ΖΩΗ-ΝΟΗΣΗ-ΘΑΝΑΤΟΣ-ΠΡΩΤΟΜΕΡΟΣ

Ζ_Ν _Θ

1.1  

>>>

Εισαγωγή ………………………………………….. 1- Βιβλιογραφία ……………………………………… ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (Μόνον για δική μου 7- Ορισμός –Έννοια …………………………………… 12- Χαρακτηριστικά του Ζωντανού……………………….17 Χαρακτηριστικά κατά Κέσλερ…………………………39 Εξήγηση της ζωής…………………………………… 44 Προυποθέσεις για την ανάπτυξη ζωής……………… 46- Οι τρείς κυριότερες θεωρίες για την προέλευση ζωής.. 73 Πόσα τα έμβια όντα Διάκριση έμβιων όντων……… 75 Ο κίνδυνος εξαφάνισης των ειδών και η επαναφορά των 93 Οι 5 προηγούμενες εξαφανίσεις………………… 94 Τα μικρόβια…………………………………………… 97 Οι φυσικοί νόμοι κλπ.και η ζωή………………………. 114 Μαθηματικά-Γεωμετρία και η ζωή…………………… 119……………….. Εξωγήινη ζωή…………………………………………123 Η εξέλιξη……………………………………………….105 Ο Δαρβίνος …………………………………………….105 Κριτική στον Δαρβίνο…………………………………..107 Ειδικώτερα η πορεία του Ζωντανού…………………….110. Το τυχαίο-στην εμφάνιση της Ζωής.…………………………110 Ο ευφυής σχεδιασμός (φυσικοί νόμοι- μαθηματικά και Ζωή . 125 Ιχνη εξωγήινης Ζωής…………………………………………..135 Σημασία-Σκοπός –Νόημα της Ζωής……………………………136 Ανθρώπινες διαστάσεις στο Σύμπαν……………………………140 Ο Ανθρωπος και η φύση……………………………………… 144 Το Μέλλον της Ζωής…………………………………………….145 Νόηση…..152 Ο σημερινος ανθρωπος ειναι εξυπνοτερος; ποιες οι προοπτικες……………………………188 Θάνατος ……………………………………………… 239-283 Εξήγηση του θανάτου………………………………………..247 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.-Α.Κ. Νάσιουτζικ «Φυσική και Ανθρωπος»1964) ιδίως σελ.92 επ.

2.-O ίδιος «Το Τραύμα τού Αδάμ»Κέδρος α΄ Εκδ.1971

3.-Εμφάνιση τής Ζωής στην Γή.  «Βήμα» 10-3-1974

4.-«Διάλογος» Χειμώνας 1974-1975 Τεύχος 14 σελ.98-99,επίσης 1986/Β σελ.57 « Τα αινίγματα τού Χάους»

5.-Αρθουρ Κέσλερ « Οι ρίζες τής σύμπτωσης» Χατζηνικολή 1974,ιδίως σελ.81,84,85.

6.-O  ίδιος  « Ενα φάντασμα στη μηχανή» Χατζηνικολή 1977(πρώτη έκδοση 1967).

7.-Carl Sagan «Cosmos»Μετάφραση στα γαλλικά Mazarin 1981

8.-Ε.Π.Παπανούτσος «Πρακτική φιλοσοφία» Δωδώνη 1973 ιδίως σελ.179 επ..

9.-«Ηλιος» -Εγκυκλοπαίδεια

10.-Κ.Πολίτης «Φυσική και Φιλοσοφία» Τομή 1965

11.- «Ιστορία τής Γής» Ανοικτό Πανεπιστήμιο.Κουτσιμπός 1985

12.-Φρέντ Χόυλ «Τα δέκα πρόσωπα του Σύμπαντος» Κάτοπτρο »(Ten faces of the Universe)

13.-Elie Gourin «Pourquois la Vie?» F.Sorlot  F.Lanore 1986

14.-P.W.Atkins «Η Δημιουργία» Κάτοπτρο.

15.-Ι.Ευαγγέλου «Ο Εγκέφαλος» Σαββάλα, 1993

16.-Ο ίδιος« Ελληνική Κοσμοθεωρία»Μ.Βερέττας 2008

17.-Ο ίδιος  «Το Θρησκευτικό φαινόμενο» Δωδώνη 1997

18.-Ο ίδιος  « Ο Μονισμός» Νέα Σκέψη 1998

19.-Ivar Ekeland «Το σπασμένο ζάρι» Δίαυλος 1995, ιδίως  σελ.127 επ.

20.-«ΠΑΠΥΡΟΣ κλπ» Εγκυκλοπαίδεια.

21.-Γ.Γεωργάτσος «Γένεση και πρώιμη βιοχημική εξέλιξη τής ζωής» Πανεπιστημιακές  Εκδ. Κρήτης 2008.

22.-Hubert Reeves(Εχει νόημα το Σύμπαν; Η ώρα τής μέθης»)Pάππα-Κέδρος 1997 «(L’ heure de s’ enivrer -L Univers a- t-il un sens?   ». Seuil 1986)

 23.-Ο ίδιος «Μαλικόρν» Κέδρος 1994

24.-Ο ίδιος « Προσμονή μέσα στο άπειρο» Ράππα (Κέδρος 1968

25.-Ε.Ν.Οικονόμου «Η φυσική σήμερα» Πανεπ.Εκδόσεις Κρήτης,1986, ιδίως σελ.28επ.90 επ.

26.-John Randall « Παραψυχολογία» Σύμπαν 1980

27.-Francois Jacob «Η λογική τού ζώντος» Ράππα1971

28.-Ο ίδιος «Το παιχνίδι τής Εξέλιξης» Τροχαλία  1989

29.-J.Bronowski   « The Ascent of Man»Little,Brown and Company,1973

30.-Β.Ξανθόπουλος  «Περί Αστέρων και Συμπάντων» Παν.Εκδ.Κρήτης,1985

31.-F.H.T.Rhodes «Η εξέλιξη τής Ζωής»Πορεία 1990

32.-Philippe Kourilsky «DNA» Ράππα-Κέδρος 1987

33.-Frank Tipler « The Physics of Immortality» Anchor Books 1995

34.-Lee Smolin:”The trouble with Physics”Penguin Books” Πρώτη εκδ.2006.

35.-James S.Trefil « Διαλογισμοί στο ηλιοβασίλεμα» Τροχαλία 1999, Πρώτη ¨εκδοση Colliers Books ,1988.

36.-Φ.Κάπρα « Η κρίσιμη καμπή»Ωρόρα 1984

37.-Raymond Moody « Life after Life»Bantam Books’1975.

38.-Didier van Cauwelaaert « Karine après la vie»Albin Michel,2002

39.-Elisabeth Kubler-Ross « La Mort» France Loisirs. Πρώτη  έκδοση 1975

40.-Claude Allègre « Ολίγη επιστήμη για όλους» Πόλις 2004 ( Un peu de science pour tout le monde- Librairie Artheme Fayard  2003)

41.-Σίγκμουντ Φρόυντ «Επίκαιρες παρατηρήσεις για τον Πόλεμο και τον Θάνατο» Επίκουρος 1998(Sigmund Freud « Zeitgemasses uber Krieg und Tod» και «Warum Krieg» S.Fischer Verlag GmbH ,Frankfurt a.M.1974

42.-Δ.Κυριακίδης « Προέλευση τής ζωής: Θεωρίες και πειραματικές προσεγγίσεις»

43.-Neil Shubin « Το ψάρι μέσα μας» Κάτοπτρο 2009.( Your inner fish- A journey into the 3.5. billion-year  history of human body 2008 Pantham books)

44.- Lewis Dartnell  «Life in the Universe» OneWorld 2009 ”

45.- Francisco J.Ayala  «Είμαστε πίθηκοι;»Κάτοπτρο,2011(Am I a monkey?Six big questions  about evolution- Johns Hopkins University Press 2010)

46.-Ο ίδιος «Το Δώρο τού Δαρβίνου στην Επιστήμη και τη Θρησκεία» Ενάλιος 2009 (Darwin’s gift to Science and Religion -2007)

47.-Γ.Γραμματικάκης « Η αναζήτηση εξωγήινης ζωής» Εφημερίδα « Θεσσαλία» τής 1-5-2011.

48.- Stephen Hawking & Leonard Mlodinov  « Το Μεγάλο Σχέδιο»- Νέες απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα τής ζωής,ιδίως σελ.184 επ.- Κάτοπτρο  2010( « The Grand Design –New answers to the Ultimate Questions for Life» 2010)

49.-Ed Regis  «Ποιος πήρε την καρέκλα τού Αινστάιν ;» Τροχαλία 1995.(Who got Einstein’s Office?)

50.-Ernst Mayer «Τι είναι εξέλιξη»Κάτοπτρο 2005(«What evolution is» 2001)

51.-«Ιστορία τής Ανθρωπότητας» Unesco 1970.

52.- -Paul Davies   «Θεός καi Μοντέρνα φυσική»

53.- BBC-DVD-HUMAN  INSTINCT

54- ARTIFICIAL INTELLIGENCE-DVD- Warner Bros 2001,

55.- David Jefferis «Artificial Intelligence(Robotics and Machine evolution)»Crabtree 1999

56.-Peter Tompkins and Christopher Bird « Η μυστική ζωή των φυτών» Χατzηνικολής 1976(The  secret life of plants)

57.-Teillhard de Chardin  « Le Phénomène humain» Seuil 1955.

58.-Μάθιου Αρπερ « Ο Θεός στον  εγκέφαλο»ΑΒΓΟ,2007,(Τhe “God” Ρart of the Brain,2006)

59.-A.G.Cairns-Smith  «Τα Επτά Ιχνη» Κάτοπτρο 1992(Seven clues to the origin of life-Cambridge University Press 1987)

60.-BBC-DVD-PLANET EARTH

61.- -Χανς Γιόνας« Φιλοσοφικές έρευνες και Μεταφυσικές εικασίες»Ινδικτος 2001,(Philisophishe Untersuchungen und metaphysische Vermutungen 1992 Insel Verlag)

62.- J.Douglas Kenyon « Forbidden History» Bear & Company 2005

63.- Daniel Goleman « Η συναισθηματική νοημοσύνη» Πεδίο 2011(Emotional Intelligence 1995)

64.-Αλαν και Σάλυ  Λαντσμπουργκ «Εξευρενώντας για Συνδέσμους με το Διάστημα» Δράκων/

65.- Μ.Δανέζης-Στρ.Θεοδοσίου «Η Κοσμολογία τής Νόησης» Δίαυλος 2003

66.-« Περισκόπιο τής Επιστήμης» Τεύχη 306/Ιούλ.-Αυγ.2006, 443/Απριλ, 2019)

67.-Χρ.Γιανναράς «Το αίνιγμα τού κακού» Ικαρος 2008

68.- Ο ίδιος «Το ρητό και το άρρητο» Ικαρος 2008

69.- Μάκλ Χάνλον  « Δέκα Αλυτα μυστήρια» ΑΒΓΟ 2008( Michael Hanlon «10 Questions Science can’t answer (yet)» Macmillan 2007)

70.-Ρομπέρ Μπαρμπώ « Ο Ελέφαντας που παίζει κορίνες» Ενάλιος 2010(Robert Barbault «Un éléphant dans un jeu de quilles» 2006 Seuil)

71.- Annie Besant  «Η εξέλιξη τής Ζωής και τής Μορφής» Θεοσοφικές Εκδόσεις 1990( ομιλίες  γύρω στα 1898;)

72.- Abel Rey« L Apogée de la science Technique Grecque Les Sciences de la Nature et de l homme-Les mathematiques d Hippocrate a Platon »Albin Michel 1946

73.- Michel Morange,« Τα  Μυστικά τής Ζωής» Δαίδαλος 2008.

74.-Raymon Moody « Ματιές στην Αιωνιότητα»Διόπτρα 2011( glimpses of eternity 2010)

75.- Merrillee Salmon κλπ.  « Εισαγωγή στη Φιλοσοφία τής  Επιστήμης» Παν.Εκδόσεις Κρήτης 1998.(Intoduction to the Philosophy of Science –Prentice-Hall Inc.1992)

76.-Ιάσων Ευαγγέλου  «Το  Πρόβλημα τής Ευθανασίας» Αντ.Σάκκουλα 1999.

77.-Ο ίδιος « Ο Ανθρωπος και ο θάνατος» Μ .Βερέττας, 2011.

78.-Gottfried Schatz « Πέρα από το γονίδιο» Παν.Εκδ.Κρήτης 201(Jenseits der Gene-Essays uber unser Wessen,unsere Welt und unsere Traueme    -Verlag Neue Zurcher  Zeitung ,Zurich 2011)

79.- H.Maturana-F.Varela « Το Δέντρο τής Γνώσης» Κάτοπτρο 1992(El arbor del conocimiento 1984)

80.-Erwin Schrodinger « Τι είναι η Ζωή» Τραυλός 1995(«What is Life» Cambridge University Press,1944)

81.-Martin Rees «Το Βιόφιλο Σύμπαν» Liberal Books 2013(Our Cosmic Habitat”Princeton University Press 2001)

82.-Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης «Εισαγωγή στη Φιλοσοφία της Επιστήμης» 1998.

83.- Μάνος Δανέζης-Στράτος Θεοδοσίου  «Ετσι βλέπω τον Κόσμο» Δίαυλος 2012

84.-Jim Holt «Why does the World exist» Liveright Publishing Corporation 2013.-

85.-John McCarthy «Οι δυνατότητες τής Τεχνητής νοημοσύνης» ΔΙΑΛΟΓΟΣ 46 1985/Α

86.- A.K.Νάσιουτζικ « Το Σήμερα και το Αύριο» Κέδρος 1982

87.- Διαδίκτυο

88.-Andrew Parker « Το αίνιγμα τής  Γενέσεως» Ουρανός 2010( The Genesis Enigma,Doubleday London 2009)

89.-Jared Diamond   «Το ανθρώπινο  ζώο»Κάτοπτρο 2014(The third Chimpanzee for  Young people –On the evolution and future of the Human Animal-Seven Stories  Press 2014)

90.- Gerard Cheshire « Η Μικρή Ιστορία μιάς Μεγάλης Ιδέας» Αλεξάνδρεια 2015( A little history of a great idea-2008)

91.- Ιωάν.Πλεξίδας    « Η Ανθρωπολογία τού Κακού»Λογείον 2013

92.-Σ.Γκίκας –Ι.Ευαγγέλου «Προσωκρατικοί φιλόσοφοι»Σαββάλας 1995

93.-Larry R.Squire-Eric R.Kandel « Μνήμη- Από τον νού στα μόρια»Κάτοπτρο πρώτη ελληνική έκδοση 2012(Memory –From Mind to molecules –Roberts and Company 2009)

94.Michael Corbalis « Στο λαβύρινθο τού μυαλού» Αιώρα 2013(  Pieces of Mind 2011)5.-John Maynard Smith-Eors Szathmary «The Origins of life-From the birth of life to the origins of language» Oxford University Press 1999,Reprinted 2009

96.-Ιωάννης Πλεξίδας «Ανθρωπος και Θάνατος»Λογείον  2015

97.Περισκόπιο τής Επιστήμης,Τεύχη 410,430,

98. Addy Pross «What is Life? How Chemistry becomes Biology» Oxford University Press  2012

99.-Πώλ Ντέιβις «Συμπαντικό Τζάκ-Πότ»ΑΒΓΟ 2007(Paul Davies  Cosmic Jackpot 2007.

100.-George Williams  « Σχέδιο και σκοπός στη φύση»Κάτοπτρο 2001  («The Pony fish’s glow» Basic Books 1998)

101.-Albert Jacquard  «  H  επίγνωση των ορίων» Κάτοπτρο 1994  (« Voici le temps du monde fini « Seuil 1991)

102.- Erwin Schodinger« Η φύση και οι Ελληνες.Επιστήμη και  Ανθρωπισμός» Ροπή(The Greeks and Nature –Science    and Humanity)

103.-Περισκόπιο τής Επιστήμης.Τεύχης 415/Οκτ.2016 σελ.20 επ.(όπου και σχετική βιβλιογραφία)429/Φ/ρίου 2018,

104.-Sean Carroll «The Big Picture»Duttton 2016

105.-Nick Lane”The Vital Question”w.w.Norton & Company Ltd.2016(First edition 2015)

106.- Βασιλ.Κριμπάς « Κοινωνιοβιολογία» Κάτοπτρο 2007

107.-Amir Aczel «Το τελευταίο θεώρημα του Φερμά»Τροχαλία (Fermat’s Last  Theorem 1998)

108.-Ian Stewart « Οι Μυστικοί Αριθμοί»Τραυλός 2003(What shape is a snowflake-Magical numbers in Nature- Ivy Press 2001)

109.-Jean Guitton-Grichka Bogdanov- Igor Bogdanov «Θεός και Επιστήμη»Αστάρτη 1999(Dieu et la science 1991

110.-Lee Smolin «Χρόνος» Τραυλός" 2016(Time Reborn   Spin -networks Ltd.2013)

111.Περισκόπιο της Επιστήμης(Η Βιολογία του 21ου αιώνα)

112. Max Tegmark «Το Μαθηματικό Σύμπαν μας « Τραυλός 2015( Our Universe.My Quest for the Ultimate Nature of Reality-Max Tegmark 2015)

113.-Στ.Τραχανας «Το Φάντασμα τής Οπερας» Παν.Εκδ.Κρήτης 2016

114.-Yuval Noah Harara "Sapiens" Αλεξάνδρεια 2105(Πρωτοτύπου 2014)

115.-John Searl « Νους,Εγκέφαλος και Επιστήμη»Παν.Εκδ.Κρήτης 1994( Minds,Brain and Science  John Searl and Harvard University Press 1984) ιδίως σελ.25 επ.

116.-M.Ruse «O Δαρβίνος και οι επικριτές του»Ροπή 2017.(Darwinism and its discontents-Cambridge University Press 2006)

117.-Jim Al-.Khalili   Johnjoe-McFadden. " Ζωή στην κόψη-Η μυστηριώδης κβαντική Βιολογία "Τραυλός 2017( Life on th edge.The coming of age of Quantυm Biology 2015)

118.- Yuval Noah Harari «Homo Deus Μια σύντομη ιστορία του μέλλοντος» Αλεξάνδρεια 2017(«Homo Deus .A Brief History of Tomorrow-Penguin Random House 2015)

119.-Jim Al-Khalili « Οι Δαίμονες της Φυσικής» Τραυλός 2014( Paradox the Nine Greater Enigma in Science 2012)

120.- David Bercovici «Η προέλευση των Πάντων»  Πατάκη 2016( “The Origin of Everything in 100 Pages(more or less) 2016)

121.-Francis Collins « Η Γλώσσα Του Θεού»Παπαζήση 2017( The Language of God: a scientist presents evidence for belief(2006)

122.-John Hands”Cosmo Sapiens” 2015

123.-Max Tegmark “Life 3.0”Τραυλός 2018

124.- “Science et Vie No 1218/2019

125.- -Gottfried Schatz «Βιολογία,ένας κήπος γεμάτος  θαύματα» Παν.Εκδ.Κρήτης 2018

126 .-Michio Kaku « Το Μέλλον της Ανθρωπότητας» Τραυλός 2019( The Future of Humanity 2018)

127.-Bruce A.Schumm Η Μαγεία της σωματιδιακής Φυσικής»Πουκαμισάς,2009(“The Breathtaking Beauty of Particle Physics” 2004)

128.-Antonio Damasio «Η Παράξενη Κατάσταση των πραγμάτων»Ενάλιος 2019( ς The strange order of things 2018)

129.-Steven Weinberg «Πώς να εξηγήσουμε τον Κόσμο» Ροπή 2015 (To explain the World 2015

130.-Βίκτωρ  Πωλ Φερνις  «Πως ο Παύλος είδε τον Ιησού» Φιλίστωρ1997( Victor Paul Furnsh “Jesus according to Paul “ Cambridge University Press, 1993)  

131.-Steven Pinker « Το Γλωσσικό ένστικτο»Κάτοπτρο2200»(The language instinct 1995)

131.-Βικιπαίδεια

132.-Τeilhard de Chardin   « Comment je crois » Seuil 1965

133.- -Edward O.Wilson « Για την Ανθρώπινη Φύση».Εκδόσεις Σύναλμα 1998.(“Οn Human Nature” –Harward University Press-1995)

134.- Stuart A.Kauffman “ A World beyond Physics” OXford Univrsity  Press 2019

135.- Nassin Nicholas Taleb « Antifragile-Things that gain from disorder  » Penguin books 2012

136.Paul Davies “ What’s eating the Universe” Penguin RandomHouse UK 2021

137.-Stuart A.Kauffman “A world beyond Physics’ Oxford University Press.2019

138.-  Bob Berman, Matej Pavšič, and Robert Lanza “ The Grand Biocentric Design

 Απρίλιος 2021 ΖΩΗ-ΝΟΗΣΗ-ΘΑΝΑΤΟΣ ΙΙΙ (ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΑΠΟΨΕΩΝ) Προ-προ-προ-προ………….. Σχέδιο Εισήγηση για την ομάδα « ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» ΑΔΙΟΡΘΩΤΟ-ΥΠΟ ΣΥΝΕΧΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ & ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ Ξέρω-το εννοώ- ότι,όσα γράφονται πιό κάτω,(και που συνεχώς συμπληρώνω και διορθώνω) απέχουν όχι απλώς από το τέλειο, το πλήρες,(και το οριστικό τουλάχιστον για μένα) αλλά και από αυτό που θα ήθελα και εγώ.Εκτός άλλων,η κατανομή και η παράθεση τής ύλης πολλάκις με(σχεδόν ;) « τηλεγραφικό τρόπο» είναι ελαφρώς (;)απαράδεκτες.Δεν έχω όμως τον χρόνο(και την ικανότητα;) να συμπληρώσω,να διορθώσω,να ταξινομήσω ,να καταλήξω, να αναπτύξω.Τα γράφω λοιπόν έτσι ,με την προσδοκία,ότι, ίσως,αποτελέσουν εφαλτήριο,για κάποιον που θα θελήσει να σταθεί πάνω στα στοιχεία και στις σκέψεις που τα πλαισιώνουν ,να προχωρήσει,και να θέσει , τα δικά του πλέον συμπεράσματα, τους δικούς του προβληματισμούς,τα δικά του ερωτήματα,(που πολλές φορές είναι πιο γόνιμα από τις απαντήσεις) που να διαμορφώσει σ’ ένα καλαίσσητο και ευανάγνωστο κείμενο. Τα λίγα και ελλιπέστατα αυτά στοιχεία ,όπως τα έχω συλλέξει, και τα παραθέτω έτσι,χύδην, θάταν κρίμα να μείνουν αδιάβαστα, να πάνε χαμένα..Ολοι μας,πέρα από κάθε ματαιοδοξία και από το φόβο μιας κριτικής( : ο Παπανούτσος είχε παρατηρήσει ότι, ο καλύτερος τρόπος να μην σφάλλεις είναι να μην δοκιμάσεις τίποτε που όμως είναι το μεγαλύτερο σφάλμα) οφείλουμε,να δίνουμε « το κατά δύναμη» (Και ασφαλώς σε όλους τους τομείς) Το τελευταίο:Ας μου συγχωρηθούν οι υπογραμμίσεις και οι (κουραστικές )επαναλήψεις. Δικαιολογούνται εν πολλοίς,από την αγωνία μου,μήπως απόψεις ,πολλές φορές –σημαντικές για τον γράφοντα-περάσουν απαρατήρητες ή δεν αξιολογηθούν δεόντως.Υπογραμμίζω ότι,παραθέτω απόψεις,πού πολλές φορέες η μια καλύπτεται στα βασικά στοιχεία από άλλη ή άλλες. - Βασικός-αν μη αποκλειστικός- στόχος του πονήματος είναι να αναδείξει προβλήματα και να υποδείξει δρόμους για αναζήτηση( Τον στόχο αυτό, υπηρετεί η παρατιθέμενη βιβλιογραφία) ΣΚΕΨΕΙΣ ΕΚΤΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ

-   Βασικός-αν μη αποκλειστικός-    στόχος του πονήματος είναι να  αναδείξει προβλήματα και να υποδείξει δρόμους για αναζήτηση( Τον στόχο αυτό, υπηρετεί  η παρατιθέμενη βιβλιογραφία)

ΣΚΕΨΕΙΣ ΕΚΤΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ.

Α.-Το Σύμπαν,η ζωή,όχι μόνον το πώς,αλλά κυρίως το  γιατί ,είναι μυστήριο.Και εφόσον το δέχονται (τουλάχιστον όσοι όπως και ο γράφων) ,εφόσον πιστεύουν ότι , προσπάθεια για μια διανοητική προσέγγιση,στο μυστήριο, με τα μέσα που διαθέτουμε είναι αντιφατική προς την παραδοχή  αυτή(τού μυστηρίου) και έτσι από την φύση της καταδικασμένη σε αποτυχία, ασχολούνται και ασχολούμαστε με θέματα όπως τα παρακάτω.Προβάλλεται επομένως το ερώτημα και η απορία: Δεν θάταν άραγε απείρως καλύτερο και χρησιμότερο να ασχολούμαστε-αποκλειστικώς,με θέματα   σχετιζόμενα –τουλάχιστον άμεσα- με την επιβίωσή μας, θεματα καθοριστικά -,προσδιοριστικά τής συμπεριφοράς, δικής μας και των άλλων,έναντι τού εαυτού μας και έναντι τών άλλων ( κάποιος υπεραπλουστεύοντας και περιορίζοντας, θα μιλούσε για θέματα καθημερινότητας);έτσι ώστε –τουλάχιστον η συμβίωσή μας να είναι πιο αρμονική πιο ειρηνική ,χωρίς αγωνίες για τέτοιες αναζητήσεις ; Είναι λοιπόν χαμένος χρόνος;

Ισως όχι.

-Πρώτον γιατί χωρίς να το καταλαβαίνουμε και με διαδικασίες όχι εύκολα  και πάντοτε κατανοητές, όχι πάντοτε συνειδητές,η ενασχόληση αυτή, επηρεάζει-καθορίζει  την συμπεριφορά μας.

-Δεύτερον, γιατί έτσι ωθούμαστε να πλησιάζουμε την Αλήθεια, αφού  με το να καταλαβαίνουμε  τα όρια και τις δυνατότητες τού νού,  το ατελέσφορο μιάς διανοητικής προσέγγισης (ασφαλώς αναγκαίας για ένα ξεκίνημα και για την ικανοποίηση άλλων αναγκών) , θα αποφασίσουμε(εγκαταλείποντας (τουλάχιστον μερικώς τις σημερινες μεθόδους και αντιλήψεις)  να  πορευθούμε   στην αναζήτηση  ενός άλλου τρόπου προσπέλασης προς την Αλήθεια,ένος άλλου τρόπου ανόδου και τελείωσης,ενός άλλου δρόμου προς την Γνώση.(Γνώση,Αλήθεια  και τελείωση πρέπει να ηχούν ταυτόσημα)

-Τρίτον γιατί (αν δεχθούμε τον Αριστοτέλη) έτσι πορευόμαστε κατά φύση,επομένως ορθά,όπως και πιο κάτω σημειώνεται στην να μάθουμε

 -Τέταρτον γιατί,η μελέτη τού φαινομένου,ίσως αποκαλύψει ,( κυρίως με την διαίσθηση,την ενόραση,την φώτιση) εκείνο,που κρύβεται πίσω από το φαινόμενο(και που ασφαλώς δεν θα μπορούσε να εκφρασθεί)

Ο,τι ζεις με την έκσταση δεν μπορείς  να εκφράσεις με τον λόγο θα έλεγε ο Καζαντζάκης. 

(Εδώ έχει την θέση της  μια αυτονόητη παρατήρηση.Γράφηκε  παραπάνω πώς είναι δεκτές,η ενόραση,η διαίσθηση, στον τομέα  της   φυσικής  επιστήμης Αλλά για να προαχθούν σε επιστημονική γνώση,το αποτέλεσμα τους,το μήνυμά τους,πρέπει να περιβληθεί με το κύρος μιάς επαλήθευσης, πρέπει να επιβεβαιωθεί με μια θεωρία που  για να γίνει αποδεκτή έχει-εκτόςάλλων- την ανάγκη  μιάς επιβεβαίωσης,με το πείραμα ,με την παρατήρηση).

 Β.-Η Επιστήμη και  η κοινή λογική (δεν είναι περιττές,αλλά)δεν μπορούν να εξηγήσουν τα πάντα δεν μπορούν να μάς αποκαλύψουν την πραγματικότητα.

-Ετσι :

Ο Kant     εντοπίζει το πρόβλημα λέγοντας, ότι, η Επιστήμη ερευνά τα φαινόμενα,δεν μπορεί να  μάς μιλήσει για το όντως όν. Ως προς τη φυσική,ο James Stein  στο βιβλίο του « Πώς τα μαθηματικά εξηγούν τον κόσμο» γράφει(αυτό που σχεδόν όλοι δέχονται, δηλαδή) πώς η κοινότητα των φυσικών, δεν  έχει καταλήξει ακόμη στο τι είναι πραγματικότητα.

-Ο Dominique Lecourt,στην Εισαγωγή τού βιβλίου τού Victor Weisskopf  « H  επανάσταση των κβάντα »   αναφερόμενος στην προσπάθεια για τη γνώση, αυτού που θα λέγαμε πραγματικότητα, τουλάχιστο σε ό,τι αφορά το ατομικό επίπεδο, τονίζει,ότι,  καμμιά αναπαράσταση δεν χρησιμεύει πιά, εφόσον οι αναπαραστάσεις είναι δανεισμένες από τον κόσμο μας αυτόν, που διέπεται από τους νόμους τής κλασσικής μηχανικής και από  τον οποίο πρέπει να αποσπασθούμε (Ούτε και η κβαντομηχανική δίνει πείθουσα  και ολοκληρωμένη λύση)

Ειδικώς για τα Μαθηματικά  και τη φυσική.

- ο Bertrand Russel αναφερόμενος στα  « καθαρά» μαθηματικά (που μερικοί τα θέλουν ως κορύφωση της λογικής)  έλεγε ότι, « αυτά είναι κάτι για τα οποία δεν ξέρουμε γιατί μιλάμε και ότι, αυτό για το οποίο μιλάμε,δεν είναι αλήθεια» .

-Ο Godel ,ο μεγαλύτερος για πολλούς λογικολόγος μετά τον Αριστοτέλη, που εκλόνισε την  μαθηματική αυθεντία,με το αξίωμά του, τής μη πληρότητας, και έλεγε ότι, τα μαθηματικά αντικείμενα υπάρχουν μακρυά σε μια άλλη διάσταση.

-Ο Einstein αναφερόμενος στην « αυθεντία» των μαθηματικών έλεγε ότι,στο μέτρο που οι νόμοι των μαθηματικών αναφέρονται στην πραγματικότητα,δεν είναι σίγουροι και στο μέτρο που είναι σίγουροι δεν αναφέρονται στην πραγματικότητα.(: As far as the laws of mathematics refer to reality, they are not certain, and as far as they are certain they  do not refer to reality).

(Γι’ αυτό,  και η διαφορά μεταξύ τού θετικιστή Στήβεν Χώκιγκ –που αρκείται  στο αν μια εξίσωση ή μια  θεωρία του υπηρετείται από την παρατήρηση,-και τού ρεα λιστή  Ροτζερ Πενρόζ  που ψάχνει να βρεί το πραγματικό.Και γι αυτό, ο Sean Carroll,γράφει(ό.π.177) ότι,η επιστήμη δεν αποδεικνύει πράγματα).

-Ο Alastair Rae  καθηγητής θεωρητικής φυσικής,στο Πανεπιστήμιο τού Birmingham, ,μιλώντας για το κοσμικό Σύμπαν,λέγει.  « Το Σύμπαν είναι ένα σύνολο συντελούμενων μεταβολών,όπου μοναδική πραγματικότητα είναι  οι μεταβολές,ενώ συγχρόνως είναι αδύνατο να γίνει μια συνεπής περιγραφή αυτού που μεταβάλλεται!!!»

Δεν είναι λοιπόν ικανή και αρκετή για όλα η Επιστήμη.

 Οσο για τη  κοινή λογική δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση. Υπενθυμίζουμε ότι ,η σύγχρονη φυσική έχει εγκαταλείψει την δίτιμη λογική τού Αριστοτέλους και ότι, η λογική(: που ασφαλώς δεν είναι άχρηστη αφού, καλύπτει ανάγκες καθημερινότητας και διευκολύνει την επιβίωση του ανθρώπου),όπως τουλάχιστον την έχουμε διδαχθεί στηρίζεται σε αξιωματικές αφετηρίες,που δεν βοηθούν , στην κατανόηση, όχι απλώς τού όντως όντος ,αλλά ούτε και τής σύγχρονης φυσικής ,όπως σημειώνει ο Claude Allègre.

-  Οσο για την φιλοσοφία:

 -Οι  Stephen και Hawking Leonard Mlodinov λέγουν « Η φιλοσοφία …έχει πεθάνει καθώς δεν συμβάδισε  με τις σύγχρονες απόψεις της επιστήμης  ιδιαίτερα στον  χώρο  της φυσικής»(Αρα δεν διεκδικεί αυτονομία)

 -Κατά τον Παπανούτσο (Γνωσιολογία,Ικαρος 1962,ιδίως 389 επ.) «Ο διαχωρισμός επιστήμης και φιλοσοφίας ,με το νόημα ότι,είναι δύο κατά τη φύση τους διάφορες κατακτήσεις τού θεωρητικού στοχασμού είναι πλανη»

-ΟLudwig Wittgenstein είπε «Η φιλοσοφία είναι μια μάχη εναντίον της μαγείας της νοημοσύνης μας μέσω της γλώσσας»Και σε άλλο σημείο ξεκαθαριζει ότι, με τηνφιλισοφία δεν ανευρίσκεται η αλήθεια,και ότι οι λογικές αλήθειες είναι ταυτολογίες.

Και ορθώς.Μόνον λογικά σφάλματα μπορεί ενδεχομένως να διορθώσει η φιλοσοφία.Παρακολουθητικός ο  χαρακτήρας της.

-Και αν όλα αυτά ισχύουν για την γνώση τού λεγόμενου υλικού σύμπαντος,τι να πεί κανείς για την Αλήθεια εκείνη που δεν είναι απάντηση σε ερώτημα  που εξηγεί την παρουσία μας στον κόσμο αυτό, που εξηγεί το πώς και κυρίως το γιατί τής Δημιουργίας. ………………….;Τι να πεί κανείς για τις αξίες,..για την ηθική..)(υπενθυμίζουμε στο σημείο αυτό τον Αlbert Einstein:

«Πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί ώστε να μην υπερεκτιμούμε την επιστήμη και τις επιστημονικές μεθόδους όταν πρόκειται για ανθρώπινα προβλήματα. . . .  η Επιστήμη . . . δεν μπορεί να δημιουργήσει σκοπούς . . το πολύ [μπορεί να] προμηθεύσει τα μέσα για την επίτευξη συγκεκριμένων σκοπών»

(“We should be on our guard not to overestimate science and scientific methods when it is a question of human problems. . . . Science . . . cannot create ends . . . at most [it may] supply the means by which to attain certain ends.»

Γ.-Πρέπει  και πάλι  να τονισθεί:

Οι στόχοι τού πονήματος δεν είναι μεγαλεπήβουλοι.Ο γράφων δεν έχει την αλαζονική ψευδαίσθηση,ότι, με όσα παρατίθενται, δίδονται (τουλάχιστον άμεσες) απαντήσεις  σε προβλήματα και απορίες που ταλαιπωρούν τον σκεπτόμενο άνθρωπο.Οι στόχοι του  είναι περιορισμένοι,η εξήγηση  που ώθησε τον γράφοντα,να παρουσιάσει τις απόψεις που ακολουθούν,(που αν όχι όλες, τουλάχιστον, στην συντριπτική τους πλειοψηφία,δεν είναι δικές του),είναι απλή:Ότι, δηλαδή,(πέρα από μια εσωτερική ανάγκη) αν παραμερίσουμε ,όπως πιο πάνω σημειώθηκε,το αριστοτελικό,ότι, ο άνθρωπος από την φύση του αρέσκεται στο να μαθαίνει(και επομένως ζεί κατά φύση όταν προσπαθεί να μάθει),πράγμα που ίσως ηχεί ισοδύναμα,μ΄αυτό που οι σύγχρονοι ψυχολόγοι αποκαλούν ορμέμφυτο τής διερεύνησης, ---και για κείνους που βλέπουν αλλοιώς,ότι, αυτό είναι θέλημα και ελπίδα τού Θεού και στόχος τού Σύμπαντος),---αν παραμερίσουμε το ανθρωπικό αξίωμα,  για το οποίο γίνεται λόγος σε άλλο σημείο τού σημειώματος αυτού, μένουν και άλλοι αρκετοί λόγοι,οι οποίοι, υπαινικτικά  ή και σαφώς, επαναλαμβάνονται και σε άλλα σημεία τού προκείμενου  σημειώματος, και στους οποίους λόγους,το εγχείρημα στοχεύει και αποβλέπει.

Δηλαδή:

  α.-Να προκαλέσουν ερεθίσματα,και ερωτήσεις.Όπως είπε και ο Pierre Teilhard de Chardin,οι ερωτήσεις είναι πιο γόνιμες από τις απαντήσες.(Θα μπορούσε κανείς να προσθέσει ότι, πάμπολες φορές, η ερώτηση έχει μια μεγάλη κινητήρια,μια δυναμική δύναμη,   είναι στοιχείο  ή τουλάχιστον αφετηρία διαλογισμού, σκαλοπάτι για την άνοδο,ενώ πολλές φορές οι απαντήσεις,είναι ο θάνατος τού μυαλού,πού αδρανποιεί,ίδίωςόταννο ερευητής νομιζει ότι έδψσε την τελική λύση.).Αλλά η τελευταία αυτή σκέψη εκφεύγει σαφώς από τα  πλαίσια τού υποτυπώδους καί ατελέστατου  αυτού πονήματος.

  β.-Ισως και κάτι άλλο. Να μάς κάνει να καταλάβουμε –να εμβαπτιστούμε,(όπως και στην αρχή τονίζεται) για καλά στην έννοια τού μυστηρίου. Eνας φυσικός,ο Fred Alan Wolf είπε:.(«Que  sait-on vraiment de la realite?» Ariane 2006 p 1) « Το γεγονός ότι,θέτουμε αυτές τις μεγάλες ερωτήσεις ανοίγει την θύρα σε νέους τρόπους τού είναι.Φέρει  μια δόση φρέσκου αέρα και καθιστά την ύπαρξη πιό χαρούμενη. Εκείνο που στην ζωή έχει μεγαλύτερη σημασία δεν είναι να είσαι ενήμερος για όλα ,αλλά να αφήνεις μια θέση για το μυστήριο» Και ο Athur Koestler αναφερόμενος στην επιστήμη είπε  « Από την στιγμή που ο επιστήμονας,χάνει αυτή την αίσθηση  αυτή τού μυστηρίου,μπορεί να είναι ένας εξαίρετος τεχνικός,παύει όμως να είναι ένας σοφός».Και τέλος  ο  Albert Einstein  στο βιβλίο του, Mein Wertbild ( Η δική μου κοσμοθεώρηση)  γράφει « Η ωραιότερη εμπειρία που μπορούμε να έχουμε  είναι το μυστήριο.Αυτό είναι το βασικό συναίσθημα  που κυριαρχεί στην αληθινή επιστήμη.Οποιος  δεν το γνώρισε  και δεν μπορεί να το θαυμάσει,ούτε να νοιώσει δέος είναι σαν πεθαμένος,σαν ένα σβησμένο κερί, ………………(:The farest things we can experience is the mysterious.It is the fundamental emotion which stands at the cradle of true and science.He who knows it not and can no longer wonder ,no longer feel amazement  it is as good as dead,a snuffed –out candle”  )

-.Σε  μερικούς είναι αρκετό  το μυστήριο τής αιωνιότητας τής ζωής  και ο πόθος τής γνώσεως της  υφής τής πραγματικότητας,μαζύ με μια ολόψυχη προσπάθεια να εννοήσουν ένα τμήμα οσοδήποτε μικρό  και εάν είναι τού «Λόγου» που εκδηλώνεται στην φύση.

 Και η βίωση αυτή τού μυστηρίου,μέσα από διαδικασίες μυστηριώδεις και διαδαλώδεις-,θα οδηγήσει (εν πολλοίς ασυνειδήτως) σε κάτι άλλο.Σε μια εσωτερική αλλαγή,στον  πόθο για την αναζήτηση τής Αλήθειας τής πραγματικότητας, στην επιθυμία  πραγμάτωσης,μιάς ζωής,συμβατής και σε αρμονία με την Αλήθεια αυτή, πιο γεμάτης,μιάς ζωής με πραγματική ευτυχία,μιάς ζωής υπεύθυνης, προσανατολισμένης σ’ένα υψηλό στόχο,έτσι που να την δικαιώνει,που να δικαιώνει ,κι εξηγεί την ανθρώπινη παρουσία.. Και που οδηγεί σε μια ένωση με την Αλήθεια.

γ.- Να μάς βοηθήσει,μέσα από διαδικασίες ή παραδοχές, στον καθορισμό  τής δέουσας ανθρώπινης συμπεριφοράς. Ο,τι ζεις με την έκσταση δεν μπορείς  να εκφράσεις με τον λόγο θα έλεγε ο Καζαντζάκης. 

(Εδώ έχει την θέση της  μια αυτονόητη παρατήρηση.Γράφηκε  παραπάνω πώς είναι δεκτές,η ενόραση,η διαίσθηση, στον τομέα  της   φυσικής  επιστήμης Αλλά για να προαχθούν σε επιστημονική γνώση,το αποτέλεσμα τους,το μήνυμά τους,πρέπει να περιβληθεί με το κύρος μιάς επαλήθευσης, πρέπει να επιβεβαιωθεί με μια θεωρία που  για να γίνει αποδεκτή έχει-εκτόςάλλων- την ανάγκη  μιάς επιβεβαίωσης,με το πείραμα ,με την παρατήρηση).

. 

σύμφωνα με σχετική μελέτη.

Οι ερευνητές που ανεκάλυψαν τα σχετικά απολιθώματα,στην αρχή τα ταυτοποίσανν ως βιολογικά,ενώ άλλοι επιστήμονες προέβαλαν το επιχείρημα ότι, δεν μπορεί κανείς να είναι βέβαιος γι αυτό και ισυίστηκαν ότι,τα  αποκληθέμντα ως απολιθώματα έμοιαζαν περισσότερο με παράξενα ορυκτά άποψη που οι ίδιοι τροποποίησαν αργότερα, ,όταν μεταχειρισθέντες μια νεα μέθοδο εντόπισαν ίχνη άνθρακος,που έδειχναν ότι , τα απολιθώματα,είχαν οργτανική καταγωγή,ηλικίας μεγαλύτερης των 3,5 δισεκατομμυρίων ετών.Μιά άλλη γνώμη ήθελε ότι,τα  απολιθώμτα ήσαν το αποτέλεσμα γεωθερμικής δραστηριότητας. Ας προστεθεί το εντυπω σιακό,ότι,ορισμένα σε μεγαλύτερο μέγεθος απολιθώματα, έχουν όμορφες λεπτομέρειες,που παραπέμπουν  σε δέρμα ή φτερά ζώου.

Οριστικές   και γενικώ ς αποδεκτές απόψεις δεν υπάρχουν.

.Πάντως ως πιθανότερο φαίνεται ότι, τα πρώτα έμβια όντα ήσαν τα μικρόβια.

(περισσότερα στο Παράρτημα  υπό τον τίτλο Tiny  Fossils   May     Be   the Oldest  Evidence  of Life  on Earth)’

 Η ΕΚΡΗΞΗΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΜΒΡΙΟ ΠΕΡΙΟΔΟ - Μετά την αναφερόμενη πιο πάνω καθυστέρηση στην εμφάνιση της ζωής έχουμε μια «βιολογική έκρηξη».Οντως κατά την Κάμβριο περίοδο και πειό συγκεκριμένα περίπου πριν από 541—515 χρόνια,παρατηρήθηκε μια « Μεγάλη Εκρηξη» στην Ζωή.Δημιουργήθηκε μια τεράστια ποικιλομορφία και διαφορετικά φύλλα οργανισμών εμφανίστηκαν μέσα σε πολλή σύντομη περίοδο έτσι ώστε αυτή να χαρακτηρισθεί ένα από τα σπουδαιότερα επεισόδια στην ιστορία της Γής.Σε μια χρονική περίοδο 30 μόλις εκατομμυρίων ετών,πρωτοεμφανίστηκαν,όλα σχεδόν τα κύρια φύλα των ασπονδύλων ,το πρώτο χορδωτό,το πρώτο άγναθο ψάρι, κλπ.και στην Γή έχουμε πλέον τα 34 από τα 35 φύλα ζωντανών οργανισμών που αναγνωρίζονται σήμερα .Ετσι ο χαρακτηρισμός ως η Μεγάλη Εκρηξη δικαιολογείται αφού από την εμφάνιση των πρώτων ζωντανών οργανισμών στην Γή, πριν από 3,85 περίπου δισεκατομμύρια χρόνια,μέχρι την Κάμβρια περίοδο, δεν είχε συμβεί κανένα όμοιο γεγονός. Οι επιστήμονες λοιπόν προσπάθησαν να εύρουν την σχετική εξήγηση με αποτέλεσμα να διατυπωθούν ορισμένες θεωρίες χωρίς όμως καμία απ΄αυτές να μπορεί να διεκδικήσει ότι, περιβάλλεται το ένδυμα της βεβαιότητας και δεινής αποδοχής. Το οξυγόνο. Μιά μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2014 αναζητεί την αιτία,ή τουλάχιστο μια από τις αιτίες στην αύξηση της ποσότητας του οξυγόνου.0 καθηγητής Noha Planavsky τού Πανεπιστημίου τού Yale λέγει ότι, κατά την προκαμβριαννή περίοδο,που αποκαλεί «βαρετή περίοδο»το οξυγόνο που υπήρχε στη Γή,ήταν μόλις το 0,1% του σημερινού που ήταν ανεπαρκές να υποστηρίξει το τυχόν υπάρχον γενετικό υπόβαθρο,ώστε να έχουμε παραγωγή ειδών.Και συνεχίζει λέγοντας ότι, η ανάπτυξη αυτή κατέστη δυνατή,μόλις το οξυγόνο, παραγόμενο από τα φύκη των ωκεανών αυξήθηκε σε ποσοστά που να πλησιάζουν τις σημερινές τιμές. Ο εμπλουτισμός τής γήινης ατμόσφαιρας με οξυγόνο,οδήγησε και στην δημιουργία της στιβάδας τού όζοντος, που λειτουργεί ως ασπίδα κατά τής υπεριώδους ηλικακής ακτινοβολίας επικίνδυνης για τους ζώντες οργανισμούς.Ετσι με τη βοήθεια του οξυγόνου,είχαμε όχι μόνον ραγδαία αύξηση της βιοπικοιλότητας αλλά και του μεγέθους των ειδών κατά 1.000.000 φορές!!!. Για το ρολο του οξυγόνου,γράφουμε πιο΄πάνω στο κεφάλαιο για τις προυποθέσεις εμφανίσεως της ζωής, -Η «συνεισφορά» των παγετώνων. -Υποστηρίζεται ότι, με την τήξη ,των παγετώνων ανυψώθηκε η στάθμη τής θάλασσας πάνω από τη στεριά,με αποτέλεσμα οι δημιουργηθείσες έτσι αβαθείς εκτάσεις, να καταστούν το λίκνο για τη διαφοροποήση της θαλάσσιας ζωής. -Η μετακίνηση των ηπείρων,που προκάλεσε την απελευθέρωση μεθανίου,με συνέπεια την αύξηση τής θερμοκρασίας στη Γή, είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση τής βιοποικιλότητας,χωρίς όμως να εξηγεί πώς η αύξηση αυτή οδήγησε και στην ραγδαία αύξηση τής ποικιλομορφίας. Η εξαφάνιση των Εδιάκαρα.(ζώα που το σώμα τους αποτελείται από μαλακούς ιστούς όπως η μέδουσα) . Η θεωρία αυτή προσπαθεί να εγκαθιδρύσει μια αναλογία με την περίπτωση των δεινοσαύρων των οποίων η εξαφάνιση ευνόησε την έλευση των θηλαστικών(τα οποία όμως ανήκαν στην ίδια αδελφή ομάδα με τους δεινοσαύρους όρος που ελλείπει στην θεωρία αυτή, για τα Εδιάκαρα), Ο «διακόπτης των φώτων» και η δημιουργία του Ήλιου Ιδιαίτερη ερμηνευτική πρόταση του βιβλίου τού Andrew Parker “To αίνιγμα τής Γενέσεως» αποτελεί η συσχέτιση τής τοποθέτησης από τη Γένεση τής δημιουργίας τού Ήλιου, της Σελήνης και των άστρων την 4η δημιουργική ημέρα – αντί της 1ης – με την εμφάνιση των πρώτων ζώων με μάτια, στην οποία αναφερθήκαμε προηγουμένως. Αυτό είναι και το μόνο σημείο στο οποίο η Γένεση φαίνεται να μην ακολουθεί τη σειρά εμφάνισης των μερών του κόσμου που ανακαλύπτει η σύγχρονη επιστήμη. Η εμφάνιση των πρώτων οφθαλμών όχι μόνο κατέστησε δυνατή την όραση του φωτός (γι’ αυτό, κατά το συγγραφέα, η Γένεση αναφέρει τότε τη δημιουργία των ουράνιων σωμάτων), αλλά και προκάλεσε την εξελικτική έκρηξη των ζώων της περιόδου του Καμβρίου (570-510 εκατομμύρια χρόνια πριν από σήμερα), αφού ο οφθαλμοφόρος τριλοβίτης είχε εξελιχθεί σε ένα τρομερά επικίνδυνο κυνηγό, άρα τα λοιπά ζώα, που κινούνταν ακόμη όλα στους ωκεανούς, έπρεπε να εξελιχθούν για να προστατευθούν (βλ. κεφ. 5 και 6 στο βιβλίο):«Όταν έκαναν την εμφάνισή τους στο προσκήνιο της ζωής εκείνοι οι πρώτοι οφθαλμοφόροι, ίδιοι με τορπίλες, τριλοβίτες, οι γείτονές τους με τα μαλακά σώματα κατέστησαν ξαφνικά για πρώτοι φορά ορατοί ως ανυπεράσπιστες πρωτεϊνούχες μπουκιές. Και οι τριλοβίτες άρχισαν το τσιμπούσι. Τα περισσότερα από εκείνα τα σκωληκοειδή ή σφαιρικά πλάσματα φαγώθηκαν μέχρις εξαφανίσεως. Κάποια όμως διέφυγαν την κατανάλωσή τους από τους φρικτούς τριλοβίτες. … Είναι μια περίπτωση όπου η εξέλιξη λέει: “Αν δεν μπορείς να τους νικήσεις, πήγαινε με το μέρος τους”. Η εποχή κατά την οποία εξελίχθηκαν οι πρώτοι τριλοβίτες, τα πρώτα ζώα που είχαν μάτια, ήταν πριν από περίπου 521 εκατομμύρια χρόνια, εκείνη ήταν η εποχή που έχει γίνει γνωστή ως η “Κάμβριος περίοδος”» (σελ. 220).«Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, όλα τα ζώα αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν στο φως, δηλαδή στην όραση. Τις εκπομπές των ήχων και των οσμών τους μπορούσαν να τις ελέγχουν κατά βούληση, αλλά όχι και την εικόνα τους υπό το συνεχές φως του Ηλίου, η οποία ήταν πλέον διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή στον κάθε θηρευτή και έτσι ξεκίνησε ο αγώνας για την ανάπτυξη του πιο αποτελεσματικού εξοπλισμού. Κάποια από τα σκωληκοειδή πλάσματα θωρακίστηκαν με εξωσκελετούς, κάποια ανέπτυξαν χημικές άμυνες με συμπληρωματικά προειδοποιητικά χρώματα, άλλα υιοθέτησαν τα χρώματα του περιβάλλοντός τους για να καθίστανται κατά κάποιον τρόπο αόρατα, ή ανέπτυξαν κολυμβητικές ικανότητες χάρη στις οποίες μπορούσαν να ξεφεύγουν από τους θηρευτές με δυνατούς ελιγμούς. Κάποια άλλα εξαφανίστηκαν εντελώς από το οπτικό πεδίο των θηρευτών αρχίζοντας να ζουν σε διάφορες κρυψώνες, κάτω από βράχια, στην άμμο του βυθού… οπουδήποτε θα αγνοούσαν την ύπαρξή τους οι θηρευτές. Όλες αυτές οι προσαρμογές δημιούργησαν ένα νέο είδος εξελικτικού αγώνα εξοπλισμών. … Μετά τον αρχικό πανικό, οι περαιτέρω διαφοροποιήσεις θα γίνονταν σταδιακά – η εξέλιξη θα καταστάλαζε στο συνηθισμένο ρυθμό της. Η έκρηξη της Καμβρίου περιόδου είχε τελειώσει.Έτσι λοιπόν είχαν ανάψει τα φώτα για τα ζώα του πλανήτη. Μην ξεχνάτε ότι, το φως του Ηλίου προϋπήρχε αυτού του γεγονότος – θυμηθείτε τις αναλύσεις των προηγούμενων κεφαλαίων σχετικά με την δημιουργία του σύμπαντος κα του Ηλίου και εκείνη την πρώτη εντολή του Θεού στην Γένεσιν, το “γενηθήτω φως” – αλλά τα ζώα δεν μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν για να βρίσκουν το ένα το άλλο ή για να αναγνωρίζονται μεταξύ τους» (σελ. 240-241) ΕΙΔΙΚΩΤΕΡΑ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ( ΑΙΦΝΙΔΙΑΣ Η ΜΗ ) ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Τρείς είναι οι σχετικές θεωρίες 1-Ο Δημιουργισμός ( αναζήτηση Ανώτερου όντος-θεολογική προσέγγιση).Δεν θα ασχοληθούμε . 2.- -αυτόματη γένεση 3.- πανσπερμία Η αυτόματη γένεση -Ο Αριστοτέλης αποδίδει την εμφάνιση των έμβιων όντων σε αυτόματη γένεση,που σημειωτέον απορρίπτει (και) η Καθολική Εκκλησία. Η άποψη αυτή, κυριάρχησε για 2000 περίπου χρόνια. Ειδικότερα μέχρι τις αρχές τού 19ου αιώνα οι περισσότεροι επιστήμονες, δέχονταν την αυτόματη γένεση με την διευκρίνιση, όμως ότι, για την σύνθεση οργανικών ενώσεων,ήταν απαραίτητη μια ζωική δύναμη,(vis vitalis) ότι, δηλαδή μόνον οι ζωντανοί οργανισμοί μπορούσαν να συνθέσουν οργανικές ενώσεις. --Η ανακάλυψη τού R.Koch, ότι, η φυματίωση οφείλονταν σε μικρόβιο οδήγησε στην εγκατάλειψη τής ιδέας,ότι, είναι δυνατή η αυτόματη γένεση μικροοργανισμών .-Ο Pasteur «απέδειξε» ότι, δεν μπορεί να υπάρχει αυτόματη γένεση σε επίπεδο ολόκληρου τού οργανισμού,άποψη που γίνεται δεκτή μέχρι σήμερα.(2008).Με μια σειρά πειραμάτων,έβρασε μαγιά με ζάχαρη,για να σκοτώσει τους ζωντανούς οργανισμούς.Αν οι μέθοδοι έκθεσης είναι τέτοιες ώστε να προλαμβάνουν τα μολυσματικά υλικά, δεν υπάρχει εκ νέου εμφάνιση της ζωής.Επειτα έδειξε ότι, αν το επεξεργασμένο υλικό,παρέμεινε αποστειρωμένο, δεν υπάρχει εμφάνιση ζωής ώσπου να ξαναμολυνθεί, ότι, αυτά τα αποτελέσματα, δεν ήσαν στιγμιαία και συμπωματικά, αλλά ότι, συνέχιζαν να συμβαίνουν επανειλημμένως και μάλιστα,υπό, διαφορετικές συνθήκες. Μόνο όταν μη αποστειρωμένες ουσίες (συμπεριλαμβανομένου του ατμοσφαιρικά, αέρα που κυκλοφορεί ελεύθερα) επιτρέπεται να επηρεάσουν το εσωτερικό υλικό, ξαναρχίζει η ζύμωση. Το συμπέρασμά λοιπόν (για πολλούς) ήταν ότι,η « η ζωή χρειάζεται για να δημιουργηθεί ζωή» Λέγομε για πολλούς γιατί υπάρχει η αντίληψη ότι, ο ίδιος ο Pasteur δεν απέκλειε την μετάβαση από την ανόργανη ύλη στην οργανική. Υπάρχουν και διαφορετικές εκτιμήσεις. Αντιγράφω από τον M.Ruse (ό.π. σελ.88) «Τα εμπειρικά στοιχεία ήταν σημαντικά αλλά όχι αποφασιστικά. Κατά έναν ενδιαφέροντα τρόπο, ο ίδιος ο Παστέρ πάντα έκλινε να πιστεύει ότι, είναι δυνατή η αυτόματη γένεση από μη οργανικά υλικά. Και ορισμένοι άλλοι, μεταξύ των οποίων και κάποιοι διακεκριμένοι μελετητές της εξέλιξης, οι οποίοι πίστευαν ότι, η αυτόματη γένεση υπαγορευόταν από την μετασχηματιστική τους σκέψη, συνέχισαν να ενστερνίζονται αυτήν την ιδέα. Αλλά οι μέρες της είχαν σχεδόν τελειώσει. Οι βιταλιστές ίσως να είχαν επαναφέρει την σκέψη"για"τη ζωτική δύναμη,αλλά, έτσι ενέτειναν μονάχα το γεγονός πως ένας τέτοιος τρόπος σκέψης παρασάγγας απέχει από την σύγχρονη επιστήμη. Καθώς τα εμπειρικά στοιχεία ήταν αντίθετα με την αυτόματη γένεση, έτσι και η φιλοσοφική κριτική ήταν αντίθετη με τις ζωτικές δυνάμεις, Η οργάνωση και όχι η ουσία αποτελεί το κλειδί στη ζωή, και σε έναν μετα-δαρβινικό κόσμο η οργάνωση πραγματοποιείται με σταδιακή ένωση των πραγμάτων που λειτουργούν καθ' όλη τη διάρκεια της ένωσης, και όχι με ένα στιγμιαίο βήμα».- - Κατά τον Γεωργάτσο σήμερα η επιστήμη (Γεωργάτσος ό.π.22) δεν δέχεται την αυτόματη γένεση.Κατά τον ίδιο ο Κάρολος Δαρβίνος, εδήλωνε ότι, το πρόβλημα τής αυτόματης γένεσης υπερβαίνει τα όρια τής επιστήμης (Γ.Γεωργάτσος σελ.19 επ.) ------Όπως παρατηρεί ο Hoyle(ό.π.166) «οι έρευνες τού Δαρβίνου,έδειξαν τον τρόπο μεταβίβασης των πληροφοριών ,αλλά δεν εξακρίβωσαν που βρισκόταν η πηγή τους .-Ο Alfred Wallace δέχονταν την αυτόματη γένεση αλλά μόνον από οργανική ύλη. - To 1979 παρατηρήθηκε σχηματισμός οργανικών ενώσεων κάτω από φυσικές συνθήκες στην Ρωσία.Συγκεκριμένα ,ανακαλύφθηκαν από Ρώσους επιστήμονες ,μέσα στην στάχτη τού ηφαιστείου Tiatia, «πορφυρίνες» (: οργανικές ενώσεις, φωτοδυναμικές φυτικές ουσίες) που σχηματίστηκαν με αβιογενή τρόπο.Ηδη από το 1990 οργανικά μόρια, πολύπλοκα ,όπως το μόριο τής βιταμίνης Β12, κατά σκευάζονται σε εργαστήρια.(:ασφαλώς αυτό δεν συνιστά ζωή,με τα χαρακτηριστικά που της αποδίδουμε) -Η κρατούσα μέχρι τουλάχιστον το 2008 άποψη,ήταν ότι, η εμφάνιση τής Ζωής,δεν οφείλεται σε μια μοναδική πράξη. Η θεωρία της πολλαπλής γένεσης Εχει διατυπωθεί η υπόθεση ότι, πιθανόν διαφορετικές μορφές ζωής,να εμφανίστηκαν σχεδόν ταυτοχρόνως κατά την πρώιμη ηλικία της Γής . (Περισσότερα στο Παράρτημα) Η πανσπερμία. Εκτίθενται σε άλλο σημείο του πονήματος, οι δυσκολίες που αντιμετώπισε η θεωρία για εμφάνιση της ζωής στη Γή και ότι ,ειδικώτερα η ηλικία του πλανήτη μας, καθιστά απίθανο να δοκιμάστηκαν,λόγω χρονικού περιορισμού όλες οι δυνατότητες –συνδυασμοί που οδήγησαν στην εμφάνισή της. (:Επιστήμονες έχουν διατυπώσει την γνώμη ότι, η ζωή άρχισε 9.7±2.5 δισεκατομμύρια χρόνια, πριν σχηματισθεί η Γή,).. Ετσι ,σκέφθηκαν ότι ,ίσως η Ζωή,να «εισήχθη» στην Γή από κάπου αλλού έξω από τη Γή.Φθάσαμε έτσι αισίως στην θεωρία της πανσπερμίας που προτείνει πως ,πιθανόν η ζωή να εμφανίστηκε,νωρίτερα στον πλανήτη Αρη,( δεδομένου,ότι αυτός με το μικρότερο μέγεθός του,ψύχθηκε νωρίτερα απ΄ό,τι η Γή και επομένως με την μεγαλύτερη ηλικία του προσέφερε περισσότερες σχετικές δυνατότητες) και γενικώς,πως καθώς οργανικά σύνθετα στοιχεία, είναι μάλλον συνήθη στο διάστη μα, με τη βοήθεια κομητών, ή μετεωριτών,είναι δυνατόν αυτά να έφθασαν στη Γή. Ενισχυτικό τής άποψης αυτής,είναι μετεωρίτες με προέλευση τον Αρη,που βρέθηκαν στην Ανταρκτική. Ειδικώτερα,κατά τη θεωρία αυτή, ( κατά τον Bernal προτάθηκε για πρώτη φορά από τον Αναξαγόρα) που συζητήθηκε αρκετά γύρω στα 1900, μικροσκοπικά κύτταρα,όπως βακτηριακοί σπόροι, θα μπορούσαν να διασκορπισθούν στο διάστημα,υπό την ώθηση αστρικής ακτινοβολίας.(κοσμική πανσπερμία, κοσμική σπορά ,πλανητική πανσπερμία).Η σχετική πρόταση,διατυπώθηκε αρχικώς από τον λόρδο Kelvin.Συνεχίζοντας τη σκέψη αυτή,ο Svante Arrhenious μίλησε το 1908 για κοσμική σπορά ,για πλανητική πανσπερμία. Επίσης για πανσπερμία έχει μιλήσει και ο Hoyle καθώς και ο Francis Crick . Η θεωρία αυτή,που στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε,με την αιτιολογία ότι, απροστάτευτα κύτταρα, δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν στο ταξείδι τους, προς την Γή,επανήλθε ,---με την σκέψη ότι, τα κύτταρα αυτά θα μπορούσαν να μεταφερθούν με τους μετεωρίτες η κομήτες,--- στηριζόμενη σε αρκετά στοιχεία.Υπολογισμοί και πειράματα δείχνουν ότι, δεν υπάρχουν έντονα προβλήματα στην αποδοχή της,ιδίως υπό την παρατήρηση ότι,ναι μεν οι πιθανότητες για επιβίωση στο διαπλανητικό αυτό ταξείδι είναι πολύ μικρή,-(μια στα εκατό εκατομμύρια),-πλήν όμως, αρκεί ένα μοναδικό βακτήριο, που θα επιβιώσει στο ταξείδι του, που θα αφυπνισθεί, θα αναπτυχθεί, και θα διαιρεθεί για να γεμίσει ένα παρθένο περιβάλλον. Σ΄ένα μετεωρίτη που έπεσε στην Αυστραλία, το 1969,ανιχνεύθηκαν σημαντικές ποσότητες, αμινοξέων, μη βιολογικής προέλευσης που έδειξαν να μοιάζουν εντυπωσιακώς, με αυτά που προέκυψαν από τα πειράματα τού Miller.( F.Hoyle ο.π.σελ.159) Επίσης, κομμάτια από βράχους με προέλευση τον πλανήτη Αρη βρέθηκαν στη Γή.Τέλος αποδείχθηκε πειραματικώς, ότι, τα κύτταρα που θα υπήρχαν στους μετεωρίτες και που θα έπληττταν στη Γή, θα μπορούσαν να επιβιώσουν,σε μεγάλο ποσοστό,μετά το ταξείδι τους στο διάστημα, και ότι, σπόροι και βακτήρια που βρέθηκαν στη Γή,αφυπνίστηκαν μετά από μακρό λήθαργο . Ο Hubert Reeves ( « Προσμονή κλπ» ό.π.σελ.153) σημειώνει πώς σήμερα,δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πώς τα αμινοξέα που βρέθηκαν σε μετεωρίτες που έπεσαν στην Γή, υπήρχαν σ΄αυτούς, πριν από την είσοδό τους στην γήινη ατμόσφαιρα. Όπως αναφέρει ο Ι.Ευαγγέλου (Ι.Ευαγγέλου « Ο Μονισμός.» σελ.98) Αστρονόμοι,ανίχνευσαν στο Διάστημα « οικοδομικούς λίθους» ζωής. Το 2000, οι Jes Jørgensen και Jan M. Hollis ,τού Πανεπιστημίου τής Κοπενχάγγης ανέφεραν ότι, σε περιοχή πλησίον τού κέντρου τού γαλαξία μας,όπου δημιουργούνται αστέρες ανεκάλυψαν glycolaldehyde ,που συνιστά την πρώτη απόδειξη ύπαρξης μορίου σακχάρεως,στο διαστρικό Σύμπαν.Στη συνέχεια την 29-8-2012, ομάδα υπό την διεύθυνση των ιδίων, εντόπισε σε ένα άλλο απομακρυσμένο σύστημα αστέρων ycolaldehyde .Τα ευρήματα αυτά, παρέχουν ενδείξεις ότι, σύνθετα οργανικά μόρια,δυνατόν να υπάρχουν σε αστρικά συστήματα,πριν από τον σχηματισμό πλανητών.Καθώς το σάκχαρο συνδέεται με τον μεταβολισμό και τον γενετικό κώδικα, δύο βασικά χαρακτηριστικά τής ζωής,οδη γείται κανείς στη σκέψη,ότι,υφίσταται πιθανότητα,ύπαρξης ζωής και σε άλλα σημεία τού γαλαξία μας. Τέλος την 3 Απριλίου 2013,η NASA,χρησιμοποιώντας προσομει ώσεις, ανέφερε ότι, σύνθετα οργανικά χημικά στοιχεία,μπορεί να υφίστανται στον Τιτάνα,δορυφόρο τού Κρόνου. Ως επιχείρημα και παράδειγμα, επιβίωσης για μεγάλη χρονική διάρκεια μεταφερομένων στοιχείων ζωής από τό διάστημα,αναφέρεται,ότι,επιστήμονες κατώρθωσαν να επαναφέρουν στη ζωή, σπόρους σε Αιγυπτιακούς τάφους που υπήρχαν εκεί, για 3.500 χρόνια, και βακτήρια μετά από 40.000.000 χρόνια.(Lewis Dartnell ό.π. 46 επ.) και ότι,το 1999, ομοίως επαναφέρθηκαν στη ζωή, με εργαστηριακές μεθόδους, βακτηριακά σπόρια που ανακαλύφθηκαν αποθηκευμένα σε αλάτινους κρυστάλλους σ΄ένα σπήλαιο στο Κάρλασμπαμντ τού Νέου Μεξικού.Η ηλικία τους προσδιορίστηκε τα 250.000.000 έτη!!. -O ρόλος ενός κομήτη ως φορέα οργανικών στοιχείων φαίνεται ενισχυόμενος με τα στοιχεία που έστειλε στη Γή ο διαστημικός ερευνητής Philae πριν οι μπαταρίες του εξαντληθούν. Ενας από τους βασικούς στόχους τής αποστολής ήταν ακριβώς να διαπιστωθεί αν υπάρχουν ενώσεις με βάση τον άνθρακα και κατά συνέπεια, ζωή, που ήρθε τη Γη από τους κομήτες.Το Philae προσεδαφίστηκε στον κομήτη 67P/Churyu mov–Gerasimenko μετά από ταξίδι δέκα ετών στο διαστημικό σκάφος Rosetta, σε μία αποστολή με στόχο να αποκαλυφθούν λεπτομέρειες για το πώς οι πλανήτες, ή ακόμη και η ζωή, εξελίχθηκαν.Οπως δημοσιεύθηκε την 19-11-2014 στο διαδίκτυο, το Philae βρήκε δείγμα ζωής στον κομήτη:Εντόπισε οργανικά μόρια άνθρακα. Εδικότερα σύμφωνα με Γερμανούς επιστήμονες, εντόπισε οργανικά μόρια άνθρακα, που είναι η βάση τής ζωής στην Γη. Δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο αν αυτό το δείγμα περιελάμβανε τις ενώσεις που συνθέτουν τις πρωτεΐνες, σύμφωνα με τους ειδικούς.Πριν «σβήσει», το ρομπότ Philae έστειλε κάποια σημαντικά στοιχεία από τον κομήτη στον οποίο προσεδαφίστηκε.Οι αναλύσεις τού «νερού» που βρέθηκε στον κομήτη,απέδειξαν ότι, αυτό είχε διαφορετική σύνθεση από το γήινο,πράγμα πού οδήγησε τους επιστήμονες να θεωρήσουν πιο πιθανή την θεωρία ότι, το νερό μεταφέρθηκε στην Γή,όχι με τους κομήτες αλλά με αστεροειδείς. - Σύμφωνα με ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε την 31 Ιουλίου 2015, στο διαδίκτυο, «ποικιλία οργανικών στοιχείων που αποτελούν θεμέλιους λίθους για την ζωή, ανεκάλυψαν απρόσμενα επιστήμονες αναλύοντας τα δεδομένα που συνέλεξαν τα δέκα όργανα τού ρομπότ Philae στον κομήτη Τσουριούμοφ-Γκερασιμένκο 67Ρ, γνωστό και ως κομήτη τής Rosetta, (τού μητρικού σκάφους τού Philae) Η ανακάλυψη αυτή αποτελεί θεμέλιο λίθο τής ιστορίας τού σύμπαντος διότι η ύπαρξη των στοιχεί ων αυτών αποδεικνύει ότι, κάποτε οι κομήτες μετέφεραν τους σπόρους της ζωής στη Γη και είναι πολύ πιθανό να έχει συμβεί κάτι ανάλογο σε κάποιο άλλο μέρος τού σύμπαντος. Τα νέα στοιχεία παρουσιάσθηκαν από διάφορες επιστημονικές ομάδες σε μια σειρά επτά δημοσιεύσεων στο περιοδικό «Science».Τέσσερα από τα οργανικά χημικά στοιχεία (με βάση τον άνθρακα) που βρέθηκαν δεν έχουν ανιχνευθεί ποτέ έως τώρα σε κομήτες. Οι επιστήμονες χαρακτήρισαν όλα αυτά τα στοιχεία πάνω στον παγωμένο κομήτη έως μια «πρωταρχική παγωμένη σούπα», από την οποία, υπό κατάλληλες συνθήκες, θα μπορούσε να γεννηθεί η ζωή.» -Είναι φανερό ότι, οι παραπάνω απόψεις για πανσπερμία,απλώς μεταθέτουν το πρόβλημα,γιατί αφήνουν αναπάντητο το ερώτημα, τής πρώτης αρχής, και τού πώς δημιουργήθηκαν και εξελίχθηκαν ζωή γενικώς νοήμονα όντα ειδικώτερα. -Σχετική η θεωρία τής λιθοπανσπερμίας.( lithopanspermia) (διαδίκτυο 26/27-9-2012). Μια νέα μελέτη που υπογράφει ομάδα επιστημόνων τού Πανεπιστημίου Πρίνστον στις ΗΠΑ στηρίζει τη θεωρία τής λιθοπανσπερμίας σύμφωνα με την οποία η ζωή στη Γη έφτασε από το Διάστημα.Κάθε φορά που στην επιφάνεια ενός πλανήτη πέφτει ένας μεγάλος αστεροειδής πολλά μικρά και μεγάλα κομμάτια εδάφους και πετρωμάτων εκτοξεύονται στο Διάστημα. Το ίδιο συμβαίνει και σε πολύ μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις.Η θεωρία τής λιθοπανσπερμίας εδράζεται στην άποψη ότι ,τόσο σε πλανήτες τού δικού μας ηλιακού συστήματος όσο και σε πλανήτες άλλων ηλιακών συστημάτων υπήρχαν μικροβιακές μορφές ζωής που βρίσκονταν πάνω στα κομμάτια τού εδάφους που εκτοξεύονταν στο Διάστημα. Οι θιασώτες τής θεωρίας υποστηρίζουν ότι, αυτά τα μικρόβια ήταν τόσο ανθεκτικά ώστε κατάφεραν να επιζήσουν τόσο κατά τη διάρκεια των τρομερών συγκρούσεων ή εκρήξεων όσο και, στη συνέχεια, στις ακραίες συνθήκες τού Διαστήματος.Ετσι όταν πριν από μερικά δισεκατομμύρια έτη κάποιοι από αυτούς τους διαστημικούς βράχους έπεσαν στην Γη έφεραν μαζί τους και αυτές τις μορφές ζωής οι οποίες άρχισαν να προσαρμόζονται και να εξελίσσονται πλέον στις γήινες συνθήκες.Η μελέτη των ερευνητών τού Πανεπιστημίου τού Πρίνστον δείχνει ότι, τα μικρόβια θα μπορούσαν να επιβιώσουν στο δύσκολο και μακρύ ταξίδι μέσα στο Διάστημα παρά την έκθεσή τους σε υψηλά επίπεδα κοσμικής ακτινοβολίας. «Η εργασία μας ,είναι ίσως η πρώτη που δείχνει ότι, η λιθοπανσπερμία είναι ένα πολύ πιθανό σενάριο. Αν αυτός ο μηχανισμός πράγματι υφίσταται αυτό σημαίνει ότι, μπορεί να συνδέεται με τη ζωή όχι μόνο στη Γη αλλά σε όλο το Σύμπαν» αναφέρει ο Εντουαρντ Μπελμπρούνο, επικεφαλής τής ερευνητικής ομάδας και ότι, ειδικώτερα,αν θεωρία τής λιθοπανσπερμίας επιβεβαιωθεί αυτό θα σημαίνει ότι, η ζωή στο Σύμπαν θα έχει κοινά χαρακτηριστικά με αυτά τής ζωής στην Γη.Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrobiology». Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι, υπό ορισμένες συνθήκες υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η ζωή να ήλθε στη Γή- (ή να σκορπίστηκε από τη Γή σε άλλους πλανήτες)-κατά την νεαρή ηλικία τού ηλιακού μας συστήματος,όταν η Γή και οι πλανητικοί της γείτονες,ήσαν αρκετά κοντά,ώστε να επιτρέπουν ανταλλαγή στερεού υλικού.Η Θεωρία προβάλλει την υπόθεση,ότι, βασικές μορφές ζωής,διανέμονται στο Σύμπαν,με μετεωρίτες,με μια διαδικασία που αποκαλείται μεταφορά,χαμηλής ταχύτητας ( weak transfer). Προηγούμενες έρευνες δέχονταν ότι, η μεγάλη ταχύτητα των τμημάτων αυτών των μετεωριτών καθιστούσαν τη περίπτωση τής λιθοπαν σπερμίας, πολύ απίθανη. Αλλά τώρα οι ερευνητές αντιμετώπισαν την lithopanspermia κάτω από το πρίσμα μιάς διαδικασίας χαμηλής ταχύτητας,50 φορές χαμηλό τερη,απ’ό,τι προηγουμένως υπολόγιζαν,περίπου 100 μέτρων το δευτερόλεπτο ,πού επιτρέπει στερεά υλικά, να περιφέρονται έξω από την τροχιά ενός μεγάλου αντικει μένου,και να πέφτουν στην τροχιά ενός άλλου.Οι ερευνητές προβάλλουν την υπόθεση ότι, από όλους τους ογκολίθους, που έχουν εκπεμφθεί από το ηλικακό, μας σύστημα, και από τον πλησιέστερο γείτονά του,πέντε έως δώδεκα από 10.000,θα ήταν δυνατόν να συλληφθούν από τον άλλο.Οι ερευνητές αναφέρουν ότι, το ηλιακό σύστημα και ο πλησιέστερος γείτονάς του, θα ήταν δυνατόν να ανταλλάξουν ογκολίθους,τουλάχιστον 100 τρισεκατομμύρια φορές.Βεβαίως ,η Γή θάπρεπε για να « επωφεληθεί» από το γεγονός,να είναι έτοιμη να δεχθεί το υλικό αυτό,πράγμα που συνέβη.Πάντως εντίμως,ο Moro-Martín σημειώνει «Η μελέτη μας δεν αποδεικνύει ότι, η λιθοπανσπερμία συνέβη.Δείχνει όμως ότι ,είναι μια ανοικτή πιθανότητα» -Η μελέτη «Chaotic Exchange of Solid Material between Planetary Systems: Implications for Lithopanspermia,»δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο 2012.Για την θεωρία αυτή,χρησιμοποιήθηκαν προσομειωτές, που απέδειξαν την πιθανότητα μιάς τέτοιας μεταφοράς. Ο τρόπος αυτός κατά τους ερευνητές μπορεί να αφορά ολόκληρο το Σύμπαν. -Ερευνητές τού Πανεπιστημίου τής Χαβάης, όπως δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο την 24-1-2014, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, ενδοπλανητικά σωματίδια σκόνης ωθούμενα από ηλιακούς ανέμους ενδεχομένως ,μετέφεραν στη Γή, και σε άλλους πλανήτες, νερό και άλλες οργανικές ουσίες απαραίτητες για την εμφάνιση της ζωής ,όπως λέγει και ο Hope Ishii. - Σημειώνεται ωστόσο ότι, καμία από τις επιστημονικές εργασίες δεν αναφέρει ότι, ανιχνεύθηκαν πιο πολύπλοκα μόρια πρόδρομα τής ζωής, όπως τα αμινοξέα (από όπου προέρχονται οι πρωτεΐνες), αλλά μελλοντικές αναλύσεις μπορεί να τα εντοπίσουν κι αυτά. -Εξακολουθεί να μένει αναπάντητο επίσης το ερώτημα σχετικά με το αν τα οργανικά συστατικά δημιουργήθηκαν πάνω στον ίδιο τον κομήτη ή κάπου αλλού στο διάστημα και μετά ενσωματώθηκαν σ΄ αυτόν. Πιθανότατα πάντως, οι κομήτες αποτελούν κοσμικά εργαστήρια για τη «συναρμολόγηση» των αρχικών συστατικών τής ζωής. -Επιπλέον, παραμένει άγνωστο ,όπως γράφεται καιπιό πάνω, κατά πόσο το «Φίλαι» έστειλε και άλλα επιστημονικά δεδομένα, καθώς μετά από την μακρόχρονη νάρκη του, «ξύπνησε» μεν στις 13 Ιουνίου, αλλά η επαφή του με τη Γη ήταν στη συνέχεια σποραδική και προβληματική. Η τελευταία επικοινωνία του έγινε στις 9 Ιουλίου και έκτοτε έχει σιγήσει πάλι, όμως δεν θεωρείται ακόμη «νεκρό». Παραλλαγή τής άποψης για πανσπερμία,είναι η κατευθυνόμενη πανσπερμία,που προτάθηκε από τους Φράνσις Κρίκ(1981) και Λέσλι Οργκελ.Σύμφωνα μ΄αυτήν ,είμαστε το αποτέλεσμα,ενός ερευνητικού προγράμματος,που επεξεργάστηκαν, νοήμονα όντα,που ήλθαν στη Γή με διαστημόπλοιο. .- Δεν θα επιχειρηθεί αναφορά, στην πιθανότητα να ήρθαν αστροναύτες από κάποιο άλλο πλανήτη και από τα απορρίμματα τους να προέκυψε η ζωή. Και τα δύο αυτά, για τους περισσότερους βιοχημικούς είναι λιγότερο πιθανά και πολύ θεωρητικά ( όχι όμως όπως σε άλλο σημείο σημειώνεται για την σύγχρονη επιστήμη τής αστρο βιολογίας). -Η "εισαγωγή" των αρχικών μορίων που απετέλεσαν την αρχή της ζωής,από το διάστημα.ίσως λύνει το πρόβλημα,που έχει σχέση με την ύπαρξη ελεύθερου οξυγόνου στην αρχέγονη ατμόσφαιρα της Γής και στην πιθανότητα να σχηματισθούν τα αρχικά αυτά μόρια κάτω από τις συνθήκες εκείνες. Η υπόθεση τής ΓΑΙΑΣ Η υπόθεση αυτή, που αναπτύχτηκε το 1970 από την Lynn Margulis προτείνει ότι ,όλοι οι οργανισμοί μαζύ με το ανόργανο περιβάλλον τους, στη Γή,αποτελούν ένα σύνολο και αυτορυθμιζόμενο πολύπλοκο σύστημα που συντηρεί τις συνθήκες για την ύπαρξη ζωής στο πλανήτη μας.Η θεωρία ειδικώτερα προτείνει ,ότι,οι οργανισμοί συνεξελίσσονται με το περιβάλλον τους ,το οποίο περιβάλλον με τη σειρά του ,με μια μια Δαρβίνεια διαδικασία έτσι που όλες οι μορφές ζωής να θεωρούνται ως ένα μοναδικό όν που καλείται ΓΑΙΑ . Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πώς η Γη συνιστά μια πηγή,συμφώνως με τα γενικά αποδεκτά βιολογικά κριτήρια για την ίδια τη ζωή (για παράδειγμα, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι η «Γαία» έχει αναπαραχθεί) ............ .. η Γη είναι ένα αυτορρυθμιζόμενο πολύπλοκο σύστημα που αφορούν την βιόσφαιρα, την ατμόσφαιρα, τα hydrospheres και το pedosphere, στενά συνδεδεμένο ως ένα εξελισσόμενο σύστημα. Η θεωρία υποστηρίζει ότι, αυτό το σύστημα στο σύνολό του, που ονομάζεται Γαία, επιδιώκει την δημιουργία ενός βέλτιστου φυσικού και χημικού περιβάλλοντος για τη ζωή.Η Γαία εξελίσσεται μέσα από ένα κυβερνητικό σύστημα ανάδρασης που λειτουργεί ασυνείδητα οδηγώντας σε ευρεία σταθεροποίηση των συνθηκών ενδιαιτήσεως σε πλήρη ομοιόσταση . Πολλές διαδικασίες στην επιφάνεια της Γής για τις συνθήκες της ζωής εξαρτώνται από την αλληλεπίδραση των ζωντανών μορφών, ιδιαίτερα μικροοργανισμών, με ανόργανα στοιχεία. Αυτές οι διαδικασίες έχουν δημιουργήσει ένα παγκόσμιο σύστημα ελέγχου που ρυθμίζει Γης θερμοκρασία της επιφάνειας, την σύνθεση ατμόσφαιρας. (Περισσότερα στο Παράρτημα υπό:The Gaia hypothesis). - Ενα μοντέλο που να αφορά την προέλευση τής ζωής,βασισμένη στον άργιλλο,προτάθηκε το 1985 από τον A. Graham Cairns-Smith τού Πανεπιστημίου τής Glasgow και θεωρήθηκε αληθοφανές από αρκετούς επιστήμονες.( Πριν από 2.500 περίπου χρόνια ο Ξενοφάνης έλεγε: «Πάντες με γάρ γαίης τε και ύδατος εκγενόμεθα») -Το 1993 ο Stuart Kauffman διετύπωσε την υπόθεση ότι, η ζωή, αρχικώς δημιουργήθηκε ως αυτοκαταλυτικά χημικά δίκτυα.( autocatalytic chemical networks). Οι αυτοκαταλύτες(Autocatalysts) είναι ουσίες που καταλύουν την παραγωγή τους. Και επομένως έχουν την ιδιότητα,να είναι απλοί μοριακοί αντιγραφείς. -Ο βρεταννός ηθολόγος Richard Dawkins αναφέρθηκε στην αυτοκατάλυση, ως πιθανή εξήγηση τής καταγωγής τής ζωής. Στο βιβλίο του «The Ancestor's Tale» που κυκλοφόρησε το 2004 ομιλεί για πειράματα που πραγματοποίησε ο Julius Rebek στο Scripps Research Institute στην California . Τα πειράματα αυτά κατέδειξαν την πιθανότητα ότι, η αυτοκατάλυση θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως μια υποτυπώδης μορφή φυσικής επιλογής. ( Περισσότερα στο Παράρτημα υπό τον τίτλο Autocatalysis) -Το 2007,ο Kahr και συνάδελφοί του διετύπωσαν την ιδέα,ότι, οι κρύσταλλοι μπορούν να λειτουργήσουν ως πηγή μεταφερόμενης ενέργειας. Χρησιμοποιώντας κρύσταλλα, διεπίστωσαν ότι ,μητρικά κρύσταλλα με ατέλειες χρησιμοποιήθηκαν ως σπόροι για αναπτυχθούν θυγατρικά κρύσταλλα.Διεπίστωσαν στη συνέχεια ότι, οι ατέλειες των μητρικών κρυστάλλων αναπαράχθηκαν στα θυγατρικά κρύσταλλα ,που όμως εμφάνιζαν και επί πλέον ατέλειες. Ετσι ο Kahr συμπέρανε ότι, τα κρύσταλλα δεν ήσαν αρκετά πιστά,ώστε να αποθηκεύουν και να μεταφέρουν τις πληροφορίες από τη μία γενεά στην άλλη.( "were not faithful enough to store and transfer information from one generation to the next") --Μια γενική άποψη με παράθεση των σχετικών απόψεων για την προέλευση της ζωής, περιέχονται σε μια συνέντευξη που παρατίθεται στο « Παράρτημα» υπό τον τίτλο του « Ο Freeman Dyson, για την αρχή της ζωής» τού Freeman Dyson,οπαδού του Oparin, που αντιμέτωπίζει το ερώτημα αν η αντιγραφή,όπως είναι η κρατούσα άποψη, ή ο μεταβολισμός ( όπως υποστηρίζει ο Freeman Dyson,) βρίσκονται στην αρχή τής δημιουργίας της Ζωής. Στην συνέντευξη αυτή,ο Freeman Dyson,υποστηρίζει πως ο κόσμος του RNA,ήταν το δεύτερο στάδιο, ότι, βασικώς η δημιουργία της ζωής είναι θέμα χημείας, και ότι, δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε με ποιά ταχύτητα εξελίχθηκαν τα πράγματα. ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΕΜΒΙΩΝ ΟΝΤΩΝ Τα αρχαία(Archaea) αναγνωρίστηκαν ως κυριάρχος κλάδος, τής ζωής, σχετικώς πρόσφατα.Μέχρι τον 20ό αιώνα ,οι περισσότεροι βιολόγοι, ταξινομούσαν όλα τα έμβια όντα ,σε δύο κατηγορίες, (φυτά και ζώα).Αλλά μεταξύ 1950 και 1960,πολλοί βιολόγοι,αντιλήφθηκαν,ότι, η ταξινόμηση αυτή,δεν ελάμβανε υπόψη της,τους μήκυτες,τα πρώτιστα και τα βακτήρια. Γύρω στο 1970,έγινε αποδεκτό ένα σύστημα με πέντε βασίλεια,που περιλάμβανε όλα τα έμβια όντα.Σ΄ένα πιο βασικό επίπεδο έγινε διάκριση,μεταξύ προκαρυωτικών βακτηρίων και τεσσάρων ευκαρυωτικών (φυτά,ζώα,μήκυτες και πρώτιστα).Η διάκριση αυτή,αναγνωρίζει τα κοινά χαρακτηριστικά των ευκαρυωτικών οργανισμών,δηλαδή τους πυρήνες, κυττα ροσκελετών( cytoskeletons) και τις εσωτερικές μεμβράνες. ΠΟΣΑ ΤΑ ΕΜΒΙΑ ΕΙΔΗ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗ ΓΗ-ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΞΑΦΑΝΙΣΕΩΣ ΕΙΔΩΝ Η ραγδαία μείωση των πληθυσμών των απειλούμενων ειδών σπονδυλωτών ζώων άρχισε στο τέλος τού 19ου αιώνα, με πιο πιθανό έτος το 1893, πριν από 123 χρόνια, συμφώνως με νέες εκτιμήσεις επιστημόνων. Από τότε και μέχρι σήμερα εκτιμάται ότι, έχει απομείνει μόνο το 5% περίπου του αριθμού τους. Κατά τις νέες εκτιμήσεις, οι πληθυσμοί των απειλούμενων ειδών μειώνονταν κατά περίπου 25% κάθε δέκα χρόνια. Ειδικότερα, ο αρχικός αριθμός των απειλούμενων ειδών, προτού αρχίσει η ταχεία μείωσή τους, ήταν ήδη μικρότερος κατά περίπου 22% σε σχέση με τον αριθμό των μη απειλούμενων ειδών. Σύμφωνα με δημοσίευμα στο διαδίκτυο τής 30-5-2014,ο πλανήτης μας βρίσκεται στα πρόθυρα μιας νέας μαζικής εξαφάνισης των ειδών του, τής έκτης στα 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια της ύπαρξής του, όπως υποστηρίζει νέα διεθνής επιστημονική έρευνα.Τα ζώα και τα φυτά εξαφανίζονται με ρυθμό τουλάχιστον 1.000 φορές πιο γρήγορο σε σχέση με τη φυσιολογική εξαφάνιση λόγω εξέλιξης, που συνέβαινε κατά την περίοδο προτού εμφανιστούν οι άνθρωποι στο προσκήνιο, σημειώνεται στη μελέτη.Η έρευνα εκτιμά ότι, 100 έως 1.000 είδη ανά εκατομμύριο εξαφανίζονται πια κάθε χρόνο, μερικά από τα οποία δεν έχουν καν ανακαλυφθεί από τους επιστήμονες! Μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί και «βαφτιστεί» περίπου 1,9 εκατ. είδη, αλλά πιστεύεται ότι, υπάρχουν πολλά περισσότερα, από 5 έως 11 εκατ. Η κυριότερη ανθρωπογενής αιτία εξαφάνισης των ειδών στην εποχή μας, είναι η καταστροφή των ενδιαιτημάτων των ζώων και των φυτών, καθώς δεν μπορούν να βρουν μέρος να ζήσουν, αφού οι άνθρωποι συνεχώς επεμβαίνουν στη φύση, συχνά με καταστροφικό (και αυτοκαταστροφικό) τρόπο. Η σταδιακή απομείωση πολλών ζώων οφείλεται και στην εξάπλωση της εκβιομηχάνισης μετά το τέλος του 19ου αιώνα και στην, εξαιτίας αυτού του λόγου, αναστάτωση ή την καταστροφή σε διάφορα οικοσυστήματα του πλανήτη. Ερευνητές, με επικεφαλής τον βιολόγο Στιούαρτ Πιμ τού Πανεπιστημίου Ντιουκ στις Ηνωμένες Πολιτείες προχώρησαν σε μια προς το χειρότερο επικαιροποίη ση προηγούμενης εκτίμησης που είχαν κάνει προ 20ετίας και σημειώνουν ότι, ο ρυθμός εξαφάνισης είναι 1.000 φορές πιο γρήγορος από το παρελθόν.Μελετώντας το DNA των ζώων διαχρονικά, οι βιολόγοι υπολόγισαν ότι, κατά μέσο όρο ένα είδος σπονδυλωτού «γεννά» ένα άλλο συγγενικό είδος κάθε 10 εκατ. χρόνια. Είναι όμως πιο δύσκολο να υπολογιστεί το αντίθετο, δηλαδή κάθε πότε εξαφανίζεται ένα είδος χωρίς ο άνθρωπος να έχει βάλει το «χεράκι» του, δηλαδή με βάση αποκλειστικά τις εξελικτικές διαδικασίες στη φύση. Αυτό που θεωρείται σίγουρο, είναι ότι, προτού εμφανιστεί ο άνθρωπος ως κυρίαρχο είδος στη Γη, τα νέα είδη εμφανίζονταν με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι τα παλαιά εξαφανίζονταν, πράγμα που οδηγούσε σταδιακά σε μεγαλύτερη βιοποικιλότητα. Σήμερα, αυτή η τάση φαίνεται πια να έχει πλήρως αναστραφεί.Οι επιστήμονες προς το παρόν είναι σε θέση να αποφανθούν με βεβαιότητα τι σημαίνει για την υγεία των οικοσυστημάτων αυτός ο αυξημένος ρυθμός εξαφάνισης των ειδών. Δεν υπάρχει ακόμη κάποιος επιστημονικός τρόπος να προβλεφθεί σε ποιό σημείο τελικά οι συσσωρευμένες εξαφανίσεις θα επιφέρουν την τελική κατάρρευση ενός οικοσυστήματος. Όμως, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, φαίνεται απίθανο να διαρκέσουν για πολύ καιρό ρυθμοί εξαφάνισης 1.000 τουλάχιστον φορές πιο γρήγοροι σε σχέση με τους αναμενόμενους από τους ρυθμούς τής ίδιας τής φύσης. Σε μια άλλη μελέτη ειδικών του Πανεπιστημίου της Αριζόνα αναφέρεται ότι, η κλιματική αλλαγή εξελίσσεται με ρυθμό τέτοιο ώστε πολλά είδη ζώων και φυτών να αδυνατούν να ακολουθήσουν και μην μπορώντας να προσαρμοστούν οδηγούνται σε εξαφάνιση. Σύμφωνα με την μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences» περισσότερο ευάλωτα από τις κλιματικές αλλαγές είναι τα αμφίβια, τα ερπετά και τα περισσότερα είδη φυτών. Μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχει η χλωρίδα και η πανίδα στις τροπικές περιοχές αναφέρουν οι ερευνητές. Επίσης όσα είδη ζώων ζουν σε νησιωτικές, απομονωμένες ή δύσβατες περιοχές και γενικά δεν μπορούν να μετακινηθούν για να μεταβούν για να ζήσουν σε περιοχές με φιλικότερο για αυτά κλίμα θα βρεθούν σε άμεσο κίνδυνο. Μελέτη της Διεθνούς Ενωσης δια την συντήρηση της φύσεως (Union internationale pour la conservation de la nature (UICN) που είδε το φώς της δημοσιότητας την 25 Σεπτεμβρίου 2016,δέχεται ότι ,ο πληθυσμός των ελεφάντων της Αφρικής μειώθηκε σε ποσοστό 20%,κατά το διάστημα από το 2006 μέχρι το 2015,εξαιτίας της έξαρσης της λαθροθηρίας για το ελεφαντόδοντο.(Περισσότερα στο http://www. lemonde.fr/ biodiversite/ article/ 2016/ 09/25/) Ειδικώτερα και σαφέστερα : Από πλευράς διατήρησης και εξαφάνισης των ειδών,(και οικολογικής) έχουμε ότι,τα είδη που ζούν σήμερα στον πλανήτη μας, αποτελούν λιγώτερο από το 2% τού συνολικού πλήθους των ειδών που εμφανίστηκαν ποτέ στη Γή,ότι ,η μέση διάρκεια ζωής των ειδών είναι περίπου πέντε εκατομμύρια χρόνια,ότι, κάθε χρόνο εξαφανίζονται πολλά είδη(40.000 κατά τον Νόρμαν Μαγιερς,250.000 κατά τον Πώλ Ελριχ,100.000 κατά τον τον Εντουαρντ Γουίλσον) και ότι, η καταγραφή των ζωντανών ειδών που έχουν αναλάβει οι βοτανολόγοι και οι ζωολόγοι,εδώ και τρείς αιώνες, περιλαμβάνει σήμερα 1,7 εκατομμύρια καταγεγραμμένα είδη.Και ο Robert Βarbault,από τον οποίο λαμβάνονται τα στοιχεία αυτά,συνεχίζει. « Αν μπορούμε να παραδεχθούμε ότι, απομένει να ανακαλυφθούν ελάχιστα ζωντανά είδη μεταξύ των σπονδυλωτών,(όπου μετράμε 46.700 είδη)-και ακόμη ότι, τα ψάρια με τα αμφίβια μάς επιφυλάσσουν εκπλήξεις,-υπάρχουν μεγάλα περιθώρια όσον αφορά τα φυτά,(270.000 καταγε γραμμένα είδη,320.000 υποτιθέμενα) και ακόμα μεγαλύτερα όσον αφορά τα φύκια,(400.000 υποτιθέμενα έναντι των 40.000 καταγεγραμμένων), όσον αφορά τα έντομα ( που θα μπορούσαν να φθάνουν τα 8 εκατομμύρια παρόλο που αναγνωρίζουμε μόνον 950.000)-για να μην αναφερθούμε στα βακτήρια και στους ιούς,όπου το πλήθος των ειδών που δεν έχουν ανακαλυφθεί,είναι τής τάξεως που υπερβαίνει κατά διακόσιες φορές το γνωστό πλήθος,για τα πρώτα,και πάνω από εκατό φορές για τα δεύτερα. Κατά την Global Taxonomy Initiative και το European Distributed Institute of Taxonomy, ο συνολικός αριθμός, των ειδών για ορισμένα φύλλα μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερος,απ’ό,τι ήταν γνωστό το 2010: 10–30 εκατομμύρια έντομα ( από 900.000 που γνωρίζουμε σήμερα) και 5–10 εκατομμύρια βακτήρια,1,5 εκατομμύρια μήκυτες(από 75.000 που γνωρίζουμε σήμερα) και 1 εκατομμύριο ακάρεα( mites).Κατά την ίδια πηγή. Ο αριθμός των μικροβίων,δεν είναι γνωστός κατά τρόπο υπεύθυνο. Συμφώνως με είδηση που δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο την 10-5-2016, περίπου σε 390.000 υπολογίζονται τα είδη των φυτών που υπάρχουν σήμερα στον πλανήτη μας, εκ των οποίων τα 369.400 έχουν άνθη. Όμως τουλάχιστον ένα στα πέντε είδη φυτών (ποσοστό 21%) αντιμετωπίζει κίνδυνο εξαφάνισης, σύμφωνα με την πρώτη ετήσια διεθνή έκθεση «Η κατάσταση των φυτών τού κόσμου» από τους επιστήμονες των Βασιλικών Βοτανικών Κήπων Κιου τής Βρετανίας, που αποτελεί την πρώτη παγκόσμια «απογραφή» τής χλωρίδας τής Γης και η οποία εφεξής θα δημοσιεύεται κάθε χρόνο. Οι προηγούμενες εκτιμήσεις για τα είδη των φυτών ήταν από 100.000 έως 600.000, ενώ οι εκτιμήσεις για τα απειλού μενα είδη φυτών κυμαίνονταν μεταξύ 10% και 60%. Η απογραφή των φυτών ήταν ανέκαθεν δύσκολη υπόθεση, καθώς στο πέρασμα του χρόνου διαφορετικοί βοτανολόγοι έχουν δώσει διαφορετικά ονόματα στο ίδιο φυτό.Οι νέες εκτιμήσεις (που δεν περιλαμβάνουν τα διάφορα φύκια και βρύα) θεωρούνται οι πιο αξιόπιστες μέχρι σήμερα, αν και οι επιστήμονες παραδέχονται ότι, είναι δυνατό ένα φυτό που θεωρείται πια εξαφανισμένο, στην πραγματικότητα να έχει διασωθεί σε μικρούς αριθμούς κάπου στη Γη. Πρόκειται για τα λεγόμενα «φυτά-Λάζαρους», που μετά από χρόνια «ανασταίνονται», όταν ανακαλύπτονται ξανά. Η έκθεση, για την οποία εργάσθηκαν 80 επιστήμονες, αναφέρει ότι, γύρω στα 2.000 νέα είδη φυτών ανακαλύπτονται κάθε χρόνο κάπου στη Γη. Το 2015, ανάμεσα στα 2.034 νέα είδη που ανακαλύφθηκαν, ήταν ένα βραζιλιάνικο τεράστιο εντομοφάγο φυτό ύψους ενάμισι μέτρου (το Drosera magnifica, που αρχικά εντοπίσθηκε μέσω φωτογραφίας στο Facebook!), καθώς και ένα γιγάντιο δέντρο ύψους 45 μέτρων και βάρους 100 τόνων, το Gilbertiodendron maximum, κρυμμένο σε ένα δυτικοαφρικανικό δάσος. Ανακαλύφθηκαν επίσης 90 νέα είδη μπιγκόνιας. Από τα 390.000 είδη φυτών, περίπου τα 31.000 χρησιμοποιούνται από τους ανθρώπους για τροφή (το 18%), για φάρμακα (το 57%), αλλά επίσης για δηλητήρια, ναρκωτικά κ.α. Η πιθανή εξαφάνιση πολλών από αυτά αποτελεί μια απειλή για τη διατροφική ασφάλεια και επάρκεια σε φάρμακα, σύμφωνα με την έκθεση.Από την άλλη πλευρά, περίπου 5.000 ξενικά είδη φυτών έχουν «εισβάλει» σε άλλες χώρες και ηπείρους, προκαλώντας ζημιές δισεκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο, που φθάνουν έως και το 5% τής παγκόσμιας οικονομίας. «Τα φυτά είναι απολύτως αναγκαία για την ανθρωπότητα. Μας παρέχουν τα πάντα - τροφή, καύσιμα, φάρμακα, ξυλεία- και είναι απίστευτα σημαντικά για τη ρύθμιση τού κλίματός μας. Χωρίς τα φυτά, δεν θα ήμασταν εδώ. Είμαστε αντιμέτωποι με κατά στροφικές πραγματικότητες, αν δεν επανεξετάσουμε τις προτεραιότητές μας», δήλωσε η επικεφαλής τής σχετικής ομάδας καθηγήτρια Κάθι Γουίλις, επιστημονική διευθύντρια των Κήπων Κιου. Οι κυριότερες απειλές για τα φυτά είναι η καταστροφή τους από τις γεωργικές καλλιέργειες και την κτηνοτροφία (31%), η αποψίλωση των δασών για ξυλεία (21%) και οι κάθε είδους κατασκευές κτιρίων και υποδομών (13%). Η κλιματική αλλαγή παίζει μικρότερο ρόλο προς το παρόν (4%), αλλά η επίδρασή της στα φυτά θα αυξηθεί στο μέλλον και αναμένεται να γίνει αισθητή σε περίπου 30 χρόνια. Τα παράκτια μακρόβια δέντρα είναι αυτά που απειλούνται περισσότερο από όλα (έχουν συρρικνωθεί κατά 25% την τελευταία δεκαετία) και ακολουθούν τα τροπικά και υποτροπικά δάση. Οι επιστήμονες επεσήμαναν ότι, στη Γη υπάρχουν ακόμη πολλές χιλιάδες άγνωστα είδη φυτών, ιδίως στην Αφρική, στη Νότια Αμερική, στην Αυστραλία και στην Κίνα. «Υπάρχουν τεράστιες περιοχές τού κόσμου, όπου δεν ξέρουμε καθόλου τι φύεται σε αυτές. Είναι ενθαρρυντικό ότι, βρίσκουμε συνεχώς νέα είδη φυτών και δέντρων. Ενδεικτικά : « Πέντε νέα είδη κρεμμυδιών ανακαλύφθηκαν μόνο πέρυσι», δήλωσε η Γουίλις. Στο διαδίκτυο ,υπάρχει ανακοίνωση τής Ακαδημίας Επιστημών τής Καλιφόρνιας,με ημερομηνία δημοσιεύσεως 20-12-2013,κατά την οποία κατά το 2013,ερευνητές της ανεκάλυψαν νέα είδη φυτών και ζώων και δύο νέα είδη που περιλαμβάνουν 38 διαφορετικά μυρμήγκια,14 φυτά,8 σκαθάρια ,δύο αράχνες,ένα ερπετό,και ένα αμφίβιο.Η εκτίμηση των επιστημόνων αυτών είναι σύμφωνες με τις πλέον αισιόδοξες εκτιμήσεις ,όπως τις διατυπώνει ο Δρ. Terry Gosliner(: έχουν ανακαλυφθεί μόνον το 10% των μορφών ζωής που υπάρχουν στη Γή). Καθώς πολλά δημοφιλή αγροτικά προϊόντα, όπως οι μπανάνες και οι μελιτζάνες, πάσχουν πλέον από ολοένα μεγαλύτερη έλλειψη γενετικής ποικιλομορφίας, μένοντας έτσι όλο και πιο απροστάτευτα απέναντι στις ασθένειες, στα παράσιτα και στην κλιματική αλλαγή, το «κλειδί» για τη σωτηρία τους μπορεί να αναζητηθεί μελλοντικά σε αυτή την άγνωστη βιοποικιλότητα. Η ανακάλυψη στην άγρια φύση συγγενικών ειδών μπορεί να ανανεώσει γενετικά τα επαπειλούμενα είδη με πιο ανθεκτικές ποικιλίες. Η Αργεντινή καθηγήτρια οικολογίας Σάντρα Ντίαζ συμπεριλήφθηκε από το κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό "Nature" που συγκρότησε μιά επιτροπή 145 ειδικών και παρήγαγε την πιο έγκυρη μέχρι σήμερα έκθεση αξιολόγησης της βιοποικιλότητας στη Γη, μεταξύ άλλων στους δέκα επιστήμονες και άλλες προσωπικότητες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο για την επιστήμη το 2019.Υποστηρίζει η Σάντρα Ντίαζ, ότι περίπου ένα εκατομμύριο είδη οδεύουν προς εξαφάνιση.. • Ο Βραζιλιάνος φυσικός Ρικάρδο Γκαλβάο που τράβηξε πάνω του την παγκόσμια προσοχή, όταν κατηγόρησε τον πρόεδρο της Βραζιλίας Μπολσονάρο ότι υποβοηθεί την αποψίλωση των δασών του Αμαζονίου, με συνέπεια να χάσει τη θέση του ως επικεφαλής του Εθνικού Ινστιτούτου Διαστημικής Έρευνας της χώρας του. ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΕΞΑΦΑΝΙΣΘΕΝΤΩΝ ΕΙΔΩΝ Εχει υποστηριχθεί η άποψη,ότι, θεωρητικώς, η πρόδος των τελευταίων ετών στις μελέτες του αρχαίου DNA και η ανάπτυξη τής κλωνοποίησης και των τεχνικών της γενετικής μηχανικής, ανοίγουν τον δρόμο για την επαναφορά στην ζωή, εξαφανισμένων ειδών,ακόμη κι΄αν η εξαφάνιση αυτή τοποθετείται χρονικώς πριν από χιλιάδες χρόνια,όπως συμβαίνει με τα μαμούθ.Η προοπτική αυτή,έχει συναντήσει αντιρρήσεις,όπως από τον Δρ.Jacob Sherkow αναπληρωτή καθηγητή του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ,που αναφέρεται σε πέντε σημεία,για τα οποία κατ΄αυτόν θα πρέπει να μην επιχειρηθεί κάτι τέτοιο.(:μεταχείριση των ζώων,υγεία,περιβάλλον,πολιτική ,ηθική) -Η καθηγήτρια Σαπίρο,διευκρινίζει σχετικώς, ότι, όταν μιλούμε για επαναφορά,δεν εννοούμε για πλήρη επαναφορά που θα έχει ως συνέπεια την επανεμφάνιση των πα λαιών γονιδίων και των παλαιών συμπεριφορών,πράγμα που δεν θα συμβεί ποτέ. Και ασφαλώς παραμένει το ερώτημα ποιό είναι το νόημα να επανέλθουν εξαφανισμένα είδη στη ζωή, όταν τουλάχιστον για ορισμένα,οι αιτίες που τα οδήγησαν στην εξαφάνιση εξακολουθούν να υφίστανται. Οι πέντε προηγούμενες εξαφανίσεις Στην ιστορία τής Γης έχουν συμβεί πέντε μαζικές εξαφανίσεις ειδών, που εξάλειψαν τουλάχιστον τα μισά είδη. Οι εξαφανίσεις αυτές συνέβησαν πριν από 440 εκατ. χρόνια, 375 έως 359 εκατ., 252 εκατ. (η μεγαλύτερη από όλες, προκάλεσε την καταστροφή τουλάχιστον του 90% των ειδών), 201 εκατ. και 66 εκατ. χρόνια. Ειδικώτερα για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων Οι δεινόσαυροι κυριαρχούσαν στην Γη για περίπου 200 εκ. έτη όταν μυστηριωδώς πριν από περίπου 66 εκ. έτη εξαφανίστηκαν από τον πλανήτη. Η εξαφάνιση τους αποτέλεσε κομβικό σημείο στην ιστορία της Γης αφού η απουσία τους άνοιξε τον δρόμο στην άνθιση των θηλαστικών και τελικά στην εμφάνιση του ανθρώπου. Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι, υπεύθυνος για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων ήταν ένας τεράστιος αστεροειδής που έπεσε πριν από 66 εκ. έτη στην χερσόνησο του Γιουκατάν στο Μεξικό. Στην πραγματικότητα βέβαια δεν ήταν αυτός κάθε αυτός ο αστεροειδής που εξόντωσε τους δεινοσαύρους σε όλο τον πλανήτη αλλά οι αλυσι δωτές επιπτώσεις που είχε η πτώση του και ειδικότερα οι κλιματικές αλλαγές που προκλήθηκαν από αυτή. Θεωρείται δεδομένο, ότι, σύγκρουση του αστεροειδή με την επιφάνεια της Γης προκάλεσε το φαινόμενο που οι ειδικοί ονομάζουν «ηφαιστειακό χειμώνα». Η έκρηξη δημιούργησε ένα πυκνό πέπλο τέφρας και τοξικών αερολυμάτων που από την μια πλευρά έκρυψαν για μεγάλο χρονικό διάστημα τον Ηλιο και από την άλλη δηλητηρίαζαν συνεχώς το περιβάλλον. Ετσι οι δεινόσαυροι όπως φυσικά και το 80% της πανίδας και της χλωρίδας στην Γη δεν κατάφεραν να επιβιώσουν μέσα σε αυτές τις συνθήκες και εξαφανίστηκαν. Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής την Τζούλια Μπρίγκερ του Πανεπιστημίου του Πότσνταμ στη Γερμανία παρουσίασαν μια μελέτη στην οποία ενισχύουν την θεωρία του ηφαιστειακού χειμώνα. Οι ερευνητές περιγράφουν με λεπτομέρεια το τι συνέβη μετά την πτώση του αστεροειδή. Οπως αναφέρουν οι ερευνητές η σύγκρουση του αστεροειδή με την επιφάνεια της Γης εξαέρωσε πολλά δισεκατομμύρια τόνους πετρωμάτων και εκτόξευσε στον αέρα ανυπολόγιστες ποσότητες τέφρας. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι, η σύγκρουση απε λευθέρωσε επίσης στην ατμόσφαιρα περί τους 325 δισ. τόνους θειαφιού και 425 δισ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα! Το πέπλο που σχηματίστηκε στην ατμόσφαιρα εδέσμευσε τις ακτίνες του Ηλιου και έτσι η θερμοκρασία κατήλθε δραματικά. Συμφώνως με τους ερευνητές η θερμοκρασία στον πλανήτη έπεσε κάτω από το μηδέν και παρέμεινε έτσι για πολλά χρόνια η Γη ενώ την σκυτάλη στην συνέχεια πήρε το διοξείδιο του άνθρακα η καταστροφική επίδραση του οποίου στο περιβάλλον διήρκεσε για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι, οι αρνητικές επιπτώσεις αυτής της κατάστασης στους ωκεανούς διήρκεσαν για πολλούς αιώνες μετά την πτώση του αστεροειδή. «Πάντοτε πιστεύαμε ότι, υπεύθυνος για την εξαφάνιση της ζωής και των δεινοσαύρων ήταν ένας παγκόσμιος χειμώνας αλλά η νέα μελέτη ενισχύει αυτή την θεωρία και τα στοιχεία που περιέχει μας δίνουν μια καλή εικόνα του τι συνέβη» αναφέρει η Τζοάνα Μόργκαν καθηγήτρια γεωφυσικής του Imperial College London η οποία μετέχει σε ερευνητική ομάδα που μελετά τον κρατήρα που πιστεύεται ότι δημιουργήθηκε από την επίμαχη σύγκρουση. Το σενάριο της σύγκρουσης Οι ειδικοί εκτιμούν ότι, ο αστεροειδής που έπεσε στην Γη πριν από 66 εκ. έτη είχε διάμετρο 12 χλμ και η πτώση του δημιούργησε ένα χάσμα με διάμετρο 100 χλμ και βάθος 30 χλμ! Το χάσμα αυτό κάποια στιγμή κατέρρευσε αφήνοντας πίσω του ένα κρατήρα με διάμετρο 200 χλμ και βάθος λίγων χλμ. Στην συνέχεια το κέντρο του κρατήρα κατέρρευσε με την σειρά του δημιουργώντας ένα εσωτερικό δακτύλιο μέσα στον κρατήρα. Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος του κρατήρα βρίσκεται έξω από τις ακτές του Μεξικού θαμμένος 600 μέτρα κάτω από ένα στρώμα ιζημάτων. Το μέρος του κρατήρα που βρίσκεται στην στεριά είναι καλυμμένο από ασβεστόλιθο. -Το σχετικά πάντως αισιόδοξο μήνυμα νέας μελέτης είναι ότι, ακόμη υπάρχει κάποιος χρόνος για αλλαγή πορείας, ώστε να αποτραπεί μια νέα μαζική καταστροφή στη βιοποικιλότητα τού πλανήτη μας. Η νέα τεχνολογία (π.χ. δορυφορικές φωτογρα φήσεις απομονωμένων περιοχών) και η ενεργός εμπλοκή των πολιτών στις προσπάθειες προστασίας των ειδών αποτελούν παράγοντες ελπίδας για το μέλλον. «Είμαστε όχι στο μέσον, αλλά στα πρόθυρα μιας έκτης μαζικής εξαφάνισης. Το αν θα την αποφύγουμε, θα εξαρτηθεί από τις πράξεις μας», δήλωσε ο Πιμ. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science». (Περισσότερα στο Παράρτημα) Ειδικώτερα, το πρόβλημα με τους φυτικούς γενετικώς τροποποιημένους Οργανισμούς.) (: Τα εκατέρωθενεπιχειρήματα) Οι γενετικώς τροποποιημένοι οργανισμοί (ΓΤΟ) πρωτοεμφανίστηκαν την δεκαετία του 1990.Η τεχνολογία για την ανάπτυξή τους, συνίσταται στην μεταφορά γονιδίων με μη αναπαραγωγικά μέσα, από ένα οργανισμό στον άλλο, καθώς και η γονιδιακή αποσιώπηση,με παρεμβολή RNA.Την τεχνολογία αυτή πολλές χώρες αντιμετώπισαν με επιφύλαξη ενώ άλλεςς,όπως οι ΗΠΑ(όπου τα 2/3 των τροφίμων που πωλούνται είναι ΓΤΟ) και η Ιαπωνία και ορισμένες ασιατικές την αποδέχθηκαν. Η βασική « ηθική» δικαιολογία για τα την προσφυγή στους ΓΤΟ είναι βασικώς,ότι, αφενός ,με τις αυξημένες αποδόσεις που επιτυγχάνονται με τους ΓΤΟ, θα λυθεί το επισιτιστικό πρόβλημα του πλανήτη, αφετέρου ότι, είναι εντελώς ακίνδυνοι για τον άνθρωπο και για το περιβάλλον. Επιχειρείται μια σύντομη κριτική των σχετικών επιχειρημάτων. 1.Επιτυγχάνονται αυξημένες αποδόσεις. Αντίλογος. Συγκριτική έρευνα που ενήργησε η αμερικανική εφημερίδα «New York Times” εδειξε ότι, οι αποδόσεις των γενετικώς τροποποιούμενων καλλιεργειών δεν διαφέ ρουν από κείνες των αντιστοίχων συμβατικών. 2.Οι ΓΤΟ εμφανίζουν ανθεκτικότητα έναντι των ασθενειών,έτσι ώστε να απαιτούνται λιγώτερα,εντομοκτόνα και ζιζανικτόνα.για τη προστασία τους. Αντίλογος. Η παραπάνω έρευνα έδειξε ότι ,η χρήση των ζιζανιοκτόνων αυξήθηκε με παραπέρα αποτέλεσμα την επιβάρυνση του περιβάλλοντος (ρύπανση του εδάφους,και των νερών,υπολειμματικότα στα συγκεκριμένα προιόντα,και ανθεκτικότητα στα ζιζά νια).Είναι αλήθεια ότι,παρατηρήθηκε ότι, σε ορισμένες καλλιέργειες η χρήση των μυκητοκτόνων μειώθηκε αλλά η μείωση αυτή,θεωρείται ,από τους ειδικούς ως πρόσκαιρη αφού τα έντομα έχουν φυσικούς μηχανισμούς προσαρμογής. 3.Οι ΓΤΟ μπορούν να συνυπάρξουν με άλλα συστήματα αγροτικής παραγωγής. Αντίλογος Τούτο είναι αδύνατο αφού οι σχετικές καλλιέργειες των ΓΤΟ,μολύνουν τις αντίστοιχες συμβατικές.Εχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα 400 περιστατικά, γενετικής μόλυνσης. 4.Οι ΓΤΟ είναι ασφαλείς για κατανάλωση. Αντίλογος. Τα χρόνια που πέρασαν από την εμφάνιση των ΓΤΟ είναι πολύ λίγα για να εξαχθούν σχετικά συμπεράσματα. 5.Οι καλλιέργειες για τους ΓΤΟ,είναι οικονομικώς βιώσιμες για τους παραγωγούς. Αντίλογος Οι τιμές τω ΓΤΟ συνεχώς αυξάνονται την τελευταία 20ετία.Η εμφάνιση των άγριων φυτών που είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα,αυξάνουν τα έξοδα για τους αγρότες. Το πρόβλημα με τα μικρόβια και (ειδικώτερα με ) την ανθεκτικότητά τους. Αντί εισαγωγής(:Αντιγραφή) «Όταν τα αντιβιοτικά δεν μπορούν να μας θεραπεύσουν -Ενα τραύμα στον μηρό άνοιξε για την εντεκάχρονη Αντί από την Αριζόνα των ΗΠΑ την πόρτα της... κόλασης. Η πληγή μολύνθηκε από σταφυλόκοκκο, το μικρόβιο πέρασε στο αίμα, προκάλεσε σηψαιμία και πνευμονία. Στη μονάδα εντατικής θεραπείας όπου νοσηλεύθηκε, η μικρή έπαθε λοιμώξεις και από άλλα πολυανθεκτικά μικρόβια, τα οποία ήταν αδύνατο να αντιμετωπιστούν με τα συνήθη αντιβιοτικά. Οι γιατροί αναγκάστηκαν να της χορηγήσουν την αποτελεσματική αλλά τοξική κολιστίνη. Η λοίμωξη περιορίστηκε αλλά οι πνεύμονες της είχαν καταστραφεί. Η μεταμόσχευση ήταν μονόδρομος. -Ο Πάολο, καθηγητής πανεπιστημίου στη Ρώμη, εκδήλωσε σοβαρή ουρολοίμωξη ενώ βρισκόταν σε διακοπές. Χωρίς να κάνει εργαστηρικές εξετάσεις, ώστε να του χορηγηθεί η κατάλληλη θεραπεία, πήρε μόνος του κάποιο αντιβιοτικό. Η λοίμωξη όχι μόνο δεν καταπολεμήθηκε αλλά επανεμφανίστηκε πιο σοβαρή. Χρειάστηκε να περάσουν πολλές εβδομάδες για να αναρρώσει ο 55χρονος Ιταλός. -Η Δάφνη, Ολλανδή συγγραφέας και παρουσιάστρια τηλεοπτικών εκπομπών, εταλαιπωρείτο για εβδομάδες από κυστίτιδα. Παρά τη θεραπεία που τής χορήγησε ο γιατρόs, η λοίμωξη δεν υποχωρούσε. Ο οργανισμός της καταπονήθηκε και η γυναίκα κατέρρευσε. Στο νοσοκομείο όπου νοσηλεύθηκε έμαθε ,ότι ,είχε προσβληθεί από ένα σπάνιο στέλεχος του επικίνδυνου βακτηρίου Ε. Coli. Οκτώ αντιβιοτικά μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οι γιατροί στην περίπτωση της και το βακτήριο ήταν ανθεκτικό στα επτά. Εναν ολόκληρο χρόνο διήρκεσε η θεραπεία της. -Και οι τρεΐς ιστορίες δόθηκαν στη δημοσιότητα από το European Centre for Disease Prevention and Control, το «ευρωπαϊκό ΚΕΕΛΠΝΟ», με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Αντιβιοτικών,την 18η Νοεμβρίου. Είναι διαφορετικές όσον αφορά τη σοβαρότητα των λοιμώξεων αλλά με κοινό παρονομαστή: την λανθασμένη χρήση των αντιβιοτικών και, κυρίως, την διαρκώς μειούμενη αποτελεσματικότητα τους. Δεν μπορούμε να αποφύγουμε την επαφή με τα μικρόβια, μια και βρίσκονται παντού γύρω μας. Μπορούμε όμως να ενημερωθούμε για το πού έχουν οδηγήσει η άσκοπη λήψη και η υπερκατανάλωση των αντιβιοτικών και να πράξουμε τα δέον «Μελέτες έχουν δείξει ότι, αν πάψουμε να βομβαρδίζουμε -στα νοσοκομεία και στην κοινότητα- με αντιβιοτικά, τουλάχιστον τρεις μήνες, τα αντιβιοτικά αρχίζουν να χάνουν του μηχανισμούς αντοχής και ξαναγίνονται ευαίσθητα», εξηγεί η κ.Γιαμαρέλου. «Αυτό δείχνει πόση ευθύνη έχουμε όλοι - γιατροί ,φαρμακοποιοί, ασθενείς. Στο χέρι μας είναι η δυνατότητα να "ανακαλύψουμε ξανά τα αντιβιοτικά...» Μετά από την παραπάνω παράθεση: Διαγραμματικώς: - -Τα ζώα που λαμβάνουν θεραπεία με αντιβιοτικά μπορούν να μεταφέρουν ανθεκτικά βακτήρια. -Τα φυτά μπορούν να μολυνθούν με ανθεκτικά βακτήρια μέσω της κοπριάς που χρησιμοποιούν ως λίπασμα. -Οι άνθρωποι μπορούν να προσβληθούν από ανθεκτικά βακτήρια,μέσω των τροφίμων και της άμεσης επαφής με τα ζώα. -Οι άνθρωποι χρειάζονται ενίοτε να λαμβάνουν αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση λοιμώξεων.Τα βακτήρια όμως αντιδρώντας φυσικώς προσαρμόζονται και αναπτύσσουν αντοχή στα αντιβιοτικά.Τα ανθεκτικά αυτά βακτήρια είναι δυνατόν στη συνέχεια να μεταδοθούν σε άλλους. -Οι άνθρωποι που λαμβάνουν αντιβιοτικά στα νοσοκομεία,είναι ενίοτε φορείς ανθεκτικών βακτηρίων,που δυνατόν να μεταδοθούν σε άλλους ασθενείς, (ή και σε άλλους ανθρώπους, όταν οι ασθενείς αυτοί επιστρέψουν στο σπίτι ) λόγω κακής υγιεινής των χεριών ή μολυσμένων αντικειμένων. -Οι ταξειδιώτες που έχουν νοσηλευθεί σε χώρες με υψηλά επίπεδα αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά, είναι πιθανοί φορείς ανθεκτικών μικροβίων,όταν επιστρέφουν. -Ακόμη και αν δεν έχουν νοσηλευτεί, οι ταξειδιώτες είναι πιθανοί φορείς λόγω επαφής με ανθεκτικά βακτήρια, μέσω τής τροφής ή του περιβάλλοντος. Αναλυτικώτερα: Ας φαντασθούμε έναν κόσμο όπου οι γυναίκες δεν θα μπορούν να γεννούν με καισαρική. Οπου χειρουργικές επεμβάσεις όπως η αφαίρεση τής σκωληκοειδοΰς απόφυσης θα είναι πολύ επικίνδυνες. Οπου οι μεταμοσχεύσεις δεν θα είναι εφικτές, όπως και οι θεραπείες σε καρκινοπαθείς (χημειοθεραπεία και ακτινοβολίες). Εναν κόσμο όπου συνηθισμένες λοιμώξεις όπως η ουρολοίμωξη ή η αμυγδαλίτιδα από στρεπτόκοκκο θα είναι δύσκολο έως αδύνατον να αντιμετωπιστούν και μια κοινή βακτηριακή λοίμωξη, όπως η πνευμονία, θα ισοδυναμεί με θανανατική καταδίκη. Δεν πρόκειται για σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Ετσι θα είναι ο κόσμος μας, αν δεν περιοριστεί δραστικά το φαινόμενο της μικροβιακής αντοχής. Αν δηλαδή τα αντιβιοτικά, μία από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις του 20ού αιώνα, που οδήγησε στην αύξηση του προσδόκιμου -και τής ποιότητας ζωής- εκατομμυρίων ανθρώπων, δεν κερδίσουν τον πόλεμο με τα πολυανθεκτικά μικρόβια. Μάχες έχουν χαθεί πολλές. Αλλά ο πόλεμος, ευτυχώς, δεν έχει κριθεί ακόμα. Για την έκβαση του, ευθύνη έχουμε όλοι. Μηδενός εξαιρουμένου. «Πράγματι, το σκηνικό είναι ζοφερό», επιβεβαιώνει ο Aθανάσιος Τσακρής, καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. «Υπάρχουν είδη μικροβίων -τα λεγόμενα superbugs, - τα υπερμικρόβια- για τα οποία δεν διατίθεται σχεδόν κανένα δραστικό φάρμακο. Κάθε χρόνο προκαλούν περισσότερους από 700.000 θανάτους παγκοσμίως, εκ των οποίων περίπου 50.000 αφορούν τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Η μικροβιακή αντοχή συνιστά το σοβαρότερο πρόβλημα δημόσιας -υγείας στις μέρες μας.. Ενδέχεται να σημάνει το τέλος της εποχής τής σύγχρονης ιατρικής,όπως την γνωρίζουμε εδώ και δεκαετίες, από την ανακάλυψη της πενικιλίνης και μετά. Αν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα, υπολογίζεται ότι, μέχρι το 2050 δέκα εκατομμύρια άνθρωποι θα πεθαίνουν κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο από λοιμώξεις που οφείλονται σε πολυανθεκτικά μικρόβια - περισσότεροι από όσους θα χάνουν τη ζωή τους από καρκίνο. : Και αυτές οι λοιμώξεις θα έχουν μέχρι τότε κοστίσει στη διεθνή οικονομία περισσότερο από 100 τρισ. δολάρια» - As δούμε, όμως, τι σημαίνει μικροβιακή αντοχή. Το αντιβιοτικό που χορηγείται σε έναν ασθενή για τη θεραπεία κάποιας λοίμωξης έχει σκοπό να σκοτώσει τα μικρόβια που την προκαλούν. Δυστυχώς, δεν σκοτώνει μόνο αυτά, αλλά και όλα τα άλλα μικρόβια που είναι ευαίσθητα απέναντι στο συγκεκριμένο αντιβιοτικό, συμπεριλαμβανομένων των λεγόμενων «καλών μικροβίων» τα οποία χρειάζεται- ο οργανισμός μας. Από την άλλη, δεν μπορεί να εξουδετερώσει τα μικρόβια που φέρουν τη γενετική πληροφορία η οποία τα καθιστά ανθεκτικά στη δράση του φαρμάκου: αυτή μεταδίδεται από τα μικρόβια που επιβιώνουν και σε άλλα και η ανθεκτικότητα εξαπλώνεται. Ετσι, κάθε φορά που παίρνουμε ένα αντιβιοτικό, συμβάλλουμε στη δημιουργία πιο ανθεκτικών μικροβίων.Οταν το επίπεδο προστασίας που μας παρέχει ένα αντιβιοτικό πέσει σε πολύ χαμηλό επίπεδο,οι γιατροί σταματούν να το χρησιμοποιούν.Αυτό έχει ήδη συμβεί με τις κεφαλο σπορίνες, τρίτης γενιάς,των οποίων η θεραπευτική αξία,έχει σημαντικά περιοριστεί.αλλά και με τις καρβανοπενέμες,που κι αυτές τείνουν να χάσουν την αποτελεσματικότητά τους-στη χώρα μας δε λόγω της υπερκαταναλώσεως,ακόμη περισσότερο. Βέβαια, υπάρχει άλλος ένας ένοχος για τη μικροβιακή αντοχή: η εντατική κτηνοτροφία. Τεράστιες ποσότητες αντιβιοτικών χρησιμοποιούνται από τότε που οι εκτροφείς έμαθαν ότι, βοηθούν τα ζώα να μεγαλώνουν γρηγορότερα – και να φτάνουν στο πιάτο μας. Και μολονότι αυτή η χρήση τους έχει απαγορευθεί από την Ε. Ε., έχει βρεθεί «παραθυράκι»: τα χορηγούν για θεραπευτικούς, δήθεν, λόγους. Εχουμε νέα αντιβιοτικά στη φαρέτρα μας; Οχι πολλά. Από τη δεκαετία του 1980, μόνο δυο νέες κατηγορίες έχουν παραχθεί – που κι’ αυτές έχουν δραστικότητα για gram-θετικά μικρόβια και όχι τα gram-αρνητικά τα οποία αποτελούν το μεγάλο πρόβλημα στη χώρα μας. Και να σκεφτεί κανείς ότι, μόνο τη δεκαετία του 1950 είχαν κυκλοφορήσει τέσσερα καινούργιες κατηγορίες. Πώς εξηγείται αυτό; Επειδή τα αντιβιοτικά είναι φτηνά και τα παίρνει κανείς μόνο για μία έβδομάδα -σε αντίθεση με ένα φάρμακο για την πίεση, που μπορεί να τού χορηγείται για δεκαετίες, δεν συμφέρει τις φαρμακοβιομηχανίες να επενδύσουν στην παραγωγή του. «As διατηρήσουμε όμως την αισιοδοξία μας, τονίζει ο Αθανάσιος Τσακρής. «Θα υπάρξουν νέα αντιβιοτικά. Κάποια πολύ πρόσφατα έχουν πάρει έγκριση και θα βγουν στην αγορά και κάποια άλλα βρίσκονται στα τελευταία στάδια τής παραγωγής τους. Φτάνει η χώρα μας να μη δώσει το αρνητικό παράδειγμα: να μην έχουμε και αυτή την πρωτιά, να είμαστε πάλι οι πρώτοι στην Ευρώπη που θα τα καταστήσουμε αναποτελεσματικά». Η ΕΞΕΛΙΞΗ -Ο T.de Chardin, δέχεται ότι ,όλα τα σώματα παράγονται από την διευθέτηση ενός μόνον αρχικού μοριακού τύπου.Κατά τον ίδιο η ύλη ξεκινά από το σημείο Α για να φθάσει στο σημείο Ω.Εχουμε μια εξελικτική ενότητα.Γαιόσφαιρα-βιόσφαιρα-νοόσφαιρα.Η ύλη είναι η μήτρα τού πνεύματος.Το πνεύμα είναι η ανώτερη κατάσταση τής ύλης. Τα πάντα συγκλίνουν προς το σημείο Ω δηλαδή την υπερ-ανθρωπότητα τής πλήρους συνείδησης. -Τα βασικά μόρια που υπάρχουν σε ένα κύτταρο είναι το DNA, οι πρωτεΐνες με τις πολύπλοκες δομές, τα λιπίδια, οι υδατάνθρακες, τα RNA ή τα ριβόζυμα, τα RNA με καταλυτική δράση. Από τη μελέτη των μορίων αυτών, μπορούμε σήμερα να δούμε και να κάνουμε υποθέσεις για το πώς εξελίχθηκε το πρωταρχικό κύτταρο. Έχουμε προβιοτικές ενώσεις, το πρωτόπλασμα, και επομένως δεχόμαστε ότι, κάπως έτσι αρχίζει ο πρωτομεταβολισμός: αρχίζουν να γίνονται αντιδράσεις μεταξύ αυτών των μορίων. Προκύπτει η μεμβράνη και η γενετική μηχανή, που για ορισμένους είναι τα μόρια του RNA ενώ για άλλους είναι τα μόρια του DNA. Με βάση τον σχηματισμό των μορίων αυτών, μπορούμε να δεχτούμε τον σχηματισμό τού πρώτου κυττάρου -τον πρώτο προπάτορά μας. Στο πρώτο κύτταρο θεωρούμε ότι, αφού έχουν συντεθεί τα μεγάλα μόρια τού RNA ή DNA, αυτοαντιγράφονται και αρχίζουν να παράγονται αντίγραφα τους, μόρια που μπορούν να εγκλωβιστούν σε κυστίδια ή λιπίδια, ώστε να σχηματίσουν το πρώτο στοιχειώδες κύτταρο. Έχουμε μαρτυρίες ότι, αυτά προϋπήρξαν πολλές χιλιάδες χρόνια πριν; Βεβαίως, καθώς από παλαιοντολογικές μελέτες βρίσκονται απολιθώματα 60-70 εκατομμυρίων ετών, για παράδειγμα στο Κολοράντο, σε βράχους απολίθωμα ψαριού, απολιθωμένο ψάρι στο Γκριν ΡίΒερ των ΗΠΑ, κουνούπι εγκλωβισμένο μέσα σε κεχριμπάρι ή αμμωνίτη στη Χιλή.Για το πού δημιουργήθηκαν οι απαραίτητες συμπυκνώσεις που οδήγησαν στην εμφάνιση της ζωής,δεν υπάρχει ομοφωνία.Οι περισσότεροι δέχονται ότι, αυτές έγιναν στις ανοικτές θάλασσες ή λίμνες,άλλοι ότι, έγιναν στη λάσπη και το χώμα(Γεωργάτσος ό.π.29) Ειδικώς για το DNA -O Claude Allegre γράφει: «Το DNA είναι ένα μόριο,ή μάλλον ένα μακρομόριο,αποτελείται δηλαδή, από δισεκατομμύρια άτομα συνδεδεμένα μεταξύ τους. Είναι επίμηκες με ένα διπλό περιελιγμένο νήμα,με δύο έλικες,που αλλοηλο υποστηρίζονται …….Πρόκειται για την ονομαστή, διπλή έλικα του DNA ,τη διπλή έλικα τής ζωής.Κάθε έλικα, κάθε νήμα αποτελείται από ένα κομπολόι μικρότερων μορίων.Αυτά τα μόρια ονομάζονται νουκλεοτίδια: Ακόμα κι αν ήταν απομονωμένα μόρια,τα νουκλεοτίδια θα μπορούσαν να θεωρηθούν ιδιαίτερα περίπλοκα.Κρίνετε και μόνοι σας. Κάθε νουκλεοτίδιο είναι σύνθεση τριών στοιχείων: ενός σακχάρου, ενός φωσφοορικου άλατος και μιας βάσης. Τα νουκλεοτίδια διαφέρουν μεταξύ τους ως προς ένα χαρακτηριστικό: τη βάση. Υπάρχουν τέσσερες διαφορετικοί τύποι βάσεων, συνεπώς και τέσσερα είδη νουκλεοτιδίων που ονομάζονται για ευκολία Α T C G Δεδομένου ότι, τα νουκλεοτίδια είναι οργανωμένα σε αλυσσίδες, διαδέχονται το ένα το άλλο, όπως τα γράμματα τής αλφαβήτου: ΑΤGATGCTA... Ετσι, λοιπόν τα γράμματα αυτού τού μηνύματος διαδέχονται το ένα το άλλο, όχι όμως πάντα με την ίδια σειρά. Αυτή η σειρά δεν είναι η ίδια παρά μόνο όταν πρόκειται για τον ίδιο ζωντανό οργανισμό. Κάθε βιολογικό είδος έχει τη δική του χαρακτηριστική ακολουθία και το δικό του χαρακτηριστικό αριθμό γραμμάτων.Όμως η θεμελιώδης αρχιτεκτονική δηλαδή η οργάνωση σε διπλή έλικα με τα τέσσερα γράμματα είναι η ίδια για κάθε ζωντανό οργανισμό, από το βακτηρίδιο μέχρι τον ελέφαντα,από το μανιτάρι μέχρι το τριαντάφυλλο, από το θαλάσσιο φύκι μέχρι τον άνθρωπο.Αυτές οι ακολουθίες που αποτελούνται από ταυτόσημα γράμματα, είναι συγκεντρωμένες σ' ένα «βιβλίο» που έχει πάντα την ίδια μορφή, την «διπλή έλικα». Αυτό το βιβλίο ονομάζουμε «γενετικό κώδικα». 0 γενετικός κώδικας μοιάζει λίγο με τα σήματα μορς. 0 κώδικας μορς αποτελείται από τελείες μικρές και μεγάλες παύλες, παύσεις. 0 γενετικός κώδικας αποτελείται, επίσης, από τέσσερα σύμβολα. Στηρίζεται στην ύπαρξη αυτών που ονομάζουμε «κωδικόνια» δηλαδή τριάδες αποτελούμενες από τρία νουκλεοτίδια. Η σημασία αυτών των κωδικονίων είναι ίδια για όλους τους ζώντες οργανισμούς. Εκεί έγκειται το βαθύτερο νόημα αυτού που ονομάζουμε μοναδικότητα τού γενετικού κώδικα. Γιατί όμως να ενδιαφερθούμε γι' αυτό το νηματοειδές μακρομόριο που ονομάζεται DΝΑ; Στο κάτω κάτω τής γραφής ο ανθρώπινος οργανισμός πρέπει να περιλαμβάνει αρκετές χιλιάδες περίπλοκα μόρια, εξίσου ενδιαφέροντα με το DΝΑ! Το ενδιαφέρον στοιχείο τού DΝΑ είναι ότι, είναι ο φορέας τού γενετικού κώδικα. Εμπεριέχει το μήνυμα της κληρονομικότητας, με άλλα λόγια αυτό που καθορίζει και ελέγχει τον τρόπο με τον οποίο οι ζωντανοί οργανισμοί αναπαράγονται, αναπτύσσονται, εξελίσσονται. Αυτή η αναπαραγωγή για ένα ζώντα οργανισμό είναι η ζωή. Ενας ζωντανός οργανισμός, είτε πρόκειται για φύκι είτε για άνθρωπο, είτε για έντομο είτε για δέντρο έχει ως βασικό χαρακτηριστικό το ότι, αναπαράγεται κατά τρόπο ταυτόσημο –σχεδόν όμοια- με τον εαυτό του. Ούτε οι πέτρες ούτε τα βουνά, ούτε οι τεχνικές κατασκευές τού ανθρώπου αναπαράγονται (ούτε και τα ρομπότ παρά τις προσπάθειες και τις κατά καιρούς ανακοινώσεις του καθηγητή Minsky τού ΜΙΤ). Και όλες οι προσπάθειες για την δημιουργία ζωής στο εργαστήριο συνάντησαν μέχρι σήμερα αυτό το αξεπέραστο εμπόδιο. Μέχρι σήμερα, κανένα συνθετικό μόριο δεν κατόρθωσε να αυτοοργανωθεί κατά τέτοιον τρόπο ώστε να μπορεί να αναπαράγεται αυθόρμητα, χωρίς εξωτερική βοήθεια. Αυτή ακριβώς είναι η δουλειά τού DΝΑ. Το DΝΑ ξέρει πώς να αναπαράγεται, να αντιγράφει επακριβώς τον εαυτό του κατά τη διαδικασία τής αναπαραγωγής, να μεταβιβάζει από γενιά σε γενιά τα ειδικά χαρακτηριστικά τών ατόμων και των ειδών. Ανάλογα με το είδος, τα μόρια του DΝΑ είναι λιγότερο ή περισσότερο μεγάλα, διαφοροποιούνται από τις διαιρετικές ακολουθίες νουκλεοτιδιων που τα αποτελούν αλλά όποια κι αν είναι η περιπλοκότητά τους, έχουν όλα την ίδια δομή και την ίδια γενική συμπεριφορά. Αυτό απέδειξαν οι θεμελιωτές τής Μοριακής Βιολογίας αφήνοντας τα ονόματα τους για πάντα χαραγμένα στην ιστορία τής επιστήμης: Crick,Watson,Monod, Jacob, Brenner, και μερικοί ακόμα. Από αυτό το σημείο έχουμε την εκκίνηση τής μοντέρνας Βιολογίας. - Ας επανέλθουμε για λίγο στο θεμελιώδες χαρακτηριστικό τού DΝΑ, στη μορφή τής διπλής έλικας, και ας επιμείνουμε στον όρο διπλή. Σε κάθε έλικα θα συναντήσουμε μια ακολουθία γραμμένη με τα τέσσερα γράμματα. Όμως οι δύο ακολουθίες των δύο ελίκων τού κάθε DΝΑ δεν ταυτίζονται. Οι δύο έλικες δεν είναι ανεξάρτητες, είναι όμως συμπληρωματικές. Το Α είναι πάντα απέναντι στο Τ και το 0 είναι πάντα απέναντι. στο G Πάντοτε. Το ζεύγος των δύο ελίκων είναι αυτό -φέρει το γενετικό κώδικα, όχι η μία έλικα εις διπλούν.Οι δύο έλικες είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους με «ασθενείς ατομικές δυνάμεις, με τις γέφυρες υδρογόνου που περιγράψαμε στο πρώτο κεφάλαιο. Αυτές οι γέφυρες υδρογόνου εξασφαλίζουν τη συνοχή τού DΝΑ, αλλά κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορούν και να διασπαστούν και τότε τα δύο τμήματα θα χωρίσουν και θα ακολουθήσει το καθένα τη δική του πορεία. Αυτή η διάσπαση είναι θεμελιώδης και, θα μπορούσαμε να πούμε, λίγο «μαγική». Αυτό λαμβάνει χώρα κατά την διάρκεια τόσο τής κυττταρικής όσο όσο και τής αμφιγονικής αναπαραγωγής. Ετσι εισήχθη μια έννοια θεμελιώδης στη Βιολογία (έννοια που προηγήθηκε τής ανακάλυψης DNA και τής δομής του), το «χρωμόσωμα». Κάθε χρωμόσωμα αποτελείται από ένα πλήρες μόριο DNA εφοδιασμένο με τη διπλή του έλικα και τοποθετημέno σ' ένα περίβλημα πρωτεϊνών. Τα χρωμοσώματα πορεύονται ανά ζεύγη (δύο διπλές έλικες, δηλαδή). Χάρη στην διπλή έλικα τού DΝΑ τα χρωμοσώματα μπορούν να διπλασιαστούν, δηλαδή να δημιουργήσουν αντίγραφα. Κατά την αμφιγονική αναπαραγωγή τα πράγματα είναι πιό περίπλοκα. Στην αρχή γίνεται ό,τι και κατά την κυτταρική αναπαραγωγή Τα μόρια DΝΑ δημιουργούν πανομοιότυπα αντίγραφά τους. Στη συνέχεια, όμως, λαμβάνει χώρα ένα σημαντικό φαινόμενο, ο χρωμοσωματικός διαχωρισμός. Αντί για δύο χρωμοσώματα που έχουν τα συνηθισμένα κύτταρα, οι γαμέτες, τα κύτταρα τής σεξουαλικής αναπαραγωγής έχουν μόνο ένα. Κατά τη διάρκεια τής γονιμοποίησης αποκαθίσταται η χρωμοσωματική δυαδικότητα, αλλά με ένα χρωμόσωμα προερχόμενο από τη μητέρα και ένα από τον πατέρα. Και αυτό ισχύει για όλους τους τύπους των χρωμοσωμάτων. Αυτό σημαίνει ότι, για τον άνθρωπο, που έχει 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων, το φαινόμενο λαμβάνει χώρα 23 φορές ταυτόχρονα. Πρόκειται για μια αρκετά σημαντική ανάμειξη χαρακτηριστικών, που ενισχύεται ακόμη περισσότερο όταν τα «ζευγαρωμένα» χρωμοσώματα ανταλλάσσουν τμήματα του DΝΑ τους. Έτσι, στο ίδιο χρωμόσωμα, στην ίδια διπλή έλικα DΝΑ, βρίσκουμε τμήματα που προέρχονται από τον πατέρα και τμήματα που προέρχονται από τη μητέρα. Το πλήθος όλων των δυνατών συνδυασμών είναι κυριολεκτικά απερίγραπτο. Και σε όλες αυτές τις διαδικασίες η «πλαστικότητα» τού DΝΑ παίζει πρωτεύοντα ρόλο. Στην περίπτωση τής κυτταρικής αναπαραγωγής (που ονομάζεται ακόμα και ασεξουαλική) κάθε ζωντανό κύτταρο δημιουργεί δύο άλλα κύτταρα που περιλαμβάνουν δύο πανομοιότυπες διπλές έλικες. Έτσι, το DNA δεν τροποποιείται από κύτταρο σε κύτταρο.» (Απόσπασμα από το «Ολίγη Επιστήμη για όλους» τού Claude Allegre,σελ.332 επ.). Ειδικοτερα για την διαδικασία τής εξέλιξης. Με κάποια βεβαότητα (A.G.Cairns-Smith,ό.π. σελ76) υποστηρίζεται η κρατούσα άποψη,ότι ,η βιοχημική ενότητα, προκύπτει επειδή όλοι οι οργανισμοί επάνω στη Γή, κατάγονται από ένα μοναδικό κοινό πρόγονο στον οποίο μερικά χαρακτηριστικά είχαν ήδη παγιωθεί.Ο συγγραφέας σημειώνει ότι ,ο τελευταίος αυτός κοινός πρόγονος, βρισκόταν ήδη σε υψηλό βαθμό εξέλιξης και ότι, «η άργιλος θα πρέπει να ήταν η πρώτη ύλη τής πρώτης ζωής-πράγμα που μπορεί να θεωρηθεί ότι, ενισχύεται από τη Βίβλο…»(ό.π.182) Είκοσι είδη αμινοξέων ( : ο A.G.Cairns-Smith υποθέτει ότι, τα απλά αμινοξέα είναι προβιοτικά προιόντα,σε αντίθεση με τα ενεργοποιημένα νουκλεοτίδια,πράγμα που τον οδηγεί στην σκέψη ότι, ίσως να υπήρξαν πρωτόγονοι οργανισμοί που δεν χρειάζονταν νουκλεοτίδια,αλλά εξελισσόμενοι να δημιούργησαν) παίζουν σημαντικό ρόλο στον σχηματισμό πολύ μεγαλύτερων μοριακών δομών απαραίτητων στους ζωντανούς οργανισμούς.Ολοι οι ζωντανοί οργανισμοί χρησιμοποιούν τα ίδια είκοσι είδη αμινοξέων…….Η ζωή, εξαρτάται από τις χημικές αντιδράσεις μεγαλομορίων ,τις πρωτείνες,που στο σώμα μας αποικοδομούνται στα συστατικά τους μέρη,δηλαδή τα αμινοξέα,που στη συνέχεια ανασυντίθενται σχηματίζοντας τις κατάλληλες πρωτείνες για μάς τον Ανθρωπο. -Εδώ ο Χώκιγκ,(ό.π.160) διερωτάται:Πώς τα απλούστερα μόρια κατάφεραν για πρώτη φορά να σχηματίσουν τα συνθετώτερα;Την τύχη όπως ήδη εκτέθηκε,ο Χώκιγκ την αποκλείει.Και συνεχίζει ο ίδιος, «με ποια κριτήρια,επελέγησαν ορισμένες διατάξεις αμινοξέων ενώ απορρίφθηκαν άλλες;» -Ο Randall (ό.π.345) γράφει ότι, δεν υπάρχει πραγματική ένδειξη ότι, οι αναγκαίες αρχικές συνθήκες,δηλαδή η αναγωγική ατμόσφαιρα υπήρξαν ποτέ στην Γή,ότι, πολλοί μαθηματικοί θεωρούν απίθανο τον τυχαίο σχηματισμό (: στο επιχείρημα αντιτάσσεται η διαδικασία τής φυσικής επιλογής,πρβλ.Αγιάλα) και τής απλούστερης αυτοαναπαραγώμενης μονάδας, και ότι, θα πρέπει να αναζητηθεί μια εξωτερική επίδραση μη αναγνωριζόμενη προς το παρόν από την επιστήμη,ότι, η μηχανοκρατική θεωρία δεν επιβεβαιώνεται,και ότι, ειδικότερα η πολυπλοκότητα των κυτταρικών μηχανισμών είναι τέτοια ώστε η πιθανότητα να δημιουργήθηκαν τυχαίως ,φαίνεται αδύνατη.) -Ας θυμηθούμε στο σημείο αυτό,μια αναλογία,ως προς τις θεωρίες για την Δημιουργία τού Σύμπαντος.Ότι, δηλαδή,πέρα από την μέχρι σήμερα κρατούσα θεωρία τής Μεγάλης Εκρήξεως υπάρχει(μεταξύ άλλων) και η θεωρία τής συνεχούς Δημιουργίας. Η τελευταία αυτή θεωρία δένει περισσότερο με την αμέσως παραπάνω άποψη ,ότι, δηλαδή,η εμφάνιση τής Ζωής δεν οφείλεται σε μια μοναδική πράξη. Καλόν είναι επίσης να θυμηθούμε,ότι, ιδίως στο μέτρο που αντιμάχεται την θεωρία τής Μεγάλης Εκρήξεως, η θεωρία τής συνεχούς Δημιουργίας, δεν είναι νέα.Ετσι ο Ηράκλειτος(536-475π.Χ) έλεγε ότι « Κόσμον τόνδε ,τον αυτόν απάντων ούτε τις των Θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν,αλλ΄ην αεί και έστιν και έσται πυρ αείζωον απτό μενον μέτρα και αποσβεννύμενον μέτρα» Ο Δημόκριτος(460-370 π.Χ.) ομοίως υπεστήριζε ότι, το Σύμπαν υπήρχε πάντα,και θα υπάρχει πάντα( « Μηδέν τι εκ τού μη όντος γίγνεσθαι μηδέ εις το μη όν φθείρεσθαι» και όπως τον αναφέρει ο Αριστοτέλης, « Δημόκριτος νομίζειν αρχήν είναι ικανήν,ότι αεί εστίν.Τούτο γαρ το αεί ουκ αξιοι αρχήν ζητείν « Αριστο.Φυσικ.. Θ 252α32) .Ο Μέλισσος ο Σάμιος(περί το 440 π.Χ) γράφει για το Σύμπαν: «αεί ην και αεί έσται» Ο ΔΑΡΒΙΝΟΣ Απλοποιώντας τα πράγματα(άλλωστε, η όλη θεωρία τού Δαρβίνου είναι απλουστευτική) θα λέγαμε ότι, κατά τον Δαρβίνο,η ζωή στη Γή εξελίχθηκε δια μέσου μιάς σειράς,βιολογικών αλλαγών,ως συνέπεια τυχαίων γενετικών μεταλλάξεων,σε συνδυασμό με την φυσική επιλογή .Ένα είδος βαθμηδόν,σε ένα βάθος χρόνου, μεταβάλλεται σε ένα άλλο.Εκείνα τα είδη που προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες περιβαλλοντικές συνθήκες,είναι τα κατάλληλα να επιβιώσουν,και να εξαπλωθούν,ενώ τα ασθενέστερα, εξαφανίζονται, δημιουργώντας έτσι την γνωστή Δαρβινική αρχή,τής επιβίωσης τού καλύτερα προσαρμοσμένου. Ο δαρβινισμός,που είναι η κρατούσα σήμερα άποψη δέχεται ότι, όλοι καταγόμαστε από τον ίδιο κοινό πρόγονο,ένα μονοκύτταρο οργανισμό. Παρόλο που οι περισσότεροι δέχονται την ύπαρξη τού κοινού αυτού, προγόνου (LUCA Last Universal Common Ancestor) διαφωνούν ως προς την φύση και την προέλευσή του και ειδικότερα αν πρόκειται για μια συγκεκριμένη οντότητα ή αποικία διαφόρων κυττάρων ,όπως υποστηρίζει ο Lee Smolin (ό.π. σελ.165 επ.) (Για περισσότερα βλ.Γεωργάτσος ό.π.σελ.57 επ.) Το ποιά ήταν ακριβώς η σχετική διαδικασία, οι δαρβινιστές , δεν είναι σε θέση να το εξηγήσουν αφού ούτε η παρατήρηση ούτε το πείραμα,που θα ήταν οι αποδείξεις που απαιτεί η επιστήμη , υπάρχουν .Ο Δαρβίνος σιωπά ως προς τον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκαν, οι συνθήκες υπό τις οποίες υπάρχει η εξέλιξη .Οι δαρβινιστές δεν δίδουν πειστική-τεκμηριωμένη ,απάντηση, στο πώς προήλθε το αρχικό κύτταρο,ούτε τα υλικά από τα οποία αυτό αποτελέστηκε,ούτε και ο κώδικας με βάση τον οποίο δημιουργήθηκε η ζωή (Από τη σκοπιά αυτή δεν είναι επιστημονική γνώση.) - Κατά τον Allegre(ό.π. σελ.332 επ.) όλοι είμαστε απόγονοι των βακτηρηδίων,όπως ακλόνητα αποδεικνύει το DNA,αφού όλοι οι ζωντανοί,οργανισμοί, φέρουν την γενετική τους κληρονομιά κωδικοποιημένη στις διπλές έλικές του,με την σημείωση ότι, τα διάφορα DNA,δεν έχουν το ίδιο μήκος,τα διπλά τμήματά τους (τα χρωμοσώματα) είναι περισσότερα και περιπλοκώτερα στον Ανθρωπο,απ΄ό,τι στο βακτηρίδιο( στον άνθρωπο το DNA περιλαμβάνει 3,5 δισεκατομμύρια νου κλεοτίδια(:κάθε έλικα ,κάθε νήμα αποτελείται από ένα κομπολόι μικροτέρων μορίων ,τα νουκλεοτίδια-) και παρόλο που κάθε βιολογικό είδος,έχει την δική του χαρακτηριστική ακολουθία και το δικό του χαρακτηριστικό αριθμό γραμμάτων,χωρίς βεβαίως να αλλάζει η θεμελιώδης αρχιτεκτονική).Είναι αδιανόητο να μπόρεσε η φύση να δημιουργήσει χωριστά το DNA κάθε ζωντανού οργανισμού.Επομένως κατά τον συγγραφέα, το επιχείρημα είναι,ισχυρότατο,παρόλο που οι σχετικές διαδικασίες είναι ακατανόητες . -Για να μην προδώσουμε τον Δαρβίνο πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι,και ο ίδιος δεν εξέφρασε βεβαιότητα για την άποψή του ως προς την εξέλιξη.Περιορίστηκε να πεί ότι, υπάρχει μεγαλείο στην άποψη ότι, πιθανόν όλα τα οργανικά όντα πού έζησαν στη Γή,κατάγονται από μια πρωταρχική μορφή,στην οποία πρωοεμφανίστηκε η ζωή.,( "Therefore I should infer from analogy that probably all the organic beings which have ever lived on this earth have descended from some one primordial form, into which life was first breathed."…………. "There is grandeur in this view of life, with its several powers, having been originally breathed into a few forms or into one.") Συναφές και απόσπασμα από κείμενο που έγραψε ο ίδιος ο Δαρβίνος,που δείχνει πώς αυτός αντιλαμβάνεται τη Φυσική επιλογή. «Εάν στο διάβα των αιώνων και κάτω από μεταβαλλόμενες συνθήκες ζωής τα οργανικά μετασχηματίζονται έστω και λίγο όσον αφορά τα διάφορα μέρη τής οργάνωσης τους, πράγμα που πιστεύω δεν μπορεί να αμφισβητηθεί και αν κατά τη διάρκεια κάποιας χρονικής περιόδου, εποχής ή έτους,διεξάγεται ένας σκληρός αγώνας για τη ζωή, οφειλόμενος στη γεωμετρική αύξηση κάθε είδους, πράγμα που είναι σίγουρα αναμφισβήτητο,τότε λαμβάνοντας υπ' όψιν την άπειρη πολυπλοκότητα των σχέσεων όλων τόσο μεταξύ τους όσο και με τις συνθήκες ύπαρξής τους, πολυπλοκότητα η οποία προξενεί μία απέραντη ποικιλία,από δομές,συστατικά και συνήθειες, ποικιλία που αποβαίνει πλεονεκτική γι΄αυτά τα όντα, πιστεύω ότι, θα ήταν πολύ παράξενο αν δεν προέκυπτε κάποτε για κάθε είδος μία παραλλαγή ωφέλιμη για την ευημερία του,όπως ακριβώς έχουν προκύψει τόσες και τόσες παραλλαγές ωφέλιμες για τον άνθρωπο. Αλλά αν πράγματι προκύπτουν ωφέλιμες παραλλαγές για κάθε οργανικό είδος, χωρίς αμφιβολία τα άτομα που χαρακτηρίζονται από αυτές θα έχουν περισσότερες πιθανότητες να συντηρηθούν στον αγώνα τής ζωής, στην βάση δε τής ισχυρής αρχής τής κληρονομικότητας, τα άτομα αυτά θα έχουν την τάση να παράγουν απογόνους που χαρακτηρίζονται από τις ίδια παραλλαγές. Αυτήν την αρχή συντήρησης ονόμασα, χάριν συντομίας Φυσική Επιλογή.» (Δαρβίνος [1859] 1964, 126 - 127)» Σε υποστήριξη τής άποψης ότι,ο Δαρβίνος δεν ήταν απολύτως βέβαιος για την άποψή του για την φυσική επιλογή,παραπέμπουμε στην άποψη τού αμερικανού εξελικτικού βιολόγου γενετιστή , Richard Lewontin ,όπως αυτή αναφέρεται σε συνέντευξη –που απόσπασμά της παραθέτουμε πειό πάνω-που έδωσε ο μαθηματικός Dyson στην Suzan Mazur.Σ΄αυτήν όπως την αναφέρει η ερωτώσα, ο Richard Lewontin θέλει τον Δαρβίνο να μεταχειρίζεται την έννοια φυσική επιλογή, μεταφορικώς,όχι κυριολεκτικώς. Την ερμηνευτική αυτή άποψη –που παρατίθεται στο Παράρτημα υπό τον τίτλο ο Freeman Dyson δεν την θεωρεί λογική. ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΔΑΡΒΙΝΟΥ. Υπάρχουν όμως και αντίθετες απόψεις υπό την εισαγωγική και διατυπωθείσα ήδη επισήμανση,ότι,η θεωρία τού Δαρβίνου,δεν έχει επιστημονική επιβεβαίωση,αφού δεν αποδεικνύεται ούτε από το πείραμα,ούτε από πλήρη και πείθουσα παρατήρησηπου να διεκδικούν την έννοια της πλήρους αποδείξεως. (Γι΄αυτό και πολλοί Δαρβι νιστές,λέγουν ότι, δεν πρόκειται για θεωρία,αλλά για γεγονός). -Όπως παρατηρεί ( Εισαγωγή στη Φιλοσοφία κλπ.) ο James G.Lennox τού Πανεπιστημίου τού Pittsburg, ο Δαρβίνος στις τέσσερες πρώτες σελίδες της «Καταγωγής» εκθέτει ένα αιτιακό μοντέλο και όχι μια λογική απόδειξη και το κύριο μέλημά του είναι ο αφηρημενος προσδιορισμός ενός συνόλου διαδικασιών τέτοιων ώστε αν αλληλοεπιδρούσαν κατά συγκεκριμένο τρόπο και για μεγάλες χρονικές περιόδους, θα οδηγούσαν «μηχανικώς» σε ορισμένους τύπους αλλαγών, ότι, παρόλο που σήμερα γνωρίζουμε ότι, στα πλαίσια ορισμένων πληθυσμών, είναι δυνατόν να συμβεί εξελικτική διαδικασία και χωρίς την παρέμβαση τής φυσικής επιλογής εν τούτοις η αρχή τής φυσικής επιλογής παραμένει ο ουσιώδης πυρήνας τής εξελικτικής εξήγησης. Πέρα όμως απ΄αυτό. -Όπως γράφει ο Δ.Κυριακίδης,στη συνθετική θεωρία, που είναι πλέον γνωστή και ως νεοδαρβινισμός, έχουμε τη φυσική επιλογή ως ουδέτερη εξέλιξη. Ο πατέρας αυτής τής θεωρίας, η οποία δεν μπορεί να καταρριφθεί εύκολα, είναι ο Θεοδόσιος Ντομπζάνσκι, που υποστηρίζει ότι, «4,6 δισεκατομμύρια χρόνια, θα πηγαίναμε στην υδρόσφαιρα, στην προβιοτική εποχή, στον προ-RNA κόσμο και τότε θα εμφανιζόταν η πρώτη μορφή ζωής με συμμετοχή τού DNA και των πρωτεϊνών . Θα πρέπει να δεχτούμε ότι, όλα αυτά δεν έγιναν τυχαία. Εμείς μπορούμε να φανταστούμε ένα πρώτο ξεκίνημα που να δημιουργεί το Σύμπαν, σε κάποια στιγμή τού παρελθόντος την στιγμή τής Μεγάλης Έκρηξης. Υπάρχουμε γιατί έγινε το πρώτο ξεκίνημα. Κάτι ξεκίνησε και αυτό εξελίχθηκε μέχρι σήμερα. Αρα συνέβη μια σειρά από αλυσιδωτές αντιδράσεις που η ενέργεια τους -ή το τέλος τους- δεν μπορεί από κανέναν να προβλεφθεί. Ο άνθρωπος, μέσα σε αυτόν τον κύκλο, προβάλλει ως ένας ηθοποιός τού σύμπαντος που εγωιστικά ψάχνει τη δική του προέλευση. Προσπαθούμε να δούμε από πού προήλθαμε, να δούμε τούς εαυτούς μας μέσα σε αυτή την ματαιοδοξία και να διαπιστώσουμε εγωιστικά ότι, είμαστε κάτι το ασύγκριτο, κάτι το θαυμαστό ,αλλά όχι σ’ένα πλαίσιο συγκεκριμένου γεγονότος αυτόματης γένεσης. Φαίνεται ότι, είναι προιόν μακρόχρονης διαδικασίας, δοκιμών και σφαλμάτων,που διήρκεσε περί το ένα δισεκατομμύριο χρόνια μετά την συγκρότηση τού πλανήτη μας» (Γεωργάτσος ό.π.). - -Ο Σπύρος Μανουσέλης,στην Εισαγωγή του στην ελληνική έκδοση τού « Δέντρου τής Γνώσης» των Maturana και Varela γράφει « Ανακύπτει το…ερώτημα ..πώς γεννήθηκε η πρωταρχική ζωική πληροφορία και πώς συγκροτήθηκε το πρώτο ζωικό πρόγραμμα .Η μοριακή βιολογία έχοντας αναγάγει την ζωική οργάνωση στο γενετικό πρόγραμμα,μεταθέτει απλώς χωρίς να το επιλύει ,το πρόβλημα τής προέλευσης τού πρώτου γενετικού προγράμματος και τού πρώτου γενετικού κώδικα.Αξιοσημείωτο είναι επίσης,ότι, σ΄αυτά τα αινιγματικά ερωτήματα,η ορθόδοξη σήμερα εξελικτική θεωρία- η ιδέα τής εξέλιξης μέσω τής φυσικής επιλογής, συνυφασμένη με τις κατακτήσεις τής σύγχρονης γενετικής-η λεγόμενη νέα σύνθεση, είναι ανίκανη να δώσει ικανοποιητική απάντηση, για τον απλούστερο λόγο ότι, η φυσική επιλογή,και κατά συνέπεια η βιολογική εξέλιξη για να λειτουργήσουν προυποθέτουν την ύπαρξη διαμορφωμένων ήδη ζωικών συστημάτων.» -Η βιολόγος Lynn Margulis, λέγει ότι, ο Δαρβίνος, έδωσε μεγάλη βαρύτητα, στην ιδέα τού ανταγωνισμού,υποστηρίζουσα-όπως πιο πάνω εκτίθεται, ότι,η συνεργασία είναι εξίσου ή και περισσότερο σημαντική,σημειώνοντας ότι, η φύση παρέχει πολλά παραδείγματα συμβίωσης. -Ως προς τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τα ευρεθέντα απολιθώματα και το πρόβλημα με τους χαμένους κρίκους ο Παγκοσμίου φήμης ανθρωπολόγος Louis B.Leakey όταν ρωτήθηκε σχετικώς, το 1967 για τον χαμένο κρίκο απάντησε. « Δεν είναι ένας χαμένος κρίκος είναι εκατοντάδες πού λείπουν»,… το παλαιό (δαρβινικό) παράδειγμα εγκαταλείπεται προς όφελος νέων μοντέλων,όπως ο ευφυής σχεδιασμός και η εξωγήινη επέμβαση, …. ,παραμένει ανεξήγητο πώς τα αρχέγονα μη ανθοφόρα φυτά,που επί αιώνες,αναπαράγονταν α-σεξουαλικώς,ανέπτυξαν ξαφνι κά τις απαιτούμενες δομές, για σεξουαλική αναπαραγωγή, και σημειώνει,ότι, ο Δαρβίνος ήταν πλήρως ενήμερος των ασθενών σημείων τής θεωρίας του,και, αποκαλούσε το πρόβλημα για την προέλευση των ανθοφόρων φυτών βδελυρό μυστήριο ( Abominable mystery)., (αυτό το μυστήριο παραμένει μέχρι σήμερα,)ότι, επιστήμονες ερεύνησαν τον κατάλογο των απολιθωμάτων επί εκατό χρόνια για τον « χαμένο κρίκο» μεταξύ, των πρωταρχικών μη ανθοφόρων και ανθοφόρων φυτών φυτών χωρίς κανένα αποτέλεσμα),ότι, είχε προβλέψει προβλήματα που θα συνίσταντο, στην απουσία μεταβατικών απολιθωμάτων και ότι,έλεγε ότι, αυτό συνιστούσε την πιο σοβαρή αντίρρηση κατά τής θεωρίας του. -Ο Gerard Soffen ,βιολόγος τής ΝΑΣΑ έλεγε ότι,μόλις φθάσουμε στο μοναδικό κύτταρο των γονιδίων η εξέλιξη αναλαμβάνει τα υπόλοιπα.Αλλά τα προηγηθέντα στάδια εξακολουθούν να είναι πολύ μυστηριώδη. -Υπάρχουν επομένως σήμερα,από πολλούς απορίες ,επιφυλάξεις ή και αντιρρή σεις ως προς την ορθότητα των δαρβινικών απόψεων.Ερευνητές στις ΗΠΑ κατάφεραν να αναγεννήσουν σχεδόν πλήρη πόδια βατράχων, που είχαν προηγουμένως ακρωτηριαστεί.

