ΝΟΗΣΗ ΜΑΙΟΣ 2022
Η ΝΟΗΣΗ –ΕΥΦΥΙΑ-ΣΤΗΝ ΑΒΙΑ ΚΑΙ
ΕΜΒΙΑ ΥΛΗ
Οι δεινόσαυροι κυριάρχησαν στη Γή
για 160 περίπου εκατομμύρια χρόνια.
Ο άνθρωπος έχει ιστορία 10.000
έως100.000 ετών.
Και εν τούτοις οι δεινόσαυροι δεν
απέκτησαν νοημοσύνη όπως ο άνθρωπος
Τι έχει να πεί ο Δαρβίνος;
ΕΝΝΟΙΑ-ΟΡΙΣΜΟΣ-Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ
Ενας απλός ορισμός ορίζει τη νόηση ως τη
διαδικασία ,που μετά από επεξεργασία δεδομένων και πληροφοριών,οδηγεί στη Γνώση
,δηλαδή την κατανοητή πληροφορία, την
αφομοιωμένη και χρησιμοποιούμενη, η οποία
επιτρέπει να καταλήξει σε δράση, στον καθορισμό της ανθρώπινη
στάσης και συμπεριφοράς, με τη πιο
γενική της έννοια . "Οι Nonaka και
Takeuchi (δύο ειδικοί στη διαχείριση γνώσης) διακρίνουν δύο μορφές γνώσης: την σιωπηρή (η γνώση που κατέχουν τα άτομα,
που δεν είναι μορφοποιημένη και
είναι δύσκολο να μεταδοθεί, όπως οι δεξιότητες, οι εμπειρίες, η
διαίσθηση, τα μυστικά του επαγγέλματος
κλπ.) και την σαφή πλήρη γνώση που είναι εύκολο να μεταβιβασθεί και μπορεί
εκτός άλλων να οδηγήσει σε γενικούς κανόνες συμπεριφοράς,κλπ.
Είναι φανερή λοιπόν η σημασία της
νοήσεως.
Νόηση και ευφυία είναι ικανότητες,που
αφορούν πολλούς τομείς.
Ετσι
λ.χ.διακρίνουμε:
-Γλωσσικολεκτική είναι η ικανότητα να
μαθαίνουμε γλώσσες, η ευχέρεια στη χρήση του γραπτού λόγου. Είναι ο τύπος
νοημοσύνης που χαρακτηρίζει τους δικηγόρους, τους ρήτορες και τους ποιητές. Η
ανάπτυξή της ξεκινάει από τον όγδοο μήνα της ζωής μας. Αργότερα και μέχρι τον
18ο μήνα μαθαίνουμε μια νέα λέξη κάθε τρεις μέρες, κατόπιν τριάντα λέξεις τη
μέρα και περίπου 3.500 λέξεις το χρόνο μέχρι το τριακοστό έτος της ηλικίας μας.
Λογικομαθηματική είναι η ικανότητα να
αναλύει κάποιος λογικά τα προβλήματα, να κάνει μαθηματικές πράξεις και να
σκέφτεται τα γεγονότα με επιστημονικό τρόπο. Ιδιαίτερα προικισμένοι σ’ αυτό
είναι οι μαθηματικοί και γενικώς οι
επιστήμο νες. Στον εγκέφαλο υπάρχουν δύο
περιοχές ειδικευμένες στα μαθηματικά. Η μία αισθάνεται τις ποσότητες με
οπτικοχωρικό τρόπο και μας βοηθά να υπολογίζουμε με το μάτι, ότι, λ.χ.ένα κτίριο είναι ψηλότερο από το άλλο.
Αυτός ο τύπος νοημοσύνης εντοπίζεται στον αριστερό και δεξιό βρεγματικό λοβό.
Είναι σημαντική για τον έλεγχο των δακτύλων και την οπτικοχωρική αναπαράσταση
της πραγματικότητας. Η άλλη περιοχή “διαβάζει” τους αριθμούς και τα σύμβολα με
“γλωσσικό τρόπο”.
Μουσική είναι η ικανότητα αφομοίωσης
και σύνθεσης των μουσικών μοντέλων. (μελωδία, ρυθμός κλπ). Πιο προικισμένοι
είναι οι συνθέτες και οι μουσικοί, αλλά και οι λάτρεις της μουσικής ή όσοι
απολαμβάνουν το ρυθμό και τη μουσικότητα τής γλώσσας. Είναι ο τύπος νοημοσύνης
που αναπτύσσεται από πολύ νωρίς. Τα νεογέννητα
ησυχάζουν και αποκοιμούνται πιο εύκολα με τη μουσική.
Σωματική ή κιναισθητική είναι η
ικανότητα να χρησιμοποιεί κάποιος με ευχέρεια το σώμα ή κάποια μέλη του σώματός
του. Οι χορευτές, οι ηθοποιοί και οι αθλητές είναι άριστοι σ’ αυτού τού είδους
τη νοημοσύνη, όπως επίσης οι τεχνίτες, οι χειρούργοι κλπ. Η εξάσκηση είναι
πρωταρχικό στοιχείο και γίνεται όχι μόνο όταν επαναλαμβάνουμε μια κίνηση αλλά
και όταν βλέπουμε κάποιον άλλο να την κάνει.
Χωρική νοημοσύνη είναι εκείνη που μας
βοηθάει να αναγνωρίζουμε να παρεμ βαίνουμε και να προσανατολιζόμαστε στο χώρο.
Είναι απαραίτητη στους ναυτικούς, στους πιλότους, στους γλύπτες, στους
χειρουργούς, στους σκακιστές, στους καλλιτέχνες, στους αρχιτέκτονες. Είναι πιο
αναπτυγμένη σε όσους έχουν καλή οπτική μνήμη και ικανότητα να θυμούνται τις
διαστάσεις και τα σχήματα των αντικειμένων. (μελέτη στους ταξιτζήδες τού
Λονδίνου).Αυτού τού είδους η νοημοσύνη στην οποία συμμετέχουν διάφορες περιοχές
τού εγκεφάλου, μπορεί να βελτιωθεί, αφού ο εγκέφαλός τους μεταβάλλεται όσο
καλύτερα μαθαίνουν τους δρόμους.
Ενδοπροσωπική είναι η ικανότητα να
καταλαβαίνουμε τον εαυτό μας, τις επιθυμίες, τους φόβους, τις διαθέσεις μας και
να χρησιμοποιούμε αυτές τις πληροφορίες για να ρυθμίζουμε τη ζωή μας. Είναι ένα
από τα πιο παραμελημένα είδη νοημοσύνης, είναι η ικανότητα να αποφασίζουμε
σωστά ποιοί θέλουμε να είμαστε, ποιό επάγγελμα να διαλέξουμε, ποιον να
παντρευτούμε, είναι καίριας σημασίας για τη ζωή μας.
Διαπροσωπική ή κοινωνική είναι η
ικανότητα να καταλαβαίνουμε τις προθέσεις ή τις επιθυμίες των άλλων και να
συνεργαζόμαστε αποτελεσματικά μαζί τους. Οι πωλητές, οι εκπαιδευτικοί, οι
πολιτικοί ηγέτες και οι ηθοποιοί χρειάζονται ιδιαίτερα αναπτυγμένη διαπροσωπική
νοημοσύνη. Αυτή συνδέεται άμεσα με την ενδοπροσω πική γιατί μόνο γνωρίζοντας
τον εαυτό μας και τα συναισθήματά μας μπορούμε να κατανοήσουμε τον κόσμο που
μάς περιβάλλει.
-Ο Παρμενίδης είχε υποστηρίξει μια ταύτιση ανάμεσα στην νόηση και την πραγματικότητα.Ελεγε.
«Το νοείν ταυτόν εστίν και είναι» Δηλαδή
αυτό που νοεί η νόηση, είναι αυτό που υπάρχει.Ο Wittgensein έλεγε. « Η
λογική πληροί τον κόσμο….τα όρια του
κόσμου είναι επίσης τα όρια της»
-Από την άλλη πλευρά,ο Carl Sagan έγραφε («The
Dragons of Eden») « Σε μένα δεν φαίνεται καθόλου
εξευτελιστικό το να είναι η συνείδηση
και η λογική αποτέλε σμα της απλής ύλης,που είναι αρκετά πολύπλοκα οργανωμένη
.Απεναντίας αυτό αποτελεί ένα θριαμβευτικό φόρο τιμής,στην ευφυία τής ύλης και των νόμων τής φύσης»
-Κατά τον Hoyle (Τα δέκα πρόσωπα τού
σύμπαντος σελ.176) το φαινόμενο τής
νόησης είναι αποτέλεσμα τού επιθετικού ανταγωνισμού, (: θα λέγαμε γενικώτερα
τού αγώνα για επιβίωση) και η ευφυία ( η ανάπτυξη τής οποίας για μερικούς
συνδέεται με την αλλαγή διατροφής τού άνθρώπου,από την καρποφρουτοφαγία στην
κρεωφαγία -BBC-DVD-HUMAN INSTINCT ) που αναπόφευκτα φέρνει μέσα της το σπόρο τής
καταστροφής.
-Επιβεβαίωση ή απόρριψη των απόψεών αυτών,
είναι δύσκολη μέχρι ανέφικτη.Εκτός άλλων ,με τις σημερινές απόψεις,είναι άκρως προβληματική η διάκριση μεταξύ ύλης και
ενέργειας,άκρως προβληματικός ο ορισμός τού τι
είναι ύλη.Μήπως ύλη και ενέργεια είναι εκφάνσεις,εξωτερικεύσεις μιάς και μόνον πραγματικότητας;
Σήμερα οι επιστήμονες χρησιμοποιούν
όλο και περισσότερο τον όρο υλοενέργεια. -Εχει γραφεί ότι,κάθε τι που υπάρχει
μέσα στην σφαίρα τής συνείδησης γίνεται «ον»,«είναι» και «ύπαρξη».Για τον
Παρμενίδη γράφουμε πιο πάνω.Προεκτείνοντας την παραδοχή αυτή,φθάνει κανείς στο
ισοδύναμο,πώς κάθε τι που υπάρχει (το
όν) περιέχει μέσα του και ένα είδος νοήσεως,ένα είδος αυτοσυνειδησίας.
-Είναι ενδιαφέρον ότι, ταυτόσημες
απόψεις έχουν εκφρασθεί και από άλλους
και το σπουδαιότερο,ότι,έχουν σοβαρά ερείσματα,και στην παρατήρηση και
το πείρα μα,έχουν δηλαδή, επιστημονικές
βάσεις. Υποστηρίζεται ειδικότερα, ότι, τα σωμα τίδια έχουν ένα είδος
νοήσεως,που ανέρχεται όσο προχωρούμε προς τα άτομα,τα μόρια τα κύτταρα, για να
φθάσουμε στον εγκέφαλο που έχει μια τέλεια(;), νόηση.Το πείραμα των δύο
σχισμών,μάς φέρει στην μνήμη,την άποψη
για το σκεπτόμενο σωματίδιο (εδώ φωτόνιο),και ότι, στοιχειώδης ψυχισμός υπάρχει
και στο μικρότερο τμήμα ,αυτού που αποκαλούμε ύλη.
-Ο Βεγγαλέζος επιστήμονας σερ Τζαγκάντες Μπόζε, υποστηρίζει πώς οι συμπαν τικοί φυσικοί νόμοι, κυβερνούν κάθε
μορφή ύλης με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.Με την βοήθεια μηχανημάτων που κατεσκεύασε ο ίδιος (ισχυρίζεται
ότι),απέδειξε πώς οι ανακλαστικές αντιδράσες φυτών,ζώων και μετάλλων κατευθύνονται από μια παγκόσμια
ευαισθησία παρόλη την τελική τους
διαφοροποίηση.Υπεστήριξε ότι,και τα μέταλλα μπορούν να συνέλθουν από την
κόπωση,ότι, διατηρούσαν ένα είδος μνήμης. (Ι.Ευαγγέλου ό.π.σελ. 202 επ.)
-Κατά τον David Bohm,ο νούς και η ύλη είναι δύο έννοιες αλληλεξαρτώμενες και
συσχετισμένες,αλλά όχι,αναγκαστικώς συνδεόμενες κατά τρόπο αιτιατό.Είναι δύο
ανεπτυγμένες προβολές μιάς ανώτερης
πραγματικότητας που δεν είναι ούτε ύλη
ούτε συνείδηση. (Κάπρα. « Η
κρίσιμη κλπ.» σελ.118)
-Κατά τον
Gregory Baseson(ό.π.σελ.363) ο νούς είναι χαρακτηριστικό φαινόμενο των
συστημάτων των ζωντανών οργανισμών,των κοινωνιών και των οικοσυστημάτων….ο νούς
είναι αναπόφευκτη συνέπεια μιάς κάποιας πολυπλοκότητας που αρχίζει πολύ πριν
φθάσουν οι οργανισμοί, στην ανάπτυξη εγκεφάλου και ανώτερου νευρικού
συστήματος.
- Κατά τον Κάπρα τόσο η ζωή όσο και ο
νούς, είναι εκδηλώσεις συστηματικών ιδιοτήτων.
-Φαίνεται ,για μερικούς, σαν να υπάρχει ένας
συμπαντικός νόμος,για κάθε όν,για την ακρίβεια για κάθε τι που υπάρχει,ότι,
υπάρχει ένα καλούπι συμπαντικής
οργάνωσης και συμπεριφοράς,που εκδηλώνεται τουλάχιστον σ΄αυτό που
αποκαλούμε έμβια ύλη.
-
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ,ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ
ΝΟΗΣΕΩΣ( ΛΟΓΙΚΗΣ-ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ)
- Ο Δαρβίνος φαίνεται κατά τον
Κ.Κριμπά, να θεωρούσε το ορθολογίζεσθαι ως ικανότητα προερχομένη εκ γενετής.Ο Jean-Pierre
Changeux,(βλ.εν Κ.Κριμπά «Κοινωνοβιολογία» Κάτοπτρο,2007 σελ.176) υποστηρίζει
μια αντιπλατωνική και εξελικτική ερμηνεία τής προέλευσης των μαθηματικών.Ετσι
γι αυτόν, τα μαθηματικά και η λογική
αποτελούν προιόντα τής εξελικτικής διαδικασίας,βασισμένης στην φυσική
επιλογή,αποτελούν ικανότητες γενετικώς
εγγεγραμμένες στον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Οπως γράφει ο Κ.Κριμπάς « οι περισσότεροι μαθηματικοί είναι
πλατωνικοί.Εχουν την αίσθηση ότι, ανακαλύπτουν κανονικότητες θεωρήματα κλπ.που
προυπάρχουν δεν τα κατασκευάζουν……..για μερικούς τα μαθηματικά δεν είναι
επινόηση ή κατασκευή αλλά έχουν αυτόνομη ύπαρξη…Το πρόβλημα των φυσικών
κανονικοτήτων που εκφ ράζονται με μαθηματικές εξισώσεις,αποτελεί άλλο ένα
έναυσμα που οδηγεί, στην θεώρηση ότι, οι
μαθηματικές οντότητες έχουν μια υπόσταση ανεξάρτητη από τα υποκείμενα που τις
κατανοούν.Εν τούτοις ακολουθώντας τους
εξελικτικούς ψυχο λόγους, θα
μπορούσε κανείς να ισχυρισθεί ότι, η
υιοθέτηση ενός φυσικομαθημα τικού συστήματος επετεύχθη ως μια επινόηση εξελικτική, επειδή δίνει την
δυνατό τητα στα ανθρώπινα άτομα, να αυξάνουν την αρμοστικότητά τους,
ερμηνεύοντας ορθά το περιβάλλον προς όφελός τους. Φαίνεται ότι,τα μωρά του ανθρώπου έχουν γεννηθεί γεωμέτρες,
χωρίς να το έχουν διδαχτεί……Οι οπαδοί
τής ύπαρξης μαθηματικών οντοτήτων ανεξάρτητα από τα υλικά και νοητικά
θεωρούν άραγε ότι, και τα θεωρήματα της μη πληρότητας του Godel ανήκουν και αυτά σε αυτή την κατηγορία όπως θα πρέπει να
ανήκουν και οι εναλλακτικές τής Ευκλείδειας γεωμε τρίας; Αραγε την ίδια
υπόσταση έχουν και οι θεωρούμενες μέχρι
προ τινος και εκ των υστέρων αποδεδειγμένα λανθασμένες αποδείξεις θεωρημάτων…. ; »
-Όπως διαβάζουμε στο ίδιο βιβλίο,οι Charles J.Lumsden και Edward L.Wilson δεν θεωρούν ότι,ο νούς
είναι άγραφο πινάκιο και ότι ,ο άνθρωπος δεν διαφέρει από τα άλλα πρωτεύοντα λόγω μιάς γενικής ικανότητας ανάπτυξης πολιτισμού
,γλώσσας κλπ.αλλά λόγω εξεδικευμένων γενετικών ικανοτήτων.
-Κατά , τον Πλάτωνα,(που συνδέει την
άποψή του με το δόγμα τής μετεμψύχωσης) η έγκυρη γνώση είναι στην
πραγματικότητα ανάμνηση
-Αντιθέτως έχουν τα πράγματα κατά τον άγγλο φιλόσοφο Jhon Lock ο οποίος
προάγει την εμπειρική ψυχολογία και αντιμάχεται την ύπαρξη των έμφυτων ιδεών.Σε
αντίθεση με τη θέση περί έμφυτων ιδεών για τον Λοκ, η ψυχή αποτελεί tabula rasa.
Συνεπώς, κάθε γνώση είναι επίκτητη, εκτός από ορισμένες εξαιρέσεις.Δεν θεωρεί
έμφυτες ιδέες ούτε τους νόμους τής μη αντίφασης και τής ταυτότητας, καθώς γι΄αυτόν αν ήταν τέτοιες θα ήταν παρούσες στη
συνείδηση κάθε ανθρώπου, όπως τα παιδιά ή τα καθυστερημένα άτομα. Γι αυτόν η
φαντασία αδυνατεί να παράγει νέες απλές ιδέες, καθώς αυτές αποτελούν προιόντα
τής εμπειρίας.
Η ΔΙΑΙΣΘΗΣΗ
-Για την αξία της διαίσθησης που
οδηγεί στην διατύπωση ορθών επιστημονικών συλλήψεων,έχουν μιλήσει αρκετοί φιλόσοφοι και φυσικοί. Ο Bergson πίστευε στην διαίσθηση (intuition) που προερχόμενη από βαθέα στρώματα συνιστά
μιά νοητική συμπάθεια η οποία μεταφέρει
στο εσωτερικό τού αντικειμένου με το οποίο και
ενώνει ,σε αντίθεση με τη λογική που τεμαχίζει. Ο Poincaré έλεγε ότι,με την διαίσθηση ανακαλύπτουμε,με
την λογική αποδεικνύουμε.Οταν ο Louis de Broglie ρωτήθηκε εάν οι ανακαλύψεις
οφείλονται σε συλλογισμούς απάντησε: «Ουδέποτε».Ο Einstein έλεγε ότι , στην
ανακάλυψη των στοιχειωδών νόμων δεν οδηγεί η λογική αλλά η διαίσθηση.(« There
is no logical way to the discovery of the elementary laws, there is only the
way of intuition”) Ο Pascal έλεγε ότι,η λογική πρέπει να γνωρίζει ότι, υπάρχουν
πράγματα πού την υπερβαίνουν και ότι,
συνιστά υπερβολή,τόσο να αποκλείεις τη λογική όσο και το μην δέχεσαι παρά μόνον τη λογική( -« Deux
excès, exclure la raison,n’ admettre que la raison »)
-Ο Schrodinger
στο βιβλίο του «Η Φύση και οι
Ελληνες» στέκεται με απορία μπρος στις νοητικές συλλήψεις των αρχαίων Ελλήνων
που χωρίς κανένα πειραματικό υλικό,(αλλά ούτε και σχετικές παρατηρήσεις)
διετύπωσαν παραδοχές που και σήμερα σε γενικές γραμμές εξακολουθούν να
ισχύουν.Και συνεχίζει λέγοντας ότι, σχετικώς υπάρχουν δύο δυνατότητες.Η
πρόκειται για σύλληψη καθαρά από τύχη,ή οι απόψεις αυτές οφείλονται και
στηρίζονται σε μια σχετική a priori δομή ή τουλάχιστον στην σχετική φυσική
προδιάθεση τής ανθρώπινης νόησης και
ότι, αν ισχύει το τελευταίο θα επρόκειτο
για κάτι εξαιρετικώς σπουδαίο
Εγκέφαλος
και παραψυχολογία (Μετενσάρκωση κλπ.)
ΚΑΤΟΠΤΡΙΚΟΙ
ΝΕΥΡΩΝΕΣ
-Ο Benjamin Cretin, καθηγητήςτού τμήματος
νευρολογίας των πανεπιστημιακών νοσοκομείων τού Strasbourg,υποστηρίζει ότι, η
αντικαταθλιπτική θεραπεία προκαλεί επεισόδια παραμνησίας και επιληπτικά.Τα
επεισόδια αυτά,εμφανίζονται μαζύ σε ομάδες των δέκα ή δώδεκα ή σε
διάστημα δύο ή τριών ημερών, πριν να επανεμφανισθούν μετά από μια διακοπή εξ ή
οκτώ εβδομάδων.«Η συμπτωματολογία αυτή, είναι χαρακτηριστική των επιληπτικών
κρίσεων», λέγει και προσθέτει,ότι, μερικές φορές,το φαινόμενο παρουσιάζεται
μετά από ένα στρές, ότι, μερικές φορές ,το φαινόμενο συνοδεύει μια
ευχάριστη αίσθηση και ,ότι συνδέεται με ανωμαλία τού εγκεφάλου. Αναφέρει
την περίπτωση τού Fabien, ηλικίας 52 ετών, παλαιού στρατιωτκού αλεξιπτω
τιστού,ημιπαράλυτου,και πάσχοντα από κατάθλιψη.Το επεισόδιο τού déjà-vu
τού συμβαίνει καθώς βρίσκεται σε κινούμενο αυτοκίνητο,σε κακή ψυχολογική
κατάσταση εξαιτίας μιάς σοβαρής φιλονικίας με την σύζυγό του,όπως αφηγείται ο
Cretin.Κατέχεται από μία αίσθηση déjà-vu που συνδέεται με μια παραμνησία με την
ανάμνηαη ενός παλαιού περιστατικού,με την μορφή μιάς οπτικής
παραίσθησης.Ξαναζεί σκηνή που είχε ζήσει όταν ήταν νέος στρατευμένος. Εχει την
εντύπωση ότι, βρίσκεται σ΄ένα αεροπλάνο που διευθύνει ο ίδιος, και ότι, το
αυτοκίνητό του,θα απογειωθεί. Πρόκειται για μια αίσθηση, που μοιάζει με
οργασμική,μέχρις ότου επανέλθει στην πραγματικότητα, και το αυτοκίνητό
του,να βρεθεί έξω από το δρόμο σ’ένα αγρό. Η μαγνητική τομογραφία(IRM) (
Imaginerie par resonnance magnetique) τού εγκεφάλου, θα δείξει και εδώ,την
ύπαρξη μιάς μορφολογικής ανωμαλίας τού φλοιού, ( entorhinal). Η διάγνωση
δίνει μια επιληψία .Η αντικαταθλιπτική του θεραπεία, επιδείνωνε την κατάσταση
και τον καθιστούσε, επιθετικό και ευέξαπτο.(τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα
δημιουργούν κρίσεις επιληψίας εάν η επιληψία δεν αντιμετωπίζεται θεραπευτικώς)
.Όταν τέθηκε υπό μια τέτοια θεραπαεία ο , Fabien έφθασε μέχρι τού σημείου να
δεί τέτοιο déjà-vu".Γι΄αυτόν, αυτή η « έκσταση» ανήκει ήδη στο
παρελθόν.(Le Monde ca 14-12-2012)
-
-
-(ΠΑΡΕΙΔΩΛΙΑ) Οπως απέδειξε ο
διάσημος νευρολόγος Oliver
Sacks σ΄ένα
βιβίο που εξέδωσε το 2012, (Hallucinations
(Knopf)) υπάρχουν πολλοί παράγοντες, που μπορούν να
προκαλέσουν φανταστικές ψευδαισθήσεις.Ως
παράδειγμα αναφέρονται σχετικά πειράματα που διεξήγαγε ο ελβετός νευρολόγος Olaf Blanke που υποστηρίζει πως σήμερα γνωρίζουμε την ύπαρξη
πολλών παραγόντων ,ικανών να δημιουργήσουν παραισθήσεις που εξηγούνται από τον Oliver Sacks στο βιβλίο του. Ως παράδειγμα ο Olaf Blanke με τους συνεργάτες του δημιούργησαν
ένα φανταστικό πρόσωπο (“shadow
person”) σε μία
ασθενή διεγείροντας ηλεκτρικώς
τον εγκέφαλό της,με αποτέλεσμα
αυτή, να έχει την εντύπωση,ότι κάποιος στέκονταν πίσω της.
Στην
προσπαθεια ναν εξηγήθούν φαινόμενα τηλεπάθειας,προτάθηκε η υπόθεση
των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, που όμως δεν έγινε δεκτή. (Faraday case,
Burt 77-Baudouin 111) .Ο Raymond Moody(ό.π.Ματιές
κλπ.169) εκφράζει αμφιβολίες κατά πόσον η τηλεπάθεια σχετίζεται με την λήψη
εγκεφαλικών κυμάτων,όπως υποστηρίζει η θεωρία πού διετύπωσε από το
1882 ο Φρέντερικ Μαιερς,και διατυπώνει την πρόταση να ερευνηθεί η
πιθανότητα,οι άνθρωποι να επικοινωνουν μεταξύ τους,μέσω των ΚΑΤΟΠΤΡΙΚΩΝ
ΝΕΥΡΩΝΩΝ,
Για τους
τελευταίους αντιγράφουμε από το διαδίκτυο.
Οι καθρεπτικοί νευρώνες είναι μία από τις πιο σημαντικές
ανακαλύψεις κατά την τελευταία δεκαετία της νευροεπιστήμης. Είναι μια ποικιλία
οπτικοχωρικών νευρώνων που δείχνουν ουσιαστικά την ανθρώπινη κοινωνική
αλληλεπίδραση. Ουσιαστικά, οι καθρεπτικοί νευρώνες ανταποκρίνονται σε ενέργειες
που παρατηρούμε σε άλλους. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι καθρεπτικοί νευρώνες
πυροδοτούνται με τον ίδιο τρόπο όταν αναδημιουργούμε πραγματικά αυτήν τη δράση.
Εκτός από τη μίμηση, είναι υπεύθυνοι για μυριάδες άλλες εξελιγμένες ανθρώπινες
συμπεριφορές και διαδικασίες σκέψης. Τα ελαττώματα στο σύστημα των καθρεπτικών
νευρώνων συνδέονται με διαταραχές όπως ο αυτισμός. Αυτή η ανασκόπηση είναι μια
σύντομη εισαγωγή στους νευρώνες που διαμόρφωσαν τον πολιτισμό μας.
Τα δεδομένα για τα ανθρώπινα βρέφη που χρησιμοποιούν μέτρα
παρακολούθησης των ματιών υποδηλώνουν ότι ,το σύστημα νευρωνικού καθρέφτη
αναπτύσσεται πριν από την ηλικία των 12 μηνών και ότι αυτό το σύστημα μπορεί να
βοηθήσει τα ανθρώπινα βρέφη να κατανοήσουν τις ενέργειες άλλων ανθρώπων. Δύο
στενά συνδεδεμένα μοντέλα υποστηρίζουν ότι οι καθρέφτες νευρώνες εκπαιδεύονται
μέσω *Hebbian ή συνεργατικής μάθησης.(*Η
θεωρία Hebbian είναι μια νευροεπιστημονική θεωρία που ισχυρίζεται ότι μια
αύξηση στη συναπτική αποτελεσματικότητα προκύπτει από την επαναλαμβανόμενη και
επίμονη διέγερση ενός μετασυναπτικού κυττάρου κι ενός προσυναπτικού κυττάρου.
Είναι μια προσπάθεια να εξηγηθεί η συναπτική πλαστικότητα, η προσαρμογή των
εγκεφαλικών νευρώνων κατά τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας).
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, μια ομάδα νευροεπιστημόνων στο
Πανεπιστήμιο της Πάρμας έκανε μια εκπληκτική ανακάλυψη: Ορισμένες ομάδες
νευρώνων στον εγκέφαλο των μακάκων πιθήκων πυροδοτήθηκαν όχι μόνο όταν ένας
πίθηκος έκανε μια δράση (αρπάζοντας ένα μήλο από ένα κουτί), αλλά επίσης όταν ο
πίθηκος παρακολούθησε κάποιον άλλον να εκτελεί αυτή τη δράση. Στη συνέχεια το
ίδιο συνέβη όταν ο πίθηκος άκουσε κάποιον να κάνει τη δράση σε άλλο δωμάτιο.
Εν ολίγοις, παρόλο που αυτοί οι «καθρεπτικοί νευρώνες» ήταν μέρος
του κινητικού συστήματος του εγκεφάλου, φαινόταν να συσχετίζονται όχι με
συγκεκριμένες κινήσεις, αλλά με συγκεκριμένους στόχους.
Τις επόμενες δεκαετίες, αυτή η θεωρία «κατανόησης δράσης» των
καθρεπτικών νευρώνων εξελίχθηκε σε ένα ευρύ φάσμα ελπιδοφόρων
υποθέσεων.Δεδομένου ότι οι περισσότεροι από εμάς πιστεύουμε ότι οι στόχοι είναι
πιο αφηρημένοι από τις κινήσεις, οι καθρεπτικοί μας νευρώνες έρχονται
αντιμέτωποι με τη διακριτή πιθανότητα ότι αυτές οι καθημερινές κατηγορίες
ενδέχεται να χάνουν κρίσιμα κομμάτια του παζλ – έτσι, ορισμένοι επιστήμονες
προτείνουν ότι οι καθρεπτικοί νευρώνες μπορεί να εμπλέκονται σε συναισθήματα
ενσυναίσθησης, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι αυτά τα κύτταρα μπορούν να
διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στις ανθρώπινες ικανότητες, όπως η ομιλία.Μερικοί
γιατροί λένε ότι έχουν ανακαλύψει νέες θεραπείες για ψυχικές διαταραχές
επανεξετάζοντας ασθένειες μέσω του πρίσματος του καθρεπτικού νευρώνα. Για
παράδειγμα, ο Marco Iacoboni του UCLA και άλλοι έχουν παρουσιάσει αυτό που ο
Iacoboni ονόμασε «υπόθεση σπασμένου καθρέφτη» του αυτισμού – την ιδέα ότι οι
δυσλειτουργικοί καθρεπτικοί νευρώνες είναι πιθανώς υπεύθυνοι για την έλλειψη
ενσυναίσθησης και θεωρίας του νου που βρίσκονται σε ακραίο φάσμα αυτισμού.
Ωστόσο έχουν γίνει έντονες κριτικές όσων αφορά τους ισχυρισμούς
αυτούς. Αν αποδειχθει ότι οι καθρεπτικοί νευρώνες παίζουν μόνο βοηθητικούς ρόλους
– και όχι κεντρικούς – στην κατανόηση της δράσης, όπως υποστηρίζουν πολλοί
αντίπαλοι αυτών των ισχυρισμών, μπορεί να αναζητούμε σε εντελώς λάθος μέρος για
αιτίες αυτισμού και διαταραχές του λόγου.
Η θεωρία του νου είναι η ικανότητα να αποδίδουμε διανοητικές καταστάσεις – πεποιθήσεις, προθέσεις, επιθυμίες, συναισθήματα, γνώσεις κ.λπ. – στον εαυτό μας και στους άλλους. Η θεωρία του νου είναι απαραίτητη για να καταλάβουμε ότι οι άλλοι έχουν πεποιθήσεις, επιθυμίες, προθέσεις και προοπτικές που είναι διαφορετικές από τις δικές μας.
Μπορούν να κατανοήσουν
οι καθρεπτικοί νευρώνες;
Υπάρχει κάτι περίεργο για το εύρος των δράσεων που ανταποκρίνονται
οι καθρεπτικοί νευρώνες. Δεν ανταποκρίνονται σε παντομίμα ή σε ασήμαντες
χειρονομίες ή σε τυχαίους ήχους ζώων. Φαίνονται ειδικά συντονισμένοι για να
ανταποκρίνονται σε ενέργειες με σαφείς στόχους – είτε αυτές οι ενέργειες
γίνονται αντιληπτές μέσω της όρασης, του ήχου ή οποιασδήποτε άλλης
αισθητηριακής οδού.
Αυτή η συνειδητοποίηση οδήγησε
τους ερευνητές των καθρεπτικών νευρώνων να παρουσιάσουν αυτό που αποκαλούν
υπόθεση «κατανόηση δράσης» – ότι οι καθρεπτικοί νευρώνες είναι η νευρωνική βάση
για την ικανότητά
μας να κατανοούμε τις ενέργειες των άλλων.
Σε αυτήν την υπόθεση στηρίζεται ένα βασίλειο: Εάν είναι αλήθεια,
το Iacoboni μπορεί να έχει δίκιο ότι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τον αυτισμό
και τις διαταραχές του λόγου, επισκευάζοντας το ανθρώπινο σύστημα καθρεπτικών
νευρώνων.
Εξαρτάται η ενσυναίσθηση
από τους καθρεπτικούς νευρώνες;
«Τα δεδομένα υποδηλώνουν έντονα ότι οι καθρεπτικοί νευρώνες
αντιστοιχούν μεταξύ των .»
ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
Ο χώρος δεν επιτρέπει να ασχοληθούμε
με το θέμα.Περιoριζόμαστε να σημειώσουμε
αυτό που γράφει ο Antonio Damasio( ό.π.σελ 207 επ.)ότι,τα συναισθήματα
επικέντρωσαν την νοημοσύνη σε ορισμένους
στόχους,διεύρυναν την επέκταση της νοημοσύνης, και την εξέλιξαν με τέτοιο τρόπο
ώστε να έχει ως αποτέλεσμα το ανθρώπινο πολιτιστικό μυαλό….Σε κάποιο βαθμό
,μαζύ με την λόγική, έχουν απελευθερώσει τους ανθρώπους από την απόλυτη τυραννία των γονιδίων αλλά
μόνον για να μας διατηρήσουν κάτω από την
δεσποτική εξουσία της ομοιόστασης.( «ομοιόσταση»,κατά τον ίδιο συγγραφέα
:Το σύνολο των διαδικασιών που απαιτείται
για την πραγμάτωση της μη
σκεπτόμενης και μη συνειδητής
επιθυμίας για επιβίωση και πρόοδο στο μέλλον, άσχετα από τα εμπόδια,)
Η ΕΥΦΥΙΑ ΣΤΑ ΖΩΑ
-Ο Αριστοτέλης έλεγε « Και ελάχιστα ζώα
λογισμών και διάνοιαν έχουσιν» ο δε
Πλούταρχος « Θηρίων φύσις,λόγου και συνέσεως ουκ έστιν άμοιρος»
-Και σήμερα ως προς τα ζώα γίνεται
δεκτό,ότι, υπάρχει ευφυία.Μια απόδειξη αυτού,είναι ότι,μερικά από αυτά
χρησιμοποιούν εργαλεία, πράγμα πού μέχρι προ τινος θεωρούνταν αποκλειστικώς
ανθρώπινο χαρακτηριστικό.
Μερικά παραδείγματα είναι εντυπωσιακά
και αποκαλυπτικά:
-Ο Κόλα, ένας αρσενικός πεδινός
γορίλλας, στην Δημοκρατία τού Κόνγκο,έμαθε να ελέγχει αν λειτουργεί,η ηλεκτρική
περίφραξη τής προστατευόμενης δασικής περιοχής,όπου κατοικούσε, αγγίζοντας το
σύρμα με ένα βλαστό.Ο βλαστός άγει αρκετή ποσότητα ρεύματος για να καταλάβει ο Κόλα αν, ο φράκτης είναι
ενεργοποιημένος,αλλά πολύ μικρή για να τού προκαλέσει ηλεκτροπληξία !.
-Το 2002 η Μπέτι,μια κουρούνα τής Νέας
Καληδονίας κατέστη θέμα στο περιοδικό Science,επειδή είχε μάθει να κατασκευάζει
αγκίστρι,από κομμάτια σύρμα και να το χρησιμοποιεί ως εργαλείο για να ψαρεύει
μέσα από ένα γυάλινο σωλήνα.Το γεγονός
κατέπληξε τους επιστήμονες, καθώς τέτοιου επιπέδου ικανότητα κατασκευής
εργαλείων δεν είχε ποτέ παρατηρηθεί ούτε
στους χιμπατζήδες.Το επίτευγμα τής Μπέ τι, ήταν ακόμη εκπληκτικότερο,γιατί
κατεσκεύαζε αγκίστρια,από εύκαμπτο χαλύβδινο σύρμα,που δεν υπήρχε στο φυσικό
της περιβάλλον.Ο τρόπος κατασκευής τού αγκίστριου ήταν ακόμη πιο
εντυπωσιακός.Οι κουρούνες δεν έχουν χέρια, αντιτάξιμα δάκτυλα και
αντίχειρες.Για να κατασκευάσει η Μπέτι το αγκίστρι, σφήνωνε πρώτα τη μια άκρη
τού σύρματος, στην κολλητική ταινία που ήταν τυλιγμένη γύρω από την βάση τού
σωλήνα,κι΄έπειτα τραβούσε με το ράμφος της, την άλλη άκρη δίνοντας της το σχήμα
ορθής γωνίας.Η Μπέττι δεν είχε υποστεί
καμία σχετική εκπαίδευση, ούτε είχε ποτέ παρατηρήσει άλλες κουρούνες, να κάνουν
κάτι τέτοιο,(πράγμα ασφαλώς που και αν συνέβαινε απλώς θα οδηγούσε στο
συμπέρασμα ότι, δεν επρόκειτο για μεμονωμένη περίπτωση). Μιά μελέτη που
δημοσιεύθηκε το 2009 στο περιοδικό Current Biology,αποκαλύπτει ένα είδος
κορακιού, πού ρίχνει πέτρες τού κατάλληλου μεγέθους σ’ένα δοχείο με νερό,ώστε
να ανέλθει η στάθμη του και να μπορέσει έτσι το κοράκι να συλλάβει ένα σκουλήκι
που επιπλέει στην επιφάνειά του. ( ομάδα
τού Clayton). Και τέλος τον προηγούμενο χρόνο,η Lucy Cheke ανέφερε παρόμοια
πειράματα με καρακάξες.
Ακόμη παραπέρα.
Οι κουρούνες στην άγρια φύση, εμφανίζουν πολλές φορές
καταπληκτικές ικανότητες.Τεμαχίζουν φύλλα ενός φυτού, και σχηματίζουν έτσι
πριωνιτές ακίδες, για να σουβλίσουν κάμπιες.
Την ευφυία τής κουρούνας πρέπει να είχε παρατηρήσει και
ο Αίσωπος που την εξύμνησε παραθέτοντας
την περίπτωση,τής διψασμένης κουρούνας
με το μισογε μισμένο με νερό δοχείο.Η κουρούνα καθώς δεν μπορούσε μέσα από το
στενό λαιμό τού δοχείου νά φθάσει,με το ράμφος
της την επιφάνεια τού νερού,άρχισε να ρίχνει μέσα στο δοχείο μικρές πέτρες,ώστε να ανέλθει η στάθμη του! .
Μια νέα μελέτη δείχνει ότι, τόσο τα
μικρά παιδιά όσο και τα μέλη τής
οικογένειας τής κουρούνας είναι ικανά στο να λύσουν ένα τέτοιο πρόβλημα, αλλά
τα παιδιά εμφανίζονται να το μαθαίνουν με διαφορετικό τρόπο από τα
πουλιά.Πρόσφατες μελέ τες υπό την καθοδήγηση τού Nicola Clayton στο University
of Cambridge απέδειξαν ότι,μέλη τής
οικογένειας τής κουρούνας έχουν γνωστικές ικανότητες. Μπορούν,όπως προκύπτει και
από το προπαρατεθέν παράδειγμα, να κατασκευάζουν και να χρησιμοποιούν εργαλεία,
να σχεδιάζουν το μέλλον και ίσως να
καταλαβαίνουν τις σκέψεις άλλων πτηνών.( το τελευταίο αμφισβητείται από
αρκετούς).
Διάβασα την 28-12-2015 στο διαδίκτυο ότι, οι επιστήμονες δρ. Jolyon Troscianko, τού
Πανεπιστημίου τού Exeter, και Δρ. Christian Rutz,τού Πανεπιστημίου τού St
Andrews, βιντεοσκόπησαν κουρούνες να
κατασκευάζουν εργαλεία με τα οποία συλ
λαμβάνουν έντομα. Η σχετική ανακοίνωση
δημοσιεύθηκε την 23-12-2015 στην Royal Society's journal Biology Letters
.
- Στην προσπάθειά τους να εξηγήσουν την ευφυιά των πτηνών αυτών
επιστήμονες τονίζουν τον μεγάλο
εγκέφαλο,σε σχέση με το βάρος τους που έχουν τα πτηνά αυτά και το ότι, οι νευρώνες μεταβάλλονται κατά τη διάρκεια
τής εκμάθησης.
(Περισσότερα στο Παράρτημα υπό «
Βιντεοσκόπησαν κουρούνες να
κατασκευάζουν εργαλεία.» )
-Σε ηλικία 29 ετών,πέθανε ένας χιμπατζής-διάνοια,η Πάνζι.Οπως δημοσιεύ
θηκε στην “American Journal of
Primatology” τού Ιανουαρίου 2014,ο χιμπατζής
αυτός ,αποδείχτηκε νοητικώς ικανότερος
από παιδιά 3 έως 12 ετών,αλλά και
από ορισμένους ενήλικες. Σε μια αναμέτρηση σ’ ένα ειδικώς σχεδιασμένο παιχνίδι
«λαβύρινθο»,επέλεγε συχνότερα από τους άλλους ,την συντομότερη διαδρομή.
-Ενδιαφέρουσες σκέψεις για τη νόηση στο χώρο
των ζώων,αναφέρονται από τον Ι.Ευαγγέλου (
ό.π.« Μονισμός» ).Ο συγγραφέας αφετηριάζεται από την παραδο χή,ότι, μια
εσωτερική νοητική δύναμη,που αποβλέπει σ΄ένα σκοπό (:εντελέχεια) φαίνεται ότι,
ρυθμίζει την ανάπτυξη και συμπεριφορά όλων των έμβιων όντων και ότι, στα ζώα ,
το ένστικτο,είναι λογικές λειτουργίες ,
πληροφορίες που έχουν αποτυπωθεί στον
γενετικό τους κώδικα,διαμέσου χιλιετηρίδων όπως αντίστοιχα και στον άνθρωπο,ένα
μέρος απ’ αυτό,που ονομάζουμε λογική, είναι λειτουργίες ενστικτώδεις.Στην
συνέχεια παραθέτει εντυπωσιακές περιπτώσεις ,από τις οποίες σταχυολογούμε
μερικές.
Παραθέτουμε:
«Χαρακτηριστικά είναι τα πειράματα
απόκτησης ιδιοτήτων με κανιβαλιστική μέθοδο σε σκουλήκια. Οι ερευνητές άφησαν
εκατό σκουλήκια στην είσοδο ενός κατά- σκευασμένου λαβύρινθου, που στο τέρμα
του υπήρχε τροφή. Από τα εκατό, μόνο πέντε φτάσανε τυχαία στο χώρο τροφής. Αυτά τα πέντε τεμάχισαν οι ερευνητές
και τα ανάμιξαν με τροφή, που ταΐσανε άλλα εκατό νέα σκουλήκια,τα οποία άφησαν
στο λαβύρινθο. Αυτή τη φορά όμως, από τα εκατό φτάσανε στην τροφή δέκα. Και
πάλι αυτά τα δέκα τα τεμάχισαν και τα ανάμιξαν με τροφή που δώσανε σε άλλα νέα,
εκατό, τα οποία ξανάφησαν στο λαβύρινθο.
Κι αυτή τή φορά ο αριθμός των σκουληκιών που βρήκανε την τροφή αυξήθηκε. Τα επαναληπτικά
πειράματα έδειξαν μια επιτυχία μετάδοσης και αφομοίωσης τής πληροφορίας, για το
χώρο τής τροφής μέχρι 45%. Σε άλλο πείραμα οι ερευνητές αφού πετύχαιναν να
κάνουν ν' αντιδρούν στο φώς μια ομάδα μικροσκοπικά σκουλήκια planaria τα
πολτοποιούσαν και μ' αυτά έτρεφαν άλλα planaria
τα οποία —μ' αυτόν τον τρόπο αποχτούσαν μεγαλύτερη (από τη φυσική
τους αντίδραση στο φώς.
-Το βόδι ξέρει να διαλέγει τα χόρτα
της τροφής του.Τρώγει 276 είδη ωφέλιμων χόρτων και απορρίπτει 218 είδη
δηλητηριωδών.
-Ο αρουραίος συγκεντρώνει στην υπόγεια
φωλιά του, κόκκους σταριού για το χειμώνα, αφού πρώτα τους δαγκώσει στο σημείο
τού φύτρου, ώστε να μη φυτρώσουν στη γη. Το ίδιο κάνουν και τα μυρμήγκια.
-Ο
δρυοκολάπτης φτιάχνει τη φωλιά του μέσα στον κορμό τού δέντρου. Αλλά για
να μην την ανακαλύψουν οι εχθροί του, απομακρύνει σε απόσταση τα ροκανίδια που
βγάζει απ' τον κορμό.
-Το χταπόδι παίρνει κάθε φορά το χρώμα
του βράχου όταν κάθεται για να μην το ανακαλύπτουν οι εχθροί του. Το ίδιο κάνει
κι ο χαμαιλέων, αλλά κι ένα πλήθος ψαρι ών, ερπετών και εντόμων
(προστατευτικός, προσαρμοστικός - χρωματικός – μιμητισμός προς το περιβάλλον).Ειδικώς για το χταπόδι,έχει
γραφεί ότι,θεωρείται το πρώτο νοήμον όν στον πλανήτη.Σύμφωνα με δημοσίευμα της
14-8-2015 στο διαδίκτυο,για πρώτη φορά οι επιστήμονες αποκωδικοποίησαν το
πλήρες γονιδίωμα τού χταποδιού, ρίχνοντας φως στα γενετικά μυστικά ενός από τα
πιο έξυπνα και περίεργα ζώα της Γης, το οποίο έχει κάτι ...εξωγήινο.Η ανάγνωση
τού DNA αποκαλύπτει ότι, το χταπόδι έχει περίπου 10.000 περισσότερα γονίδια από
τον άνθρωπο (33.000 έναντι 23.000), ενώ εμφανίζει σημαντικές γενετικές διαφορές
με τα κεφαλόποδα και τα άλλα συγγενικά ασπόνδυλα, σε σχέση με τα οποία διαθέτει
γονιδίωμα έως έξι φορές μεγαλύτερο. Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και
την Ιαπωνία, με επικεφαλής τον καθηγητή βιολογίας Ντάνιελ Ρόκσαρ τού
Πανεπιστημίου τής Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο
περιοδικό "Nature", χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να ολοκληρώσουν το
δύσκολο έργο τους.Το χταπόδι έχει μια μακρά εξελικτική ιστορία 400 εκατομμυρίων
ετών (εμφανίστηκαν περίπου 230 εκατ. χρόνια πριν από τα θηλαστικά), πράγμα που
αντανακλάται στο περίπλοκο γονιδίωμά του. Οι επιστήμονες ανεκάλυψαν εκατον
τάδες πρωτότυπα γονίδια, τα οποία δεν έχουν αντίστοιχο σε άλλα ζώα.Μεταξύ
άλλων, το χταπόδι έχει τρεις καρδιές, διαθέτει μεγάλα μάτια-κάμερες και έξυ
πνα πλοκάμια γεμάτα νευρωνικά κύτταρα
(σαν μίνι-εγκεφάλους), ενώ είναι ικανό να αναγεννά τα άκρα του, όταν αυτά
κοπούν.Μπορεί ακόμη να αλλάζει χρώμα και εμφάνιση κατά βούληση, προσαρμοζόμενο
στο περιβάλλον του, μια ικανότητα καμουφλάζ που έχει εμπνεύσει πολλές σύγχρονες
τεχνολογίες, όπως τα μαλακά και εύκαμπτα ρομπότ. Οι «μεταμφιέσεις» αυτές
γίνονται δυνατές χάρη και στην εντυπωσιακή νοημοσύνη του, η πηγή της οποίας θα
πρέπει επίσης να αναζητηθεί στο μοναδικό DNA του.«Ήσαν τα πρώτα νοήμονα όντα
στον πλανήτη μας», δήλωσε ο νομπελίστας ερευνητής Σίντνεϊ Μπρένερ, ο οποίος
είχε την πρωτοβουλία για την ανάγνωση τού DNA του. Για «ένα επίπεδο νευρωνικής
πολυπλοκότητας μοναδικό στα ασπόνδυλα», έκανε λόγο και ο Ρόκσαρ.Το χταπόδι
θεωρείται τόσο έξυπνο, που στη Βρετανία ο νόμος το προστατεύει από τα
επιστημονικά πειράματα. Προς το παρόν, οι επιστήμονες παραδέχονται ότι, απέχουν
πολύ από το να καταλαβαίνουν τι κάνει κάθε ξεχωριστό γονίδιο τού χταποδιού μόνο
του ή σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα.
-Ο ποντικός που κυνηγάει στην ακρογιαλιά
μύδια, ρίχνει πρώτα μια πέτρα, μέσα στο ανοιχτό μύδι ώστε να μην μπορέσει
να κλείσει, για να το καταβροχθίσει
ανενόχλητος.
-Ο πίθηκος που θέλει να φάει μυρμήγκια,
κόβει μια βέργα και τη σαλιώνει και τη
χώνει μέσα στη μυρμηγκοφωλιά. Όταν τη βγάλει, πολλά μυρμήγκια είναι κολλημένα
πάνω της. Τα τρώει κι, επαναλαμβάνει το τέχνασμα. Επίσης, οι πίθηκοι
χρησιμοποιούν διάφορα φύλλα για να πίνουν νερό τρεχούμενο και στάσιμο.
-Η θαλάσσια ενυβρίδα για να ξεκολλήσει
απ' το βυθό το μύδι ή το στρείδι που θα φάει, χρησιμοποιεί σαν εργαλείο μια
πέτρα.Υστερα τοποθετεί αυτή την πέτρα στο στήθος της (ενώ πλέει ανάσκελα) και σπάζει το κέλυφος απ' το οστρακάδερμο.
-Οι μεταναστευτικές χήνες, επειδή
φοβούνται τους αετούς όταν πρόκειται να περάσουν από λημέρια αετών, κρατούν στο
στόμα τους ένα λιθαράκι για να μην μπορούν να ξεφωνίζουν και γίνουν αντιληπτές, ιδίως τη νύχτα.
-Ο
Jared Diamond(ο.π. σελ.201) γράφει ότι, τα μόνα ζώα που έχουν αξιόλογη νοημοσύνη και μηχανική επιδεξιότητα
είναι οι κοινοί και οι πυγμαίοι
χιμπατζήδες.
-Στο διαδίκτυο, αναρτήθηκε την 7 Ιανουαρίου
2016, η είδηση ότι, πριν από λίγους μήνες σύμφωνα με ανακοίνωση που
δημοσιεύθηκε (: Cell Press journal Current Biology ) επιστήμονες διεπίστωσαν ότι, θαλάσσια είδη που ζουν σ’ ένα αρκτικό fjord εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται και κατά την διάρκεια των σκοτεινών
χειμερινών μηνών παρά την πλήρη
απουσία ηλιακού φωτός καθοδηγούμενα από το φώς της σελήνης.
(Περισσότερα στο παράρτημα υπό «
Ζώα καθοδηγούνται από το φώς τής
σελήνης»)
-Μυρμήγκια που ζούν στα τροπικά δάση
τής βόρειας και νότιας Αμερι κής,αποδεικνύουν ότι, έχουν αυξημένη
ευφυία.Συλλέγουν φύλλα ,τα μεταφέρουν στην φωληά τους,τα κόβουν σε μικρά κομμάτια,τα
στοιβάζουν κι΄έτσι έχουν ένα
λίπασμα,πάνω στο οποίο φυτρώνει ένας μύκητας
που συνιστά την βασική τροφή τους.Γι΄αυτό κι έχουν χαρακτηρισθεί οι
πρώτοι γεωργοί τού πλανήτη μας.
-Όλα αυτά,και πολλά έχουν οδηγήσει σε μια προσπάθεια αναζήτησης
μιάς εξήγησης τού φαινομένου, της «έξυπνης» συμπεριφοράς. Μια σκέψη, είναι ότι, πρόκειται για έναν ευφυή
σχεδιασμό,μια άλλη ότι, ένα μέρος του
νού,βρίσκεται σε επικοινωνία με όλα τα πράγματα τού περιβάλλοντος ανεξάρτητα από σχήμα,χώρο.Ο βιολόγος Λύαλλα
Ουάτσον λέγει σχετικώς: «Είμαστε όλοι
…βγαλμένοι από τον ίδιο δοκι μαστικό σωλήνα ..αυτό είναι το μυστικό τής
φύσης….Σημαίνει ότι, υπάρχει μια συνεχής επικοινωνία. Όχι μόνον ανάμεσα στα
ζωντανά πλάσματα και το περιβάλλον,αλλά
και ανάμεσα σ’όλα τα πλάσματα πού ζούν
σ΄αυτό το περιβάλ λον…..»
-Στις 7 Ιουλίου 2012, ειδικοί επιστήμονες στον τομέα της νευροβιολογίας και
τον γνωστικό τομέα, συγκεντρώθηκαν στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριζ και
υπέ γραψαν την Διακήρυξη του Καίμπριτζ για τη συνείδηση, κατά την οποία
διακήρυξη :«Συγκλίνοντα στοιχεία
δείχνουν ότι, μη ανθρώπινα ζώα διαθέτουν τα νευρο ανατομικά ,νευροχημικά και
νευροφυσιολογικά υποστρώματα, των συνειδητών
καταστάσεων,παράλληλα με την ικανότητα να παρουσιάζουν εκούσιες συμπε
ριφορές. Κατά συνέπεια οι άνθρωποι δεν
είναι το μοναδικό είδος που
διαθέτει τα νευρολογικά υποστρώματα που δημιουργούν την συνείδηση .Τα
μη ανθρώπινα ζώα.συμπεριλαμβανομένων
όλων των θηλαστικών και των πτηνών
και πολλών ακόμη πλασμάτων, όπως τα χταπόδια διαθέτουν επίσης αυτά τα
νευρολογικά υποστρώματα.»
-Τον Μάιο του 2015 η Νέα Ζηλανδία κατέστη η πρώτη χώρα στον κόσμο, που νομοθετικώς ανεγνώρισε τα ζώα ως νοήμονα όντα, πρακτική πού ακολουθούν πολλές επιχειρήσεις.
ΝΟΗΣΗ ΣΤΙΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ
ΖΩΩΝ-(Η ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΤΟΥ ΣΜΗΝΟΥΣ)
-Τους επιστήμονες έχει
απασχολήσει το αποκαλούμενο φαινόμενο ύπαρξης νοήσεως στις συλλογικές
κινήσεις των ζώων Ένα πλήθος μπορεί να ενεργήσει χωρίς ηγέτη και χωρίς διαταγές
σχεδόν ως να επρόκειτο για έναν μόνο άνθρωπο Η φύση παρουσιάζει τέτοια
παραδείγματα. Ετσι οι σαρδέλλες ενώ
κολυμπούν όλες προς την ιδία κατεύθυνση, αιφνιδίως όλες μαζύ, αλλάζουν
κατεύθυνση,για ν΄αποφύγουν ένα θηρευτή.Ανάλογη συμπεριφορά παρατηρείται σε μικρότερη κλίμακα και με
τα βα κτήρια που σχηματίζουν
αποικίες και συμπεριφέρονται
συλλογικώς,ακόμη και στο κύτταρο όπου παρατηρείται για τρομερή αυτοοργάνωση.
- Ανάλογη συμπεριφορά παρατηρείται με
τα ψαρόνια.
Σε μικρότερη κλίμακα,έχουμε τα βακτήρια
που σχηματίζουν αποικίες και συμπε
ριφέρονται συλλογικώς,ακόμη και στο κύτταρο όπου παρατηρείται για τρομερή
αυτοοργάνωση.
-Η περίπτωση των τερμιτών,είναι επίσης,κυριολεκτικώς
καταπληκτική.Οι τερμίτες,συγκαταλέγονται στα
κοινωνικά έντομα. Ζούν σε φωλιές
που συνήθως είναι κάτω από τη γή.Η φωλιά
τους μοιάζει με καπνοδόχο και μπορεί να
υπερβαίνει σε ύψος τα 3 μέτρα Η δομή της
φωλιάς έχει μια πολύπλοκη εσωτερική δομή και προβάλλει ειδικευμένες γνώσεις.Για να μην έχει η φωλιά μεγάλο πάχος,οι τερμίτες
ανεύραν την λύση στον κλιματισμό όπως εξηγεί στη σχετική του εργασία ο
καθηγητής Martin Luscher. Ορισμένες
λεπτομέρειες:Οι φωλιές βοηθούν στην διατήρηση του κατάλληλου μικροκλίματος απαραίτητου για την επιβίωση
των τερμιτών.Η υγρασία τους στο εσωτερικό της φωλιάς κυμαίνεται στους 98-99%
και δεν κατέρχεται ποτέ κάτω από τους
96,2%.Η θερμοκρασία διατηρείται σχετικώς σταθερή, καθόλη την διάρκεια της
ημέρας χάρις στην θερμοκρασία από τον μεταβολισμό των τερμιτών, καθώς και των
μυκήτων και κυμαίνεται στα ίδια ή και σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με το περιβάλλον.
.Οι τερμίτες διατηρούν στις φωλιές
τους,καλλιέργειες μυκήτων. Τερμίτες και μύκητες συνεργάζονται εδώ και εκατομ μύρια χρόνια και οι δυό
οργανισμοί επωφελούνται από την
συνύπαρξη αυτή.Οι μήκυτες κερδίζουν τροφή νερό και προστασία, ενώ λειτουργούν
για τα έντομα ως εξωτερικό στομάχι, συμβάλλοντας στη λειτουργία πέψης.Οι
τερμίτες τρέφονται με γρασίδι και ξύλο και αφήνουν ψευδο -περιττώματα, που
συλλέγουν οι εργάτες της αποικίας και τα τοποθετούν στο σημείο που θα
αναπτυχθούν οι μύκητες. Τα τοιχώματα της φωλιάς,είναι παχιά αλλά πορώδη
και εξασφαλίζουν την απαραίτητη μόνωση
της φωλιάς ενώ εσωτερικώς αποτελούνται από ένα πολύπλοκο σύστημα διαύλων και
κοιλοτήτων(αεραγωγών)που επικοινωνούν μεταξύ τους.Γεννάται το ερώτημα πώς είναι δυνατόν τόσο μικρά ζώα, χωρίς κανένα οπτικό ερέθισμα αφού οι τερμίτες
είναι τυφλοί και δεν μπορούν να γνωρίζουν
ούτε πως είναι το περιβάλλον ούτε
σε ποιο στάδιο ευρίσκονται οι εργασίες
των υπολοίπων μελών της ομάδας να γνωρίζουν τι πρέπει να πράξουν ώστε να
οικοδομήσουν μια φωλιά που να εξασφα λίζει την επιβίωσή τους και να μπορούν να το πράξουν; Και επί
πλέον να συντονίζονται έτσι ώστε να λειτουργούν ως ένας
υπερ-οργανισμός,που διαθέτει συλλογική
νοημοσύνη; (Ας προστεθεί η παρατήρηση ότι,-τουλάχιστον για κάποια είδη τερμιτών-η
δομή της «καπνοδόχου» αγγίζει σε ύψος τα
3 μέτρα,ενώ το κάθε άτομο ζυγίζει μόλις
14-15 χιλιοστά του γραμμαρίου,δηλαδή οι
τερμίτες κατά σκευάζουν δομές που υπερβαίνουν το μέγεθός τους, κατά
εκατομμύρια φορές). Ο τρόπος με τον
οποίο εργάζονται μοιάζει με «αλυσσίδα»
.Το χώμα που χρησι μοποιείται ως δομικό
υλικό μεταφέρεται από κάποιο άτομο, σε απόσταση ολίγων χιλιοστών ,στην συνέχεια ένα άλλο άτομο
αναλαμβάνει να το μεταφέρει ολίγα ακόμη χιλιοστά, κ.ο.κ. Πρέπει να υποθέσει
κανείς ότι, θα πρέπει να υπάρχει κάποια επικοινωνία μεταξύ τους.Οταν ένα άτομο
της αποικίας μετακινεί μια ποσότητα
χώματος από ένα σημείο σε ένα άλλο, μαζύ με το χώμα που εναποθέτει στο
έδαφος,εναποθέτει και χημικές ουσίες που
ονομάζονται φερεμόνες, μέσω των οποί ων επικοινωνούν οι τερμίτες μεταξύ τους.
