ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ-ΜΝΗΜΗ
Αυτό
να επεξεργάζομαι στην ιστοσελίδα…..ΕΕΕ Απρίλ 2022
Πρόχειρο
Verdana 11,--65/283 d 1,5
(..προσθήκες 25-4-2022)
Ξέρω-το εννοώ- ότι,όσα γράφονται πιό κάτω,(και που συνεχώς συμπληρώνω και διορθώνω) απέχουν όχι απλώς από το τέλειο, το πλήρες,(και το οριστικό, τουλάχιστον για μένα) αλλά και από αυτό που θα ήθελα και εγώ.Εκτός άλλων,η κατανομή τής ύλης είναι κακή.Ουσιαστικώς πρόκειται για σημειώσεις.Δεν έχω όμως τον χρόνο (και την ικανότητα;) να συμπληρώσω,να διορθώσω,να ταξινομήσω ,να καταλήξω.Τα γράφω λοιπόν έτσι ,με την προσδοκία,ότι, ίσως,αποτελέσουν εφαλτήριο,για κάποιον που θα θελήσει να σταθεί πάνω στα στοιχεία και στις σκέψεις που τα πλαισιώνουν ,να προχωρήσει και να θέσει τα δικά του πλέον συμπεράσματα, στην ομάδα.Εχω την γνώμη ότι, είμαι ειλικρινής με τον εαυτό μου,όταν λέγω ότι,( και πάλι , ίσως),τα λίγα και ελλιπέστατα αυτά στοιχεία ,όπως τα έχω συλλέξει,έτσι,χύδην,αλλά συγκεντρωμένα,μπορούν να είναι χρήσιμα,ότι, θάταν κρίμα να πάν χαμένα. Σας τα χρωστώ.
- Επαναλαμβάνεται :Βασικός στόχος του πονήματος είναι να αναδείξει προβλήματα ,και να προκαλέσει συζητήσεις,(αυτό, υπηρετεί και η παρατιθέμενη βιβλιογραφία)
Τέλος ας μου συγχωρηθούν οι πολλές υπογραμμίσεις.Μ’ αυτές ήθελα κυρίως να διορθώσω το μειονέκτημα από τον χρησιμοποιούμενο συχνά « τηλεγραφικό» τρόπο γραφής.(άλλωστε για σημειώσεις πρόκειται)
O ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ(έμβιος-ηλεκτρονικός)-ΜΝΗΜΗ
( ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ-ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΑΠΟΨΕΩΝ)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ (Ενδεικτικώς)
- Βιβλιογραφία…………………………………………………………………………………….1
2.Περιγραφή-Ανατομικά-Λειτουργικά
…………………………………………………4
3.Η
διαστρωμάτωση τού εγκεφάλου……………………………………………………14
4.Διαφορές
μεταξύ εγκεφάλου ανθρώπου και
πρωτευόντων…………. 17
5.Η σημασία τής
Μνήμης……………………………………………………………………..19
6.Εδρα τής
μνήμης……………………………………………………………………………….12
7.Η μνήμη στα
ζώα και τα φυτά…………………………………………………….. 23
8.Συνείδηση και
εγκεφαλικές δραστηριότητες…………………………………..
9.Εμπειρία και
μεταβολή τού εγκεφάλου …………………. .36
10.Υπνωση και εγκέφαλος
…………………………. …………………… ……….38
11.Οξυγόνωση και
αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου……………….……….39
12.Γονίδια και
εγκέφαλος(Απογήρανση-ανάπλαση εγκεφάλου)…………41
13.Ανάγνωση-ανάλυση
εγκεφάλου-Εγκέφαλος και λόγος………………..43
14.Τα μαθηματικά και ο εγκέφαλος………………………………………………. 45
15.Ελευθερία βουλήσεως και
εγκέφαλος……………………………………… 46 16.Ο ηλεκτρονικός
εγκέφαλος……………………………………………………………47
17.Ο υπολογιστής
που βλέπει τα όνειρα;………………………………………….48
18.Εγκέφαλος και
θρησκευτικό συναίσθημα……………………………………..51
19.Εγκέφαλος και
Σκέψη…………………………………………………………………..52
20..Ο Εγκέφαλος
και η ανάπτυξη του άνθρώπου
21.Εγκέφαλος και
γέλιο……………………… …………………………………….. 52
22.Εγκέφαλος και
προκαταλήψεις……………………………………………………52
23.Ο εγκέφαλος
στον άνδρα και τη γυναίκα……………………………………53
24.Ο εγκέφαλος
και η ανάγνωση… ……………………………………………. 54
25.Εγκέφαλος και
γλώσσα……………………………………………………………….55
26.Αλληλεπιδράσεις εγκεφάλου
και καρδιάς ………… .55
27.Εγκέφαλος και
θάνατος……………………………………………………………. 61
26.Μείωση
εγκεφαλικης δραστηριότητας-ταχύτητας…………………….61
28.Ο Εγκέφαλος
στον Ανθρωπο και τον σκύλο……………………………..76
29. Οι δυνατότητες –η κόπωση του εγκεφάλου………… 76
30.Προσβάσιμος ο εγκέφαλος
31.Μοναδικότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου…………………………… 7
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
«Οι αρχές που ανακαλύπτεται
σήμερα ότι,διέπουν τον εγκέφαλο μπορεί να δώσουν ,στο μέλλον,ακόμη πιο ισχυρές
μηχανές από εκείνες που μπορούμε να προβλέψουμε σήμερα.
I.Z.Young νευρεοφυσιολόγος
Όσο ο εγκέφαλός μας παραμένει ένα μυστήριο,το
Σύμπαν,ο αντικατοπτρισμός της δομής του εγκεφάλου,θα είναι επίσης ένα μυστήριο
Santiago Ramon y Cajal ,νομπελίστας νευροανατόμος.
Oι πιο κεντρικές διεργασίες του
εγκεφάλου με τις οποίες προφανώς συνδέεται η συνείδηση απλώς δεν είναι γνωστές
.Ξεπερνούν τόσο πολύ την αντίληψήμας,ώστε κανείς από όσους γνωρίζω, δεν μπόρεσε
να φαντασθεί την φύση τους.
Roger W.Sperry,νομπελίστας νευροφυσιολόγος.
1.-Φρ.Κάπρα « Η κρίσιμη
καμπή»Ωρόρα 1984
2.-Ι.Ευαγγέλου «Εγκέφαλος»
Σαββάλας 1993
3.-Α.Κέσλερ ¨ « Ενα φάντασμα στην μηχανή» Χατζηνικολής
1977.
4.- George
Johnson « Τα παλάτια τής Μνήμης» Κάτοπτρο 1993(In the palaces of memory-
1991)
5.-Edward Wilson
« Για μια ανθρώπινη φύση» 1988
6.-Ian Stewart
« Οι μυστικοί αριθμοί» Τραυλός
7.- Ernst
Mayer « Τι είναι
εξέλιξη» Κάτοπτρο 2005
8.-Gary
Zukav” La danse des éléments” Laffont
1982(The dancing Wu Li Masters 1979)
9.-F.H.Rhodes «Η εξέλιξη της Ζωής» Πορεία1990(The evoluton of life,Pelikan Books 1974)
10.-Daniel Goleman « Η συναισθηματική νοημοσύνη» Πεδίο 2011(Emotional Intelligence 1995)
11.- Raymond Moody « Ματιές στην Αιωνιότητα»Διόπτρα 2011( glimpses of eternity 2010)
12.-Ε.Π.Παπανούτσος «Πρακτική Φιλοσοφία» Δωδώνη 19073
13.- Larry R.Squire-Eric R.Kandel«Μνήμη-Από το νού στα μόρια» Κάτοπτρο 2012(Memory-From mind to molecules –Roberts
and company 2009)
14.-Michael
Corbalis « Στο Λαβύρινθο του μυαλού¨» Αιώρα 2013( Pieces of Mind 2011)
15.-
Περισκόπιο τής Επιστήμης,Τεύχος 410
16.-
PhilipWhitfield «H εξέλιξη τής ζωής»-Σίρρις
17.-Διαδίκτυο.
18.-Αρθουρ
Καίσλερ «Οι Υπνοβάτες» Χατζινικολή 1975( Arthur Koestler “The Sleepwalkers”1959
19.- Τ4,9 επ.
20.-Michio
Kaku « Το Μέλλον της Ανθρωπότητας» Τραυλός 2019 (The Future
of Humanity
2018
21.-Michael S.Gazzaniga « ΑΝΘΡΩΠΟΣ, Η επιστήμη πίσω από όσα μας κάνουν μοναδικούς» Κάτοπτρο 2011(« Human-The science behind what makes us unique» Harper Collins
Publishers 2008
22.-Antonio Damasio «Η Παράξενη Κατάσταση των πραγμάτων»Ενάλιος
2019 (Τhe strange order
of things, 2018)
23.-Heen Lee/Shin-Young Yoon . «Η
εξελιξη του Ανθρώπινου Είδους¨Ψυχογιός
2019,(Close
encounters
with humankind 2018)
24.- Larry R.Squire-Eric R.Kandel«Μνήμη-
25.-Από το νού στα μόρια» Κάτοπτρο
2012(Memory-From mind to molecules –Roberts and company
2009)
26.-Yuval Noah Harara
"Sapiens"Αλεξανδρεια 2015(πρωτοτύπου 2014)
27.-John Searl Νους,Εγκέφαλος και Επιστήμη"Παν.Εκδ.Κρήτης 1994( Minds,Brain and Science John
Searl and Harvard University Press 1984)
28.-Michael Ruse Ο Δαρβινισμός και οι Επκριτές του.
Ροπή 2017 (Darwi nism and its discontents Cambridge University
Press)
29.- «Πανεπ.Εκδ.Κρήτης»Εισαγωγή στη Φιλοσοφία της Επιστήμης» 1998
30.-Francis S.Collins «Η Γλώσσα Του Θεού» 207»(The Language of God(2006)
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ-ΑΝΑΤΟΜΙΚΑ-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ.
Ο
εγκέφαλός μας είναι το σπουδαιότερο και μεγαλύτερο τμήμα του
κεντρικού νευρικού συστήματος. Βρίσκεται εντός του εγκεφαλικού κρανίου και
περιβάλλεται από τρεις προστατευτικούς υμένες, τις μήνιγγες. Αποτελείται από
δύο ημισφαίρια τα οποία χωρίζονται μεταξύ τους από την επιμήκη σχισμή. Από την
κάτω επιφάνεια του εγκεφάλου εκφύονται οι εγκεφαλικές συζυγίες ή νεύρα και
ξεκινά ο νωτιαίος μυελός. Η βάση του εγκεφαλικού κρανίου έρχεται σε σχέση με
την κάτω επιφάνεια του εγκεφάλου και διαθέτει αντίστοιχα τμήματα για την δίοδο
των κρανιακών νεύρων και του νωτιαίου μυελού. Από τα τμήματα αυτά περνούν επίσης
τα διάφορα αγγεία για την αιμάτωση του εγκεφάλου. Η άνω και οι πλάγιες
επιφάνειες του εγκεφάλου αποτελούν τον εγκεφαλικό φλοιό και έρχονται σε σχέση
με τον θόλο του κρανίου. Όπως παρατηρεί ο Michael S.Gazzaniga( ό.π.σελ.35)ο φλοιός των
εγκεφαλικών ημισφαιρίων, που είναι η εξωτερική μοίρα των ημισφαιρίων,και έχει περίπου το
μέγεθος μιάς μεγάλης πετσέτας
πιάτων,παρουσιάζει την μεγαλύτερη μείωση μεγέθους…η αύξηση δε του φλοιού είναι
αυτή που ευθύνεται κυρίως για την
διαφορά μεγέθους του εγκεφάλου του ανθρώπου
και των άλλων πρωτευόντων .Ο νεοφλοιός , είναι η εξελικτική νεότερη περιοχή
του φλοιού,και είναι αυτός όπου λαμβάνουν χώρα η αισθητήρια αντίληψη ,οι
κινητικές εντολές ,η χωρική συλλογιστική,η συνειδητή σκέψη και ειδικώς για τον Homo Sapiens , η γλώσσα.. Το βάρος του,είναι εξαιρετικά μεγάλο σε σχέση με
τον όλο εγκέφαλο,μεγαλύτερος από του χιμπατζή,που είναι το 76% του όλου εγκεφαλικου του όγκου. (Αυτ.σελ.39)
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει
την ίδια γενική δομή με τους εγκέφαλους των λοιπών θηλαστικών,αλλά σε σχέση με
το ανθρώπινο σώμα είναι τρείς
φορές μεγαλύτερος απ’ όσο θα
περίμενε κανείς για ένα ανώτερο
θηλαστικό στο δικό μας μέγεθος. (Michael Corbalis.ό.π. 19-- Κατά τον -Michael S.Gazzaniga ,ό.π.σελ.30 επ.—« τα μικρά
ζώα έχουν συγκριτικά μεγαλύτερο
εγκέφαλο… ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι τέσσερες έως πέντε φορές μεγαλύτερος
από όσο θα αναμενόντσαν για ένα
μέσο θηλαστικό συγκρίσιμου μεγέθους…μέγεθός »)Σ’έναν ενήλικα, έχει βάρος 1.5 kg
περίπου και όγκο περίπου 1130 κυβικά
εκατοστά στις γυναίκες, και 1260 στους άνδρες,παρόλο που υπάρχουν παραλλαγές
από άτομο σε άτομο. Ανδρες με το ίδιο ύψος και σωματική επιφάνεια με τις
γυναίκες έχουν κατά μέσο όρο εγκέφαλο κατά 100 γραμμάρια βαρύτερο απ΄ότι οι
γυναίκες,με την επισήμανση ότι, οι διαφορές αυτές,δεν αντικατοπτρίζουν και
ανάλογες διαφορές στο IQ ή γενικώς στις γνωστικές ικανότητες.Ο
εγκέφαλος ζυγίζει, περίπου στον χιμπατζή 450,γραμμάρια,στον Australopithecus afarensis 415,στον homo erectus
826 στον άνθρωπο τού Νεάντερνταλ 1.600,γραμμάρια---με τον εγκέφαλο ενός μωρού
ανθρώπου,να διπλασιά ζεται σχεδόν στο
μέγεθός του,μέσα στον πρώτο χρόνο από τη γέννησή του. Το
μέγεθος τού εγκεφάλου, υπερτριπλασιάστηκε( κατά τον στα τελευταία
4.000.000 χρόνια…( κατά τον Michael S.Gazzaniga ,ό.π.σελ.32 μειώθηκε κατά
150 κυβικά εκατοστόμετρα στην διάρκεια της ιστορίας
του Homo Sapiens) .ο ρυθμός τής αλλαγής δεν
ήταν ομαλός……… η γρήγορη αύξηση---( σε όγκο και πολυπλοκότητα τέτοια πού δεν παρατηρείται σε καμία άλλη
ζωική ομάδα-.Rhodes ό.π. σελ.269)--- τού εγκεφάλου-που συνέβη κατά την
αντικατάσταση τής δενδρόφυτης σαβάνας από τη θαμνόφυτη και σταμάτησε
όταν η επιλογή για περαιτέρω αύξηση δεν
ανταμείβονταν πλέον με κάποιο αναπαραγωγικό πλεονέκτημα(Mayer ό.π.σελ.302 .)-
δείχνει να σχετίζεται με την απαλλαγή των hominidae από την ασφάλεια τής ζωής στα δέντρα,πράγμα που
ανάγκασε στην ανάπτυξη μιάς εφευρετικότητας,
για να αποφεύγουν τα σαρκοφάγα ζώα, και την ανάπτυξη τού λόγου .(Mayer ό.π.σελ.299 .)
-Ο
Michael
S.Gazzaniga , παραθέτει ορισμένες προσωπικές του απόψεις σχετικές
με το μέγεθος του εγκεφάλου..Γράφει μεταξύ
άλλων. (ό.π.σελ.32επ.)
«Οσο για την προσωπική μου άποψη σχετικά με
το θέμα αυτό, ποτέ δεν ήμουν- σύμφωνος με το επιχείρημα του μεγέθους του εγκεφάλου Κατά τα τελευταία σαράντα πέντε χρόνια μελετώ ασθενείς με διηρημένο
εγκέφαλο. Πρόκειται για ασθενείς των οποίων τα δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια αποσυν δέθηκαν χειρουργικά -
σε μια προσπάθεια ελέγχου της επιληψίας τους. Μετά την χειρουργική επέμβαση, το
αριστερό ημισφαίριο δεν μπορεί πλέον να
επικοινωνήσει ουσιαστικά με το δεξιό ημισφαίριο
με αποτέλεσμα να μένει απομονωμένο το ένα από το άλλο.Στην
πραγματικότητα, ένας διασυνδεδεμένος εγκέφαλος
1.340- γραμμαρίων έχει μετατραπεί σε έναν εγκέφαλο 670 γραμμαρίων.. Αλλά τι
γίνεται τότε με τη νοημοσύνη;
Βασικά όχι και πολλά. Αυτό που βλέπει κανείς είναι η εξειδίκευση
την οποία εμείς οι άνθρωποι έχουμε αναπτύξει μέσα από αιώνες εξελικτικής αλλαγής. Το αριστερό ημισφαίριο
είναι το
μισό έξυπνο του εγκεφάλου. Μιλάει, σκέφτεται και παράγει υποθέσεις. Το
δεξιό ημισφαίριο δεν κάνει τίποτα από όλα αυτά όντας - ο φτωχός συμβολικός
εξάδελφος του αριστερού. Από την άλλη, εξακολουθεί να υπερισχύει του αριστερού
ημισφαιρίου σε ορισμένες δεξιότητες, ιδίως στον τομέα της οπτικής αντίληψης.Για το θέμα μας,
ωστόσο, το κυρίαρχο στοιχείο είναι ότι, το αριστερό ημισφαίριο παραμένει γνωστικά εξίσου ικανό, όσο ήταν και πριν από την αποσύνδεσή
του από τον δεξιό εγκέφαλο,αφήνοντας τα 670 γραμμάρια του τελευταίου στο περιθώριο. Ο έξυπνος
εγκέφαλος βασίζεται σε περισσότερα στοιχεία
από το απλό μέγεθος»
Ως
προς το μέγεθος του εγκεφάλου πρέπει να σημειωθεί ότι,όπως δέχονται σχετικώς
τελευταία,τούτο αυξομειώνεται. Ετσι ο εγκέφαλος μιας γυναίκας και κυρίως
ο ιππόκαμπος, όπου και το κέντρο της μνήμης και των συναισθημάτων, μεταβάλλεται
ελαφρά σε μέγεθος, παράλληλα με τις ορμονικές μεταβολές λόγω του κύκλου της
εμμηνόρροιας, σύμφωνα με μια γερμανική
επιστημονική έρευνα.Ήταν ήδη γνωστό ότι, ο εγκέφαλος και των δύο φύλων
εμφανίζει αξιοσημείωτη πλαστικότητα ακόμα και μετά την ενηλικίωση.
Εκεί που
διαφέρει ριζικά ο ανθρώπινος εγκέφαλος,με άλλους θηλαστικών, εκτός από το βάρος
του, είναι η ύπαρξη πολλών ίσως και
40 διαφορετικών τύπων νευρώνων, μερικοί από τους οποίους είναι ειδικώς
ανθρώπινοι. Ο εγκέφαλος τού ανθρώπου, φαίνεται να μην έχει αλλάξει από την πρώτη εμφάνιση τού homo sapiens
,δηλαδή εδώ και 150.000 χρόνια.(Mayer .ό.π.
σελ.297 επ.)
Ο εγκέφαλος σ΄ένα ενήλικα περιέχει 30 δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα (νευρώνες).Ο φλοιός τού
εγκεφάλου περιέχει περίπου 10.000.000.000
νευρώνες, και 1 εκατομμύριο δισεκατομμύρια
συνδέσεις μεταξύ τους(:τις συνάψεις).Κάθε νευρώνας έχει ένα κεντρικό
στέλεχος,τον άξονα, και πολυάριθμες μικρές διακλαδώσεις,τους δενδρίτες ,οι
οποίοι στις συνάψεις βρίσκονται σε επαφή
με άλλους νευρώνες (οι νευρώνες δεν πολλαπλασιάζονται κατά τη διάρκεια τής
ζωής, δεν αντικαθίστανται όταν καταστρέφονται .Αν όμως υποστούν κάποια
βλάβη ,οι συνδέσεις ανάμεσα στα νευρικά κύτταρα ,οι δενδρίτες, μερικές φορές
αντικαθίστανται (Johnson ό.π. σελ. 59).Ο μηχανισμός
που επέφερε αυτή την ανάκτηση, παρέμενε μυστηριώδης.Ο βιολόγος Gary Lynch, ειδικευμένος στην χημεία τής ανθρώπινης μνήμης,
είχε πεισθεί ότι, ο εγκέφαλος δεν είναι στατι κός,αλλά μπορεί να
αλλάξει(ένας εγκέφαλος στατικός καλύπτει
πάντοτε νέες συνθήκες;;).Ο εγκέφαλος μας όχι μόνον μπορεί να σχηματίσει νέα «καλώδια» και
συνδέσεις,αλλά και το κάνει κάθε στιγμή.Ο
Lynch πίστευε,ότι, η βλάστηση ή κάτι παρόμοιο συντελείται
συνεχώς στον εγκέφαλο. (Johnson ό.π.σελ..67).Οι
νευρώνες λειτουργούν ως μικροσκοπικές μικρές γεννήτριες, παράγοντας ώσεις. Ο
εγκέφαλος στέλνει ριπές νευρικών ώσεων στον νωτιαίο μυελό, για να κινήσει ένα
χέρι ή ένα πόδι.
Και τα δύο ημισφαίρια εκτελούν νοητικές λειτουργίες,όμως
το αριστερό χρησιμοποιείται για τις
λεπτομέρειες, το δεξιό για τις γενικές εικόνες. Και τα δύο όμως ημισφαίρiα
μοιράζονται εξίσου τις νοητικές λειτουργίες.(Ian Stewart,ό.π.σελ.56).Χονδρικώς
θα λέγαμε ότι, το αριστερό ημισφαίριο είναι ορθολογικό, και αντιλαμβάνεται τον
κόσμο γραμμικώς, και το δεξιό δεν είναι ορθολογικό και αντιλαμβάνεται ολόκληρες δομές( Gary Zukav”
ό.π.σελ.
59 Μ.Gazzaniga
ό.π.σελ.26).Γενικώς
κάθε ημισφαίριο εκτελεί διαφορετικές λειτουργίες. Λ.χ. το αριστερό ρυθμίζει τη
γλώσσα στο 99% των δεξιόχειρων ανθρώπων,
και μόνον στο 60% των αριστερόχειρων, και αμφίχειρων . Κάθε ημισφαίριο τού
εγκεφάλου επιδρά πρωταρχικώς με το ήμισυ τού σώματος,αλλά για λόγους που δεν
είναι γνωστοί,οι συνδέσεις διασταυρώνονται,με την έννοια ότι, το αριστερό τμήμα
τού εγκεφά λου,ελέγχει το δεξιό τμήμα τού σώματος,και το δεξιό το αριστερό.