Το επίτευγμα, χάρη σε ένα «κοκτέιλ» πέντε φαρμάκων, αποτελεί ένα βήμα-ορόσημο στον στόχο της αναγεννητικής ιατρικής να πετύχει και στους ανθρώπους αυτό που μπορούν να κάνουν μερικά ζώα όπως οι σαλαμάνδρες, οι κάβουρες, κάποιες σαύρες, μερικά σκουλήκια και βέβαια οι υπερήρωες των κόμικ: να αναγεννούν ένα κομμένο άκρο ή ακόμη και όλο το σώμα τους.

Οι άνθρωποι έχουν απλώς την ικανότητα να κλείνουν τα τραύματα τους με την αναγέννηση νέων ιστών, ενώ μόνο το ανθρώπινο ήπαρ μπορεί να αναγεννηθεί πλήρως ακόμη κι αν χάσει το 50% του μεγέθους του. Η προοπτική της φυσικής αναγέννησης – και όχι της αντικατάστασης με κάποιο προσθετικό άκρο – αποτελεί σήμερα ένα μακρινό όνειρο για εκατομμύρια ασθενείς που έχουν χάσει τα άνω ή τα κάτω άκρα τους λόγω τραυματισμού, διαβήτη ή άλλης αιτίας. Εξίσου «όνειρο» είναι όμως και για τους βατράχους – και τα άλλα θηλαστικά – που επίσης δεν μπορούν να αναγεννήσουν τα χαμένα άκρα τους.

Πώς το πέτυχαν

Οι ερευνητές των πανεπιστημίων Χάρβαρντ και Ταφτς, με επικεφαλής την επίκουρη καθηγήτρια Νιρόσα Μουρουγκάν του δεύτερου, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science Advances», πέτυχαν να πυροδοτήσουν τη φυσική αναγέννηση στα κομμένα πόδια των βατράχων, χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό φαρμάκων και μια γέλη πρωτεΐνης που περιέχονταν σε έναν βιοαντιδραστήρα από σιλικόνη (BioDome), ο οποίος είχε προσαρτηθεί επί μόνο 24 ώρες στη ρίζα των κομμένων άκρων των ζώων (τα οποία δυστυχώς είχαν προηγουμένως ακρωτηριαστεί επί σκοπού)

Το «κοκτέιλ» των φαρμάκων – καθένα από τα οποία επιτελούσε διαφορετικό βιολογικό ρόλο – έθεσε σε κίνηση μια διαδικασία διάρκειας 18 μηνών που είχε ως αποτέλεσμα την αναγέννηση ενός λειτουργικού σχεδόν ολοκληρωμένου άκρου, μέσα από την ανάπτυξη νέων νεύρων, αιμοφόρων αγγείων και μυών.

Είναι συναρπαστικό…

Τα νέα άκρα των βατράχων είχαν δομή οστών παρόμοια με τα φυσικά άκρα, ενώ αρκετά δάχτυλα αναπτύχθηκαν από το τέλος των ποδιών. Τα ζώα μπορούσαν να χρησιμοποιούν τα αναγεννημένα άκρα τους για να κολυμπούν στο νερό και γενικά να κινούνται όπως ένας φυσιολογικός βάτραχος.

«Είναι συναρπαστικό που βλέπουμε ότι τα φάρμακα βοήθησαν να δημιουργηθεί ένα σχεδόν πλήρες άκρο. Το γεγονός ότι χρειάστηκε μόνο μια σύντομη έκθεση στα φάρμακα, προκειμένου να τεθεί σε κίνηση η πολύμηνη διαδικασία της αναγέννησης, δείχνει ότι οι βάτραχοι και ίσως άλλα ζώα έχουν λανθάνουσες αναγεννητικές ικανότητες που μπορούν να πυροδοτηθούν, ώστε να ενεργοποιηθούν», δήλωσε η Μουρουγκάν.