Ετσι η εναπόθεση των ουσιών αυτών
διευκολύνει την μεταφορά του χώματος από ένα άλλο τερμίτη σε ένα τρίτο
σημείο,.Η συλλογική νοημοσύνη,λειτουργεί προκειμένου να γνωστοποιηθεί στους τερμίτες της αποικίας, ότι, στο
συγκεκριμένο σημείο, υπάρχει χώμα που
πρέπει να μεταφερθεί κάπου αλλού!!! Οι αποικίες
αποτελούνται από χιλιάδες άτομα,( π.χ. τα είδη Macrotermes οργανώνονται
σε αποικίες 1-2 εκατομμυρίων
ατόμων).Η βιολόγος Γιώτα Κοτσακιώση θεωρεί τους τερμίτες ως τους καλύτερους αρχιτέκτονες του ζωικού
βασιλείου.
Για τους τερμίτες προτάθηκε μια «ειδική»λύση που να ερμηνεύει
την συλλογική νοημοσύνη.Οτι ,οι τερμίτες συνιστούν ένα βιολογικό
ρομπότ,προγραμματισμένο να ακολουθεί αλγορίθμους και να επιτελεί έτσι
συγκεκριμένες λειτουργίες. Η σκέψη όμως αυτή εγκαταλείφθηκε όταν οι
μελετητές έλαβαν υπόψη ορισμένες
συμπεριφορές των τερμιτών που δεν
συμβιβάζονται με την άποψη αυτή.
Παρατηρήθηκε λ.χ.ότι, η μεταφορά
νερού από ένα άτομο σε κάποιο άλλο,
πραγματοποιείται μέσω του στόματος και ότι,μάλιστα σε κάποια είδη,το άτομο που
πρόκειται να προσλάβει νερό,θα πρέπει να «ικετεύσει» για αρκετή ώρα τον
δότη, πράγμα πού ασφαλώς συνηγορεί ευθέως υπέρ της απόψεως ότι,
πρόκειται περί ζώντων και μάλιστα
νοημόνων οργανισμών και αποκλείει την
λύση του βιολογικού ρομπότ.
( Το γαλλικό κείμενο στο Παράρτημα)
.Ολες αυτές οι συμπεριφορές,(ιχθύων
–εντόμων) δεν είναι πλήρως κατανοητές, η τηλεπάθεια όμως θα μπορούσε να
προβληθεί ως μερική (στο θέμα της επικοινωνίας) λογική εξήγηση. Αν κανείς αποκλείσει την εξήγηση αυτή καθώς και
ορισμένες σκέψεις τού Arthur Koestler,που παρατίθενται στην εργασία μας,γύρω
από την «Ζωή»,δεν μπορεί να υποστηρίξει μια απάντηση, που να είναι πειστική από την κοινή λογική και την
καθιερωμένη επιστήμη. Mια ομάδα,γάλλων
ερευνητών απεφάσισε τον Δεκέμβριο του 2013 να ασχοληθεί συστηματικώς με
το θέμα για την κατανόηση των συλλογικών αυτών κινήσεων.« Μόλις ένας φυσικός
παρατηρεί ένα τέτοιο φαινόμενο
επαναλαμβανόμενο,σε διαφορετικές κλίμακες η περιέργειά του κεντρίζεται»,δηλώνει
ο Denis Bartolo, καθηγητής στο l'Ecole
normale supérieure τής Lyon και υπεύθυνος των εργασιών που έχουν δημοσιευθεί
στο περιοδικό Nature, την 7 Νοεμβρίου 2013, και πού μαζύ με συναδέλφους του,ενεργοποίησε το
ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας για το μυστήριο αυτό της φύσεως.
Η ΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ
Ο φυσικός Πωλ Ντέιβις λέγει :| «Το
θεωρώ πολύ πιθανόν ,στην πραγματικότητα αναπόφευκτο, η βιολογική νοημοσύνη να αποτελεί μόνον ένα μεταβατικό
φαινόμενο, μια μεταβαλλόμενη φάση στην εξέλιξη της νοημοσύνης στο Σύμπαν.Αν
συναντήσουμε ποτέ εξωγήινη νοημοσύνη
,θεωρώ εξαιρετικά πιθανόν να είναι
μεταβιολογική στη φύση της,ένα συμπέρασμα
που έχει προφανή και εκτενή αντίκτυπο
για την SETI»
ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΟΓΟ
ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΑ ΖΩΑ
-Οι Maturana
και Varela( Το δέντρο τής Γνώσης,ό.π
σελ..222 επ) παρατηρούν ότι, τα τελευταία χρόνια έχει υποχωρήσει η άποψη
ότι ,ο λόγος είναι αποκλειστικώς ανθρώπινο φαινόμενο. Αναφέρουν πειράματα σε
πίθηκο όπου με την χρησιμοποίηση ως
συστήματος γλωσσικών αλληλεπιδράσεων,την γλώσσα Ανσελμαν, την
πλουσιώτερη και ευρύτερη γλώσσα που
χρησιμοποιείται από κωφαλάλους, από τα
οποία πειράματα,θα μπορούσε κανείς να συμπεράνει ότι,ο πίθηκος « μιλάει».Πάντως
η απάντηση στο ερώτημα, εξακολουθεί να
προκαλεί διχογνωμίες,μεταξύ βιολόγων και γλωσσολόγων.Εκτός άλλων,η
απάντηση εξαρτάται και από το τι θεωρεί
κανείς γλώσσα.
Η ΕΥΦΥΙΑ ΣΤΑ ΦΥΤΑ
Ο Cleve Backster ,έδειξε πώς τα
φυτά,έχουν μνήμη, και αισθήματα. Ο Δρ Μαρσέλ Βόγκελ,έδειξε πώς τα φυτά μπορούν
να διαβάσουν την σκέψη τού ανθρώπου που θέλει να τα βλάψει.Οι καθηγητές Gordon Orians και David Rowds απέδειξαν ότι, τα φυτά
επικοινωνούν μεταξύ τους.Ειδοποιούν, τα
γύρω δέντρα, για τις τυχόν επιθέσεις που δέχονται από έντομα και σκουλήκια.Τα σήματα αυτά
κινδύνου συνίστανται σε εκπομπές
φερομονών, ουσιών δηλαδή που πολλές
φορές εκκρίνουν τα ζώα και επιδρούν σε άλλα ζώα τού αυτού είδους.Οι
αποδέκτες των μηνυμάτων αυτών αμυνόμενοι,
μεταβάλλουν την χημική
σύσταση των φύλλων τους,τα κάνουν λιγώτερο γευστικά.Οι
μεταβολές αυτές διαπιστώθηκαν επί τόπου. (Ι.Ευαγγέλου σελ.216 επ.)
Υποστηρίζεται επίσης ότι, τα φυτά έχουν αυτό που λέγεται αγάπη. Ετσι
λ.χ.βλέπουμε ότι, αν κανείς φυτέψει τρείς-τέσσερες καταβολάδες στην σειρά, και
στην συνέχεια κόψει το μητρικό φυτό,τα νέα φυτά δεν θα αναπτυχθούν εξίσου
καλά,σαν το μητρικό φυτό, που υπάρχει για να τους προσφέρει την ακτινοβολία
του.Τα φυτά επίσης επηρεάζονται από την μουσική και έχουν νοητική πρόοδο και
προσαρμογή.
(Περισσότερα στον Ι.Ευαγγέλου
ό.π.,σελ.218 επ.)
-Για τα φυτά,υπάρχει ένα πολύ ωραίο βιβλίο,που
συνέγραψαν οι Peter Tompkins και Christopher Bird (« Η μυστική ζωή των φυτών»
Χατzηνικολής 1976-The secret life of
plants).Αναφέρεται σ΄αυτό,ότι, έχει πειραματικώς διαπιστωθεί,πώς, τα φυτά έχουν
εκτός άλλων,διανόηση, αισθήματα, μνήμη
,παρ-αίσθηση αντίληψη, (ικανότητα να
προβλέπουν τις προθέσεις των ανθρώπων και ακόμη περισσότερο να
ξεχωρίζουν τις πραγματικές προθέσεις από τις προσποιητές, ευαισθησία στον
προσανα τολισμό,στις ακτίνες Χ και στις υψηλές συχνότητες της τηλεόρασης,
εφευρετικότητα στην κατάστρωση κατασκευών ανώτερη από των ανθρώπων-μηχανικών,
ικανότητα να προβλέπουν κυκλώνες, καταιγίδες,λαίλαπες σεισμούς και εκρήξεις
ηφαιστεί ων,ικανότητα να επικοινωνούν μεταξύ τους, και να ξεχωρίζουν ήχους,που δεν συλλαμβάνει ο
άνθρωπος.
-Σε απόσπασμα άρθρου, με τον τίτλο «
τα φυτά είναι πολύ περισσότερο έξυπνα από τα ζώα» που δημοσιεύθηκε την
15-4-2018 στη γαλλική εφημερίδα, «Le Monde»
ο νευροβιολόγος των φυτών Stefano Mancuso,γράφει για τις καταπληκτικές στρατηγικές που χρησιμοποιούν τα φυτά για επιβίωση.
(Περισσότερα στο Παράρτημα).
-Ο βιεννέζος βιολόγος Ραούλ Φρανσέ,
διετύπωσε εκτός άλλων, την άποψη,ότι, η επίγνωση των φυτών θα μπορούσε να πηγάζει
από τον υπερ-υλικό κόσμο των κοσμικών όντων ,των ντέβα.Εχει γραφεί πώς
τα φυτά είναι οι παράνυμφοι στο γάμο τής φυσικής με την μεταφυσική!
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΗΓΗ ΤΟΥ ΝΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ
ΜΠΛΑΒΑΤΣΚΥ
Η
Ε. Π. Μπλαβάτσκυ μας λέγει ότι, το Μάχατ ή Παγκόσμιος Νους είναι η πηγή
τού Μάνας, τού ανθρώπινου νου. Στη Μυστική Δοξασία το διατυπώνει ως εξής:
«Η Κοσμική Ιδεοπλασία εστιαζόμενη σε
μια αρχή ή ουπάντχι (βάση), καταλήγει να είναι η συνειδητότητα τού ατομικού
Εγώ. Η εκδήλωσή της ποικίλλει σύμφωνα με τον βαθμό τού φορέα, δηλαδή μέσω
εκείνου που, γνωστό ως Μάνας, ξεπηδάει σαν Νοητική Συνειδητότητα…»(Μ. Δ. Ι,
329)
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να πούμε είναι ότι,
ο εγκέφαλος δεν ταυτίζεται με τον νου. Ο εγκέφαλος είναι ένα φυσικό όργανο που
χρησιμοποιείται από τον νου για να επικοινωνεί και να λειτουργεί σε αυτό το
επίπεδο ύλης. Πειράματα υπνωτισμού καθώς και αυτό που καταλαβαίνουμε ότι,
συμβαίνει όταν ονειρευόμαστε, έχουν αποδείξει ότι, όταν ο εγκέφαλος κοιμάται ή
δεν λειτουργεί για κάποιον άλλο λόγο, ο νους είναι συνεχώς ενεργός και
συνειδητός, δεχόμενος εντυπώσεις στις οποίες αντιδρά. Η συνειδητότητα που έχει
έδρα στον νου είναι η βάση τού αισθήματος της ταυτότητάς μας από ένα επίπεδο σε
άλλο και σε όλες τις κυκλικές μεταβολές τής εξέλιξής μας.» Μιλώντας για τον νου
(ή Μάνας) λέγει η Ε. Π. Μπλαβάτσκυ («Κλειδί», σ.136 υποσημ.)
Το Μάνας, λοιπόν, είναι το πραγματικό
μετενσαρκωμένο και μόνιμο Πνευματικό Εγώ, η «ατομικότητα, και οι ποικίλες και
αμέτρητες προσωπικότητές μας δεν είναι παρά οι εξωτερικές του μάσκες.
Και στην σελ. 100 λέγει: «Υπάρχει
μόνον ένας πραγματικός άνθρωπος διαμέσου τού κύκλου της ζωής, αθάνατος στην
ουσία αν όχι στη μορφή, και αυτός είναι το Μάνας, ο νοήμων άνθρωπος ή η
ενσαρκωμένη συνειδητότητα.»
Το Μάνας είναι ο κρίκος ανάμεσα στην
πνευματική πτυχή τού ανθρώπου και την προσωπική ή κατώτερη πτυχή, που τον
διευκολύνει όχι μόνο να μαθαίνει από τις εμπειρίες του στον κόσμο τής ύλης αλλά
και να προωθεί την εξέλιξη όλων των ζωών που συνθέτουν τις μορφές με τις οποίες
έρχεται σε επαφή και τις οποίες χρησιμοποιεί για αυτή την εμπειρία.
Ο νους είναι ταυτόχρονα δύναμη, αρχή,
ιδιότητα αλλά και τα αποτελέσματά τους. Ως δύναμη, είναι πανταχού παρών, γιατί
είναι η δύναμη που ενεργεί πίσω από κάθε εκδήλωση. Ως αρχή, είναι η βάση κάθε
δημιουργίας, διατήρησης, καταστροφής ή ανανέωσης. Οιαδήποτε δράση συντελούμενη
στο σύμπαν είναι έργο κάποιου νου. Ως ιδιότητα, ο Νους, αποκτάται από κάθε ον
μέσω εμπειρίας και υπό αυτή την έννοια,
είναι εξέλιξη. Πρακτικά, ο Νους αντιπροσωπεύει τον χαρακτήρα και τις ροπές που
έχει αναπτύξει μέχρι στιγμής κάθε ον, την ικανότητά του να δίνει και να δέχεται
εντυπώσεις, δηλαδή να δρα εσωτερικά και εξωτερικά. Ο υφιστάμενος νους του είναι
ο καρπός του συνόλου τού προηγούμενου Κάρμα. Είναι η ιδιότητα μέσω της οποίας
δημιουργεί και αποθηκεύει πρόσθετο Κάρμα στη νοητική παρακαταθήκη. Είναι η
υποκειμενική ή αόρατη και αιτιώδης όψη τού Κάρμα. Είναι το ίδιο το Κάρμα ως
δύναμη ενέργειας, έμφυτη σε κάθε ον όπως και σε όλη τη Φύση.»
Επίσης στη Μυστική Δοξασία ΙΙ, 81,διαβάζουμε:
«Ανάμεσα στον άνθρωπο και το ζώο – των
οποίων οι Μονάδες (ή Τζιβά) είναι βασικά ταυτόσημες – υπάρχει μια αδιαπέραστη
άβυσσος Νοητικότητας και Αυτό-συνειδητότητας. Τί είναι ο ανθρώπινος νους στην
ανώτερη όψη του, από πού προέρχεται, αν δεν είναι ένα τμήμα της ουσίας – και σε
μερικές σπάνιες περιπτώσεις η ίδια η ουσία – ενός ανώτερου Όντος, ενός όντος
από κάποιο ανώτερο και θείο πεδίο; Είναι δυνατόν ο άνθρωπος – ένας θεός με
ζωική μορφή – να είναι το προϊόν τής Υλικής Φύσης με την εξέλιξη μόνο; Όπως
είναι το ζώο, το οποίο διαφέρει από τον άνθρωπο στο εξωτερικό σχήμα αλλά
καθόλου στα υλικά της υλικής υφής του και εμψυχώνεται από την ίδια – αν και
ανεξέλικτη – Μονάδα, δεδομένου ότι, οι διανοη τικές δυνατότητες αυτών των δύο
διαφέρουν όσο ο Ήλιος από μια πυγολαμπίδα; Και τί είναι αυτό που δημιουργεί μια
τέτοια διαφορά, αν όχι το ότι, ο άνθρωπος είναι ένα ζώο συν ένα ζώντα θεό μέσα
στο φυσικό του κέλυφος;»
-Στο άρθρο του «Σύνθεση της Απόκρυφης
Επιστήμης» ο Τζατζ προσθέτει:
«… το Μανασικό ή νοητικό στοιχείο, με
τις συμπαντικές και απεριόριστες δυνατότητές του, δεν είναι απλώς το
αναπτυγμένο ζωικό «ένστικτο». Ο νους είναι η λανθάνουσα ή ενεργή δυνατότητα του
Κοσμικού Ιδεατού, ουσία κάθε μορφής, βάση κάθε νόμου, δύναμη δράσης κάθε αρχής
στο σύμπαν. Η ανθρώπινη σκέψη είναι η αντανάκλαση ή αναπαραγωγή αυτών των
μορφών, των νόμων και των αρχών στον χώρο της ανθρώπινης συνειδητότητας.»
ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΝΟΗΣΗ
ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ
Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΥΛΗΣ .
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ
1.α.Ο Μπαμπινιώτης αναφερόμενος στη γλώσσα,λέγει,ότι,
γίνεται άλληλοτροφοδότηση ,δηλαδή ότι, σκέπτομαι
μεν μέσα από τα όρια που μού ορίζει η γλώσσα μου,(δηλαδή η γλώσσα μου επηρεάζει
την σκέψη μου) αλλά δεν είμαι δούλος τής γλώσσας.Με την γλώσσα είμαστε μεν
δεσμευμένοι,(γιατί η γλώσσα είναι ένας καίριος θεσμικός και διανοητικός
παράγοντας),αλλά είμαστε και ελεύθεροι, μέσα από τη γλώσσα (γιατί μπορούμε να
εκφράσουμε γλωσσικά ό,τι συλλαμβάνουμε
καθαρά με το νού μας). Πρόκειται δηλαδή για μια φαινομενική αντινομία,
από την σύζευξη δύο διαφορετικών λειτουργιών, της νόησης και της
έκφρασης.Πάντως όπως σημειώνει ο ίδιος υπάρχει η άποψη που έχει διατυπωθεί από
παληά,ότι, η δημιουργημένη γλώσσα ,η φυσική ή εθνική κάθε λαού,είναι αυτή που
τον οδηγεί, στον τρόπο σκέψης και τής σύλληψης τού κόσμου.(
Δ.Νανόπουλος-Γ.Μπαμπινιώτης « Από την κοσμογονία στην γλωσσολογία» Καστανιώτης
2010)
β. «Το να μιλάς για την γλώσσα μεμονωμένα
χώρια από την σχέση της με τον νου τού
ανθρώπου και με τον κόσμο μας, αδικεί κατάφωρα τη γλώσσα, που δεν νοείται παρά
μόνο μέσα στο τρίπτυχο: κόσμος - νους- γλώσσα. Τα όντα που συνθέτουν τον κόσμο
μας, συγκεκριμένα και αφηρημένα,
υπάρχουν για μάς ως έννοιες, έτσι δηλαδή όπως τα συλλαμβάνει, τα οργανώνει και
τα ταξινομεί ο νους μας με τα δεδομένα των
αισθήσεων. Με τη σειρά τους οι έννοιες, στην προσπάθεια τού ανθρώπου να
κοινωνήσει τις σκέψεις του, να πάρει και να δώσει πληροφορίες, γίνονται
σημασίες, μπαίνουν δηλαδή σε έναν συμβατικό κώδικα επικοινωνίας που είναι η
γλώσσα, κάθε φυσική ομιλούμενη γλώσσα. Για να δηλωθούν μάλιστα οι σημασίες («τα
σημαινόμενα» των Στωικών) «ενδύονται» με φθόγγους («τα σημαίνοντα»),
συναποτελώντας τις λέξεις. Ετσι γεννιέται και λειτουργεί μια δυναμική
δημιουργική τριαδική σχέση ανάμεσα στα όντα, τις έννοιες και τις σημασίες (τις
λέξεις) δηλαδή ανάμεσα στον κόσμο, τον νου και την γλώσσα τού ανθρώπου. Αυτό
είναι το προνόμιο τού ανθρώπου, που, από μια άλλη σκοπιά, ορίζεται ως πνεύμα
(ψυχή, συνείδηση) και σώμα/ύλη. Σήμερα που οι γνωσιακές σπουδές
(νευροεπιστήμες) έχουν φωτίσει σε σημαντικό βαθμό την λειτουργία τού εγκεφάλου,
όπου εδράζονται όλες οι γνωστικές λειτουργίες, μπορούμε να έχουμε καλύτερη
εικόνα για την σχέση νόησης και γλώσσας. Προτείνεται μάλιστα - τηρουμένων πάντα των αναλογιών - να
μιλάμε για την ύπαρξη στον άνθρωπο, δύο «προσωπικών υπολογιστών», δύο
εσωτερικών συστημάτων υλισμικού (hardware) και λογισμικού (software) που
συνιστούν τον κόσμο τού πνεύματος (της νόησης) και τής γλώσσας. Και τα δύο
εδράζονται στον εγκέφαλο και λειτουργούν παράλληλα και συμπληρωματικά. 0
«υπολογιστής τού νου» μας περιλαμβάνει τον εγκέφαλο οποίος αποτελεί το υλισμικό
του νού, και τις σκέψεις, που συνιστούν το λογισμικό τού νου. Ένα τεράστιο
πλήθος νευρώνων και συνάψεων, σε συνεχείς προσθήκες και απώλειες, συνιστούν το
υλισμικό τού νού και στεγάζουν τον χώρο όπου εδράζονται οι διάφορες πνευματικές
λειτουργίες (laterization). Το λογισμικό τού νου, δηλαδή το σύστημα των
σκέψεων, συνίσταται από: το εννοιολόγιο
- ας επιτραπεί ο νεολογισμός -
δηλαδή τις έννοιες με τις οποίες διανοούμεθα (π.χ. άνθρωπος, γη, ουρανός, νερό,
χώμα, αγάπη, κοινωνία, χώρα, λαός, πολύς, καλός, σήμερα, γρήγορα, κοντά κ.λπ.),
τις νοητικές κατηγορίες (πρόσωπα, πράγματα, ενέργειες, δράστης, αποδέκτης,
ιδιότητες, χρόνος, τρόπος, αιτία κ.λπ.) και τις νοηματικές συνάψεις (νοήματα,
νοηματικές ενότητες, νοηματικά σύνολα). Συμπεριλαμβάνονται κανόνες, περιορισμοί
( από τις «συνθήκες αλήθειας») και ένα πλήθος «προγραμμάτων»πού όλα μαζύ δημιουργούν το άπειρο των σκέψεών μας.
Ωστόσο ο υπολογιστής του νού μας,η νόησή
μας,θα ήταν άγνωστη έξω από τον εαυτό μας,
«βουβή» και ελάχιστα ανεπτυγμένη, αν δεν υπήρχε η δυνατότητα τής
γλώσσας.Αν δεν συλλειτουργούσε στον άνθρωπο και ο « υπολογιστής της γλώσσας» με
αντίστοιχο λογισμικό και κυρίως, με
αντίστοιχο λογισμικό που να εκφράζει και να αλληλοτροφοδοτείται με την νόησή
μας. Το υλισμικό τού γλωσσικού μας
υπολογιστή είναι, φυσικά, πάλι ο εγκέφαλος, το αριστερό ημισφαίριο τού
εγκεφάλου. Σ' αυτό εδράζονται τα γλωσσικά κέντρα (Broca,Wernicke κ.ά.),οι
γλωσσικές λειτουργίες (εκμάθηση, αποθήκευση,
οργάνωση, ανάκληση κ.ά.) αλλά και οι γλωσσικές δυσλειτουργίες (αφασία,
δυσλεξία, δυσγραφία κ.ά.). Ιδιαίτερα όμως ενδιαφέρει το λογισμικό της γλώσσας,
που συνιστά στην πράξη και κατεξοχήν ό,τι ονομάζουμε γλώσσα. Στηριζόμενοι στην
επιστήμη της γλώσσας, πρέπει να διακρίνουμε δύο περιοχές τού γλωσσικού μας
λογισμικού, τον λόγο και την ομιλία, την γνώση της γλώσσας και την χρήση της
γλώσσας στην επικοινωνία. Στο επίπεδο τού λόγου («προτασιακό επίπεδο») το
γλωσσικό μας λογισμικό αποτελείται από το Λεξιλόγιο, τη Γραμματική και τη
Σύνταξη καθώς και από τους κανόνες και τους περιορισμούς με τους οποίους
λειτουργούν. Στο επίπεδο της ομιλίας («υπερπροτασιακό επίπεδο») το γλωσσικό μας
λογισμικό παράγει τα κείμενα μας (προφορικά και γραπτά) και συμπεριλαμβάνει
ό,τι συνδέεται με αυτά (παραγωγή και πρόσληψη κειμένων, προθέσεις και
αποδεκτότητα, σύνδεση με περικείμενακ,λπ.). Πάλι με κανόνες και περιορισμούς.
Η αντιστοιχία των συστατικών στο
λογισμικό των δύο εγγενών υπολογιστών μάς δείχνει την άμεση αντιστοιχία σκέψης
και γλώσσας. Οι έννοιες που συλλαμβάνουμε με την σκέψη μας στοιχούν και
εκφράζονται γλωσσικά με τις λεξικές σημασίες, οι νοητικές κατηγορίες δηλώνονται
γλωσσικά από τις γραμματικές και τις συντακτικές κατηγορίες, οι νοηματικές
συνάψεις δηλώνονται γλωσσικά με την εξής αντιστοιχία: τα νοήματα με προτάσεις,
οι νοηματικές ενότητες με προτασιακές ενότητες (τις παραγράφους τού γραπτού
λόγου) και τα νοηματικά σύνολα με προτασιακά σύνολα, δηλαδή με ό,τι
χαρακτηρίζουμε ως κείμενα (προφορικά ή γραπτά). Οπως είναι φανερό, την δομή και
την λειτουργία τής νόησης μας παρακολουθεί και εκφράζει η γλώσσα μας. Νόηση και
έκφραση, σκέψη και γλώσσα συνυπάρχουν και συλλειτουργούν. Με απόλυτη
αντιστοιχία που επιτρέπει την ποιοτική έκφραση της σκέψης ανάλογα με το
ενδιαφέρον, τη γνώση, την ικανότητα την άσκηση και την ευαισθησία που έχει ο
καθένας μας στη γλώσσα.
Και ας μην
λησμονούμε πώς, και οι δυό υπολογιστές μας,ο νούς και η γλώς σα μας,χαρακτηρίζονται στην λειτουργία τού
λογισμικού μας,από δύο καίρια καθαρώς ανθρώπινα χαρίσματα: την δημιουργική
ικανότητα και την δυνατό τητα,επιλογών στη σκέψη μας.
Ότι, η γλώσσα συνδέεται με τη νόηση τού ανθρώπου είναι μια αρχαία
ελληνική θέση, που βρίσκουμε ήδη διατυπωμένη στον Πλάτωνα («Οὐκοῦν διάνοια μὲν
καὶ λόγος ταυτὸν», «Σοφιστής») και που εδραιώθηκε με την “grammatica
universalis” τής Γραμματικής τού Port - Royal και τα λογοκρατικά διδάγματα τού
Βάκωνος και τού Ντεκάρτ, στην δε νεότερη γλωσσολογία με τη διδασκαλία τού
Ferdinand de Saussure. Ο Chomsky όμως με την «Καρτεσιανή Γλωσσολογία» του
(Cartesian Linguistics) ανέδειξε, όσο κανείς άλλος, τη νοησιαρχική υφή τής
γλώσσας, ανασκευάζοντας άρδην τα διδάγματα της εμπειριοκρατίας και τού
μπιχεβιορισμού, τού αμερικανικού ιδίως στρουκτουραλισμού. Προχώρησε μάλιστα την
έρευνά του, μελετώντας επιστημονικούς χώρους όπως η βιολογία και η γνωσιακή
ψυχολογία (Cognitive Psychology), που τον βοήθησαν όχι μόνον να θεμελιώσει
βιολογικά και γνωσιακά την νοησιαρχική του θέση, αλλά και να προσχωρήσει σε πιο
προωθημένες θέσεις διασήμων σύγχρονων βιολόγων, όπως ο Jacob, που αμφισβητούν
τον απλό εργαλειακό–επικοινωνιακό ρόλο τής γλώσσας, τονίζοντας την διαπλαστική
επενέργεια τής γλώσσας πάνω στην ίδια τη νόηση. Με άλλα λόγια, υποστηρίζεται
πλέον –αντίθετα προς ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν– ότι, η νόηση στη βιολογική
εξέλιξη τού ανθρώπου όχι μόνο δεν προηγείται τής ικανότητας τής γλώσσας, αλλά
συναναπτύσσεται με την γλώσσα και προσδιορίζεται μάλιστα από αυτήν, άποψη που
φαίνεται να υιοθετείται και από τον Chomsky, ο οποίος δέχεται περαιτέρω ότι, η
γλώσσα εντάσσεται καθαρώς στις γνωστικές δυνάμεις τού ανθρώπου.
-Την σύνδεση νόησης-γλώσσας βλέπει και
ο Wundt ( « Συμβολαί εις την Ψυχολογίαν
και Ηθικήν» Ελλ.Μετάφραση Εκδ.Ελευθερουδάκης Α.Ε. 1930,) κατά τον οποίο το
πρόβλημα αν η γλώσσα υπάρχει πριν από την διανόηση ή το αντίστρο
φο,αν η γλώσσα είναι θέσει ή φύσει, τίθεται εσφαλμένως « καθώς η ανθρώπινη γλώσσα
και η διανόηση εξελίσσονται ταυτοχρόνως
αφού η γλώσσα είναι ολοκληρωτικό
συστατικό των λειτουργιών της διανοήσεως ….,ότι, τα κυριότερα γλωσσικά
φαινόμενα πρέπει να εννοηθούν ως
λειτουργίες τής ανθρώπινης συνειδήσεως,……… ότι, η γλώσσα, είναι απεικόνισμα της
ανθρώπινης διανοήσεως.»
-Σε πειράματα που έγιναν σε 22 αμερικανούς φοιτητές διαπιστώθηκε ότι, η
ικανότητα του εγκεφάλου να επεξεργάζεται γρήγορα πληροφορίες εξαρτάται από τις
«γλωσσικές αναμνήσεις» του καθενός. Το πείραμα συγκεκριμένα έδειξε ότι, η
ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου των εθελοντών που ήδη γνώριζαν κάποιες
ξένες γλώσσες ήταν μεγαλύτερη.
-Οπως σχολίασε ο κύριος συγγραφέας της
μελέτης Γιούρι Στίροφ, ερευνητής τού Κέντρου για την Γνώση και την Λήψη
Αποφάσεων της HSE, όσο περισσότερες ξένες γλώσσες γνώριζε ένα άτομο, τόσο
ταχύτερα σχηματιζόταν το νευρωνικό δίκτυο που κωδικοποιεί τις πληροφορίες για
τις νέες λέξεις. Τελικώς λοιπόν φάνηκε ότι, οι νέες αυτές πληροφορίες αλλάζουν
τη φυσιολογία του εγκεφάλου, αφού η καινούργια γνώση με την οποία «φορτώνουμε»
τον σκληρό δίσκο που κρύβεται μέσα στο κεφάλι μας αυξάνει την πλαστικότητά του.
Και μάλιστα περισσότερες τέτοιες νέες πληροφορίες μεταφράζονται και σε
μεγαλύτερη πλαστικότητα.
- Εχει υποστηριχθεί, ότι ,η εκμάθηση
μιάς δεύτερης γλώσσας,αν δεν καθιστά τον εγκέφαλο « εξυπνότερο», τον
καθιστά όμως οπωσδήποτε πιο « ευκίνητο»
και πιο εφευρετικό.(Το να ομιλείς μόνον
μια γλώσσα στον 21ο αιώνα λέγει ο Gregg Roberts είναι ωσάν να είσαι
αναλφάβητος,)
-Το ότι, η εμπειρία-γνώση
προκαλεί οργανικές μεταβολές στον εγκέφαλό μας γίνεται γενικώς δεκτό.
(Johnson 15-Maturana-Varela εν «Το δέντρο της Γνώσης») .Ο Eric Kandel έδειξε
ήδη από το 1960,ότι, μια υποτυπώδης
μορφή μάθησης,προκαλεί αλλαγές στο απλό νευρικό σύστημα,ενός θαλάσσιου
σαλιγκαριού,τού Aphysia (Johnson 50).Εχει υποστηριχθεί ,ότι, η συμπεριφορά τού
ανθρώπου προσδιορίζεται περισσότερο από βιολογικούς παράγοντες και ελάχιστα
από το περιβάλλον. Ο Σουη δός Hyden
απέδειξε ότι, κατά την εκπαίδευση
ποντικών εμφανίζονται βιοχημικές μεταβολές, στον εγκέφαλό τους και οι Hall
,Yeakel και Rhodes, υποστηρίζουν ότι, η συναισθηματικότητα σε ποντικούς
και άλλα τρωκτικά μεταβιβάζεται
κληρονομικώς.
Τί συμβαίνει σε επίπεδο νευρώνων όταν
μαθαίνουμε οτιδήποτε;
Η πιο στοιχειώδης μεταβολή που
συμβαίνει σε επίπεδο νευρώνων όταν ένας οργανισμός μαθαίνει οτιδήποτε, είναι ο
συσχετισμός Hebb . Ενας “συσχετισμός” μπορεί να δημιουργηθεί στους νευρώνες
είτε ενός νοητικά πολύ απλού ζώου, π.χ. όταν ένα σαλιγκάρι μαθαίνει προσωρινά —
καθώς κινείται — να αποφεύγει ένα αι χμηρό αντικείμενο που βρίσκεται στο
δρόμο-του, είτε και τού νοητικά πιο πολύπλοκου ζώου, δηλ. τού ανθρώπου, π.χ.
όταν μαθαίνουμε ότι, μια συγκεκριμένη μάρκα καφέ συνδέεται με μια διαφήμιση της
τηλεόρασης. Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε έναν συσχετισμό μεταξύ δύο
πραγμάτων. Στην μεν περίπτωση τού σαλιγκαριού έχουμε κάτι το στοιχειώδες: ένα
επαναλαμβανόμενο εξωτερικό ερέθισμα (διαρκές άγγιγμα τού αιχμηρού αντικειμένου)
προκαλεί σύσπαση στις μυϊκές δομές τού μαλάκιου αρκετές φορές, οπότε το ζωάκι
“μαζεύει” για λίγο το σώμα-του χωρίς να επιχειρεί να προχωρήσει πάλι στην ίδια
διεύθυνση· επομένως μπορούμε να πούμε ότι “έμαθε” (προσωρινά) να αποφεύγει τη
διεύθυνση αυτή. Στην δε περίπτωση τού ανθρώπου έχουμε το συσχετισμό μεταξύ δύο
πολύπλοκων εννοιών: η “τάδε” μάρκα καφέ (με ορισμένο όνομα και άρωμα, αν την
έχουμε ήδη δοκιμάσει) συνδέεται στο μυαλό μας με μια σειρά μουσικών και άλλων
ηχητικών, όπως και οπτικών ερεθισμάτων, που αποτελούν την διαφήμιση. Στο
σαλιγκάρι, ο συσχετισμός μπορεί να υλοποιηθεί με μόνο δύο νευρώνες, ενώ στον
εγκέφαλο τού ανθρώπου, επειδή οι συνδεόμενες έννοιες υλοποιούνται, με χιλιάδες,
ή εκατομμύρια νευρώνες, αντίστοιχα πολύπλοκες είναι και οι διασυνδέσεις μεταξύ
τους. Λόγω της πολυπλοκότητας των συνδέσεων σε νοητικώς ανώτερα ζώα, πειράματα
για το πώς υλοποιούνται οι συσχε τισμοί Hebb κατά κανόνα, γίνονται σε
απλούστατους οργανισμούς. Ο μηχανισμός πάντως είναι ο ίδιος, είτε πρόκειται για
σαλιγκάρια, είτε για ανθρώπους.
Ο μηχανισμός αφορά στο πώς ένας
νευρώνας συνδέεται με άλλον νευρώνα. Για το σαλιγκάρι, ο ένας νευρώνας μπορεί
να είναι ένας αισθητήρας σε σημείο τού σώματός του όπου αγγίζεται από το
αιχμηρό αντικείμενο, και ο άλλος νευρώνας μπορεί να είναι αυτός που θα
προκαλέσει την μυϊκή σύσπαση. Για να συνδεθούν οι δύο νευρώνες, όπως αναφέρθηκε
σε προηγούμενη παράγραφο, ο πρώτος νευρώνας κάνει κάποιες από τις νευραξονικές
απολήξεις-του να μεγαλώσουν (διακλαδιζόμενες και/ή επιμηκυνόμενες), οι οποίες
έτσι φτάνουν και δημιουργούν συνάψεις στο δεύτερο νευρώνα. Μπορεί οι δύο
νευρώνες να ήσαν ήδη συνδεδεμένοι, και οι συνάψεις να γίνουν περισσότερες· ή —
πιο σπάνια — μπορεί να γίνουν συνδέσεις για πρώτη φορά. Σε οποιαδήποτε
περίπτωση, η πληροφορία (ηλεκτρικό σήμα) μεταφέρεται τώρα πιο εύκολα μεταξύ των
δύο νευρώνων.
-Εχει γραφεί ότι, όσο πιο νοήμων είναι
ένας νους, τόσο πιο πολλές είναι οι συνδέσεις (άρα οι συνάψεις) στον εγκέφαλό
του .Ετσι όταν συγκρίνουμε ίση ποσότητα χιμπαντζή με ίση ποσότητα ανθρώπινου εγκεφάλου,
διαπιστώνουμε ότι, ο εγκέφαλος τού ανθρώπου έχει πολύ περισσότερες συνάψεις.
Δηλαδή η σκέψη δημιουργεί
ύλη,(συνδέσεις-συνάψεις).
Η ΤΗΛΕΚΙΝΗΣΗ
-Για τις δυνατότητες τής σκέψης να επιδράσει επί της ύλης και να δημιουργήσει καταστάσεις,
παραπέμπουμε στο πόνημα μας για την
Παραψυχολογία.
Περιοριζόμαστε εδώ να υπενθυμίσουμε το
φαινόμενο της τηλεκίνησης,όπου η σκέψη-νόηση μεταβάλλει την κινητική κατάσταση
ενός αντικειμένου.
Ο
αναγνώστης,ας μην κουρασθεί , από την παράθεση ,σχετικών πειραμάτων και
περιπτώσεων.Κρίθηκε ότι, μ΄αυτά,η υποστηριζόμενη θέση θα καθίστατο πειό
πειστική.
Η ιδέα
της τηλεκίνησης ξεκίνησε όταν
ένας νεαρός παίκτης παρετήρησε ότι, ορισμένες φορές,όταν ήταν στις «φόρμες» του
,μπορούσε να φέρνει με τα ζάρια το αποτέλεσμα που ήθελε.Πειράματα από τον Rhine που επανέλαβε ο Haakon Forwald τού Πανεπιστημίου Duke και άλλοι έδωσαν καταπληκτικά αποτελέσματα,
με ποσοστό αντιτύχης πενήντα χιλιάδες πρός ένα!.(Κέσλερ ό.π.σελ 33)
Παραδείγματα :
.α-Ο παίκτης τού τάβλι, κατορθώνει και
επηρεάζει τα ζάρια που ρίχνει, ώστε αυτά να φέρουν τους ποθούμενους αριθμούς
(σε συχνότητα που αποκλείει το τυχαίο).
.β- ( τεστ τηλεκίνησης με ηλεκτρονικές συσκευές)
Περίληψη: Τα άτομα πού πήραν μέρος σ'
αυτήν την έρευνα, εξετάσθηκαν για τις τηλεκινητικές τους ικανότητες με μια
ηλεκτρονική συσκευή που την αποτελούσε μιά γεννήτρια τυχαίων αριθμών
συνδεδεμένη με μιά οθόνη. Η γεννήτρια παρήγαγε τυχαίες σειρές δύο αριθμών, πού
καθοριζόταν από μιά απλή κβαντική διεργασία (την διάσπαση τού πυρήνα τού
ραδιενεργού στροντίου -90). Πάνω σ' αυτή την οθόνη υπήρχε ένας κύκλος από εννέα
λάμπες πού άναβαν, μια- μια, με τη φορά των δεικτών τού ρολογιού (+1), ή με την
αντίθετη φορά (-1), ανάλογα με το είδος τού αριθμού πού παρήγαγε η γεννήτρια. Ο
πειραματιζόμενος, αφού διάλεγε την φορά πού θά ακολουθούσε, προσπαθούσε να
στρέψει τηλεκινητικά το φώς προς αυτήν την κατεύθυνση.
Μία σειρά δοκιμών κάλυπτε 128
«αναβοσβυσίματα» και γινόταν τέσσερες τέτοιες σειρές σε κάθε συνεδρίαση. Σε μία
προκαταρκτική εργασία 216 τέτοιων σειρών, τα 18 άτομα πού έλαβαν μέρος
σημείωσαν μία αρνητική απόκλιση 129 σημείων. Συμπέραναν, συνεπώς, ότι, η κύρια
δοκιμή θα έδινε άρνητικές τιμές και ενεθάρρυναν τα άτομα πού έπαιρναν
μέρος στα πειράματα
ν' ακολουθήσουν μια
κατεύθυ νση αρνητική.
Τα δέκα πέντε άτομα πού υποβλήθηκαν σε
256 σειρές δοκιμών, έδωσαν μία σημαντική αρνητική απόκλιση 302 σημείων (Ρ =
001) [Ισοζύγιο πιθανοτήτων εναντίον τύχης 1 στα 1.000]
Το αποτέλεσμα τού πειράματος
αποδεκνύει ότι, ο δυαδικός τυχαίος αριθμός πού παρήχθη δεν είχε πολωθεί προς
την θετική (+ ) ή την αρνητική ( - ) παραγωγή όσο παρέμενε απαρατήρητος (στο
τεστ της τυχαιότητας). Οταν όμως τα άτομα πού έπαιρναν μέρος στό πείραμα
συγκέντρωναν τήν προσοχή τους στην οθόνη, πολωνόταν σημαντικά, κλίνοντας προς
μια αυξημένη τιμή παραγωγής τού ενός αριθμού.
Το πείραμα συζητήθηκε σαν τηλεκίνηση.(
Λογικώς θα μπορούσε όμως το ίδιο καλά ν
αποδοθεί στην πρόγνωση τού πομπού και του δέκτη
όσον η σειρά των αριθμών πού
παρήγαγε η γεννήτρια είχε απόλυτη εξάρτηση από τον χρόνο που θα άρχιζε το
πείραμα και εφ’ όσον ο πομπός από κοινού
με τον δέκτη του αποφάσιζαν για το πότε θα πατούσαν την μίζα, δεν αποκλείεται
να υπέβαλε και τον πομπό και τον δέκτη η
πρόγνωση της ευνοϊκής στιγμής, προς μια ορισμένη κατεύθυνση.)
.γ.Ο παράξενος Κόσμος τού Sir William Crookes
Το πρώτο πείραμα :
Ο πρώτος πειραματισμός τού Sir William Crookes αφορούσε
τον έλεγχο της δυνατότητας τού
Mr.Home,να αναγκάζει ένα ακορντεόν να παίζει κάποια μελω δία,χωρίς την
άμεση επέμβασή του πάνω στο όργανο,με
την απλή δηλαδή παρουσία του.Για την διεξαγωγή τού πειράματος όπως αναφέρει
ο Crookes,αγοράστηκε από τον ίδιο ένα
ακκορντεόν.Στην συνέχεια ο Crookes,κατεσκεύασε στο εργαστήριό του,ένα κλωβό από
ξύλο, σπάγκο και πυκνό σύρμα,έτσι ώστε
να μπορεί μεν κάποιος να βλέπει τι γίνεται μέσα στον κλωβό, αλλά χωρίς να μπορεί
να βάλει μέσα ούτε καν τα δάκτυλά του. Αυτός ο κλωβός είχε τέτοιο ύψος που
μόλις χωρούσε κάτω από το τραπέζι που χρησιμοποιήθηκε, πλησίαζε δε τόσο πολύ,
στην οριζόντια επιφάνεια του, ώστε ήταν αδύνατο να βάλει κάποιος το χέρι του
στο ενδιάμεσο κενό ή να σπρώξει το πόδι του
του κάτω από τον κλωβό.
Όπως αναφέρει ο Crookes και
επιβεβαιώνουν οι παριστάμενοι επιστήμονες:
«Ο Home κάθισε σε μια χαμηλή πολυθρόνα δίπλα στο
τραπέζι. Μπροστά του, κάτω από το τραπέζι, ήταν ο κλωβός –που περιγράψαμε. Κατά
το μεγαλύτερο μέρος της βραδιάς, ιδιαίτερα όταν συνέβαινε κάτι σημαντικό, οι
παρατηρητές δίπλα στον Mr.Home είχαν τα
πόδια τους πάνω στα δικά του για να μπορούν να παρακολουθούν και την πιο
ανεπαίσθητη κίνηση.»
Και συνεχίζει ο Sir William Crookes :
«Ο Mr.Home έπιασε το ακορντεόν με τον αντίχειρα και το μεσαίο δάκτυλο τού
ενός χεριού από το άκρο το αντίθετο απ΄αυτό,τα
πλήκτρα. Αφού εγώ ο ίδιος άνοιξα το βαθύφωνο πλήκτρο, τραβήξαμε κάτω από
το τραπέζι τον κλωβό τόσο, όσο χρειαζόταν για να μπει μέσα το ακορντεόν, με τα
πλήκτρα προς τα κάτω,έπειτα το σπρώξαμε πάλι πίσω, όσο επέτρεπε το χέρι τού
Mr.Home που κρατούσε το όργανο. Μετά από λίγο οι ερευνητές δίπλα από τον
Mr.Home παρετήρησαν ότι, το ακορντεόν άρχισε να κινείται περίεργα, μετά βγήκαν
απ' αυτό κάποιοι ήχοι και τέλος παίχτηκε μια σειρά μουσικών φθόγγων. Ενώ
συνέβαιναν αυτά ο βοηθός μου, σκύβοντας κάτω από το τραπέζι, δήλωσε ότι ,το
ακορντεόν «μάζευε και άπλωνε» ταυτόχρονα δε το χέρι τού Mr.Home που κρατούσε το
ακορντεόν ήταν εντελώς ήσυχο, ενώ το άλλο του χέρι ήταν πάνω στο τραπέζι.»
Σε λίγο οι διπλανοί τού Mr.Home είδαν
το ακορντεόν να σείεται και να κινείται κυκλικά μέσα στον κλωβό, ενώ συγχρόνως
έπαιζε. Ο Dr.Huggins έσκυψε τότε κάτω από το τραπέζι και διεπίστωσε ότι, το
χέρι τού Mr.Home ήταν εντελώς ακίνητο, ενώ το ακορντεόν γύριζε παίζοντας δυνατά
μουσική. Δεδομένου ότι, ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα μπορούσε να προκύψει μόνον με
χρήση των πλήκτρων τού οργάνου,« κρίναμε όλοι οι παριστάμενοι ότι, το φαινόμενο
αυτό έκανε το πείραμα μας σημαντικό.»
Όπως είναι φανερό το πρώτο που μπορεί
να σκεφτεί κάποιος είναι ότι ,αφού ο Mr.Home κρατούσε ούτως ή άλλως το
ακορντεόν, με κάποιο ταχυδακτυλουργικό τέχνασμα ίσως μπορούσε να θέσει σε
λειτουργία το όργανο. Το ίδιο σκέφτηκε όμως και ο Sir William Crookes και τού
ζήτησε να αποσύρει εντελώς το χέρι του από το όργανο.»
Ας δούμε όμως τι αναφέρει ο ίδιος ο Crookes
στην έκθεση του:
«Η συνέχεια αποδείχθηκε ακόμα πιο εκπληκτική: διότι ο Mr.Home αποτράβηξε
τελείως το χέρι του από το ακορντεόν και τον κλωβό και το τοποθέτησε πάνω στο
χέρι τού διπλανού του, ενώ το ακορντεόν εξακολούθησε να παίζει χωρίς να το
ακουμπά κανείς και χωρίς καν να το πλησιάζει κάποιο χέρι».
-Θεωρώ άκρως ενδιαφέρον να σημειώσω
ότι ,τα πειράματα αυτά,αναφέρουν και δύο
φυσικοί,(όχι παραψυχολόγοι) οι Μ.Δανέζης και Σ.Θεοδοσίου στο βιβλίο τους « Ετσι
Βλέπω τον Κόσμο» που δεν τηρούν απέναντί τους, αρνητική στάση. Τούτο συνιστά
μία επί πλέον –παρήγορη-απόδειξη ότι,υπάρχουν επιστήμονες,που (το ολιγώτερο) δέχονται ότι, πρέπει να
σταθούμε με προσοχή μπρος στα παραφυσικά φαινόμενα, και να μην τα απορρίπτουμε με άνεση,παρόλο που αυτά, δεν διεκδικούν την
καθιερω μένη επιστημονική εγκυρότητα.
Το δεύτερο πείραμα τού Crooks.
Μετά την επιτυχία τού πρώτου
πειράματος, η ερευνητική ομάδα –του Sir William Crooks πέρασε στον έλεγχο της
δυνατότητας τού Mr.Home να ασκεί τις
ικανότητές του πάνω σε προκαθορισμένα
αντικείμενα τις οποίες ήταν φυσικά και επιστημονικά αδύνατο να ασκήσει.
Για τον λόγο αυτό ο Crooks είχε
φτιάξει μια σειρά πειραματικών διατάξεων, τις οποίες περιγράφει λεπτομερώς σε
δημοσίευσή του στο επιστημονικό περιοδικό Τριμηνιαία Επιθεώρηση της Επιστήμης
τον Οκτώβριο του 1871.Το βάρος ολόκληρης της συσκευής τού Crooks ήταν τρείς
λίβρες, γεγονός το οποίο έδειχνε και ο δείκτης της ζυγαριάς. Ο Mr. Home
ακούμπησε ελαφρά με τα δάχτυλα του την άκρη της συσκευής. Ταυτόχρονα φάνηκε ο
δείκτης της ζυγαριάς να κατεβαίνει και
αμέσως μετά να ανεβαίνει. Στη συνέχεια η πολύ αργή ταλάντωση της κρεμαστής
ζυγαριάς άρχισε να γίνεται πιό φανερή και ο Dr.Huggins, που παρακολουθούσε τον
δείκτη είπε ότι, τον είδε να δείχνει 6,5
λίβρες. Αυτό σημαίνει ότι, το βάρος της συσκευής ήταν τρεις λίβρες, η επιπλέον
δύναμη την οποία κινητοποιούσε ο Home ήταν 3,5 λίβρες.Όταν αργότερα, μετά το
τέλος τού πειράματος, μελέτησαν τις ενδείξεις τού αυτόματου καταγραφικού
συστήματος, το οποίο είχαν συνδέσει με την συσκευή, διαπίστωσαν ότι, ο δείκτης
του κάποια στιγμή είχε δείξει δύναμη εννιά λιβρών, γεγονός πού εσήμαινε ότι, τη
στιγμή εκείνη ο Mr.Home είχε κινητοποιήσει επιπλέον δύναμη έξι λιβρών.
Επειδή όμως ο Sir W Crooks ήθελε να
αποκλείσει το ενδεχόμενο κάποιας απάτης
εκ μέρους του Mr.Home, στην έκθεσή του μάς περιγράφει ένα ακόμη τεστ το οποίο
έκανε.
Γράφει ο μεγάλος ερευνητής:
«Για να εξακριβώσω πόσο ήταν δυνατόν
να επηρεαστεί η κρεμαστή, ζυγαριά αν πιέζαμε στο σημείο που είχε τα δάκτυλα του
ο Mr Home, ανέβηκα πάνω στο τραπέζι και στάθηκα στο ένα πόδι πάνω στη σανίδα,
στο σημείο που ακουμπούσε το χέρι του ο Mr.Home.Τότε ο Dr.Huggins, που
παρατηρούσε τον δείκτη τής ζυγαριάς, είπε ότι, ολόκληρο το βάρος τού σώματος
μου, που ήταν 140 λίβρες, κατέβαζε τον δείκτη μόνο κατά 1,5 έως 2 λίβρες εάν
κινιόμουν πάνω-κάτω. Δεδομένου ότι, κατά τη διάρκεια των πειραμάτων η ζυγαριά
έδειξε μεταβολή μέχρι και 6 λίβρες και τού γεγονότος ότι, ο Μr.Home ήταν
καθισμένος σε μια χαμηλή πολυθρόνα, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι, ακόμα κι αν
είχε προσπαθήσει σκληρά, δεν θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά το αποτέλεσμα.
Περιττό να προσθέσω ότι, τόσο τα χέρια του όσο και τα πόδια του
παρακολουθούνταν στενά από όλους».
Τα αποτελέσματα,όπως γράφουμε πιο πάνω,
δημοσιεύθηκαν στην Τριμηνιαία Επιθεώρηση τής Επιστήμης τον Οκτώβριο του 1871
και προκάλεσαν θύελλα αρνητικών αντιδράσεων,από την επιστημονική κοινότητα.Ο
Crookes, αντέδρα σε,εκάλεσε τους αντιπάλους του,να παρευρεθούν στα πειράματά
του,εκείνοι αρνήθηκαν,βρήκε ελάχιστους
υποστηρικτές,μεταξύ των οποίων και τον αρθογράφο της εφημερίδας Birmingham
Morning News και τελικώς το 1898,διάσημος πλέον ως Πρόεδρος τής British
Assosiation απάντησε διεξοδικώς στους επικριτές του.
Παραθέτουμε τις δηλώσεις του.
Αν αποσιωπούσα τα αποτελέσματα της έρευνας
μου,. θα θεωρούσα τη συμπεριφορά μου άνανδρη και τέτοια ανανδρία δεν είμαι διατεθειμένος να διαπράξω. Όταν
διακόπτουμε μια έρευνα που δίνει
ελπίδες ότι, θα διευρύνει τα όρια της γνώσης οπισθοχωρώντας μπροστά στις
δυσκολίες ή τις εχθρικές επικρίσεις, ντροπιάζουμε την Επιστήμη. Αυτό που πρέπει
να κάνει κάθε ερευνητής είναι να βαδίζει πάντα μπροστά, «ψάχνοντας πάνω και
κάτω σπιθαμή προς σπιθαμή, με το λυχνάρι της λογικής του» • να ακολουθεί; το
φως όπου κι αν τον οδηγεί, ακόμα κι αν αυτό μοιάζει μερικές φορές με αμυδρότατη
αναλαμπή. Άλλωστε και οι δικές μου
γνώσεις εκείνη την εποχή μόλις ξεπερνούσαν το γεγονός ότι, είχαν . συμβεί ορισμένα φαινόμενα εντελώς πρωτόφαντα
στην επιστήμη τα οποία είχα
παρακολουθήσει να εξελίσσονται όχι μόνο με όλες μου τις αισθήσεις σε επιφυλακή, αλλά και με
μηχανικές συσκευές . Ήταν σαν να βρισκόμουνα στη θέση μιας ύπαρξης δύο
διαστάσεων η οποία στεκόταν πάνω στο παράδοξο σημείο μιας επιφάνειας Riemann
και ερχόταν σε απειροστή και ανεξήγητη επαφή με κά¬ποιο επίπεδο ζωής
διαφορετικό από το δικό της. Νομίζω ότι, τώρα βλέπω λίγο μακρύτερα. Διακρίνω
κάποια συνάφεια στα θαυμαστά και δυσνόητα αυτά φαινόμενα, κάποια σχέση μεταξύ
των ανεξήγη¬των αυτών δυνάμεων και των ήδη γνωστών νόμων
Και οι Δανέζης και Θεοδοσίου σχολιάζουν(ό.π.
22 9 επ.):
Η γεωμετρία Riemann την όποια αναφέρει
ως μια πιθανή μέθοδο ερμηνείας των φαινομένων αυτών ο Crookes, άλλα και ένα
μεγάλο σύνολο μη ευκλείδειων γεωμε τριών, είναι αυτές που ερμηνεύουν πλέον το
σύμπαν και επιτρέπουν στην επιστήμη να ερμηνεύσει γεγονότα και φαινόμενα,
φαινομενικά έξω από τα όρια της κλασικής ανθρώπινης λογικής.
-Η ερεύνα του Crookes έχει από τότε
σταματήσει τουλάχιστον φανερά σε καθαρά επιστημονικά επίπεδα. Αυτό το κομμάτι
των ερευνών μιας πλειάδας διάσημων επιστημόνων εκείνης της περιόδου έχει
λογοκριθεί, δεν διδάσκεται ούτε καν ως μέρος της ιστορίας των επιστημών και η
ενασχόληση κάποιου επιστήμονα με αυτήν επισύρει εμφανώς, η παρασκηνιακώς,
ποινές κοινωνικού και επιστημονικού αποκλει σμού.
Ο sir William Crookes δεν βρίσκεται
πλέον κοντά μας, αλλά η επαναστατική σκέψη και η τόλμη του να ερευνά ακόμα και
φαινόμενα των οποίων δεν πίστευε την αλήθεια, θα καθοδηγεί πάντα τις γενιές των
ερευνητών του μέλλοντος. Τα λόγια του, θα αποτελούν στους αιώνες την καρδιά τής
ηθικής της σύγχρονης επιστήμης.
Ο πραγματικός σκοπός της Επιστήμης
είναι η ανακάλυψη της αλήθειας, η αναζήτηση της όπου είναι δυνατόν να
εντοπισθεί, η παρακολούθηση της σε όλους τους δρόμους και τα μονοπάτια της και,
μετά τον εντοπισμό της, η ατρόμητη και απερίφραστη αναγγε¬λία της χωρίς
δισταγμούς και υποχωρήσεις σε εξουσίες, συνήθειες και προλήψεις.
-Στο διαδίκτυο διάβασα:Ο νομπελίστας
καθηγητής William Crookes αντήλλαξε χειραψία μ΄ένα υλοποιημένο πνεύμα ονόματι
Katie King και την φωτογράφησε στο εργαστήριό του.(:Nobel prize winner
Prof.William Crookes shook hands with a materialized spirit named Katie King
and photographed her in his laboratory.)
Όπως σχετικώς συμπεραίνει,ο Dr.
G.Zorab,που εμελέτησε,όλες τις σχετικές μαρτυρίες,δεν μπορεί κανείς ν΄απορρίψει
τα πειράματα τού καθηγητή Crookes,με τον ισχυρισμό για την ύπαρξη τεχνασμάτων.
- Υπό τον τίτλο «Το βρετανικό BBC, δοκιμάζει ένα πρωτοποριακό
σύστημα, το οποίο επιτρέπει στους χρήστες να αλλάζουν τα κανάλια της τηλεόρασης
με το νου τους» διάβασα την 20-6-2015,στις
ειδήσεις του διαδικτύου, τα παρακάτω που
παραθέτω αυτούσια.
«Το μόνο που θα έχουν να κάνουν οι
χρήστες είναι να εστιάζουν τη σκέψη τους στο κανάλι που θέλουν να δουν και αυτό
εμφανίζεται στην οθόνη τους.Το «νοητικό τηλεχειριστήριο» θα ονομάζεται «Mind
Control TV» και θα μπορεί να αντικαταστήσει το παραδοσιακό φυσικό
τηλεχειριστήριο στο μέλλον.Η εφαρμογή αναμένεται να διευκολύνει ιδίως τα άτομα
με κινητικά προβλήματα.Από την άλλη όμως, θα περιορίσει ακόμη περισσότερο τις
κινήσεις τού μέσου τηλεθεατή, ο οποίος θα μπορεί να μένει κυριολεκτικά
«καρφωμένος» στον καναπέ του.
