pour lesquels mythologie est synonyme de fiction ou de surnaturel. Ce n’est pas aussi  simple. Les mythes ont existé bien avant la science ; ils servaient à exprimer la vie telle qu’elle était vue et vécue avec plus de précision peut-être que n’ont pu le faire les estimations objectives de la science. Leur  importance est maintenant généralement reconnue Ainsi, par exemple, Arnold J. Toynbee, lorsque ‘’il aborda le. problème posé par l’ inégalité entre les niveaux culturels des sociétés existantes, se rendit compte que les explications pseudo-scientifiques et impersonnelles du XIX^e siècle ne lui étaient d’aucun secours « Leur effondrement m’obligea à recourir à la mythologie. J’en étais gêné et honteux, comme s’il s’était agi là d’une démarche ouvertement rétrograde. J’aurais sans doute été moins timide... si à l’époque j’avais connu l’œuvre de C.-G. Jung, qui m’aurait fourni la clé dont j’avais besoin. »

 

Aux rêves qui renvoyaient sans équivoque à la vie et aux expériences personnelles du malade, venaient sans cesse s’ajouter ceux, aux contenus impersonnels ,que la biographie du rêveur ne permettait de comprendre, mais qui s’éclairaient dès  qu’ on les considéraient  à la lumière de l’ inconscient collectif. L’analyse onirique jouait un rôle primordial  dans la méthode du traitement que pratiquait Jung.(78)

 

Introvertis et extravertis

Tous les deux types sont des membres normaux ey sains de la société …On confond souvent  introversion et introspection …il est exagéré de conclure que toute réflexions est maladive…Il n’existe de type psychologique pour ..out etre humain possède les deux mécanismes (48)L’introverti est d’un caractère réservé  et peut pour cela paraitre du’un abord difficile.. Mais in ne se perd pas pour autant dans son monde intérieur …c’est son attitude a  l’égards de ce qui lui est extérieur  qui n’est pas le même…L’extraverti a généralement des contacts faciles avec la vie,avec les gens,Il est plus naturel ..ils semblent ne prendre conscience d’ exister que lorsqu’  ils sont engagés  dans une activité extérieure.

A noter que   que Jung considère  la personnalité des gens normaux tandis que   celle  des malades  mentaux .

 

Névrose

Pour étudier les divergences entre Adler et Freud ,Jung adopta une méthode qui consistait  à prendre chaque théorie  séparément  et montrer de quelle façon chacune permet de comprendre et d’interpréter les symptômes d’un cas clinique de névrose. Il poussa très loin  cette enquête, ou plutôt cette étude comparative  Deux conclusions s’imposèrent alors : les deux theoiries n’étaient pas compatibles entre elles ; les deux recelaient des éléments de vérité. Il se rendit compte que  chaque théorie expliquait la psychologie  et la psychopathologie du cas observé. En supposa  judicieuse  la déduction de Jung, il semblerait donc qu’on puisse  comprendre une névrose à partir de deux points de vue opposés, l’un adlérien. l'autre freudien .Autrement dit un seul observateur n'aperçoit qu’un seul aspect de  malade et de sa maladie, mais il voudrait que ce soit le seul valable, que toute autre interprétation soit erronée. Pourtant, se dit Jung,    les deux théories contiennent des remarques  judicieuses qui rendent compte de certaines  aspects de la névrose, et même si elles sont  incompatibles  , il n’en résulte  pas pour autant  qu’elles doivent  s’exclure l’une et l’autre. Adler et Freud qui pratiquaient  tous les deux à Vienne, voyaient  de toute  évidence le même genre de malades.  soufrant  de névroses. Jung conclut :  « Chacun des deux chercheurs a perçu le mieux de la névrose  en fonction  de son organisation psychologique propre ce qui correspondait de façon privilégiée à ses structures personnelles... mais comme Kretschmer ils virent, de par de par leur génie propre, les choses sous des angles différents, ils développèrent  des conceptions et des théories  opposées... Cette divergence ne peut guère être attribuée à autre chose qu‘à une différence de tempérament,  d’ un contraste entre deux types de mentalité  humaine  dont l’un fait dériver l’efficience majeure du sujet, tandis que l’autre fait au contraire  de  l’objet les effets déterminants... La constatation de ce dilemme m’a amené a poser la question suivante :Y a il au moins deux types différents  dont l’un s’attache davantage a l’objet  qu’à lui même  et l’autre davantage à lui-même qu’à l’objet ? J’ ai fini par discerner ,sur la base de nombreuses observations et de nombreuses expériences ,deux attitudes de base ,deux dispositions fondamentales :l’introversion et l’extravasion »

 

Les   rêves

L’enfant est plus proche  du monde primordial de l’inconscient …Jung impressionné  par un rêve qu’il fit à l âge de quatre ans…….l’enfant est proche du monde de l’inconscient …Le rêve et le rêveur : Comme nous ne connaissons l’inconscient ,nous sommes obligés  de nous contenter ,pour aborder les problèmes qui nous intéressent ,des outils conscients dont nous disposons …..Notre activité onirique confirme l’existence de l’ inconscient  .. il fait tout son possible pour attirer notre attention ….Impossible de prouver que tous les rêves ont un sens…Comprendre un rêve permet de pallier  l’impuissance apparente des efforts conscients et de la soi-disant  volonté  pour venir a bout des symptômes ..le rêve  décrit l’atmosphère intérieure du rêveur….souvent un rêve ultérieur éclaire la signification qu’rêve qu’ il l’a procédé….Le rêve initial… important car il contient des thèmes qui souvent sont  d’une grande importance…aucune loi générale ne semble prévaloir……le rêve répond rarement à une attente consciente Les rêves récurrents : font tout leur  possible pour attirer l’attention du sujet. …..Le rêve nous fournit la description d’éléments  de la personnalité du rêveur que  le rêveur ignore purement ..parce qu’ils sont inconscients…Les rêves anticipatoires :..Ils semblent anticiper l’avenir …Dans l’ antiquité et jusqu'au moyen âge les rêves jouaient un rôle dans le pronostic du médecin…C’est un reve qui a fait pressentir a Jung le concept del’ inconscient collectif…c’ était un rêve prophétique..  « Il serait injuste de les qualifier  de prophétique ,car ils sont tout aussi  peu qu’un  pronostique médical ou météorologique.  Il ne s’agit la qu’un anticipation des probabilités  combinaison  précoce qui peut les vrai, a l’occasion avec  le cours des événements ,mais  qui peut également ne pas concorder  du tout  ou ne pas concorder en tous points… »|Jung n’ a pas jamais formuler une théorie des rêves…..Il parle de la psyché  comme un ensemble autorégulateur /…qu’ elle fonctionne  comment un mécanisme compensateur  entre le conscient et  l’ inconscient…..C’est Adler qui le premier  introduisit  le concept  de la compensation  dans la physiologie des névroses. Il pensait..que l’individu qui souffre d’un complexe d’ infériorité le compensait en érigeant un idéal  fictif de supériorité .Il reprenait une idée qui lui avait été suggérée par la philosophie d’ Héraclite  dont la théorie du flux constant ,du mouvement et du changement perpétuel, l’ avait beaucoup influencé….la vie est l’opposition des contraires : vie-mort ..donner-prendre etc….Les deux contraires son nécessaires  au bon fonctionnement  de la psyché..Le négatif et le positif n’ ont de valeur ,que s’ils sont associes, isolés ils n’ont aucune valeur .,Dans la physiologie  de Jung  le concept de l’ énergie psychique apparait toujours comme  résultat de la tension entre contraires.. (93) ….demandé, ce qui se passe  dans le cerveau d’un malade qui devient schizophrène  et qui a des hallucinations… il expliqua que les hallucinations proviennent des projections du malade ( La projection consiste à attribuer à autrui ,ou à des événements extérieurs ,des idées  ou des sentiments dont le sujet est lui-même l’auteur) …Le but du traitement médical est de rétablir  le fonctionnement du mécanisme  de compensation ,autrement dit de l’équilibre. Sur le plan psychique .l’autorégulation par compensation fonctionne automatiquement tant que le mécanisme n’est pas peur tubé …en psychothérapie la collaboration du malade est capitale… souvent ..nécessaire d’ isoler momentanément  l’un den termes du couple.(95) La compréhension l’acceptation des rêves  rendent la compensation possible  et facilitent l’ autorégulation psychique..Pour Jung tous les grands rêves  ne sont pas élabores par l’inconscient. mais a un niveau plus profond ,par l’inconscient collectif…  Le test des associations verbales montra l’importance du complexe entant que révélateur d’une activité mentale inconsciente Il est important de noter …..Nous demandons au rêveur de nous communiquer leur impression que lui a laissée le rêve : qu’est-ce qui lui a semblé important ; quelle était l’atmosphère du rêve — était -elle agréable, inquiétante, intéressante ou assez terne ? De cette façon, grâce aux associations provoquées par chaque élément du rêve, nous pouvons nous rendre compte du contexte dans lequel le rêve se situe.

Cette façon simple d’étudier chaque partie du rêve s’appelle l’ amplification. Par ce procédé le rêveur peut voir le rêve en relation avec les autres traits de sa vie et apprend en même temps à mieux connaître le rêveur. C’est ainsi que nous aurions abordé n’importe quel phénomène inconnu. Mais en même temps nous devons continuer à nous poser la question que nous évoquions plus haut : Quelle attitude du conscient le rêve compense-t-il ? Etant donné qu’aux yeux du malade  le médecin est censé comprendre le rêve, celui- ci devra  expliquer que ce n’est pas le cas et que la seule façon de le comprendre est une participation active du malade au traitement.

Il est important de noter que l’amplification se déroule sur le plan du conscient. C’est le contraire de l’utilisation thérapeutique des associations libres par Freud. La le malade est  allonge sur divan et parle "de la première  chose qui lui passe par la tête, ce qui permet à l’inconscient  de s’exprimer directement. Jung n’aimait pas cette méthode passive car, disait-il, l’association libre aboutit  inévitablement aux complexes du malade et laissent le rêve de côté. L’association libre, comme son nom l‘indique, peut mener n’importe où avec ou sans rêve  pour la déclencher. Mais le rêve a un rapport direct avec la situation actuelle du rêveur, il est la plus récente expression de l’inconscient ; il a certainement une importance et ne doit pas être négligé. L’intervention active  permet de s’assurer que le message envoyé par l’inconscient n’a pas été relégué au second plan L’interprétation onirique est toujours le résultat d'une collaboration comme le montre l’intervention de l’analyste. Il faut, bien sûr, connaître le ou les complexes du patient, mais il faut aussi comprendre le rêve et découvrir  , si cela se peut, ce que l’inconscient dit au sujet du complexe. C’est pour ces raisons que l’interprétâtion: des rêves par la méthode d’amplification occupe une place importante en psychologie analytique.

L’amplification qui part des associations du rêveur s’avère efficace tant qu’il s’agit des contenus personnels, du rêve. Mais il arrive fréquemment que le rêveur ne réussisse pas à fournir des associations. C’est qu’il s’agit: d’un rêve de nature impersonnelle ou collective. A ce stade, les remarques et les associations de l’analyste sont particulièrement appropriées. Il peut parfois éclairer le sens du rêve en faisant appel à ses connaissances en anthropologie, en mythologie, dans le domaine du folklore et des contes et légendes. Elles font partie des connaissances qu’il a acquises lors de sa formation. L’expérience prouve que les références précises de ce genre tombent souvent «juste». Elles sont alors agréées par le malade. C’est ainsi que l’on peut savoir si le rêve a un sens pour lui.

Notons aussi que le rêve n’est pas seulement un instrument dont l’utilité se limite au cadre de l’analyse.La vie onirique fait partie intégrante de l’expérience vécue de l’individu. C’est ce qui lui confère sa valeur. La participation active du malade étant acquise, le rôle de l’interprétation onirique peut déborder les limites imposées par le traitement et la guérison des symptômes  névrotiques. Les rêves peuvent et doivent être utilisés par le sujet lui-même une fois l’analyse terminée-:

 

Adler

Névrose : c.-à-d. la signification qu’il attribuait aux symptômes dépressifs se fondait sr la volonté de la puissance…. Les symptômes sont le moyen choisi par le malade pour exercer sa puissance sur son entourage….Tous ses efforts ont pour but de le mettre en situation de supériorité…..  elle avait une finalité ,un  but un objectif à atteindre .Le traitement consistait  à montrer au malade  que son « style de vie » est l’emprise du peur de l’avenir et de son attitude craintive, à l’égard des problèmes de la vie courante. Sa vie est gouvernée par le désir d’éviter l’échec ,de rejeter  les responsabilités sur autrui,…Lorsque cette attitude..est correctement expliquée au malade ,la maladie disparait.(Jung parle de la psyché  comme un ensemble autorégulateur …qu’ elle fonctionne  comment un mécanisme compensateur  entre le conscient et  l’ inconscient)…..C’est Adler qui le premier ,introduisit  le concept  de la compensation  dans la physiologie des névroses. Il pensait..que l’individu qui souffre d’un complexe d’infériorité le compensait en érigeant un idéal  fictif de supériorité.

==================================================

 

Rutger Bregman “Human Kind-A Hopeful History”

Le Bon’s  « Psychologie des foules »…. Le Bon,giving a play by play of how people respond to crisis. Almost instantaneously ,he writes  « man descends several rungs in the ladder of  civilization. Panic and violence erupt and we human reveal our true nature.”

The author does not accept this.

The carpet  bombing on civilian ,not military targets during the last war,against the UK and Germany ,proved that, people faced it ,with serenity and no panic, they did not behave like brutes  (in England)public mental health improved, alcoholism tailed off, there were fewer suicides  than in peacetime ,after the war many British  would yearn for the days of Blitz, when everybody helped each other …in Germany, the same situation and reaction as in England, during the civilian bombings the findings  showed that they  strengthened the German wartime economy ..more tanks…more air crafts….prolonging the war…This reaction.. is universally human.(XX) This is a book about a radical idea.An idea that's long been known to make rulers nervous. An idea denied by religions and ideologies, ignored by the news media and erased from the annals of world history.At the same time, it’s an idea that’s legitimised by virtually every branch of science. One that’s corroborated by evolution and confirmed by everyday life. An idea so intrinsic to human nature that it goes unnoticed and gets overlooked.If only we had the courage to take it more seriously, it’s an idea that might just start a revolution. Turn society on its head. Because once you grasp what it really means, it’s nothing less than a mind-bending drug that ensures you’ll never look at the world the same again

So what is this radical idea?

That most people, deep down, are pretty decent.

I don’t know anyone who explains this idea better than Tom Postmes, professor of social psychology at the University of Groningen in the Netherlands. For years, he’s been asking students the same question.

Imagine an airplane makes an emergency landing and breaks into three parts. As the, cabin fills with smoke,neverybody inside realises: We’got to get out of here,

What happens?

On Planet A the passengers turn to their neighbours to ask if they are okay. Those needing assistance are helped out of the plane first.People are willing giving their lives ,even for perfect strangers.

On Planet B ,every one’s left to fend for themselves .Panic breaks out. There’s lots of pushing and shoving. Children, the elderly ,and people with disabilities get trampled underfoot.

Now the question : Which planet do we live on?:

 The truth is  in almost every case ,we live on Planet A….Every history’s most momentous disasters have played out on Planet A.Take the sinking of the Titanic  .If you saw the movie you probably think everybody was blinded by panic…In fact ,the evacuation  was quite orderly. One eyewitness recalled that “there was no indication of panic or hysteria ,no cries ,no fear…” (3)There oiw a persistent myth that by their  very nature humans are selfish,aggressive and quick to panic…the veneer theory( :civiliationis  a thn  veneer that will crack  at the merest provocation)( 4)..Other things have the potential to be true if we believe in them….(8(….Weare what we believe)    ..9..Our grimwiew of hymanity is a nocebo( the opposite of placebo…Few ideas have as much power  to shape the world as our view of other people…(9)My argument is that we by nature ..have  a preference for our good side..this  could be more of a reality if we  start to believe it..Two wolves fighting..Which wolf will win? ..The one we feed…(10)In nearly every country  most people  think most other people  can’t me trusted…The question is ..why does take such a negative view of humanity..When our  instinct  is to trust those in our immediate communities ,why  does our attitude change  when applied to people as a whole? What made us start believing in the wicked nature of our kind?.... ( 12)..It is a drug we use daily…i.e.the news….wo ,according to dozens of studies ,is a mental hazard….People who follow the news  are more likely  to agree with statements  such as  “people care only about themselves” …We don’t realize this because news is about the exceptional ,and more this event is a terrorist attack etc…the bigger is newsworthiness…( 13) An investigation showed tht “there seems to be none or negative relationship between reality  and news». Of course not all journalism. For two reasons humans are so susceptible to the doom kan gloomy of the news.1.thenegative bias.: we ate pore attuned to the bad than the good….Too much fear would not kill you ;too little surely would.(14)In our digital age …they know  what socks and horrifies ..you ,This modern media frenzy is an assault  on the mundane …News is to the mind what sugar is to the body…Most books are also about the exceptional. The biggest history bestsellers are invariably about catastrophes and adversity (15) Before I report on my quest for a new view of humankind I want to share three warnings.1To stanr up for human goodness is to stand against a hydra,2.is to take a stand against the powers  that be..For the powerful a hopeful view of human nature is downright threatening.3..it a storm of  ridicule ..Any weakness in your reasoning will be mercilessly  exposed.( 19) easier to be a cynic…. The pessimistic professor who preaches the doctrine of human depravity can predict anything he wants, for if his prophecies don't come true now, just wait: failure could always be just around the corner, or else his voice of reason has prevented the worst. The prophets of doom sound oh so pro­found, whatever they spout.

The reasons for hope, by contrast, are always provisional. Nothing has gone wrong — yet. You haven’t been cheated — yet. An idealist can be right her whole life and still be dismissed as naive. This book is intended to change that. Because what seems unreasonable, unrealistic and impossible today can turn out to be inevitable tomorrow.

It’s time for a new realism. It’s time for a new view of humankind.(20)..An English schoolmaster ..Willian Golding..wrote a story( Lord of the Flies) about British school boys ..only survivors, after their plane  had  gone down the pacific,who found shelter in a tiny isla

Rutger Bregman “Human Kind-A Hopeful History”

O Le Bon στο βιβλίο του  «Psychologie des foules» θέλοντας να δείξει με θεατρικό τρόπο για το πώς ανταποκρίνονται οι άνθρωποι στην περίπτωση μιάς κρίσεως γράφει πώς σ’ αυτήν, ακαριαία,  «ο άνθρωπος κατεβαίνει πολλά σκαλοπάτια στη σκάλα του πολιτισμού. Ο πανικός και η βία ξεσπούν και εμείς οι άνθρωποι αποκαλύπτουμε την αληθινή μας φύση».Ο συγγραφέας( Bregman) δεν το δέχεται αυτό.Γράφει :Ο μαζικός βομβαρδισμός εναντίον αμάχων και  εναντίον στρατιωτικών   στόχων κατά την διάρκεια του τελευταίου πολέμου εναντίον του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γερμανίας, απέδειξε ότι, οι άνθρωποι το αντιμετώπισαν, με γαλήνη και χωρίς πανικό, δεν συμπεριφέρθηκαν σαν βάναυσοι. (Στην Αγγλία) η δημόσια ψυχική υγεία βελτιώθηκε, ο αλκοολισμός μειώθηκε, υπήρξαν λιγότερες αυτοκτονίες από ό,τι σε καιρό ειρήνης,και , μετά τον πόλεμο πολλοί Βρετανοί  λαχταρούσαν  τις μέρες του Blitz, όταν όλοι βοηθούσαν ο ένας τον άλλον…στη Γερμανία, παρατηρήθηκε η ίδια σχεδόν ανάλογη κατάσταση και αντίδραση όπως στην Αγγλία, κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών εναντίον αμάχων.Τα ,  ευρήματα έδειξαν ότι, η γερμανική οικονομία εν καιρώ πολέμου ενισχύθηκε ,κατασκευάστηκαν ..περισσότερα τανκς...περισσότερα αεροσκάφη με αποτέλεσμα να έχουμε μια παράταση του πολέμου...Αυτή η αντίδραση.. είναι παγκόσμια ανθρώπινη.(XX) Ο βιβλίο μου είναι ένα βιβλίο για μια ριζοσπαστική ιδέα. Μια ιδέα που είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι ,προκαλεί νευρικότητα στους κυβερνώντες. Μια ιδέα που αρνούνται θρησκείες και ιδεολογίες, αγνοείται από τα μέσα ενημέρωσης και διαγράφεται από τα χρονικά της παγκόσμιας ιστορίας. Ταυτόχρονα, είναι μια ιδέα που νομιμοποιείται σχεδόν από κάθε κλάδο της επιστήμης. Αυτό που επιβεβαιώνεται από την εξέλιξη και επιβεβαιώνεται από την καθημερινή ζωή. Μια ιδέα τόσο εγγενής στην ανθρώπινη φύση που περνά απαρατήρητη και παραβλέπεται. Αν είχαμε το θάρρος να την πάρουμε πιο σοβαρά, είναι μια ιδέα που θα μπορούσε απλώς να δρομολογήσει μια επανάσταση. Ανατρέψτε την κοινωνία. Επειδή μόλις καταλάβετε τι πραγματικά σημαίνει, δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα ναρκωτικό που απελευθερώνει το μυαλό σας και που διασφαλίζει ότι δεν θα ξανακοιτάξετε τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο.Ποια είναι λοιπόν αυτή η ριζοσπαστική ιδέα;Ότι οι περισσότεροι άνθρωποι, κατά βάθος, είναι αρκετά αξιοπρεπείς.Δεν ξέρω κανέναν που να εξηγεί αυτή την ιδέα καλύτερα από τον Tom Postmes, καθηγητή κοινωνικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Groningen στην Ολλανδία. Για χρόνια, κάνει την ίδια ερώτηση στους μαθητές.Φανταστείτε ένα αεροπλάνο να κάνει αναγκαστική προσγείωση και να τεμαχίζεται σε τρία μέρη. Καθώς η καμπίνα γεμίζει καπνό, όλοι μέσα  συνειδητοποιούν: Πρέπει να φύγουμε από εδώ.Τι συμβαίνει;

Στον Πλανήτη Α οι επιβάτες στρέφονται στους γείτονές τους για να ρωτήσουν αν είναι καλά. Όσοι χρειάζονται, βοήθεια βοηθούνται πρώτα να βγουν από το αεροπλάνο. Οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να δώσουν τη ζωή τους, ακόμη και για σε  τελειως άγνωστους σ’ αυτούς .

Στον Πλανήτη Β, ο καθένας μένει μόνος του. Ξεσπάει πανικός. Υπάρχουν πολλά σπρωξίματα μεταξύ των επιβατών. Τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με αναπηρία ποδοπατούνται.

Τώρα το ερώτημα: Σε ποιον πλανήτη ζούμε; Η αλήθεια είναι σχεδόν σε κάθε περίπτωση, ότι , ζούμε στον Πλανήτη Α….Οι πιο σημαντικές καταστροφές κάθε ιστορίας έχουν συμβεί στον πλανήτη Α. Πάρτε για παράδειγμα  την βύθιση του Τιτανικού. Αν είδατε την ταινία, πιθανότατα νομίζετε ότι, όλοι είχαν τυφλωθεί από τον πανικό…Στην πραγματικότητα , η εκκένωση ήταν αρκετά τακτική. Ένας αυτόπτης μάρτυρας θυμήθηκε ότι «δεν υπήρχε ένδειξη πανικού ή υστερίας, ούτε κραυγές, ούτε φόβος…» (3) Υπάρχει ένας επίμονος μύθος ότι, από τη φύση τους οι άνθρωποι είναι εγωιστές, επιθετικοί και πανικοβάλλονται γρήγορα… η θεωρία του « λούστρο»’ του καπλαμά(veneer theory) που θα σπάσει με την παραμικρή πρόκληση)( 4)..Άλλα πράγματα έχουν τη δυνατότητα να είναι αληθινά αν πιστεύουμε σε αυτά….(8)….Φορέστε αυτό που πιστεύουμε είναι ένα nocebo (το αντίθετο του placebo)… Λίγες ιδέες έχουν τόση δύναμη να διαμορφώσουν τον κόσμο όσο η άποψή μας για τους άλλους ανθρώπους… (9) Το επιχείρημά μου είναι ότι, εμείς από τη φύση μας ..έχουμε μια προτίμηση για την καλή μας πλευρά.. αυτό θα μπορούσε να είναι περισσότερο μια πραγματικότητα αν αρχίσουμε να το πιστεύουμε..Δύο λύκοι παλεύουν..Ποιος λύκος θα κερδίσει; ..Αυτός που ταΐζουμε...(10)Σχεδόν σε κάθε χώρα οι περισσότεροι πιστεύουν ότι, οι περισσότεροι άλλοι, δεν μπορούν να με εμπιστευτούν...Η ερώτηση είναι ..γιατί έχουμε μια τόσο αρνητική άποψη για την ανθρωπότητα..Όταν το ένστικτό μας είναι να εμπιστευόμαστε τους συνανθρώπους μας στις κοινότητές μας, γιατί αλλάζει η στάση μας όταν εφαρμόζεται στους ανθρώπους στο σύνολό τους; Τι μας έκανε να αρχίσουμε να πιστεύουμε στην κακή φύση του είδους μας;.... ( 12)..Είναι ένα ναρκωτικό που χρησιμοποιούμε καθημερινά…Οι ειδήσεις που σύμφωνα με δεκάδες μελέτες, είναι ένας ψυχικός κίνδυνος…Οσοι άνθρωποι  παρακολουθούν τις ειδήσεις είναι πιο πιθανό να συμφωνήσουν με δηλώσεις όπως "οι άνθρωποι νοιάζονται μόνο για τον εαυτό τους" ...Δεν το καταλαβαίνουμε αυτό γιατί οι ειδήσεις αφορούν τα εξαιρετικά , και όσο το γεγονός για μια τρομοκρατική επίθεση κ.λπ.είναι διογκωμένο.. τόσο μεγαλύτερη είναι η δημοσιογραφική αξία...( 13) Μια έρευνα έδειξε ότι, «φαίνεται να μην υπάρχει καμία σχέση μεταξύ πραγματικότητας και ειδήσεων». Αυτό βέβαια δεν αφορά ολόκληρη την η δημοσιογραφία. Για δύο λόγους οι άνθρωποι είναι τόσο επιρρεπείς στη ζοφερή καταστροφή των ειδήσεων. 1. αρνητική προκατάληψη.: φάγαμε σπόρους συντονισμένοι με το κακό παρά με  το καλό…. Ο πολύς φόβος δεν θα σε σκότωνε, πολύ λίγος, σίγουρα θα σε σκότωνε.(14)2.Είμαστε επίσης φορτωμένοι με μια προκατάληψη,στον τομέα της πρόσληψης.Το γεγονός ότι, μας βομβαρδίζουν καθημερινώς με ιστορίες τρόμου, για αεροπορικές καταστροφές, κακοποιήσεις παιδιών ,που τείνουν  να παγιωθούν στην μνήμη  μας, μας κάνουν να βλέπουμε εσφαλμένα τον κόσμο.Οπως είπε ο Λιβανέζος στατιστικολόγος Nassim Νicholas Taleb,   « Δεν είμαστε αρκετά ορθολογιστές  για να  εκτεθούμε στον τύπο» .Στην ψηφιακή μας εποχή ...Αυτή η σύγχρονη φρενίτιδα των μέσων ενημέρωσης είναι μια επίθεση στα εγκόσμια ...Τα νέα είναι για το μυαλό ό,τι είναι η ζάχαρη για το σώμα ... Τα περισσότερα βιβλία γράφουν επίσης για το ασυνήθιστο Τα μεγαλύτερα μπεστ σέλερ της ιστορίας αφορούν πάντοτε καταστροφές και αντιξοότητες (15)Και στην Επιστήμη επίσης η κρατούσα άποψη για δεκαετίες, ήταν ότι, η ανθρωπότητα είναι  κακή,…Και στην  οικονομία μιλούσαν για τον άνθρωπο ως homo economicus που πάντοτε στοχεύει στο προσωπικό κέρδος… .σαν ένα υπολογιστικό ρομπότ…..Ουδείς ερεύνησε αν ο homo economicus πράγματι υπάρχει, μέχρι τουλάχιστον το 2000,όταν  μια ομάδα υπό τον οικονομολόγο Joseph Henrich αφού επισκέφθηκε 15 κοινότητες σε δώδεκα χώρες (από  αγρότες, νομάδες, κυνηγούς) προσπαθώντας να βρούν τον  homo economicus, κατέληξε στο συμπέρασμα  ότι,  όλοι  τους ήσαν πολύ κόσμιοι και καλοί. Και όχι μόνον αυτό. Προσπαθώντας να βρούν μια εξήγηση  γιατί είχαν υφανθεί αυτές οι οικονομικές θεωρίες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, ο homo economicus δεν είναι άνθρωπος αλλ’ένας χιμπατζής και ότι,οι οικονομικές θεωρίες αποδείχτηκαν πολύ επιτυχημένες στο να προβλέπεται(16) η συμπεριφορά του χιμπατζή όπως αποδείχτηκε με απλά πειράματα. Και ο Henrich εσημείωσε. « Ετσι όλη η θεωρητική εργασία δεν πήγε χαμένη απλώς εφαρμόστηκε σε λάθος είδος. Και όμως η λανθασμένη  άποψη για τον άνθρωπο ελειτούργησε ως  nocebo για δεκαετίες. Στην δεκαετία του  1990 ο καθηγητές οικονομικών Robert Frank παρετήρησε ότι, το να  παρουσιάζει τον άνθρωπο ως εγωιστή στους σπουδαστές του είχε ως αποτέλεσμα  αυτοί είχαν γίνει περισσότερο εγωιστές  και κατέληξε στο  «Γινόμαστε αυτό που διδάσκεται».Η θεωρία κατά την οποία γεννηθήκαμε εγωιστές έχει μιά «αγιασμένη» παράδοση στη Δύση. Μεγάλοι διανοητές όπως οι Θουκιδίδης ,Αυγουστίνος ,Μακιαβέλλι, Χόμπς, Λούθηρος,Καλβίνος, Μπούρκε , Νίτσε Φρόυντ,Χαξλευ,Σπένσερ   είχε ο καθένας τους την δική του εκδοχή,  για την θεωρία του καπλαμά (λούστρου-veneer theory του Πολιτισμού).Ολοι τους εδέχοντο ότι, ζούμε στον Πλανήτη Β(17).Οι διαφωνούντες  εθεωρούντο καταγέλαστοι επειδή πίστευαν  στην ανθρώπινη κοσμιότητα (18)   Μόνον τελευταία ,επιστήμονες από διαφορετικούς κλάδους κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ,η ζοφερή άποψη για την ανθρωπότητα πρέπει να αναθεωρηθεί ριζικώς.  Πριν αναφέρω την αναζήτησή μου για μια νέα άποψη για την ανθρωπότητα, θέλω να μοιραστώ τρεις προειδοποιήσεις 1.Τονα υποστηρίζει κάποιος την ανθρώπινη καλοσύνη σημαίνει να αντιμετωπίζει την επτακέφαλη (λερναία) ύδρα…Για κάθε μισανθρωπικό επιχείρημα που θα κατανικήσεις, θα εμφανισθούν δύο άλλα στην θέση του..2.Το να υποστηρίζεις  την ανθρώπινη καλοσύνη, είναι να πολεμάς την δύναμη.Γιατί η ελπιδοφόρα άποψη για την ανθρώπινη φύση  είναι πλήρως απειλητική..Συνεπάγεται ότι, δεν είμαστε εγωιστικά κτήνη …ότι, χρειαζόμαστε άλλου  είδους ηγεσία…μια δημοκρατία με υπεύθυνους πολίτες δεν χρειάζεται πολιτικούς καριέρας..3.το να υποστηρίζεις την ανθρώπινη καλωσύνη,σημαίνει να αντιμετωπίζεις  μια θύελλα για γελοιότητα. Θα σε αποκαλέσουν αφελή..κουτό΄(19) Βασικώς είναι ευκολώτερο να είσαι κυνικός.Ο απαισόδοξος καθηγητής που κηρύσσει την θεωρία της ανθρώπινης διαφθοράς δύναται να να προβλέψει ό,τι θέλει γιατί αν οι προφητείες του δεν επαληθευθούν τώρα ,απλώς περίμενε :η αποτυχία  μπορεί πάντοτε να είναι στη γωνία….