 ΕΙΔΙΚΩΤΕΡΑ Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΖΩΝΤΑΝΟΥ Μια αναλυτική περιγραφή,της ιστορίας του ζωντανού,από τον μονοκύττταρο οργανισμό μέχρι τον εγκέφαλο, θα βρεί κανείς στο βιβλίο του Antonio Damasio.«Η Παράξενη Κατάσταση τωνπραγμάτων» ΤΟ ΤΥΧΑΙΟ-ΣΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Αναφερόμενοι στην άποψη ότι, η ζωή εμφανίστηκε τυχαία στην Γή, με χημικές ενώσεις μορίων διοξειδίου τού άνθρακα, μεθανίου,αμμωνίας και νερού, οι επιστήμονες σημείωσαν,ότι , για να σχηματιστούν τα αμινοξέα, απαιτούνταν ένας τεράστιος χρόνος,πράγμα που οδήγησε,τον Wickramsinghe, στην σκέψη ότι, οι οικοδομικοί λίθοι τής ζωής,ήρθαν στην Γή από τον Γαλαξία.(Ι.Ευαγγέλου,ό. π.σελ.100). Η τύχη δηλαδή δεν αρκεί να μάς δώσει την εξήγηση - Ο Βρετανός αστρονόμο Hoyle αναφερόμενος στο πρόβλημα για την προέλευση της ζωής είπε " Η πιθανότητα να συνεργάζονται, τυχαίες χημικές διαδικασίες, για να δημιουργήσουν την ζωή,ήταν τόσο μκρή,όσο η πιθανότητα να σαρώσει μιά θύελλα, μιά μάντρα με παληοσίδερα και να συναρμολογήσει κατά τύχη ένα αεροπλάνο Τζάμπο." Κατά τον ίδιο το να εμφανίστηκε η ζωή τυχαία, είναι τόσο τελείως μηδαμινή, ώστε καθιστά την άποψη τού τυχαίου παράλογη-Γράφει :« Στο σώμα μας οι πρωτείνες αποικοδομούνται στα συστατικά τους μέρη ,τα αμινοξέα,τα οποία κατόπιν ανασυντίθενται σχηματίζοντας τις κατάλληλες για μας πρωτείνες…όλοι οι οργανισμοί χρησιμοποιούν τα ίδια είκοσι είδη αμινοξέων αλλά τα διατάσσουν με διαφορετική σειρά,ανάλογα με τις δικές τους ανάγκες σε πρωτείνες.Πώς όμως γίνεται αυτό; πώς κατορθώνει κάθε ζώο να συνθέτει τις πρωτείνες,που χρειάζεται;» Και δίνει την απάντηση ότι, αυτό επιτυγχάνεται χάρις σ‘ένα μηχανισμό ,σ΄ένα τεράστιο χημικό πρόγραμμα (που είναι γραμμένο στη γλώσσα τού DNA) . Ο ίδιος (ό.π..σελ.160 επ.) παρατηρεί ότι «,κατορθώσαμε να εξηγήσουμε τον τρόπο λειτουργίας τού χημικού συστήματος, αντιγραφής,αλλά το ερώτημα παραμένει πώς τέθηκε σε λειτουργία για πρώτη φορά,»…….και αντιμετωπίζοντας τον ισχυρισμό για το τυχαίο συνεχίζει «Ακόμη και η μικρότερη βιολογικά σημαντική πρωτε ίνη,αποτελείται από 100 περίπου αμινοξέα που συνδέονται μεταξύ τους όπως οι κρίκοι μιάς αλυσσίδας.Κάθε κρίκος είναι ένα συγκεκριμένο αμινοξύ από τα 20 είδη των βιολογικών αμινοξέων.Με είκοσι πιθανότητες για κάθε κρίκο της πρωτεινικής αλυσσίδας, των 100 αμινοοξέων,-κρίκων,θα μπορούσαν να σχηματισθούν 20 100 δι αφορετικές πρωτείνες που η κάθε μιά θα αποτελούνταν από μιά διαφορετική διάταξη εκατό αμινοξέων.Πώς λοιπόν επελέγη η συγκεκριμένη βιολογικά σημαντική διάταξη,μέσα από αυτόν τον τεράστιο αριθμό των δυνατών διατάξεων; Είναι αλήθεια πώς σε ένα κατάλληλο περιβάλλον θα μπορούσε να επιχειρηθεί ο σχηματισμός πολλών πρωτεινικών διατάξεων αλλά ποτέ τόσων όπως οι 20100 .Το μόρια των αμινοξέων που υπάρχουν στην Γή δεν υπερβαίνουν συνολικώς τα 10 44………….. αν κάθε αμινοοξύ χρειάζεται λίγα μόνον δευτερόλεπτα για να συνδεθεί με ένα άλλο για τον σχηματισμό των κρίκων τής πρωτεινικής αλυσσίδας, ακόμη και σε 4 δισεκατομμύρια χρόνια δεν θα είχαν επιχειρηθεί περισσότεροι από 1080 συνδυασμοί ,δηλαδή τρομακτικά λιγώτεροι από τους 20 100 συνδυα σμούς.Ακόμη και σε όλα τα 10 20 πλανητικά συστήματα τού σύμπαντος δεν θα είχαν επιχειρηθεί περισσότεροι από 1080 συνδυασμοί,δηλαδή αρκετά λιγώτεροι από τον αριθμό των δυνατών πρωτεινών………….μπορούμε να ισχυρισθούμε λοιπόν, ότι, οι περισσότεροι τρόποι συνδυασμών των αμινοξέων για την σύνθεση των πρωτεινών ουδέποτε επιχειρήθηκαν,ούτε για μια φορά σε ολόκληρη την ιστορία τού γνωστού μας Σύμπαντος.Υστερα από την διαπίστωση αυτή,μπορούμε εύκολα να κάνουμε την ακόλουθη ερώτηση:Με ποιά κριτήρια επιλέγησαν ορισμένες διατάξεις αμινο ξέων ενώ απορρίφθηκαν άλλες; Η απάντηση τού συγγραφέα είναι ,ότι,αυτό οφείλεται στις συνθήκες τού περιβάλλοντος και τους φυσικούς νόμους,δεν νομίζω όμως ότι, διεκδικεί πληρότητα και ευκρίνεια η απάντηση αυτή.Γιατί το ερώτημα εξακολουθεί να παραμένει:Πώς δημιουργήθηκε ο «Κώδικας» που επέτρεψε την δημιουργία, την σύνθεση αυτή,την προτίμηση αυτή;Και πώς εξηγείται η συνέχεια; Πως δημιουργήθηκαν οι φυσικοί νόμοι;Δεν γνωρίζουμε τι συνέβη,αφότου σχηματίστηκε ο « ζωμός». -Και οι Jim Al-Khalili και Johnjoe Mc Fadden λέγουν (ό.π. σελ.382) πως δεν μπορούμε να στηριχθούμε αποκλειστικώς στην τύχη για να εξηγήσουμε την προέλευση τής ζωής. Παραθέτουμε απόσπασμα από του βιβλίο τους: «Ας επιστρέψουμε στο πρόβλημα που αφορά την προέλευση της ζωής.Μολονότι ολόκληρο το ζωντανό κύτταρο είναι μια οντότητα που αυτο-αντιγράφεται, τα μεμονωμένα συστατικά του δεν είναι. Όπως ακριβώς και μια γυναίκα είναι αυτο-αντιγραφέας ( με λίγη «βοήθεια», βέβαια), χωρίς όμως να συμβαίνει το ίδιο με την καρδιά ή το συκώτι της. Αυτό δημιουργεί πρόβλημα όταν επιχειρούμε επιστροφή στο παρελθόν — από τη σημερινή πολύπλοκη κυτταρική ζωή προς τον πολύ απλούστερο, μη κυτταρικό πρόγονό της. Αν το θέσουμε αλλιώς, το ερώτημα διατυπώνεται ποιό ήρθε πρώτο: το γονιδίωμα στο DNA, το RNA, ή το ένζυμο ;Αν εμφανίστηκε πρώτο το DNA ή RNA, τότε τι τα δημιούργησε; Αν εμφανίστηκε πρώτο το ένζυμο, τότε πώς κωδικεύτηκε;Μια πιθανή λύση έδωσε ο Αμερικανός βιοχημικός Τόμας Τσεχ, ο οποίος το 1982 ανεκάλυψε ότι, πέρα από την κωδικοποίηση γενετικής πληροφορίας, ορισμένα μόρια RNA λειτουργούσαν σαν ένζυμα και κατέλυαν αντιδράσεις (έργο για το οποίο μοιράστηκε - με τον Σίντνεϊ Άλτμαν το βραβείο Νόμπελ για την χημεία το 1989). Τα πρώτα παραδείγματα αυτών των ριβοζύμων όπως είναι γνωστά, βρέθηκαν στα γονίδια των μικροσκοπικών μονοκύτταρων οργανισμών Terralymena, ένα είδος πρωτόζωων που συναντάμε σε λίμνες γλυκού νερού. Έκτοτε, διαπιστώθηκε ότι, παίζουν ρόλο σε κάθε ζωντανό κύτταρο. Σύντομα θεωρήθηκε πως η ανακάλυψή τους πρόσφερε μια διέξοδο στο πρόβλημα της κότας και του αυγού, σχετικά με το αίνιγμα της ζωής. Η υπόθεση του κόσμου RNA όπως έγινε τελικά γνωστή, υποστηρίζει ότι, η αρχέγονη χημειoσύνθεση οδήγησε στην παραγωγή ενός μορίου RNA το οποίο μπορούσε να λειτουργήσει ταυτοχρόνως ως γονίδιο και ως ένζυμο συνεπώς μπορούσε να κωδικεύσει την ίδια του τη δομή (όπως το DNA) και να δημιουργήσει αντίγραφα του εαυτού του (όπως τα ένζυμα) από βιοχημικές ενώσεις διαθέσιμες στην αρχέγονη σούπα. Αυτή η διαδικασία αντιγραφής πρέπει να ήταν αρχικά εξαιρετικά απρόβλεπτη και να δημιούργησε πολλές μεταλλαγμένες εκδοχές, οι οποίες θα ανταγωνίζονταν μεταξύ τους συμμετέχοντας σε έναν μοριακό δαρβινικό ανταγωνισμό. Με την πάροδο του χρόνου, οι αντιγραφείς RΝΑ πρέπει να στρατολόγησαν πρωτεΐνες για να αυξή σουν την αποτελεσματικότητα της αντιγραφής, οδηγώντας έτσι στο DΝΑ και τελικά στο πρώτο ζωντανό κύτταρο.Η ιδέα ότι, ένας κόσμος αυτο-αντιγραφόμενων μορίων RΝΑ προηγήθηκε της εμφάνισης του DΝΑ και των κυττάρων, αποτελεί σχεδόν δόγμα στη σύγχρονη έρευνα για την προέλευση της ζωής. Τα ριβόζυμα (ριβοένζυμα) αποδείχτηκαν ικανά να εκτελούν όλες τiς βασικές αντιδράσεις που αναμένονται από ένα αυτο-αναπαραγόμενο μόριο. Για παράδειγμα, μία τάξη ριβοζύμων συνενώνει δύο μόρια RΝΑ, ενώ μια άλλη μπορεί να τα διασπάσει. Μια άλλη μορφή ριβοζύμου δημιουργεί αντίγραφα μικρών αλυσίδων (με μήκος λίγων μόνο βάσεων) βάσεων RΝΑ. Από αυτές τις απλές δραστηριότητες μπορούμε να φανταστούμε ένα πιο πολύπλοκο ριβόζυμο, ικανό να καταλύει όλες τις αντιδράσεις που απαιτούνται για την αυτο-αναπαραγωγή. Από τη στιγμή που εμφανίστηκε η αυτο-αναπαραγωγή, εμφανίζεται και η φυσική επιλογή. Άρα, ο κόσμος του RNA θα πήρε ένα ανταγω νιστικό μονοπάτι που οδήγησε τελικά, ή έτσι τουλάχιστον πιστεύεται, στο πρώτο ζωντανό κύτταρο.Ωστόσο, το σενάριο αυτό παρουσιάζει αρκετά προβλήματα. Μολονότι απλές βιοχημικές αντιδράσεις καταλύονται από ριβόζυμα, η αυτο-αντιγραφή ενός ριβοζύμου είναι μια εξαιρετικά πιο πολύπλοκη διαδικασία η οποία απαιτεί από το ριβόζυμο να αναγνωρίσει την αλληλουχία των δικών του βάσεων, να ταυτοποιήσει πανομοιότυπα χημικά στο περιβάλλον του και να συναρμολογήσει αυτά τα χημικά με την σωστή σειρά ώστε να δημιουργήσει ένα αντίγραφο του εαυτού του. Είναι μια υπερβολική εργασία ακόμη και για πρωτεΐνες οι οποίες έχουν την πολυτέλεια να ζούν μέσα σε κύτταρα γεμάτα με τις σωστές βιοχημικές ενώσεις, άρα είναι ακόμη πιο δύσκολο να αντιληφθούμε πώς θα μπορούσαν να πετύχουν τέτοιο κατόρθωμα μέσα στη χαοτική αρχέγονη σούπα. Μέχρι σήμερα, κανείς δεν έχει ανακαλύψει ούτε κατάφερε να φκιάξει ένα ριβόζυμο ικανό να αναλάβει ένα τόσο πολύπλοκο έργο, ακόμη και στο εργαστήριο.Ακόμη πιο θεμελιώδες είναι το πρόβλημα της σύνθεσης των μορίων RNA στην αρχέγονη σούπα. Το μόριο αποτε λείται από-τρία μέρη: τη βάση στην οποία είναι κωδικευμένη η γενετική πληροφορία (όπως συμβαίνει και στις βάσεις του DNA) μια φωσφορική ομάδα και το σάκχαρο της ριβόζης. Μολονότι ως ένα βαθμό κατανοούμε πώς μπορεί να προέκυψαν οι βάσεις και το φωσφορικό οξύ τού RΝΑ στην αρχέγονη σούπα, η πιο αξιόπιστη αντίδραση παραγωγής ριβόζης παράγει, επίσης, πληθώρα άλλων. Δεν υπάρχει κανένας γνωστός μη βιολογικός μηχανισμός μέσω του οποίου μπορεί να παραχθεί αποκλειστικά το σάκχαρο της ριβόζης. Ακόμη όμως κι αν γνωρίζαμε πώς δημιουργείται η ριβόζη, η συνάρμοση των τριών συστατικών με τη σωστή σειρά θα έθετε ένα ακόμη πιο ανυπέρβλητο εμπόδιο: Όταν τα τρία συστατικά του RΝΑ βρεθούν στην ίδια περιοχή με τυχαίους τρόπους, σχηματίζοντας εκείνη την αρχέγονη γλίτσα . Οι χημικοί αποφεύγουν το πρόβλημα χρησιμοποιώντας ειδικές μορφές βάσεων που οι χημικές ομάδες τους έχουν τροποποιηθεί ώστε να αποφεύγονται οι ανεπιθύμητες παράπλευρες αντιδράσεις- όμως, έτσι κλέβουν: και σε κάθε περίπτωση, είναι ακόμη πιο απίθανο να έχουν σχηματιστεί οι «ενεργοποιημένες» βάσεις σε αρχέγονες συνθήκες απ' ό,τι οι βάσεις RΝΑ.Ωστόσο, οι χημικοί μπορούν να συνθέσουν τις βάσεις του RNA από απλά χημικά, μέσα από μια εξαιρετικά πολύπλοκη σειρά ελεγχόμενων αντιδράσεων στις οποίες κάθε επιθυμητό προϊόν μιας αντίδρασης απομονώνεται πριν περάσει στην επόμενη αντίδραση. -Ο Σκοτσέζος χημικός Γκράχαμ Κερν Σμίθ εκτίμησε ότι, απαιτούνται περίπου 140 βήματα για τη σύνθεση μιας βάσης RNA από απλούστερες οργανικές ενώσεις, οι οποίες μπορεί να υπήρχαν στην αρχέγονη σούπα. Για κάθε βήμα υπάρχουν τουλάχιστον έξι εναλλακτικές αντιδράσεις, οι οποίες πρέπει να αποφευχθούν. Μπορούμε, λοιπόν, να οπτικοποιήσουμε τη χημική σύνθεση, αν εκλάβουμε κάθε μόριο ως ένα είδος μοριακού ζαριού και κάθε βήμα σαν μια ρίψη, με τον αριθμό έξι να αντιστοιχεί στην παραγωγή του σωστού προϊόντος και οποιονδήποτε άλλον στην παραγωγή λάθος προϊόντος. Συνεπώς, η πιθανότητα να μετατραπεί τελικά κάποιο αρχικό μόριο σε RNA είναι τόση, όση η πιθανότητα να εμφανιστεί ο αριθμός 6 σε 140 διαδοχικές ρίψεις ενός ζαριού.Φυσικά, οι χημικοί αυξάνουν αυτή την εξαιρετικά μικρή πιθανότητα ελέγχοντας προσεκτικά κάθε βήμα, ωστόσο, ο προβιοτικός κόσμος θα έπρεπε να στηριχτεί αποκλειστικά στην τύχη. Είχε βγει ο Ήλιος την κατάλληλη στιγμή, ώστε να εξατμίσει μια μικρή λιμνούλα χημικών γύρω από ένα ηφαίστειο λάσπης; Ή μήπως το ηφαίστειο λάσπης εξερράγη εκλύοντας νερό και μικρές ποσότητες θείου, δημιουργώντας έτσι ένα άλλο σύνολο χημικών ενώσεων; Μπορεί, άραγε, οι κεραυνοί να ενεργοποίησαν το μείγμα επιταχύνοντας κάποιες χημικές αλλαγές με την ηλεκτρική ενέργεια τους; Τα ερωτήματα δεν έχουν τελειωμό. Παρ' όλα αυτά, μπορούμε να υπολογίσουμε πως η πιθανότητα να δώσει, καθένα από τα 140 απαραίτητα βήματα, στηριζόμενο αποκλειστικά στην τύχη, το σωστό από τα έξι δυνατά προϊόντα, ισούται με 1 στα 6140 (αριθμός περίπου ίσος με 10109). Για να υπάρχουν πιθανότητες δημιουργίας RNA αποκλειστικά μέσω τυχαίων διαδικασιών, η αρχέγονη σούπα μας θα έπρεπε να περιλαμβάνει τουλάχιστον αυτόν τον αριθμό μορίων. Όμως, ο αριθμός 10109 είναι πολύ μεγαλύτερος ακόμη και από τον συνολικό αριθμό στοιχειωδών σωματιδίων σε ολόκληρο το ορατό Σύμπαν (-περίπου1080). Η Γη απλώς δεν είχε αρκετά μόρια, ούτε αρκετό χρόνο, για να φτιάξει επαρκείς ποσότητες RNA όλα αυτά τα εκατομμύρια χρόνια από τον σχηματισμό της μέχρι την εμφάνιση της ζωής την εποχή που υποδεικνύουν τα πετρώματα της Ισουα.» -Μια εξίσου εντυπωσιακή παρατήρηση που αντιμάχεται την έννοια του τυχαίου στην εμφάνιση της ζωής,διατυπώνει ο διδάκτορας αστροφυσικής και θεωρητικής φυσικής Grechka Bogdanov στο βιβλίο «Θεός και Επιστήμη».Παρατηρεί εκεί (σελ.64) ότι, ένα ζωντανό κύτταρο αποτελείται από είκοσι αμινοξέα που σχηματίζουν μια συμπαγή αλυσίδα.Αλλά η λειτουργία των αμινοξέων αυτών εξαρ τάται από δύο χιλιάδες περίπου ειδικά ένζυμα.Οι βιολόγοι υπελόγισαν ότι, η πιθανότητα να σχηματισθεί ένα κύτταρο από χίλια ένζυμα που θα συνενωθούν τυχαία σύμφωνα με μιά ορισμένη τάξη κατά τη διάρκεια μιάς εξελικτικής πορείας δισεκατομμυρίων χρόνων , είναι μια στις 101000 (Ο ίδιος στο ίδιο βιβλίο( σελ.68) αναφερόμενος στις διαδικασίες που επέτρεψαν την αναπαραγωγή των κυττάρων ,λέγει ότι,καμιά από τις διαδικασίες-διεργασίες αυτές δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί τυχαία,παραθέτοντας ως παράδειγμα ότι ,για να δημιουργηθεί ένα χρησιμοποιήσιμο μόριο RNA από νουκλεοτίδια που θα έχουν ενωθεί «κατά τύχη» η φύση θάπρεπε να πειραματίζεται στα τυφλά για για μια περίοδο εκατό φορές μεγαλύτερη από την ηλικία του σύμπαντος. Και συνεχίζει(σελ.83) «Οι μαθηματικοί .βασισμένοι σ’ένα νόμο που προκύπτει από τις αριθμητικές λύσεις αλγεβρικών εξισώσεων,προγραμμάτισαν μηχανές παραγωγής τυχαίου.Διεπίστωσαν ότι ,συμφώνως με τον νόμο των πιθανοτήτων,οι υπολογιστές θάπρεπε να λειτουργούν επί δισεκατομμμύρια δισεκατομμυρίων δισεκατομμυρίων χρόνια,δηλαδή σχεδόν επ΄΄απειρον μέχρι να προκύψει ένας συνδυασμός αριθμών ανάλογος με εκείνους που επέτρεψαν τη δημιουργία του σύμπαντος και της ζωής.Οτι, με άλλη διατύπωση η μαθηματική πθανότητα μιάς τυχαίας δημιουργίας του σύμπαντος είναι πρακτικώς μηδενική.) -O αθειστής Daniel Dennett βλέπει την εξέλιξη με την φυσική επιλογή,ως μια αλγοριθμική διαδικασία παρόλο πού παραδέχεται ότι, υπεισέρχεται σ΄αυτή μερικές φορές το στοιχείο της τυχαιότητας, ( he spells out that algorithms as simple as long division often incorporate a significant degree of randomness). Μια πιθανή λύση έδωσε ο Αμερικανός βιοχημικός Τόμας Τσεχ, ο οποίος το 1982 ανεκάλυψε ότι, πέρα από την κωδικοποίηση γενετικής πληροφορίας, ορισμένα μόρια RNA λειτουργούσαν σαν ένζυμα και κατέλυαν αντιδράσεις (έργο για το οποίο μοιράστηκε - με τον Σίντνεϊ Άλτμαν το βραβείο Νόμπελ για τη χημεία το 1989). Τα πρώτα παραδείγματα αυτών των ριβοζύμων όπως είναι γνωστά, βρέθηκαν στα γονίδια των μικροσκοπικών μονοκύτταρων οργανισμών Terralymena, ένα είδος πρωτόζωων που συναντάμε σε λίμνες γλυκού νερού. Έκτοτε, διαπιστώθηκε ότι, παίζουν ρόλο σε κάθε ζωντανό κύτταρο. Σύντομα θεωρήθηκε πως η ανακάλυψή τους πρόσφερε μια διέξοδο στο πρόβλημα της κότας και του αυγού, σχετικά με το αίνιγμα της ζωής. Η υπόθεση του κόσμου RNA όπως έγινε τελικά γνωστή, υποστηρίζει ότι, η αρχέγονη χημειoσύνθεση οδήγησε στην παραγωγή ενός μορίου RNA το οποίο μπορούσε να λειτουργήσει ταυτοχρόνως ως γονίδιο και ως ένζυμο συνεπώς μπορούσε να κωδικεύσει την ίδια του τη δομή (όπως το DNA) και να δημιουργήσει αντίγραφα του εαυτού του (όπως τα ένζυμα) από βιοχημικές ενώσεις διαθέσιμες στην αρχέγονη σούπα. Αυτή η διαδικασία αντιγραφής πρέπει να ήταν αρχικά εξαιρετικά απρόβλεπτη και να δημιούργησε πολλές μεταλλαγμένες εκδοχές, οι οποίες θα ανταγωνίζονταν μεταξύ τους συμμετέχοντας σε έναν μοριακό δαρβινικό ανταγωνισμό. Με την πάροδο του χρόνου, οι αντιγραφείς RΝΑ πρέπει να στρατολόγησαν πρωτεΐνες για να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα της αντιγραφής, οδηγώντας έτσι στο DΝΑ και τελικά στο πρώτο ζωντανό κύτταρο. Η ιδέα ότι, ένας κόσμος αυτο-αντιγραφόμενων μορίων RΝΑ προηγήθηκε της εμφάνισης του DΝΑ και των κυττάρων, αποτελεί σχεδόν δόγμα στη σύγχρονη έρευνα για την προέλευση της ζωής. Τα ριβόζυμα (ριβοένζυμα) αποδείχτηκαν ικανά να εκτελούν όλες τiς βασικές αντιδράσεις που αναμένονται από ένα αυτο-αναπαραγόμενο μόριο. Για παράδειγμα, μία τάξη ριβοζύμων συνενώνει δύο μόρια RΝΑ, ενώ μια άλλη μπορεί να τα διασπάσει. Μια άλλη μορφή ριβοζύμου δημιουργεί αντίγραφα μικρών αλυσίδων (με μήκος λίγων μόνο βάσεων) βάσεων RΝΑ. Από αυτές τις απλές δραστηριότητες μπορούμε να φανταστούμε ένα πιο πολύπλοκο ριβόζυμο, ικανό να καταλύει όλες τις αντιδράσεις που απαιτούνται για την αυτο-αναπαραγωγή. Από τη στιγμή που εμφανίστηκε η αυτο-αναπαραγωγή, εμφανίζεται και η φυσική επιλογή. Άρα, ο κόσμος του RNA θα πήρε ένα ανταγωνιστικό μονοπάτι που οδήγησε τελικά, ή έτσι τουλάχιστον πιστεύεται, στο πρώτο ζωντανό κύτταρο. Ωστόσο, το σενάριο αυτό παρουσιάζει αρκετά προβλήματα. Μολονότι απλές βιοχημικές αντιδράσεις καταλύονται από ριβόζυμα, η αυτο-αντιγραφή ενός ριβοζύμου είναι μια εξαιρετικά πιο πολύπλοκη διαδικασία η οποία απαιτεί από το ριβόζυμο να αναγνωρίσει την αλληλουχία των δικών του βάσεων, να ταυτοποιήσει πανομοιότυπα χημικά στο περιβάλλον του και να συναρμολογήσει αυτά τα χημικά με τη σωστή σειρά ώστε να δημιουργήσει ένα αντίγραφο του εαυτού του. Είναι μια υπερβολική εργασία ακόμη και για πρωτεΐνες οι οποίες έχουν την πολυτέλεια να ζούν μέσα σε κύτταρα γεμάτα με τις σωστές βιοχημικές ενώσεις, άρα είναι ακόμη πιο δύσκολο να αντιληφθούμε πώς θα μπορούσαν να πετύχουν τέτοιο κατόρθωμα μέσα στη χαοτική αρχέγονη σούπα. Μέχρι σήμερα, κανείς δεν έχει ανακαλύψει ούτε κατάφερε να φκιάξει ένα ριβόζυμο ικανό να αναλάβει ένα τόσο πολύπλοκο έργο, ακόμη και στο εργαστήριο. Ακόμη πιο θεμελιώδες είναι το πρόβλημα της σύνθεσης των μορίων RNA στην αρχέγονη σούπα. Το μόριο αποτελείται από-τρία μέρη: τη βάση στην οποία είναι κωδικευμένη η γενετική πληροφορία (όπως συμβαίνει και στις βάσεις του DNA) μια φωσφορική ομάδα και το σάκχαρο της ριβόζης. Μολονότι ως ένα βαθμό κατανοούμε πώς μπορεί να προέκυψαν οι βάσεις και το φωσφορικό οξύ τού RΝΑ στην αρχέγονη σούπα, η πιο αξιόπιστη αντίδραση παραγωγής ριβόζης παράγει, επίσης, πληθώρα άλλων. Δεν υπάρχει κανένας γνωστός μη βιολογικός μηχανισμός μέσω του οποίου μπορεί να παραχθεί αποκλειστικά το σάκχαρο της ριβόζης. Ακόμη, όμως, κι αν γνωρίζαμε πώς δημιουργείται η ριβόζη, η συνάρμοση των τριών συστατικών με τη σωστή σειρά θα έθετε ένα ακόμη πιο ανυπέρβλητο εμπόδιο: Όταν τα τρία συστατικά του RΝΑ βρεθούν στην ίδια περιοχή με τυχαίους τρόπους, σχηματίζοντας εκείνη την αρχέγονη γλίτσα . Οι χημικοί αποφεύγουν το πρόβλημα χρησιμοποιώντας ειδικές μορφές βάσεων που οι χημικές ομάδες τους έχουν τροποποιηθεί ώστε να αποφεύγονται οι ανεπιθύμητες παράπλευρες αντιδράσεις- όμως, έτσι κλέβουν: και, σε κάθε περίπτωση, είναι ακόμη πιο απίθανο να έχουν σχηματιστεί οι «ενεργοποιημένες» βάσεις σε αρχέγονες συνθήκες απ' ό,τι οι βάσεις RΝΑ. Ωστόσο, οι χημικοί μπορούν να συνθέσουν τις βάσεις του RNA από απλά χημικά, μέσα από μια εξαιρετικά πολύπλοκη σειρά ελεγχόμενων αντιδράσεων στις οποίες κάθε επιθυμητό προϊόν μιας αντίδρασης απομονώνεται πριν περάσει στην επόμενη αντίδραση. Φυσικά, οι χημικοί αυξάνουν αυτή την εξαιρετικά μικρή πιθανότητα ελέγχοντας προσεκτικά κάθε βήμα, ωστόσο, ο προβιοτικός κόσμος θα έπρεπε να στηριχτεί αποκλειστικά στην τύχη. Είχε βγει ο Ήλιος την κατάλληλη στιγμή, ώστε να εξατμίσει μια μικρή λιμνούλα χημικών γύρω από ένα ηφαίστειο λάσπης; Ή μήπως το ηφαίστειο λάσπης εξερράγη εκλύοντας νερό και μικρές ποσότητες θείου, δημιουργώντας έτσι ένα άλλο σύνολο χημικών ενώσεων; Μπορεί, άραγε, οι κεραυνοί να ενεργοποίησαν το μείγμα επιταχύνοντας κάποιες χημικές αλλαγές με την ηλεκτρική ενέργεια τους; Τα ερωτήματα δεν έχουν τελειωμό. Παρ' όλα αυτά, μπορούμε να υπολογίσουμε πως η πιθανότητα να δώσει, καθένα από τα 140 απαραίτητα βήματα, στηριζόμενο αποκλειστικά στην τύχη, το σωστό από τα έξι δυνατά προϊόντα, ισούται με 1 στα 6140 (αριθμός περίπου ίσος με 10109). Για να υπάρχουν πιθανότητες δημιουργίας RNA αποκλειστικά μέσω τυχαίων διαδικασιών, η αρχέγονη σούπα μας θα έπρεπε να περιλαμβάνει τουλάχιστον αυτόν τον αριθμό μορίων. Όμως, ο αριθμός 10109 είναι πολύ μεγαλύτερος ακόμη και από τον συνολικό αριθμό στοιχειωδών σωματιδίων σε ολόκληρο το ορατό Σύμπαν (περίπου1080). Η Γη απλώς δεν είχε αρκετά μόρια, ούτε αρκετό χρόνο, για να φτιάξει επαρκείς ποσότητες RNA όλα αυτά τα εκατομμύρια χρόνια από τον σχηματισμό της μέχρι την εμφάνιση της ζωής την εποχή που υποδεικνύουν τα πετρώματα της Ισουα. Ωστοσο, ας θεωρήσουμε ότι με μια άγνωστη χημική διαδικασία δημιουργήθηκαν τελικά σημαντικές ποσότητες RNA ,ερχόμαστε τώρα αντιμέτωποι με το εξίσου δυσεπίλυτο πρόβλημα της συνένωσης των τεσσάρων διαφορετικών βάσεων τουRNA (αδενίνη, ουρακίλη κυτοσίνη, γουανίνη) με τη σωστή σειρά,ώστε να σχηματισθεί ένα ριβόζυμο ικανό για αυτο-αντιγραφή. Τα περισσότερα, ριβόζυμα είναι αλυσίδες RΝΑ τουλάχιστο εκατό βάσεων.Κάθε βάση της αλυσίδας συμπληρώνεται με μια από τις τέσσερες βάσεις άρα υπάρχου 4100 (η 1060) διαφορετικοί τρόποι αλυσίδας RNA μήκους 100 βάσεων Πόσο πιθανό είναι το τυχαίο ανακάτεμα βάσεων RNA να παραγάγει τη σωστή αλληλουχία βάσεων κατά μήκος της αλυσίδες, ώστε να φτιαχτεί ένα αυτοναντιγραφόμενο ριβοενζυμο; Αφού φαίνεται να περνάμε μια χαρά με τους μεγάλους αριθμούς ας υπολογίσουμε και αυτήν την πιθανότηται.Αποδεικνύεται ότι, 4100 μεμονωμένος αλυσίδες βάσεων, θα είχαν συνολική μάζα 1050χιλιογραμμα/μια τέτοια μάζα θα χρειαζόμασταν προκειμένου να πάρουμε ένα μόνο αντίτυπο των περισσότερων αλυσίδων και συνεπώς μια καλή πιθανότητα ένα από αυτά να έχει όλες τις βάσεις του στην σωστή σειρά, ώστε να λειτουργήσει ως αυτο-αντιγραφέας. ωστόσο,ολόκληρη η μάζα του γαλαξία μας εκτιμάται στα 1042 χιλιόγραμμα. Ολοφάνερα, λοιπόν, δεν μπορούμε να στηριχθούμε αποκλειστικώς στην τύχη. Φυσικά, υπάρχει το ενδεχόμενο να μην είναι μόνο μια η διάταξη ανάμεσα στις 4100 δυνατές αλυσίδες RNA βάσεων που λειτουργεί ως αυτο-αντιγραφέας. μπορεί να είναι περισσότερες. Θα μπορούσαν να υπάρξουν ακόμα και τρισεκατομμύρια πιθανοί, αντιγραφείς σχηματιζόμενοι από αλυσίδες RNA μήκους 100 βάσεων. Iσως το αυτο-αντιγραφόμενο RNA να είναι αρκετά συνηθισμένο ώστε να χρειαζόμαστε τελικά μόλις ένα εκατομμύριο μόρια,για να έχουμε καλές πιθανότητες σχηματισμού ενός αυτο-αντιγραφέα. το πρόβλημα με αυτό το επιχείρημα είναι ότι παραμένει απλώς... επιχείρημα. παρά τις πολυάριθμες απόπειρες, κανείς δεν έφτιαξε ποτέ έστω ένα αυτο-αντιγραφόμενο RNA ,DNA,ή πρωτεϊνη), ούτε έχει παρατηρηθεί ποτέ στη φύση. Διόλου παράξενο, αν σκεφτείτε ποσό δύσκολη είναι η διαδικασία της αυτο-αντιγραφής. Στον σημερινό κόσμο απαιτείται ένα ολόκληρο ζωντανό κύτταρο για να επιτευχτεί. Θα μπορούσε να είχε επιτευχτεί με ένα πολύ απλούστερο σύστημα πριν από δισεκατομμύρια χρόνια; Σίγουρα έτσι πρέπει να έγινε, αλλιώς δεν θα βρισκόμασταν εδώ τώρα να στοχαζόμαστε το πρόβλημα. Το πως, όμως, επετεύχθητε πριν από την εμφάνιση των κυττάρων, δεν είναι σε καμία περίπτωση σαφές. Με δεδομένες τις δυσκολίες για την ταυτοποίηση των βιολογικών αυτο-αντιγραφεων, ας βαθύνουμε τις γνώσεις μας θέτοντας ένα πιο γενικό ερώτημα: πόσο εύκολη είναι η αυτο-αντιγραφή σε οποιοδήποτε σύστημα; Η σύγχρονη τεχνολογία προσφέρει πληθώρα συσκευών αντιγραφής, από τα φωτοτυπικά μηχανήματα μέχρι τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τους τρισδιάστατους εκτυπωτές. Μπορεί κάποια από αυτές τις συσκευές να δημιουργήσει ένα αντίγραφο του εαυτού της; κάτι τέτοιο μπορούμε να ισχυριστούμε μόνο για τους τρισδιάστατους εκτυπωτές, όπως εκείνου της RepRap (replicating rapid prototyper), πνευματικό δημιούργημα του Αντριαν Μποιερ του πανεπιστημίου του Μπαθ, στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι μηχανές αυτές μπορούν να εκτυπώσουν τα ιδία τα συστατικά τους, τα οποία στη συνέχεια συναρμολογούνται για να φτιαχτεί ένας νέος τρισδιάστατος εκτυπωτής RepRap.Για να είμαστε ακριβείς, όχι ένας άλλος τρισδιάστατος εκτυπωτής. Το μηχάνημα εκτυπώνει μόνο σε πλαστικό, αλλά το δικό του πλαίσιο είναι μεταλλικό, όπως και τα περισσότερα ηλεκτρικά εξαρτήματα του. Συνεπώς, αντιγράφονται μόνο τα πλαστικά μέρη. Και αυτά πρέπει να συναρμολογηθούν με τα χέρια και να συμπληρωθούν με άλλα μέρη, για να κατασκευαστεί ο νέος εκτυπωτής. Οι σχεδιαστές οραματίζονται να προσφέρουν κάποια στιγμή τους αυτο-αντιγραφόμενους RepRap εκτυπωτές (υπάρχουν αρκετές διαφορετικές σχεδιάσεις) δωρεάν, προς όφελος όλων .Ομως την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμέςς απέχουμε πολύ από την κατασκευή μιας πραγματικά αυτο-αντιγραφόμενης μηχανής. Αφού, λοιπόν, η εξέταση των αυτο-αντιγραφόμεων μηχανών δεν μας βοηθά ουσιαστικά να καταλάβουμε αν η αυτοαντιγραφή είναι εύκολη ή δύσκολη, μήπως μπορούμε τελικά ν΄αποφύγουμε τον υλικό κόσμο συνολικά και να εξετάσουμε το ερώτημα καταφεύγοντας σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, όπου οι περίπλοκες εκείνες χημικές ενώσεις, που τόσο δύσκολα δημιουργούνται μπορούν να αντικατα σταθούν από τους απλούς δομικούς λίθους του ψηφιακού κόσμου: Συγκεκριμένα, από τα μπιτ που συλλαμβάνουν τις τιμές 1 και 0; Ένα «μπάιτ» δεδομένων αποτελούμενο από οχτώ μπιτ, αναπαριστά έναν απλό χαρακτήρα κειμένου σε έναν κώδικα υπολογιστή και μπορεί χοντρικά να εξισωθεί με την μονάδα του γενετικού κώδικα: τη βάση του DNA ή RNA.Μπορούμε τώρα να διατυπώσουμε διαφορετικά το ερώτημα :ανάμεσα σε όλες τις δυνατές σειρές από μπάιτ, πόσο συχνές είναι εκείνες που μπορούν να αυτο-αντιγραφούν σε έναν υπολογιστή; Εδώ έχουμε ένα τεράστιο πλεονέκτημα, επειδή οι αυτό-αναγραφόμενες σειρές από μπάιτ είναι στην πραγματικότητα πολύ συχνές: τις γνωρίζουμε ως ιούς υπολογιστών – σχετικά μικρά προγράμματα υπολογιστή τα οποία τους μολύνουν , πείθοντας την κεντρική μονάδα επεξεργασίας τους(CPU)να κατασκευάσει πάμπολλα αντίγραφα τους. Στη συνέχεια, οι ιοί αυτοί μεταπηδούν στα ηλεκτρονικά μηνύματα μολύνουν τους υπολογιστές των φίλων και των συνεργατών μας. Αν, λοιπόν εκλάβουμε την μνήμη του υπολογιστή σαν ένα είδος ψηφιακής αρχέγονης σούπας, τότε οι ιοί των υπολογιστών μπορούν να θεωρηθούν ως το ψηφιακό ισοδύναμο των αρχέγονων αυτο-αντιγραφέων.Ένας από τους απλούστερους ιούς υπολογιστων ο Tinba έχει μήκος 20 κιλομπάιτ: πολύ μικρός σε σύγκριση με τα περισσότερα προγράμματα υπολογιστών.Ωστόσο ο Tinba επιτέθηκε, επιτυχώς στους υπολογιστές μεγάλων τραπεζών το 2012, εισδύοντας στους περιηγητές τους και κλέβοντας δεδομένα σύνδεσης. Άρα ήταν oπωσδήποτε ένας σημαντικός αυτο-αντιγραφέας. Μπορεί τα 20 κιλο-μπάιτ να θεωρούνται πολύ λίγα για ένα πρόγραμμα υπολογιστή, ωστόσο αποτελούνται από μια σχετικά μακριά σειρά ψηφιακής πληροφορίας καθώς, με 8 μπιτ ανά μπάιτ, αντιστοιχεί σε 160.000 μπιτ πληροφορίας. Με δεδομένο ότι, κάθε μπιτ μπορεί να λάβει δύο τιμές (0 ή 1), ας υπολογίσουμε την πιθανότητα να παραχθούν τυχαία συγκεκριμένες σειρές δυαδικών ψηφίων. Για παράδειγμα, η πιθανότητα να παραχθεί μια συγκεκριμένη σειρά 3 μπιτ, λ.χ. η 111, είναι 1/2 Χ 1/2 χ 1/2 ή αλλιώς 1 στα 23. Ακολουθώντας την ίδια μαθηματική λογική, έπεται ότι, η πιθανότητα να καταλήξουμε τυχαία σε μια συγκεκριμένη σειρά με μήκος 160.000 μπιτ, όσο, δηλαδή, το μήκος του Tinba, ισούται με 1 στις 2160-000. Αυτός ο απίστευτα μεγάλος αριθμός, μας λέει ότι ο Timba δεν θα μπορούσε να έχει προκύψει μόνο από τύχη. Ίσως, όπως εικάσαμε για τα μόρια του RNA, υπάρχουν εκεί έξω πάρα πολλοί αυτο-αντιγραφόμενοι κώδικες οι οποίοι είναι πολύ απλούστεροι από τον Τimba και έχουν προκύψει τυχαία. Αν όμως ήταν έτσι τα πράγματα, τότε σίγουρα θα είχε μέχρι σήμερα εμφανιστεί αυθορμήτως ένας ιός υπολογιστή από όλα τα δισεκατομμύρια γκιγκαμπάιτ που ανταλλάσσονται στο διαδίκτυο κάθε δευτερόλεπτο. Σε τελική ανάλυση, οι περισσότεροι απ’ αυτούς τους κώδικες είναι απλές ακολουθίες μονάδων και μηδενικών (σκεφτείτε όλες τις εικόνες και όλες τις ταινίες που κατεβάζουν οι χρήστες κάθε δευτερόλεπτο). Αυτοί οι κώδικες είναι όλοι δυνητικά λειτουργικοί, από την άποψη ότι δίνουν εντολές στις CPU μας να εκτελέσουν βασικές λειτουργίες, όπως να αντιγράψουν ή να διαγράψουν. Ωστόσο, όλοι οι ιοί που έχουν μέχρι σήμερα μολύνει υπολογιστές φέρουν την αδιαμφισβήτητη υπογραφή της ανθρώπινης σχεδία σης.Από όσα γνωρίζουμε, το τεράστιο ρεύμα ψηφιακής πληροφορίας που κατακλύζει τον κόσμο μας κάθε μέρα δεν έχει ποτέ παραγάγει έναν ιό υπολογιστή.,- -Με ισοδύναμη διατύπωση δεν γνωρίζουμε πώς και με ποιόν μηχανισμό εμφανίστηκε η πρώτη ζωντανή ύπαρξη(Γεωργάτσος ό.π. σελ.23).Υπάρχουν βεβαίως θεωρίες,που δεν συνιστούν όμως βεβαιότητα αφού δεν μπορούν ν΄αποδειχθούν, στοιχείο που όπως επισημαίνει και ο Karl Popper, σημαίνει ότι ,δεν πρόκειται για επιστη μονική γνώση. - Ο Elie Gourin(ό.π.σελ.147 επ.)αφού ξεκαθαρίζει,ότι, τα όσα εκθέτει δεν αποδεικνύονται αλλά είναι προιόν διαίσθησης, γράφει ότι,δεν πιστεύει πώς, η δημιουργία τού Σύμπαντος οφείλεται αποκλειστικώς στην τύχη, ότι, η ζωή μεταμορφώνει την ύλη και επιτρέπει στην νοημοσύνη και την συνείδηση να αναπτυχθούν,ότι, κείται έξω από τους φυσικούς νόμους,ότι ,η ζωή είναι απόρροια Τού Θεού,για να καταλήξει ότι, δεν έχει να δώσει απάντηση, αφού σ΄ό,τι τον αφορά ,δεν υπάρχει ερώτηση. -Κατά τον J.Monod, (από τους ιδρυτές τής μοριακής; Βιολογίας, βραβείο Νομπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας το 1965 ),η εμφάνιση τής ζωής οφείλεται στην τύχη.Αναφερόμενος στο βιβλίο του «Τύχη και αναγκαιότητα,»που έγραψε το 1970,γράφει « Ο τίτλος τού βιβλίου μου,είναι η φράση τού Δημοκρίτου: Ο,τι υπάρχει στο Σύμπαν είναι προιόν τύχης και αναγκαιότητας» Όταν την ανεκάλυψα μού ήρθαν δάκρυα στα μάτια……….Στην πραγματικότητα,οι δύο αυτές έννοιες-το τυχαίο και η αναγκαιότητα-παρεμβάλλονται αναγκαστικά στην ερμηνεία τής εξέλιξης.Το τυχαίο βρίσκεται στην πηγή, στην προέλευση και στο μηχανισμό, των μεταβολών,απ΄όπου προέρχεται η εμφάνιση των νέων χαρακτηριστικών στους ζωντανούς οργανισμούς.Η αναγκαιότητα, υπάρχει στο επίπεδο τής επιλογής. Η επιλογή γίνεται μεταξύ των νέων χαρακτηριστικών και επιτρέπει σε μερικά απ΄αυτά να επικρατήσουν». -Κατά τον Francois Jacob, συνεργάτη και ομοιδεάτη τού Μονό,βραβείο Νομπέλ 1965,(« Η λογική τού ζώντος» σελ. 399 επ.) «Το γενετικό πρόγραμμα εμφανίζεται σαν ένα κείμενο χωρίς συγγραφέα ,που ένας διορθωτής το διόρθωνε επί επί ένα δισεκατομμύριο χρόνια……………Μετάλλαξη έχουμε όταν αλλοιώνεται το νόημα τού κειμένου.Οι αλλαγές τού χημικού κειμένου επέρχονται όχι από την τροποποίηση μιάς αλληλουχίας που διαλέγεται εκ των προτέρων,αλλά στα τυφλά( ό.π. σελ.401). - Ο A.G.Cairns-Smith (ό.π.83) παρόλο που ισχυρίζεται πώς η ζωή προήλθεν από την άργιλο, δέχεται πώς έστω και σε μεγάλο χρονικό διάστημα,θα έτυχε μια φορά ο σωστός συνδυασμός των περιστάσεων. -O Capra( «Η κρίσιμη κλπ».139) γράφει: «Οι δαρβινικές, αρχές τής τυχαίας παραλλαγής και τής φυσικής επιλογής,αντιπροσωπεύουν μόνον δύο όψεις ενός πολύπλοκου φαινομένου που μπορεί, να γίνει πολύ καλύτερα κατανοητό,από την οπτική ενός ολιστικού πλαισίου, ή ενός πλαισίου συστημάτων.Και ένα τέτοιο πλαίσιο είναι πολύ πιό εκλεπτυσμένο και χρήσιμο παρά η δογματική θέση τής λεγόμενης νέο-δαρβινικής θεωρίας». -Ο Remy Chauvin , καθηγητής στην Σορβόννη στο εργαστήριο τής κοινωνιολογίας των ζώων πιστεύει σε Θεό,αρνείται( ό.π. σελ.51 επ.) την κατηγορηματική βεβαιότητα τού Μονό,ως προς την τύχη και ξανατοποθετεί,τον δαρβινισμό, στο ιστορικό του πλαίσιο.Ισχυρίζεται ότι, είναι λάθος να υποστηρίζεται ότι, το περιβάλλον ρυθμίζει την εξέλιξη γιατί το περιβάλλον δεν κατευθύνει κάτι μεγάλο ( « Elie Gourin :ό.π.σελ 120 επ.) Γράφει μεταξύ άλλων: « η λειτουργία δεν δημιουργεί το όργανο,ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλός μας ενεργεί στο σώμα μας,είναι πιθανώς ο ίδιος με την εξελικτική θέληση,που ενεργεί στην ζωντανή ύλη……Οσο λιγώτερο είναι ειδικευμένα τα όντα,τόσο μεγαλύτερη πιθανότητα έχουν να προσαρμοσθούν σε νέες συνθήκες…………μια ειδίκευση υπερβολική είναι συχνά θανατηφόρα στην φύση……………το πλήθος των λύσεων είναι ο κανόνας,αυτό που φαίνεται να ενδιαφέρει την εξέλιξη είναι ο στόχος όχι τα μέσα……Και παρατηρεί κανείς ότι, η εξέλιξη είναι προσανατολισμένη με την έννοια αυτή,ότι, δηλαδή δεν είδε κανείς ποτέ ένα ψάρι ή ένα πτηνό να ξαναγίνει ερπετό………Υπάρχει κάτι το θελημένο στους μηχανισμούς τής φύσεως.Και η κλείδα τής εξέλιξης,βρίσκεται στο εσωτερικό τού ζωντανού….. ότι, κάτι θέλει να εκφρασθεί μέσα από το ζωντανό Ένα πρόγραμμα εκτελείται μέσω μηχανισμών,των οποίων οι οργανισμοί δεν έχουν συνείδηση,και αυτό είναι η εξέλιξη» Η ζωή γι΄αυτόν είναι προσανατολισμένη προς μεγαλύτερη πολυπλοκότητα,ψυχισμό και τελικώς συνείδηση.Ελευθερία και ευφυία φαίνονται συνδεόμενες.Πιστεύει ότι, τόσο στην φύση όσο και στον άνθρωπο υπάρχει κάτι που πρέπει ν΄ονομάσουμε πνεύμα..Φαίνεται ότι, υπάρχει κάτι το θελημένο…κάτι που θέλει να εκφρασθεί (« on dirait que quelque chose veut a travers elle s’ exprimer.): « Γιατί στην βιόσφαιρα να υπάρχουν μέσα τόσα πολύπλοκα και παράξενα για να φθάσει κανείς και να καταλήξει σε λύσεις που είναι τόσο κοντά; Είναι λοιπόν ο Ανθρωπος που είναι τρελλός; Ας πούμε ότι, υπάρχει μια μεγάλη έλλειψη κατανοήσεως, μεταξύ τού πνεύματος αυτού,που κρυσταλλοποιήθηκε στον εγκέφαλο τού Ανθρώπου και στο άλλο πνεύμα που βλέπω ενεργό σε όλη την εξέλιξη.» -Ο Michael Behe, καθηγητής τής Βιολογίας,(εξετάζοντας ένα φυτό σε δοκιμαστικό σωλήνα) ….έφθασε στο συμπέρασμα ότι ,πρόκειται για τόσο πολύπλο κα συστήματα (irreducibly complex) που ν’ αποκλείουν τέτοιες μεταβολές και ότι, η ζωή τού κυττάρου,είναι πολύ πολύπλοκη, ώστε να οφείλεται σε τυχαίες μεταλλάξεις, ότι, ο Δαρβίνος δεν είχε στην διάθεσή του την τεχνολογία τού εργαστη ρίου,που έχουν σήμερα οι μοριακοί βιολόγοι,ότι, ο Δαρβίνος ασχολήθηκε με τα είδη,όχι με την δομή των κυττάρων,τα μιτοχόνδρια και το DNA, ότι, ο βιολό γος τού Ηarvard, Stephen Jay Gould ,παρετήρησε την έλλειψη, μεταβατικών σταδίων μεταξύ των μεγάλων ομάδων και ότι, δεν υπάρχουν απολιθώματα ως προς την μετάβαση από τον πίθηκο στον άνθρωπο. - O Einstein (εν Alice Calaprice «The New Quotable Einstein») αποκρούει εντελώς το τυχαίο για την εμφάνιση τής ζωής.Λέγει χαρακτηριστικώς,πώς η πιθανότητα να δημιουργήθηκε τυχαίως η ζωή,συγκρίνεται με την πιθανότητα,ένα λεξικό να είναι το αποτέλεσμα μιάς έκρηξης σ΄ένα τυπογραφείο.Και γενικώτερα αποκλείει τη τυφλή τυχαιότητα και για την δημιουργία τού Σύμπαντος με την τάξη και την ακρίβεια που το διακρίνει. (Το σχετικό κείμενο στην αγγλική παρατίθεται στο Παράρτημα υπό τον τίτλο "Ο Αινστάιν για τον παράγοντα ΤΥΧΗ) -Είναι φανερό, λοιπόν ότι, απόψεις, (στο μέτρο που θέλουν ν΄απαντήσουν στο ερώτημα για την προέλευση τής ζωής,πέρα από τις άλλες αμφισβητήσεις που θα μπορούσαν να διατυπωθούν,ιδίως στο τομέα τής επιβεβαιώσής-επαλήθευσής των, κατά τρόπο, αυστηρώς επιστημονικό,-) εμφανίζουν και ένα κοινό μειονέκτημα.Ότι, αντιμετωπίζουν το φαινόμενο τής ζωής,όχι από το αρχικό στάδιο,αλλά από ένα μεταγενέστερο. Γιατί,υποστηρίζεται βεβαίως ( όπως παραθέτει τεκμηριωμένα και ο Neil Shubin) η ύπαρξη κοινών σημείων ανάμεσα στο σώμα μας,ανάμεσα στον άνθρωπο και τον μονοκύτταρο οργανισμό ,αλλά ακόμη και αν αυτό δίνει την απάντηση στην πορεία από τον μονοκύτταρο οργανισμό στην δημιουργία σωμάτων, δεν εξηγεί με πειστικότητα, ποιά ήταν η αρχή αυτή,που επέτρεψε την δημιουργία τής ζωής, που δημιούργησε τον κώδικα που επέτρεψε την δημιουργία της.Ισως αυτό,είναι και ίσως θα παραμείνει γιά μάς μυστήριο και πέρα από τα όρια τής Επιστήμης.Η δημιουργία τού μονοκύτταρου οργανισμού,η δημιουργία τού πρώτου συστατικού τού ζωντανού,όπως αποδίδεται στην τύχη,δεν ικανοποιεί.(Πρβλ.Hoyle ό.π.) Υπάρχει βεβαίως η Θεολογία ,η μεταφυσική,ο εσωτερισμός,οι βιωματικές καταστάσεις,αλλά όλα αυτά, εκφεύγουν των ορίων τού προκείμενου πονήματος. Μήπως λοιπόν πρέπει θεωρήσουμε αδύνατη μια επιστημονική εξήγηση; Μήπως πρόκειται για εξήγηση κείμενη πέρα από τις διανοητικές μας δυνατότητες; (για μερικούς και έξω από τον προορισμό τού ανθρώπου;), Μια επιστημονική ερμηνεία,με τις απαιτήσεις που απαιτεί η Επιστήμη,έτσι ώστε να επιβάλλεται με την μορφή ενός καταναγκασμού,δηλαδή να επαληθεύεται από το πείραμα ή την πείθουσα παρατήρηση,είναι –για την ώρα τουλάχιστον-ανέφικτη .Ισως λοιπόν για μερικούς πρέπει ν’ αφιερωθούμε σε κάτι πιό προσιτό,όπως είναι η απάντηση στο ερώτημα γιατί η ζωή,γιατί ο άνθρωπος,ή πιο «συγκαταβατικά» και πιο προσγειωμένα να αγωνιστούμε για την βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα στους ανθρώπους; Μήπως απ΄όλη αυτή την ιστορία,θα πρέπει να σκεφθούμε ότι, πρέπει να εγκαταλείψουμε την έννοια και την στάση μιας αλαζονείας ως προς τις δυνατότητές μας να κατανοήσουμε τα πάντα,ότι, είμαστε κάτι έντελώς διαφορετικό. Το ερώτημα αυτό, αντιμετωπίζεται μερικώς σε άλλο σημείο του πονήματος. Αν ήταν σωστή η άποψη ότι, το Σύμπαν, η ζωή είναι τυχαίο συμβάν, οπότε δεν έχουμε ανάγκη για παραδοχή μιάς υπέρτατης διάνοιας, τότε θα δεχθούμε ότι, ο Θεός είναι προιόν εξελίξεως,με την έννοια ,ότι, εδώ και πολλά πολλά χρόνια,μετά την εμφάνιση τού πρώτου ζωντανού οργανισμού, δημιουργήθηκε Θεός,όχι στην φαντασία τού ανθρώπου,αλλά σαν νέο στοιχείο τού Σύμπαντος, καθοριστικό τής παραπέρα πορείας του. Γιατί Θεός (όπως τον αντιλαμβάνεται ο καθένας μας) υπάρχει. ΕΝΤΡΟΠΙΑ ΚΑΙ ΖΩΗ-Η ΙΣΧΥΣ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΝΟΜΩΝ –ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ-ΣΤΑ ΕΜΒΙΑ ΟΝΤΑ-ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΕΥΦΥΟΥΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ. Ο Καρλ Πόπερ,είπε: "Αδιαπέραστο εμπόδιο στην Επιστήμη και αιώνια ανοκλήρωτη προσπάθεα,να ανάγουμε την βιολογία σε χημεία και φυσική" - Καταρχάς πρέπει να σημειωθεί ότι,ο δεύτερος νόμος τής θερμοδυναμικής, ισχύει μόνον στη περίπτωση,των ονομαζομένων κλειστών συστημάτων (όπως λ.χ. ένα αέριο κλεισμένο σ΄ένα δοχείο). Τέτοιο όμως κλειστό σύστημα –όπως υποστηρίζεται- δεν υπάρχει ούτε καν στην άψυχη φύση.Ειδικότερα για το Σύμπαν είναι (το ολιγώτερο) αμφίβολο αν αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως κλειστό σύστημα.Ανεξαρτήτως όμως από την παρατήρηση αυτή,όπως και σε άλλο σημείο γράφεται,όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, λειτουργούν μέσω συνεχών ανταλλαγών με το περιβάλλον τους, και διατηρούν την περίπλοκη μορφή τους. Ο Ian Stewart («Οι Μυστικοί Αριθμοί» ,Τραυλός 2003 σελ.6) υποστηρίζει ,ότι , το Σύμπαν ευρίσκεται έξω από την δικαιοδοσία τού δευτέρου νόμου τής Θερμοδυναμικής,αφού η δημιουργία συς σωμάτων στο Σύμπαν δεν είναι συμβατή με τον δεύτερο νόμο τής Θερμοδυναμικής.Και τούτο γιατί ή ύλη δεν εξαπλώνεται ομοιόμορφα, όπως απαιτεί ο δεύτερος νόμος.Κατά τον ίδιο, ο δεύτερος νόμος τής θερμοδυναμικής εισήχθη για να εξηγήσει την συμπεριφορά των αερίων (: Η ετυμολογία τής λέξεως gas παραπέμπει ευθέως στην ελληνική λέξη χάος) .Η συμπεριφορά των βαρυτικών σωματιδίων είναι εντελώς αντίθετη.Εδώ αντί για άπωση-άπλωμα έχουμε συσσω μάτωση,εξαιτίας τής μεγάλης εμβέλειας των ελκτικών δυνάμεων. Ο Reeves ( «Μαλικόρν» σελ. 108) παρατηρεί,ότι, η ζωή δεν είναι καταδικασμένη να εξαφανισθεί, χάρις στον θεμελιακό νόμο τής βαρύτητας,όπως παίζεται από τα άστρα,που με τις κατακρημνίσεις οδηγούν το Σύμπαν στην προοδευτική εγκατάλειψη τής αρχικής ισοθερμίας . Ο ίδιος («Η ώρα τής μέθης» σελ.91) γράφει ,ότι, η ιστορία τού Σύμπαντος είναι η δόμηση πυραμίδας πολυπλοκότητας, ( σελ.92) , η εντροπία που αποβάλλεται είναι ο φόρος που καταβάλλεται για να δομηθεί η πολυπλοκότητα αυτή,( σελ.95), η διαστολή τού Σύμπαντος είναι ένα φαινόμενο με σταθερή εντροπία(σελ.103) (: η ταχύτητα διαστολής τού Σύμπαντος θα κρατήσει χωριστά τα ηλεκτρόνια και τα ποζιτρόνια με αποτέλεσμα ότι, δεν θα πλησιάσουν το ένα το άλλο ,ώστε να γίνει πλήρης εξαύλωση.Κάποια σωματίδια θα περισσέψουν),η κοσμική εντροπία από τότε που δημιουργήθηκε το Σύμπαν μέχρι σήμερα δεν αυξήθηκε πέρα από το ένα στα χίλια ,ουσιαστικώς δηλαδή είναι σταθερή , η αύξηση τής εντροπίας είναι σχεδόν αδιόρατη και ότι, ο θερμικός λήθαργος δεν τοποθετείται στο μέλλον αλλά στο παρελθόν. Συνεχίζει λέγοντας, («Μαλικόρν» σελ.106), ότι, η ζωή δεν αποτελεί εξαίρεση τού κανόνα τής εντροπίας και είναι απόλυτα συμβατή με την θερμοδυναμική,αφού η τελευταία παραδέχεται την δημιουργία τάξης-οργάνωσης μέσα σε ορισμένη περιοχή τού κόσμου.Η Δημιουργία όμως αυτή τής τάξης, υ περαντισταθμίζεται με μιάν ακόμη μεγαλύτερη αύξηση τής αταξίας μέσα στο Σύμπαν.Η ζωή εμφανίζεται σε συστήματα που ανταλλάσσουν συνεχώς θερμότητα με το περιβάλλον. Συνεχίζει δε ( «Η ώρα τής μέθης» σελ.95) : «η Γή δέχεται κίτρινα φωτόνια από τον Ηλιο και αποβάλλει 20 φορές περισσότερα υπέρυθρα φωτόνια μια που η ηλιακή επιφάνεια είναι 20 φορές θερμότερη από την γήινη(6.000/300 βαθμοί Κέλβιν) αφού ένα κίτρινο φωτόνιο μεταφέρει 20 φορές περισσότερη ενέργεια από ένα υπέρυθρο.Η Γή δηλαδή μετατρέπει σε θερμότητα την ενέργεια και την στέλνει στο διάστημα.Ετσι η Γή εκπέμπει εντροπία στο Σύμπαν.Με την αποστελλόμενη εντροπία δομείται η πολυπλοκότητα. » -Ο F.Tipler, ομοίως (o.π.σελ.66,71,επ.) γράφει: «Ο θερμικός θάνατος στην πραγματικότητα δεν ακολουθεί τον δεύτερο νόμο τής θερμοδυναμικής.Ο θερμικός θάνατος, συμβαίνει μόνον: 1) όταν η θερμοκρασία τού Σύμπαντος,βρίσκεται μακρυά από το μηδέν και 2) όταν η διαθέσιμη ενέργεια είναι πεπερασμένη………. .καμία από τις προυποθέσεις αυτές δεν είναι αληθής……..ο θερμικός θάνατος δεν είναι αναπόφευκτος………….Η πηγή τής ελεύθερης ενέργειας,αποκλίνει προς το άπειρον.» Είναι δε χαρακτηριστική ή άποψη του για ανάσταση που την στηρίζει όχι σε θεολογικές ή μεταφυσικές παραδοχές,αλλά (όπως ο ίδιος λέγει) στην φυσική. Ετσι στην πρώτη σελίδα τού βιβλίου του διαβάζουμε την ακόλουθη αφιέρωση: Σ ‘αυτούς………….που πέθαναν με την ελπίδα τής Παγκόσμιας Ανάστασης,και των οποίων η ελπίδα,όπως θα δείξω στο βιβλίο αυτό,θα εκπληρωθεί στο τέλος τού Χρόνου(“ .To…………….who died in the hope of the Universal Resurrection,and whose hope,as Ι shall show in this book,will be fulfilled near the end of Time” ,. -Κατά τον T. de Chardin η εξέλιξη είναι μια αντι-εντροπική διαδικασία. -Ο Σπύρος Μανουσέλης,στην Εισαγωγή του ,στην ελληνική έκδοση τού « Δέντρου τής Γνώσης» των Maturana και Varela γράφει «………. .τα έμβια όντα δεν τρέφονται μόνον με αρνητική εντροπία ,δηλαδή με τάξη,όπως είχε υποστηρίξει ο μεγάλος θεωρητικός φυσικός E.Schrodinger,( στον οποίο,όπως και στο βιβλίο του « Τι είναι ζωή», αναφερόμαστε σε άλλο σημείο του πονήματός μας) .Τρέφονται επίσης με αταξία,όπως απέδειξε ο von Foerster ,ο οποίος μολονότι συμφωνεί με το αξίωμα τής τάξης από την τάξη, τού Schrodinger,εν τούτοις θεωρεί,ότι, δεν είναι ικανό από μόνο του να ερμηνεύσει το πολύπλοκο φαινόμενο τής ζωής.Καταλήγει…να προτείνει ένα δεύτερο εξίσου αναγκαίο αξίωμα τής τάξης από την αταξία…….. » Γι αυτό και οι Maturana και Varela υποστηρίζουν ότι, η θερμοδυναμική ανοικτότητα των έμβιων συστημάτων καθιστά αναγκαία και τον σαφή προσδιορισμό τής οργανωσιακής τους κλειστότητας. (περισσότερα για την εντροπία βλ. « Παράρτημα») - Υπάρχουν και άλλες αντίθετεςμ απόψεις.Ετσι ο Ατκινς( ό.π.σελ.37 επ.) γράφει ότι , όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας,οδηγούνται από μιά άσκοπη κατάρρευση προς το χάος,την αποσύνθεση.( : αυθαίρετη γενίκευση). Ο καθηγητή- γενετιστής,Σταμάτης Αλαχιώτης προλογίζοντας την ελληνική Έκδοση τού βιβλίου τού Schrodinger , «Τι είναι η ζωή» (εμφανιζόμενος ότι, εκράζει τις απόψεις του Schrodinger) υποστηρίζει ότι, « Βασικές αρχές τής Φυσικής όπως η εντροπία……… βρίσκονται να ταιριάζουν με τα βιολογικά φαινόμενα» και ότι,«αποκαλύπτεται ότι, η βιολογία υπακούει στους ίδιους νόμους με τη Φυσική». Αλλά με την άποψη αυτή, ερχόμαστε αντιμέτωποι,με τον ίδιο τον Schrodinger.Δηλαδή. ο ίδιος ο Schrodinger, σε άλλο σημείο τού ίδιου βιβλίου,(σελ.98 επ.) γράφει: « Από την γενική εικόνα τού Delbruck προκύπτει ότι, η ζωντανή ύλη,ενώ δεν παρακάμπτει τους νόμους τής φυσικής,όπως έχουν καθιερωθεί μέχρι σήμερα,ακολουθεί πιθανόν κάποιους άλλους νόμους τής φυσικής, άγνωστους μέχρι σήμερα,…………………… Οι φυσικοί είναι εξοικειωμένοι με το γεγονός ότι, οι κλασσικοί νόμοι τής φυσικής,μεταβάλλονται από τη θεωρία των κβάντα …………….Υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα.Η ζωή φαίνεται πως είναι απ΄ αυτά και μάλιστα ιδιαίτερα εντυπωσιακό.Η ζωή δεν βασίζεται αποκλειστικά στην τάση να περνάει από τη τάξη στην αταξία,αλλά βασίζεται κατά ένα μέρος στην υπάρχουσα τάξη, η οποία διατηρείται…………………….Το γεγονός ότι, αποφεύγει την ταχεία «φθορά» προς την αδρανή κατάσταση τής «ισορροπίας»,είναι που κάνει έναν οργανισμό να φαίνεται τόσο αινιγματικός…………Ενας ζωντανός οργανισμός αυξάνει διαρκώς την εντροπία του ή παράγει θετική εντροπία,-προσεγγίζοντας την επικίνδυνη κατάσταση τής μέγιστης εντροπίας,η οποία είναι ο θάνατος.Μπορεί μόνο να μείνει μακρυά του ,δηλαδή ζωντανός ,αντλώντας διαρκώς από το περιβάλλον του αρνητική εντροπία,πράγμα που είναι πολύ θετικό…Αυτό με το οποίο τρέφεται ένας οργανισμός είναι η αρνητική εντροπία……………από όλα όσα μάθαμε σχετικά με τη δομή τής ζώσας ύλης πρέπει να είμαστε προετοιμα σμένοι,στην ιδέα ότι, λειτουργεί μ’ένα τρόπο,ο οποίος δεν μπορεί νά περιοριστεί στους συνηθισμένους νόμους τής φυσικής.Και αυτό όχι γιατί υπάρχει κάποια νέα δύναμη,……….αλλά γιατί η κατασκευή του είναι διαφορετική από οτιδήποτε έχουμε εξετάσει μέχρι τώρα,……….Η εξέλιξη των γεγονότων στον κύκλο τής ζωής,ενός οργανισμού παρουσιάζει μια αξιοθαύμαστη κανονικότητα και οργάνωση,την οποία δεν μπορεί να συναγωνισθεί,τίποτε από όσα συναντάμε στην άψυχη ύλη………. ……εκπληκτικό δώρο ενός οργανισμού να συμπυκνώνει επάνω του ένα ρεύμα τάξης,αποφεύγοντας έτσι την κατάρρευση στο ατομικό χάος,……………δεν πρέπει να μάς αποθαρρύνει η δυσκολία ερμηνείας τής ζωής, με τους συνήθεις νόμους τής φυσικής,……………Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να βρούμε ένα νέο τύπο φυσικού νόμου, που θα επικρατεί σ΄αυτήν(: ζωντανή ύλη) Η μήπως θα πρέπει να τον αποκαλέσουμε φυσικό-για να μην πούμε υπερφυσικό- νόμο; » Επί πλέον ό ίδιος ανεγνώριζε (όταν έγραφε το βιβλίο του το 1944και από τότε πολλές απόψεις έχουν αλλάξει) την αδυναμία τής φυσικής και τής χημείας,να ερμηνεύσουν γεγονότα που έχουν σχέση με τον ζώντα οργανισμό,αλλά προσέθετε ότι, αυτό « δεν είναι ικανός λόγος, για να αμφιβάλλουμε ότι, αυτά τα γεγονότα, θα καταστεί δυνατόν κάποιο στιγμή, να ερμηνευθούν από τις επιστήμες αυτές» -O διάσημος βιοχημικός Ilya Prigogine(βραβείο Νόμπελ χημείας)-βασιζόμενος και αφετηριαζόμενος από το πείραμα του Μπενάρ) υποστηρίζει ( εν «Θεός και Επιστήμη « σελ. 59 επ.) πώς « η αταξία δεν είναι μια φυσική κατάσταση της ύλης ,αλλά αντιθέτως το στάδιο που προηγείται της εμφανίσεως μιάς υψηλότερης τάξης, ότι, εκείνο που είναι δυνατό στην δυναμική των υγρών πρέπει επίσης να είναι δυνατό και στη χημεία και τη βιολογία, ότι, τα σε αέναη κίνηση συστήματα δέχονται διακυμάνσεις που είτε θα τα καταστρέψουν είτε θα τούς προσδώσουν μια καινούρ για εσωτερική τάξη που την χαρακτηρίζει ένα ανώτερο επίπεδο οργάνωσης,ότι ,η ζωή βασίζεται σε δυναμικές δομές που τις ονομάζει « διασκορπιστικές δομές " οι οποίες έχουν σαν ρόλο τον διασκορπισμό του ρευστού της ενέργειας της ύλης και της πληροφορίας που είναι υπαίτιες για μια διακύμανση,ότι υπάρχει ένα είδος αδιάσπαστου νήματος που συνδέει μεταξύ τους το άψυχο,το προ-ζωντανό και το ζωντανό, ότι, η ύλη τείνει από τη φύση της να δομηθεί για να γίνει ζωντανή ύλη» για να καταλήξει συγκλονισμένος από την πανταχού παρουσία της τάξης αυτής πίσω από το φαινομενικό χάος της ύλης στη δήλωση « Το εκπληκτικό είναι πως το κάθε μόριο ξέρει τι θα κάνουν τα άλλα μόρια ταυτοχρόνως με αυτό και σε μακροσκοπικές αποστάσεις.Τα πειράματά μας δείχνουν πώς τα μόρια επικοινωνούν μεταξύ τους.Ολος ο κόσμος αποδέχεται αυτή την ιδιότητα στα ζωντανά συστήματα ,αλλά είναι τουλάχιστον απροσδόκητη όταν έχουμε να κάνουμε με άψυχα συστήματα»  Twitter

Ένα φυσικό έμβρυο (αριστερά) σε σύγκριση με ένα συνθετικό έμβρυο. Τα συνθετικά έμβρυα αναμένεται να οδηγήσουν σε βαθύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο σχηματίζονται όργανα και ιστοί κατά την ανάπτυξη των φυσικών εμβρύων... Φωτ.: Weizmann Institute (Guardian).

•  Facebook
•  Twitter
•  Shares 198
•  E-mail

  

 0

Τα πρώτα «συνθετικά έμβρυα» στον κόσμο δημιούργησαν επιστήμονες με μια πρωτοποριακή μέθοδο που παρέκαμψε την ανάγκη να προϋπάρχει σπέρμα, ωάρια και γονιμοποίηση.

Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές από το Ινστιτούτο Weizmann στο Ισραήλ ανακάλυψαν ότι τα βλαστοκύτταρα από ποντίκια θα μπορούσαν να κατασκευαστούν με τέτοιο τρόπο ώστε να αυτοσυναρμολογηθούν σε πρώιμες δομές που μοιάζουν με έμβρυο το οποίο διαθέτει εντερικό σωλήνα, έναν πρώιμο εγκέφαλο και μια καρδιά που χτυπά. 

Γνωστά ως «συνθετικά έμβρυα» επειδή δημιουργούνται χωρίς γονιμοποιημένα ωάρια, οι δομές αυτές αναμένεται να οδηγήσουν σε βαθύτερη κατανόηση του πώς σχηματίζονται τα όργανα και οι ιστοί κατά την ανάπτυξη των φυσικών εμβρύων.

Παράλληλα, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η καινοτομία τους θα μπορούσε να μειώσει τα πειράματα σε ζώα και να ανοίξει το δρόμο για νέες πηγές κυττάρων και ιστών με σκοπό μεταμοσχεύσεις σε ανθρώπους. 

«Αποδεικνύουμε ότι τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα δημιουργούν ολόκληρα συνθετικά έμβρυα», δήλωσε ο καθηγητής Τζέικομπ Χάνα, επικεφαλής της έρευνας. «Είμαστε πραγματικά ενθουσιασμένοι με αυτή τη δουλειά» πρόσθεσε με τη μελέτη να δημοσιεύεται στο περιοδικό Cell.

Πέρυσι, η ίδια επιστημονική ομάδα ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας μηχανικής μήτρας που επέτρεπε σε φυσικά έμβρυα ποντικών να αναπτυχθούν. Στην πιο πρόσφατη μελέτη, η ίδια συσκευή χρησιμοποιήθηκε για την ανατροφή των βλαστοκυττάρων ποντικιού για περισσότερο από μια εβδομάδα.

Αν και τα περισσότερα από τα βλαστοκύτταρα απέτυχαν να σχηματίσουν δομές που μοιάζουν με έμβρυο, περίπου στο 0,5% αναπτύχθηκαν ιστοί και όργανα.

Σε σύγκριση με φυσικά έμβρυα ποντικού, τα συνθετικά έμβρυα ήταν κατά 95% όμοια όσον αφορά την εσωτερική τους δομή και τα γενετικά προφίλ των κυττάρων. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα όργανα που σχηματίστηκαν ήταν λειτουργικά. Ο Τζέικομπ Χάνα ανέφερε βέβαια ότι τα συνθετικά έμβρυα δεν είναι «πραγματικά» έμβρυα και δεν είχαν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε ζωντανά ζώα.