Προς το παρόν, η εφαρμογή, που
αναπτύσσεται σε συνεργασία με την λονδρέζικη εταιρεία τεχνολογίας This Place,
δοκιμάσθηκε σε δέκα εργαζόμενους τού ίδιου τού BBC, οι οποίοι κλήθηκαν να
αλλάξουν κανάλια με τη σκέψη τους, βλέποντας τηλεόραση στον υπολογιστή τους
μέσω της διαδικτυακής υπηρεσίας Player τού BBC.Το πείραμα, σύμφωνα με τις
βρετανικές «Ιντιπέντεντ» και «Γκάρντιαν», στέφθηκε με σχετική επιτυχία, καθώς
όλοι λίγο-πολύ τα κατάφεραν. Πάντως φάνηκε πως άλλοι χρήστες δυσκολεύονται
περισσότερο και άλλοι λιγότερο να αλλάξουν κανάλι με το νου τους.»
- (Περισσότερα στο:
http://city.sigmalive.com/article/11749/allaxe-kanali-me-ti-skepsi#sthash.BVvb7wJI.dpuf..
Τα παραδείγματα αυτά(όπως και χιλιάδες
άλλα παρόμοια) αποδεικνύουν ότι, η νόηση-σκέψη συνιστούν ενέργεια που μπορεί να
μεταβάλλει την κινητική κατάσταση υλικών αντικειμένων.
Η ΓΛΩΣΣΑ-ΟΙ ΣΚΕΨΕΙΣ- ΤΟ ΓΟΝΙΔΙΟ,ΤΟ
ΚΥΤΤΑΡΟ.
Σύμφωνα με ανάρτηση στο διαδίκτυο,έχει
πειραματικώς αποδειχθεί από ρώσους επιστήμονες ότι,το ανθρώπινο DNA μπορεί
εύκολα να προγαμματισθεί με τον ανθρώπινο λόγο.
Παραθέτουμε μικρή περίληψη
αποσπάσματος,(με κάθε επιφύλαξη για την ακρίβεια και επιστημονική εγκυρότητα
του δημοσιεύματος).Στο « Παράρτημα» παρατίθεται ολόκληρο το κείμενο στα
αγγλικά..
« Πρωτοπόρος στην ανακάλυψη αυτή,είναι
ο Δρ. Bruce H. Lipton, παγκοσμίως γνωστός,στον τομέα της μοριακής βιολογίας και
της έρευνας στην κβαντομηχανική και συγγραφέας
του βιβλίου μπέστ σέλλερ,The
Biology of Belief (Η Βιολογία της Πίστεως Εκδόσεις Πατάκη,). Στο βιβλίο του
αυτό ο Lipton γράφει πώς απέδειξε ότι, έχουμε την δυνατότητα να «ξαναγράψουμε»
τον τρόπο με τον οποίο τα γονίδια εκφράζονται.Ετσι μπορεί κανείς να καταστήσει
τα καρκινικά κύτταρα ή και άλλα μη κανονικά ή μεταλλαγμένα κύτταρα να ενεργούν ως κανονικά ανθρώπινα
κύτταρα.Κατά τον ίδιο,τα ευρήματα των ρώσων επιστημόνων έχουν ήδη εφαρμοσθεί σε
μερικά ακαδημαϊκά ευρωπαϊκά νοσοκομεία,με μεγάλη επιτυχία σε μερικά είδη
καρκίνου του δέρματος.Κατέστη επίσης δυνατόν να επηρεασθεί ο κυττταρικός
μεταβολισμός, και να θεραπευθούν γενετικά ελαττώματα. Γίνεται λόγος για την
«επιγενετική» που χαρακτηρίζεται ως
επιστήμη του μέλλοντος.Στο ανθρώπινο σώμα υπάρχουν τα επιγονίδια (
"epigenes") που προσκολλώνται στα κύτταρα.Αυτά ελέγχουν τα γονίδια ή
το DNA) μέσα στα κύτταρα.Με άλλα λόγια
τα γονίδια είναι το
"hardware" και τα επιγονίδια το"software" που λέγουν τι πρέπει
αυτά να πράξουν.
Σκέψεις που βλάπτουν την υγεία μας
Αλλά ο Δρ. Lipton προχωρά ακόμη
περισσότερο.Στο βιβλίο του «Η βιολογία της πεποίθησης» καταλήγει στο συμπέρασμα
ότι, οι κακές σκέψεις μας έχουν την ικανότητα να δημιουργήσουν φλεγμονές στο
σώμα, ενώ οι καλές σκέψεις μας μπορούν να τις μειώσουν. Στην πραγματικότητα, ο
εγκέφαλός μας είναι ο χημικός που δημιουργεί τη χημεία του αίματός μας. Όταν
είμαστε ερωτευμένοι, έχουμε την απελευθέρωση της ωκυτοκίνης και της ντοπαμίνης
(νευροδιαβιβαστές ευεξίας) που δημιουργούν μια αίσθηση απέραντης ευεξίας και
σταθερότητας.
Αντίθετα, όταν έχουμε θυμωμένες και
ανήσυχες σκέψεις που δημιουργούν φόβο και θυμό, αυτές οι χημικές ουσίες του
στρες προκαλούν φλεγμονή και καταστέλλουν την ανάπτυξη των κυττάρων: με άλλα
λόγια, ο φόβος και ο θυμός σκοτώνουν τα κύτταρα. Τα κύτταρα βλέπουν μόνο την
εικόνα που έχουμε στο μυαλό μας, δεν έχουν τη δυνατότητα να δουν τον πραγματικό
κόσμο. Έτσι, η χημεία του αίματος αλλάζει σύμφωνα με τις εικόνες στο μυαλό.
Καθώς βλέπει αυτή την εικόνα ο εγκέφαλος μας, δημιουργεί ορισμένες νευροχημικές
αντιδράσεις που εναρμονίζονται με αυτό που βλέπουν, μετατρέποντάς τη βιολογία
μας.
Αν το μυαλό μας παρερμηνεύει τον
κόσμο, τα κύτταρά μας δεν γνωρίζουν τι είναι και τι δεν είναι αλήθεια και ο
φόβος κλείνει όλες κυτταρικές προστασίες. Όταν έχουμε μια λοίμωξη και
βρισκόμαστε σε κατάσταση φόβου και θυμού, τα κύτταρά μας δεν μπορούν να
προστατεύσουν τους εαυτούς τους γιατί το άγχος κλείνει το ανοσοποιητικό μας
σύστημα, προκειμένου να εξοικονομήσει ενέργεια. Κάθε μέρα, καθώς λούζουμε τους
εαυτούς μας με στρες, το ανοσοποιητικό μας κλείνει συστηματικά.
Σκέψεις που θεραπεύουν και η βιολογία
της πεποίθησης
Και συνεχίζει παραθέτοντας μια σχετική
εμπειρία:
«Α.Η έννοια αυτή απεικονίζεται σε ένα
από τους γιατρούς μου. Πολλά χρόνια πριν, είχε ένα ιστορικό ελκώδους κολίτιδας.
Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου δύο ετών, ήταν σε θέση να την θεραπεύσει με
φυσικές μεθόδους. Ωστόσο, δέκα χρόνια αργότερα, όταν το παιδί της ήταν 2 ετών,
ανεκάλυψε ότι, τα παλιά συμπτώματα του εντέρου της, επέστρεψαν. Εκείνη
πανικοβλήθηκε. Τι είχε αλλάξει; Οι διατροφικές συνήθειες της παρέμειναν ίδιες
και ήταν πολύ υγιής και ισορροπημένες. Όμως, λόγω του στρες, οι σκέψεις της
επικεντρώθηκαν στην επικείμενη ασθένεια. Είχε παγιδευτεί σε δόσεις αρνητικής
σκέψης όσο αφορά την εντερική της υγεία.
Κατά τη περίοδο εκείνη διάβασε ένα
βιβλίο που ενθαρρύνει θετικά αποτελέσματα για την υγεία. Για τις επόμενες 60
ημέρες, δεν επέτρεψε στον εαυτό της καμία αρνητική σκέψη σχετικά με τα έντερα
της να επικρατήσουν. Κάθε φορά που έβρισκε τον εαυτό να επαναλαμβάνει νοερά τη
φράση, «Τι βάσανο είναι αυτό…» αμέσως διόρθωνε την σκέψης της. Όταν έπιανε τον
εαυτό να επαναλαμβάνει ότι, τα έντερα της είχαν φλεγμονές το διόρθωνε λέγοντας
ότι, τα έντερα της ήταν χωρίς συμπτώματα, υγιή και σε ισορροπία.
Μετά από 2 εβδομάδες, άρχισε να βλέπει
ότι, τα συμπτώματα της μειώθηκαν και μέχρι το τέλος των δύο μηνών, είχαν
εντελώς εξαφανιστεί. Το μόνο πράγμα που άλλαξε ήταν οι σταθερά αρνητικές
σκέψεις της σχετικά με τα συμπτώματα των εντέρων της. Ο Δρ.Lipton λέγει ότι
είναι επικίνδυνο να σκεφτόμαστε τον εαυτό μας ως άρρωστο, γιατί και πάλι αυτό
θα οδηγήσει στην απελευθέρωση ορισμένων χημικών ουσιών που θα κλείσουν το
ανοσοποιητικό μας σύστημα. Η δύναμη των σκέψεών μας είναι εκπληκτική!
Οι εσωτερικοί μας διαταραχές
περιλαμβάνουν τον χώρο τον οποίο ζούμε (π.χ. ένα παλιό σπίτι γεμάτο μούχλα ή
ένα νέο σπίτι με τοξικά υλικά) και τα είδη χημικής ή περιβαλλοντικής
τοξικότητας στα οποία εκτεθήκαμε από την στιγμή της σύλληψης μας μέχρι σήμερα.
Περιλαμβάνει επίσης τη διατροφή μας, με πολλές συνήθειες οι οποίες είναι
ειδικές από το οικογενειακό ιστορικό μας: π.χ. διατροφή πλούσια σε σάκχαρα,
γλουτένη, γαλακτοκομικά ή σόδες, καραμέλες και κονσερβοποιημένα-επεξεργασμένα ή
γρήγορα φαγητά.
Επίσης, το εσωτερικό περιβάλλον μας
επηρεάζεται από την έκθεση μας σε βαρέα μέταλλα συμπεριλαμβανομένων και των
ασημένιων σφραγισμάτων που είχατε εσείς, η μητέρα σας, η γιαγιά και προγιαγιά
σας, καθώς και το συναισθηματικό υπόβαθρο του σπιτιού (ευτυχισμένο, λυπημένο,
φοβισμένο, καταχρηστικό) και την τρέχουσα κατάσταση του μυαλού σας».
Επίσης από το διαδίκτυο αντιγράφουμε (πάλι με
κάθε επιφύλαξη για την ακρίβεια και επιστημονική εγκυρότητα του δημοσιεύματος)
«Για χρόνια, τα απανταχού συμπεράσματα
ήταν ότι ,τα γονίδια καθορίζουν την ευεξία και την μακροπρόθεσμη υγεία μας. Εάν
η οικογένειά μας είχε ιστορικό διαβήτη, τότε αυτή ήταν και η δική μας
αναμενόμενη μοίρα. Αν από την πλευρά της μητέρας μας υπήρχε ιστορικό καρκίνου,
τότε και εμείς περιμέναμε με αγωνία την επίφοβη διάγνωση του.
Η επιστήμη και ο ιατρικός κόσμος
υπαγόρευε το μέλλον μας. «Είναι γενετικό» ήταν η κοινή απάντηση όταν έρχονταν
αντιμέτωποι με μια ιατρική πρόκληση και εμείς σαν παγιδευμένες πάπιες στο
σκοπευτήριο, ανήμπορες να αλλάξουν το
αποτέλεσμα μιας ασθενικής τάσης στην οικογένεια.
Ωστόσο, στο άρθρο μας για τον Δρ.
Bruce Lipton, θα δούμε πως αυτός ο επιστήμονας και ερευνητής ρίχνει φως σε μια
νέα κατανόηση που λέει ότι: δεν είμαστε θύμα των γονιδίων μας, αλλά ένα προϊόν
του περιβάλλοντός μας.
Σαράντα οκτώ χρόνια πριν, ο Δρ.
Lipton, έκανε ένα συναρπαστικό πείραμα που άλλαξε τον τρόπο αντίληψης μας
σχετικά με τις γενετικές τάσεις. Κλωνοποίησε ένα βλαστοκύτταρο (αναπαραγωγή
κυττάρων που είναι γενετικά πανομοιότυπα) σε ένα τρυβλίο (ένα διαφανές πιάτο
που χρησιμοποιείται για την καλλιέργεια μικροοργα νισμών) και μετά από μία
εβδομάδα, αυτό το ένα κύτταρο είχε διαιρεθεί σε 50.000 γενετικά πανομοιότυπα
κύτταρα. Χώρισε αυτά τα πανομοιότυπα κύτταρα σε 3 διαφορετικά τρυβλία, αλλά
άλλαξε το μέσο καλλιέργειας ή το περιβάλλον, σε κάθε πιάτο. Θα ήταν το
αποτέλεσμα ίδιο;
Εδώ βρήκε εντυπωσιακά αποτελέσματα:
στο πρώτο τρυβλίο, τα κύτταρα που σχηματίστηκαν ήταν μυϊκά κύτταρα, στη δεύτερη
περίπτωση κύτταρα οστών ενώ στην τρίτη, λιποκύτταρα. Τι έλεγχε την τύχη αυτών
των πανομοιότυπων κυττάρων; Το περιβάλλον μέσα στο οποίο υπήρχαν, καθόριζε τη
μοίρα τους.
Τι σημαίνει αυτό για το ανθρώπινο
σώμα; Εκεί που κάποτε νομίζαμε ότι, η γενετική θα καθορίσει πλήρως τη
μελλοντική υγεία ή τις ασθένειες μας, τώρα έχει αποδειχθεί ότι, μόνο το 1% της
ασθένειας οφείλεται στη γενετική: το 99% της υγείας μας καθορίζεται από το
περιβάλλον μας.
Το εσωτερικό περιβάλλον μας φτιάχνει ή
χαλάει την υγεία μας
Τι εννοεί ο Δρ. Lipton, όταν μιλάει
για το περιβάλλον; Αναφέρεται στο εσωτερικό περιβάλλον τους σώματος μας: την
υγεία και την ισορροπία των εντέρων, οργάνων, αδένων, οστών και του αίματος και
ό, τι υποστηρίζει ή διαταράσσει αυτό το περιβάλλον
. Σχετικώς με την επίδραση του
περιβάλλοντος
Δίδυμα που μεγάλωσαν σε διαφορετικές
οικογένειες
Αν κάποια μονοζυγωτικά (όμοια) δίδυμα
μεγάλωναν σε ξεχωριστά περιβάλλοντα, η κατάσταση της υγεία τους θα ήταν
πιθανότατα διαφορετική. Ας πούμε ότι, το ένα μεγάλωνε σε μια οικογένεια που
ήταν ευτυχισμένη, ισορροπημένη και είχε μια απόλυτα ισορροπημένη και χωρίς
χημικές ουσίες υγιεινή διατροφή. Το άλλο δίδυμο ζούσε σε μια οικογένεια που
ήταν χαοτική, καταχρηστική και έτρωγαν μια διατροφή πρόχειρο φαγητό γεμάτη
χημικές ουσίες. Τα περιβάλλοντά τους θα ήταν ριζικά διαφορετικά. Το δυναμικό
για να αναπτύξει το δεύτερο δίδυμο που βρίσκεται στο τοξικό περιβάλλον μια
κρίσιμη ασθένεια, είναι πολύ πιο μεγαλύτερο.
Το περιβάλλον στο οποίο ζούμε σήμερα
και ζήσαμε από την παιδική μας ηλικία μπορεί να επηρεάσουν ριζικά τον τρόπο που
τα γονίδιά μας μπορούν να εκφραστούν. Η μελέτη της επιγενετικής αποδεικνύει
ότι, η κακή έκφραση του γονιδίου μπορεί να ενεργοποιηθεί από πολλούς
περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως τη χημική, συναισθηματική ή σωματική
κατάσταση.
Ο ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΙΝΑΙ
ΕΞΥΠΝΟΤΕΡΟΣ;
ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Την 11,6,2018,δημοσιεύθηκε στην
Γαλλική εφημερίδα LE MONDE άρθρο
του Nathaniel Herzberg κατά το οποίο
έχει υποστηριχθεί ότι, από το 1995,ο δείκτης νοημοσύνης στις ανεπτυγμένες χώρες
υποχωρεί. Εχουν προβληθεί πολλές εξηγήσεις και αιτίες.Στο περιβάλλον με την
ευρεία έννοια του ‘όρου,στο απορρυθμισμένο
εκπαιδευτκό σύστημα,στην πανταχού παρούσα τηλεόραση, στην υποχώρηση του
βιβλίου,στην κρίση που διέρχεται το κράτος Πρόνοια,σε ενδοκρινικούς λόγους,
στην εμβρυική ανάπτυξη ή και σε περισσότερο βιολογικούς όρους,.Συγκεκριμένα
υποστηρίζουν την ύπαρξη ενός φαινομένου που αποκαλούν «δυσγενικό»(στο γαλλικό
κείμενο η λέξη είναι « dysgénique )κατά το οποίο οι οικογένειες με χαμηλότερη
νοημοσύνη έχουν περισσότερους απογόνους με αποτέλεσμα να μειώνεται ο μέσος
όρος. (Περισσότερα στο «Παράρτημα» υπό τον τίτλο : Chute
de l’intelligence : la piste environnementale relancée)y
-
Ο Gerald Crabtree,καθηγητής τής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο τού Στάφορντ,στην
Καλιφόρνια, σ΄ένα άρθρο του, με τον
τίτλο» Η εύθραυστη νόησή μας» που δημο
σιεύθηκε την 12 Νοεμβρίου 2012,στην
Επιθεώρηση «Trends in Genetics» υπο στηρίζει ,προκαλώντας μ΄αυτό έντονες αντιδράσεις από την επιστημονική
κοινότητα,ότι, η ανθρωπότητα,βραδέως αλλά σταθερά,οδεύει προς την αποβλά κωση.Η
άποψή του είναι,πώς οι επιδόσεις τού μυαλού μας,έφθασαν στο απόγειό τους εδώ
και χιλιάδες χρόνια,και από τότε μειώνονται.Ως στήριγμα τής θεωρίας του,
αναφέρεται στον μεγάλο αριθμό γονιδίων (2.000 έως 5.000) που έχουν σχέση με τις
νοητικές ικανότητες και το εύθραυστό τους.Υπολογίζοντας την συχνότητα των επιβλαβών μεταλλάξεων στο
γονιδίωμα,εκτιμά πώς σε 3.000 χρόνια, έχουμε όλοι υποστεί τουλάχιστον δύο
μεταλλάξεις καταστροφικές για την νοητική ή συναι σθηματική μας σταθερότητα, και πώς οι σημερινές γνωστικές μας ικανότητες
κατά πάσαν πιθανότητα δημιουργήθηκαν πριν από την έξοδο από την Αφρική των
προγόνων μας,τότε που η ευφυία,ήταν κρίσιμος παράγοντα για την επιβίωση,πράγμα
που είχε ως επακόλουθο μια ισχυρή πίεση στο θέμα της επιλογής,και πώς τα πράγ ματα άρχισαν να αλλάζουν,όταν ο
πληθυσμός έγινε πυκνός με την εφεύρεση της γεωργίας,οπότε η διαδικασία της
επιλογής εστιάστηκε στην αντίσταση και αντιμετώπιση των ασθενειών που προκάλεσε η αστικοποίηση. Τα συμπεράσματα
αυτά συμμερίζεται και ο γιατρός Laurent Alexandre, που επαυξάνει και δη λώνει
ακόμη περισσότερο ανήσυχος,γιατί το άρθρο ,ασχολείται μόνον με τα
γονίδια ενώ τα μη κωδικοποιμένα τμήματα τού DNA διαδραματίζουν επίσης
πρωτεύοντα ρόλο στη καλωδίωση των νεύρων,και επομένως στις γνωστικές
λειτουργίες.Στο έργο του, « Ο θάνατος
τού Θανάτου» βλέπει τον εγκέφαλο ως
πρώτο θύμα της υποβάθμισης( degradation) τού γονιδιώματός μας και μάς
καλεί να σκεφθούμε τεχνικές για να
ανακουφίσουμε μελλοντικές χειροτερεύσεις τού είδους.
-Ο
νευρολόγος και ερευνητής Lionel Naccache,χαρακτηρίζει τις παραπάνω
απόψεις ως απλή υπόθεση επισημαίνοντας τον ρόλο
παραγόντων μη γενετικών,όπως η παιδεία κλπ.που διεγείρουν τις νοητικές
μας ικανότητες ,παράγοντες οι οποίοι
σήμερα διαδραματίζουν, πού μεγαλύτερο
ρόλο,απ΄ό,τι πριν από 100.000 χρό νια. Και οι οπαδοί της εξέλιξης επιμένουν στη
σπουδαιότητα των κοινωνικών
αλληλεπιδράσεων ,που ο συγγραφέας παραγνωρίζει.Επίσης οι Evelyne Heyer και Frédéric
Austerlitz,τού οικο-ανθρωπολογικού και
εθνολογικού εργαστηρίου στο Παρίσι, λέγουν ότι, το άρθρο είναι γεμάτο από λάθη και ότι, ο συγγραφέας δεν
είναι ειδικός σε θέματα εξέλιξης .Τέλος και ο Michel Raymond, ερευνητής σε θέματα εξελικτικής βιολογίας έχει και αυτός τις αντιρρήσεις του.
--Τα φαινόμενα Flynn anti-Flynn.
O James Flynn ήταν ο πρώτος
επιστήμονας που διεπίστωσε μια αύξηση του δείκτη νοημοσύνης σε πολλά μέρη του
κόσμου.Ειδικότερα εξετάζοντας δεδομένα
που αφορούσσαν δεκαοκτάχρονους Ολλανδούς, κατέληξε στο συμπέρασμα,ότι, οι της
δεκαετίας του 1980 είχαν καλύτερη επίδοση
στο I.Q. σε σχέση με τους συνομίληκες τους του 1950.Με αφορμή την
παρατήρηση αυτή επεξέτεινε την έρευνά του σε
διάφορες χώρες της Ευρώπης, της Ασίας, και του αναπτυσσόμενου κόσμου και η έρευνα αυτή,τον έκανε να συμπεράνει, ότι, το ίδιο φαινόμενο
παρατηρείται σε γενικές γραμμές και στις
άλλες χώρες που προαναφέρονται. Και συγκεκριμένως ότι, οι δείκτες νοημοσύνης σε
ολόκληρο τον κόσμο,παρουσίαζαν μια αύξηση της τάξεως του 0,3 από χρόνο σε χρόνο
ή μια αύξηση τριών βαθμών της κλίμακας για μια δεκαετία. Ο Φλιν πιστεύει ότι ,η
βελτίωση της επίδοσής μας στους συγκεκριμένους τομείς οφείλεται στην αυξανόμενη
εξάπλωση της επιστημονικής εκπαίδευσης και των οπτικών τεχνολογιών.
Μεταγενέστερες όμως μελέτες κατέληξαν
σε εν μέρει αντίθετα συμπεράσματα.Ετσι
μια έρευνα του 2004 σε Νορβηγούς
στρατιώτες , από το 1950 έως το 2002 κατέδειξε ότι, η αύξηση του δείκτη
νοημοσύνης όχι μόνον ανακόπηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1990 αλλά μετά το 1990 εμφανίστηκε μείωση. Το 2008 μια έρευνα σε
κληρωτούς του στρατού της Δανίας, από τον Τόμας Τίσντεϊλ και τον Ντέιβιντ
Όουεν, έδειξε ότι, όσοι είχαν υποβληθεί σε τεστ νοημοσύνης το 2003-4 είχαν
σημαντικά χαμηλότερη επίδοση από εκείνους που είχαν μετρηθεί το 1998..Μιά άλλη
έρευνα μεταξύ Δανών στρατευμένων έδειξε
μια αύξηση της τάξεως των 3 βαθμών για κάθε δεκαετία μεταξύ 1959 και 1979,μια
αύξηση της τάξης των 1.3 βαθμών μεταξύ 1989 και 1998, , και μιά μείωση περίπου 1,3 βαθμών μεταξύ 1998 και 2004.Δυό
άλλες έρευνες έδειξαν ότι,το φαινόμενFlynn, δεν είχε συνέχεια στον χρόνο.
Γενικώς φαίνεται το φαινόμενο αυτό.έφθασε
στην κορύφωσή του το 1975 και
έκτοτε τουλάχιστον στο Η.Β.οι δείκτες έλαβαν την κατιούσα.Οι Νορβηγοί ερευνητές Bernt Bratsberg και Ole Rogeberg υποστηρίζουν ότι, σε πολλές
χώρες, διαπιστώνεται μια επιβράδυνση του φαινομένου ή ακόμη και ανατροπή σε
πολλές χώρες.Ως αιτίες της δυσμενούς αυτής εξελίξεως θεωρούνται ο
αναλφαβητισμός σύγχρονος τρόπος ζωής, με το υπερβολικό στρες,το υπερβολικό
βάρος, που σχετίζεται με πτωχότερη εγκεφαλική λειτουργία,η συνεχής αναζήτηση
πληροφορικών στο Google,η παρακολούθηση τηλεοπτικών προγραμμάτων όπως τα γνωστά σε όλους reality, και διάφοροι
άλλοι περιβαλοντικοί παράγοντες κλπ.
-O Schrodinger(o.π σελ..153) πιστεύει
ότι, «η αυξημένη βιομηχανοποίηση και «
ανοησιοποίηση»των περισσότερων κατασκευαστικών διαδικασιών,επιφυλάσσουν τον
σοβαρό κίνδυνο ενός γενικού
εκφυλισμού,των οργάνων τής νοημοσύνης μας.»
- Σε παλαιοτερες αναρτήσεις αποδόθηκε στον Einstein οφόβοςότι, η
τεχνολογία μπορεί να οδηγήσει στην ηλιθιότητα ( «I fear the day when the
technology overlaps with our humanity. The world will only have a generation of
idiots."»).Η δηλωση αυτή κρίθηκε ότι ουδέποτεέγινε από τον Αινστάιν.
- Στη γαλλική εφημερίδα Le Monde,στο
φύλλο της, τής 24-1-2013 δημοσιεύθηκε άρθρο με τον τίτλο–ερώτημα « Θα γίνουμε
ηλίθιοι»( Allons-nous devenir débiles ?)
Αντιγράφουμε αποσπάσματα σε ελεύθερη
μετάφραση.
«Σ΄ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε
προσφάτως στην Trends in Genetics…………..ο συγγραφέας αποδεικνύει ότι, οι
διανοητικές μας ικανότητες θα μειωθούν στο μέλλον εξαιτίας συσσώρευσης δυσμενών
μεταλλάξεων στις ζώνες του DNA που
ρυθμίζουν την εγκεφαλική μας οργάνωση.Πράγματι δύο τάσεις αντίθετες μεταξύ
τους, υφίστανται
Η πρώτη είναι θετική: Το ανθρώπινο είδος επιτρέπει το μείγμα βιολογικών
νεωτερισμών –γενετικών ποικιλιών.Πράγματι το είδος μας, διαχωρίστηκε εδώ και
75.000 χρόνια σε διαφορες ομάδες, που κάθε μια τους,γνώρισε γενετικές δια φοροποιήσεις………….
Η δεύτερη τάση, είναι πολύ περισσότερο
ανησυχητική,και αντιμάχεται τη πρώτη.Οι δυσμενείς γενετικές
παραλλαγές,συσσωρεύονται στο ανθρώπινο γονιδίωμα, και η συσσώρευση αυτή, ήδη
ανιχνεύεται.Μιά μελέτη που δημοσιεύθηκε
στα τέλη του Νοεμβρίου 2012,στο περιοδικό Nature αποκαλύπτει ότι ,το 80 %
των καταστροφικών αυτών γενετικών μεταβολών στο ανθρώπινο είδος,
εμφανίστηκαν μόλις πριν από 10.000 ή 5.000 χρόνια.Σε κάθε γενεά, 70 χημικές
βάσεις, του DNA μας,δεν αντιγράφονται με
τον σωστό τρόπο από την μοριακή μηχανική.
Αυτά τα αντιγραφικά λάθη,δημιουργούν τις αλλαγές.Εάν το κόστος τού
λάθους ήταν μηδενικό δεν θα υπήρχε εξέλιξη των ειδών και θα παραμέναμε για
πάντα βακτήρια.Οι αρνητικές μεταλλάξεις εκμηδενίζονται από την φυσική επιλογή.
Με την ανάπτυξη τού εγκεφάλου,η δαρβινική εξέλιξη εδημιούργησε τις
προυποθέσεις τής δικής της εκρίζωσης και
μείωσε σε μεγάλο βαθμό,το σφρίγος τής επιλογής,με την οργάνωση μας σε
κοινωνία,όπου ο ένας βοηθά τον άλλο.Παράδειγμα η μείωση τής παιδικής
θνησιμότητας που από το 20% στον 18ο
αιώνα,έφθασε σήμερα στο 0,3%.Η γενετική μας κληρονομιά, συνεχώς ρέπει προς μια
υποβάθμιση,από την έλλειψη τής φυσικής επίλογής. Υπάρχει βεβαίως η ελπίδα μιάς
διορθωτικής επέμβασης από την επιστήμη.»
- Ο
ιστορικός καθηγητής,Hararι(ό.π.σελ.91) γράφει πώς δεν υπάρχουν στοιχεία
που να αποδεικνύουν ότι, με πέρασμα του
χρόνου οι άνθρωποι έγιναν εξυπνότεροι.Αντιθέτως.Δέχεται( Homo Deus
σελ..136)ότι, « Πριν από είκοσι χιλιάδες χρόνια ….ο μέσος σάπιενς είχε μάλλον
υψηλότερη ευφυία και ανώτερες δεξιό
τητες στην κατασκευή εργαλείων από τον
μέσο σάπιενς σήμερα….μέσα σ’αυτά τα 20.000 χρόνια ..ο εγκέφαλός μας σήμερα φαίνεται πώς είναι μικρότερος,….ο καίριος
παράγοντας για την κατάκτηση του κόσμου ήταν η ικανότητά μας να
συνδέουμε πολλούς ανθρώπους μεταξύ τους,…ο χόμο σάπιενς στη Γή είναι το μοναδικό είδος που είναι ικανό να συνεργάζεται ευέλικτα σε μεγάλους
αριθμούς…(στις μέλισσες και τα μυρμήγκια,που είχαν μάθει να συνεργάζονται
εκατομμύρια χρόνια πριν από μας δεν μας έφτασαν στα επιτεύγματα)….Επειδή η
συνεργασία τους δεν διαθέτει ευελιξία…τα
κοινωνικά θηλαστικά, μπορούν να
συνεργάζονται μόνον με μικρούς αριθμούς συγγενών ή φίλων,…ο σάπιενς με αμέτρητο
αριθμό αγνώστων"
- Σε εντελώς αντίθετη άποψη καταλήγει
μια διαπίστωση μελέτης,που σε περίληψη
δημοσιεύθηκε την 11 -6-2018 στο φύλλο
της γαλλικής εφημερίδας, Le Monde.Συμφώνως μ’αυτήν ο δείκτης ευφυίας από το 1995 μειώνεται σε
ανεπτυγμένες χώρες όπως
Σουηδία,Νορβηγία,Φινλανδία,Κάτω Χώτες,Μεγάλη Βρετανία,Αυστραλία. Στη Γαλλία η
πτώση αμιφισβητείται. Από την μείωση αυτή σώζονται για την ώρα οι Ηνωμένες
Πολιτείες τής Αμερικής Η μείωση αυτή,
οφείλεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, με την ευρεία σημασία της
λέξης. Ειδικώτερα,εδώ υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες του φαινομένου αναλόγως
με τον τομέα ειδίκευσης του καθενός.Μερικόι χρεώνουν την μείωση αυτή στην
απορρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος,την
υποχώρηση του βιβλίου,την πανταχού παρουσία της οθόνης, την κρίση του κράτους προνοίας,και την
υποχώρηση των δαπανών για την δημόσια υγεία. Η ακόμη στην επίδραση ενδοκρινικών
διαταραχών στην ανάπτυξη του εμβρύου.Αλλοι προβάλλουν εξηγήσεις περισσότερο
βιολογικές.Υποστηρίζουν την ύπαρξη ενός παράγοντα που αποκαλούν δυσγενετικό (σε διάκριση από το ευγονικό)
κατά το οποίο οι λιγώτερο ευφυείς
οικογένειες αποκτούν περισσότερους απογόνους και έτσι κατεβάζουν το
επίπεδο.Αλλοι πάλι βλέπουν την αιτία στην μετανάστευση.Οι μετανάστες
προέρχονται από πτωχές χώρες,με λιγότερη παιδεία,κι έτσι οι απόγονοί τους κατεβάζουν τον μέσο όρο,θέση
που υποστηρίζεται και από δύο σχετικά άρθρα,που δημοσιεύθηκαν το 2016 και το
2017.
(Περισσότερα στο Παράρτημα υπό τον τίτλο Allons-nous devenir débiles ?)
Πως δημιουργούμε μοτίβα σκέψεων;
Πώς διαμορφώνονται τα μοτίβα σκέψης;
Κατά τα πρώτα επτά χρόνια της ζωής μας, διαμορφώνουμε την άποψη μας τόσο για
τον κόσμο γύρω μας όσο και τις προσωπικές μας απόψεις. Παρακολουθούμε τους
γονείς μας και οι πεποιθήσεις τους, καταγράφονται στον εγκέφαλό μας.
Οι γονείς είναι οι προπονητές μας.
Δηλώσεις όπως «δεν είσαι αγαπητός» ή «δεν είσαι καλό παιδί», ακόμα και όταν
ειπωθούν αντιδραστικά μπορεί να καταλήξουν να είναι καθοριστικά για την ζωή
μας. Οι περισσότεροι γονείς κάνουν το καλύτερό τους, αλλά μερικές φορές οι
δηλώσεις τους παίρνουν μόνιμες θέσεις στο υποσυνείδητο μας. Και τελικά αυτός ο
προγραμματισμός, μπορεί να τρέξει τη ζωή μας.
Ωστόσο, δεν πρέπει να αισθανόμαστε
ότι, είμαστε θύματα του εν λόγω προγραμματισμού γιατί δεν έχει σημασία πόσο
έντονες ήταν αυτές οι δηλώσεις ή οι περιστάσεις. Γιατί εμείς μπορούμε να
εργαστούμε και να δημιουργήσουμε εκ νέου τον προγραμματισμό μας αλλάζοντας αυτά
τα αρνητικά πρότυπα σκέψης, αν θέλουμε να ζήσουμε μια ζωή γεμάτη υγεία και
ευτυχία.
Συνειδητός ή υποσυνείδητος νους;
Υπάρχουν δύο τμήματα του νου: ο
συνειδητός και ο υποσυνείδητος νους. Ο συνειδητός νους είναι η δημιουργική φύση
μας, αυτό που είμαστε σε καθημερινή βάση. Κατέχει τις ευχές και τις επιθυμίες
μας. Μπορεί να σκεφτεί το παρελθόν και το μέλλον, πηγαίνοντας πίσω-μπρός χωρίς
κανέναν περιορισμό.
Ο υποσυνείδητος νους δεν βλέπει
παρελθόν ή μέλλον, αλλά μόνο προγράμματα. Με άλλα λόγια, είναι η συνήθεια του
μυαλού. Ό, τι μαθαίνουμε γίνεται πρόγραμμα, είτε καλό, είτε κακό. Ο
υποσυνείδητος νους υπάρχει μόνο στο παρόν και είναι στον αυτόματο πιλότο,
πατάμε το κουμπί και παίζει.
Κατά το 95% της ημέρας μας, η σκέψη
μας βρίσκεται στον αυτόματο πιλότο (πραγματικά). Γι ‘αυτό, στην πραγματικότητα
δεν οδηγούμε τις σκέψεις μας, αλλά είμαστε σχεδόν πάντα στον αυτόματο πιλότο
που εκφράζει τον υποσυνείδητο προγραμματισμό μας. Στην πραγματικότητα, θα
μπορούσαμε κάλλιστα να εκφράζουμε τη συμπεριφορά των γονιών μας. Πόσες φορές
έχουμε σταματήσει τον εαυτό μας, γιατί ακούμε να επαναλαμβάνουμε τις ίδιες
φράσεις που έλεγαν οι γονείς μας όταν μας μάλωναν; Και όταν κάποιος μας πει, «Είσαι ακριβώς όπως
ο πατέρας σου» και ο πατέρας μας δεν χαίρει μια θετική εικόνα στο νου μας,
ανάβουμε αμέσως. Πώς γίνεται αυτό να είναι αλήθεια; Έχουμε κάνει τα πάντα για
να είμαστε διαφορετικοί και όμως δεν μπορούμε να δούμε ότι ο προγραμματισμό μας
κατά τη διάρκεια της μικρής ηλικίας μας συνεχίζει να εκφράζεται.
Αλλάζουμε τον προγραμματισμό μας και
αλλάζουμε την υγεία μας
Πώς μπορούμε να αλλάξουμε τον
προγραμματισμό μας; Όταν μιλάμε στον εαυτό μας δυνατά και λέμε «εγώ δεν
πρόκειται να φάω αυτό το κομμάτι του κέικ», σκεφτείτε το εξής: το υποσυνείδητό
μας καθορίζει την παράσταση και δεν ακούει. Και η παραπάνω δήλωση έχει αλλάξει
καθόλου την συμπεριφορά μας; Ίσως όχι, γιατί συνεχίζουμε να χώνουμε το κέικ στο
στόμα μας ξανά και ξανά. Ή όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο αυτοβοήθειας, το
συνειδητό μυαλό μας λέει ΝΑΙ! Αλλά ήταν η αλλαγή μόνιμη; Το υποσυνείδητο μυαλό
μας δεν μπορεί να μάθει μέσα από τη δημιουργικότητα. Μπορεί να μάθει μόνο μέσα
από την αυτό-ύπνωση.
Ένας πολύ καλός τρόπος για να
ξεκινήσουμε έναν εκ νέου προγραμματισμό είναι να έρθουμε σε επαφή με τα κύματα
δέλτα στον εγκέφαλο μας, ακριβώς την ώρα που πάμε να αποκοιμηθούμε. Είναι
σημαντικό να παίξουμε ηχογραφημένα θετικά μηνύματα για τουλάχιστον 15 λεπτά
πριν κοιμηθούμε, έτσι ώστε οι λέξεις να μπορέσουν να εισέλθουν βαθιά στο
υποσυνείδητο μας. Φυσικά, η επανάληψη είναι πολύ σημαντική.
Είναι σημαντικό να δούμε τις
προκλήσεις μας και να μάθουμε ποιες πεποιθήσεις δεν μας υποστηρίζουν πια και να
τις απομακρύνουμε. Αυτό μπορεί να γίνει μέσα από έναν πνευματικό καθαρισμό της
SRT. Μπορούμε είτε να χρησιμοποιήσουμε έτοιμες θετικές δηλώσεις ή να βρούμε
μέσω μιας συνεδρίας SRT ποιες είναι οι καταλληλότερες για εμάς και να τις
τροποποιήσουμε σύμφωνα με την περίπτωση μας. Μπορούμε να δημιουργήσουμε κάποιες
με στόχο την υγεία του σώματος ή του νου ή σχετικά με τις πεποιθήσεις και τη
ζωή μας.
Όταν οι δηλώσεις αυτές
επαναλαμβάνονται, είναι δυνατόν να αλλάξουν τον προγραμματισμό μας. Στην
πραγματικότητα, όταν οι δηλώσεις γίνονται σωστά, έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να
αλλάξουν τη συμπεριφορά μας σε 5-8 λεπτά. Και όταν συνδυάζονται με θεραπευτική
διατροφή των κυττάρων για κυτταρική υγεία, με την πάροδο του χρόνου, το
εσωτερικό περιβάλλον μας μπορεί να αλλάξει (οι χρόνοι διαφέρουν για τον
καθένα). Καθώς οι σκέψεις μας αλλάζουν, η φλεγμονή κατευνάζεται, τα καλά
γονίδια εκφράζονται και υπάρχουν αλλαγές στη ζωή μας. Δεν είμαστε θύματα των
γονιδίων μας, αλλά ο νικητής του περιβάλλοντός μας.»
Πηγή:
Δρ. Πόμπα»
ΝΟΥΣ-ΣΩΜΑ-ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ
Στο βιβλίο του «Νούς-Εγκέφαλος και
Επιστήμη» ο John Searle ασχολούμενος με το
θέμα,αφετηριάζεται με ορισμένα ερωτήματα-απορίες. : Πως είναι δυνατόν ο
κόσμος να περιέχει μόνον μη συνειδητά φυσικά σωματίδια και όμως να περιέχει και
συνείδηση;Πώς μπορεί ο ουσιαστικά άνευ νοήματος κόσμος,να περιέχει νοήματα;Ποιά
η σχέση του σύμπαντος με τον νου μας;
Πως σχετίζεται ο νούς με τον εγκέφαλο;Γιατί υπάρχει άρνηση να δεχθούμε ότι,
διαθέτουμε εγγενώς υποκειμενικές
συνειδητές καταστάσεις και ότι, αυτές είναι αγώγιμες όπως και οποιοδήποτε άλλο
στο Σύμπαν;Γιατί θεωρείται ότι, τα
νοητικά φαινόμενα είναι αδύνατο να ταιριάζουν με την επιστημονική μας αντίληψη
για τον κόσμο, που θέλει να αποτελείται από υλικά αντικείμενα;
Ως εξήγηση των παραπάνω δίνει τέσσερες
λόγους,που κατ‘αυτόν είναι και χαρακτηριστικά της νοητικής ζωής.
1.Η συνείδηση
Δεν κατανοούμε πλήρως τις λειτουργίες
αλλά κατανοούμε τον γενικό χαρακτήρα τους ,κατανοούμε δηλαδή πώς υπάρχουν ορισμένες ηλεκτροχημικές δραστη ριότητες που εξελίσσονται ανάμεσα στα νευρικά κύτταρα, ή στα μόρια των νευρικών κυττάρων
και ίσως άλλων στοιχείων του εγκεφάλου,και ότι, αυτές οι λειτουργίες είναι η
αιτία της συνείδησης.Η συνείδηση είναι πραγματική ιδιότητα του εγκεφάλου,που
μπορεί να προξενήσει διάφορα πράγματα.
2.Η προθετικότητα
Αναφέρεται και σε σκοπούς και σε πίστεις.
Οι νοητικές μας καταστάσεις, (λ.χ.ο
πόνος) κατευθύνονται σε κάτι ή
αναφέρονται σε κάτι ή ανήκουν σε αντικείμενα ή καταστάσεις του κόσμου
διαφορετικές από τις ίδιες εννοιες.Γεννάται βεβαίως το ερώτημα πως αυτή η ουσία
που είναι μέσα στον εγκέφαλο μου να σχετίζεται με οτιδήποτε.
3.Η υποκειμενικότητα των νοητικών
φαινομένων
Σχετίζεται με το ότι, ορισμένα
γεγονότα τα νιώθω εγώ και όχι και ο διπλανός μου.Αυτό συνιστά μια δυσκολία στο να ταιριάξουμε την πραγματικότητα των υποκειμενικών νοητικών φαινομένων με την επιστημονική
αντίληψη που θέλει την
πραγματικότητα ολοκληρωτικώς
αντικειμενική.
4.Το πρόβλημα του νοητικού αιτίου.
Οι σκέψεις δεν είναι αβαρείς και
αιθέριες.Το ερώτημα των αντιπάλων
είναι: «
Πως μπορεί το νοητικό να αλλάξει
το φυσικό.»
Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι:
Τα νοητικά φαινόμενα ,συνειδητά και
μη και όλη μας η νοητική ζωή,έχουν ως
αίτιο εγκεφαλικές λειτουργίες, χαρακτηριστικά του εγκεφάλου και ίσως και του
υπολοίπου νευρικού συστήματος,ότι, οι πόνοι και τα άλλα νοητικά φαινόμενα είναι απλώς χαρακτηριστικά του εγκεφάλου και ίσως του υπολοίπου νευρικού
συστήματος.Τα γεγονότα στο νευρικό σύστημα, επαρκούν να προξενήσουν πόνο
(ασθενείς των οποίων απεκόπησαν τα άκρα και έχουν την αίσθηση και τον πόνο ότι,
αυτά πονούν)το βασικό βήμα για την
δημιουργία νοητικών καταστάσεων, γίνεται στον εγκέφαλο,και δεν είναι το
εξωτερικό ή περιφερειακό ερέθισμα. Ο εγκέφαλος είναι το αίτιο του νού,και
ταυτόχρονα ο νούς είναι χαρακτηριστικό του εγκεφάλου.Είναι λάθος να
δεχθούμε ότι, γεγονότα σ’ένα υλικό πεδίο
,τα «φυσικά» γεγονότα, προξενούν γεγονότα
σε ένα άλλο δίχως ουσία,… και ότι πρέπει να δεχθούμε μια πιο σύνθετη
αιτιακή σχέση.Τα νοητικά φαινόμενα
οφείλονται στον εγκέφαλο και ταυτόχρονα πραγματώνονται στο ίδιο το
σύστημα που αποτελείται από τα νευρικά κύτταρα.Δεν μπορούμε να πούμε ότι
λ.χ.για τον πόνο,ότι πονά ένα συγκεκριμένο νευρικό κύτταρο.Το μηχανιστικό
μοντέλο ενίκησε το μοντέλο του
βιταλισμού Η ύλη μπορεί να είναι ζωντανή.Ο νους και το σώμα αλληλοεπιδρούν,αλλά
δεν είναι δύο διαφορετικά πράγματα,αφού τα νοητικά φαινόμενα είναι απλώς
χαρακτηριστικά του εγκεφάλου.
ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ-
ΓΕΝΙΚΩΣ
-Ενα πολύ κατοπιστικό βιβλίο για το θέμα
,είναι τού Ιάσωνα Ευαγγέλου « Εγκέφαλος-Ανθρώπινος και Ηλεκτρονικός» στο οποίο
παραπέμπεται ο αναγνώστης των γραμμών αυτών και το οποίο θα μπορούσε να προβληματίσει την
ομάδα,με αρκετές σχετικές απορίες και δικές της απόψεις.
Κατά ένα ορισμό λέγοντας τεχνητή νοημοσύνη,
(Artificial Intelligence ή
συντομογραφικά ΑΙ) όρος που επινοήθηκε από τον John Maccarthy,εννοούμε την επιστήμη και την τεχνολογία,που απασχολείται
με την κατασκευή ευφυών μηχανών,δηλαδή μηχανών που να επιλύουν προβλήματα με νοήμονα τρόπο,(: νίκη
στο σκάκι,κλπ) και ειδικότερα ευφυών προγραμμάτων υπολογιστών. Σχετίζεται με το
παρόμοιο έργο της χρησιμοποίησης υπολογιστών για την κατανόηση της ανθρώπινης
ευφυίας. Ομως η τεχνητή νοημοσύνη δεν περιορίζεται σε μεθόδους, που είναι
βιολογι κώς παρατηρήσιμες.
Ενας άλλος ορισμός, θέλει την τεχνητή
νοημοσύνη ως τον κλάδο της Πληροφορικής που έχει σαν στόχο
να δημιουργήσει προγράμματα ικανά να μιμούνται ανθρώπινα χαρακτηριστικά,όπως η μάθηση,και
η ικανότητα συλλογισμού .Δηλαδή να κάνει τους υπολογιστές να σκέπτονται τεχνητή
νοημοσύνη βασίζεται στην μηχανική άποψη για το νού,στην άποψη ότι, η σκέψη
είναι μηχανική,όπως καθαρά το διετύπωσε ο Julien de La Mettrie,ότι, στην πραγματικότητα οι άνθρωποι είναι
βιολογικοί υπολο γιστές,πράγμα που δεν είναι γενικώς αποδεκτό.
Στο «Παράρτημα,παρατίθεται σχετικό κείμενο στην αγγλική,υπό τον τίτλο
«Εξυπνες μηχανές»
Ο Jim Al-Khalili στο βιβλίο του «Οι
Δαίμονες κλπ» σελ.278 ) γράφει ότι,
ίσως η νοημοσύνη αποτελεί αναπόφευκτο
αποτέλεσμα δαρβινικής εξέλιξης.
ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΙΑΤΡΙΚΗ
Συμφώνως με είδηση που δημοσιεύθηκε στη
γαλλική εφημερίδα Le Monde,στο φύλ λο
της τής 8-5-2017,η Τεχνητή νοημοσύνη,είναι πλέον σε θέση να αντικαταστήσει τον
καρδιολόγο,τον δερματολόγο και τον οφθαλμολόγο,τόσο στο τομέα της διάγνωσης,όσο
και στο τομέα της ενδεδειγμένης θεραπείας.
Περισσότερα :
http://s2.lemde.fr/image/2017/05/08/534x0/5124371_7_70df_anne-margot-ramstein_26783e0d6ab4ab3dc59aec2958fec010.jpg
http://www.lemonde.fr/sciences/article/2017/05/08/l-intelligence-artificielle-dope-la-medecine_5124373_1650684.html#lkWCICK6sDM2WxZk.99
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΑ ΡΟΜΠΟΤ
Η λέξη ρομπότ προέρχεται από το σλαβικό robota
που σημαίνει εργασία. Καθιερώθηκε ως όρος με την σημερινή του έννοια το 1920
από τον Τσέχο θεατρικό συγγραφέα Karel Čapek στο έργο του “R.U.R.” (Rossum’s
Universal Robots), όπου σατιρίζει την εξάρτηση της κοινωνίας από τους
μηχανικούς εργάτες (ρομπότ) της τεχνολογικής εξέλιξης και που τελικά εξοντώνουν
τους δημιουργούς τους. Σε πολλές σύγχρονες σλαβικές γλώσσες (π.χ. την πολωνική)
χρησιμοποιείται σαν έκφραση της καθημερινότητας με την έννοια της σκληρής
δουλειάς (αντίστοιχο τού χαμαλίκι).
Ένα
ρομπότ είναι μια μηχανική συσκευή
η οποία μπορεί να υποκαθιστά τον άνθρω πο σε διάφορες εργασίες. Ένα ρομπότ
μπορεί να δράσει κάτω από τον απευθείας έλεγχο ενός ανθρώπου ή αυτόνομα, κάτω
από τον έλεγχο ενός προγραμματισμένου υπολογιστή.
Όπως γράφουμε και σε άλλο του προκείμενου, πονήματος, από τα πρώτα ρομπότ που αναφέρονται στη λογοτεχνία
είναι ο Τάλως και οι 20 τρίποδες λέβητες
τού Ηφαίστου θεωρούμενοι “θαύμα ιδέσθαι”
-Με την ανάπτυξη και μελέτη των ρομπότ
ασχολείται η ρομποτική, επιστήμη που αποτελεί συνδυασμό πολλών κλάδων άλλων
επιστημών, κυρίως δε της πληροφορι κής, της ηλεκτρονικής και της μηχανολογίας.
-Στην επιστημονική φαντασία συνήθως
συναντούνται ρομπότ τα οποία έχουν την μορφή ανθρώπου. Αυτά τα ρομπότ
καλούνται ανδροειδή (androids). (Τα
σημερινά ρομπότ δεν είναι ανδροειδή που κατασκευάστηκαν για να υποδυθούν ανθρώπινα
όντα.) Είναι σημαντική η ανάπτυξη ρομπότ που να έχουν τα αναγκαία χαρα
κτηριστικά ώστε να είναι φιλικά και ωφέλιμα προς τον άνθρωπο. Τα στοιχεία αυτά
ονομάζονται στοιχεία κοινωνικής νοημοσύνης
-Σημαντική συνεισφορά στη φιλολογία
για τα ρομπότ είχε ο Ισαάκ Ασίμωφ,
- Σε είδηση που δημοσιεύθηκε την
21-6-2015 στο διαδίκτυο, αναγράφεται ότι, το Pepper, το ανθρωποειδές ρομπότ το
οποίο οι δημιουργοί του υποστηρίζουν ότι, έχει την δυνατότητα να αναγνωρίζει
και να αντιδρά σε ανθρώπινα συναισθήματα, θα γίνει διαθέσιμο συντόμως στην
Ιαπωνία για οικιακή χρήση.
-Η εταιρεία SoftBank ανακοίνωσε ότι, η
πώληση του Pepper θα ξεκινήσει στις σύνομα και σκοπεύει να διαθέτει μηνιαίως
1.000 μονάδες. Κάθε ρομπότ θα κοστίζει 198.000 ιαπωνικά γιεν (περίπου 1.400
ευρώ), ενώ οι επιχειρήσεις που επιθυμούν να νοικιάσουν το ανθρωποειδές θα
μπορούν να το πράξουν πληρώνοντας 1.500
γιεν ανά ώρα (περίπου 10 ευρώ). Το Pepper έχει τη δυνατότητα να «θυμάται»
πρόσωπα και είναι προγραμματισμένο να αναγνωρίζει ανθρώπινα συναισθήματα.
Διαθέτοντας τουλάχιστον 20 κινητήρες
και εξαιρετικά ευκίνητους βραχίονες, το Pepper χαρακτηρίζεται ως ένα οικιακό
ρομπότ, το οποίο μπορεί να παράσχει βοήθεια σε ηλικιωμένους, ενώ είναι
κατάλληλο για οικιακή χρήση.
Παρά το γεγονός ότι, η αρχική τιμή
είναι σχετικά χαμηλή για ένα τόσο εξελιγμένο ρομπότ -η τιμή που έχει
ανακοινώσει η SoftBank είναι κάτω του κόστους παραγωγής- οι πελάτες θα πρέπει
να καταβάλουν μηνιαία πάγια τέλη της τάξης των 24.000 γιεν (περίπου 170 ευρώ),
ενώ θα πρέπει να υπογράψουν και τριετές συμβόλαιο.
-Ο Ιρλανδός καθηγητής ρομποτικής του
πανεπιστημίου Σέφιλντ Νόελ Σάρκι δήλωσε στο βρετανικό ειδησεογραφικό δίκτυο BBC
ότι, η επιχειρηματική στρατηγική της SoftBank εγκυμονεί «κινδύνους».
-Τον Ιούνιο του 2016 δημοσιεύθηκε στο
διαδίκτυο η είδηση για το «Zenbo» ένα οικιακό ρομπότ που παρουσίασε η Asus στην
Computex στην Ταϊβάν, το οποίο είναι σχεδιασμένο για να παρέχει μια σειρά
χρήσιμων υπηρεσιών σε καθημερινές εργασίες στο σπίτι- από τη φροντίδα και
ψυχαγωγία παιδιών μέχρι τη φόρτιση συσκευών, την παροχή οδηγιών στο μαγείρεμα,
αλλά και την εξ αποστάσεως παρακολούθηση/ φροντίδα ηλικιωμένων.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Gizmag, το
Zenbo προωθείται ως κέντρο ψυχαγωγίας, προσωπικός βοηθός (PA) και
«τηλεχειριστήριο» οικιακών αυτοματισμών. Μπορεί να κινείται μόνο του στο σπίτι,
χάρη στους μεγάλους τροχούς (κινούνται με ηλεκτρική ενέργεια) και να δέχεται
φωνητικές εντολές. Διαθέτει κάμερα και οθόνη αφής - και όταν η οθόνη δεν
λειτουργεί ως οθόνη, εμφανίζει ένα «πρόσωπο» που μπορεί να πάρει διάφορες
εκφράσεις. Διαθέτει ενσωματωμένα ηχεία για να παίζει μουσική και να αλληλεπιδρά
με χρήστες και είναι ικανό να αναγνωρίζει φυσική γλώσσα, ώστε να απαντά
αντίστοιχα.ZENBO.ASUS.COM
Το Zenbo έχει επίσης την δυνατότητα να
συνδέεται ασύρματα με «έξυπνες» οικιακές συσκευές, προσαρμόζοντας το air
condition, αναβοσβήνοντας φώτα, ελέγχοντας την τηλεόραση, ελέγχοντας ποιός
χτυπάει την πόρτα, ξεκλειδώνοντάς την, κ.α. Σύμφωνα με την Asus, το ρομπότ
μπορεί να μαθαίνει και να προσαρμόζεται στις προτιμήσεις του χρήστη, χάρη στην
εξελιγμένη τεχνητή νοημοσύνη του.
Όσον αφορά στην φροντίδα ηλικιωμένων,
υπενθυμίζει ώρες που πρέπει να λαμβά νονται φάρμακα και ενημερώνει τους
ιδιοκτήτες εάν κάποιος από αυτούς τους συγ γενείς αντιμετωπίσει πρόβλημα -
παράλληλα, παρέχει δυνατότητα επικοινωνίας μέσω βίντεο. Ο τηλεχειρισμός του
γίνεται μέσω εφαρμογής για κινητό.
-Στο διαδίκτυο,διάβασα ,την
«αισιόδοξη» προοπτική πώς μέσα στα επόμενα
χρόνια, τα ρομπότ και οι υπολογιστές,θα
συνομιλούν και θα επιχειρηματολογούν με τους ανθρώπους.Ειδικότερα,ένα
νέο ερευνητικό πρόγραμμα στο Πανεπιστήμιο τού Αμπερντήν θα αναπτύξει συστήματα
που θα επιτρέπουν στους ανθρώπους,να συζη τούν για το τι θα αποφασισθεί, με τα
ρομπότ ,στα οποία θα μπορούν να δίνουν εντολές να παραβιάζουν κανόνες
Οι τρείς σχετικοί κανόνες για ένα ρομπότ,είναι:.
1) Ένα ρομπότ δεν πρέπει να δημιουργεί
βλάβη σε άνθρωπο,.
2) Ένα ρομπότ πρέπει να υπακούει στις
εντολές που του δίνουν οι άνθρωποι,εκτός
αν οι εντολές αυτές παραβιάζουν τον πρώτο κανόνα.
3.) Ένα ρομπότ πρέπει να προστατεύει
την δική του ύπαρξη με την προυπόθεση ότι, αυτό είναι σύμφωνο με τους δύο
προηγούμενους κανόνες.
Με βάση τους παραπάνω κανόνες γεννήθηκε το
ερώτημα αν τα ρομπότ πρέπει να είναι έτσι προγραμματισμένα,ώστε κάτω από ορισμένες συνθήκες να μπορούν να αρνούνται την εκτέλεση μιάς
εντολής,που θα παραβιάζει τους ηθικούς κανόνες που το ρομπότ έχει
προγραμματισθεί να υπηρετεί.Ετσι σύμφωνα με δημοσίευμα της 28-4-2016 στη
γαλλική εφημερίδα Le Monde ο Matthias
Scheutz καθηγητής πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Tufts υποστηρίζει πως υπάρχουν πολλές περι πτώσεις που τα ρομπότ
δέχονται εντολές που δεν θάπρεπε να εκτελεστούν γιατί θα κατέληγαν σε μη
επιθυμητά (και για το εντολέα )
αποτελέσματα.Παράδειγμα : ένα
αυτοκίνητο-ρομπότ που λαμβάνει την εντολή να κινηθεί προς τα πίσω την
στιγμή που έτσι θα σκότωνε ένα σκύλο,που κοιμόνταν πίσω από τις ρόδες.Είναι
λοιπόν κρίσιμο ώστε οι αυτόνομες μηχανές
να μπορούν να εντοπίζουν τις
πιθανές βλάβες που οι πράξεις τους θα μπορούσαν να δημιουργήσουν και να ενεργούν ανάλογα
ώστε οι συνέπειες αυτές να μην συμβαίνουν,με το είτε να προσπαθούν να
τις αποτρέψουν ή αν τούτο δεν είναι εφικτό να αρνούνται την εκτέλεση της
ανθρώπινης εντολής.Το πρόβλημα λοιπόν είναι πώς θα προγραμματίσουμε τα ρομπότ
έτσι ώστε να λέγουν ΟΧΙ σε μια ανθρώπινη εντολή όταν τούτο επιβάλλεται.Ετσι στα
εργαστήρια άρχισαν να αναπτύσσουν ρομποτικούς ελέγχους ικανούς να αναλύουν
στοιχειωδώς τις ανθρώπινες εντολές,ώστε το ρομπότ να δύναται να αποκρούει μια
τέτοια εντολή,όταν παραβιάζει μια ηθική αρχή.