 Σε αντίθεση με τα παραπάνω οι λόγοι για ελπίδα, είναι πάντοτε προσωρινοί. Μέχρι τώρα τίποτε δεν πήγε στραβά. Μέχρι στιγμής δεν εξαπατηθήκατε. Ενας ιδεαλιστής  μπορεί να έχει δίκαιο σ’όλη του τη ζωή, και παρόλα αυτά να απολυθεί ως αφελής. Το βιβλίο αυτό έχει ως σκοπό,  αυτό να το αλλάξει .Γιατί ό,τι  σήμερα,φαίνεται παράλογο, μη ρεαλιστικό ,και αδύνατο,μπορεί αύριο να καταστεί αναπόφευκτο

Είναι η ώρα για έναν νέο ρεαλισμό. Είναι η ώρα για μια νέα άποψη για την ανθρωπότητα.(20

 

To 1954 εκυκλοφόρησε ένα βιβλίο τού σερ William Golding με τον τίτλοl "Lord of the Flies" που μεταφράστηκε  σε περισσότερες από 30 γλώσσες. Περιέχει μιά φανταστική ιστορία,για μιά ομάδα νέων παιδιών που βρέθηκαν μόνα τους σ’ένα ερημονήσι..Ανέπτυξαν κανόνες και ένα σύστημα  συμπεριφοράς, τελικώς όμως κατέστησαν βίαια και κτηνώδη. Ο William Golding τιμήθηκε με το  Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1983. Τιμήθηκε    επίσης  το 1980 με  το λογοτεχνικό βραβείο  Μπούκερ, για το μυθιστόρημά του  The Rites of Passage.Η κεντρική σκέψη τού Lord of the Flies είναι η σύγκρουση μεταξύ ανταγωνιστικών ενστίκτων στον άνθρωπο. Αφενός για την ζωή, και αφετέρου  η ροπή προς τον εγωισμό. Η φιλοσοφία του είναι ότι,  ο άνθρωπος είναι γεννημένος κακός. Οπως είπε χαρακτηριστικά «Ο άνθρωπος παράγει το κακό όπως η μέλισσα παράγει το μέλι --ακόμη και άν ξεκινάμε με καθαρό παρελθόν η φύση μας μας αναγκάζει να το κάνουμε βόρβορο.»

Ο Bregman ,αντίθετος με τις παραπάνω απόψεις, σκέφθηκε να ερευνήσει για μια πραγματική ιστορία παιδιών που βρέθηκαν σε ένα ερημονήσι,υπό συνθήκες αρκετά ανάλογες με αυτές της φανταστικής ιστορίας του  William Golding.Τον βοήθησαν και  η τύχη και η  επιμονή του.Και η πραγματική ιστορία έδωσε ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα από εκείνα –τα φανταστικά που εξέθεσε ο νομπελίστας  William Golding.

 Η πραγματική ιστορία όπως αποτυπώνεται στο βιβλίο του Bregman : Επρόκειτο για αγόρια, μαθητές σε ένα αγγλικό σχολείο στην Nukualofa .( πρωτεύουσα  της Τόγκα).Οι  Sione ,Fatai,Kolo,Tevita ,Luke  Mano. Ο νεαρότερος της παρέας ήταν 13 και ο μεγαλύτερος 16 ετών. Προτιμήσαντες  την ζωή του θαλασοπόρου και την περιπέτεια αντί  για τα θρανία του σχολείου, απεφάσισαν να ταξειδέψουν μόνοι τους  μέχρι   το νησί  Φίτζι  που βρίσκονταν σε απόσταση 500  περίπου μιλίων. Τον Ιούνιο λοιπόν του 1965 αφού  πήραν μαζύ τους λίγα τρόφιμα,  και  «δανείστηκαν» ένα πλοιάριο,  ξεκίνησαν. Και για να συντομεύσουμε την αφήγηση.Οι νέοι Ροβινσώνες, ενεπλάκησαν σε μια θύελλα, ,το πλοιάριό τους ανετράπη κι τελικώς, βρέθηκαν χωρίς τροφή και χωρίς νερό σε ένα ερημονήσι, το Ατα. Εμειναν εκεί 15 μήνες περίπου.  Κατόρθωσαν ,αναπτύξαντες μεταξύ τους  ευρύ πνεύμα συνεργασίας και επινοητικότητας και θαυμαστής οργάνωσης, να επιβιώσουν. Μοίρασαν δουλειά και καθήκοντα στον καθένα της παρέας, και μεταξύ άλλων επέτυχαν να κατασκευάσουν  από όστρακα  μια μικρή δεξαμενή για να συλλέγουν νερό, δημιούργησαν έναν μικρό κήπο  από τα προιόντα του οποίου ετρέφοντο, δημιούργησαν ένα  μικρό γυμναστήριο, και τέλος μια διαρκή φωτιά, που την διατηρούσαν  συνεχώς  αναμμένη, μετά από αμέτρητες προσπάθειες ενός μέλους της παρέας-που αργότερα-έγινε μηχανικός-που το κατόρθωσε τρίβοντας μεταξύ τους δύο μικρά κλαδιά. Οι ημέρες τους άρχιζαν και τελείωναν με τραγούδια και προσευχή. Μια μέρα ένα μέλος της παρέας, ο Φατάι γλίστρησε από ένα βράχο και έσπασε το πόδι του.Οι σύντροφοί του κατεσκεύασαν έναν νάρθηκα από κλαριά και φύλλα . Ηταν συγκινητικό που οι φίλοι τού   έδιναν θάρρος .  «Μην στενοχωριέσαι, εμείς θα κάνουμε την δουλειά σου.».Σπάνιες ήταν οι μεταξύ τους προστριβές, και όλες τους κατέληγαν σε συμφιλίωση

Τελικώς τα παιδιά σώθηκαν  στις 11 Σεπτεμβίου1966,όταν ένας πλοίαρχος ,ο Peter Warner, αντιλήφθηκε την φωτιά που είχαν ανάψει τα παιδιά, - πλησίασε στον νησί και τα μετάφερε στη πατρίδα τους. Φυσικώς ήταν όλα  σε άριστη κατάσταση. Ο γιατρός που τους εξέτασε εξέφρασε την έκπληξή του για την άριστη κατάσταση του μυϊκού τους συστήματος και την άριστη κατάσταση του ποδιού του Φατάι.

Αργότερα ο πλοίαρχος  προσέλαβε  και τα έξ παιδιά ως πλήρωμα  του καινούργιου σκάφους που είχε αποκτήσει, ώστε να τους δώσει την ευκαιρία να γνωρίσουν τον πέρα από την Tonga,κόσμο, όπως πάντοτε ήθελαν.

Η πραγματική ιστορία του Lord of the Flies,είναι μια ιστορία φιλίας και αφοσιώσεως, μια ιστορία που αποτυπώνει πόσο περισσότερο δυνατοί,είμαστε όταν μπορούμε να αλληλογνωρισθούμε.

«Η ζωή με δίδαξε κάτι μεγάλο  όπως ότι, πρέπει να βλέπουμε  ό,τι είναι καλό και θετικό  στον άνθρωπο».. (18)Ο David Hume είπε ότι,η κύρια χρησιμότητα της ιστορίας  είναι να ανακαλύψει  τις σταθερές και παγκόσμιες αρχές της ανθρώπινης φύσεως….Hobbes: .  «Δώστε μας δύναμη διαφορετικώς όλα θα χαθούν» .Rousseau : «Δώστε μας ελευθερία. διαφορετικώς όλα θα χαθούν».Και οι δυό τους ήσαν θεωρητικοί της  πολυθρόνας. Εδώ και δεκαετίες έχουμε πλέον επιστημονικές αποδείξεις. Εμφάνιση του ανθρώπου-κουτάβι.(Homo puppy). Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κατανοήσουμε ως προς το ανθρώπινο είδος,είναι ότι, με  όρους  εξέλιξης είμαστε  νήπια. Σε βραχύτατο χρονικό διάστημα ο Homo sapiens εξαπλώθηκε σ’ολη την υδρόγειο. Αλλά γιατί εμείς και όχι ο πρώτος αστροναύτης να μην είναι μια μπανάνα,ή μιά αγελάδα ή έενας χιμπατζής; Γενετικώς είμαστε 60% όμοιοι με την μπανάνα, 80% όμοιοι με την αγελάδα και 99% όμοιοι με τον χιμπατζή.Γιατί πρέπει όλη  η διαφορά να βρίσκεται  σ’αυτό το 1%;(52) Η όχι πολύ βολική αλήθεια είναι και εμείς που θεωρούμε τούς εαυτούς μας μοναδικούς, είμαι στε προιόντα μιάς τυφλής διαδικασίας,που ονομάζουμε εξέλιξη τής οποίας  βασικά συστατικά είναι:

Πολύς πόνος

Πολύ χρόνος.(54)

Για τον Δαρβίνο, το αδύνατο  της συμφιλίωσης της  σκληρότητας της φύσεως  με το βιβλικό αφήγημα της δημιουργίας, τελικώς κατέστρεψε  την πίστη του στον Θεό Κανένας αρρωστημένος νούς  δεν θα μπορούσε να σκεφθεί κάτι τέτοιο  ..Δεν υπάρχει μεγάλο σχέδιο( ΓΑΚ δεν συνιστά βεβαιότητα η άποψη αυτή) Ο Richard Dawkins είπε : « γεννηθήκαμε εγωιστές  »(55)  δυο χρόνια μετά την έκδοση του βιβλίου του R.Dawkins  « το εγωιστικό γονίδιο», ένα άγνωστος Ρώσος γενετιστής,ο Dmitri Belayaev υπεστήριξε ότι, o Homo Sapiens είναι εξημερωμένος πίθηκος .,,έχουμε δηλαδή την επικράτηση του πιο φιλικού…  Οι Dmitri Belyaev και   η Lyudmila  Trut κατέληξαν στο  συμπέρασμα  ότι, ένα άγριο όρνεο  μπορεί να μεταβληθεί σε ήρεμο αγαπημένο ζώο  όταν εξημερωθεί.. Εκατό χρόνια ενωρίτερα ο Δαρβίνος είχε ήδη παρατηρήσει  ότι,τα εξημερωμένα ζώα ,όπως γουρούνια, κουνέλια ,πρόβατα,  εμφανίζουν  αξιοσημείωτες ομοιότητες.:Είναι  λίγο μικρότερα στο μέγεθος από τους άγριους προγόνους των ,με μικρότερο εγκέφαλο ,με μικρότερα δόντια  και άλλες διαφορές  .Οι  ρώσοι ερευνητές ,απαντώντας έτσι και στο ίδιο πρόβλημα που απησχόλησε και τον Δαρβίνο, κατέληξαν  στην υπόθεση  ότι, αυτά τα νέα χαρακτηριστικά των εξημερωμένων ζώων, οφείλονται  σε μια μεταμόρφωση  που συμβαίνει  όταν για μια μακρά περίοδο  τα ζώα  συλλέγονται ,με επιμονή για μια ειδική ιδιότητα: Τη φιλία (63)-   .Η υπόθεση επιβεβαιώθηκε όταν το 2014  μια αμερικανική ομάδα εξετάζοντας ανθρώπινα κρανία κι απολιθώματα, που αναφέρονταν σε μια περίοδο 200.000 ετών, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι , η εξέλιξη του homo sapiens ακολούθησε ένα σχέδιο :Το πρόσωπό μας και το σώμα μας έγιναν πιο μαλθακά, πιο νεανικά και πιο θηλυκά..Ο εγκέφαλός μας μειώθηκε κατ όγκο  περίπου 10% και  δόντια και σιαγόνες μας  έγιναν πιο  «.παιδικά»….Επομένως μπορούμε να πούμε ότι,  ό,τι είναι ο σκύλος ως προς τον λύκο, είναι ο σημερινός  άνθρωπος ως προς τον άνθρωπο του Νεάντερνταλ.  Και όπως οι ώριμοι σκύλοι μοιάζουν σαν κουτάβια λύκου ,έτσι και οι άνθρωποι εξελίχθηκαν στο να μοιάζουν σαν μωρά πιθήκου,67…  Ενώ τα 99,9% των ειδών εξαφανίστηκαν, εμείς εξακολουθούμε να  υπάρχουμε. Γιατί; Ο εγκέφαλός μας μπορεί να  έχει βάρος το 2% του σώματος μας,  καταναλίσκει όμως το 20% των θερμίδων που χρειαζόμαστε ….Επί έτη οι επιστήμονες προσπαθούν να εύρουν  ποιό ζώο είναι από την φύση του περισσότερο έξυπνο. Η κλασσική διαδικασία συνίσταται  στο να συγκρίνουμε  την ευφυΐα  μας με εκείνη άλλων πρωτευόντων  όπως οι ουρακοτάγκοι και οι χιμπατζήδες.(Κανονικώς εμείς οι άνθρωποι είμαστε μωρά που μπουσουλάμε γιατί έχουμε λιγότερο χρόνο σε όλα μας, σε σχέση με τα νεογνά άλλων ζώων)…Σε πειράματα που έγιναν , αποδείχτηκε η υπεροχή των χιμπατζήδων ιδίως στην ταχύτητα αντιλήψεως. Αποδείχτηκε σε κάθε περίπτωση, ότι, δεν έχουμε περισσότερες επιτυχίες έναντι των τριχωτών εξαδέλφων μας. ,Γεννάται επομένως το ερώτημα. Σε τι χρησιμοποιούμε τον μεγαλύτερο εγκέφαλό μας(ΓΑΚ δεν μετράει μόνον το μέγεθος – ο ίδιος ο συγγραφέας δέχεται ότι,ο σκύλος είναι εξυπνότερος από τον χιμπατζή, παρόλο που έχει μικρότερο εγκέφαλο,) (69)…..Το κοκκίνισμα είπε ο Δαρβίνος είναι το πιο ειδικό και πιο ανθρωπινό χαρακτηριστικό  από όλες τις εκφράσεις. ..Αλλά γιατί αυτή η ιδιότητα  δεν εξαφανίστηκε; ….Ο εγκέφαλος των Νεάντερνταλ, είχε όγκο 1.500 κ.εκ. έναντι 1.300 που έχουμε σήμερα…Οι επιστήμονες  συμπεραίνουν ότι, ο άνθρωπος του Νεάντερνταλ  ήταν πολύ ευφυής..Υπάρχουν ενδείξεις ότι, κληρονομήσαμε απ’αυτούς  πολλές εφευρέσεις ,όπως λίθινα εργαλεία και ενδεχομένως την πρακτική να θάβουμε τους νεκρούς….Μια τελευταία υπόθεση είναι ότι, ναι μεν δεν ήμασταν ισχυρότεροι από τους ανθρώπους του Νεάντερνταλ..αλλά ήμασταν πιο μοχθηροί……Εκείνο που καθιστά μοναδικό τον άνθρωπο, είναι η  ικανότητά του να μαθαίνει από τους άλλους,(70) Το κοκκίνισμα είναι στο κάτω κάτω απόδειξη ότι,ο άνθρωπος  ενδιαφέρεται για το τι οι άλλοι σκέπτονται ,πράγμα που ευνοεί την συνεργασία η  οποία.,παρόλο που ο αγώνας και  ο ανταγωνισμός εξακολουθούν να θεωρούνται παράγοντες τής εξελίξεως, κάθε πρωτοετής φοιτητής της βιολογίας  μαθαίνει τώρα  ότι, η συνεργασία  είναι περισσότερο κρίσιμη….Οι απομακρυσμένοι πρόγονοί, μας εγνώριζαν  την σημασία της συνεργασίας και σπανίως ειδωλοποιούσαν  τα άτομα….Ολοι πίστευαν ότι, τα πάντα συνδέονται. Εβλεπαν τους εαυτούς των  ως μέρος  από κάτι  πολύ μεγαλύτερο, συνδεδεμένο  με όλα τα άλλα ζώα και την μητέρα Γή.Είναι λοιπόν να απορεί κανείς ότι, η μοναξιά μας κάνει κατά κυριολεξία ασθενείς; Ότι η έλλειψη ανθρώπινης επαφής ισοδυναμεί με το να καπνίζεις 50 τσιγάρα ημερίως; Ότι, το να έχεις ένα αγαπημένο  ζωάκι στο σπίτι μειώνει τον κίνδυνο της κατάθλιψης; Οι άνθρωποι λαχταρούν την σύμπνοια και αλληλοεπίδραση….Αυτή η λαχτάρα είναι που κατέστησε ικανό τον άνθρωπο-κουτάβι(homo puppy )να φτάσει στο φεγγάρι.

Οταν το κατάλαβα αυτό, η έννοια της εξέλιξης έπαυσε να μοιάζει πλέον ώς ηρεμιστικό. Ισως να μην υπάρχει Θεός ή κοσμικό σχέδιο.(ΓΑΚ : σε άλλο σημείο αρνείται και τα δύο) Ισως η ύπαρξή μας  είναι απλώς θέμα τύχης, μετά από εκατομμύρια χρόνια ,αδεξιότητας. Αλλά  τουλάχιστον δεν είμαστε μόνοι. Ο καθένας μας  έχει κάποιον άλλο

 

.Μερικές φορές ο Homo puppy διαπράττει τρομερά πράγματα  που δεν έχουν προηγούμενο στο  ζωικό βασίλειο. Γιατί; Ο Brian Hare ειδικός λέγει ότι, ο ίδιος μηχανισμός που μας κάνει καλούς, μας καθιστούσε και στο να  είμαστε και  το πιό σκληρό είδος στον πλανήτη.(76)…Το 2010 ερευνητές του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, ανεκάλυψαν   ότι, τα αποτελέσματα της οξυτοσίνης είναι ότι,  όχι μόνον ενισχύουν την αφοσίωση προς φίλους, αλλά μπορεί επίσης  να εντατικοποιήσουν και  την αποστροφή προς τους ξένους. Ενδυναμώνει το συναίσθημα της ομάδας, «Πρώτα ο λαός μου»…Η προϊστορία μας, ήταν «πόλεμος  εναντίον όλων ,όχι μεταξύ φίλων  αλλά μεταξύ εχθρών» ,άποψη που εδραιώθηκε και από αξιολόγηση  ευρημάτων από αρχαιολογικές ανασκαφές  .Ο ανατόμος  Raymond Dart  μελετώντας τέτοια ευρήματα  που αφορούσαν τον Austra lopithecus africanus, του οποίου η ύπαρξη τοποθετείται  περίπου  τρία εκατομμύρια έτη από σήμερα, κατέληξε στο συμπέρασμα  ότι  εκείνοι οι μακρινοί πρόγονοί μας, αλληλοδολοφονούνταν.(77) Ησαν ανθρωποφάγοι και έτρωγαν ζωντανό κρέας…Ανάλογα φαινόμενα  , εντοπίστηκαν πρόσφατα  και μεταξύ χιμπατζήδων,.. και κρίθηκε ότι, επεκτείνονται  και στους κυνηγούς και τροφο συλλέκτες.  Τα άγρια αυτά  ένστικτα γίνονται δεκτά και από τον Steven Pinker που όμως κατέληξε στο  συμπέρασμα ότι, ο πολιτισμός, εξευγένισε τον Άνθρωπο (80)

-Με αφορμή τον τελευταίο πόλεμο και ειδικότερα  την μάχη του Μακίν τον Νοέμβριο του 1943,μεταξύ Αμερικανών και Ιαπώνων, και στην ποία νικητές ήσαν οι δεύτεροι, ένας  αμερικανός ιστορικός και  συνταγματάρχης  ,ο Samuel Marshall   που συνόδευε τις αμερικανικές μονάδες, ξεκίνησε  μια έρευνα ,με πυρήνα πάντοτε το πρόβλημα του αν  η επιθετικότητα είναι εγγενής ή όχι. Αυτή η έρευνα ,επεκτάθηκε καί  σε άλλα μέτωπα, και σε άλλες περιοχές και σε άλλες εποχές.

Ιδού με συντόμευση τι απέδωσαν:

Στην μάχη του Μακίν ο περισσότεροι αμερικανοί στρατιώτες  δεν είχαν διόλου  χρησιμοποιήσει τα όπλα τους. Μόνον ένα ποσοστό μεταξύ 15% και 25% το είχαν πράξει και μάλιστα παρά τις -κατά την εμπλοκή-  παροτρύνσεις   αξιωματικών. Σ’ένα  βιβλίο του που εκδόθηκε το 1946,το « Men against fire» ετόνισε ότι, ο μέσος και  υγιής  άνθρωπος έχει μιά εσωτερική αντίσταση στο να σκοτώσει .Οι περισσότεροι έχουν ένα φόβο  στην επιθετικότητα .Η αίσθηση του συγγραφέα ήταν ότι, η ανάλυσή του δεν περιορίζονταν  στους στρατιώτες της συμμαχίας κατά τον τελευταίο  παγκόσμιο πόλεμο ,αλλά αφορούσε όλους τους στρατιώτες  σε όλους τους ιστορικούς χρόνους. Από τον Τρωικό πόλεμο μέχρι  τους Γερμανούς στο Βερντέν. (Πρέπει βεβαίως να σημειωθεί ότι, αρκετά έντυπα αμφισβήτησαν τα περιστατικά που ανέφερε ο συγγραφέας ως ουδέποτε γενόμενα.)

Υπήρξαν όμως και  άλλες παρόμοιες διαπιστώσεις.

-Όταν οι ιστορικοί άρχισαν να ερωτούν  σχετικώς,βετεράνους του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, διεπίστωσαν ότι ,οι περισσότεροι από τους μισούς στρατιώτες δεν είχαν σκοτώσει αντίπαλο .Στην αεροπορία λιγώτερο από 1% των πιλότων μαχητικών, ήσαν υπεύθυνοι  για το  40% καταρρίψεως εχθρικών αεροπλάνων. Πολλοί πιλότοι  εσημείωσε ένα ιστορικός, ποτέ δεν κατέρριψαν αεροπλάνο ούτε προσπάθησαν ποτέ κάτι τέτοιο.

Ελεγχος των 27.754 τουφεκιών που ανακτήθηκαν μετά την μάχη του Γκέτυσμπουργκ ,στον Αμερικανικό Εμφύλιο πόλεμο,  απέδειξε ότι, 90% των όπλων ήσαν ακόμη γεμάτα.

Παρόμοια ευρήματα προέρχονται και από τον Γαλλικό στρατό .Από έρευνα του 1860,αποδείχθηκε ότι, πολλοί στρατιώτες  πυροβολούσαν στον αέρα ή προσπαθού σαν   να κάνουν ό,τιδήποτε άλλο, από το να πυροβολήσουν.

Στα τελευταία χρόνια, ένα σταθερό ρεύμα  ειδικών μετά από σχετικές μελέτες, υπελόγισε ότι, στον πόλεμο μόνον ένα ποσοστό μεταξύ 13% και 18% εχρησιμοποίησαν τα όπλα τους.(86)…H επιστήμη δέχεται σήμερα πώς η βία δεν

είναι μεταδοτική ,ότι δεν διαρκεί πολύ  και δεν είναι διόλου εύκολη. ...Αν ο   Hobbes είχε δίκαιο, θα έπρεπε όλοι μας να νοιώθουμε  ευχαρίστηση  όταν σκοτώνουμε ….κάποιον….δεν θα ενέπνεε βαθειά αποστροφή…(86)…Όταν ένας επιστήμονας  περιγράφει τους ανθρώπους  ως ανθρωποκτόνα  πρωτεύοντα ,τα Μέσα Επικοινωνίας  ταχύτατα το προβάλουν .Αν κάποιος άλλος συνάδελφός του  επιχειρηματολογεί για το αντίθετο , κανείς δεν  το προσέχει….Ως προς τον Australilopithecus africanus γίνεται πλέον δεκτό ότι,  τα οστά  που ανακαλύφθηκαν  είχαν  υποστεί φθορές ‘όχι από ανθρωπίδες αλλά από αρπακτικά όρνεα.(87) …Ως προς τα αίτια της συμπεριφοράς των χιμπατζήδων οι επιστήμονες διαφωνούν..Το οικογενειακό  μας δένδρο έχει πολλούς κλάδους.Λ.χ.ο γορίλλας  και ο μπονόμπο  είναι πολύ ειρηνικοί….Ας σημειωθεί ότι, υπάρχουν περισσότεροι από 200 κλάδοι πρωτευόντων  με σημαντικές διαφορές μεταξύ τους ….Οι νομάδες είναι πολύ κοινωνικοί….Και για συντομεύσουμε : Υπάρχει κάθε λόγος να σκεφθούμε πώς ο προϊστορικός άνθρωπος, είχε έναν μεγάλο κύκλο φίλων. Με το να επικοινωνούν με νέους ανθρώπους και να μαθαίνουν  καινούργια  πράγματα οι  νεώτεροι πρόγονοί μας  έγιναν ευφυέστεροι από τους ανθρώπους του Νεάντερνταλ…

 Η ζωγραφική στις  σπηλιές των προγόνων   δεν απεικονίζει πολεμικές συρράξεις και ενέργειες

 

Επομένως:

Πόσες αποδείξεις υπάρχουν ότι,ο πόλεμος είναι στη φύση μας;

Η απάντηση είναι :

Σχεδόν καμία.

Οι  3.000 σκελετοί  του Homo Sapiens που βρέθηκαν σε 400 διαφορετικές τοποθεσίες είναι αρκετά παληοί ώστε να  μας αποκαλύψουν κάτι για την  φυσική κατάσταση των προγόνων μας. Οι επιστήμονες  που εμελέτησαν τις τοποθεσίες αυτές, δεν βρήκαν πειστικές αποδείξεις  για προϊστορικούς, πολέμους .Για τις μετέπειτα περιόδους τα πράγματα είναι διαφορετικά. «Ο Πόλεμος  δεν πηγαίνει πίσω στον χρόνο..Είχε μια αρχή.» λέγει ο διάσημος ανθρωπολόγος Brian Ferguson.(93)

Η ΚΑΤΑΡΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.Το 1493  ο Χιστόφορος Κολόμβος ήλθε για δεύτερη φορά στις Μπαχάμες,με τον τότε άκρως φιλειρηνικό πληθυσμό όπου εγκαινίασε και άρχισε το εμπόριο των σκλάβων.Ενα αιώνα μετά ,μόνο το 1%τουπληθυσμού υπήρχε στο νησί. Φαίνεται πάντως πώς και σήμερα ακόμη υπάρχουν μέρη  όπου ο φόνος θεωρείται ως κάτι το ακατανόητο..Ως παράδειγμα:Στον Ειρηνικό Ωκεανό υπάρχει ένα μικρό κοραλλιογενές νησάκι,το Ιφαλίκ.Οταν,στην προσπάθεια τους  να δημιουργήσουν καλές σχέσεις μαζύ τους,τους οι Αμερικανοί  τους επρόβαλαν  ταινίες που εικόνιζαν σκηνές βίας, μερικοί από τους κατοίκους, αρρώστησαν για αρκετό καιρό.Χρόνια αργότερα, που  ένας ανθρωπολόγος τους επισκέφθηκε, οι ιθαγενείς  συνεχώς τού απηύθυναν  την ίδια ερώτηση:Υπάρχουν πραγματικώς άνθρωποι στην Αμερική  που  σκοτώνουν άλλους ανθρώπους;»…Πρέπει  βεβαίως να γνωρίζουμε ότι, οι προιστορικοί πρόγονοί  μας δεν ήσαν άγγελοι.Ο homo puppy δεν θα είχε κατακτήσει τον πλανήτη,εάν σε σπάνιες περιπτώσεις  δεν είχε μεταχειρισθεί βία… Βασικώς  όμως οι πρόγονοί μας ήσαν αλλεργικοί με την βία…ένας αμερικανός ανθρωπολόγος, είπε ότι,  οι νομάδες πρόγονοί μας δεν ήθελαν να υπόκεινται στην  εξουσία άλλων..οι κοινωνίες αυτές είχαν ένα απλό όπλο ώστε να έχουν τα μέλη τους ταπεινά:Την ντροπή….Ο Κολόμβος είχε γράψει στο ημερολόγιό του,ότι, θέλουν να μοιράζονται με οποιονδήποτε.(98)Για το μεγαλαύτερο τμήμα της ανθρώπινης ιστορίας άνδρες και γυναίκες ήσαν λίγο ή πολύ ίσοι,πράγμα που κάνει ορισμένους επιστήμονες να υποθέσουν ότι,  αυτό προσέδωσε  στον Homo sapiens ένα πλεονέκτημα έναντι των ανθρωπίνων. (Hominin)… το να έχεις πολλούς φίλους τελικώς σε καθιστά ευφυέστερο….οι άρρενες στις παλιές κοινωνίες δαπανούσαν περισσότερο χρόνο με τα τέκνα τους σε σχέση με τους σημερινούς πατέρες.   .πράγμα που συνιστά μια επί πλέον απόδειξη για την ισότητα των δύο φύλων…Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι, οι  κυνηγοί –τροφοσυλλέκτες ήσαν αρκετά χαλαροί στις ιστορίες ερώτων των ..Κατά την διάρκεια τής ζωής των μπορεί να είχαν δύο ή τρείς συντρόφους και το ανάλογο ίσχυε και για τις γυναίκες.(99) Σ’ένα ιεραπόστολο του τελευταίου αιώνα ένα μέλος της φυλής των Ινου ( αυτό που  τώρα είναι Καναδάς) σε μια σχετική συζήτηση είπε:  «Εσείς οι Γάλλοι  αγαπάτε μόνον τα  δικά σας παιδιά, ενώ εμείς αγαπάμε όλα τα παιδιά τής φυλής μας »…Η σύγχρονη αντίληψη –σε αντίθεση με την παληά  εποχή-είναι ότι, ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς ηγέτες….Η εγκατάσταση του ανθρώπου με την έννοια της μονιμότητας, σε περιοχές (με την εμφάνιση της γεωργίας),κατέληξε στην έννοια της ιδιοκτησίας, που παλαιότερα δεν υπήρχε, δικαιώνοντας  έτσι τον Rousseau που έλεγε « Ο πρώτος άνθρωπος που αφού περιχαράκωσε ένα τεμάχιο εδάφους, τον έκανε να πεί :αυτό είναι δικό μου» και   από τότε άρχισαν  όλα να πηγαίνουν στραβά.,και εκτός άλλων να δημιουργείται ανισότητα μεταξύ πτωχών και πλουσίων και ο άνθρωπος από  κοσμοπολίτης να γίνεται ξενόφοβος. Και να αποδέχεται την ύπαρξη ηγετών. …Η νέα αυτή κατάσταση είχε και άλλες συνέπειες..Δημιούργησε την θρησκευτική ζωή, καθώς οι άνθρωποι  έβλεπαν να επηρεάζονται η σοδειά τους και  γενικότερα η ζωή τους, από τα καιρικά φαινόμενα  φθάνοντας  μέχρι τις ανθρωποθυσίες για να εξευμενίσουν αόρατες δυνάμεις…Όταν οι κατακτητές έφθασαν στην Tenochitlan   των Αζτέκων ,το 1519,ευρήκαν μέσα σε ναούς χιλιάδες ανθρώπινα κρανία …..Το κακό γενικώς ολοκληρώθηκε με την δημιουργία της έννοιας του κράτους. (109)…Όταν οι πολιτισμοί αποτυγχάνουν ο κόσμος  βυθίζεται στις μαύρες εποχές,….Σύγχρονοι επιστήμονες  προτείνουν ότι ,θα ήταν ορθότερο να χαρακτηρισθούν οι εποχές αυτές ως ανάπαυλα,  κατά την οποία οι σκλαβωμένοι ανέκτησαν την ελευθερία τους, οι μολυσματικές ασθένειες ελαττώθηκαν η διατροφή βελτιώθηκε  …Ο ανθρωπολόγος James C.Scott εσημείωσε ότι, Ιλιάδα και Οδύσσεια  έχουν την αρχή τους  στην Ελληνική σκοτεινή περίοδο (1.100 ως 700 π.Χ) αμέσως μετά την κατάρρευση του Μυκηναϊκού πολιτισμού .Αργότερα αποτυπώθηκαν από τον Ομηρο….Κακώς επικρατεί η αντίληψη πώς πολιτισμός σημαίνει  ειρήνη και πρόοδο  και η αγριότητα πόλεμο και παρακμή. Στο μεγαλύτε ρο μέρος της ιστορίας της  ανθρώπινης ύπαρξης ισχύει το αντίθετο.