Με πληροφορίες από Guardian

 ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ Η ΦΥΣΗ -Η ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΣΤΗ ΦΥΣΗ. -Το θέμα σχετίζεται με την ύπαρξη ευφυούς σχεδιασμού-για τον οποίο ασχολούμαστε πιο κάτω και με τον μηχανισμό εξέλιξης.Παρατίθενται ορισμένα στοιχεία,σε μια προσπάθεια εισαγωγής στο θέμα.Ο ερευνητής αναγνώστης, θα(πρέπει να) ανατρέξει στα σχετικά κείμενα,μεταξύ των οποίων κι΄αυτά που αναφέρονται στην παρατιθέμενη στην αρχή,βιβλιογραφία. -Η αφετηρία βρίσκεται στη βάση μιάς απόπειρας εκλογίκευσης των φυσικών φαινομένων,που θέλουμε να είναι το αποτέλεσμα φυσικών νόμων,πράγμα που θα μπορούσε να παραπέμψει στην ύπαρξη μιας νοήμονας αρχής η οποία διέπει την δημιουργία και την λειτουργία τού Σύμπαντος και τον μηχανισμό τής εξέλιξης τής ζωής. Ειδικώτερα για την περίπτωση που αφορά το κεφάλαιο αυτό,,στη σχέση τής Γεωμετρίας με τη φύση. - Η Ζωή χαρακτηρίζεται (τουλάχιστο κατά κανόνα) από μια πορεία από το απλό προς το πολυπλοκότερο.Εχει υποστηριχθεί ότι,η ανάγκη αύξησης προς το πολυπλοκότερο,---προκειμένου ο λόγος τής επιφανείας προς όγκο να διατηρείται σε υψηλές τιμές καθώς αυξάνεται το μέγεθος--- επιδρά στη βιολογική εξέλιξη των ειδών και πειό συγκεκριμένα στη εμφάνιση πολυκύτταρων οργανισμών. Η αύξηση τού όγκου οργανισμού, επιφέρει τη μείωση τού λόγου επιφάνειας προς όγκο, πράγ μα που σημαίνει ότι, υφίσταται, ένα όριο στο μέγεθος ενός μονοκύτταρου οργανι σμού,έτσι,ώστε να εμφανίζεται ως αναγκαία η εμφάνιση πολυκύτταρων μορφών ζωής με περαιτέρω συνέπεια αύξησης τού επιπέδου οργάνωσης,που αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά τού έμβιου όντος.Η ανάγκη να διατηρηθεί υψηλή τιμή τού λόγου επιφανείας προς όγκο,----(που έχει σχέση μεταξύ άλλων με θερμικές απώλειες-: οι απώλειες αυτές μειώνονται με την αύξηση τού όγκου σε σχέση με την επιφάνεια για τα θερμόαιμα ζώα που εκτίθενται σε χαμηλές θερμοκρασίες)--- ικανοποιείται με την διαμόρφωση σύνθετων δομών,όπως λ.χ.οι πνεύμονες,η ύπαρξη των οποίων αυξάνει την διαθέσιμη επιφάνεια για την απορρόφηση και απελευθέρωση οξυγόνου και διοξειδίου τού άνθρακος.(Οπου ελλείπουν οι πνεύμονες ,όπως στα έντομα η αύξηση αυτή είναι αδύνατη, και η παρατήρηση αυτή δεν χάνει την αξία της,για τον γιγαν τισμό που παρατηρήθηκε σε απολιθώματα εντόμων παλαιών εποχών πριν από 300 εκαταμμύρια χρόνια,όταν η αυξημένη περιεκτικότητα οξυγόνου στην ατμόσφαιρα επέτρεπε τέτοιες αυξήσεις).Υπάρχουν και άλλα παραδείγματα ,όπου η δομή των ζώντων οργανισμών είναι τέτοια ώστε να εμφανίζεται αυξημένη αναλογία τής επιφανείας προς τον όγκο,όπως λ.χ. το πεπτικό σύστημα των θηλαστικών.Αλλά η σχέση επιφανείας-όγκου έχει και άλλες συνέπειες.Ετσι η αντοχή των ατόμων μικρής ηλικίας στη πτώση οφείλεται κυρίως στον υψηλότερο λόγο επιφανείας προς τον όγκο τους. Τέλος μια γενική παρατήρηση είναι ότι, η μείωση τού μεγέθους ζώντων όντων,ενισχύει τον ρόλο διαφόρων φαινομένων.Ετσι η επίδραση τού νερού,στους οργανισμούς αυτούς,-- καθώς η αναλογία επιφανείας προς όγκο,μειώνεται -- καθιστά γι΄αυτούς επικίνδυνη την επαφή με το νερό,(ένα έντομο αν βραχεί δεν μπορεί να πετάξει). Κι’αλλο ένα παράδειγμα: Η αυξημένη αναλογία επιφάνειας στον άνθρωπο σε σχέση με τον ποντικό,καθιστά ακίνδυνο για τον πρώτο,την επαφή με το νερό,όχι όμως και για τον δεύτερο. Η ακoλουθία Fibonacci -Για τη παρουσία τής γεωμετρίας στη φύση ,αξίζει κανείς να σκεφθεί και την ακολουθία Φιμπονάτσι. Κατά την ακολουθία αυτή, κάθε όρος μετά τον πρώτο ισούται με το άθροισμα των δύο προηγούμενων.Αλλά το ενδιαφέρον τού πράγματος δεν σταματά στο σημείο αυτό. Συνεχίζεται με δύο άλλες συνέπειες.Το πηλίκον δύο διαδοχικών αριθμών τής ακολουθίας, τείνει στη χρυσή τομή.Τα πηλίκα είναι 1/1,1/2,2/3 3/5,5/8 κλπ.Αλλά οι αριθμοί αυτοί πλησιάζουν όλο και περισσότερο τη χρυσή τομή,( κλάσμα με αριθμητή την τετραγωνική ρίζα τού 5-1 και παρονομαστή το 2) δηλαδή τον αριθμό 0,618. Το κυριώτερο και συναρπαστικότερο: Εχει παρατηρηθεί ( Amir Aczel ό.π. σελ.58) ότι, η ακολουθία αυτή απαντάται παντού στη φύση (όπως στα άνθη),καθώς και στην τέχνη όπου προβάλλει ως κλασικό ιδεώδες ομορφιάς.Για τον μαθηματικό Amir Aczel υπάρχει ένα θεικό στοιχείο στην ακολουθία αυτή. -Για την έντονη παρουσία της Γεωμετρίας στην φύση,παραπέμπουμε τον ανα γνώστη στο ωραίο βιβλίο τού Ian Srewart (που σημειώνεται στην παρατιθέμενη βιβλιογραφία).Οι χιονονιφάδες είναι από τα παραδείγματα της παρουσίας αυτής. -Για την ύπαρξη ευφυούς σχεδίου στο σύμπαν. -O A.Zee γράφει για μια καθαρώς αισθητική προσέγγιση στην φυσική. Πιστεύει ότι, μόνον μέσα από αισθητικές αξίες μπορούν ν΄αποκαλύψουν οι επιστήμονες τους βασικούς νόμους τής φύσης και υποστηρίζει την αυξανό μενη σημασία τής συμμετρίας και τής ενότητας στην φύση.Σαφώς αναφερόμενος σ΄έναν αρχικό σχεδιασμό προσθέτει ότι, βρισκόμαστε στα πρόθυρα τού να γνωρίσου με πραγματικώς την σκέψη « Εκείνου». -Ο Einstein κάποτε είπε «Εκείνο που με ενδιαφέρει στην πραγματικότητα, είναι κατά πόσον ο Θεός,θα μπορούσε να κάνει τον κόσμο με διαφορετικό τρόπο,δηλαδή κατά πόσο η ανάγκη για λογική απλότητα,αφήνει οποιοδήποτε περιθώρι ο…………….η συμμετρία θα φωτίσει τον δρόμο μας,στην αναζήτηση τού να μάθουμε τον νού Του.Η φύση στο βασικό της επίπεδο είναι σχεδιασμένη πανέμορφα……Οι φυσικοί ανεκάλυψαν ότι, η ποικιλία των φαινομένων δεν απαιτεί ποικιλία εξηγήσεων.Η φύση έχει ένα υπόστρωμα απλού σχεδιασμού.Το σχέδιο αυτό εμφανίζεται πανέμορφο στην απλότητά του………. Συμμετρία σημαίνει ομορφιά ,και ομορφιά σημαίνει συμμετρία. » -Είναι όμως φανερό,ότι,η θέση αυτή,απλώς μετατοπίζει το πρόβλημα, στερείται όπως έχει ειπωθεί, επιστημονικής βάσεως, και δεν δίνει εξήγηση γιατί και πώς το περιβάλλον ευνόησε τη διαδικασία αυτή,πώς καθιερώθηκε η διαδικασία αυτή, πράγμα που μάς φαίνεται τώρα απλό,αλλά αν κανείς το καλοσκεφθεί,βλέπει ότι, ελλείπει η πειστική-κατανοητή, εξήγηση. -Σε μιά τηλεοπτική εκπομπή τού Δεκεμβρίου 2005,άκουσα πως η κρατούσα σήμερα άποψη για την ζωή και το Σύμπαν,είναι ότι, υπάρχει ένας ευφυής σχεδιασμός,ένα business plan σε κοσμικό συμπαντικό επίπεδο.Και θυμήθηκα την διδασκαλία τής Θεοσοφίας για παγκόσμιο σχέδιο εξέλιξης. -Ο A.G.Cairns-Smith(ό.π.72) έχει την άποψη πώς η εξέλιξη δεν ακολουθεί κάποιο σχέδιο,δεχόμενος πάντως,ότι, όλες οι γνωστές έμβιες οντότητες είναι κατά βάση οι ίδιες,άποψη που βασικώς βρίσκουμε,από πλευράς σχεδιασμού, και στον Neil Shubin.Ο ίδιος πάντως (A.G.Cairns-Smith , σελ.98 επ.) αναφερόμενος ειδικότερα στο μάτι, γράφει « Αυτό που δεν είναι ξεκαθαρισμένο για το μάτι,-και αποτελεί προσφιλή πρόκληση για τον Δαρβίνο-είναι το πώς εξελίχθηκαν τα συστατικά ,αφού ο μηχανισμός, λειτουργεί μόνον, όταν τα συστατικά βρίσκονται στην θέση τους και λειτουργούν.Όχι πώς αυτό είναι πρόβλημα τού ματιού.Οι οργανισμοί είναι γεμάτοι τέτοιους μηχανισμούς και επικρατεί γενικά ή άποψη πώς το γνώρισμα κλειδί των ζωντανών οργανισμών είναι ακριβώς ότι, φαίνονται να έχουν σχεδιασθεί (Θυμηθείτε τον Κόλεριτζ για τη ζωή. «Ένα όλον που προυποτίθεται από όλα τα μέρη του») -Οι περισσότεροι βιολόγοι, δαρβινιστές, αρνούνται τον Θεό,ως -δημιουργό τού ευφυούς σχεδιασμού στη ζωή.Επισημαίνουν τις ατέλειες που εμφανίζει ο έμβιος κόσμος και ότι ,αυτές δεν συμβιβάζονται με την έννοια ενός Παντοδύνα μου,Πάνσοφου, τέλειου και αγαθού Θεού και μιλούν για ένα σχέδιο,ατελές,που δημι ουργείται με τη φυσική επιλογή. -Αφήνεται έτσι ο δρόμος,στην άποψη,ότι ,ο Θεός επέλεξε την φυσική επιλογή,για την Δημιουργία και εξέλιξη τής ζωής.Ετσι ο Francisco J.Aya la ,καθηγητής στην έδρα βιολογικών επιστημών,οικολογίας και εξελικτικής βιολογίας,τού Πανεπιστημίου τής Καλιφόρνιας στο Ερβάιν, αναφερόμενος στις ατέλειες αυτές και τη Θεωρία τού Δαρβίνου, γράφει «……. επιτρέπει,(η θεωρία) να αποδοθούν τέτοια ατυχή γνωρίσματα σε φυσικές διεργασίες (οι οποίες δεν έχουν ηθική διάσταση) παρά στην άμεση δημιουργία ή στον επί τούτο σχεδιασμό από τον Δημιουργό.» Το κόστος τής εξέλιξης,ο σχεδιασθείς τρόπος τής εξέλιξης,(είναι δυνατόν να) προβλέπει ακριβώς τα λάθη ,ή δεν τα αποκλείει (και αφήνει τη ζωή , τη φυσική επιλογή να τα εξηγήσει και να διορθώσει). Δηλαδή, η θεωρία τής εξελίξεως δίνει απάντηση, στην «απορία» για τις ατέλειες που παρουσιάζονται στον έμβιο κόσμο.Όπως χαρακτηριστικώς, γράφει ο Στήβεν Μάουτνερ,στην Εισαγωγή τού βιβλίου τού Αγιάλα « Το Δώρο τού Δαρβίνου στην Επιστήμη και την Θρησκεία» οι ιερείς τού μοναστηριού τού Σαν Σεμπάστιαν στη Σαλαμάνκα τής Ισπανίας,όπου ο Αγιάλα εκπαιδεύτηκε αρχικά,για μια σταδι οδρομία στην Καθολική ιερωσύνη,(σταδιοδρομία που δεν ακολούθησε) χάρηκαν όταν οι δαρβινιστές,απήλλαξαν τον Θεό από την άμεση ευθύνη του,για τις ασήμαντες λειτουργίες τού φυσικού κόσμου. Και ο Francisco J.Ayala συνεχίζει με κάτι που ο θεολόγος Aybrey Moore,είχε ήδη πεί από το 1891,λέγοντας, « Ντυμένος τον μανδύα τού εχθρού,ο δαρβινισμός προσέφερε στην έννοια τού Θεού τις υπηρεσίες ενός φίλου» (Περισσότερα στο σημείωμα υπό τον τίτλο « Η Εξέλιξη ».) -Ο Διάσημος γενετιστής,F :Collins πιστεύει στην ύπαρξη Θεού,που ίσως κατ΄αυτόν να είναι ένας υπέρτατος νούς.Δέχεται όμως ότι ,τόσο η Επιστήμη όσο και η Θεολογία πρέπει να μην τον δεχθούν. Ως προς την επιστήμη:Η άποψή του είναι (ό.π.σελ.161 επ.) ότι, ναι μεν το Ευφυές Σχέδιο προβάλλει ως μια πειστική αντίδραση μη επιστημόνων κατά του Δαρβι νισμού, καθώς αναζητούσαν ένα ρόλο του Θεού στην εξελικτική διαδικασία,αλλά παρόλα αυτά,από επιστημονικιή θεώρηση, είναι μια περιθωριακή δραστηριότητα με πολύ λίγους οπαδούς στην επιστημονική κοινότητα και ότι, οι λόγοι που το καθιστούν αντιεπιστημονικό είναι: .-Υστερεί γιατί δεν ικανοποιεί, βασική αξίωση κάθε επιστημονικής θεωρίας που πρέπει να έχει ένα πλαίσιο για να δώσει εξήγηση ενός συνόλου πειραματικών παρα τηρήσεων, και πρέπει να βλέπει προς τα μπρός και ότι, το ΕΣ επικαλείται υπερφυ σικές δυνάμεις για την εξήγηση πολύπλοκων βιολογικών οντοτήτων έτσι που να οδηγεί σε αδιέξοδο. -Υστερεί για το ότι, το ΕΣ δεν προτείνει κανένα μηχανισμό, με τον οποίο οι υποτι θέμενες υπερφυσικές παρεμβάσεις, προξενούν την πολυπλοκότητα που παρατηρούμε στη φύση. (Μια μικρή παρένθεση.Μη αναγώγιμη πολυπλοκότητα εννοούμε ένα απλό σύστημα που αποτελείται από πολλά επαρκώς συνδεδεμένα αλληλεπιδρώντα μέρη, τα οποία συνεισφέρουν στην βασική λειτουργία, και οποιαδήποτε απομάκρυνση οποιουδήποτε μέρους προκαλεί στο σύστημα παύση της λειτουργίας. Ένα μη αναγώγιμο σύστημα δεν μπορεί να παραχθεί απ’ ευθείας με μικρές τροποποιήσεις ενός προδρόμου συστήματος, διότι οποιαδήποτε πρόδρομη δομή ενός μη αναγώγιμου συστήματος στην οποία έχει αφαιρεθεί κάποιο μέρος της είναι εξ ορισμού μη λειτουργική.Ο Behe υποστηρίζει ότι, μηχανές με πολύπλοκες δομές, δεν θα είχαν ποτέ προκύψει με φυσική επιλογή,γιατί αυτές οι πολύπλοκες δομές,απαιτούν την αλληλεπίδραση πολλών πρωτεινών των οποίων η λειτουργία χάνεται αν κάποια απ΄αυτές απενεργοποιηθεί.) Αντικρούοντας την άποψη αυτή,ο Collins επιμένει ότι, το ΕΣ.υστερεί γιατί το επιχείρημα αυτό υπέρ του ΕΣ, δηλαδή,η ύπαρξη περιπτώσεων μη αναγώγιμης πολυπλοκότητας,(όπως ο μηχανισμός πήξεως του αίματος,ο οφθαλμός) δεν είναι βέβαιο ότι, ισχύει,αφού πολλές από τις παραπάνω περιπτώ σεις,αποδείχθηκαν αγώγιμες.) Ως προς την Θεολογία: Εκτός όμως την αντιεπιστημονικότητά του,το ΕΣ κατά τον ίδιο επιστήμονα πρέπει να απορριφθεί και από τον πιστό, -Γιατί συνδέεται με την θεωρία του «Θεού των χασμάτων», τα οποία η επιστήμη συνεχώς καλύπτει,πράγμα που το καθιστά ευάλωτο και έτσι εκτός άλλων,θα οδηγήσει στο να κλονισθεί η πίστη των πιστών.. -Γιατί εμφανίζει Τον Θεό ως αδέξιο δημιουργό,που αναγκάζεται κατά διαστήματα να επεμβαίνει για να διορθώσει αρχικό του σχέδιο. Για τους παραπάνω λόγους,ο ίδιος επιστήμονας,καταλήγει με το ότι, κατά μια τραγι κή ειρωνία, το ΕΣ λειτουργεί σε βάρος της πίστης. Εχουμε τη γνώμη,ότι,στο θέμα τής υπάρξεως ευφυούς σχεδιασμού,έχει την θέση της και το πρόβλημα,που συνιστά μυστήριο,για πολλούς που ποτέ δεν θα λυθεί, σχετικώς με την καταγωγή της γλώσσας.Πρόκειται για φαινόμενο και χαρακτηρι στικό καθαρώς ανθρώπινο,έμφυτο,κατά μιά άποψη,στο οποίο οι υλιστές εξελικτικοί δεν μπορούν να δώσουν απάντηση.Δεν υπάρχει ζώο που να εμφανίζει τέτοιο χαρακτηριστικό, από πλευράς γλώσσας. Μεθόδους επικοινωνίας έχουν ασφαλώς και τα ζώα,αλλά αυτό σε καμία περίπτωση αυτό δεν συνιστά γλώσσα. Ετσι αρκετοί βλέπουν και εδώ το χέρι του Θεού,που δημιούργησε τον Άνθρωπο κατ΄εικόνα και ομοίωση. (Γεν. 1:26-27). (Περισσότερα στο Παράρτημα και στο Φάκελλο « Γλώσσα») ΙΧΝΗ ΕΞΩΓΗΙΝΗΣ ΖΩΗΣ Ως προς την πιθανότητα ύπαρξης και ανίχνευσης εξωγήινης ζωής η διακεκριμένη Ελληνίδα αστροφυσικός και πλανητολόγος τού Αστεροσκοπείου Μεντόν τού Παρισιού , διευθύντρια ερευνών (πρώτης τάξης) στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας τής Γαλλίας (CNRS) και στο Αστεροσκοπείο τού Παρισιού Αθηνά Κουστένη, ( διαφωνούσα με την αισιόδοξη πρόβλεψη τής επικεφαλής επιστήμονα τής NASΑ Έλεν Στόφαν κατά την οποία έως το 2025 θα έχουν βρεθεί ενδείξεις εξωγήινης ζωής και σε 20-30 χρόνια οριστικές αποδείξεις) αφού διευκρινίζει ότι, αυτή και η ομάδα της, δεν αναζητεί εξωγήινη ζωή αλλά ενδείξεις για "βιώσιμα" περιβάλλοντα, λέγει ότι, είναι θέμα που θα πάρει πολύ χρόνο, δεν αποκλείει όμως ση μαντικές μελλοντικές ανακαλύψεις στους δορυφόρους τού Δία και τού Κρόνου. Παράλληλα, όμως, προειδοποιεί ότι, εξαιτίας τής κλιματικής αλλαγής, η Γη κινδυνεύει να καταντήσει κάποτε ακατάλληλη για ζωή, σαν την Αφροδίτη και τον Τιτάνα. (Περισσότερα στο Παράρτημα) -Τον Σεπτέμβριο τού 2013 στην ιστοσελίδα τής εφημερίδας The Indepen dent αναγράφηκε η είδηση,ότι, βρεταννοί ερευνητές ισχυρίζονται πώς απέδειξαν την ύπαρξη εξωγήινης ζωής. Συγκεκριμένως μια βρετανική ομάδα υπό τον Milton Wainwright, τού τμήματος βιοτεχνολογίας και μοριακής βιολογίας τού Πανεπιστημίου τού Sheffield, δημοσίευσε στο Journal of Cosmology μια μελέτη,που αφορούσε μια παράξενη ανακάλυψη στη στρατόσφαιρα. Την 31 Ιουλίου 2013 οι ερευνητές αυτοί,είχαν ανυψώσει ένα αερόστατο –ηχητικό επάνω από το Chester, εφοδιασμένο με μια φωτογραφική μηχανή,που την ενεργοποίησαν σε ύψος 22 χιλιομέτρων και την άφησαν ανοικτή ώστε να καταγράφει .Την άφησαν ανοικτή για δέκα πέντε περίπου λεπτά,μέχρι το αερόστατο να φθάσει σε ύψος 27 χιλιομέτρων .Το αποτέλεσμα: Διεπίστωσαν μονοθάλαμο στοιχείο οργανικής ύλης.Αν αποκλείσει κανείς το ενδεχόμενο,ότι, παρά τις πολλές προφυλάξεις,το μόριο αυτό,είχε γήινη προέλευση,φθάνει στο συμπέρασμα ότι, η ζωή στη Γή προήλθεν από το διάστημα και δεν δημιουργήθηκε στη Γή .(Περισσότερα στο Παράρτημα στο 23 septembre 2013, «par Pierre Barthélémy»). -Σύμφωνα με είδηση που δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο την 11 Μαρτίου 2017, κατά τον καθηγητή -αστροφυσικό Avi Loeb τού Χάρβαρντ η ανθρωπότητα έχει δεχθεί σημάδια εξωγήινης ύπαρξης και τα αγνόησε. Σύμφωνα με τον Avi Loeb οι περίεργες εκλάμψεις που φτάνουν στη γη τα τελευταία χρόνια και πιο συγκεκριμένα από το 2007 είναι πιθανό να αποτελούν διαρροή από ένα τεράστιο πομπό προηγμένης τεχνολογίας που βρίσκεται στα βάθη του σύμπαντος και δίνει ενέργεια σε διαστημόπλοια για διαγαλαξιακά ταξίδια.Οι επιστήμονες δεν έχουν προσδιορίσει ακόμα από που προέρχονται αυτές οι «γρήγορες εκλάμψεις ραδιοκυμάτων» (Fast Radio Bursts-FRB), αλλά σύμφωνα με έρευνά που έχει διεξαγάγει ο καθηγητής Loeb μαζί με τον συνάδελφό του Manasvi Lingam αποδεικνύεται ότι, ο άνθρωπος δεν έχει τα μέσα για να δημιουργήσει μια τέτοια τεχνολογία.Οι ίδιοι πιστεύουν ότι, τα παράξενα μηνύματα θα μπορούσαν να προέρχονται από έναν τεράστιο ραδιοπομπό τόσο ισχυρό που έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει ραδιοκύματα πέρα από τον γαλαξία, καθώς όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο καθηγητής η ενέργεια που αποστέλλεται θα μπορούσε να χρησιμοποιείται για διαστημικά ταξίδια σε ηλεκτρο μαγνητικά κύματα, με τον ίδιο τρόπο που ένα πλοίο ταξιδεύει στη θάλασσα.Πάντως οτιδήποτε και αν είναι αυτό που παράγει τις εκλάμψεις ραδιοκυμάτων είναι γεγονός ότι, είναι αρκετά ισχυρό για να μετακινεί κάτι που ζυγίζει εκατομμύρια τόνους και αν αυτό συνέβαινε με φυσικό τρόπο, τότε στη Γη θα λαμβάναμε απίστευτα γρήγορες εκλάμψεις ενέργειας. Ο νομπελίστας αστροφυσικός και κοσμολόγος George Fitz gerald Smoot απαντώντας σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου είπε: Ξέρεις κάτι; Πάντα λέω στους μαθητές μου πως δεν υπάρχει Planet B (Δεύτερος/Εναλλακτικός Πλανήτης). Η Γη παραμένει για εμάς τους ανθρώπους το ομορφότερο μέρος στο γνωστό μας Σύμπαν. ΣΗΜΑΣΙΑ - ΝΟΗΜΑ -ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ - ΤΗΣ ΖΩΗΣ - Ο Hoyle ,αφού παρατηρεί,ότι η πληθώρα των πλανητικών συστημάτων δείχνει πώς ο ολικός αριθμός των πλανητών με ζωή θα πρέπει να είναι μεγάλος,αντιμετωπίζοντας τον πλεονασμό αυτό, προσπαθεί να βρεί ένα λόγο ύπαρξής του.Γράφει: « Ετσι όπως διατυπώνεται το ερώτημα ,αφήνεται να εννοηθεί ότι, σε συστηματική κλίμακα η ζωή,πρέπει να εξυπηρετεί κάποιο σκοπό…….Αυτό όμως δεν το ξέρουμε………….. οι βασικοί νόμοι πρέπει να έχουν κάποιες αξιόλογες ιδιότητες. Είναι δύσκολο να παραδεχτούμε πώς οι βασικοί νόμοι έχουν αυτές τις ιδιότητες,αν δεν υπήρχε κάποιος σκοπός σε ολόκληρη την τάξη πραγμάτων. Με τον όρο σκοπό,εννοώ έναν κατάλληλο δεσμό ανάμεσα στους νόμους και τις συνέπειές τους,σαν να ήξεραν οι νόμοι τις συνέπειές τους» Ειδικότερα για τον παρατηρούμενο πλεονασμό, δίνει ως εύλογη την εξήγηση,ότι, υπάρχει,ώστε παρόλες τις μειώσεις των επόμενων σταδίων (αφού κάθε ανέβασμα στην ιεραρχία σημαίνει απώλεια δυνατοτήτων) να υπάρχουν πολλές πιθανότητες για την επιβίωση τουλάχιστον ενός πλάσματος.( σελ. 170 επ.). -To Ανθρωπικό αξίωμα(anthropic principle)έχει ως βασική παραδοχή πως αντικειμενικός σκοπός τού Σύμπαντος είναι η αυτογνωσία του,πού για να το κατορθώσει δημιουργεί κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη τής ζωής,η οποία οδηγεί στην συνείδηση και τελικώς(;) στην σκεπτόμενη ζωή (intelligence) με την οποία θα καταστεί δυνατή η γνώση τού Σύμπαντος. (Βασιλ. Ξανθόπουλος ό.π.σελ.100 επ.) -Μια άλλη έννοια-που πλησιάζει με τα παραπάνω έννοια παρατίθεται στο βιβλίο τού Lee Smolin (ό,π. σελ.161 επ.).Εκεί το ανθρωπικό αξίωμα σχετίζεται με το γεγονός ότι, παρόλο που η ανθρώπινη ζωή, μπορεί να εμφανισθεί,μόνον σε στενό πλαίσιο φυσικών παραμέτρων, φαίνεται ότι, το Σύμπαν σχεδιάστηκε « στα μέτρα μας.» (Ετσι και o Paul Davies). - Κατά τον Fred Hoyle(εν Lee Smolin ό.π.165) « οι πραγματικές φυσικές προβλέψεις είναι δυνατόν να στηριχθούν στο ανθρωπικό αξίωμα» (Το ανθρωπικό αξίωμα υποστηρίζουν και οι Weinberg,Sussskind και άλλοι μεγάλοι θεωρητικοί φυσικοί που αναφέρονται και στην επάρκεια ενεργειακών πόρων). -Και πάλι το ερώτημα:Γιατί η Ζωή;-Εχει κάπoιο ρόλο ο Ανθρωπος και αν ναι ποιος είναι αυτός; - -Κατά τον Pierre Teilhard dε Chardin, : «Το ολοκληρωμένο άτομο είναι το συνειδητό άτομο δηλαδή εκείνο που μπορεί να απαντήσει σε μια κοσμική θεώρηση καθώς και σε μια θεμελιακή παρόρμηση να προσπαθήσει να γίνει όσο περισσότερο μπορεί συνειδητό.Γι΄αυτόν, το Σύμπαν έχει ένα στόχο.Ο δρόμος έχει χαραχθεί προς ένα προσδιορισμένο στόχο.Το Σύμπαν στο βάθος τού εαυτού του, διευθύνεται από μια δύναμη που κυριαρχεί στα στοιχεία που το αποτελούν.Η συνείδηση είναι στόχος τής δράσεως τής Ζωής». -Ο Max Tegmark(ό.π.σελ.602) γράφει:"...ένα Σύμπαν χωρίς ζωή δεν θα είχε πιθανότατα κανένα νόημα.Μέσα από μάς τούς ανθρώπους και ίσως μέσα και από άλλες μορφές ζωής,το Σύμπαν απέκτησε επίγνωση του εαυτού του και εμείς οι άνθρωποι δημιουργήσαμε την έννοια του νοήματος..Υπό αυτή λοιπόν την έννοια το Σύμπαν δεν προσδίδει νόημα στη ζωή αλλά η ζωή προσδίδει νόημα στο Σύμπαν ." - Μια άποψη θέλει το Σύμπαν να αγωνίζεται για την τελείωση και την τελειοποίησή του, και στον αγώνα αυτόν συμμετέχει και ο Ανθρωπος που με την (σε ευρύτατη έννοια) συμπεριφορά αντιλαμβάνεται και τον βιώνει) .Στην παραδοχή αυτή στηρίζεται και ο ρόλος τού Ανθρώπου και αυτού πρέπει να βρίσκεται η εξήγηση τής παρουσίας του.Αυτός είναι ο σκοπός τού Σύμπαντος. -Στο τεύχος Νοεμβρίου 2012 τού Περιοδικού Theosophy Ezine, όπως απόσπασμά του δημοσιεύεται σε μετάφραση στο τεύχος 288 (Απριλίου - Μαίου 2011) τού Περιοδικού ΙΛΙΣΟΣ, γράφεται ότι, « σκοπός τής ζωής,είναι να γνωρίσει και ν΄αποκτήσει εμπειρία τού εαυτού της.Ετσι σκοπός τής ανθρώπινης ζωής είναι ν΄αντιληφθεί κανείς τις δυνατότητές και ν΄αποκτήσει εμπειρία τού κόσμου.Το ανθρώπινο πλάσμα προκειμένου να εκδηλώσει τις δυνατότητές του σε όλη τους την έκταση θα πρέπει να μεγαλώσει εν μέσω άλλων ανθρώπων…Η Θεοσοφία διδάσκει ότι, ζωή και συνείδηση ταυτίζονται …Ειρήνη και φώς». -Ο Lawrence Krauss ( «H πιο μεγαλειώδης κλπ») δεν δέχεται ότι,το Σύμπαν έχει κάποιο νόημα. … -Ασφαλώς απάντηση στο « γιατί όλα αυτά» δεν δίδεται;Είναι αυτοσκοπός η ζωή; -Ο Frank Tipler μαθηματικός φυσικός και κοσμολόγος, γράφει : «...... η νοήμων ζωή για να επιβιώσει, πρέπει να χρησιμοποιήσει το χάος στους φυσικούς νόμους για να εξαναγκάσει την εξέλιξη του σύμπαντος σε έναν από τους πολύ περιορισμένους αριθμούς πιθανών μελλοντικών καταστάσεων. Η ίδια η επιβίωσή της απαιτεί από τη ζωή να επιβάλει την τάξη στο σύμπαν. Λαμβάνοντας υπόψη την βιολογία, μας επιτρέπεται να δημιουργήσουμε τη φυσική του απώτερου μέλλοντος ... Το ίδιο το γεγονός ότι, οι άνθρωποι είναι μηχανές ενός πολύ ιδιαίτερου είδους μας επιτρέπει να αποδείξουμε ότι, εμείς οι άνθρωποι πιθανόν έχουμε ελεύθερη βούληση, ότι, θα έχουμε ζωή μετά το θάνατο σε μια κατοικία που μοιάζει πολύ με τον ουρανό του μεγάλου θρησκευτικού κόσμου και ότι ,η ζωή ... ..μπορεί να θεωρηθεί ως η τελική αιτία της ίδιας της ύπαρξης του ίδιου του σύμπαντος ... .. Είναι καιρός ο επιστήμονας να ξανασκεφτεί την υπόθεση του Θεού ... Ήρθε η ώρα να απορροφηθεί η θεολογία στην φυσική, να κάνει τον Ουρανό τόσο πραγματικό όσο ένα ηλεκτρόνιο» -Το ερώτημα ποιό είναι το νόημα της ζωής απασχολεί και τον Harari (ε « Homo Deus» σελ.300 επ.) Γράφει ότι,κατά μεν τον φιλευθερισμό,δεν πρέπει να περιμένουμε πώς μια εξωτερική οντότητα θα μας προσφέρει ένα προκατασκευασμένο νόημα, ότι,καθένας μας,πρέπει να χρησιμοποιήσει την δική του ελεύθερη βούληση για να δημιουργήσει το νόημα όχι μόνο για την δική του ζωή αλλά και για ολόκληρο το Σύμπαν, ενώ για τις επιστήμες της ζωής, το άτομο δεν είναι παρά μια φανταστική ιστορία,που πλάθεται από το σύνολο των βιοχημικών αλγορίθμων, ότι, κάθε στιγμή οι βιοχημικοί μηχανισμοί τού εγκεφάλου δημιουργούν μια στιγμιαία εμπειρία,που εξαφανίζεται αμέσως,διαδικασία που επαναλαμβάνεται και ότι,ο εαυτός που αφηγείται προσπαθεί να επιβάλει τάξη στο χάος πλάθοντας μια ιστορία χωρίς τέλος ,στην οποία κάθε τέτοια εμπειρία έχει τη θέση της γι’αυτό και κάθε εμπειρία έχει ένα διαρκές νόημα. Παρατηρεί όμως ο συγγραφέας,ότι, όσο πειστική και δελεαστική είναι η δύτερη πρόταση αυτή, είναι ωστόσο φανταστική. -Ο Max Weber λέγει:Ποιος πιστεύει λοιπόν στις μέρες μας,αν εξαιρέσουμε ορισμένα μεγάλα παιδιά που πάντα συναντάμε μεταξύ των ειδικών-ότι, οι αστρονο μικές,βιολογικές,φυσικές, ή κλινικές γνώσεις, θα μπορούσαν να μας διδάξουν κάτι για το νόημα του κόσμου ή επίσης να μας βοηθήσουν να βρούμε τα ίχνη αυτού του νοήματος αν υποθέσουμε ότι, υπάρχει;. - Ισως ελαφρώς ασύνδετα(…έχει τόσο μεγάλη σημασία;;;) παραθέτουμε εδώ ορισμένες σκέψεις του Einstein.: «Η ζωή του ατόμου έχει νόημα μόνο στο μέτρο που συμβάλλει στο να καθιστά τη ζωή κάθε ζωντανού όντος, ευγενέστερη και πιο όμορφη. Η ζωή είναι ιερή ... Όταν δεν πρόκειται να καταβληθεί τίμημα, τότε δεν έχει αξία Η ζωή είναι μια μεγάλη ταπετσαρία, Το άτομο είναι μόνο ένα ασήμαντο νήμα σε ένα τεράστιο και θαυμαστό σχέδιο. Μόνο μια ζωή που ζούμε για τους άλλους είναι μια ζωή που αξίζει. Παράξενη είναι η κατάστασή μας εδώ στη Γη. Καθένας μας έρχεται για μια σύντομη επίσκεψη χωρίς να γνωρίζει το γιατί ,αλλά παρόλα αυτά,μερικές φορές,φαίνεται να μαντεύει ένα σκοπό. Αν θέλετε να ζήσετε μια ευτυχισμένη ζωή, συνδέστε την με ένα στόχο, όχι με ανθρώπους ή αντικείμενα. (Το αγγλικό κείμενο,στο Παράρτημα υπότον τίτλο «Ο Αινστάιν για τη ζωή) Το μυστήριο παραμένει.Ο πέπλος τής Ισιδος δεν ανασύρεται. ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ. -Ο Ian Stewart στο ωραίο βιβλίο του για τους Μαγικούς αριθμούς στηn φύση,γράφει πώς ένα από τα πιο σημαντικά σημεία στην ιστορία των μαθηματικών είναι η αναζή τηση της ενότητας μεταξύ γεγονότων της ανθρώπινης και της κοσμικής κλίμακας. -Εχει υποστηριχθεί λοιπόν (Ξανθόπουλος ό.π.σελ.102) πώς η ανθρώπινη κλίμακα φαίνεται να είναι πολύ κοντά ή μάλλον συμπίπτει με τον γεωμετρικό μέσο όρο τής αστρονομικής και τής ατομικής ή πυρηνικής κλίμακας Παρατίθεται απόσπασμα από το σχετικό κείμενο του παραπάνω συγγραφέα: «Για τον χρόνο π.χ. 10-14 sec είναι ένας τυπικός χρόνος για τις πυρηνικές αντιδράσεις, ενώ ο μεγαλύτερος χρόνος,είναι η ηλικία τού Σύμπαντος,15χ109 χρόνια =5Χ1017 δευτερ.Ο γεωμετρικός τους μέσος όρος είναι 70 δευτερ. Σχεδόν δηλαδή 1 λεπτό,μια καλή μονάδα χρόνου,που εύκολα μπορεί να εκτιμήσει ο άνθρωπος.Κάπου τόσο π.χ.μπορούμε να κρατήσουμε την αναπνοή μας.Για την μάζα η βασική μονάδα κατά σκευής τού μικροκόσμου,το πρωτόνιο ,έχει 2Χ10-24 γραμ.ενώ η βασική μονάδα κατασκευής τού μεγαλόκοσμου, έχει 1Μ=2Χ1033 γραμμ.Ο γεωμετρικός μέσος όρος είναι 6Χ104γραμμ.=60 κιλά,η τυπική ανθρώπινη μάζα.Για το μήκος ,οι διαστά σεις,τού ατομικού πυρήνα,10-13 εκατ.είναι καλή μονάδα,τού μικρόκοσμού, και το 1 έτος φωτός,ισούται περίπου,με 1018 εκατοστ.που είναι καί μονάδα για το σύμπαν, δίνοντας περίπου την απόσταση των αστέρων.Ο γεωμετρικός τους μέσος όρος,είναι 3 μέτρα,μια καλή πρώτη εκτίμηση,των γραμμικών διαστάσεων τού ανθρώπου.» -Ο καθηγητής τού Πρίνστον Freeman Dyson έχει πεί: « Είναι σαν να ήξερε το Σύμπαν ότι ερχόμαστε»( «It is as if the Universe knew we were coming”.) - O Martin Rees,( ό.π.203)ξεκινώντας από την παρατήρηση ότι, ο καθένας μας περιέχει πολλά άτομα ,γράφει ότι, « η ανθρώπινη κλίμακα καταλαμβάνει κατά μία αριθμητική έννοια μια θέση περίπου στο μέσον μεταξύ ατόμων και γαλαξιών,για να συνεχίσει. « Στην πραγματικότητα δεν είναι συμπτωματικό το γεγονός,ότι, η φύση πετυχαίνει την μέγιστη πολυπλοκότητά της σ΄αυτή την ενδιάμεση κλίμακα:αν υπήρχε κάτι με μεγαλύτερο μέγεθος, σ΄ένα πλανήτη ικανό να φιλοξενεί τη ζωή,θα ήταν επιρρεπές στη διάρρηξη ή τη συντριβή λόγω τής βαρύτητας» -Σχετικώς με τον «πρόβλημα» του εξωφρενικού μεγάλου αριθμού σωματιδίων που απαντάται στο Σύμπαν,η θεωρία των χορδών δίνει την ερμηνεία της.Δέχεται πώς η ύλη και η ενέργεια στο Σύμπαν αποτελείται από μικροσκοπικές χορδές,κάθε δόνηση της οποίας αντιστοιχεί σ’ένα υποατομικό σωματίδιο.Κάθε χορδή δονείται σε διαφο ρετική συχνότητα,με κάθε δόνηση να αντιστοιχεί σε διαφορετικό σωματίδιο.Για τον λόγο αυτό υπάρχουν κυριολεκτικώς εκατοντάδες ατομικά σωματίδια, απλώς επειδή συνιστούν διαφορετικές συχνότητες μιας μικροσκοπικής δονούμενης χορδής. ( M.Kaku ό.π.σελ.389 επ.) Μερικές σκέψεις για την Ζωή Ένα ερώτημα μάς διακατέχει : Είναι η ζωή,είναι όλα ,ύλη(και τι είναι ύλη;) και ποίες οι ιδιότητες τής ύλης; Aν όλα είναι ύλη και αφού και η σκέψη επομένως θα πρέπει να είναι ύλη,πως επιτρέπει αυτή η ύλη να αμφισβητούμε την ύπαρξη και την αποκλειστικότητά της; Πώς εξηγούνται όλα με την ύλη; Η ευφορία που νοιώθει κάποιος όταν κάνει το καλό (όπως ο καθένας μας το νομίζει),η χαρά,τα συναισθήματα,είναι όλα αυτά, ύλη ή ιδιότητές της; Η μεταβίβαση σκέψης,αλλά και συναισθημάτων και τόσα άλλα φαινόμενα με τα οποία ασχολείται η παραψυχολογία είναι όλα ύλη ή ιδιότητές της; Η αγάπη, ο πόνος,ιδίως ο ψυχικός,η αίσθηση τού ωραίου μπρός σ’ένα ηλιοβασίλεμμα, είναι όλα ύλη ή ιδιότητές της;Τέλος η αδυναμία τής φυσικής επιστήμης,τής βιολογίας, να δώσουν πειστικές εξηγήσεις τού πώς έγινε η πρώτη αρχή,τού γιατί και τού πώς έγιναν όλα αυτά που βλέπουμε ζούμε, και αισθανόμαστε συνηγορούν για την παντοδυναμία,την παντοκρατορία ,τής ύλης; Η υπάρχει και κάτι άλλο ή μόνον κάτι άλλο; Γιατί να μην είναι όλα πνεύμα;(και τι είναι πνεύμα;) Σε αρχαία σανσκριτικά κείμενα περιγράφεται η φύση τής Πουρούσα,ως υπέρτατης συνείδησης και τής Τσίτταμ ως νοητικής ύλης,ως βασικών στοχείων στη φύση τής πραγματικότητας.Το ορυκτό,φυτικό και ζωικό βασίλειο, υπάρχουν απλώς ως βαθμίδες τής Υπέρτατης συνείδητότητας και ο άνθρωπος με την υψηλή του συνειδητότητα, συμμετέχει στο μεγάλο χείμαρρο τής λεπτής αυτής και Υπέρτατης συνείδησης. Γιατί σώνει και καλά να θέλουμε-για οικονομία σκέψης-να αποκλείσουμε τον δυισμό? ( Τον διυσμό πού δέχεται η κβαντομαχανική, ΄΄όπως λ.χ. του φωτός ,αλλά και για μερικούς ολόκληρης τήυς φύσης;). -Αλλοιώς.Γιατί η ύλη να μην είναι απλώς η μήτρα τού πνεύματος;Τι νόημα έχει το « ως εν ουρανώ και επί τής Γής»; Μήπως « Εν το Παν»; Μήπως μονισμός και όχι δυισμός? Γιατί να μην είναι όλα πνεύμα; Αξίζει,να διαβάσει κανείς ως σχετικό σε όλα αυτά,το ωραίο βιβλίο τού Παραμαχάνσα Γιοκανάντα « Η αυτοβιογραφία ενός γιόγκι» Κι΄έτσι,το παιχνίδι,( ίσως και η αγωνία για μερικούς, )τού μυαλού από άχρηστο έως επικίνδυνο (για πολλούς) συνεχίζεται . Στους προβληματισμούς αυτούς,βρίσκουμε να ταιριάζουν παρατηρήσεις επιστημό νων,που δέχονται πώς δεν εξηγούνται όλα,από την μηχανοκρατική θεώρηση,από την υλιστική θεώρηση.Όπως και παρατηρήσεις,που ενισχύουν την άποψη τού μονισμού (αλλά για να είμαστε έντιμοι και ειλικρινείς) και την άποψη τού δυισμού. -Ο Κάντ είπε ότι,είμαστε ελεύθεροι γιατί το αξιώνουμε.Το ολιγώτερο-και τονίζουμε την λέξη- που δικαιούμαστε να προσθέσουμε ,παραφράζοντας την Καντιανή αυτή ρήση, είναι,ότι, υπάρχει πνεύμα,υπάρχει Θεός -γιατί το πιστεύουμε (ο Κάντ θάλεγε « αξιώνω»).Και μαζύ με την πίστη ή την αξίωση αυτή συμπορεύεται και μια άλλη.Για ένα Άνθρωπο ελεύθερο, υπεύθυνο, συμμέτοχο σε μια Δημιουργία που βρίσκεται σε εξέλιξη,που η κατάληξή της εξαρτάται-τουλάχιστον-σε κάποιο βαθμό από τον ίδιο. Δεν είναι ούτε αλαζονεία ούτε ασέβεια η θέση αυτή .Είναι βαθύτατα θρησκευτική και υπεύθυνη. Ανεξάρτητα και πέρα από όλα αυτό. Καθώς η ζωή για όλους συνιστά αγαθό., μια διαπίστωση, όπου όλοι συμφωνούμε και ένα χρέος που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το χρέος είναι να την συντηρήσουμε. και καθώς ,οι πόροι τής Γής είναι περιορισμένοι, και αντιμετωπίζουμε μια πληθυσμιακή έκρηξη,πρέπει να συνειδητοποιήσουμε και να αντιμετωπίσουμε το σχετικό πρόβλημα.Να περιορίσουμε τις απαιτήσεις και τις ανάγκες μας,και να προστατεύσουμε το περιβάλλον μας.Μέσα σ΄αυτό ζούμε, απ΄αυτό εξαρτώμαστε, μ΄αυτό είμαστε «καταδικασμένοι» να συμβιώσουμε.Πρέπει να συμμαχήσουμε με τη φύση( : ακόμα καλύτερα να εννοήσουμε ότι, μ΄αυτήν αποτελούμε από μια άποψη ένα ενιαίο σύνολο), να πάψουμε να τη βλέπουμε σαν αντίπαλο.Και επίσης να αντιληφθούμε ότι, η μοίρα όλων των έμβιων όντων είναι κοινή . Η ανάγκη αυτή,για μια κατανόηση, εμφανίζεται δραματικά εντονότερη, από την ακόλουθη διαπίστωση:Σε επίπεδο πλανήτη Γής, ο πληθυσμός της αυξάνεται ενώ οι ενεργειακοί της πόροι εξαντλούνται. Αναλυτικότερα: Ο παγκόσμιος πληθυσμός για το 2012 υπολογίστηκε στα 6,92 δισεκατομμύρια από το Γραφείο Απογραφών των ΗΠΑ (USA Census Bureau). Οι υψηλότεροι ρυθμοί στην αύξηση του πληθυσμού, πάνω από 1,8% ανά έτος, καταγράφηκαν για λίγα χρόνια τη δεκαετία του 1950 και επί λίγο μεγαλύτερο διάστημα την εικοσαετία 1960-1980 (με μέγιστο ετήσιο ρυθμό 2,2% το 1963). Στη συνέχεια μειώθηκαν ως το 1,1% μέχρι το 2009. Ο ετήσιος αριθμός των γεννήσεων έχει μειωθεί σε 140 εκατομμύρια από ένα μέγιστο 173 εκατομμυρίων στα τέλη της δεκαετίας τού 1990 και προβλέπεται να παραμείνει σταθερός, ενώ οι θάνατοι αριθμούν 57 εκατομμύρια κάθε χρόνο και προβλέπεται να αυξηθούν σε 80 εκατομμύρια το χρόνο ως το έτος 2040. Οι τρέχουσες προβολές δείχνουν συνεχιζόμενη αύξηση πληθυσμού (αλλά με σταθερή πτώση τού ποσοστού στην ετήσια αύξηση) με τον πληθυσμό να φθάνει μεταξύ 7,5 και 10,5 δισεκατομμυρίων το έτος 2050.Οι αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες τού ανθρώπου ξεπερνούν τις δυνατότητες τού πλανήτη σύμφωνα με μελέτη τής περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF. Κατά τη μελέτη, αυτή,η ενέργεια που ξοδεύουν οι κάτοικοι τού πλανήτη είναι μιάμιση φορά περισσότερη απ’ αυτή που η ίδια η Γη μπορεί να παράγει. Η WWF επισημαίνει ότι, o πλανήτης μας χρειάζεται ενάμισι χρόνο για να παραγάγει τους πόρους που η ανθρωπότητα καταναλώνει σε ένα χρόνο και δείχνει ότι, τουλάχιστον το 1/3 τής κατανάλωσής μας αφορά μη ανανεώσιμους φυσικούς πόρους και μεταφράζεται σε μόνιμη περιβαλλοντική υποβάθμιση.Αν οι ρυθμοί αυτοί συνεχιστούν, το 2030 η ανθρωπότητα θα χρειάζεται για την επιβίωσή της την ενέργεια που παράγουν δύο πλανήτες σαν τη γη. Αν η παραπάνω προοπτική ,και το τέλος φαίνεται αναπόφευκτο( για τον αμέσως παραπάνω λόγο,είτε για οποιαδήποτε άλλο,λ.χ.για την κατάρευση τού ήλιου)δεν σημαίνει ότι, τα πάντα (σε ατομικό ή γενικό επίπεδο)είναι μάταια. Αντίθετα.Ο αγώνας στη Γή έχει νόημα. Πρέπει στον χρόνο που θα υπάρχει ζωή στη Γή, να προσπαθήσουμε (εντείνοντας τον αγώνα) να την συντηρήσουμε και να την αξιοποιήσουμε, με τον καλύτερο και ωφελιμώτερο τρόπο, για το Σύμπαν,για όσο χρόνο απομένει. Γιατί στον κόσμο αυτό, καμιά προσπάθεια (οπουδήποτε και από οποιονδήποτε) δεν μένει χωρίς (ορατό ή αόρατο)αποτέλεσμα.Ζ ΩΝΗ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΦΥΣΗ Λέγουν (και έτσι πρέπει να είναι),ότι, κάθε τι το « ζωντανό» έχει συνείδηση και νοιώθει τον πόνο.Ο άνθρωπος,τα ζώα τα φυτά.Και όμως στη φύση,η ζωή δεν μπορεί να συνεχισθεί,παρά πάντοτε δεμένη με το πόνο.Ο θάνατος κάποιου,(που πονάει πεθαίνοντας) που εξασφαλίζει τη ζωή σε κάποιο άλλο(που ίσως χαίρεται και νοιώθει ικανοποίηση).Ο άνθρωπος είναι κι αυτός ζωντανό.Σκοτώνει συνέχεια,δηλαδή δημιουργεί πόνο,για να επιβιώσει. Θύματά του,τα φυτά,τα ζωά. (Κι ίσως(;) το πιο τρομερό.Ο συνάνθρωπός του: Το μόνο είδος με τέτοια συμπεριφορά).Τι κύκλος πόνου,τι κύκλος αίματος,Θεέ μου (Γιατί ο πόνος; Γιατί να χρειασθεί να σταυρωθεί ο Χριστός;).Και η Αγάπη που θέλει να μην προξενούμε πόνο;. Εχει επιλεκτική δράση;Τι μυστήριο και τούτο.. - Η θέση τού Ανθρώπου(που κείται έξω τα πλαίσια που ισχύουν για άλλα ζωντανά;)Στην παραπάνω απορία στο Αγιο Ορος, προσπαθούν να δώσουν μια εξήγηση.Βλέπουν μια διαφορά.Λέγουν: Μόνον ο άνθρωπος έχει ψυχή.Αλλοι επικαλούνται τη Βίβλο,(Γεν.Ι :26)όπου εμφανίζεται ο Θεός να θέλει τον Ανθρωπο εξουσιαστή όλων των εμβίων και μη ,που υπάρχουν στη Γή. ΄(Περιττό να τονισθεί ότι, η εμπλοκή τού άνθρώπου στη διαδικασία αυτή,τής « θυσίας» του ατελέστερου χάριν τού τελειότερου, με την έννοια τής εξόντωσης συνανθρώπου του, μπορεί να ικανοποιεί τον Δαρβίνο, μπορεί να ικανοποιεί εκείνους,που απαντούν ,με ένα « απλώς έτσι είναι καμωμένα, μην το ψάχνεις», αλλά για αρκετούς,προβάλλει ως ακατανόητη συμπεριφορά,τουλάχιστον για ένα υγιή νέο-εγκέφαλο) Εκτός αν είναι κατάλοιπα παμπάλαιων καταγραμμένων συμπεριφορών, έτσι που να δίνεται μια ελπιδοφόρα προοπτική,ότι κάποτε θα εξαλειφθούν (αρκεί να « προκάνουμε»!). Μια εξήγηση-δικαιολογία είναι,ότι, φαίνεται ότι,τα πάντα έχουν σχεδιασθεί, για την δημιουργία μιάς πλήρως ανεπτυγμένηε συνείδησης.Ετσι δικαιολογείται η παρουσία του Ανθρώπου. (Μια παρατήρηση: Κατώτερη μορφή ζωής,τα φυτά τρέφονται από ανόργανα ύλη Ανώτερη μορφή ζωής,τα ζώα,τρέφονται από οργανική ύλη. Σημαίνουν κάτι όλα αυτά; (Ενας συνεχής προγραμματισμένος (;)μετασχηματισμός όπου οι «κατώτερες» μορφές θυσιάζονται και χρησιμεύουν για εφαλτήριο για τις « ανώτερες»;) Στο τελευταίο τμήμα της ενότητας «ΖΩΗ»(Υπό τον τίτλοbΤελικέαπόπειρες΄0 επανεράμστε στο θέμα. ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ( Ερωτήματα- Σενάρια-ύποθέσεις-σκέψεις-προτάσεις) Με μεγάλη συντομία: Είμαστε μόνοι στο Σύμπαν;-( Δεν αρέσει η σκέψη ότι, με το τέλος τής ζωής στη Γή,η ζωή τελειώνει και για το Σύμπαν) -Εχουν διατυπωθεί πολλές απόψεις.Μία δέχεται ότι,καθώς υπάρχει τεράστιος αριθμός γαλαξιών και ακόμη μεγαλύτερος πλανητών,είναι απίθανο,ζωή να υπάρχει μόνον στη Γή. -Πρέπει να διευκρινίσουμε τι είδους ζωή εννοούμε.Γιατί όταν μιλούμε για νοήμονα ζωή,που να ομοιάζει σε κάποιο βαθμό με τη δική μας,τα πράγματα στενεύ ουν. -Ο φυσικός στο ΜΙΤ , Max Tegmark,αφού τεκμηριώνει την άποψη ότι,η ζωή στην Γή στηρίζεται στην ύπαρξη μοναδικών προυποθέσεων που είναι δύσκολο να υπάρχουν και αλλού,καταλήγει στο ό,τι τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το Σύμπαν μας,πιθανότατα δεν υπάρχει ζωή με υψηλή νοημοσύνη,σε απόσταση μικρότερη των 1021 –δηλαδή στο δικό μας Σύμπαν- γι αυτό και πιστεύει πώς είμαστε μόνοι στο Σύμπαν ΜΑΣ.. -Είναι δυνατόν να υπήρξε ζωή και μάλιστα νοήμων ,σε κάποιο πλανήτη,αλλά την ώρα που συζητούμε αυτή να έχει εκλείψει,από καταστροφή ή αυτοκαταστροφή.( .Ο οικονομολόγος Ρόμπι Χάνσον διατυπώνει την άποψη ότι ,όλοι οι εξελιγμένοι πολιτισμοί αυτοκαταστρέφονται) -Γι αυτό προτιμότερο είναι να αναφερόμαστε απλώς σε πλανήτες κατοικήσιμους. Ο νομπελίστας αστροφυσικός και κοσμολόγος George Fitzge rald Smoot απαντώντας σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου είπε: Ξέρεις κάτι; Πάντα λέω στους μαθητές μου πως δεν υπάρχει Planet B (Δεύτερος/Εναλλακτικός Πλανήτης). Η Γη παραμένει για εμάς τους ανθρώπους το ομορφότερο μέρος στο γνωστό μας Σύμπαν. -Οι παράγοντες που έχουν σχέση με το μέλλον της Ζωής στο Σύμπαν,σχετίζονται άμεσα με το μέλλον του Σύμπαντος,για το οποίο έχουν διατυπωθεί πολλά σενάρια,που αναπτύσσονται με συντομία πάντοτε σε άλλο πόνημα. -Στο προκείμενο ασχολούμαστε με το μέλλον της Ζωής στην Γή.(πάντοτε δια βραχέων) Οι σχετικοί παράγοντες που έχουν σχέση με το μέλλον αυτό μπορούν να χωρισθούν σε δυό κατηγορίες. -Στα « εκτός των τειχών -Στα «εντός των τειχών» - ΕΚΤΟΣ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ .( ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΠΟΦΥΓΟΥΜΕ) -Σε «τοπικό» επίπεδο,είναι υπαρκτοί πολλοί κίνδυνοι,που στο μέτρο που έχουν σχέση με την «τύχη» του Σύμπαντος δεν είναι καταρχάς αντιμετωπίσιμοι,με ορισμένες ( για μερικούς)–αισιόδοξες –εξαιρέσεις.Ο κίνδυνος λ.χ. από την υπερθέρμανση του Ηλίου,-πριν να εκραγεί- μπορεί να αντιμετωπισθεί επιτυχώς, με την χρησιμοποίηση με έξυπνο τρόπο αστεροειδών ώστε να μετακινήσουμε σταδιακώς την Γή,προς μια μεγαλύτερη τροχιά γύρω από τον Ηλιο) -Δεν μπορούμε να αποφύγουμε τους σεισμούς,τους κατακλυσμούς,τους τυφώνες.Μπορούμε όμως να μειώσουμες τις συνέπειες αι να λάβουμε μέτρα και προληπτικώς και μετά.Λ.χ.κτίζοντας σπίτια με όσο γίνεται καλύτερη,αντισεισμική αντοχή και σε κατάλληλα εδάφη,αφήνοντας οδούς διαφυγής των υδάτων (να μην μπαζώνουμε τα ρέματα)να αποφεύγουμε όσο είναι δυνατόν δραστηριότητες αψηφώντας προαναγγελίες για επερχόμενους τυφώνες κλπ.--Η Ζωή στην Γη,ασφαλώς εξαρτάται,από την τύχη του γαλαξία μας ,από την τύχη του Σύμπαντος.Η Ζωή στο Σύμπαν,αν υπάρχει σ΄αυτό ή σε άλλα(αν δεχθούμε την ύπαρξη πολυσύμπαντος,) φαίνεται να κείται και αυτή έξω έξω από την εμβέλεια της επιρροής μας.Αν μετά από μια ολική συμπαντική  καταστροφή  θα έχουμε μια επανεκκίνηση, ή αν από μια τέτοια καταστροφή,θα σωθούν οι συνειδήσεις….;;;;;

 ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΤΕΙΧΩΝ. (ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΙΣ) -Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι,η ζωή στη Γή κινδυνεύει από μας τους ίδιους,από τις δικές μας αλόγιστες και κοντόφθαλμες δραστηριότητες( στις οποίες παρακινούμαστε ενίοτε από το δέλεαρ ενός κέρδους) και ότι, είμαστε όλοι επιβάτες του ίδιου πλοίου ( ακριβέστερα: διαστημοπλοίου) και επομένως η «μοίρα» είναι κοινή και λησμονώντας επίσης,το χρέος να διαφυλάξομε το χώρο και για τις επερχόμενες γενιές. -ΤΥΧΑΙΟΣ ΠΥΡΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ. -Ο σχετικός κίνδυνος δεν μπορεί να προέρχεται μόνον από θελημένες ενέργειες ενός παράφρονα,αλλά και από ένα σφάλμα ή τυχαίο γεγονός.Στα τελευταία εξήντα χρόνια πολλές φορές εσήμαναν λανθασμένοι συναγερμοί,που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ολοκληρωτικό πόλεμο και ολοκληρωτική καταστροφή και εμφανίστηκαν επικίνδυνες καταστάσεις Παράδειγμαυπάρχουν και άλλα) Στις 27 Οκτωβρίου 1962, κατά την διάρκεια της κρίσης τω πυραύλων στην Κούβα, ένδεκα αντιτορπιλικά του Πολεμικού ναυτικού των ΗΠΑ και το αεροπλανοφόρο USS RANDOLPH είχαν εντοπίσει –στριμώξει, το σοβιετικό υποβρύχιο Β-59, το οποίο ευρίσκετο κοντά στην Κούβα, σε διεθνή ύδατα έξω από την περιοχή «καραντίνας» των ΗΠΑ. Αυτό που δεν γνώριζαν,οι Αμερικανοί, ήταν πως η θερμοκρασία στο εσωτερικό του υποβρυχίου είχε ξεπεράσει τους 45° C επειδή οι μπαταρίες του υποβρυχίου, εξαντλούνταν και ο κλιματισμός είχε πάψει να λειτουργεί.Στα πρόθυρα δηλητηρίασης από διοξείδιο του άνθρα κα,πολλά μέλη του πληρώματος είχαν λιποθυμήσει. Επί πολλές ημέρες το πλήρωμα δεν είχε καμιά επαφή με τη Μόσχα και δεν εγνώριζε αν είχε ήδη ξεκινήσει ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος. Οι Αμερικανοί άρχισαν να ρίχνουν βόμβες βυθού, ανακοινώνοντας στην Μόσχα ότι, το πράττουν για ν' αναγκάσουν το υποβρύχιο να αναδυθεί και να απομακρυνθεί - και όλα αυτά, εν αγνοία του πληρώματος του. «Σκεφθήκαμε ότι, αυτό ήταν , ότι είχε έρθει το τέλος-μας», θυμάται ο Β.Π.Ορλόφ μέλος του πληρώματος. «Αισθανόμασταν σαν να βρισκόμασταν μέσα σ΄ ένα μεταλλικό βαρέλι πού κάποιος απέξω το χτυπούσε μ΄ένα σφυρί». Αυτό που επίσης αγνοούσαν οι Αμερικανοί ήταν ότι το Β-59 διέθετε μια πυρηνική τορπίλη και είχε την εξουσιοδότηση να την εκτοξεύσει χωρίς πρώτα να πάρει άδεια από την Μόσχα.Μάλιστα , ο κυβερνήτης Σαβίτσκι απεφάσισε να την εκτοξεύσει.Ο Βαλεντίν Γκριγκορίεβιτς, ο υπεύθυνος αξιωματικός για την εκτόξευση της τορπίλλης, αποκρίθηκε στην εντολή λέγοντας: «Θα πεθάνουμε κι΄ εμείς, αλλά θα τους βυθίσουμε όλους — έτσι δεν θα νροπιάσουμε το ναυτικό μας!» Ευτυχώς, η απόφαση για εκτόξευση έπρεπε να επικυρωθεί από τρεις αξιωματικούς του υποβρυχίου,ένας από τους οποίους, ο Βασίλι Αρκίποφ, είπε «όχι». Η απόφασή του αυτή απέτρεψε τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο. -Άλλες περιπτώσεις στις οποίες τα ραντάρ,έδιναν την(λανθασμένη) ένδειξη για πυραυλική επίθεση, και που(αν εθεωρούντο αξιόπιστες) θα οδηγούσαν σε εκτόξευση πυραύλων αντιποίνων δηλαδή, σε Πυρηνικό Πόλεμο,αν δεν υπήρχαν άνθρωποι που δεν εμπιστεύθηκαν την τεχνολογία ,αναφέρονται στο βιβλίο “Life’ του Max Tegmark (σελ.173 επ.) . Η ΥΠΕΘΕΡΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΛΗΝΗΤΗ. - Συμφώνως με μελέτη που δημοσιεύθηκε στην Επιθεώρηση Nature και σε περίληψη την 16-12-2017 στη γαλλική εφημερίδα Le Monde ,εάν η ανθρωπότητα δεν αντιδράσει,το πιο απαισιόδοξο αλλά συγχρόνως και πιο πιθανό σενάριο θα είναι μια αύξηση σε παγκοσμία κλίμακα της θερμοκρασίας κατά 5°C σε σχέση με σήμερα, στο τέλος του αιώνα.Οι συνέπειες από ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι προφανείς.Σχε τικές μελέτες, για το ενδεχόμενο αύξησης της θερμοκρασίας κατά 2 % (και ασφαλώς τα πράγματα θα είναι πολύ χειρότερα με αύξηση κατά 5%) προβλέπει ότι, στους +2 βαθμούς Κελσίου, η στάθμη της θάλασσας θα συνεχίσει να ανεβαίνει, για να καλύψει περιοχές που σήμερα κατοικούνται από 280 εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ στους +4 βαθμούς Κελσίου, το φαινόμενο θα πλήξει περισσότερα από 600 εκατομμύρια ανθρώ πους. "Μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2 βαθμούς απειλεί την ύπαρξη μακροπρόθεσμα πολλών μεγάλων πόλεων και παράκτιων περιοχών", δήλωσε ο Μπεν Στράους, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης.Τα σπίτια 500.000.000 ανθρώπων μπορεί να βυθιστούν εξαιτίας της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, Πηγή: www.lifo.gr( Διαδίκτυο 10-11-2015) (Στο Παράρτημα ολόκληρο το δημοσιευθέν τμήμα της μελέτης) Ο ΥΠΕΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΞΑΡΣΗ. Η Δημογραφική έξαρση δεν θα σταματήσει στο τέλος του αιώνα μας.Συμφώνως με άρθρο που δημοσιεύθηκε την 21-9-2017, και που παρατίθεται στο Παράρτημα υπό τον τίτλο, Ο ΥΠΕΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΗΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΞΑΡΣΗ, ο πληθυσμός της Γής υπολογίζεται σε 10 δισεκατομμύρια για το 2100,΄λίγο αργότερα για μερι κούς, κυρίως εξαιτία της υπεργεννητικότητας στις Αφρικανικές χώρες. Τ0 ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ. -Τελευταίες μετρήσεις έδειξαν ότι, ο πλανήτης μας πορεύεται ολοταχώς προς επίπεδα ρεκόρ του διοξειδίου τού άνθρακα,το υψηλότερο εδώ και 200 εκατομμύρια χρόνια.Μέσα σε 150 χρόνια από την Βιομηχανική Επανάσταση, η συγκέντρωση των μορίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα,αυξήθηκε από 280 σε 405 .Αν συνεχισθεί η τάση αυτή,υπολογίζεται ότι ,το έτος 2250 θα ανέλθει σε 2.000 Το φαινόμενο σχετίζεται άμεσα και με την υπερθέρμανση του πλανήτη. Η σχετική είδηση, δημοσιεύθηκε στο ‘Περισκόπιο τής Επιστήμης¨(Τεύχος 423 /Ιουνίου 2017,)όπου και ολόκληρο το σχετικό άρθρο που παρατίθεται στο Παράρτημα υπό τον τίτλο, Τ0 ΔΙΟΞΕΙΔΙΟ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ. Η ΕΞΑΝΤΛΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΠΟΡΩΝ. - Η υπερεκμετάλλευση της Γης κα η εξάντληση των ενεργεικων πόρων( Βλ.πιό πάνω,κίνδυνο εξαφανίσεις Ειδων)και σχετικό άρθρο στο Παράρτημα υπό τον τίτλο η εξάντληση των ενεργειακών πόρων) Δημοσίευμα της 2-8-2017 θέλει ότι,στις 2 Αυγούστου θα έχουν τελειώσει τα αποθέ ματα του πλανήτη - που ο πλανήτης μας μπορεί να παράξει σε έναν χρόνο. Ως το τέλος του 2017 για να συνεχίσουμε να πίνουμε, να τρώμε, να ζεσταινόμαστε και να μετακινούμαστε θα πρέπει να υπερ-εκμεταλλευτούμε τα οικοσυστήματα και να υπονομεύσουμε την δυνατότητά τους να αναγεννηθούν. Αυτή η μελέτη που αφορά την «η ημέρα που ξεπερνιέται η Γη» (« Earth overshoot day ») μετρά την εκμετάλλευση των φυσικών αποθεμάτων της Γης με την βιο-ικανό τητα του πλανήτη, δηλαδή με την ικανότητά του να αναπαράγει τα αποθέματα και να απορροφά τα αέρια που προκαλεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Συμφώνως, λοιπόν, με τους σχετικούς, υπολογισμούς η κατανάλωση της ανθρωπό τητας υπερέβη τα αποθέματα που διατίθενται. Με ισοδύναμη διατύπωση, απαιτείται 1,7 φορές ο πλανήτης για να τροφοδοτήσει τις ανάγκες των ανθρώπων. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί κόβουμε τα δέντρα σε μεγαλύτερο βαθμό από την ανάπτυξή τους, αλιεύουμε περισσότερα ψάρια απ΄όσα γεννιούνται στις θάλασσες και «διοχετεύουμε» περισσό τερο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα από όσο δύνανται να απορροφήσουν τα δάση και οι ωκεανοί. Οι συνέπειες αυτής της υπερκατανάλωσης είναι ήδη αισθητές: εκχέρσωση των δασών, μείωση της βιοποικιλότητας, έλλειψη νερού,οξύνιση των ωκεανών, διάβρωση των εδαφών, υπερσυγκέντρωση των σκουπιδιών και επιπλέον άνοδος της συγκέντρω σης του CO2 στην ατμόσφαιρα που επηρεάζει το σύνολο του πλανήτη. -Εως το 1961 η Γη είχε πλεόνασμα αποθεμάτων και δεν προλάβαινε να καταναλώσει το 1/4 αυτών. Αυτό μεταβλήθηκε το 1970. Και η «ημέρα που ξεπερνιέται η Γη» έρχεται όλο και νωρίτερα εντός του έτους. Για παράδειγμα, η ημέρα ήρθε στις 5 Νοεμβρίου το 1985, την 1η Οκτωβρίου το 1998, στις 20 Αυγούστου το 2009. Από τις αρχές της δεκαετίας, ωστόσο, τα πράγματα επιδεινώθηκαν. Αν παραμείνουμε σε αυτό τον ρυθμό, τότε θα χρειαζόμαστε δύο πλανήτες το 2030!. Αιτία αυτής της εξέλιξης είναι η παγκόσμια αύξηση του πληθυσμού αλλά κυρίως ο τρόπος ζωής που εμφανίζεται όλο και περισσότερο λαίμαργος για αποθέματα και εξαρτάται από ορυκτά καύσιμα (κάρβουνο, πετρέλαιο, φυσικό αέριο). Ασφαλώς όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη δεν ευθύνονται ωστόσο με τον ίδιο τρόπο. «Ο πλανήτης μας είναι πεπερασμένος, οι ανθρώπινες δυνατότητες όχι. Το να ζούμε σύμφωνα με τα μέσα που μας δίνει ο πλανήτης μας είναι τεχνικά δυνατό, οικονομικά ωφέλιμο και αποτελεί τη μόνη ελπίδα να ζήσουμε ένα καλό μέλλον», προειδοποιεί ο Mathis Wackernagel, πρόεδρος της Global Footprint Network. Πρέπει να φρενάρουμε και να πάμε πίσω την ημερομηνία «της ημέρα που ξεπερνιέται η Γη» κατά 4,5 ημέρες ετησίως, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Global Footprint Network ώστε να ξαναβρούμε την ισορροπία καταναλώνοντας τα αποθέματα μόνο 1 Γης ως το 2030. Πώς μπορούμε να αντιστρέψουμε αυτή την τάση; Καταρχήν μειώνοντας τις εκπομπές αερίων που παράγουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, οι οποίες εκπροσωπούν το 60% του παγκόσμιου οικολογικού ίχνους. Για να μπορέσουμε να κρατήσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από 2 °C – στόχος που περιλαμβάνεται στο Σύμφωνο του Παρισιού για το κλίμα του 2015- «ο πλανήτης θα πρέπει να απαλλαγεί από τα ορυκτά καύσιμα, πριν από το 2050», προειδοποιεί ο ίδιος. Τα μέτρα τα ποία πρέπει να ληφθούν είναι γνωστά: -να τεθεί οροφή και -στη συνέχεια να μειωθεί η παραγωγή αγαθών με χρήση άνθρακα, -να αναπτυχθούν ταχύτερα οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να αυξηθεί η ενεργειακή αποτελεσματικότητα. Και μόνο αν μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 50%, αυτό θα επέτρεπε να μετακινηθεί η «ημέρα που ξεπερνιέται η Γη» κατά 3 μήνες. Ενα άλλο κομβικό μέτρο είναι να μειωθεί το διατροφικό ίχνος. «Για να το επιτύχουμε θα πρέπει να σταματήσει η αποψίλωση των δασών, να μειωθεί η κατά νάλωση ζωικών προϊόντων, να μην πετάμε τα τρόφιμα στα σκουπίδια. Επίσης θα πρέπει να στραφούμε σε βιώσιμες μεθόδους παραγωγής, όπως η βιοκαλλιέργεια και η αγροτο-οικολογία», δηλώνει ο Arnaud Gauffier, υπεύθυνος γεωργίας και διατροφής της WWF. Η Global Footprint Network και η WWF αναφέρουν, ωστόσο, κάποιες θετικές ενδείξεις. Ετσι, το οικολογικό ίχνος ανά κάτοικο στις ΗΠΑ μειώθηκε περίπου 20% μεταξύ 2005-2013, χάρη στη μείωση των εκπομπών αερίων του άνθρακα. Επίσης, η Κίνα αυξάνει ραγδαία τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και μειώνει την εσωτερική κατανάλωση άνθρακα παρά την δημιουργία νέων εργοστασίων.Στην Ευρώπη αυξάνεται ραγδαίως η βιολογική γεωργία (+17% το 2016) και η κατανάλωση βιολογικών προϊόντων (+22% για τα νοικοκυριά, το χρόνο). «Είναι θετικά σημάδια, παρότι οι προσπάθειες είναι ακόμη πολύ μικρές», προειδοποιεί ο Arnaud Gauffier. -Ο Στίβεν Χόκινγκ σταθμίζοντας τους κινδύνους που διατρέχει η ανθρωπότητα βλέπει ως λύση και προφητεύει εποικισμό σε άλλο πλανήτη μέχρι το τέλος του αιώνα.(Ολόκληρο το σχετικό άρθρο στο Παράρτημα υπό τον τίτλο "Να εποικίσουμε άλλους πλανήτες για να επιβιώσουμε"(διαδ.23-6-2017) -ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ. -Ο κίνδυνος από την Τεχνική Νοημοσύνη για οποία την γίνεται λόγος σε άλλο κεφάλαιο είναι υπαρκτός. - Ο Eric Drexler είπε: «Ο συνδυασμός της νανοτεχνολογίας και της προηγμένης τεχνητής νοημοσύνης θα καταστήσει δυνατά έξυπνα, αποτελεσματικά ρομπότ. Με τέτοια ρομπότ, ένα κράτος θα μπορούσε να ευημερήσει ενώ επίσης θα μπορούσε να απορρίπτει οποιονδήποτε, ή ακόμα και (κατ 'αρχήν) όλους) - Ο Η ΜΑΚΡΟΒΙΟΤΗΤΑ Ο ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ- Ο Έιμπραχαμ (Άβι) Λεμπ, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ θεωρητικός φυσικός, ο οποίος εργάζεται πάνω σε θέματα αστροφυσικής και κοσμολογίας, λέγει: «Η πιο ζωτικής σημασίας κοινωνική πρόκληση είναι η επέκταση της μακροβιότητας της ανθρωπότητας. ………….. Είναι …. απίθανο να ζούμε απλά έναν αιώνα μετά την έναρξη της υπάρχουσας τεχνολογικής μας εποχής, εάν αυτή η φάση πρόκειται να διαρκέσει εκατομμύρια χρόνια στο μέλλον. Στο πιο πιθανό σενάριο πως αυτή τη στιγμή βιώνουμε την ενηλικίωση της τεχνολογικής μας ζωής, είναι πιθανόν να επιβιώσουμε μερικούς αιώνες, μα όχι πολύ περισσότερο. Ο ρυθμός ανάπτυξης των νέων τεχνολογιών είναι συχνά ανάλογος της προηγούμενης γνώσης, οδηγώντας σε εκθετική πρόοδο στο πέρασμα του χρόνου. Αυτή η εκρηκτική διαδικασία υπαινίσσεται πως, πολύ γρήγορα αφού ένας πολιτισμός φτάσει σε τεχνολογική ωριμότητα, θα αναπτύξει τα μέσα για την ίδια του την καταστροφή, μέσω κλιματικής αλλαγής, για παράδειγμα, ή πυρηνικών, βιολογικών ή χημικών όπλων. Εξελίξεις τέτοιου είδους, μέσα σε μερικές εκατοντάδες χρόνια, θα φάνταζαν απότομες σε κοσμικό πλαίσιο δισεκατομμυρίων ετών. Εάν τέτοια αυτοκαταστροφή είναι κοινό φαινόμενο, αυτό θα εξηγούσε το παράδοξο του Φέρμι, που ρωτά «πού βρίσκονται όλοι;»- και θα υπαινισσόταν πως τα απομεινάρια νεκρών πολιτισμών ίσως να είναι άφθονα στο Διάστημα………………………..Όταν εξερευνούμε κατοικήσιμους κόσμους γύρω από άλλα άστρα, οπότε, ως εκ τούτου ίσως να βρίσκαμε πλανήτες με καμμένες επιφάνειες, εγκαταλειμμένες γιγαντιαίες κατασκευές ή πλανητικές ατμόσφαιρες με δηλητηριώδη αέρια και χωρίς ίχνη ζωής. Ακόμα πιο ενδιαφέρουσα είναι η πιθανότητα να βρούμε τεχνολογικά αντικείμενα να πετούν στο ηλιακό μας σύστημα χωρίς εντοπίσιμη λειτουργία, όπως ίχνη εξοπλισμού που ξέμειναν από ενέργεια μέσα στα εκατομμύρια χρόνια του ταξιδιού τους και έχουν μετατραπεί σε διαστημικά σκουπίδια.» Η Δημογραφική έξαρση δεν θα σταματήσει στο τέλος του αιώνα μας.Συμφώνως με άρθρο που δημοσιεύθηκε την 21-9-2017, και που παρατίθεται στο Παράρτημα υπό τον τίτλο, «Ο ΥΠΕΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΗΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΞΑΡΣΗ,» ο πληθυσμός της Γής υπολογίζεται σε 10 δισεκατομμύρια για το 2100,΄λίγο αργότερα για μερι κούς, κυρίως εξαιτία της υπεργεννητικότητας στις Αφρικανικές χώρες - Ο Eric Drexler είπε: «Ο συνδυασμός της νανοτεχνολογίας και της προηγμένης τεχνητής νοημοσύνης θα καταστήσει δυνατά έξυπνα, αποτελεσματικά ρομπότ. Με τέτοια ρομπότ, ένα κράτος θα μπορούσε να ευημερήσει ενώ επίσης θα μπορούσε να απορρίπτει οποιονδήποτε, ή ακόμα και (κατ 'αρχήν) όλους) -Η ΑΠΕΙΛΗ ΑΠΟ ΕΞΩΓΗΙΝΟΥΣ Αναφερόμαστε και πάλι στον Έιμπραχαμ (Άβι) Λεμπ, και ανιγράφουμε απόσπασμα από μια συνέντρευκή του. «Όταν εξερευνούμε κατοικήσιμους κόσμους γύρω από άλλα άστρα, οπότε, ως εκ τούτου ίσως να βρίσκαμε πλανήτες με καμμένες επιφάνειες, εγκαταλειμμένες γιγαντιαίες κατασκευές ή πλανητικές ατμόσφαιρες με δηλητηριώδη αέρια και χωρίς ίχνη ζωής. Ακόμα πιο ενδιαφέρουσα είναι η πιθανότητα να βρούμε τεχνολογικά αντικείμενα να πετούν στο ηλιακό μας σύστημα χωρίς εντοπίσιμη λειτουργία, όπως ίχνη εξοπλισμού που ξέμειναν από ενέργεια μέσα στα εκατομμύρια χρόνια του ταξιδιού τους και έχουν μετατραπεί σε διαστημικά σκουπίδια…..Εάν εξωγήινοι έφταναν ξαφνικά στο κατώφλι μας, το ερώτημα θα ήταν: Πώς θα έπρεπε να απαντήσουμε; Ξεκάθαρα, τα διαστρικά ζητήματα δεν αποτελούν άμεσο προβληματισμό πολιτικής για κανένα έθνος του κόσμου, οπότε δεν υπάρχει διεθνές πρωτόκολλο στα Ηνωμένα Έθνη ως προς το τι θα κάναμε. Θα έπρεπε να σκεπτόμαστε πως, μέσα σε ένα εκατομμύριο χρόνια, οι άνθρωποι μπορεί να κατοικούν στη Σελήνη, στον Άρη ή σε διαστημικές πλατφόρμες που αιωρούνται στο Διάστημα, και η κάθε κοινότητα θα μπορούσε να επιλέξει να απαντήσει διαφορετικά, Είναι πρόωρο να σκεφτόμαστε για παγκόσμιες πολιτικές πριν απαιτηθούν…… Ακόμα και χωρίς την παραγωγή τεχνητού φωτός, οποιοδήποτε εξωγήινο σκάφος θα αντανακλούσε ηλιακό φως. Το παρατηρητήριο Pan-STARRS στη Χαβάη μπορεί να εντοπίζει αντανακλώμενο ηλιακό φως από αντικείμενα μεγαλύτερα των μερικών εκατοντάδων ποδών, στην κλίμακα ενός γηπέδου ποδοσφαίρου, που διέρχονται από την τροχιά της Γης γύρω από τον Ήλιο. Το πρώτο αντικείμενο τέτοιου μεγέθους ήταν ο Ουμουαμούα.Ακόμα και αν ήταν τεχνητό σκάφος, είναι αρχαίο και πιθανότατα εκτός λειτουργίας. Τα περισσότερα άστρα σχηματίστηκαν δισεκατομμύρια χρόνια πριν τον ήλιο μας, και τα τεχνολογικά απομεινάρια που θα είχαν εκτοξεύσει οι πολιτισμοί τους στο Διάστημα είναι πιθανώς πολύ παλιά για να λειτουργούν. Θα μπορούσαμε να βρούμε περισσότερες πληροφορίες για τεχνολογικά απομεινάρια τραβώντας κοντινές φωτογραφίες ή αναζητώντας στην επιφάνεια της Σελήνης (ή του Άρη) ασυνήθιστα αντικείμενα που μαζεύτηκαν εκεί κατά τα τελευταία δισεκατομμύρια χρόνια…… Θα έπρεπε να περιμένουμε να βρούμε ασυνήθιστα στοιχεία για εξωγήινους μόνο αφού επενδύσουμε μεγάλα κεφάλαια στις έρευνες. Θα ήταν πιο ορθό να αφιερώσουμε κεφάλαια φορολογουμένων στις έρευνες για τους κοσμικούς μας γείτονες, δεδομένων των επιπτώσεων που θα είχε στην κοινωνία μας μια τέτοια ανακάλυψη.Το να βάλουμε τα χέρια μας πάνω σε ένα κομμάτι εξωγήινης τεχνολογίας θα άλλαζε τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη θέση μας στο σύμπαν, τις φιλοδοξίες μας για το Διάστημα και τις φιλοσοφικές και θεολογικές μας πεποιθήσεις. Το ψυχολογικό μας σοκ θα μπορούσε να είναι σαν αυτό που είχαν οι κόρες μου όταν συνάντησαν για πρώτη φορά παιδιά πιο έξυπνα από αυτές την πρώτη τους ημέρα στον παιδικό σταθμό.Ή θα μπορούσαμε να παραμείνουμε εν αγνοία για τους γείτονές μας, μέχρι να εμφανιστούν. Αυτό θα ήταν ανάλογο με το να επέλεγαν οι κόρες μου να μείνουν στο σπίτι. Η πιθανή ύπαρξη εξωγήινων δεν θα εξαφανιστεί αν τους αγνοήσουμε- ακριβώς όπως η Γη συνέχισε να κινείται γύρω από τον ήλιο αφού οι θρησκευτικές αρχές αρνήθηκαν να κοιτάξουν μέσα από το τηλεσκόπιο του Γαλιλαίου.»