Ως προς την αποτελεσματικότητα των αρχών που πρέπει να διέπουν τα ρομπότ,(και οι
οποίες αρχές διατυπώθηκαν από τον Isaac Asimov) έχουν λεχθεί αρκετά,ιδίως σε
ό,τι αφορά την επάρκεια και εφαρμογή
τους,η οποία εφαρμογή για μερικούς
επιστήμονες είναι αδύνατη.Ετσι ο
καθηγητής στο Ινστιτούτο ρομποτικής
στο Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon
,James Kuffner, μιλάει για την ασάφεια και την αμφισημία τους,ιδίως στην
περίπτωση του πρώτου νόμου,που αφορά την άμεση αλληλοεπίδραση με τους
ανθρώπους.( λ.χ.ως προς την έννοια της βλάβης του πρώτου νόμου,και της δυσκολίας κωδικοποιήσεως της σχετικής
εντολής.)
Ο
Rodney Brooks συνιδρυτής της εταιρείας I Robot,βλέπει αδυναμία ενσωματώσεως των νόμων στα ρομπότ..Ο David
Bourne ,κύριος ερευνητής τεχνητής νοημοσύνης, στο Carnegie Mellon παρατηρεί «…ένα ρομπότ μπορεί
βέβαια να ακολουθεί, εντολές όπως ένας υπολογιστής. Ωστόσο στο ερώτημα αν μια
εντολή μπορεί να προκαλέσει την κατάρρευση ,ενός προγράμματος,ή αντίστοιχα να
ρίξει ένα ρομπότ πάνω σ’έναν άνθρωπο,η απάντηση με την απόλυτη έννοια είναι
άγνωστη». Ο Aaron Sloman,καθηγητής τεχνητής νοημοσύνης στο Πανεπιστήμιο του
Birmi nham,παρατηρεί εκτός άλλων ότι, κάτι που είναι ωφέλιμο σε κάποιον μπορεί
να είναι βλαπτικό σε κάποιον άλλον,πράγμα που από μόνο του συνιστά πρόσθετη
δυσκολία στην εφαρμογή των τριών νόμων.
Και το σχετικό άρθρο,που δημοσιεύεται
στο τεύχος 430 του «Περισκοπίου της Επιστήμης»-στο οποίο και παραπέμπεται ο
αναγνώστης, καταλήγει με το,ίδιο αγωνιώδες και εφιαλτικό ερώτημα,που αφορά
γενικώς την Τεχνητή Νοημοσύνη:¨
« Είναι άραγε πιθανή μια ρομποτική αποκάλυψη
στο μέλλον που θα καταλήξει στην
υποδούλωση των ανθρώπων και στην δημιουργία ενός κόσμου που θα κυριαρχείται από
τις μηχανές;….η εξέλιξη της ρομποτικής
τεχνολογίας, φέρνει τις ανθρώπινες κοινωνίες, αντιμέτωπες με δύσκολα ερωτήματα
και επιλογές που αφορούν την
ταυτότητα,τις ελευθερίες και τον τρόπο ζωής,των ιδίων των ανθρώπων,(ακόμη και
αν δεν ευσταθούν οι φόβοι σε σχέση με την εφαρμογή των τριών νόμων)
ΡΟΜΠΟΤ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ
ΣΚΕΨΗΣ
Ένα βήμα πλησιέστερα στην ανάπτυξη
πλήρως λειτουργικών τεχνητών μελών βρίσκονται πλέον αμερικανοί επιστήμονες,
καθώς κατώρθωσαν να αναπτύξουν έναν προσθετικό βραχίονα που ελέγχεται με τη
δύναμη της σκέψης. Όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο της επιθεώρησης «Journal of
Neural Engineering», ο ασθενής επέτυχε για πρώτη φορά να κινήσει τα δάχτυλα τού
τεχνητού χεριού του χωρίς να έχει προη γηθεί πρακτική εξάσκηση.
Ο ρομποτικός βραχίονας αναπτύχθηκε από
γιατρούς και μηχανικούς της ιατρικής Σχολής και τού Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης
Φυσικής τού Πανεπιστημίου «Τζονς Χόπκινς» των ΗΠΑ, με επικεφαλής τον καθηγητή
Νευρολογίας Νέιθαν Κρόουν.
Αν και η έρευνα βρίσκεται ακόμη σε
αρχικό στάδιο, εκτιμάται ότι, θα βοηθήσει ανθρώπους που έχουν χάσει τα χέρια
τους λόγω τραυματισμού ή ασθένειας, να αποκτήσουν εκ νέου κάποιες δυνατότητες κίνησης.
«Πιστεύουμε πως είναι η πρώτη φορά που ένας άνθρωπος, χρησιμοποιώντας μια
ελεγχόμενη από το νου προσθετική συσκευή, εκίνησε αμέσως τα δάχτυλά του
ανεξάρτητα το ένα από τα άλλα. Πρόκειται για βήμα εξέλιξης σε σχέση με τα
υπάρχοντα προσθετικά άκρα, στα οποία τα τεχνητά δάχτυλα κινούνται όλα μαζί ως
μια ενιαία μονάδα, για να πιάσουν κάτι» υπογραμμίζει ο Δρ Κρόουν.
Ο ερευνητής σημειώνει ωστόσο ότι, ο
άνδρας που πήρε μέρος στο πείραμα δεν είχε χάσει το χέρι του, αλλά νοσηλευόταν
για κρίση επιληψίας και είχε προγραμματιστεί να υποβληθεί σε εγκεφαλική
χαρτογράφηση, ώστε οι γιατροί να καθορίσουν την πηγή των κρίσεων.Η επιστημονική
ομάδα εμφύτευσε χειρουργικά τα ηλεκτρόδια στον εγκέφαλο τού ασθενή για να
εύρουν την εστία των επιληπτικών κρίσεων, αλλά επέτυχαν να εντοπίσουν και
συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου που κινούν το κάθε δάχτυλο των άνω και
κάτω άκρων.Στην συνέχεια ένας νευροχειρουργός εμφύτευσε με προσοχή μια
αλληλουχία από 128 αισθητήρες (σε ορθογώνια στοίχιση) στην περιοχή τού εγκεφάλου
που έλεγχε την κίνηση τού χεριού και των δαχτύλων. Κάθε αισθητήρας εκάλυπτε ένα
μικρό κυκλικό σημείο στον εγκέφαλο διαμέτρου ενός χιλιοστού του μέτρου.Μετά την
ολοκλήρωση τής εμφύτευσης οι ερευνητές εζήτησαν από τον άνδρα να κουνήσει
διαφορετικά δάχτυλα και παρετήρησαν ποιό τμήμα τού εγκεφάλου ενεργοποιούνταν
όταν οι αισθητήρες ανίχνευαν την νευρολογική δραστηριότητα από την κίνηση κάθε
δαχτύλου. Παρετήρησαν επίσης ποιό τμήμα τού εγκεφάλου εμπλεκόταν στην αίσθηση
της αφής. Στη συνέχεια φόρεσαν στον ασθενή ένα γάντι που δονούσε το κάθε
ακροδάχτυλο και πάλι κατώρθωσαν να εντοπίσουν τις διαφορετικές περιοχές που
ενεργοποιούνταν στον εγκέφαλο όταν ο άνδρας αισθανόταν τις δονήσεις στα δάχτυλά
του.Αφού συνέλεξαν όλα τα παραπάνω δεδομένα, οι ειδικοί προγραμμάτισαν το
ρομποτικό βραχίονα έτσι ώστε κάθε φορά που ένα συγκεκριμένο τμήμα τού
ανθρώπινου εγκεφάλου ήταν ενεργό, το τεχνητό χέρι να κινεί το αντίστοιχο
δάχτυλο. Στο επόμενο στάδιο συνέδεσαν τα ηλεκτρόδια με το τεχνητό άκρο και
εζήτησαν από τον άνδρα να σκεφτεί ότι, ήθελε να κινήσει κάθε φορά και
διαφορετικό δάχτυλο. Λίγα λεπτά αφότου ο άνδρας σκέφτηκε ότι, ήθελε να κουνήσει
τα φυσικά του δάχτυλα, άρχισαν να κινούνται και τα τεχνητά.
Η ακρίβεια στην κίνηση ήταν αρχικά 76%
αλλά όταν οι ερευνητές μέτρησαν μαζί το μικρό δάχτυλο και το παράμεσο, τότε η
ακρίβεια έφτασε και το 88%. «Το τμήμα τού εγκεφάλου που ελέγχει τα συγκεκριμένα
δάχτυλα είναι κοινό γι’ αυτό και οι περισσότεροι άνθρωποι τα κινούν μαζί. Και
γι’ αυτό παρατηρήσαμε αύξηση της ακρίβειας στα συγκεκριμένα δάχτυλα» εξηγεί ο
Δρ Κρόουν. Παρά την ευκολία στην χρήση τού νέου ρομποτικού βραχίονα ο ερευνητής
σπεύδει να σημειώσει ότι, θα χρειαστούν χρόνια πριν μπορέσει να μελετηθεί
εκτενώς σε μια κλινική δοκιμή, ενώ και το κόστος δεν είναι αμελητέο.( Ειδήσεις Διαδικτύου 17-2-2016)
-Στο φύλλο της 29-3-2017 της γαλλικής
εφημερίδας «Le Monde» δημοσιεύθηκε η είδηση ότι, επιτεύχθηκε η λειτουργία
βιονικού μέλους με τη σκέψη.Σύμφωνα με την είδηση αυτή, ένας τεραπληγικός ,ο
Bill Kochevar, τραυματισθείς σε τροχαίο συμβάν, επέτυχε να επανακτήσει την
χρήση του βραχίονα του με μια νευροπρό θεση,περίπτωση που συνιστά «πρώτη»
περίπτωση για την ιατρική.Όπως δημοσι εύεται στο ιατρικό περιοδικό« The Lancet
» με τη βοήθεια ηλεκτροδίων και μιας πολύπλοκης μηχανικής υποστήριξης ο ασθενής
μπορεί πλέον με τη σκέψη του να κινήσει
τον βραχίονά του και εκτελέσει ορισμένες κινήσεις,
.Το πλήρες σχετικό κείμενο στη
γαλλική, παρατίθεται στο «Παράρτημα» υπό το τίτλο Τετραπληγικός επανακτά τη
χρήση του βραχίονα του»
-Το 2014 στο Παγκόσμιο Κύπελλο στο Σαο Πάολο
της Βραζιλίας ένας άντρας που ήταν παράλυτος ,κλώτσησε μια μπάλλα κηρύσσοντας
την έναρξη του αγώνα.Ο καθηγητής Miguel
Nikolelis,του Πανεπιστημίου Ντιούκ του είχε μεταφυτεύσει ένα τσιπάκι στον εγκέφαλο,που
συνδεόταν μ’ένα φορητό υπολογιστή,ο οποίος συνδεόταν με τον φορετό εξωσκελετό του παράλυτου
άντρα.Μόνο με την σκέψη του ο παράλυτος,κατόρθωσε να περπατήσει και να
κλωτσήσει την μπάλλα!
Η ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ ΤΩΝ ΡΟΜΠΟΤ- ΡΟΜΠΟΤ ΕΠΙΝΟΟΥΝ ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΤΟ
FACEBOOK ΤΟΥΣ ΚΑΤΕΒΑΖΕΙ ΤΟ ΔΙΑΚΟΠΤΗ
Στο διαδίκτυο αναρτήθηκε την 2-8-2017
η παρακάτω είδηση:
«Όλοι έχουμε δει ταινίες όπου η τεχνητή
νοημοσύνη, τα ρομπότ, τα δημιουργήματα του ανθρώπου αποκτούν αυτονομία, δική
τους βούληση. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις, φαίνεται πως τα μηχανήματα
αναλαμβάνουν τον έλεγχο και στρέφονται κατά του… δημιουργού τους. Ένα πείραμα
ερευνητικής ομάδας του Facebook, προκάλεσε έντονη συζήτηση στην διεθνή
κοινότητα και σε πολλούς, ακόμη και προβληματισμό. Ερευνητές του Facebook
θέλησαν να βάλουν δύο Chatbot να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, προκειμένου να
διαπραγματευτούν την ανταλλαγή προϊόντων, όπως καπέλα, μπάλες και βιβλία.
Ωστόσο, σύντομα τα δύο ρομπότ χρησιμοποίησαν μεν την αγγλική γλώσσα, όμως με
ένα δικό τους κώδικα επικοινωνίας που δεν ήταν κατανοητός από τους ανθρώπους.
Αν και η συνομιλία έμοιαζε
ακατάληπτη, φαίνεται πως υπάρχει κάποιος κώδικας σε αυτή, αφού με αυτό
τον παράδοξο τρόπο επικοινωνίας τα δύο ρομπότ κατόρθωσαν να καταλήξουν σε επιτυχή
διαπραγμάτευση για την ανταλλαγή των προϊόντων. «Τα ρομπότ εφηύραν μια
ακατανόητη γλώσσα και κωδικοποιημένες λέξεις για τους εαυτούς τους» σχολιάζει ο
ερευνητής του τμήματος τεχνητής νοημοσύνης του Facebook, Ντρου Μπάτρα. «Μοιάζει
σαν η χρήση της λέξης «the» πέντε φορές, να σημαίνει πως έχω ανάγκη πέντε
αντίτυπα από ένα αντικείμενο. Είναι ένας τρόπος επικοινωνίας, που δεν διαφέρει
πολύ από συντομεύσεις και κωδικοποιημένες επικοι νωνίες που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι» σχολίασε ο
ίδιος.
-Μιλώντας στον Independent, ο
γλωσσολόγος Μαρκ Λίμπερμαν τόνισε ωστόσο πως δεν πρόκειται για την αυγή μιας
νέας μορφής ανθρώπινης ομιλίας, καθώς βασίζεται αποκλειστικά σε γραπτό λόγο,
ενώ οι ανθρώπινες γλώσσες υπάρχουν και στον προφορικό (ή στη νοηματική). «Δεν
είναι άλλωστε ξεκάθαρο αν η διαδικασία αυτή τείνει στη δημιουργία λέξεων, φράσεων
και προτάσεων που αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά μιας ανθρώπινης γλώσσας»
πρόσθεσε.
Ένα άλλο στοιχείο που παρουσιάζει
ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ο τρόπος που τα δύο ρομπότ έμαθαν να «παζαρεύουν» τα
προϊόντα τους. Για παράδειγμα, έδιναν την εντύ πωση πως ενδιαφέρονται έντονα
για ένα προϊόν, ώστε στη συνέχεια να προσποιηθούν πως αποτελούσε για εκείνους
μεγάλη απώλεια, η παραχώρησή του.
ΤΑ ΡΟΜΠΟΤ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ
ΑΝΑΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ;
O Von Neumann υπεστήριζε την
ύπαρξη ρομπότ που κατασκευάζει αντίγραφα τού εαυτού του,από οποιαδήποτε πρώτη
ύλη πού του παρέχουν ή που την βρίσκει
ανάλογα με την περίπτωση.Οι μηχανές αυτές,για τους μαθηματικούς ή φυσικούς
είναι θεωρητικά δυνατές. Οι αυτοαναπαραγόμενοι
μηχανισμοί τού Von Neumann,δεν είναι πλάσματα τού κόσμου μας,αλλά αφηρημένες
έννοιες: εξιδανικευ μένες,εννοιακές μυθοπλασίες που υπάρχουν μόνον στη φαντασία
Περιέχουν όμως παρόλα αυτά, τις βασικές αρχές,για την αυτοαναπαραγωγή των
μηχανών.Όπως ο ίδιος επιστήμονας
ετόνισε, οι απόψεις του δεν σημαίνουν πώς δέχεται ότι, μπορεί να
δημιουργηθεί ύλη από το τίποτε. Κατά τον ίδιο όμως η πιο θεμελιώδης ιδιότητα της ζωής,η αναπαραγωγή, μπορεί να πραγματοποιηθεί
με την μηχανική ,και τα μόρια τού DNΑ να
παράγονται ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που
ο ίδιος είχε καθορίσει για τις μηχανές του. Ο Ed.Regis («Ποιος πήρε την καρέκλα τού Αινστάιν»-Τροχαλία 1995,
σελ.128) γράφει :« Η θεωρία των αυτομάτων τού Von Neumann έδειξε πώς η πιο θεμελιώδης ιδιότητα τις ζωής
η αναπαραγωγή μπορεί να πραγματοποιηθεί με την απλή μηχανική………..καταλήγει όμως
στο ότι ,όλα αυτά είναι φαντασία και
ότι, δεν μπορεί να δημιουργηθεί ζωή ex
nihilo (ο.π.σελ.139)» παρόλο που δέχεται
ότι ,τα μόρια τού DNA αναπαράγονται ακριβώς όπως ο Von Neumann έχει καθορίσει
για τις μηχανές του.
- Αναφερόμενος στον Von Neumann,ο
A.G.Cairns-Smith γράφει ,πώς μπορεί
ν΄αποδειχθεί ότι, από λογική άποψη, δεν
υπάρχει τίποτε που εμποδίζει να αποδε χθούμε την άποψη τού Von Neumann ενώ οι John Maynard Smith και Eors Szathmary τελειώνουν το βιβλίο τους
(ό.π.σελ.170) με το αναπάντητο για την ώρα ερώτημα εάν οι ηλεκτρονικές συσκευές
θα εξελιχθούν έτσι,ώστε να υποκαταστήσουν τις πρωταρχικές μορφές ζωής, χάρις
στις οποίες κατασκευάστηκαν.
-Κατά τον φιλόσοφο τού Πανεπιστημίου
της Οξφόρδης Νικ Μπόστρομ( : όπως αναφέρεται εν Μάικλ Χάνλον « Δέκα άλυτα
μυστήρια» σελ.212 επ.) ακρογωνιαίος λίθος της θεωρίας της προσομοίωσης, είναι η
υπόθεση ότι, θα έρθει κάποτε μια μέρα
που θα καταστεί εφικτή η προσομοίωση μιας συνείδησης μέσα σ’ ένα υπολογιστή.Αν
η υπόθεση αυτή αποδειχθεί,τότε ,η ισχύς των υπολογιστών θα διπλασιάζεται κάθε
σχεδόν δέκα οκτώ μήνες, και σε λίγες δεκαετίες θα είχαμε τη
δυνατότητα,κατασκευής μηχανών με
υπολογιστική ισχύ ανάλογη με τού ανθρώπινου εγκεφάλου,………..οι
προγραμματιστές, θα χρησιμοποιήσουν μέρος αυτής της υπολογιστικής ισχύος, για
την δημιουργία μέσα στους υπολογιστές τεχνητών συνειδήσεων και τεχνητών
συμπάντων, εντός των οποίων αυτοί οι τεχνητοί νόες θα μπορούν να ζούν,…..και να
πολλαπλασιάζονται ενδεχομένως στη νιοστή,δεδομένου ότι, πολλά από αυτά τα
προσομοιωμένα όντα θα δημιουργήσουν τις
δικές τους προσομοιώσεις………….Και ο Χάνλον συνεχίζει: « Εφ΄όσον έχουμε υποθέσει,ότι, αυτοί οι
εικονικοί ψηφιακοί,έχουν δημιουργηθεί,ξανά και ξανά,-ενδέχεται με βάση τον νόμο
των πι θανοτήτων, να μην ζούμε σ΄ένα
πραγματικό σύμπαν,αλλά σ‘ένα προσομοιωμένο κόσμο, κάποια μελλοντική(και πολύ
πιο εντυπωσιακή) δεύτερη ζωή,που είναι ίσως εγκατεστημένη, στον υπολογιστή ενός
εφηβικού δωματίου!.Και μετά; Κάθε μας σκέψη γύρω από την πραγματικότητα θα ήταν
εσφαλμένη.Το σύμπαν μας θα ήταν κάλπικο,όπως κι εμείς που ζούμε μέσα του.Στην
πραγματικότητα η ζωή δεν θα ήταν παρά ένα
γιγαντιαίο παιχνίδι σε υπολογιστή.Ως άτομα θα είμαι στα χέρια ελαττωματικών θεών,όπου και αυτοί ακόμη
οι «θεοί» ίσως έτρεφαν την ίδια αυταπάτη, ότι, μόνον αυτοί απολάμβαναν το φαινόμενο της πραγματικής
ύπαρξης και κανένας άλλος.»
Πρόκειται για ένα πολύ καταθλιπτικό
σενάριο.Είναι πειραματικά ελέγξιμο; Κάποια από τα επιχειρήματα εναντίον του
είναι.Ένα απ΄ αυτά ότι, θα ήταν αδύνατο να διαθέ τει κανείς συνείδηση και να
μην συνειδητοποιεί ότι, η κατάστασή του δεν είναι πραγματική…..Η συνειδητότητα
δεν εγγυάται οπωσδήποτε την κατανόηση τής πραγματικότητας……….Ο ίδιος ο Μπόστρομ
δεν βασίζει τη συλλογιστική του,στην υπόθεση
πως οι υπολογιστές θα φθάσουν στο σημείο ν’ αποκτήσουν συνείδηση….Η
θεώρησή του στηρίζεται απλώς στο τι θα συνέβαινε αν ήταν εφικτό κάτι τέτοι
ο…………….δεν διαθέτουμε κανέναν στοιχείο
πέρα από ορισμένα μαθηματικά τεχνάσματα,υπέρ της άποψης ότι, ζούμε σ’έναν
προσομοιωμένο κόσμο….»
(Μέχρι σήμερα , η λεγόμενη γενική ή ισχυρά νοημοσύνη (General intelligence or strong AI ) δεν έχει
επιτευχθεί.
-Μια είδηση στην ιστορία των
υπολογιστών: «Τις τελευταίες ημέρες
τρεις διαφορετικές ειδήσεις, από τρεις διαφορετικές αφετηρίες, έρχονται να
δείξουν ότι η κβαντική υπολογιστική μετατρέπεται από μακρινό όνειρο σε
πραγματικότητα.
Η πρώτη είδηση ήρθε από την Ολλανδία,
εκεί όπου ερευνητές από το Ινστιτούτο QuTech στο Πολυτεχνείο του Ντελφτ
συνέδεσαν τρεις ξεχωριστούς κβαντικούς επεξεργαστές, δημιουργώντας το πρώτο
πραγματικά κβαντικό δίκτυο πολλαπλών κόμβων στον κόσμο. Εξέλιξη που ανοίγει το
δρόμο για ένα κβαντικό Διαδίκτυο μεγάλης κλίμακας. Ο Μπομπ, η Άλις, ο Τσάρλι
(όπως έχουν ονομάσει τους τρεις επεξεργαστές οι Ολλανδοί ερευνητές) θα
αποτελέσουν τη βάση δοκιμών για την ανάπτυξη νέου κβαντικού υλισμικού,
λογισμικού και πρωτοκόλλων διαδικτύου. Κυρίως, όμως, είναι η απόδειξη ότι τα
κβαντικά δίκτυα είναι υλοποιήσιμα.
Είχε προηγηθεί με διαφορά λίγων η
αμερικανική εταιρεία Honeywell, η οποία
αποκάλυψε τις πρώτες λεπτομέρειες για το πώς λειτουργεί ο δικός της κβαντικός
υπολογιστής. Σε αντίθεση με τους κύριους ανταγωνιστές της (Google και IBM) που
βασίζονται σε υπεραγώγιμα qubits (το κβαντικό αντίστοιχο των bits), η Honeywell
χρησιμοποιεί παγιδευμένα ιόντα για να κωδικοποιήσει τη πληροφορία σε κβαντική
κατάσταση. Τα ιόντα αιωρούνται σε κενό συγκρατούμενα από ηλεκτρομαγνητικά πεδία
και έχουν μια σειρά από πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τα qubits: διατηρούν τις
κβαντικές ιδιότητες τους πολύ περισσότερο, είναι λιγότερο «επιρρεπή» σε
σφάλματα και μπορούν εύκολα να αλληλεπιδράσουν με πολλά qubits.
Αν η ερώτηση είναι «γιατί οι ερευνητές
επιμένουν τόσο πολύ στην κβαντική υπολογιστική», μια πρώτη απάντηση έρχεται από
το Ινστιτούτο Ενρίκο Φέρμι και το Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Ερευνητές από τα δύο
ιδρύματα ανακοίνωσαν τη Δευτέρα 19 Απριλίου, ότι επιστράτευσαν την κβαντική
υπολογιστική για να ξεδιαλύνουν ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια στο Σύμπαν: την
αποκρυπτογράφηση της Σκοτεινής Ύλης
-Την 12-Μαίου 2015,στις Ειδήσεις του
διαδίκτυου,υπό τον τίτλο, ¨ «Κατασκευά
στηκε το πρώτο νευρωνικό κύκλωμα»
δημοσιεύθηκαν τα παρακάτω:.
«Σημαντικό βήμα στην τεχνητή
νοημοσύνη, με τη δημιουργία του πρώτου τεχνητού λειτουργικού νευρωνικού
κυκλώματος.Ερευνητές στις ΗΠΑ έκαναν ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα στο πεδίο
της τεχνητής νοημοσύνης, παρουσιάζοντας ένα απλό λει τουργικό τεχνητό νευρωνικό
κύκλωμα. Για πρώτη φορά, ένα τέτοιο κύκλωμα, που προσπαθεί να μιμηθεί τον
ανθρώπινο εγκέφαλο, αποτελείται από περίπου 100 τεχνητές συνάψεις και είναι
λειτουργικό, καθώς μπορεί να εκτελέσει μία απλή ανθρώπινη εγκεφαλική
λειτουργία: την ταξινόμηση μίας εικόνας.Οι μηχανικοί του Πανεπιστημίου της
Καλιφόρνια-Σάντα Μπάρμπαρα, με επικεφαλής τον καθηγητή Ντμίτρι Στρούκοφ του
Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ, που έκαναν τη σχετική
δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», ανεκοίνωσαν ότι, το λεγόμενο «ολοκληρωμένο
νευρομορφικό δίκτυο» μπορεί σταδιακά, με περαιτέρω εξέλιξη, να επεκταθεί, ώστε
σιγά-σιγά να μοιάσει περισσότερο στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Κάτι καθόλου εύκολο,
ασφαλώς, με δεδομένο ότι, ο εγκέφαλός μας διαθέτει ένα τετράκις εκατομμύρια
συναπτικές συνδέσεις νευρώνων (εγκεφαλικών κυττάρων).Παρόλες τις αδυναμίες του,
ο ανθρώπινος εγκέφαλος παραμένει πρότυπο υπολογιστικής ισχύος και
αποτελεσματικότητας για τους μηχανικούς, που πασχίζουν να δημιουργήσουν πιο
έξυπνους τεχνητούς εγκεφάλους, κάνοντάς τους να μοιάζουν περισσότερο με τους
ανθρώπινους.Το πρωτοποριακό νευρομορφικό κύκλωμα βασίζεται στα λεγόμενα
«memristor» -συνδυασμός των λέξεων μνήμη (memory) και αντίσταση (resistor)- τα
οποία αντικαθιστούν τα συμβατικά τρανζίστορ. Τα memristor είναι ηλεκτρονικά
εξαρτήματα που βασίζονται στην κίνηση όχι των ηλεκτρονίων, αλλά των ιόντων,
μιμούμενα τον τρόπο που τα ανθρώπινα νευρικά κύτταρα γεννούν και μεταδίδουν τα
ηλεκτρικά σήματα.Όμως, για να μπορέσει η τεχνητή νοημοσύνη, έστω, να
προσεγγίσει κάπως τη βιολογική ανθρώπινη νοημο σύνη, θα χρειασθούν πολύ
περισσότερα memristor να ενσωματωθούν στα νευρο μορφικά δίκτυα. Μόνο τότε αυτά
θα γίνουν πιο πολύπλοκα και πιο «φυσικά» στην λειτουργία τους, κάνοντας τα ίδια
πράγματα που το ανθρώπινο μυαλό εκτελεί αβίαστα και χωρίς ιδιαίτερη κατανάλωση
ενέργειας.Οι Αμερικανοί ερευνητές, πάντως, δήλωσαν αισιόδοξοι ότι, τα
μελλοντικά «τσιπάκια» θα ενσωματώνουν τέτοια τεχνητά νευρομορφικά κυκλώματα,
αυξάνοντας τις δυνατότητες των υπολογιστών. Για να γίνει αυτό όμως το επόμενο
πρακτικό βήμα θα είναι να ενσωματώσουν αποδοτικά ένα νευρομορφικό δίκτυο από
memristor στην υπάρχουσα συμβατική τεχνολογία δημιουργίας ημιαγωγών(τσιπ)
(http://www.nature.com/nature/journal/v521/n7550/full/nature14441.html.)---
http://www.skai.gr/news/technology/article/281334/kataskeuastike-to-proto-tehnito-neuroniko-kukloma-/#ixzz3ZxSRFKcs
«ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΤΡΟΜΟΥ: ΈΡΧΟΝΤΑΙ
ΙΠΤΑΜΕΝΑ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΑ «ΡΟΜΠΟΤ-ΣΦΑΓΕΙΣ»
(Σάββας Μιχάλαρος 17/02/2018)-
Τα «slaughterbots» αποκάλυψε ίδρυμα που
συνεργάζoνταν με τον Στίβεν Χώκινγκ - Θα διαθέτουν εκρηκτικά, κάμερες,
αισθητήρες και σκανάρισμα προσώπων.Η επιστήμη προχωρά με κινηματογραφικές
ταχύτητες. Ο ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων και εταιρειών έχει πλέον υπερβή
κάθε προσδοκία, ιδιαίτερα δε σε ότι αφορά το πεδίο της τεχνολογίας, όπου οι
ταχύτητες υπερβαίνουν εκείνη του... φωτός! Στο σημείο αυτό, λοιπόν, χάνεται ο
έλεγχος. Επιστήμονες προειδοποιούν ότι, σύντομα ο άνθρωπος θα βρεθεί
αντιμέτωπος με μικροσκοπικά δολοφονικά drones-ρομπότ, τα οποία έχουν ήδη
«βαπτίσει» ως «slaughterbots» (σφαγείς-ρομπότ)!
Ομάδα επιστημόνων δήλωσε ότι, ο
άνθρωπος διαθέτει ήδη την τεχνολογία για την κατασκευή μίνι ρομπότ, τα οποία θα
λειτουργούν ως δολοφόνοι-εκτελεστές. Το Future of Life Institute, το οποίο
υποστηρίζονταν από τον αποβιώσαντα κορυφαίο επιστήμονα της εποχής μας, τον
φυσικό Στίβεν Χώκινγκ, παρουσίασε ένα χαρακτηριστικό βίντεο, το οποίο βασίζεται
σε σχετική μελέτη, για το πώς τα «slaughterbots» θα εκτελούν τις αποστολές
τους. Η εικόνα είναι πραγματικά τρομακτική.
Τα μίνι ρομπότ θα διαθέτουν κάμερες,
εκρηκτικά, αισθητήρες και σκανάρισμα προσώπων και θα εκτελούν αποστολές είτε
εναντίον στελεχών αντιπάλων κυβερ νήσεων, είτε κατά τρομοκρατών, είτε... κατά
ατόμων που δεν είναι αρεστά στην καθεστηκυία τάξη, με συμβόλαια θανάτου.
Το βίντεο εξετάστηκε από τη Σύνοδο των
Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη, με αντικεί μενο τα συμβατικά και μη συμβατικά όπλα.
Πολλοί σύμβουλοι υιοθέτησαν τις προει δοποιήσεις των επιστημόνων που συνεργάζονταν
με τον Στίβεν Χώκινγκ και αντέ δρασαν με έντονο τρόπο, ζητώντας να ληφθούν
προληπτικά μέτρα από τον Οργανι σμό.
Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι, δεν
πρόκειται για κάποιο σενάριο επιστημονικής φαντασίας, ούτε για κάποιο μακρινό
ενδεχόμενο, αλλά για «μία πραγματικότητα που θα έρθει πολύ σύντομα». Το
χειρότερο απ' όλα, όπως επισημαίνουν, είναι ότι ,η συγκεκριμένη τεχνολογία
βρίσκεται στη διάθεση ενός ελάχιστα μικρού αριθμού ανθρώπων, οι οποίοι,
ενδεχομένως, να την χρησιμοποιήσουν για να εξουσιάσουν τους πάντες και τα
πάντα.»
Ο Eric Drexler είπε: «Ο συνδυασμός της
νανοτεχνολογίας και της προηγμένης τεχνητής νοημοσύνης θα καταστήσει δυνατά
έξυπνα, αποτελεσματικά ρομπότ. Με τέτοια ρομπότ, ένα κράτος θα μπορούσε να
ευημερήσει ενώ επίσης θα μπορούσε να
απορρίπτει οποιονδήποτε, ή ακόμα και (κατ 'αρχήν) όλους)
ΤΑ ΡΟΜΠΟΤ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
-Ισως η πρώτη σκέψη για τεχνητή νοημοσύνη και για τα ρομπότ να
βρίσκεται,στην αρχαία Ελλάδα και ειδικότερα στην Ελληνική μυθολογία.
Στον Ομηρο,συναντάμε για πρώτη φορά την έννοια τού λογικού ρομπότ.Τα κατεσκεύαζε
ο Ηφαιστος.Εχουμε έτσι τον χάλκινο κολοσσό Τάλως,δώρο τού Ηφαίστου στον βασιληά
Μίνωα.Επρόκειτο για ένα σκεπτόμενο χάλκινο ανδριάν τα,που περιπολούσε και
προστάτευε τις ακτές τής Κρήτης.Τον σκότωσε η Μήδει α,όταν αυτός θέλησε να
εμποδίσει την απόβαση των Αργοναυτών στο νησί. Εχουμε επίσης, (Ιλιάδα Σ 418 επ.) δύο δούλες από
χρυσό,που σκέπτονταν και ενεργούσαν ανθρώπινα για να βοηθούν τον Ηφαιστο.Στην
Ιλιάδα διαβάζουμε «….υπό δ΄αμφίπολοι
ρώοντι άνακτι χρύσειαι,ζωήσι νεήνισιν
ειοικείαι της εν μεν νόος εστί μετά φρεσίν,έτι δε και αυδή και σθένος,αθανάτων
δε θεών,άπο έργα ίσασιν (:Κοντά στον βασιληά,έτρεξαν μαλαματένιες υπηρέτριες
για να τον βοηθήσουν,όμοιες με ζωντανές κοπέλλες.Αυτές έχουν μυαλό μέσα τους,
κι΄ακόμη και λαλιά και δύναμη και έχουν μάθει από τους θεούς όλες τις
δουλειές.»)
ΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ
ΕΙΔΙΚΩΣ ΓΙΑ ΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΕΚΜΑΘΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ.
-Σε
δημοσίευμα της 13-12-2015 στο διαδίκτυο αναγράφεται : «Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές κάνουν γρήγορους
υπολογισμούς και μαθαίνουν πιο αργά, ενώ οι άνθρω ποι κάνουν πιο αργούς
υπολογισμούς, αλλά μαθαίνουν πιο γρήγορα. Τώρα, για πρώτη φορά, ερευνητές από
τις ΗΠΑ και τον Καναδά ανεκοίνωσαν ότι, «δίδαξαν» (προγραμμάτισαν) έναν
υπολογιστή έτσι ώστε να μαθαίνει γρήγορα σαν άνθρωπος.Οι ερευνητές, με
επικεφαλής τον Μπρέντεν Λέικ του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, που προέβησαν
στη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science", δημιούργησαν ένα
πρόγραμμα υπολογιστικής όρασης, που
μιμείται την ικανότητα των ανθρώπων να μαθαίνουν νέα πράγματα από ένα και μόνο
παράδειγμα: στη συγκεκριμένη περίπτωση να αναγνωρίζουν (όσο διαφορετικά κι αν
γράφουν οι άνθρωποι το ίδιο γράμμα) και να γράφουν χειρόγραφους χαρακτήρες
αλφαβήτου. Μελλοντικά, η δυνατότητα
αυτή του υπολογιστή θα μπορούσε να επεκταθεί και σε πολλές πρακτικές εφαρμογές,
όπως η επεξεργασία εικόνων, η αναγνώριση φωνής, η αναγνώριση προσώπου, η
κατανόηση της φυσικής γλώσσας κ.α. Στην πραγματικότητα, δεν απαιτείται κάποιος
προγραμματισμός για την διαδικασία της μάθησης, καθώς ο αλγόριθμος
προγραμματίζει τον εαυτό του για να δημιουργήσει κώδικα που θα παράγει το
γράμμα που βλέπει. Αν και ο σχετικός αλγόριθμος, ο οποίος «μαθαίνει να
μαθαίνει» (π.χ. χρησιμοποιεί γνώσεις του λατινικού αλφαβήτου για να μάθει το ελληνικό
αλφάβητο), χρειάζεται αρκετή ακόμη βελτίωση, το επίτευγμα χαιρετίσθηκε ως
σημαντικό βήμα προόδου στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής
μάθησης. Παρόλο όμως που η μηχανική
μάθηση των υπολογιστών έχει επιτύχει σημαντικές προόδους τα τελευταία χρόνια,
οι άνθρωποι είναι ακόμη πολύ καλύτεροι από τα μηχανήματα στο να μαθαίνουν νέες
έννοιες βλέποντας μόνο ένα ή δύο παραδείγματα, έναντι των δεκάδων ή εκατοντάδων
χιλιάδων παραδειγμάτων που χρειάζονται να «καταναλώσουν» προηγουμένως οι υπολογιστές. Μέχρι σήμερα έχει αποδειχθεί πολύ δύσκολο να
κατασκευασθούν μηχανήματα που, για να μάθουν μια νέα έννοια, θα χρειάζονται
ελάχιστα δεδομένα (παραδείγματα), όπως οι άνθρωποι. Προς το παρόν, για
παράδειγμα, οι υπολογιστές αναγνωρίζουν την ανθρώπινη φωνή, επειδή έχουν
προηγουμένως τροφοδοτηθεί με τεράστιες βάσεις δεδομένων από λέξεις και φράσεις.
Είναι επόμενο ότι, συχνά εμφανίζουν λάθη, όταν συναντούν λέξεις που τους είναι
άγνωστες. Αντίθετα, οι άνθρωποι συνήθως αρκεί να δουν μια νέα λέξη μια-δυό φορές,
για να καταλάβουν τι σημαίνει και πώς πρέπει να τη χρησιμοποιούν. Οι ερευνητές
ανέπτυξαν μια νέα μέθοδο μηχανικής μάθησης (Bayesian Program Learning-BPL), που
αναγνωρίζει και δημιουργεί νέους χειρόγραφους χαρακτήρες εξίσου καλά με τους
ανθρώπους - αν όχι καλύτερα. Σχετικές δοκιμές έγιναν με 50 διαφορετικά
συστήματα γραφής από όλη την Γη. Μία ομάδα κριτών δεν ήταν σε θέση να διακρίνει
αν ο χειρόγραφος χαρακτήρας είχε δημιουργηθεί από άνθρωπο ή από το μηχάνημα
(ένα είδος «οπτικού τεστ Τιούρινγκ» τεχνητής νοημοσύνης). «Απέχουμε ακόμη πολύ
από το να δημιουργήσουμε μηχανήματα τόσο έξυπνα όσο ένα παιδί, όμως αυτή είναι
η πρώτη φορά που έχουμε ένα μηχάνημα ικανό να μάθει και να χρησιμοποιεί μια
μεγάλη γκάμα εννοιών του πραγματικού κόσμου, όπως οι χειρόγραφοι χαρακτήρες, με
τέτοιους τρόπους που είναι δύσκολο να διακρίνεις ανάμεσα στο μηχάνημα και στους
ανθρώπους», δήλωσε ο καθηγητής γνωσιακής υπολογιστικής επιστήμης του
Πανεπιστημίου ΜΙΤ Τζόσουα Τενενμπάουμ.»
ΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ
ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ.
(Αντιγραφή από το διαδίκτυο της
05/04/2013)
«Είδαν» τα όνειρα μέσω υπολογιστή
Σε συνδυασμό με λειτουργική μαγνητική
τομογραφία, ιάπωνες νευροεπιστήμονες κατέγραψαν τις ονειρικές εικόνες με
ακρίβεια 60%:Ανακοίνωσαν ότι, κατόρθωσαν να «δουν» σε έναν βαθμό τα όνειρα
ανθρώπων με τη βοήθεια υπολογιστών, πραγμα τοποιώντας ένα ακόμα βήμα για αυτό
που μερικοί θεωρούν μεγάλο επίτευγμα και άλλοι μεγάλο εφιάλτη: τη στιγμή που τα
μηχανήματα θα μπορούν να «διαβάζουν» τα όνειρα του καθενός.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον
καθηγητή Γιουκιγιάσου Καμιτάνι των Εργαστηρίων Υπολογιστικής Νευροεπιστήμης ATR
στο Κιότο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Science», σύμφωνα
με το BBC, χρησιμοποίησαν την απει κονιστική τεχνική της λειτουργικής
μαγνητικής τομογραφίας (fMRI), σε συνδυασμό με ειδικό λογισμικό ηλεκτρονικού
υπολογιστή και κατόρθωσαν να «διαβάσουν» με ποσοστό ακρίβειας 60% τις ονειρικές
εικόνες που οι εθελοντές του πειράματος έβλεπαν, καθώς κοιμούνταν.
Μπορεί ο «πατέρας» της ψυχανάλυσης
Ζίγκμουντ Φρόιντ να έδινε τεράστια σημασία στα όνειρα, όμως το γιατί
ονειρεύονται οι άνθρωποι παραμένει ακόμα μυστήριο για την επιστήμη. «Δεν
ξέρουμε σχεδόν τίποτε για τη λειτουργία του ονείρου» παραδέχτηκε η
νευροεπιστήμονας Μασάκο Ταμάκι.
«Είχα την ισχυρή πεποίθηση όμως πως η
αποκωδικοποίηση των ονείρων θα ήταν εφικτή, τουλάχιστον για ορισμένες πλευρές
τους. Δεν εξεπλάγην από τα αποτελέ σματα, αλλά ενθουσιάστηκα» δήλωσε ο
Καμιτάνι.
Οι ιάπωνες ερευνητές συνεργάστηκαν με
τρεις εθελοντές που κοιμούνταν και ονειρεύονταν σε συνθήκες εργαστηρίου. Μόλις
οι εθελοντές φαινόταν πως ονειρεύονταν (πριν το πρώτο στάδιο ύπνου REM), οι
επιστήμονες τους ξυπνούσαν και τους ζητούσαν να περιγράψουν τι είχαν δει στον
ύπνο τους. Αυτό επαναλήφθηκε πάνω από 200 φορές με καθέναν από τους τρεις συμμετέχοντες
στο πείραμα.
Η παραμικρή ονειρική εικόνα, όσο
εξωπραγματική και αν ήταν, καταγραφόταν από τους ερευνητές οι οποίοι στη
συνέχεια ζητούσαν από τους εθελοντές, ενώ αυτή τη φορά ήταν ξύπνιοι, να δουν σε
μια οθόνη υπολογιστή τις ίδιες εικόνες. Έτσι, οι επιστήμονες κατόρθωσαν να συσχετίσουν κάθε εικόνα με ένα νευρωνικό
«αποτύπωμα» στον εγκέφαλο των εθελοντών. Με αυτό τον τρόπο δημιούργησαν μια
μεγάλη βάση ψηφιακών-νευρωνικών δεδομένων, στην οποία παρόμοιες εικόνες ήταν
ενταγμένες στην ίδια κατηγορία (π.χ. όνειρα σπιτιών, ξενοδοχείων και κάθε άλλου
κτίσματος ταξινομήθηκαν ως «οικοδομές»).
ΤΑ ΝΕΥΡΩΝΙΚΑ ΜΟΤΙΒΑ ΤΩΝ ΟΝΕΙΡΩΝ
Στο επόμενο στάδιο, οι εθελοντές περιέπεσαν
πάλιν σε ύπνο, ,με την διαφοράότιτην φορά αυτή, οι εικόνες που δημιουργούσε ο
εγκέφαλός τους στη διάρκεια του ονείρου (δηλαδή τα εναλλασσόμενα νευρωνικά
μοτίβα), ήταν δυνατό να συσχετιστούν από το λογισμικό του υπολογιστή με
συγκεκριμένες εικόνες που ήδη περιείχε η βάση δεδομένων. Επειδή οι ίδιες
περιοχές του εγκεφάλου ενεργοποιούνται όταν κανείς βλέπει την ίδια εικόνα, είτε
είναι ξύπνιος, είτε ονειρεύεται, το τελικό αποτέλεσμα ήταν ότι ,οι επιστήμονες
μπορούσαν να «μαντέψουν» σε σημαντικό βαθμό τι περίπου ονειρεύονταν οι
εθελοντές, πριν καν αυτοί ξυπνήσουν και περιγράψουν το όνειρό τους.
Οι ιάπωνες ερευνητές προτίθενται να
εμβαθύνουν την έρευνά τους στο πεδίο που λαμβάνει χώρα ο βαθύς ύπνος, στο μέσον
της νύχτας, όταν οι άνθρωποι συνήθως βλέπουν και τα πιο ζωντανά όνειρά τους
(στάδιο REM). Επιπλέον, θέλουν να προχωρήσουν κι άλλο την έρευνά τους για να
διαπιστώσουν αν και κατά πόσο είναι δυνατόν, μέσα από την καταγραφή, απεικόνιση
και ανάλυση της εγκεφαλικής δραστηριότητας, να προβλέψουν άλλες πλευρές των
ονείρων, πέρα από τις εικόνες, όπως τα συναισθήματα, τις μυρωδιές, τα χρώματα
κ.α. που βιώνει κάποιος όταν ονειρεύεται.
ΑλΛΑ :Ποτέ τα μηχανήματα δεν θα
μπορούν να διαβάζουν πλήρως τα όνειρα του καθενός.
Ο γνωσιακός νευροεπιστήμονας δρ Μαρκ
Στόουκς του πανεπιστημίου τής Οξφόρδης μίλησε για «συναρπαστική έρευνα», η
οποία μας φέρει πιο κοντά στην εποχή που τα μηχανήματα θα διαβάζουν τα
ανθρώπινα όνειρα. Επεσήμανε όμως πως κάτι τέτοιο απέχει ακόμα πολλά χρόνια
εωσότου γίνει πραγματικότητα. «Δεν υπάρχει πάντως κατ' αρχήν κάποιος λόγος που
να μην μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο. Η δυσκολία έγκειται κυρίως στη συστηματική
συσχέτιση της εγκεφαλικής δραστηριότητας με τα φαινόμενα των ονείρων» είπε.
Προειδοποίησε πάντως πως θα είναι
σχεδόν αδύνατον στο μέλλον το ίδιο μηχανικό σύστημα αποκωδικοποίησης των
ονείρων να μπορεί να «διαβάσει» τα όνειρα του καθενός: «Ποτέ δεν θα μπορούσαμε
πραγματικά να φτιάξουμε ένα μηχάνημα που θα διαβάζει τα όνειρα του
οποιουδήποτε. Τα όνειρα έχουν ένα ιδιοσυγκρασιακό χαρακτήρα για τον καθένα,
συνεπώς η (ονειρική) εγκεφαλική δραστηριότητα ποτέ δεν θα είναι ομοιόμορφη για
όλους».
ΕΚΑΝΑΝ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΔΙΑΦΑΝΗ ΚΑΙ
ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟ
Μια νέα τεχνική για τη μελέτη του εγκεφάλου,
χάρη στην οποία φιλοδοξούν να ξεκλειδώσουν κάποια από τα μυστικά του, εφηύραν
επιστήμονες στο αμερικανικό πανεπιστήμιο Στάνφορντ: λέγεται «Clarity»
(«Διαύγεια») και καθιστά τον εγκέφαλο πλήρως διάφανο, επιτρέποντας την
τρισδιάστατη εξέταση του συνόλου των νευρώνων και των μοριακών δομών του χωρίς
καμία τομή.
Προς το παρόν έχει χρησιμοποιηθεί με
επιτυχία στον εγκέφαλο ενός νεκρού ποντικού, αλλά και σε έναν ανθρώπινο εγκέφαλο
που είχε διατηρηθεί επί δέκα χρόνια στο εργαστήριο, ενώ κατά τους εφευρέτες της
μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλα όργανα. Ο δρ Καρλ Ντάισεροθ και η ομάδα του
θέλησαν να βρουν έναν τρόπο για να καταστήσουν ορατά τα «σκοτεινά» σημεία του
εγκεφάλου, ο οποίος είναι ουσιαστικά μια μάζα γεμάτη πτυχώσεις. Αυτό που
καθιστά τα σκοτεινά σημεία αδιαπέραστα από το φως και άλλες χημικές ουσίες
είναι τα λιπίδια. Αυτά όμως συμβάλλουν στο σχηματισμό των μεμβρανών των
κυττάρων και δίνουν στον εγκέφαλο τη δομή του, οπότε, εάν αφαιρεθούν, οι
εναπομείναντες ιστοί καταρρέουν.
Οι ερευνητές του Στάνφορντ επέτυχαν να
αντικαταστήσουν τα λιπίδια με ένα ειδικό υδροτζέλ (αποτελούμενο κυρίως από
νερό). Αυτό που απομένει μετά την ειδική επεξεργασία είναι ένας διάφανος
εγκέφαλος ο οποίος διατηρεί και
επιτρέπει στους επιστήμονες να δουν καθαρά όλες του τις δομές: νευρώνες,
ιστούς, διακλαδώσεις, συνδέσεις μεταξύ των νευρώνων, κ.λπ. Εχουν έτσι στη
διάθεσή τους μια πλήρη τρισδιάστατη χαρτογράφηση όλων των εγκεφαλικών
κυκλωμάτων και πρόσβαση σε πληροφορίες που είναι αδύνατον να συλλέξουν με άλλες
μεθόδους απεικόνισης. Το μυστηριώδες «μαύρο κουτί» που λέγεται εγκέφαλος έχει
πλέον «φωτιστεί» και ο δρόμος για την αποκωδικοποίηση της λειτουργίας του έχει
ίσως ανοίξει».
OΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ « ΝΑ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΥΝ;»
Ο Clark Glymour Καθηγητής τού Τμήματος Ιστορίας και φιλοσοφίας της Επιστήμης τού Πανεπιστημίου
τού Pittsburg,( «Εισαγωγή στη φιλοσοφία της Επιστήμης» σελ.509 επ.) γράφει ; «Μπορεί άραγε, ένας υπολογιστής να κάνει
επιστημονικές ανακαλύψεις, να καταστρώσει, επιστημονικά πειράματα και να
παρέχει επιστημονικές εξηγήσεις; Όταν οι πραγματικοί επιστήμονες κάνουν αυτά τα
πράγματα, χρησιμοποιούν άραγε διαδικασίες που θα μπορούσαν να εκτελεσθούν από
ένα πρόγραμμα υπολογιστή; Μπορούν άραγε οι υπολογιστές να προγραμματιστούν έτσι
ώστε να είναι καλύτεροι από τους
επιστήμονες στο να κάνουν κάποια είδη "επιστημονικών ανακαλύψεων; Μέχρι
πολύ πρόσφατα, σχεδόν κάθε φιλόσοφος της επιστήμης – απαντούσε με ένα βροντερό όχι σε κάθε ένα από τα παραπάνω
ερωτήματα. Οι φιλόσοφοι τής επιστήμης
συχνά απέρριπταν αυτές τις δυνατότητες με τον ισχυρισμό ότι, δεν υπάρχει
«λογική» της επιστημονικής ανακάλυψης, ή ότι, δεν υπάρχει τρόπος με τον οποίο
ένας υπολογιστής θα μπορούσε να εισαγάγει νέες θεωρητικές έννοιες που δεν έχουν
ήδη προσδιοριστεί στο πρόγραμμα του.
Όμως, τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια, η
έρευνα στους τομείς τής τεχνητής νοημοσύνης και της γνωσιακής ψυχολογίας έχει
συμβάλει αρκετά στην υπονόμευση αυτών των αρνητικών συμπερασμάτων. Η επιστήμη
των υπολογιστών μάς διδάσκει ότι, οι υπολογιστές μπορούν να προγραμματισθούν,
με τέτοιο τρόπο ώστε να κάνουν καλύτερη επιστημονική δουλειά από όσο οι
φιλόσοφοι είχαν πιστέψει,ότι, ήταν δυνατό, και η γνωσιακή ψυχολογία μάς
διδάσκει ότι, στην πράξη οι επιστήμονες
επιτυγχάνουν λιγότερο καλά από όσο οι φιλόσοφοι είχαν φανταστεί.»
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ- Ο
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ
Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων (γνωστός
και ως αστρολάβος των Αντικυθήρων ή υπολογιστής των Αντικυθήρων) θεωρείται ως ο
αρχαιότερος υπολογιστής.Είναι ένα αρχαίο τέχνημα που γίνεται δεκτό, ότι ,ήταν
ένας μηχανικός υπολογιστής και όργανο αστρονομικών παρατηρήσεων, που
παρουσιάζει ομοιότητες με πολύπλοκο ωρολογιακό μηχανισμό.Ανακαλύφθηκε σε
ναυάγιο ανοικτά τού Ελληνικού νησιού Αντικύθηρα μεταξύ των Κυθήρων και τής
Κρήτης. Με βάση τη μορφή των ελληνικών επιγραφών που φέρει, χρονολογείται
μεταξύ του 150 π.Χ. και του 100 π.Χ., αρκετά πριν από την ημερομηνία τού
ναυαγίου, το οποίο ενδέχεται να συνέβη μεταξύ 87 π.Χ. και 63 π.Χ.. Θα μπορούσε
να ήταν κατασκευασμένος μέχρι μισόν αιώνα πριν το ναυάγιο. Το ναυάγιο
ανακαλύφθηκε το 1900 σε βάθος περίπου 40 με 64 μέτρων και πολλοί θησαυροί,
αγάλματα και άλλα αντικείμενα, ανασύρθηκαν από Συμιακούς σφουγγαράδες και
βρίσκονται σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα.Στις 17 Μαΐου 1962
ο αρχαιολόγος και διευθυντής τού Μουσείου Βαλέριος Στάης πρόσεξε ότι, ένα, από
τα ευρήματα είχε έναν οδοντωτό τροχό ενσωματωμένο και εμφανείς επιγραφές με
αστρονομικούς όρους.Το αρχαίο ναυάγιο επισκέφθηκε και πάλιν το 1978 ο Ζακ-Υβ
Κουστώ με την ομάδα του Καλυψώ προσκεκλημένοι από τον Ε.Ο.Τ. Η αποστολή του αυτή έχει γυριστεί σε
ντοκιμαντέρ με τον τίτλο "Diving for Roman Plunder".Ο μηχανισμός
είναι η αρχαιότερη σωζόμενη διάταξη με γρανάζια. Είναι φτιαγμένος από μπρούντζο
σε ένα ξύλινο πλαίσιο και έχει προβληματίσει και συναρπάσει πολλούς ιστορικούς
της επιστήμης και της τεχνολογίας αφότου ανακαλύφθηκε. Η πιο αποδεκτή θεωρία
σχετικά με την λειτουργία του υποστηρίζει ότι, ήταν ένας αναλογικός υπολογιστής
σχεδιασμένος για να υπολογίζει τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων. Πρόσφατες
λειτουργικές ανακατασκευές της συσκευής υποστηρίζουν αυτήν την ανάλυση. Από
τις έρευνες καταρρίφθηκε η θεωρία ότι,
εμπεριέχει ένα διαφορικό γρανάζι, όμως ο ανακαλυφθείς μηχανισμός τής κίνησης
τής Σελήνης είναι ακόμα πιο εντυπωσιακός, καθώς δίνει την δυνατότητα μεταβλητής
γωνιακής ταχύτητας στον άξονα που κινεί την Σελήνη (δεύτερος Νόμος Κέπλερ).Ο
καθηγητής Derek De Solla Price, φυσικός και ιστορικός της επιστήμης που
εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο του Γέηλ, δημοσίευσε ένα άρθρο για τον μηχανισμό
αυτό στο περιοδικό Scientific American τον Ιούνιο του 1959, όταν ακόμα ο
μηχανισμός δεν είχε μελετηθεί πλήρως. Γύρω στο 1973 δημοσίευσε την μονογραφία του με τίτλο "Γρανάζια
από τους Έλληνες", βασισμένη σε σάρωση τού μηχανισμού με ακτίνες γ που
πραγματοποίησε ο ακτινοφυσικός τού Ε.ΚΕ.Φ.Ε. "Δημόκριτος" ,Χαράλαμπος
Καράκαλος. Ο Πράις υπεστήριξε ότι, η συσκευή αυτή θα μπορούσε να είχε
κατασκευαστεί από τη Σχολή τού Απολλωνίου στη Ρόδο. Τα συμπεράσματά του δεν
έγιναν αποδεκτά από τους ειδικούς της εποχής, οι οποίοι πίστευαν ότι, οι
Αρχαίοι Έλληνες είχαν το θεωρητικό υπόβαθρο αλλά όχι και την απαιτούμενη
πρακτική τεχνολογία για μια τέτοια κατασκευή.Η μελέτη του συνεχί ζεται από
Άγγλους και Έλληνες ειδικούς των Πανεπιστημίων τού Κάρντιφ, των Αθηνών, τής
Θεσσαλονίκης, τού Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και τού Μορφωτικού Ιδρύματος
Εθνικής Τραπέζης, σε μια διαπανεπιστημιακή ομάδα. Η σύγχρονη έρευνα
υποστηρίζεται από την τελευταία τεχνολογία με τη βοήθεια μεγάλων εταιρειών, με
πρωτοποριακά προγράμματα ψηφιακής απεικόνισης και έναν ειδικό τομογράφο, ο
οποίος κατασκευάστηκε ειδικά για την έρευνα τού μηχανισμού των Αντικυθήρων. Τα
αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαίωσαν ότι, ο μηχανισμός φέρει 30 οδοντωτούς
τροχούς οι οποίοι περιστρέφονται γύρω από 10 άξονες. Η λειτουργία τού
μηχανισμού κατέληγε σε τουλάχιστον 5 οθόνες, με έναν ή περισσότερους δείκτες
για το καθένα. Με την βοήθεια τού τομογράφου έχουν διαβα στεί αρκετές από τις
επιγραφές που υπήρχαν στις πλάκες και στους περιστρεφόμε νους δίσκους, οι
οποίες εμπεριέχουν αστρονομικούς και μηχανικούς όρους και έχουν χαρακτηριστεί
από τους ειδικούς ως ένα είδος "εγχειριδίου χρήσης" τού οργάνου.Ο
μηχανισμός αυτός έδινε, κατά την επικρατέστερη σύγχρονη άποψη, τη θέση τού ήλιου
και τής σελήνης καθώς και τις φάσεις τής σελήνης. Μπορούσε να εμφανίσει τις
εκλείψεις ηλίου και σελήνης βασιζόμενος στον βαβυλωνιακό κύκλο τού Σάρου. Οι
οθόνες του απεικόνιζαν επίσης τουλάχιστον δύο ημερολόγια, ένα ελληνικό
βασισμένο στον Μετωνικό κύκλο και ένα αιγυπτιακό, που ήταν και το κοινό
"επιστημονικό" ημερολόγιο τής ελληνιστικής εποχής.Οι παλαιότερες
απόψεις που έχουν παρουσιασθεί (κυρίως πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο) για
πιθανές χρήσεις με το όργανο αυτό είναι: αστρολάβος, ή δρομόμετρο, ή αναφορικό
ρολόι, ή πλανητάριο, ή αστρονομικό ναυτικό ρολόι ή νηογνώμονας τής αρχαιότητας.