Τα δύο
ημισφαίρια διαφέρουν στο τρόπο πτύχωσης των ιστών. Όπως παρατηρεί ο Ian Stewart (ό.π σελ.56 επ.) « ορισμένες σημαντικές συμμετρίες
αποκαλύπτονται όταν παρατηρούμε
την λειτουργία και όχι την μορφή,…μια σχολαστική εξέταση δείχνει
ότι, τα δύο ημισφαίρια διαφέ ρουν αρκετά ακόμη και στον τρόπο πτύχωσης.
Οι δύο πλευρές τού εγκεφάλου,εμφανίζουν μια
λειτουργική ασυμμετρία που
είναι πιο αξιοπρόσεκτη από την ασυμμετρία τής δομής του..»( Μια
παρένθεση: Ανάλυση με υπολογιστή έδειξε διαφορά μεταξύ τού ανδρικού και τού γυναικείου
προσώπου—για τις διαφορές αυτές, γράφουμε πιο κάτω).
Eχει υποστηριχθεί (Περισκόπιο τής
Επιστήμης ό.π. σελ.25 επ.) ότι, ο άνθρωπος μπορεί να επιβιώσει και με το
ένα από τα δύο ημισφαίρια τού εγκεφάλου,(οπότε το άλλο
«επαναπρογραμματίζεται» ώστε να αντισταθμίσει την απώλεια) Πειό κάτω
ασχολούμαστε ειδικώτερα με το θέμα.
-Ο καθηγητής Γενετικής Σταμάτης Αλαχιώτης λέγει :
«…Μερικοί ερευνητές …υποστηρίζουν ότι ,η μεγέθυνση αυτή (του εγκεφά λου)χαρακτηρίζεται
από δύο κύριες φάσεις: η πρώτη τοποθετείται πριν από περίπου 1,5-2 εκατομμύρια
χρόνια και η άλλη στο τελευταίο μισό εκατομμύριο χρόνια. Την άποψη αυτή
σχετίζουν με την ανάπτυξη μιας αρχικής πρωτόγονης ικανότητας σύνταξης που
εμφανίστηκε κατά την μετάβαση των Αυστραλοπιθήκων και του Homo habilis προς τον
Homo erectus και αργότερα μιας περισσότερο επεξεργασμένης σύνταξης κατά την
προέλευση του Homo sapiens.
H υποστηριζόμενη διακεκομμένη αυτή συσχέτιση που αφορά τόσο την εξέλιξη του
όγκου του εγκεφάλου όσο και την προέλευση της γλωσσικής ικανότητας χρησιμοποιείται
και ως υπόθεση εργασίας για να προσεγγιστεί το ερώτημα αν η εμφάνιση της
γλώσσας ήταν μια ξαφνική ή βαθμιαία διαδικασία. …..Υπέρ της απότομης εμφάνισης
της γλώσσας χρησιμοποιείται από τον γενετιστή Lewontin το επιχείρημα ότι, όλες οι γλώσσες της εποχής μας (ακόμη
και πρωτόγονων φυλών) είναι σύνθετα συστήματα. Στην ίδια επιχειρηματολογία
κινούμενοι μερικοί φαντάζονται ότι ,η
προέλευσή μας προέκυψε ως ένα ξαφνικό γεγονός, όταν κάποιος πρόγονος πέρασε το
κατώφλι της ανθρωπότητας. Και στο ίδιο πνεύμα υποστηρίζουν ότι, οι σύγχρο νες
ικανότητες της ομιλίας εμφανίστηκαν ξαφνικά στους προϊστο ρικούς χρόνους. Μια
τέτοια όμως άποψη θα ήταν ισχυρή μόνο αν συνοδευόταν και από άλλες περιπτώσεις
ριζικής αναδιοργάνωσης της βιολογίας και της συμπεριφοράς του ανθρώπου. Προβάλλοντας
όμως την ιστορική γλωσσική παράμετρο στο εξελικτικό παρελθόν, οι ειδικοί γλωσσολόγοι
αναγνωρίζουν εξελικτικές τάσεις που αντανακλούν μια αλληλουχία προς πιο σύνθετα
γλωσσικά συστήματα. Σχετικές μελέτες αναφέρονται στην διατήρηση πανάρχαιων
γλωσσικών ήχων, πλαταγισμάτων της γλώσσας, σε φυλές της Αφρικής που
ενσωματώθηκαν στο λεξιλόγιό τους. Την συνήθεια αυτή πιθανότατα κληρονόμησαν από
κοινό πρόγονο (40.000 χρόνια πριν) ο οποίος μιλούσε κάποια πανάρχαιη «πρωτο γλώσσα».Αν
όμως η γλώσσα χαρακτηρίζεται από βαθμιαία εξέλιξη, τότε ένα άλλο βασανιστικό
ερώτημα αφορά το πότε προήλθε. Και ενώ οι βιολόγοι έχουν στη διάθεσή τους
ποικίλα γενετικά και παλαιοντολογικά ευρήματα για να ιχνοθετήσουν την εξέλιξη
του ανθρώπου, οι γλωσσολόγοι έχουν ένα τεράστιο κενό. Το κενό αυτό φιλοξενεί
πειράματα σε πιθήκους λ.χ. και σε άλλα είδη, όπως τα πτηνά, σε μια προσπάθεια
αποκωδικοποίησης της εξέλιξης της γλωσσικής ικανότητας. Μια, ας πούμε φειδωλή,
άποψη για την διαφορά της γλωσσικής ικανότητας μεταξύ ανθρώπων και πιθήκων, οι
οποίοι διαχωρίστηκαν πριν από πέντε περίπου εκατομμύρια χρόνια, προέρχεται από
διαφορές στη διαδικασία της πληροφορίας, στην ικανότητα, στην μνήμη και
στον εθελούσιο έλεγχο πάνω στον φωνητικό μηχανισμό παρά στην απουσία ενδογενών
γλωσσικών δομών.H πιθανή ύπαρξη περιοχών του λόγου στον εγκέφαλο του Homo
habilis υποστηρίζει την άποψη ότι, στα μισά της εξέλιξης, από τους πιθηκοειδείς
προγόνους μας ως τον Homo sapiens, αναπτύ χθηκαν και μερικά βιολογικά χαρακτηριστικά
που σχετίζονται με την ομιλία και ισχυροποιούν την πιθανότητα να ήταν η έναρθρη
ομιλία, σε κάποια αρχική μορφή, στις ικανότητες του Homo habilis. Τελευταί α
υποστηρίζεται επίσης ότι, το κανάλι που μεταφέρει το νεύρο το οποίο ελέγχει την
κίνηση του οργάνου της γλώσσας θεωρείται μεγαλύτερο στους ανθρώπους του
Νεάντερταλ και στους αρχαϊκούς Homo sapiens σε σχέση με τους πιθήκους, τους
Αυστραλοπιθήκους και τον Homo habilis. H επιμήκυνση του εν λόγω νεύρου πρέπει
να συνέβη πριν από 300.000 χρόνια με βάση την χρονολόγηση σχετικών απολιθωμάτων
οστών. Επειδή η επιμήκυνση αυτή μπορεί να συσχετισθεί και με τη λειτουργία της
ομιλίας, συμπεραίνεται ότι, μια τέτοια ικανότητα που μοιάζει με αυτήν του
ανθρώπου εξελίχθηκε πολύ νωρίτερα από ό,τι υποστηρίζεται με αρχαιολογικά
ευρήματα τα οποία βασίστηκαν στην έναρξη της συμβολικής σκέψης.
Μια άλλη σοβαρή ανατομική αλλαγή που σχετίζεται με την προέ λευση της γλώσσας
αφορά το μέγεθος του θωρακικού καναλιού από το οποίο περνούν τα νεύρα που
ελέγχουν τη συστολή των μυών του θώρακα, με επίπτωση στην κατάλληλη ρύθμιση της
αναπνοής, απα ραίτητη για την ομιλία. Και στην περίπτωση αυτή θεωρείται ότι ,
υπάρχει διαφορά ως προς την έκταση της κάλυψης της θωρακικής περιοχής με τα εν
λόγω νεύρα, με τον Homo sapiens και τον Νεά ντερνταλ να έχουν αυξημένη κάλυψη
σε αντίθεση με τον Homo erectus και τους παλαιότερους προγόνους. Εκτιμάται ότι,
η αλλαγή αυτή πρέπει να έγινε μεταξύ 1.600.000 και 100.000 χρόνια πριν,
ενισχύοντας τον έλεγχο της αναπνοής που συμπαρέσυρε την εξέλιξη της γλώσσας.Για
την παρακολούθηση της εξέλιξης των ανθρωπο ειδών σε συνδυασμό με τα αναφερόμενα
στις γλωσσικές του ικανότητες, αναφέρουμε παρενθετικά και συνοπτικά στο σημείο
αυτό τη γενική εξελικτική αλληλουχία των «κυρίαρχων» ειδών: Australopithecus
afarensis (3,5 εκατ. χρόνια πριν) Australopithecus africanus (3 εκατ. χρόνια
πριν), Homo habilis (2,2 εκατ. χρόνια πριν θεωρείται ότι, αντιπροσωπεύει ένα
μεγάλο βήμα εξέλιξης από την ζωώδη στην ανθρώπινη κατάσταση), Homo erectus (1,6
εκατ. χρόνια πριν), Homo sapiens neanderthalensis (πάνω από 130 χιλ. χρόνια
πριν έζησε ως 30 χιλ. χρόνια πριν) και Homo sapiens sapiens (ο σύγχρονος
άνθρωπος, 35-40 χιλ. χρόνια πριν). Το εξελικτικό αυτό οδοιπορικό που έφερε τον
άνθρωπο να θαυμάζεται για την μοναδική επικοινωνιακή του συμπεριφορά με την
κατάκτηση της μοναδικής γλωσσικής του ικανότητας, την ρητορική του δεινότητα
και την υπερδύναμη που βγαίνει από τον λόγο, τον καθιστά ταυτό χρονα και
υπεύθυνο γα την μοναδική αυτή ισχύ του. Το ομηρικό ρηθέν «τέκνον εμόν ποίον
σε έπος φύγεν έρκος οδόντων;» (τι σου ξέφυγε τέκνο μου από το διάφραγμα των
δοντιών σου;) δραματο ποιεί αυτό που πολλές φορές ξεφεύγει από το προσβλητικό
μας οπλοστάσιο, την «διγλωσσία», την αμετροέπεια και την ύβριν - «θανατηφόρες»
βόμβες - που δεν συνάδουν με τις δυνατότητες του εκλεπτυσμένου εγκεφάλου μας.
Και τούτο διότι ο χειρισμός της γλώς σας απαιτεί ισχυρά «εργαλεία» που μόνο η
παιδεία τα διαθέτει. Ποιος μπορεί να έχει αντίρρηση;»
Η σημασία του μαγειρέματος των τροφών-τo κρέας
Η νευροπειστήμονας Suzana
Herculano υποστηρίζει ότι, με την επινόηση του μαγειρέματος από τους
προγόνους μας ,ο άνθρωπος,με την προ-πέψη των(μαγειρεμένων τροφών) μπορεί
να εξοικονομεί χρόνο.
Αναλυτικώτερα:
Η
επιστήμονας διατυπώνει τις ακόλουθες σκέψεις,που παραθέ
τουμε,αποσπασματικώς, για λόγους οικονομίας χώρου και χρόνου ,κατά τρόπο
όμως,που νομίζουμε πώς δεν αδικεί την συγγραφέα.
Αντιγράφουμε:
«Το σενάριο ότι, «όλοι οι εγκέφαλοι
είναι φτιαγμένοι με τον ίδιο τρόπο» δεν είναι ακριβώς σωστό,…..,ο
ανθρώπινος εγκέφαλος φαίνεται ιδιαίτερος ως προς το ποσό της ενέργειας
που καταναλώνει. Αν και ζυγίζει μόνο το 2% του σώματος, μόνος του χρησιμοποιεί
το 25% της ενέργειας που απαιτεί το σώμα σας για να δουλεύει ημερησίως. Δηλαδή
500 θερμίδες από συνολικά 2.000 θερμίδες, μόνον για να συνεχίσει να λειτουργεί
ο εγκέφαλός σας,ότι έτσι, ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι μεγαλύτερος από ό, τι
θα πρέπει να είναι, καταναλώνει πολλή περισσότερη ενέργεια από ό,τι θα
έπρεπε, άρα είναι ξεχωριστός,…. καθώς στην
βιολογία, αναζητούμε κανόνες που ισχύουν για όλα τα ζώα και την ζωή
γενικότερα, άρα … οι κανόνες της εξέλιξης … ισχύουν για όλους,…. ίσως δύο
εγκέφαλοι παρόμοιου μεγέθους στην ουσία μπορεί να αποτελούνται από πολύ
διαφορετικούς αριθμούς νευρώνων,… ίσως ένας πολύ μεγάλος εγκέφαλος δεν έχει
κατ΄ ανάγκη περισσότερους νευρώνες από έναν εγκέφαλο μετρίου μεγέθους……έχουμε,
κατά μέσο όρο, 86 δισεκατομ μύρια νευρώνες, 16 δισεκατομμύρια των οποίων είναι
στον εγκεφαλι κό φλοιό, κι αν συνυπολογίσουμε πως ο εγκεφαλικός φλοιός είναι η
έδρα λειτουργιών όπως η ευαισθητοποίηση και η λογική κι αφηρη μένη
συλλογιστική, κι ότι, 16 δισεκατομμύρια είναι οι περισσότεροι νευρώνες που
έχει οποιοσδήποτε φλοιός,…. Νομίζω, ότι, αυτή είναι η απλούστερη εξήγηση για
τις αξιοσημείωτες γνωστικές ικανότητές μας,…. και οι ανθρώπινοι και οι υπόλοιποι
εγκέφαλοι χρειάζονται περίπου το ίδιο, κατά μέσο όρο έξι θερμίδες ανά
δισεκατομμύριο νευρώνες ανά ημέρα. Έτσι το συνολικό κόστος ενέργειας ενός
εγκεφάλου είναι μια απλή, γραμμική συνάρτηση του αριθμού των νευρώνων του, κι
αποδεικνύεται ότι, ο ανθρώπινος εγκέφαλος κοστί ζει ακριβώς τόση ενέργεια όση
περιμέναμε. Δηλαδή ο λόγος που ο ανθρώπινος εγκέφαλος κοστίζει τόση ενέργεια
είναι απλά επειδή έχει έναν τεράστιο αριθμό νευρώνων κι επειδή είμαστε
πρωτεύοντα με πολλούς περισσότερους νευρώνες για τον δεδομένο σωματότυπό μας
από οποιοδήποτε άλλο ζώο, το σχετικό κόστος ενέργειας του εγκεφά λου μας είναι
μεγάλο, αλλά ακριβώς επειδή είμαστε πρωτεύοντα, όχι επειδή είμαστε
ξεχωριστοί,……………… επειδή οι νευρώνες είναι τόσο ακριβοί, υπάρχει μια
αντιστάθμιση μεταξύ σωματότυπου κι αριθμού νευρώνων. Έτσι ένα πρωτεύον
θηλαστικό που τρώει οκτώ ώρες την ημέρα μπορεί να αντέξει το πολύ 53
δισεκατομμύρια νευρώνες, αλλά το σώμα του δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 25
κιλά. Για να ζυγίζει περισσότερο από αυτό, πρέπει να παραχωρήσει νευρώνες. Έτσι
είτε έχουμε μεγάλο σώμα ή μεγάλο πλήθος νευρώνων. Όταν τρώτε σαν ένα πρωτεύον,
δεν μπορείτε να υποστηρίξετε και τα δύο.Μια διέξοδος από αυτόν τον περιορισμό
μεταβολισμού θα ήταν να περάσουν ακόμα περισσότερες ώρες την ημέρα τρώγοντας
αλλά αυτό γίνεται επικίνδυνο και μετά από ένα ορισμένο σημείο, απλά δεν είναι
δυνατόν. Οι γορίλες και οι ουραγκοτάγκοι, για παράδειγμα, διαθέτουν περίπου 30
δισεκατομμύρια νευρώνες δαπανώντας οκτώ και μισή ώρες ανά ημέρα τρώγωντας κι
αυτό φαίνεται να είναι περίπου όσο μπορούν. Εννέα ώρες σίτισης ανά ημέρα
φαίνεται να είναι το πρακτικό όριο για ένα πρωτεύον.Τι γίνεται με μας; Με τα 86
δισεκατομμύρια νευρώνες και 60 έως 70 κιλά μάζας σώματος, θα έπρεπε να
περνάμε πάνω από εννέα ώρες ημερησίως κάθε μέρα τρώγωντας, κάτι που απλά
δεν είναι εφικτό. Αν τρώγαμε σαν πρωτεύ οντα, δεν θα έπρεπε να είμαστε εδώ.Πώς
φτάσαμε εδώ, λοιπόν; Αν ο εγκέφαλός μας χρειάζεται τόση ενέργεια, όση θα έπρεπε
κι αν δεν μπορούμε να περνάμε όλες τις ώρες που είμαστε ξύπνιοι τρώγοντας, τότε
η μόνη εναλλακτική λύση, πραγματικά, είναι κάπως να παίρνουμε περισσότερη
ενέργεια από τις ίδιες τροφές. Κατά αξιοση μείωτο τρόπο, αυτό ταιριάζει
ακριβώς με αυτό που οι πρόγονοί μας πιστεύεται ότι, εφηύραν ενάμιση
εκατομμύριο χρόνια πριν, όταν ανακάλυψαν το μαγείρεμα. Το μαγείρεμα
είναι η χρήση φωτιάς για την προ-πέψη τροφής
έξω από το σώμα μας. Τα μαγειρεμένα τρόφιμα είναι μαλακότερα, έτσι τα μασάμε πιο εύκολα και να
τα μετατρέπουμε σε χυλό στο στόμα μας,
το οποίο τους επιτρέπει να αφομοιωθούν εντελώς και ν'απορροφηθούν στο έντερο,
που τα κάνει να αποφέρουν πολλή περισσότερη ενέργεια σε πολύ λιγότερο χρόνο.
Έτσι το μαγείρεμα απελευθερώνει χρόνο για να κάνουμε πολύ πιο ενδιαφέροντα
πράγματα με τον χρόνο μας και με τους νευρώνες μας από το να σκεφτόμαστε το
φαγητό, να ψάχνουμε για τροφή και να καταβροχθίζουμε τροφή όλη την ημέρα.Λόγω
της μαγειρικής, αυτό που κάποτε ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα, αυτός ο μεγάλος,
επικίνδυνα ακριβός εγκέφαλος με πολλούς νευρώνες, μπόρεσε να γίνει ένα
σημαντικό πλεονέκτημα, αφού μπορούσαμε πλέον να προμηθευτούμε αρκετή ενέργεια
για πολλούς νευρώνες και είχαμε τον χρόνο να κάνουμε ενδιαφέροντα πράγματα με
αυτούς. Έτσι νομίζω ότι, αυτό εξηγεί γιατί ο ανθρώπινος εγκέφαλος έγινε τόσο
μεγάλος τόσο γρήγορα στην διαδικασία της εξέλιξης, ενώ εν τω μεταξύ παρέμεινε
απλά ένας εγκέφαλος πρωτευόντων. Με αυτόν τον μεγάλο εγκέφαλο, που έκανε δυνατό
το μαγείρεμα, πήγαμε γρήγορα από τα ωμά
τρόφιμα στην καλλιέργεια, στην γεωργία, τον πολιτι σμό, τα παντοπωλεία, την
ηλεκτρική ενέργεια, τα ψυγεία, όλα αυτά τα πράγματα που σήμερα μάς επιτρέπουν να πάρουμε όλη την ενέργεια που χρειαζόμαστε
για όλη την ημέρα με ένα μόνο γεύμα στο αγαπημένο μας φαστ- φουντ. Έτσι, αυτό
που κάποτε ήταν μια λύση τώρα έγινε το πρόβλημα, και ειρωνικά, αναζητούμε τη
λύση σε ωμά τρόφιμα.Ποιό είναι το ανθρώπινο πλεονέκτημα; Τι είναι αυτό που
έχουμε που κανένα άλλο ζώο δεν έχει; Η απάντησή μου είναι ότι ,έχουμε τον
μεγαλύτερο αριθμό νευρώνων στον εγκεφαλικό φλοιό και νομίζω ότι, αυτή είναι
η απλούστερη εξήγηση για τις αξιοσημείωτες γνωστικές ικανότητές μας. Τι κάνουμε
που κανένα άλλο ζώο δεν κάνει και που πιστεύω ότι, ήταν θεμελιώδες για να μας
επιτρέψει να επιτύχουμε αυτό το μεγάλο , μέγιστο αριθμό νευρώνων στον φλοιό; Με
μια λέξη, μαγειρεύουμε. Κανένα άλλο ζώο δεν μαγειρεύει το φαγητό του. Μόνον
οι άνθρωποι. Νομίζω πώς έτσι φτάσαμε να γίνουμε άνθρωποι.»
-
Ο M.Ruse (ό.π. σελ. 225) αποδίδει κι
αυτός, τον μεγάλο εγκέφαλο στην μεγάλη κατανάλωση κρέατος που
κατέστη δυνα τή,με την μετατροπή τής ζούγκλας σε πεδιάδες και που έδωσε τις
πολλές θερμίδες που χρειάζεται ο εγκέφαλος.Ετσι εξηγεί ότι,τα σαρκοφάγα
έχουν μεγαλύτερο εγκέφαλο από τα χορτοφάγα και το ότι ,οι μεγάλοι
πίθηκοι ,που έχουν σχετικώς μεγάλο εγκέφαλο, δεν είναι καθαρώς χορτοφάγοι.Οπως
παρατηρεί ο συγγραφέας,κανείς εξελικτιστής, δεν αμφισβητεί πώς η έκρηξη του μεγέθους του εγκεφάλου ήταν
κυρίως προσαρμοστική.
Ο
εγκέφαλος έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον όχι μόνο των Ανθρωπο λόγων, των ψυχολόγων, των κοινωνιολόγων, των
φιλοσόφων και των πολιτικών, έχει κινήσει την περιέργεια όλων των βιολόγων
(μικροβιο λόγων, ανατομών, βιοχημικών, γενετιστών, παλαιόντο- βιολόγων,
φυσιολόγων, εξελικτικών βιολόγων, νευρολόγων, των χημικών, των φαρμακολόγων και
των μηχανικών υπολογιστών. Πιο πρόσφατα, μπήκαν στον χορό ακόμη και ερευνητές
αγοράς και οικονομολόγοι…,που οδηγούν σε συγκεκριμένες αντιδράσεις και γεινώτερα συμπεριφορές
.Επιστημονική θέση θέλει τα
σφάλματα του ανθρώπου να οφείλονται
συνήθως σε έμφυτους περιορισμούς επεξεργασίας του ανθρώπινου εγκεφάλου,χωρίς να
αποκλείεται και εμπλοκή ορισμένων «εσφαλμένων» μνημονικών ή/και αντιληπτικών
διεργασιών.Καθώς η αβεβαιότητα και η πολυπλοκότητα είναι χαρακτηριστικά τής
ανθρώπινης φύσεως,φαίνεται ότι, ο εγκέφαλος είναι προγραμματισμένος κατά
τέτοιο τρόπο,ώστε να αναζητεί και να θέλει να επιτύχει δομή,συνοχή και
τάξη μέσα στην αταξία, πράγμα που ναι μεν από τη μία
πλευρά,διευκολύνει την επιβίωση,από την
άλλη όμως έμφανίζει ένα ¨γνωστικό κόστος» τα αναφερόμενα γνωστικά σφάλμα τα.