Είναι όμως κάθε πολιτισμός κακός;

Ασφαλώς όχι.

Για πολλά χρόνια ο πολιτισμός ήταν καταστροφή. Πρέπει όμως να παραδεχτούμε ότι, τώρα τελευταίως, εισήλθαμε  στην πιο ειρηνική περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας...Στον Μεσαίωνα το 12% των λαών της Ευρώπης και Ασίας  πέθαναν από βίαιο θάνατο.( ΓΑΚ :ναι αλλά σε απόλυτους αριθμούς;) Αλλά τα τελευταία εκατό χρόνια ,συμπεριλαμβανομένων των δύο τελευταίων παγκοσμίων  πολέμων, το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 1,3%.Δεν υπάρχει λοιπόν λόγος, να είμαστε μοιρολάτρες ως προς την αστική κοινωνία. Μπορούμε να οργανώσουμε τις πόλεις και  τα κράτη μας ώστε όλοι να επωφελούνται. Η κατάρα του πολιτισμού μπορεί να εκλείψει. Θα φροντίσουμε να το πράξουμε;         Μπορούμε να επιβιώσουμε  και να αγωνισθούμε αρκετά; Κανείς δεν το γνωρίζει. Κανείς δεν αρνείται την πρόοδο των τελευταίων δεκαετιών, αλλά συγχρόνως  αντιμετωπίζουμε μια οικολογική κρίση, σε κλίμακα επιβίωσης, ο πλανήτης μας θερμαίνεται, είδη εξαφανίζονται, και η πιεστική ερώτηση είναι : Πόσο μπορεί να διατηρηθεί ο σημερινός πολιτισμένος τρόπος ζωής;

 Συχνά ενθυμούμαι, έναν Κινέζο πολιτικό που, όταν τον ερώτησα ως προς τα αποτελέσματα της Γαλλικής επανάστασης , μου απάντησε: « Είναι πολύ νωρίς για να μιλήσει κάποιος».

Ίσως το ίδιο μπορεί να  πεί  κανείς και  για τον πολιτισμό.

Είναι πολύ νωρίς για να αποφανθούμε (114)

.

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ (Easter Island )

-ως προς τους γιγάντιους μονολίθους, η  εξήγηση στο πρόβλημα της μεταφοράς  των, βρίσκεται στα προαναφερόμενα δάση, ,η ξυλεία από τα οποία χρησιμοποι ήθηκε για την μεταφορά  και το στήσιμό τους.

-Οι κάτοικοί του   στην αρχή του 18^ου αι.ήταν υγιείς και άξιοι. Δεν υπάρχει καμιά ένδειξη ότι,υπήρχε πρόβλημα πείνας,ούτε έρχονταν μεταξύ τους σε πολεμικές αναμετρήσεις, ούτε  κάν εγνώριζαν να κατασκευάσουν όπλα.Το νησί είχε εκτεταμένα δάση που καταστράφηκαν σχεδόν ολοσχερώς από τρωκτικά. Η καταστροφή τους  παρόλα  αυτά δεν κατέστησε την γή αφιλόξενη ,αλλά αντιθέτως πιο παραγωγική, καθώς απελευθερώθηκαν εκτάσεις για την γεωργία. Εκτός από την καταστροφή των δασών, οι κάτοικοι υπέστησαν μεγάλο πλήγμα  από την πανούκλα  που «ήλθε» με τα Ευρωπαϊκά πλοία  που είχαν φθάσει εκεί. Ο πληθυσμός μειώθηκε σε μεγάλο  βαθμό. Όταν  το 1722 ο  Jacob Roggeveen  έφθασε στο νησί μόνον λίγοι κάτοικοι από τους αρχικούς 15.000 είχαν απομείνει. Το τελικό πλήγμα ήταν η εμπορία των σκλάβων, που άρχισε το 1862.με τους περουβιανούς δουλεμπόρους. Το 1863 η περουβιανή κυβέρνηση υποκύπτουσα  σε διεθνείς πιέσεις, δέχθηκε  να επαναπατρίσει  όσους από τους δούλους είχαν επιβιώσει. Δυστυχώς στο πλοίο που θα τους μετέφερε, μεταδόθηκε ευλογιά, με αποτέλεσμα από το σύνολο των 470 επιβατών-δούλων να σωθούν μόνο 15.(135)

 Η ιστορία του νησιού φαίνεται να  ισχυροποιεί  την κυνική άποψη για την ανθρωπότητα .Καθώς ο πλανήτης μας θερμαίνεται και συνεχίζουμε να τον κατατρώγουμε και να τον μολύνουμε, το νησί αυτό, προβάλλεται ως  η απόλυτη μεταφορά για το μέλλον.Ξεχάστε τον  homo puppy και τον ευγενή άγριο. Το είδος μας  μοιάζει περισσότερο σαν  ένας ιός ή ένα σύννεφο από ακρίδες .Μιά πανούκλα που απλώνεται μέχρις   ότου τα πάντα καταστούν άγονα ,και κατακερματισμένα.

 

 Μέχρι να είναι πολύ αργά.  (123)

 

Από την ιστορία  αυτή προκύπτει και ένα άλλο δίδαγμα. Οταν είχε εξαφανισθεί και το τελευταίο δένδρο ,οι κάτοικοι του νησιού εφεύραν «για δεύτερη φορά» την γεωργία ,εφαρμόζοντες  πλέον νέες    τεχνικές για να ενισχύσουν τις αποδόσεις.  Η πραγματική ιστορία του νησιού, είναι  η ιστορία ενός πολυμήχανου και ευπροσάρμοστου λαού,ικανού να αντιμετωπίζει δυσκολίες.Δεν είναι ένα αφήγημα  για μια επικείμενη καταστροφή,αλλά  μια πηγή ελπίδας.(136)

 

AUSCHWITZ Τα πιό στυγερά εγκλήματα  στην ανθρώπινη ιστορία  δεν διαπράχθηκαν στην ανθρωπότητα σε κάποια πρωτόγονη κοινωνία, αλλά σε μια από τις πιο πλούσιες και προηγμένες κοινωνίες του κόσμου,στην  χώρα του Κάντ,του Γκαίτε,του Μπετόβεν του Μπάχ.

 

Κατά τις δεκαετίες του 1950 και 1960, κοινωνικοί ψυχολόγοι,άρχισαν να ερευνούν ,για να  αποδείξουν τι είναι εκείνο  που μεταβάλλει  φυσιολογικούς ανθρώπους  σε τέρατα. Με σχετικά τους πειράματα  κατέδειξαν  ότι, οι άνθρωποι   είναι ικανοί  για τρομερές πράξεις….Ο Stanley  Milgram είπε πώς ένας υπάκουος λαός ακολουθεί τις διαταγές μιας αμφίβολης εξουσίας. 140)

Ο Bregman κρίνει πώς τα πειράματα που αναφέρει στο βιβλίο του και τα οποία  επικαλούνται οι οπαδοί της veneer theory,  είναι αναξιόπιστα  γιατί χειραγω γήθηκαν από τους διοργανωτές τους,με τέτοιο τρόπο,ώστε να αποδώσουν το ποθούμενο. Αυτό ισχύει και  για την μηχανή δόνησης(sock machine)του Stanley Milgram( που υπεστήριζε πως το πείραμά του απέδειξε πως 65% συμμετασχόντων στο πείραμά του  υπάκουαν τυφλά  σε διαταγές που δημιουργούν πόνο και ότι, καθένας μας θα ήταν ικανός  ναι στείλει εκατομμύρια ανθρώπων στους θαλάμους αερίων) κ.α. Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ Catherinh  Susan Genovese.Την ίδια πρακτική εφαρμόζει ο συγγραφέας, όταν ασχολείται με την συμπεριφορά  των ανθρώπων όταν βλέπουν έναν συνάνθρωπό τους να κινδυνεύει Η εκδοχή που προβλήθηκε για  να δείξει την αδιαφορία  των ανθρώπων που βλέπουν ένα άνθρωπο να κνδυνεύει. Το Μάρτιο του 1964,μια κοπέλλα  26 ετών μαχαιρώνεται  μετά από τρείς αλλεπάλληλες επιθέσεις ενός συνανθρώπου  και πεθαίνει. Η κοπέλλα φωνάζει απεγνωσμένα για βοήθεια..Περίπου 38 άνθρωποι από τις γύρω κατοικίες,είναι αυτόπτες μάρτυρες.,Κανείς δεν αντιδρά.Μερικοί μάλιστα βγάζουν και καρέκλες στο μπαλκόνο  για να δούν καλύτερα.Δεν καλούν ούτε την αστυνομία.Οταν αργότερα καλούνται να δικαιολογήσουν την στάση τους,ακούγονται τρομερές δικαιολογίες  «Δεν ήθελα να μπλεχτώ..» Όταν κάποιος σκέφθηκε να ειδοποιήσει την αστυνομία η σύζυγός του τον απέτρεψε « Του είπα  ότι,  η αστυνομία θα έλαβε ήδη τριάντα κλήσεις»  Το θέμα προβλήθηκε εκτεταμένα. Εγραφαν «Πώς μπορούν οι κάτοικοι της περιοχήςνα επιδεικνύουν  τέτοια πλήρη και φρικτή απάθεια;»

Αποδείχθηκε ότι πράγματα δεν ήσαν όπως παρουσιάστηκαν.Αποδείχθηκε ότι ,οι περισσότεροι από τους 38,δεν ήσαν αυτόπτες μάρτυρες μάρτυρες Οιπερισσότεροι άκουαναπλώςενα θόρυβο,  άαλλοιοπύεκάν ξύπνησαν..Εναςαπό τους ατυτόπτεςπραγματικώς ουδόλωςαντέδρασε.Ενας άλλος πανικοβήθκεε ,με τον ίδιο αποτέλεσμα,καθι είππεπράγματι στην αστυνομια  όχι ότι δεν ήθλε μπλεξίματα,αλλά την δημοσιότητα. Αντίνα ενερρήσειο΄΄ιδος, ειδποιήσε μια γνωστήτου,πουμόλις τοάκουσε   έτρεξεαμέσως πλησίοσε τν αιμόρφυτη κοπέλλα ,πουτελικώςπέθανε στην αγκαλά  της.Αλλάηλεπτεμέρεια αυτή ούτςεκαν μνημνεύθγκς Σε άλλες πριτπώσεις λίγοι…καιθ σώζουν ανθρωποστοποτάμι,μεκίνδυνοτής ζη΄στους..   Δεν επιτρέπει ο χώρος, ούτε άλλωστε είναι αυτός ο σκοπός της παράθεσης των αποσπασμάτων, όπως σημειώνεται και πιο πάνω, και για στοιχειώδεις έστω περιγραφές..

 

 

         

ΠΩΣ Η ΔΥΝΑΜΗ ΔΙΑΦΘΕΙΡΕΙ Ο Μακιαβέλι  στο βιβλίο του  « ο  Ηγεμόνας», εδίδασκε ότι, όποιος θέλει να  επιτύχει κάτι,  θα το κατορθώσει ευκολότερα, αν δημιουργήσει έναν δίκτυο από ψεύδη και απάτες…Το βιβλίο  αυτό το είχαν στο προσκέφαλο τους όλοι  σχεδόν οι ηγέτες, όπως ο Μπίσμαρκ  ο Τσώρτσιλ, ο Μουσολίνι,ο Χιτλερ,ο Ναπολέων ο Στάλιν  κ.ά. Πρέπει λοιπόν οι άνθρωποι χωρίς αιδώ να ψεύδονται και να εξαπατούν  για να αποκτήσουν δύναμη ;Ο καθηγητής Dacher Kelner μελετητής της θεωρίας τού Μ. κατέληξε στο συμπέρασμα  ότι, στους προϊστορικούς χρόνους  οι άνθρωποι που ασκούσαν εξουσία ήσαν οι πιο φιλικοί και συναισθηματικοί. Και ότι, οι πρόγονοί μας εκείνοι, δεν αποδέχονταν τους αλαζόνες….Οι άνθρωποι που  έχουν στα χέρια τους την δύναμη  ενεργούν όπως κάποιος που έχει  βλάβη στον εγκέφαλο..Η δύναμη λειτουργεί σαν ένα  φάρμακο που σε κάνει αναίσθητο  προς τους άλλους ανθρώπους..δίνουν την εντύπωση ότι, δεν συνδέονται με τους συνανθρώπους …..Εχει αποδειχθεί πώς  όσοι αισθάνονται αδύναμοι (230)έχουν μειωμένη  αυτοπεποίθηση….Εδώ έχουμε την λειτουργία ενός nocebo,. : Να μεταχειριζόμαστε τους ανθρώπους σαν να είναι ηλίθιοι  και αυτοί θα αρχίσουν να αισθάνονται ηλίθιοι,…… η δύναμη λειτουργεί με πολλά παράπλευρα αποτελέσματα,(230) διαφθείρει και η απόλυτη δύναμη διαφθείρει απολύτως….ο Μακιαβελλισμός ήταν πάντοτε μια συνταγή καταστροφής,(232)..Στους κυνηγούς και τροφοσυλλέκτες  οι αποφάσεις ελαμβά νοντο από την ομάδα, και όποιος ήθελε να ενεργεί κατά τις απόψεις του Μ.έθετε σε κίνδυνο την ίδια τη ζωή του ..Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι,ο homo puppy γεννήθηκε κομμουνιστής, υπήρχε και σ’αυτόν και  τους προγόνους μας  μια μικρή ανισότητα μεταξύ τους.(233) ο λόγος που δίνουμε πίστη  σ’αυτά που μας λέγουν οι ηγέτες, είναι ότι,ο δεσμός που υπήρχε παληά μεταξύ των ανθρώπων , δεν  ήταν αρκετός  για να οδηγήσει στην ίδρυση πόλεων και κρατών…ο ανθρώπινος εγκέφα λος δεν είναι ικανός να  ξεγελάει περισσότερους από 150 ανθρώπους…Αλλά γιατί πιστεύουμε ό,τι μας λέγουν οι ηγέτες μας; Μερικοί δίνουν την εξήγηση  ότι, όταν έχεις μια ομάδα από χιλιάδες ανθρώπους  για  να κάνουν ένα έργο, απαιτείται κάτι που να τους κρατά ενωμένους και αυτό το κάτι πρέπει να είναι ισχυρότερο από την φιλία ,γιατί παρόλο που ο Homo puppy  ήταν καλύτερος από όλα τα πρωτεύοντα στην κοινωνική δράση,αυτό δεν αρκούσε ώστε να τον καταστήσει ικανό να δημιουργήσει πόλεις  και κράτη(234)…οι ηγέτες προς το σκοπό αυτό ,για να μας ευαισθητοποιήσουν χρειάζονταν τους μύθους…το πιο απλό παράδειγμα ενός τέτοιου μύθου είναι ο Θεός…Δεν εγνώριζα  ότι, οι νομάδες πρόγονοί μας είχαν μια διαφορετική άποψη για τον  Θείο και ότι, αυτό λίγο  ασχολούνταν με τις ανθρώπι νες ζωές.(235) …Η εξήγηση ως προς το από πού ελάβαμε αυτή την εικόνα του Θεού βρίσκεται  στη μοναδικότητα των ματιών  του homo puppy.Χάρις στο άσπρο που περιβάλλει την ίριδα, μπορούμε να παρακολουθήσουμε  την κατεύθυνση  τού βλέμματος τού άλλου, πράγμα που είναι βασικό  στην δημιουργία δεσμών εμπιστοσύνης…Και καθώς  δεν μπορούμε να παρακολουθήσουμε το βλέμμα  χιλιάδων ανθρώπων  επινοήσαμε ένα μάτι που  να βλέπει τα πάντα .Τον Θεό.!!!

Μερικοί ιστορικοί υποθέτουν ότι, στην σημερινή μας εποχή, είμαστε εξαρτημένοι από  την ανισότητα,……   …ο  Χαράρι  δέχεται ότι, οι πολύπλοκες ανθρώπινες κοινωνίες  φαίνεται να απαιτούν  ιεραρχίες και άδικες διακρίσεις,..Στην σύγχρονη δημοκρατία , η έλλειψη ντροπής  θα μπορούσε να αποτελεί  πλεονέκτημα. Πολιτικοί που δεν θα είχαν το αίσθημα ντροπής θα ήσαν ελεύθεροι να πράξουν ό,τι άλλοι  δεν θα μπορούσαν ……Οι μάζες προσπαθούν να ανατρέψουν τυράννους. Αν η ντροπή δεν υφίστατο θα είχαμε κόλαση.

Στον κόσμο μας  υπάρχει η επιβίωση της αδιαντροπιάς.(241)

 

ΣΤΟ ΥΠΟΓΕΙΟ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ STANFORD

Υπό τις οδηγίες και οργάνωση του ψυχολόγου Philip Zimpardo,έγινε τον Αύγουστο του 1971 ένα πείραμα. Αθώα  παιδιά συνελήφθησαν από την αστυνομία, στα σπίτια τους, και με αυτοκίνητά της ,μεταφέρθηκαν στο υπόγειο  του Πανεπιστημίου. Ισάριθμα νέα παιδιά ντυμένα καταλλήλως με στολές,τούς ανέμεναν στο υπόγειο. Ηταν οι «φύλακες». Οι «φυλακισμένοι» δεν ενώριζαν ότι ,πρόκειται για πείραμα. Σκοπός  ήταν  να διαπιστωθεί ποιά θα  ήταν υπό τις συνθήκες αυτές η συμπεριφορά τους..Το πόρισμα κατά τον παραπάνω ψυχολόγο, ήταν ότι, οι νέοι αυτοί που ήσαν φυλακισμένοι , και που ήσαν όλοι τους φυσιολογικά παιδιά, μερικά μάλιστα και ειρηνόφιλα, όταν βρέθηκαν κάτω από τις παραπάνω συνθήκες, μεταμορφώθηκαν σε τέρατα. Ολα αυτά κατά το πόρισμα του ψυχολόγου Ζ. Ας σημειωθεί ότι, ο ψυχολόγος αυτός  είχε διαβεβαιώσει ότι, κανείς από τους φύλακες δεν εγνώριζε  ότι, επρόκειτο για πείραμα και ότι, όσα έγιναν από πλευράς συμπεριφοράς των  οφείλονταν  απλώς και ήταν φυσική συνέπεια ήταν  στο ότι ήσαν ντυμένοι ως φύλακες.Το συμπέρασμα αυτό εξακολουθεί μέχρι σήμεςρα να θεωρείται από πολλούς και τον ψυχολόγο ως ορθό.

Και όμως, ο Bregman έχει διαφορετική άποψη. Καταρχάς αμφισβητεί ευθέως όλα αυτά και λέγει ότι ,επρόκειτο περί απάτης.Διαψεύδει ότι,οι  φύλακες ενήργησαν  αυτοβούλως, χωρίς σχετικές οδηγίες ,βασιζόμενος για την άποψη του αυτή, σε κείμενο του ίδιου του ψυχολόγου, που γράφει ότι, είχε συνάντηση με τους φύλακες  πριν από το πείραμα, και ότι, τους είχε δώσει οδηγίες στο πώς πρέπει να παίξουν τον ρόλο τους. Αυτά και άλλα στοιχεία του Bregman  τον έκαναν να συμπεράνει  ότι, είχε στηθεί ένα  απατηλό πείραμα  και ότι,ο κανόνας  είναι πως όταν έχεις να κάνεις με φυσιολογικούς ανθρώπους, όπως στην περίπτωση του πειράματος, και τους αφήσεις ήσυχους και μόνους δεν συμβαίνει τίποτε το κακό. Το χειρότερο, είναι να σχηματίσουν ένα ειρηνικό κοινόβιο. ( 158)

 

Η σημασία που δίνει ο συγγραφέας, στο    αν είχαν προηγηθεί του πειράματος  ή όχι, οδηγίες στους « φύλακες» αφήνει να εννοηθεί ότι, χωρίς αυτή  δεν  θα υπήρχε βία και απάνθρωπη συμπεριφορά από τους τελευταίους. Είναι όμως ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι,ο ίδιος ο συγγραφέας, σε άλλο σημείο του βιβλίου του ,αναφερόμενος σε πολέμους, θεωρεί ως διαπιστωμένο ,ότι  διαχρονικώς, έχουν εντοπιστεί φαινόμενα όπου, στρατιώτες στην πρώτη γραμμή, παραβαίνοντας αντίθετες αρχικές οδηγίες και  συνεχείς  επιτακτικές προτροπές,δεν θέλησαν να σκοτώνουν αντιπάλους  είτε πυροβολώντας « στον αέρα» ή μη χρησιμοποιούντες διόλου τα όπλα τους..

 

 O ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ CATHERINE SUSAN  GENOVESE(182 επ) Ακλουθώντας την ίδια τακτική ,δηλαδή της ασκήσεως κριτικής σε επικαλούμενα  συμπεράσματα με τα οποία οι υποστηρικτές της  veneer theory  προσπαθούν να στηρίξουν  τις θέσεις τους,ειδικώτερα με την στάση και αδιαφορία των ανθρώπων να βοηθήσουν συνανθρώπους των,ευρισκόμενους  σε κίνδυνο ζωής,ασχολείται με την περίπτωση κοπέλλας 26 ετών που τον Μάρτιο 1964  δολοφονήκε αγρίως δεχθείσα τρείς επιθέσεις με μαχαίρι . απέχουσες μεταξύ τους χρονικώς.Σύμφωνα με  τα μέσα ΜΜΕ παρόλο που το τραγικό συμβάν εξελίχτηκε υπό όμματα 38 ατόμων, ουδείς συγκινήθηκε από τις εκκλήσεις της,ούτε έσπευσε να βοηθήσει ή και να ειδοποιήσει  τήν αστυνομία.Ο Bregman αντιμετωπίζει την περίπτωση με τον ακόλουθο τρόπο..1.Αμφισβητεί την ακρίβεια  των περιστατικών .Λέγει ότι, η αλήθεια είναι πώςι, μια νεαρή γυναίκα που είδε την σκηνή έπευσε να προσπαθήσει να  σώσει,την Κατερίν αλλά ανεπιτυχώς.Η Κατερίν πέθανε στα χέρια της.2.Η αστυνομία ειδοποιήθηκε, αλλά δεν έφθασε εγκαίρως.,3.Υπάρχουν και τα παρουσιάζει ο συγγραφέας παραδείγματα  αυτοθυσίας,όπως λ.χ.όπου στο Αμστερνταμ,ένα αυτοκίνητο με τον επιβάτη του έπεσε σε νερά ποταμού, και από  τους λίγους παρισταμένους,τέσσερες έπεσαν στα κρύα νερά και κατόρθωσαν να σώσουν τον επιβάτη.

Μήπως όταν υπάρχουν πολλοί παραστάμενοι ,γίνεται η βολική και προσχηματική  σκέψη «Κάποιος άλλος θα βοηθήσει ή,κάποιος άλλος θα ειδοποιήσει την αστυνομία.Τι θέλεις και ανακατεύεσαι»

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ-Αν κάποιος αναφερθεί στις πιο πρόσφατες αποδείξεις της ψυχολογίας, βιολογίας, αρχαιολογίας, κοινωνιολογίας  και ιστορίας, το μόνο που μπορούμε να συμπεράνουμε είναι ότι,  για χιλιάδες  χρόνια οι άνθρωποι πορεύθηκαν με ελαττωματική  αυτοεικόνα τους.Για πολύ χρόνο δεχθήκαμε ότι, ήσαν εγωιστές ,ότι είμασταν κτήνη ή και κάτι χειρότερο….Τώρα  γνωρίζουμε ότι, αυτή  η εικόνα της ανθρωπότητας  και αυτή η προοπτική στην ιστορία μας  είναι τελικώς μη ρεαλιστική….Πρσπάθησα να παρουσιάσω τον νέο κόσμο   που αναμένεταιι εάν αναθεωρήσουμε  την άποψή μας για την ανθρώπινη  φύση….Ενας νέος κόσμος  δεν αρχίζει με μένα  αλλά με όλους μας. Και το κύριο έργο μας  είναι να κτίσουμε θεσμούς (383) …Οι άνθρωποι εξελίχθηκαν για να επικοινωνούν μεταξύ τους αλλά η επικοινωνία αυτή μπορεί να είναι πονηρή….Οι άνθρωποι έχουν μια  αρνητική προκατάληψη. Μια και μόνο δυσάρεστη παρατήρηση δημιουργεί μια βαθειά κακή εντύπωση που δύσκολα εξαφανίζεται…..Αν αποφασίσετε να μην εμπιστεύεσθε κάποιον, ποτέ δεν μάθετε εάν έχετε δίκαιο.(385)…Το θαυμάσιο γεγονός είναι  ότι,ζούμε  σε ένα κόσμο.όπου όταν κάνεις το καλό,το αισθάνεται ο άλλος  ως καλό….και τούτο γιατί είναι καλό…Το να συγχωρείς κάποιον σημαίνει ότι, παύεις να  ξοδεύεις την ενέργειά σου, με την αντιπάθεια και την μνησικακία.(386)Το να μην κάνεις στους άλλους αυτό που δεν θάθελες αυτοί να σου κάνουν, είναι πολύ παληά σοφία και αρκετοί νευροεπιστήμονες πιστεύουν ότι, αυτό είναι προιόν  εξελίξεως χιλιάδων ετών και είναι προγραμματισμένο στον εγκέφαλό μας,..η εμπάθεια εξαντλεί(ΓΑΚ μακροπρόθεσμα)…(388) ,ενώ η συμπάθεια  αντιθέτως μας δίνει ενέργεια …ο διαλογισμός μπορεί να βοηθήσει στην δημιουργία συμπάθειας…Η ικανότητά μας να τακτοποιούμε τα πράγματα  σε μια λογική προοπτική  συνιστά μιά   ψυχολογική διεργασία που διεγείρει  διάφορα μέρη του εγκεφάλου μας..Μελέτες απεκάλυψαν ότι,  συχνά δεν είμαστε ορθολογιστές  και αυτοελεγχόμενοι..Το να έχεις εμπιστο σύνη στους άλλους   είναι σαν να νοιώθεις μιά συγκίνηση. (390) ταυτιζόμαστε με μια λογική ..Υπεστήριξα ότι,οι άνθρωποι εξελίχθηκαν στο να είναι βασικώς κοινωνικοί… αλλά μερικές φορές η κοινωνικότητα συνιστά ένα πρόβλημα.  Η ιστορία διδάσκει  ότι,  η πρόοδος συχνά αρχίζει με ανθρώπους, που θέλουν να εμφανισθούν ως κατηχητές ή ακόμη είναι και εχθρικοί. Ν ‘αγαπάτε του ανθρώπους αυτούς, γιατί είναι το κλειδί για την πρόοδο. (391) Ενδιαφερόμαστε περισσότερο γι’αυτούς που μας μοιάζουν….Το κακό  κάνει τη δουλειά του από απόσταση η οποία κατέστησε δυνατά τα πιο φρικτά μαρτύρια  στην ιστορία,από την δουλεία μέχρι το ολοκαύτωμα…Γιατί ο Βούδας και ο Ιησούς εγκατέλειψαν  την οικογενειά τους;…….Ενδιαφερόμαστε περισσότερο για τους δικούς μας  και δεν πρέπει να ντρεπόμαστε γι΄αυτό, αλλά πρέπει να   καταλαβαίνουμε ότι,  και οι άλλοι αυτοί οι μακρινοί ξένοι, έχουν επίσης οικογένειες που αγαπούν.. Σήμερα μιά από τις μεγαλύτερες πηγές εξ αποστάσεως είναι οι ειδήσεις,..αλλά η αλήθεια είναι ότι, αυτές στρεβλώνουν την άποψη γα τον  κόσμο(393) Τα ΜΜΕ είναι συστήματα που διευρύνουν τις χειρότερες ιδιότητες μας,…Απομακρυνθήτε από την τηλεόραση  και ανταμώστε τους πραγματικούς ανθρώπους  στο είναι τους.Σκεφθείτε με μεγάλη προσοχή  σχετικά με αυτό που σας δίνουν οι ειδήσεις όπως κάνετε και  για ό,τι τρώγετε.(394) ο κυνισμός είναι μια μορφή ραθυμίας.. Οι αντιφασιστικές διαμαρτυρίες παρέχουν στους φασίστες   αυτό που θέλουν ..όπως οι βομβαρδισμοί στην Μέση Ανατολή, είναι μάννα για τους τρομοκράτες…..Οταν δίνετε κάτι σ’ αυτούς που έχουν ανάγκη, μην το διατυμπανίζετε..Η   μυστική υπερδύναμη του homo puppy  είναι ότι, είναι τόσο ικανός στο να αντιγράφει ο ένας τον άλλο….Αποδείχθηκε ότι, το να κάνεις το καλό είναι μεταδοτικό,(397)..Κάθε πράξη καλωσύνης  είναι σαν μια πετρούλα  που ρίχνεις σε μια λιμνούλα ,που στέλλει τους κυματισμούς της  προς κάθε κατεύθυνση…..Οι άνθρωποι  είναι έτσι προγραμματισμένοι ώστε ένα απλό σημάδι καλωσύνης  κυριολεκτικά μας ζεσταίνει (398)..Ο σπουδαιότερος κανόνας  για την ζωή…άλλαξε την έννοια της λέξεως ρεαλισμός….Να είσαι ρεαλιστής ,θαρραλέος,αληθινός με την φύση σου  και να προσφέρεις εμπιστοσύνη,..Μπορεί να σε θεωρήσουν ως αφελή, και ανόητο στην αρχή. Αλλά να θυμάσαι  πώς ό,τι σήμερα θεωρείται αφέλεια μπορεί αύριο να καταστεί  κοινό αίσθημα .