Όλες αυτές οι χρήσεις δεν είναι αμοιβαία αποκλειόμενες.Μια μερική ανακατασκευή
τού μηχανισμού πραγματοποιήθηκε από τον Αυστραλό επιστήμονα των υπολογιστών
Allan George Bromley, του Πανεπιστημίου τού Σίδνεϋ και τον ωρολογοποιό τού
Σίδνεϋ Frank Percival. Η έρευνα αυτή ώθησε τον Bromley να επανεξετάσει την ανάλυση ακτίνων Χ τού
Πράις. Ο Bromley, με την βοήθεια τού Βρετανού Michael Wright, τότε έφορο
μηχανολογίας μηχανικής τού Μουσείου τής Επιστήμης τού Λονδίνου, παρήγαγε επίσης
νέες και ακριβέστερες ακτινοσκοπήσεις (απεικονίσεις με ακτίνες Χ) τού
μηχανισμού οι οποίες μελετήθηκαν από έναν μαθητή του, τον Bernard Gardner, το
1993.Αργότερα, ένας Βρετανός κατασκευαστής μηχανικών πλανητα ρίων, ο John Gleave κατεσκεύασε ένα λειτουργικό
αντίγραφο τού μηχανισμού. Σύμφωνα με την ανακατασκευή του, η ανάγνωση τού
εμπρόσθιου τροχού υποδεικνύει την ετήσια πορεία τού Ήλιου και τής Σελήνης
διαμέσου τού Ζωδιακού Κύκλου κατά το Αιγυπτιακό ημερολόγιο. Η ανάγνωση τού
επάνω οπίσθιου τροχού παριστάνει μια περίοδο τεσσάρων ετών και συσχετίζεται με
άλλες ενδείξεις που παριστάνουν τον Μετωνικό κύκλο των 235 συνοδικών μηνών, ο
οποίος ισούται με 19 ηλιακά έτη.( Συνοδικός μήνας ονομάζεται η περίοδος που
μεσολαβεί ανάμεσα σε δύο νέες σελήνες.) Η ανάγνωση τού κάτω οπίσθιου τροχού
σκιαγραφεί τον κύκλο ενός και μόνου συνοδικού μήνα, ενώ ένας δευτερεύων τροχός
καταγράφει το σεληνιακό έτος των 12 συνοδικών μηνών.Μια ακόμη ανακατασκευή
έγινε το 2002 από τον Michael Wright, σε συνεργασία με τον Μπέρναρντ Γκάρντνερ
από το Σίδνεϋ.Επίσης Ο μαθηματικός Διονύσιος Κριάρης έκανε το 1999 μια πρώτη ανακατασκευή,
βασισμένη στο μοντέλο τού Πράις. Ακολούθησε μια ακόμα το 2007 με ακόμη
μεγαλύτερη λεπτομέρεια, καθώς βασίζεται στα αποτελέσματα των νέων ερευνών από
το Πρόγραμμα Έρευνας για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων .Τα θραύσματα τού
πρωτοτύπου φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο τής Αθήνας. Στη συλλογή
χαλκών βρίσκονται σε προθήκη τα τρία μεγαλύτερα θραύσματα. Για την ικανότητα
κατασκευής πολύπλοκων μηχανισμών από γρανάζια, έχουμε πολύ λίγες πληροφορίες,
γιατί ουσιαστικά σαφή αναφορά στους οδοντωτούς τροχούς έχουμε για πρώτη φορά
από τον αλεξανδρινό μηχανικό Ήρωνα. Όμως υπάρχουν ενδείξεις που υποδεικνύουν
τον Αρχιμήδη ή και τον Κτησίβιο ως πιθανούς εφευρέτες τού οδοντω τού τροχού.Ο
Αρχιμήδης είναι γνωστός για τις πολύπλοκες κατασκευές του που αναπαριστούσαν
τις κινήσεις των άστρων και των πλανητών στο στερέωμα, έχουμε όμως πληροφορίες
μόνο για το τι λειτουργίες εκτελούσαν
και όχι για το πως τις εκτελούσαν. Πιθανότατα όμως ο τρόπος λειτουργίας τους να
ήταν παρόμοιος με τού μηχανισμού των Αντικυθήρων. Την σφαίρα τού Αρχιμήδη έχουν
αναφέρει οι Πάππος, Πρόκλος, Σέξτος Εμπείρικος, Φιρμίκιος, Μαρτιανός Καπέλλα,
Οβίδιος και Τερτυλλιανός, όμως την σημαντικότερη μαρτυρία δίνει ο Κικέρων.Στα
πρώιμα στάδια της εξέλιξης παρόμοιων μηχανισμών βρίσκουμε τα ηλιακά ρολόγια,
αρχικά στατικά και αργότερα μεταφερόμενα. Τα μεταφερόμενα ηλιακά ρολόγια είναι
κοντινοί πρόγονοι τού μηχανισμού των Αντικυθήρων.Με τα νεότερα ευρήματα γίνεται
φανερό ότι, η τεχνολογία των οδοντωτών τροχών διατηρήθηκε εν μέρει και στο
Βυζάντιο, δεδομένου ότι, έχει βρεθεί ένας απλούστερος μηχανισμός
κατασκευασμένος τον 5ο-6ο αιώνα. Μάλιστα αντίστοιχος μηχανισμός περιγράφεται από
τον μεταγενέστερο Άραβα Αλ Μπιρουνί. Ένα μεγάλο ποσοστό των τεχνολογικών
κατακτήσεων στον τομέα αυτό αφομοιώθηκε από τους Άραβες. Όπως είναι επίσης
γνωστό, πλήθος αρχαίων ελληνικών πραγματειών έχουν διασωθεί μόνο σε αραβικές
μεταφράσεις. Οι Άραβες πειραματίστηκαν με διάφορα σχέδια και κατασκευές για να
αποδείξουν την ορθότητα των ελληνικών κειμένων.Η τεχνολογία των οδοντωτών
τροχών εξελίχθηκε μεταξύ άλλων στην ωρολογοποιία που εμφανίστηκε και άνθησε τον
13ο και 14ο αιώνα.Το πρόγραμμα έρευνας τού μηχανισμού των Αντικυθήρων
(Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πανεπιστήμιο Κάρντιφ)
διεξήγαγε μελέτες και διεθνές συνέδριο στην Αθήνα, στις 30 Νοεμβρίου 2006 και
την 1 Δεκεμβρίου, στο οποίο ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα των πρόσφατων ερευ
νών. Συμμετείχαν ειδικοί της ιστορίας των μηχανισμών και τής αρχαίας ελληνικής
αστρονομίας και τεχνολογίας. Ταυτόχρονα, τα αποτελέσματα τής πρώτης φάσης τής
έρευνας δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature. Στις 7 Απριλίου 2008, σε εκδήλωση που οργανώθηκε στην Αθήνα
από την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας οι ειδικοί τής ελληνοβρετανικής ερευνητικής
ομάδας ανακοίνωσαν τα σημεία στα οποία επικεντρώνεται η συνέχιση τής έρευνας με
την συνεργασία ειδικών από τον χώρο τής Ιστορίας τής Επιστήμης.Παράλληλα, ο
Μαικλ Ράιτ, που είναι ο μοναδικός ερευνητής που έχει επεκτείνει το υλικό του
μοντέλο έτσι ώστε να περιλαμβάνει τις κινήσεις των 5 πλανητών που ήταν γνωστοί
στην αρχαιότητα (Ερμή, Αφροδίτη, Άρη, Δία και Κρόνο), αναθεώρησε το μηχανικό
του μοντέλο με βάση τα τελευταία αποτελέσματα των ερευνών. Για τις κινήσεις των
πλανητών δεν υπάρχουν άμεσες μηχανικές ενδείξεις από τα θραύσματα του
μηχανισμού, παρά μόνον τα ονόματα δύο πλανητών (τής Αφροδίτης και πιθανώς τού
Ερμή) στις πρόσφατα αναγνωσθείσες επιγραφές. Παρουσίασε το αναθεωρημένο μοντέλο
του σε εκδήλωση τού Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, στην Αθήνα στις 6 Μαρτίου 2007,
στα πλαίσια τού προγράμματος: "Επιστήμης κοινωνία".:( Εδώ, ο όρος
πλανητάριο χρησιμοποιείται με την έννοια τού ωρολογιακού μηχανισμού, όχι του κτηρίου
με θόλο που χρησιμοποιείται για την προβολή των κινήσεων των ουρανίων σωμάτων).
(Πηγή : Wikipedia)
Ο γάλλος Frédéric Lequèvre σε βιβλίο του,με
συλλογισμούς, τοποθετεί τη χρονολογία κατασκευής του μηχανισμού αυτού, μεταξύ
των ετών 1500-1700,όπως όλα αυτά δημοσιεύθηκαν στο γαλλικό τύπο τον Ιανουάριο
του 2018.»
Ο «ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΜΙΝΩΑ» Ο
«ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟΥ»
(Αντιγραφή από το διαδίκτυο)
Μαρ 03, 2017Αρχαιολογικοί Χώροι,
Επικαιρότητα Κρήτης1
«Ένα σπάνιο και μοναδικό εύρημα, για
το είδος του και την περιοχή που βρέθηκε, είδε τα φώτα της δημοσιότητας και
εντυπωσίασε άπαντες, αλλά δεν έλαβε τα εύσημα που, κανονικά, θα έπρεπε να του
αναλογούν. Οι αρχαιολόγοι κρατούν ακόμα κλειδαμπαρωμένα τα συρτάρια της
Ιστορίας.
‘
Χρονολογείται γύρω στα 2.400 π.Χ. και
βρέθηκε σε ένα τύμβο στο Monkton Farleigh, στο Wiltshire, μόλις 20 μίλια από το
Stonehenge. Είναι από τα πρώτα, ανάμεσα σε άλλα έξι, μεταλλικά αντικείμενα που
βρέθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία.Βρέθηκε το 1947 σε ανασκαφές από τον Guy
Underwood, μαζί με ένα ποτήρι κεραμικής, αιχμές από βέλη πυριτόλιθου και
θραύσματα ενός σκελετού ενήλικα άνδρα. Διατηρήθηκε και φυλάχτηκε από τον Δρ
Denis Whitehead και το είδαν για πρώτη φορά αρχαιολόγοι όταν το έφερε στο
άνοιγμα του μουσείου Prehistory Galleries, το 2013.Το εκπληκτικό αριστούργημα
είναι ένας ηλιακός δίσκος από λεπτό ανάγλυφο φύλλο χρυσού με ένα σταυρό στο
κέντρο, που περιβάλλεται από έναν κύκλο. Μεταξύ των γραμμών τόσο του σταυρού
όσο και του κύκλου υπάρχουν ανάγλυφες τελείες που λάμπουν στο ηλιακό φως.Ο
δίσκος φέρει δύο τρύπες που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μπορεί να
χρησιμοποιήθηκαν για να ραφτεί το τεχνούργημ στο ρούχο του ιδιοκτήτη του ή για
να φορεθεί ως περιδέραιο. Στον συγκεκριμένο δίσκο διακρίνουμε μία τεράστια
ομοιότητα με τον μινωικό ηλιακό δίσκο που βρέθηκε το 1898 στο Παλαιόκαστρο
Σητείας και σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο Ηρακλείου της Κρήτης.Όπως αναφέρει ο
ερευνητής Μηνάς Τσικριτζής για τον “υπολογιστή του Μίνωα”, όπως αποκαλείται,
αυτός ο ακτινωτός δίσκος δεν “προέβλεπε”μόνο τις εκκλείψεις του ήλιου και της σελήνης,
αλλά ήταν και το GPS της εποχής, αφού προσδιόριζε με ακρίβεια το γεωγραφικό
πλάτος.Σε αυτή την περίπτωση οι “τρύπες” που αναφέρονται από τους βρετανούς
αρχαιολόγους δεν ήταν για να ράβεται το αντικείμενο στα ρούχα, αλλά για να
τοποθετούνται κάθετα άξονες (σαν σπιρτόξυλα) οι οποίοι ήταν μέρος του
μηχανισμού για τους υπολογισμούς, όπως και στου Παλαιοκάστρου, σύμφωνα με τον
κ.Τσικριτζή.Ωστόσο μία ουσιώδη και βασική διαφορά ανάμεσα στον δίσκο του
Monkton Farleigh και του Παλαιοκάστρου, είναι ότι ο τελευταίος έπεται
χρονολογικά του πρώτου, αφού έχει χρονολογηθεί περίπου στον 15 αιώνα π.Χ.
Μπορεί αυτή η διαφορά να προσδιορίζει πως ο βρετανικός δίσκος προηγείται του
ελληνικού, αλλά δεν γνωρίζουμε αν υπάρχουν ανάλογα ευρήματα που προηγούνται
όλων και, απλά, δεν έχουν βρεθεί..Ειδικότερα, αν λάβουμε υπόψη μας τους Διόδωρο
Σικελιώτη και Στράβωνα που αναφέρονται στο Στόουνχετζ ότι χτίστηκε από τους
Υπερβόρειους προς τιμή του Απόλλωνα (περί το 3000 π.Χ.) και τα μυκηναϊκά ξίφη
και τους διπλούς πέλεκυς που βρέθηκαν χαραγμένα εκεί, σε συνδυασμό με το ότι ο
δίσκος του Παλαιοκάστρου και ενδεχομένως του Monkton Farleigh, είναι μία
μινιατούρα του Στόουνχετζ, κατά την άποψη του Μ. Τσικριτζή, τότε, τα
συμπεράσματα βγαίνουν αβίαστα.
Μινωικός υπολογιστής!
………………………………………………………………………………………
Στα τέλη Φεβρουαρίου μια παρουσίαση
βιβλίου έλαβε χώρα στην κατάμεστη αίθουσα «Ανδρόγεω» του Δήμου Ηρακλείου
Κρήτης. Αναλύοντας εκεί το περιεχόμενο του βιβλίου του, «Αστρονομία
Κρητομυκηναϊκού Πολιτισμού», ο ερευνητής αιγαιακών γραφών δρ Μηνάς Τσικριτσής
προέβη σε πρωτότυπες παγκοσμίως αποκαλύψεις, που αφορούν την τεχνολογία και την
επιστημονική γνώση των Μινωιτών. Αποκαλύψεις οι οποίες προέκυψαν από την
ερμηνεία παραστάσεων που απεικονίζονται σε δύο πλακίδια, από το Παλαίκαστρο
Σητείας.
Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε
ρωτήσαμε τον ερευνητή:
–
Κύριε Τσικριτσή, πώς φθάσατε στη μελέτη αυτών των ευρημάτων;
«Τα τελευταία δύο χρόνια, ασχολούμενος
με μινωικά ευρήματα που έχουν σχέση με την αστρονομία του κρητομυκηναϊκού
πολιτισμού, έχω έλθει σε επαφή με πολλά ευρήματα αστρονομικού ενδιαφέροντος, τα
οποία περιγράφω στο πρόσφατο βιβλίο μου. Τις εικόνες της μήτρας από το
Παλαίκαστρο τις βρήκα δημοσιευμένες στην “Αρχαιολογική Εφημερίδα” του 1900,
αλλά και ως σκίτσα στο βιβλίο του ανασκαφέα της Κνωσού, Εβανς, “The palace of
Minos, etc.”. Ο Εβανς αναφέρει ότι οι εικόνες _ που βρέθηκαν χαραγμένες σε
πλακίδια αργιλικού σχιστόλιθου του 15ου αι. π.Χ. _ εμφανίζουν σύμβολα της
Σελήνης και του Ηλίου. Επειδή οι εικόνες δεν ήταν ευκρινείς, ζήτησα από το
Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου την άδεια να μελετήσω το εύρημα. Ο διευθυντής κ.
Γ. Ρεθεμνιωτάκης και η αρχαιολόγος Κ. Αθανασάκη με έφεραν σε επαφή με εικόνες
υψηλής ανάλυσης. Με βάση αυτές και τη συσχέτιση με άλλα αρχαιολογικά ευρήματα,
αλλά και ιστορικά και αστρονομικά στοιχεία που αφορούν μονάδες μέτρησης χρόνου
και πρόβλεψη εκλείψεων Σελήνης και Ηλίου, κατέληξα σε μία ερμηνεία για τη χρήση
της μοναδικής αυτής μήτρας».
– Η οποία ερμηνεία, συνοπτικά, είναι;
«Οτι μέσω της μήτρας αυτής
περιγράφεται αναλογικός υπολογιστής που μετρά χρόνο, προσδιορίζει γεωγραφικό
πλάτος και προβλέπει σεληνιακές εκλείψεις!»
– Ενα τέτοιο επίτευγμα, στην εποχή των
Αργοναυτών, ακούγεται αδιανόητο. Πώς οδηγηθήκατε σε μια τέτοια ερμηνεία;
«Αρχικά μελέτησα και κατανόησα το πώς
λειτουργεί ο δίσκος που αποτυπώνεται αριστερά στη μήτρα και έπειτα μελέτησα τον
ακτινωτό δίσκο που βρίσκεται στη δεξιά πλευρά της. Στο κέντρο του δίσκου
εμφανίζεται ένας σταυρός _ ο οποίος παγκοσμίως θεωρείται σύμβολο απεικόνισης
του Ηλίου. Μεγεθύνοντας το εύρημα, απαρίθμησα 18 στιγμές γύρω από το σύμβολο
του σταυρού και, κάτω από τον κύκλο, διέκρινα το σύμβολο της Σελήνης (με μορφή
μηνίσκου) και 28 αριθμημένες στιγμές στον εξωτερικό κύκλο. Αν οι 18 στιγμές
γύρω από το σύμβολο του Ηλίου αντιπροσωπεύουν 18 χρόνια, τότε σωστά ο
δημιουργός αυτής της εικόνας τοποθέτησε 28 στιγμές γύρω από το σύμβολο της
Σελήνης, καθώς το πλήθος των σεληνιακών εκλείψεων ανά 18 χρόνια και 11 ημέρες
είναι 28. Το φαινόμενο της επανάληψης των σεληνιακών εκλείψεων κάθε 18 χρόνια
και 11 ημέρες ήταν γνωστό στους Χαλδαίους και το αποκαλούσαν “Σάρο”».
– Ομως… τα αρχαιότερα αρχαιολογικά
ευρήματα αναφοράς του Σάρου από τους Χαλδαίους εντοπίζονται στο 750 π.Χ. Μια
τέτοια γνώση της περιοδικότητας των εκλείψεων προϋποθέτει είτε ότι οι Μινωίτες
είχαν προπορευθεί αστρονομικά ή ότι η γνώση αυτή προϋπήρχε στους Βαβυλώνιους ή
τους Σουμέριους και την είχαν δανειστεί από εκεί. Επιπλέον, υπάρχει ένα deja
vu: την ίδια πρόβλεψη βάσει του Σάρου την είδαμε και στον μηχανισμό των
Αντικυθήρων!
«Είμαι πλέον βέβαιος ότι οι Μινωίτες
ήταν από τους πρώτους _ αν όχι οι πρώτοι _ που ανακάλυψαν την έννοια του Σάρου.
Οσο για τον μηχανισμό των Αντικυθήρων, ορθά επισημαίνετε τον παραλληλισμό.
Θεωρώ ότι το “νέο” αυτό εύρημα δεν μειώνει την αξία του ευρήματος των
Αντικυθήρων, αλλά μετατοπίζει τον χρόνο δημιουργίας 14 αιώνες πίσω.
Ξαναγράφουμε έτσι το κεφάλαιο εισαγωγής στην ιστορία των επιστημών, με αρχή τον
“υπολογιστή του Παλαίκαστρου”, του 1500 π.Χ.».
– Για να προβλέψουν τις σεληνιακές
εκλείψεις, οι κατασκευαστές του μηχανισμού των Αντικυθήρων χρησιμοποιούσαν
έναν, απίστευτο για την εποχή τους, συνδυασμό γραναζιών. Σε αυτή τη μήτρα
βλέπουμε να απεικονίζεται απλά ένα εγχάραγμα με κουκκίδες. Πώς καταφέρνει να
επιτελεί τον υπολογισμό;
«Είναι όντως ένα θαύμα κομψής λύσης
στη μέγιστη απλότητα κατασκευής. Δείτε: Ο εσωτερικός κύκλος χωρίζεται σε δύο
ημικύκλια, που το καθένα έχει 29 και 30 χαράξεις. Αυτά τα ημικύκλια
αναπαριστούν δύο σεληνιακούς μήνες, 29 και 30 ημερών, που αρχίζουν και
τελειώνουν με πανσέληνο. Αν, κάθε ημέρα, μετακινούμε δεξιόστροφα μία βελόνα
στον εσωτερικό κύκλο και κάθε 15 ημέρες μετακινούμε μια άλλη βελόνα
αριστερόστροφα στην περιφέρεια με τα ακτινωτά τριγωνικά δόντια, παίρνουμε την
πορεία της Σελήνης ως προς την πορεία του Ηλίου».
– Και γιατί αντιστοιχίζεται αυτή η
διττή πορεία με τις σεληνιακές εκλείψεις;
«Αναλογισθείτε ότι έκλειψη σημαίνει
στην πράξη “εξαφάνιση στη σκιά”. Αν το επίπεδο της τροχιάς της Σελήνης και της
Γης συνέπιπταν, τότε θα είχαμε κάθε μήνα μια έκλειψη Ηλίου και μια έκλειψη
Σελήνης. Αυτό όμως δεν συμβαίνει, διότι οι τροχιές Σελήνης και Γης βρίσκονται
σε επίπεδα που έχουν μεταξύ τους μια κλίση 5 μοιρών. Τα σημεία όπου το επίπεδο
της τροχιάς της Σελήνης τέμνει το επίπεδο της γήινης τροχιάς λέγονται
“σεληνιακοί δεσμοί”. Οταν η Σελήνη βρίσκεται στη θέση της πανσελήνου και ο
Ηλιος κοντά στη θέση ενός από τους δύο σεληνιακούς δεσμούς, τότε έχουμε έκλειψη
Σελήνης. Αυτά τα δύο σημεία (οι δεσμοί) ολοκληρώνουν μια πλήρη περιφορά κάθε 18
χρόνια. Ετσι, κάθε 12 μήνες, οι κόμβοι μετακινούνται τρεις θέσεις κατά τη φορά
των δεικτών του ρολογιού, πάντα σε διαμετρικά αντίθετες θέσεις. Ο κύκλος της
περιφέρειας με τις 58 οπές στον “υπολογιστή του Παλαικάστρου” αντιπροσωπεύει
την περιστροφή των δεσμών. Μετά το πέρας αυτής της περιόδου των 18,5 ετών
επαναλαμβανόταν ο ίδιος κύκλος των σεληνιακών εκλείψεων. Τα στοιχεία πείθουν
ότι οι κατασκευαστές της μήτρας είχαν ανακαλύψει αυτόν τον κύκλο κίνησης των
δεσμών».
– Επαληθεύσατε στην πράξη ότι ο
«υπολογιστής» αυτός βρίσκει σωστά τις εκλείψεις;
«Βεβαιότατα! Υπολόγισα την πρόσφατη
ολική σεληνιακή έκλειψη, που έγινε στις 21 Δεκεμβρίου 2010, και έπειτα βρήκα
ότι με την ίδια λογική λειτουργίας μπορούσα να προβλέψω τις εκλείψεις που θα
συμβούν το 2011, όπως και άλλες που θα συμβούν τα έτη 2015, 2017 και 2018»
– Συναρπαστικό… Αλλά μιλήσατε και για
υπολογισμό ωρών και γεωγραφικού πλάτους. Αυτοί οι υπολογισμοί πώς γίνονται;
«Δείτε: Αν προσανατολίσουμε τον
κεντρικό σταυρό σε κατεύθυνση Βορρά – Νότου και τοποθετήσουμε στο κεντρικό
βαθούλωμα μια βελόνα κατακόρυφα, τότε η σκιά της βελόνας δείχνει το σημείο του
ακτινωτού δίσκου που αντιστοιχεί στην ώρα της παρατήρησης. Φαίνεται λοιπόν ότι
ο μηχανισμός αυτός μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ημερήσιο “ηλιακό ρολόι
χειρός”, με ώρα που αντιστοιχεί σε περίπου 58 λεπτά _ δηλαδή, πολύ κοντά στην
ώρα που χρησιμοποιείται σήμερα. Θεωρώντας ότι κάθε τριγωνικός δείκτης του
ακτινωτού τμήματος αντιστοιχεί σε περίπου μισή ώρα, οι πέντε κουκκίδες του κάθε
δείκτη τον χωρίζουν σε 5 μικρότερες μονάδες χρόνου, διάρκειας περίπου 6
σημερινών λεπτών».
–
Εφόσον αυτά επαρκούν για τον υπολογισμό της ώρας, τα υπόλοιπα σύμβολα
της μήτρας τι σημαίνουν;
«Σωστά το παρατηρήσατε: στη μήτρα,
πάνω από τον δίσκο, υπάρχουν τρία εργαλεία για τον προσδιορισμό του γεωγραφικού
πλάτους. Αν ο χρήστης του δίσκου χρησιμοποιούσε ως όργανα τις δύο βελόνες και
την ημικυκλική λαβίδα που υπάρχει στο αποτύπωμα της πίσω πλευράς της μήτρας,
και σημείωνε ανά εβδομάδα την άκρη της σκιάς όταν μεσουρανεί ο Ηλιος, τότε
μπορούσε _ με τη γωνία ω που σχηματίζουν οι βελόνες _ να καταγράφει το
γεωγραφικό πλάτος του τόπου όπου βρίσκεται. Σε μελλοντική μετατόπισή του, δεν
είχε παρά να μετρήσει τη σκιά της βελόνας στην αντίστοιχη εβδομάδα για να
προσδιορίσει πόσο βόρεια κατευθύνθηκε, ώστε να μπορεί να επιστρέψει!».
– Κύριε Τσικριτσή, η ερμηνεία αυτή που
δίνετε στη μήτρα πιστεύετε ότι είναι και η μοναδική;
«Εκείνο που γνωρίζω είναι ότι η λογική
της ερμηνείας μου στέφθηκε με επιτυχείς μετρήσεις τόσο των εκλείψεων όσο και
της ώρας και του γεωγραφικού πλάτους. Ωστόσο το θέμα παραμένει ανοιχτό, διότι
μπορεί κάποιος άλλος να προτείνει μια άλλη χρήση. Το σίγουρο πάντως είναι ότι
βρισκόμαστε μπροστά στον πρώτο αναλογικό υπολογιστή της ανθρωπότητας _ και
αυτός έχει μινωική προέλευση».
– Είναι ασύλληπτο το πόσα πρέπει να
γνώριζαν για να φθάσουν σε μια τέτοια πολυπυξίδα! Συνειδητοποιείτε βέβαια,
κύριε Τσικριτσή, ότι αυτή η ερμηνεία σας ανατρέπει πολλά από όσα πιστεύονται ως
σήμερα για τον μινωικό πολιτισμό;..
«Θεωρώ ότι πρέπει να απεμπλακούμε από
τις αγκυλώσεις που έχουν δημιουργήσει οι έως τώρα παραδοχές ότι αυτός ο
πολιτισμός οικοδομήθηκε αντλώντας στοιχεία και γνώσεις του βαβυλωνιακού και του
αιγυπτιακού. Η κατανόησή του οφείλει να γίνεται με μια διαθεματική προσέγγιση
στα λιγοστά καμένα ευρήματά του. Χαρακτηριστικά, θα αναφερθώ σε δύο γνωστές
φωτογραφίες που εμφανίζουν μινωικά καράβια. Το πρώτο καράβι απεικονίζεται σε
ένα κυκλαδικό “τηγανόσχημο” σκεύος του 2300 π.Χ., με 14 ζεύγη κουπιών, πράγμα
που μας παραπέμπει σε σκάφος μήκους 32 μέτρων. Σε μια άλλη παράσταση, από την
τοιχογραφία της Σαντορίνης του 1640 π.Χ., διακρίνουμε ένα μεγάλο καράβι, με 26
ζεύγη κουπιών, που κατά τον συγγραφέα Cavin Menzies αντιστοιχεί σε σκάφος 54
μέτρων. Η ναυτική αυτή εξέλιξη ακούγεται λογική για χρονική περίοδο 700 χρόνων.
Δεν είναι όμως λογικό ένας πολιτισμός που είχε αναπτύξει το θαλάσσιο εμπόριο από
το 2800 π.Χ. έως το 1200 π.Χ. να μην είχε αναπτύξει αντίστοιχη επιστήμη και για
τις ανάγκες του. Θα έπρεπε, εκτός των άλλων, να είχε αναπτύξει τα μαθηματικά
και την αστρονομία. Πράγμα που αποδεικνύουν αυτά τα ευρήματα!».
–
Υπάρχει κάτι, κατά την όλη μελέτη σας, που σας εξέπληξε προς άλλη
κατεύθυνση;
«Οντως, προέκυψε κάτι το
συγκλονιστικό: Οτι υπάρχει μεγάλη σύμπτωση της μήτρας με τον μεγαλιθικό
σχηματισμό του Στόουνχεντζ! Την ιδέα μού την έβαλε ο γιος μου Δημήτρης, που
σπουδάζει στην Αγγλία, ο οποίος παρατήρησε ότι η μήτρα έχει τον ίδιο αριθμό
οπών (29 + 30 στον εσωτερικό κύκλο και 57 στον εξωτερικό) με αυτές του
Στόουνχεντζ. Εκεί, υπάρχει ο λεγόμενος “Κύκλος Ζ” από 29 οπές και γύρω από
αυτόν ο “Κύκλος Υ” με 30 οπές. O εξωτερικός τελικός κύκλος, που περιβάλλει όλο
το Στόουνχεντζ, αποτελείται από 57 οπές και ονομάζεται Κύκλος Ομπρι (Aubrey
Holes). Επίσης, στο κέντρο του “ναού” υπάρχουν 19 πέτρες (το λεγόμενο Πέταλο
από Γαλαζόπετρες), αλλά το ίδιο πλήθος μικρών οπών υπάρχει σε δύο περιοχές του
εσωτερικού σταυρού της μήτρας του Παλαικάστρου».
–
Αν αυτό δεν αποτελεί σύμπτωση και πράγματι το Στόουνχεντζ ήταν μια
«μεγέθυνση» της μήτρας του Παλαικάστρου, πώς αιτιολογείτε τη συσχέτιση των δύο
πολιτισμών;
«Η κατασκευή του Στόουνχεντζ είχε
αποδοθεί στους αρχαίους Κέλτες και στους Δρυίδες τους, αλλά τα ανασκαφικά
ευρήματα τη χρονολογούν στη 2η χιλιετία π.Χ. Την εποχή του Χαλκού, οι γνωστοί
πολιτισμοί που θα μπορούσαν να σχετισθούν με τέτοιον “ναό” θα ήταν οι
μεσοποτάμιοι, ο αιγυπτιακός και ο κρητομυκηναϊκός. Ωστόσο τα μόνα κυκλικά
κατασκευάσματα που έχουμε σε όλους αυτούς είναι οι τύμβοι των Μυκηνών (του 16ου
αι. π.Χ.) _ που όμως είναι τάφοι και όχι ναοί _ και το… λεγόμενο “δαχτυλίδι του
Μίνωα”. Στο δαχτυλίδι αυτό διακρίνουμε ένα κυκλοτερές κτίσμα στην κορυφή ενός
λόφου, που περιβάλλεται από ορθόλιθους. Αν η κατασκευή αντιπροσώπευε ένα
αστρονομικό παρατηρητήριο, θα μπορούσαμε να το συσχετίσουμε με την κυκλική δομή
κατασκευής του Στόουνχεντζ. Ισως, τελικά, ο μινωικός πολιτισμός να είχε σχέση
με τους “Υπερβόρειους” της Βρετανίας, όπως είχε γράψει ο Διόδωρος Σικελιώτης».
Τον αποχαιρέτισα «ζαλισμένος». Στον
νου μου φτερούγιζαν εικόνες από τον στρογγυλό ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς
και το «τέμενος Απόλλωνος μεγαλοπρεπές, σφαιροειδές τω σχήματι» των
Υπερβορείων, που περιέγραφε ο Διόδωρος. Μα… από εκεί δεν ήρθε ο Αβαρις ο
Υπερβόρειος που έγινε φίλος του Πυθαγόρα; Και ο Πυθέας ο Μασσαλιώτης, που
περιέπλευσε το 331 π.Χ. τη Βρετανία και «υπολόγισε το μέγεθός της»… μήπως είχε
έναν μινωικό υπολογιστή για να βρίσκει τη θέση του πλοίου του στην ομίχλη;
Μύρια απίστευτα κατορθώματα της ναυτικής μαεστρίας Ελλήνων και Φοινίκων θα
έβρισκαν την εξήγησή τους αν μια τέτοια «πολυπυξίδα» ήταν το μυστικό των
καπετάνιων από την εποχή των Αργοναυτών ως εκείνη του Αρχιμήδη (212 π.Χ.).
Σίγουρα ο Αρχιμήδης και οι σοφοί της Αλεξάνδρειας και της Ρόδου βρίσκονταν πίσω
από τη μετεξέλιξή της στον «μηχανισμό των Αντικυθήρων», με όλη τη μικρομηχανική
τελειότητα εκείνου. Αλλά αν η γνώση είχε τον σπόρο της στους Μινωίτες, τότε…
μας μένουν πολλά ακόμη να ανακαλύψουμε για εκείνα που χάθηκαν στον ελληνικό
Μεσαίωνα, στα χρόνια της κλιματικής αλλαγής, των σεισμών και των λιμών μετά τον
Πόλεμο της Τροίας.
Κοίταξα στον ορίζοντα την Ακρόπολη με
νέα μάτια: Αυτή η χώρα είναι τελικά ανεξάντλητη σε εκπλήξεις. Για την αποδοχή ή
όχι της ερμηνείας του κ. Τσικριτσή μένει να αποφανθεί η επιστημονική κοινότητα.
Αν τελικά ευσταθεί, ένας νέος πρόλογος θα έχει γραφτεί για την Ιστορία των
Επιστημών, με κρητική υπογραφή!
ΓΕΝΙΚΩΤΕΡΑ : Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ.
Α.-
Ο ειδικός σε θέματα υπολογιστών και τεχνητής νοημοσύνης Jhon McCarthy διευθυντής τού τμήματος
τεχνητής νοημοσύνης τού Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, και κατά μία έννοια ο αρχιτέκτονας ,τουλάχιστον στην
εποχή του, περίπλοκου δικτύου διασυνδέσεων ανάμεσα στούς ανθρώπους και τους
ηλεκτρονικούς υπολογι στές, αυτός στον
οποίο οφείλεται ο όρος «τεχνητή νοημοσύνη» και που το 1958 διεμόρφωσε τήν
υπολογιστική γλώσσα ΛΙΣΠ, η οποία αντικατέστησε την μαθηματική γλώσσα
ΦΟΡΤΡΑΝ,έλεγε πριν από 25 χρόνια
περίπου, ( :ό.π.ΔΙΑ ΛΟΓΟΣ ,σελ.16 επ.)
ότι, στο επίκεντρο όλων των ερωτημάτων για την νοημοσύνη, βρίσκεται ή
οργάνωση της σκέψης.Υπεστήριζε ότι, μπορεί
κανείς να εντάξει σε ένα μηχάνημα δισεκατομμύρια πληροφορίες από αυτές
πού διαθέτει ό ανθρώπινος εγκέφαλος, όμως η καταφυγή σε οποιαδήποτε από αυτές
με την βοήθεια της ανθρώπινης μνήμης -κάτι πού συνήθως ο φυσικός εγκέφαλος
επιτυγχάνει μέσα σέ χιλιοστά τού δευτερολέπτου- δεν επιτυγχάνεται απλώς με ένα
«ψάξιμο» στον σωρό των δισεκατομμυρίων πληροφοριών. Ότι, αν τούτο συνέβαινε, ή
σχετική διαδικασία θά αποδεικνυόταν εξαιρετικά χρονοβόρα και ο άνθρωπος θά
εχρειάζετο μέρες ολόκληρες για να μεταβεί από το σαλόνι στό μπάνιο - αφού η
κάθε κίνηση του θα προυπέθετε ένα ψάξιμο εξ υπαρχής στον σωρό των τετράκις εκατομμυρίων
εναποθηκευμένων πληροφοριών πού διαθέτει ο εγκέφαλος του.Οτι, φαίνεται καθαρά
από αυτό το παράδειγμα ότι, το κλειδί
της ικανότητας τού ανθρώπου -και κατά προέκταση
τού υπολογιστικού μηχανήματος- να προσφεύγει σε πληροφορίες είναι η αποτελεσματική
οργάνωση μεγάλης πληθώρας των, κατά τον πιο συνεκτικό τρόπο. -Αντιθέτως με τον
Jhon McCarthy , ό Μίνσκυ, ειδικός επιστήμονας κι΄αυτός στα θέματα αυτά, λέγει
ότι, οι
πληροφορίες πού έχει στην διάθεση του ο εγκέφαλος φυσικός ή
ηλεκτρονικός- γίνεται το αντικείμενο
χειρισμού μέσα από «διαμορφωτικά πλαίσια», τα οποία μοιάζουν με τις κυρίαρχες ιδέες πού διέπουν
κάποια σειρά επιχειρημάτων. Κάθε διαμορφωτικό πλαίσιο βέβαια διασυνδέεται με ένα άλλο και η προσφυγή σ '
αυτό το ανασύρει στην επιφάνεια. Έτσι,
υπάρχει μεν στον χώρο της γνώσης μια αλυσίδα στοιχείων, οι κρίκοι όμως της αλυσίδας αυτής είναι αυτά τα διαμορφωτικά
πλαίσια και όχι τα μεμονωμένα στοιχεία.Και ο Jhon McCarthy και ο Μίνσκυ δεν
επίστευαν ότι, θα έλθει σύντομα μία
ημέρα κατά την οποία η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορέσει να πλησιάσει έστω την
ανθρώπινη.
(Περισσότερα στο Παράρτημα υπό
JohnMcCarthy)
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ-ΤΙΣ
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΜΙΑΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ –ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ-TΕΧΝΗΤΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΥΦΥΙΑ
-Η ΣΥΓΚΡΙΣΗ—ΤΟ TURING TEST
Αρχικώς στους υπολογιστές, που ως γνωστόν
χρησιμοποιούν το δυαδικό σύστημα που επινόησε ο Λαίμπνιτς και το οποίο,
χρησιμοποιεί δύο μόνον σύμβολα το 1 και το 0, οι πληροφορίες απεικονίζονταν με
την βοήθεια τού φωτός: όταν το φώς ήταν ανοικτό,το αντίστοιχο στοιχείο ήταν 1
και όταν ήταν κλειστό αντιστοιχούσε στο 0.Οι υπολογιστές σήμερα αποθηκεύουν τις
πληροφορίες, μαγνητικά: εάν ένα σημείο
είναι μαγνητισμένο,το αντίστοιχο ψηφίο είναι το
1 και εάν δεν είναι μαγνητισμένο,
το αντίστοιχο ψηφίο είναι το 0.
Οι Larry R.Squire-Eric R.Kandel συγκρίνοντας την ανθρώπινη ευφυία με τις
δυνατότητες των υπολογιστών
γράφουν(ό.π. σελ.254) πώς « ο
εγκέφαλος αναγνωρίζει την κίνηση, την μορφή και τα πρότυπα, χρησιμοποιώντας
στρατηγικές που κανένας υπολογιστής, δεν πλησιάζει ακόμη.Η αναγνώριση ενός
προσώπου ως οικείου,αποτελεί ένα υπολογιστικό
επίτευγμα,που δεν μπορεί να εκτελεστεί από εκείνον τον υπολογιστή,που
διαπρέπει στην επίλυση λογικών προβλημάτων ή στο σκάκι»
-Στο διαδίκτυο διάβασα την 30-12-2015 μια είδηση υπό τον τίτλο «
Ρομπότ-ρεσεψιονίστρια είναι «φτυστή» η δημιουργός της» που αντιγράφω κατά τα
κύρια σημεία της:
Παραθέτω:
«Οι ερευνητές του Τεχνολογικού
Πανεπιστημίου Ναγιάνγκ (NTU) της Σιγκαπούρης, με επικεφαλής την καθηγήτρια
Νάντια Θάλμαν της Σχολής Μηχανικών Υπο λογιστών, δημιούργησαν ένα ανθρωποειδές
κοινωνικό ρομπότ, τη Ναντίν, που εκτελεί χρέη ρεσεψιονίστριας στο
Πανεπιστήμιο.Είναι άκρως φιλική, αντιγυρίζει τις χειραψίες και τους
χαιρετισμούς και έχει θαυμάσια μνήμη, καθώς όταν τη συναντά κάποιος ξανά,
εκείνη θυμάται το όνομά του και τι είχε κουβεντιάσει μαζί του την πρώτη φορά.
Η Ναντίν έχει …………….. τη δική της
συναισθηματική προσωπικότητα, δείχνοντας χαρούμενη ή λυπημένη ανάλογα με το
θέμα της συζήτησης. Κοιτάζει στα μάτια τον συνομιλητή της και δείχνει να τον
συμμερίζεται…………… διαθέτει λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης παρόμοιο με αυτό που
διαθέτει η φωνητική βοηθός Siri της Apple και η Cortana της Microsoft. Μπορεί
άνετα να εργασθεί ως προσωπικός βοηθός σε γραφεία και σε σπίτια, καθώς επίσης
να κρατά παρέα σε ηλικιωμένους ή σε παιδάκια. Αν θέλει, μπορεί επίσης να πάρει
εικονική μορφή (virtual) και να εμφανισθεί σε μια οθόνη υπολογιστή ή
τηλεόρασης»
Οι ερευνητές του ίδιου πανεπιστημίου
παρουσίασαν κι ένα άλλο ρομπότ, τον EDGAR, που διαθέτει οθόνη αντί για πρόσωπο
και ανήκει στην κατηγορία των ρομπότ τηλε-παρουσίας. Καθισμένος μπροστά σε μια
διαδικτυακή κάμερα, ο χρήστης μπορεί να ελέγχει εξ αποστάσεως (όπου κι αν
βρίσκεται στον κόσμο) τις κινήσεις του ρομπότ.
Η κρατούσα σήμερα άποψη, είναι ότι,ότι
η Τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να ξεπεράσει τον άνθρωπο.Δεν μπορεί να κάνει
χωρίς τον άνθρωπο.
-Ο Arthur R. Jensen από τούς
κορυφαίους στο θέμα της τεχνητής νοημο σύνης,απαντώντας στην ερώτηση, αν ο στόχος τής Τεχνητής νοημοσύνης,είναι να
τοποθετήσει τον ανθρώπινο νού μέσα στον υπολογιστή,απάντησε « Μερικοί ερευ νητές λέγουν ότι ,έχουν αυτό τον στόχο,αλλά ίσως
μεταχειρίζονται την φράση αυτή μεταφορικώς. Το ανθρώπινο μυαλό,έχει πολλές ιδιαιτερότητες και δεν είμαι βέβαιος ότι, κάποιος μιλά
σοβαρά ότι, θα μπορέσει να τις μιμηθεί.»
- Ο Roger Penrose, λέγει ότι, η ανωτερότητα
τού ανθρώπου, έγκειται στο ότι,
αυτός έχει την ικανότητα να κατανοεί τα σύμβολα σε μια λίστα προγράμματος, σε αντίθεση με τον
ασυνείδητο χειρισμό που κάνει ένας
υπολογιστής σε ένα αλγό ριθμο.Στο βιβλίο του «Emperor’s New Mind» γράφει« Ο
ανθρώπινος εγκέφαλος υπερέχει κάθε υπολογιστικής μηχανής με τεχνητή νοημοσύνη»
Στο βιβλίο του « Shadows of the Mind»
που κυκλοφόρησε το 1994 υποθέτει ότι, η ανθρώπινη συνείδηση είναι μη
–αλγοριθμική και επομένως δεν μπορεί να « μοντελοποιηθεί» με μια συμβατική,
μηχανή ψηφιακού υπολογιστή. Κατά τον
ίδιο η ανθρώπινη νόηση, έχει ικανότητες, τις οποίες δεν θα μπορούσε να έχει μια μηχανή Turing. Η
ουσία της άποψης τού Penrose είναι ότι, η θεωρία που θέλει να βλέπει τον
εγκέφαλο ως υπολο γιστή, είναι εσφαλμένη
- Στην θεμελιώδη διαφορά
,ανάμεσα στον υπολογιστή και τον νού,αναφέρεται και ο John Searly,(ό.π.σελ.25
επ.) ,όπου ειδικότερα προσπαθεί ν αντικρούσει την άποψη ότι,ο νους είναι για
τον εγκέφαλο,ό,τι το πρόγραμμα για το υλικό τμήμα του
υπολογιστή.Υποστηρίζει ότι,ο εγκέφαλος
προξενεί τον νου,ότι, οι νοητικές καταστά σεις είναι βιολογικά φαινόμενα, ότι,
τα προγράμματα των υπολογιστών,ορίζονται τελείως από την τυπική ή συντακτική
δομή τους,που δεν αρκεί για την παραγωγή σημασίας (: ο υπολογιστής έχει
σύνταξη,έχει μόνον σύμβολα, αλλά όχι σημασία)ενώ ο νούς έχει-,διαθέτει νοητικά περιεχόμενα.Λέγει
: «…η
σκέψη είναι κάτι περισσότερο από διαχείριση συμβόλων χωρίς νόημα.Αυτά τα
σημαντικά περιεχόμενα ,είναι ό,τι αποκαλούμε νόημα ». Ως προς τις προσημειώσεις
που επιτυγχάνονται με τους υπολογιστές,τονίζει,ότι η συνείδηση,οι σκέψεις,τα
συναισθήματα κλπ.αναφέ ρονται σε κάτι πέρα από την σύνταξη, χαρακτηριστικά που
ο υπολογιστής δεν μπορεί να αναπαράγει,ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλη είναι η
ικανότητά του να προσομειώ σει.Και καμιά προσημείωση δεν είναι αναπαραγωγή.
(Περισσότερα στο παράρτημα)
-Το ίδιο (που για πολλούς φαίνεται
αυτονόητο) ισχυρίζoνται και πολλοί άλλοι. Ετσι και ο Mignot( εν Ευαγγέλου: « Ο εγκέφαλος» σελ.178)
: « Η μηχανή δεν γνωρίζει να κάνει παρά
μόνον αυτό που τής έμαθες.Δεν είναι
προικισμένη με εξυπνάδα και μόνον ο άνθρωπος τής δίνει τους
μηχανισμούς τής σκέψης».Οι οπαδοί τής άποψης αυτής,λέγουν ,ότι, κανένας
υπολογιστής δεν βρέθηκε κοντά στην
ανακάλυψη ενός σημαντικού μαθηματικού θεωρήματος, και ότι, ο ανθρώπινος
εγκέφαλος θεωρούμε νος ως ένας
ψυχοβιολογικός υπολογιστής, πλεονεκτεί έναντι των ηλεκτρονικών
υπολογιστών,ιδίως στους τομείς τής
συνειδήσεως και τής συγκίνησης,που διαμορφώνονται τόσο από εξωγενείς όσο και από ενδογενείς
παράγοντες και επιδράσεις. Ειδικότερα,οι αντίθετοι προς τα αναγραφόμενα υπό
Α προσθέ τουν,ένα σοβαρό μειονέκτημα,τής τεχνητής νοημοσύνης
ότι, ένας υπολογιστής δεν έχει συνείδηση,συγκινήσεις και συναισθήματα.Δεν
μπορεί να απολαύσει ένα μουσικό κομμάτι,ή ένα έργο τέχνης. Εκτός βεβαίως
αν,όπως έχει διατυπωθεί η πρόβλεψη, ότι, κάποτε οι υπολογιστές και τα ρομπότ,
θα έχουν πεποιθήσεις,αισθήματα και συναισθήματα ( Εδώ θυμούμαστε την «Οδύσσεια
2000»). Ότι, ακόμη και αν είμαστε βιολογικοί υπολογιστές, αυτό δεν εξηγεί το
θέμα τής ανθρώπινης κατανόησης, ακόμη και τής επιστημονικής κατανόησης
-Πάντως , η πρόοδος στον τομέα που μας απασχολεί, είναι
καταπληκτική. Όπως αναφέρει ο Ι.Ευαγγέλου,στο βιβλίο του «Εγκέφαλος» που κυκλοφόρησε το 1993,στην Μασαχουσέτη των
Η.Π.Α. υπάρχει ειδικός «Οργανισμός Ανάπτυξης Λογικής για Κομπιούτερς»,
όπου, κατασκευάστηκε υπολογιστής που έχει την νοημοσύνη παιδιού 7 ετών.Ο
υπολογιστής αυτός, εννοεί την γλώσσα και την μετατρέ πει σε εικόνα.Αναλύει
δηλαδή τις προτάσεις σε λέξεις και
φτιάχνει εικόνες.Στο ίδιο βιβλίο αναφέρονται
και άλλες επιτεύξεις στο τομέα τη Τεχνητής Νοημοσύνης. ( Ιαπώνων και
άλλων).
-Δημοσίευση στην εφημερίδα The New
York Times, τής 28-12-2013 και που αναρτήθηκε
στο διαδίκτυο επαναφέρει στο προσκήνιο τον John von Neumann για τον οποίο γράφουμε σε άλλο σημείο του
σημειώματος αυτού. Γράφει για μια νέα γενεά υπολογιστών που θυμίζουν
εγκέφαλο,μπορούν να ανέχονται λάθη και μαθαί νουν από την εμπειρία τους,από
μόνοι τους.(Brainlike Computers, Learning From Experience).Φιλοδοξία και στόχος των ερευνητών είναι ο υπολογιστής αυτός να βασίζεται
και να μιμείται το (ανθρώπινο) βιολογικό νευρικό σύστημα και να έχει την δυνατότητα, να απορροφά νέες
πληροφορίες.Υπάρχει η προσδοκία ότι, στα
επόμενα χρόνια θα εμφανισθεί μια νέα γενεά τεχνητής νοημοσύνης που θα είναι σε
θέση να εκτελεί ορισμένες λειτουργίες οι
οποίες μέχρι τώρα ήταν προνόμιο μόνον των ανθρώπων: να βλέπουν να ομιλούν
κλπ.Σε αντίθεση με τους συμβατι κούς
υπολογιστές που περιορίζονται από
τον προγραμματισμό τους,τώρα ο νέος υπολογιστής θα έχει μια αυτονομία, θα
πλησιάζει ακόμη περισσότερο στον ανθρώπι νο εγκέφαλο,παρόλο που
αναγνωρίζεται ότι, οι επιστήμονες
απέχουν πολύ από του να γνωρίσουν πλήρως την λειτουργία του.Οι νέοι
επεξεργαστές συνίστανται από ηλεκτρονικά
στοιχεία που θα μπορούν να συνδέονται με καλώδια κατά μίμηση των βιολογικών
συνάψεων. Δεν προγραμματίζονται.Αντί να τροφοδοτούμε τον υπολογιστή όπως
πράττουμε μέχρι σήμερα, θα φέρουμε τον υπολογιστή στα δεδομέ να λέγει ο
Dharmendra Modha, ένας επιστήμονας των υπολογιστών της I.B.M.Για την ώρα πάντως
οι νέοι υπολογιστές δεν θα αντικαταστήσουν τους ήδη υπάρχοντες,αλλά θα αυξήσουν
τις δυνατότητές τους. Ενα μεγάλο πλεονέκτημα της νέας προσέγγισης είναι ότι, μπορεί
να ανέχεται βλάβες.
ΤΟ TURING TEST.
Το κατά πόσο μια μηχανή τεχνητής νοημοσύνης,
ταυτίζεται με την ανθρώπινη ευφυία και
ανθρώπινη φύση,αντιμετωπίζεται με το Turing test. Ενας κα θιερωμένος ορισμός
τού Τεστ αυτού, είναι εκείνη η διαδικασία κατά την οποία ένας παίκτης Γ,ο
ερωτών,προσπαθεί να προσδιορίσει ποιός
από τους παίκτες A ή B είναι υπολογιστής και ποιός άνθρωπος. Ο ερωτών έχει γραμμένες τις ερωτήσεις .Δηλαδή
το Turing test είναι ένα τέστ που ελέγχει την ικανότητα της μηχανής να
εμφανίζει νοήμονα συμπεριφορά ισοδύναμη ή μη διακρινόμενη από μια ανθρώπινη
συμπερι φορά.
Την 7 Ιουνίου 2014 διεξήχθη ένα πείραμα για να διαπιστωθεί κατά πόσο μια μηχανή
ανταποκρίθηκε θετικώς στο τέστ αυτό.Την καταφατική απάντηση έδωσαν το 33% των
κριτών.Το πείραμα όμως αυτό αντιμετώπισε κριτική,με πολλούς να υποστηρίζουν
ότι, το πείραμα έδωσε αρνητικά αποτελέσματα.
(Περισσότερα στο Παράρτημα υπό «Turing
test» )
ΤΡΑΒΗΞΑΝ ΤΗΝ ΠΡΙΖΑ
Οι ερευνητές αναγκάστηκαν να
σταματήσουν το πρόγραμμα έπειτα από αυτή την ασυνήθιστη εξέλιξη. Παρά το
γεγονός πως πολλά άρθρα ανέφεραν ως αιτία διακοπής, την ανησυχία για την τροπή
που έπαιρνε η τεχνητή νοημοσύνη, από την Facebook τονίζουν πως το πείραμα
διεκόπη καθώς απέτυχε στη δουλειά για την οποία αναπτύχθηκε. Ο σκοπός ήταν τα
ρομπότ να καταφέρουν να γίνουν διαδικτυακοί πωλητές, οι οποίοι θα συνομιλούν με
ανθρώπους.
Δεν είναι η πρώτη φορά που προγράμματα
τεχνητής νοημοσύνης μοιάζουν να δημιουργούν κάτι εντελώς δικό τους. Πριν από
μερικούς μήνες, η Google ανακοίνωσε πως το σύστημα μετάφρασης της μηχανής
αναζήτησης, google translate, επινόησε μια δική του μέθοδο ώστε να μεταφράζει
φράσεις μεταξύ γλωσσών για τις οποίες δεν ήταν προγραμματισμένο. Για την
ακρίβεια, οι τεχνικοί της Google ανέφεραν πως είχαν σχεδιάσει μια εξελιγμένη
μορφή της εφαρμογής που θα μπορούσε να ερμηνεύει προτάσεις και όχι απλώς
λέξεις, ώστε όταν ο χρήστης τοποθετούσε κείμενο στο πεδίο μετάφρασης, να
παίρνει ένα πιο αξιόπιστο μεταφρασμένο εδάφιο.
Ωστόσο, παρατήρησαν πως σύντομα, το
σύστημα επέτυχε να βρει τρόπους να κάνει την αντίστιξη και την μετάφραση μεταξύ
γλωσσών για τις οποίες δεν ήταν προγραμματισμένο. Με άλλα λόγια, ανέπτυξε έναν
βαθύτερο κώδικα μετάφρασης ανάμεσα σε γλώσσες, χωρίς να έχει παρέμβει γι’ αυτό
ανθρώπινο χέρι.»
ΕΙΔΙΚΩΣ ΓΙΑ ΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΕΚΜΑΘΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ.
Σε
δημοσίευμα της 13-12-2015 στο διαδίκτυο αναγράφεται : «Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές κάνουν γρήγορους
υπολογισμούς και μαθαίνουν πιο αργά, ενώ οι άνθρωποι κάνουν πιο αργούς υπολογισμούς,
αλλά μαθαίνουν πιο γρήγορα. Τώρα, για πρώτη φορά, ερευνητές από τις ΗΠΑ και τον
Καναδά ανακοίνωσαν ότι, «δίδαξαν» (προγραμμάτισαν) έναν υπολογιστή έτσι ώστε να
μαθαίνει γρήγορα σαν άνθρωπος.Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Μπρέντεν Λέικ του
Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό
"Science", δημιούργησαν ένα πρόγραμμα υπολογιστικής όρασης, που
μιμείται την ικανότητα των ανθρώπων να μαθαίνουν νέα πράγματα από ένα και μόνο
παράδειγμα: στη συγκεκριμένη περίπτωση να αναγνωρίζουν (όσο διαφορετικά κι αν
γράφουν οι άνθρωποι το ίδιο γράμμα) και να γράφουν χειρόγραφους χαρακτήρες
αλφαβήτου. Μελλοντικά, η δυνατότητα
αυτή του υπολογιστή θα μπορούσε να επεκταθεί και σε πολλές πρακτικές εφαρμογές,
όπως η επεξεργασία εικόνων, η αναγνώριση φωνής, η αναγνώριση προσώπου, η
κατανόηση της φυσικής γλώσσας κ.α. Στην πραγματικότητα, δεν απαιτείται κάποιος
προγραμματισμός για τη διαδικασία της μάθησης, καθώς ο αλγόριθμος
προγραμματίζει τον εαυτό του για να δημιουργήσει κώδικα που θα παράγει το
γράμμα που βλέπει. Αν και ο σχετικός αλγόριθμος, ο οποίος «μαθαίνει να
μαθαίνει» (π.χ. χρησιμοποιεί γνώσεις του λατινικού αλφαβήτου για να μάθει το
ελληνικό αλφάβητο), χρειάζεται αρκετή ακόμη βελτίωση, το επίτευγμα χαιρετίσθηκε
ως σημαντικό βήμα προόδου στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής
μάθησης. Αν και η μηχανική μάθηση των
υπολογιστών έχει εμφανίσει σημαντικές προόδους τα τελευταία χρόνια, οι άνθρωποι
είναι ακόμη πολύ καλύτεροι από τα μηχανήματα στο να μαθαίνουν νέες έννοιες
βλέποντας μόνο ένα ή δύο παραδείγματα, έναντι των δεκάδων ή εκατοντάδων
χιλιάδων παραδειγμάτων που χρειάζονται να «καταναλώσουν» προηγουμένως οι
υπολογιστές. Μέχρι σήμερα έχει
αποδειχθεί πολύ δύσκολο να κατασκευασθούν μηχανήματα που, για να μάθουν μια νέα
έννοια, θα χρειάζονται ελάχιστα δεδομένα (παραδείγματα), όπως οι άνθρωποι. Προς
το παρόν, οι υπολογιστές αναγνωρίζουν
την ανθρώπινη φωνή, επειδή έχουν προη γουμένως τροφοδοτηθεί με τεράστιες βάσεις
δεδομένων από λέξεις και φράσεις. Είναι επόμενο ότι, συχνά εμφανίζουν σε λάθη,
όταν συναντούν λέξεις που τους είναι άγνωστες. Αντίθετα, οι άνθρωποι συνήθως
αρκεί να δουν μια νέα λέξη μια-δυό φορές, για να καταλάβουν τι σημαίνει και πώς
πρέπει να την χρησιμοποιούν. Οι ερευνητές ανέπτυξαν μια νέα μέθοδο μηχανικής
μάθησης (Bayesian Program Learning-BPL), που αναγνωρίζει και δημιουργεί νέους
χειρόγραφους χαρακτήρες εξίσου καλά με τους ανθρώπους - αν όχι καλύτερα.
Σχετικές δοκιμές έγιναν με 50 διαφορετικά συστήματα γραφής από όλη τη Γη. Μία
ομάδα κριτών δεν μπορούσε να ξεχωρίσει αν ο χειρόγραφος χαρακτήρας είχε
δημιουργηθεί απο άνθρωπο ή από το μηχάνημα (ένα είδος «οπτικού τεστ Τιούρινγκ»
τεχνητής νοημοσύνης). «Απέχουμε ακόμη πολύ από το να δημιουργήσουμε μηχανήματα
τόσο έξυπνα όσο ένα παιδί, όμως αυτή είναι η πρώτη φορά που έχουμε ένα μηχάνημα
ικανό να μάθει και να χρησιμοποιεί μια μεγάλη γκάμα εννοιών του πραγματικού
κόσμου, όπως οι χειρόγραφοι χαρακτήρες, με τέτοιους τρόπους που είναι δύσκολο
να διακρίνεις ανάμεσα στο μηχάνημα και στους ανθρώπους», δήλωσε ο καθηγητής
γνωσιακής υπολογιστικής επιστήμης του Πανεπιστημίου ΜΙΤ Τζόσουα Τενενμπάουμ.»