Σαν συμπέρασμα
θα μπορούσε κανείς να πεί,ότι, ο τρόπος με τον οποίο ο καθένας μας
αντιλαμβάνεται,κατηγοριοποιεί,και αξιολογεί,είναι σε μαγάλο βαθμό
προκατειλημμένος, πολλές φορές ασυνειδήτως.Απαιτείται μεγάλη προσπάθεια ώστε να απελευθερωθεί ο άνθρωπος, από βάρη που έχει εκ γενετής,ή που υφίσταται , πέρα
από τις όποιες άλλες νευρωνικές προσαρμογές
που κάνει ο εγκέφαλος αναλόγως με τις επιδράσεις και απαιτήσεις τού
εκάστοτε περιβάλλοντος, στις γυναίκες εμφανίζει αυξομειώσεις και σε μηνιαία
βάση, ανταποκρινόμενος στη…… «μουσική» των οιστρογόνων.Οι ερευνητές του Ινστιτούτου
Ανθρωπίνων Γνωσιακών και Εγκεφαλικών Επιστημών Μαξ Πλανκ στη Λειψία, με
επικεφαλής την Κλαούντια Μπαρτ,
προέβησαν στην σχετική δημοσίευση στο
περιοδικό «Nature Scientific Reports», μελέτησαν με τεχνικές απεικόνισης τον
εγκέφαλο μιας μόνο γυναίκας σε διαδοχικούς κύκλους περιόδου.Διεπίστωσαν ότι,
παράλληλα με την αύξηση των οιστρογόνων όσο πλησιάζει η ωορρηξία ο ιππόκαμπος
του εγκεφάλου αυξάνει επίσης σε όγκο, τόσο στη φαιά όσο και στη λευκή ουσία
του. Όταν όμως οι ορμόνες αυτές υποχωρούν ο ιππόκαμπος
πάλι ελαττώνεται.Παραμένει μυστήριο πώς αυτή η συνεχής διόγκωση και
συρρίκνωση της συγκεκριμένης ζωτικής εγκεφαλικής περιοχής επηρεάζει τον νου, τη
μνήμη και τα συναισθήματα μιας γυναίκας.
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι, θα φωτίσουν
περισσότερο τις αιτίες της «διαταραχής προεμμηνορροϊκής δυσφορίας», η οποία
εμφανίζεται σε περίπου μία γυναίκα στις 12, προκαλώντας μια σειρά από δυσάρεστα
σωματικά και ψυχικά συμπτώματα μετά την ωορρηξία και λίγο πριν την εμφάνιση της
περιόδου.
Ειδικώτερα
η διαστρωμάτωση τού εγκεφάλου και η σημασία της.
Τρία είναι τα βασικά τμήματα:
1.Αρχαιοεγκέφαλος.Αντιστοιχεί στον εγκέφαλο
των ερπετών, που εμφανίστηκαν πριν από 650-750
εκατομμύρια χρόνια περίπου, περιέχει προγονική γνώση και προγονικές
μνήμες,εκτελεί πιστά, δεν είναι αρκετά καλός ώστε να αντιμετωπίζει νέες
καταστάσεις και φαίνε ται σαν να είναι προσκολλημένος σε κάποιο προγονικό εγώ.Η συμπε ριφορά του είναι
στερεότυπη ,ενστικτώδης,αντανακλαστική. Ελέγχει τους ενστικτώδεις
μηχανισμούς,των οποίων η σκοπιμότητα είναι η διατήρηση τού ατόμου και τού
είδους.Οπως γράφει ο Daniel Goleman (ό.π.σελ.40 επ.)η πιο πρωτόγονη περιοχή τού
εγκεφάλου,που είναι κοινή σε όλα τα είδη που διαθέτουν ένα ελάχιστο νευρικό σύστημα, είναι το εγκεφαλικό
στέλεχος που αποτελεί την προέκταση προς
τα πάνω, μέσα στο κρανίο τού νωτιαίου μυελού,που βρίσκεται στην σπονδυλική
στήλη. Αυτή η περιοχή ρυθμίζει βασικές
ζωτικές λειτουργίες,(αναπνοή,μεταβολισμός) ενώ ελέγχει και τις στερεότυπες αντιδράσεις και
κινήσεις.Γενικώς αυτός ο πρωτόγονος εγκέφαλος δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι,
μαθαίνει ή σκέπτε ται.Περισσότερο αποτελεί ένα
σύστημα προγραμματισμένων από τα
πριν ρυθμιστών που διατηρούν την
λειτουργία τού σώματος,και τις αντιδράσεις του,στα σωστά επίπεδα,ώστε να τού
εξασφαλίζουν την επιβίωση..
2.-Μεσεγκέφαλος.Αντιστοιχεί στον εγκέφαλο των κατώτερων θηλαστικών,που
εμφανίστηκαν πριν από 100-200 εκατομμύρια χρόνια. Παίζει θεμελιακό ρόλο στη συγκινησιακή
συμπεριφορά.Εχει μεγαλύτερη ικανότητα να μαθαίνει νέους τρόπους προσέγγισης και να λύνει προβλή ματα βασιζόμενος στην άμεση εμπειρία.Περιλαμβάνει τον ρινεγκέφαλο, τον υποθάλαμο, τους
θαλάμους,την υπόφυση το τετράδυμο ,τα σκέλη.Ο ρινεγκέφαλος,είναι ένα κέντρο συγκινήσεων
και συναισθημάτων,και για πολλούς η έδρα
τής διαισθητικής και τηλεπαθητικής αντίληψης. Οπως γράφει ο Daniel Goleman από το εγκεφαλικό στέλεχος,ξεπήδησαν τα
συγκινησιακά.κέντρα,
3.- Νεοεγκέφαλος.Αντιστοιχεί στον εγκέφαλο των
ανώτερων θηλαστικών, που εμφανίστηκαν πριν από
50-30 εκατομμύρια χρόνια,και τού ανθρώπου,πριν από 50-500 χιλιάδες χρόνια περίπου. Με την εμφάνιση
των πρώτων θηλαστικών προστέθηκαν νέα ουσιώδη στρώματα,τού συγκινη σιακού
εγκεφάλου.Όπως λέγει ο Daniel Goleman,
περίπου εκατό εκατομμύρια χρόνια πριν, ο εγκέφαλος των θηλαστικών
παρουσίασε,μια αλματώδη εξέλιξη.Από τις
συγκινησιακές περιοχές που αναφέρονται αμέ σως πιο πάνω, αναπτύχθηκε ο νεοφλοιός,ο
σκεπτόμενος εγκέφαλος.Το ζήτημα τής επιβίωσης,οφείλεται στην ικανότητα τού
νεοφλοιού,να καταρτίζει μακρόπνοα προγράμματα.Ο πολιτισμός οφείλεται στον νεο φλοιό. Αυτές οι προσθήκες,στον εγκέφαλο επέτρεψαν στο να
διανθιστεί η συναισθηματική ζωή με
αποχρώσεις,όπως η αγάπη. (Είδη που στερούνται νεοφλοιού , όπως τα ερπετά ,στερούνται μητρικής στοργής.)
Ο αριθμός των συνδέσεων , και η αύξηση τού όγκου τού νεοφλοιού , και των συνδέσεων, εξηγεί,γιατί ,ο
άνθρωπος,έχει πολύ μεγαλύτερο εύρος, αντιδράσεων στα συναισθήματά με περισσότερες αποχρώσεις.Οπως παρατηρεί
πάλι,ο Daniel Goleman,ένα
κουνέλι ή ένας πίθηκος εμφανί ζουν πολύ πιο περιορισμένες αντιδράσεις στο φόβο, από τον άνθρωπο.
-O Arthur Koestler (ό.π.σελ.201 επ.) αναφερόμενος
στην κατασκευή τού εγκεφάλου, αναρωτιέται μήπως υπάρχει κάποιο δομικό
λάθος κατασκευής στο κρανίο τού
ανθρώπου, που δεν αποκλείεται να απειλεί
με την εξαφάνιση το ανθρώπινο είδος και σαν εξήγηση τής « υποψίας» του αυτής
τοποθετεί την εξωφρενική ταχύτητα με
την οποία εξελίχθηκε ο ανθρώπι νος εγκέφαλος…..,βλέπει ως πιθανό ότι, η
εξέλιξη απέθεσε μια νέα ανώτερη δομή πάνω σε μια παλιότερη με λειτουργίες που ως ένα βαθμό
επικαλύπτονται ,χωρίς να εφοδιάσει
την νέα μ΄ένα ξεκάθαρο ιεραρχικό έλεγχο πάνω στη παλαιά προκαλώντας
έτσι σύγχυση και συγκρούσεις. Αναφέρει άποψη ,επικαλούμενος τον MacLean, κατά τον οποίο,η εξωφρενική
ταχύτητα με την οποία εξελίχθηκε-διογκώθηκε
ο εγκέφαλος, οδήγησε σε ένα παθολογικό αποτέλεσμα.Πειό συγκεκριμένα στο
ότι, ο ανθρώπινος εγκεφαλικός φλοιός, είναι ένα είδος κακοήθους υπερπλα σίας,με
αποτέλεσμα οι λειτουργίες του να
βρίσκονται έξω από τον φυσιολογικό έλεγχο. Ο συγγραφέας συνεχίζει
γράφοντας ότι, η σύγχρονη έρευνα, δέχεται σαν αιτία τού τρόπου με τον οποίο
λειτουργεί ο εγκέφα λος,όχι το μεγεθός του,αλλά τον ανεπαρκή συντονισμό,
ανάμεσα στον παλαιό εγκέφαλο και τον νεοεγκέφαλο. Επικαλούμενος και πάλι τον
MacLean ,γράφει ότι, ενώ οι νοητικές λειτουργίες μας εκτελούνται από τα πιο νέα και
εξαιρετικώς ανεπτυγμένα μέρη τού
εγκεφάλου,η συγκινησι ακή συμπεριφορά μας,εξακολουθεί να κυριαρχείται από ένα
σχετικά ακατέργαστο και πρωτόγονο σύστημα.Συνεχίζοντας ο Arthur Koestler.( .Το φάντασμα κλπ. σελ.250 επ. )λέγει ότι, η έλλειψη
αυτή συντονισμού μεταξύ των διάφορων τμημάτων (διαστρωματώσεων) τού εγκεφάλου, πρέπει
για το καλό τής ανθρωπότητας,να αντιμετωπισθεί από την επιστήμη.Το φάρμακο
αυτό,η επέμβαση αυτή,δεν θα γινόνταν αναγκαστικώς μ΄έναν νομικό
καταναγκασμό,ή με επίσημες
ενθαρρύνσεις,αλλά θα γινόνταν αποδεκτή
από τους ανθρώπους, που πιστεύουν στην χρησιμότητα μιάς τέτοιας επέμβασης,όπως
ακριβώς τα διάφορα ηρεμιστικά χάπια,των οποίων η χρησιμοποίηση ασφαλώς δεν έγινε μετά από κρατικό εξαναγκασμό, αλλά
μετά από αποδοχή από τους ανθρώπους,ότι, είναι κάτι που κατά τη γνώμη τους,
τους διευκολύνει.Αν κατά τον ίδιο,μια τέτοια αντιμε τώπιση γινόνταν αποδεκτή,θα
προέκυπταν πολλές ωφέλιμες συνέπει ες,όπως πτώση τής εγκληματικότητας και
των αυτοκτονιών, και άλλες που δεν μπορούν από τώρα να
προβλεφθούν.Θα επρόκειτο ωσάν
μεταλλάξεις να είχαν πάρει το δρόμο τους. Αντιλαμβάνεται βεβαίως ο συγγραφέας,ότι, μια τέτοια ιδέα θα
συναντούσε ενδεχομένως αντίδραση ,όπως από τα απολυταρχικά κράτη,ή και από
άλλους που δεν θα τους πολυάρεζε η ιδέα,
«πώς πρέπει να στηριχθούμε για τη σωτηρία μας πάνω στη μοριακή χημεία
και όχι στην ψυχική αναγέννηση» και που
θα έβλεπαν μια υλιστική προσέγγιση προς το θέμα. Διατυπώνει όμως τη γνώμη,ότι,
ο τελευταίος ενδοιασμός είναι αβά σιμος και ότι, η προσπάθεια να
μεταχειριστούμε το νού,για να θεραπεύ σουμε τις δικές του ατέλειες ,είναι
θεμιτή ιδίως γιατί καθώς είμαστε μια άρρωστη ράτσα,είμαστε κουφοί στη
πειθώ. Και τελειώνει με την ιδέα και την ελπίδα ότι, μόνον έτσι,θα μπορέσει ο
σημερινός homo maniacus να μεταμορφωθεί σε homo sapiens.
-Το ότι, η διαστρωματική εξέλιξη τού εγκεφάλου,και η
συνύπαρξη τού αρχαίου,μέσου και νεωτέρου
εγκεφάλου,δημιουργούν ένα ελάττωματικό όργανο
και ότι, πρόκειται στο σημείο αυτό για
«αμέλεια» στην εξέλιξη
,υποστηρίζεται και από άλλους
συγγραφείς.
-Ο K.L.Lorenz, βλέπει στην δομή αυτή, την εκπληκτική
πνευματικότητα τού ανθρώπου αλλά και την απροσμέτρητη κτηνωδία.(Ευαγγέλου
ό.π.σελ.33)
Ειδικώτερα οι διαφορές μεταξύ ανθρώπινου εγκεφάλου
και πρωτευόντων.
Παρά
τις συνεχείς έρευνες δεν έχει μέχρι σήμερα καταστεί εφικτό και ομοφώνως αποδεκτό, να προσδιοριστούν οι
διαφορές αυτές και να εντοπισθεί τι είναι εκείνο που καθιστά τον ανθρώπινο
εγκέφαλο μοναδικό και ικανότερο κατά
πολύ από τον εγκέφαλο των πλησιεστέρων συγγενών του.
Σε
συνέχεια λοιπόν των όσων πιο πάνω γράφονται έχουμε ανακεφαιώνοντας και
συμπληρώνοντας:
Το
μέγεθος-βάρος:
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος ζυγίζει γύρω στα 1,4
χιλιόγραμμα.Των ελεφάντων περισσότερο από 4.Αν θέλουμε να συσχετίσουμε το βάρος
τού εγκεφάλου με τού υπολοίπου σώματος, έχουμε ότι, στις φάλαινες και τους
ελέφαντες,το βάρος αυτό είναι το 1% του σωματικού βάρους,ενώ στον άνθρωπο,το
2%.Αλλά η διαφορά αυτή δεν οδηγεί σε ασφαλή συμπεράσματα, γιατί υπάρχουν μικρά
ζώα όπως οι ποντικοί,που εμφανίζουν πενταπλάσια αναλογία μάζας
εγκεφάλου/σώματος σε σχέση με τον άνθρωπο.Αναζητήθηκε λοιπόν άλλη μέθοδος.Ετσι
μερικοί επιστήμονες υπελόγισαν το πηλίκο
εγκεφαλοποίησης(: το κλάσμα τής μάζας του εγκεφάλου ενός είδους,που θα
αναμένονταν να έχει ο εγκέφαλος του με βάση το μέγεθός του,ανάλογα με την
ταξινομική ομάδα στην οποία ανήκει- το EQ).Κατέληξαν
έτσι στο συμπέρασμα ότι, ο ανθρώπινος εγκέφαλος υπερτερεί τού εγκεφάλου όλων
των ζώων,έχοντας 7πλάσιο βάρος εγκεφάλου σε σχέση με άλλα ζώα.Κι εδώ τα πράγμα τα περιπλέκονται
καθώς έχει διαπιστωθεί πώς μερικά ζώα
όπως οι πίθηκοι καπουτσίνοι,έχουν μεγαλύτερο EQ από τους πιο κοντινούς συγγενείς μας,τους
χιμπατζήδες.Ακόμη περισσότερο.Πολλές
σημαντι κές καινοτομίες στην συμπεριφορά των ανθρωποειδών πιθήκων,δεν
συνδέονται πάντοτε με την αύξηση του μεγέθους του κρανίου τους. Επιχειρήθηκε
επίσης να ανευρεθεί η διαφορά στο ότι, ο
ανθρώπινος εγκέφαλος έχει μεγαλύτερο
αριθμό νευρώνων από αυτό που αναμένονταν
από ένα πρωτεύον με το ίδιο μέγεθος
εγκεφάλου,αλλά και η παράμετρος αυτή δεν αποδείχτηκε ότι, συνιστούσε κάτι το
ξεχωριστό μεταξύ των πρωτευόντων.Καταβλήθηκε προσπάθεια να εντοπισθεί η διαφορά
στο φλοιό, στο τρόπο σύνδεσης μεταξύ των δύο ημισφαιρίων και στο ότι, ο φλοιός
τού ανθρώπινου εγκεφά λου,είναι ιδιαίτερα εκτεταμένος. Και αυτή η προσπάθεια
δεν κατέληξε σε γενικώς αποδεκτά συμπεράσματα. Σε κυτταρικό επίπεδο
διαπιστώθηκε
ότι, οι νευρώνες τού ανθρώπινου φλοιού, δημιουρ
γούν περισσότερες και μεγαλυτέρου μήκους
συνάψεις σε σχέση με τους εγκεφάλους των άλλων προτευόντων.Και εδώ δεν έχουμε
ασφαλή και γενικώς αποδεκτά συμπεράσματα.
O -Michael S.Gazzaniga κλείνει το
τέλος του κεφαλαίου του, για τον εγκέφαλο,στο βιβλίο του « ΑΝΘΡΩΠΟΣ, Η επιστήμη πίσω από όσα μας κάνουν
μοναδικούς» (ό.π. σελ.68),ώς εξής :
«ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Οι ιστορικές και οι παρούσες επιστημονικές και κοινωνικές δυνάμεις
που υποστηρίζουν την ιδέα ότι, η μόνη διαφορά μεταξύ του εγκεφάλου ενός
ανθρωποειδούς πιθήκου και ενός ανθρώπου έγκειται στο μέγεθος —δηλαδή, στον
αριθμό των νευρώνων— είναι ακατανίκητες. Και όμως, από μια ψύχραιμη μελέτη των
δεδομένων που έχουμε μπροστά μας προκύπτει ξεκάθαρα ότι, ο ανθρώπινος
εγκέφαλος έχει πολλά μοναδικά χαρακτηριστικά. Στην πραγματικότητα, η
επιστημονική βιβλιογραφία βρίθει παραδει γμάτων που κυμαίνονται από το επίπεδο
της μακροσκοπικής ανατομικής μέχρι το κυτταρικό και το μοριακό επίπεδο. Με
λίγα λόγια, η υπόθεσή μας για τη μοναδικότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου
θεμελιώνεται σε στέρεη βάση. Αν ο εγκέφαλός μας είναι διαφορετικός στις
λεπτομέρειες, γιατί να μην είναι διαφορετικός και ο νους μας;»
Στο τέλος
του κυρίως κειμένου μας,παραθέτουμε,ανακεφαλαιωτικά, στοιχεία που δικαιολογούν την έννοια αυτή της μοναδικότητας του
ανθρώπινου. εγκεφάλου.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ
Η σημασία τής
μνήμης και της συνδεόμενης μ΄αυτήν συνείδησης και
πείρας ,είναι αυτονόητη.Ειδικά για τις
αναμνήσεις μας έχει γραφεί ότι
χωρίς αυτές θα είμασταν zombies.!
-Ο W.Kohler πειραματιζόμενος γύρω στο 1930
με χιμπατζήδες
στο ζωολογικό κήπο τού
Βερολίνου,κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, τα σφάλματα και οι αστοχίες
τους,οφείλονταν όχι στην αδυναμία κρίσης
αλλά στην ανεπάρκεια τής μνήμης
τους .Παρατηρεί βέβαια ο Παπανούτσος (ό.π.σελ.281)
ότι ,μεταγενέστερη κριτική ,ετροποποίησε την
άποψη αυτή, δεχθείσα ότι, δεν επρόκειτο για ανεπάρκεια μνήμης, αλλά απλώς για μνήμη διαφορετική
από την ανθρώπινη, αλλά ακόμη και αν έχουν έτσι τα πράγματα, η
σύνδεση κρίσης και μνήμης
αποδεικνύεται ότι, υπάρχει.
Σαφέστερα: Είναι αναμφίφολο ότι, υπάρχει σαφής εννοιολογική
διαφορά μεταξύ μνήμης και κρίσης,μεταξύ μνήμης και ευφυίας.Γίνεται όμως δεκτό
ότι, μνήμη και ιδίως η ενεργός μνήμη,επηρεάζει
σε σημαντικό βαθμό την νοημοσύνη. Η μνήμη είναι εκείνη που σε δεδομένη στιγμή,μας
δίνει τις αποθηκευμένες πληροφορίες και γνώσεις για να μπορέσουμε γρήγορα και εύκολα, να λύσουμε ένα
πρόβλημα. Και η ικανότητά μας να επιλύσουμε ένα πρόβλημα συχνά εκλαμβάνεται ως νοημοσύνη.
Επομένως, όπως λέγεται,μνήμη και νοημοσύνη είναι οι δύο όψεις του ίδιου
νομίσματος.Ετσι λόγου χάριν,τα άτομα
που είναι καλοί μαθηματικοί,είναι συχνά ικανοί,
να λύσουν με άνεση προβλήματα και η
εξήγηση ευρίσκεται στο ότι, δύνανται εύκολα να έχουν την αποθηκευμένη
πληροφορία, που τους επιτρέπει να αντιμετωπίσουν με επιτυχία το πρόβλημα.Αυτό
δεν σημαίνει ότι κατανάγκην είναι περισσότερο ευφυείς,από άλλους,αλλά ότι ,μάλλον έχουν αποθηκεύσει πληροφορίες που
μπορούν να ανασύρουν όταν τις χρειασθούν
Πόσο πισω
στο παρελθόν μπορει να ανατρέξει η μνήμη
Δημοσιεύθηκε
στο φύλλο της 29-4-2017 τής βολιώτικης εφημερί δας «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ» η
είδηση ότι, η Ρεμπέκα Σαρόν,είναι μία από τις 80 περιπτώσεις στο κόσμο
που έχει την ικανότητα να ενθυμείται πολύ παληά γεγονότα.Η μνήμη της
ανατρέχει στην εποχή που ήταν νεογέννητο και βρίσκονταν στη κούνια,ενώ
επίσης θυμάται τα όνειρα που έβλεπε όταν
ήταν ηλικίας μόλις 18 μηνών.
Σε ποιό
σημείο του εγκεφάλου εδράζεται η μνήμη
Εδώ
εμφανίζεται ο ρόλος του ιππόκαμπου.Ο ιππόκαμπος αποτελεί
μία εγκεφαλική δομή που είναι μέρος του μεταιχμιακού συστήματος. Συμμετέχει στη μεταφορά πληροφοριών
από τη βραχυπρόθεσμη μνήμη στη μακροπρόθεσμη και την πλοήγηση
στον χώρο. Οι άνθρωποι με εκτεταμένες διμερείς βλάβες στον ιππόκαμπο εμφανίζουν
αδυναμία να σχηματίζουν και να συγκρατούν νέες πληροφορίες.