Είναι καιρός για έναν καινούργιο ρεαλισμό. Είναι καιρός για μια νέα άποψη για την ανθρωπότητα.(399),

 

Σημειώσεις δικές μου, ως προς  τα  αναγραφόμενα στο βιβλίο.

   1« Ο Δαρβίνος , ο Θεός και η Θρησκεία»

Α.-Ο Δαρβίνος δεν ασχολείται με την εμφάνιση τής ζωής. Και εδώ εισβάλλει και  το θέμα τής υπάρξεως Θεού.Η θεωρία τής φυσικής επιλογής,από μια άποψη ευνοεί την ύπαρξη Θεού και σε κάθε περίπτωση δεν την αποκλείει ( οι υπάρχουσες ατέλειες στον έμβιο κόσμο,δεν αναιρούν την ύπαρξη Θεού, ). -Ο Κάρολος Δαρβίνος, δεν έκανε τίποτε για να ανατρέψει την πίστη προς  τον Θεό,( Parker  ό.-απάντηση στον Μάρξ)Σαφέστερα ο Δδτην σύμπνποι αρβίνος πίστευε στην ύπαρξη Θεού( κατά άλλη άποψη εγκατέλειψε τον Χριστιανισμό και κατέληξε αγνωστικιστής- John Hands ). Στο έργο του  The Origin of Species   αναφέρεται στη Δημιουργία ως έργον του Θεού. Και αποκαλεί τον Θεό Δημιουργό.( «works of God,”  « God the “Creator”) παρατήρηση που  ενοχλεί τον αθειστή  Richard Dawkins, ο οποίος  παρόλο που είναι οπαδός τού Δαρβίνου,διαφοροποιείται  προς αυτόν ως προς την ύπαρξη Θεού, και  φαίνεται σαν να λέγει ότι, ο Δαρβίνος δεν κατενόησε την σημασία τής θεωρίας του.(!)  Γράφει: « Οσο περισσότερο κατανοείς την σημασία τής εξέλιξης τόσο περισσότερο, απομακρύνεσαι από τον αγνωστικισμό και κινείσαι προς την Αθεία.(:“The more you understand the significance of evolution, the more you are pushed away from the agnostic position and towards atheism.” ).
 Ο Δαρβίνος θεωρούσε τον Θεό δημιουργό  τού πρώτου αιτίου,όχι των αιτιών.
Παραθέτουμε την τελευταία παράγραφο από το βιβλίο τού Δαρβίνου για την Προέλευση των ειδών« Υπάρχει μια μεγαλοπρέπεια στη θεώρηση αυτής τής ζωής ,όπου οι διάφορες δυνάμεις  της,έχουν αρχικώς εμφυσυθεί από τον Δημιουργό σε ορισμένες μορφές ή σε μια μορφή,κι ενώ ο πλανήτης αυτός εξακολου θούσε να περιστρέφεται σύμφωνα με τους νόμους της βαρύτητας,από μια και τόσο απλή αρχή,εμφανίστηκαν μορφές ατέρμονες από τις πλέον καλλίμορφες και θαυμαστές,οι οποίες διαρκώς εξελίσσονται»(There is grandeur in this[ natural selection] view of life, with its several powers, having been originally breathed by the Creator into a few forms or into one; and that, whilst this planet has gone cycling on according to the fixed law of gravity, from so simple a beginning endless forms most beautiful and most wonderful have been, and are being evolved)

-Όμως η  θεωρία  τής φυσικής επιλογής τού Δαρβίνου και τού Γουά λας,έβλαψαν την θρησκεία,και τούτο  για ένα απλό λόγο:Ο Θεός εχρησιμοποιείτο από την θρησκεία   για να εξηγούνται τα κενά στις επιστημονικές μας γνώσεις. Γι΄αυτό και πολλοί μιλούσαν για τον « Θεό των κενών» .Καθώς λοιπόν με την πρόοδο τής επιστήμης τα κενά αυτά συμπληρώνονταν, αναπόφευκτα  και κατά  φυσική-ψυχολογική   συνέπεια,η θρησκεία έχανε κύρος.Και ασφαλώς η θεωρία τής φυσικής επιλογής εξαφάνισε ένα μεγάλο κενό. Ως πρώτο λοιπόν  αποτέλεσμα τής θεωρίας του Δαρβίνου ,ήταν η συνεχής φθορά των παραδοσιακών θρησκευτικών δοξασιών και η επίθεση κατά τής Βίβλου (Ράνταλ )
-Και όλα αυτά ,παρόλο,όπως παρατηρεί ο Andrew Parker )  ότι ,ναι μεν ο Δαρβίνος δέχονταν ότι, οι απόψεις του έθεταν την θρησκεία υπό αμφισβήτηση, αλλά τούτο δεν σημαίνει  σε καμία περίπτωση,ότι, επλησίασε τις απόψεις των σύγρονων αθειστών « που κατασυντρίβουν όσους πιστεύουν σ΄έναν υπερφυσικό Δημιουργό»
  Ο Γουάλας πού τεκμηρίωσε  από μόνος του την φυσική επιλογή είχε πάντοτε  μια ισχυρή κλίση προς τα πνευματικά ζητήματα και  πολλοί επιστήμονες  δεν είναι αθειστές.
- Ο  Stephen Jay Gould ,όπως τον παραθέτει ο  Alister McGrath(« η  αυταπάτη» )  γράφει  «….ή οι μισοί από τους συναδέλφους μου είναι υπερβολικά ηλίθιοι,ή στην αντίθετη περίπτωση η επιστήμη τού δαρβινισμού,   είναι εντελώς συμβατή,  με τις συμβατικές θρησκευτικές πεποιθήσεις και είναι εντελώς συμβατή με τον αθεισμό».  

 

2.Ως προς την φιλία και την συνδεόμενη αυτή αν μη ταυτιζόμενη, συνεργασία

- Πολυάριθμοι οργανισμοί που στην αρχή,είχαν θεωρηθεί ως ιδιαίτερα βιολογικά είδη, αποδείχτηκε ότι, αποτελούν στενή βιολογική συνεργασία περισσότερων ειδών……..η τάση για συνεργασία και η αποκατάσταση στενών σχέσεων(349)…………οι ζωντανοί οργανισμοί διαθέτουν ένα έμφυτο δυναμικό  που τους οδηγεί στο ξεπέρασμα τού εαυτού των ,στην δημιουργία νέων δομών και νέων προτύπων συμπεριφοράς…..Τούτο  φαίνεται ότι ,είναι μια θεμελιώδης ιδιότητα τής ζωής,ένα βασικό χαρακτηριστικό τού σύμπαντος που για την ώρα δεν υπόκειται σε ευρύτερες ερμηνείες(357)(: η αποκατάστασης τής αρχικής ενότητας……….;).Η βιολόγος Lynn Margulis , αναφέρει την συνεργασία, ως σημαντικό παράγοντα,για την εξέλιξη και παρατηρεί ότι, η  φύση παρέχει πολλά παραδείγματα συμβίωσης, όπως λ.χ. οι μέλισσες και τα άνθη. Τα λουλούδια χρειάζονται τις μέλισσες και αντιστρόφως.Υπάρχουν βακτήρια που δίνουν το άζωτο στα φυτά,και πολλά άλλα τέτοια παραδείγματα.Και καταλήγει:Τι άλλο είναι το ανθρώπινο σώμα,παρά μια συλλογή διαφορετικών κυττάρων και ιών που  συνεργάζονται στη δημιουργία ενός σύνθετου οργανισμού; Ανάγει τη συμβίωση   ως τη κύρια  πηγή εξελικτικού νεωτερι σμού, με  μεγαλύτερη σημασία από την φυσική επιλογή….. στο ανθρώπινο σώμα Για την σχέση συναισθήματος καοργανισμού.

- Για την συνεργασία που την βλέπει ιδιαίτερα αναπτυγμένη στους ανθρώπους γράφει και ο Antonio Damasio (ό.π. σελ.241) που την θέλει  βασισμένη σε μια άλλη ανθρώπινη ικανότητα,  την συλλογική προσοχή.Και συνεχίζει:  « Το παιχνίδι και η συνεργασία ,είναι από μόνα τους,…….ομοιοστατικά επωφελείς δραστη ριότητες.Επιβραβεύουν τους παίκτες/συνεργάτες,με πληθώρα ευχάριστων συναισθημάτων(:Για την σχέση συναισθήματος και νόησης  γράφουμε στο κεφάλαιο ΝΟΗΣΗ)

. –Στην  συνεργασία αναφέρεται και ο Κέσλερ που προσθέτει ότι, η έννοια τού ατόμου,ως αδιαίρετης αυθύπαρκτης μονάδας, με μια ανεξάρτητη, δική του ύπαρξη,δεν βρίσκεται πουθενά στη φύση, ή στην κοινωνία.Κατ’αυτόν χαρακτηριστικό τής ζωής είναι και  η τάση  για συμβίωση, με τις ποικίλες μορφές σύμπραξης μεταξύ των οργανισμών,περισσότερο ή λιγώτερο στενές,μερικές φορές και  μεταξύ διαφορετικών ειδών, όπως ανθισμένα φυτά και έντομα,όπου συχνά η συνεργασία αυτή μπορεί να εμφανισθεί με την μορφή τού παρασιτισμού, λ.χ.παράσιτα που ταξειδεύουν πάνω στη πλάτη τής φάλαινας. Εχει επισημανθεί ότι, η έννοια τού ατόμου,ως αδιαίρετης αυθύπαρκτης μονάδας, με μια ανεξάρτητη, ύπαρξη,δεν βρίσκεται πουθενά στη φύση, ή στην κοινωνία.( Περισσότερα Αρθουρ Κέσλερ,» Ένα φάντασμα κλπ.58)

-.  Περίπτωση συνεργασίας συναντούμε και στους μήκυτες.Οι μύκητες ανήκουν μαζί με τα φυτά και τα ζώα στην ευρύτερη ομάδα των ευκαρυωτικών οργανισμών (που έχουν κύτταρα με πυρήνα), αλλά δεν είναι ούτε φυτά ούτε ζώα. Είναι από τους πιο άφθονους οργανισμούς του πλανήτη μας, τρίτοι κατά σειρά σε βιομάζα μετά τα φυτά και τα βακτήρια, έχοντας εξαπλάσια περίπου βιομάζα σε σχέση με όλα τα ζώα της Γης (συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων). Αν και οι μεμονωμένοι μύκητες είναι μικροσκοπικοί, μπορούν να διασυνδεθούν μεταξύ τους και να αποτελέσουν ένα εν ιαίο έμβιο σύστημα, όπως ένας μύκητας (ή μάλλον δίκτυο μυκήτων) στο Όρεγκον των ΗΠΑ, που θεωρείται ο μεγαλύτερος γνωστός οργανισμός στον πλανήτη μας με πλάτος σχεδόν τεσσάρων χιλιομέτρων.Παίζουν κομβικό ρόλο στα οικοσυστήματα του πλανήτη, βοηθώντας στην αποσύνθεση της οργανικής ύλης, στην τροφοδότηση των φυτών με θρεπτικές ουσίες, στις διαδικασίες ζύμωσης (π.χ. της μπίρας), στην πέψη (π.χ. των αγελάδων) κ.α. Μια βασική διαφορά ανάμεσα στους μύκητες και στα φυτά είναι ότι, οι πρώτοι δεν μπορούν να κάνουν φωτοσύνθεση. Από την άλλη,ας σημειωθεί.ότι , προτού διαχωριστούν εξελικτικά, οι μύκητες και τα ζώα ανήκαν στο ίδιο κλαδί του δέντρου της ζωής.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν στην αρκτική περιοχή του βορειοδυτικού Καναδά τομικροαπολίθωμα του αρχαιότερου μύκητα που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα, ηλικίας 900 εκατομμυρίων έως ενός δισεκατομμυρίου ετών. Έως τώρα, το ρεκόρ κατείχε ένας μύκητας με ηλικία περίπου 410 εκατομμυρίων ετών, που είχε βρεθεί στην Σκωτία.

Ο πολυκύτταρος καναδικός μύκητας (που ονομάστηκε Ourasphaira giraldae) ανήκει στην Προτεροζωική εποχή, πολύ πριν εμφανιστούν οι πολύπλοκες μορφές ζωής στην Γη. Η ανακάλυψη του ρίχνει περισσότερο φως στην καταγωγή και εξέλιξη ενός σημαντικού κλαδιού του δέντρου της ζωής. Πρόκειται για τον μακρινό πρόγονο της ευρείας γκάμας των σημερινών μυκήτων, που περιλαμβάνει τα μανιτάρια, τη μαγιά, τη μούχλα κ.α

 Ο  Harari επίσης ( Sapiens) υποστηρίζει την μεγάλη σημασία της συνεργασίας, μεγάλου αριθμού ανθρώπων στην οποία ειδικώτερα τοποθετεί την εξηγηση για την επικράτηση  του Homo Sapiens, που εκτός άλλων διευκόλυνε την ανταλλαγή πληροφοριών και γενικότερα γνώσεων μεταξύ των ανθρώπων,την αλληλοκατανόηση και   την συνένωση  σωματικών και διανοητικών δυνάμεων .(Εν τη ενώει η ισχύς)

3.Ως προς τον εγκέφαλο,

 

          Ειδικώτερα  οι διαφορές μεταξύ ανθρώπινου εγκεφάλου και  πρωτευόντων.

          Παρά τις συνεχείς έρευνες δεν έχει μέχρι σήμερα καταστεί εφικτό να προσδιοριστούν οι διαφορές αυτές και να προσδιορισθεί τι είναι εκείνο που καθιστά τον ανθρώπινο εγκέφαλο μοναδικό και   ικανότερο κατά πολύ από τον εγκέφαλο των πλησιεστέρων συγγενών  του.

Προεισαγωγικώς ας σημειωθεί ότι, ο ανθρώπινος εγκέφαλος καταναλώνει πολύ υψηλά ποσοστά ενεργείας σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα.

Σε συνέχεια λοιπόν των όσων πιο πάνω γράφονται έχουμε.

Το μέγεθος-βάρος:

 Ο ανθρώπινος εγκέφαλος ζυγίζει γύρω στα 1,4 χιλιόγραμμα.Των ελεφάντων περισσότερο από 4.Αν θέλουμε να συσχετίσουμε το βάρος τού εγκεφάλου με τού υπολοίπου σώματος, έχουμε ότι, στις φάλαινες και τους ελέφαντες,το βάρος αυτό είναι το 1% του σωματικού βάρους,ενώ στον άνθρωπο,το 2%.Αλλά η διαφορά αυτή δεν οδηγεί σε ασφαλή συμπεράσματα, γιατί υπάρχουν μικρά ζώα όπως οι ποντικοί,που εμφανίζουν πενταπλάσια αναλογία μάζας εγκεφάλου/σώματος σε σχέση με τον άνθρωπο.Αναζητήθηκε λοιπόν άλλη μέθοδος.Ετσι μερικοί επιστήμονες  υπελόγισαν το πηλίκο εγκεφαλοποίησης(: το κλάσμα τής μάζας του εγκεφάλου ενός είδους,που θα αναμένονταν να έχει ο εγκέφαλος του με βάση το μέγεθός του,ανάλογα με την ταξινομική ομάδα στην οποία ανήκει-  το EQ).Κατέληξαν έτσι στο συμπέρασμα ότι, ο ανθρώπινος εγκέφαλος υπερτερεί τού εγκεφάλου όλων των ζώων,έχοντας 7πλάσιο βάρος εγκεφάλου σε σχέση με  άλλα ζώα.Κι εδώ τα πράγμα τα περιπλέκονται καθώς έχει διαπιστωθεί πώς  μερικά ζώα όπως οι πίθηκοι καπουτσίνοι,έχουν μεγαλύτερο EQ  από τους πιο κοντινούς συγγενείς μας,τους χιμπατζήδες.Ακόμη  περισσότερο.Πολλές σημαντικές καινοτομίες στην συμπεριφορά των ανθρωποειδών πιθήκων,δεν συνδέονται πάντοτε με την αύξηση του μεγέθους του κρανίου τους. Επιχειρήθηκε επίσης να ανευρεθεί η διαφορά  στο ότι, ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει  μεγαλύτερο αριθμό νευρώνων  από αυτό που αναμένονταν από ένα πρωτεύον  με το ίδιο μέγεθος εγκεφάλου,αλλά και η παράμετρος αυτή δεν αποδείχτηκε ότι, συνιστούσε κάτι το ξεχωριστό μεταξύ των πρωτευόντων.Καταβλήθηκε προσπάθεια να εντοπισθεί η διαφορά στο φλοιό, στο τρόπο σύνδεσης μεταξύ των δύο ημισφαιρίων και στο ότι, ο φλοιός τού ανθρώπινου εγκεφάλου,είναι ιδιαίτερα εκτεταμένος. Και αυτή η προσπάθεια δεν κατέληξε σε γενικώς αποδεκτά συμπεράσματα. Σε κυτταρικό επίπεδο διαπιστώθηκε ότι, οι  νευρώνες τού ανθρώπινου φλοιού, δημιουργούν περισσότερες και μεγαλυτέρου μήκους συνάψεις σε σχέση με τους εγκεφάλους των άλλων προτευόντων.Και εδώ δεν έχουμε ασφαλή και γενικώς αποδεκτά συμπεράσματα.

 

.

4.Ως προς την εγγενή ανθρώπινη επιθετικότητα

 Γεννήθηκε το ερώτημα αν η ανθρώπινη επιθετικότητα είναι εγγενής στο άνθρωπο,ή όχι.Στη πρώτη περίπτωση η ευθύνη στον άνθρωπο θάταν ανύπαρκτη,-αφού   εγγενώς θα στερούνταν τη σχετική ελεύθερη βούληση,το αντίθετο στη δεύτερη.Είναι φανερό λοιπόν,ότι,το  κεφάλαιο αυτό ,υπηρετεί το προκείμενο πόνημα.

  -Το 1986 μια ομάδα είκοσι επιφανών επιστημόνων τής συμπεριφοράς, ψυχολόγων, νευροφυσιολόγων, ηθολόγων και άλλων από διάφορους κλάδους των φυσικών και κοινωνικών επιστημών, προερχομένων από δώδεκα χώρες συναντήθηκαν στη Σεβίλλη για να συζητήσουν  για το θέμα. Κατέληξαν στο συμπέρασμα πώς δεν υπάρχει επιστημονική βάση, στην άποψη,για το εγγενές στην ανθρώπινη φύση τής επιθετικότητας. Το συμπέρασμα αυτό υιοθετήθηκε από την  Αμερικανική Ψυχολογική Ενωση,(American Psychological Association), την Αμερικανική Ανθρωπολογική Ενωση (American Anthropological Association,)και από άλλες οργανώσεις.

Τα κυριώτερα σημεία τού συμπεράσματος αυτού είναι:

     Είναι επιστημονικώς εσφαλμένο, να υποστηρίζεται πώς κληρομομήσαμε  από τους προγόνους   μας τού ζωικού βασιλείου μας μια ροπή προς το πόλεμο. Ο πόλεμος είναι  ειδικό ανθρώπινο φαινόμενο και δεν εμφανίζεται σε άλλα ζώα. Ο πόλεμος είναι βιολογικώς δυνατός αλλά όχι αναπόφευκτος.

   Είναι επιστημονικώς εσφαλμένο να υποστηρίζεται ότι, ο πόλεμος ή οποιαδήποτε άλλη συμπεριφορά είναι γενετικώς προγραμματισμένη στον άνθρωπο.Με εξαίρεση σπάνιες παθογένειες, τα γονίδια δεν δημιουργούν άτομα με προδιάθεση προς την βία,ούτε και το αντίθετο.

    Είναι επιστημονικώς εσφαλμένο να υποστηρίζεται  ότι, στη πορεία τής ανθρώπινης εξέλιξης υπήρξε συσσώρευση επιθετικής συμπεριφοράς,περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη συμπεριφορά. Στα είδη που έχουν επαρκώς μελετηθεί,παρατηρείται μια ικανότητα για συνεργασία και για την εκπλήρωση κοινωνικών λειτουργιών σχετικών,με την συγκρότηση των ομάδων των ειδών αυτών.

    Είναι επιστημονικώς εσφαλμένο, να υποστηρίζεται πώς ο άνθρωπος έχει ένα « βίαιο» εγκέφαλο.Εχουμε βεβαίως την κατάλληλη νευρική δομή να ενεργούμε βιαίως αλλά δεν υφίσταται τίποτε στην ανθρώπινη νευροφυσιολογία,πού να μας εξαναγκάζει προς αυτό.

   Είναι επιστημονικώς εσφαλμένο, να υποστηρίζεται πώς  ο πόλεμος προκαλείται εξ ενστίκτου ή από  άλλη παρόρμηση.Η τεχνολογία τού συγχρόνου πολέμου έχει υπεραναπτύξει χαρακτηριστικά  συνδεόμενα με τη βία,τόσο σε σχέση με την εκπαίδευση των υποψήφιων μαχητών,όσο και με την προετοιμασία τού πληθυσμού, για τον πόλεμο.

   Η ανθρωπότητα μπορεί να απελευθερωθεί από τα δεσμά τής βιολογικής απαισιοδοξίας.Η βία δεν ευρίσκεται ούτε στην εξελικτική μας κληρονομιά, ούτε στα γονίδιά μας.Το ίδιο είδος που επινόησε τον πόλεμο είναι ικανό να επινοήσει την ειρήνη.

 

   Η άποψη   που αποτυπώθηκε στη Σεβίλλη,τόσο παληότερα,όσο και σχετικώς πρόσφατα είχε και υποστηρικτές της και αρνητές.

Ετσι οι υποστηρικτές προέβαλαν:

 -Ότι, αναφορικώς με την σύνδεσή μας με τους προγόνους μας τού ζωικού βασιλείου πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στο να αντλούμε απ΄αυτούς μαθήματα για να εξηγήσουμε τη συμπεριφορά μας,γιατί παρεμβάλλεται ο παράγοντας τού πολιτισμού και τής ικανότητάς  τής σκέψης μας.Oπως λέγει ο ανθρωπολόγος Ashley Montagu,η συγγένειά μας με τα άλλα ζώα δεν σημαίνει ,ότι, επειδή η συμπεριφορά τους φαίνεται συχνά να επηρεάζεται από τα ένστικτα ότι, αυτό πρέπει οπωσδήποτε να  συμβαίνει και με τον άνθρωπο.

 -Ότι,τα ζώα δεν  είναι τόσο επιθετικά όσο μερικοί  νομίζουν εκτός αν στην επιθετικότητα  περιλαμβάνεται και  ο «φόνος» με  σκοπό την ανεύρεση τροφής.Η οργανωμένη ομαδική επιθετικότητα, σπανίζει σε  είδη,και όπου  αυτή υπάρχει έχει σχέση με το περιβάλλον μέσα στο οποίο ευρίσκονται τα ζώα.Οι επιστήμονες ανεκάλυψαν,ότι, η μεταβολή τού περιβάλλοντος έχει μεγάλη  επίπτωση στα επίπεδα επιθετικότητας.Επί πλέον σε πολλά ζώα παρατηρείται μια τάση για συνεργασία.  Ο ασχοληθείς με την συμπεριφορά των ζώων John Paul Scott, καθηγητής Πανεπιστημίου, έγραφε «Όλα τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι, η επιθετική συμπεριφορά  μεταξύ των ανωτέρων θηλαστικών συμπεριλαμβανομένου τού ανθρώπου,έχει την καταγωγή της σε εξωτερικά ερεθίσματα και ότι, δεν υπάρχει απόδειξη για αυθόρμητη εσωτερική παρόρμηση»

 

-Όταν μελετούμε την ανθρώπινη ιστορία συναντούμε μια εντυπωσιακή πραότητα επιθετικότητας αλλά κανένα λόγο για  να πιστέψουμε ότι, αυτή είναι εγγενής.

 

 Στην αντίθετη όχθη:

 -Ο Sigmund Freud και  ο Konrad Lorenz επίστευαν ότι, ο άνθρωπος έχει μέσα του  από τη φύση του και αυθορμήτως δεξαμενή επιθετικής ενέργειας που μπορεί να μειωθεί, με διάφορους τρόπους ,όπως με τον συναγωνισμό σε αθλήματα κλπ.

  -Γενικώς ,από ορισμένους υποστηρίζεται πως ο άνθρωπος δεν μπορεί να ξεφύγει από την κληρονομιά που μας έδωσαν σύμφωνα με την εξέλιξη,οι πρόγονοί μας,ότι, η ανθρώπινη ιστορία,είναι γεμάτη από πολέμους και ότι, ορισμένες περιοχές τού εγκεφάλου και ειδικές ορμόνες συνδέονται με την επιθετικότητα τού ανθρώπου και  γενικώς ότι, οι άνθρωποι είναι βίαια πλάσματα και ότι,η βία όπως και ο εγωισμός είναι συνυφασμένα με την ανθρώπινη φύση. 

 

 Μια άποψη δέχεται ότι, η συσσώρευση επιθετικής ενέργειας θα έπρεπε να οδηγήσει στην μείωση τής επιθετικότητας,άποψη που παραπέμπει στην κάθαρση τού Αριστοτέλη.(,Ετσι λ.χ.θα επιτυγχάναμε μια τέτοια μείωση παρακολουθώντας ένα τραγικό δραματικό θεατρικό έργο)

  Υπάρχει και εδώ, και η αντίθετη άποψη κατά την οποία  κάτι τέτοιο  θα αύξανε την επιθετικότητα,όπως υποστηρίζει και  ο ψυχολόγος Leonard Berkowitz.

-Σχετικές δημοσκοπήσεις,-που ασφαλώς δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την ειδική επιστημονική γνώση-μεταξύ αμερικανών σπουδαστών απέδωσε ότι, ένα ποσοστό 60% δέχεται πώς ο άνθρωπος δεν πρόκειται να αλλάξει και ότι, θα υπάρχουν πάντοτε πόλεμοι.-

(Στο παράρτημα εκτίθεται λεπτομερώς το πρόβλημα και παρατίθενται αντιμαχόμενες απόψεις καθώς και σχετική βιβλιογραφία)

 

 

5.Ως προς την θυσία-ανθρωποθυσία

 

Ως  προς  την προέλευση τής θυσίας διατυπώθηκαν αρκετές θεωρίες, που δεν  αναπτύσσονται στο βραχύτατο και ελλιπές αυτό σημείωμα και που   μερικές μόνον απ΄αυτές αναφέρονται σχεδόν διαγραμματικώς.
-Ο Βρεταννός ανθρωπολόγος Edward Tylor  θέλει την θυσία αρχικά, σαν ένα δώρο προς τους θεούς(με στόχο την εύνοια τους ή την εξαφάνιση τής εχθρότητάς των) που αργότερα εξελίχθηκε σε δείγμα σεβασμού, απαλλαγμένο από την έννοια τής ανταπόδοσης, σεβασμού που έφθανε μέχρι την απάρνηση.Αργότερα  στη θέση των υιών δώρων προσέφεραν στους θεούς συναισθήματα: Η θυσία έγινε απάρνηση. (:δεν εξηγεί θυσιαστικές προσφορές,που καταναλώνονται ολοκληρωτικώς από τους λατρευτές)

Ο G. Van der Leeuw,παρατηρεί ότι,  στη θυσία  ταυτόχρονα δίνει κάποιος και λαμβάνει αλλά   η « συνταγή» αυτή τού   do ut des(δίνω για να δώσεις) δεν παρέχει από την  ανταλλαγή αυτή ,παρά μια ορθολογιστική  γελοιογραφία .Η θυσία είναι κάτι περισσότερο από μια ανταλλαγή γιατί το προσφερόμενο καταστρέφεται: αυτή η καταστροφή φαίνεται να είναι το ουσιώδες στοιχείο.
-Ο William Smith βλέπει την θυσία  ως προσπάθεια επικοινωνίας, μεταξύ  μελών τής ομάδας και μεταξύ αυτών και των θεών,επικοινωνία που επιτυγχάνεται   με ένα γεύμα: η θυσία δεν είναι μια προσφορά αλλά ένα γεύμα.Κατ αυτόν έχουμε μια μετάβαση από την έννοια του  δώρου και της προσφοράς, στην έννοια της επικοινωνίας.Το γεύμα κατά τον Yerkes, ίσως επιλέχτηκε και λόγω του ότι, για την παρασκευή του  χρησιμοποιείται η μυστηριώδης για τους πρωτόγονους  φωτιά, (: η άποψη του William Smith δεν εξηγεί τις ανθρωποθυσίες)
-Ο  James Frazer Βρεταννός ανθρωπολόγος και λαογράφος, τοποθετεί την αρχή σε  μαγικές πρακτικές που αποσκοπούσαν στο ξανάνοιωμα τού Θεού ,(λ.χ.σφάξιμο τού γέρου βασιληά-Θεού κλπ).Το σημαντικότερο στις απόψεις του είναι ότι, κατ’αυτόν οι θυσιαστικές τελετουργίες  προηγήθηκαν της περί θεού ιδέας.
 -Οι Ηenri Hubert  και Marcel Mauss,γάλλοι κοινωνιολόγοι, μελετώντας θυσίες Ινδών και εβραίων   θέλουν την θυσία ως μιά θρησκευτική   πράξη  που σκοπεί μέσα από την αφιέρωση ενός θύματος, να τροποποιήσει την κατάσταση τού προσώπου που την εκτελεί, ή ορισμένων αντικειμένων(: ή και προσώπων;) με τα οποία σχετίζεται και  στην εγκαθίδρυση μιας σχέσεως, ανάμεσα στο ιερό και το μη ιερό, με την μεσολάβηση τού σφαγμένου θύματος.

-Μια άλλη μελέτη τού Mauss διεύρυνε την έννοια τής θυσίας ως προσφοράς δώρου, άποψη που ανέπτυξε ο Ολλανδός ιστορικός τής θρησκείας  Gerardus Van der Leeuw.O   τελευταίος   εμφανίζει την θυσία ως ένα κράμα  των θεωριών περί προσφοράς  και επικοινωνίας που   περικλείει όμως ένα μαγικό στοιχείο ,υποστηρίζοντας πώς η κεντρική δύναμη στη  πράξη τής θυσίας  δεν είναι ούτε ο θεός ούτε ο προσφέρων αλλά το ίδιο το προσφερόμενο.

  -Οι Γερμανοί ανθρωπολόγοι υπογράμμισαν ιδιαίτερα την ιδέα τής ιστορίας τού πολιτισμού, όπου το σύνολο τής ιστορίας τού ανθρώπου θεωρείται ως ένα σύστημα συνεχόμενων και συνδεόμενων φάσεων και στρωμάτων με ορισμένα πολιτιστικά φαινόμενα να εμφανίζονται σε συγκεκριμένα επίπεδα πολιτισμού. Ο Φρομπένιους (Leo Frobenious) διέκρινε τη δημιουργική ή εκφραστική φάση ενός πολιτισμού, όπου μια νέα ενόραση συγκεκριμενοποιείται, και τη φάση εφαρμογής, όπου η αρχική σημασία τής νέας ενόρασης παρακμάζει. Εργαζόμενος  στα πλαίσια αυτά ο Γένσεν (Adolf Jensen) προσεπάθησε να εξηγήσει γιατί οι άνθρωποι κατέφυγαν στην ακατανόητη πράξη τής σφαγής άλλων ανθρώπων ή ζώων και στο φάγωμά τους για να δoξάσουν έναν ή πολλούς θεούς.