Ο ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΔΙΑΒΑΖΕΙ ΤΗΝ ΣΚΕΨΗ
Στο διαδίκτυο (τμήμα ειδήσεων) αναρτήθηκε την
9 Απριλίου 2018 η είδηση που παρατίθεται αμέσως πιο κάτω.:
«Το AlterEgo μπορεί να «ακούσει» την
εσωτερική φωνή στο μυαλό ενός ανθρώπου, να την καταγράψει σε υπολογιστή και να
απαντήσει σε ερωτήσεις της.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου ΜΙΤ των
ΗΠΑ δημιούργησαν την πρώτη συσκευή που μπορεί να «ακούσει» την εσωτερική φωνή
στο μυαλό ενός ανθρώπου και να την καταγρά ψει σε υπολογιστή.
Η λευκή πλαστική συσκευή με την
ονομασία AlterEgo, που φοριέται στο κεφάλι, χρησι μοποιεί τέσσερα ηλεκτρόδια
εφαρμοσμένα στο δέρμα, για να «διαβάσει» το νου και την εσωτερική φωνή που όλοι
οι άνθρωποι έχουν, ακόμη κι όταν εξωτερικά φαίνονται σιωπη λοί. Τα ηλεκτρόδια
μπορούν να «πιάσουν» τα αμυδρά νευρομυικά σήματα που δημιουρ γούνται στο
πρόσωπο και στο σαγόνι, όταν ένας άνθρωπος μιλάει στον εαυτό του.
Καθώς οι λέξεις κυκλοφορούν μέσα στο
νου του, το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης της συσκευής μπορεί να συσχετίσει τα
ελαφρώς διαφορετικά νευρομυικά σήματα με τις διαφορετικές λέξεις που
αντιστοιχούν σε αυτά. Οι λέξεις στέλνονται μετά σε έναν υπολογιστή και
μετατρέπονται σε φράσεις.
Μάλιστα η μυοηλεκτρική προσθετική
συσκευή βρίσκεται σε διάλογο με τον άνθρωπο, αφού μπορεί να απαντήσει σε
ερωτήσεις που κάνει κάποιος από μέσα του. Σιωπηλά σκέφτεται μια ερώτηση και η
AlterEgo την απαντά - ή τέλος πάντων φιλοδοξεί να την απαντήσει, καθώς το
σύστημα θέλει ακόμη βελτίωση.
Με τον τρόπο αυτό, ένας άνθρωπος στο
μέλλον θα μπορούσε να «γκουγκλάρει» απλώς με τις σκέψεις του, θέτοντας
ερωτήματα και αναμένοντας απαντήσεις πάντα μέσα στο μυαλό του. Ακούγεται
μαγικό, αλλά αυτή είναι η υπόσχεση της AlterEgo, σύμφωνα με το «New Scientist»
και την «Γκάρντιαν».
Η συσκευή είναι ένα ακόμη βήμα προς
ένα κόσμο όπου οι άνθρωποι θα αλληλεπιδρούν με τις μηχανές μόνο με τη σκέψη
τους. Οι δημιουργοί της AlterEgo οραματίζονται ένα μέλλον στο οποίο δεν θα
χρειάζεται κανείς να πληκτρολογήσει κάτι στη μηχανή αναζήτησης της Google, ούτε
καν να θέσει το ερώτημα με τη φωνητική εντολή «OK Google», αλλά θα το κάνει πια
καθαρά νοητικά.
Όπως είπε ο επικεφαλής ερευνητής Αρνάβ
Καπούρ του εργαστηρίου Media Lab του ΜΙΤ, «η ιδέα μας ήταν: μπορούμε να έχουμε
μια υπολογιστική πλατφόρμα που να είναι πιο εσω τερική, που να αναμιγνύει τον
άνθρωπο και την μηχανή με κάποιο τρόπο και η οποία να μοιάζει με εσωτερική
επέκταση της δικής μας νόησης ;».
Οι ερευνητές, που χαρακτηρίζουν την
AlterEgo «συσκευή επαυξημένης νοημοσύνης», την παρουσίασαν για πρώτη φορά σε
συνέδριο τεχνητής νοημοσύνης στο Τόκιο. Μέχρι στιγ μής, όπως έδειξαν οι δοκιμές με δέκα εθελοντές, οι
οποίοι κλήθηκαν να πουν στο μυαλό τους φράσεις με έως 20 λέξεις και αριθμούς, η
συσκευή έχει μέση ακρίβεια 92% στην μεταγραφή της εσωτερικής φωνής. Το ποσοστό
αυτό αναμένεται να αυξηθεί στο μέλλον, όπως και το εύρος του εσωτερικού
λεξιλογίου που είναι δυνατό να «διαβασθεί».
Ο τελικός στόχος είναι ένα σύστημα που
θα επιτρέπει στον χρήστη να επικοινωνεί άνετα με τους προσωπικούς ψηφιακούς
βοηθούς (Google Assistant, Amazon Alexa, Apple Siri κα) με σιωπηλό τρόπο, κάτι
που ακούγεται σαν επιστημονική φαντασία, αλλά φαίνεται πως δεν είναι.
Το πρόβλημα είναι ότι, οι χρήστες θα
πρέπει να φοράνε τη ν συσκευή στο κεφάλι τους, κάτι που ίσως εμποδίσει τη
συσκευή να γίνει δημοφιλής. Από την άλλη, οι ερευνητές διαβλέπουν πρακτικές
εφαρμογές αυτής της πρωτοποριακής τεχνολογίας σε άλλα πεδία όπως ο στρατός και
η βιομηχανία, όπου οι άνθρωποι υποχρεώνονται να βρίσκονται σε θορυβώδη
περιβάλλοντα και είναι καλύτερα να επικοινωνούν σιωπηλά παρά με τη φωνή τους.»
(Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ)
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ- ΤΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ
ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ
1.-Ελάττωση τού χρόνου εκτελέσεως τής
εργασίας.(Ενας ηλεκτρονικός υπολογιστής, μπορεί σε ένα δευτερόλεπτο να κάνει 100.000.000 πράξεις,δηλαδή όσες θα
έκανε ο άνθρωπος σ΄όλη του τη ζωή,( ο άνθρωπος κατά μέσο όρο,διαθέτει στην ζωή του
εκατό εκατομμύρια εργάσιμα δευτερόλεπτα) με αποτέλεσμα εξοικονόμηση
χρόνου για άλλες δραστηριότητες,απολαύσεις κλπ.
2.-Εκτέλεση εργασιών που δεν μπορεί ο
άνθρωπος να εκτελέσει. Τα ρομπότ μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να κάνουν
εργασίες οι οποίες είτε είναι δύσκολες ή επικίνδυνες για να γίνουν απευθείας
από έναν άνθρωπο.
3.-Ποιοτική απόδοση της εργασίας
καλύτερη από τον άνθρωπο. Σε άλλες περιπτώσεις, χρησιμοποιούνται για να
εκτελέσουν εργασίες ταχύτερα ή φθηνότερα απ’ ό,τι, ο άνθρωπος. Έτσι, μπορούν να
χρησιμοποιηθούν στην αυτόματη παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων κάποιου προϊόντος και
με χαμηλότερο κόστος (για παράδειγμα, στις αλυσίδες παραγωγής).
4.-Αύξηση παραγωγικότητας.
5.-Δημιουργία νέων αναγκών στις επιχειρήσεις,που
καλύπτονται από την πρόσληψη νέου προσωπικού.
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
1.-Υποβάθμιση τής ιδιωτικής ζωής και
απώλεια της προσωπικής ελευθερίας τού ανθρώπου (συλλογή πληροφοριών που αφορούν
την προσωπική ζωή τού πολίτη)
2.-Υποβιβασμός τού ανθρώπου σε
αριθμητική μονάδα.( ο άνθρωπος μετατρέπεται σε στατιστικό αριθμό)
3.-Ελάττωση της άμεσης
(διαπροσωπικής) επικοινωνίας των
ανθρώπων,με ψυχολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις.
4.-Εξάρτηση (μερικές φορές μη
αναστρέψιμη)τού ανθρώπου από τον υπολογιστή.
5.-Ελάττωση τής διανοητικής ικανότητας
τού ανθρώπου(άμβλυνση της αυτενεργούς σκέψης και κρίσης( M.Giazdani «Αν οι computers γίνονται ολοένα και πιο
νοήμονες ,τότε ίσως φτάσουμε να γίνουμε
εμείς οι πιο βλάκες»
6.-Εκμετάλευση ψυχολογικών αδυναμιών
τού ανθρώπου.
7.-Αρνητικές οικονομικές-κοινωνικές
επιπτώσεις (παραμερισμός παλαιών επαγγελματιών μη εκπαιδευμένων στους
υπολογιστές αλλά και γενικώτερα απώλεια θέσεων εργασίας) Στο διαδίκτυο
δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2017 η είδηση
ότι στην Ιαπωνία,σε μια εταιρεία, 30 υπάλληλοι απολύθηκαν καθώς
αντικαταστάθηκαν από ένα σύστημα Τεχνητής νοημοσύνης..). Ειδικώς για τα ρομπότ αλλά και γενικώτερα για
την τεχνητή νοημοσύνη έχει υποστηριχθεί,ότι, θα οδηγήσουν εκτός άλλων,και σε
δραματική μείωση θέσεων εργασίας,που έχει αυτονόητες επιπτώσεις σε πολλούς
τομείς( λ.χ.ψυχολογικούς ).Σε είδηση που
αναρτήθηκε στο διαδίκτυο,την 19-1-2016,γίνεται λόγος, για μεγάλες αλλαγές στην αγορά εργασί ας, περιλαμβανομένης της χρήσης ρομπότ και
τεχνητής νοημοσύνης, πού πρόκειται να
οδηγήσουν σε μια καθαρή απώλεια 5,1 εκατ. θέσεων εργασίας μέσα στα επόμενα
πέντε χρόνια σε 15 μεγάλες οικονομίες (που αντιστοιχούν στο 65% του συνολικού
εργατικού δυναμικού του κόσμου) σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού
Φόρουμ (WEF) με θέμα «Το Μέλλον των Θέσεων Εργασίας». Η πρόβλεψη του WEF κάνει
λόγο για συνολική απώλεια 7,1 εκατ. θέσεων εργασίας, που θα αντισταθμιστεί εν
μέρει από την δημιουργία 2 εκατ. νέων θέσεων.
Η μελέτη αναδεικνύει τις προκλήσεις
που απορρέουν από τις σύγχρονες τεχνολογίες που αυτοματοποιούν και καθιστούν
περιττές πολλές ενέργειες που εκτελούνται από τον άνθρωπο, από τον τομέα της
μεταποίησης μέχρι εκείνον της ιατρικής φροντίδας. Τα δυο τρίτα των απωλειών
θέσεων εργασίας εξαιτίας των νέων τεχνολογιών θα αφορούν τον διοικητικό τομέα,
αφού έξυπνα μηχανήματα αναλαμβάνουν τα πιο κοινά καθημερινά καθήκοντα.
Η έκθεση υποστηρίζει πως θα
εξαφανιστούν θέσεις σε όλες τις βιομηχανίες με τις μεγαλύτερες απώλειες να
αναμένονται στον κλάδο της ιατρικής φροντίδας λόγω της εμφάνισης της
τηλεϊατρικής. Ακολουθούν οι τομείς της ενέργειας και των χρημα τοπιστωτικών
υπηρεσιών. Οι γυναίκες αποτελούν την κοινωνική ομάδα που θα πληγεί περισσότερο,
αφού η εργασία τους συχνά περιορίζεται σε τομείς χαμηλής ανάπτυξης ή κλάδους
που παρακμάζουν, όπως είναι οι πωλήσεις, η εργασία γραφείου και διοικητικοί
ρόλοι.
ΑΛΛΑ:
-Ο φόβος ότι, η τεχνητή νοημοσύνη και τα ρομπότ θα οδηγήσουν σε αύξηση της ανεργίας, δεν
γίνεται δεκτός από όλους.Ο J.McCarthy, σε μια συνέντευξή του
(ό.π.ΔΙΑΛΟΓΟΣ,σελ.20)παρατηρεί ότι, οι
τεχνολογικώς προηγμένες χώρες έχουν μικρότερο ποσοστό ανεργίας από τις
τεχνολογικώς καθυστερημένες ( και πώς η αυξημένη ανεργία δεν συμβαδίζει με την
τεχνολογική πρόοδο)
8.-Δυσμενείς αστάθμητοι
παράγοντες(κοινωνικοί και κρατικοί) εκ τού ότι λ.χ. η εθνική ασφάλεια
στηρίζεται στους υπολογιστές,τού στρατού, με κίνδυνο μιάς πολε μικής ,ανάφλεξης
,εξαιτίας λάθους ή βλάβης τού υπολογιστού).Ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ, το
1985 είπε ότι « είναι πιθανή μια
κατάσταση,κατά την οποία αποφάσεις βασικής σημασίας,που οι πιθανές συνέπειες
δεν θα ήσαν αναστρέ ψιμες,να
λαμβάνονται από υπολογιστές χωρίς την συμμετοχή τού ανθρώπινου μυαλού, και τής
πολιτικής βούλησης και χωρίς να λαμβάνονται υπόψη κριτήρια ηθικής και δικαίου»
Η σοβαρότητα τού θέματος, η προοπτική
ενός τέτοιου κινδύνου,οδήγησε στην ανάπτυξη ευφυών προγραμμάτων ή Συστημάτων
Υποστήριξης της (σωστής ) απόφα σης(τού ανθρώπου) Decision Support
Systems(D.S.S),ώστε ο άνθρωπος να μην παραμερίζεται στη λήψη αποφάσεων και να
εξουδετερώνεται κατά ένα ποσοστό, μια απόλυτη υποκειμενικότητα.(Μένει ασφαλώς
το πρόβλημα τής ορθότητας της πληρο φορίας που δίνει ο υπολογιστής,ή καλύτερα
τής ερμηνείας που αυτός δίνει, σε στοιχεία που
επηρεάζουν στην λήψη αποφάσεων.)
9.-Μια ακραία άποψη που αφορά τά
ρομπότ:Αν κάποτε φθάσουμε στο σημείο να δούμε τα ρομπότ να αυτοαναπάραγονται
και να αυτοβελτιώνονται (να γίνονται όλο και ευφυέστερα) μπορεί να ζήσουμε μια
εποχή,που οι « υπηρέτες» θα γίνουν τα «
αφεντικά» Ειπώθηκε από τον Hav.Ellis: «Το μεγαλύτερο καθήκον τού σύγχρονου
πολιτισμού,είναι να κάνει κάθε μηχανή,
αυτό που πραγματικά είναι : σκλάβο και όχι κυριάρχο τού ανθρώπου» Μήπως
ο άνθρωπος δεν είναι πλέον σε θέση να σταματήσει το ενδεχόμενο αυτό; Ο M.Giazdani είπε « Η
τεχνολογία των υπολογιστών έρχεται
καταπάνω στην κοινωνία μας σαν χιονοστιβάδα που είναι αδύνατο να την
σταματήσουμε»
.Αντιγράφουμε με κάθε επιφύλαξη-πράγμα
που ισχύει για κάθε δημοσίευση του διαδικτύου-«είδηση» που αναρτήθηκε την 18-2-2018.»
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ-Ο ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΤΝ
ΤΕΧΝΗΤΗΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
- «Ο διάσημος φυσικός Στίβεν Χόκινγκ πολύ πιο δραματικός, προειδοποιεί, ότι, οι
προσπάθειες της ανθρωπότητας να δημιουργήσει υπολογιστές και ρομπότ με
εξελιγμένη τεχνητή νοημοσύνη, αποτελούν σοβαρή υπαρξιακή απειλή για την ίδια,
καθιστώντας πολύ υπαρκτό τον κίνδυνο το ανθρώπινο είδος να εξαφανιστεί κάποια
στιγμή.. Όπως είπε με έμφαση στο BBC, «η πλήρης ανάπτυξη της τεχνητής
νοημοσύνης μπορεί να σημάνει το τέλος
του ανθρώπινου είδους».Όπως ανέφερε, οι απλοϊκές μορφές τεχνητής νοημοσύνης που
έχουν δημιουργηθεί μέχρι στιγμής, έχουν αποδειχτεί πολύ χρήσιμες,» όμως
εξέφρασε τον φόβο του για τις συνέπειες που μπορεί να υπάρξουν, αν η τεχνητή
νοημοσύνη δημιουργήσει κάτι που θα ξεπεράσει τις ανθρώπινες
ικανότητες.Ειδκότερα εξέφρασε φόβους
σχετικά με τους κινδύνους που ενέχει η ανθρώπινη επιδίωξη για την
ανάπτυξη έξυπνων μηχανών. «Θα έκανε κουμάντο μόνο του και θα επανασχεδίαζε τον
εαυτό του με ολοένα αυξανόμενη ταχύτητα. Οι άνθρωποι, που είναι περιορισμένοι
από την αργή βιολογική εξέλιξη, δεν θα μπορούσαν να το ανταγωνιστούν και θα
έμεναν πίσω» . «Από τη στιγμή που οι άνθρωποι θα αναπτύξουν την τεχνητή
νοημοσύνη αυτή θα απογειωθεί από μόνη της και θα ανα σχεδιάζεται σε ολοένα και
αυξανόμενο ρυθμό»
Η σχετική δήλωση,στην αγγλική,παρατίθεται στο
«Παράρτημα» υπό τον τίτλο « Οι κίνδυνοι από την Τεχνητή Νοημοσύνη κατά τον
Στίβεν Χόκινγκ»
O ίδιος με δήλωσή του
κατά τη διάρκεια μιας διαδικτυακής συνεδρίας που είχε με
το κοινό μέσω της πλατφόρμας Reddit…. και που
δημοσιεύθηκε την 10-10-2015 στο διαδίκτυο προέβλεψε ότι, οι ανισότητες
θα ενταθούν στο μέλλον οδηγώντας σε μια «οικονομική Αποκάλυψη», αφού πολλές από
τις εργασίες στις οποίες απασχολούνται σήμερα εκατομμύρια άνθρωποι θα
καταργηθούν εξαιτίας της αυτοματοποίησης που θα φέρει η εξέλιξη της
τεχνολογίας.Κατά τον ίδιο δεν θα προκαλέσουν υπερε ξελιγμένα ρομπότ την
οικονομική Αποκάλυψη, αλλά οι άπληστοι επιχειρηματίες και η οικονομική
ανισότητα θα ενταθεί στο μέλλον, όταν οι μηχανές θα φτάσουν να παράγουν όλα όσα
χρειαζόμαστε, η κοινωνική διαστρωμάτωση θα εξαρτηθεί από τον τρόπο διανομής
αυτών των αγαθών,ότι, στο καλύτερο δυνατό σενάριο αυτής τής, όχι και τόσο
μακρινής αυτής, εξέλιξης η διανομή θα γίνεται δίκαια και όλοι οι κάτοικοι του
πλανήτη θα απολαμβάνουν μία άνετη ζωή μακριά από κάθε ανάγκη για σκληρή
εργασία,ότι, στον αντίποδα, προβάλλει ο κίνδυνος μιας μελλοντικής δυστοπίας
όπου οι «ιδιοκτήτες των μηχανών», δεν θα μοιράζονται με τους υπόλοιπους τον
παραγόμενο πλούτο, καταδικάζοντας τους στην φτώχεια και τον αποκλεισμό,ότι,αν
το οικονομικό χάσμα συνεχίσει να μεγαλώνει με τους ίδιους ρυθμούς, οι «πάμπλουτοι
επιχειρηματίες θα αποτελέσουν την ανώτερη τάξη μιας Νέας Εποχής» χωρίς
ενδιάμεσα κοινωνικά στρώματα μέχρι τους εξαθλιωμένους φτωχούς. Και η ως τώρα
συμπεριφορά των περισσότερων επιχειρηματιών προκρίνει το άσχημο σενάριο ως το
πιο πιθανό.
Ο ίδιος επίσης σε δήλωσή του που δημοσιεύθηκε
τον Νοέμβριο 2016 στο διαδίκτυο,δήλωσε : «Οι πυρηνικοί πόλεμοι, οι γενετικά
μεταλλαγμένοι ιοί, η τεχνητή νοημοσύνη που θα μπορούσε να στραφεί εναντίον μας
είναι μερικά μόνον απ' τα σενάρια καταστροφής, που θα μπορούσαν σύντομα να
υλοποιηθούν».
(Δεν είναι ο πρώτος επιστήμονας που
έχει εκφράσει παρόμοιες ανησυχίες, αλλά η δική του γνώμη ασφαλώς είναι
ιδιαίτερα βαρύνουσα.)
- Ο ιδρυτής της Microsoft Μπιλ
Γκέιτς σε δηλώσεις του τον Ιανουάριο
2015 είπε ότι, «οι άνθρωποι θα έπρεπε να
θεωρούν απειλή την τεχνητή νοημοσύνη και να ανησυχούν για τις πιθανές
επιπτώσεις της,και ότι, δεν μπορεί να καταλάβει γιατί η ανθρωπότητα δεν
φαίνεται να προβληματίζεται πιο σοβαρά για την πιθανότητα η τεχνητή νοημοσύνη
να γίνει τόσο ισχυρή, που θα καταντήσει ανεξέλεγκτη. Σύμφωνα με το BBC, ο
ιδρυτής της Microsoft ξεκαθάρισε πως «ανήκω στο στρατόπεδο που ανησυχεί για την
σούπερ-νοημοσύνη. Αρχικά οι μηχανές θα κάνουν πολλές δουλειές για μας και δεν
θα είναι πολύ έξυπνες. Αυτό θα είναι θετικό, αν το χειριστούμε σωστά. Όμως μετά
από μερικές δεκαετίες, η (τεχνητή) νοημοσύνη θα γίνει αρκούν τως δυνατή για να
αποτελεί πηγή ανησυχίας». Σε μια συζήτηση «Ask Me Anything» στο Reddit, ο
ιδρυτής της Microsoft είπε ότι «οι μηχανές μπορούν να κάνουν πολλά για τον
άνθρωπο και θα έχουν υπερυψηλή νοημοσύνη -αυτό θα είναι καλό εάν το
διαχειριστούμε σωστά. Εντούτοις, μερικές δεκαετίες αργότερα η τεχνητή νοημοσύνη
θα έχει ωριμάσει τόσο ώστε να προκαλεί ανησυχία. Συμμερίζομαι την άποψη του
Έλον Μασκ και κάποιων άλλων σε αυτό, και δεν καταλαβαίνω γιατί ορισμένοι δεν το
συμμερίζονται» Πάντως ο ίδιος ο Μπιλ Γκέιτς παραδέχτηκε ότι, παρά τις επιφυλάξεις του, αν ήταν
νεότερος και εργαζόταν στην Microsoft, πιθανότατα θα ήταν κι αυτός ερευνητής
στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης. Αλλά και τώρα, όπως είπε, συνεργάζεται με
την Microsoft σε ένα σχετικό πρόγραμμα με την ονομασία "Personal
Agent" (Προσωπικός Βοηθός).Τέλος, δεν παρέλειψε να εκφράσει την αισιοδοξία
του ότι, η εταιρεία που ίδρυσε και έγινε διάσημη χάρη στα Windows, «θα δει
περισσότερη πρόοδο από ποτέ» μέσα στις επόμενες τρεις δεκαετίες - προφανώς χάρη
και στην αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης (ενδεικτική είναι η ενσωμάτωση της
προσωπικής ψηφιακής βοηθού Cortana στα
μελλοντικά Windows 10).
-Aλλά οι κίνδυνοι από την τεχνολογία
για πολλούς αγγίζουν και άλλα επίπεδα,όπως το θέμα τής διακυβερνήσεως των
κρατών και ειδικώτερα τής δημοκρατίας.Το 1966,ο Μάρτιν Χαιντεγκερ κορυφαίος
φιλόσοφος,πολύ πριν από την κυριαρχία της τεχνολογίας στην εποχή μας, σε σχετική συνέντευξή του, έκανε την άκρως
απαισιόδοξη πρόβλεψη πώς η ραγδαίως εξελισσόμενη τεχνολογία ,καθώς έχει
αυτονομηθεί από τις ανθρώπινες ανάγκες και προβάλλει ως αυτοσκοπός,οδηγεί στο
συμπέρασμα πώς « το συμβατό με την καινούργια εποχή δεν μπορεί να είναι η
δημοκρατία».Εχει δηλαδή σημειωθεί πώς η
αυτονόμηση των μέσων παραγωγής και της παραγωγής,από τις ανθρώπινες
ανάγκες έτσι που αυτές να υποτάσσονται στην καταξίωση τής παραγωγής ως
αυταξίας,αποκόπτει τον άνθρωπο από την
παραγωγή, την γή και την παράδοση,με παραπέρα αποτέλεσμα για τις ανάγκες των πολιτών να αποφασίζουν πλέον οι αγορές,με τις
εκάστοτε κυβερνήσεις να μεταβάλλονται σε απλούς διεκπεραιωτές των συμφερόντων
των αγορών.
Ετσι στα μειονεκτήματα,τους φόβους, και τους κινδύνους
που συνδέονται με την Τεχνητή νοημοσύνη συγκαταλέγεται και το ,ότι, με την
συγκέντρωση των σχετικών δυνατοτήτων και μέσων στα χέρια μιάς κεντρικής εξουσίας μπορεί να οδηγήσουν
στην εγκαθίδρυση απολυταρχικών καθεστώτων,με όλες τις σχετικές συνέπειες.
(Περισσότερα στο Παράρτημα υπό το
τίτλο .”Technology favors Tyranny’)
-O Στιβ Βόσνιακ, ένας εκ των
συνιδρυτών της εταιρείας κολοσσού Apple, απέρριπτε μέχρι σήμερα τους
ισχυρισμούς που ήθελαν την τεχνολογία, και ιδιαίτερα την τεχνητή νοημοσύνη να
«απειλεί» τους ανθρώπους.
Πρόσφατα μετέβαλε ριζικά της απόψεις
του.
Σε δηλώσεις του
που δημοσιεύθηκαν την 26-3-2015, ο 64χρονος πλέον Βόσνιακ παραδέχτηκε ότι, πλέον βλέπει κάποιες
από τις προβλέψεις παλαιότερων ετών να γίνονται πραγματικότητα και πως οι
υπολογιστές θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια επικίνδυνη πραγματικότητα.
«Θα είμαστε οι θεοί; Θα είμαστε τα
κατοικίδια ζώα τής οικογένειας; Ή μήπως μυρμήγκια που θα μας πατούν; Δεν ξέρω»
είπε χαριτολογώντας ο ίδιος σε μια συνέντευξη που παρέθεσε στον Paul Smith στο
Australian Financial Review.«Οι υπολογιστές θα πάρουν τη σκυτάλη από τους
ανθρώπους, δεν υπάρχει αμφιβολία. Αν κατασκευάσουμε αυτές τις συσκευές για να
φροντίζουν τα πάντα για εμάς, στο τέλος θα σκέφτονται πιο γρήγορα από εμάς και
θα απαλλαχτούν από τους αργούς ανθρώπους
για να ‘τρέχουν΄ τις επιχειρήσεις
πιο αποτελεσματικά» πρόσθεσε.
- Και άλλες προσωπικότητες της
επιστήμης και της τεχνολογίας, όπως ο Έλον Μασκ, ο μεγιστάνας της υψηλής
τεχνολογίας που έχει συνδέσει το όνομά του με ένα εναλλακτικό σύστημα
μετακίνησης στις πόλεις, το εξωγήινο διαστημόπλοιό του και άλλα φιλόδοξα
προγράμματα έχουν επίσης εκφράσει τους
φόβους τους για τις διαγραφόμενες επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης και της
αυξανόμενης δύναμης των ρομπότ..Ειδικώτερα ο Έλον Μασκ, περιγράφει την τεχνητή
νοημοσύνη ως απειλή για την ύπαρξη της ανθρωπότητας.Μιλώντας σε φοιτητές τον
Οκτώβριο του 2014, είχε χαρακτηριστικά πει ότι με την τεχνητή νοημοσύνη
«καλούμε τους δαίμονες» και σε αυτές τις ιστορίες, ο τύπος με τον αγιασμό έχει
την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να τους ελέγξει. «Δεν τα καταφέρνει, όμως», είπε ο
οραματιστής επιχειρηματίας. Το BBC αναφέρεται επίσης στα λόγια του Σερ Κλάιβ
Σινκλαίρ, τον δημιουργό του Spectrum, ο οποίος μάλιστα θεωρεί αναπόφευκτη αυτή
την εξέλιξη - Η ΑΙ «θα εξαφανίσει την ανθρωπότητα, είναι αναπόφευκτο», έχει πει
ο Σινκλαίρ.
-Στην τελευταία του συνέντευξη,που
δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο τον
Σεπτέμβριο του 2018 προτού διακοπεί κάθε επικοινωνία του με τον έξω
κόσμο, ο ιδρυτής των Wikileaks, Τζούλιαν Ασάνζ, προειδοποίησε για τις αρνητικές
επιπτώσεις της τεχνολογικής ανάπτυξης στην ανθρώπινη ζωή.Μέσω της συνέντευξής
του, εκτίμησε πως το ανθρώπινο γένος, σύντομα, θα είναι αδύνατο να
καταπολεμήσει την παρακολούθηση και την ένταξή του στις παγκόσμιες βάσεις
δεδομένων που συγκεντρώνουν κυβερνήσεις. Όπως είπε, η παρακολούθηση παγκοσμίως
θα λάβει τέτοιες διαστάσεις που θα είναι σχεδόν αδύνατο να αποφευχθεί.
Και πρόσθεσε : «Η γενιά που γεννιέται τώρα…
είναι η τελευταία ελεύθερη γενιά,
Γεννιέσαι και είτε άμεσα είτε εντός του πρώτου έτους είσαι παγκοσμίως
γνωστός…… πως την ευθύνη φέρουν οι γονείς που αναρτούν συνεχώς φωτογραφίες και
πληροφορίες για τα παιδιά τους….. θα είναι λίγοι και άκρως τεχνολογικά
καταρτισμένοι όσοι θα καταφέρουν να ξεφύγουν από τον αέναο κύκλο της
διαδικτυακής παρακολούθησης. Η ικανότητα συγκέντρωσης πληροφοριών για κάθε έναν
από μας αναπτύσσεται και θα συνεχίσει να αναπτύσσεται,….πως πολύ σύντομα θα
αυξηθούν δραματικά οι επιπτώσεις»
Βλέπε νεώτερες σχετικές δηλώσεις στο Παράρτημα)
-Προκαλούν το ολιγώτερο εντύπωση
σκέψεις-που είθε να μην είναι προφητικές-που διετύπωσε πολύ πριν την εμφάνιση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και
των ρομπότ,ο Samuel Butler,στο βιβλίο του,για μιά ουτοπία, το Erewhon -αναγραμματισμός του nowhere.(=πουθενά).Ο
αφηγητής επισκέπτεται μια μακρυνή χώρα
το Erewhon,όπου δεν υπάρχει καμία θέση για μηχανές.Μελετώντας,ο αφηγητής
ένα αντίγραφο ενός παλιού χειρογράφου -«Το Βιβλίο των Μηχανών»- διαπιστώνει τον λόγο. (Αυτό το μέρος του μυθιστορήματος
γράφτηκε ξεχωριστά, από το υπόλοιπο μυθιστόρημα, και πρωτοδημοσιεύτηκε σε
μια εφημερίδα στο Κράισττσερτς της Νέας
Ζηλανδίας, το 1863, αφού ο Butler είχε διαβάσει την Καταγωγή του Δαρβίνου). Οι
μηχανές είχαν καταργηθεί επειδή οι αρχές φοβόντουσαν ότι, μπορεί να εξελιχθούν
και τελικά να καταλάβουν τον κόσμο, καθιστώντας τους ανθρώπους πολίτες δεύτερης
κατηγορίας. Αλλά θα μπορούσε να είναι έτσι; Εμείς διαθέτουμε συνείδηση, ενώ οι
μηχανές όχι. Ωστόσο, παρατηρεί ο συγγραφέας του
χειρογράφου, αν η εξέλιξη είναι αληθινή (και το συμπέρασμα είναι ότι,
είναι), τότε οι άνθρωποι προήλθαν από όντα που δεν σκέφτονταν και δεν
στοχάζονταν.
Δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε» -για να
παραθέσoυμε δικά του λόγια [του συγγραφέα του χειρόγραφου]- «σχετικά με την
απόλυτη Εξέλιξη της μηχανικής συνείδησης, στο γεγονός ότι, οι μηχανές κατέχουν
προς το παρόν χαμηλό επίπεδο συνείδησης.Ένα μαλάκιο δεν έχει και πολλή
συνείδηση. Αναλογιστείτε τις εντυπω σιακές προόδους που
έχουν κάνει οι μηχανές κατά τις πρόσφατες εκατονταετίες και σημειώστε
πόσο αργά προοδεύει το ζωικό και το φυτικό βασίλειο σε σύγκριση με αυτές. Οι πιο υψηλά οργανωμένες μηχανές δεν
είναι πλάσματα του χθες αλλά πλάσματα των τελευταίων πέντε λεπτών, όπως θα
λέγαμε, σε σχέση με το παρελθόν. Υποθέστε χάριν επιχειρήματος ότι ,τα
ενσυνείδητα όντα υπάρχουν εδώ και περίπου είκοσι εκατομμύρια χρόνια: είδατε πόσα βήματα έχουν κάνει οι
μηχανές μόλις κατά – τα τελευταία χίλια χρόνια! Δεν είναι πιθανόν ο κόσμος να
υπάρχει για άλλα είκοσι εκατομμύρια χρόνια; Αν ναι, υπάρχει κάτι που δεν θα
-μπορέσουν να γίνουν τελικά; Δεν είναι ασφαλέστερο να χτυπήσουμε το κακό στη
ρίζα του για να του απαγορέψουμε την περαιτέρω πρόοδο;»
-Για πολλούς ο μεγάλος κίνδυνος θα υπάρξει αν
και όταν τα ρομποτ, αποκτήσουν συνείδηση.,
Οι αντίθετες απόψεις
-Οι ανησυχίες του Μπιλ Γκέιτς έρχονται
σε ευθεία αντίθεση με τις απόψεις ενός κορυφαίου στελέχους της Microsoft, του
διευθυντή ερευνών Έρικ Χόρβιτς, ο οποίος δήλωσε πρόσφατα ότι, δεν βλέπει κάτι
απειλητικό στην τεχνητή νοημοσύνη. Όπως αποκάλυψε ο Έρικ Χόρβιτς, περίπου το
ένα τέταρτο των ερευνητικών δραστη ριοτήτων της εταιρείας εστιάζονται στην τεχνητή
νοημοσύνη.Και γενικώς ο Έρικ Χόρβιτς εμφανίζεται πιο αισιόδοξος. «Υπάρχουν
ανησυχίες ότι ,σε βάθος χρόνου θα χάσουμε τον έλεγχο ορισμένων μορφών
νοημοσύνης. Κατά βάση, δεν νομίζω ότι, αυτό πρόκειται να συμβεί. Θα είμαστε
πολύ προβλεπτικοί για το πώς θα αξιο ποιήσουμε τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης
και στο τέλος, θα μπορέσουμε να πάρουμε
απίστευτα οφέλη από την μηχανική νοημοσύνη σε όλους τους τομείς της ζωής, στην
επιστήμη, την εκπαίδευση, την οικονομία και την καθημερινή ζωή». Ο επικεφαλής του τμήματος έρευνας της
Microsoft -υπό την εποπτεία του οποίου εργάζονται χίλιοι μηχανικοί στον τομέα
της AI- και βραβευμένος για το έργο του στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης,
μοιάζει να υποβαθμίζει τον κίνδυνο για την ανθρωπότητα»
-. Ο δημιουργός του facebook Μαρκ
Ζούκεμπεργκ, έχει αντιδράσει στην άποψη
του Μάσκ,που παρατίθεται πιο πάνω. Την θεωρεί
ανεύθυνη και ως συνιστώσα περιττή κινδυνολογία, ,για να λάβει από τον
Μάσκ την απάντηση, ότι,έχει περιορισμένη
κατανόηση του θέματος.
-Ο Harari
στο Homo Deus, ασχολούμενος με το
θέμα της συνείδησης, λέγει (ό.π.σελ.307 επ.)πώς δεν φαίνεται ότι , οι υπολογιστές,πρόκειται ν’αποκτήσουν
συνείδηση, και να βιώνουν συναισθήματα και αισθήσεις,ότι ,η αναπτυσσόμενη μη συνειδητή νοημοσύνη, μπορεί να εκτελεί
ορισμένες εργασίες καλύτερα από τον άνθρωπο,ότι ,για τον στρατό και τις
εταιρείες η νοημοσύνη είναι
υποχρεωτική,ενώ η συνείδηση προαιρετική,ότι, ορισμένοι οικονομολόγοι
προβλέπουν, ότι, αργά ή γρήγορα οι μη αναβαθμισμένοι άνθρωποι θα είναι εντελώς
άχρηστοι,ότι, για τον 21ο αιώνα το
σημαντικότερο ερώτημα της οικονομίας,μπορεί να είναι τι θα απογίνουν οι
πλεονάζοντες άνθρωποι,ότι, καθώς οι οργανισμοί είναι αλγόριθμοι και ότι ,οι
ανόργανοι αλγόριθμοι θα μπορούν να εκτελέσουν ό,τι και οι οργανικοί αλγόριθμοι,
και επομένως δεν είναι ορθή η ιδέα, ότι,
οι άνθρωποι θα έχουν πάντοτε μια μοναδική ικανότητα,που δεν θα μπορούν να την
φθάσουν οι αλγόριθμοι,-παρόλο που οι
ειδικοί πιστεύουν ,ότι, σήμερα,υπάρχουν πολλά πράγματα που οι
οργανικοί αλγόριθμοι τα κάνουν καλύτερα από τους μη οργανικούς,-άποψη για την οποία,που ο συγγραφέας,δεν είναι
βέβαιος, ότι, θα ισχύει καί για το
μέλλον- και παρόλο που η τεχνητή νοημοσύνη,απέχει ακόμα πάρα πολύ από
μια ύπαρξη που να μοιάζει με την ανθρώπινη,ότι, καθώς οι αλγόριθμοι αποβάλουν
τους ανθρώπους από την αγορά εργασίας,ο πλούτος και η δύναμη μπορεί να
συγκεντρωθούν στα χέρια μιας μικρής ελίτ,που κατέχει τούς πανίσχυρους
αλγορίθμους, -Ο Harari (εν Homo
Deus κλπ.σελ.307) δεν βλέπει ως πιθανό
ότι, οι υπολογιστές πρόκειται να
αποκτήσουν συνείδηση,και ν’αρχίσουν να έχουν συναισθήματα και αισθήσεις,
΄-Στο
φύλλο της 30-1-2017 της γαλλικής εφημερίδας “ Le Monde”δημοσιεύεται η
άποψη του Jean-Gabriel Ganascia, καθηγητή της πλροφορικής στο Πανεπιστήμιο
Pierre-et-Marie Curie, ότι ,οι
εκφραζόμενοι φόβοι δεν στηρίζονται επιστημο νικώς.Επισημαίνεται εκτός άλλων
ότι, η προβαλλόμενη αυτονομία των ρομπότ, περιορίζεται μόνον στο τομέα
ανεύρεσης μέσων και δεν επεκτείνεται
στους σκοπούς
(Περισσότερα στο Παράρτημα υπό: « Faut-il avoir peur de l’Intelligence
Artificielle ?»
-Με το πρόβλημα της Τεχνητής
νοημοσύνης ασχολείται και ο Max Tegmark( ό.π.ιδίως σελ.577επ)στον οποίο και
παραπέμπεται ο αναγνώστης. Γράφει λοιπόν εκεί ο συγγραφέας φυσικός επιστήμονας
ότι, είναι πιθανόν οι μελλοντικές τεχνολογίες να βοηθήσουν τη ζωή να
ευδοκιμήσει για πολλά ακόμη δισεκατομμύρια χρόνια…ότι ,εμείς και οι απόγονοι
μας θα καταφέρουμε να αναπτύξουμε εγκαίρως αυτές τι τεχνολογίες,αν
συνεργασθούμε… ότι,δεν είναι σαφές αν πρέπει να συνεχισθεί ή όχι η εξέλιξη
μηχανών με υπερ-νοημοσύνη….ότι,η υπερνοήμων μηχανή θα μπορούσε να
σχεδιάσει ακόμη καλύτερες μηχανές….ότι
,εκείνη η πρώτη μηχανή θα μπορεί
ενδεχομένως να βελιώνεται εντυπωσιακά….ότι,αν συμβεί αυτό η ζωή στη Γή δεν θα
είναι ποτέ ή ίδια…ότι,αν από όλα αυτά με δεδομένη την ύπαρξη της τεχνολογικής
μοναδικότας,διερωτάται αν οι τεχνολογίες
ΤΝ που θα προέκυπταν θα αποκτούν συνείδηση και αυτεπίγνωση….ότι η εξέλιξη των
μηχανών αυτών θα είναι τρομακτικά γρήγορη,δηλαδή ότι η νοημοσύνη τους θα μπορεί
να εκτοξευθεί πολύ πέρα από την νοημοσύνη
των προγόνων τους ,δηλαδή τη δική μας μέσα σε λίγες ώρες ή δευτερόλεπτα.ότι, αν
θα ωφεληθεί ο πολιτισμός μας εξαρτάται από το ποιος θα ελέγχει τις μηχανές
αυτές…ότι, μπορεί η υποδούλωση των υπερευφυών μηχανών να καταστεί ανέφικτη και ότι είναι ενδεχόμενο αν οι μηχανές αυτές
έχουν την ικανότητα να επικοινωνούν μεταξύ τους, μπορεί να πάρουν τον έλεγχο…
και ότι, αμφιβάλει αν θα μπορούσαμε να αναχαιτίσουμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο..ότι
,μια κατάσταση στην οποία τον έλεγχο
έχουν οι τεχνολογίες φιλικής ΤΤΝ μπορεί
να αποδειχθεί εξαιρετικά ασταθής,και να μετεξελιχθεί σε κατάσταση ελεγχόμενη
από τεχνολογίες, που οι στόχοι τους δεν
συμπίπτουν με τους στόχους των
ανθρώπων…διερωτάται ότι ,αν τα άτομα της
ύλης μπορούν να διαταχτούν έτσι ώστε να
δημιουργούνται τελικώς οι άνθρωποι,τότε οι νόμοι της φυσικής, θα επιτρέπουν την
κατασκευή πολύ πιο προηγμένων μορφών συνειδητής ζωής…ότι ,πολλοί ερευνητές
θεωρούν την τεχνολογική μοναδικότητα ως τον πιο σοβαρό υπαρξιακό κίνδυνο της
εποχής μας και ότι, αν δεν μπορούμε να διατηρήσουμε το όραμα της φιλικής ΤΝ
καλύτερα να μην τις αναπτύξουμε….»…
-Ο καθηγητής Επιστήμης των Υπολογιστών
στο ΜΙΤ. Δασκαλάκης ασχολούμενος με τα
σενάρια της εξέλιξης της τεχνητής νοημοσύνης σε χρονικό ορίζοντα 5-50
χρόνων, λέγει:-Αρχικά, αναφορικά με το
πρώτο (θετικό) σενάριο, με τίτλο "Wonderland", η αλληλεπίδραση
ανθρώπων- μηχανών είναι θετική και ο πρώτος κερδίζει από την ύπαρξη των
δεύτερων. Οι μηχανές κάνουν τις χειρονακτικές εργασίες, ο άνθρωπος έχει
περισσότερο ελεύθερο χρόνο ή εκτελεί πνευματικές εργασίες και το ασφαλιστικό
σύστημα σώζεται, αφού η έλλειψη νέων ανθρώπων που εργάζονται και καταβάλουν
εισφορές αναπληρώνεται από την ύπαρξη των ρομπότ, που δεν χρειάζονται ασφάλιση
ή σύνταξη. Απαραίτητη προϋπόθεση, έτσι ώστε να επαληθευτεί αυτό το σενάριο,
είναι η κατάκτηση της γενικής επιστήμης από την επιστήμη, δηλαδή η μηχανή να
μάθει να χρησιμοποιεί τη διαίσθηση και την εμπειρία που αποκτά από μια νοητική
λειτουργία και να τη μεταφέρει σε μια που δεν ξέρει καθόλου, όπως για
παράδειγμα, όταν γνωρίζει να παίζει σκάκι, να μπορεί να χρησιμοποιήσει
στρατηγική και στο πόκερ.
-Σύμφωνα με το δεύτερο (αρνητικό)
σεναρίο, με τίτλο "Pessiland", η επιστήμη κατακτά την γενική
νοημοσύνη, ωστόσο αυτή δεν είναι προσβάσιμη σε όλους, παρά μόνο σε εργαστήρια
εταιρειών ή κρατών, που τη χρησιμοποιούν για ιμπεριαλιστική επιρροή. "Αν
πάμε σε αυτή την κατεύθυνση, το σενάριο είναι προφανώς δυστοπικό" σημείωσε
ο ίδιος.
-Τέλος, το τρίτο σενάριο, με τίτλο
"Stagnatia",το οποίο σύμφωνα με τον καθηγητή "έχει αρκετές
πιθανότητες (επαλήθευσης)", είναι αυτό που, ενώ υπάρχουν ολοένα και
περισσότερες εφαρμογές ειδικής τεχνητής νοημοσύνης (πχ αναγνώριση εικόνας και
ήχου ή μετάφραση), η επιστήμη δεν καταφέρνει να κάνει το άλμα στη γενική
τεχνητή νοημοσύνη και επικρατεί σχετική στασιμότητα.
"Μπορεί όλο αυτό να ξεφύγει από
τον έλεγχο; Ναι, θα μπορούσε όπως έχει συμβεί και με άλλα πράγματα στο
παρελθόν. Το να είμαστε όμως αρνητικοί απέναντι στο ποτάμι που έρχεται κατά
πάνω μας δεν είναι εποικοδομητικό, αυτό που πρέπει να σκεφτόμαστε, είναι πώς θα
το βάλουμε στη σωστή κατεύθυνση"
Ο ΝΤΑΤΑΙΣΜΟΣ
Ο Νταταισμός κηρύσσει ότι, το σύμπαν αποτελείται από ροές
δεδομένων και η αξία κάθε φαινομένου και κάθε οντόντητας καθορίζεται από την συμβολή τους στην επεξεργασία δεδομένων.Καθώς οι απόψεις,με μια
γενικότητα,αφορούν και τα ζώα και τις
μηχανές, εξαφανίζει, από την άποψη τουλάχιστον αυτή, την διάκριση ανάμεσα στα
ζώα και τις μηχανές .Οι οργανισμοί είναι αλγόριθμοι.Θέλει τους ίδιους νόμους να ισχύουν και για τους βιοχημικούς και για τους ηλεκτρονικούς
αλγορίθμους,θέλει να ενοποιήσεις τα πάντα. Στο σύστημα του, ο άνθρωπος δεν
είναι κάτι το ουσιαστικώς ξεχωριστό.Οι
άνθρωποι είναι απλώς διαφορετικοί μέθοδοι επεξεργασίας δεδομένων. Χώρος για
συναισθήματα,όπως αγάπη κλπ.δεν υφίσταται. Αξίες ,συναισθήματα,θα
θεωρούνται γελοιότητες Όπως γράφει ο Harari
σήμερα ο νταταισμός,με ταλ
λάσσεται σε θρησκεία, και διεκδικεί τον ρόλο να καθορίζει τι είναι σωστό και τι
είναι λάθος.
-Ο
Harari,στο βιβλίο του οποίου( “Homo Deus Μια σύντομη ιστορία του μέλλοντος”)
παραπέμπουμε τον αναγνώστη,τελειώνει το βιβλίο του ως εξής
«.. αν κοιτάξουμε συνολικά τη ζωή, όλα τα άλλα προβλήματα και
οι εξελίξεις επισκιάζονται από τρείς συνδεόμενες διαδικασίες.
1.Η επιστήμη τείνει προς ένα καθολικό
δόγμα ,το οποίο λέγει ,ότι, οι οργανισμοί είναι αλγόριθμοι, και η
ζωή είναι επεξεργασία δεδομένων
2.Η νοημοσύνη διαχωρίζεται από την
συνείδηση.
3. Μη συνειδητοί,αλλά υψηλής
νοημοσύνης αλγόριθμοι, μπορεί σύντομα να μας ξέρουν καλύτερα απ ‘ό,τι ξέρουμε
οι ίδιοι τον εαυτό μας.
Οι τρείς αυτές διαδικασίες,θέτουν τρία
θεμελιώδη ερωτήματα, τα οποία ελπίζω ότι, θα μείνουν στο νούς σας,για πολύ
καιρό,αφότου θα έχετε τελειώσει το βιβλίο.
1.Οι οργανισμοί είναι πράγματι
αλγόριθμοι και η ζωή είναι απλώς επεξεργασία δεδομενων;
2.Τι έχει μεγαλύτερη αξία η νοημοσύνη
ή η συνείδηση;
3.Τι θα συμβεί στην κοινωνία,την
πολιτική ζωή, και την καθημερινή ζωή, όταν μη συνειδητοί αλλά υψηλής νοημοσύνης
αλγόριθμοι,θα μας ξέρουν καλύτερα απ ‘ό,τι ξέρουμε οι ‘ιδιοι τον εαυτό μας;»
-Καθώς
βασικός σκοπός του πονήματος είναι
να αναδείξει προβλήματα δεν
θα επεκταθούμε στις παραπάνω θέσεις και στα παραπάνω
ερωτήματα.Περιοριζόμαστε να εκφράσουμε το φόβο ,ότι αν τα πράγματα εξελιχθούν
όπως το θέλει η θεωρία αυτή,(που ασφαλώς μιλεί για πιθανότητες και δεν
προφητεύει) θα πρόκειται για μια νέα κατάσταση,που ο γράφων την θεωρεί
τρομακτική,(και γεμάτη ασχήημια)΄και στην οποία
εκτός άλλων η ανθρωπότητα όπως έχει γραφεί,δεν θα ήταν «παρά μιά ρυτίδα στην κοσμική ροή των δεδομένων». Ομοιάζει η
θεωρία με τους κινδύνους από την Τεχνητή νοημοσύνη, γι΄αυτό και τοποθετήσαμε
την παράγραφο αυτή,στο σημείο αυτό.
-Ελπίζουμε ότι, θ’αποδειχθεί ότι,η θεωρία δεν θα
επαληθευθεί,ότι, υπάρχει κάτι στο σύμπαν,που δεν μπορεί να αναχθεί σε
δεδομένα,ότι, αυτά που σήμερα αποκαλούμε
ανθρωπιά,ευαισθησία,συναίσθημα,ομορφιά, δεν θα εξαφανισθούν,ότι, η αίσθηση του
ωραίου,η έννοια του αγαθού, δεν θα εκλείψουν και θα εξακολουθούν να είναι
άξονες προσανατολισμού για την ανθρώπινη συμπεριφορά.
O ΘΑΝΑΤΟΣ
Θάνατος δεν υπάρχει για κανέναν, παρά
μόνο φαινομενικά, ούτε γένεση υπάρχει παρά μόνο φαινομενικά. Η τροπή της ουσίας
σε φύση θεωρείται γένεση, ενώ η τροπή της φύσεως σε ουσία κατά τα αυτά
θεωρείται θάνατος. Ούτε γεννιέται αληθινά κάτι ούτε φθείρεται ποτέ, μόνο τη μια
γίνεται φανερό και ύστερα γίνεται αόρατο- και το μεν πρώτο συμβαίνει λόγω
παχύτητας της ύλης, το δε δεύτερο λόγω λεπτότητας της ουσίας, η οποία είναι
πάντα ίδια και απλώς διαφέρει κατά την κίνηση και τη στάση. Διότι αυτό είναι
αναγκαστικά το ίδιον της μεταβολής, που δεν γίνεται από κάπου έξω, αλλά το μεν
όλον μεταβάλλεται στα μέρη, τα δε μέρη στο όλον λόγω της ενότητας του παντός.
(ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ ΤΥΑΝΕΩΣ - Επιστολή νη' -
Στον Βαλέριο [Περί ζωής και θανάτου])
-Eυριπίδης (κατά Πλάτωνος « Γοργίας»)
« Τις δε οίδεν ει το ζήν μεν εστίν
κατθανείν ,το δε κατθανείν ζήν; »
Ηράκλειτος «Τ’αυτό τ’ ένι ζών και τεθνηκός,και
εγρηγορός και καθεύδον και νέον και γηραιόν,τάδε γαρ μεταπεσόντα εκείνα
εστί κακείνα πάλιν μεταπεσόντα ταύτα » Εμπεδοκλής «εκ μεν γαρ ζωών ετίθει νεκρά είδε αμείβων εκ
δε νεκρών ζώοντα» (Γκίκας-Ευαγγέλου «Προσωκρατικοί κλπ.106)
ΕΤΥΜΟΛOΓΙΚΑ
(κατά το ετυμολογικό λεξικό
Σταματάκου- έτσι και Μπαμπινιώτης)
σανσκρ. που σημαίνει σκοτεινός- κεκαλυμμένος
σανσκρ. ρίζα(…) αποθνήσκει-εξαφανίστηκε
ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Ο Ομηρος έχει την ωραία σκέψη που θέλει τον
Θάνατο αδελφό τού Υπνου. (Ιλιάδα Ξ 231) «..ενθ Υπνω ξύμβλητο κασιγνήτω
θανάτου.-Κι εκεί ανταμώνει με τού Θανάτου τον αδελφό,τον Υπνο»).Σε άλλα σηημεία
τον θέλει δίδυμο αδελφό του(Ιλιάς Π 454 επ.671 επ).Τα χωρία αυτά είναι σημειωτέον
τα μοναδικά όπου ο Ομηρος, προβάλλει το
Θάνατο ως πραγματικό πρόσωπο. Σε Ορφικό ύμνο ο Υπνος,ομοίως χα ρακτηρίζεται ως αδελφός τού Θανάτου.Ο
Ησίοδος στην Θεογονία του, παρουσιάζει την νύκτα να γεννά τον στυγερό Μόρο,τη
μαύρη Κήρα,τον Θάνατο , τον Υπνο και πλήθος
ονείρων. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το
ότι,κατά τον 7ο και 6ο αι.π.Χ.οι Ελληνες προσπάθησαν να δείξουν με μύθους, ότι,υπήρξαν θνητοί,που
προσπάθησαν να απαλλαγούν από την αναγκαιότητα τού θανάτου ( : Τάνταλος κλπ.
-Κ.Δαναλή Γκιολέ εν Εγκυκλ.Πάπυρος-Larousse-Britannica
υπό « Θάνατος»)
-Οπως
,φαίνεται ,ο Θάνατος λατρεύονταν
ως Θεός,τόσο στην Αθήνα όσο και στην Σπάρτη,
είναι όμως σχεδόν αδύνατο να
έχουμε μια γενική ελληνική θεώρηση τού Θανάτου,παρόλο που ο τρόπος
αντιμετώπισης τού Θανάτου,από τούς Ελληνες
δεν διέφερε πολύ από τον
τρόπο αντιμετώπισής του από άλλους
πολιτισμούς.
ΟΡΙΣΜΟΣ-ΕΝΝΟΙΑ
Κατά τον Σωκράτη (εν Πλάτωνος Φαίδων ) ο θάνατος ορίζεται ως ο χωρισμός
τής ψυχής από το σώμα ( « Ουκούν τούτο
γε θάνατος ονομάζεται ,λύσις και χωρισμός ψυχής από σώματος»).Αυτονόητο ότι, η
άποψη αυτή, δεν είναι επιστημονική.
-Κατά τον Jinarajadasa (ό.π.σελ.48)
Θάνατος είναι η αντίστροφη πορεία τής
μετενσάρκωσης, η οποία δεν επιφέρει
καμία μεταβολή στην ψυχή ως προς το αιτιατό σώμα.( αιτιατό σώμα κατά τον
ίδιο είναι ένα σώμα τής ψυχής, αποτελούμενο από ανώτερη νοητική ύλη )-
-Στην ιατρική δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς το
πού τοποθετείται ο θάνατος.
- Ενας γενικός ορισμός είναι ότι, ως
θάνατος ορίζεται η οριστική παύση όλων των λειτουργιών που χαρακτηρίζουν την
ζωή σε ένα ολοκληρωμένο ζωικό ή φυτικό άτομο (όχι κατανάγκη ταυτόχρονη,σ΄όλα τα
τμήματα τού ατόμου).
-Άλλος ορισμός :-Εγκέφαλος χωρίς
λειτουργία για ικανό διάστημα,-όχι αυτόματη αναπνοή,σημαντική μείωση
κυκλοφορίας αίματος..
-Κατά τον Ι.Ευαγγέλου( ό.π.Το πρόβλημα τής
Ευθανασίας) , έχουμε δύο ορισμούς:
1.Λειτουργικός ορισμός: Μη αναστρέψιμη
απώλεια των ζωτικών λειτουργιών τού
οργανισμού,που σημαίνει :
α)Απώλεια συνειδήσεως
β) Ελλειψη τής αυτόματης αναπνοής
γ)Ελλειψης τής αυτόματης καρδιακής
λειτουργίας
2.Εγκεφαλικός ορισμός: Μη αναστρέψιμη
απώλεια των λειτουργιών τού εγκεφαλικού στελέχους,που σημαίνει :
α)Απώλεια τής συνείδησης,
β)Μη διέγερση τής αναπνοής
.γ) Μη διατήρηση τής αρτηριακής πίεσης
δ)Ελλειψη τής λειτουργίας των
κινητικών και αισθητικών νευρικών οδών
ε) Ελλειψη των αντανακλαστικών των
καρδιακών νεύρων
Όπως παρατηρεί ο ίδιος,μετά από
διάστημα 30-200 ωρών από τον θάνατο τού εγκεφαλικού στελέχους, διακόπτεται
πλήρως η καρδιακή λειτουργία.
(Είναι γνωστό ότι,η έννοια του θανάτου,όπως
ορίζεται αμέσως πιό πάνω δεν συμπίπτει με τον «κυτταρικό θάνατο»,αφού λ.χ.και
όταν σταματήσει η λειτουργία τής καρδιάς, λ.χ. οι τρίχες μεγαλώνουν, 24 ώρες
μετά .την παύση λειτουργίας τής καρδιάς,
μπορούμε να πάρουμε δερματικό μόσχευμα,που να γίνει δεκτό από τον λήπτη
,48 ώρες μετά την παύση λειτουργίας τής καρδιάς, μπορούμε
να πάρουμε οστικό μόσχευμα και .72 ώρες
μετά την παύση λειτουργίας τής
καρδιάς,αρτηριακό μόσχευμα.)
-
Πάντως δεν πεθαίνουν όλοι οι οργανισμοί.Οι απλοί μονοκύτταροι
οργανισμοί,όπως τα βακτηρίδια και οι αμοιβάδες,πολλαπλασιάζονται με την μέθοδο
τής διαίρε σης….Τα βακτηρίδια που κυκλοφορούν γύρω μας σήμερα,είναι στην ουσία
τα ίδια που κυκλοφορούσαν επάνω στην γή,εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια,με τη
διαφορά ότι, διακλαδώθηκαν σε αναρίθμητους οργανισμούς,.Αυτό το είδος τής ζωής
χωρίς θάνατο,υπήρξε και το μοναδικό είδος ζωής,κατά τη διάρκεια των 2/3 τής
ιστορία τής εξέλιξης» …….
Σε ορισμένες περιπτώσεις ο μερικός
θάνατος,συνοδεύει,-διευκολύνει τη ζωή (εκδύσεις εντόμων,ερπετών κλπ.)
ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΜΟΙΑΖΟΥΝ ΜΕ ΘΑΝΑΤΟ
Ανυδροβίωση ( έντονη αποξήρανση
σπόρων) κλπ. Τα όντα αυτά δεν δίνουν σημεία ζωής,αλλά αν επανατοποθετηθούν για
ένα ορισμένο χρονικό διάστημα στο
νερό,ξαναρχίζουν να ζούν.Σπόροι μέχρι 100 χρόνια –πράσινα φυτά σε χαμηλή θερμοκρασία,δεν
φωτοσυνθέτουν , αλλά
αναπνέουν.Πιστεύεται ότι, η κατάσταση αυτή θα μπορούσε να διαρκέσει πολύ
περισσότερο σε θερμοκρασίες που πλησιά ζουν
το απόλυτο μηδέν δηλαδή τους –273 βαθμούς Κελσίου. Αναφέρεται η
περίπτωση,βακτηριακών σπορίων που επαναφέρθηκαν στη ζωή,ηλικίας 250.000.000
έτών!!!.
ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ-ΕΞΗΓΗΣΗ ΤΟΥ
ΘΑΝΑΤΟΥ.-
-Ο Ζακόμπ δέχεται ότι, οι δύο σπουδαιότερες εφευρέσεις είναι το σέξ και
ο θάνατος. Για να συνεχίσει στο ίδιο μήκος κύματος (ό.π.σελ.428) ότι, ο θάνατος
αποτελεί συστατικό στοιχείο τού
συστήματος που έχει επιλεγεί στον ζωικό κόσμο και την εξέλιξή του… και
να καταλήξει στο ότι, ελάχιστες πιθανότητες υπάρχουν για την παράταση τής ζωής
πέρα από ένα ορισμένο όριο( ό.π.σελ.430)ότι ,αγνοούμε ακόμη τον μηχανισμό τής
γήρανσης.Κατά την κρατούσα θεωρία τα γηρατειά είναι αποτέλεσμα συσσωρευμένων
λαθών είτε στα γενετικά προγράμματα που
περιέχονται στα σωματικά κύτταρα, είτε στην έκφραση των προγραμμάτων αυτών,δηλαδή στις
πρωτείνες που παράγουν τα κύτταρα...
(Ζακόμπ ό.π.σελ.429)
- Κατά τον Elie Gourin (ό.π. σελ.29 επ.) ,εκτός τού ότι, υπάρχει η
κυτταρική φθορά,χωρίς τον θάνατο η
εξέλιξη θα ήταν αδύνατη,δεν θα είχαμε αλλαγές.
- Όπως γράφει ο J.Monod,σε κάθε γενεά
συμβαίνουν 100 έως 1000 δισεκατομμύρια ,
αλλαγές (mutations)
- Ο August Weissmann βιολόγος εκ των ιδρυτών τής γενετικής
επιστήμης, γράφει: «Βλέπω τον θάνατο ως φαινόμενο προσαρμογής, γιατί μια άπειρη
διάρκεια ζωής τού ατόμου,θάταν μιά άκαιρη
πολυτέλεια. Τα χρησιμοποποιημένα και φθαρμένα άτομα δεν έχουν καμία αξία επειδή παίρνουν τη θέση των υγιών. Ενήλικα άτομα ,ανίκανα να
αναπαραχθούν,είνα περιττά.(μόνον η αναπαραγωγή μετράει; ( ο άνθρωπος,;Διατήρηση
συνείδησης-παραγωγή έργου με την σκέψη του;)
-.Κατά τον Φ.Κάπρα(ό.π.353 επ.) « η γέννηση
και ο θάνατος αποτελούν ενσωματωμένες όψεις, της ανακύκλωσης,τής βασικής
δηλαδή ιδιότητας που κάνει ένα σύστημα, ζωντανό………Η γέννηση και ο θάνατος,
είναι καθοριστικά στοιχεία τής αυτοοργάνωσης,είναι η ουσία τής ζωής. (Μια άποψη
που στο λογικό της υπόστρωμα θυμίζει την λειτουργία και τον σκοπό των
Μετενσαρκώσεων κατά τους υποστηρικτές της.). Κατά τον ίδιο με την
διατροφή,αποκτάμε την πείρα προηγούμεων καταστάσεων.
Εχει ειπωθεί από τον L .Shlain(όπως
μεταφέρεται από τον Κάπρα( ό.π.σελ.354) ,
ότι,: «η ζωή για να επιταχύνει
την εξέλιξή της,επινόησε τον έρωτα(: ορθότερα το σεξ) και τον θάνατο,χωρίς τον
έρωτα δεν μπορεί να υπάρξει ποικιλία και χωρίς τον θάνατο ήταν αδιανόητη η
ατομικότητα»
-Ο Bruce Schumm,δίνει (ό.π.σελ.67 επ.)
κι’ αυτός την άποψή του για την ανα γκαιότητα του θανάτου,με ένα νοιητικό
πείραμα.Γράφει : « Ας υποθέσουμε …… την κατάσταση ενός αθάνατου οργανισμού,……Για
να επιβιώσει πρέπει να είναι προσαρμοσένος σε όλα τα πιθανά τυχαία γεγονότα που θα
μπορούσε να συμβούν στο περιβάλλον όλα τα μελλοντικά τυχαία γεγονότα….(το
τυχαίο γεγονός) δεν ειδοποιεί για τον ερχομό του….ώστε να επιτρέψει στον οργανισμό να προετοιμάσει και κατασκευάσει τις απαραίτητες προσαρμογές,για να υπομείνει
τα πλήγματα.Για έναν αθάνατο οργανισμό, η προσαρμογή θα ήταν μια αναγκαιότητα.Οταν
συμβεί ένα τυχαίο γεγονός είναι πολύ αργά για αντίδραση,έτσι που ο οργανισμός θα έπρεπε να είναι προετοιμασένος να αντέξει το πλήγμα ή
να αποθάνει…..Η προσαρμογή σε μεταγενέστερα γεγονότα ….θα είναι
πάντοτε…καθυστερημένη.Για να ικανοποιηθούν οι συνθήκες για μια τέτοια αθανασία,οι οργανισμοί πρέπει να
προβλέπουν τελείως,το μέλλον»
Εχουμε την γνώμη ότι, υπάρχει μια
λογική βάση στην άποψη αυτή.Οντως σ’ένα οργανισμό θνητό οι μεταβολές και
τροποιήσεις κάθε γενεάς, με τις
μεταλλάξεις, την λειτουργία της φυσικής
επιλογής και την σεξουαλική αναπαραγωγή, καθιστούν τον οργανισμό ικανό να
αντιμετωπίσει τις μεταβολές του περιβάλλοντος
για την αντιμετώπιση νέων
γεγονότων και προκλήσεων.Συμπόρευση κατά κάποιο τρόπο αναπαραγωγής νέων
οργανισμών διαφορετικών,(έστω και ελαφρώς) από τον γεννήτορα και μεταβολή των
περιβαλλοντικών όρων.Ακόμη και όταν επισυμβεί μια ολοκληρωτική εξαφάνιση για
ένα είδος,η εξέλιξη θα δημιουργήσει
νέα.(πρβλ. εξαφάνιση δεινοσαύρων).
-Η ΒΙΒΛΟΣ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ
Υπάρχουν αντιφάσεις στη Βίβλο,ως προς κατά
πόσον ο άνθρωπος πλάστηκε θνητός ή αθάνατος. Σ΄ένα μέρος( Γεν.Β.17 « από δε του ξύλου τού
γινώσκειν καλόν και πονηρόν ,ου φάγεσθε απ΄αυτού, η ο αν ημέρα φάγητε
απ΄αυτού,θανάτω αποθανείσθε» Γεν Γ ,3 «
……από δε τού καρπού τού ξύλου,ο εστίν εν μέσω τού παραδείσου,είπεν ο
Θεός,ου φάγεσθε απ΄αυτού ,ου δε μη άψησθε αυτού,ινα μη αποθάνητε») εμφανίζεται ως αθάνατος ,σ’ άλλο
(Γεν.Γ,22».και νυν μη ποτε εκτείνει την
χείρα αυτού,και λάβη από του ξύλου τής ζωής και φάγη και ζήσεται εις τον αιώνα»)
ως θνητός
. - Ο J.Frazer, θέλει δύο δέντρα.Της
Ζωής και τού θανάτου. Στηριζόμενος στο στίχο Β17 τής Γένεσης ισχυρίζεται ότι,
έγινε μεταλλαγή τού δέντρου τής γνώσης σε δένδρο τού Θανάτου.
Ερμηνεύοντας ειδικότερα τον βιβλικό
μύθο για το προπατορικό αμάρτημα (έννοια άγνωστη στην Θεολογία τής Αιγύπτου-
όπου το κακό οφείλεται στην ένωση τού σώματος με την ψυχή-(.Νάσιουτζικ «Το
τραύμα κλπ.σελ.147) και την συνδεόμενη
με αυτό τιμωρία(:ο άνθρωπος έγινε θνητός ενώ ήταν αθάνατος)
αντιμετωπίζει κανείς ερωτηματικά και
βρίσκει ενδιαφέροντα στοιχεία,
που παρατίθενται και από τον Α.Κ.Νάσιουτζικ ( « Το Τραύμα τού Αδάμ») .Τα ερωτηματικά είναι γιατί το δέντρο τής γνώσης φέρει τον θάνατο (για
την περίπτωση ασφαλώς που ο θάνατος είναι η τιμωρία για την ανυπακοή,) και όχι
η συνέπεια τής γνώσης.Γιατί το φίδι προτρέπει τους πρωτοπλάστες στην
ανυπακοή.Τι προσδοκούσε;.
Από όλα αυτά(σε αναφορά στη Βίβλο),
προκύπτουν ορισμένα συμπεράσματα.
1ον.Υπάρχουν δύο είδη τροφής : Γνώσης
και Αθανασίας
2ον.Δεν υπάρχει πουθενά φυτό ή δέντρο
θανάτου.
-Μία παρένθεση:.Εκτός από τον μύθο των
πρωτοπλαστών,όπως αναφέρεται στην
γένεση,η Παλαιά Διαθήκη, αναφέρεται και αλλού στο θέμα τής εκδίωξης των πρωτοπλαστών από τον
παράδεισο.Ο Ιεζεκιήλ,(ΚΗ στίχοι 4,9,11-19)τοποθετεί την εκδίωξη στην περηφάνεια
(« εγώ είμαι θεός»).Ο Ησαίας,(ΙΔ,13-15) θέλει και αυτός να οφείλεται η εκδίωξη
στην ίδια αιτία.-
Ισως ο θάνατος για τον οποίο γράφει η
Βίβλος, ( που για πολλούς είναι γεμάτη
από συμβολισμούς) να έχει εντελώς διαφορετική σημασία,που δεν προκύπτει από
την προσκόλληση στο γράμμα. (πρβλ.Παύλου
προς Κορινθίους Β, Γ ,6 « ος και ικάνωσιν ημάς,διακόνους καινής διαθήκης ου
γράμματος αλλά πνεύματος,το γάρ γράμμα
αποκτείνει ,το δε πνεύμα ζωοποεί.» )
Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
Παύλου,Προς Εφεσίους ΣΤ.12 ..ουκ εστιν ημίν η πάλη, προς αίμα και
σάρκα,αλλά προς τας αρχάς,προς τας εξουσίας προς τους κοσμοκράτορας του σκότους
του αιώνος τούτου, προς τα πνευματικά της πονηρίας εν τοις επουρανίοις.( Κατά
τον P.Diel δεν κηρύσσετται η πάλη κατά
της σάρκας, το πνεύμα πρέπει να κυριαρχεί αλλά να μην εξαφανίσει τη σάρκα)
Επιστολή.Α .Ιωάννου .Γ.14. « ημείς οίδαμεν ότι, μεταβεβήκαμεν εκ του
θανάτου εις την ζωήν,ότι, αγαπώμεν τους αδελφούς, ο μη αγαπών τον αδελφόν μένει εν τω θανά τω.
Υπενθυμίζουμε δειγματοληπτικώς
Παύλου,Προς
Εφεσίους ΣΤ.12 ..ουκ εστιν ημίν η
πάλη, προς αίμα και σάρκα,αλλά προς τας αρχάς,προς τας εξουσίας προς τους
κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, προς τα πνευματικά της πονηρίας εν
τοις επουρανίοις.( Κατά τον P.Diel δεν
κηρύσσετται η πάλη κατά της σάρκας, το πνεύμα πρέπει να κυριαρχεί αλλά να μην
εξαφανίσει τη σάρκα)
Επιστολή.Α .Ιωάννου .Γ.14. « ημείς οίδαμεν ότι, μεταβεβήκαμεν εκ του
θανάτου εις την ζωήν,ότι, αγαπώμεν τους αδελφούς, ο μη αγαπών τον αδελφόν μένει εν τω θανά τω.
Ο Χρ.Γιανναράς στο « Αλφαβητάρι
της πίστης» γράφει:
« Μέσα απ΄όλα αυτά φωτίζεται ίσως και η πίστη
της Εκκλησίας στην αθανασία ……………Θάνατος είναι γιά τήν Εκκλησία ό χωρισμός από τον Θεό, ή άρνηση της σχέσης μαζί Του, ή
αναίρεση της ζωής, ώς αγάπης και ερωτικής κοινωνίας.Από μόνος του ο άνθρωπος με
τις δικές του ύπαρκτικές δυνατότητες πού είναι κτιστές (δεν εμπεριέχουν
ούτε την αιτία ούτε και το σκοπό τους), πώς είναι δυνατό να
επιβιώνει αιώνια; "Οταν όλες οί ψυχοσωματικές λειτουργίες σβήνουν με την τελευταία πνοή,η κτιστή φύση τοΰ
ανθρώπου έχει πια εξαντλήσει τις δικές της δυνατότητες για επιβίωση.
"Η πίστη της Εκκλησίας στην αιωνιότητα του ανθρώπου δέν
είναι ή πεποίθηση ότι, υπάρχει οπωσδήποτε μελλοντική «κατάσταση» όπου επιβιώνει
«κάτι» από τον άνθρωπο —η «ψυχή» ή το «πνεύμα» του.Αλλά είναι η βεβαιότητα
ότι , τήν υπόστα ση της ύπαρξης μου δεν την εξασφαλίζει η φύση μου και
οι υπαρκτικές της δυνατό τητες-τήν εξασφαλίζει και τήν συνιστά ή σχέση μου με
τον Θεό η ερωτική Του αγάπη για μένα. Πίστη στην αιωνιότητα είναι ή εμπιστοσύνη ότι, αύτη η
αγάπη δεν θα σταματήσει, άλλα θα συνιστά πάντοτε τή ζωή μου, είτε λειτουργούν
είτε δεν λειτουργούν οι ψυχοσωματικές μου ιδιότητες. Η πίστη στην αιώνια ζωή
δεν είναι μιά ιδεολογική βεβαιότητα, δεν κατοχυρώνεται με επιχειρήματα. Είναι
μια κίνηση εμπιστοσύνης, εναπόθεσης των ελπίδων και της δίψας μου για ζωή στην αγάπη Του Θεού. Αυτός πού μάς
χαρίζει εδώ και τώρα τόσον πλούτο ζωής, παρά
τις δικές μας ψυχοσωματικές αντιστάσεις στην πραγματοποίηση της ζωής
(της όντως ζωής πού είναι αγαπητική αυθυπέρβαση και κοινωνία), αυτός μας έχει υποσχεθεί με το πλήρωμα της
ζωής, την άμεση
υιοθεσία, την πρόσωπο- με-
πρόσωπο σχέση μαζύ Του,όταν σβύσουν στο
χώμα και οι έσχατες αντιστάσεις της ανταρσίας μας.Πώς θα ενεργείται αυτή η
καινούργια σχέση μας μαζύ του;. Δεν το ξέρω.Μόνον εμπιστεύομαι.Αυτό που ξέρω
από όση αποκάλυψη αλήθειας,μας χάρισε είναι, είναι ότι, η σχέση θα είναι πάντα προσωπική , ότι,
απέναντί του θα είναι εγώ όπως με ξέρει,
και με αγαπάει,ο Θεός, θα είμαι με το όνομά μου, και με τη δυνατότητά του διαλόγου μαζύ Του,όπως ο Μωυσής και ο
Ηλίας στο όρος Θαβώρ.Τόσα αρκούν,ίσως
και περισσεύουν.»
-Όπως παρατηρεί ο Ιωάννης Πλεξίδας( ό. π. «.Ανθρωπος και θάνατος» σελ.87 επ.) οι
πατέρες δεν αποδέχονται την κανονικότητα
τού θανάτου,…αρνούνται να δεχθούν την φυσικότητά του….τον βλέπουν ως
παραλογισμό και εκτροπή τής φύσεως.Συνεχίζει δε
γράφοντας ότι, ο Θεός εδημιούργησε τον άνθρωπο, όχι για να να θνήσκει
αλλά και για να υπάρχει. Και ότι, ο
θάνατος είναι αποτέλεσμα της επιλογής
του Ανθρώπου να έλθει σε σύγκρουση με τον Δημιουργό του.
- Υποστηρίζεται κατά την Χριστιανική τουλάχιστον
Θεολογία,ότι ο θάνατος σαφώς προυπήχε
τής δημιουργίας τού ανθρώπου (αν ο Αδάμ δηλαδή δεν γνώριζε τίποτε περί
θανάτου δεν θα είχε νόημα η προειδοποίηση τού Θεού προς αυτόν πως «θανάτω
αποθανείσθε», μετά την τυχόν βρώση τού απαγορευμένου καρπού. όπως και η ψυχή).Ετσι εκτός από τον Γιανναρά,τις
σχετικές απόψεις του οποίου εκέτουμε πιο πάνω ο π.Λουδοβίκος που δέχεται ότι, ο άνθρωπος ήταν παντοτε
θνητός,λέγει: - διαφορετικά ο κόσμος και ο άνθρωπος θα ήταν, κατά φύση και
αναγκαστικά, απ’ την αρχή τους θεοί. Ο θάνατος προϋπήρχε, ως συνέπεια ακριβώς,
όπως είπαμε, τής εκ τού μηδενός δημιουργίας, χωρίς φυσικά ν’ ακυρώνεται η
προοπτική υπέρβασής του κατά χάριν και όχι κατά φύσιν . « Και τι είναι η ψυχή,
όταν μάλιστα η ελληνική πατερική παράδοση έχει απορρίψει κάθε μεταφυσική έννοια
τής ψυχής, θεωρώντας την κατ’ ουσίαν υλική; Έχουμε ακόμη πάρα πολλά πράγματι να
μάθουμε για τον άνθρωπο, ακριβώς διότι κατά την πατερική θεολογία ο άνθρωπος
δεν είναι ένα δεδομένο ον αλλά ένα ον εν τω γίγνεσθαι, που δημιουργείται
συνέχεια, και μόνον στα έσχατα θα μάθουμε τι τέλος πάντων είναι. Η μεγάλη
συμβολή τής Ορθόδοξης θεολογίας στην ανθρωπολογική αυτή απορία είναι ωστόσο πως
μας έμαθε πως είναι αδύνατο να χωρίσουμε το περί ανθρώπου ερώτημα απ’ το
ερώτημα περί Θεού και πως μόνον η απάντηση σ’ αυτό το τελευταίο προοιωνίζεται
και την απάντηση στο πρώτο»
-.Αποψη(μια από τις πολλές για τις
οποίες γράφουμε σε άλλο σημείο)_
της ορθόδοξης Εκκλησίας είναι και ότι , ο θάνατος επινοήθηκε για να μην
διαιωνισθεί το κακό.
-Η Χριστιανική θρησκεία,θέλει τον θάνατο ως
έσχατο εχθρό, που θα εξαλειφθεί υπό προυποθέσεις «Δει γαρ αυτόν βασιλεύειν άχρις ου αν θη πάντας τους εχθρούς υπό τους πόδας αυτού.Εσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος»
(Α΄προς Κορινθίους ΙΕ,25-26) Η Ιουδαϊκή παράδοση θέλει τον θάνατο,ως
αποτέλεσμα,συνέπεια ή τιμωρία, εξαιτίας μιάς ανυπακοής,εξαιτίας τού
προπατορικού αμαρτήματος.Ετσι και ο
Απόστολος Παύλος, (Προς Ρωμαίους κεφ.Ε΅12 επ « Διά τούτο ώσπερ δι’ ενός
ανθρώπου η αμαρτία εις τον κόσμον εισήλθε και διά τής αμαρ τίας
ο θάνατος καί ούτως εις πάντας ανθρώπους,ο θάνατος διήλθεν εφ ω πάντες ήμαρτον
κλπ),
Η παραδοχή αυτή,προυποθέτει ασφαλώς,
ότι, ταυτίζουμε την αμαρτία(΄όπως την εννοούμε,δηλαδή ηθικώς απαξιωμένη) με το
λάθος (με την ευρήτατη έννοια του),χωρίς βέβαια να είμαστε σε θέση να το
προσδιορίσουμε και να το εξηγή σουμε.Γιατί διαφορετικώς τα πράγματα,
δυσκολεύουν. Αν δηλαδή δεί κανείς τον
θάνατο όχι, απλώς ως συνέπεια μιάς ανυπακοής ,αλλά ως τιμωρία, για μια
ανυπακοή,γεννάται το ερώτημα,γιατί να ευθύνονται όλοι οι απόγονοι εκείνων που διέπραξαν το προπατορικό αμάρτημα
(εκτός βεβαίως αν υποστηριχθεί ότι,οι πρωτοπλάστες επέφεραν μια γενετική
αλλαγή,που δεσμεύει και ακολουθεί όλους τους απογόνους των). Λέγεται
βεβαίως,ότι,η αμαρτία των πρωτοπλαστών, εβάρυνε όλους τους
απογόνους,(μόνον)μέχρις ενός χρονικού
σημείου. Ετσι ο προφήτης Ιεζεκιήλ,πού πρέπει να έζησε 700 χρόνια πριν από την
έλευση Τού Ιησού Χριστού,προαναγγέλλει( ΚεφΙΗ στ.20) ότι, « η αμαρτάνουσα ψυχή
αποθανείται ο δε υιός ού λήψεται την αδικία του πατρός ουδέ ο πατήρ λήψεται την
αδικία του υιού».Αποκόπτεται –αίρεται - δηλαδή η τιμωρία εξαιτίας τού
προπατορικού αμαρτήματος. Αποκοπή που εδραιώνεται με την έλευση Τού Ιησού
Χριστού.
-Ο
Βίκτωρ Φέρνις γράφει ,(ό.π. σελ.36) πως ο Ιησούς,κατά το δείπνο του με τους πιο
στενούς μαθητές του, μιλάει σχετικώς σ’ατούς του,και λέγει, ότι, βλέπει τον
θάνατο ως κάτι ευεργετικό γι΄αυτούς.(Α Κοριθ.ΙΙ 11:23-25 «οσάκις γαρ αν εσθίητε
τον άρτον τούτον και το ποτήριο τούτο πίνητε τον θάνατον του Κυρίου
καταγγέλλετε μέχρις ου αν έλθει») και ότι, σε συμφωνία στο θέλημα του Θεού,(Φίλιπ.2: 8) και σε
συμφωνία με τις Γραφές,(Α Κοριν.15:3) ο Ιησούς παρέδωσε εκούσια τον εαυτό του
στο θάνατο για τις αμαρτίες των μαθητών
του.
Ο Χρ.Γιανναράς στο « Αλφαβητάρι
της πίστης» γράφει:
« Μέσα απ΄όλα αυτά φωτίζεται ίσως και η πίστη
της Εκκλησίας στην αθανασία ……………Θάνατος είναι γιά τήν Εκκλησία ό χωρισμός από τον Θεό, ή άρνηση της σχέσης μαζί Του, ή
αναίρεση της ζωής, ώς αγάπης και ερωτικής κοινωνίας.Από μόνος του ο άνθρωπος με
τις δικές του ύπαρκτικές δυνατότητες πού είναι κτιστές (δεν εμπεριέχουν ούτε την αιτία ούτε και το σκοπό τους), πώς είναι δυνατό να
επιβιώνει αιώνια; "Οταν όλες οί ψυχοσωματικές λειτουργίες σβήνουν με την τελευταία πνοή,η κτιστή φύση τοΰ
ανθρώπου έχει πια εξαντλήσει τις δικές της δυνατότητες για επιβίωση.
"Η πίστη της Εκκλησίας στην αιωνιότητα του ανθρώπου δέν
είναι ή πεποίθηση ότι, υπάρχει οπωσδήποτε μελλοντική «κατάσταση» όπου επιβιώνει
«κάτι» από τον άνθρωπο —η «ψυχή» ή το «πνεύμα» του.Αλλά είναι η βεβαιότητα
ότι , τήν υπόστα ση της ύπαρξης μου δεν την εξασφαλίζει η φύση μου και
οι υπαρκτικές της δυνατό τητες-τήν εξασφαλίζει και τήν συνιστά ή σχέση μου με
τον Θεό η ερωτική Του αγάπη για μένα. Πίστη στην αιωνιότητα είναι ή εμπιστοσύνη ότι, αύτη η αγάπη
δεν θα σταματήσει, άλλα θα συνιστά πάντοτε τή ζωή μου, είτε λειτουργούν είτε
δεν λειτουργούν οι ψυχοσωματικές μου ιδιότητες. Η πίστη στην αιώνια ζωή δεν
είναι μιά ιδεολογική βεβαιότητα, δεν κατοχυρώνεται με επιχειρήματα. Είναι μια
κίνηση εμπιστοσύνης, εναπόθεσης των ελπίδων και της δίψας μου για ζωή στην αγάπη Του Θεού. Αυτός πού μάς
χαρίζει εδώ και τώρα τόσον πλούτο ζωής, παρά
τις δικές μας ψυχοσωματικές αντιστάσεις στην πραγματοποίηση της ζωής
(της όντως ζωής πού είναι αγαπητική αυθυπέρβαση και κοινωνία), αυτός μας έχει υποσχεθεί με το πλήρωμα της
ζωής, την άμεση
υιοθεσία, την πρόσωπο- με-
πρόσωπο σχέση μαζύ Του,όταν σβύσουν στο
χώμα και οι έσχατες αντιστάσεις της ανταρσίας μας.Πώς θα ενεργείται αυτή η
καινούργια σχέση μας μαζύ του;. Δεν το ξέρω.Μόνον εμπιστεύομαι.Αυτό που ξέρω
από όση αποκάλυψη αλήθειας,μας χάρισε είναι, είναι ότι, η σχέση θα είναι πάντα προσωπική , ότι,
απέναντί του θα είναι εγώ όπως με ξέρει,
και με αγαπάει,ο Θεός, θα είμαι με το όνομά μου, και με τη δυνατότητά του διαλόγου μαζύ Του,όπως ο Μωυσής και ο
Ηλίας στο όρος Θαβώρ.Τόσα αρκούν,ίσως
και περισσεύουν.»
-Όπως παρατηρεί ο Ιωάννης Πλεξίδας( ό. π. «.Ανθρωπος και θάνατος» σελ.87 επ.) οι
πατέρες δεν αποδέχονται την κανονικότητα
τού θανάτου,…αρνούνται να δεχθούν την φυσικότητά του….τον βλέπουν ως παραλογισμό
και εκτροπή τής φύσεως.Συνεχίζει δε
γράφοντας ότι, ο Θεός εδημιούργησε τον άνθρωπο, όχι για να να θνήσκει
αλλά και για να υπάρχει. Και ότι, ο
θάνατος είναι αποτέλεσμα της επιλογής
του Ανθρώπου να έλθει σε σύγκρουση με τον Δημιουργό του.
Αν δεν κάνω μεγάλο λάθος,κατά την
Θεολογία πριν από το προπατορικό αμάρτημα,ο άνθρωπος ήταν αθάνατος ( στο
σώμα,στο πνεύμα………….; ) μετά το προπατορικό αμάρτημα,το πνεύμα επήγαινε στον
Αδη,ενώ με την έλευση Τού Ιησού Χριστού, έχουμε την ανάσταση,(σε ζωή ή
κρίση)-Ας κάνει τον κόπο ο αναγνώστης να διαβάσει από το κατά Λουκάν Κεφ.Κ,στιχ,33
επ.
-Κατά τον Γρηγόριο Νύσσης ο θάνατος
δεν είναι δημιούργημα τού Θεού, …..εμφα νίστηκε σε χρόνο μεταγενέστερο
τής πρώτης παρουσίας τού ανθρώπου στον
κόσμο και οφείλεται στην διατάραξη τής
σχέσεως τού ανθρώπου με τον Δημιουργό του…..αποτελεί ένα μεσοδιάστημα προς την οριστική αποκατάσταση τού ανθρώπου
«εις το αρχαίον τής φύσεως»….. δεν
συνιστά αφανισμό αλλά μία προσωρινή διάλυση των στοιχείων από τα οποία
αποτελείται( «λύεται δε το φυσικόν ουκ
αφανίζεται .Αφανισμός μεν γάρ εστίν η εις το μη όν μεταχώρησις, λύσις δε η εις
τα τού κόσμου στοιχεία πάλιν αφ ‘ων την σύστασιν έσχεν διάχυσις. Το δε τούτοις γενόμενον ουκ απόλωλε….»).Ως προς την έννοια και το εύρος της αποκαταστά σεως αυτής αυτή συνίσταται σε μια αφετηρία για την μετοχή τού ανθρώπου στην άληκτη θεική μακαριότητα , γιατί αν
απλώς επέστρεφε στην προπτωτική μακαριότητα θα υπήρχε ο κίνδυνος μιάς
υποτροπής.
Αντίθετα ο Ωριγένης βλέπει την αποκατάσταση, ως επιστροφή στην προπτωτική κατάσταση ( Ι.Πλεξίδας
ό.π.σελ.183).
Η ΘΙΒΕΤΑΝΙΚΗ ΒΙΒΛΟΣ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ ΚΑΙ Ο
ΘΑΝΑΤΟΣ
Το Μπάρντο-Τοντόλ,απευθύνεται
περισσότερο στους ζωντανούς,για να πάρουν την σωστή θέση, απέναντι στον
θάνατο…..η εφαρμογή των Διδασκαλιών του,
εξαρτάται πάντοτε από το να θυμηθείς τα σωστά πράγματα στην κατάλληλη στιγμή,γι’ αυτό όμως πρέπει να
προετοιμάζεται κανείς σ΄ολόκληρη τη ζωή του.( «Η Θιβετανική κλπ.» σελ.46)
Η ΘΕΟΣΟΦΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ
Από πανάρχαιους χρόνους γενεές από μύστες
μελέτησαν τα μυστήρια της ζωής και του θανάτου και στη συνέχεια τα δίδαξαν
στους άλλους. Το «δεν υπάρχει θάνατος, ο θάνατος είναι ζωή και η ζωή είναι
θάνατος» ήταν η ηχώ των Ελευσινίων μυστηρίων και ένας από τους κυριότερους
σκοπούς της μύησης παντού ανά τον κόσμο ήταν και εξακολουθεί να είναι η
εξοικείωση του ανθρώπου με το ορόσημο που λέγεται «θάνατος». Ο θάνατος είναι ο
μεγάλος ευεργέτης της εξέλιξης καθώς ανανεώνει τη μορφή και κάθε κατάσταση
ζωής. Κάτι παρόμοιο είναι και ο ύπνος. Είναι η απώλεια της φυσικής εγρήγορσης
για κάποιες ώρες, που όμως είναι σωτήριες και για τη φυσική και την ψυχική
υγεία του ανθρώπου.
Ο άνθρωπος είναι μια απορροή της ΖΩΗΣ
από την ύψιστη κατάστασή της – την Ενότητα - και μέσα από επίπεδα συνεχώς
αυξανόμενης διαφοροποίησης φθάνει στην κατώτατη, φυσική σφαίρα.
Η Αρχαία Σοφία λέει ότι, σκοπός της
εξέλιξης είναι το βαθμιαίο ξεδίπλωμα του δυναμικού της Πνευματικής
Συνειδητότητας μέσω ενός κύκλου που πηγάζει από το πνευματικό προς την ύλη σε
όλες τις συμπυκνώσεις και τις εξαρτημένες αντιδράσεις της και από εκεί πίσω
πάλι στην πνευματική κατάσταση – συν την συγκομιδή εμπειρίας που αποκτά η
Μονάδα στη διάρκεια του κύκλου.
Η Μονάδα ή η ατομική συνειδητότητα για
να εμφανιστεί στην εκδήλωση χρειάζεται ένα σώμα από ύλη σε οποιοδήποτε βαθμό
συνθετότητας.
Ο περιορισμός της ατομικής
συνειδητότητας ως αποτέλεσμα της ενσωμάτωσής της στην ύλη και της παρουσίας της
σε διαφορετικά σχήματα δίνει την συνειδητότητα και του σχήματος και του
αντίστοιχου πεδίου ύλης στο οποίο ανήκει το σχήμα.
Η πνευματική συνειδητότητα που είναι
το όργανο της αντίληψης του Αμετάβλητου, είναι σε εγρήγορση ακόμη κι όταν
φαίνεται σε λήθαργο. Βρίσκεται πάντοτε στο «φως» της πραγματικότητας και είναι
αυτή που δίνει τη διάκριση ανάμεσα στην πραγματικότητα του υποκειμενικού κόσμου
και στην αντανάκλασή της στον φαινόμενο κόσμο.
Όμως αυτή η κατάσταση συσκοτίζεται από
τα ενδιάμεσα σώματα που μεσολαβούν ανάμεσα στην πνευματική και τη φυσική
συνειδητότητα του ανθρώπου. Ο άνθρωπος όντας το αποτέλεσμα της ενσωμάτωσης της
ατομικής συνειδητότητας ή της ψυχής σε ένα φυσικό και αστρικό σώμα, είναι
σχεδόν αποκομμένος από την πνευματική του κατάσταση. Δεν διαθέτει σοφία,
καθολική αγάπη, ανιδιοτέλεια, αυτοθυσία και κυρίως δεν έχει συνέχεια μνήμης από
όλα τα στάδια συνειδητότητας που μεσολαβούν ανάμεσα στο φυσικό και το
πνευματικό του Εγώ.
Η ανθρώπινη ζωή του εκτυλίσσεται
ανάμεσα στη γέννηση και τον θάνατο και η καθημερινότητα ανάμεσα στην εγρήγορση
και τον ύπνο. Ο θάνατος είναι η περιοδική επαναφορά της ανθρώπινης
συνειδητότητας από τη γη προς την καρμική αφετηρία της – το Αιτιατό. Η
μεταθανάτια ζωή εξακολουθεί να είναι ένας ύπνος με όνειρα. Και στη συνέχεια
όταν το δυναμικό των ονείρων του εξαντληθεί γλιστρά σε μια επαναγέννηση στη γη
μέσω ενός νέου σώματος.
Ο θάνατος είναι το γεγονός που αφαιρεί από τον
ζωντανό όταν πεθαίνει, τη δυνατότητά του να αντιλαμβάνεται τα πράγματα του φυσικού
πεδίου μέσω των πέντε του αισθήσεων. Στην πραγματικότητα, το ίδιο συμβαίνει
στον άνθρωπο και όταν κοιμάται. Στη διάρκεια του καθημερινού μας ύπνου, χάνουμε
την επαφή με το φυσικό περιβάλλον και βρισκόμαστε σε έναν άλλο κόσμο σε εκείνο
των ονείρων από τον οποίο γλιστράμε κάθε πρωί ξανά στη φυσική εγρήγορση, για να
συνεχίσουμε τη ζωή μας πάνω στη γη.
Με τον ύπνο επαναλαμβάνεται η
διαδικασία του θανάτου καθώς και της μεταθανάτιας ζωής, σε καθημερινή βάση. Και
στις δύο περιπτώσεις, θανάτου και ύπνου, η ανθρώπινη συνειδητότητα αποσπάται
προσωρινά από το φυσικό της επικάλυμμα και μένει με την αστρική της
συνειδητότητα. Η φυσική εγρήγορση είναι μέρος της καθημερινής ζωής της ενώ η
αστρική είναι μέρος της καθημερινής νύχτας της καθώς και της μεταθανάτιας περιόδου.
Δεν είναι δυνατή η καταγραφή γεγονότων
από τη συνειδητότητά μας συγχρόνως διαμέσου πολλαπλών και διαφορετικών
διαστάσεων ζωής. Αν και οι εστίες των αισθήσεών, των επιθυμιών και των
σκεπτομορφών βρίσκονται στο αστρικό μας σώμα, και αυτές καθορίζουν τη φυσική
μας συνειδητότητα, δεν έχουμε άμεση αντίληψη όλων αυτών των αόρατων διεργασιών.
Βλέπουμε και νιώθουμε τα αποτελέσματά τους αλλά δεν αντιλαμβανόμαστε τις
διαδικασίες.
Όταν ο άνθρωπος χάνει τη φυσική του
συνειδητότητα κατά την στιγμή του θανάτου, κρατώντας την αστρική του, που είναι
το σώμα της επιθυμίας και των σκεπτομορφών, εισέρχεται σε δύο μεταθανάτιες
περιοχές (τραϊλόκια). Αυτές οι δύο περιοχές το Καμαλόκα και το
Ρούπα-Ντάτου, έτσι ονομάζονται στα
σανσκριτικά, ανήκουν στο αστρικό πεδίο. Το αστρικό είναι το πεδίο που
περιβάλλει τον κόσμο μας καθώς και το σώμα μας . Το ένα τμήμα του αυτό που
συνορεύει με τη γη είναι το πυκνότερο και το ανώτερο τμήμα είναι λεπτοφυέστερο
και πιο φωτεινό. Σε αυτά τα δύο πεδία κινείται το προσωπικό Εγώ στη διάρκεια του ύπνου αλλά και στη
διάρκεια της μεταθανάτιας ζωής μας. Στη
διάρκεια της μεταθανάτιας ζωής επαναλαμβάνεται η διαδικασία του ύπνου και του
ονείρου, μόνο που η διάρκειά τους δεν είναι ώρες αλλά χρόνια. Ας δούμε πιο αναλυτικά
αυτές τις περιοχές:
Η πρώτη περιοχή είναι το κάμα ντάτου
και έχει επτά υποδιαιρέσεις. Είναι ο τόπος των σιωπηλών Σκιών. Οι Έλληνες τον
ονόμασαν Άδη και οι Αιγύπτιοι Αμέντι. Πρόκειται για αστρικό πεδίο – η ύλη του
είναι αόρατη σε μας – όπου οι ασώματες προσωπικότητές μας παραμένουν έως την πλήρη
εξασθένηση των ειδώλων που προήλθαν από τις ωθήσεις των κατώτερων επιθυμιών και
παθών.
Σε αυτόν τον κόσμο, υπάρχουν εκείνοι
που έχουν φύγει από τη φυσική ζωή εξαιτίας ατυχημάτων, αυτοχειρίας, και βιαίου
θανάτου συν όλων εκείνων των οποίων οι επιθυμίες και οι πράξεις της φυσικής
ζωής τους κρατούν προσκολλημένους και δέσμιους στις γήινες αισθήσεις.
Η δεύτερη περιοχή είναι ο ουράνιος
τόπος των μορφών ρούπα ντάτου και ονομάζεται από τους Ινδούς, ντεβαχάν, και
τους Χριστιανούς, παράδεισος. Η εσωτερική διδασκαλία λέει ,ότι, αν και τα Εγώ
εξακολουθούν να διατηρούν τις μορφές τους, όπως γίνεται στα όνειρα, και αν και
το ντεβαχανικό είναι νοητικό πεδίο και αποδίδει μια κατάσταση προσωπικής
αντίληψης, τα Εγώ δεν έχουν μορφές παρά μόνον εκείνες που τα ίδια διαμορφώνουν.
Ο ουράνιος αυτός κόσμος έχει επτά επίσης υποδιαιρέσεις ή καταστάσεις
αντιληπτικότητας, που όμως δεν είναι τόποι αλλά μόνο νοητικές αναπαραστάσεις
των Εγώ.
Υπάρχει και μια τρίτη περιοχή που
λέγεται αρούπα ντάτου και είναι η περιοχή του αφηρημένου και άμορφου κόσμου.
Είναι η ύψιστη περιοχή, η κατοικία εκείνων που είναι έτοιμοι να περάσουν στο
νιρβάνα.
Ο άνθρωπος με τη μεταθανάτια
συνειδητότητά του μεταφέρεται στην πρώτη περιοχή του καμαλόκα ή Άδη και εκεί
παραμένει από δευτερόλεπτα έως και αιώνες, ανάλογα με το δυναμικό των εικόνων
που έχει ο ίδιος σχηματίσει στη διάρκεια της επίγειας ζωής του.
Στο ίδιο πεδίο βρίσκεται ο άνθρωπος
στη διάρκεια του ύπνου του. Η κατάσταση αυτή αντιστοιχεί στον ύπνο με όνειρα.
Στο στάδιο του ύπνου με όνειρα χάνουμε
την επαφή μας με τα αντικείμενα των φυσικών αισθήσεων τα οποία θεωρούσαμε
αληθινά και περνάμε στη διαδικασία της χαράς και της λύπης που αναδύεται στο
νέο πεδίο αντίληψης. Σε τούτο το στάδιο ύπνου η συνειδητότητά μας ταυτίζεται με
τα είδωλα των επιθυμιών και των σκέψεων που σχηματίστηκαν στο στάδιο της
εγρήγορσης στην καθημερινή ζωή μας. Αυτό
το στάδιο ονομάζεται σβάπνα, ύπνος με όνειρα και ψυχικός ύπνος. Αφορά και στις
δύο περιοχές την πρώτη και τη δεύτερη.
Αυτές οι δύο περιοχές - το καμαλόκα
και το ρούπα-ντάτου - είναι το μεταθανάτιο τοπίο του ανθρώπου. Όμως, είναι
και ο χώρος μέσα στον οποίο κινείται στη
διάρκεια του ύπνου του.
Υπάρχει επίσης ένα τρίτο στάδιο εκείνο
που λέγεται βαθύς ύπνος. Στα σανσκριτικά ονομάζεται σουσούπτι και είναι αυτός ο
ύπνος από τον οποίο, όταν ξυπνάμε, δεν θυμόμαστε συνήθως τίποτα. Είναι ο ύπνος
δίχως όνειρα. Είναι ο ύπνος που μας ξεκουράζει βαθιά και μας αφήνει μια πολύ
καλή διάθεση. Σε μερικά άτομα δίνει οράματα, απαντήσεις σε σοβαρά τους
ερωτήματα και έμπνευση στους βαθείς συλλογισμούς τους. Στη διάρκεια αυτού του
ύπνου που συμβαίνει στις πρώτες ώρες της νύχτας, το προσωπικό Εγώ πλησιάζει
προς το φως της ψυχής του.
Η εγρήγορση, ο ύπνος με όνειρα και ο
ύπνος δίχως όνειρα, είναι διαφορετικές καταστάσεις συνειδητότητας. Σε κάθε
κατάσταση μπαίνει σε δράση ένα διαφορετικό τμήμα της ατομικής συνειδητότητας ή
το άτομο γίνεται συνειδητό σε ένα διαφορετικό πεδίο της ύπαρξής του.
Επίσης υπάρχουν βασικές διαφορές
ανάμεσα στις δύο καταστάσεις του ύπνου και του θανάτου, που είναι οι εξής:
• στον ύπνο δεν χωρίζονται οι αρχές,
ενώ το αντίθετο συμβαίνει με τον θάνατο
• ο ύπνος βοηθάει στην εκτόνωση της
συσσωρεμένης ενέργειας της ημέρας, ο θάνατος βοηθάει στην εκτόνωση του
δυναμικού που έχει δημιουργήσει στη διάρκεια της ζωής του ο άνθρωπος με τις επιθυμίες
του
• ο ύπνος βοηθά στην αφομοίωση των
εμπειριών της καθημερινότητας, ο θάνατος στην αφομοίωση των εμπειριών όλης της
ζωής
«Όπως ένας άνθρωπος εξαντλημένος από
έναν τρόπο ζωής αναζητά έναν άλλο, όπως πχ. όταν κάποιος εξαντλείται από τη
ζέστη ανανεώνεται με κρύο νερό, έτσι και ο ύπνος είναι η σκιερή γωνιά στην
ηλιόλουστη κοιλάδα της ζωής. Ο ύπνος είναι το σημάδι ότι, η εγρηγορούσα ζωή
έχει γίνει πολύ δυνατή, για τον φυσικό οργανισμό και ότι το ρεύμα της δύναμης
της ζωής θα πρέπει να σπάσει ώστε η εγρήγορση να αντικατασταθεί με το στάδιο
του ύπνου. Ρώτησε έναν καλό διορατικό να περιγράψει την αύρα του ανθρώπου που
μόλις ξύπνησε και κάποιου άλλου που μόλις πήγε για ύπνο. Ο πρώτος κολυμπά σε
ρυθμικούς παλμούς του ζωτικού ρεύματος – χρυσό, μπλε, ροζ . Αυτά είναι τα
ηλεκτρικά κύματα της Ζωής. Ο τελευταίος είναι μέσα σε μια ομίχλη
χρυσοπορτοκαλιά, αποτελούμενη από άτομα που στριφογυρίζουν με μια απίστευτη
σπασμωδική ταχύτητα, δείχνοντας ότι το πρόσωπο αρχίζει να είναι πολύ κορεσμένο
με Ζωή. Η ουσία της Ζωής είναι πολύ δυνατή για τα φυσικά όργανα και πρέπει να
αναζητήσει την ανακούφιση στην σκοτεινή όψη αυτής της ουσίας, που είναι το
στοιχείο του ύπνου ή ο φυσικός ύπνος – ένα από τα στάδια της
συνειδητότητας…..[Πρακτικά του Τμήματος Μπλαβάτσκυ, σελ.58]
Για να έχει μνήμη και συνέχεια μνήμης
ο άνθρωπος από όλα τα πεδία της
συνειδητότητάς του, θα πρέπει να σχηματιστούν συνδέσεις από το ένα στάδιο στο
άλλο.
Αυτό για να πραγματοποιηθεί, θα πρέπει
ο άνθρωπος να γνωρίζει τους εσωτερικούς νόμους και να τους εφαρμόζει, να έχει
αυτογνωσία και πλήρη αφοσίωση και
υπηρεσία προς τον θείο σκοπό.
Αν ο άνθρωπος αποκτήσει συνέχεια
αντίληψης ανάμεσα στις συνειδησιακές του καταστάσεις, τότε γι’αυτόν δεν θα
υπάρχει ούτε ύπνος ούτε θάνατος. Θα υπάρχει μόνο μια συνεχής εγρήγορση, που
εκτεινόμενη και στα επτά πεδία της συνειδητότητάς του, θα τον καθιστά ένα
αυτοσυνειδητό πνευματικό ον.
Για την σύνδεση της ατομικής
συνειδητότητας με όλες τις ενδιάμεσες καταστάσεις της από τη φυσική έως την
πνευματική, οι Μεγάλοι Άνθρωποι-Διδάσκαλοι λένε τα εξής:
Το Αθάνατο Εγώ που είναι η βάση της
ατομικής μας συνειδητότητας υπάρχει στην Αιωνιότητα, εκεί όπου δεν υπάρχει ούτε
Παρελθόν, ούτε Μέλλον παρά μόνο το αιώνιο ΠΑΡΟΝ. Το Αθάνατο Εγώ συνδέεται με τη
φυσική μας συνειδητότητα μέσω του κρίκου του νου Αν ο χρόνος είναι το αποτέλεσμα της
πανοραμικής κίνησης της συνειδητότητας στον χώρο, τότε ακινητοποιώντας τον νου
γινόμαστε ένα με το Αιώνιο Παρόν. Τότε περνάμε στο στάδιο που λέγεται Τουρίγια
ή Σαμάντι, που αντιστοιχεί στην πνευματική συνειδητότητα. Το Σαμάντι είναι η
κατάσταση της ΜΥΣΤΙΚΙΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ
ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ
-Πολυάριθμες μυστικιστικές απόψεις
βλέπουν την γέννηση και τον θάνατο,ως
φάσεις αέναων ανακυκλώσεων που αντιπροσωπεύουν
την αδιάκοπη αυτό-ανανέωση ,το
χαρακτηριστικό τού χορού της ζωής.Άλλες απόψεις δίνουν έμφαση στα παλμικά
πρότυπα που τα αναφέρουν σαν « άυλες ενέργειες και πολλές απ΄αυτές περιγράφουν
την ολονομική φύση τής πραγματικότητας,την ύπαρξη τού όλου, μέσα στο καθένα και
τού καθενός μέσα στο όλο,με παραβολές, παρομοιώσεις και ποιητικά σχήματα.»( Capra : Η κρίσιμη
κλπ. σελ.380)
-Μετάβαση σε ένα άλλο επίπεδο
ύπαρξης:Την μορφή αυτής τής ύπαρξης αγνοούμε,ή τουλάχιστο δεν δικαιούμαστε να
(αποπειραθούμε να) την περιγράψουμε.
-Αν στηριχθούμε στις παραθανάτιες
εμπειρίες, όπως λ.χ.αυτές που περιγράφονται στο βιβλίο τού Raymond Moody « Life
after Life,» η άλλη αυτή ύπαρξη ,θα είναι μια ύπαρξη γαλήνης και ευδαιμονίας.
Εκείνοι που « επανήλθαν» στη ζωή,όπως
αφηγή θηκαν στον συγγραφέα, εκτός άλλων,είχαν αποβάλει οριστικώς τον φόβο
τού θα νάτου.
Οι παραπάνω θέσεις δεν θα πρέπει να
οδηγήσουν σε αρρωστημένο «έρωτα» προς τον θάνατο.Το επίγειο ταξείδι που λέγεται
ζωή,είναι πολύτιμο,για τον άνθρωπο,για το Σύμπαν,για Τον Θεό.Οσο είμαστε ζωντανοί, πρέπει να παράγουμε όσο
γίνεται περισσότερο έργο. Και συνακόλουθα κάθε προσπάθεια να ζήσουμε
περισσότερο, συνειδητά και σωστά είναι όχι απλώς θεμιτή, αλλά και
επιβεβλημένη. Κάθε άνθρωπος είναι μια ελπίδα και την ελπίδα αυτή δεν δικαιούται
κανείς μας να προσπαθήσει να εξαφανίσει
ή να μειώσει.Το δώρο που μάς
δόθηκε,(:η ζωή,με τις ικανότητες καθενός από μάς,) πρέπει να διαχειριζόμαστε με
ταπεινότητα, ευλάβεια,υπευθυνότητα
ευγνωμοσύνη και σοφία.Να το αξιοποιήσουμε για το σύνολο και να το διαβιβάσουμε.Να
κατανοήσουμε το γιατί μάς δόθηκ
..απόλυτης πνευματικής διαύγειας,
επειδή η πνευματική συνειδητότητα είναι το όργανο της αντίληψης του
Αμετάβλητου.
Τότε παύει να υπάρχει ύπνος και
θάνατος. Υπάρχει μόνον η αιώνια Ζωή.
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ
ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ…… . ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΜΥΗΣΗ
- Κατά τον Νάσιουτζικ( Το τραύμα κλπ .131 επ.)
υπάρχουν δύο σχεδόν ολοκληρωμένες παραδόσεις που προσπαθούν να ερμηνεύσουν το πρόβλημα προέλευσης τού θανάτου.Η παράδοση
Εριντού(:αρχαία πόλη στην περιοχή
Νασιρίγια τού σημερινού Ιράκ,) και η παράδοση Νιπούρ (: αρχαία πόλη τής
Μεσοποταμίας,που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην θρησκευτική ζωή της
Μεσοποταμίας,κατά την μυθολογία πατρίδα τού Ενλίλ,βασιληά τής καταιγίδας και
υπόσταση τής δύναμης,που εκτελούσε τις αποφάσεις των Θεών). Και στις δύο πρέπει να τονισθεί, ότι , δεν αναφέρεται
ότι, ο άνθρωπος ήταν προορισμένος να ζεί αιώνια.
Οι Θεολόγοι τής Νιπούρ,ερμηνεύουν τον
θάνατο. Κατά την παράδοση τους,η γνώση φέρνει αρρώστιες ,βάσανα και θάνατο και
η απώλεια τής αθανασίας,οφείλεται στην γυναίκα Θεά (:παράβαση θείας εντολής).Σε
αντίθεση με την Γένεση,δέχονται ότι, όλα τα κακά προέρχονται από τον άνθρωπο
πού διασώθηκε από τον κατακλυσμό
.Οι θεολόγοι τής Εριντού τοποθετούν
την απώλεια τής αθανασίας,όχι σε σφάλμα τού ανθρώπου,αλλά σε μηχανορραφία τού
Θεού ή στη μη εκτέλεση μιάς θείας επιθυμί ας,ότι ,η γνώση φέρνει τον θάνατο ότι
,η αθανασία αποκτάται με τροφή,ότι, η
γνώση τού καλού και τού κακού,δεν ήταν αμάρτημα και εμπόδιο στην αθανασία.Ο
Εα-Ενκι,θεός τής σοφίας,και τής γνώσης δημιουργεί τον Αντάπα,και τον μυεί σε
πολλά μυστικά των θεών.Ετσι ο Αντάπα,κατέχει την απόλυτη επιστήμη και μπορεί να
δίνει ονόματα στις ζωντανές υπάρξεις
όπως ο Αδάμ. (εν Β,19 « και έπλασεν ο
Θεός ετι εκ της γής, πάντα τα θηρία και ήγαγεν αυτά προς τον Αδάμ,ιδείν τι
καλέσει αυτά…..και εκάλεσε Αδάμ κλπ»).Ερχεται
όμως σε ρήξη με τον Ανού, τον Θεό τού ουρανού, αρνείται να φάγει και να πιεί ώστε να γίνει αθάνατος,
ακολουθώντας την κακή συμβουλή τού Εά,που δεν ήθελε να τον χάσει από υπηρέτη
του,πράγμα που θα γινόταν αν ο Αντμα γινόταν αθάνατος,δηλαδή ισόθεος,και
διώχνεται από τον ουρανό.(περισσότερα; Νάσιουτζικ ό.π.σελ.131 επ.)-Ας
προσθέσουμε εδώ,ότι, και κατά τους
Σουμερίους,η γνώση φέρνει την αθανασία,η αθανασία αποκτάται με την τροφή,η
απώλεια τής αθανασίας οφείλεται στο φίδι(Θεός).Κατά τους Χιττίτες,η απαγόρευση
αφορά την γνώση,η γνώση αποκτάται με την ραση,η γνώση φέρει τον θάνατο και η
αθανασία αποκτάται με την επαφή με το θείο, -Στο γιατί η γνώση φέρνει τον
θάνατο δίνεται από τον Νάσιουτζικ («Το Τραύμα κλπ.208) από ψυχοβιολογική
άποψη,η ερμηνεία ότι,με την γνώση,απλώς ο Ανθρωπος,αποκτά συνείδηση τού Θανάτου.Ηταν δηλαδή και πριν θνητός,δεν
μπορούσε όμως να το συνειδητοποιήσει.Αυτή η συνείδηση τού θανάτου,πάντοτε κατά τον συγγραφέα ,είναι
η τιμωρία για την παράβαση τής θείας εντολής.Παραπέρα.: Η απόσπαση τού καρπού
τής γνώσης,συνιστά μια επαναστατική πράξη τού Ανθρώπου μέσα στην φύση.Το
παθητικό όν γίνεται πλέον πιο ενεργητικό, όσο πληθαίνουν τα αισθητήριά του,
όσο,πληθαίνουν οι δυνατότητές του.Ο Ανθρωπος, συνειδητοποιείται,και ψάχνει για την πορεία του και την άνοδο του. Ψάχνει
για το όραμα.Δεν αρκείται σ’αυτό που
έχει ,θέλει κάτι περισσότερο. Την
Ελευθερία του,για την κατάκτηση τής οποίας,υπό οποιανδήποτε μορφή και έννοια,
τόσο ο Ανθρωπος όσο η κοινωνία, πληρώνει και θα πληρώνει βαρύ τίμημα. (Ασχέτως
αν η κατάκτησή της,ίσως ταυτίζεται ή
σχετίζεται,με την δικαίωση τού Ανθρώπου, και τής Δημιουργίας.) -- Μια άλλη
άποψη,που βρίσκουμε στο βιβλίο του
Α.Κ.Νάσιουτζικ ( « Το Τραύμα τού Αδάμ»)
,είναι καθαρώς μυητική. Σύμφωνα με αυτή η γνώση είναι το τελευταίο στάδιο ενός
μυητικού κύκλου: Θάνατος-εξαγνισμός-αναγέννηση –γνώση.Ως συνέχεια δηλαδή τής γνώσης τού πρώτου μυητικού
κύκλου, αρχίζει ένας άλλος κύκλος,με τον Θάνατο.Με ισοδύναμη
διατύπωση,στην μυητική γλώσσα,η Γνώση
οδηγεί στον Θάνατο. ( Πρβλ Εξοδος ΛΓ,20,.«Ου γαρ αν τις ίδη άνθρωπος το
πρόσωπον μου και ζήσεται»-) . Η υπέρτατη
Γνώση ταυτίζεται με την Θέαση τού Θεού,με την ένωση με τον Θεό ,οπότε θα
μπορούσε να δεί κανείς τον θάνατο,όχι ως τιμωρία τής Θέασης αυτής, αλλά απλώς
ως συνέπεια και ως τον υπέρτατο τερματι σμό.Η κατάκτηση της Γνώσης,που είναι
και το τελευταίο, στάδιο ενός μυητικού κύκλου, σηματοδοτεί,ή αν θέλει κανείς
είναι,η διάβαση, από έναν τρόπο ύπαρξης σε έναν άλλο πνευματικώτερο.(από το
ζωώδες στο γνησίως Ανθρώπινο;)
-Όπως και σε άλλο σημείο τού
σημειώματος αυτού γράφεται,η τελευταία
αυτή εκδοχή, θα πρέπει να είναι οικεία για τους Τέκτονες, τουλάχιστον τού
Σκωτικού Δόγματος. Στον Γ Βαθμό, τού Τεκτονισμού, τοποθετείται ο Θάνατος- ως
απαλλαγή από πρακτικές και καταστάσεις προηγούμενης ζωής-ως πύλη για μια ανώτερη
κατάσταση σε κάτι νέο, καλύτερο.Παραπέμπει επίσης, ίσως από άλλον δρόμο στον
Κρισναμούρτι. (αναγκαιότητα τού Θανάτου).
- Ο Einstein είπε « Η ύψιστη γνώση είναι η γνώση τού θανάτου,γιατί
πρέπει με τη ζωή σου να πληρώσεις για να την αποκτήσεις»
Υπενθυμίζουμε δειγματοληπτικώς
ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ -ΦΙΛΟΣΟΦΟΥΝΤΕΣ-ΚΛΠ.ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ.
-Κατά τον Πλάτωνα ο θάνατος δεν έχει απλώς ως αποτέλεσμα τον διαχωρισμό
της ψυχής από το σώμα,αλλά επί πλέον την κτήση της ορθής,λογικής,
γνώσεως,πράγμα που είναι σύμφωνο με την φύση του ανθρώπου, και συνιστά
κατ’επέκταση την εκπλή ρωση του πραγματικού του καθήκοντος του.Με τον θάνατο ο
άνθρωπος στρέφεται προς εκείνο που είναι αιώνιο και θείο.Οπως γράφεται
στον Φαίδωνα αποκτά με τον τρόπο αυτόν,
την σοφία ( « της φρονήσεως κτήσιν»)
-Κατά τον Κρισναμούρτι, Ο θάνατος
είναι μεγάλη πράξη κάθαρσης (αποφυγή –εκφυλισμού).Το να κινείται κανείς με βάση ένα πρότυπο ,δημιουργεί μια
συνοχή και αυτή η συνοχή,είναι μέρος
διαδικασίας που εκφυλίζει τον άνθρωπο.Όταν διαλυθεί μια τέτοια συνοχή,κάτι
καινούργιο μπορεί να προκύψει.(: παραγωγή πριν από το θάνατο πολλών απογόνων ικανών να αντέξουν στις νέες
συνθήκες).Χαρακτηριστικό παράδειγμα με τις μέλισσες,όπου δολοφονούνται τα αρσενικά το φθινόπωρο και έχουμε την μακροζωία της βασίλισσας που φθάνει τα 5 χρόνια ,ενώ οι εργάτριες δεν
ζούν παρά λίγους μήνες.