Βλάβη στον ιππόκαμπο δεν επηρεάζει ορισμένους τύπους μνήμης,
όπως την ικανότητα μάθησης νέων δεξιοτήτων. Το γεγονός αυτό υποδεικνύει ότι οι
εν λόγω ικανότητες εξαρτώνται από διαφορετικούς τύπους μνήμης (διαδικαστική
μνήμη) και διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου.
Υπάρχει σχέση μεταξύ του μεγέθους του ιππόκαμπου και της μνήμης
. Μείωση του όγκου του ιππόκαμπου είναι ένα από τα πρώτα
διαγνωστικά χαρακτηριστικά της νόσου Αλτσχάιμερ . `-
Ο Daniel Goleman( ό.π.σελ.429 επ. ομοίως ο Michael S.Gazzani ga ) θέλει τον ιππόκαμπο ως ουσιαστικό αποθηκευτικό χώρο της μνήμης
Οταν λ.χ.ακούμε έναν ήχο ο ιππόκαμπος τον αναλύει
και τον συγκρίνει με κάποιον άλλο
ήχο που έχουμε ακούσει, ώστε να διαπιστώσει αν αυτός τού είναι γνώριμος. Σχεδόν στο ίδιο
χρονικό διάστημα,ο ακουστικός φλοιός, προβαίνει σε μια λεπτομερέστερη ανάλυση
του ήχου με στόχο να προσδιορίσει την προέλευσή του και στην συνέχεια στέλνει το μήνυμά του στην αμυγδαλή
και στον ιππόκαμπο που αυτοί τον
συσχετίζουν με παρόμοιες αναμνήσεις.
-Όμως
υποστηρίζεται και το ότι, το κέντρο τής μνήμης δεν βρίσκεται
σ΄ένα συγκεκριμένο σημείο τού εγκεφάλου, αλλά σ΄ολόκληρο τον εγκέφαλο(:
ολιστική θεωρία-πείραμα με τα ποντίκια από τον Lashley,Johnson ό.π. σελ.37-για μερικούς-όπως πιο κάτω
εκτενέστερα εκτίθεται- και έξω από τον άνθρωπο!!!) Πολλοί δέχονται ότι,
η μνήμη δεν υπάρχει στο επίπεδο των μορίων αλλά των νευρώνων που συνθέτουν τον
εγκέφαλο(Αλλοι,και αλλού,όπως πιο κάτω αναγράφεται). Οταν ο
εγκέφαλος εκτεθεί σ΄ένα νέο συμβάν, ενεργοποιείται μια μοναδική διά ταξη
νευρώνων . Οι συνάψεις παίζουν προφανώς σημαντικό ρόλο στην διατήρηση τής
μνήμης, αλλά παραμένει άγνωστο πως αυτό γίνεται(Mayer σελ.298).Η ολιστική
αυτή θεωρία δεν γίνεται όμως αποδεκτή από όλους τους επιστήμονες, μερικοί
από τους οποίους υποστηρίζουν ,ότι, οι αναμνήσεις εντοπίζονται σε
συγκεκριμένα τμήματα τού εγκεφάλου. (:εντο πιστική θεωρία).Ετσι ο Penfield υποστήριξε ότι ,τα πειράματα
που έκανε σε επιληπτικούς, έδειξαν ότι, όταν άγγιζε με το ηλεκτρόδιο, ένα
ορισμένο σημείο τού εγκεφάλου, προκαλούσε πάντοτε την εμφάνιση τής ίδιας
εντυπώ σεως. Και τα συμπεράσματα όμως αυτά δεν έγιναν δεκτά.Μερικοί μίλησαν για
παραισθήσεις. Πειράματα Jakobson (ό.π.
σελ.42): Εξήγαγε το RNA από τον εγκέφαλο εκπαιδευμένων ποντικών ,τα έβαλε σε
άλλους μη εκπαιδευμένους, που έδειξαν ότι εγνώριζαν ό,τι και οι δότες.Παρόμοια
αποτελέσματα έγιναν και σε σκύλους: Εκοψαν σε κομμάτια τους εκπαιδευμένους ,τα
έδωσαν σε άλλους ως τροφή,που έδειξαν να κληρονομούν τα συγκεκριμένα
χαρακτηριστικά,(: να αποφεύγουν το φώς).
Αν δεχθεί κανείς νεώτερες απόψεις ,η συνείδηση
και η μνήμη, ενδεχο μένως εδράζονται και εκτός τού ανθρώπινου σώματος.
Σχετικά παραπέ μπουμε στην περίπτωση τού νευροχειρουργού Eben Alexander
που παραθέτουμε πιο κάτω.
Ειδικώτερα, έχουνδιατυπωθεί
απόψεις,υποστηριζόμενες από(φερόμενα
ως) πραγματικά περιστατικά,κατά τα οποία ο εγκέφαλος δεν είναι το
αποκλειστικό μέρος όπου εδράζεται η μνήμη, όπου αποθηκεύονται οι
αναμνήσεις. Ετσι εκτός από την αναφερόμενη περίπτωση του Eben Alexander, γίνεται επίκληση πειραμάτων με
ποντικούς .Εκπαιδευμένοι ποντικοί,να ευρίσκουν το σημείο όπου υπήρχε
τροφή,θανατώθηκαν και δόθηκαν τεμάχιά τους σε άλλους ποντικούς,που χωρίς
εκπαίδευση εύρισκαν το μέρος όπου υπήρχε
η τροφή .
Ο εγκέφαλος μιας γυναίκας και κυρίως ο ιππόκαμπος,
το κέντρο της μνήμης και των συναισθημάτων, μεταβάλλεται ελαφρά σε μέγεθος,
παράλληλα με τις ορμονικές μεταβολές λόγω του κύκλου της εμμηνόρροιας, σύμφωνα
με μια νέα μικρή γερμανική επιστημονική έρευνα, την πρώτη που κάνει μια τέτοια
διαπίστωση.
Ήταν ήδη γνωστό ότι ο εγκέφαλος και των δύο φύλων
εμφανίζει αξιοσημείωτη πλαστικότητα ακόμα και μετά την ενηλικίωση. Όμως η νέα
μελέτη προσθέτει ένα νέο δεδομένο: ότι, πέρα από τις όποιες άλλες νευρωνικές προσαρμογές
κάνει ο εγκέφαλος ανάλογα με τις επιδράσεις και απαιτήσεις του εκάστοτε
περιβάλλοντος, στην περίπτωση των γυναικών εμφανίζει αυξομειώσεις και σε
μηνιαία βάση, ανταποκρινόμενος στη «μουσική» των οιστρογόνων.
Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Ανθρωπίνων Γνωσιακών
και Εγκεφαλικών Επιστημών Μαξ Πλανκ στη Λειψία, με επικεφαλής την Κλαούντια
Μπαρτ, που έκαναν τη δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Scientific Reports», μελέτησαν με τεχνικές
απεικόνισης τον εγκέφαλο μιας μόνο γυναίκας σε διαδοχικούς κύκλους περιόδου.
Οι επιστήμονες, που εστίασαν στην επίδραση των
ορμονικών μεταβολών στη δομή του γυναικείου εγκεφάλου, διαπίστωσαν ότι
παράλληλα με την αύξηση των οιστρογόνων όσο πλησιάζει η ωορρηξία ο ιππόκαμπος
του εγκεφάλου αυξάνει επίσης σε όγκο, τόσο η φαιά όσο και η λευκή ουσία του.
Όταν όμως οι εν λόγω ορμόνες υποχωρούν πάλι, ξαναμικραίνει και ο ιππόκαμπος.
Παραμένει μυστήριο πώς αυτή η συνεχής διόγκωση και
συρρίκνωση της συγκεκριμένης ζωτικής εγκεφαλικής περιοχής επηρεάζει τον νου, τη
μνήμη και τα συναισθήματα μιας γυναίκας. Το θέμα θα μελετηθεί περαιτέρω στο
μέλλον σε μεγαλύτερο δείγμα γυναικών.
Με την έρευνα αυτή, μεταξύ άλλων, οι επιστήμονες
ελπίζουν ότι θα φωτίσουν περισσότερο τις αιτίες της «διαταραχής
προεμμηνορροϊκής δυσφορίας», η οποία εμφανίζεται σε περίπου μία γυναίκες στις
12, προκαλώντας μια σειρά από δυσάρεστα σωματικά και ψυχικά συμπτώματα μετά την
ωορρηξία και λίγο πριν την εμφάνιση της περιόδου
Τον
Νοέμβριο του 2014,δημοσιεύθηκαν ανακοινώσεις από γιατρούς,που υποστηρίζουν ότι,
σε περιπτώσεις μεταμοσχεύσεων οργάνων, παρουσιάστηκε το φαινόμενο ο δέκτης
να αποκτά και μέρος της μνήμης ή τρόπου
συμπεριφοράς του δότη. Μιλούν
πλέον για κυττταρική μνήμη. Μια από τις περιπτώσεις για τις οποίες έγινε πολύς λόγος, ήταν
η της Claire Sylvia που σε ηλικία 70 ετών δέχθηκε
μεταμόσχευση καρδιάς και πνεύμονα,από ένα νεαρό παιδί 18 ετών,που είχε σκοτωθεί
σε τροχαίο δυστύχημα καθώς οδηγούσε την
μοτοσυκλέττα του.Μετά την επέμβαση η Claire Sylvia άρχισε να της αρέσουν τροφές που
δεν προτιμούσε προηγουμένως.Μετά από σχετική επικοινωνία με την οικογένεια του
δότη,αποκαλύφθηκε ότι ,είχε τις ίδιες προτιμήσεις με τον δότη της.Για
όλα αυτά συνέγραψε και σχετικό βιβλίο.
Άλλη περίπτωση: Σ’ένα μικρό
κορίτσι ηλικίας 8 ετών μεταμοσχεύθηκε η καρδιά ενός επίσης νεαρού κοριτσιού
ηλικίας 10 ετών. Μετά την επέμβαση, ο δέκτης,άρχισε να έχει εφιάλτες,ότι,
κάποιος προσπαθούσε να το σκοτώσει. Αποδείχθηκε ότι, η δότρια είχε δολοφονηθεί.
Ηταν τόσο λεπτομερείς οι σκηνές που
έβλεπε στον ύπνο και που περιέγραψε, της,ώστε χάρις σ΄αυτές,η αστυνομία
κατόρθωσε να ανακαλύψει τον δολοφόνο, ο οποίος και καταδικάστηκε.
-Ο Antonio Damasio γράφει.(ό.π.σελ.306) « Οι νευρικές και μη νευρικές δομές δεν είναι
απλά γειτονικοί αλλά συνεχείς και
διαδραστικοί συνεργάτες.Δεν είναι απομωνομένες οντότητες που στέλλουν σήματα το
ένα στο άλλο,σαν τα τσίπς σ’ένα κινητό τηλέφωνο.Με απλά λόγια : οι εγκέφαλοι
και τα σώματα,ανήκουν στο ίδιο ενεργοποιητικό σύνολο του μυαλού»
Δηλαδή
επαναλαμβάνουμε: Υποστηρίζεται ότι, το
κέντρο τής μνήμης δεν βρίσκεται σ΄ένα συγκεκριμένο σημείο τού εγκεφάλου, αλλά
σ΄ολόκληρο τον εγκέφαλο .Οτι, η μνήμη δεν υπάρχει στο επίπεδο των μορίων αλλά
των νευρώνων που συνθέτουν τον εγκέφαλο. Οταν ο εγκέφαλος εκτεθεί σ΄ένα νέο συμβάν,
ενεργοποιείται μια μοναδική διάταξη νευρώνων . Οι συνάψεις παίζουν προφανώς
σημαντικό ρόλο στην διατήρη ση τής
μνήμης, αλλά παραμένει άγνωστο πως αυτό γίνεται(Mayer σελ.298).Η ολιστική αυτή θεωρία δεν γίνεται όμως αποδεκτή από όλους τους
επιστήμονες, μερικοί από τους οποίους υποστηρίζουν ,ότι, οι αναμνήσεις
εντοπίζονται σε συγκεκριμένα τμήματα τού εγκεφάλου. (:εντοπιστική θεωρία)
-Θα μου επιτραπεί να παραθέσω μια δική
μου εμπειρία,που προεξοφλώ,ότι θα είναι και εμπειρία και πολλών άλλων και συνδέεται με την λειτουργία
της μνήμης, την ανάδυση πληροφορίων,που είχαν ήδη καταχωρηθεί, απ’αυτήν και την
πορεία τους από το ασνείδητο στο συνειδητό.Και εξηγούμαι: Μου συμβαίνει αρκετές
φορές να έχω λησμονήσει μια πληροφορία και να προσπαθώ να την θυμηθώ.Ο
καλύτερος τροπος όπως έχω διαπιστώσει είναι όχι να ασκήσω την σχετική πίεση
στον εαυτό μου αλλά να αφήσω τα πράγματανα , «ήσυχα» να εκδηλωθούν μόνα
τους.Πολλές φορές η ανάδυση αυτή, μετά από πολλές έρχεται «από μόνη της» δηλαδή
χωρίς καμιά συνειδητή προσπάθεια ,μόλις ξυπνήσω.Σημαίνει κάτι το
φαινόμενο αυτό;.
Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ
ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Ο
εγκέφαλος ενός πεντάχρονου είναι ένα τέρας ενέργειας. Χρησιμοποιεί διπλάσια
ποσότητα γλυκόζης (την ενέργεια που τροφοδοτεί τον εγκέφαλο) από αυτή ενός
πλήρως ενηλίκου, σύμφωνα με μια νέα μελέτη από ανθρωπολόγους στο Πανεπιστήμιο
Northwestern.
Η
μελέτη βοηθά στην επίλυση του μακροχρόνιου μυστηρίου του γιατί τα ανθρώπινα
παιδιά αναπτύσσονται τόσο αργά σε σύγκριση με τους πιο στενούς συγγενείς ζώων
μας.
Δείχνει
ότι η ενέργεια που διοχετεύεται στον εγκέφαλο κυριαρχεί στον μεταβολισμό στο
ανθρώπινο σώμα νωρίς στη ζωή και είναι πιθανόν λοτι για τον λόγο αυτό, οι
άνθρωποι αναπτύσσονται με ρυθμό πιο αργό από ένα ερπετό ή από ένα θηλαστικό κατά την παιδική ηλικία.
Τα
αποτελέσματα της μελέτης δημοσιέθυκαν στο περιοδικό Proceedings of the National
Academy of Sciences.
«Τα
ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι, το σώμα μας δεν έχει την πολυτέλεια να μεγαλώσει
γρηγορότερα κατά τη διάρκεια των νηπίων και των παιδικών ετών, επειδή
απαιτούνται τεράστιοι πόροι για να τροφοδοτηθεί η ανάπτυξη του ανθρώπινου
εγκεφάλου», δήλωσε ο Christopher Kuzawa,
πρώτος συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής ανθρωπολογίας στο Weinberg College.
Βορειοδυτικών Τεχνών και Επιστημών. «Ως άνθρωποι, έχουμε πολλά να μάθουμε και
αυτή η μάθηση απαιτεί έναν πολύπλοκο και ενεργοβόρα εγκέφαλο».
Ο
Kuzawa είναι επίσης μέλος ΔΕΠ του Πολιτικού Ερευνητικού Ινστιτούτου στο
Northwestern.
Η
μελέτη είναι η πρώτη που συγκεντρώνει υπάρχοντα δεδομένα μαγνητικής τομογραφίας
εγκεφάλου - τα οποία μετρούν την κατανάλωση γλυκόζης και τον όγκο του
εγκεφάλου, αντίστοιχα - για να δείξει ότι η ηλικία που ο εγκέφαλος
καταβροχθίζει τους περισσότερους πόρους είναι επίσης η ηλικία που η ανάπτυξη
του σώματος είναι πιο αργή. Στην ηλικία των 4 ετών, όταν αυτή η «διαρροή
εγκεφάλων» είναι στο αποκορύφωμά της και η ανάπτυξη του σώματος επιβραδύνεται
στο ελάχιστο, ο εγκέφαλος καταναλώνει πόρους με ρυθμό που ισοδυναμεί με το 66% αυτού
που χρησιμοποιεί ολόκληρο το σώμα σε ηρεμία.
Τα
αποτελέσματα επιβεβαιώνουν μια μακροχρόνια υπόθεση στην ανθρωπολογία ότι, τα παιδιά
μεγαλώνουν πολύ αργά επειδή το ανθρώπινο σώμα χρειάζεται να διοχετεύει ένα
τεράστιο ποσοστό των πόρων του στον εγκέφαλο κατά την παιδική ηλικία, αφήνοντας
λίγα ποσοστά για την ανάπτυξη. του σώματος. Βοηθούν επίσης να εξηγηθούν
ορισμένες κοινές παρατηρήσεις που μπορεί να έχουν πολλοί γονείς.
«Μετά
από μια ορισμένη ηλικία, είναι δύσκολο να μαντέψει κανείς την ηλικία ενός
μικρού παιδιού ή του μικρού παιδιού από το μέγεθός του», είπε ο Kuzawa.
«Αντίθετα, πρέπει να ακούτε την ομιλία τους και να παρακολουθείτε τη
συμπεριφορά τους. Η μελέτη μας δείχνει, ότι, αυτό δεν είναι τυχαίο. Η ανάπτυξη
του σώματος σχεδόν σταματά σε μια ηλικία που η ανάπτυξη του εγκεφάλου γίνεται με μεγάλη ταχύτητα, επειδή ο εγκέφα λος εξαντλεί τους
διαθέσιμους πόρους. "
Παλαιότερα
πίστευαν ότι, το φορτίο των πόρων του εγκεφάλου στο σώμα ήταν μεγαλύτερο κατά
τη γέννηση, όταν το μέγεθος του κεφαλιού σε σχέση με το σώμα είναι μεγαλύτερο.
Αντίθετα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, ο εγκέφαλος κορυφώνει την χρήση της
γλυκόζης στην ηλικία των 5 ετών.Στην ηλικία των 4 ετών, ο εγκέφαλος καταναλώνει
γλυκόζη με ρυθμό συγκρίσιμο με το 66%του μεταβολικού ρυθμού ηρεμίας του σώματος
(ή περισσότερο από το 40% της συνολικής ενεργειακής δαπάνης του σώματος).
«Η
άνοδος του κόστους του εγκεφάλου στο μέσον της παιδικής ηλικίας έχει να κάνει
με το γεγονός ότι, οι συνάψεις, οι συνδέσεις στον εγκέφαλο φτάνουν στο μέγιστο
σε αυτή την ηλικία, όταν μαθαίνουμε τόσα πολλά πράγματα που πρέπει να
γνωρίζουμε για να είμαστε ο επιτυχημένος άντρας», είπε ο Kuzawa.
«Στην
ακμή του ,στην παιδική ηλικία, ο εγκέφαλος δαπανάι τα δύο τρίτα των θερμίδων που χρησιμοποιεί
ολόκληρο το σώμα σε ηρεμία, πολύ περισσότερες δηλαδή,από άλλα είδη πρωτευόντων», δήλωσε ο William Leonard, συν-συγγραφέας της
μελέτης. Ο μεγάλος μας εγκέφαλος,είναι υπαίτιος του ότι, τα παιδιά μεγαλώνουν
πιο αργά και είναι λιγότερο ενεργά σωματικά σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα. Τα
ευρήματά μας υποδηλώνουν έντονα ότι, οι άνθρωποι εξελίχθηκαν για να αναπτυχθούν
αργά κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, προκειμένου να ελευθερώσουν καύσιμα
για τους αγαπημένους, πολυάσχολους εγκεφάλους της παιδικής μας ηλικίας. "
Η
έρευνα βασίζεται σε υλικό από το Πανεπιστήμιο Northwestern.
Στην κατηγορία των θηλαστικών, τα πρωτεύοντα γενικά αναπτύς σονται πιο
αργά από άλλα ζώα. Και μεταξύ των πρωτευόντων, ο Χόμο Σάπιενς είναι ο βασιλιάς των
ζωοθυλακίων, περνώντας σημαντικό χρόνο στην παιδική και εφηβική ηλικία. Όπως
συνοψίζεται από μια αμερικανική μελέτη που δημοσιεύτηκε στις 25 Αυγούστου στο
Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS)
Η
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΕΩΣ ΚΑΙ Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ
Όπως γράφει ο Michael Corbalis(
ό.π. σελ.101) είναι πιθανόν ο
προμετωπιαίος φλοιός να εμπλέκεται με την ελευθερία τής βουλήαεως
Ο
Μ.Gazzaniga (ό.π.σελ. 357) γράφει:
«Στον νού τού σύγχρονου
ανθρώπου, και μόνο σε αυτόν από όλο το ζωικό βασίλειο, ο κόσμος δεν
παρουσιάζεται ως μια σειρά από αυστηρά οριζόμενα ερεθίσματα που πυροδοτούν ένα
στενό ρεπερτόριο στερεότυπων συμπεριφορών, αλλά ως μιά τεράστια και πολύπλοκη
σειρά από αντιλήμματα και συγκυριακές δυνατότητες. Ο ανθρώπινος νους είναι
ελεύθερος να οργανώνει τα στοιχεία της αντίληψής του σε μια ατελειωτη σειρά από
συνδυαστικές δυνατότητες.Και οι περισσότερες από αυτές τις δυνητικές μορφές οργάνωσης
και οι περισσότερες κύριες μεταλλάξεις, θα ήταν μοιραίες.Η ελευθερία είναι το κλειδί της ανθρώπινης επιτυχίας
αλλά είναι και μια πρόσκληση στην
καταστροφή.»
.
Η
ΜΝΗΜΗ ΣΤΑ ΖΩΑ ΚΑΙ ΤΑ ΦΥΤΑ
Η μνήμη στα ζώα
Είναι γνωστό ότι, τα ζώα έχουν ,μνήμη.Yπάρχουν πάμπολλα σχετικά παραδείγματα:.
Οι σολωμοί επιστρέφουν ακριβώς στον
οικείο γι΄αυτούς ποταμό,που αποτελεί τον τόπο γέννησης των απογόνων τους.Η
θαλάσσια χελώνη εξακολουθεί να αποτελεί ανεξήγητο φαινόμενο , η μνήμη της και
η ικανό τητά της να θυμάται και να εντοπίζει θέσεις.Οι χελώνες
αυτές συνεχώς έρχονται να γεννήσουν στις
θέσεις όπου είχαν γεννηθεί ,ταξειδεύοντας χιλιάδες μίλια στη θάλασσα,και ο
τρόπος με τον οποίο το επιτυγχάνουν αποτελεί
μυστήριο λέγει ο
βιολόγος John
Roger
Brothers, τού Πανεπιστημίου της Καρολίνα .Προβάλλουν ως εξήγηση ότι, η
χελώνη καταχωρεί με την γέννησή της τις ακριβείς συντεταγμένες τής τοποθεσίας όπου γεννήθηκε με την
βοήθεια τού μαγνητικού πεδίου της Γής.Γνώριζαν
βεβαίως οι επιστήμονες ότι, τα ζώα αυτά,κινούνται με βάση το μαγνητικό πεδίο της Γής, που χρησιμοποιούν
ως πυξίδα,αλλά αγνοούσαν ότι, το χρησιμοποιούν για να ξαναβρεθούν στον τόπο όπου γεννήθηκαν.