  Εχει γραφεί πώς « Η αιματερή θυσία δεν συνδέεται με τους πολιτισμούς των κυνηγών –τροφοσυλλεκτών-αλλά με εκείνους των καλλιεργητών.(Ας μην ξεχνούμε την λακωνική διατύπωση της Βίβλου,ότι «το αίμα είναι η ζωή») Η καταγωγή της βρίσκεται στον τελετουργικό φόνο τών αρχαϊκών καλλιεργητικών  πολιτισμών, που με τη σειρά του βασίζεται στον  μύθο. Για τον Γένσεν όλοι οι πρώιμοι καλλιεργητές εγνώριζαν  την ιδέα ενός μυθικού παρελθόντος όπου στη γη δεν ζούσαν άνθρωποι αλλά Ντέμα (Dema: γενικός όρος για   προγονικά όντα σε φυλές τής Νέας Γουινέας, ανάμεσα τους προείχαν οι θεότητες Ντέμα.)Το  κεντρικό στοιχείο τού μύθου είναι η σφαγή τής Θεότητας Ντέμα, ένα γεγονός που έδωσε αφετηρία στην   ιστορία τού ανθρώπου και έδωσε μορφή στην ανθρώπινη μοίρα. Οι Ντέμα έγιναν άνθρωποι  ( υποκείμενοι στη γέννηση και στον θάνατο) και η αυτοσυντήρηση τους εξαρτάται από την καταστροφή τής ζωής. Η θεότητα συνδέθηκε  κατά  κάποιο τρόπο με το βασίλειο τού θανάτου και από το σώμα τής σφαγιασμένης θεότητας προέκυψε η  καλλιέργεια φυτών, έτσι ώστε το φάγωμα των φυτών να είναι και φάγωμα τής θεότητας.Ο  τελετουργικός φόνος ζώων ή ανθρώπων  είναι λατρευτική επαναθέσπιοη τού μυθολογικού γεγονότος. Κυριολεκτικώς η πράξη αυτή δεν είναι  θυσία, επειδή δεν υπάρχει προσφορά στον Θεό  αλλά είναι μάλλον ένας τρόπος να διατηρείται ζωντανή η ανάμνηση πανάρχαιων γεγονότων. Η  αιματηρή θυσία, όπως απαντάται  στους μεταγε νέστερους  ανώτερους πολιτισμούς, αποτελεί  επιβίωση τού τελετουργικού φόνου σε μια παρακμασμένη μορφή».

O Πυθαγόρας,που σέβονταν την ζωή,προτιμούσε τους ηθικούς κανόνες από τις αιματηρές θρησκείες.(Lucien Gerardin “Le mystère des nombres: Dangles,1985 “σελ.10).

 -Ο S.Freud  παραπέμπει στο οιδιπόδειο σύμπλεγμα (που  όπως γράφει στο Totem und Tabu θεωρεί έμφυτο και παγκόσμιο).Βλέπει το παιδί να θέλει τον θάνατο τού πατέρα. Αναφερόμενος στο  προπα τορικό αμάρτημα γράφει :( «Ο Μωυσής και ο Μονοθεισμός» ,σελ.114 επ.) «……..,πρόκειται για τη λύτρωση με τη θυσία μιάς ζωής ως εξιλέωση για έναν φόνο.Τον φόνο τού Θεού. Για τον φόνο αυτό,δεν βρίσκουμε (λέγει ο συγγραφέας), κανένα σχετικό υπαινι γμό στα κείμενα,αλλά  ένα έγκλημα που μόνο η θυσία μιάς ζωής θα μπορούσε να εξαγοράσει,δεν μπορεί να ήταν τίποτε άλλο παρά ένας φόνος.»  Στο ίδιο βιβλίο προσθέτει ότι, στην πρωτόγονη ομάδα μολονότι οι γιοι σκότωναν πράγματι τον πατέρα, δεν είχαν ποτέ σεξουαλική σχέση με την μητέρα. Κατά τον ίδιο η τελετουργική σφαγή τού ζώου καθιερώθηκε για να επαναθεσπίσει την αρχέ γονη  πράξη τής πατροκτονίας και ότι, η  τελετουργική  θυσία δεν εξέφραζε μόνον την επιθυμία  για τον θάνατο τού πατέρα αλλά και την επιθυμία για την συμφιλίωση μαζύ του μέσω τού θύματος που ήταν το υποκατάστατο.
 -Ο Raymond Firth βλέπει την θυσία  σαν μια συμβολική πράξη όπου προσφέρεται το εγώ, (πράξη)που όμως συχνά επηρεάζεται από οικονομικές εκτιμήσεις και προσεκτικό υπολογισμό.

-Για την αφρικανική –λαική  αντίληψη υπάρχει μια άλλη άποψη.Ο άνθρωπος οφείλει την ύπαρξή και συντήρηση του  στον Δημιου ργό.Παίρνει συνεχώς ενέργεια απ΄Αυτόν.Ο Θεός κατά τη σχετική ρήση  «δεν κοιμάται». Αλλά με την ενέργεια που ο Θεός παρέχει στον άνθρωπο κουράζεται,εξαντλείται.Οι προσφορές λοιπόν έχουν ως σκοπό να τροφοδοτήσουν με ενέργεια τη Θεότητα, σε αναπλήρωση της ενέργειας πού δίνει στον άνθρωπο.

-Για τους Αζτεκους, τουλάχιστον σύμφωνα με πολλούς σχετικούς μύθους, υπήρχαν παρόμοιες σκέψεις και απόψεις.Με τις ανθρωποθυσίες επίστευαν ότι, τροφοδοτούσαν τους Θεούς και με τον τρόπο αυτό διατηρούνταν η ισορροπία στον κόσμο.Αυτή ήταν η κυρία αν μη μοναδική λειτουργία  τής θυσίας.Ετσι σ’ένα μύθο για την δημιουργία του κόσμου η θεά –Γή, Tlaltecuhtli,απαιτεί ανθρώπινες καρδιές και αρνείται να παράσχει τους καρπούς της, αν δεν ποτισθεί με αίμα. Στον μύθο για την δημιουργία τού Ήλιου και της σελήνης,η θυσία των δύο θεών Nanahuatzin  και  Tecciztecatl  τους επιτρέπει να επαναγεννηθούν με την μορφή των άστρων.

-Ο K. Th. Preuss, το 1902,προσθέτει μια άλλη ερμηνεία.Κατ αυτόν η θυσία είναι προεχόντως η εξιλέωση για ένα λάθος,.Στην άποψη αυτή ασκήθηκε κριτική,από τον Eduard Seler που επιμένει πώς η κύρια λειτουργία τής ανθρωποθυσίας ήταν η συντήρηση των θεών.

Παράλληλα με τις λειτουργίες αυτές,η θυσία επιτελούσε και μια άλλη, πολιτική εκμηδενίσεως των αντιφρονούντων  και την διατήρηση της τάξεως με τον τρόμο.Οι μεγάλες τελετές ,που ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων  ήταν υποχρεωμένος να παρακολουθεί, ενίσχυε την κρατική εξουσία και επέτρεπε στο κράτος να έχει μια ισχύ  που τού επέτρεπε να κυβερνά κα  να επεκτείνεται.

 -Ο δημογράφος Sherburne F. Cook  προσπαθεί να ερμηνεύσει τις ανθρωποθυσίες ως τρόπο αντιμετωπίσεως από την κρατική εξουσία τού προβλήματος από την απότομη αύξηση του πληθυσμού.

 

 

Ο 20ος αιώνας αναγνωρίζοντας την δυσκολία ή αδυναμία  αν- εύρεσης ενός ικανοποιητικού συστήματος στο οποίο θα εντάσσονται όλες οι μορφές θυσίας, ασχολείται περισσότερο  με την μελέτη κοινωνιών που συνδέονται ιστορικώς.-

6.Κουλτούρα

 

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η κουλτούρα, γλωσσικό δάνειο που προέκυψε ως αντιστοίχηση του γερμανικού kultur, σημαίνει την καλλιέργεια του πνεύματος, την παιδεία αλλά και το σύνολο της πνευματικής παράδοσης και δημιουργίας ενός κοινωνικού συνόλου (ως λανθασμένο συνώνυμο της λέξης πολιτισμός, όρου του οποίου η κουλτούρα είναι υποσύνολο). Στα ελληνικά απαντάται συχνά και ως υποτιμητικός όρος με επιφανειακή χροιά για να αποδώσει την έννοια της σοβαροφάνειας και ενδεχομένως της επίδειξης σε θέματα διανόησης.

Ο όρος κουλτούρα, εκ του λατινικού cultura (<colere), εμφανίζεται με την σημερινή του έννοια για πρώτη φορά μεταφορικά από τον Κικέρωνα για να επανέλθει πολύ αργότερα και πάλι με πνευματική έννοια κατά την Αναγέννηση. Παρόλο που εμφανίστηκε πριν από τον όρο πολιτισμό, η λέξη κουλτούρα θα παραμείνει στο περιθώριο μέχρι τις αρχές του 20ου αι. Οι σχετικά νέες επιστήμες της κοινωνιολογίας και της ανθρωπολογίας, εμπνεόμενες από τη γερμανική kultur, θα προτιμήσουν τη χρήση της λέξης κουλτούρα από τον πολιτισμό (civilization), γιατί δίνει προτεραιότητα στην ιδέα της μοναδικότητας και της ενότητας μιας δεδομένης κοινωνίας. Στα ελληνικά συνήθως δε γίνεται αυτή η διάκριση και η συχνότερη απόδοση του συγκεκριμένου όρου είναι "πολιτισμός".

Η λέξη κουλτούρα έχει δημιουργήσει μεγάλη σύγχυση μεταξύ των ερευνητών και των θεωρητικών που προσπάθησαν να την ορίζουν και αποτελεί εξαιρετικά αμφιλεγόμενη και πολυσήμαντη έννοια. Ο κοινωνιολόγος Γκυ Ροσέ αναφέρει ότι ο όρος εμφανίζεται το 1871 και εκφράζει τη «διαμόρφωση του πνεύματος». Έκτοτε, επιχειρήθηκε ο ορισμός της, κυρίως από ανθρωπολόγους (Τέυλορ, Μαλινόφσκι, Σαπίρ κ.ά.), ενώ αρχικά ταυτίστηκε με τον όρο «πολιτισμός». Ο διαχωρισμός έγινε από τους κλασσικούς κοινωνιολόγους (π.χ. Ντυρκέιμ), καθώς η κουλτούρα συνδέθηκε με μία δεδομένη κοινωνία, ενώ ο πολιτισμός με ευρύτερα σύνολα στο χώρο και το χρόνο.

Η πολυπλοκότητα της έννοιας διατηρείται μέχρι σήμερα και εμφανίζεται με διάφορες κατηγοριοποιήσεις για την καλύτερη μελέτη της, όπως εθνική, λαϊκή, αστική, ταξική, μαζική κ.ά. Ο Λουί Πορσέ αναφέρει και τον όρου «τρίτη κουλτούρα», εννοώντας τα εξωσχολικά δίκτυα διάδοσης γνώσεων και πληροφοριών, οπού κυριαρχούν τα ΜΜΕ. Κατά τον Εντγκάρ Μορέν, η κουλτούρα, με την ανθρωπολογική της έννοια, είναι αυτό που αντιπαρατίθεται στην φύση και περιλαμβάνει ό,τι δεν ανάγεται σε έμφυτες συμπεριφορές. Και αυτός με τη σειρά του συμπεραίνει ότι «η κοινωνία μας χαρακτηρίζεται από πολλές κουλτούρες και όχι μία». Ο ψυχοπαιδαγωγός Ζωρζ Σνυντέρς προτείνει δύο κατηγορίες κουλτούρας αναφορικά με την σχολική και την κουλτούρα των νέων. Την πρωτογενή κουλτούρα που περιλαμβάνει την μαζική και την επεξεργασμένη κουλτούρα που χαρακτηρίζει την καλλιεργημένη.

Άλλοι ερευνητές ωστόσο δεν προσπάθησαν να ορίσουν την λέξη «κουλτούρα», απλώς προσπάθησαν να την προσεγγίσουν ως έννοια. Για τον Πιερ Ανρί Σομπάρ ντε Λω είναι μια δυναμική έννοια, είναι δημιουργία και δράση, είναι ένα κίνημα. Ο ιστορικός και κοινωνιολόγος Μισέλ ντε Σερτώ στο βιβλίο του «Η κουλτούρα στον πληθυντικό» τονίζει ότι δεν υπάρχουν σταθερές λέξεις για να χαρακτηρίσουμε τα πολιτιστικά προβλήματα. «Είναι αδύνατο» γράφει «να επιβάλλουμε ένα εννοιολογικό ορισμό σε αυτές τις λέξεις, επειδή οι σημασίες τους συνδέονται με ιδεολογικές λειτουργίες και δυσανάλογα συστήματα». Αρνείται επίσης την έννοια της λαϊκής κουλτούρας και προτείνει ως εναλλακτικό όρο τη «συνήθη κουλτούρα».

Ο κοινωνιολόγος Ζοφρ Ντυμαζντιέ μιλά για τη «ζωντανή κουλτούρα», ορίζοντας την ως την κουλτούρα που «βλέπεται και ακούγεται στην πόλη», η οποία δεν ταυτίζεται με την ανθρωπιστική ή την συνήθη κουλτούρα.

 

7.Ειδικώτερα για την καταγγελλόμενη αδιαφορία ανθρώπων να βοηθήσουν διατρέχοντα κίνδυνο ζωής συνάνθρωπο ή να προσπαθήσουν να αποκρούσουν εναντίον του επίθεση

Να προσθέσουμε κάτι που  δεν αναφέρει το βιβλίο; Ότι,υπάρχει  σήμερα,εκτός άλλων, και ο φόβος πώς, οι εγκληματίες ή φίλα προσκείμενοι προς αυτούς, θα εκδικηθούν-θα δολοφονήσουν-«τιμωρήσουν τον σπεύδοντα προς βοήθεια,  τον προσπαθούντα να αποτρέψει το έγκλημα ή   «καταδότη» ή μέλος της οικογενείας του;

Ο Θεσμός του ¨προστατευόμενου¨μάρτυρα  σε τι σκέψεις οδηγεί για την εποχή μας;;;!!!,

Το «βολικό» επιμύθιο: Καλύτερα να μην ασχολείσαι –να μην αναμειγνύεσαι σε τέτοιες καταστάσεις

8.Η κυριαρχία του κακού;

 Είναι σχεδόν βέβαιο,ότι,η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων,αν ερωτηθεί σχετικώς, θα απαντήσει ότι,τάσσεται κατά της βίας ως μέσου επιδιώξεως αυτού που θα νομίζει κάποιος ως  ορθό-δίκαιο(..πώς άραγε ορίζεται τούτο;),…εκτός αν τίθεται (και υπάρχει) θέμα άμυνας.

Μήπως όμως στην πράξη το κακό υπερισχύει καθώς οι άνθρωποι ή αδιαφορούν ή αισθανόμενοι  αδύνατοι-και φοβούμενοι να διακινδυνεύσουν-,έχουν αποφασίσει να πειθαρχούν σε διαταγές ,και μήπως το τελευταίο αυτό συνιστά χαρακτηριστικό του σύγχρονου ανθρώπου;.Η ανάγκη να αποδέχεται, ίσως να αναζητεί, ηγέτες (…για να αποκλείει δικές του ευθύνες να αφήνει σε άλλους ν΄ αποφασίσουν,;

9. Που οφείλεται η επιτυχία του κακού

 1.Οι ομάδες των «κακών» είναι ολιγομελείς.Αρα ευέλικτες και συντονισμένες παίρνουν γρήγορα αποφάσεις.( οι «καλοί» είναι πολλοί , δύσκολα συντονίζονται ,δύσκολα παίρνουν αποφάσεις.-2.Οι «κακοί « δεν έχουν αναστολές» Ενεργούν πιο « ελεύθερα».Δεν έχουν να σκεφθούν την ύπαρξη ηθικών αρχών κλπ Οι καλοί έχουν.Οι καλοί στερούνται της ελευθερίας δράσης που έχουν οι κακοί. 3. Εκ κατασκευής, η καλή πράξη και η καλή συμπεριφορά, είναι συνώνυμες ενός αγώνα,χωρίς τον οποίο η τελείωση είναι ανέφικτη..Για τον « κακό» δεν υπάρχει τέτοιο πρόβλημα. 4.Ο κακός οδηγείται από το-  εξόχως ισχυρό- ένστικτο του ζώου. (Η βαρειά αλλά αναπόφευκτη κληρονομιά).Ο «καλός» από ηθικές αρχές και από την θέληση μιας ανθρωπιάς, που υπερβαίνει το ένστικτο, που τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα και επιφανειακά,υστερεί σε δυναμισμό έναντι του ενστίκτου.

10  Χωρίς αγώνα και πόνο δεν υπάρχει άνοδος.( «Εν τω κόσμω τούτω θλίψιν έξετε,πλήν θαρσείτε»(Ιω.ΙΣΤ,33) είπε ο Ιησους.Και ο  Λούντβιχ Βιτγκενστάιν:

«Δεν ξέρω γιατί είμαστε εδώ, αλλά είμαι σχεδόν σίγουρος ότι ,δεν είναι για να διασκεδάσουμε».

75.-Παραμανχάσα Γιοκανάντα « Η Αυτοβιογραφία ενός Γιόγκι»1956.( Α’ Έκδ.1946-Βιβλιοπωλείο της «ΕΣΤΙΑΣ»

 

Αντιγραφή από το Διαδίκτυο:

Μπορεί για τους αμύητους στις εσωτερικές φιλοσοφίες το όνομα του Παραμαχάνσα Γιογκανάντα­ (1893-1952) να μη λέει πολλά, για τους –Αμερικανούς κυρίως– γνώστες και οπαδούς των new age θεωριών, όμως αγγίζει τα όρια του μύθου. Πρόκειται για έναν Ινδό γκουρού, ο οποίος το 1920 άφησε την πατρίδα του για τις ΗΠΑ, απ’ όπου πρώτος διέδωσε το διαλογισμό και την κρίγια γιόγκα στον δυτικό κόσμο. Στις τρεις δεκαετίες που δίδαξε επί αμερικανικού εδάφους προσέλκυσε πλήθος πιστών και ίδρυσε δεκάδες εκκλησίες, ενώ τα δημοσιευμένα το 1946, απομνημονεύματά του «Αυτοβιογραφία ενός γιόγκι» ,μεταφράστηκαν σε 34 γλώσσες. Ήταν ένα από τα αγαπημένα βιβλία του ιδρυτή­ της Apple, Στιβ Τζομπς και του Beatle, Τζορτζ Χάρισον, ο οποίος μιλάει γι’ αυτό, στο ντοκιμαντέρ (από αρχειακό υλικό).

 Και αυτοί είναι δύο από τους πολλούς διάσημους οπαδούς του Ινδού φιλοσόφου.

 

 Κατά τον Ι.Βορρέ, Yoga στην σανσκριτική και ινδική  γλώσσα σημαίνει «ένωση» συγγενεύει δε με την σανσκριτική yogam και την λατινική, jugum που σημαίνουν ζυγός. Χρησιμοποιείται ως ονoμασία μιας θεωρίας, ασκητικής διαβίωσης και πνευματικής συγκέντρωσης , με κύριο στόχο την ένωση  του ανθρώπου με το Υπέρτατο Ον.

 

Ένας πληρέστερος ορισμός ως προς τον σκοπό της, θα ήταν ότι,. Σύμφωνα με την εννοιολογική σημασία της λέξης, απώτερος σκοπός της Γιόγκα είναι να επιτύχει την πλήρη αρμονία του σώματος, του πνεύματος και του νου, ώστε ο ασκούμενος να μπορέσει να γνωρίσει τον Πραγματικό Εαυτό του. Αποτελεί δηλαδή μία μέθοδο πειθαρχίας που περιγράφει και στοχεύει κυρίως την ένωση μεταξύ ατομικού και υπερβατικού Εαυτού, μέσω της χρήσης του σώματος και του διαλογισμού.

 

 

 

 

Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕ ΤΑ ΔΥΟ ΣΩΜΑΤΑ

(σελ.  40 επ.)

Αναφέρει περιπτώσεις που ένας Σβάμι είχε την ικανότητα :

-         Να βρίσκεται συγχρόνως σε δύο σημεία.

-         Να αναγνωρίζει το όνομα και το αίτημα ενός επισκέπτου που αντάμωνε για πρώτη φορά.

-         Να γνωρίζει το περιεχόμενο επιστολής  χωρίς να την διαβάσει.

-         Να γνωρίζει που  βρίσκεται ένας γνωστός του μόνον με την πνευματική του δύναμη

-         Να επικοινωνεί , δηλαδή να  βλέπει και να συνομιλεί αυθωρεί με τους μαθητές του  πού βρίσκονταν σε μεγάλη απόσταση μακρυά απ’αυτόν.

 -Να γνωρίζει που βρίσκεται ανά πάσα στιγμή κάποιος γνωστός του.

 

Ο Σβάμι  θεωρεί ότι ,η ευεργεσία που του ήλθε  από τον ουρανό  είναι το ευεργέτημα   της απείρου γαλήνης  που του δόθηκε ως ανταμοιβή  των βαθύτατων διαλογισμών του επί πολλά έτη .

 

Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕ  ΤΑ ΑΡΩΜΑΤΑ ( :Μεταστοιχείωση-υλοποίηση)

(σελ. 65 επ.)

«"Ήμουν παρών — μου διηγήθηκε o Άλακανάνδα — μαζί με άλλους εκατό τουλάχιστον προσκεκλημένους στο σπίτι του Γάνδα Βάβα, στο Βούρδβαν. Hταν μια εορταστική συγκέντρωση. Επειδή ο γιόγκι εφημίζετο πώς είχε την δύναμη να συλλαμβάνει και να φέρνει από το κενό και τον αέρα διάφορα αντικείμενα, τού εζήτησα, γελώντας, να μας παρουσιάσει μερικά μανταρίνια, πού δεν ήσαν της εποχής. Ευθύς είδαμε όλα τα μικρά στρογγυλά ψωμάκια που ήσαν επάνω σε φύλλα μπανάνας, στο τραπέζι, να φουσκώνουν. Κάθε ψωμάκι αποδείχτηκε ότι, είχε μέσα του από ένα μανταρίνι. Με κάποια ανησυχία έσπευσα να δαγκώσω το δικό μου μανταρίνι και βεβαιώθηκα πώς ήταν πραγματικά γλυκύτατο και νοστιμότατο.

Μετά μερικά χρόνια έμαθα και εννόησα, από προσωπική μου πείρα και εσωτερική μου εξέλιξη, πως ο Γάνδα Βάβα κατώρθωνε αυτή την υλοποίηση. 'Η μέθοδος δυστυχώς είναι πολύ μακριά από τις ικανότητες ενός … πλήθους.

Οι διάφοροι ερεθισμοί πού προέρχονται από τις αισθήσεις — αφή, ακοή, δράση, γεύση, όσφρηση — και προκαλούν τις αντιδράσεις μας, οφείλονται σε ποικίλους και διαφόρους κραδασμούς ή δονήσεις των ηλεκτρονίων και πρωτονίων. Αυτές οι δονήσεις κανονίζονται από άλλα «στοιχεία ζωής» πού είναι ζωικές δυνά­μεις και ενέργειες, λεπτότερες από τις ενέργειες των ατομικών μορίων. Τα «στοιχεία» αυτά  περικλείουν κάτι πού προέρ­χεται από κάθε μια των πέντε αισθήσεων και αντιπροσωπεύει ή αντιστοιχεί στη βασική ιδέα κάθε μιας από τις αισθήσεις αυτές.

Ό Γάνδα Βάβα είχε αυτή  την ευχέρεια, χάρις στην εφαρμογή ειδικών ικανοτήτων εκ μέρους του, να εναρμονίζεται με τις κο­σμικές δυνάμεις, και κατόρθωνε  στην συνέχεια να επηρεάζει τα «στοιχεία ζωής», με συνέπεια να μεταβάλλει τον ρυθμό των δο­νήσεων. Τα αρώματα, οι καρποί και τα άλλα θαύματα ήσαν πραγ­ματικές υλοποιήσεις κοσμικών δονήσεων - κραδασμών, και όχι δη­μιουργήματα συναισθήσεων εσωτερικών, οφειλόμενων σε υποβολή και υπνωτισμό .

1. 'Ο πολύς κόσμος δεν γνωρίζει τις μέγιστες προόδους της επιστήμης κατά τον XX αιώνα. Πολλά από τα όνειρα των αλχημιστών, π.χ. η μετατροπή της υφής των μετάλλων και άλλα κατορθώματα ,πραγματοποιούνται καθημερινώς  σε επιστημονικά κέντρα..Ο γάλλος χημικός  G ,Claud ΄..το 1928 …σε μια επίδειξη μετέτρεψε τον αέρα σε υγρό….μετέβαλε  τρυφερά άνθη σε   γρανιτώδη αντικείμενα .

 

 Ο ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΟΣ ΑΓΙΟΣ

(σελ 91 επ.)

Ο Μπανούρι Μαχασάγια,  μπορούσε    να αιωρείται  ,χωρίς κανένα στήριγμα .Έλεγε πως με την συνεχή χρήση και εφαρμογή  διαφόρων κανόνων …μπορεί ένας γιόγκι   να χάσει το  βάρος του και να σταθεί,σαν να επιπλέει ,να  μετεωρίζεται.

 

Ο ΑΓΙΟΣ ΠΟΥ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΚΟΙΜΑΤΑΙ

( σελ.190  επ.)

Αναφέρει τον ‘Άγιο  Ράμ Γοπάλ , που επί έτη δεν κοιμάται, και που λέγει  ;  « Δεν αισθανόμουν καθόλου την ανάγκη του ύπνου, γιατί συνεχώς ευρισκόμουν  με τον Θεό.Το  σώμα μου εύρισκε βαθύτερη γαλήνη  στην απόλυτη ηρεμία του υπερσυνείδητου,  από την ατελή ανάπαυση  του ύπνου. Όταν κοιμάται κάποιος οι μεν  μύες του  αναπαύονται , η καρδιά όμως οι πνεύμονες και όλο το κυκλοφοριακό σύστημα  εργάζονται συνεχώς, και δεν ξεκουράζονται. Στην κατάσταση του υπερσυνείδητου  όλα τα εσωτερικά όργανα  μένουν σε εκκρεμή αδράνεια  υπό την επίδραση του κοσμικού ηλεκτρισμού. Έτσι βρήκα ότι, ο ύπνος είναι περιττός.

 

 

ΠΩΣ ΕΚΛΑΠΗ ΕΝΑ ΚΟΥΝΟΥΠΙΔΙ

( σελ. 209 επ.)

 

Οι αρχαίοι εμπνευσμένοι, σοφοί (οι Rishi) είχαν ανακαλύψει τους νόμους που συνδέουν ηχητικώς τον άνθρωπο με την φύση. Δεδομένου ότι, η φύση έλαβε μορφή αντικειμενική, και σταθερο­ποιήθηκε διά των παλμών και των κραδασμών του πρωτογόνου ήχου, του ηχητικού Λόγου, της πρώτης φωνής «ΩΜ», ο άνθρωπος είναι σε θέση, με το ίδιο μέσον, με τους ηχητικούς παλμούς δη­λαδή, τα άσματα, και γενικώς με τις ηχητικές επεμβάσεις, να ελέγχει τις εκδηλώσεις της φύσεως και τα φυσικά φαινόμενα.

Οι δυναμικές αυτές ψαλμωδίες και τα άσματα ονομάζονται mantras.

Επίσημα ιστορικά έγγραφα αναφέρουν τα εκπληκτικά κα­τορθώματα του μουσικού Miyan Tan Sen, πού έζησε τον 16ον αιώνα στην αυλή του αυτοκράτορα των Ινδιών ’Ακβάρ τού Μεγάλου. Τον διέταξε o  αυτοκράτορας να ψάλει ένα «raga» της νυκτός, ενώ ακόμη o ήλιος ήταν ψηλά στον ουρανό. Ό μουσικός υπάκουσε στην διαταγή του Αυτοκράτορα, μόλις όμως άρχισε o Tan Sen να ψάλλει τοmantra της νυκτός, όλο το παλάτι και η  γύρω περιοχή βυθίστηκαν σε σκοτάδι.

('Σημ.

1. Οι δημώδεις παραδόσεις όλων των λαών αναφέρονται και σε ψαλμούς μαγικούς πού επιβάλλονταν  και δάμαζαν εκδηλώσεις της φύσεως. Είναι πολύ γνωστόν ότι ,οι αμερικανοί ινδοί ανέπτυξαν αποτελεσματικές τελετουργίες για βροχή και για ανέμους. Ο Tan Sen,o μέγας Ινδός μουσικός, είχε την ικα­νότητα να σβήσει φωτιά με τη δύναμη τού τραγουδιού του. 'Ο Κάρολος Κέλ λογγ (Kellogg),  γνωστός φυσιοδίφης, σε μία επίδειξη  έσβησε φω­τιά, χρησιμοποιώντας  ηχητικές δονήσεις. Το πείραμα έ­γινε στη Νέα 'Υόρκη το 1929 ενώπιον ομάδας πυρο σβεστών, ως έξης: Περ­νούσε με ταχύτητα, πάνω από ένα διαπασών από αλουμίνιο, ένα δοξάρι, σαν ένα μεγάλο δοξάρι βιολιού, και δημιουργούσε έτσι έναν οξύτατο και διαπερα­στικό ήχο σαν τα έντονα παράσιτα του ραδιοφώνου. Αμέσως η κίτρινη φλόγα, ύψους δύο ποδιών, πού άναβε μέσα σ’ ένα γυάλινο σωλήνα, κατέβαινε στα 8-10 εκατοστά και έπαιρνε χρώμα μπλε, με πολύ ελαττωμένη την  δύναμή  της. Με ένα νέο γρήγορο πέρασμα του δοξαριά πάνω στο διαπασών, ακουγόταν ένα νέο τσιτσίρισμα ηχητικών κυμάτων που έσβηναν τη φλόγα ).

 

 

Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΟΥ ΚΡΙΓΙΑ ΓΙΟΓΚΑ

( σελ. 323 επ.)

 

'Η επιστήμη του Κρίγια Γιόγκα, που αναφέρεται τόσο συχνά στις σελίδες του βιβλίου αώτου, έγινε γνωστή σε μεγάλο κύκλο των σημερινών Ινδιών, χάρις στον Λαχίρι Μαχασάγια, τον γκουρού του γκουρού μου. 'Η σανσκριτική ρίζα τού «Κρί­για» είναι «Κρί» και σημαίνει ενεργώ, πράττω, αντιδρώ. Ή ιδία ρίζα υπάρχει και στη λέξη «Κάρμα» (Karma) πού εκφράζει την έννοια του φυσικού νόμου «της αιτίας και του αποτελέσματος» (του «Αιτιατού»). Το Κρίγια Γιόγκα συνεπώς είναι «η ένωση (γιόγκα) με το "Απειρο χάρις σε κάποια ενέργεια (κρίγια). Ό γιόγκι ο,  όποιος με πίστη ακολουθεί τις οδηγίες και εφαρμόζει την τεχνική και τις υποδείξεις του συστήματος αυτού, κατορθώ­νει ολίγο κατ’ ολίγον να απελευ θερωθεί από τα δεσμά του «Κάρ­μα», δηλαδή από τις νόμιμες συνέπειες των αιτιών, πού δεσμεύουν το παν και τους πάντες.