 Η λογική της πρόθεσης λοιπόν αποτελεί το πρώτο κριτήριο διάκρισης μεταξύ του τεχνητού και του φυσικού. Τα τεχνητά αντικείμενα είναι διεπόμενα πάντα από τον σκοπό για τον οποίο έχουν κατασκευαστεί, και άρα το τυχαίο χαρακτηριστικό πρακτικά εξαλείφεται πλήρως.

1.2   3.1 Η ΣΧΕΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΧΝΗΤΟ
Αντίθετα στην φύση το ελεύθερο παιχνίδι των φυσικών δυνάμεων διαμορφώνει την κοίτη ενός ποταμού για παράδειγμα, και επομένως το τυχαίο χαρακτηριστικό γίνεται κυρίαρχο λόγω της απουσίας της πρόθεσης, χωρίς φυσικά να ακυρώνεται η ισχύς των φυσικών νόμων. Καταλήγει δηλαδή η φύση να είναι αντικειμενική και όχι βουλητική για να μπορέσουμε να ορίσουμε το κριτήριο. Βέβαια απαιτείται μια συνείδηση ή ένα είδος προγράμματος το οποίο θα μπορεί να αποφανθεί κάθε φορά για το κατά πόσο κάτι είναι τεχνητό ή φυσικό. Το θέμα δηλαδή δεν είναι σύμφωνα με τα δικά μας τα κριτήρια να ορίσουμε την λογική της πρόθεσης, διότι αυτό θα ήταν σε βάρος της αντικειμενικότητας αυτού που επιδιώκουμε να μελετήσουμε. Χρειαζόμαστε κάποια κριτήρια τα οποία να μην προέρχονται από την ανθρώπινη προθετικότητα, αλλά να μπορεί να οριστεί το τεχνητό και το φυσικό με κριτήρια που θα προέρχονται από μια αρχή τελείως αντικειμενική σαν να είναι προερχόμενη από έναν υπολογιστή. Δηλαδή να προσπαθήσουμε να ορίσουμε τα αντικειμενικά και γενικά κριτήρια των χαρακτηριστικών των τεχνητών αντικειμένων που είναι προϊόντα συνειδητής βουλητικής δραστηριότητας, χωρίς όμως ο άνθρωπος να γίνεται το κριτήριο. Τα κριτήρια λοιπόν που θα χρησιμοποιούσε το πρόγραμμα αυτό θα ήταν η επανάληψη και η κανονικότητα.
Με το κριτήριο της κανονικότητας θα επιδιώκαμε να εκμεταλλευτούμε το γεγονός ότι τα φυσικά αντικείμενα πλασμένα από το παιχνίδι των φυσικών δυνάμεων δεν παρουσιάζουν σχεδόν ποτέ γεωμετρικά απλές δομές, όπως για παράδειγμα επίπεδες επιφάνειες, ευθύγραμμες ακμές, ορθές γωνίες και ακριβείς συμμετρίες. Σε αντίθεση φυσικά με τα τεχνήματα τα οποία θα παρουσιάζανε σε γενικές γραμμές αυτά τα χαρακτηριστικά. Επίσης σημαντικό είναι το κριτήριο της επανάληψης το οποίο είναι και το πιο αποφασιστικό. Υλοποιώντας ένα σχέδιο επαναλαμβανόμενο, τεχνήματα ομόλογα μεταξύ τους προοριζόμενα για την ίδια χρήση αναπαράγουν με κάποια προσέγγιση κάθε φορά τις μόνιμες προθέσεις του δημιουργού τους. Από αυτήν την άποψη συνεπώς, η ανακάλυψη πλήθους πανομοιότυπων αντικειμένων με αρκετά καλοπροσδιορισμένα σχήματα θα ήταν πολύ ενδεικτική. Βέβαια αυτά τα κριτήρια που αναφέρονται εδώ έχουν νόημα μόνο για το μακροσκοπικό επίπεδο, αφού στον μικρόκοσμο όχι μόνο δεν ισχύουν οι κλασικοί νόμοι, αλλά παρόλο που έχουμε ατομικές και μοριακές δομές με απλά και επαναληπτικά γεωμετρικά στοιχεία δεν αποτελούν δείγματα συνειδητής πρόθεσης και λογικής αλλά απλώς εκφράζουν τους νόμους της χημείας.
Εάν λοιπόν μετατραπούν σε κριτήρια η κανονικότητα και η επανάληψη, αναμένεται αντικείμενα όπως τα σπίτια να αποκαλύψουν τον τεχνητό τους χαρακτήρα λόγων των προαναφερθέντων κριτηρίων. Αντίθετα οι βράχοι ή άλλα φυσικά αντικείμενα δεν παρουσιάζουν στοιχεία επανάληψης και κανονικότητας οπότε είναι φυσικά. Υπάρχουν βέβαια και εξαιρέσεις όπως οι κρύσταλλοι χαλαζία οι οποίοι παρουσιάζουν γεωμετρικά σχήματα τελείως ορισμένα παρόλο που δεν είναι τεχνητά αντικείμενα. Βέβαια γνωρίζουμε ότι στην συγκεκριμένη περίπτωση η μακροσκοπική δομή των κρυστάλλων αυτών, αντανακλούν απευθείας την μικροσκοπική δομή τους η οποία είναι απλή και επαναληπτική των ατόμων και των μορίων που απαρτίζουν τους κρυστάλλους. Ο κρύσταλλος δηλαδή είναι μια μακροσκοπική έκφραση μιας μικροσκοπικής δομής. Η απόρριψη των δύο προηγούμενων κριτηρίων όμως θα γίνει πολύ πιο έντονη και σαφής παρατηρώντας κάποια άλλα αντικείμενα.
Μια κυψέλη από μέλισσες για παράδειγμα εμφανίζει όλα εκείνα τα κριτήρια τεχνητής προέλευσης, όπως απλές και γεωμετρικές δομές στις κερήθρες και στα κελιά που τις αποτελούν. Το αντικείμενο αυτό βέβαια είναι υπό μία έννοια τεχνητό διότι έχει κατασκευαστεί, αλλά από την άλλη πλευρά η κατασκευή του δεν έχει προκύψει από μια συνειδητή βούληση. Η δραστηριότητα των μελισσών είναι προφανώς ενστικτώδης και αυτόματη. Επιπλέον τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο περίπλοκα από την στιγμή που θα θεωρήσουμε τις μέλισσες φυσικά όντα, την ίδια στιγμή που η δομή της μέλισσας θα έχει όλα εκείνα τα τεχνητά χαρακτηριστικά. Τα χαρακτηριστικά της μέλισσας παρουσιάζουν ορισμένες συμμετρίες και σύμφωνα με τα προηγούμενα κριτήρια θα πρέπει να έχει και αυτή κατασκευαστεί ως τεχνητό ον από κάτι φυσικό. Ακόμα και η πιο επιφανειακή εξέταση της μέλισσας μπορεί να αποκαλύψει στοιχεία απλής συμμετρίας αμφίπλευρης και μετατοπιστικής. Η εξαιρετικά πολύπλοκη δομή τους όπως, ο αριθμός και η θέση των τριχών στην κοιλιακή χώρα και οι γραμμώσεις των φτερών συμβαίνουν να αναπαράγονται με εξαιρετική πιστότητα από την μια μέλισσα στην άλλη. Το συμπέρασμα είναι να δημιουργείται η αντίφαση ότι, το να θεωρούμε τεχνητό το προϊόν της αυτόματης δραστηριότητας ενός όντος φυσικού. Δηλαδή μπορεί να κατασκευαστεί στην φύση κάτι που να μοιάζει τεχνητό όχι από την συνειδητή βούληση, αλλά από ένα άλλο ον το οποίο ενώ είναι φυσικό μοιάζει με τεχνητό, εξαιτίας των χαρακτηριστικών του και χωρίς το συγκεκριμένο να έχει κατασκευαστεί από ένα άλλο φυσικό ον με πρόθεση. Γίνεται φανερό ότι αυτή η αντίφαση αποκαλύπτει ότι η διάκριση του φυσικού από το τεχνητό δεν μπορεί να στηριχθεί στα προηγούμενα κριτήρια.
Παραμένοντας στο παράδειγμα της μέλισσας συμπεραίνουμε ότι πρόκειται για μια δραστηριότητα η οποία είναι αυτόβουλη και δημιουργική και η οποία έχει φτάσει σε υψηλά επίπεδα τελειότητας. Γίνεται επομένως αντιληπτό ότι τα κριτήρια δεν μπορούν να περιοριστούν μόνο σε απόψεις μορφής, δομής, γεωμετρίας και τα οποία χαρακτηριστικά στερούν από την έννοια του τεχνητού αντικειμένου το πιο ουσιώδες χαρακτηριστικό του. Ένα τέτοιο δηλαδή αντικείμενο ορίζεται και εξηγείται πρωτίστως από την λειτουργία την οποία προορίζεται να εκπληρώσει και από την εφαρμογή που αναμένει κανείς από το αντικείμενο που έχει επινοήσει. Άρα εισάγεται στα κριτήρια ο σκοπός και η πρόθεση του αντικειμένου όσον αφορά την λειτουργία για την οποία προορίζεται. Δύο παραδείγματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέσα στην συλλογιστική της διάκρισης του τεχνητού από το φυσικό, είναι από την μια ορισμένα άλογα που τρέχουν σε ένα χωράφι, και από την άλλη αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στον δρόμο. Το σκέλος του παραλληλισμού μεταξύ των δύο θα μπορούσε να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι και τα δύο έχουν σχεδιαστεί για γρήγορες μετατοπίσεις, πάνω σε διαφορετικές βέβαια επιφάνειες κάτι όμως που εξηγείται και από τις διαφορές στην κατασκευή τους. Ένα άλλο παράδειγμα θα μπορούσε να είναι η σύγκριση ανάμεσα στο μάτι ενός σπονδυλωτού, με τις αναλογίες που παρουσιάζει με το μάτι μιας φωτογραφικής μηχανής. Και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει ο φακός, το διάφραγμα, το κλείστρο και γενικά όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που πρέπει να υπάρχουν, ώστε να εξυπηρετηθεί ο σκοπός τον οποίο θα επιτελέσει το αντίστοιχο όργανο ή κατασκεύασμα.
Συγκεντρώνοντας τα δύο παραδείγματα διαπιστώνουμε ότι ακόμα και με την εισαγωγή του κριτηρίου του σκοπού δεν είναι δυνατό να ξεχωρίσει το φυσικό από το τεχνητό αντικείμενο. Το γεγονός είναι ότι ο σκοπός υποχρεώνει την ύπαρξη καθοριστικών αναλογιών ανάμεσα στα αντικείμενα που συγκρίνουμε, που αποβλέπουν τελικά στον κοινό σκοπό. Το σημαντικό είναι ότι μιλάμε για αντικείμενα που είναι εφοδιασμένα με σχέδιο το οποίο υποδηλώνει την πρόθεση. Το φυσικό όργανο το μάτι για παράδειγμα αντιπροσωπεύει την κατάληξη ενός σχεδίου που είναι η λήψη εικόνων. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο τα χαρακτηριστικά της κατασκευής της φωτογραφικής μηχανής είναι αναγκασμένα να είναι με τέτοιο τρόπο που να εξηγούν την λειτουργία για την οποία προορίζεται. Μοιραία το σχέδιο που εξηγεί την μηχανή, δεν μπορεί να είναι άλλο από εκείνου του ματιού στο οποίο οφείλει τη δομή του. Το σχέδιο δηλαδή που προκύπτει από τον σκοπό, λειτουργεί ως αιτία για την αναγκαστική δομή που θα πρέπει να έχει το αντικείμενο για να εξυπηρετήσει τον επιθυμητό σκοπό. Κατά συνέπεια είτε είναι φυσικό αντικείμενο είτε τεχνητό, υποχρεώνεται στην ίδια δομή με συνέπεια να μην είναι δυνατή η διάκριση μέσω της χρήσης του σκοπού. Παρόλο λοιπόν που η τελεονομία είναι ένα κυρίαρχο χαρακτηριστικό των έμβιων όντων, δεν είναι αρκετό για να στηρίξει την διαφορά από τα τεχνήματα. Άρα και η ύπαρξη του σκοπού μπορεί σε γενικές γραμμές να υποστηρίζει την τελεονομία και την προκύπτουσα αναγκαιότητα η οποία χαρακτηρίζει την διαμόρφωση της δομής, αλλά δεν εξηγεί την αιτία από την οποία προέρχεται η δομή. Φυσικά εδώ βρίσκεται και το κριτήριο διαχωρισμού μεταξύ φυσικού και τεχνητού. Στο τεχνητό η δομή προέρχεται από εξωτερική αιτία ως προς το αντικείμενο, ενώ στο φυσικό η δομή προκύπτει μέσα από την εσωτερική αυτονομία του μηχανισμού.
3.2

1.3    ΤΑ ΕΜΒΙΑ ΟΝΤΑ ΩΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΠΟΥ ΑΥΤΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΙ
Εμείς από την ανθρώπινη οπτική γνωρίζουμε ότι τα έμβια όντα είναι προϊόντα ενός τελεονομικού μηχανισμού που τα επιτρέπει να αυτοκατασκευάζονται. Το γεγονός ότι ονομάζουμε τεχνήματα τα άλλα αντικείμενα, έχει νόημα όσο το κριτήριο είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Σε μια λογική όμως πλήρους αντικειμενοποίησης στην οποία να υπόκειται και ο άνθρωπος, το κριτήριο θα είναι το κατά πόσο το αντικείμενο αυτοκατασκευάζεται. Από εδώ θα προκύψει και η ουσιαστική θεμελιώδης διαφορά μεταξύ του μακροσκοπικού και μικροσκοπικού περιβάλλοντος. Η κάθε μακροσκοπική δομή ενός τεχνήματος, είτε πρόκειται για κερήθρα, είτε πρόκειται για φράγμα κατασκευασμένο από κάστορες, είτε για διαστημόπλοιο, είναι απόρροια της εφαρμογής επάνω στα υλικά που το απαρτίζουν, δυνάμεων οι οποίες βρίσκονται έξω από το ίδιο το αντικείμενο. Παρόλο που όλα τα υλικά και όλο το σύμπαν έχει την προέλευσή του στον μικρόκοσμο, στο σημείο αυτό είναι χρήσιμο να παραβιάσουμε ~ 70 ~

σχετικά την αρχή αυτή για να αναδειχθεί μια άλλη ουσία των πραγμάτων. Δηλαδή η μακροσκοπική δομή άπαξ και ολοκληρωθεί, δεν αποτελεί τεκμήριο των εσωτερικών δυνάμεων συνοχής μεταξύ ατόμων και μορίων που απαρτίζουν το υλικό, αλλά των εξωτερικών δυνάμεων που το έχουν πλάσει.
Το αντίθετο ακριβώς συντελείται στα έμβια όντα τα οποία δεν οφείλουν τίποτα στην παρουσία εξωγενών δυνάμεων, αλλά ολόκληρη η δομή τους προκύπτει από μορφογενετικές αλληλεπιδράσεις που συντελούνται στο εσωτερικό του αντικειμένου. Μία τέτοια δομή είναι απόρροια ενός αυστηρού αυτόνομου και ακριβούς ντετερμινισμού, ο οποίος συνεπάγεται σχεδόν απόλυτη ελευθερία έναντι εξωτερικών παραγόντων και συνθηκών. Παρόλο που οι εξωτερικές συνθήκες είναι ικανές να ανακόψουν την ανάπτυξη, δεν είναι σε θέση όμως να την κατευθύνουν και να επιβάλουν στο ζωντανό αντικείμενο την οργάνωσή του. Ο αυτόνομος και αυτενεργός χαρακτήρας των μορφογενετικών διεργασιών διαπλάθουν την μακροσκοπική δομή των έμβιων όντων, εν αντιθέσει με τα τεχνήματα των οποίων η μακροσκοπική μορφολογία απορρέει από την επίδραση εξωγενών παραγόντων.
Το πολύ όμως ενδιαφέρον σε αυτή την αυτόνομη διαδικασία, είναι ότι ο σχηματισμός των πολύπλοκων μικροσκοπικών δομών των έμβιων όντων προαπαιτεί την μεταβίβαση της πληροφορίας και η οποία θα πρέπει από κάπου να προέρχεται. Ο πομπός δηλαδή της πληροφορίας που εκφράζεται στην δομή ενός έμβιου όντος, είναι πάντοτε κάποιο άλλο αντικείμενο απαράλλακτο με το πρώτο. Άρα το καθοριστικό σημείο είναι η ιδιότητα των έμβιων όντων η οποία είναι η δυνατότητα να αναπαράγουν και να μεταβιβάζουν την πληροφορία που αντιστοιχεί στην ίδια τους τη δομή. Η ιδιότητα αυτή που περιγράφει μια οργάνωση εξαιρετικά πολύπλοκη και που μπορεί και διατηρείται από γενιά σε γενιά είναι η αμετατροπία. Επομένως εάν συγκεντρωθούν τα χαρακτηριστικά των έμβιων όντων έχουμε την τελεονομία, την αυτόνομη μορφογένεση και την αναπαραγωγική αμετατροπία. Η τελευταία αυτή ιδιότητα είναι και η πιο κρίσιμη, αφού η ικανότητα αναπαραγωγής προέρχεται από αυτή. Επιπλέον ο βαθμός τάξεως μιας δομής μετριέται σε μονάδες πληροφορίας το οποίο αντιπροσωπεύει και το περιεχόμενο της αμετατροπίας. Η πληροφορία μεταβιβάζεται, και με αυτόν τον τρόπο διατηρείται η δομή.
Σε αυτό το σημείο εισέρχεται τώρα και η τελεονομία δηλαδή η ύπαρξη σχεδίου. Ο γενικός σκοπός είναι η διατήρηση του είδους κάτι που επιτυγχάνεται με την μεταβιβαζόμενη πληροφορία. Η επίτευξη του σκοπού κάθε φορά συνεπάγεται την μεταβίβαση της απαραίτητης ποσότητας πληροφορίας, ώστε να προκύψουν οι καινούριες δομές. Η ποσότητα αυτή ονομάζεται τελεονομική πληροφορία και καθορίζει την απαραίτητη τελεονομική στάθμη ώστε να διασφαλιστεί η μεταβίβαση. Η τελεονομική αυτή διαδικασία δεν είναι αποκλειστικά συνδεδεμένη μόνο με την αναπαραγωγή, αλλά και με άλλες δραστηριότητες που έχουν σχέση με την επιβίωση αλλά και την ένταξη σε μια ομάδα από τον άνθρωπο μέχρι τα διάφορα θηλαστικά. Το σημαντικό πάντως που ενδιαφέρει εδώ είναι ότι η επίτευξη του σκοπού και άρα η ύπαρξη της τελεονομίας οφείλεται στην μεταβίβαση της πληροφορίας. Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα που χρησιμοποιεί ο Μονό είναι μια αναλογία στην οποία ας φανταστούμε έναν ερωτευμένο ποιητή, ο οποίος δεν έχει το θάρρος να εκφράσει τον έρωτα και το ενδιαφέρον του για την γυναίκα που επιθυμεί. Οπότε γράφει ποιήματα, τα οποία της τα αφιερώνει με την επιδίωξη η γυναίκα τελικά να γοητευτεί που είναι και ο απώτερος σκοπός. Ο τρόπος όμως για να συγκινηθεί η συγκεκριμένη γυναίκα είναι το περιεχόμενο των ποιημάτων το οποίο κατέχει τον ρόλο της πληροφορίας. Εφόσον λοιπόν η κυρία δεχθεί τελικά ο σκοπός θα έχει επιτευχθεί, διότι η πληροφορία θα έχει συμβάλλει καθοριστικά μέσα από την επίτευξη της λειτουργίας για την οποία ήταν προορισμένη. Κατά αντίστοιχο τρόπο η μεταβίβαση της πληροφορίας στην βιολογία διασφαλίζει την συνέχιση του είδους που είναι και ο σκοπός.
Εάν συγκεντρώσουμε τις παραμέτρους και τις ιδιότητες που χαρακτηρίζουν τα έμβια όντα θα δούμε ότι είναι η τελεονομία, η αυτόματη μορφογένεση και η αμετατροπία.19 Φυσικά αυτές οι ιδιότητες είναι άρρηκτα εξαρτημένες η μία από την άλλη. Η γενετική αμετατροπία δεν εκφράζεται και δεν αποκαλύπτεται παρά μονάχα μέσω και χάρη στην αυτόνομη μορφογένεση της δομής η οποία αποτελεί τον τελεονομικό μηχανισμό. Επιπλέον το ποιόν των τριών αυτών μεταβλητών δεν είναι το ίδιο. Ενώ δηλαδή η τελεονομία και η αμετατροπία είναι χαρακτηριστικές ιδιότητες των έμβιων όντων, η αυτενεργός δόμηση είναι περισσότερο μηχανισμός και ο οποίος παρεμβαίνει τόσο στην αναπαραγωγή της αμετάτροπης πληροφορίας, όσο και στην κατασκευή των τελεονομικών δομών. Επίσης υπάρχει και διάκριση μεταξύ της τελεονομίας και της αμετατροπίας, αφού οι κρυσταλλικές δομές του χαλαζία για παράδειγμα είναι επιδεκτικά αμετάβλητης αναπαραγωγής, τα οποία όμως στερούνται κάθε τελεονομικού μηχανισμού. Επιπλέον η διάκριση μεταξύ των δύο αυτών ιδιοτήτων στηρίζεται και πάνω σε χημικές εκτιμήσεις.
19 Ζακ Μονό, Η Τύχη και η Αναγκαιότητα (Αθήνα: Εκδόσεις Κέδρος, 1971), σελ. 40.
Από τις δύο τάξεις των βασικών βιολογικών μακρομορίων, η τάξη των πρωτεϊνών είναι υπεύθυνη για όλες τις τελεονομικές δομές και τα αποτελέσματα, ενώ η γενετική αμετατροπία συνδέεται αποκλειστικά με την τάξη των νουκλεϊκών οξέων. Το σημαντικό πάντως είναι ότι οι δύο αυτές ιδιότητες λειτουργούν ως φυσικοί νόμοι μέσα σε ένα φυσικό περιβάλλον το οποίο διέπεται από διαφορετική φιλοσοφία νόμων. Για παράδειγμα η αμετατροπία μέσα από την διατήρηση, την αναπαραγωγή και τον πολλαπλασιασμό ανώτατα διατεταγμένων δομών, δείχνει να συγκρούεται με την δεύτερη αρχή της θερμοδυναμικής. «Η αρχή αυτή επιβάλλει κάθε μακροσκοπικό σύστημα να μην μπορεί να εξελιχθεί παρά μόνο κατά την έννοια της αποδόμησης της τάξης που το χαρακτηρίζει. Ωστόσο η πρόβλεψη αυτή της δεύτερης αρχής δεν ισχύει ούτε επαληθεύεται παρά μονάχα εάν θεωρήσουμε τη συνολική εξέλιξη ενός συστήματος ενεργειακός απομονωμένου. Μέσα σε ένα τέτοιο σύστημα σε κάποια από τις φάσεις του θα μπορέσουμε να παρατηρήσουμε το σχηματισμό και την αύξηση διατεταγμένων δομών, χωρίς να πάψει να υπακούει στην δεύτερη αρχή η συνολική εξέλιξη του συστήματος.» (σελ. 42)
«Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η κρυστάλλωση κεκορεσμένου διαλύματος. Η τοπική αύξηση τάξεως που αντιπροσωπεύει η συγκρότηση των αρχικώς ατάκτων μορίων σε κρυσταλλικό πλέγμα απολύτως ορισμένο, ισοφαρίζεται με μεταφορά θερμικής ενέργειας από την κρυσταλλική φάση στο διάλυμα. Η εντροπία δηλαδή η αταξία του συνολικού συστήματος αυξάνει κατά την ποσότητα που προδιαγράφει η δεύτερη αρχή. Το συμπέρασμα είναι ότι μια τοπική αύξηση τάξεως μέσα σε ένα απομονωμένο σύστημα συμβιβάζεται με την δεύτερη αρχή.» (σελ. 43) Σύμφωνα λοιπόν με τον Μονό δεν υπάρχει κανένα φυσικό παράδοξο στην αμετάβλητη αναπαραγωγή αυτών των δομών. Το θερμοδυναμικό αντίτιμο της αμετατροπίας ισοφαρίζεται στο ακέραιο χάρη στην τελειότητα του τελεονομικού μηχανισμού. Ο μηχανισμός αυτός είναι απόλυτα λογικός και τελείως προσαρμοσμένος στο σχέδιό του, δηλαδή να διατηρεί και να αναπαράγει την κανονική δομή. Το καταφέρνει αυτό όχι καταστρατηγώντας, αλλά εκμεταλλευόμενος τους φυσικούς νόμους προς αποκλειστικό όφελος της προσωπικής του ιδιοσυγκρασίας.
Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον ζήτημα που ανακύπτει στην συνέχεια ως απόρροια των προαναφερθέντων ιδιοτήτων, είναι η σχέση προτεραιότητας μεταξύ αμετατροπίας και τελεονομίας. Η αμετατροπία δηλαδή προηγείται της τελεονομίας, σύμφωνα με το σκεπτικό ότι η εμφάνιση, η εξέλιξη και η τελειοποίηση των δομών όλο και πιο έντονα τελεονομικών, οφείλεται σε παρεπίπτουσες διαταράξεις μιας δομής η οποία κατέχει ήδη την ιδιότητα της αμετατροπίας, και έχει συνεπώς την ικανότητα να διασώζει την σύμπτωση και ως εκ τούτου να υποβάλλει τις εκδηλώσεις της στο παιχνίδι της φυσικής επιλογής. Κάπως έτσι αρχίζει και νοηματοδοτείται ολόκληρη η διαδικασία, αφού η επιλεκτική θεωρία της εξέλιξης είναι η μόνη από όσες έχουν προταθεί, που παίρνοντας την τελεονομία σαν δευτερεύουσα ιδιότητα η οποία προκύπτει από την αμετατροπία που θεωρείται σαν η μόνη αρχική, μπορεί και συμβιβάζεται με το αίτημα της αντικειμενικότητας. Είναι η μόνη θεωρία επίσης που όχι μόνο δεν συγκρούεται με την νεότερη φυσική, αλλά θεμελιώνεται και πάνω σε αυτή, κάτι που της προσδίδει επιστημονικότητα και ισχυρή αντικειμενική βάση.
Σύμφωνα με τον Μονό η αντίστροφη συλλογιστική όπου η αρχική προκείμενη είναι η ύπαρξη από την αρχή του σκοπού, και άρα η τελεονομία έχει προτεραιότητα, είναι σε βάρος της επιστημονικότητας της μεθόδου. Ότι υπάρχει δηλαδή μία τελεονομική αρχή από την οποία η εξέλιξη προσανατολίζεται, και οι εκδηλώσεις της οποίας είναι όλα τα παρατηρήσιμα φαινόμενα. Οι θεωρίες αυτές που πολλές φορές είναι ιδιαίτερα εύρωστα φιλοσοφικά συστήματα είναι αναγκασμένες να οδηγηθούν σε μια ριζική διάκριση μεταξύ των έμβιων όντων και του άψυχου σύμπαντος. Φυσικά υπάρχουν και άλλες θεωρίες οι οποίες επικαλούνται μια καθολική τελεονομική αρχή που αφορά και την κοσμική εξέλιξη, αλλά και τους κόλπους της βιόσφαιρας στην οποία τα έμβια όντα είναι οι πιο επεξεργασμένες και πιο τέλειες απόρροιες μιας εξέλιξης καθολικά προσανατολισμένης, και η οποία έχει καταλήξει στον άνθρωπο επειδή όφειλε να καταλήξει εκεί.
Από εκεί και πέρα όμως ανοίγουν περεταίρω ζητήματα που σχετίζονται με την ανάλυση και τον μηχανισμό των φυσικών νόμων που χαρακτηρίζουν τα έμβια όντα, αλλά και τα φυσικά αντικείμενα. Οι φυσικές δυνάμεις και οι χημικές αλληλεπιδράσεις μπορούν και θεμελιώνουν τους εξηγητικούς μηχανισμούς όσον αφορά τα μη ζώντα συστήματα, που αποτελούν τον φυσικό κόσμο. Για να γίνουν όμως δεκτές η αμετατροπία και η αντίστοιχη τελεονομία, θα πρέπει να προστεθούν στις αρχές της φυσικής ορισμένες ιδιότητες, οι οποίες χωρίς να έρχονται σε αντίθεση με τους φυσικούς νόμους, περιγράφουν ένα ευρύτερο φάσμα το οποίο καλύπτει τους ζωντανούς οργανισμούς. Οι αρχές αυτές δεν έχουν εφαρμογή στην μη ζώσα ύλη, αλλά παράλληλα ανήκουν στον φυσικό κόσμο, και οι εξηγητικοί μηχανισμοί απορρέουν από συγκεκριμένους νόμους που δεν μπορούν να εξηγηθούν μέσα στο ουδέτερο και αποκομμένο από την σχέση του μη ανθρωπολογικό σύμπαν. Αυτός είναι και ένας λόγος που στο τελευταίο κεφάλαιο, αναπτύσσω την τύχη και την αναγκαιότητα από την ανθρωπολογική νομοτέλεια, η οποία όχι μόνο υπερβαίνει τους φυσικούς νόμους, αλλά πολύ περισσότερο ενοποιεί και συνδέει την άρρηκτη σχέση του ανθρώπου-συνείδηση με την συμπαντική λογική. Για να κατανοήσουμε δηλαδή τις δύο έννοιες δεν αρκεί να περιοριστούμε μόνο στους φυσικούς νόμους, αλλά να κοιτάξουμε την καθοριστικότατη συμμετοχή-επίδραση του ανθρώπου στο συνολικό σύστημα.
3.3

Η ΤΥΧΗ ΩΣ ΠΗΓΗ ΚΑΘΕ ΚΑΙΝΟΦΑΝΕΙΑΣ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΑΝΑΙΡΕΙ ΤΟΝ ΤΕΛΕΟΝΟΜΙΚΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ
Είδαμε μέχρι στιγμής τον ιδιαίτερα καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει η πληροφορία ως προς την συμμετοχή της στην τελεονομία της διαδικασίας, αλλά και φυσικά στην εξελικτική οπτική η οποία εμπεριέχει το τυχαίο. Επίσης η πληροφορία ανήκει στα συστατικά χαρακτηριστικά του μικρόκοσμου, αντιπροσωπεύοντας την δομή της μορφής και με πιο Αριστοτελικούς όρους την ίδια την ουσία. Η ουσία σε κάθε πράγμα προέρχεται από το μορφικό αίτιο και το οποίο Αριστοτελικά πάλι το αναζητούμε μέσα στα πράγματα. Η ουσία σε κάθε πράγμα είναι αυτό που το κάνει να είναι αυτό που είναι. Δηλαδή ο τρόπος με τον οποίο πραγματώνεται η δομή στην ύλη. Στα υλικά πράγματα έχει προαπαιτηθεί το ποιητικό αίτιο αλλά φυσικά η ουσία βρίσκεται στην δομή του αντικειμένου. Τώρα το θέμα είναι ότι στην περίπτωση της βιολογίας και της πληροφορίας που αποτελεί μέρος του μικρόκοσμου, το μορφικό και το ποιητικό αίτιο ταυτίζονται. Το μακροσκοπικό αποτέλεσμα της δομής είναι προϊόν της επενέργειας εσωτερικών δυνάμεων προερχόμενων αποκλειστικά από αυτό που θα ονομάζαμε ουσία. Παρόλο που ο κάθε οργανισμός αλλά και δομικά στο μακροσκοπικό επίπεδο λειτουργεί και συμπεριφέρεται σαν μια μηχανή, η διαφορά είναι στον τρόπο προέλευσης. Στο μακροσκοπικό επίπεδο οι λειτουργίες και οι δομές είναι παρεμφερείς, αλλά στο μικροσκοπικό επίπεδο μόνο στην περίπτωση των οργανισμών έχουμε την δυναμικότητα εκείνη η οποία από μόνη της κατασκευάζει και αναπτύσσει την δομή της στο μακροσκοπικό επίπεδο. Δηλαδή ο μικροσκοπικός κόσμος στην περίπτωση των οργανισμών αυτενεργεί.
Τώρα σύμφωνα με τον Μονό20 η διεργασία της αυτενεργούς και αυτόνομης μορφογένεσης στηρίζεται στις ιδιότητες της στερεοειδικής αναγνώρισης των πρωτεϊνών. Δηλαδή οι πρωτοταγείς δομές των πρωτεϊνών είναι το μυστικό των γνωστικών αυτών ιδιοτήτων. «Κατά συνέπεια αυτό που μας ενδιαφέρει είναι ο αυτενεργός χαρακτήρας αυτής της διεργασίας μοριακής επιγένεσης και η οποία είναι αυτενεργός με δύο έννοιες.
20 Βλ. όπ. π., σ. 118.
21 Μία ακόμα αναλογία που θα ήθελα να αναφέρω με αφορμή αυτήν την συνδετική λογική είναι η εξής: Πολλές φορές ο άνθρωπος ζητάει από την ζωή του πράγματα για να γίνει ευτυχισμένος θεωρώντας προφανώς ότι τα ήδη κεκτημένα που έχει δεν είναι αρκετά. Ενώ αυτό από την μια πλευρά είναι θετικό διότι έτσι επιτυγχάνεται η πρόοδος, από την άλλη πλευρά ελλοχεύει ο κίνδυνος της αλαζονείας και κυρίως της μόνιμης μη ικανοποίησης που μεταφράζεται σε μια μόνιμη δυστυχία. Άρα το ζητούμενο είναι το πώς θα συνδυαστεί η ταπεινότητα και η αυτάρκεια με την ανάγκη για φιλοδοξία, και την προσέγγιση σε ένα μεγαλείο το οποίο όμως δεν θα είναι αλαζονικό. Σε αυτό το σημείο θα μπορούσε κανείς να αντιπαραβάλλει τα παραδείγματα του Χριστού και του Σωκράτη οι
1. Το χημικό δυναμικό που είναι αναγκαίο για τον σχηματισμό των ολιγομερών, δεν χρειάζεται να εισρεύσει στο σύστημα αλλά πρέπει να θεωρήσουμε πως βρίσκεται ήδη μέσα στο διάλυμα των μονομερών.
2. Αυτενεργός από θερμοδυναμική άποψη, η διεργασία αυτή είναι επίσης και από κινητική άποψη. Αυτό σημαίνει ότι κανένας καταλύτης δεν απαιτείται για να την ενεργοποιήσει. Αυτό συμβαίνει χάρη στο γεγονός ότι οι συναρμολογούμενοι δεσμοί είναι μη ομοιοπολικοί. Το σημαντικό εδώ είναι ότι ο σχηματισμός καθώς και η ρήξη παρόμοιων δεσμών δεν κινητοποιεί παρά σχεδόν μηδενικές ενέργειες ενεργοποίησης.» (σελ. 118)

Η ανάλυση που θα γίνει παρακάτω θα αξιοποιήσει το πλούσιο υλικό που προέρχεται από την βιολογία, στην οποία ο θεμέλιος λίθος είναι ο γενετικός κώδικας και η πληροφορία. Οι έννοιες της τελεονομίας ή της τύχης εξαρτώνται από την συμπεριφορά και τις ιδιότητες του DNA και του τρόπου που η πληροφορία μεταβιβάζεται, αλλά και της εξελικτικής διαδικασίας φυσικά, που είναι το επακόλουθο. Εκείνο το οποίο θα δειχθεί χρησιμοποιώντας το υλικό αυτό από την βιολογία, είναι ότι οι δύο αυτές φαινομενικά αντίθετες έννοιες όχι μόνο δεν συγκρούονται μεταξύ τους, αλλά η αλληλοσυμπλήρωσή τους αποτελεί την ουσιαστική πραγματικότητα. Για να χρησιμοποιήσω και μια αναλογία, είναι σαν την περίφημη αντίθεση που κατά την γνώμη μου είναι εντελώς επιφανειακή, που υπάρχει μεταξύ της λογικής και του συναισθήματος. Εάν κανείς διεισδύσει στην ουσία του πράγματος γίνεται να διαπιστώσει ότι μέσα από τον εποικοδομητικό συνδυασμό των δύο, δηλαδή την λογική του συναισθήματος, αυτά όχι μόνο ενοποιούνται αλλά είναι η πρόσβαση στο πεδίο εκείνο που ο άνθρωπος γιγαντώνει την συνειδησιακή εμπειρία στο επίπεδο ενός ιδιαιτεροποιημένου μορφοποιημένου νοήματος. Η οντολογία των πραγμάτων και του ίδιου του υποκειμένου αναδεικνύεται από την σύζευξη του συναισθήματος και της λογικής μέσα από τις δυνατότητες της φαντασίας.21οποίοι αποθέωσαν την ηθική και το μεγαλείο τους μέσα στην αυτάρκεια της απλότητάς τους, και μιας διανοητικοποίησης η οποία είναι θεωρητικά εξιδανικευμένη, αλλά ίσως δεν μπορεί να επικοινωνήσει άμεσα με την πρακτική καθημερινότητα ενός μέσου ανθρώπου. Σε μια λοιπόν πιο πρακτική αλλά και πιο ρεαλιστική-αρχική τοποθέτηση ηθικής νομίζω, ότι μέσα από τον καθημερινό αγώνα του κάθε ανθρώπου ακόμα και για συμβατικές ανάγκες, μπορεί να αναδειχθεί αυτή η σχέση των δύο εννοιών και να αποτελέσει το πρώτο αλλά καθοριστικότερο βήμα μιας φιλοσοφικής-ηθικής κοσμοαντίληψης. Το θέμα είναι πως θα γίνει να συνδυαστεί η επιθυμία για εξέλιξη και άρα το όλο και περισσότερο, με την φαινομενικά αντιθετική έννοια της αυτάρκειας και της ταπεινότητας. Η απάντηση βρίσκεται στον συνδυασμό των δύο. Δηλαδή το πρόβλημα δεν είναι στο να ζητάμε, αλλά στο να μην χαιρόμαστε και να εκτιμούμε αυτά που ήδη έχουμε. Εάν χάσουμε κάτι από αυτά που ήδη έχουμε και τα θεωρούμε ενίοτε κακώς αυτονόητα, τότε συμπεραίνουμε ότι θα έπρεπε να είμαστε ήδη ικανοποιημένοι με αυτά που μέχρι πρότινος είχαμε. Αυτή η σκέψη διασφαλίζει την αυτάρκεια όχι με τρόπο εμποδιστικό της επιθυμίας για περισσότερα, αλλά για ταυτόχρονη ικανοποίηση με τα ήδη κεκτημένα τα οποία κάποτε και αυτά μάλλον θα ήταν προγενέστερες επιδιώξεις. Αυτό το παιχνίδι σχετικότητας είναι ο θεμέλιος λίθος της εξέλιξης, αλλά και πάνω από όλα της ηθικής αρχής.
Επανέρχοντας τώρα στην βιολογική οπτική η αρμονική και νοηματικά σύνδεση της τύχης και της αναγκαιότητας, μπορούν να αποκαλύψουν έναν κόσμο που είναι ταυτόχρονα μεταβλητός σε όλο του το μεγαλείο ως προς το πλαίσιο των δυνατοτήτων, συμπορευόμενο με μια σταθερότητα ως προς το νόημα της δομής και του σκοπού των πραγμάτων. Δηλαδή θα αναδειχθεί η ύπαρξη ενός σχεδίου και άρα σκοπού, του οποίου όμως τα επιμέρους μέρη και κυρίως οι εξελικτικές ιδιότητες θα προέρχονται από το βασίλειο της τύχης. Υπό αυτήν την έννοια τύχη και σχέδιο εξυπηρετούν τον κοινό σκοπό χωρίς να εναντιώνεται το ένα στο άλλο. Κατά την γνώμη μου όμως και υπερβαίνοντας το πεδίο της βιολογίας το οποίο περισσότερο πραγματοποιεί την τεχνική εξήγηση, νομίζω ότι μια τέτοιου τύπου τύχη είναι αφενός ελεγχόμενη από τον τελεονομικό μηχανισμό, αλλά και η ίδια ως προς τον υποκειμενισμό της νοούμενη. Δηλαδή η ύπαρξη νοήματος στην τύχη την μορφοποιεί και κατά συνέπεια επιτρέπει την πρόσβαση στην οντολογία της. Άρα σε μια περεταίρω ανάλυση του θέματος που παραπέμπει σε μεταφυσική και οντολογία, η σχέση της τύχης και της αναγκαιότητας όχι μόνο ενοποιούνται αλλά πολύ περισσότερο συγκροτούν μια αρμονική και συγχρονισμένη λειτουργία η οποία επιτρέπει την πρόσβαση στην ουσία των πραγμάτων. Στο πρακτικό και πειραματικό επίπεδο της βιολογίας μπορεί να μην γίνεται να αποδειχθεί μια νοούμενη και μη τυχαία τύχη, αλλά πιο φιλοσοφικά ένα τέτοιο τυχαίο θα αναιρούσε τον εαυτό του εάν η οντολογία του ήταν τυχαία. Με άλλα λόγια το ίδιο το νόημα της τύχης δεν θα μπορούσε να νοηματοδοτηθεί και άρα να αναγνωρίσει τον εαυτό της. Δηλαδή μια τυχαία τύχη θα ακύρωνε τον εαυτό της. Το θέμα είναι ότι τελικά όλο το σύστημα σώζεται χάρη στην εξελικτική διαδικασία η οποία προηγουμένως γεννήθηκε από την αρμονική σύζευξη. Δηλαδή το ίδιο το σύστημα τελικά σώζεται από το παράγωγό του.
Είναι γνωστό ότι κάθε φαινόμενο, κάθε γεγονός και κάθε γνώση συνεπάγονται αλληλεπιδράσεις που από μόνες τους είναι γενεσιουργές μετατροπών στα συνιστώντα μέρη του συστήματος. Η έννοια αυτή από την άλλη πλευρά δεν είναι σε καμία περίπτωση ασυμβίβαστη με την ιδέα ότι υφίστανται αμετακίνητες οντότητες μέσα στη δομή του σύμπαντος. Απεναντίας η βασική στρατηγική της επιστήμης κατά την ανάλυση των φαινομένων είναι η ανακάλυψη των αμετατρόπων. Κάθε νόμος της φυσικής σε σχέση με τα μαθηματικά προσδιορίζει μια σχέση αμετατροπίας όπως είναι οι καθολικές αρχές της διατήρησης. Είναι αδύνατο να αναλύσουμε ένα οποιοδήποτε φαινόμενο σε όρους άλλους από εκείνους των αμετατρόπων που το φαινόμενο αυτό διατηρεί. Το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα είναι ίσως η διατύπωση των νόμων της κινητικής που απαίτησε την επινόηση των διαφορικών εξισώσεων, δηλαδή ενός μέσου για να ορίζουμε την αλλαγή στη γλώσσα των στοιχείων που παραμένουν αμετάβλητα. Φυσικά πάντα υπάρχουν και οι αντιρρήσεις ότι όλες αυτές οι αμετατροπίες, οι διατηρήσεις και οι συμμετρίες είναι νοητικά κατασκευάσματα που υποκαθιστούν την πραγματικότητα αντιπροσωπεύοντας ένα μαθηματικοποιημένο είδωλό της. Παρόλα αυτά πάντως η περιοριστικότητα που τίθεται από τον ανθρώπινο εγκέφαλο στην γνωσιακή διαδικασία νομίζω ότι γίνεται να υπερβαθεί, μέσα από την τοποθέτηση στοιχείων τα οποία συνδέουν την κλασική συνειδησιακή λειτουργία με άλλες δομές πιο κβαντοποιημένες μέσα από το ασυνείδητο.
«Η ανακάλυψη λοιπόν του κυττάρου και η κυτταρική θεωρία επέτρεψαν την προκείμενη της ενοποίησης των αμετατρόπων. Επιπλέον οι εξελίξεις στην βιοχημεία στο δεύτερο τέταρτο του 20ου αιώνα επέτρεψαν να αποκαλυφθεί η βαθιά και απαράβατη ενότητα στην μικροσκοπική κλίμακα του ζωντανού σύμπαντος. Από το βακτηρίδιο μέχρι τον άνθρωπο ο χημικός μηχανισμός είναι στην ουσία ο ίδιος τόσο ως προς τις δομές όσο και ως προς τον τρόπο λειτουργίας.22
22 Βλ. όπ. π., σσ. 141-144.
1. Ως προς τη δομή όλα τα έμβια όντα ανεξαιρέτως αποτελούνται από δύο κύριες τάξεις μακρομορίων που είναι οι πρωτεϊνες και τα νουκλεϊνικά οξέα. Επιπλέον αυτά τα μακρομόρια σχηματίζονται σε όλα τα έμβια όντα από τη συναρμολόγηση των ίδιων ριζών σε πεπερασμένο αριθμό. Δηλαδή είκοσι αμινοξέων για τις πρωτεϊνες και τεσσάρων τύπων νουκλεοτιδίων για τα νουκλεϊνικά οξέα.
2. Ως προς τον τρόπο λειτουργίας οι ίδιοι κύκλοι αντιδράσεων χρησιμοποιούνται σε όλους τους οργανισμούς για τις βασικές χημικές διεργασίες, όπως η κινητοποίηση και αποθεματοποίηση του χημικού δυναμικού, βιοσύνθεση των συστατικών του κυττάρου.