Επίσης
οι ικανότητες πλοήγησης που διαθέτουν τα μεταναστευτικά πτηνά, είναι
παροιμιώδες αλλά όχι πλήρως κατανοητές.(
Whitfield
ό.π.σελ.137)
Επίσης τα δελφίνια για τα οποία
λέγεται ότι,διατηρούν την μεγαλύτερη κοινωνική μνήμη μεταξύ όλων των μη ανθρώπινων ειδών. Συγκεκριμενως έχει διαπιστωθεί,ότι,
τα ζώα αυτά,έχουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν συντρόφους που είχαν στα ενυδρεία, έστω και αν ζούσαν χωριστά για
περισσότερο από 20χρόνια
(Περισσότερα στο Παράρτημα υπό :
«Dolphins Keep Lifelong Social Memories, Longest in a Non-Human Species»)
Αλλά τα παραδείγματα για τη μνημη των ζώων,δεν σταματούν εδώ,.Σε μερικές περιπτώσεις έχουν σχέση με την συνεργασία μεταξύ έμβιων όντων. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση τής συνεργασίας ενός ζώου,όπως ο καρχαρίας με τους καθαριστές που εκτός άλλων δείχνει ένα σχεδιασμό και προγραμματισμό και μια συνεννόηση και νοητική επαφή,δείγμα μιάς ευφυίας και μιάς τρομερής μνήμης..Πράγματι καθαριστές και πελάτες, ανταμώνουν σε «σταθμούς καθαρισμού»που είναι πάντοτε οι ίδιοι.. Ενας σταθμός αντιστοιχεί στην περιοχή, ενός μεμονωμένου καθαριστή.Ο καθαριστής, συνήθως περιμένει τους πελάτες του,στο σταθμό του.Όταν ο πελάτης εισέλθει στον σταθμό καθαρι σμού, παίρνει μια συγκεκριμένη στάση: παραμένει ακίνητος σε μια κάθετη στάση.Τότε ο καθαριστής αρχίζει να καταβροχθίζει τα παράσιτα που είναι κολλημένα στο δέρμα τού πελάτη.Όταν τελειώσει το έργο, ο πελάτης φεύγει από το σταθμό.Δείγμα τής αμοιβαίας εμπιστοσύνης,είναι η περίπτωση, καρχαρία .Ανοίγει το στόμα του,εισέρχεται μέσα ο καθαριστής, και καταβρο χθίζει τα παράσιτα που υπάρχουν εκεί.Ο καρχαρίας στέκεται ακίνητος προσέχοντας να μην καταπιεί τον καθαριστή. .( Robert Barbault .« Ενας Ελέφαντας κλπ» σελ.150 επ.).
Γνωστή επίσης η μεγάλη μνήμη τού ελέφαντα.. Το φυτοφάγο αυτό ζώο που ζει στην Αφρική και την Ασία,έχει ιδιαίτερα ανεπτυγμένη μνήμη που το βοηθά στο να απομνημονεύει περιοχές με βλάστηση και να εξασφαλίζει την τροφή του. Για το λόγο αυτό όταν αναφερόμαστε σε κάποιο άτομο με ισχυρή μνήμη λέμε ότι, « έχει μνήμη ελέφαντα».
H
μνήμη στα φυτά
Ο Cleve Backster ,έδειξε πώς τα φυτά,έχουν μνήμη, και αισθήματα. Ο Δρ Μαρσέλ Βόγκελ,έδειξε πώς τα φυτά μπορούν να διαβάσουν την σκέψη τού ανθρώπου που θέλει να τα βλάψει.Οι καθηγητές Gordon Orians και David Rowds απέδειξαν ότι, τα φυτά επικοινωνούν μεταξύ τους.Ειδοποιούν, τα γύρω δέντρα, για τις τυχόν επιθέσεις που δέχονται από έντομα και σκουλήκια.Τα σήματα αυτά κινδύνου συνίστανται σε εκπομπές φερομονών, ουσιών δηλαδή που πολλές φορές εκκρίνουν τα ζώα και επιδρούν σε άλλα ζώα τού αυτού είδους.Οι αποδέκτες των μηνυμάτων αυτών αμυνόμενοι, μεταβάλλουν την χημική σύσταση των φύλλων τους,τα κάνουν λιγώτερο γευστικά.Οι μεταβολές αυτές διαπιστώθηκαν επί τόπου. (Ι.Ευαγγέλου σελ.216 επ.) Υποστηρίζεται επίσης ότι, τα φυτά έχουν αυτό που λέγεται αγάπη.Ετσι λ.χ.βλέπουμε ότι, αν κανείς φυτέψει τρείς-τέσσερες καταβολάδες στην σειρά, και στην συνέχεια κόψει το μητρικό φυτό,τα νέα φυτά δεν θα αναπτυχθούν εξίσου καλά,σαν το μητρικό φυτό, που υπάρχει για να τους προσφέρει την ακτινοβολία του.Τα φυτά επίσης επηρεάζονται από την μουσική,και έχουν νοητική πρόοδο και προσαρμογή.(Περισσότερα στον Ι.Ευαγγέλου ό.π.,σελ.218 επ.)
‘ -Για
τα φυτά,υπάρχει ένα πολύ ωραίο βιβλίο,που συνέγραψαν οι Peter Tompkins και
Christopher
Bird («
Η μυστική ζωή των φυτών» Χατzηνικολής
1976-The secret life of plants).Αναφέρεται σ΄αυτό,ότι, έχει πειραματικώς
διαπιστωθεί,ότι, τα φυτά έχουν εκτός άλλων,διανόηση, αισθήματα, μνήμη ,παραίσθηση αντίληψη,
(ικανότητα να προβλέπουν τις προθέσεις των ανθρώπων και
ακόμη περισσότερο να ξεχωρίζουν τις πραγματικές προθέσεις από τις προσποιητές)
ευαι σθησία στον προσανατολισμό,στις ακτίνες Χ και στις υψηλές συχνότητες τής
τηλεόρασης, εφευρετικότητα στην κατάστρωση κατάσκευών ανώτερη από των
ανθρώπων-μηχανικών, ικανότητα να προβλέπουν κυκλώνες,
καταιγίδες,λαίλαπες σεισμούς και εκρήξεις ηφαιστεί ων,ικανότητα να επικοινωνούν
μεταξύ τους, και να ξεχωρίζουν
ήχους, που δεν συλλαμβάνει ο άνθρωπος.
-Ο Ραούλ Φρανσέ,βιεννέζος βιολόγος,
διετύπωσε εκτός άλλων, την
άποψη,ότι, η επίγνωση των φυτών θα μπορούσε να πηγάζει
από τον
υπερ-υλικό
κόσμο των κοσμικών όντων ,των ντέβα.Εχει γραφεί πώς τα φυτά είναι οι παράνυμφοι στο γάμο τής φυσικής με
την μεταφυσική!
ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ
ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Εχει γραφεί πώς πέρα από τα
βασικά σημεία τής αντίληψης και των
κινητικών μας ικανοτήτων ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει μια εξαιρετική ιδιότητα:
την συνείδηση. Θα μπορούσε κανείς να την ονομάσει και αυτεπίγνωση, ή ενημερότητα,
ή απλά (όπως με ανεπίτρεπτη ίσως ελαφρότητα και προσπάθεια για χιουμοριστική
διάθεση γράφει κάποιος)το γεγονός αυτό που καθιστά τόσο μεγάλο μπελά το να
αποτελεί κάποιος το γεύμα ενός θαλάσσιου σαρκοφάγου, όπως ο καρχαρίας. (!) Η
συνείδηση είναι αυτή που μάς διαχωρίζει από τα ζόμπι. Αντιλαμβανόμαστε τους
εαυτούς μας ως ηθοποιούς στην σκηνή τής ζωής και νιώθουμε πως στα βάθη τού
κρανίου μας υπάρχει ένα δικό μας 'Εγώ'. Σημαίνει ότι, γνωρίζουμε ότι…γνωρίζουμε.
Υποστηρίζεται, από μερικούς, ότι, η ανθρώπινη
συνείδηση είναι ανεξάρτητη από την εγκεφαλική δραστηριότητα.Συγκεκριμένως
αρχίζει πλέον να αμφισβη τείται η ιδέα πώς η συνείδηση είναι απλώς ένα
αποτέλεσμα εγκεφαλικής δράσης.Ειδικοί επιστήμονες,που ασχολούνται με τη
λειτουργία τού εγκεφά λου,όπως ο καθηγητής J.C.Eccles, ο Sir Cyril Burt,ο Δρ.Wilder Penfield και
ο καθηγητής W.H.Thorpe
έχουν την γνώμη ότι, ο εγκέφαλος είναι περισσότερο ένα πολύπλοκο όργανο που καταχωρεί και
διοχετεύει την συνείδηση,παρά την
παράγει. « Ο εγκέφαλος είναι αγγελιοφόρος τής συνείδησης» εγραφει
χαρακτηριστικώς ο Eccles.Ο David
J.Chalmers Ph.D. το 1997
στο « the Scientific
American «Η συνείδηση ,η υποκειμενική εμπειρία τού εσώτερου
εαυτού μας θα μπορούσε να είναι ένα
φαινόμενο πολύ πιο πέρα από την εμβέλεια τής νευροεπιστήμης. Ακόμη μια
λεπτομερής γνώση τής δραστηριότητας τού εγκεφάλου και των νευρικών
συσχετισμών τής συνείδησης ίσως αποτυγχάνει να εξηγήσει πώς και γιατί τα
ανθρώπινα όντα,έχουν νούν και
αυτοεπίγνωση»
-Την ίδια άποψη ευρίσκουμε και την
περίπτωση τού καθηγητή Eben
Alexander για την οποία,καθώς ,κατά άποψή μας, είναι
ενδιαφέρουσα, παρα θέτουμε μια ελαφρώς εκτενή περίληψη.
Ο καθηγητής είναι ο συγγραφέας
ενός βιβλίου best seller «Απόδειξη Παραδείσου», ("Proof of Heaven"). Νευροχειρουργός τού
Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και ένας από τους
εγκυρότερους πρώην σκεπτικιστές για την ζωή μετά τον θάνατο , ξύπνησε από
κώμα 7 ημερών μετά από βαριά
βακτηριακή μηνιγγίτιδα,και μίλησε λέγοντας ότι... πήγε και ήρθε!.Σε μιά
πολύκροτη εκπομπή τού ABC που έσπασε σε
θεαματικότητα κάθε ρεκόρ, περιέγραψε το ταξίδι από το οποίο-πάντοτε κατά τα
λεγόμενά του- επέστρεψε, λέγοντας ότι ,ήρθε από μακριά.Στη Μονάδα Εντατικής
Θεραπείας, όσο βρίσκονταν σε κώμα, στα «κεντρικά» τής Βοστόνης, με τους πιο
έγκυρους τού κόσμου νευρο χειρούργους και νευροψυχίατρους, μια ομάδα θεραπόντων
και οι νοσοκόμες εξέταζαν το σώμα του
ανοίγοντας τα βλέφαρα του και φωτίζοντας
τα μάτια του με τoν
πιο εκτυφλωτικό φακό. Αλλά κανένας δεν ήταν εκεί('Βut nobody was there'), ανέφεραν διαρκώς κάθε μέρα επί
μία εβδομάδα στο επίσημο ιστορικό. Και ο ίδιος όμως καθηγητής, από την ώρα που ξύπνησε, όπως και
στην συνέντευξή του στο ABC, δηλώνει «Δεν Ήταν Εκεί».Το Ταξίδι που πήγε στον
Παράδεισο, επιμένει ότι, ήταν αληθινό. Στο βιβλίο αυτό ισχυρίζεται πώς απέδειξε, όταν επανήλθε στις αισθήσεις του -
και τον πραγματικό χρόνο αυτής τής ζωής – ότι, ο εγκέφαλος του δεν είχε καμία
δυνατότητα ούτε να σκεφτεί, ούτε να ονειρευτεί, ούτε να θυμηθεί ή να σχηματίσει
πλάνα και εικόνες, όπως αυτά που έφερε μαζί του γυρνώντας από το κώμα! Υποστηρίζει ότι, υπάρχουμε πέρα από το σώμα μας και
γνωρίζουμε πέρα από τον εγκέφαλο μας. Προτρέπει την σύγχρονη Επιστήμη να
αλλάξει άποψη για την αντίληψή μας, και περιγρά φει τον παράδεισο...«Δεν είχα
γλώσσα, ούτε καμιά από τις γήινες αναμνήσεις μου. Δεν είχα αίσθηση του σώματος
μου καθόλου, αλλά βρέθηκα σε μια κατάφυτη κοιλάδα από μια άλλη διάσταση, υπερ - πραγματική. Σ’ένα κόσμο, πλουσίως
υπερπραγματικό,( rich ultra-real world,) όπως λέγει, μιάς ασύλληπτα Σοφής
Σύλληψης...».Συνεχίζει λέγοντας,ότι, ως καθηγητής νευροχειρουργικής τού πιο
έγκυρου στο κόσμο Κέντρου Γνώσης τής Ιατρικής, τού Χάρβαρντ, που λόγω
ειδικότητας είναι ο καθ'ύλην αρμόδιος να γνωρίζει τις λειτουργίες, τα όρια και
τους μηχανισμούς κάθε νευρώνα τού ανθρώπινου εγκεφάλου, έχει ήδη αποδείξει με
το παράδειγμά του, σε επιστημονικούς όρους ότι, η Εμπειρία και η Ανάμνηση, με τις Εικόνες Ζωντανές αφότου
ξύπνησε από το κώμα, είναι απολύτως αδύνατον να συνέβησαν σε ανθρώπινο εγκέφαλο
με τόσο μολυσμα τική βακτηριακή μηνιγγίτιδα η οποία είχε εξαφανίσει, από
τον δικό του εγκέφαλο, κάθε επίπεδο γλυκόζης!Ο Δρ. Αλεξάντερ εξήγησε στην
εκπομπή τού ABC
το «περιστατικό τού εαυτού του», λέγοντας ότι, τα εγκεφαλογραφήματα έδειχναν
απολύτως νεκρές τις περιοχές τού εγκεφάλου που προσδίδουν συνείδηση, σκέψη,
μνήμη και κατανόηση: «..Γνωρίζω ότι, πολλοί θα το αποδώ σουν σε παραίσθηση,
αλλά εγώ επιστημονικά αποδεικνύω ότι, δεν ήταν ούτε όνειρο ούτε παραίσθηση,
ούτε μυθοπλασίες, και προσωπικά γνωρίζω ό,τι Έχει συμβεί, αλλά Έξω από το
Μυαλό μου».«...Οι παραισθήσεις, στις οποίες αποδί δαμε ως σκεπτικιστές την
εξήγηση από τις περιγραφές ασθενών με Επιθανάτιες Εμπειρίες, απαιτούν την
λειτουργία κάποιου ελάχιστου, βασικού αν μη τι άλλο, συγχρονισμού στο φλοιό τού
εγκεφάλου. Στη δική μου περίπτωση, τα επίπεδα τής γλυκόζης που με μια
βακτηριακή μηνιγγίτιδα πέφτουν από 100 στο 80 – 60, και με μια επιθετική
μηνιγγιτίδα φτάνουν στο 20, σε μένα είχαν φτάσει στο 1. Κανένας ασθενής δε
θα θυμόταν τίποτα σ’ αυτά τα επίπεδα, ούτε ο εγκέφα λος θα ήταν ικανός να τα
παράξει».Στο πιο επιστημονικό Ταξίδι στο Παράδεισο που άκουσαν οι άνθρωποι
ποτέ, ο δρ Αλεξάντερ περιγράφει: « Ημουν μια κουκίδα Επίγνωσης χωρίς να
κουβαλάω καμία από τις γήινες εμπειρίες μου, ούτε το σώμα μου. Στην αρχή, (πριν
φτάσω στον Παράδεισο) βρέθηκα σε ένα κατασκότεινο περιβάλλον με κάποιου τύπου «καλωδίωση».
Σαν να θυμάμαι ρίζες, και διακλαδώσεις, και εκεί νομίζω ότι, έμεινα για πολύ
καιρό, θα έλεγα, για χρόνια... Ελευθερώθηκα από εκείνο το πανέμορφο
σπειροειδές λευκό φως που εξέπεμπε μια απίστευτα συγκλονιστική μελωδία που με
εισήγαγε στη Φωτεινή Κοιλάδα...»Σαν σκηνή από παιδικό παραμύθι ο Dr.Alexander θυμάται μια νεαρή γυναίκα να
εμφανίζεται διάσπαρτα στον Χωροχρόνο (.. "να τσουλάει μπροστά του στον
Χώρο και τον Χρόνο"..!) και χωρίς λόγια να τού μιλά: «Με κοίταζε, και
χωρίς καμία λέξη καταλάβαινα αμέσως ό,τι μού έλεγε, έπαιρνα το μήνυμα μόνο από
το κοίταγμά της: «.. Είσαι αγάπη, είσαι εκλεκτός, δεν έχεις τίποτα να
φοβάσαι...»Και ο τόσο αυστηρός
ακαδημαϊκά καθηγητής τού Χάρβαρντ, θυμάται, και περιγράφει επιστημονικά στην μαρτυρία
τής δικής του Επιθανάτιας Εμπειρίας,( Near - Death - Experience,) τη νεαρή γυναίκα να ίπταται
πάνω σ’ ένα φτερό πεταλούδας! Ενδιαφέρον έχει η περιγραφή τού Αλεξάντερ για
τον Θεό.Τον αντιλήφθηκε μέσα από μια σφαίρα κρυστάλλινου φωτός «Ο
Θεός....», λέει χαρακτηριστικά, «...ήταν μια απέραντη παρουσία αγάπης, ήταν το
όλον τής αιωνιότητας και τής υπαρκτής συνείδησης. Αλλά ήταν αυτή η σφαίρα
κρυστάλλινου φωτός ο απαραίτητος μετασχηματιστής, σαν ένας μεταφραστής που ήταν
απαραίτητος για να υπάρξει το Άπλετο Φως του Θείου και Απίστευτου...»
Στα εξονυχιστικά τεστ
αντιληπτότητας, μνήμης και κάθε άλλης εγκεφαλικής λειτουργίας που περίμεναν τον
Δόκτορα όταν γύρισε από το κώμα, - για
τα γήινα -, τού έδειξαν, αμέσως μόλις ξύπνησε στην ΜΕΘ
(και αυτό χαρακτηρίζεται επιστημονικά απρόβλεπτο, ή και θαύμα, γιατί δεν
υπήρχαν πιθανότητες ο εγκέφαλός του να επανέλθει), και μια σειρά από
φωτογραφίες γνωστών και άγνωστων στην ζωή του μέχρι πριν από το ατύχημα.
Αναγνώρισε την βιολογική του αδελφή, - που ποτέ όσο ζούσε πριν στο νοσοκομείο
δεν είχε συναντήσει γιατί ήταν υιοθετημένος -, στο πρόσωπο τής νεράιδας
του από τον Χωροχρόνο.Τώρα, με πλήρως αποκατεστημένη την λειτουργία τού
εγκέφαλου του, - τόσο θεαματικά που σκίζουν πτυχία στο Χάρβαρντ !-, o Alexander προκαλεί, από το THINK - TANK τής Γνώσης για τον Άνθρωπο, όπου
βρίσκεται, την Επιστήμη, να αλλάξει κι αυτή με τη σειρά της, μυαλά! «Είναι
πια ξεκάθαρο για την Σύγχρονη Γνώση ότι, πρέπει να αναποδο γυρίσουμε το πλάνο
και να το δούμε από την άλλη πλευρά,» λέει. «...Η συνειδητότητα υπάρχει σε
μια πολύ πιο πλούσια μορφή , ελεύθερη και ανεξάρτητη από τον εγκέφαλο, γιατί
πηγάζει από την συνείδηση των ψυχών μας οι οποίες είναι αιώνιες, και το
γεγονός ότι, η Επίγνωση, η Συνείδηση, η Ψυχή, το Πνεύμα μας, δεν εξαρτώνται από
την ύπαρξη τού εγκεφάλου στο φυσικό σύμπαν.Στην πραγματικότητα η συνειδητότητα
απελευθερώνεται σε πολύ πιο πλούσια επίγνωση όταν είμαστε Εκτός...»
Σε μια
προσπάθεια στοιχειώδους πληρότητας και αντικει μενικότητας, προσθέτουμε ότι,
στην αφήγηση αυτή ασκήθηκε κριτική που εστιάζεται στα παρακάτω ,κατά τη γνώμη
μου, κρίσιμα,σημεία
-Τα περί συναντήσεως τού γιατρού,με μια όμορφη κοπέλλα
αφαιρούν σοβαρότητα.
-Αμφισβητείται,ως
αντιεπιστημονική, η άποψη ότι, παρά την πλήρη
παύση λειτουργίας τού εγκεφάλο,οι αναμνήσεις διατηρήθηκαν.. Όταν ο ρωτήθηκε σχετικώς,απάντησε,ότι, πιστεύει
πώς,ο νούς μπορεί να υφίσταται ανεξάρτητα από τον εγκέφαλο,χωρίς να είναι σε θέση να προσδιορίσει πού.
-
Οπως απέδειξε ο διάσημος νευρολόγος Oliver Sacks σ΄ένα
βιβίο που εξέδωσε το 2012, (Hallucinations
(Knopf)) υπάρχουν πολλοί παράγοντες, που μπορούν να
προκαλέσουν τέτοιες φανταστικές ψευδαισθήσεις.Ως παράδειγμα αναφέρονται σχετικά
πειράματα που διεξήγαγε ο ελβετός νευρολόγος Olaf Blanke που υποστηρίζει πως σήμερα γνωρίζουμε την ύπαρξη πολλών
παραγόντων ,ικανών να δημιουργήσουν παραισθήσεις που εξηγούνται από τον Oliver Sacks στο βιβλίο του. Ως παράδειγμα ο Olaf Blanke με τους συνεργάτες του δημιούργησαν
ένα φανταστικό πρόσωπο (“shadow
person”) σε μία
ασθενή διεγείροντας ηλεκτρικώς
τον εγκέφα λό της,με αποτέλεσμα
αυτή, να έχει την εντύπωση,ότι κάποιος στέκονταν πίσω της.