Λόγω μερικών παλαιών απαγορεύσεων εκ μέρους αρχαίων γιόγκι, δεν θεωρώ ορθόν να δώσω πλήρεις εξηγήσεις και λεπτο­μέρειες σχετικές με το Κρίγια Γιόγκα ,σε ένα βιβλίο πού προο­ρίζεται για το ευρύτερο κοινό. Η πραγματική και λεπτομερής τεχνική δεν επιτρέπεται να μεταδοθεί παρά μόνον με έναν προς τούτο εξουσιοδοτημένο Κρίγια γιόγκι (Kriyaban)………… Το Κρίγια Γιόγκα είναι ένας απλός  ψυχοφυσιολογικός τρόπος με τον οποίο το αίμα του ανθρώπου, αφού αποβάλει διά της καύσεως ,το διοξείδιο του άνθρακος, γεμίζει με οξυγόνο.

Τα άτομα του πλεονάζοντος αυτού οξυγόνου, μεταβάλλονται σε ζωική ενέργεια, πού δίδει νέα ζωή στα εγκεφαλονωτιαία νευ­ρικά κέντρα. Με την αποτροπή  της συσσωρεύσεως του φλεβικού αίματος ο γιόγκι κατορθώνει να ελαττώνει ή να προλαμβάνει την φθορά των ιστών. Ό προηγμένος μάλιστα γιόγκι είναι σε θέση να μετατρέπει τα κύτταρά του σε ενέργεια. Ο Ιησούς, ο Ελισαίος, ο Καβίρ και άλλοι προφήτες ήσαν απολύτως κύριοι  του  Γιόγκα ή άλλης παρό μοιας τεχνικής,που τους επέτρεπε να εξαυλώνουν το σώμα τους και να του δίνουν την υλική του μορφή, κατά βούληση.

 

 

Ο ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΔΙΕΠΕΙ ΤΑ  ΘΑΥΜΑΤΑ

(σελ.350 επ.)

 

(Σημ. του Μεταφραστή: Το κεφάλαιο αυτό, λόγω του επιστημονικού του περιεχομένου, υπoβλήθηκε  για  εξέταση και έλεγχο στον καθηγητή και ακαδημαϊκό κ. Βασίλ. Αιγινήτη, που και το ενέκρινε  επειδή ευκρινώς και ορθώς αποδίδει τις έννοιες και τις επιστημονικές θεωρίας.)

 

 

 

Κατά τις  γραφές των Ινδιών ο φυσικός κόσμος λειτουργεί σύμφωνα με τον φυσικό νόμο τού  Maya  ,δηλαδή με την αρχή της σχετικότητας ,και του δυαδισμού. Ο Θεός, η μόνη ζωή, είναι το απόλυτο Εν. Για να φανεί ως διαφορετική εκδήλωση της δημιουργίας, καλύπτεται από επίπλαστο ψευδές  ένδυμα …. Αυτό το απατηλό πέπλο  αποδεικνύει την διμορφία και εκφράζει τόνο δυαδισμό,….είναι η Maya, το δισυπόστατο …Είναι αδύνατο να υπάρξει μια μόνον  δύναμις .Πάντοτε πρέπει  να υπάρχει ζεύγος. Δύο δυνάμεις   ίσης εντάσεως και αντιθέτου ενέργειας,….Το Maya, δηλαδή η  απατηλότητα των φαινομένων, ονομάζεται ινδικά  και avιdya, που σημαίνει «μη γνώση»,αμάθεια , μύθευμα .Ούτε η διάνοια ούτε η αναλυτική σκέψη  μπορούν να μας δώσουν την αλήθεια Μόνον  η διαίσθηση και η εσωτερική  ψυχική ενατένιση,..δηλαδή η nirbikalpa samadi.

Η ταχύτης  του  φωτός  είναι μια σταθερά….Η αντίληψη αυτή, μας οδηγεί στον νόμο που διέπει  τα θαύματα. Οι δάσκαλοι που είναι σε θέση να ενσωματώνουν  και να εξαϋλώνουν τους εαυτούς των ή άλλα αντικείμενα,  να μετακινούνται με  την ταχύτητα του φωτός, και να χρησιμοποιούν δημιουργικές ακτίνες    φωτός, για  να καθιστούν αμέσως ορατή  οιανδήποτε φυσική εκδήλωση,  έχουν πραγματοποιήσει τον απαραίτητο όρο  του Αινστάιν.:η μάζα είναι απέραντη……….. Με το φώς, το άυλο αυτό μέσον..εμφανίζονται όλες οι εκδηλώσεις του Θείου .

Το να αναγνωρισθεί ότι, η       φυσική επιστήμη ασχολείται με ένα κόσμο από  σκιές  ,είναι πολύ χαρακτηριστική πρόοδος ….Με την  φυσική επιστήμη,  παρακολουθούμε το δράμα της καθημερινής ζωής,επί σκηνής, όπου οι διάφοροι ρόλοι παίζονται από σκιές, Ό,τι παρουσιάζεται με  τον τρόπο αυτό, δεν είναι παρά συμβολικό  και μόνον όταν επέμβει το πνεύμα σαν αλχημιστής , θα μετατρέψει τα σύμβολα  για να φθάσει στο συμπέρασμα  ότ,ι η ουσία του παντός  είναι πνευματική ουσία.

 

Sir Arthur  Stanley Eddington  ( The nature of the physical world)

 

Ο ρους της γνώσεως  αποκλίνει προς την ιδέα  μιας πραγματικότητας, όχι μηχανικής .Το Σύμπαν αρχίζει να φαίνεται  μάλλον ως ένας  μεγάλος νούς  παρά ως ένας  μεγάλος μηχανισμός

Sin James Jeans ( The  mysterious Universe)

 

Ο  ΡΑΜΑ ΑΠΟ ΝΕΚΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΙΝΕΤΑΙ

          (σελ. 379 επ.)

Ο Λαχίρι Μαχασάγια  προκαλεί ανάσταση   μετά από  επελθόντα θάνατο, του Ραμά. Η Διαδικασία: Περιέρχεται σε έκσταση, παίρνει  από μια λάμπα γεμάτη ρετσινόλαδο μικρή ποσότητα, και ρίχνει  στα χείλη του νεκρού, επτά σταγόνες. Στην έβδομη σταγόνα ,ο Ραμά, που ήταν από ώρες πεθαμένος, ρίγησε σύσσωμος  και ανασηκώθηκε  κοιτάζοντας γύρω του εκστατικός. Ο Λαχίρι Μαχαραγιά εξήγησε ότι, το ρετσινόλαδο  δεν είχε καμία απολύτως σημασία και ότι, το μεταχειρίστηκε ως μέσον για να  ξυπνήσει  την βαθύτερη πίστη μου. Προσέθεσε ότι, επέτρεψε να πεθάνει ο Ραμά, επειδή εγώ είχα δείξει  σημεία αμφιβολίας.

 

 Η ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΤΑ ΦΥΤΑ

(  σελ.459  επ.)

Αντιγράφω : (  περιγράφει ο   Luther Burbank.)

 

« Όταν ασχολούμουνα με πειράματα ,για να δημιουργήσω κάκτους  χωρίς αγκάθια, συχνά μιλούσα  στα φυτά  για να προκαλέσω κύματα και παλμικές δονήσεις. Δεν έχετε να φοβηθείτε τίποτε τους έλεγα. Τα αγκάθια που έχετε για να υπερασπίζετε τον εαυτό σας  είναι περιττά. Θα σας προφυλάξω εγώ. Ολίγο κατ’ολίγο  τα χρήσιμα φυτά της ερήμου  παρουσίασαν μια ποικιλία χωρίς αγκάθια.

 

 

Η ΤΕΡΕΖΑ NOYMAN ME TA ΣΤΙΓΜΑΤΑ

Η Τερέζα Νόυμαν έμεινε εν μέρει παράλυτη στην αριστερή πλευρά ύστερα από μια πτώση από σκάλα. Από τότε ήταν ελάχιστα λειτουργική και από το 1919 ήταν πλέον όχι μόνο κλινήρης αλλά και εντελώς τυφλή.Επειδή δεν ήταν δυνατόν να κυκλοφορεί και να κινεί το κορμί της, ήταν η στιγμή που στράφηκε στον Θεό. Κατά την ημέρα εορτασμού των Καρμελιτών μοναχών προς τιμήν της αγίας Τερέζας του Λιζιέ, διεπίστωσε ότι, η όρασή της είχε αποκατασταθεί πλήρως. Δύο χρόνια αργότερα την επισκέφθηκε σε όραμα η αγία Τερέζα του Λιζιέ και της είπε ότι, θα περπατήσει ξανά.

Το 1926 εμφάνισε πρώτη φορά τα στίγματα, αλλά φοβήθηκε να το αναφέρει σε κάποιον. Κατά τη διάρκεια των επόμενων ημερών οι πληγές επιδεινώθηκαν, όπως αυξήθηκαν και τα συνοδευτικά οράματα του Χριστού, που την άφηναν σε κατάσταση «θείας έκστασης», όντας η ίδια στο κατώφλι του θανάτου.Ομως ως εκ θαύματος επέστρεψε στη φυσιολογική της κατάσταση και από τότε τα στίγματα εμφανίζονταν στην Τερέζα κάθε εβδομάδα για δύο ημέρες. Της ζητήθηκε σε ένα όραμα να απέχει από τροφές και νερό, οπότε από το 1926 έως τον θάνατό της, το 1962, η Τερέζα… δεν έλαβε τροφή, με εξαίρεση τη Θεία Ευχαριστία! Η διαδικασία για την αγιοποίησή της άρχισε επίσημα το 2005.

Από το βιβλίο (σελ 466 επ.)

Προ ετών ήδη είχα διαβάσει την καταπληκτική ιστορία της Τερέζας, και θυμόμουν τα έξης σημεία της ιστορίας εκείνης :

1)    'Η Τερέζα, πού είχε γεννηθεί το 1898, όταν  έγινε είκοσι ετών, πληγώθηκε σοβαρά σε ένα δυστύχημα, με αποτέλεσμα να τυφλωθεί και να μείνει παράλυτη.

2)    Το 1923, ως εκ θαύματος, κατόπιν προσευχών στην  Α­γία Τερέζα, επανέκτησε  την όραση. Ολίγον αργότερα, τα παρά­λυτα μέλη του σώματός της, απότομα, θεραπεύθηκαν.

3)    Από το 1923  η Τερέζα έπαυσε  εντελώς να τρώγει και να πίνει εκτός από μία όστια (ευλογημένη από ιερέα) την οποία καταπίνει κάθε πρωί.

4)    Τα στίγματα., οι ιερές πληγές του Χριστού, στην Τε­ρέζα το 1926, στο κεφάλι, στο στήθος, στα χέρια και στα πόδια της.

Κάθε Παρασκευή ξαναζεί τα Πάθη του Χριστού και το σώμα της ταλαιπωρείται, πληγώνεται και υφίσταται  όλη την ιστορική εκείνη αγωνία.

5)    Αν και γνωρίζει μόνο γερμανικά, τα κοινά και απλά γερμανικά του χωριού της, κάθε Παρασκευή, πού βυθίζεται σε έκσταση, μεταχειρίζεται φράσεις από μία ξένη γλώσσα, που οι γλωσσολόγοι ανεγνώρισαν πώς είναι η αραμαϊκή. Σε άλλες στιγμές, κατά την διάρκεια της εκστάσεως, ομιλεί εβραϊκά και ελληνικά.

6)    Κατόπιν ειδικής εκκλησιαστικής άδειας, πολλές φορές η Τερέζα υπήρξε αντικείμενο παρακολουθήσεως και επισταμένης επιστημονικής εξετάσεως. Ό Δρ Fritz Gerlik, εκδότης μιας γερ­μανικής διαμαρτυρομένης εφημερίδος, μετέβη στο χωριό της Kornersreuth  με σκοπό «να αποκαλύψει την απάτη τον καθολι­κών», κατέληξε όμως να γράψει, με σεβασμό, την βιογραφία της¹…..468

Η Τερέζα  τρώγει μια όστια κάθε πρωί, υπό την προϋπόθεση ότι, είναι ευλογημένη, διαφορετικώς ,δεν μπορεί να την καταπιεί, όπως λέγει η ίδια..λέγει ότι, δεν μπορεί να διδάξει και άλλους  να ζουν  χωρίς τροφή, γιατί αυτό δεν της το επιτρέπει ο Θεός,……Κάθε Τετάρτη   από τα μεσάνυκτα μέχρι την Παρασκευή μεσημέρι, οι πληγές της ανοίγουν και τρέχουν αίμα και έτσι κάθε φορά χάνει από το βάρος της 121 λίμπρες ,πράγμα που την κάνει να υποφέρει, αλλά περιμένει με αγαλλίαση  το όραμα τού Χριστού κάθε  εβδομάδα, 471  …καθώς δεν λαμβάνει τροφές  ο στόμαχός της έχει συσταλεί,..δεν έχει περιττώματα  αλλά οι αδένες εφίδρωσής  της λειτουργούν, καθώς το δέρμα της  διατηρείται  μαλακό, και σε άριστη  κατάσταση…κοιμάται μόνον 1-2ώρες κάθε νύκτα …το σώμα  της έχει πολλές πληγές που δεν περιορίζουν  όμως την μεγάλη της ενεργητικότητα ….472…έχει κατορθώσει  με την θέληση της και την προσευχή της, να θεραπεύσει ανθρώπους ή να τους απαλλάξει από τους πόνους των  473.. την είδα να χάνει συνεχώς αίμα κάτω από τα βλέφαρά της.. 474

 

 

Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΡΙ ΓΙΟΥΚΤΕΣΒΑΡ

 ( σελ.523 επ.)

 Ο συγγραφέας  γράφει πως  στις 19 Ιουνίου 1936  ενώ βρισκόταν σ’ένα δωμάτιο  ξενοδοχείου  στην Βομβάη, και διαλογίζονταν, ένα περίλαμπρο  φώς  τον περιέλουσε αιφνιδίως και τότε  είδε τον Σρι Γιουκτεσβαρ με σάρκα και οστά. Όταν τον ερώτησε αν  ήταν πραγματικά  ο ίδιος , έλαβε την απάντηση :  «Ναι παιδί μου είμαι ο ίδιος .Το σώμα μου έχει σάρκα και οστά. Εγώ μεν γνωρίζω πώς είναι αιθέριο, για σένα όμως  είναι όπως όλα τα σώματα στη γή. Εδημιούργησα από άτομα κοσμικά,ένα εντελώς νέο σώμα απαράλλακτο όπως τα σώματα των ανθρώπων  της απατηλής αυτής ζωής. Σαν εκείνο που έθαψες  σην άμμο του  ψεύτικου αυτού κόσμου. Στην πραγματικότητα έχω αναστηθεί,όχι όμως επάνω σην Γή,αλλά σ’ένα  αστρικό πλανήτη. Οι κάτοικοι εκεί είναι σε θέση να αντιληφθούν  και να συμμορφωθούν  με τις ανώτερες ψυχικές απόψεις  πολύ καλύτερα από τους ανθρώπους στην Γή. Εκεί θα έλθεις και συ να με βρεις  και σύ καί όλοι αυτοί που αγαπάς.»

 

ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΧΑΤΜΑ ΓΚΑΝΤΙ

(σελ.550 επ.)

 

'Ο Μαχάτμα μελέτησε με κατάνυξη όλες τις θρησκείες του κόσμου. Τα ιερά βιβλία των Ινδών, η βιβλική Καινή Διαθήκη και τα κοινωνιολογικά συγγράμματα του Τολστόϊ είναι οι τρεις κύριες πηγές της θεωρίας του Γκάντι περί « μη βίας». "Οσον αφορά το «πιστεύω» του, το συνέταξε ο  ίδιος ως εξης :

«Πιστεύω ότι, η  Βίβλος, το Κοράνιο και τα  Ιερά Γράμματα που εδόθησαν στους Πέρσες το 1000 π.Χ. από τον Ζωροάστρη, προέρχονται  από θεία έμπνευση, όπως και ή 'Ιερή Γραφή των Ινδών Vedas. Πιστεύω στο θεσμό του Γκουρού ,στην εποχή μας όμως εκατομμύρια ανθρώπων θα πρέπει να περά­σουν χωρίς γκουρού, διότι είναι πολύ σπάνιο να βρεθεί συνδυασμός απόλυτης αγνότητας και απόλυτης γνώσεως. Δεν πρέπει όμως να απελπίζεται κανείς πώς δεν θα γνωρίσει την αλήθεια της θρησκείας του, διότι τα βασικά στοιχεία της ινδικής, όπως και κάθε άλλης θρησκείας, είναι σταθερά και ευνόητα.

»"Οπως κάθε Ινδός, πιστεύω σε ένα και μόνο Θεό, στην επαναγέννηση καί στην σωτηρία. . . Μου είναι εξ ίσου δύσκολο να περιγράφω τί αισθάνομαι προς την ινδική θρησκεία, όσο και προς την  γυναίκα μου. Με συγκινεί  όσο καμιά άλλη γυναίκα στον κόσμο δεν μπορεί να με συγκινήσει. ’Όχι διότι είναι χωρίς ελαττώματα, θα έχει βεβαίως πολύ περισσότερα από όσα βλέπω εγώ πως έχει. Αισθάνομαι όμως ότι, υπάρχει μεταξύ μας ένας δεσμός ακατάλυτος. Το ίδιο αισθάνομαι και για την ινδική θρησκεία, με όλα της τα ελαττώματα και μειονεκτήματα. Τίποτε δεν μού δίνει τόση απόλαυση όσον η μουσική των ύμνων του Gita  και των άλλων πα­λαιών ποιημάτων. "Οταν κάποτε νόμιζα πώς ξεψυχούσα, το Gita ήταν η παρηγοριά μου.

(. Ό Γκάντι νήστευε συχνά. "Αλλοτε επί πολλές και άλλοτε για λίγες μέρες. Ή υγεία του διετηρείτο εξαιρετικώς καλή. “Εχει γράψει διάφορα βι­βλία περί τροφής και διαίτης).

»'Η θρησκεία των Ινδών δεν είναι αποκλειστική θρησκεία, υπάρχει σ’ αυτήν θέση για να λατρεύσει κανείς όλους τούς προφήτες του κόσμου  (: Το μοναδικό χαρακτηριστικό  της ινδικής  θρησκείας  είναι ότι, δεν προέρχεται από έναν ιδρυτή, αλλά από τις γραφές Veda που είναι απρόσωπες .Έτσι  είναι  ο κατάλληλος δέκτης για να ενσωματώσει την  λατρεία κάθε προφήτη .Οι Veda ρυθμίζουν  όχι μόνον ( τους τρόπους της θρησκευτικής λατρείας αλλά και όλα τα κύρια κοινωνικά λειτουργήματα ,γιατί σκοπός τους είναι  να συντείνουν ώστε κάθε πράξη  του ανθρώπου  να είναι σε αρμονία με τον νόμο του Θεού)   Δεν είναι μια αποστολική θρησκεία, σύμφω­να με την  συνηθισμένη έννοια του χαρακτηρισμού αυτού. Αναμφιβόλως προσείλκυσε και απορρόφησε πολλές φυλές· αυτό όμως έγινε με τρόπο όχι αντιληπτό, διότι δικαιολογούταν από την εξέλιξη. 'Η ινδική θρησκεία υποδεικνύει σε κάθε άνθρωπο να λατρεύει τον Θεό σύμφωνα με τα όσα πιστεύει και σύμφωνα με τις διατάξεις του ηθικού νόμουDharma (: σανσκριτική λέξη  που εκφράζει γενικώς την έννοια του Νόμου  και την υποχρέωση του  ανθρώπου να συμμορφώνεται πάντοτε προς τις διατάξεις του   ορθού) Έτσι, καθένας ζει εν ειρήνη με όλες τις άλλες θρησκείες».

Για τον  Ιησού Χριστό ο Γκάντι έγραψε : «Είμαι βέβαιος ότι, εάν ζούσε τώρα, εδώ, μεταξύ των ανθρώπων, θα ευλογούσε τις ζωές πολλών, που ίσως να μην έχουν καν ακούσει το όνομά  Του. Ακριβώς όπως είναι γραμμένο : «Ού πας ό λέγων μοι Κύριε, Κύριε, είσελεύσεται εις τήν βασιλείαν τών Ουρανών, άλλ’ ό ποιών τό θέλημα τοΰ Πατρός μου του έν Ούρανοϊς .» Ματθαίος ζ,21) Με την ζωή του ως παράδειγμα Ιησούς Χριστός ε δίδαξε την ανθρωπότητα και της υπέδειξε τον μόνον σκοπό προς τον οποίο όλοι εμείς πρέπει να προσπαθούμε να φθά σουμε. Πιστεύω ότι,ο Χριστός δεν ανήκει μόνο στον Χριστιανισμό, αλλά σ’ ολόκληρο τον κόσμο, σ’ όλες τις χώρες και σ’ όλες τις φυλές.»

Ο Γκάντι δίδαξε και μεταχειρίστηκε αποτελεσματικά την μη βία. Έλεγε ότι ,καθώς η ζωή  συνεχίζεται μέσα στην καταστροφή, θα  πρέπει να υπάρχει κάποιος ανώτερος νόμος από την καταστροφή ότι, αυτός ο νόμος της ζωής πρέπει να εφαρμόζεται καθημερινά  και ότι, απαιτείται  μια επίπονη προσπάθεια  για να  φθάσει   ο άνθρωπος στην πνευματική κατάσταση που παραδέχεται την μη βία.

 

ΜΑΧΑΤΜΑ ΓΚΑΝΤΙ

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ                                                                                                     >

«Υπήρξε, με όλη την σημασία της λέξεως ο Πατέρας  του "Έθνους, δολοφονήθηκε δε από έναν ανισόρροπο. Εκατομμύρια πολλά ανθρώπων θρηνούν το φως πού έσβησε Το φως εκείνο, που φώτιζε αυτόν  τον τόπο, δεν ήταν φως  συνηθισμένο, επί χίλια έτη θα εξακολουθεί να μας φωτίζει και ο κόσμος όλος δεν θα παύσει να το βλέπει.»

’Έτσι μίλησε ο Πρωθυπουργός των Ινδιών αμέσως μετά την δο­λοφονία τού Μαχάτμα Γκάντι, που έλαβε χώρα στο Νέο Δελχί, στις 30 Ιανουαρίου τού 1948.                                                          |

Πέντε μήνες ενωρίτερα, οι Ινδίες είχαν συμπληρώσει  με τρόπον ειρηνικό την εθνική τους απελευθέρωση. Το έργο του Γκάντι — 78 ετών τότε — έφτασε στο τέλος του. Είχε αντιληφτεί  ότι,η ώρα του πλησίαζε. «’Άβα, φέρε μου  όλα  τα επίσημα χαρτιά μου», είπε στην εγγονή του το πρωί  της τραγικής ημέρας. «Πρέπει να απαντήσω σήμερα. Το  αύριο μπορεί να μην υπάρξει». Στα γραπτά τού Γκάντι - υπάρχουν επανειλημμένοι υπαινιγμοί για το τέλος του πεπρωμένου του.                                                                                                                          ι

Τη στιγμή που ο Γκάντι, με τρεις σφαίρες στο ταλαιπωρημένο του σώμα, έπεφτε στη γη ετοιμοθάνατος, σήκωσε τα χέρια του κ’ έκανε  την γνωστή χειρονομία των  Ινδών όταν χαιρετούν, χειρονομία πού είχε συγχρόνως την  έν- \ νοια μιας σιωπηλής συγγνώμης. Γλυκύς και αθώος καλλιτέχνης της ζωής όπως υπήρξε πάντοτε, ο Γκάντι αποδείχτηκε υπέρτατος  και την  στιγμή τού θανάτου του. 0ι θυσίες πού έκανε συνεχώς σε όλη του τη ζωή και ο αλτρουισμός του τον προετοίμασαν ώστε με ευχέρεια να προβεί σ’ αυτή την τελική χειρονομία αγάπης.

'Ο Αλβέρτος Αϊνστάιν, για να υμνήσει τον Γκάντι, έγραψε : «Δεν είναι απίθανο, οι μέλλουσες γενεές  να δυσκολευτούν να πιστέψουν ότι, πράγματι ένας τέτοιος άνθρωπος, με σάρκα και οστά, περπάτησε επάνω στη Γή».

 "Ένα δε μήνυμα από το Βατικανό έλεγε: «Ή δολοφονία προκάλεσε μεγίστη λύπη εδώ. 'Ο Γκάντι θρηνείται ως ένας απόστολος Χριστιανικών Αρετών».                                                            

Οι ζωές όλων των μεγάλων ανδρών  που έρχονται  σ’ αυτόν τον κόσμο να εκπληρώσουν ένα συγκεκριμένο  καθήκον αρετής και δικαιοσύνης, έχουν βαθιές συμβολικές  έννοιες. 'Ο δραματικός θάνατος του Γκάντι υπέρ της ενώ- | ποιήσεως των Ινδιών, ανέβασε ψηλά το μήνυμά του προς  ένα κόσμο πού σπαράσσεται από διαμάχες, Το μήνυμα αυτό το απεύθυνε με λόγια προφητικά:                                                                   

«'Η μη βία έγινε γνωστή μεταξύ των ανθρώπων και θα ζήσει. Είναι ο προάγγελος της ειρήνης του κόσμου». |

 

 

 

ΜΙΑ ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΟΥ  ΔΕΝ ΤΡΩΓΕΙ ΠΟΤΕ

( σελ.581  επ.)

Η Giri Bala χάρις στην  γιόγκα ζει  χωρίς να τρέφεται…Για να ελεγχτεί το φαινόμενο,έμεινε κλειδωμένη σ’ ένα μικρό δωμάτιο επί δύο μήνες,το   πείραμα  δε ,επαναλήφτηκε και άλλες  φορές  για διάστημα  δύο μηνών, είκοσι ημερών   και δέκα ημερών αντιστοίχως με , κλειδωμένη την Bala  σε  δωμάτιο, και πάντοτε υπό έλεγχο. Όπως εβεβαίωσε και ο  αδελφός της ,ο δικηγόρος Lambadar  από την ηλικία των 50 ετών ουδέποτε  είδε  την αδελφή του να τρώγει. Και συνέχισε λέγοντας μεταξύ άλλων ότι, η αδελφή του  για να ασκήσει την τεχνική της γιόγκα  δεν μεταβαίνει σε κάποιο μέρος μυστικό και απρόσιτο στους άλλους….είναι όλη της την ζωή, περιστοιχισμένη  από την οικογένεια και του  φίλους της .  Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις …η ίδια είπε : «…Ουδέποτε απέκτησα παιδιά..κοιμάμαι πολύ λίγο…διαλογίζομαι και συγκεντρώνομαι σε στοχασμούς, την νύκτα…ελάχιστα αισθάνομαι τις αλλαγές του κλίματος κατά τις διάφορες εποχές… ουδέποτε αρρώστησα…όταν πληγώνομαι από ένα ατύχημα,  ελάχιστα αισθάνομαι  τον πόνο..Σωματικές εκκρίσεις δεν έχω .Είμαι σε θέση να ελέγχω την καρδιά μου και την    593    και την αναπνοή μου. Συχνά στους οραματισμούς μου βλέπω αγίους και τον γκουρού μου.»..Κατά την ίδια, η ωφέλεια από τις πράξεις της συνίσταται  στο ότι ,αποδεικνύει πως ο άνθρωπος είναι πνεύμα…καί ότι ,θέλει να αποδείξει πώς με την ανύψωσή της προς το θείο ο άνθρωπος θα μάθει σιγά-σιγά να τρέφεται με το αιώνιο φώς και όχι με τροφές.594

('Η κατάσταση τού να μην τρώγει κανείς, στην οποίαν έφθασε η Giri Bala  οφείλεται σε μια δύναμη των γιόγκι όπως την περιγράφει o Pantajali - Yoga Sutras III: 31 - Μεταχειρίζεται κάποιο τρόπο αναπνοής πού επη­ρεάζει το  visudra chakra, το πέμπτο νευρικό κέντρο της σπονδυλικής στήλης. Το κέντρο αυτό, απέναντι από τον λαιμό, ελέγχει το πέμπτο στοιχείο, το akash, δηλαδή τoν αιθέρα, ο οποίος διεισδύει εις τα μεταξύ των ατό­μων κενά, εις τα κύτταρα. 'Η συσσώρευση αιθέρα στο κέντρο αυτό των νεύρων επιτρέπει να ζει κανείς με ενέργειααπό τον αιθέρα.

 (Σημ .Η Τερέζα Νόϋμαν δεν ζει με υλική τροφή, ούτε εφαρμόζει καμία τεχνική των γιόγκι για να απαλλαγεί της ανάγκης της τροφής. 'Η εξήγηση ευρίσκεται μέσα στις περιπλοκές του προσωπικού «αιτιατού» τού καθενός. Εκτός της Τερέζας Νόϋμαν  και της  Giri Bala  υπάρχουν πολλές υπάρξεις αφιερωμένες στο Θεό, οι εξωτερικές όμως εκδηλώσεις διαφέρουν. Μεταξύ των χριστιανών αγίων οι όποιοι έζησαν χωρίς τροφή (ήσαν δε επίσης και στιγματικοί- Οι στιγματικοί είναι άνθρωποι που εμφανίζουν ξαφνικά αιμορραγούσες πληγές, υποτίθεται στα σημεία στα οποία είχαν τραυματίσει τον Ιησού κατά την Σταύρωσή Του. Πολλές από τις αναφερόμενες περιπτώσεις δεν εξηγήθηκαν ποτέ, ενώ κάποιες άλλες χαρακτηρίστηκαν απάτη.)  και οι : St.Lidwina , Elizabeth του  Rent  St.Catherine της  Sienna  ,Dominica Lazzari  Angela  του Folligno Louise Lateau, St Nikolas του  Flu,ασκητής, που νήστεψε επί είκοσι έτη) 594)

 

 

1940-1951

( σελ.607 επ.)

 

Το μυστήριο της ζωής και του θανάτου …συνδέεται ….με την αναπνοή. Κατάργησή της  σημαίνει κατάργηση του θανάτου. Οι αρχαίοι  σοφοί των Ινδιών ..ανέπτυξαν  μια αποτελεσματική επιστήμη της καταργήσεως της αναπνοής..

Σημ.Μεταφραστού, Την 23.3.1958  στην εφημερίδα  ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ δημοσιεύθηκε  η είδηση  ότι ,ο ,Τζέημς Εντσον   εδήλωσε πως πρωτοπόροι της ιατρικής του διαστήματος  προσπαθούν  να επιτύχουν  την Παρασκευή ουσίας  που θα καθιστά περιττή την αναπνοή,το φαγητό και το νερό, κατά τις πτήσεις.Οι πρωτοπόροι επισκέπτες  δεν θα χρειάζονται πιθανώς οξυγόνο  γιατί επιχειρείται  η τελειοποίηση  μιας συνθετικής τροφής που ενιεται στο αίμα  και καθιστά την αναπνοή ,το φαγητό και το νερό περιττά.  620

 

Απόσπασμα από τον Επίλογο του μεταφραστή Ι.Βορρέ.