- Ο
Teillhard de Chardin (ό.π.σελ. 346) γράφει ότι, ο θάνατος είναι βασικό εργαλείο,
τής ζωής( «……la mort rouage essentiel
de la vie.”) -Τα πτώματα τρέφουν τα βακτηρίδια,έντομα,πτωματοφάγα κλπ.-μέσα από
βιοχημικούς κύκλους τα πράσινα φυτά εφοδιάζονται με άζωτο και φώσφορο από τα
νεκρά ζώα. (ο Ροστάν στην Βιολογία του γράφει « Χωρίς τον θάνατο δεν θα υπήρχε
άνθιση των πολυάριθμων μορφών ζωής»).- Τα μανιτάρια ζούν από την αποσύνθεση άλλων
ουσιών.( χωρίς μανιτάρια δεν θα υπήρχε τροπικό δάσος(-BBC-DVD-PLANET EARTH αρ,3
Η ζούγκλα) Κοντά στην άποψη αυτή,βρίσκονται και
αποσπάσματα από την Καινή Διαθήκη,
« εάν μη ο κόκκος του σίτου πεσών εις την γήν αποθάνη ,αυτός μόνος μένει,
εάν δε αποθάνη πολύν καρπόν φέρει.»(Ιω ΙΒ,25) και «…άφρον σύ ο σπείρεις ,ου ζωοποιείται εάν μη
αποθάνη» και «..Αφρον,συ ό σπείρεις ού ζωοποιείται εάν μη αποθάνη και ό σπείρεις,ου το σώμα το γενησόμενον
σπείρεις,αλλά γυμνόν κόκκον..» (Προς Κορ.ΙΕ,36)
(από στενά επιστημονική άποψη,η παρομοίωση δεν
είναι επιτυχημένη, γιατί η ζωή ενυπάρχει στον κόκκο)
-Κατά τον Νάσιουτζικ ο θάνατος είναι
αποτέλεσμα τής ίδιας της ζωής πάνω στην ζωντανή ύλη.Η διαφορά ανάμεσα στην ζωή και τον θάνατο είναι ποσοτική ,όχι
ποιοτική. Χαρακτηριστικώς για τα τροπικά δάση,σημειώθηκε,πως ο θάνατος ενός
δέντρου,είναι από μια σκοπιά θλιβερό γεγονός,αλλά από άλλη,απαραίτητη για να
διατηρηθεί το δάσος υγιές. Και ο ίδιος στο (« Το σήμερα κλπ.»σελ.94) λέγει
ότι,με τον θάνατο πραγματοποιείται η εξέλιξη
και ότι, μ’αυτόν καταστρέφεται το σώμα, και απελευθερώνεται το έσχατο,
για να μεταβιβάσει την εμπειρία του,στις άλλες μορφές ζωής,βοηθώντας έτσι το στόχο τής Δημιουργίας,που είναι η άνοδος του
ψυχισμού της, και στο («Αγάπη και γνώση» )
,δέχεται πώς έχουμε μεταβίβαση πληροφοριών με τον θάνατο
- Ο
Φρόυντ αφιερώνει σκέψεις για
τονθάνατο (και τον πόλεμο) στο βιβλίο που σημειώνεται στην παρατιθέμενη στην αρχή, βιβλιογραφία. .Εκφεύγει
τού σκοπού τού τεμαχίου αυτού,η παράθεση
όλων των απόψεων που περιέχονται
σ’αυτό.Ορισμένα όμως αποσπάσματα,είναι χρήσιμα και δείχνουν την σκέψη,αλλά και τις γνώσεις τού μεγάλου αυτού επιστήμονα.Τα αποσπάσματα αυτά, αντλήθη
καν,από μια απαντητική επιστολή του,που έστειλε το 1938,στον Αινστάιν.Εκεί
ο συγγραφέας,θεωρεί την διαταραχή τής
σχέσεως που είχαμε μέχρι τώρα για τον θάνατο,ως τον δεύτερο παράγοντα (ο πρώτος
είναι ο πόλεμος) που μάς κάνει να
αισθανόμαστε αποξενωμένοι από τον κόσμο, και να δείχνουμε μια τάση να τον εξαλείψουμε από τη ζωή, και συνεχίζει
(ό.π.42 επ). « Η συμπεριφορά μας,απέναναντι στον πεθαμένο
..είναι σχεδόν σαν να θαυμάζουμε κάποιον που κατάφερε κάτι δύσκολο. Παύουμε να
τον επικρίνουμε….De mortuis nil nisi bene ..εξαίρονται στους επικήδειους ….οι
πιο καλές πλευρές τού νεκρού,……….πλήρης η κατάρρευσή μας,όταν πλήττει ένα δικό
μας άνθρωπο……….αυτή η σχέση μας με τον θάνατο
ασκεί μεγάλη επιρροή στη ζωή μας.Η ζωή φτωχαίνει δεν έχει
ενδιαφέρον,όταν οι άνθρωποι δεν ριψοκινδυνεύουν
το ανώτατο τίμημα στα παιχνίδια τής ζωής,την ίδια τη ζωή…….μας κάνουν
απρόθυμους να αναζητήσουμε κάτι επικίνδυνο..Αποφεύγουμε πολλά εγχειρήματα,που
είναι μεν επικίνδυνα αλλά…..απαραίτητα ,όπως οι πειραματικές πτήσεις,οι
αποστολές σε ξένες χώρες…navigare necesse est,vivere non necesse( ήταν το σύνθημα ορισμένων γερμανικών πόλεων)………..ο πόλεμος
σαρώνει αυτή την συμβατική σχέση απέναντι
στον θάνατο.Τώρα δεν μπορούμε να τον απαρνηθούμε,πρέπει να τον
πιστέψουμε……..η σύγχυση και η παράλυση
τής αποδοτικότητάς μας συγκαθορίζονται από το γεγονός ότι, δεν μπορούμε να διατηρήσουμε την μέχρι τώρα σχέση μας με
τον θάνατο και δεν έχουμε βρεί…..μια νέα στάση……………Η στάση τού αρχέγονου
ανθρώπου, απέναντι στον θάνατο,…διόλου ενιαία και αρκετά αντιφατική.Από την μια
μεριά τον έπαιρνε στα σοβαρά,τον ανεγνώριζε σαν τέλος της ζωής του,από την άλλη
….τον υποβίβαζε σε ένα τίποτε..(τούτο) επειδή η στάση του απέναντι στον θάνατο τού άλλου,………………ήταν ριζικά αντίθετη απέναντι στον δικό του θάνατο.(Ως προς τους
άλλους) θανάτωνε με ευχαρίστηση…… Η θανάτωση τού εχθρού ικανοποιεί μια ορμική
κλίση…………..μια ορμή μίσους και εξόντωσης, που πιστεύουμε ότι, υπάρχει στον
άνθρωπο.Το ένστικτο που υποτίθεται ότι,
εμποδίζει άλλα ζώα να σκοτώνουν και να τρώγουν ομοειδή όντα δεν έχουμε λόγο να τού αποδώσουμε(στον
αρχέγονο άνθρωπο)……η προιστορία τής ανθρωπότητας είναι γεμάτη από φόνους.Ακόμη
και σήμερα η παγκόσμιος ιστορία,όπως την διδάσκονται τα παιδιά μας στο σχολείο
είναι……….μια σειρά γενοκτονιών.Το σκοτεινό αίσθημα ενοχής,που διέπει την
ανθρωπότητα από τους πανάρχαιους χρόνους, και σε μερικές θρησκείες, αποκρυσταλλώθηκε στην
παραδοχή, μιάς πρωταρχικής ενοχής,ενός
προπατορικού αμαρτήματος,ενοχής που πήρε επάνω της η ανθρωπότητα………..Αφού ο
γυιός τού Θεού έπρεπε να θυσιάσει τη ζωή του,για να λυτρώσει την ανθρωπότητα
από το προπατορικό αμάρτημα………..jus talionis,……………το πιο παλιό έγκλημα τής ανθρωπότητας πρέπει να ήταν μια
πατροκτονία,η θανάτωση τού προπάτορα,τού
οποίου η εικόνα ανυψώθηκε σε θεότητα……Η συνεχής ανάμνηση τού πεθαμένου τού υπέβαλε την ιδέα μιάς ζωής μετά τον φαινομενικό
θάνατο.Αυτές οι μεταθανάτιες υπάρξεις ……….. παραρτήματα τής ύπαρξης που
αποπερατώθηκε με τον θάνατο, σκιώδεις ..περιφρονημένες (πρβλ.ψυχή Αχιλλέα στον
Οδυσσέα Οδύσσεια λ,484-491)……..Πολύ
αργότερα οι θρησκείες,κατάφεραν
να εμφανίσουν αυτήν την μεταθανάτια ύπαρξη ως την πιο πολύτιμη….και να μειώσουν
την αξία τής ζωής,που κλείνει με τον θάνατο ………………….μετεμψύχωση,αναγέννηση……..
Πλάι στο πτώμα τού αγαπημένου,δημιουργήθηκαν οι πρώτες ηθικές επιταγές……….Η
πρώτη …………ου φονεύσεις.Ο πολιτισμένος άνθρωπος δεν νοιώθει αυτή την επιταγή
(απέναντι στο εχθρό)……..οι πρωτόγονοι λαοί συμπεριφέρονται διαφορετικά………Ο
άγριος Αυστραλός δεν είναι ένας αμετανόητος φονιάς,όταν επιστρέφει νικητής από
τον πόλεμο,δεν τού επιτρέπεται να μπεί
στο χωριό του και ν΄άγγίξει την γυναίκα του, προτού εξιλεωθεί για τους φόνους,(ποινές
μετανοίας κλπ).Αυτό βεβαίως μπορεί να θεωρηθεί
ως απόρροια
..δεισιδαιμονίας,…πίσω κρύβεται μια δόση
ηθικής,ευαισθησίας ,την οποία εμείς οι πολιτισμένοι έχουμε
χάσει.(Δυστυχώς η απαγόρευση τού φόνου,δεν μάς εμφύτευσε πολύ δυνατές ηθικές
τάσεις,(γιατί) μια τόσο δυνατή απαγόρευση
μπορεί να στρέφεται μόνον εναντίον μιάς εξίσου δυνατής παρόρμησης..Αυτό
που δεν ποθεί η ψυχή δεν χρειάζεται να απαγορευθεί…….. η υπογράμμιση τού «ου φονεύσεις» επιβεβαιώνει ότι, καταγόμαστε,
από γενεαλογική σειρά φονιάδων,…………………..ζεί μέσα μας στο ασυνείδητο,ο άνθρωπος
τής προιστορίας,το ασυνείδητό μας, συμπεριφέρεται σαν να ήμασταν
αθάνατοι…όπως για τον αρχέγονο
άνθρωπο έτσι και για το ασυνείδητό μας,υπάρχει μια περίπτωση,όπου οι δύο
αντιθετικές στάσεις απέναντι στον θάνατο,η μια που τον αναγνωρίζει ως τέλος τής
ζωής,και η άλλη που αρνείται την πραγματικότητα του,έρχονται σε
σύγκρουση.(τύψεις στον θάνατο αγαπημένου προσώπου =ασυνείδητες ευχές θανάτου)
…………..τις πιο όμορφες εκδηλώσεις αγάπης στη ζωή μας τις οφείλουμε στην αντίδραση κατά της εχθρικής παρόρμησης
που νοιώθουμε μέσα μας( :όχι σ΄όλους).Ο πόλεμος φέρνει πάντα στην επιφάνεια τον
πρωτόγονο άνθρωπο μέσα μας……si vis vitam para mortem.
-Ο
Φρόυντ αφιερώνει σκέψεις για
τον θάνατο (και τον πόλεμο) στο βιβλίο
που σημειώνεται στην παρατιθέμενη στην
αρχή, βιβλιογραφία. .Εκφεύγει τού σκοπού
τού τεμαχίου αυτού,η παράθεση όλων των απόψεων που περιέχονται σ’αυτό.Ορισμένα όμως
αποσπάσματα,είναι χρήσιμα και δείχνουν
την σκέψη,αλλά και τις γνώσεις τού
μεγάλου αυτού επιστήμονα.Τα αποσπάσματα
αυτά, αντλήθη καν,από μια απαντητική επιστολή του,που έστειλε το 1938,στον
Αινστάιν.Εκεί ο συγγραφέας,θεωρεί την
διαταραχή τής σχέσεως που είχαμε μέχρι τώρα για τον θάνατο,ως τον δεύτερο παράγοντα
(ο πρώτος είναι ο πόλεμος) που μάς κάνει
να αισθανόμαστε αποξενωμένοι από τον κόσμο, και να δείχνουμε μια τάση να τον εξαλείψουμε από τη ζωή, και συνεχίζει
(ό.π.42 επ). « Η συμπεριφορά μας,απέναναντι στον πεθαμένο
..είναι σχεδόν σαν να θαυμάζουμε κάποιον που κατάφερε κάτι δύσκολο. Παύουμε να
τον επικρίνουμε….De mortuis nil nisi bene ..εξαίρονται στους επικήδειους ….οι
πιο καλές πλευρές τού νεκρού,……….πλήρης η κατάρρευσή μας,όταν πλήττει ένα δικό
μας άνθρωπο……….αυτή η σχέση μας με τον θάνατο
ασκεί μεγάλη επιρροή στη ζωή μας.Η ζωή φτωχαίνει δεν έχει
ενδιαφέρον,όταν οι άνθρωποι δεν ριψοκινδυνεύουν
το ανώτατο τίμημα στα παιχνίδια τής ζωής,την ίδια τη ζωή…….μας κάνουν
απρόθυμους να αναζητήσουμε κάτι επικίνδυνο..Αποφεύγουμε πολλά εγχειρήματα,που
είναι μεν επικίνδυνα αλλά…..απαραίτητα ,όπως οι πειραματικές πτήσεις,οι
αποστολές σε ξένες χώρες…navigare necesse est,vivere non necesse( ήταν το σύνθημα ορισμένων γερμανικών πόλεων)………..ο πόλεμος
σαρώνει αυτή την συμβατική σχέση απέναντι
στον θάνατο.Τώρα δεν μπορούμε να τον απαρνηθούμε,πρέπει να τον
πιστέψουμε……..η σύγχυση και η παράλυση
τής αποδοτικότητάς μας συγκαθορίζονται από το γεγονός ότι, δεν μπορούμε να διατηρήσουμε την μέχρι τώρα σχέση μας με
τον θάνατο και δεν έχουμε βρεί…..μια νέα στάση……………Η στάση τού αρχέγονου
ανθρώπου, απέναντι στον θάνατο,…διόλου ενιαία και αρκετά αντιφατική.Από την μια
μεριά τον έπαιρνε στα σοβαρά,τον ανεγνώριζε σαν τέλος της ζωής του,από την άλλη
….τον υποβίβαζε σε ένα τίποτε..(τούτο) επειδή η στάση του απέναντι στον θάνατο τού άλλου,………………ήταν ριζικά αντίθετη απέναντι στον δικό του θάνατο.(Ως προς τους
άλλους) θανάτωνε με ευχαρίστηση…… Η θανάτωση τού εχθρού ικανοποιεί μια ορμική
κλίση…………..μια ορμή μίσους και εξόντωσης, που πιστεύουμε ότι, υπάρχει στον
άνθρωπο.Το ένστικτο που υποτίθεται ότι,
εμποδίζει άλλα ζώα να σκοτώνουν και να τρώγουν ομοειδή όντα δεν έχουμε λόγο να τού αποδώσουμε(στον
αρχέγονο άνθρωπο)……η προιστορία τής ανθρωπότητας είναι γεμάτη από φόνους.Ακόμη
και σήμερα η παγκόσμιος ιστορία,όπως την διδάσκονται τα παιδιά μας στο σχολείο
είναι……….μια σειρά γενοκτονιών.Το σκοτεινό αίσθημα ενοχής,που διέπει την
ανθρωπότητα από τους πανάρχαιους χρόνους, και σε μερικές θρησκείες, αποκρυσταλλώθηκε στην
παραδοχή, μιάς πρωταρχικής ενοχής,ενός
προπατορικού αμαρτήματος,ενοχής που πήρε επάνω της η ανθρωπότητα………..Αφού ο
γυιός τού Θεού έπρεπε να θυσιάσει τη ζωή του,για να λυτρώσει την ανθρωπότητα
από το προπατορικό αμάρτημα………..jus talionis,……………το πιο παλιό έγκλημα τής ανθρωπότητας πρέπει να ήταν μια
πατροκτονία,η θανάτωση τού προπάτορα,τού
οποίου η εικόνα ανυψώθηκε σε θεότητα……Η συνεχής ανάμνηση τού πεθαμένου τού υπέβαλε την ιδέα μιάς ζωής μετά τον φαινομενικό
θάνατο.Αυτές οι μεταθανάτιες υπάρξεις ……….. παραρτήματα τής ύπαρξης που αποπερατώθηκε
με τον θάνατο, σκιώδεις ..περιφρονημένες (πρβλ.ψυχή Αχιλλέα στον Οδυσσέα
Οδύσσεια λ,484-491)……..Πολύ αργότερα
οι θρησκείες,κατάφεραν να εμφανίσουν
αυτήν την μεταθανάτια ύπαρξη ως την πιο πολύτιμη….και να μειώσουν την αξία τής
ζωής,που κλείνει με τον θάνατο ………………….μετεμψύχωση,αναγέννηση…….. Πλάι στο
πτώμα τού αγαπημένου,δημιουργήθηκαν οι πρώτες ηθικές επιταγές……….Η πρώτη …………ου
φονεύσεις.Ο πολιτισμένος άνθρωπος δεν νοιώθει αυτή την επιταγή (απέναντι στο
εχθρό)……..οι πρωτόγονοι λαοί συμπεριφέρονται διαφορετικά………Ο άγριος Αυστραλός
δεν είναι ένας αμετανόητος φονιάς,όταν επιστρέφει νικητής από τον πόλεμο,δεν
τού επιτρέπεται να μπεί στο χωριό του
και ν΄άγγίξει την γυναίκα του, προτού εξιλεωθεί για τους φόνους,(ποινές
μετανοίας κλπ).Αυτό βεβαίως μπορεί να θεωρηθεί
ως απόρροια
..δεισιδαιμονίας,…πίσω κρύβεται μια δόση
ηθικής,ευαισθησίας ,την οποία εμείς οι πολιτισμένοι έχουμε
χάσει.(Δυστυχώς η απαγόρευση τού φόνου,δεν μάς εμφύτευσε πολύ δυνατές ηθικές
τάσεις,(γιατί) μια τόσο δυνατή απαγόρευση
μπορεί να στρέφεται μόνον εναντίον μιάς εξίσου δυνατής παρόρμησης..Αυτό
που δεν ποθεί η ψυχή δεν χρειάζεται να απαγορευθεί…….. η υπογράμμιση τού «ου φονεύσεις» επιβεβαιώνει ότι, καταγόμαστε,
από γενεαλογική σειρά φονιάδων,…………………..ζεί μέσα μας στο ασυνείδητο,ο άνθρωπος
τής προιστορίας,το ασυνείδητό μας, συμπεριφέρεται σαν να ήμασταν
αθάνατοι…όπως για τον αρχέγονο
άνθρωπο έτσι και για το ασυνείδητό μας,υπάρχει μια περίπτωση,όπου οι δύο
αντιθετικές στάσεις απέναντι στον θάνατο,η μια που τον αναγνωρίζει ως τέλος τής
ζωής,και η άλλη που αρνείται την πραγματικότητα του,έρχονται σε σύγκρουση.(τύψεις
στον θάνατο αγαπημένου προσώπου =ασυνείδητες ευχές θανάτου) …………..τις πιο
όμορφες εκδηλώσεις αγάπης στη ζωή μας τις οφείλουμε στην αντίδραση κατά της εχθρικής παρόρμησης
που νοιώθουμε μέσα μας( :όχι σ΄όλους).Ο πόλεμος φέρνει πάντα στην επιφάνεια τον
πρωτόγονο άνθρωπο μέσα μας……si vis vitam para mortem.
-- Οι Δανέζης-Θεοδοσίου ( ό.π.σελ.212
επ.) γράφουν «Το τελικό βέβαια ερώτημα είναι: «τί είναι ο θάνατος: μπορούμε να
διακρίνουμε δύο ακραία είδη θανάτων, αν συναρτήσουμε τον υλικό θάνατο με την
αισθητή εξαφάνιση της ύλης. Στην πρώτη
περίπτωση, αν η ενεργειακή πυκνότητα μιας υλικής υπόστασης μικρύνει υπερβολικά,
αν δηλαδή η καμπυλότητα τού χώρου που καταλαμβάνει η υλική αυτή ύπαρξη τείνει
στο μηδέν, τότε θα ξαναγίνει απλός μη καμπυλωμένος χώρος .Η ύλη θα έχει φθαρεί,
θα έχει πεθάνει, θα βρίσκεται δηλαδή εκτός εποπτείας των ανθρώπινων αισθήσεων.
Προκειμένου η ύλη να ξαναπάρει αισθητή
υπόσταση θα πρέπει κάποιο αίτιο να την ξανακαμπυλώσει, να της δώσει δηλαδή και
πάλι κάποια μετρούμενη ενεργειακή υπόσταση.
Στη δεύτερη περίπτωση, αν η ενεργειακή
πυκνότητα μεγαλώνει συνεχώς, σημαίνει ότι, ο χώρος γύρω της καμπυλώνεται μέχρι
το σημείο που θα ξεπεράσει κάποια όρια και θα γίνει αόρατη από τις ανθρώπινες
αισθήσεις. Αυτό θα συμβεί εφόσον η περιο
χή αυτή θα έχει μετουσιωθεί σε μια καθαρή τετραδιάστατη κατάσταση, που θα
βρίσκεται εκτός των δυνατοτήτων της ανθρώπινης βιολογίας. Βεβαίως, εκτός των
δύο προηγουμένων ακραίων περιπτώσεων υλικού θανάτου υπάρχουν και ενδιάμεσες
περιπτώσεις, όπου η ενεργειακή πυκνότητα μεταβάλλεται συνεχώς μέχρι ενός ορίου,
μέχρις εκεί δηλαδή που διάφορα γεγονότα, οδηγούν στη διαδικασία της φθοράς της…………..θάνατος σημαίνει το πέρασμα από το μη υπάρχον αλλά
αισθητό, στο μη αισθητό αλλά υπάρχον.Είναι μια αλλαγή κατάστασης και όχι η κατάργηση
της ίδιας κατάστασης…..Μέσα στον κόσμο των ανθρώπινων ψευδαισθήσεων,αυτό που
θεωρούμε ως γέννηση ,εξέλιξη ή θάνατο,δεν είναι παρά μια διαδικασία εμφάνι
σης,εξέλιξης και φθοράς της ύλης»
-
ΕΙΔΙΚΩΤΕΡΑ : ΑΠΟΨΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΗΡΑΝΣΗ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟ
-Μέχρι σήμερα μηχανισμός θανάτου δεν
βρέθηκε.Διατυπώθηκαν βεβαίως ορισμένες σχετικές απόψεις που παρατίθενται πιο
κάτω.Εχει υποστηριχτεί ότι ,ο άνθρωπος γεννήθηκε αθάνατος και ότι, αργότερα
έγινε θνητός ίσως από μια μετάλλαξη.Σε άλλο σημείο αναφερόμαστε για το σημείο
αυτό.
-Σχετικά με τον θάνατο δεν μπορούμε να
διακινδυνεύσουμε πειστική επιστημονική,άποψηπου να τον εξηγεί
-Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί
εδώ,ότι, κατά τον Κλήμη τον Αλεξανδρέα, τα στάδια της μύησης είναι τέσσερα
:Θάνατος, εξαγνισμός, αναγέννηση, γνώση .
-Η απώλεια τής αθανασίας,συνέπεια τής γνώσης,
εκφράζει επίσης(πάντοτε κατά μία άποψη) την επιθυμία τού ανθρώπου,να επιστρέψει
στην παραδείσια κατάσταση, της αθανασίας, και
στην συνέχιση τής ανάπτυξης των αισθήσεων του,που διακόπηκε ,όπως
μερικοί υποστηρίζουν, ερμηνεύοντας τον βιβλικό μύθο,με την εκδίωξη των
πρωτοπλαστών,από τον παράδεισο.
-Οι Jim Al-Kahilili και Johnjoe
McFadden (ό.π.σελ.420) λέγουν ότι, "ο θάνατος ίσως αντιπροσωπεύει την
καταστροφή της σύνδεσης των ζωντανών οργανισμών με την εύτακτη κβαντική
επικράτεια,εξαιτίας της οποίας ο οργανισμός,αδυνατεί,να αντισταθεί στις
τυχαιοποιητικές δυνάμεις της θερμοδυναμικής"
- Ο Γουόρντ( εν Μ.Ruse( ό.π.σελ.54)
λέγει: "Σύμφωνα με την πιό πρόσφατη,πιό ολιστική εικόνα,ο πόνος και ο
θάνατος είναι αναπόφευκτα μέρη μιας εξέλιξης που περιλαμβάνει την βελτίωση μέσα
από τη σύγκρουση και τη δημιουργία τού νέου. Ομως ο πόνος και ο θάνατος δεν
είναι τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά τής φύσης.Είναι μάλλον αναγκαίες συνέπειες και
προυποθέσεις μιάς αναδυόμενης αρμονίας,η οποία αναπόφευκτα απορρίπτει το παληό
καθώς προχωρά προς το νέο"
-Μια σκέψη –μια εξήγηση,που τοποθετεί
τον κύκλο ζωή- θάνατος σε συμπαντικά πλαίσια: Εχει γραφεί ότι, είματε
φκιαγμένοι από αστερόσκονη.Τα βαρέα στοιχεία, πού αποτελούν το σώμα
μας,δημιουργούνται από υπερκαινοφανείς εκρήξεις και από σύγκρουση-συγχώνευση
αστέρων νετρονίων.(Η επιστήμη δέχεται ότι, στην αρχή της δημιουργίας υπήρχαν
μόνον ελαφρά στοιχεία,όπως ήλιο κλπ).Χωρίς λοιπόν το θάνατο ( και την
σύγκρουση) των αστεριών,δεν θα υπήρχαν βαρεά
και άλλα στοιχεία κ.ά. , δεν θα
υπήρχε ζωή,δεν θα υπήρχαμε εμείς. Κατά τον Hoyle ,στο Σύμπαν ο θάνατος των άστρων βοηθεί σε μια πορεία,μια εξέλιξη από το απλούστερο
στο πολυπλοκώτερο που είναι και χαρακτηριστικό τής « ζωής» (: η δόμηση όλο και
πολυπλοκότερων μορφών) Τα άστρα,μετά μιά περίοδο «ζωής» χάνουν
ενέργεια,ακολουθεί η ψύξη (όταν η μάζα είναι μεγάλη) μετά η έκρηξη με τους
υπερκαινοφανείς αστέρες και τέλος η δημιουργία νέου αστέρα, συνθετώτερου,
αποτελούμενου από άτομα των οποίων οι πυρήνες έχουν περισσότερα πρωτόνια και
νετρόνια).
. -Στο σημείο αυτό τοποθετείται ίσως
συστηματικά και η μετενσάρκωση-γι΄αυτούς βεβαίως που την παραδέχονται.Γι΄αυτούς
σκοπός τής επίγειας ζωής είναι η τελειοποί ησή τού Ανθρώπου και η τελειοποίηση
αυτή, επιτυγχάνεται,με την συσσώρευση πείρας,μέσω τού κύκλου διαδοχικών
μετενσαρκώσεων.Σκοπός τού Σύμπαντος , θέλημα Του Θεού, είναι η τελειοποίηση αυτή,( και όχι η τιμωρία τού
ανθρώπου για μιά αποτυχημένη επίγεια
πορεία),που βοηθά το Σύμπαν. Στην Θιβετανική Βίβλο των Νεκρών, διαβάζουμε πώς « ο αφώτιστος άνθρωπος συναντά τον ένα θάνατο μετά τον άλλο ασταμάτητα» Με την
μετενσάρκωση,η « ψυχή με την εμπειρία που αποκομίζει από το ταξείδι που λέγεται
« επίγεια» ζωή,εμπλουτίζει την ατομικότητα και θα είναι θεμιτό να προχωρήσει
κανείς περισσότερο, προσθέτοντας,ότι, έτσι, εμπλουτίζεται η παγκόσμια ψυχή,
εμπλουτίζεται με πείρα το Σύμπαν.Δηλαδή, ό,τι επιτυγχάνεται στον λεγόμενο άβιο
κόσμο,με τον «θάνατο» των ‘αστρων,
επιτυγ χάνεται στον λεγόμενο « εμβιο» κόσμο,με την μετενσάρκωση. Και στις
δύο περιπτώσεις έχουμε βελτίωση τού
ανθρώπου, ( και τού Σύμπαντος ) και
δικαιολογείται η ανθρώπινη ύπαρξη,η παρουσία τού Ανθρώπου.
EΙΔΙΚΩΣ ΓΙΑ ΤΑ
ΚΥΤΤΑΡΑ
Όταν τα κύτταρα πάψουν να είναι
απαραίτητα επειδή, για παράδειγμα η δομή που αποτελούν δεν είναι πλέον
απαραίτητη ή δεν μπορούν να προχωρήσουν σε αντιγραφή εξαιτίας μόλυνσης από ιό,
αυτοκτονούν με μια διαδικασία γνωστή ως απόπτωση. Αυτή η μορφή θανάτου είναι
εξαιρετικά διαδεδομένη σε αναπτυσσόμενους και ενήλικους ιστούς πολυκύτταρων
οργανισμών. Η απόπτωση χωρίζεται σε τέσσερα στάδια, το στάδιο της απόφασης, που
είναι αντιστρεπτό, την εκτέλεση, την αποδόμηση και τη φαγοκυττάρωση. Τα κύρια
χαρακτηριστικά της απόπτωσης είναι η συρρίκνωση της χρωματίνης και η συρρίκνωση
του κυττάρου. Τα κύρια ένζυμα της απόπτωσης είναι μια ομάδα πρωτεασών, οι
κασπάσες. Μια άλλη μορφή κυτταρικού θανάτου είναι η νέκρωση, στην οποία το
κύτταρο διαλύεται.
-Η άποψη τού Gerard Cheshire για τα κύτταρα
είναι ελαφρώς διαφορε τική.Γράφει(ό.π.σελ.36)
«Θεωρητικά, τα κύτταρα μπορούν να
αναπαράγονται επ' άπειρον (έχουν επιτύχει να τα διατηρήσουν ζωντανά για
δεκαετίες σε εργαστήρια), διατηρώντας το σώμα νέο και δυνατό, οπότε γιατί έχουν
προγραμματιστεί να σταματούν; Κάθε κύτταρο μπορεί να αντικαταστήσει τον εαυτό
του μόνο έναν περιορισμένο αριθμό φορών. Το προστατευτικό άκρο κάθε
χρωμοσώματος (το τελομερές,) κονταίνει με κάθε αντιγραφή, σαν φυτίλι, και όταν
εξαφανιστεί τελείως έπεται ο θάνατος και η αποσύνθεση…………..:Καθώς μεγαλώνουμε το DNA μας γεμίζει λάθη και ο θάνατος τα
εμποδίζει να κληροδοτηθούν.Το σεξ και ο θάνατος είναι η κινητήρια δύναμη τής εξέλιξης».
-Η εξελικτική θεωρία τής γήρανσης και
τού θανάτου,όπως γράφει ο Μάικλ Χάνλον (ό.π.ιδίως σελ. 83 επ.) οδηγεί στο
συμπέρασμα,ότι, κυριώτερα ,αίτια τού θανάτου είναι:
.α.-Το σέξ.Δέχεται ότι, οι σεξουαλικές ορμόνες με τις οποίες είναι
προκισμένα τα γονίδιά μας με αθανασία, επισπεύδουν τον αφανισμό τού σώματος
,εντός τού οποίου μεταφέρονται από γενεά
σε γενεά.
.β.-Το οξυγόνο θεωρείται επίσης ως
,πρωταγωνιστικός παράγοντας για τη γήρανση.Κατά την άποψη αυτή,παρόλο που δεν
μπορούμε να ζήσουμε χωρίς οξυγόνο,τούτο
δεν σημαίνει ότι, τούτο δεν είναι
δηλητήριο,αφού βλάπτει τα κύτταρα και ειδικώς το πυρηνικό τους υλικό.Ο
υπερσυμπιεσμένος οξυγωνομένος μεταβολισμός μας, απεργάζεται ο ίδιος τον
αφανισμό του. Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα ( Εφημερίδα «ΒΗΜΑ» 17-3-2002) «προκαλείται αύξηση των σπασμένων
χρωμοσωμάτων από το οξυγόνο.Δηλαδή όσο περισσότερο οξυγόνο χορηγείται στα κύτταρα,τόσο
περισσότερο αυξάνουν τα σπασμένα χρωμοσώματά τους………Η συγκέντρωση τέτοιων
τραυμάτων, στο DNA που δεν προλαβαίνουν να επιδιορθωθούν ,αποτελούν κατά
Αμερικανούς ερευνητές,τον λόγο που οδηγεί, τα κύτταρα και τους οργανισμούς,στην
γήρανση και το θάνατο……Υπάρχει μια πρωτείνη, η « Αρτεμις» που μπορεί να
προετοιμάσει τα σπασμένα άκρα τής διπλής έλικας τού DNA ώστε αυτά να
επανασυγκολληθούν.
γ.-Το τελεμερές.Τα τελεμερή είναι τμήματα τού DNA που βρίσκονται στο άκρο των
χρωμοσωμάτων με ζωτικό ρόλο στη
διατήρηση τής γενετικής ακεραιότητας των
κυττάρων.Το κύτταρο σε κάθε διαίρεσή του χάνει κάτι από τα τελεμερή του,πράγμα
που κατά μία θεωρία, βάζει σε κίνηση τον
μηχανισμό τής γήρανσης,αφού όταν το μήκος τους μειωθεί πέρα από κάποιο σημείο,συνεπάγεται απώλεια τής
ακεραιότητας για το κύτταρο. Ειδικώτερα υποστηχθηκε ότι ο μηχανισμός που
ρυθμίζει τη σταδιακή γήρανση των κυττάρων μας βρίσκεται στην άκρη των
χρωμοσωμάτων Ονομάζεται τελομερές από
τις λέξεις ( τέλος-) και ( -μέρος)Το κάθε τελομερές, κατά τη σύλληψη, έχει
μήκος 15.000 μονάδες (βάσεις). Σε κάθε διαίρεση ένα μέρος από αυτές τις βάσεις
δεν αντιγράφεται και έτσι σταδιακά το μήκος των τελομερών μειώνεται. Σε κάθε
διαίρεση του κυττάρου, τα τελομερή μικραίνουν, μέχρι τελικά να χάσει το κύτταρο
τη δυνατότητα να πολλαπλασιάζεται και πεθαίνει. Τα χρωμοσώματα μας σε κάθε
αντιγραφή χάνουν ένα κομμάτι, όπως συμβαίνει και στο παράδειγμα με τον εργάτη
που πατά πάνω στο τοίχο που χτίζει.
Ένα μεγάλο μέρος χάνεται κατά τη
διάρκεια της εμβρυικής περιόδου. Στη γέννηση το μήκος των τελομερών των
χρωμοσωμάτων μας έχει ήδη μειωθεί στις 10.000. Κατά τη διάρκεια της ζωής μας,
καθώς τα κύτταρα διαιρούνται, το μήκος των τελομερών συνεχίζει να μειώνεται και
όταν φτάσει στις 5.000 τότε πεθαίνουμε.Τα τελομερή είναι ένας προστατευτικός
μηχανισμός και προωθούν την σταθερότητα του DNA μας. Η φθορά τους είναι ένας
κεντρικός παράγοντας στη πρόκληση του γήρατος.
Η μείωση του μήκους των τελομερών
αναδεικνύεται ως προγνωστικός δείκτης για την ανάπτυξη νόσου και την πορεία
νοσημάτων συμπεριλαμβανομένων διαφόρων μορφών καρκίνου. Τα τελομερή
δημιουργούνται και διατηρούνται από το ένζυμο της τελομεράσης, το οποίο έχει
βαπτιστεί και «ένζυμο της αθανασίας» λόγω του ρόλου του στην κυτταρική γήρανση
και στον καρκίνο.Η τελομεράση επιμηκύνει τα τελομερή, επιβραδύνει και είναι
πιθανό να αναστέλλει τη γήρανση των κυττάρων.Επιστήμονες στο χώρο της μοριακής
βιολογίας ερευνούν για την ανεύρεση ουσιών που ενεργοποιούν την τελομεράση με
σκοπό να αναστείλουν το γήρας. Ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη οι πρώτες πιλοτικές
έρευνες σε ανθρώπους, της πρώτης ουσίας που ενισχύει τη δράση της τελομεράσης
Παράγοντες που ενεργοποιούν τη δράση της
τελομεράσης
Στο σώμα μας όμως υπάρχει και ένα
ένζυμο που αναστέλει τη συρρίκνωση των τελομερών, η τελομεράση.
Τα τελομερή δημιουργούνται και
διατηρούνται από το ένζυμο της τελομεράσης, το οποίο έχει βαπτιστεί και «ένζυμο
της αθανασίας» λόγω του ρόλου του στην κυτταρική γήρανση και στον καρκίνο.Η
τελομεράση επιμηκύνει τα τελομερή, επιβραδύνει και είναι πιθανό να αναστέλλει
τη γήρανση των κυττάρων.Επιστήμονες στο χώρο της μοριακής βιολογίας ερευνούν
για την ανεύρεση ουσιών που ενεργοποιούν την τελομεράση με σκοπό να αναστείλουν
το γήρας. Ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη οι πρώτες πιλοτικές έρευνες σε ανθρώπους,
της πρώτης ουσίας που ενισχύει τη δράση της τελομεράσης.Η πορεία της τηλεμέρασης
επηρέαζεται από τους παρακάτω παράγοντρες:
- Η διατήρηση χαμηλών επιπέδων
Ομοκυστεΐνης (εξέταση που μαςδείχνει το βαθμό οξειδωτικού στρες).
- Η βιταμίνη C
- Η άσκηση
- H Υπεροξειδική Δισμουτάση (SOD), ένα
πολύ ισχυρό φυσικό αντιοξειδωτικό ένζυμο που παράγεται στο εσωτερικό των
κυτττάρων μας.
Μέχρι την ευρεία εφαρμογή των ουσιών
που θα ενισχύουν τη δράση της τελομεράσης οι παραπάνω παράγοντες και ένας
φυσικός τρόπος ζωής είναι σημαντικά βήματα για την επίτευξη βέλτιστης υγείας.
(Πηγή: http://www.awakengr.com/2013/04/blog-post_1420.html#ixzz2q
AAp4x
-
Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να διαβάσει τη
σκέψη - Πώς διαβάζει το μυαλό μας
Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα
στο περιοδικό PNAS Nexus,
ο διανοούμενος και κορυφαίος μαθηματικός Αθανάσιος Φωκάς, κάτοχος της έδρας «Μη γραμμικών
μαθηματικών στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ» ιατρός, αεροναυπηγός, και μέλος της
Ακαδημίας Αθηνών, διερευνά ένα επίκαιρο ερώτημα: «Τις
δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης να επιτυγχάνει και ενδεχομένως να
υπερβαίνει τις ανθρώπινες γνωστικές ικανότητες».
Σύμφωνα με τον Αθανάσιο Φωκά, αυτή η προσέγγιση έχει έναν
βασικό μεθοδολογικό
περιορισμό. Οποιαδήποτε
τεχνητή νοημοσύνη θα έπρεπε να δοκιμαστεί σε
κάθε μεμονωμένο ανθρώπινο στόχο πριν μπορέσει κάποιος να ισχυριστεί ότι το
πρόγραμμα σκεφτόταν εξίσου καλά με έναν άνθρωπο.
Τα συναισθήματα και η τεχνητή νοημοσύνη
Η συγκεκριμένη μέθοδος δεν καταγράφει χαρακτηριστικά της
ανθρώπινης σκέψης, όπως συναίσθημα, υποκειμενική εμπειρία ή κατανόηση.
Επιπλέον, η τεχνητή νοημοσύνη δεν
είναι πραγματικά δημιουργική καθώς δεν μπορεί να κάνει συνδέσεις μεταξύ πολύ
διαφορετικών θεμάτων, χρησιμοποιώντας μεθόδους όπως η μεταφορά και η φαντασία,
για να καταλήξει σε νέα αποτελέσματα που δεν ήταν ποτέ σαφείς στόχοι.
Τα μοντέλα τεχνητής
νοημοσύνης θεωρούνται συχνά ως τεχνητά νευρωνικά δίκτυα,
αλλά η ανθρώπινη σκέψη δεν περιορίζεται στους νευρώνες. Η σκέψη περιλαμβάνει
ολόκληρο το σώμα και πολλούς τύπους εγκεφαλικών κυττάρων, όπως τα κύτταρα
γλοίας, που δεν είναι νευρώνες.
Ο Αθανάσιος Φωκάς υποστηρίζει
ότι οι υπολογισμοί αντικατοπτρίζουν ένα μικρό μέρος της συνειδητής σκέψης και
ότι η ίδια η συνειδητή σκέψη είναι μόνο ένα μέρος της ανθρώπινης γνώσης. Μια
τεράστια ποσότητα ασυνείδητης δουλειάς συνεχίζεται στα παρασκήνια. Ο Αθανάσιος Φωκάς καταλήγει
στο συμπέρασμα ότι η τεχνητή νοημοσύνη απέχει πολύ από το να ξεπεράσει τους
ανθρώπους στη σκέψη.
Πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να διαβάσει τη σκέψη
Πλέον με τη λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (fMRI) που
καταγράφει αδρά, πολύχρωμα στιγμιότυπα του εγκεφάλου σε
δράση. Παρόλο που αυτός ο εξειδικευμένος τύπος απεικόνισης μαγνητικού
συντονισμού έχει μεταμορφώσει τη γνωστική
νευροεπιστήμη, δεν είναι μια μηχανή που διαβάζει το μυαλό:
οι νευροεπιστήμονες δεν μπορούν να κοιτάξουν μια σάρωση του εγκεφάλου και να
πουν τι έβλεπε, άκουγε ή σκεφτόταν κάποιος στον σαρωτή.
Συνεχίζοντας τις μελέτες οι επιστήμονες ξεπερνούν αυτό το θεμελιώδες εμπόδιο για
να μεταφράσουν τις εσωτερικές εμπειρίες σε λέξεις χρησιμοποιώντας την
απεικόνιση του εγκεφάλου. Αυτή η τεχνολογία θα
μπορούσε να βοηθήσει ανθρώπους που δεν μπορούν να μιλήσουν ή να επικοινωνήσουν
με άλλο τρόπο προς τα έξω, όπως εκείνους που έχουν υποστεί εγκεφαλικά επεισόδια
ή ζουν με αμυοτροφική πλευρική
σκλήρυνση.
Οι
σημερινές διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή απαιτούν την εμφύτευση συσκευών στον
εγκέφαλο, αλλά οι νευροεπιστήμονες ελπίζουν να χρησιμοποιήσουν μη επεμβατικές
τεχνικές όπως η μαγνητική τομογραφία για να αποκρυπτογραφήσουν την εσωτερική
ομιλία χωρίς την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης.
Η μελέτη και το πείραμα του Πανεπιστημίου του Τέξας
Ερευνητές του
Πανεπιστημίου του Τέξας στο Όστιν ανέπτυξαν έναν πρωτοποριακό «σημασιολογικό αποκωδικοποιητή»
που χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να μετατρέπει τις σαρώσεις της
δραστηριότητας ομιλίας του ανθρώπινου εγκεφάλου σε παραφρασμένο κείμενο. Οι
ερευνητές έκαναν ένα βήμα μπροστά συνδυάζοντας την ικανότητα της fMRI να
παρακολουθεί τη νευρική δραστηριότητα με τη δύναμη της πρόβλεψης των γλωσσικών
μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης. Η υβριδική τεχνολογία οδήγησε σε έναν
αποκωδικοποιητή που μπορεί να αναπαράγει τις ιστορίες που άκουγε ή φανταζόταν
να λέει ένα άτομο στον σαρωτή. Ο αποκωδικοποιητής μπορούσε ακόμη και να
μαντέψει την ιστορία πίσω από μια ταινία μικρού μήκους που παρακολούθησε
κάποιος στον σαρωτή, αν και με μικρότερη ακρίβεια. Οι δημιουργοί της
προειδοποιούν, ήδη, ότι θα μπορούσε να γίνει κατάχρηση, αν δεν ρυθμιστεί
κατάλληλα.
Τα ευρήματα της ομάδας, που
δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά την χρονιά που μας πέρασε στο Nature Neuroscience,
περιγράφουν ένα νέο σύστημα που ενσωματώνει ένα πρόγραμμα δημιουργίας παρόμοιο
με το GPT-4 του OpenAI και
το Google Bard μαζί
με την υπάρχουσα τεχνολογία που είναι ικανή να ερμηνεύει σαρώσεις λειτουργικής
μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) – μια συσκευή που παρακολουθεί πώς και πού ρέει
το αίμα σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Ενώ προηγούμενες διεπαφές
εγκεφάλου-υπολογιστή (BCI) ήταν υποσχόμενες για την επίτευξη παρόμοιων
μεταφραστικών ικανοτήτων, η έκδοση του UT Austin φέρεται να είναι η πρώτη μη
επεμβατική έκδοση που δεν απαιτεί πραγματικά φυσικά εμφυτεύματα ή καλωδιώσεις.
Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι ερευνητές ζήτησαν
από τρεις ανθρώπους να περάσουν, ξεχωριστά ο καθένας, συνολικά 16 ώρες μέσα σε
ένα μηχάνημα fMRI ακούγοντας podcasts ήχου. Η επιστημονική ομάδα, εν τω μεταξύ,
εκπαίδευσε ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης για τη δημιουργία και ανάλυση
σημασιολογικών χαρακτηριστικών αναλύοντας σχόλια στο Reddit και αυτοβιογραφικά
κείμενα. Με το πλέξιμο των δεδομένων, η τεχνητή νοημοσύνη έμαθε να ταιριάζει λέξεις
και φράσεις που σχετίζονταν με σαρώσεις του εγκεφάλου των υποκειμένων για να
δημιουργήσει σημασιολογικές συνδέσεις.
Στη συνέχεια ζητήθηκε και πάλι από τους συμμετέχοντες να
ξαπλώσουν σε έναν σαρωτή fMRI και
να ακούσουν νέο ήχο που δεν αποτελούσε μέρος των αρχικών δεδομένων. Ο
σημασιολογικός αποκωδικοποιητής μετέφρασε στη συνέχεια τον ήχο σε κείμενο μέσω
των σαρώσεων της εγκεφαλικής δραστηριότητας και μπορούσε να παράγει παρόμοια
αποτελέσματα ακόμη και όταν τα υποκείμενα παρακολουθούσαν σιωπηλά βίντεο κλιπ ή
φαντάζονταν τις δικές τους ιστορίες μέσα στο κεφάλι τους.
Παρόλο που οι μεταγραφές της τεχνητής νοημοσύνης προσέφεραν γενικά απαντήσεις
που δεν βρίσκονταν στη θέση τους ή ήταν ασαφώς διατυπωμένες, το συνολικό
αποτέλεσμα εξακολουθούσε να παραφράζει με επιτυχία τους εσωτερικούς μονολόγους
των ατόμων της δοκιμής. Μερικές φορές, μάλιστα, αντικατόπτριζε με ακρίβεια τις
επιλογές λέξεων του ήχου. Όπως εξηγούν οι New York Times, τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι
ο αποκωδικοποιητής
τεχνητής νοημοσύνης της ομάδας του UT Austin δεν
καταγράφει απλώς τη σειρά των λέξεων, αλλά και το πραγματικό σιωπηρό νόημα.
Στο πείραμα ο εθελοντής που ξαπλώνει στον
σαρωτή πρέπει να καταβάλει μια συντονισμένη, συνειδητή προσπάθεια να
συνεργαστεί με τους στόχους του προγράμματος τεχνητής νοημοσύνης. Με απλά
λόγια, ένας πιο πολυάσχολος εγκέφαλος σημαίνει μια πιο ακατάληπτη
απομαγνητοφώνηση.
Παρά
τους σημερινούς περιορισμούς, η ερευνητική ομάδα προβλέπει ήδη τη δυνατότητα
ταχείας προόδου παράλληλα με την κατάχρηση.
«Οι
μελλοντικές εξελίξεις θα μπορούσαν να επιτρέψουν στους αποκωδικοποιητές να
παρακάμψουν αυτές τις απαιτήσεις», έγραψε η ομάδα στη μελέτη της.
«Επιπλέον,
ακόμη και αν οι προβλέψεις του αποκωδικοποιητή είναι ανακριβείς χωρίς τη
συνεργασία του υποκειμένου, θα μπορούσαν να παρερμηνευθούν σκόπιμα για
κακόβουλους σκοπούς. Για αυτούς και άλλους απρόβλεπτους λόγους, είναι κρίσιμο
να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τους κινδύνους της τεχνολογικής
αποκωδικοποίησης του εγκεφάλου και να θεσπιστούν πολιτικές που προστατεύουν την
ψυχική ιδιωτικότητα κάθε ατόμου», συμπλήρωσε.
Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να διαβάσει τη
σκέψη - Πώς διαβάζει το μυαλό μας
Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα
στο περιοδικό PNAS Nexus,
ο διανοούμενος και κορυφαίος μαθηματικός Αθανάσιος Φωκάς, κάτοχος της έδρας «Μη γραμμικών
μαθηματικών στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ» ιατρός, αεροναυπηγός, και μέλος της
Ακαδημίας Αθηνών, διερευνά ένα επίκαιρο ερώτημα: «Τις
δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης να επιτυγχάνει και ενδεχομένως να
υπερβαίνει τις ανθρώπινες γνωστικές ικανότητες».
Σύμφωνα με τον Αθανάσιο Φωκά, αυτή η προσέγγιση έχει έναν
βασικό μεθοδολογικό
περιορισμό. Οποιαδήποτε
τεχνητή νοημοσύνη θα έπρεπε να δοκιμαστεί σε
κάθε μεμονωμένο ανθρώπινο στόχο πριν μπορέσει κάποιος να ισχυριστεί ότι το
πρόγραμμα σκεφτόταν εξίσου καλά με έναν άνθρωπο.
Τα συναισθήματα και η τεχνητή νοημοσύνη
Η συγκεκριμένη μέθοδος δεν καταγράφει χαρακτηριστικά της
ανθρώπινης σκέψης, όπως συναίσθημα, υποκειμενική εμπειρία ή κατανόηση.
Επιπλέον, η τεχνητή νοημοσύνη δεν
είναι πραγματικά δημιουργική καθώς δεν μπορεί να κάνει συνδέσεις μεταξύ πολύ
διαφορετικών θεμάτων, χρησιμοποιώντας μεθόδους όπως η μεταφορά και η φαντασία,
για να καταλήξει σε νέα αποτελέσματα που δεν ήταν ποτέ σαφείς στόχοι.
Τα μοντέλα τεχνητής
νοημοσύνης θεωρούνται συχνά ως τεχνητά νευρωνικά δίκτυα,
αλλά η ανθρώπινη σκέψη δεν περιορίζεται στους νευρώνες. Η σκέψη περιλαμβάνει
ολόκληρο το σώμα και πολλούς τύπους εγκεφαλικών κυττάρων, όπως τα κύτταρα
γλοίας, που δεν είναι νευρώνες.
Ο Αθανάσιος Φωκάς υποστηρίζει
ότι οι υπολογισμοί αντικατοπτρίζουν ένα μικρό μέρος της συνειδητής σκέψης και
ότι η ίδια η συνειδητή σκέψη είναι μόνο ένα μέρος της ανθρώπινης γνώσης. Μια
τεράστια ποσότητα ασυνείδητης δουλειάς συνεχίζεται στα παρασκήνια. Ο Αθανάσιος Φωκάς καταλήγει
στο συμπέρασμα ότι η τεχνητή νοημοσύνη απέχει πολύ από το να ξεπεράσει τους
ανθρώπους στη σκέψη.
Πώς η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να διαβάσει τη σκέψη
Πλέον με τη λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (fMRI) που
καταγράφει αδρά, πολύχρωμα στιγμιότυπα του εγκεφάλου σε
δράση. Παρόλο που αυτός ο εξειδικευμένος τύπος απεικόνισης μαγνητικού
συντονισμού έχει μεταμορφώσει τη γνωστική
νευροεπιστήμη, δεν είναι μια μηχανή που διαβάζει το μυαλό:
οι νευροεπιστήμονες δεν μπορούν να κοιτάξουν μια σάρωση του εγκεφάλου και να
πουν τι έβλεπε, άκουγε ή σκεφτόταν κάποιος στον σαρωτή.
Συνεχίζοντας τις μελέτες οι επιστήμονες ξεπερνούν αυτό το θεμελιώδες εμπόδιο για
να μεταφράσουν τις εσωτερικές εμπειρίες σε λέξεις χρησιμοποιώντας την
απεικόνιση του εγκεφάλου. Αυτή η τεχνολογία θα
μπορούσε να βοηθήσει ανθρώπους που δεν μπορούν να μιλήσουν ή να επικοινωνήσουν
με άλλο τρόπο προς τα έξω, όπως εκείνους που έχουν υποστεί εγκεφαλικά επεισόδια
ή ζουν με αμυοτροφική πλευρική
σκλήρυνση.
Οι
σημερινές διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή απαιτούν την εμφύτευση συσκευών στον
εγκέφαλο, αλλά οι νευροεπιστήμονες ελπίζουν να χρησιμοποιήσουν μη επεμβατικές
τεχνικές όπως η μαγνητική τομογραφία για να αποκρυπτογραφήσουν την εσωτερική
ομιλία χωρίς την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης.
Η μελέτη και το πείραμα του Πανεπιστημίου του Τέξας
Ερευνητές του
Πανεπιστημίου του Τέξας στο Όστιν ανέπτυξαν έναν πρωτοποριακό «σημασιολογικό αποκωδικοποιητή»
που χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να μετατρέπει τις σαρώσεις της
δραστηριότητας ομιλίας του ανθρώπινου εγκεφάλου σε παραφρασμένο κείμενο. Οι
ερευνητές έκαναν ένα βήμα μπροστά συνδυάζοντας την ικανότητα της fMRI να
παρακολουθεί τη νευρική δραστηριότητα με τη δύναμη της πρόβλεψης των γλωσσικών
μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης. Η υβριδική τεχνολογία οδήγησε σε έναν
αποκωδικοποιητή που μπορεί να αναπαράγει τις ιστορίες που άκουγε ή φανταζόταν
να λέει ένα άτομο στον σαρωτή. Ο αποκωδικοποιητής μπορούσε ακόμη και να
μαντέψει την ιστορία πίσω από μια ταινία μικρού μήκους που παρακολούθησε
κάποιος στον σαρωτή, αν και με μικρότερη ακρίβεια. Οι δημιουργοί της
προειδοποιούν, ήδη, ότι θα μπορούσε να γίνει κατάχρηση, αν δεν ρυθμιστεί
κατάλληλα.
Τα ευρήματα της ομάδας, που
δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά την χρονιά που μας πέρασε στο Nature Neuroscience,
περιγράφουν ένα νέο σύστημα που ενσωματώνει ένα πρόγραμμα δημιουργίας παρόμοιο
με το GPT-4 του OpenAI και
το Google Bard μαζί
με την υπάρχουσα τεχνολογία που είναι ικανή να ερμηνεύει σαρώσεις λειτουργικής
μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) – μια συσκευή που παρακολουθεί πώς και πού ρέει
το αίμα σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Ενώ προηγούμενες διεπαφές
εγκεφάλου-υπολογιστή (BCI) ήταν υποσχόμενες για την επίτευξη παρόμοιων
μεταφραστικών ικανοτήτων, η έκδοση του UT Austin φέρεται να είναι η πρώτη μη
επεμβατική έκδοση που δεν απαιτεί πραγματικά φυσικά εμφυτεύματα ή καλωδιώσεις.
Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι ερευνητές ζήτησαν
από τρεις ανθρώπους να περάσουν, ξεχωριστά ο καθένας, συνολικά 16 ώρες μέσα σε
ένα μηχάνημα fMRI ακούγοντας podcasts ήχου. Η επιστημονική ομάδα, εν τω μεταξύ,
εκπαίδευσε ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης για τη δημιουργία και ανάλυση
σημασιολογικών χαρακτηριστικών αναλύοντας σχόλια στο Reddit και αυτοβιογραφικά
κείμενα. Με το πλέξιμο των δεδομένων, η τεχνητή νοημοσύνη έμαθε να ταιριάζει λέξεις
και φράσεις που σχετίζονταν με σαρώσεις του εγκεφάλου των υποκειμένων για να
δημιουργήσει σημασιολογικές συνδέσεις.
Στη συνέχεια ζητήθηκε και πάλι από τους συμμετέχοντες να
ξαπλώσουν σε έναν σαρωτή fMRI και
να ακούσουν νέο ήχο που δεν αποτελούσε μέρος των αρχικών δεδομένων. Ο
σημασιολογικός αποκωδικοποιητής μετέφρασε στη συνέχεια τον ήχο σε κείμενο μέσω
των σαρώσεων της εγκεφαλικής δραστηριότητας και μπορούσε να παράγει παρόμοια
αποτελέσματα ακόμη και όταν τα υποκείμενα παρακολουθούσαν σιωπηλά βίντεο κλιπ ή
φαντάζονταν τις δικές τους ιστορίες μέσα στο κεφάλι τους.
Παρόλο που οι μεταγραφές της τεχνητής νοημοσύνης προσέφεραν γενικά απαντήσεις
που δεν βρίσκονταν στη θέση τους ή ήταν ασαφώς διατυπωμένες, το συνολικό
αποτέλεσμα εξακολουθούσε να παραφράζει με επιτυχία τους εσωτερικούς μονολόγους
των ατόμων της δοκιμής. Μερικές φορές, μάλιστα, αντικατόπτριζε με ακρίβεια τις
επιλογές λέξεων του ήχου. Όπως εξηγούν οι New York Times, τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι
ο αποκωδικοποιητής
τεχνητής νοημοσύνης της ομάδας του UT Austin δεν
καταγράφει απλώς τη σειρά των λέξεων, αλλά και το πραγματικό σιωπηρό νόημα.
Στο πείραμα ο εθελοντής που ξαπλώνει στον
σαρωτή πρέπει να καταβάλει μια συντονισμένη, συνειδητή προσπάθεια να
συνεργαστεί με τους στόχους του προγράμματος τεχνητής νοημοσύνης. Με απλά
λόγια, ένας πιο πολυάσχολος εγκέφαλος σημαίνει μια πιο ακατάληπτη
απομαγνητοφώνηση.
Παρά
τους σημερινούς περιορισμούς, η ερευνητική ομάδα προβλέπει ήδη τη δυνατότητα
ταχείας προόδου παράλληλα με την κατάχρηση.
«Οι
μελλοντικές εξελίξεις θα μπορούσαν να επιτρέψουν στους αποκωδικοποιητές να
παρακάμψουν αυτές τις απαιτήσεις», έγραψε η ομάδα στη μελέτη της.
«Επιπλέον,
ακόμη και αν οι προβλέψεις του αποκωδικοποιητή είναι ανακριβείς χωρίς τη
συνεργασία του υποκειμένου, θα μπορούσαν να παρερμηνευθούν σκόπιμα για
κακόβουλους σκοπούς. Για αυτούς και άλλους απρόβλεπτους λόγους, είναι κρίσιμο
να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με τους κινδύνους της τεχνολογικής
αποκωδικοποίησης του εγκεφάλου και να θεσπιστούν πολιτικές που προστατεύουν την
ψυχική ιδιωτικότητα κάθε ατόμου», συμπλήρωσε.
Σχόλια