Τα ίδια σχεδόν με τα όσα ο δρ.Αλεξάντερ,
ανευρίσκει κανείς και σε ένα άλλο
βιβλίο.Ετσι, στο βιβλίο του « Ματιές στην Αιωνιότητα» ο Raymond Moody, καταρχήν δέχεται ότι,στις περισσότερες περιπτώσεις η
τηλεπάθεια οφείλεται σε υπερφυσικές δυνάμεις και ότι , είναι ένα έντονο
στοιχείο στις κοινές επιθανάτιες εμπειρίες.Προτείνει την υπόθεση,ότι, η μνήμη
μας (και επομένως και η συνείδηση) είναι δυνατόν να αποθηκευθεί έξω από το
σώμα μας και αναφέρεται σε πειράματα, που έδειξαν ότι, υπάρχει έξω από τον εγκέφαλο Ακόμη ειδικότερα
δέχεται σαν υπόθεση, ότι, τα παραδείγματα τηλεπάθειας, ίσως αποτελούν ενδείξεις
ότι ,η μνήμη μπορεί να αποθηκευθεί εκτός τού εγκεφάλου ,στη δομή τού
σύμπαντος και ότι, μπορούμε να αποκτήσουμε πρόσβαση σ΄αυτή με διάφορους
τρόπους, όπως με τις επιθανάτιες εμπειρίες. Μερικοί ερευνητές αποκαλούν το
φαινόμενο αυτό « συμμετοχικό σύμπαν»,στο οποίο η ζωή και ο νούς αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα
τής δομής τού σύμπαντος.Συμφώνως με τους ίδιους,θεωρητικώς οι αναμνήσεις
μας,είναι αποθηκευμένες παντού γύρω μας.Προβάλλεται από μερικούς (ερευνητές των κοινών
επιθανάτιων εμπειριών) η υπόθεση, ότι,
μάς περιβάλλει ένας « ιστός μνήμης»
πράγμα που εξηγεί το γεγονός ότι, μοιραζόμαστε
τις αναμνήσεις, τα συναισθήματα και τις αισθήσεις κάποιου άλλου, κατά
την κοινή ανασκόπηση τής ζωής. Με ειδική αναφορά στις κοινές επιθανάτιες
εμπειρίες οι ερευνητές υποστηρί ζουν ότι,το άτομο που τις βιώνει «
συντονίζεται» στο ίδιο κανάλι μνήμης με
το άτομο που πεθαίνει, έτσι ώστε μοιράζονται την ίδια εμπειρία.(ό.π σελ..68
επ.) Στην τηλεπάθεια, για εξήγηση τής
διαίσθησης, όρασης εξ αποστάσεως κλπ. έχει προταθεί και μιά άλλη υπόθεση. Είναι
το σύστημα ενσυναίσθησης τού εγκεφάλου.Αντιγράφω για να μην προδώσω τον
συγγραφέα( ό.π. σελ.168 επ.)
«Αυτό το σύστημα αποτελείται από κατοπτρικούς νευρώνες ,(εγκεφαλικά
κύτταρα πού ενεργοποιούνται όταν
παρακολουθούμε κάποιον να κάνει ακόμη και ανεπαίσθητες κινήσεις). Αυτοί οι
νευρώνες σύμφωνα ,με τη δρ.Μπάρμπαρα Βίλντ τού Πανεπιστημίου
Τίμπιγκεν τής Γερμανίας, μάς επιτρέπουν να « αντιληφθούμε έμμεσα τον αντικατο πτρισμό
των πραγματικών συναισθημάτων συνανθρώπων μας
και να εισέλθουμε στον συναισθηματικό κόσμο άλλων………..Ισως αυτοί οι
νευρώνες να προκαλούν κάποιο είδος
μετάδοσης τής σκέψης,τη στιγμή τού θανάτου, επιτρέποντας σε κάποιον με
πραγματική ικανότητα ενσυναίσθησης, να κατανοήσει τις σκέψεις και τα
συναισθήματα τού ετοιμοθανάτου»( ό.π.168 επ.,)»
(Αλλά και γιατί μόνον τού ετοιμοθανάτου;)
Από
δημοσίευση σε αμερικανικό ιατρικό επιστημονικό περιοδικό
τής 22-8-2013, που αλίευσα από το διαδίκτυο,προκύπτει ότι, το θέμα τής
συνδέσεως τής συνειδήσεως,με εγκεφαλική
δραστηριότητα απασχολεί την επιστήμη.Ως γνωστόν μέχρι σχεδόν πρόσφατα,
επικρατούσε η αντίληψη, ότι, με την παύση τής καρδιακής λειτουργίας,έπαυε και η
λειτουργία τού εγκεφάλου.Η άποψη αυτή,τουλάχιστον στο μέτρο που αφορά ένα βραχύ χρονικό διάστημα μετά τον «θάνατο»
αμφισβητείται πλέον. Τούτο προκύ πτει και από σχετικές αναφορές,όπως
αυτές που προπαρατίθενται, και έχουν
σχέση με τις
παραθανάτιες εμπειρίες(NDE),που αφηγούνται ότι έχουν
βιώσει τουλάχιστο σε ποσοστό 20% πρόσωπα που είχαν κριθεί κλινικώς νεκρά.Εκτός
όμως από τις αφηγήσεις αυτές,υπάρχουν και σχετικά
πειράματα που έγιναν σε ποντικούς, ( για τα οποία γράφουμε και πιο πάνω)από
τους ερευνητές καθηγητές τής ιατρικής τού Πανεπιστημίου Michigan George Mashour, M.D. Ph.D. αναισθησιολόγο
και νευρο χειρουργό, και Jimo Borjigin, Ph.D. Αποδείχθηκε συγκεκριμένως, ότι, οι ποντικοί, για βραχύ
χρονικό διάστημα (: μετά τον κλινικό
τους θάνατο,τότε δηλαδή που η καρδιά έχει παύσει να λειτουργεί,και το
αίμα να τροφοδοτεί τον εγκέφαλο,) διατηρούσαν (τουλάχιστον για ένα χρονικό
διάστημα 30 δευτερολέπτων μετά τη παύση της καρδιακής λειτουργίας) ικανότητα
συνειδητής αντιλήψεως και μάλιστα σε βαθμό υψηλότερο από αυτόν τού
προθανάτιου σταδίου,όπως παρατηρεί ο
George Mashour.
Το συμπέρασμα των πειραμάτων είναι ότι
,η συνείδηση τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ζώα,δεν συνδέεται,( τουλάχιστον
αποκλειστικώς)με την λειτουργία τού εγκεφάλου.
Ειδικώς για την λειτουργία τού
εγκεφάλου του ανθρώπου στην στιγμη που πεθαίνει,παραθέτουμε δημοσίευμα
της 23.2.2022,στο διαδίκτυο:
«Για πρώτη φορά, επιστήμονες
κατέγραψαν τι συμβαίνει στον εγκέφαλο την στιγμή που ο άνθρωπος πεθαίνει.Οι
ερευνητές που έκαναν την συγκεκριμένη ανακάλυψη, διεπίστωσαν ότι, η
δραστηριότητα που παρατηρήθηκε στον εγκέφαλο, την στιγμή που ο άνθρωπος χάνει
την ζωή του, είναι η αντίστοιχη με αυτή που παρατηρείται όταν ο άνθρωπος
ονειρεύ εται, αναπολεί ή κάνει ασκήσεις διαλογισμού.»
Η έρευνα δημοσιεύθηκε σε
επιστημονικό περιοδικό της Νευροεπιστήμης (Frontiers in Ageing Neuroscience)
και αφορά στον ηλεκτρικό εγκεφαλο γράφημα ενός 87χρονου ασθενούς, ο οποίος
απεβίωσε ξαφνικά από καρδιακή ανακοπή.Τα 900 δευτερόλεπτα εγκεφαλικής
λειτουργίας που καταγράφηκαν την ώρα του θανάτου του ασθενούς περιγράφηκαν ως
παρόμοια με την «ανασκόπηση της ζωής.
«Μέσω της δημιουργίας των
ταλαντώσεων που συμβαίνουν όταν ανακαλούμε πράγματα από τη μνήμη μας, ο
εγκέφαλος μπορεί να "παίζει" μια τελευταία ανασκόπηση των σημαντικών
γεγονότων της ζωής μας, ακριβώς πριν πεθάνουμε», δήλωσε ο Δρ Ajmal Zemmar, νευροχειρουργός στο
Πανεπιστήμιο της Louisville στις ΗΠΑ, που διήυθηνε την έρευνα.
Οι ερευνητές επισήμαναν
επίσης ότι, σύμφωνα με τα ευρήματά τους, ο εγκέφαλος μπορεί να παραμένει
ενεργός και «συντονισμένος» καθώς το άτομο πεθαίνει και ακόμα και μετά τον
θάνατό του.
Πρόκειται για την πρώτη
έρευνα που εξετάζει την εγκεφαλική λειτουργία ανθρώπου που πεθαίνει, ενώ
παρόμοιες ταλαντώσεις παρατηρήθηκαν και σε ποντίκια (πειραματόζωα), σε
ελεγχόμενο περιβάλλον.
Πάντως, επειδή ο ασθενής
είχε ιστορικό με βλάβες στον εγκέφαλο, οι ερευνητές δέχονται ότι, τα δεδομένα
τους είναι «πολύπλοκα», ενώ σκοπεύ ουν να επεκτείνουν τα πειράματά τους, ώστε
να επιβεβαιώσουν την έρευνά τους.
Ο Δρ Zemmar καταλήγει: «Κάτι που μπορούμε να μάθουμε από την έρευνα αυτή
είναι ότι, αν και οι αγαπημένοι έχουν κλειστά τα μάτια τους την ώρα που
ετοιμάζονται να μας αφήσουν, στο μυαλό τους μπορεί να βλέπουν κάποιες από τις
πιο όμορφες στιγμές που βίωσαν στη ζωή τους».
Πηγή: <a
rget="_blank"f="https://www.iefimerida.gr">iefimerida.gr</a>
- <a target="_blank" href=https://www.iefimerida.gr/kosmos/epistimones-kategrapsan-egkefalos-pethainoyme»
(Περισσότερα στο Παράρτημα)
Οι Penrose και Stuart
Hameroff έχουν διατυπώσει την θεωρία, ότι, η ανθρώπινη συνείδηση, είναι το αποτέλεσμα τής
κβαντικής βαρύτητας,σε μικροσωληνίσκους(microtubes).Ο πρώτος στο βιβλίο του « Shadows of the Mind» που κυκλοφόρησε το 1994 υποθέτει
ότι, η ανθρώπινη συνείδηση είναι μη –αλγοριθμική, και επομένως δεν μπορεί να «
μοντελοποιηθεί» με μια συμβατική, μηχανή
ψηφιακού υπολογιστή. Κατά τον ίδιο η ανθρώπινη νόηση, έχει ικανότητες,
τις οποίες δεν θα μπορούσε να έχει μια
μηχανή Turing.
Η ουσία τής άποψης τού Penrose είναι ότι, η θεωρία που θέλει να
βλέπει τον εγκέφαλο ως υπολογιστή, είναι εσφαλμένη.
(Περισσότερα στο παράρτημα)
Σχετικώς με την εξέλιξη της συνειδήσεως,ο
Μichael Grazianο καθηγητής ψυχολογίας και νευροεπιστήμης στο
Παναπειστήμιο του Princeton ,σύμφωνα με απόψεις του που
δημοσιεύθηκαν τον Ιούνιο του 2016,αφού παρατηρεί ότι, ο εγκέφαλος δεν εξελίχθηκε
ώστε να παρέχει μια ακριβή εικόνα του κόσμου,πράγμα που θα εσήμαινε σπατάλη
ενέργειας,αλλά για να παρέχει εκείνη τη πληροφορία,όση ήταν απαραίτητη για να καθοδηγεί την συμπερι φορά
μας,και συνεχίζει λέγοντας ότι,, σπανίως μέχρι τώρα η συνειδητότητα με λετήθηκε στο πλαίσιο τής θεωρίας τής εξέλιξης ,ότι
,πιθανώς η συνειδητότητα επρόβαλε ,ως η
λύση, ενός από τα βασικώτερα προβλήματα που αντιμετώ πισε ένα νευρικό σύστημα
καθώς ο εγκέφαλος ανέπτυξε πολύπλοκους
και λεπτούς μηχανισμούς με τους
οποίους συνέλεγε σήματα,σε βάρος
άλλων,( γι αυτό και δεν μπορούμε να εξηγήσουμε πώς ο εγκέφαλος δημιουργεί
συνειδητότητα) και η συνειδητότητα είναι το
τελευταίο αποτέλεσμα αυτής τής
εξέλιξης.Οτι, κατά την άποψη αυτή, που πρέπει να επαληθευθεί,η
συνειδη τότητα εξελίχτηκε βαθμιαίως στα τελευταία πεντακόσια εκατομμύρια
χρόνια,και παρουσιάζεται σε πολλά σπονδυλωτά είδη.,που εμφανίστηκαν πριν από
520 περίπου εκατομμύρια χρόνια.Ότι, η γλώσσα είναι πιθανώς το τελευταίο στάδιο, εξέλιξης τής συνειδητότητας.(: « This is why we can’t explain how the brain produces consciousness».)
Εχει
γραφεί πώς η συνειδητότητατα συνιστά λάθος κατασκευής και ότι, για να την
κατανοήσουμε πρέπει να εγκαταλείψουμε τον μυστικισμό, ότι, η συνειδητότητα δεν έχει σχέση ούτε με την φιλοσοφία ούτε με
την θρησκεία αλλά είναι καθαρώς θέμα
επιστήμης.Οτι, αν κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο
εγκέφαλος θα ,μπορέσουμε να
δημιουργήσουμε συνειδη τότητα με τον υπολογιστή..παρόλο που η η τεχνητή
συνειδητότητα εμφανίζε ται ως πολύ δύσκολο πρόβλημα. ,
ANAΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΥΠΑΡΞΗΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ
Αντιγράφουμε από τον Καίσλερ «Οι Υπνοβάτες» σελ.382.
«Τήν στιγμή πού ή έξελικτικη γενετική δέν
είναι σέ θέση νά μάς εξηγήσει για ποιο λόγο μιά βιολογικά λιγώτερο ή
περισσότερο γερή ράτσα πρέπει νά εξελιχθεί διανοητικά άπό άνθρώπους τών σπηλαίων σέ
άνθρώπους τού διαστήματος μπορούμε να νά
ύποθέσουμε μόνο ότι ό όρος «διανοητική εξέλιξη» είναι κάτι περισσότερο άπό μία
άπλή μεταφορά και ότι, άναφέ ρεται σέ κάποια διεργασία σύμφωναμε την οποία
ώρισμένοι παράγοντες ένεργούν προς μία κατεύθυνση ,για
την οποία δεν έχουμε άκόμα καμμία ένδειξη.
Τό μόνο πού ξέρουμε είναι ότι, ή διανοητική εξέλιξη δεν είναι δυνατό νά γίνει
καταληπτή ούτε σάν μία άθροιστική, γραμμική διεργασία ούτε σάν μία περίπτωση
«οργανικής άνάπτυξης» άνάλογης μέ τήν ώρίμαν ση ενός άτόμου. Καί ότι θά ήταν ίσως
φρονιμώτερο νά τήν άντιμε τωπίσουμε κάτω από τα φώτα τής βιολογικής έξέλιξης,
τής οποίας είναι συνέχεια.
Φαίνεται πραγματικά σκοπιμώτερο νά έξετάσουμε τήν ιστορία της σκέψης
σύμφωνα με όρους δανεισμένους άπό τήν
βιολογία (έστω καί άν δέν είναι σέ θέση νά μάς προσφέρουνν τίποτα περισσότερο
άπό άπλές άναλο γίες) παρά σέ όρους μαθηματικής προόδου.Η « Διανοητική πρόοδος»,παρουσιάζεται
έχοντας γραμμικές άναλογίες, μία συνεχή καμπύλη, μία σταθερά άνερχόμενη
έπιφάνεια νερού — ένώ είναι γνωστή σάν
μιά σπάταλη διεργασία άναζήτησης πού χαρακτηρίζειται από άπότομες μεταλλάξεις άγνωστης αίτιας, καθώς
περνάει άπό τό σιγανό κοσκίνισμα της επιλογής,και από τα άδιέξοδα τής ύπερεξειδίκευσης καί τής
άκαμπτης αποπροσαρμοστικότητας. Μία «πρόοδος» δέν μπορεί, άπό τον ορισμό
της, νά παίρνει από τον ορισμό της μιά λαθεμένη κατεύθυνση.Η εξέλιξη τό
κάνει συνεχώς. Και τό ϊδιο κάνει και η εξέλιξη τών ιδεών στις όποίες συμπεριλαμβάνονται και οι ιδέες τών «θετικών επιστημών». Οί
νέες ιδέες ξεπηδάν αύτόματες σάν τή μετάλλαξη, ή άχανής πλειοψηφία είναι
άχρηστη, παράδοξες θεωρίες άντίστοιχες τών βιολογικών τεράτων, χωρίς καμμιά άξία έπιβίωσης. Υπάρχει
ένας συνεχής άγώνας επιβίωσης μεταξύ τών άνταγω νιστικών θεωριών τού κάθε
κλάδου τής Ιστορίας τής σκέψης. Ή διεργασία τής «φυσικής έπιλογής» έχει, κι’
αύτή έπίσης, τό αντίστοιχό της στήν διανοη τική έξέλιξη: μέσα άπό τό πλήθος
τών νέων έννοιών που
ξεπροβάλλουν, έπιβιώνουν έκείνες μόνο πού είναι σωστά προσαρμοσμένες στο
διανοητικό milieu τής περιόδου. Μιά νέα θεωρητική
άντίληψη θά ζήσει ή θα πεθάνειι άνάλογα μέ τό πόσο μπορεί νά έρθει σέ
συνεννόηση μέ τό περιβάλλον της. Ή έπιβιωτική άξία της έξαρτάται άπό τήν ικανότητά
της νά προσφέρει άποτελέσματα.
"Οταν ονομάζομε τις ιδέες «γόνιμες» ή «στείρες» καθο δηγούμαστε άσυνείδητα
άπό βιολογικές άναλογίες. Ό άγώνας μεταξύ τού Πτολεμαίκού,του Τυχονικού καί
τού Κοπερνικού συστήματος ή μεταξύ τών Καρτεσιανών και Νευτωνικών άπόψεων περί
βαρύτητας είχε άποφασισθεί άπ’ αύτά τά τα κριτήρια.. Έπίσης βρίσκουμε στήν
ιστορία τών ιδεών ώρισμένες μεταλλαγές πού
δεν φαίνονται ν’
άνταποκρίνωνται σέ καμμιά φανερή άνάγκη καί πού φαίνονται με- πρώτη ματιά σάν
άπλές παιχνι διάρικες ιδιοτροπίες, όπως ήταν τό έργο τού Απολλώνιου πάνω στήν
τομή τού κώνου ή,η μή-Εύκλείδιος γεωμετρία, πού η πρακτική της άξία έγινε
φανερή άργότερα μόνο. Αντίθετα, ύπάρχουν όργανα πού έχουν χάσει τον σκοπό τους
καί έξακολουθούν νά ύπάρχουν σάν μιά έξελικτική κληρονομιά. Ή μητέρα έπιστήμη
είναι κι’αύτή γεμάτη άπό άναδρομές καί άπό στοιχειώδεις πιθηκισμούς.»
Η ΥΠΝΩΣΗ ΕΠΙΦΕΡΕΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ;
Όταν κανείς υπνωτίζεται, πρόκειται για
αυθυποβολή ή όντως συμβαίνουν αλλαγές στον εγκέφαλό του; Στο παλαιό αυτό
ερώτημα, η απάντηση είναι ότι συμβαίνει το δεύτερο, σύμφωνα με μια νέα
αμερικανική επιστημονική έρευνα.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον
καθηγητή ψυχιατρικής Ντέιβιντ Σπίγκελ τού
Πανεπιστημίου Στάνφορντ τής Καλιφόρνια, σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας
Υόρκης», που προέβησαν στην σχετική δημοσίευση στο περιοδικό νευροεπι στήμης «Cerebral Cortex», μελέτησαν τον εγκέφαλο 36 ανθρώπων
που ήσαν υπνωτισμένοι, συγκριτικά με τον εγκέφαλο 21, που δεν είχαν υπνωτισθεί.
Η μαγνητική απεικόνιση απεκάλυψε ότι, ορισμένες
ζωτικές εγκεφαλικές περιο χές λειτουργούν διαφορετικά στη φάση τής ύπνωσης,
συνεπώς η επίδραση τής τελευταίας δεν βρίσκεται μόνο στο μυαλό τού ατόμου
(τουλάχιστον όχι μόνο), αλλά είναι και θέμα νευροφυσιολογίας.
Η ύπνωση, που τον 19ο αιώνα είχε
χρησιμοποιηθεί εκτεταμένα, γνωρίζει νέα άνθηση και χρησιμοποιείται από τους
γιατρούς και τους ψυχοθεραπευτές για την καταπολέμηση τής αϋπνίας, των φοβιών,
τού πόνου, τη διακοπή τού καπνίσματος και άλλων εθισμών .
«Νομίζω ότι, έχουμε πλέον αρκετά
πειστικά στοιχεία πως ο εγκέφαλος δουλεύει διαφορετικά, όταν κάποιος έχει
υπνωτισθεί» δήλωσε ο Σπίγκελ και
τόνισε ότι, τα ευρήματα εξηγούν την έλλειψη αυτοσυνείδησης στη φάση τής
ύπνωσης.
Πάντως, όπως αναφέρει τηλεγράφημα τού
Αθηναϊκού πρακτορείου, είναι σίγουρο ότι, δεν πρόκειται να πεισθούν όλοι οι
επιστήμονες από την νέα μελέτη, καθώς αρκετοί επιμένουν ότι, η ύπνωση
είναι μια κατάσταση που δημιουργείται όχι από τη βιολογία αλλά από τις
προσδοκίες τού ατόμου και ουσιαστικά βρίσκεται μέσα στο «λογισμικό» τού νου
και όχι στο «υλικό» τού εγκεφάλου του.
- (Περισσότερα το : http://www.ekriti.gr/ygeia-epistimi/i-ypnosi-mporei-pragmatika-na-allaxei-ton-egkefalo#sthash.gaYhvg0H.dpuf)
ΟΞΥΓΟΝΩΣΗ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΚΑΙ ΑΙΜΟΦΟΡΑ ΑΓΓΕΙΑ
Κάθε νευρώνας, σαν κύτταρο που είναι — όπως και κάθε άλλο κύττα ρο
τού εγκεφάλου — χρειάζεται οξυγόνο για να λειτουργήσει. Το οξυγόνο μεταφέρεται
στα εγκεφαλικά κύτταρα μέσω ενός συστήματος αιμοφόρων αγγείων, που είναι τόσο
πολύπλοκα στην δενδροειδή διαρρύθμισή τους όσο και οι νευρώνες, αφού σε κάθε
νευρώνα πρέπει να καταλήγει τουλάχιστον ένα αιμοφόρο αγγείο — όπως σε μια πόλη,
όπου σε κάθε σπίτι ή διαμέρισμα καταλήγει ένας σωλήνας ύδρευσης από το κεντρικό
δίκτυο.Το πρόβλημα όμως είναι ότι, κάποιες ουσίες που υπάρχουν στο αίμα είναι
δηλητηριώδεις για τον νευρώνα. Αν ένα αγγείο σπάσει και το αίμα κατακλύσει
το νευρώ να, αυτός δηλητηριάζεται. Είναι
ας πούμε σαν τα σπίτια τής “εγκεφαλικής πόλης” να έχουν τοίχους φτιαγμένους από
αλάτι, οπότε αν ο σωλήνας ύδρευσης σπάσει και το νερό αντί για το νεροχύτη (όπου πάει κανονικά) πλημμυρίζει το σπίτι, οι
τοίχοι διαλύονται και το σπίτι παύει να υφίσταται. Γι΄αυτό, το σύστημα των
αιμοφόρων αγγείων είναι απομονωμένο εντελώς από τους νευρώνες, ώστε μέσω αυτού
να γίνεται μόνο η τροφοδοσία σε οξυγόνο, χωρίς το αίμα να φτάνει μέχρι το
κυτταρικό σώμα του νευρώ να. Η
απομόνωση τού αίματος από τους νευρώνες, που λέγεται αιματο-εγκεφαλικός φραγμός, επιτυγχάνεται μέσω ειδικών κυττάρων που
ονομάζονται αστροκύτταρα. Τα
αστροκύτταρα περικλείουν τα αιμοφόρα αγγεία, και αφήνουν να γίνεται μόνο η
τροφοδοσία των νευρώνων σε οξυγόνο χωρίς να επιτρέπουν στις άλλες βλαβερές
ουσίες τού αίματος να φτάσουν στους νευρώνες.