Αλλά θα πούν μερικοί που έχουν αντιρρήσεις ή και απλώς ενδοιασμούς — για να γίνει αυτό, για να ακολουθήσουμε τον δρόμο τον Θεού, ή μάλλον τον δρόμο προς τον Θεό,πρέπει να υπάρχει πίστη. Πως θα δημιουργηθεί η πίστη,η οποία δεν είναι ζήτημα λογικής, ούτε σκέψεως, μιμήσεως ή υποβολής, επιβολής ή πειθούς, αλλά ζήτημα απολύτως ατομικό, καί μάλιστα διαισθήσεως ;

Πως θα δημιουργηθεί η πίστη η τόσον απαραίτητη στη ζωή, η πίστη η ενσυνείδητη και βαθειά, η πίστη εκείνη που  εξου­δετερώνει τις ανωμαλίες της καθημερινής ζωής και μεταβάλλει σε γαλήνη την χειρότερη θαλασσοταραχή; Πώς θα αποκτήσει ο  άνθρωπος την ευλογία της πίστεως ;

”Επειτα από όσα λέχθηκαν μέσα στο βιβλίο αυτό και από όσα αφέθησαν να υπονοηθούν, πρέπει να σχηματίστηκε η εντύπωσης στον αναγνώστη (τουλάχιστον στον αναγνώστη που δεν έχει προκαταλήψεις και  πού είναι ελεύθερος από δεσμά περιοριστικά τηςελεύθερης κρίσεως), ότι ό άνθρωπος έχει μέσα τον — σε πλήρη δράση ή σε καταστήσω λανθάνουσα — όλα τα ψυχικά προσόντα και στοιχεία τα οποία,αφυπνιζόμενα ή καθοδηγούμενα από την θέληση ή από μία ενθουσιώδη και επίμονη προσπάθεια, θα  λειτουργήσουν σαν ένα αρμονικό σύνολο, με αποτέλεσμα την επιφοιτηση, τη φώτισα, την πίστη. Πώς όμως θα γίνει η  αφύπνιση αυτή;

 

Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τα σε αδράνεια  και σε ύπνωση ψυχικά  στοιχεία με μίαν τέλεια και πλήρη μηχανή που βρίσκεται σε νεκρό σημείο. Τα πάντα υπάρχουν : καύσιμα, ηλεκτρικό  ρεύμα, κύλινδροι, άξονες, τροχοί, έμβολα ., κλπ.. τα πάντα. Τι λείπει;Ο σπινθήρας.Η  καλύτερα η πρώτη ώθηση που θα δημιουργήσει τον σπινθήρα που θα κινήσει ολόκληρη την μη­χανή. Λείπει η πρώτη νότα του διαπασών που θα συντονίσει όλες τις χορδές για να προκαλέσει την αρμονία που θ ‘ακουστεί με την πρώτη δόνηση της συγχορδίας.

Αυτή την πρώτη δόνηση, τον πρώτο παλμό, τον πρώτο σπιν­θήρα για την εκκίνησε από το νεκρό σημείο, αυτήν την αποκάλυψη της θειότητες που  ενυπάρχει μέσα σε κάθε άνθρωπο, αυτά τα πρώτα δάκρυα τις θείας αναταραχής που θα τρέξουν από τα μά­τια που ξαφνικά ανέβλεψαν και αντίκρισαν την απόλυτη γαλήνη και αγαλλίαση της θείας επικοινωνίας, αυτή την αρχή της πίστεως πού είναι η πύλη προς την περιοχή της θείας εκστάσεως, όπως την διαισθάνεται ο άνθρωπος σε στιγμές οραματισμών, δεν είναι απίθανο, αφού διαβάσει το βιβλίο, να την επιζητήσει και να τον πραγματοποιήσει ο αγαπητός αναγνώστης

Δικές μου  υπενθυμίσεις

1.Στο ωραίο βιβλίο των Jim Al.Kahili-Jhonjoe Mc Fadden «Η Ζωή στην Κόψη(Life on the edge-The coming of age of Quantum Biology)  οι συγγραφείς γράφουν ότι ,,ΙΣΩΣ  αυτός ο σπινθήρας, να είναι μια κβαντική σπίθα.

2. ΑΠΟ ΤΟΝ
ΒΑΣΙΛΗ ΧΟΝΔΡΟΓΙΑΝΝΗ

Θαύμα της Παναγίας πιστεύει ο 71χρονος Κατζίκ Στέφαν ότι τον έσωσε από τον καρκίνο, επιτρέποντάς του να περπατήσει ξανά ύστερα από μήνες, παρά τις προβλέψεις των γιατρών ότι γρήγορα θα πέθαινε.

Μάλιστα, είναι τόσο σίγουρος που θα επιτρέψει σε 30 καταξιωμένους γιατρούς να τον εξετάσουν, αλλά και σε κάμερες του BBC να καταγράψουν τη διαδικασία λεπτό προς λεπτό.

Ο συνταξιούχος από το Κεντ της Αγγλίας υποστηρίζει ότι το θαύμα έγινε το 1965, όταν επισκέφτηκε το Προσκύνημα της Παναγίας της Λούρδης στη Γαλλία και έκανε μπάνιο στα, όπως πιστεύεται από τους καθολικούς, καθαγιασμένα νερά πηγής στη σπηλιά της Μασαμπιέλ.

Σύμφωνα με την «Daily Mail» και τη «Mirror», ο Στέφαν είχε διαγνωστεί με επιθετική μορφή καρκίνου στον νωτιαίο μυελό και είχε καθηλωθεί για μήνες σε αναπηρικό καροτσάκι, καθώς δεν μπορούσε να περπατήσει.

Περπάτησε ξανά

Η κατάσταση της υγείας του ήταν τόσο σοβαρή που όταν είπε στους γιατρούς πως θα ταξίδευε στη Λούρδη, εκείνοι τον προειδοποίησαν ότι μπορεί να πέθαινε πριν προλάβει να φτάσει.

Αψηφώντας τους, ο Στέφαν έκανε το ταξίδι και, όπως ισχυρίζεται, αφού έκανε μπάνιο στα καθαγιασμένα νερά όχι μόνο άρχισε να περπατάει ξανά, αλλά επίσης εξαφανίστηκε ο καρκίνος και 54 χρόνια αργότερα είναι απολύτως υγιής.

Τώρα ο 71χρονος ετοιμάζεται να επιστρέψει ξανά στο Προσκύνημα της Παναγίας της Λούρδης στη Γαλλία, αυτή τη φορά για να αποδείξει στους γιατρούς ότι δέχτηκε «την ευλογία της Παναγίας για μια μόνιμη ανάρρωση».

Μια ομάδα 30 γιατρών της Διεθνούς Ιατρικής Επιτροπής της Λούρδης θα τον περάσει από εξονυχιστικό ιατρικό έλεγχο για να διαπιστώσει αν στέκει ο ισχυρισμός του περί θαύματος. Για να κάνουν κάτι τέτοιο οι γιατροί θα πρέπει πρώτα να τεκμηριώσουν ότι ο καρκίνος από τον οποίο έπασχε πριν μπει στα νερά της πηγής ήταν μη ιάσιμος.

Η εξέταση του 71χρονου και τα συμπεράσματα των γιατρών θα προβληθούν εντός του Σεπτεμβρίου στην εκπομπή του BBC «Songs of Praise».

Το νερό της σπηλιάς της Μασαμπιέλ στο Προσκύνημα της Παναγίας της Λούρδης, την οποία, σύμφωνα με την παράδοση, αποκάλυψε στους πιστούς η Παναγία το 1858, πιστεύεται ότι έχει θαυματουργικές ιδιότητες.

Κάθε χρόνο περίπου 100 άτομα υποστηρίζουν ότι γιατρεύονται, ενώ η Καθολική Εκκλησία έχει επισήμως αναγνωρίσει συνολικά 70 θαύματα της Παναγίας στο σημείο

3. Ο διάσημος βιολόγος Alexis Carrel,γνωστός σε μας και από το  βιβλίο του"Ο Άνθρωπος αυτός ο άγνωστος", πραγματεύεται το  θέμα του θαύματος που ευρίσκεται  πέρα  από κάθε  βιολογική έρευνα .Ο συγγραφέας  που έχει ασχοληθεί με τα εμφανιζόμενα ως θαύμα  θεραπευτικά αποτελέσματα,που  παρατηρούνται στους προσφεύγοντες  στην Lourdes έχει ως στόχομε το έργο του να παράσχει στον αναγνώστην ζωντανήν την εικόνα του εκεί λαϊκού προσκυνήματος, με την προσπάθεια να ανεύρει, κατά το δυνατόν, εξήγηση των  συντελουμένων ιάσεων στην Λόύρδη,. Και καταλήγει στο συμπέρασμα - - ότι άλλο είναι η επιστήμη και άλλο το θαύμα,που  δεν συνταυτίζωνται, αλλά και η επιστήμη δεν αποκλείει το θαύμα.

3.Με το  «Θαύμα» ασχολείται  και ο Eric Metaxas  στο βιβλίο του» «ΘΑΥΜΑΤΑ» Εκδόσεις «Ουρανός» 

………………………………………………………………………………………………………………………..

 

 

76.-Francisco J.Ayala «Είμαστε όλοι πίθηκοι ; Έξι μεγάλα ερωτήματα σχετικά με την εξέλιξη» Κάτοπτρο 2011-(“Am I a Monkey ? Sι Big Questions  about Evolution “2010)

 

 

Είμαστε πίθηκοι;

Η  εξέλιξη προσφέρει μια επιστημονική εξήγηση  για την τεράστια ποικιλία  των οργανισμών …αποκαλύπτει  τους  βιολογικούς δεσμούς του ανθρώπου με τα άλλα έμβια όντα …μας βοηθά να κατανοήσουμε τον αδιαλείπτως εξελισσόμενο κόσμο των βακτηρίων ,των ιών και των άλλων παθογόνων μικροοργανισμών. Οι    γνώσεις μας για την εξέλιξη  βοήθησαν να πραγματοποιήσουμε   βήματα προόδου στην  γεωργία ,στην ιατρική και στην  βιοτεχνολογία 19 …η επιστήμη αποτελεί έναν  αξιοθαύμαστο τρόπο γνώσεως    του κόσμου, αλλά όχι τον μοναδικό. Υπάρχουν και άλλες πηγές γνώσης όπως η εμπειρία  του κοινού νου, η μυθιστοριογραφία  η μουσική και το καλλιτεχνικό βίωμα,  ο φιλοσοφικός στοχασμός  και για τους  θρησκευόμενους ανθρώπους, η θρησκεία και η αποκάλυψη.  … Επιστήμη και θρησκεία, αν κατανοηθούν  σωστά,   δεν είναι δυνατόν να  βρεθούν  σε αντιπαράθεση, διότι αφορούν διαφορετικά ζητήματα 20 Η επιστημονική εκδοχή τού κόσμου  αποδεικνύεται απελπιστικά ατελής. Όσα ζητήματα αφορούν αξίες και νοήματα  δεν ανήκουν στην επιστημονική σφαίρα. Αν θέλουμε να κατανοήσουμε  τον σκοπό και το νόημα της ζωής, καθώς και θέματα που αφορούν θρησκευτικές και ηθικές αξίες  πρέπει να στρέψουμε  το βλέμμα μας αλλού. Για μεγάλο πλήθος ανθρώπων  τα ερωτήματα αυτά είναι σημαντικά –πιο σημαντικά ακόμη και για την επιστήμη καθεαυτή,21…Στα πρωτεύοντα συγκαταλέγονται οι πίθηκοι,(monkeys) οι ανθρωποειδείς πίθηκοι (apes)----με τούς οποίους συγγενεύει περισσότερο   ο άνθρωπος  ειδικότερα με τους  χιμπατζήδες -------  και ο άνθρωπος (human)  … Η γενεαλογική  γραμμή τού ανθρώπου  απέκλινε  από την αντίστοιχη του χιμπατζή, πρίν από 6-7 εκατομμύρια χρόνια . Για τα θέματα  αυτά αντλούμε πληροφορίες -1.-- από την συγκριτική μελέτη  των σύγχρονων  πρωτευόντων του ανθρώπου συμπεριλαμβανομένου, 2.- Από τα’ απολιθώματα  πρωτευόντων   του παρελθόντος  και  3.  Από την σύγκριση του DNA ,των πρωτεϊνών  και άλλων μικρομορίων. …26. Το πρώτο απολίθωμα ανθρωπίδη ανακαλύφθηκε το 1889 από έναν ολλανδό γιατρό ονόματι Eugene Dubois, στη νήσο της Ιάβας. Περιελάμβανε ένα μηριαίο οστό και ένα μικρό κρανίο. Όντας ειδικός στην ανθρώπινη ανατομία, ο Dubois  αντιλήφθηκε αμέσως ότι, τα απολιθώματα ανήκαν σε κάποιο άτομο που περπατούσε στα δύο πόδια. Το μηριαίο οστό έμοιαζε πολύ με εκείνο των σύγχρονων αν­θρώπων. Ωστόσο, η χωρητικότητα του μικρού κρανίου ήταν περίπου 850 κυβικά εκατοστόμετρα, κάτι που σημαίνει ότι, μπορούσε να φιλοξενήσει έναν εγκέφαλο με μάζα γύρω στα 850 γραμμάρια ( 1 κυβικό εκατοστόμε­τρο εγκεφαλικής μάζας ζυγίζει περίπου1 γραμμάριο), όταν το κρανίο ενός σύγχρονου ανθρώπου έχει χωρη­τικότητα 1.300 κυβικά εκατο στόμετρα (και φιλοξενεί έναν εγκέφαλο μάζας περίπου 1.300 γραμμαρίων). Το απολίθωμα που ανακάλυψε ο Dubois  ανήκε σε ένα άτομο το οποίο έζησε πριν από περίπου 1,8 εκατομμύ­ρια χρόνια και σήμερα κατατάσσεται στο είδος Homo erectus. Το δικό μας είδος ονομάζεται Homo Sapiens. O«χαμένος κρίκος» έχει πια βρεθεί. Το απολίθωμα,, της Ιάβας δεν ήταν παρά το πρώτο μιας σειράς εκατο­ντάδων απολιθωμάτων εκατοντάδων μεμονωμένων ανθρωπιδών που ανακαλύφθηκαν τα τελευταία 130 χρό­νια σε Αφρική, Ασία και Ευρώπη, και εξακολουθούν να ανακαλύπτονται με ολοένα αυξανόμενο ρυθμό. Τα απολιθώματα αυτά έχουν μελετηθεί επισταμένως       27   και έχουν χρονολογηθεί με ραδιομετρικές και άλλες μεθόδους. Ορισμένα διαφέρουν τόσο πολύ μεταξύ τους, ώστε κατατάσσονται σε διαφορετικά είδη. Το αρχείο των απολιθωμένων ανθρωπιδών που έζησαν σε δια­φορετικές χρονικές περιόδους αποκαλύπτει ότι, η αν­θρώπινη γενεαλογική γραμμή υπέστη αρκετές αλλαγές με το πέρασμα του χρόνου. Μια τέτοια αλλαγή ήταν η αύξηση του μεγέθους του σώματος· μια άλλη, η αύξη­ση της κρανιακής χωρητικότητας (και, κατ’ επέκταση, του μεγέθους του εγκεφάλου). Οι ονομασίες των ειδών αυτών ενίοτε είναι εξωτικές, απηχώντας άλλοτε τον τόπο ανακάλυψης ή τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του εκάστοτε απολιθώματος και άλλοτε τις ιδιορρυθ­μίες των ανθρώπων που τα έφεραν στο φως. Τα αρχαιότερα γνωστά απολιθώματα ανθρωπιδών έχουν ηλικία 6 έως  7 εκατομμυρίων ετών, προέρχονται από την Αφρική και είναι γνωστά ως Sahelantropus και Orrorin. Η μελέτη της ανατομίας τους αποκαλύ­πτει ότι, περπατούσαν στα δύο πόδια όταν βρίσκονταν στο έδαφος, αλλά και ότι ,είχαν πολύ μικρό εγκέφαλο. Ο Ardipithecus  έζησε περίπου 5,5 εκατομμύρια χρόνια πριν, επίσης στην Αφρική. Πολυάριθμα απολιθώμα­τα από διάφορες τοποθεσίες της Αφρικής κατατάσ­σονται στο γένος Austalopihecus, το οποίο εμφα­νίστηκε πριν από περίπου     28  4 εκατομμύρια χρόνια. Ο Αυστρα λοπίθηκος στεκόταν όρθιος, όπως ο άνθρω­πος, αλλά διέθετε κρανιακή χωρητικότητα περίπου 28    450 κ.ε. ανάλογη με εκείνη  ενός γορίλλα ή ενός χιμπαντζή. Και σχεδόν το 1/3  ενός σύγχρονου ανθρώπου. 29 Τον Homo Habilis διαδέχθηκε ο Homo erectus που εξελίχθηκε στην Αφρική  πριν  από 1.8 εκατομ μύρια χρόνια περίπου..με κρανιακή χωρητικότητα  800 έως 1100  κ.ε.εγκεφαλικής μάζας …Μετά τον  Homo erectus έχουμε τον άνθρωπο  του Νεάντερνταλ  και τον  Homo Sapiens στον οποίο ανήκουμε και μείς. 30 Η εξέλιξη από Homo erectus εις Homo Sapiens φαίνεται να ξεκίνησε πριν από 400.000 χρόνια….Οι ανατομικώς σύγχρονοι άνθρωποι   εμφανίστηκαν στην Αφρική, πριν από  150,-200.000 χρόνια περίπου….31  …Στις κοινές περιοχές τους τα  γονιδιώματα  ανθρώπου και χιμπατζή,  συμπίπτουν κατά 99% 33  το ποσοστό όμως αυτό(1%),αντιπροσωπεύει μια  διαφορά   30 εκατομμυρίων γραμμάτων  από τα 3 δισεκατομμύρια γράμματα  του DNA που περιλαμβάνονται συνολικά στο κάθε  γονιδίωμα.

Η λεπτομερέστερη σύγκριση των δύο γονιδιωμάτων αποκαλύπτει ότι, το 29% των ενζύμων και των άλ­λων πρωτεϊνών που κωδικεύονται από γονίδια (των οποίων, δηλαδή, η σύνθεση καθορίζεται από γονίδια) δεν διαφέρουν καθόλου και στα δύο είδη. Το 71% των πρωτεϊνών που δεν είναι πανομοιότυπες διαφέρουν κατά μέσον όρο μόλις σε δύο αμινοξέα, από τα εκατο­ντάδες αμινοξέα που συγκροτούν την κάθε πρωτεΐνη. Αν συνυπολογίσουμε και τα τμήματα DΝΑ που απα­ντούν στο ένα είδος και όχι στο άλλο, τα δύο γονιδι- ώματα συνταυτίζονται μόλις κατά το 96%. Με άλλα λόγια, από την εποχή που η εξελικτική διαδρομή τού ανθρώπου άρχισε να αποκλίνει από εκείνη του χιμπα- ντζή, μεταξύ 6 και 7 εκατομμυρίων ετών πριν, μια με­γάλη ποσότητα γενετικού υλικού, της τάξεως περίπου του 3% —ή, αλλιώς, γύρω στα 90 εκατομμύρια γράμ­ματα του DΝΑ— έχει προστεθεί ή απαλειφθεί. Το με­γαλύτερο μέρος αυτού του DΝΑ δεν περιέχει γονίδια που κωδικεύουν πρωτεΐνες.

Από την σύγκριση των δύο γονιδιωμάτων έχουν προκύψει σημαντικές ανακαλύψεις σχετικά με τον ρυθμό εξέλιξης συγκεκριμένων γονιδίων στα δύο είδη. 34-Tα σχετιζόμενα με τον εγκέφαλο γονίδια τροποιήθηκαν  περισσότερο στον άνθρωπο  από τον χιμπατζή…. Αρκετές περιοχές  του ανθρώπινου   γονιδιώματος φαίνεται να  περιέχουν   ευεργετικά γονίδια  που εξελίχθηκαν  ραγδαίως κατά  τα τελευταία 250 000 χρόνια  όπως το γονίδιο  FOXP₂που σχετίζεται  με την εξέλιξη του λόγου. 35….Από μια   άποψη τα   πιο μοναδικά  ανθρώπινα χαρακτηριστικά  είναι εκείνα που εκφράζονται στον εγκέφαλο ,από τα οποία  πηγάζει ο ανθρώπινος  νούς και η ανθρώπινη ταυτότητα. 37 

…Η εξέλιξη  δεν είναι μόνον θεωρία αλλά και γεγονός 39

 

Γιατί χαρακτηρίζουμε την εξέλιξη θεωρία;

Διότι υποστηρίζεται από τεράστιο όγκο  αποδεικτικών στοιχείων 44  Η ποικιλότητα  του έμβιου κόσμου  οφείλεται στο ότι, οι οργανισμοί μεταβάλ λονται βαθμιαία από  γενεά σε γενεά  και  στο ότι, οι διάφορες γενεαλογικές  γραμμές  αλλάζουν με διαφορετικό τρόπο   ως απόκριση σε διαφορετικά περιβάλλοντα….Οι επιστήμονες συμφωνούν ότι ,η εξελικτική προέλευση των ζώων και των φυτών είναι επιστημονικό πείραμα που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση  45. Η απάντηση στην ένσταση ότι, κανείς δεν έχει παρατηρήσει  άμεσα την εξέλιξη των ειδών είναι ότι,  το αντικείμενο παρατήρησης και πειραματισμού   των επιστημών δεν είναι  οι έννοιες ή τα γενικά συμπεράσματα ,αλλά οι συνέπειες τους. 46 Πέρα απ αυτό, η θεωρία της εξελίξεως  βασίζεται σε ένα τεράστιο πλήθος παρατηρήσεων  και πειραμάτων  που επιβεβαιώνουν τις συνέπειές της…Παράδειγμα το DNA ανθρώπων και  χιμπατζήδων 47…Οι εξελικτικές γνώσεις έχουν και πρακτική αξία.… παραγωγικές καλλιέργειες ,κλπ.51

 

Τι είναι το DNA

Το DNA, είναι    συντομογραφία των λέξεων deoxyribonu cleicacd=(δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ). Η χημική δομή του DΝΑ συνίσταται σε μια διπλή έλικα - αποτελούμενη από δύο μακριές συμπληρωματικές αλυσίδες που σχηματίζονται από τέσσερα διαφορετικά είδη νουκλεοτιδίων: αδενίνη (Α), κυτοσίνη (0), γουανίνη (0) και θυμίνη (Τ). Η γενετική πληροφορία που περικλείεται στο DΝΑ ευθύνεται για τρεις θεμελιώδεις -πτυχές της ζωής: (1) το σύνολο των διεργασιών που απαντούν στους οργανισμούς· (2) την ακρίβεια της βιολογικής κληρονομικότητας· και (3) την βιολογική εξέλιξη-

Καταρχάς, το DΝΑ εμπεριέχει την γενετική πληροφορία που κατευθύνει όλες τις διεργασίες της ζωής. -Η πληροφορία περικλείεται σε μακριές αλληλουχίες των τεσσάρων νουκλεοτιδίων,  κατά τρόπο ανάλογο εκείνου με τον οποίο αποδίδεται η σημασιολογική -πληροφορία μέσα από αλληλουχίες των γραμμάτων του αλφαβήτου. Στο DΝΑ των οργανισμών περιέχεται  τεράστια ποιότητα  γενετικής πληροφορίας , 59 σ’ αυτό οφείλεται και η ακρίβεια της γενετικής κληρονομικότητας. Καθώς και η δυνατότητα   εμφάνισης μεταλλάξεων που καθιστά δυνατή την εξέλιξη των οργανισμών .Η  πιστότητα της σχετικής διαδικασίας  είναι εντυπωσιακή αλλά όχι απόλυτη   61 Ενδέχεται κατά την αντιγραφή  να προκύπτουν μεταλλάξεις  στο μόριο του  DNA με αποτέλεσμα  τα θυγατρικά  61  κύτταρα να διαφέρουν  από τα μητρικά….παράδειγμα μετάλλαξης και η αιμοφιλία 62 Οι μεταλλάξεις ,που έχουν σημασία  για την εξέλιξη  είναι εκείνες  που σημειώνονται στα γενετικά κύτταρα….ή στα κύτταρα που προέρχονται απ’αυτά….οι άλλες έχουν μηδαμινές συνέπειες…Ορισμένες ..ενδέχεται να οδηγήσουν σε καρκίνο  και άλλες νόσους,..αλλά οι περιπτώσεις αυτές σπανίζουν.  63 Η εξέλιξη των οργανισμών  καθίσταται  δυνατή χάρις  στις μεταλλάξεις του DNA. Aν συνέβαναν  πολύ συχνότερα  θα επέφεραν πολλαπλές δυσλειτουργίες οδηγώντας  ενδεχομένως σε πλήρη κατάρρευση του οργανι σμού…Οι μεταλλάξεις  είναι πιθανότερο  να προκαλέσουν δυσλειτουργίες ή γενετικές ασθένειες  παρά να  αποδειχθούν ευεργετικές …64 …Τα άτομα  δεν απαρτίζονται  από γενετικά ομοιογενή άτομα  αλλά από άτομα  που διαφέρουν μεταξύ τους  ως προς πολυάριθμες μεταλλάξεις Γι αυτό  στις νεοεμφανιζόμενες  περιβαλλοντικές πρόκλησεισ  κάποια είδη προσαρμόζονται πάντο τε.(Λ.Χ,.έντομα-DDT)…H ανθεκτικότερα των παθογόνων βακτηρίων  και παρασίτων σε αντιβιοτικά, και άλλα  φάρμακα  οφείλεται στην ίδια διεργασία. Αν σε κάποιο  ασθενή χορηγηθεί ένα αντιβιοτικό που σκοτώνει συγκεκριμένα  παθογόνα βακτήρια …..σχεδόν όλα τα βα  65 κτήρια θα πεθάνουν ,μπορεί όμως  μερικά μεταξύ πολλών εκατομμυρίων  που  φέρουν  μια σχετική μετάλλαξη που παρέχει ανθεκτικότητα ως προς το αντιβιοτικό  να επιβιώσουν και να πολλαπλασιασθούν ,με άσχημες ασφαλώς συνέπειες  για τον ασθενή. 66 …Το DNA είναι το «κυρίαρχο»  μόριο της εξέλιξης … μέσω δύο ενδιαμέσων βημάτων  68  .  πρώτα «Μεταγραφή  στον πυρήνα  του κυττάρου RNA ή mRNA όπου μεταφράζεται σε πολυπεπτίδιο…,τα πολυπεπτίδια σχηματίζουν πρωτεΐνες με 20 διαφορετικά  αμινοξέα. 69

 

Αποδέχονται όλοι οι επιστήμονες την εξέλιξη;

 

Ναι, η συντριπτική πλειονότητα.87….Το αρχείο  των απολιθωμάτων δεν είναι πλήρες. Παρόλα αυτά σε πολλές περιπτώσεις   η διαδοχή των μορφών  στο χρόνο  έχει ανασυντεθεί με μεγάλη λεπτομέρεια. 89.Οι σκελετοί χελωνών ,πτηνών, αλόγων ,νυχτερίδων ,ανθρώπων και φαλαινών  παρουσιάζουν  εντυπωσιακός ομοιότητες μεταξύ τους παρά τους διαιρετικούς τρόπους ζωής  των ζώων αυτών και την ποικιλία των ενδιαιτημάτων τους….Από την σκοπιά ενός μηχανικού μοιάζει αδιανόητο  ότι, οι χελώνες και οι φάλαινες κολυμπούν οι  σκύλοι τρέχουν ,οι άνθρωποι  γράφουν κλπ….Ενας μηχανικός θα σχεδίαζε  διαφορετικά  91   και καλύτερα για κάθε σκοπό. Ωστόσο η δομική ομοιότητα φαντάζει λογική ,αν αποδεχθούμε ότι, όλα αυτά τα ζώα  κληρονόμησαν τις σκελετικές δομές τους  από έναν κοινό πρόγονο και κατόπιν τροποποιήθηκαν καθώς προσαρμόζονταν στους διαφορετικούς τρόπους ζωής των.

Η θεωρία της εξέλιξης υποστηρίχθηκε πολύ νωρίς και από δεδομένα της εμβρυολογίας, της επιστήμης που μελετά την ανάπτυξη των ζώων από το γονιμοποιημένο ωάριο μέχρι τη στιγμή της γέννησης ή της εκκό­λαψης. Τα έμβρυα ψαριών, ερπετών, πτηνών και θη­λαστικών αναπτύσσονται με εντυπωσιακά παρόμοιους τρόπους κατά τα πρώτα εμβρυϊκά στάδια και διαφο­ροποιούνται ολοένα περισσότερο καθώς ωριμάζουν. Οι ομοιότητες διατηρούνται για μεγαλύτερο διάστημα μεταξύ ζώων που συγγενεύουν στενά (όπως ο άνθρω­πος και οι πίθηκοι) απ’ ό,τι σε ζώα με μικρότερο βαθμό συγγένειας (όπως ο άνθρωπος και οι καρχαρίες). Τα ανθρώπινα έμβρυα διαθέτουν βραγχιακές σχισμές. Ο λόγος για τον οποίο παρατηρούνται βραγχιακές σχι­σμές σε έμβρυα σπονδυλοζώων —που δεν πρόκειται ποτέ να αναπνεύσουν με βράγχια— έγκειται στο ότι, τα ζώα αυτά κατάγονται από τα ψάρια, στα οποία εξελί­χθηκαν αρχικά οι συγκεκριμένες δομές. Η θεωρία της εξέλιξης εξηγεί γιατί κατά τα αρχικά στάδια της εμ­βρυϊκής ανάπτυξης σχηματίζονται δομές που εξαφα­νίζονται πριν από τη γέννηση.92….Η  μοριακή βιολογία ..παρέχει  τα ισχυρότερα αποδεικτικά στοιχεία  για την εξέλιξη των οργανισμών..αποδεικνύει το γεγονός τής εξελιξης με δύο τρόπους :…την ενιαία φύση του έμβιου κόσμου, μέσω της δομής του DNA  στο  πρωτεϊνικό στάδιο  και  δεύτερον  καθιστώντας δυνατή. την ανασύνθεση αγνώστων  μέχρι πρότινος    94  εξελικτικών  σχέσεων  καθώς και την επιβεβαίωση ,  εξακρίβωση  αι την  χρονολόγηση  όλων των εξελικτικών σχέσεων μεταξύ των ζωντανών οργανισμων…..95 Σήμερα έχουμε την δυνατότητα διατυπώσουμε  ένα ισχυρισμό :97  Δεν χρειάζεται πια να υπάρχουν κενά στη γνώση μας  γύρω από την εξελικτική ιστορία των οργανισμών. Η μοριακή βιολογία καθιστά δυνατή την ανασύνθεση του συνολικού δέντρου της ζωής, της εξελικτικής συνέχει­ας μεταξύ των πρωταρχικών μορφών ζωής (των προ­γόνων όλων των έμβιων όντων) και κάθε είδους που ζει στον πλανήτη σήμερα. Οι κύριοι κλάδοι του δέ­ντρου της ζωής έχουν ήδη ανασυντεθεί. Πρόσθετες λε­πτομέρειες σχετικά με ολοένα και περισσότερους κλά­δους, δημοσιεύονται κάθε μήνα σε δεκάδες επιστημονι­κά περιοδικά. Η ουσιαστικά κωδικευμένη πληροφορία που περικλείεται στις νουκλεοτιδικές αλληλουχίες του DΝΑ των ζωντανών οργανισμών επιτρέπει στους εξελι­κτικούς βιολόγους να ανασυνθέσουν στο σύνολό τους τις εξελικτικές διαδρομές οι οποίες οδήγησαν στους σύγχρονους οργανισμούς, με όση λεπτομέρεια επιθυ­μούν. Αν κανείς επενδύσει τους απαιτούμενους πόρους (χρόνο και χρήμα), μπορεί να απαντήσει σε οποιοδήποτε ερώτημα, με οποιονδήποτε βαθμό ακρίβειας.