Βέβαια πάνω στο θέμα του μεταβολισμού συναντάμε πάρα πολλές παραλλαγές και οι οποίες ανταποκρίνονται στις διάφορες λειτουργικές προσαρμογές. Σχεδόν πάντοτε όμως οι παραλλαγές αυτές συνίστανται σε νέα χρησιμοποίηση των γενικών μεταβολικών κύκλων που προηγούμενα χρησιμοποιήθηκαν σε άλλες λειτουργίες. Για παράδειγμα η αποβολή του αζώτου γίνεται υπό διαφορετικές μορφές στα πτηνά από ότι στα θηλαστικά.» (σελ. 141) Πέρα πάντως από τον μεταβολισμό εκείνο που μας ενδιαφέρει είναι ο κυτταρικός χημικός δεσμός. Το θέμα είναι ότι η βαθμιαία αποκάλυψη του καθολικού χαρακτήρα του κυτταρικού χημισμού, έδειχνε από την άλλη μεριά πως καθιστούσε οξύτερο και πιο παράδοξο ακόμα το πρόβλημα της αναπαραγωγικής αμετατροπίας. Αν από χημική άποψη τα συστατικά είναι τα ίδια και έχουν συντεθεί ακολουθώντας τις ίδιες διαδρομές σε όλα τα έμβια όντα, ποια είναι η πηγή της απαράμιλλης μορφολογικής και φυσιολογικής ποικιλίας τους; Επιπλέον πώς γίνεται και κάθε είδος χρησιμοποιώντας τα ίδια υλικά και τους ίδιους χημικούς μετασχηματισμούς όπως όλα τα άλλα είδη, κατορθώνει και διατηρεί αμετάτροπη δια μέσου των γενεών την δομική νόρμα που το χαρακτηρίζει και το διαφορίζει από κάθε άλλο; Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα θα ξεκλειδώσει και την φαινομενική αντίθεση που υπάρχει ανάμεσα στην τύχη και την τελεονομία. Με άλλα λόγια η κάθε δομή (η μορφοποίηση του ιδιαιτεροποιημένου που εκφράζεται με την ύπαρξη του υποκειμένου) είναι απόρροια ενός συνδυασμού από τα γράμματα ενός αλφαβήτου και το οποίο αποτελεί το καταγωγικό esse. Ο χώρος στον οποίο δυνάμει ενυπάρχουν όλοι οι δυνατοί συνδυασμοί. Είναι οι νόμοι που διέπουν την δυνάμει κωδικοποίηση.
Τα καθολικά συστατικά που είναι τα νουκλεοτίδια και τα αμινοξέα αποτελούν το λογικό ισοδύναμο ενός αλφαβήτου, με το οποίο έχει γραφτεί η δομή, δηλαδή οι εξειδικευμένες προσεταιριστικές λειτουργίες των πρωτεϊνών. Με αυτό το αλφάβητο μπορεί να γραφτεί όλη η ποικιλία των δομών και των αποτελεσμάτων που κλείνει μέσα της η βιόσφαιρα. Επιπλέον η αναπαραγωγή σε κάθε κυτταρική γενιά του κειμένου που έχει γραφτεί υπό την μορφή μιας αλύσου νουκλεοτιδίων μέσα στο DNA, είναι εκείνη που διασφαλίζει την αμετατροπία του είδους. «Η βασική βιολογική αμετάτροπος είναι το DNA. Κάπως έτσι λοιπόν ο ορισμός από τον Mendel του γονιδίου ως αμετάτροπου φορέα των κληρονομικών γνωρισμάτων, η χημική ανίχνευσή του από τον Άβερυ και η αποσαφήνιση από τους Watson και Crick των δομικών βάσεων της αναδιπλασιαστικής αμετατροπίας του, αποτελούν τις πλέον θεμελιώδεις ανακαλύψεις που έγιναν ποτέ στη βιολογία. Επιπλέον σε αυτά πρέπει βέβαια να προστεθεί και η θεωρία της επιλεκτικής εξέλιξης. Παρακάτω παρουσιάζεται η δομή του DNA, ο τρόπος με τον οποίο αυτή η δομή ερμηνεύει την ικανότητά της να υπαγορεύει ένα ακριβές αντίγραφο της σειράς των νουκλεοτιδίων η οποία προσδιορίζει ένα γονίδιο και ο χημικός μηχανισμός που αποκωδικοποιεί την σειρά των νουκλεοτιδίων μιας περιοχής του DNA σε σειρά αμινοξέων μέσα σε μια πρωτεϊνη όπου αναπτύσσονται μαζί με τους μηχανισμούς της αντιγραφής και της αποκωδικοποίησης.
DNA → Δύο διπλοί απαράλλακτοι έλικες (αντιγραφή).
DNA → Διπλή σειρά συμπληρωματικών νουκλεοτιδίων (αποκωδικοποίηση).
Πολυπεπτίδιο → Γραμμική σειρά ριζών αμινοξέων (έκφραση).
Σφαιρική πρωτεϊνη → Αναδίπλωση της γραμμικής σειράς αμινοξέων.» (σελ. 142-143) ~ 78 ~

 «Το πρώτο σημείο που ενδιαφέρει είναι ότι το μυστικό της αντιγραφής του DNA έγκειται στη στερεοχημική συμπληρωματικότητα του μη ομοιοπολικού συμπλόκου, το οποίο αποτελούν οι δύο ίνες που συνδέονται μέσα στο μόριο.
1. Η στερεοδομή του συμπλόκου μπορεί εξ ολοκλήρου να απεικονιστεί σε δύο διαστάσεις, από τις οποίες η μία πεπερασμένη περιέχει σε κάθε σημείο ένα ζεύγος νουκλεοτιδίων αμοιβαίως συμπληρωματικών, ενώ η άλλη περιέχει μία δυναμικώς άπειρη άλυσο αυτών των ζευγών.
2. Αν η μία οποιαδήποτε από τις δύο αυτές ίνες θεωρηθεί δεδομένη, η συμπληρωματική άλυσος θα μπορέσει να ανασυσταθεί βήμα προς βήμα, με διαδοχικές προσθήκες νουκλεοτιδίων που το καθένα τους έχει επιλεγεί από το στερεοδομικά προκαθοριζόμενο ταίρι του. Έτσι γίνεται και κάθε μία από τις δύο ίνες υπαγορεύει την δομή της συμπληρωματικής της, ώστε να ανασυστήσει το σύμπλοκο ολόκληρο.» (σελ. 144)

Η δομή του μορίου του DNA είναι η απλούστερη και η πιο πιθανή την οποία θα μπορούσε να αποκτήσει ένα μακρομόριο που έχει συσταθεί από τον γραμμικό πολυμερισμό παρόμοιων ριζών. Δηλαδή είναι μια ελικοειδής ίνα οριζόμενη από δύο πράξεις συμμετρίας, μία μεταφορά και μια περιστροφή. Ο σχηματισμός τώρα αυτής της δομής μπορεί να παραβληθεί με το σχηματισμό κρυστάλλου. Κάθε στοιχείο της αλύσου στην μία από τις δύο ίνες, παίζει τον ρόλο του κρυσταλλικού σπέρματος που διαλέγει και προσανατολίζει τα μόρια που έρχονται να προσδεθούν εκεί αυτόματα διασφαλίζοντας έτσι την αύξηση του κρυστάλλου. Δύο συμπληρωματικές ίνες τεχνητά αποσυνδυασμένες, ανασχηματίζουν αυτομάτως το ειδικό σύμπλοκο, διαλέγοντας η καθεμιά τους σχεδόν χωρίς σφάλματα το ταίρι της ανάμεσα σε χιλιάδες ή και εκατομμύρια άλλες αλύσους. Επιπλέον η αύξηση κάθε ίνας συνεπάγεται τον σχηματισμό ομοιοπολικών δεσμών οι οποίοι συνδέουν αλυσιδωτά τα νουκλεοτίδια μεταξύ τους. Ο σχηματισμός αυτών των δεσμών όμως δεν μπορεί να γίνει αυτομάτως, αλλά χρειάζεται μια πηγή χημικού δυναμικού και ένας καταλύτης.
Όσον αφορά τώρα τον μηχανισμό αποκωδικοποίησης της σειράς των νουκλεοτιδίων σε άλυσο αμινοξέων, είναι πολύ πιο μπερδεμένος και ως προς την αρχή του ακόμα από τον μηχανισμό της ανατύπωσης. Η τελευταία αυτή διεργασία εξηγείται με απευθείας στερεοειδικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ της πολυνουκλεοτιδικής αλύσου που χρησιμεύει σαν μήτρα και των νουκλεοτιδίων που έρχονται να προσδεθούν πάνω της. Στην αποκωδικοποίηση πάλι στερεοειδικές αλληλεπιδράσεις μη ομοιοπολικές διασφαλίζουν την μεταφορά της πληροφορίας. Οι αλληλεπιδράσεις αυτές περιλαμβάνουν πλήθος διαδοχικών σταδίων στα οποία τα συστατικά αναγνωρίζουν το λειτουργικό τους ταίρι. Τα συστατικά που υπεισέρχονται στην αρχή αυτής της αλυσίδας για τη μεταφορά της πληροφορίας αγνοούν τελείως το τι συμβαίνει στην άλλη άκρη. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο γενετικός κώδικας είναι γραμμένος σε μια στερεοχημική γλώσσα της οποίας το κάθε γράμμα αποτελείται από μια σειρά τριών νουκλεοτιδίων μέσα στο DNA, τριάδα η οποία προσδιορίζει την ένταξη ενός αμινοξέος μέσα στο πολυπεπτίδιο και δεν υφίσταται καμιά απευθείας στερεοδομική σχέση μεταξύ της διατεταγμένης τριάδας που ορίζει τον γενετικό κώδικα και του αμινοξέος που ορίζεται από τον γενετικό κώδικα. Το συμπέρασμα που μας ενδιαφέρει είναι ότι ο κώδικας αυτός εμφανίζεται από χημική άποψη αυθαίρετος με την έννοια ότι η μεταφορά πληροφορίας θα μπορούσε να λάβει χώρα κατά μια άλλη σύμβαση. Υπάρχουν μεταλλάξεις οι οποίες αλλοιώνοντας τη δομή ορισμένων εξαρτημάτων του μηχανισμού αποκωδικοποίησης, τροποποιούν ως εκ τούτου την ερμηνεία ορισμένων διατεταγμένων τριάδων με συνέπεια ορισμένα πολύ βλαβερά σφάλματα για τον οργανισμό.
Το όλο σύστημα μοιάζει με μια εργαλειομηχανή η οποία σπρώχνει εγκοπή προς εγκοπή ένα εξάρτημα την ώρα που παρασκευάζεται. Σε κάθε φυσιολογικό οργανισμό αυτή η μικροσκοπική μηχανή ακριβείας προσδίδει στη διεργασία αποκωδικοποίησης αξιοσημείωτη πιστότητα. Καμία επιπλέον συνεισφορά πληροφορίας εκτός της γενετικής δεν απαιτείται ούτε είναι και δυνατή, αφού ο μηχανισμός δεν αφήνει κανένα περιθώριο γι’ αυτό. Επιπλέον είναι πολύ σημαντικό ότι ο μηχανισμός αποκωδικοποίησης είναι μη αντιστρεπτός. Ούτε έχει παρατηρηθεί αλλά ούτε γίνεται να μεταβιβαστεί η πληροφορία κατά αντίστροφη έννοια δηλαδή από την πρωτεϊνη στο DNA. Δηλαδή δεν μπορεί να υπάρξει μηχανισμός μέσω του οποίου θα ήταν δυνατό η δομή και τα αποτελέσματα μιας πρωτεϊνης να τροποποιηθούν, και αυτές οι τροποποιήσεις να μεταβιβαστούν, εκτός κι αν πρόκειται για αποτέλεσμα αλλοίωσης των οδηγιών σε μια περιοχή αλύσων του DNA. Ενώ αντιστρόφως δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός μέσω του οποίου οποιαδήποτε εντολή ή πληροφορία να διαβιβαστεί στο DNA. Επομένως ολόκληρο το σύστημα είναι απόλυτα κλειστό στον εαυτό του και απομονωμένο, και άρα ανίκανο να δεχθεί οποιαδήποτε υπόδειξη από τον εξωτερικό κόσμο. Είναι ένα σύστημα που λειτουργεί ως ένας μηχανισμός που μεταξύ DNA και πρωτεϊνης, μεταξύ οργανισμού και περιβάλλοντος συντελούνταισχέσεις μονής κατεύθυνσης. Το εύλογο συμπέρασμα που θα μπορούσε να προκύψει από τα παραπάνω είναι ότι το σύστημα αυτό ακριβώς λόγω της δομής του θα έπρεπε να αντιτίθεται σε κάθε αλλαγή και εξέλιξη. Αρχικά η απάντηση είναι θετική διότι αυτός είναι ο λόγος της απαράμιλλης σταθερότητας ορισμένων ειδών που κατόρθωσαν να αναπαράγονται χωρίς υπολογίσιμες αλλοιώσεις εδώ και εκατομμύρια χρόνια.
 «Από την άλλη πλευρά όμως καμιά μικροσκοπική οντότητα δεν μπορεί να γλυτώσει από διαταράξεις κβαντικής τάξης, των οποίων η συσσώρευση στους κόλπους ενός μακροσκοπικού συστήματος θα αλλοιώσει τη δομή του βαθμιαία αλλά αναπόδραστα. Τα έμβια όντα παρά τη διατηρητική τελειότητα του μηχανισμού που διασφαλίζει την πιστότητα της αποκωδικοποίησης δεν ξεφεύγουν από αυτόν τον νόμο. Έτσι εξηγούνται τα γηρατιά και ο θάνατος των πολυκυτταρικών οργανισμών εν μέρει με την συσσώρευση συμπτωματικών σφαλμάτων αποκωδικοποίησης, τα οποία αλλοιώνουν ορισμένα ιδίως από τα συστατικά που είναι υπόλογα για την πιστότητα της αποκωδικοποίησης, και αυξάνουν τη συχνότητα αυτών των σφαλμάτων που επιφέρουν σιγά σιγά την αναπόφευκτη κατάρρευση της δομής των οργανισμών. Το ίδιο ισχύει και για τον μηχανισμό ανατύπωσης όπου συναντάμε διαταράξεις και ανωμαλίες. Σφάλματα μεταγραφής τα οποία δυνάμει της τυφλής πιστότητας του μηχανισμού θα ξαναμεταγραφούν αυτομάτως με την προσέγγιση που επιτρέπουν άλλες πιθανές διαταράξεις. Θα αποκωδικοποιηθούν επίσης με την ίδια πιστότητα σε αλλοίωση του ειρμού των αμινοξέων μέσα στο πολυπεπτίδιο που αντιστοιχεί στην περιοχή του DNA όπου θα έχει παραχθεί η μετάλλαξη. Αλλά μόνο όταν το εν μέρει καινούριο αυτό πολυπεπτίδιο αναδιπλωθεί πάνω στον εαυτό του θα αναφανεί η λειτουργική σημασία της μετάλλαξης.» (σελ. 150)

Τώρα το θέμα είναι ότι αυτές οι αλλοιώσεις είναι συμπτωματικές, δηλαδή απόρροια της καθαρής τύχης. Και εφόσον αποτελούν την μόνη δυνατή πηγή τροποποιήσεων του γενετικού κώδικα που με τη σειρά του είναι η μόνη παρακαταθήκη των κληρονομικών δομών του οργανισμού, αναγκαστικά προκύπτει το συμπέρασμα ότι μόνο η τύχη είναι η πηγή κάθε καινοφάνειας και κάθε δημιουργίας μέσα στην βιόσφαιρα. Κατά συνέπεια ο ακρογωνιαίος λίθος της εξέλιξης είναι η καθαρή τύχη και η οποία κινείται μέσα σε μια τυφλή ελευθερία. Με άλλα λόγια οι μεταλλάξεις οφείλονται στην τύχη και αποτελούν την αιτία της εξέλιξης. Επομένως μέσα στην καρδιά ενός αυστηρού τελεονομικού μηχανισμού λόγω της μεταβίβασης της πληροφορίας μέσω του DNA, βρίσκεται μια αφηρημένη ενεργούσα τύχη κβαντικής φύσεως, η οποία λειτουργεί οντολογικά για ενδεχόμενες μεταλλάξεις που αποτελούν την πηγή της εξέλιξης. Άρα τελεονομία και τύχη συμπορεύονται αρμονικά με κοινό στόχο την εξέλιξη της οποίας η υπόσταση είναι τυχαία λόγω της μετάλλαξης, αλλά απόλυτα εξηγήσιμη όσον αφορά το πέρασμα από το ένα στάδιο στο άλλο. Βεβαίως η τύχη στο επίπεδο που βρισκόμαστε δεν ανάγεται στον κλασικό μακροσκοπικό λογισμό πιθανοτήτων. Η τύχη στο μακροσκοπικό επίπεδο έχει να κάνει με μια υπολογιστική αοριστία εξαιτίας της αδυναμίας της ανθρώπινης φύσης να ελέγξει μέσα από εξισώσεις τις παραμέτρους των δυνάμεων που κάθε φορά ενεργούν. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε το αποτέλεσμα στο ρίξιμο ενός ζαριού γιατί δεν μπορούμε να το κατευθύνουμε με ακρίβεια. Θεωρητικά θα μπορούσε να κατασκευαστεί μια μηχανή αφάνταστης ακρίβειας η οποία να μπορούσε να αντιμετωπίσει την απροσδιοριστία, η οποία όμως είναι καθαρά τεχνική επειδή το επίπεδο είναι μακροσκοπικό. Γενικά η οποιαδήποτε χρήση των πιθανοτήτων στο μακροσκοπικό επίπεδο δεν παραπέμπει σε μια οντολογική απροσδιοριστία του ίδιου του πράγματος, αλλά στην πρακτική ανθρώπινη αδυναμία να ελέγξει τις μακροσκοπικές παραμέτρους. Δηλαδή έχουμε υπολογιστικό πρόβλημα και όχι οντολογικό.
Τα πράγματα όμως αλλάζουν όχι μόνο με το πέρασμα στο υποατομικό επίπεδο, αλλά ακόμα και στο μακροσκοπικό όταν αναφερόμαστε σε ανεξάρτητα μεταξύ τους συστήματα που συμπτωματικά επικοινωνούν. Αυτό συμβαίνει βασικά στην περίπτωση ανάμεσα στα περιστατικά που μπορούν να προκαλέσουν είτε να επιτρέψουν ένα σφάλμα κατά την αντιγραφή της γενετικής πληροφορίας, και στις λειτουργικές επιπτώσεις αυτού του σφάλματος όπου υπάρχει εξίσου πλήρης ανεξαρτησία. Το λειτουργικό αποτέλεσμα εξαρτάται από τη δομή, από τον ρόλο της αλλοιωμένης πρωτεϊνης, τις αλληλεπιδράσεις που αυτή διασφαλίζει και τις αντιδράσεις που καταλύει. Ένα σωρό πράγματα δηλαδή που δεν έχουν καμιά σχέση με το καθεαυτό μεταλλακτικό συμβάν ούτε και με τις άμεσες είτε μακρινές αιτίες του, όποια και να είναι εξάλλου η υφή, ντετερμινιστική η μη αυτών των αιτιών. Εάν τώρα προσθέσει κανείς το γεγονός ότι η μετάλλαξη είναι ένα μικροσκοπικό φαινόμενο υπαγόμενο σε κβαντικούς νόμους, η απροσδιοριστία τελικά του φαινομένου αποκτάει οντολογική χρειά. Συμβάν λοιπόν ουσιαστικά απρόβλεπτο από την ίδια του την φύση.
3.4 Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΚΑΙ Η ΦΥΣΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ
Μέχρι στιγμής παρουσιάστηκε η καθοριστική συμμετοχή του τυχαίου μέσα στην καρδιά του ντετερμινιστικού μηχανισμού. Τώρα το αποτέλεσμα αυτής της σύζευξης των δύο φαινομενικά αντιθετικά καταστάσεων κάτω από την σκέπη του συστήματος που τα συνδέει είναι η εξέλιξη. Έτσι λοιπόν από την στιγμή που εγγραφεί μέσα στην δομή του DNA το ιδιοσύστατο και συνεπώς κατ’ ουσία αναπάντεχο συμβάν, από εκεί και πέρα θα αρχίσει μηχανικά και πιστά να ανατυπώνεται και να αποκωδικοποιείται δηλαδή να πολλαπλασιάζεται και να μεταβιβάζεται σε δισεκατομμύρια αντίτυπα. Προερχόμενο το συμβάν αυτό από το βασίλειο της καθαρής τύχης εισχωρεί στο βασίλειο της πιο άκαμπτης βεβαιότητας. Στην μακροσκοπική κλίμακα που είναι η κλίμακα του οργανισμού εργάζεται και η επιλογή. Η επιλογή εργάζεται επάνω στις απόρροιες της τύχης και δεν μπορεί να εφοδιάζεται από πουθενά αλλού. Εργάζεται όμως σε έναν χώρο άτεγκτων απαιτήσεων όπου το τυχαίο έχει εξοστρακιστεί. Από τις απαιτήσεις αυτές ακριβώς, και όχι από την τύχη έχει αντλήσει η επιλογή τους γενικά ανοδικούς προσανατολισμούς της.
Τα δεδομένα της σύγχρονης βιολογίας επιτρέπουν να διευκρινιστεί και να προσδιοριστεί ακόμα περισσότερο η έννοια της φυσικής επιλογής. Έτσι για παράδειγμα για την ισχύ, την συνθετικότητα και την συνοχή του ενδοκυτταρικού κυβερνητικού δικτύου, μια αρκετά ξεκαθαρισμένη ιδέα και η οποία μας επιτρέπει να καταλάβουμε ότι κάθε καινοφάνεια με τη μορφή αλλοίωσης της δομής μια πρωτεϊνης θα περάσει πρώτα από δοκιμασία. Μέσα από αυτή θα εξακριβωθεί κατά πόσο συμβιβάζεται με το σύνολο ενός συστήματος, ήδη συναρμοσμένου με αναρίθμητες υποτάξεις που κυβερνούν την εκτέλεση του σχεδίου του οργανισμού. Οι μόνες λοιπόν ανεκτές μεταλλάξεις είναι εκείνες που τουλάχιστον δεν μειώνουν την συνεκτικότητα του τελεονομικού μηχανισμού, αλλά μάλλον την ενισχύουν περισσότερο προς την ήδη υιοθετημένη κατεύθυνση ή ακόμα και οπωσδήποτε πολύ σπανιότερα την εμπλουτίζουν με καινούριες δυνατότητες. Υπό αυτή την έννοια η λογική της εξέλιξης έχει την προέλευσή της στην τύχη λόγω του ότι από εκεί πηγάζει αυθαίρετα η μετάλλαξη, αλλά η ίδια η εξέλιξη δεν είναι τυχαία αφού οι μεταλλάξεις δοκιμάζονται και κρίνονται από την αυστηρή δομή του ίδιου του αιτιακού ντετερμινιστικού μηχανισμού.
Ο τελεονομικός λοιπόν μηχανισμός είναι εκείνος που με τον τρόπο που λειτουργεί από την στιγμή που θα εκφραστεί για πρώτη φορά κάποια μετάλλαξη, ορίζει τις βασικές αρχικές συνθήκες αποδοχής πρόσκαιρης είτε οριστικής ή απόρριψης που γεννά η τύχη. «Εξαιτίας της διατηρητικής τελειότητας του μηχανισμού ανατύπωσης, κάθε μετάλλαξη θεωρούμενη ξεχωριστά είναι σπανιότατο γεγονός. Στα βακτηρίδια που είναι και οι μόνοι οργανισμοί που διαθέτουμε πολλά και ακριβή δεδομένα, η πιθανότητα για ένα δεδομένο γονίδιο να υποστεί μετάλλαξη που αλλοιώνει αισθητά τις λειτουργικές ιδιότητες της αντίστοιχης πρωτεϊνης είναι από 10-6 μέχρι 10-8 ανά κυτταρική γενιά. Όμως μέσα σε λίγα κυβικά εκατοστά νερό μπορεί να αναπτυχθεί πληθυσμός πολλών δισεκατομμυρίων κυττάρων. Σε έναν τέτοιο πληθυσμό όμως συντελείται ότι κάθε δεδομένη μετάλλαξη παρουσιάζεται από 10 έως και 1000 αντίτυπα. Κατά συνέπεια ο ολικός αριθμός των μεταλλαγμάτων κάθε είδους σε αυτόν τον πληθυσμό είναι περίπου 105 ως 106. Το συμπέρασμα είναι ότι στην κλίμακα του πληθυσμού, η μετάλλαξη δεν είναι ένα φαινόμενο κατ’ εξαίρεση αλλά αντίθετα είναι ο κανόνας. Επομένως μέσα στον πληθυσμό είναι που ασκείται η ώθηση της επιλογής και όχι σε μεμονωμένα άτομα.» (σελ. 161)
Όσον αφορά τώρα τα ανώτερα θηλαστικά και ειδικότερα τον άνθρωπο το ποσοστό ορισμένων μεταλλάξεων είναι ιδιαίτερα υψηλό της τάξεως από 10-4 έως 10-5 κάτι που οφείλεται στο ότι περιέχει χίλιες φορές περισσότερα γονίδια από το γένωμα ενός βακτηριδίου. Επιπλέον ο αριθμός των κυτταρικών γενεών και άρα των πιθανοτήτων μετάλλαξης σε μια σπερματογονική σειρά, από ωάριο σε ωάριο και από σπερματοζωάριο σε σπερματοζωάριο είναι πολύ μεγάλος. Συνολικά στον ανθρώπινο πληθυσμό συντελούνται σε κάθε γενιά περίπου χίλια δισεκατομμύρια μεταλλάξεις, ένα νούμερο που αποκαλύπτει τις διαστάσεις της δεξαμενής από την οποία η τυχαιότητα αντλεί την μεταβλητότητά της, και η οποία αποτελεί το γένωμα του είδους παρά τις διατηρητικές ιδιότητες του μηχανισμού ανατύπωσης. Το συμπέρασμα είναι ότι η φύση συμμετέχει σε μια λοταρία τεραστίων διαστάσεων με συνέπεια το παράδοξο να μην είναι η εξέλιξη, αλλά το πώς επιτυγχάνεται η σταθερότητα των μορφών μέσα στην βιόσφαιρα. Παραδείγματα αυτής της σταθερότητας υπάρχουν αρκετά με ενδεικτικότερο το ίδιο το κύτταρο. Αυτό χαρακτηρίζεται από το αμετάτροπο χημικό πλάνο της οργάνωσής του (αρχίζοντας από τη δομή του γενετικού κώδικα και τον πολυσύνθετο μηχανισμό αποκωδικοποίησης), υφίσταται εδώ και τρία δισεκατομμύρια χρόνια εφοδιασμένο εξαρχής με ισχυρά μοριακά κυβερνητικά δίκτυα διασφαλιστικά της λειτουργικής συνεκτικότητάς του. Η ασυνήθιστη σταθερότητα ορισμένων ειδών, τα δισεκατομμύρια χρόνια που καλύπτει η εξέλιξη, η αμετατροπία του θεμελιώδους χημικού πλάνου του κυττάρου, δεν μπορούν να εξηγηθούν παρά μόνο με την εξαιρετική συνοχή του τελεονομικού μηχανισμού και το οποίο συνεπώς διαδραμάτιζε μέσα στην εξέλιξη ρόλο κατευθυντήριο αλλά και ανασχετικό. Οπότε συγκράτησε, ενίσχυσε και ολοκλήρωσε ελάχιστο μόνο κλάσμα των πιθανοτήτων που του παρείχε σε αστρονομικό αριθμό η ρουλέτα της φύσης.
Από την άλλη μεριά το σύστημα ανατύπωσης όχι μόνο δεν μπορεί να εξαλείψει τις μικροσκοπικές διαταράξεις στις οποίες υπόκειται αναπόφευκτα, αλλά απεναντίας δεν ξέρει να κάνει τίποτα άλλο από το να τις καταγράφει και να τις προσκομίζει σχεδόν πάντα ματαιοπονώντας μέσα στον τελεονομικό μηχανισμό, του οποίου τα αποτελέσματα έχουν τελεσίδικα κριθεί από την επιλογή. Τώρα αυτό το θεμελιακό είδος της τύχης είναι καθοριστικό για την διαμόρφωση της μη αντιστρεψιμότητας της εξέλιξης. Πιο συγκεκριμένα μια απλή σημειακή μετάλλαξη όπως η υποκατάσταση μέσα στο DNA ενός γράμματος του κώδικα από κάποιο άλλο είναι αντιστρεπτή. Όμως κάθε αισθητή εξέλιξη όπως ο διαφορισμός δύο ειδών, απορρέει από ένα πλήθος ανεξάρτητων μεταλλάξεων που έχουν διαδοχικά συσσωρευτεί στο αρχέτυπο είδος. Στην συνέχεια και εξαιτίας της τύχης ανασυνδιάζονται χάρη στην προωθούμενη απότην σεξουαλικότητα γενετική ροή. Ένα τέτοιο φαινόμενο εξαιτίας του αριθμού των ανεξάρτητων γεγονότων από τα οποία απορρέει είναι στατιστικά μη αντιστρεπτό.
Κατά συνέπεια η εξέλιξη μέσα στην βιόσφαιρα είναι αναγκαστικά μια μη αντιστρεπτή διαδικασία και η οποία ορίζει μια κατεύθυνση μέσα στον χρόνο. Η κατεύθυνση αυτή προέρχεται και καθορίζεται από τον νόμο αύξησης της εντροπίας που είναι η δεύτερη αρχή της θερμοδυναμικής. Η δεύτερη αρχή θεμελιώνεται σε στατιστικές θεωρήσεις απαράλλακτες με εκείνες που θεσπίζουν τον μη αντιστρεπτό χαρακτήρα της εξέλιξης. Στην συγκεκριμένη περίπτωση η δεύτερη αρχή διατυπώνει απλώς μια στατιστική πρόβλεψη και δεν αποκλείει την περίπτωση σε ένα τυχόν μακροσκοπικό σύστημα δηλαδή σε μια παλινδρόμηση ελάχιστου πλάτους και μικρής διάρκειας, να μπορεί να ξανανεβαίνει την κατηφοριά της εντροπίας και άρα κατά κάποιο τρόπο να ξαναγυρίζει πίσω μέσα στον χρόνο. Στα έμβια όντα αυτές οι φευγαλέες παλινδρομήσεις συλλαμβανόμενες και αναπαραγόμενες από τον μηχανισμό ανατύπωσης έχουν συγκρατηθεί από την επιλογή. Με την έννοια αυτή η επιλεκτική εξέλιξη βασιζόμενη στην προτίμηση των σπάνιων και πολύτιμων αυτών συμπτώσεων που μαζί με άπειρες άλλες, περιέχονται στην τεράστια δεξαμενή της μικροσκοπικής τύχης και είναι σαν μια μηχανή επιστροφής μέσα στον χρόνο.
Εάν τώρα συγκεντρώσουμε όλο το υλικό εκείνο που αναδεικνύεται από τα προηγούμενα, παραμένει μυστηριώδες το ότι ολόκληρη αυτή η εξέλιξη έχει προέλθει από μια τεράστια λοταρία. Ενώ έχουμε δηλαδή μια αδιαμφισβήτητη εξέλιξη μέσα από τον απαράμιλλο πλούτο των δομών που δημιούργησε και παράλληλα τον θαυμαστό λειτουργικό χαρακτήρα του μηχανισμού και της επιλογής, ολόκληρη η βάση και η προέλευση αυτού του οικοδομήματος είναι η τύχη. Όπου τύχη, είναι οι βασικές διεργασίες όπως οι μοριακοί μηχανισμοί της αντιγραφής, της μετάλλαξης και της αποκωδικοποίησης από τις οποίες προκύπτουν οι μετέπειτα τελεονομικοί μηχανισμοί. Στην φυσική οι δυσκολίες προκύπτουν εξαιτίας του ότι ο μικρόκοσμος υπερβαίνει τον κόσμο της εμπειρίας και επομένως αλλάζουν οι όροι παρατήρησης. Στην βιολογία σύμφωνα με τον Μονό οι στοιχειώδεις αλληλεπιδράσεις στις οποίες βασίζονται τα πάντα, είναι σχετικά εύκολα καταληπτές εξαιτίας του μηχανιστικού τους χαρακτήρα. Η δυσκολία έγκειται στην πρωτοφανή πλοκή των ζωντανών συστημάτων και η οποία δεν επιτρέπει μια ολική εποπτική παράσταση. Παρόλα αυτά οι μηχανισμοί της εξέλιξης σήμερα έχουν προσδιορισθεί με ακρίβεια και βέβαια πρόκειται για τους μηχανισμούς εκείνους που εξασφαλίζουν την σταθερότητα των ειδών. Την ανατυπωτική αμετατροπία του DNA και την τελεονομική συνεκτικότητα των οργανισμών. Σύμφωνα λοιπόν με τον Μονό τα σύνορα της γνώσης δεν βρίσκονται στους μηχανισμούς της εξέλιξης, αλλά στις δύο άκρες της. «Δηλαδή στην προέλευση των πρώτων ζωντανών συστημάτων, και εν συνεχεία στον τρόπο λειτουργίας του εντονότερα τελεονομικού συστήματος που αναφάνηκε ποτέ, που είναι το κεντρικό νευρικό σύστημα του ανθρώπου. Τώρα τα τρία στάδια στην διαδικασία εκείνη που οδήγησε στην εμφάνιση των πρώτων οργανισμών είναι τα εξής:23
23 Βλ. όπ. π., σ. 183.
1) Τον σχηματισμό επάνω στην γη των βασικών χημικών συστατικών των έμβιων όντων, που είναι τα νουκλεοτίδια και τα αμινοξέα.
2) Τον σχηματισμό από αυτά τα υλικά των πρώτων ικανών για ανατύπωση μακρομορίων.
3) Την εξέλιξη η οποία γύρω από αυτές τις ανατυπωτικές δομές, συγκρότησε έναν τελεονομικό μηχανισμό για να καταλήξει στο αρχέγονο κύτταρο.

Το πρώτο στάδιο που λέγεται και ‘προβιοτική’ φάση, αναφέρεται στην αοριστία που υπάρχει στις διαδρομές που ακολούθησε η προβιοτική χημική εξέλιξη. Οι συνθήκες της ατμόσφαιρας και του γήινου φλοιού πριν από τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια ήταν πρόσφορες για την επισώρευση ορισμένων απλών ενώσεων άνθρακα όπως το μεθάνιο. Επιπλέον υπήρχε νερό και αμμωνία, οπότε και με την παρουσία μη βιολογικών καταλυτών προέκυψαν συνθετότερα σώματα, μεταξύ των οποίων συναντάμε αμινοξέα και πρόδρομους των νουκλεοτιδίων. Το αξιοσημείωτο είναι ότι κάτω από ορισμένες συνθήκες, που η σύμπτωσή τους είναι ευλογοφανής, η απόδοση αυτών των συνθέσεων σε σώματα ολόιδια ή ανάλογα με τα συστατικά του σύγχρονου κυττάρου είναι πολύ υψηλή. Το συμπέρασμα είναι ότι μπορούμε να θεωρήσουμε αποδεδειγμένο ότι κάποια στιγμή επάνω στην γη, ορισμένες υδάτινες εκτάσεις μπορούσαν να περιέχουν διαλελυμένα σε μεγάλες συγκεντρώσεις τα βασικά συστατικά των δύο τάξεων βιολογικών μακρομορίων, δηλαδή των νουκλεϊνικών οξέων και των πρωτεϊνών.» (σελ. 183)
3.5 ΕΥΦΥΕΣ ΣΧΕΔΙΟ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ
Όπως έχει γίνει φανερό μέχρι στιγμής η θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου και ακόμα χειρότερα η προέλευση του πρώτου κυττάρου, αποτελούν τις βασικότερες αιτίες διαμάχης από τις οποίες θα συναχθούν τα συμπεράσματα που αφορούν κυρίως την σχέση του ανθρώπου με την τύχη, την αναγκαιότητα αλλά και την ίδια του την ύπαρξη. Η θεωρία της εξέλιξης μέσα από την φυσική επιλογή είναι η μόνη δυνατή θεωρία που μπορεί να εξηγήσει το αποτέλεσμα που έχουμε σήμερα, ακόμα κι αν αναδεικνύει μια απίστευτη πολυπλοκότητα. Στην ουσία του πράγματος η πολυπλοκότητα των σύγχρονων οργανισμών δημιουργεί ένα είδος άρνησης στο κατά πόσο η κατά τα άλλα τυχαία φυσική επιλογή είναι δυνατόν να παρήγαγε εξελικτικά ένα τέτοιο μεγαλείο πολυπλοκότητας, και το οποίο θα μπορούσε να προκύψει μόνο μέσα σε ένα πλαίσιο ευφυούς σχεδιασμού.
Ο μηχανισμός της εξέλιξης πραγματοποιείται μέσα από τις διαδικασίες αντιγραφής του DNA όπου συντελούνται κάποιες σπάνιες φορές σφάλματα στην διαδικασία ενός γράμματος από τον κώδικα που αντιγράφεται. Το σφάλμα αυτόσυντελείται τελείως αυθαίρετα, αλλά θα αποτελέσει την αιτία της μετάλλαξης παρόλο που στην συνέχεια ο τελείως τελεονομικός μηχανισμός της αντιγραφής θα πραγματοποιήσει όλες εκείνες τις διαδικασίες για την παραγωγή του καινούριου γενετικού κώδικα. Το μεγάλο θέμα όμως είναι ότι δεν είναι λογικό χωρίς την ύπαρξη συνειδητού σκοπού, η ίδια η τυχαιότητα μέσα από τις μεταλλάξεις να καταφέρνει την τελειότητα της πολυπλοκότητας που παρατηρούμε σήμερα. Είναι με άλλα λόγια η πολυπλοκότητα ο λόγος μέσα από τον οποίο αποκαλύπτεται ότι η τυχαιότητα δεν είναι τυχαία. Από αυτή την συλλογιστική προέκυψαν οι υποστηρικτές του ευφυούς σχεδίου, οι οποίοι απέδωσαν στην τυχαιότητα συνειδητή προέλευση, διότι αλλιώς δεν θα μπορούσε να συντελεστεί η πολυπλοκότητα, και φυσικά η συνειδητότητα αυτή είναι ο Θεός.
«Το ευφυές σχέδιο εμφανίστηκε στην σκηνή το 1991.24 Κάποιες από τις ρίζες του μπορούν να ανιχνευθούν σε παλιότερα επιστημονικά επιχειρήματα για την στατιστική απιθανότητα της καταγωγής της ζωής. Αλλά το ευφυές σχέδιο εστιάζεται περισσότερο όχι στο πώς οι πρώτοι αυτοαντιγραφόμενοι οργανισμοί ήρθαν στη ύπαρξη, αλλά στην υποτιθέμενη ανεπάρκεια της εξελικτικής θεωρίας να εξηγήσει την εκπληκτική πολυπλοκότητα της ζωής που επακολούθησε. Ιδρυτής του ευφυούς σχεδίου είναι ο Phillip Johnson ένας χριστιανός δικηγόρος στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Berkley, του οποίου το βιβλίο η Δίκη του Δαρβίνου για πρώτη φορά εξέθεσε τη θέση του ευφυούς σχεδίου. Οι τρεις βασικές προτάσεις του σχεδίου αυτού είναι οι εξής:
24 Francis S. Collins, Η Γλώσσα του Θεού (Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση, 2009), σελ. 162-165.
Η εξέλιξη προωθεί μια αθεϊστική κοσμοθεωρία και συνεπώς πρέπει να αποκρούεται από όσους πιστεύουν στο Θεό.
Η εξέλιξη είναι βασικά εσφαλμένη γιατί δεν μπορεί να εξηγήσει την βαθιά πολυπλοκότητα της φύσης.
Αν η εξέλιξη δεν μπορεί να εξηγήσει την μη αναγώγιμη πολυπλοκότητα, τότε πρέπει να υπήρξε ένας έξυπνος σχεδιαστής αναμεμιγμένος κάπου, ο οποίος εισήλθε για να προσφέρει τα αναγκαία συστατικά κατά την διαδρομή της εξέλιξης.» (σ. 163-64)
«Στο Μαύρο κουτί του Δαρβίνου ο Michael Behe περιγράφει αυτά τα επιχειρήματα τελείως πειστικά. Όταν ο Βιοχημικός Behe παρατηρεί τις εσωτερικές λειτουργίες του κυττάρου, αισθάνεται κατάπληξη και δέος από τις λεπτομέρειες των μοριακών μηχανών που είναι εκεί, και τις οποίες η επιστήμη ανακαλύπτει τις τελευταίες δεκαετίες. Υπάρχουν εκεί αξιοθαύμαστες μηχανές που μεταφράζουν το RNA σε πρωτεϊνες, άλλες που βοηθούν το κύτταρο να κινείται τριγύρω και άλλες που μεταδίδουν από την επιφάνεια του κυττάρου στον πυρήνα σήματα που μεταδίδονται μέσω βιοχημικών διαδρομών αλληλεπιδρώντων μορίων. Δεν είναι μόνο τα κύτταρα που προκαλούν έκπληξη. Ολόκληρα όργανα κατασκευασμένα από δισεκατομμύρια ή τρισεκατομμύρια κύτταρα είναι οικοδομημένα με ένα τρόπο που μόνο δέος μπορεί να εμπνεύσουν. Το ανθρώπινο μάτι για παράδειγμα είναι ένα περίπλοκο όργανο σαν κάμερα του οποίου η ανατομία και η φυσιολογία αναδεικνύουν μια απίστευτα κομψή και εκλεπτυσμένη μηχανική λειτουργία.» (σελ. 164)
Ο Behe υποστηρίζει ότι μηχανές αυτού του είδους δε θα είχαν ποτέ προκύψει με βάση την φυσική επιλογή. Τα επιχειρήματά του εστιάζονται κυρίως σε πολύπλοκες δομές που απαιτούν την αλληλεπίδραση πολλών πρωτεϊνών και των οποίων η λειτουργία χάνεται αν κάποια από αυτές τις πρωτεϊνες απενεργοποιηθεί. Ένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφερόμενο από τον Behe είναι το μαστίγιο των βακτηριδίων. Πολλά και διαφορετικά βακτηρίδια διαθέτουν τέτοια μαστίγια που είναι μικρές εξωλέμβιες μηχανές οι οποίες μετακινούν τα κύτταρα προς διάφορες διευθύνσεις. Η δομή του μαστιγίου που αποτελείται από τριάντα περίπου διαφορετικές πρωτεϊνες είναι πράγματι λεπτότατη. Περιλαμβάνει μικροσκοπικές ποικιλίες μιας βασικής έκφυσης, ένα στέλεχος οδήγησης και έναν σύνδεσμο. Όλα αυτά αποτελούν έναν τριχοειδή κινητήρα και συνολικά με την όλη διάταξη να είναι ένα θαύμα νανοτεχνολογικής μηχανικής.
Αν μία από αυτές τις τριάντα πρωτεϊνες αχρηστευθεί από γενετική μεταλλαγή, ολόκληρη η συσκευή δεν θα μπορέσει να εργαστεί σωστά. Το επιχείρημα του Behe είναι ότι μια τέτοια πολύπλοκη συσκευή δεν θα μπορούσε να υπάρξει με βάση μόνο τις Δαρβίνειες διαδικασίες. Υποθέτει ότι ένα συστατικό αυτού του πολύπλοκου εξωλέμβιου κινητήρα θα μπορούσε να έχει εξελιχθεί τυχαία μετά από μια μακρά χρονική περίοδο, αλλά δεν θα υπήρχε πίεση επιλογής για να διατηρηθεί εκτός και αν τα άλλα 29 είχαν αναπτυχθεί ταυτοχρόνως. Ακόμα, κανένα από αυτά δεν θα είχε κάποιο πλεονέκτημα επιλογής παρά μόνο όταν ολόκληρη η δομή είχε συναρμολογηθεί. Ο Behe υποστηρίζει, και κατόπιν ο Dembski το μετέτρεψε αυτό σε ένα μαθηματικό επιχείρημα, ότι η πιθανότητα τέτοιας τυχαίας συνέλιξης πολλών ατομικά άχρηστων στοιχείων είναι σχεδόν άπειρα μικρή. Έτσι το κύριο επιστημονικό επιχείρημα του ευφυούς σχεδίου αποτελεί μια νέα μορφή του επιχειρήματος του Palley από την «προσωπική δυσπιστία» εκφρασμένο στην γλώσσα της βιοχημείας, της γενετικής και των μαθηματικών.
«Από την άλλη πλευρά οι επιστημονικές αντιρρήσεις που προβάλλονται στο ευφυές σχέδιο είναι ιδιαίτερα ισχυρές.25 Πρώτα από όλα το ευφυές σχέδιο αδυνατεί να χαρακτηριστεί ως επιστημονική θεωρία. Όλες οι επιστημονικές θεωρίες έχουν ένα πλαίσιο για να δώσουν την εντύπωση συνόλου πειραματικών παρατηρήσεων. Μία βιώσιμη επιστημονική θεωρία προβλέπει άλλα ευρήματα και συνιστά τρόπους για μια παραπέρα επιστημονική επαλήθευση. Το ευφυές σχέδιο υστερεί πολύ από αυτή την άποψη. Η βασική θεωρία του σχεδίου αυτού όπως διαγράφεται από τον Johnson, πάσχει επίσης από το ότι δεν προτείνει κανένα μηχανισμό με τον οποίο οι υποτιθέμενες υπερφυσικές επεμβάσεις θα προξενούσαν την πολυπλοκότητα. Σε μια
25 Βλ. όπ. π., σσ. 166-170. ~ 88 ~

προσπάθεια να αντιμετωπίσει αυτό ο Behe πρότεινε την άποψη ότι οι πρωτόγονοι οργανισμοί θα είχαν από πριν προικισθεί με όλα τα γονίδια που θα ήταν τελικά αναγκαία για την ανάπτυξη των πολύπλοκων, πολυσύνθετων μοριακών μηχανών τις οποίες αυτός θεωρεί μη αναγώγιμα περίπλοκες. Ο Behe προτείνει ότι αυτά τα κοιμώμενα γονίδια ξύπνησαν σε μια κατάλληλη στιγμή εκατοντάδες εκατομμύρια έτη αργότερα όταν ήταν αναγκαία. Βάζοντας κατά μέρος το γεγονός ότι κανένας πρωτόγονος οργανισμός δεν βρίσκεται σήμερα που να περιέχει αυτήν την κρύπτη γενετικής πληροφορίας για μελλοντική χρήση, η γνώση μας για τον ρυθμό που μεταλλάσσονται τα γονίδια που δεν χρησιμοποιούνται κάνει πολύ απίθανο ότι μια τέτοια αποθήκη πληροφορίας θα είχε επιζήσει αρκετά χωρίς να αχρηστευθεί.» (σ. 166)
Επιπλέον από την στιγμή που το ευφυές σχέδιο παρουσιάστηκε στην σκηνή η επιστήμη έκανε ουσιαστικές προόδους ιδίως στις λεπτομερείς των γονιδιομάτων πολλών οργανισμών από πολλά διαφορετικά μέρη του εξελικτικού δέντρου. Μεγάλες ρωγμές άρχισαν να παρουσιάζονται που δείχνουν ότι οι οπαδοί του ευφυούς σχεδίου έχουν κάνει το λάθος να συγχέουν το άγνωστο με αυτό που δεν μπορεί να γνωσθεί, και το άλυτο με αυτό που δεν μπορεί να λυθεί. Τρία αντιπροσωπευτικά παραδείγματα που δείχνουν ότι οι δομές που φαίνονται να ταιριάζουν στον ορισμό του Behe για μη αναγώγιμη πολυπλοκότητα, παρουσιάζονται στην συνέχεια και δείχνουν το πώς μπορούν να συναρμολογηθούν μόνο από την λογική της εξέλιξης μέσα σε μια σταδιακή διαδικασία.
«Ο μηχανισμός πήξεως του ανθρώπινου αίματος που φαίνεται, με τις 12 ή τις περισσότερες πρωτεϊνες του να είναι ένα πολύπλοκο σύστημα το οποίο ο Behe θεωρεί ανάλογο του Rude-Goldberg, μπορεί στην πραγματικότητα να κατανοηθεί σαν μία βαθμιαία συγκέντρωση συνεχώς περισσότερων μερών του μηχανισμού. Το σύστημα φαίνεται να έχει ξεκινήσει με έναν πολύ απλό μηχανισμό που θα λειτουργούσε ικανοποιητικά σε ένα αιμοδυναμικό σύστημα χαμηλής πίεσης και βραδείας ροής. Όμως, σε μια μακρά περίοδο χρόνου, θα μπορούσε να έχει εξελιχθεί στο πολύπλοκο σύστημα που είναι αναγκαίο για τους ανθρώπους και τα άλλα θηλαστικά, που έχουν καρδιαγγειακό σύστημα με μεγάλη πίεση, όπου οι αιμορραγίες πρέπει να σταματούν αμέσως. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό αυτής της εξελικτικής υπόθεσης είναι το βεβαιωμένο φαινόμενο του διπλασιασμού των γονιδίων. Όταν κανείς παρατηρήσει τις πρωτεϊνες του μηχανισμού της πήξης, πολλά από τα συστατικά αποδεικνύεται να σχετίζονται μεταξύ τους στο επίπεδο της ακολουθίας των αμινοξέων. Αυτό δεν είναι επειδή τελείως νέες πρωτεϊνες οικοδομήθηκαν από τυχαία γενετική πληροφορία και τελικά συγκεντρώθηκαν στο ίδιο θέμα. Μάλλον η ομοιότητα αυτών των πρωτεϊνών μπορεί να αποδειχθεί ότι αντανακλά παλαιούς διπλασιασμούς γονιδίων που κατόπιν επέτρεψαν μια νέα αντιγραφή, που δεν δεσμεύεται από την ανάγκη να διατηρήσει την αρχική της λειτουργία (γιατί η παλαιά αντιγραφή συνεχίζει να το κάνει αυτό) και έτσι μπορεί να αναλάβει μια νέα λειτουργία, οδηγούμενη από την δύναμη της φυσικής επιλογής.» (σελ. 167)
Βέβαια πρέπει να γίνει αποδεκτό ότι δεν μπορεί να περιγραφεί με ακρίβεια η σειρά των βημάτων που τελικά οδήγησαν στην διαδικασία της πήξης του αίματος στον άνθρωπο. Αυτό είναι κάτι που ίσως δεν θα μπορέσει ποτέ να γίνει, γιατί οι οργανισμοί που φιλοξένησαν προηγουμένως μηχανισμούς πήξης χάθηκαν στην ιστορία. Εντούτοις ο δαρβινισμός προλέγει ότι πρέπει να υπήρξαν πιθανά ενδιάμεσα στάδια και μερικά πράγματι έχουν βρεθεί. Το ευφυές σχέδιο σιωπά για αυτές τις προβλέψεις και η κεντρική πρότασή του είναι, ότι ολόκληρος ο μηχανισμός πήξης του αίματος προέκυψε πλήρως λειτουργικός από προϋπάρχοντα μόρια του DNA τα οποία δεν είχαν βιολογικό νόημα και το οποίο είναι μια πρόταση έντονα αντιεπιστημονική. Ο οφθαλμός είναι ένα άλλο παράδειγμα που αναφέρεται από τους υποστηρικτές του ευφυούς σχεδίου ότι παρουσιάζει έναν βαθμό πολυπλοκότητας, την οποία δεν θα μπορούσε ποτέ να φθάσει καμία σταδιακή φυσική επιλογή. Ο ίδιος ο Δαρβίνος αναγνώριζε τη δυσκολία που θα είχαν οι αναγνώστες του να το δεχθούν αυτό οπότε δήλωνε:
Το να υποθέσουμε ότι το μάτι με όλον αυτόν τον αμίμητο εξοπλισμό του για να εστιάζει σε διάφορες αποστάσεις, να δέχεται διαφορετικές ποσότητες φωτός και να διορθώνει τη σφαιρική και χρωματική εκτροπή, μπορεί να έχει σχηματισθεί από φυσική επιλογή, φαίνεται, το ομολογώ ελεύθερα, παράλογο στον μεγαλύτερο βαθμό.
Παρόλα αυτά ο Δαρβίνος πρότεινε εδώ και 150 χρόνια μια σειρά βημάτων στην εξέλιξη αυτού του πολύπλοκου οργάνου και η οποία επιβεβαιώνεται από την μοντέρνα βιολογία. Ακόμα και πολύ απλοί οργανισμοί έχουν ευαισθησία στο φως που τους βοηθάει να αποφύγουν εχθρούς και να αναζητούν τροφή. Οι γαιοσκώληκες έχουν μια απλή χρωματισμένη λακκουβίτσα που περιέχει φωτοευαίσθητα κύτταρα, και η οποία προσφέρει μια δυνατότητα αντίληψης της διεύθυνσης στην ικανότητά του να αισθάνεται τα φωτόνια που προσπίπτουν. Ο κομψός καταδυόμενος ναυτίλος δείχνει μια μικρή πρόοδο όπου αυτός ο λάκκος έχει μεταβληθεί σε μια κοιλότητα με μια πολύ μικρή τρύπα για να δέχεται το φως. Αυτό βελτιώνει σημαντικά την διακριτική ικανότητα του οργάνου, χωρίς να απαιτεί παρά μόνο μια πολύ μικρή αλλαγή στην γεωμετρία του τριγύρω ιστού. Παρόμοια η προσθήκη μιας πηκτοειδούς ουσίας πάνω από τα πρωτόγονα φωτοευαίσθητα κύτταρα σε άλλους οργανισμούς κάνει δυνατή κάποια εστίαση του φωτός. Δεν είναι απαγορευτικά δύσκολο μέσα σε εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια να φαντασθούμε πως αυτό το σύστημα θα μπορούσε να έχει εξελιχθεί στο μάτι ενός σημερινού θηλαστικού, ολοκληρωμένου με φωτοευαίσθητο αμφιβληστροειδή και φακό που εστιάζει το φως. Είναι επίσης σημαντικό να επισημανθεί ότι ο σχεδιασμός του ματιού δεν φαίνεται σε προσεκτική παρατήρηση να είναι πλήρως ιδεώδης. «Τα κωνία και τα ραβδία που αισθάνονται το φως είναι στην οπίσθια στιβάδα του αμφιβληστροειδούς και το φως πρέπει να περάσει μέσα από νεύρα και αγγεία για να φθάσει σε αυτά. Παρόμοιες ατέλειες στην ανθρώπινη σπονδυλική στήλη (που δεν έχει τον καλύτερο σχεδιασμό για κάθετη στήριξη), οι φρονιμίτες και η περίεργη παραμονή της σκωληκοειδούς αποφύσεως επίσης φαίνεται σε πολλούς ανατόμους να ακυρώνουν την ύπαρξη ενός πράγματι σοφού σχεδίου για το ανθρώπινο σώμα.» (σελ. 169)
Ένα ιδιαίτερα επιζήμιο χτύπημα στην θεμελίωση της θεωρίας του ευφυούς σχεδίου προκύπτει από πρόσφατες αποκαλύψεις γύρω από το μαστίγιο των βακτηριδίων. Το επιχείρημα ότι είναι πολύπλοκο στηρίζεται στην προϋπόθεση ότι τα ξεχωριστά μέρη του μαστιγίου δεν είχαν καμιά προηγούμενη λειτουργία ανάλογου είδους, και επομένως ο κινητήρας δεν μπορεί να συναρμολογήθηκε συγκεντρώνοντας τέτοια κομμάτια με βαθμιαίο τρόπο οδηγούμενος από δυνάμεις φυσικής επιλογής. Η πρόσφατη έρευνα έχει θεμελιωδώς υποβαθμίσει αυτή τη θέση. Ειδικότερα η σύγκριση της πρωτεϊνικής σειράς από πολλά βακτηρίδια απέδειξε ότι διάφορα συστατικά του μαστιγίου σχετίζονται με μια τελείως διαφορετική συσκευή που χρησιμοποιείται από μερικά βακτηρίδια για να ενέσουν τοξίνες σε άλλα βακτηρίδια στα οποία επιτίθενται. «Αυτό το μικροβιακό επιθετικό όπλο αναφερόμενο από τους μικροβιολόγους ως εκκριτική συσκευή τύπου 3, προσφέρει ένα καθαρό πλεονέκτημα επιβίωσης του καταλληλότερου στους οργανισμούς που το διαθέτουν. Πιθανώς τα στοιχεία αυτής της κατασκευής αντιγράφηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια πριν, και κατόπιν επιστρατεύθηκαν για μια νέα χρήση. Ενώνοντας αυτές με άλλες πρωτεϊνες που έκαναν προηγουμένως απλούστερες λειτουργίες δημιουργήθηκε τελικά ολόκληρος ο κινητήρας. Ασφαλώς η εκκριτική συσκευή τύπου 3 είναι μόνο ένα κομμάτι από το να συμπληρωθεί ποτέ ολόκληρη η εικόνα. Αλλά κάθε τέτοιο νέο κομμάτι του παζλ προσφέρει μια φυσική εξήγηση για οτιδήποτε το ευφυές σχέδιο έχει αποδώσει σε υπερφυσικές δυνάμεις, και αφήνει στους οπαδούς του όλο και λιγότερο έδαφος για να στηριχθούν. Ο Behe αναφέρει μια περίφημη περικοπή του Δαρβίνου για να υποστηρίξει τα επιχειρήματα της μη αναγώγιμης πολυπλοκότητας:
Αν μπορούσε να αποδειχθεί ότι υπάρχει κάποιο όργανο που δεν θα ήταν δυνατό να έχει σχηματισθεί από πολυάριθμες διαδοχικές μικρές τροποποιήσεις η θεωρία μου θα κατέρρεε τελείως.
Στην περίπτωση του μαστιγίου και σχεδόν σε όλες τις άλλες περιπτώσεις που προτάθηκαν για την μη αναγώγιμη πολυπλοκότητα, τα κριτήρια του Δαρβίνου δεν βρέθηκαν, και μια τίμια εκτίμηση της σημερινής γνώσης οδηγεί στο ίδιο συμπέρασμα που ακολουθεί στην επόμενη φράση του Δαρβίνου:
Αλλά δεν μπορώ να ανακαλύψω καμία τέτοια περίπτωση.» (σελ. 170)
3.6 ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ, ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΟΤΗΤΑ
Στην προηγούμενη ενότητα παρουσιάστηκαν οι διάφορες εκδοχές της πολυπλοκότητας μέσα από την θεωρία της εξέλιξης και του ευφυούς σχεδίου υπό το πρίσμα της βιολογίας. Η πολυπλοκότητα όμως είναι ένα ζήτημα με πολύ μεγάλες εφαρμογές σε όλα τα επίπεδα (βιολογία, κοινωνία, φύση), οπότε μέσα από τις μελέτες του Prigogine θα συνδέσω την πολυπλοκότητα με την φυσική αλλά και την βιολογία. Ο Prigogine συνοψίζει την ουσία της φυσικής μακράν της ισορροπίας στην μη αντιστρεψιμότητα, στην πιθανότητα και την αστάθεια. Τα δύο παράδοξα που προκύπτουν από την διατύπωση του δεύτερου νόμου της θερμοδυναμικής είναι το παράδοξο της ζωής και το παράδοξο της δυναμικής. Πώς εμφανίζονται οι έμβιες μορφές και πώς αυτό-οργανώνονται μειώνοντας την εντροπία τους αψηφώντας την παγκοσμιότητα του δεύτερου νόμου; Ο Schrodinger τόνισε την ανάγκη να επεκταθεί η θερμοδυναμική μακράν της ισορροπίας, ώστε να βρεθούν πιθανοί τρόποι να αποφευχθεί η αντίφαση ανάμεσα στην αυτό-οργάνωση των έμβιων μορφών και στην αύξηση της εντροπίας που οδηγεί στην ισορροπία. Στην πραγματικότητα οι μη γραμμικές εξισώσεις που περιγράφουν συστήματα μακράν της ισορροπίας όπως έδειξε ο Prigogine ενέχουν δομικές αστάθειες οι οποίες επάγονται στις διακλαδώσεις. Ως αποτέλεσμα έχουμε τη δημιουργία μορφών και την αυτό-οργάνωση( Πώς όμως και μας λέτε ότι συμβιβλαζονται όλα με την ανθρώπινη λογική; Με ποια λογική;). Στις κρίσιμες μεταβάσεις μακράν της ισορροπίας εμφανίζονται συσχετίσεις μακράς εμβέλειας ενώ τον κυρίαρχο ρόλο παίζουν οι διακυμάνσεις. Η αρχή της «τάξης μέσω διακυμάνσεων» περιγράφει πως οι μορφές σχηματίζονται μακριά από την ισορροπία όπου δεν υπάρχει μια γενική αρχή ακρότατων τιμών. Το σύστημα βρίσκει τον δρόμο του μέσω ολκών και αποστών και υφίσταται κρίσιμες μεταβάσεις, καθώς αλλάζουν οι παράμετροι τάξης καθοδηγούμενες από διακυμάνσεις.
«Όσον αφορά το δεύτερο ζήτημα το θέμα είναι το πώς μπορεί η εντροπία να αυξάνει μη αναστρέψιμα σε ένα σύστημα ατόμων που αλληλεπιδρούν με αναστρέψιμες και συντηρητικές δυνάμεις. Το πρόβλημα αυτό τέθηκε επιστημονικά από τον Boltzmann, ενώ ο Επίκουρος και ο Λουκρήτιος επικαλέστηκαν εξωδυναμικούς παράγοντες. Ο Prigogine όμως δεν μπορούσε να δεχθεί κανένα εξωδυναμικό επιχείρημα (άγνοια, προσέγγιση), διότι η μη αναστρέψιμη εμφάνιση τάξης μακράν της ισορροπίας επιτυγχάνεται μέσω της ροής εντροπίας βάσει της εσωτερικής παραγωγής εντροπίας, η οποία ακολουθεί τον Δεύτερο Νόμο. Έτσι λοιπόν, η μη αναστρεψιμότητα οφείλει να είναι εγγενής ιδιότητα της φύσης. Επειδή και η πιθανότητα (διακυμάνσεις) ενέχεται επίσης στις μεταβάσεις μακράν της ισορροπίας που παράγουν την ποικιλομορφία της φύσης ο Prigogine δεν μπορούσε να φανταστεί την μη αναστρεψιμότητα χωρίς την πιθανότητα, ακόμα και στο θεμελιώδες επίπεδο της δυναμικής περιγραφής.» (σελ. 268)
26 Ilya Prigogine, Το Τέλος της Βεβαιότητας (Αθήνα: Εκδόσεις Κάτοπτρο, 2003) σελ. 268-272
Η στρατηγική επισήμανσή του ήταν ότι η μη αναστρεψιμότητα και η πιθανότητα πρέπει να είναι αντικειμενικές ιδιότητες των ασταθών είτε μη ολοκληρώσιμων δυναμικών συστημάτων. Στα ασταθή είτε μη ολοκληρώσιμα συστήματα έχουμε επεκτάσεις της δυναμικής εξέλιξης, οι οποίες είναι εγγενώς μη αναστρέψιμες και εγγενώς(;;;;;;;;;;;;; )πιθανοκρατικές. Επεκτάσεις μπορούν να κατασκευαστούν επίσης και για ευσταθή είτε ολοκληρώσιμα συστήματα, αλλά είναι πάντοτε αναστρέψιμες και μη πιθανολογικές. Συνεπώς, η ταξινόμηση της δυναμικής ως προς την ευστάθεια και την ολοκληρωσιμότητα έχει καθοριστική σημασία. Αυτή η ταξινόμηση εφαρμόζεται όχι μόνο σε μικροσκοπικές και μακροσκοπικές διαδικασίες αλλά και στο σύμπαν θεωρούμενο ως όλον. Για παράδειγμα, στα κοσμολογικά μοντέλα με αστάθειες που οφείλονται στην αρνητική καμπυλότητα, έχουν βρεθεί διάφορες προβλέψεις που μπορούν να ελεγχθούν με παρατηρήσεις. Η ανάλυση πρόσφατων παρατηρήσεων(………………) παρέχει ισχυρές ενδείξεις ότι το σύμπαν μας εμφανίζει αρνητική καμπυλότητα, δηλαδή χάος.
«Τα κύρια αποτελέσματα του έργου του Prigogine συνοψίζονται παρακάτω.
1. Η αποσαφήνιση των φυσικών συνθηκών για την εμφάνιση της πολυπλοκότητας στο μακροσκοπικό και μικροσκοπικό επίπεδο.
2. Η ανάπτυξη της πιθανολογικής ανάλυσης των πολύπλοκων συστημάτων. Η πιθανότητα είναι η αποτίμηση της αβεβαιότητας που ενυπάρχει στα πολύπλοκα συστήματα.