Παρά τη μόνωση όμως που παρέχουν τα αστροκύτταρα, συμβαίνει από
καιρού σε καιρό να σπάσει κάποιο αγγείο, και να καταστραφεί μια περιοχή
νευρώνων. Αυτό λέγεται “εγκεφαλικό επεισόδιο” (το κοινό “εγκεφαλικό”), και η
επικινδυνότητά του είναι ανάλογη τού αριθμού των νευρώνων που καταστράφηκαν,
και βέβαια με την κρισιμότητα τής πληροφορίας που επεξεργάζονταν στο παρελθόν
οι νευρώνες αυτοί. Το « εγκεφαλικό»
μπορεί να περάσει εντελώς απαρατήρητο, ή μπορεί να οδηγήσει και στο θάνατο. Από
τέτοια όμως επεισόδια συλλέγουμε πληροφορίες για το ποιά περιοχή τού εγκεφάλου
είναι υπεύθυνη για συγκεκριμένη λειτουργία. Αυτός βέβαια είναι απλώς ένας από
τους πολλούς τρόπους συλλογής δεδομένων.
Η φτώχεια και έγκέφαλος –διανοητική
ανάπτυξη
Αντιγράφουμε από
την γαλλική «LE MONDE» της 13-3-2017
Από τις
επιστημονικές μελέτες μέχρι τις διεθνείς εκθέσεις, δεν υπάρχει σχεδόν καμία
αμφιβολία: τα παιδιά είναι τα κύρια θύματα της φτώχειας και ο εγκέφαλός τους
βρίσκεται σε κίνδυνο. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, 385 εκατομμύρια μεγαλώνουν σε
«ακραία φτώχεια» (που ορίζεται από εισόδημα μικρότερο από 1,90 δολάρια (1,80
ευρώ) ανά άτομο την ημέρα σε ένα οικογενειακό σπίτι), σύμφωνα με πρόσφατη
ανάλυση της UNICEF και της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Οι λεγόμενες
πλούσιες χώρες απέχουν πολύ από το να αποφύγουν τον σχετικό κίνδυνο. Στις
Ηνωμένες Πολιτείες όπως και στη Γαλλία, περί που 1 στα 5 παιδιά ζει κάτω από το
όριο της φτώχειας. Δηλαδή 15 εκατομ μύρια μικροί Αμερικανοί και 2 έως 3 εκατομμύρια ανήλικοι στην Γαλλία.
Αυτό το τελευταίο ποσοστό ποικίλλει ανάλογα με τις πηγές και τον ορισμό του
ορίου της φτώχειας. Το INSEE ευνοεί τον καθορισμό του στο 60% του διαμέσου
εισοδήματος, δηλαδή 1.700 έως 2.100 ευρώ μηνιαίως για μια οικογένεια με δύο
παιδιά κάτω των 14 ετών. Ωστόσο, αυτός ο δείκτης, ο οποίος καλύπτει πολύ
διαφορετικές πραγματικότητες, αποτελεί αντικείμενο συζήτησης στην κοινωνία.
Όσον αφορά τη δημόσια υγεία,
οι συνέπειες είναι σοβαρές. Ενώ η βρεφική θνησιμότητα μειώνεται παγκοσμίως, τα
παιδιά των φτωχότερων οικογενειών έχουν διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν πριν
από την ηλικία των 5 ετών από εκείνα που προέρχονται από τα πιο πλούσια σπίτια.
Η επισφάλεια προδιαθέτει για πολλές σωματικές και ψυχικές ασθένειες (επιπλοκές
προωρότητας, υποσιτισμός, μολυσματικές ασθένειες κ.λπ.), οι οποίες είναι
δυνητικά ακόμη πιο σοβαρές εάν συνδυάζονται με φτωχότερη πρόσβαση στη φροντίδα.
Και μετά
υπάρχει ο εγκέφαλος, η ανάπτυξη του οποίου μπορεί να επηρεαστεί. Σίγουρα, αυτό ισχύει για
τους περισσότερους ιστούς ή όργανα που εκτίθενται σε στρες και δύσκολες υλικές
συνθήκες. "Εκτός από το ότι το να είναι εξοπλισμένα με εγκέφαλο υψηλών
επιδόσεων είναι ακριβώς αυτό που χρειάζονται περισσότερο τα παιδιά από αυτό το
κοινωνικό στρώμα για να ελπίζουν ότι, μια μέρα θα έχουν πρόσβαση στο ομώνυμο
ασανσέρ", υπογράμμισε η νευροεπιστήμονας Angela Sirigu στις στήλες μας το 2012. ("Science &
Ιατρική» συμπλήρωμα της 13ης Οκτωβρίου).
Το λεπτό αυτό θέμα δεν είναι καινούργιο. Οι
καταστροφικές επιπτώσεις της φτώχειας στις γνωστικές και συναισθηματικές
ικανότητες περιγράφηκαν ήδη από τη δεκαετία του 1950 από ερευνητές στην
αναπτυ ξιακή ψυχολογία, τις κοινωνικές επιστήμες και την εκπαίδευση... Μια νέα
σελίδα άνοιξε με νευροεπιστημονικές προσεγγίσεις, με στόχο να κατανο ήσουν πόσο
δυσμενής κοινωνικο-οικονομική κατάσταση (SES ) επηρεάζει την ανάπτυξη του
εγκεφάλου.
(Μάθετε περισσότερα στη
διεύθυνση
http://www.lemonde.fr/sciences/article/2017/03/13/la-pauvrete-nuit-gravement-a-au-cerveau-des-la-naissance_5093874_1650684.html#ZLR0hC4dl3Hkf9HGF
http://s1.lemde.fr/image/2017/03/13/534x0/5093873_7_3acb_2017-03-13-5fc577d-17861-2tuazh-rhrkd9rudi_92efae6c0bed20594bc8.)
(Το κείμενο στην
γαλλική στο «Παράρτημα»)
ΓΟΝΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ( ΓΗΡΑΝΣΗ-ΑΠΟΓΗΡΑΝΣΗ-ΑΝΑΠΛΑΣΗ
ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ)
Η κορύφωση της ανθρώπινης πνευματικής δραστηριότητας
εμφανίζεται
περίπου στα 70 χρόνια, όταν ο εγκέφαλος αρχίζει να λειτουργεί σε πλήρη ισχύ.
Με
την πάροδο του χρόνου, η ποσότητα της μυελίνης στον εγκέφαλο αυξάνεται, μια
ουσία που διευκολύνει την ταχεία διέλευση των σημάτων μεταξύ των νευρώνων. Λόγω
αυτού, οι πνευματικές ικανότητες αυξάνονται κατά 300% σε σύγκριση με τον μέσο
όρο.
Και
η αιχμή της ενεργού παραγωγής αυτής της ουσίας πέφτει στην ηλικία των 60-80
ετών. Ενδιαφέρον είναι επίσης το γεγονός ότι μετά από τα 60 χρόνια, το άτομο
μπορεί να χρησιμοποιήσει 2 ημισφαίρια ταυτόχρονα. Αυτό σας επιτρέπει να
λύσετε πολύ πιο περίπλοκα προβλήματα.
Ο
καθηγητής Monchi Uri από το Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ πιστεύει ότι ο
εγκέφαλος ενός ηλικιωμένου επιλέγει την λιγότερο ενεργοβόρα διαδρομή, κόβοντας
περιττά και αφήνοντας μόνο τις σωστές επιλογές για την επίλυση του
προβλήματος. Διεξήχθη μελέτη στην οποία συμμετείχαν διαφορετικές ηλικιακές
ομάδες. Οι νέοι μπερδεύονταν πολύ όταν περνούσαν τα τεστ, ενώ όσοι ήταν άνω των
60 έπαιρναν τις σωστές αποφάσεις.
Ας
δούμε τώρα τα χαρακτηριστικά του εγκεφάλου στην ηλικία των 60-80 ετών. Είναι
πραγματικά ρόδινα.
Η
κορύφωση της ανθρώπινης πνευματικής δραστηριότητας εμφανίζεται περίπου στα 70
χρόνια, όταν ο εγκέφαλος αρχίζει να λειτουργεί σε πλήρη
ισχύ.
Με
την πάροδο του χρόνου, η ποσότητα της μυελίνης στον εγκέφαλο αυξάνεται, μια
ουσία που διευκολύνει την ταχεία διέλευση των σημάτων μεταξύ των νευρώνων. Λόγω
αυτού, οι πνευματικές ικανότητες αυξάνονται κατά 300% σε σύγκριση με τον μέσο
όρο.
Και
η αιχμή της ενεργού παραγωγής αυτής της ουσίας πέφτει στην ηλικία των 60-80
ετών. Ενδιαφέρον είναι επίσης το γεγονός ότι μετά από 60 χρόνια, το άτομο
μπορεί να χρησιμοποιήσει 2 ημισφαίρια ταυτόχρονα. Αυτό σας επιτρέπει να λύσετε
πολύ πιο περίπλοκα προβλήματα.
Ο
καθηγητής Monchi Uri από το Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ πιστεύει ότι ο
εγκέφαλος ενός ηλικιωμένου επιλέγει τη λιγότερο ενεργοβόρα διαδρομή, κόβοντας
περιττά και αφήνοντας μόνο τις σωστές επιλογές για την επίλυση του προβλήματος.
Διεξήχθη μελέτη στην οποία συμμετείχαν διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Οι νέοι
μπερδεύονταν πολύ όταν περνούσαν τα τεστ, ενώ όσοι ήταν άνω των 60 έπαιρναν τις
σωστές αποφάσεις.
Ας
δούμε τώρα τα χαρακτηριστικά του εγκεφάλου στην ηλικία των 60-80 ετών. Είναι
πραγματικά ρόδινα.
Η
αποσιώπηση ενός και μόνο γονιδίου είναι
ικανή να μετατρέψει τον ηλικιωμένο εγκέφαλο (ποντικών) σε έναν νεαρό
εγκέφαλο,
γεμάτο πλαστι κότητα, έτοιμο για μάθηση αλλά και για ταχεία επούλωση των εν
δυνάμει βλαβών του. Αυτό αναφέρουν με δημοσίευσή τους στην έγκριτη επιθεώ ρηση
«Neuron» ερευνητές τού Πανεπιστημίου Γέιλ.Οι επιστήμονες γνώριζαν επί μακρόν
ότι, ο νεαρός και ο ηλικιωμένος εγκέφαλος διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό. Ο
εγκέφαλος των εφήβων είναι πιο «εύπλαστος», πιο πλαστικός , γεγονός που τους
επιτρέπει να μαθαίνουν ταχύτερα ξένες γλώς σες (και όχι μόνο) σε σύγκριση με
τους ενήλικες ενώ παράλληλα είναι σε θέση να αναρρώνει πολύ ταχύτερα σε
περίπτωση τραυματισμού του. Ο εγκέφαλος των ενηλίκων πάλι είναι πιο «άκαμπτος»,
γεγονός που τουλά χιστον ως έναν βαθμό, οφείλεται στη λειτουργία ενός και μόνο
γονιδίου, τού Nogo Receptor 1, το οποίο επιβραδύνει την
διαδικασία τής ταχείας δημιουργίας συνάψεων μεταξύ των νευρώνων.Διερευνώντας
επί μήνες τις συνάψεις σε ζωντανά ποντίκια οι ειδικοί από το Γέιλ εντόπισαν τον
γενετικό «διακόπτη-κλειδί» για την ωρίμανση τού εγκεφάλου. Όπως είδαν το
γονίδιο Nogo Receptor 1 καταστέλλει τα υψηλά επίπεδα πλαστικότητας τού εφηβικού εγκεφάλου και
δημιουργεί πολύ πιο χαμηλά επίπεδα πλαστικό τητας σηματοδοτώντας έτσι τη
μετάβαση στην ενήλικη (εγκεφαλική) ζωή. Ωστόσο ποντίκια που δεν έφεραν αυτό το
γονίδιο, διατήρησαν σ΄ όλη την ενήλικη ζωή τους τα νεανικά επίπεδα
πλαστικότητας τού εγκεφάλου τους. Όταν μάλιστα οι ερευνητές μπλόκαραν τη
λειτουργία αυτού τού γονιδίου σε γηραιά ποντίκια, ξαναγύρισαν το «ρολόι»
τού γηρασμένου εγκεφάλου σε εφηβικά επίπεδα πλαστικότητας.
Στην ηλικία των 60 ένας
δραστήριος ,υγιής και αποφασιστικός άνθρωπος
χρησιμοποιεί και τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου Η ικανότητα ενός ανθρώπου
δεν μειώνεται με την ηλικία ,αντιθέτως αυξάνεται φθάνοντας στο ανώτατο
σημείο,στην ηλικία μεταξύ 80-90/. Από
την ηλικία των 60 και μετά ,ο άνθρωπος όταν αποφασίζει για κάτι,δεν
χρησιμοποιεί το ένα ημισφαίριο όπως οι νέοι ,αλλά και τα δύο.Ασφαλώς εγκέφαλος
δεν είναι τόσο γρήγορος όπως κατά την νεότητα,αλλά είναι καλύτερος ως προς
την ελαστικότητα.Γι’ αυτό,με την ηλικία είναι πιθανότερο να παίρνουμε
σωστές αποφάσεις.
Ο μέσος όρος ηλικίας,όσων τιμήθηκαν με το
βραβείο Νόμπελ,είναι η των 62 ετών, των προέδρων των 100 μεγαλυτέρων
επιχειρήσεων,σε παγκόσμια κλιμακα 65,των ιερέων
στις 100 μεγαλύτερες εκκλησίες στις ΗΠΑ 71.
ΑΛΛΑ:
Νεώτερες απόψεις,απομακρυνόμενες από
άλλες αντίθετες προηγούμενες ,υποστηρίζουν ότι ,το γήρας δεν αποκλείει την
νευρογένση, τον σχηματι σμό νέων κυττάρων
και ότι, γενικώτερα, δεν σηματοδοτεί κατανάγκη μειωμένη εγκεφαλική δραστριότητα. Ακόμη και το
μυικό συστημα μπορεί να συνεχίζει να είναι για ικανό χρόνο΄ σε καλή κατάσταση.
Αντί άλλων παραθέτουμε(μεταφρασμένα)
ορισμένα σχετικά αποσπάσματα, από δημοσιεύσεις ,για το θέμα μας που αλιεύσαμε από το διαδίκτυο,σε
ιστοτόπους που παρατίθενται στο « Παράρτημα.»
« Τώρα,
μια νέα μελέτη διαπιστώνει ότι, ακόμη και άτομα που έχουν περάσει πολύ από τη μέση ηλικία μπορούν να δημιουργήσουν
φρέσκα εγκεφαλικά κύτταρα και ότι, προηγούμενες μελέτες που απέτυχαν να τα εντοπίσουν …μπορεί να είχαν χρησιμοποιήσει
λανθασμένες μεθόδους.»
«Η νευρογένεση - η ικανότητα δημιουργίας νέων
κυττάρων ιππόκαμπου - μειώνεται με την ηλικία στα πρωτεύοντα. Αυτή η φθίνουσα
παραγωγή νευρώνων επίστευανι ότι, συμβαίνει και σε γηρασμένους ανθρώπους. Τώρα
η μελέτη υποδηλώνει ότι, η διαδικασία νευρογένεσης συνεχίζεται στον ενήλικο
ανθρώπινο ιππόκαμπο. ….Μιλώντας στο «Independent»
του Ηνωμένου Βασιλείου, ο Δρ Boldrini είπε: «Βρήκαμε ότι, οι ηλικιωμένοι έχουν
παρόμοια ικανότητα να δημιουργούν χιλιάδες νέους νευρώνες ιππόκαμπου από προγονικά
κύτταρα…... Βρήκαμε επίσης ισοδύναμους όγκους του ιππόκαμπου ανά ηλικίες». ……«Όλοι
γνωρίζουμε ανθρώπους που είναι στα ενενήντα τους και είναι ευκρινείς», πρόσθεσε
ο Δρ Boldrini στην «Daily Mail». Σε
κάποιο βαθμό, η έρευνά της που αμφισβητεί προηγούμενες θεωρίες ότι οι νευρώνες
σταματούν να αναπτύσσονται μετά την εφηβεία εξηγεί τώρα γιατί αυτό είναι
δυνατό.»
«Η εργασία «παρέχει σαφείς, οριστικές αποδείξεις
ότι η νευρογένεση ισχύειι σε όλη τη ζωή», λέει ο Paul Frankland, νευροεπιστήμονας στο Hospital for Sick Children στο
Τορόντο του Καναδά.»
(Περισσότερα στο Παράρτημα,στο κείμενο
στην αγγλική,υπό τον τίτλο, FEATURES OF THE BRAIN OF AN ELDERLY PERSON και στους ιστοτόπους https://www.theguardian.com/science/2019/mar/25/humans-can-make-new-brain-cells-into-their-90s-scientists-discover
https://www.nytimes.com/2005/08/02/science/your-body-is-younger-than-you-think.html
https://text.npr.org/133776800
Η πολλή σκέψη κουράζει τον εγκέφαλο
Η χειρωνακτική εργασία είναι εξαντλητική. Όπως
το τρέξιμο, έτσι και μια κοπιαστική μέρα
σωματικής εργασίας αδειάζει τις ενεργειακές αποθήκες του σώματος, και
μας προκαλεί την αίσθηση της κόπωσης.
Η πνευματική εργασία μπορεί επίσης να
αποδειχθεί εξαντλητική. Ο «γνωστικός έλεγχος», που περιλαμβάνει
την πνευματική προσπάθεια, τον αυτοέλεγχο και τη δύναμη της βούλησης,
επίσης εξασθενεί ανάλογα με την ένταση κάθε προσπάθειας. Αλλά σε αντίθεση με
τον μηχανισμό της σωματικής κόπωσης, η αιτία της «γνωστικής κόπωσης» δεν
έχει διαφωτιστεί.
Οι παλιότερες
αναφορές και υποθέσεις ήταν ελλιπείς. Μία από τις πιο γνωστές βιολογικές
αναλύσεις, βασίζεται σε όσα είναι γνωστά για τη μυϊκή κόπωση. Υποθέτει ότι η
άσκηση γνωστικού ελέγχου καταναλώνει ενέργεια με τη μορφή γλυκόζης και ότι στο
τέλος μιας ημέρας μεγάλης πνευματικής πίεσης, ο εγκέφαλος λειτουργεί με λίγα
«καύσιμα». Το πρόβλημα όμως με αυτή την εκδοχή των γεγονότων είναι ότι το
ενεργειακό κόστος που συνδέεται με τη σκέψη είναι ελάχιστο. Μια ανάλυση
προηγούμενων μελετών δείχνει ότι οι γνωστικά καταπονημένοι και
«εξαντλημένοι» εγκέφαλοι χρησιμοποιούν λιγότερο από το ένα δέκατο της
θερμιδικής αξίας μιας καραμέλας Tic-Tac σε πρόσθετη γλυκόζη.
Αν η γνωστική κόπωση
δεν προκαλείται από έλλειψη ενέργειας, τότε τι την εξηγεί;
Μια ομάδα
επιστημόνων με επικεφαλής τον Antonius
Wiehler του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Pitié-Salpêtrière, στο Παρίσι,
εξέτασε τα πράγματα από τη λεγόμενη νευρομεταβολική σκοπιά. Υποθέτουν ότι η
γνωστική κόπωση είναι αποτέλεσμα της συσσώρευσης μιας συγκεκριμένης χημικής
ουσίας στην περιοχή του εγκεφάλου που συνδέεται με τον έλεγχο. Η ουσία αυτή,
είναι ένας διεγερτικός νευροδιαβιβαστής που αφθονεί στο κεντρικό νευρικό
σύστημα των θηλαστικών και παίζει ρόλο σε πλήθος δραστηριοτήτων, όπως η μάθηση,
η μνήμη και ο κύκλος ύπνου-αφύπνισης.
Κοινώς η
πνευματική εργασία οδηγεί σε χημικές αλλαγές στον εγκέφαλο, οι οποίες
εκδηλώνονται συμπεριφορικά ως κόπωση. Αυτό, επομένως, είναι ένα σήμα για
να σταματήσει η εργασία, προκειμένου να αποκατασταθεί η ισορροπία στον
εγκέφαλο. Στη νέα δημοσίευσή τους στο Current Biology, οι ερευνητές περιγράφουν
ένα πείραμα που έκαναν για να εξηγήσουν πώς συμβαίνουν όλα αυτά.
Για να προκαλέσουν
γνωστική κόπωση, μια ομάδα συμμετεχόντων κλήθηκε να εκτελέσει για λίγο
περισσότερο από έξι ώρες διάφορες εργασίες που απαιτούσαν σκέψη. Στους μισούς
ανατέθηκαν εύκολα πράγματα να κάνουν και στους άλλους μισούς δύσκολα. Για
παράδειγμα, σε μια εργασία, γράμματα εμφανίζονταν σε μια οθόνη υπολογιστή κάθε
δευτερόλεπτο περίπου. Όσοι ανήκαν στην εύκολη ομάδα έπρεπε να θυμηθούν αν το
τρέχον γράμμα ταίριαζε με το προηγούμενο γράμμα. Αυτή ήταν η ομάδα με την
εύκολη δουλειά, ενώ στην ομάδα με την δυσκολότερη πνευματική εργασία, οι
συμμετέχοντες έπρεπε να θυμηθούν αν το γράμμα που έβλεπαν, είχε εμφανιστεί
και τρεις θέσεις νωρίτερα.
Κατά διαστήματα,
καθ' όλη τη διάρκεια του πειράματος, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να λάβουν
αποφάσεις που θα μπορούσαν να αποκαλύψουν τη γνωστική τους κόπωση. Μπορεί να
τους ρωτούσαν αν θα ήθελαν να κερδίσουν 50 ευρω για ημίωρη ποδηλασία σε
ποδήλατο γυμναστικής, στο επίπεδο ισχύος έξι (εργασία υψηλού κόστους,
υψηλής ανταμοιβής) ή 37 ευρώ για 30 λεπτά στο επίπεδο ισχύος δύο (χαμηλού
κόστους, χαμηλής ανταμοιβής).
Οι συμμετέχοντες
στους οποίους ανατέθηκαν τα πιο απαιτητικά καθήκοντα γνωστικού ελέγχου ήταν πιο
πιθανό να επιλέξουν τις προτάσεις χαμηλού κόστους και χαμηλής ανταμοιβής, ιδίως
προς το τέλος των έξι ωρών.