Η εξέλιξη πραγματοποιείται μέσω της δράσης της φυσικής επιλογής πάνω σε ζωντανούς οργανισμούς που αναπαράγονται και μεταλλάσσονται. Αλλά πώς ξεκίνησε εξαρχής η ζωή; Υπάρχουν έμβια όντα σε άλ­λους πλανήτες;  98

 

Πως ξεκίνησε η ζωή;

…Εμφανίστηκε στην ζωή μας αυθόρμητα….από ίδια  στοιχεία  από τα οποία συντίθενται και οι σημερινοί άνθρωποι :,άνθρακα, οξυγόνο, άζωτο, υδρογόνο. Δεν ξέρουμε  ακριβώς πώς  ξεκίνησε  η ζωή..  δεν έχει επιτευχθεί  ομοφωνία ως προς τις απαρχές της… Στο ερώτημα τι είναι ζωή. Δυό θεμελιώδεις ιδιότητες-κληρονομικότητα ,μεταβολισμός …102 Η ζωή εμφανίστηκε στην Γή μόνο μια φορά ή ,αν τυχόν εμφανίστηκε πολλές, τότε κάθε άλλη μορφή ζωής εξαφανίστηκε.… Έχει επιβεβαιωθεί ότι ,απλές οργανικές ενώσεις  μπορούν να σχηματιστούν αυθόρμητα. 106 πάντως όλα  προήλθαν από έναν  μοναδικό κοινό πρόγονο. Αυτό το γνωρίζουμε  επειδή στους οργανισμούς που ζουν σήμερα στην Γή, παρατηρούνται  ορισμένες  κοινές θεμελιώδεις διεργασίες  που δεν μπορούν να προέρχονται παρά από μια κοινή αρχή.Ολοι οιοργανισμοί ,έχουν ορισμένα κοινά γνωρίσματα .Ο κατάλογος   των γνωρισμάτων  που θα μπορούσαν  να έχουν διαφορετικές διαμορφώσεις στους διάφορους οργανισμούς, αλλά , 110 παρουσιαζουν ομοιομορφία  σε’όλο το  φάσμα της ζωής είναι μακροσκελής….Η ενιαία  φύση  του έμβιου κόσμου, αποκαλύπτει την γενετική συνεχεία  και την κοινή καταγωγή όλων  οργανισμών…..112 Αν υπάρχει  ζωή αλλού στο Σύμπαν  θα χαρακτηρίζεται  από διαφορετικά γνωρίσματα . Ακόμη και τα βασικά χημικά στοιχεία μπορεί να διαφέρουν.113.

 

 Μπορεί κανείς να πιστεύει και στην εξέλιξη και στον Θεό;

…………………………………………………………………………………………………..

Από  δικές μου σημειώσεις :

 

Ο ΔΑΡΒΙΝΟΣ ΜΕ ΤΗ  ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ  ΔΕΝ ΑΝΤΙΜΑΧΕΤΑΙ ΤΗΝ ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ-ΔΕΝ ΑΠΟΚΛΕΙΕΙ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΡΕΡΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΕΩΣ-ΔΕΧΕΤΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΚΑΚΟ                    .                  
 Α.-Ο Δαρβίνος δεν ασχολείται με την εμφάνιση της ζωής. Και εδώ εισβάλλει και  το θέμα της υπάρξεως Θεού.Η θεωρία της φυσικής επιλογής,από μια άποψη ευνοεί την ύπαρξη Θεού και σε κάθε περίπτωση δεν την αποκλείει, όπως αναπτύσσεται σε άλλο σημείο τού πονήματος.( οι υπάρχουσες ατέλειες στον έμβιο κόσμο,δεν αναιρούν την ύπαρξη Θεού, ). -Ο Κάρολος Δαρβίνος, κατά μια άποψη δεν έκανε τίποτε για να ανατρέψει την πίστη προς  τον Θεό,( Parker  ό.π. σελ.353-απάντηση στον Μάρξ,όπως σημειώνεται σε άλλο σημείο κλπ. )  Υποστηρίζονται αντιθετικές απόψεις.Για μερικούς    πίστευε στην ύπαρξη Θεού για άλλους εγκατέλειψε τον Χριστιανισμό και κατέληξε αγνωστικιστής- John Hands ό.π.σελ.16). Στο έργο του  The Origin of Species   αναφέρεται στην Δημιουργία ως έργον του Θεού. Και αποκαλεί τον Θεό Δημιουργό.( «works of God,”  « God the “Creator”) παρατήρηση που  ενοχλεί τον αθεϊστή  Richard Dawkins, ο οποίος  παρόλο που είναι οπαδός τού Δαρβίνου, διαφοροποιείται  προς αυτόν ως προς την ύπαρξη Θεού, και  φαίνεται σαν να λέγει ότι, ο Δαρβίνος δεν κατενόησε την σημασία της θεωρίας του.(!)  Γράφει: « Όσο περισσότερο κατανοείς την σημασία της εξέλιξης τόσο περισσότερο, απομακρύνεσαι από τον αγνωστικισμό και κινείσαι προς την Αθεία.(:“The more you understand the significance of evolution, the more you are pushed away from the agnostic position and towards atheism.” ). Ο Δαρβίνος θεωρούσε τον Θεό δημιουργό  τού πρώτου αιτίου,όχι των αιτιών.;Παραθέτουμε την τελευταία παράγραφο από το βιβλίο τού Δαρβίνου για την Προέλευση των ειδών.« Υπάρχει μια μεγαλοπρέπεια στην θεώρηση αυτής της ζωής ,όπου οι διάφορες δυνάμεις  της,έχουν αρχικώς εμφυσηθεί από τον Δημιουργό σε ορισμένες μορφές ή σε μια μορφή,κι ενώ ο πλανήτης αυτός εξακολουθούσε να περιστρέφεται σύμφωνα με τους νόμους της βαρύτητας,από μια και τόσο απλή αρχή,εμφανίστηκαν μορφές ατέρμονες από τις πλέον καλλίμορφες και θαυμαστές,οι οποίες διαρκώς εξελίσσονται»(There is grandeur in this [natural selection] view of life, with its several powers, having been originally breathed by the Creator into a few forms or into one; and that, whilst this planet has gone cycling on according to the fixed law of gravity, from so simple a beginning endless forms most beautiful and most wonderful have been, and are being evolved)

-  Ανεξαρήτως όμως και πέρα από όλα τα  παραπάνω ,είναι γεγονός ότι,  η  θεωρία  τής φυσικής επιλογής τού Δαρβίνου και τού Γουάλας, έβλαψαν την θρησκεία,και τούτο  για ένα απλό λόγο: Ο Θεός εχρησιμοποιείτο από την θρησκεία   για να εξηγούνται τα κενά στις επιστημονικές μας γνώσεις. Γι΄αυτό και πολλοί μιλούσαν για τον « Θεό των κενών» .Καθώς λοιπόν με την πρόοδο της επιστήμης τα κενά αυτά συμπληρώνονταν, αναπόφευκτα  και κατά  φυσική-ψυχολογική   συνέπεια,η θρησκεία έχανε κύρος. Και ασφαλώς η θεωρία της φυσικής επιλογής εξαφάνισε ένα μεγάλο κενό.Ως πρώτο λοιπόν  αποτέλεσμα τής θεωρίας του Δαρβίνου ,ήταν η συνεχής φθορά των παραδοσιακών θρησκευτικών δοξασιών και η επίθεση κατά τής Βίβλου (Ράνταλ ό.π. σελ.88)
 -Και όλα αυτά ,παρόλο,όπως παρατηρεί ο Andrew Parker (ό.π σελ..320)  ότι ,ναι μεν ο Δαρβίνος δέχονταν ότι, οι απόψεις του έθεταν την θρησκεία υπό αμφισβήτηση,αλλά τούτο δεν σημαίνει  σε καμία περίπτωση,ότι, επλησίασε τις απόψεις των σύγχρονων αθειστών « που κατασυντρίβουν όσους πιστεύουν σ΄έναν υπερφυσικό Δημιουργό»
  -Ο Γουάλας πού τεκμηρίωσε  από μόνος του την φυσική επιλογή είχε πάντοτε  μια ισχυρή κλίση προς τα πνευματικά ζητήματα .Πολλοί επιστήμονες ,και σήμερα  ακόμη δεν είναι αθειστές παρόλο που δεν  αντιλαμβάνονται και δεν  εννοούν Τον Θεό τον ίδιο τρόπο.- Ο  Stephen Jay Gould ,όπως τον παραθέτει ο  Alister McGrath (« η  αυταπάτη» κλπ σελ..42)  γράφει  «….ή οι μισοί από τους συναδέλφους μου είναι υπερβολικά ηλίθιοι, ή στην αντίθετη περίπτωση η επιστήμη τού δαρβινισμού,   είναι εντελώς συμβατή,  με τις συμβατικές θρησκευτικές πεποιθήσεις και είναι εντελώς συμβατή με τον αθεισμό».

Β.-1.-Η ύπαρξη Θεού,η έννοια τού  Θεού,είναι Μυστήριο.Όπως μυστήριο είναι και η Δημιουργία τού Σύμπαντος, της ζωής και τού Ανθρώπου, και ειδικότερα, όχι μόνον το πώς,αλλά και το γιατί.( : Και αν πρόκειται για μυστήριο,καθίσταται μάταια  κάθε απόπειρα επιστημονικής-«λογικής»  προσέγγισης στο θέμα,μέσα από την λογική και την Επιστήμη)

   2.-Η επιστήμη ασχολείται με τον φυσικό κόσμο,-για την ακρίβεια με τα φαινόμενα-τους πλανήτες, την σύνθεση τής ύλης ,την προέλευση των οργανισμών κλπ.. Η Θρησκεία, με τις σχέσεις τού ανθρώπου με τον Δημιουργό,με το νόημα και τον σκοπό τήςζωής, και (μερικές θρησκείες  και)με το Σύμπαν-καθώς και με τις σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους.Θρησκεία και επιστήμη   διαπραγματεύονται επομένως  εντελώς διαφορετικά θέματα, και είναι ως εκ τούτου,   λάθος, να υπεισέρχεται η μία στα οικόπεδα τής άλλης. Μόνον όταν διαπράττεται το λάθος αυτό, προκύπτουν οι μεταξύ τους αντίθετες θέσεις   και αντιπαλότητες.(περιττές και χωρίς νόημα-Η  Βίβλος δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως εγχειρίδιο βιολογίας ,ή αστρονομίας).

.         3- Η επιστήμη- και η λογική (εννοούμε την κοινή,-δίτιμη- λογική) συνιστούν τρόπο προσέγγισης προς την γνώση, σε καμία όμως περίπτωση τον μοναδικό. (Ισως να είναι  ένα βήμα προς κάτι περισσότερο) Ο δρόμος προς την Αλήθεια,δεν είναι  προνόμιο (τουλάχιστον, μόνον) της Επιστήμης(που  -υπενθυμίζουμε και πάλι- ερευνά κυρίως, τα φαινόμενα και  είναι σφόδρα αμφίβολο αν  η έρευνα αυτή των  φαινομένων, μπορεί να  την οδηγήσουν στην κατανόηση της πραγματικότητας.(Πρβλ ,συζητήσεις μεταξύ τού θετικιστή Χώκιγκ και τού ρεαλιστή Πενρόουζ και τις θέσεις της κβαντομηχανικής για την επίδραση τού παρατηρητή, επί τού παρατηρούμενου).Το Σύμπαν δεν είναι μόνο πιο  παράξενο απ΄όσο υποθέτουμε,αλλά και πιο παράξενο απ’ όσο μπορούμε να υποθέσουμε,γράφει ο   J.B.S.Haldane (εν Regis  σελ.211) « Υπάρχουν περισσότερα πράγματα στον  ουρανό και στη γή,Οράτιε, απ΄όσα έχει ονειρευτεί η φιλοσοφία σου» γράφει ο Σαίξπηρ στον Αμλετ και ο Victor Weisskopf , διάσημος στο τομέα της σύγχρονης φυσικής, καθηγητής στο ΜΙΤ, τελειώνει το βιβλίο του με την   ακόλουθη   σκέψη (ό.π.σελ.111) .  «……εκφράζω  την  πεποίθηση ότι, είναι ανοιχτός ο δρόμος, για να αναγνωρίσουμε ταυτόχρονα  την αξία των μη επιστημονικών τρόπων σκέψης και την εσωτερική αξία της επιστήμης, που σήμερα τόσο συχνά αποδοκιμάζεται »

(Για θέματα όπως αυτό στο οποίο αναφερόμαστε( το πώς και κυρίως το γιατί της Δημιουργίας) θα μπορούσε να λεχθεί, ότι, η επιστήμη  ΔΕΝ είναι  τρόπος γνώσης,όπως τουλάχιστονν ει να  την εννοούμε)  Πέρα όμως απ’αυτό, έχει ήδη σημειωθεί πιο πάνω, ο Δαρβίνος και η θεωρία του όχι απλώς δεν αντιμάχονται την έννοια του Θεού,αλλά επί πλέον( με την φυσική  ιδίως επίλογή και γενικώτερα την διαδιασία τήςεξέλιξης)  « τον απαλλάσσουν και από  όλα τα μειονεκτήματα για τις ατέλειες,τής ζωής» όπως προσφυέστατα έχει γραφεί.

 -Είναι   λάθος να υποστηρίζεται, ότι,  η  εξέλιξη είναι ασυμβίβαστη με την Θρησκεία και την πίστη  στην ύπαρξη Θεού,( και στην θεωρία για ένα ευφυή σχεδιασμό;). Δεν υπάρχει λογική αντίφαση, αν  υποστηρίξει κανείς ότι, ο  Θεός  εδημιούργησε την ζωή (και το Σύμπαν στο σύνολό του)   ότι, η εξέλιξη μέσω τής φυσικής επιλογής, είναι ο τρόπος που επέλεξε να το πράξει (ιδίως όσον αφορά τη ζωή) και  ότι ,υπάρχει ένα σχέδιο με βάση το οποίο έγινε και λειτουργεί ο Κόσμος. Η άποψη αυτή έχει γίνει ήδη  δεκτή   από την πλειονότητα των χριστιανών συγγραφέων. Και γενικώς την εξέλιξη ως γεγονός δέχονται πολλές Χριστιανικές Εκκλησίες και θρησκευτικοί ηγέτες,τού Ιουδαισμού και άλλων μεγάλων θρησκειών.  Ετσι, ο πάπας Πίος ΙΒ, σε εγκύκλιό του, τού 1950,με τίτλο Humani Generis (περί τού ανθρώπινου γένους)  δέχθηκε ότι, η βιολογική εξέλιξη  είναι καθ’όλα συμβατή  με τη Χριστιανική πίστη.Επίσης, και ο πάπας  Ιωάννης Παύλος Β   από το βήμα τής  Ακαδημίας Επιστημών τού Βατικανού την 22 Οκτωβρίου 1996,δέχθηκε ως ορθή τη θεωρία της εξελίξεως.Ο Χρ.Γιανναράς  κινούμενος στο ίδιο μήκος κύματος γράφει( :  «Το αλφαβητάρι της γνώσης» σελ.102)  « Η παρέμβαση της κλήσης Τού Θεού συνιστά τον  Ανθρωπο,γι΄αυτό και η Εκκλησία δεν θορυβείται ,ούτε προσβάλλεται η αλήθειά της  αν η επιστήμη δεχθεί την εξέλιξη των ειδών και αποδειχθεί ότι, ο άνθρωπος κατάγεται βιολογικά από τον πίθηκο»-   Επί πλέον επαναλαμβάνεται: Εκείνοι που  αποκλείουν, την ύπαρξη Θεού ως Δημιουργό,(που αποκλείουν την υπέρτατη διάνοια,) και θέτουν ως αφετηρία, κάθε ζωντανού, ένα αρχικό μονοκύτταρο οργανισμό, ή και κάτι λιγώτερο ή περισσότερο  απ’αυτόν, δεν  δίνουν καμία  πειστική επιστημονική απάντηση και εξήγηση,στο πώς  γεννήθηκε,ο αρχικός αυτός  μονοκύτταρος οργανισμός ή και κάτι λιγώτερο απ΄αυτό, πώς δημιουργήθηκε η  αρχική ενέργεια, πώς δημιουργήθηκε ο κώδικας, με βάση τον οποίο δημιουργήθηκε η ζωή και το Σύμπαν. Λησμονούν   ότι, ο Δαρβίνος προϋποθέτει την ύπαρξη ενός ζωικού συστήματος,ενός αρχικού ζωντανού, κυττάρου και  ότι, για την δημιουργία αυτή,δεν παρέχεται καμία εξήγηση.( ο παράγων τύχη  ,συνιστά ισχνό επιχείρημα).Ο Σπύρος Μανουσέλης,στην Εισαγωγή του ,στην ελληνική έκδοση τού « Δέντρου της  Γνώσης» των Maturana και  Varela γράφει « Ανακύπτει το…ερώτημα ..πώς γεννήθηκε η πρωταρχική ζωική πληροφορία και πώς  συγκροτήθηκε το πρώτο ζωικό πρόγραμμα .Η μοριακή βιολογία έχοντας αναγάγει την ζωική οργάνωση στο γενετικό πρόγραμμα, μεταθέτει απλώς χωρίς να το επιλύει ,το πρόβλημα της προέλευσης τού πρώτου γενετικού προγράμματος και τού πρώτου γενετικού κώδικα. Αξιοσημείωτο είναι επίσης,ότι, σ΄αυτά τα αινιγματικά ερωτήματα,η ορθόδοξη σήμερα εξελικτική θεωρία----  η ιδέα τής εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής,συνυφασμένη με τις κατακτήσεις της σύγχρονης γενετικής----η λεγόμενη νέα σύνθεση,- είναι ανίκανη να δώσει ικανοποιητική απάντηση, για τον απλούστερο λόγο ότι, η φυσική επιλογή και κατά συνέπεια η βιολογική εξέλιξη, για να λειτουργήσουν προυποθέτουν την ύπαρξη διαμορφωμένων ήδη ζωικών συστημάτων»

 Γ.Ο Δαρβινισμός,δεν αποκλείει την ελευθερία της βουλήσεως. Ετσι ο M.Ruse, « φανατικός» δαρβινιστής,φιλόσοφος ,ασχοληθείς ιδιαίτερα,με την φιλοσοφία της βιολογίας,αφετηριαζόμενος από την παρατήρηση ορισμένων  ,που υποστηρίζουν ,πως εφόσον ο δαρβινισμός είναι επιστημονική θεωρία,με νόμους,η ύπαρξη των νόμων αυτών και η αναγκαστική υποταγή του άνθρώπου σ΄αυτούς δεν επιτρέπουν ελευθερία βουλήσεως, παρατηρεί (ό.π.σελ.355): «Η ελευθερία δεν αντιτίθεται στο να υπόκειται κανείς σε νόμους.Αν κάποιος δεν υπόκειται σε νόμους,αυτό δεν σημαίνει ότι, είναι ελεύθερος.Σημαίνει πως είναι τρελός.»

 Ο γράφων πιστεύει ότι,η συνειδητή υποταγή τού ανθρώπου σε κάτι ανώτερο, και  μια συμπεριφορά σε όλα τα επίπεδα, σύμφωνη με την υποταγή αυτή,είναι αυτό που τον καθιστά ελεύθερο.

    Δ.-Η φυσική επιλογή που δέχεται ο Δαρβίνος προυποθέτει αγώνα και ο αγώνας είναι συνυφασμένος με τον πόνο,που συνιστά κακό(τουλάχιστον φυσικό κακό).Με το πρόβλημα αυτό ασχολούμαστε σε άλλο πόνημα.

……………………………………………………………………………………………………………………

Από το βιβλίο:

 

Ναι είμαι πεπεισμένος πώς η εξελικτική θεωρία και η θρησκευτική, πίστη δεν βρίσκονται αναγκαστικά σε αντιπαράθεση  διότι διαπραγματέυνται δια φορετικά ζητήματα. Η επιστήμη δεν είναι ομαδικός  τρόπος προσέγγισης της γνώσης. Η σημασία του κόσμου και του ανθρώπινου  βίου  καθώς και  ζητήματα  των ηθικών και θρησκευτικών αξιών  είναι έξω  από την επικράτεια της πιστήμης,’’Η επιστημονική γνώση μπορεί να εμφυσήσει την θρησκευτική πίστη  και την θρησκευτική  διαγωγή  ως εκδήλωση δέους απέναντι στην απεραντοσύνη του  Σύμπαντος …και στην μοναδικότητα του νθρωπίνου εγκεφάλου και του ανθρώπινου πνεύματος.118 Η κυριολεκτική ερμηνεία της Γενέσεως  φαίνεται ασύμβατη  με την θεωρία περί βαθμιαίας εξελίξεως ….Ορισμένοι χριστιανοί θεολόγοι  θέλησαν να άρουν  την αντίφαση αυτή, προβάλλοντας το επιχείρημα  ότι, ο Θεός ενεργεί μέσω  ενδιαμέσων αιτίων….. η  εξέλιξη μπορεί  να ιδωθεί  ως η φυσική διεργασία μέσω της οποίας  δημιούργησε τα έμβια όντα και τα ανέπτυξε σύμφωνα με το σχέδιό του   119.

……………………………………………………………………………………………………………………………

Από δικές μου σημειώσεις :

ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ ΕΥΦΥΟΥΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ  ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΤΕΛΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ Ο ΕΜΒΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

1.        Ορισμένες διευκρινίσεις  ως προς την σημασία των όρων είναι απαραίτητες,
 - Ο ευφυής σχεδιασμός( intelligent design) αναφέρεται  σ’ένα πρόγραμμα έρευνας, επιστημόνων φιλοσόφων και άλλων, που αναζητούν αποδείξεις  για  την ύπαρξη ενός σχεδιασμού στην φύση.ù

Η σχετική θεωρία διατυπώνει την άποψη ότι,  ορισμένα χαρακτηριστικά  στο σύμπαν αλλά και στην έμβια ύλη,εξηγούνται καλύτερα,αν δεχθεί κανείς ένα ευφυές αίτιο, και όχι μια  χωρίς προσανατολισμό  διαδικασία όπως  η φυσική επιλογή. Ενας θεωρητικός τού σχεδιασμού, είναι σε θέση ,μετά από ανάλυση των  συστατικών ενός συστήματος, να προσδιορίσει  κατά πόσον  ποι κίλες φυσικές δομές είναι δυνατόν να εξηγηθούν  ως αποτέλεσμα  τύχης,φυσικού νόμου, ευφυούς σχεδιασμού,ή από κάποιον συνδυασμό όλων αυτών. Η έννοια τού   Ευφυούς σχεδιασμού συνιστά μια επιστημονική μέθοδο που περιλαμβάνει μια διαδικασία τεσσάρων σταδίων, παρατήρηση, υπόθεση, πείραμα και συμπέρασμα . Όταν οι ερευνητές τού ευφυούς σχεδιασμού, ανακαλύπτουν μια αμείωτη πολυπλοκότητα στην βιολογία, συμπεραίνουν ότι,  τέτοιες δομές είχαν σχεδιασθεί. -Η έννοια τού ευφυούς σχεδιασμού δεν είναι συνώνυμη τού Δημιουργισμού (creationism).Η θεωρία τού ευφυούς σχεδιασμού είναι απλώς μια προσπάθεια  να ανιχνευθεί, εμπειρικώς  το κατά πόσον ο « φαινομενικός σχεδιασμός» στην  φύση, που βλέπουν οι βιολόγοι είναι γνήσιος  σχεδιασμός ,δηλαδή αποτέλεσμα  ευφυούς αιτίας,ή είναι απλώς το αποτέλεσμα μιάς χωρίς προσανατολισμό   διαδικασίας όπως η φυσική επιλογή, που οδηγεί σε τυχαίες παραλλαγές. Σε αντίθεση με τον Δημιουργισμό, δεν υποστηρίζει ότι, η σύγχρονη βιολογία μπορεί   να αποφανθεί ότι, το  ευφυές αίτιο έχει υπερφυσική αφετηρία.

2.       
  -(Σε μιά τηλεοπτική εκπομπή τού Δεκεμβρίου 2005,άκουσα πως η κρατούσα σήμερα  άποψη για την ζωή και το Σύμπαν, είναι ότι, υπάρχει ένας ευφυής σχεδιασμός, ένα business plan, σε κοσμικό συμπαντικό επίπεδο.Και θυμήθηκα την διδασκαλία της  Θεοσοφίας για παγκόσμιο σχέδιο εξέλιξης.)
 -Αντιθέτως ο Δημιουργισμός ( Creationism) τυπικώς  αφετηριάζεται  με ένα θρησκευτικό κείμενο  και προσπαθεί, να δεί πως τα πορίσματα  τής  επιστήμης, μπορούν να συμφιλιωθούν μ΄αυτόν.Ο  ιστορικός της  επιστήμης  Ronald Numbers  τού Πανεπιστημίου  Wisconsin,παρόλο που  ίσταται με κριτική διάθεση απέναντι στον ευφυή σχεδιασμό,δέχεται ότι, ο Δημιουργισμός, είναι ανακριβής, όταν αναφέρεται στον ευφυή σχεδιασμό. -Γιατί λοιπόν ορισμένοι Δαρβινιστές προσπαθούν να συγχέουν   τον ευφυή σχεδιασμό με τον Δημιουργισμό; Σύμφωνα με τον   Ronald Numbers  αυτό οφείλεται στο ότι, νομίζουν πώς έτσι απαξιώνουν τον ευφυή σχεδιασμό, με άλλες λέξεις η κατηγορία πώς ή έννοια τού ευφυούς σχεδιασμού είναι ταυτόσημη  με τον Δημιουργισμό, συνιστά  στρατηγική από την πλευρά  των Δαρβινι στών, που επιθυμούν  να απονομιμοποιήσουν  την θεωρία τού ευφυούς σχεδιασμού.
- Ο Andrew Parker (ό.π. σελ.325 επ.) αναφερόμενος στον ευφυή σχεδιασμό, γράφει ότι, κατά την γνώμη του πρέπει να θεωρηθή  ως ατυχές επινόημα, θεωρούμενο καταγέλαστο απ΄όλη σχεδόν την επιστημονική κοινότη τα,  και ότι, ειδικότερα,η αποδοχή τής άποψης ότι, για κάθε είδος υπάρχει  ένας εγγενής σχεδιασμός και ότι, κατά προέκταση, πρέπει αναγκαστικώς  να συμπεράνουμε για την ύπαρξη κάποιου σχεδιαστή, συνιστά ένα μη λογικό συμπέρασμα. Επισημαίνει ότι, η θεωρία αυτή, εξα φανίζει κάθε περιθώριο  για μια σταδιακή δημιουργία. Απευθυνόμενος δε στους υποστηρικτές του γράφει ότι, θα τους παρακαλούσε « ..να στρέψουν την προσπάθειά τους,προς την ανάπτυξη μιάς εναλλακτικής θρησκευτικής στάσης.» και ότι,«Το έως τώρα  έργο τους δεν είναι απλώς καταστροφικό για την επιστήμη αλλά περιττό και για τον ίδιο τον Χρι στιανισμό»

  Ο A.G.Cairns-Smith(ό.π. σελ.72) έχει την άποψη πώς η εξέλιξη δεν ακολουθεί κάποιο σχέδιο,δεχόμενος πάντως,ότι, όλα  οι γνωστές έμβιες οντότητες είναι κατά βάση οι ίδιες,άποψη που βασικώς βρίσκουμε,από πλευράς σχεδιασμού, και στον Neil Shubin.Ο ίδιος πάντως (A.G.Cairns-Smith σελ. ,98 επ.) αναφερόμενος ειδικότερα στο μάτι, γράφει « Αυτό που δεν είναι ξεκαθαρισμένο για το μάτι,-και αποτελεί προσφιλή πρόκληση για τον Δαρβίνο-είναι το πώς εξελίχθηκαν τα συστατικά ,αφού ο μηχανισμός,λειτουργεί μόνον, όταν τα συστατικά βρίσκονται στην θέση τους,και λειτουργούν.Όχι πώς αυτό είναι πρόβλημα τού ματιού .Οι οργανισμοί είναι γεμάτοι  από τέτοιους μηχανισμούς και επικρατεί γενικά ή άποψη πώς το γνώρισμα κλειδί, των ζωντανών οργανισμών, είναι ακριβώς ότι,  φαίνονται να έχουν σχεδιασθεί (Θυμηθείτε τον Κόλεριτζ για την ζωή. «Ένα όλον που προυποτίθεται από όλα τα μέρη του») (Για το πρόβλημα του ματιού υπέρχει αντίλογος.Χρησιμοποιήθηκαν δομές προορισμένες για άλλες χρήσεις)
   -O A.Zee γράφει  για μια καθαρά αισθητική προσέγγιση . Πιστεύει  ότι, μόνον μέσα από αισθητικές αξίες μπορούν ν΄αποκαλύψουν οι επιστήμονες τους βασικούς νόμους τής φύσης και υποστηρίζει  την αυξανόμενη  σημασία τής συμμετρίας και τής ενότητας στην φύση. Σαφώς αναφερόμενος σ΄έναν αρχικό σχεδιασμό,προσθέτει ότι, βρισκόμαστε στα πρόθυρα τού να γνωρίσουμε πραγματικώς την σκέψη  « Εκείνου»
 O αθειστής Daniel Dennett βλέπει την εξέλιξη με την φυσική επιλογή,ως μια αλγοριθμική διαδικασία και παραδέχεται ότι, υπεισέρχεται σ΄αυτή μερικές φορές το στοιχείο τής τυχαιότητας, (:algorithms as simple as long division often incorporate a significant degree of randomness).

  -Προσπάθεια για να εξηγήσει πώς από την  Υπέρτατη τελειότητα προήλθαν (και ορισμένες ) ατέλειες, καταβάλλει και η Annie Besant, η οποία  συνδέουσα την σκέψη της και την εξήγησή της με τον σκοπό τής « ατέλειωτης εξέλιξης» και αποδεχόμενη ερμηνεία των γραφών,και πειό συγκεκριμένως τής Chandhogyopanishad  γράφει.( : ιδίως σελ.79 επ.) « Η Μοναδική Ύπαρξη πόθησε να πολλαπλασιασθεί.Από την στιγμή που συλλαμβάνουμε την ιδέα τού πολλαπλασιασμού, και τι σημαίνει η ιδέα αυτή, αντιλαμβανόμαστε ότι, πολλαπλασιασμός σημαίνει αναγκαστικά « διαίρεση» και στη συνέχεια «περιορισμό», καθώς και ότι, ο περιορισμός συνεπάγεται « ατέλει ες».
  -Η ιδέα  που βλέπει μια εξήγηση της ατέλειας, μάς θυμίζει την θέση για το κακό-που και αυτό συνιστά μια ατέλεια- στη πορεία  από το  έν στη πολλαπλότητα. Μας έρχεται στο νου και πάλι  ο Teilhard de Chardin, που  διαλογίστηκε βαθειά στις έννοιες  τού Ενός και τού πολλαπλού  (Ας παραμερίσουμε το ερώτημα «το γιατί» τής πορείας αυτής).

 

 - Μερικοί θέλουν να βλέπουν ότι , η δημιουργία ίσως ήταν  και είναι ένα διακύβευμα με βασικό ρόλο για τον Ανθρωπο.Το κόστος της εξέλιξης,ο σχεδιασθείς  τρόπος τής εξέλιξης, προβλέπει ακριβώς τα λάθη ,ή δεν τα αποκλείει..……………………………………………………………………………………………………………………….