Η πολυπλοκότητα στην φύση οδηγεί σε προβλήματα υπολογιστικής πολυπλοκότητας. Τα πολύπλοκα συστήματα απαιτούν την ανάπτυξη μη συμβατικών αλγορίθμων. Αυτοί οι αλγόριθμοι μπορούν να μεταφερθούν από το ένα πεδίο έρευνας στο άλλο ώστε να υπάρξει αμοιβαίο όφελος. Για παράδειγμα τα μαθηματικά μοντέλα του ανοσοποιητικού συστήματος μπορούν να δώσουν νέες υπολογιστικές δυνατότητες ή ακόμα και ένα ανοσοποιητικό σύστημα για δίκτυα υπολογιστών. Αυτά τα νέα λογισμικά φαίνεται να συμβάλλουν σημαντικά στην ασφάλεια των δικτύων. Η βιολογία υπό αυτή την έννοια παρέχει πολλές ιδέες για την θεωρία πολυπλοκότητας και την πληροφορική τεχνολογία. Μπορούν να αναφερθούν για παράδειγμα εκτός των ανοσοδικτύων, τα νευρωνικά δίκτυα, τα εξελικτικά αυτόματα, την ευφυία πληθυσμών . Τα κοινωνικά δίκτυα που προτάθηκαν πρόσφατα είναι χρήσιμα για το διαδίκτυο, την επιδημιολογία, ακόμα και για την μορφοδόμηση επιστημονικών συνεργασιών. Η κοινωνία της πληροφορίας μπορεί να θεωρηθεί αυτή καθ’ εαυτή ως ένα πολύπλοκο σύστημα.» (σελ. 271-272)
3.7 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Θεωρώ ότι το πιο κρίσιμο σημείο από αυτήν την σύνδεση της τύχης με την τελεονομία υπό το πρίσμα των μεταλλάξεων και την μετέπειτα τοποθέτησή τους στον τελεονομικό μηχανισμό, δεν είναι μόνο το ότι έτσι συντελείται η εξέλιξη κάτι που σύμφωνα με όρους πιθανοτήτων δεν θα αναμένονταν να συμβεί. Όπως επίσης ο εντοπισμός κατά τον Μονό στο ότι το απροσέγγιστο γνωσιακά είναι η εμφάνιση των πρώτων οργανισμών δηλαδή το πρόβλημα των καταγωγών, αλλά και η πολυπλοκότητα του ανθρώπινου κεντρικού νευρικού συστήματος. Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο νομίζω ότι είναι, ότι όλη αυτή η διαδικασία συντελείται χωρίς την επενέργεια εξωτερικών δυνάμεων, αλλά αντίθετα είναι απόρροια εσωτερικών μηχανισμών κάτι που το θεωρώ πολύ σημαντικό στην σύνδεσή του από φιλοσοφικής(ανάγεται σε πηγή γνώσεως,..ορισμός ,λειτουργία βάση της φιλοσοφίας) απόψεως. Λειτουργεί ως παράδειγμα για να δείξει ότι η αναζήτηση της βαθύτερης αλήθειας και αιτίας των πραγμάτων, βρίσκεται μέσα στην ίδια την διεργασία αναζήτησης της γνώσης και η οποία στο τέλος θα αποτελέσει την γνώση του εαυτού. Έτσι έχει νόημα η αυτοοργάνωση με συγκεκριμένη κατεύθυνση, αλλά και παράλληλα διατηρώντας το πιο ζωτικό της χαρακτηριστικό που είναι η δυνατότητα και το ενδεχομενικό. Αυτό νομίζω ότι είναι και το υπόστρωμα αυτής της διαδικασίας, η οποία είναι η κατεξοχήν έννοια της κίνησης του ‘υπάρχειν’ από την οποία απορρέει και το νόημα ως επίγνωση πλέον. Δηλαδή σε αυτό που κάνει το ‘είναι’ να είναι αυτό που είναι.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4Ο
Η ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΤΥΧΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΘΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ.
Είναι πολύ λογικό η έννοια της τύχης να δημιουργεί πολύ μεγάλα προβλήματα όσον αφορά όχι μόνο την κατανόηση των νόμων της φύσης με την ευρύτερη έννοια, αλλά και τις συνέπειές της ως προς το ηθικό-πνευματικό επίπεδο της ανθρώπινης αντίληψης. Κάπως έτσι αρχίζουν οι αντιφάσεις. Από την μια πλευρά εάν δεν θα υπήρχε το τυχαίο ο άνθρωπος θα μπορούσε να ελέγχει, αλλά και να ελέγχεται από τα πάντα, με συνέπεια να αμφισβητηθεί το είδος της ελευθερίας που έχει. Η απόλυτη προσδιορισιμότητα στα πράγματα είναι σαν να προϋποθέτει ότι ο άνθρωπος είναι ήδη ένα τέλειο ον του οποίου οι επιλογές έχουν μόνο να ζημιώσουν μέσα σε ένα περιβάλλον το οποίο διέπεται από μια τυχαιότητα που μπορεί να απειλήσει την ασφάλεια και την σιγουριά( Η αλήθεια με Α κεφαλαίο πρέπει να βρίσκεται πάντα έξω από το βασίλειο τής κατανόησής μας. που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος με την σοφία του. Υπό αυτή την έννοια εξασφαλίζεται ένα είδος ελεγξιμότητας και κατ επέκταση νοηματοδότησης της ύπαρξης, παρόλο που αυτό λειτουργεί και ως εγκλωβισμός στην ίδια την ελευθερία του. Από την άλλη πλευρά το μεγάλο πρόβλημα με την λογική της τύχης είναι ο πολύ μεγάλος φόβος ότι μέσα της εμπεριέχει την στέρηση του νοήματος και κατά συνέπεια την έννοια της απαξίωσης. Κανένας νους δεν είναι περήφανος όταν πετυχαίνει κάτι που είναι προϊόν καθαρής τύχης, αφού δεν το αισθάνεται καν δικό του Αντίθετα όταν κάποιος καταβάλει προσπάθεια όχι μόνο έχει λόγο να ικανοποιείται αλλά κυρίως ξέρει ότι έχει συμβάλει για να συμβεί κάτι.
4.1 ΤΟ ΠΡΟΘΕΤΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΤΥΧΑΙΟΥ
Πρώτα πρώτα ας επεξεργαστούμε το τι είναι το τυχαίο. Το ένα είδος του τυχαίου αναφέρεται στον μακρόκοσμο και την κλασική λογική. Το άλλο είδος του τυχαίου το οποίο είναι και πιο οντολογικό αναφέρεται στον μικρόκοσμο. Στον κόσμο που αντιλαμβανόμαστε το τυχαίο (μακρόκοσμος), είναι συνδεδεμένο με αυτό του οποίου δεν μπορούμε να προβλέψουμε(τυχαίο και απρόβλεπτο σε μεγάλη κλίμακα,ταυτίζονται;)  το αποτέλεσμα παρά μόνο να το διαχειριστούμε πιθανοκρατικά. Τέτοια παραδείγματα είναι το ρίξιμο ενός ζαριού ή η ρουλέτα. Τα παιχνίδια αυτά όμως είναι μακροσκοπικά και διέπονται από νόμους οι οποίοι λόγω της πολυπλοκότητάς τους είναι απλώς μη προσβάσιμοι από τον άνθρωπο. Η πρακτική αδυναμία μας δηλαδή να διευθύνουμε με ακρίβεια το ρίξιμο του ζαριού είναι η αιτία της μη προβλεψιμότητας. Έχουμε δηλαδή μια απροσδιοριστία η οποία είναι καθαρά υπολογιστική και όχι ουσιαστική. Από την άλλη πλευρά έχουμε την λογική της σύμπτωσης στην οποία το τυχαίο λαμβάνει άλλη μορφή. Να είναι δηλαδή το αποτέλεσμα που προκύπτει από την τομή δύο αιτιακών αλληλουχιών εντελώς ανεξάρτητων μεταξύ τους. Την στιγμή που κάποιος βγαίνει από το σπίτι του για να αγοράσει επειγόντως ένα φάρμακο που χρειάζεται, μπορεί από το σημείο που περνάει να χτίζεται μια πολυκατοικία και να πέσει στο κεφάλι του ένα αντικείμενο. Φυσικά όλων των ειδών τα σενάρια είναι δυνατό να συμβούν, όπου αλλάζει κάθε φορά το είδος της πιθανότητας. Ανάμεσα όμως στο ζάρι που είναι ένα ατομικό γεγονός και σε σύγκριση με το παράδειγμα του ατυχήματος, υπάρχει μια σημαντική διαφορά. Το γεγονός ότι η πιθανότητα στην περίπτωση του ζαριού είναι σίγουρη, ενώ στην περίπτωση του ατυχήματος είναι μόνο δυνάμει. Όταν γίνεται η κλήρωση ενός λαχείου η πιθανότητα να κερδίσω είναι ελάχιστη, το σίγουρο όμως είναι ότι κάποιος θα κερδίσει. Πρόκειται δηλαδή για ένα γεγονός το οποίο σίγουρα θα συμβεί αλλά απλώς δεν γνωρίζουμε σε ποιον. Αυτό συμβαίνει διότι το αποτέλεσμα θα προκύψει από τον εσωτερικό δυναμισμό του απομονωμένου συστήματος το οποίο δεν εξαρτιέται κατά κάποιο τρόπο από εξωτερικό παράγοντα.
 Με αυτήν την διάκριση δεν υπονοώ ότι διαφορετικοί νόμοι της φύσης ισχύουν για τους δύο κόσμους. Άλλωστε η τοποθέτησή μου θα έχει ενοποιητικό χαρακτήρα.
Αντίθετα στην περίπτωση του ατυχήματος έχουμε συσχέτιση δύο ή και περισσοτέρων συστημάτων τα οποία εκτός του ότι διαθέτουν τον δικό τους εσωτερικό δυναμισμό, βρίσκονται σε αλληλεπίδραση με τον δυναμισμό των άλλων συστημάτων. Κατά συνέπεια η πραγμάτωση ενός αποτελέσματος βασίζεται σε ένα είδος συγχρονισμού των επιμέρους συστημάτων όπου το ένα θα πρέπει να επικοινωνήσει αρμονικά με το άλλο. Άρα το πρόβλημα σε αυτή την περίπτωση δεν είναι το σε ποιον θα υπάρξει το αποτέλεσμα αλλά το εάν θα υπάρξει αποτέλεσμα. Αφού λοιπόν το αποτέλεσμα θα είναι προϊόν ενός συντονισμού αυτό μάλλον σημαίνει ότι ο χρόνος το (timing) λειτουργεί ως κριτήριο. Η γνώση της πρόθεσης καθορίζει το πότε θα γίνει ο συγχρονισμός. Η έννοια όμως της πρόθεσης εκτός του ότι λειτουργεί εξωτερικά ως προς τα συστήματα, ακόμα πιο εντυπωσιακά δεν εμπεριέχει την έννοια του τυχαίου που στην χειρότερη των περιπτώσεων θα είναι νοηματοδοτούμενο. Η λογική της πρόθεσης αναμένεται να βασίζεται σε αποτελέσματα που ενέχουν νοήματα παρόλο που, για την επίτευξή τους μπορεί να γίνει χρήση του τυχαίου. Αυτό είναι και το τυχαίο που δεν είναι τυχαίο. Άρα θα πρέπει να εξεταστεί η προθετικότητα της ίδιας της φύσης του χρόνου. Ο χρόνος όμως που δεν αναμένεται να έχει συνείδηση ο ίδιος, λειτουργεί ως το μέσον που επιτρέπει τον συντονισμό, αλλά με την πρόθεση να πρέπει να έχει αποφασιστεί από αλλού.
 Είναι όπως όταν θέλουμε να συγχρονίσουμε ορισμένες κυματομορφές στα ολοκληρωμένα κυκλώματα όπου η χρήση ενός timer (το οποίο επίσης είναι ένα τσιπάκι), καθορίζει την φάση των κυματομορφών. Στην περίπτωση όμως του timer μπορούμε να κατασκευάσουμε το εξάρτημα αυτό διότι γνωρίζουμε το τι σκοπό θέλουμε να επιτελέσει.
Ένα είδος αντίστοιχου παραδείγματος ως αναλογία είναι η θέση της γης στο ηλιακό σύστημα. Βέβαια εδώ δεν είναι ο χρόνος το κριτήριο αλλά η θέση. Πιο συγκεκριμένα η θέση της γης βρίσκεται σε μια ιδανική απόσταση από τον ήλιο όπου είναι δυνατή η ύπαρξη της ζωής που ξέρουμε. Εάν θα βρισκόταν λίγο πιο μακριά ή λίγο πιο κοντά θα ήταν υπερβολικά θερμή ή παγωμένη αντίστοιχα, ώστε δεν θα μπορούσε να αναπτυχθεί η ζωή. Γνωρίζουμε όμως από την φυσική ότι κανένας νόμος δεν επιβάλει αυτήν την θέση της γης όχι επειδή δεν μπορούμε να τον βρούμε αλλά επειδή δεν υπάρχει τέτοιος νόμος( η έννοια του νόμου;;;). Στην ουσία του πράγματος το αποτέλεσμα υπάρχει δηλαδή η ζωή, προερχόμενο από μια αιτία η οποία είναι ανύπαρκτη και η οποία εκφράζει την μία και μοναδική πιθανότητα να μπορούσε να συμβεί αυτό. Εάν θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι η πρόθεση είναι η ύπαρξης της ζωής τότε αυτή επετεύχθη από μια πιθανότητα η οποία προέρχεται από ένα προθετικό περιβάλλον το οποίο δεν μπορούμε να γνωρίζουμε. Βέβαια τα πράγματα είναι ίσως πιο περίπλοκα. Εάν δεν αντιμετωπίσουμε το τυχαίο ως εμποδιστική παράμετρο, αλλά ως μέρος ενός γενικότερο τελεονομικού μηχανισμού. Ο τελεονομικός μηχανισμός προφανώς εισάγει την πρόθεση, και πρόθεση σημαίνει αιτιοκρατία ακόμα κι αν οι λογικές σχέσεις δεν είναι ντετερμινισμένες. Επομένως όλη η πολυπλοκότητα προκύπτει ανάμεσα στην αλήθεια που αποκαλύπτει η πρόθεση από την μια πλευρά, και από την άλλη οι μηχανισμοί της συσχέτισης τύχης και αιτιοκρατίας για το πέρασμα στο αποτέλεσμα το οποίο τελικά αποκαλύπτεται.
Κάπου εδώ τώρα ανακύπτει το πολύ μεγάλο ζήτημα με τις άπειρες δυνατότητες. Οι άπειρες δυνατότητες από τις οποίες μόνο η μία μπορεί να είναι η επιθυμητή λύση, είναι αυτό που πάντα δεν μπορεί να εξηγηθεί. Εάν γνωρίζουμε ότι από το πρακτικά άπειρο πλήθος των λύσεων έχει επιλεγεί μόνο η μία, πρόκειται για ένα εξιδανικευμένο σενάριο το οποίο λειτουργεί προθετικά σε μια διαδικασία τύχης. Σύμφωνα με την κοινή λογική ο τρόπος για να διαχειριστούμε την τύχη είναι με την χρήση των πιθανοτήτων. Σε ένα αθλητικό παιχνίδι όταν υπάρχει διακριτή διαφορά δυναμικότητας μεταξύ δύο ομάδων δεν σημαίνει ότι σίγουρα θα νικήσει ο καλύτερος.
Στις περιπτώσεις όπου νικάει ο ασθενέστερος μιλάμε για ανατροπή και πραγμάτωση της μικρής πιθανότητας που είχε αρχικά δοθεί. Αντίστοιχα όταν οι ομάδες είναι ισοδύναμες συνήθως το αποτέλεσμα κρίνεται στις λεπτομέρειες. Το γεγονός δηλαδή ότι δεν γνωρίζουμε το αποτέλεσμα δεν είναι και τόσο σημαντικό, αφού οι μηχανισμοί που το εξηγούν με την χρήση των πιθανοτήτων εκφράζουν την λογικότητα της διαδικασίας. Η χρήση των πιθανοτήτων για τις περιπτώσεις που αναφέρονται σε ένα μεγάλο στατιστικά αριθμό γεγονότων προβλέπει επίσης και το αποτέλεσμα. Μπορεί κάποιος να κερδίσει μια φορά σε ένα καζίνο, όμως πάντα είναι κερδισμένο το καζίνο διότι σε έναν μεγάλο αριθμό παιχνιδιών στατιστικά το καζίνο πάντα κερδίζει. Υπό αυτήν την έννοια έχουμε το αποτέλεσμα. Επομένως μπορούμε να πούμε ότι και η θέση της γης είναι απόρροια της πραγμάτωσης μίας από τις πολλές πιθανές θέσεις που θα μπορούσε να έχει.
Κάπου εδώ όμως ανακύπτει η λογική των πολλαπλών λύσεων. Όπως έχουμε δει η θεωρία των χορδών (string theory) αποκαλύπτει έναν κόσμο έντεκα διαστάσεων. Οι διαστάσεις αυτές δεν είναι βέβαια προσβάσιμες στις ανθρώπινες αισθήσεις, αλλά για τις δυνατότητες του μικρόκοσμου και λόγω της δομής των χορδών μπορεί έστω με μαθηματικές διαδικασίες να θεωρηθούν ότι υπάρχουν. Οι διαστάσεις αυτές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο, διότι αποτελούν το υπόστρωμα πάνω στο οποίο αποκτούν οντολογικό περιεχόμενο όλες οι δυνάμει καταστάσεις. Ο πλούτος του δυνάμει κόσμου προέρχεται ακριβώς από κάτι το οποίο δεν υπάρχει ή δεν είναι λογικό για τον μακρόκοσμο. Υπό μία έννοια όλα τα δυνατά σενάρια και όλοι οι δυνατοί συνδυασμοί πρέπει να υπάρχουν μέσα σε μια διαδικασία η οποία συνεχώς μπορεί να εμπλουτίζεται με νέες δυνατότητες. Η φιλοσοφία του κώδικα του DNA με την ευρύτερη έννοια λειτουργεί ως ένα εκπληκτικά ευέλικτο μηχάνημα το οποίο επιτρέπει ένα πρακτικά άπειρο πλήθος συνδυασμών, όπου μαζί με τις δυνατότητες μετάλλαξης του DNA οδηγούμαστε σε μια ατέρμονη δυνατότητα διαφορετικότητας. Κατά κάποιο τρόπο κάπως έτσι κατασκευάστηκαν οι πρώτες μηχανές κρυπτογραφημένων μηνυμάτων που χρησιμοποιήθηκαν στον 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Οι κώδικες ήταν αδύνατο να «σπάσουν» εάν δεν υπήρχε μία αντίστοιχη μηχανή η οποία έπρεπε μάλιστα να γνωρίζει τον σκοπό ώστε τελικά να μπορεί να μπει στην υπολογιστική διαδικασία.
Επανερχόμενοι στην θεωρία των χορδών, είδαμε ότι ο διαφορετικός τρόπος με τον οποίο δονούνται οι χορδές, αποτελεί την βάση για τον σχηματισμό κάθε μακροσκοπικής πραγματικότητας. Αυτό σημαίνει ότι οι ‘αποφάσεις’ λαμβάνονται σε έναν κόσμο στον οποίο δεν έχουμε πρόσβαση, και ακόμα εντυπωσιακότερα είναι ο κόσμος των δυνατοτήτων. Εκεί όλα είναι δυνατά, αλλά δεν είναι τυχαίο το ποιο δυνατό επιλέγεται, την ίδια στιγμή που αναφερόμαστε στο βασίλειο της τύχης. Το ότι κάθε τρόπος δόνησης της χορδής συνεπάγεται συγκεκριμένη πραγμάτωση, αποτελεί το οντολογικό υπόστρωμα του τρόπου με τον οποίο αποδίδεται η ταυτότητα και το ιδιωτικό χαρακτηριστικό στο καθετί που μετουσιώνει το ‘είναι’ σε ύπαρξη, και παράλληλα αποκαλύπτει την σχέση μεταξύ του αφηρημένου με το συγκεκριμένο.
4.2 ΜΙΑ ΘΕΩΡΙΑ ΝΟΗΜΑΤΟΣ
Ας αναλογιστούμε πρώτα από όλα ορισμένα πράγματα τα οποία λειτουργώντας ως αναλογίες και παραδείγματα θα ευνοήσουν την συλλογιστική που θα αναπτυχθεί στην συνέχεια. Κορυφαίο παράδειγμα είναι οι μαύρες τρύπες μέσα από τις οποίες είδαμε την συνύπαρξη του μικρόκοσμου και των απειροελάχιστων κβαντικών δομών σε άμεση συσχέτιση με την ισχυρότερη βαρυτική δύναμη. Η ίδια η αρχή του σύμπαντος με την μεγάλη έκρηξη θεμελιώθηκε ανάμεσα στην αρμονική σύζευξη φαινομενικά δύο τελείως αντιφατικών καταστάσεων. Χρειαζόμαστε μια οπτική του κόσμου που θα κάνει την αντίφαση να πάψει να φαίνεται ως αντίφαση, αλλά αντίθετα να λειτουργεί ως εξηγητικός μηχανισμός. Αυτός νομίζω είναι και ο λόγος της δυσκολίας κατανόησης της κβαντομηχανικής. Το χαρακτηριστικό πρόβλημα με την κβαντική θεωρία είναι ότι κάθε φορά που αναμένουμε ένα αποτέλεσμα σύμφωνα με την θεωρία, η ίδια η πράξη μας δίνει το αντίθετο αποτέλεσμα.
Υπάρχουν επίσης και πιο απλές δομές λογικής για να υποψιαστεί κανείς ότι η προφάνεια των αισθήσεων είναι ιδιαίτερα παραπλανητική. Όσο προσπαθούσαν οι επιστήμονες να κατασκευάσουν όπλα χρησιμοποιώντας μακροσκοπικά υλικά τα αποτελέσματα ήταν όσο να ναι πεπερασμένα. Η βόμβα υδρογόνου όμως και η ατομική βόμβα προέκυψαν από την αξιοποίηση τεράστιων δυνάμεων οι οποίες βρίσκονται στο μικροσκοπικό επίπεδο ανάμεσα στον πυρήνα του ατόμου. Το μικροσκοπικό επίπεδο δηλαδή είναι αυτό στο οποίο βρίσκονται οι ισχυρότερες δυνάμεις και οι οποίες εφόσον αποκτήσουν αναφορικότητα() στο μακροσκοπικό θα προκαλέσουν ασύγκριτα μεγαλύτερες καταστρεπτικές συνέπειες. Το ίδιο συμβαίνει και με τα χημικά και βιολογικά όπλα τα οποία χρησιμοποιούν υλικό προερχόμενο από έναν κόσμο ο οποίος δεν είναι ορατός από τις αισθήσεις. Αν τώρα συνυπολογίσει κανείς ότι πέρα από τις τεράστιες δυνάμεις που αναπτύσσονται σε αυτό το επίπεδο, ότι και η ύλη συμπεριφέρεται με ιδιότητες αντίστοιχης σύνδεσης μικροσκοπικού με τον μακροσκοπικό κόσμο, δημιουργούμε το υπόστρωμα διασύνδεσης και επικοινωνίας του οντολογικού και ασύλληπτων διαστάσεων δύναμης με την δυνατότητα έκφρασης αυτού στον αποκαλύψιμο εξωτερικά κόσμο.
Το κρίσιμο σημείο όμως νομίζω ότι είναι το πώς επικοινωνεί και το πώς γίνεται το πέρασμα από την μικροσκοπική πραγματικότητα στον μακρόκοσμο. Εάν η οντολογία των πραγμάτων είναι ο μικρόκοσμος πώς μπορεί και προσαρμόζεται στην τελεονομία του μακρόκοσμου; Γνωρίζουμε ότι, σύμφωνα με τους νόμους της λογικής τα πάντα διέπονται από την αιτία και το αποτέλεσμα. Το θέμα είναι ότι το τυχαίο δεν μπορεί να εξεταστεί εάν δεν λογικοποιηθεί, διότι ο άνθρωπος την λογική έχει για να χρησιμοποιήσει. Εάν το τυχαίο συνδεθεί με το αυθαίρετο ή κάτι που δεν υπάγεται σε νόμο φυσικό, ηθικό, λογικό, τότε το ίδιο το τυχαίο θα γίνει παράλογο ως προς τον εαυτό του Από εκεί και πέρα το ζητούμενο είναι να υπάρχει ένας μηχανισμός, αλλά δεν νοείται να υπάρχει μηχανισμός χωρίς πρόθεση. Ο σκοπός όμως πρόκειται να καθορίσει το πώς θα είναι ένας μηχανισμός. Εάν το τυχαίο εξυπηρετεί τις άπειρες δυνατότητες, τότε όχι μόνο δεν είναι πρόβλημα αλλά το έχουμε και ανάγκη, διότι μέσα από αυτό μπορούμε να επανακαθορίζουμε τις σταθερές κάτι που παραπέμπει στην οντολογία των πραγμάτων και χωρίς αυτό να λειτουργεί σε βάρος της προθετικότητας. Ο μηχανισμός της τελεονομίας δεν σημαίνει ότι εγκλωβίζει τα πράγματα διότι αυτό θα ήταν σε βάρος της εξελικτικότητας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει πρόθεση και η οποία βρίσκεται στα δομικά χαρακτηριστικά του μηχανισμού.
Συνήθως χρησιμοποιούμε την έννοια του τυχαίου για πράγματα στα οποία αποδίδουμε μικρή πιθανότητα. Άλλοτε αυτή η πιθανότητα είναι σίγουρη όπως η κλήρωση ενός λαχείου όπου σίγουρα κάποιος θα κερδίσει. Φυσικά αυτός που κερδίζει θα θεωρηθεί πολύ τυχερός διότι εξαρχής είχε πολύ μικρή πιθανότητα. Υπάρχουν επίσης γεγονότα τα οποία έχουν μικρή πιθανότητα, τα οποία όμως δεν είναι επιβαλλόμενα από κάποιο νόμο ότι θα έπρεπε οπωσδήποτε έστω και ένα από αυτά να πραγματοποιηθεί. Από την άλλη πλευρά η έννοια της πιθανότητας επανακαθορίζεται όταν μελετάμε στατιστικές συλλογές πληθυσμών όπως συμβαίνει στις μεταλλάξεις του κώδικα στο DNA. Σε μία ατομική περίπτωση η μετάλλαξη θα συμβεί με απειροελάχιστή πιθανότητα αλλά σε πληθυσμούς μετατρέπεται σε συχνό φαινόμενο. Θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί ότι όταν υπάρχουν όλα τα δυνατά σενάρια έστω και σε δυνάμει μορφή ότι δεν είναι και τόσο περίεργο να εμφανιστεί εν ενεργεία κάποιο το οποίο είναι επιθυμητό για διαφόρους λόγους. Εάν υπάρχουν αμέτρητα σύμπαντα γιατί να μην υπάρχει και ένα σαν το δικό μας με την πολύ συγκεκριμένη τιμή της σκοτεινής ενέργειας. Το γεγονός δηλαδή ότι όλα τα σενάρια πραγματοποιούνται κάθε φορά αφήνει το περιθώριο να συμβεί και κάτι που μοιάζει εξιδανικευμένο. Σε αυτή την περίπτωση μάλιστα το τυχαίο είναι μόνο για αυτόν που πρόκειται να του συμβεί, ενώ για το ίδιο δεν είναι αφού είναι αναγκασμένο να συμβεί κάπου λόγω της ύπαρξης όλων των περιπτώσεων.
Μία επίσης καθοριστική παράμετρος είναι το τυχαίο που αναφέρεται κυρίως στον μη ελέγξιμο παράγοντα της ζωής κάθε φορά. Αυτό που δεν υπάγεται σε κάποιο νόμο ή σε συνδυασμό γεγονότων τα οποία επικοινώνησαν συντονισμένα για να γίνει κάτι. Συνήθως αποδίδουμε την έννοια του τυχαίου εκεί όπου πραγματοποιείται η μικρή πιθανότητα. Το γεγονός όμως ότι μιλάμε για πιθανότητες σημαίνει ότι ο αιτιακός μηχανισμός δεν είναι μια άκαμπτη λογικότητα. Μικρή πιθανότητα όμως σημαίνει ότι η ενεργοποίηση των αιτίων που μπορούν να προκαλέσουν το σπάνιο αποτέλεσμα διέπονται από λογικότητες και αιτιώδεις σχέσεις οι οποίες παραβιάζουν τα ίδια τα λειτουργικά χαρακτηριστικά του συστήματος. Όταν για παράδειγμα θα δοθεί ο οποιοσδήποτε αγώνας μεταξύ δύο αντιπάλων διαφορετικής δυναμικότητας, το να νικήσει ο αδύνατος τον δυνατό είναι μη αναμενόμενο διότι αναμένουμε να επικρατήσει και να καθορίσει την έκβαση το ίδιο το κριτήριο. Το κριτήριο αναφοράς και καθορισμού της έκβασης είναι ας πούμε η δύναμη με την ευρύτερη έννοια, οπότε σε περίπτωση που η έκβαση είναι απρόσμενη πρακτικά δεν παραβιάστηκε το ίδιο το κριτήριο αλλά απλώς δεν λειτούργησε, διότι ενεργοποιήθηκαν άλλοι παράμετροι που δεν είναι αντιπροσωπευτικοί του συστήματος. Άρα δεν λειτούργησε αυτό που χαρακτήριζε το σύστημα.
Για παράδειγμα η Εθνική Ελλάδος στο ποδόσφαιρο κέρδισε το EURO 2004 χωρίς να είναι η καλύτερη ομάδα. Το ότι οι πιθανότητες πριν από το τουρνουά ήταν ελάχιστες δεν είναι κάτι λάθος αφού και η έκβαση του αποτελέσματος έδειξε ότι υπήρχαν καλύτερες ομάδες. Όταν τώρα θα αναζητήσει κανείς την αιτία του αποτελέσματος που είναι η έκπληξη τελικά, θα μπορούσε να εντοπιστεί στην ασυνήθιστα υψηλή ενέργεια και διάθεση που έδειξαν οι Έλληνες παίκτες (η δύναμη της θέλησης, κατάθεση ψυχής). Μαζί με ορισμένες άλλες παραμέτρους όπως το ψυχολογικό σκέλος, όπου η Ελλάδα δεν είχε να χάσει κάτι και άρα ψυχικά αποφορτισμένη, όπως επίσης και στο τεχνικό σκέλος το αμυντικό της παιχνίδι που άγχωνε κάθε φορά τον αντίπαλο ο οποίος αντίπαλος μετά γινόταν αυτοκαταστροφικός. Όλα αυτά ίσως να μπορούν να εξηγήσουν και την τελική συνομωσία του σύμπαντος λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αντίπαλοι έκαναν ασύγκριτα πολύ περισσότερες προσπάθειες και όλες παράδοξα άστοχες και η Ελλάδα στην μια φάση ευστοχούσε. Το γεγονός όμως ότι συνέβη αυτό το περιστατικό δεν καταργεί την κριτηριακότητα που είναι η κλάση και οι τεχνικές ικανότητες της κάθε ομάδας.
Η υπέρβαση του κριτηρίου που χαρακτηρίζει το σύστημα είναι ένα γεγονός που εξορισμού θα είναι σπάνιο, ώστε να μην έρχεται σε αντίφαση το ίδιο το σύστημα με τον εαυτό του. Είναι για να μην συμβεί η λογική ότι επαναλαμβανόμενη σύμπτωση παύει να είναι σύμπτωση. Εάν κανείς δεχθεί την παραπάνω εξήγηση του αποτελέσματος, θα μπορούσε να πει ότι το αποτέλεσμα δεν είναι τυχαίο αφού είναι εξηγήσιμο και άρα πολύ λογικό. Από την άλλη όμως ξέρουμε ότι πρόκειται για ένα σπανιότατο γεγονός διότι η ίδια η λογική θα έπρεπε να φτιάξει ένα νέο κριτήριο το οποίο στην συνέχεια ατέρμονα θα έπρεπε να αναιρεθεί από το επόμενο κριτήριο. Ούτως η άλλως η λογική παραμένει αφού ο δυνατός παραμένει πιο δυνατός από τον αδύνατο. Η πιθανότητα αναφέρεται στο αποτέλεσμα αλλά θεμελιώνεται από το περιεχόμενο της διαδικασίας και κατά κανόνα προέρχεται από μια λογική η οποία έχει έντονο λειτουργικό περιεχόμενο.
Σχεδόν πάντα ένα γεγονός όταν είναι προϊόν τύχης διέπεται από μια μοναδικότητα. Κάποιος που κερδίζει ένα λαχείο δεν αναμένεται να ξανακερδίσει. Σημασία εδώ όμως έχει η αξία της μοναδικότητας. Το αντιφατικό χαρακτηριστικό με την τύχη είναι ότι ενώ λειτουργεί ως μηχανισμός για την ανάδειξη της εκάστοτε μοναδικότητας από την μια πλευρά, από την άλλη είναι σαν να μην περιέχει την κριτηριακότητα της μοναδικότητας. Όταν κάτι είναι μοναδικό αποκτάει ένα είδος αυταξίας αλλά εάν δεν υπάρχει από πίσω μια συγκεκριμένη συλλογιστική δεν θα υπάρχει και νοηματοδότηση για να στηρίξει την μοναδικότητα. Η έννοια θα περιοριστεί μόνο στο περιεχόμενο της λέξης και σε μια σχέση μόνο με τον εαυτό της χωρίς να βρίσκει αντίκρισμα σε κάτι το οποίο θα της δίνει υπόσταση. Άρα λοιπόν ενώ η μοναδικότητα είναι ζητούμενο ως αποτέλεσμα είναι κάπως αντιφατικό αυτή να προέρχεται από έναν μηχανισμό μη νοούμενο.
Μπορούμε να υποθέσουμε ότι υπάρχουν πολλοί πλανήτες στο μέγεθος της γης και σε άλλα χαρακτηριστικά της, αλλά το ότι η απόστασή τους ως προς τον ήλιο τους δεν είναι η κατάλληλη δεν επιτρέπει την ανάπτυξη της ζωής. Όσο κι αν σε ένα τεράστιο σύνολο περιπτώσεων θα μπορούσε να υπάρξει μια γη με ιδανική απόσταση από τον ήλιο αυτό δεν αναιρεί την μοναδικότητα του γεγονότος της δικής μας γης. Το γεγονός παραμένει μοναδικό κι αν ακόμα προέρχεται από μια μη σκεπτόμενη τύχη, τότε η τύχη αυτή έχει κάνει κάτι σπουδαίο και δεν το ξέρει. Για την ίδια την τύχη δεν είναι σπουδαίο διότι για την ίδια υπήρχαν όλες οι δυνατές περιπτώσεις, για αυτόν όμως που του συμβαίνει η εύνοια είναι η μοναδική του ευκαιρία. Είναι αυτός που όχι μόνο δεν έχει στο χέρι όλα τα σενάρια (πεδίο δράσης της τύχης) αλλά είναι και εξαρτημένος από το μοναδικό που πρέπει να προσφερθεί και από αλλού, αλλά και από πολλά άλλα. Λαμβάνοντας υπόψη αυτή την συλλογιστική μπορούμε να πούμε ότι η πραγμάτωση ενός μοναδικού γεγονότος με συγκεκριμένο νόημα (π.χ. ύπαρξη ζωής στην γη) θα υποχρεώσει την διαδικασία που προηγήθηκε να συγχρονιστεί ανάλογα. Ένα τέτοιο pattern με νόημα και εξαιτίας του συντονισμού μπορεί ίσως να αποκτήσει αυτοσυνείδηση και τελικά αυτό που ξεκίνησε ως φαινομενικά τυχαίο να καταλήξει να οντολογικοποιήσει με ενσυνειδησία τον εαυτό του και άρα αυτό που ήταν τυχαίο να γίνει μια νοούμενη δυνατότητα. Ο συνδυασμός της αξίας και του νοήματος που εμπεριέχονται στο αποτέλεσμα δεν γίνεται να αφήσουν ανεπηρέαστη την διαδικασία που προηγήθηκε.
Η λογική της μοναδικότητας είναι αναπόσπαστα συνυφασμένη με το ιδιαιτεροποιημένο γεγονός. Το ζητούμενο κατά την γνώμη μου είναι μια φόρμουλα η οποία θα εμπεριέχει το φαινομενικά τυχαίο μέσα σε μια διαδικασία όπου το τυχαίο στοιχείο θα λειτουργεί με σκοπό και άρα όχι αυθαίρετα. Ένα φαινομενικά τυχαίο που υπηρετεί και βρίσκεται μέσα σε ένα νόημα εκφράζει την υπέρβαση της λογικής και αποκαλύπτει την βαθύτερη πραγματικότητα ανάμεσα στο ανθρώπινο μεγαλείο και τον μη ελέγξιμο παράγοντα. Αναφέρομαι στους όρους και τις προϋποθέσεις για να επιτευχθεί η συνομωσία του σύμπαντος. Είναι οι περιπτώσεις εκείνες όπου αναδεικνύεται η λογική του πεπρωμένου. Είναι δηλαδή ένας συσχετισμός γεγονότων τα οποία σύμφωνα με την κοινή λογική δεν έχουν αιτιοκρατική και υψηλή πιθανοκρατική ισχύ για να συμβούν. Σύμφωνα με αυτό το κριτήριο οφείλουν να θεωρηθούν τυχαία. Ο τρόπος όμως και κυρίως η οριακότητα της πραγμάτωσής τους, υποδηλώνει ότι συμβαίνει κάτι πολύ περισσότερο από μια σύμπτωση ή από μια απαξιωμένη λοταρία. Το γεγονός από μόνο του μπορεί να θεωρηθεί τυχαίο, τοποθετημένο όμως μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο-σύστημα με το timing και την προθετικότητα σε αιχμές του δόρατος αποκαλύπτουν το μη τυχαίο του τυχαίου.
Φυσικά σε αυτή την διαδικασία ο ανθρώπινος παράγοντας είναι άκρως καθοριστικός, αλλά το βασικό είναι ότι συνεργάζονται αρμονικά η αιτιοκρατία και το τυχαίο και η ανθρώπινη συνείδηση. Συνδεδεμένα όλα μαζί σε ένα κοινό νόημα για την επίτευξη ενός στόχου, ο οποίος αποθεώνει μια μοναδικότητα η οποία δεν προκύπτει ούτε από αναγκαιότητα ούτε από λοταρία αλλά από μια ισορροπία δικαιοσύνης. Είναι εκείνο το αποτέλεσμα που προκύπτει την στιγμή που σύμφωνα με την κλασική αιτιοκρατική λογική έχει όλους τους λόγους κανείς να πιστεύει ότι όλα έχουν τελειώσει. Είναι το σημείο της εσχατιάς. Είναι το σημείο που η συμβατική λογική συνυπάρχει με την οντολογία του τυχαίου, λειτουργώντας ως προκείμενες για την επίτευξη ενός αποτελέσματος που ξεπερνά τις μεγαλύτερες ανθρώπινες προσδοκίες. Είναι η δημιουργία και το καινοφανές. Η συνομωσία του σύμπαντος λαμβάνει χώρα όταν όλοι οι παράμετροι του συστήματος δείχνουν προς την ίδια κατεύθυνση και συνάμα έχουν ολοκληρώσει τον σκοπό που εξυπηρετούσαν.
4.3 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Νομίζω ότι το πιο σημαντικό σημείο που αναδείχθηκε σε αυτό το κεφάλαιο και που συνδυάζει την οντολογική και γνωσιολογική διάσταση του θέματος, είναι ότι όλα καταλήγουν σε μια ηθική η οποία δεν θα προκύπτει από την υπεράσπιση στο όνομα του νοήματος προερχόμενου από την παράσταση. Το επώδυνο σκέλος αυτού του αγώνα προερχόμενου από την παράσταση και του αντίστοιχου νοήματος που αυτό φέρει, λειτουργεί εσφαλμένα ως κριτήριο για να δεσμευθεί η τύχη και να ανταμείψει τον αγωνιζόμενο. Με άλλα λόγια δεν θα κερδίσει εκείνος που νομίζει ότι το στοίχημα είναι απλώς η αντιμετώπιση των εμποδίων αφήνοντας το νόημα του στόχου ανεπηρέαστο, αλλά αντίθετα η ακύρωση του ίδιου του νοηματικού στοιχείου και το οποίο θα προκαλέσει την άρση της παραστασιακής σκέψης. Αυτός ο οποίος μπορεί να αναλάβει την απώλεια του νοήματος βρίσκεται αντιμέτωπος με το πραγματικά επώδυνο στοιχείο. Η γνώση που αποτελεί και ρεαλισμό που θα αναδειχθεί από την σκληρότητα του αγώνα και εξαιτίας της αβεβαιότητας αυτού, θα ευνοήσει την ακύρωση του νοηματικού και την αντικατάστασή του από ένα άλλο νόημα, του οποίου η προέλευση θα απαιτεί από το υποκείμενο τον μέγιστο αγώνα χωρίς την ανάγκη της παραμικρής προσδοκίας. Εκεί ελευθερώνεται πραγματικά ο άνθρωπος.

 

Επιστήμη: Αποκωδικοποιήθηκε, για πρώτη φορά, το πλήρες ανθρώπινο DNA

 

Επιστήμονες από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες έδωσαν στη δημοσιότητα το πρώτο πλήρες και χωρίς κανένα κενό ανθρώπινο γονιδίωμα, καλύπτοντας πια με ακρίβεια άνευ προηγουμένου όλα τα χρωμοσώματα από τη μία άκρη τους ως την άλλη.

Ολοκληρώθηκε έτσι, μετά από περίπου 20 χρόνια, το έργο που είχε ξεκινήσει με το Πρόγραμμα Ανθρωπίνου Γονιδιώματος, το οποίο είχε "χαρτογραφήσει" έως το 2003 περίπου το 92% του γονιδιώματος του ανθρώπου. Το υπόλοιπο 8%, το οποίο δεν είχε ποτέ αποκωδικοποιηθεί και τώρα πλέον "διαβάστηκε", περιλαμβάνει αρκετά γονίδια και περιοχές επαναλαμβανόμενου DNA, ενώ είναι συγκρίσιμο σε μέγεθος με ένα χρωμόσωμα.

Το πλήρες γονιδίωμα προσθέτει σχεδόν 200 εκατομμύρια ζεύγη βάσεων νέων αλληλουχιών DNA, μεταξύ των οποίων 99 γονίδια που πιθανώς κωδικοποιούν πρωτεΐνες και σχεδόν 2.000 υποψήφια γονίδια που χρήζουν περαιτέρω μελέτης. Επίσης διορθώνει χιλιάδες λάθη στο έως τώρα ανολοκλήρωτο ανθρώπινο γονιδίωμα αναφοράς (το λεγόμενο GRCh38), που είχε πρωτοπαρουσιαστεί το 2000, είχε συναρμολογηθεί από πολλούς δωρητές και δεν αφορούσε έναν μόνο άνθρωπο, όπως συμβαίνει με το νέο πλήρες γονιδίωμα.

Οι περισσότεροι από 100 ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Ερευνών Ανθρωπίνου Γονιδιώματος (NHGRI) των ΗΠΑ και πολλών αμερικανικών και άλλων πανεπιστημίων, οι οποίοι είχαν συστήσει την επιστημονική κοινοπραξία Τ2Τ (Telomere to Telomere) έκαναν έξι σχετικές δημοσιεύσεις στο "Science", καθώς και μερικές ακόμη σε άλλα επιστημονικά περιοδικά. Υπογράμμισαν ότι η ύπαρξη πια μιας ολοκληρωμένης αλληλούχισης των συνολικά περίπου τριών δισεκατομμυρίων βάσεων ("γραμμάτων") του ανθρώπινου DNA είναι κρίσιμη για την κατανόηση όλου του φάσματος της ανθρώπινης γονιδιωματικής ποικιλομορφίας, του γενετικού υποβάθρου ορισμένων ασθενειών και της ανθρώπινης εξέλιξης.

"Η δημιουργία μιας πραγματικά πλήρους αλληλουχίας του ανθρώπινου γονιδιώματος αντιπροσωπεύει ένα απίστευτο επιστημονικό επίτευγμα, παρέχοντας την πρώτη ολοκληρωμένη εικόνα του υποβάθρου του DNA μας", δήλωσε ο διευθυντής του NHGRI δρ Έρικ Γκριν.

"Δεν υπάρχουν πλέον καθόλου κρυμμένα ή άγνωστα τμήματα του ανθρώπινου DNA. Ψυχολογικά και μόνο αυτό είναι κάτι σημαντικό", ανέφερε ο γεβνετιστής Ρόμπερτ Γουότερστον του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον.

"Συνιστά θεμελιώδες πλεονέκτημα να βλέπουμε το πλήρες γονιδίωμα έως ένα ολοκληρωμένο σύστημα. Μας επιτρέπει πια να φωτίσουμε πώς το σύστημα αυτό δουλεύει. Είχαμε πετύχει μια τεράστια κατανόηση της ανθρώπινης βιολογίας και ασθένειας έχοντας διαβάσει περίπου το 90% του ανθρώπινου γονιδιώματος, αλλά υπήρχαν πολλές σημαντικές πλευρές του που έμεναν κρυμμένες, στο επιστημονικό σκοτάδι, επειδή δεν είχαμε την τεχνολογία να διαβάσουμε αυτά τα τμήματα του γονιδιώματος. Τώρα πλέον μπορούμε να σταθούμε στην κορυφή του βουνού και να δούμε όλο το τοπίο από κάτω και έτσι να έχουμε μια σφαιρική εικόνα της ανθρώπινης γενετικής κληρονομιάς μας", τόνισε ο Ντέηβιντ Χάουσλερ, διευθυντής του Ινστιτούτου Γονιδιωματικής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας-Σάντα Κρουζ.

Η αποκωδικοποίηση του πλήρους γονιδιώματος αναφοράς με την ονομασία T2T-CHM13 θα διευκολύνει την καλύτερη κατανόηση του πώς διαφέρει το DNA από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ήδη, χρησιμοποιώντας το πλήρες γονιδίωμα ως σημείο αναφοράς, οι ερευνητές ανακάλυψαν περισσότερες από 2 εκατομμύρια πρόσθετες παραλλαγές στο ανθρώπινο γονιδίωμα, ενώ ασφαλώς θα ακολουθήσουν και άλλες στο μέλλον.

Η ολοκλήρωση της ανάγνωσης του γονιδιώματος επιτεύχθηκε με ελάχιστο κόστος σε σχέση με εκείνο (3 δισ. δολ.) του αρχικού Human Genome Project, χάρη στις προόδους της τεχνολογίας αλληλούχισης DNA, ιδίως των μηχανημάτων της εταιρείας Oxford Nanopore Technologies.

Το ανθρώπινο γονιδίωμα αποτελείται από δισεκατομμύρια ατομικά "γράμματα" DNA μοιρασμένα σε 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων. Για να διαβαστεί όλο το γονιδίωμα, οι επιστήμονες έπρεπε να το κόψουν σε κομμάτια μήκους μερικών εκατοντάδων ή χιλιάδων γραμμάτων το καθένα. Στη συνέχεια, οι μηχανές αλληλούχισης διάβαζαν τα επιμέρους γράμματα (βάσεις) σε κάθε κομμάτι και οι επιστήμονες προσπαθούσαν να συναρμολογήσουν τα κομμάτια στη σωστή σειρά, όπως σε ένα δύσκολο παζλ.

Μια δυσκολία είναι ότι μερικές περιοχές του γονιδιώματος επαναλαμβάνουν τα ίδια γράμματα ξανά και ξανά. Παλαιότερα είχε υποτεθεί ότι επρόκειτο για περιττά "σκουπίδια", αλλά πιο πρόσφατα έγινε αντιληπτό ότι σε αυτές τις επαναλαμβανόμενες καθόλου άχρηστες περιοχές υπάρχουν ακόμη και νέα γονίδια.

Μια άλλη δυσκολία είναι ότι τα περισσότερα ανθρώπινα κύτταρα περιέχουν δύο γονιδιώματα, ένα από τον πατέρα και ένα από τη μητέρα. Όταν οι επιστήμονες προσπαθούν να συναρμολογήσουν όλα τα κομμάτια, οι γενετικές αλληλουχίες από κάθε γονέα μπορεί να ανακατευτούν, θολώνοντας την πραγματική ποικιλομορφία σε κάθε ατομικό γονιδίωμα. Τελικά οι ερευνητές απλοποίησαν το έργο τους, αναλύοντας κύτταρα με ένα μόνο γονιδίωμα (κάθε τέτοιο κύτταρο περιείχε δύο αντίγραφα του DNA του πατέρα και κανένα της μητέρας).

Το επόμενο βήμα πάνω στο οποίο ήδη εργάζονται οι ερευνητές της κοινοπραξίας, είναι η αλληλούχιση ενός γονιδιώματος με 

Μεγάλη ανακάλυψη: Επιστήμονες επανάφεραν όργανα μετά θάνατον - Μπορεί να σώσει ζωές

·          

·          

·          

Ελπίδες ότι μπορεί να αυξήσει τη διαθεσιμότητα οργάνων και να βοηθήσει στη βελτιωμένη αντιμετώπιση σοβαρών εγκεφαλικών επεισοδίων και εμφραγμάτων

Μεγάλη ανακάλυψη: Επιστήμονες επανάφεραν όργανα μετά θάνατον - Μπορεί να σώσει ζωές

 

•

•

•

Ελπίδες ότι μπορεί να αυξήσει τη διαθεσιμότητα οργάνων και να βοηθήσει στη βελτιωμένη αντιμετώπιση σοβαρών εγκεφαλικών επεισοδίων και εμφραγμάτων

Λίγα λεπτά μετά τον τελευταίο χτύπο της καρδιάς, μια αλληλουχία βιοχημικών γεγονότων, που πυροδοτούνται από την έλλειψη της κυκλοφορίας του αίματος, του οξυγόνου και των θρεπτικών συστατικών, αρχίζει να καταστρέφει τα κύτταρα και τα όργανα ενός σώματος. Όμως επιστήμονες στις ΗΠΑ έδειξαν ότι αυτή η διαδικασία δεν είναι ανάγκη να συμβεί τόσο γρήγορα μετά τον θάνατο.

Οι ερευνητές ανέπτυξαν ένα σύστημα χορήγησης οξυγόνου και ενός ειδικά σχεδιασμένου προστατευτικού υγρού που μπορεί να αποκαταστήσει μετά τον θάνατο μερικές σημαντικές μοριακές και κυτταρικές λειτουργίες σε διάφορα ζωτικά όργανα. Τα πειράματα έδειξαν ότι είναι δυνατό να αποκατασταθεί η κυκλοφορία του αίματος και να διατηρηθούν εν λειτουργία ιστοί σε χοίρους, όταν η διαδικασία αποκατάστασης ξεκινήσει μια ώρα από τον θάνατο των ζώων.

Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι η νέα μέθοδος μπορεί να αυξήσει τη διαθεσιμότητα οργάνων προς μεταμόσχευση, καθώς επίσης να βοηθήσει στη βελτιωμένη αντιμετώπιση σοβαρών εγκεφαλικών επεισοδίων και εμφραγμάτων, μολονότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να διερευνηθούν σε βάθος οι δυνητικές εφαρμογές της.

Όταν σταματάει η κυκλοφορία του αίματος στους ανθρώπους και στα άλλα θηλαστικά, η έλλειψη οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών πυροδοτεί μια σειρά διαδικασιών που οδηγούν στον κυτταρικό θάνατο και στη βλάβη των οργάνων. Μέθοδοι για τη διατήρηση ιστών έχουν αναπτυχθεί για μεμονωμένα όργανα, αλλά έως τώρα είχε αποδειχθεί πολύ δύσκολο να γίνουν τέτοιες παρεμβάσεις σε επίπεδο ολόκληρου του σώματος.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή νευροεπιστήμης Νέναντ Σέσταν της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γιέηλ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», προσάρμοσαν μια προϋπάρχουσα τεχνολογία τους, το σύστημα BrainEx που είχε αναπτυχθεί το 2019 για να αποκαθιστά λειτουργίες του νεκρού εγκεφάλου, έτσι ώστε πλέον να μπορεί να αποκαθιστά μετά τον θάνατο μερικές λειτουργίες σε όλο το σώμα μεγάλων θηλαστικών όπως οι χοίροι.

 «Δεν πεθαίνουν όλα τα κύτταρα αμέσως, υπάρχει μια πιο παρατεταμένη σειρά γεγονότων. Είναι μια διαδικασία στην οποία μπορείς να επέμβεις, να τη σταματήσεις και να αποκαταστήσεις ορισμένες κυτταρικές λειτουργίες», δήλωσε ο νευροεπιστήμονας δρ Ντέηβιντ Αντρίγιεβιτς του Γιέηλ.

Το νέο αναβαθμισμένο σύστημα με την ονομασία OrganEx συνδέεται στο κυκλοφορικό σύστημα και διοχετεύει στο νεκρό σώμα ένα πειραματικό υγρό (cryoprotective perfusate) που περιέχει διάφορες ουσίες, οι οποίες αντισταθμίζουν τις καταστροφικές μεταβολικές και άλλες ανισορροπίες που οφείλονται στη διακοπή της ροής του αίματος. Το σύστημα δοκιμάστηκε με επιτυχία σε χοίρους μια ώρα μετά τον θάνατό τους από καρδιακή ανακοπή.

Έξι ώρες μετά, διαπιστώθηκε ότι το OrganEx διατήρησε ακέραιους αρκετούς ιστούς, μείωσε τον κυτταρικό θάνατο και αποκατέστησε επιλεγμένες μοριακές και κυτταρικές διαδικασίες σε πολλαπλά όργανα, όπως στην καρδιά (η οποία εμφάνισε ξανά ηλεκτρική δραστηριότητα και ικανότητα σύσπασης), τον εγκέφαλο (πάντως δεν διαπιστώθηκε οργανωμένη ηλεκτρική δραστηριότητά του που να αποτελεί ένδειξη συνείδησης), το ήπαρ, στο πάγκρεας, τα νεφρά και τους μυς (ιδίως της κεφαλής και του λαιμού). Σε σύγκριση με την αποτελεσματικότητα ενός πιο παραδοσιακού συστήματος οξυγόνωσης (Extracorporeal Membrane Oxygenation System-ECMO), τα όργανα που συνδέθηκαν στο OrganEx, εμφάνισαν λιγότερα σημάδια αιμορραγίας ή διόγκωσης ιστών.

 «Κάτω από το μικροσκόπιο ήταν δύσκολο να διακρίνει κανείς τη διαφορά ανάμεσα σε ένα υγιές όργανο και σε ένα όργανο που είχε συνδεθεί στο OrganEx μετά τον θάνατο», ανέφεραν οι ερευνητές. Τόνισαν πάντως ότι είναι αναγκαία η περαιτέρω κλινική μελέτη και ανάπτυξη του συστήματος, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλειά του και να κατανοηθεί πλήρως το δυναμικό του OrganEx, όσον αφορά την κυτταρική αναζωογόνηση μετά τον θάνατο ή τη διακοπή της κυκλοφορίας του αίματος.

Η δωρεά οργάνων μετά τον θάνατο μπορεί να διακριθεί σε δύο κατηγορίες: μετά από κυκλοφορικό θάνατο ή μετά από εγκεφαλικό θάνατο. Στη δεύτερη περίπτωση οι δότες δεν είχαν εγκεφαλική λειτουργία, αλλά είχαν ανέπαφη κυκλοφορία του αίματος. Στην πρώτη περίπτωση, όσοι γίνονται δότες οργάνων, έχουν σοβαρή μη αναστρέψιμη εγκεφαλική βλάβη και παράλληλα διατηρούνται εν ζωή με αναπνευστική και κυκλοφορική μηχανική υποστήριξη.

Τα όργανα που προέρχονται από δότες μετά από κυκλοφορικό θάνατο και αφού έχει σταματήσει πια η λειτουργία των μηχανημάτων υποστήριξης, έχουν υποστεί βλάβες λόγω της προηγούμενης στέρησης οξυγόνου, γι’ αυτό η μεταμόσχευση τέτοιων οργάνων οδηγεί σε χειρότερη έκβαση σε σχέση με τα όργανα που προέρχονται από δότη που υπέστη εγκεφαλικό θάνατο. Είναι συνεπώς σημαντικό να βρεθεί τρόπος για την μεταθανάτια αποκατάσταση της λειτουργίας οργάνων προς μεταμόσχευση, κάτι που υπόσχεται το νέο σύστημα OrganEx.

(Διαδίκτυο 5-8-2022)

😊

  

Λίγα λεπτά μετά τον τελευταίο χτύπο της καρδιάς, μια αλληλουχία βιοχημικών γεγονότων, που πυροδοτούνται από την έλλειψη της κυκλοφορίας του αίματος, του οξυγόνου και των θρεπτικών συστατικών, αρχίζει να καταστρέφει τα κύτταρα και τα όργανα ενός σώματος. Όμως επιστήμονες στις ΗΠΑ έδειξαν ότι αυτή η διαδικασία δεν είναι ανάγκη να συμβεί τόσο γρήγορα μετά τον θάνατο.

Οι ερευνητές ανέπτυξαν ένα σύστημα χορήγησης οξυγόνου και ενός ειδικά σχεδιασμένου προστατευτικού υγρού που μπορεί να αποκαταστήσει μετά τον θάνατο μερικές σημαντικές μοριακές και κυτταρικές λειτουργίες σε διάφορα ζωτικά όργανα. Τα πειράματα έδειξαν ότι είναι δυνατό να αποκατασταθεί η κυκλοφορία του αίματος και να διατηρηθούν εν λειτουργία ιστοί σε χοίρους, όταν η διαδικασία αποκατάστασης ξεκινήσει μια ώρα από τον θάνατο των ζώων.

Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι η νέα μέθοδος μπορεί να αυξήσει τη διαθεσιμότητα οργάνων προς μεταμόσχευση, καθώς επίσης να βοηθήσει στη βελτιωμένη αντιμετώπιση σοβαρών εγκεφαλικών επεισοδίων και εμφραγμάτων, μολονότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να διερευνηθούν σε βάθος οι δυνητικές εφαρμογές της.

Όταν σταματάει η κυκλοφορία του αίματος στους ανθρώπους και στα άλλα θηλαστικά, η έλλειψη οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών πυροδοτεί μια σειρά διαδικασιών που οδηγούν στον κυτταρικό θάνατο και στη βλάβη των οργάνων. Μέθοδοι για τη διατήρηση ιστών έχουν αναπτυχθεί για μεμονωμένα όργανα, αλλά έως τώρα είχε αποδειχθεί πολύ δύσκολο να γίνουν τέτοιες παρεμβάσεις σε επίπεδο ολόκληρου του σώματος.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή νευροεπιστήμης Νέναντ Σέσταν της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Γιέηλ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», προσάρμοσαν μια προϋπάρχουσα τεχνολογία τους, το σύστημα BrainEx που είχε αναπτυχθεί το 2019 για να αποκαθιστά λειτουργίες του νεκρού εγκεφάλου, έτσι ώστε πλέον να μπορεί να αποκαθιστά μετά τον θάνατο μερικές λειτουργίες σε όλο το σώμα μεγάλων θηλαστικών όπως οι χοίροι.

 «Δεν πεθαίνουν όλα τα κύτταρα αμέσως, υπάρχει μια πιο παρατεταμένη σειρά γεγονότων. Είναι μια διαδικασία στην οποία μπορείς να επέμβεις, να τη σταματήσεις και να αποκαταστήσεις ορισμένες κυτταρικές λειτουργίες», δήλωσε ο νευροεπιστήμονας δρ Ντέηβιντ Αντρίγιεβιτς του Γιέηλ.

Το νέο αναβαθμισμένο σύστημα με την ονομασία OrganEx συνδέεται στο κυκλοφορικό σύστημα και διοχετεύει στο νεκρό σώμα ένα πειραματικό υγρό (cryoprotective perfusate) που περιέχει διάφορες ουσίες, οι οποίες αντισταθμίζουν τις καταστροφικές μεταβολικές και άλλες ανισορροπίες που οφείλονται στη διακοπή της ροής του αίματος. Το σύστημα δοκιμάστηκε με επιτυχία σε χοίρους μια ώρα μετά τον θάνατό τους από καρδιακή ανακοπή.

Έξι ώρες μετά, διαπιστώθηκε ότι το OrganEx διατήρησε ακέραιους αρκετούς ιστούς, μείωσε τον κυτταρικό θάνατο και αποκατέστησε επιλεγμένες μοριακές και κυτταρικές διαδικασίες σε πολλαπλά όργανα, όπως στην καρδιά (η οποία εμφάνισε ξανά ηλεκτρική δραστηριότητα και ικανότητα σύσπασης), τον εγκέφαλο (πάντως δεν διαπιστώθηκε οργανωμένη ηλεκτρική δραστηριότητά του που να αποτελεί ένδειξη συνείδησης), το ήπαρ, στο πάγκρεας, τα νεφρά και τους μυς (ιδίως της κεφαλής και του λαιμού). Σε σύγκριση με την αποτελεσματικότητα ενός πιο παραδοσιακού συστήματος οξυγόνωσης (Extracorporeal Membrane Oxygenation System-ECMO), τα όργανα που συνδέθηκαν στο OrganEx, εμφάνισαν λιγότερα σημάδια αιμορραγίας ή διόγκωσης ιστών.

 «Κάτω από το μικροσκόπιο ήταν δύσκολο να διακρίνει κανείς τη διαφορά ανάμεσα σε ένα υγιές όργανο και σε ένα όργανο που είχε συνδεθεί στο OrganEx μετά τον θάνατο», ανέφεραν οι ερευνητές. Τόνισαν πάντως ότι είναι αναγκαία η περαιτέρω κλινική μελέτη και ανάπτυξη του συστήματος, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλειά του και να κατανοηθεί πλήρως το δυναμικό του OrganEx, όσον αφορά την κυτταρική αναζωογόνηση μετά τον θάνατο ή τη διακοπή της κυκλοφορίας του αίματος.

Η δωρεά οργάνων μετά τον θάνατο μπορεί να διακριθεί σε δύο κατηγορίες: μετά από κυκλοφορικό θάνατο ή μετά από εγκεφαλικό θάνατο. Στη δεύτερη περίπτωση οι δότες δεν είχαν εγκεφαλική λειτουργία, αλλά είχαν ανέπαφη κυκλοφορία του αίματος. Στην πρώτη περίπτωση, όσοι γίνονται δότες οργάνων, έχουν σοβαρή μη αναστρέψιμη εγκεφαλική βλάβη και παράλληλα διατηρούνται εν ζωή με αναπνευστική και κυκλοφορική μηχανική υποστήριξη.

Τα όργανα που προέρχονται από δότες μετά από κυκλοφορικό θάνατο και αφού έχει σταματήσει πια η λειτουργία των μηχανημάτων υποστήριξης, έχουν υποστεί βλάβες λόγω της προηγούμενης στέρησης οξυγόνου, γι’ αυτό η μεταμόσχευση τέτοιων οργάνων οδηγεί σε χειρότερη έκβαση σε σχέση με τα όργανα που προέρχονται από δότη που υπέστη εγκεφαλικό θάνατο. Είναι συνεπώς σημαντικό να βρεθεί τρόπος για την μεταθανάτια αποκατάσταση της λειτουργίας οργάνων προς μεταμόσχευση, κάτι που υπόσχεται το νέο σύστημα OrganEx.

(Διαδίκτυο 5-8-2022)διαφορετικά χρωμοσώματα κληρονομημένα και από τους δύο γονείς. Επίσης ξεκίνησαν μια παν-γονιδιωματική προσπάθεια (Πρόγραμμα Ανθρώπινου Πανγονιδιώματος - Human Pangenome Project) για να διαβάσουν τις πλήρεις αλληλουχίες DNA σε 350 ανθρώπους από όλο τον κόσμο, με στόχο να δημιουργήσουν ένα όσο το δυνατό πληρέστερο ανθρώπινο γονιδίωμα, που θα αντιπροσωπεύει την ανθρώπινη ποικιλομορφία.

Διαδίκτυο 31-3-2022

New “Origins of Life” Chemical Reactions

TOPICS:BiochemistryScripps Research Institute

By SCRIPPS RESEARCH INSTITUTE JULY 29, 2022

“We think the kind of reactions we’ve described are probably what could have happened on early Earth,” says Ramanarayanan Krishnamurthy.

The reaction generates the building blocks of proteins and DNA: amino acids and nucleic acids.

Four billion years ago, the Earth looked very different than it does today. It was devoid of life and covered by a vast ocean. Over the course of millions of years, life emerged in that primordial soup. For a long time, researchers have theorized how molecules came together to spark this transition. Now, scientists at Scripps Research have discovered a new set of chemical reactions that use ammonia, cyanide, and carbon dioxide—all thought to be common on the early Earth—to generate amino acids and nucleic acids, the building blocks of proteins and DNA.

“We’ve come up with a new paradigm to explain this shift from prebiotic to biotic chemistry,” says Ramanarayanan Krishnamurthy, PhD, and an associate professor of chemistry at Scripps Research. “We think the kind of reactions we’ve described are probably what could have happened on early Earth.” Krishnamurthy is the lead author of the new paper that was published in the journal Nature Chemistry on July 28, 2022.

In addition to giving scientists insight into the chemistry of the early Earth, the newly discovered chemical reactions are also useful in certain manufacturing processes. For example, in the generation of custom-labeled biomolecules from inexpensive starting materials.

Earlier this year, Krishnamurthy’s team showed how cyanide can enable the chemical reactions that turn prebiotic molecules and water into basic organic compounds required for life. This one worked at room temperature and in a wide pH range, unlike previously proposed reactions. The scientists wondered whether, under the same conditions, there was a way to generate amino acids, which are more complex molecules that compose proteins in all known living cells.

In cells today, amino acids are generated from precursors called α-keto acids using both nitrogen and specialized proteins called enzymes. Scientists have discovered evidence that α-keto acids likely existed early in Earth’s history. However, many researchers have hypothesized that before the advent of cellular life, amino acids must have been generated from completely different precursors, aldehydes, rather than α-keto acids, since enzymes to carry out the conversion did not yet exist.

But that idea has led to debate about how and when the switch occurred from aldehydes to α-keto acids as the key ingredient for making amino acids.

After their success in using cyanide to drive other chemical reactions, Krishnamurthy’s group suspected that cyanide, even without enzymes, might also help turn α-keto acids into amino acids. Because they knew nitrogen would be required in some form, they added ammonia—a form of nitrogen that would have been present on the early Earth.

Then, through trial and error, they discovered a third key ingredient: carbon dioxide. With this mixture, they quickly started seeing amino acids form.

“We were expecting it to be quite difficult to figure this out, and it turned out to be even simpler than we had imagined,” says Krishnamurthy. “If you mix only the keto acid, cyanide, and ammonia, it just sits there. As soon as you add carbon dioxide, even trace amounts, the reaction picks up speed.”

Because the new reaction is relatively similar to what occurs inside cells today—except for being driven by cyanide instead of a protein—it seems more likely to be the source of early life, rather than drastically different reactions, the scientists say. The research also helps bring together two sides of a long-standing debate about the importance of carbon dioxide to early life, concluding that carbon dioxide was key, but only in combination with other molecules.

In the process of studying their chemical soup, Krishnamurthy and his colleagues discovered that a byproduct of the same reaction is orotate, a precursor to nucleotides that make up DNA and RNA.

This indicates that the same primordial soup, under the right conditions, could have given rise to a large number of the molecules that are required for the key elements of life.

“What we want to do next is continue probing what kind of chemistry can emerge from this mixture,” says Krishnamurthy.

“Can amino acids start forming small proteins? Could one of those proteins come back and begin to act as an enzyme to make more of these amino acids?”

Re

Ingredient for Building Life"

"This is essentially the chemistry behind the origin of life."

/ Hard Science/ Life On Earth/ Mass Spectrometry/ Water Droplet

Image by Getty Images

A team of researchers from Purdue University claim to have discovered the "chemistry behind the origin of life" on Earth in simple droplets of water, and they're using strikingly strong language to celebrate the findings.

Graham Cooks, chemistry professor at Purdue and lead author of a new paper published in the journal Proceedings of the National Academy of Sciences, called it a "dramatic discovery" and the "secret ingredient for building life" in a statement.

"This is essentially the chemistry behind the origin of life," he added. "This is the first demonstration that primordial molecules, simple amino acids, spontaneously form peptides, the building blocks of life, in droplets of pure water."

And it's not just the principle researchers who are heralding the discovery, saying it could have some vast implications on our understanding of how life formed on Earth billions of years ago.

"I find this discovery truly fascinating," Alan Doucette, associate professor at Dalhousie University in Nova Scotia, Canada, and expert in the field of mass spectrometry, who was not involved in the research, told Futurism.

"To me, the evidence seems to be growing that there is something really quite unique and extraordinary about the chemistry at or within small water droplet surfaces," he added.

In simple terms, the research supports the decades-old theory that life on Earth started in oceans. Amino acids, which scientists believe came to Earth billions of years ago via meteorite showers, can bond together to form peptides, which have long been considered the building blocks of proteins, and eventually life itself.

But what has confounded scientists is the fact that this process requires both aqueous and non-aqueous environments. Now, using state-0f-the-art spectrometers to get a close look at chemical reactions inside water droplets, Cooks and his colleagues found that "extremely quick reactions can take place" where water droplets meet the atmosphere.

That conclusion could explain how life thrived where the sea meets the land, or where fresh water crosses fertile landscapes.

Cooks and his team go as far as to claim that these building blocks of life can spontaneously form in water itself, without the need of other catalysts.

"The rates of reactions in droplets are anywhere from a hundred to a million times faster than the same chemicals reacting in bulk solution," Cooks said in the statement.

Cooks and his team hope their finding could help us understand the basic processes involved in the formation of life on Earth — which, in turn, could also help us investigate if we're alone in the universe, or even create our own versions of living matter.

In the short term, however, these reactions could prove useful in other areas such as drug discovery.

"We all know water was and is essential to life on Earth," Doucette told Futurism. "But we still have a lot to learn."ference: “Prebiotic synthesis of α-amino acids and orotate from α-ketoacids potentiates transition to extant metabolic pathways” by Sunil Pulletikurti, Mahipal Yadav, Greg Springsteen and Ramanarayanan Krishnamurthy, 28 July 2022, Nature Chemistry.
DOI: 10.1038/s41557-022-00999-w

In addition to Krishnamurthy, authors of the study, “Prebiotic Synthesis of α-Amino Acids and Orotate from α-Ketoacids Potentiates Transition to Extant Metabolic Pathways,” are Sunil Pulletikurti, Mahipal Yadav and Greg Springsteen. 

This work was supported by funding from the NSF Center for Chemical Evolution (CHE-1504217), a NASA Exobiology grant (80NSSC18K1300) and a gra