Επιπλέον, οι
συμμετέχοντες με τις δύσκολες εργασίες επένδυσαν λιγότερη προσπάθεια για τη
λήψη αυτής της απόφασης. Και όλα φάνηκαν στα μάτια τους. Η κόρη του ματιού
αρχικά συστέλλεται όταν στους συμμετέχοντες παρουσιάζονται οι δύο
επιλογές. Ο χρόνος που χρειάζεται η κόρη για να διασταλεί στη συνέχεια αντικατοπτρίζει
την ποσότητα της νοητικής προσπάθειας που καταβλήθηκε. Οι χρόνοι διαστολής της
κόρης των συμμετεχόντων στους οποίους ανατέθηκαν δύσκολα καθήκοντα μειώθηκαν
σημαντικά καθώς προχωρούσε το πείραμα.
Κατά τη διάρκεια
του πειράματος οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μια τεχνική που ονομάζεται
φασματοσκοπία μαγνητικού συντονισμού, για τη μέτρηση βιοχημικών αλλαγών
στον εγκέφαλο. Συγκεκριμένα, επικεντρώθηκαν στον πλευρικό προμετωπιαίο φλοιό,
μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τον γνωστικό έλεγχο.
Αν η υπόθεσή τους
επαληθευόταν, θα υπήρχε μια μετρήσιμη χημική διαφορά μεταξύ των εγκεφάλων των
συμμετεχόντων με δύσκολο και εύκολο έργο. Και πράγματι, αυτό ακριβώς
διαπίστωσαν. Η ανάλυσή τους έδειξε υψηλότερες συγκεντρώσεις γλουταμινικού
οξέως στις συνάψεις του πλευρικού προμετωπιαίου φλοιού των συμμετεχόντων με
δύσκολη εργασία. Έτσι, δείχνοντας ότι η γνωστική κόπωση συνδέεται με
αυξημένο γλουταμινικό οξύ στον προμετωπιαίο φλοιό. Ο Δρ Wiehler
εικάζει ότι αυτό είναι το αποτέλεσμα ενός μηχανισμού στον εγκέφαλο που υπολογίζει,
αναλύοντας το κόστος και το όφελος. Όμως η κόπωση και το αυξημένο
γλουταμινικό οξύ να αυξάνουν το κόστος της νοητικής προσπάθειας.
Μπορεί κάλλιστα να
υπάρχουν τρόποι να μειωθούν τα επίπεδα του και αναμφίβολα κάποιοι ερευνητές θα
αναζητήσουν τώρα φίλτρα με τα οποία θα μπορούσαν να «χακάρουν» τον εγκέφαλο,
ώστε να επιταχύνουν τεχνητά την ανάκαμψη από την κόπωση. Εν τω μεταξύ, η
καλύτερη λύση είναι η φυσική: ο ύπνος.
Internet 13-8-2022 Posted
13-8-2022
Γυρνώντας πίσω το ρολόι τού εγκεφάλου
«Αυτά είναι τα μόρια που
χρειάζεται ο εγκέφαλος για την μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση»
ανέφερε ο δρ Στίβεν Στριτμάτερ,
καθηγητής Νευρολογίας και Νευροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Γέιλ, καθώς και
επικεφαλής τής νέας μελέτης. Ο ειδικός προσέθεσε ότι, «τα νέα ευρήματα
μαρτυρούν πως μπορούμε να γυρίσουμε πίσω το ‘ρολόι’ τού ενήλικου εγκεφάλου
κάνοντάς τον να αναρρώνει από τα τραύματά του όσο γρήγορα αναρρώνει ένα
παιδί».Σήμερα η αποκατάσταση μετά από βλάβες στον εγκέφαλο όπως αυτές που
προκαλεί ένα εγκεφαλικό επεισόδιο απαιτεί από τους ασθενείς να επαναδιδαχθούν
απλά πράγματα, όπως το να κινούν το χέρι τους. Οι ερευνητές ανεκάλυψαν ότι,
ενήλικα ποντίκια με έλλειψη τού Nogo Receptor ανέρρωναν μετά από τραυματισμό τού εγκεφάλου εξίσου γρήγορα με έφηβα
ποντίκια και
ήταν σε θέση να φέρνουν εις πέρας νέες πολύπλοκες κινητικές ασκήσεις πιο
γρήγορα σε σύγκριση με ενήλικα ποντί κια που έφεραν το γονίδιο.
Ελπίδα για ασθενείς με εγκεφαλικό
«Το γεγονός αυτό μαρτυρεί
ότι, η διαχείριση τού Nogo Receptor
και στους ανθρώπους θα μπορούσε να επιταχύνει την αποκατάσταση μετά από βλά βες
στον εγκέφαλο, όπως αυτές που
προκαλούνται εξαιτίας εγκεφαλικού επεισοδίου» σημείωσε ο Φέρας Ακμπικ,
διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Γέιλ και πρώτος συγγραφέας τής νέας
μελέτης.Οι επιστήμονες κατέδειξαν επίσης πως το συγκεκριμένο γονίδιο
επιβραδύνει την απώλεια μνήμης. Ποντίκια χωρίς το Nogo Receptor
ξεχνούσαν πιο γρήγορα στρεσογόνες εμπειρίες, γεγονός που μαρτυρεί ότι, κάποια
ημέρα η αποσιώπηση τού γονιδίου θα μπορούσε να βοηθήσει στη θεραπεία τής
διαταραχής μετατραυματικού στρες.
( « Το Βήμα»
της 10-3-2013)
Η « ΑΝΑΓΝΩΣΗ-ΑΝΑΛΥΣΗ» ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ
H χαρτογράφηση τού εγκεφάλου.
Ο εγκέφαλος και ο Λόγος.
Η χαρτογράφηση τού εγκεφάλου,έχει
προχωρήσει.Το 2005, ο Δρ.Olaf Sporns
τού Πανεπιστημίου τής Indiana και ο Patric Hagmann τού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου τής Lausanne,ανεξάρτητα
ενεργούν τες, ταυτόχρονα, επρότειναν τον
όρο "connectome" για την
χαρτογρά φηση των νευρικών συνδέσεων με τον εγκέφαλο.
Η
χαρτογράφηση αυτή,περιείχε εκατό δισεκατομμύρια νευρώνων και ίσως
ένα εκατομμύριο δισεκατομμύρια
συνάψεων.Μέχρι προ τινος,το μόνον
ζώο για το οποίο εγνώριζαν το πλήρες connectome ήταν ένας σκώ ληκας, μήκους
ενός χιλιοστού, με μόνον 300 νευρώνες και 7000 συνδέ σεις.Ολες
αυτές και παρόμοιες προσπάθειες βοηθούν
στην καλύτερη γνώση τού εγκεφάλου
Επίσης στις ΗΠΑ «χαρτογραφήθηκε» για
πρώτη φορά ο τρόπος που ο ανθρώπινος εγκέφαλος αντιδρά στις λέξεις και
οργανώνει την γλώσσα. Ο «σημασιολογικός άτλαντας» αποκαλύπτει ποιές
περιοχές του εγκεφάλου ενεργοποιούνται από τις λέξεις και τις διαφορετικές
σημασίες τους. Η ανακά λυψη αναμένεται να βοηθήσει στην ανάγνωση των ανθρωπίνων
σκέψεων στο μέλλον, π.χ. σε ανθρώπους που δεν μπορούν να μιλήσουν λόγω
εγκεφαλικού τραυματισμού ή άλλης πάθησης.
Η ομαδοποίηση
Η νέα έρευνα επιβεβαιώνει ότι¨, ο
εγκέφαλος «αρχειοθετεί» τις λέξεις με πολύ διαφορετικό τρόπο από ό,τι ένα
λεξικό, ομαδοποιώντας τις ανάλογα με την σημασία τους. Όπως διαπιστώθηκε
επίσης, ο «χάρτης» φαίνεται να είναι παρόμοιος σε διαφορετικούς ανθρώπους.
Οι επιστήμονες τού Πανεπιστημίου τής
Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ, με επικεφαλής τους Τζακ
Γκάλαντ και Αλεξ Χουθ, προεβησαν
στη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Nature». Οι επτά αγγλόφωνοι εθελοντές που συμμετείχαν, άκουγαν
ένα ραδιοφωνικό πρόγραμμα για πάνω από δύο ώρες, ενώ η νευρωνική δραστηριότητα
τού εγκεφάλου τους παρακολουθούνταν συνεχώς με την τεχνική της λειτουργικής
μαγνητικής απεικόνισης (fMRI).Οι
επιστήμονες κατέγραφαν τις παραμικρές αλλαγές στη ροή του αίματος και στην
οξυγόνωση του εγκεφάλου στον εγκεφαλικό φλοιό, ανάλογα με τις λέξεις που
άκουγαν οι εθελοντές. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια ενός αλγόριθμου ηλεκτρονικού
υπολο γιστή, δημιουργήθηκε ένας σημασιολογικός «χάρτης», ο οποίος συσχετίζει
τις λέξεις και τις σημασίες τους με συγκεκριμένες περιοχές του αριστερού και
του δεξιού ημισφαιρίου.
Κάθε σημείο του εγκεφάλου συνδέεται με
έναν αριθμό σχετιζόμενων λέξεων από πλευράς σημασίας. Από την άλλη, η ίδια λέξη
ενεργοποιείται σε διαφο ρετικές περιοχές τού εγκεφάλου, ανάλογα με τη
διαφορετική σημασία της κάθε φορά. Για παράδειγμα, στην αριστερή περιοχή τού
εγκεφαλικού φλοιού λίγο πάνω από το αριστερό αυτί ενεργοποιείται η λέξη «θύμα»
(στα αγγλικά) και στο ίδιο περίπου σημείο εντοπίζονται οι σχετικές λέξεις
«σκοτωμένος», «καταδικασμένος», «δολοφονημένος» κ.α. Στην πάνω δεξιά πλευρά του
εγκεφάλου γειτνιάζουν οι «οικογενειακές» λέξεις (σύζυγος, παιδιά, γονείς κ.α.).«Η
ομοιότητα στη σημασιολογική ‘τοπογραφία' του εγκεφάλου διαφορετικών ανθρώπων
είναι πράγματι εκπληκτική», δήλωσε ο Χουθ, ο οποίος προτίθεται να μελετήσει
περαιτέρω τον «χάρτη» σε μεγαλύτερο αριθμό εθελοντών. Επίσης, πέρα από τις
σημασίες των λέξεων, θα επιδιωχθεί να δημιουργηθούν εγκεφαλικοί «άτλαντες» και
για άλλες πλευρές τής γλώσσας όπως η δομή της, δηλαδή η σύνταξη.Στο απώτερο
μέλλον, θα μπορούσε μάλιστα να φαντασθεί κανείς ότι, τέτοιοι «άτλαντες» θα
επέτρεπαν να διαβα σθεί η σκέψη τού καθενός μας και όχι μόνο των ανήμπορων να
μιλήσουν.
Μια προοπτική που ασφαλώς δεν θα ευχαριστήσει
τους πάντες.
-Ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος
κατευθύνει τις σκέψεις μας παρεμένει
μέχρι σήμερα (2008) αδιευκρίνιστος ( Michael S.Gazzaniga ό.π.σελ.26)
Αντιγράφω από το διαδίκτυο, είδηση δημοσιευθείσα
την 21-7-2024ταρακτικά νέα: «Μπορούν να διαβάσουν το μυαλό και να αλλάξουν τον
εγκέφαλό μας»!
Θεωρούν πως μπορούν να περιορίσουν τους κινδύνους με
νόμο
«Αν πιστεύετε ότι η τηλεπάθεια ή ο έλεγχος του νου είναι το θέμα της
επιστημονικής φαντασίας, ξανασκεφτείτε το. Η πρόοδος στην τεχνητή νοημοσύνη
οδηγεί σε ιατρικές ανακαλύψεις που κάποτε θεωρούνταν αδύνατες, συμπεριλαμβανομένων συσκευών που μπορούν πραγματικά
να διαβάσουν το μυαλό και να αλλάξουν τον εγκέφαλό μας», έγραψε
πριν μερικές μέρες το CBS δικαιώνοντας τον
Λιακόπουλο, ο οποίος είναι ο πρώτος και ο μόνος που έχει γράψει αναλυτικότατα για όσα έρχονται!
Ο Dr Sean
Pauzauskie, Νευρολόγος στο UCHealth Poudre Valley Hospital, λέει ότι υπάρχουν
τώρα περίπου 30 συσκευές νευροτεχνολογίας προς πώληση στο Διαδίκτυο, κάνοντας
λόγια για την πρώτη διασύνδεση εγκεφάλου προς υπολογιστή! Επισημαίνει τους
κινδύνους, αλλά ελπίζει πως με ψήφιση του κατάλληλου νόμου θα αντιμετωπιστούν!
Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ:
Ο Pauzauskie λέει ότι η τεχνολογία φέρνει επανάσταση στην υγειονομική
περίθαλψη και δίνει την δυνατότητα σε άτομα που δεν μπορούν να κινηθούν ή να
μιλήσουν να επικοινωνήσουν με μια σκέψη ή έκφραση.(…)Οι περισσότερες από τις συσκευές πωλούνται για $200-$400 και
λειτουργούν κοιτάζοντας τον εγκέφαλό σας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλάζοντας τον.
Ο Pauzauskie μας έδειξε ένα κεφαλόδεσμο (…)
που έχει αισθητήρες που στέλνουν μικρούς ηλεκτρικούς παλμούς στον εγκέφαλο.
Λέει ότι η
νευροτεχνολογία υπόσχεται όχι μόνο να βελτιώσει την λειτουργία του εγκεφάλου
αλλά και να εντοπίσει τις βλάβες.
(…)
Ο Έλον Μασκ έχει
αναπτύξει ένα εμφυτεύσιμο τσιπ που επιτρέπει επίσης σε ένα άτομο να μετακινεί
τον κέρσορα του υπολογιστή με τις σκέψεις του.
(…)
Ο Pauzaskie λέει ότι τα εγκεφαλικά μας κύματα είναι σαν κρυπτογραφημένα
σήματα και, χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη, οι ερευνητές έχουν εντοπίσει
συχνότητες για συγκεκριμένες λέξεις για να μετατρέψουν την σκέψη σε κείμενο με
ακρίβεια 40%. .”
Όχι μόνο οι
λέξεις έχουν διακριτικά μοτίβα εγκεφαλικών κυμάτων, αλλά και καταστάσεις όπως
το Αλτσχάιμερ, το άγχος και ο εθισμός. Οι ερευνητές εργάζονται τώρα για να
αντιστρέψουν τις συνθήκες χρησιμοποιώντας ηλεκτρική διέγερση για να αλλάξουν τις συχνότητες ή τις περιοχές του εγκεφάλου από
όπου προέρχονται.
(…)
Αλλά με τα
οφέλη, λέει, έρχονται και οι κίνδυνοι: «Ο
εγκέφαλός μας μας κάνει αυτό που είμαστε, επομένως είναι μερικά από τα πιο
ευαίσθητα δεδομένα που μπορείτε να μοιραστείτε με οποιονδήποτε».
Είναι το είδος των
δεδομένων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για να κάνουν διακρίσεις, οι
αρχές επιβολής του νόμου για να ανακρίνουν και οι διαφημιστές για να
χειραγωγήσουν. Η κυβέρνηση επίσης θα μπορούσε να μπει στο μυαλό μας και
ενδεχομένως να αλλάξει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις αναμνήσεις μας
καθώς η τεχνολογία προχωρά.
«Κανείς δεν
θέλει να ζει σε έναν κόσμο όπου υπάρχουν κάποιες από αυτές τις καταχρήσεις ή
καταχρήσεις», λέει ο Pauzauskie.
(…)
Αυτός είναι
ο λόγος για τον οποίο ο Pauzauskie (…) ηγήθηκε της ψήφισης ενός νόμου για πρώτη
φορά στην χώρα στο Κολοράντο. Περιλαμβάνει βιολογικά δεδομένα ή δεδομένα
εγκεφάλου στον νόμο περί ιδιωτικού απορρήτου του κράτους, παρόμοια με τα
δακτυλικά αποτυπώματα εάν τα δεδομένα χρησιμοποιούνται για την αναγνώριση
ατόμων.
«Αυτό είναι
ένα πρώτο βήμα, αλλά έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας», λέγει.
Με τις
εταιρείες και τις χώρες να αγωνίζονται να αποκτήσουν πρόσβαση, να αναλύσουν και
να αλλάξουν τον εγκέφαλό μας, είπε ο Pauzauskie, η προστασία του απορρήτου θα
πρέπει να είναι αβίαστη.
Ο νέος νόμος
τίθεται σε ισχύ στις 8 Αυγούστου».
Τα μαθηματικά έχουν το δικό τους «κύκλωμα» στον
εγκέφαλο
Σύμφωνα με είδηση που δημοσιεύθηκε την 13 Απριλίου 2016,Γάλλοι νευρο επιστήμονες
ανεκάλυψαν στον εγκέφαλο των επαγγελματιών μαθηματικών τα διακριτά νευρωνικά
«αποτυπώματα» της προχωρημένης μαθηματικής σκέψης..
Τα εγκεφαλικά αυτά «κυκλώματα», που
ενεργοποιούνται από τις δύσκολες μαθηματικές έννοιες, αποτελούν σε μεγάλο βαθμό
το ίδιο νευρωνικό δίκτυο που «χαρίζει» στους ανθρώπους την κατανόηση των απλών
αριθμών. Απλώς στην περίπτωση των «υψηλών» μαθηματικών, η δραστηριοποίηση αυτού
του δικτύου είναι πιο έντονη. Όμως είναι τελείως διακριτό από το αντίστοιχο
νευρωνικό δίκτυο για την γλώσσα που υπάρχει στο αριστερό ημισφαίριο του
ανθρώπινου εγκεφάλου.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον
κορυφαίο γάλλο νευροεπιστήμονα Στανισλάς
Ντεάν του Κολλεγίου της Γαλλίας και της Μονάδας Γνωσιακής Νευροα πεικόνισης,
που προέβησαν στην τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας
Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS),
μελέτησαν με την τεχνική της λειτουργικής μαγνητικής απεικόνισης (fMRI) τους εγκεφάλους 15 υψηλού επιπέδου
μαθηματικών και -για λόγους σύγκρισης- 15 μη μαθηματικών, που ήσαν επίσης
υψηλού ακαδημαϊκού επιπέδου.Και οι δύο ομάδες συμμετεχόντων κλήθηκαν να
χαρακτηρίσουν ως αληθείς, ψευδείς ή άνευ νοήματος μια σειρά από μαθηματικές και
μη μαθηματικές έννοιες και δηλώσεις.
Διαπιστώθηκε ότι, έννοιες που
προέρχονταν από τα μαθηματικά (ανάλυση, άλγεβρα, γεωμετρία, τοπολογία),
ενεργοποιούσαν συγκεκριμένες εγκεφαλικές περιοχές στους μαθηματικούς, αλλά όχι
στους μη μαθηματικούς. Οι περιοχές αυτές είναι διαφορετικές από εκείνες που
σχετίζονται με την επεξεργασία της γλώσσας και την κατανόηση του νοήματος του
λόγου και οι οποίες ενεργοποιούνται σε όλους τους ανθρώπους, μαθηματικούς και
μη.
Εξάλου, οι περιοχές του εγκεφάλου που
ενεργοποιούνται από τις προχω ρημένες μαθηματικές έννοιες, «πυροδοτούνται»
επίσης, αν και σε μικρότερο βαθμό, όταν οι άνθρωποι -μαθηματικοί και μη- κάνουν
απλούς υπολογισμούς με αριθμούς.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι μοναδικός
στο ζωικό βασίλειο – από όσο γνωρίζουμε τουλάχιστον- στην κατανόηση των
μαθηματικών εννοιών.
Το πώς και γιατί εξελίχθηκε αυτή η ικανότητα στους προγόνους μας τους πιθήκους,
παραμένει ακόμη ένα επιστημονικό μυστήριο.
Δύο είναι οι βασικές θεωρίες που έχουν
προταθεί. Είτε η μαθηματική ικανότητα
αναπτύχθηκε παράλληλα και ως παρακλάδι της γλωσσικής ικα νότητας (κάτι που
υποστηρίζει και ο Νόαμ Τσόμσκι),
είτε η μαθηματική ικανότητα είναι ουσιαστικά άσχετη με τη γλώσσα (κάτι που π.χ.
πίστευε ο Αϊνστάιν). Η νέα
νευροεπιστημονική έρευνα έρχεται να ενισχύσει τη δεύτερη άποψη και μάλλον θα
ικανοποιήσει τους περισσότερους μαθηματικούς.
Σύμφωνα με τους γνωσιακούς
νευροεπιστήμονες, θεωρείται πιθανό ότι, τα μαθηματικά αναδύθηκαν στον ανθρώπινο
εγκέφαλο μέσα από τις αρχαίες και μη γλωσσικές διαισθήσεις που είχαν οι
πρόγονοί μας σχετικά με το χώρο, τον χρόνο και τον αριθμό. Ακόμη και τα νήπια
φαίνεται να έχουν τέτοιες αφηρημένες πρωτο-μαθηματικές διαισθήσεις, οι οποίες
αποτελούν το θεμέλιο για την πιο προχωρημένη μαθηματική σκέψη.
Ο ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ
Ενα βήμα πιο
κοντά στην κατασκευή,» ηλεκτρονικού»
εγκεφάλου, δηλαδή,στην τεχνητή νοημοσύνη και στη δημιουργία σκεπτόμενων ρομπότ
και υπολογιστών βρίσκονται οι επιστήμονες, καθώς ανακοίνωσαν ένα νέο πρόγραμμα υπολογιστή που
έχει την δομή τού ανθρώπινου εγκεφάλου. «Το υπολογιστικό πρόγραμμα έχει την
ιδιότητα να μιμείται την ανθρώπινη συμπεριφορά», γράφεται στην επιστημονική
επιθεώρηση «Science», όπου δημοσιεύτηκαν οι πρώτες δοκιμές. Το
υπολογιστικό πρόγραμμα θέτει σε λειτουργία έναν υπολογιστή ο οποίος ακολούθως
μπορεί μόνος του να παίζει απλά παιχνίδια, να ζωγραφίζει ό,τι βλέπει και να
πραγματοποιεί απλές αριθμητικές πράξεις. Αυτό όμως που έκανε ιδιαίτερη
εντύπωση στους ειδικούς δεν είναι οι ιδιότητες ή δυνατότητές του, αλλά τα λάθη
του.
«Οταν θέτεις ένα
ερώτημα στον Spaun, δεν απαντά αμέσως, αλλά κάνει μια μικρή παύση για
να σκεφτεί και ο χρόνος απόκρισης είναι όσο και ο μέσος χρόνος που
χρειάζεται ο άνθρωπος για να δώσει μία απάντηση», εξηγεί ο Κρις
Ελίασμιθ, μηχανικός νευροεπιστήμονας από το Πανεπιστήμιο τού Γουότερλου
στον Καναδά που συμμετείχε στην δημι ουργία τού προγράμματος. Το όνομά του προέρχεται
από τα αρχικά Semantic Pointer Architecture Unified Network, δηλαδή Ενοποιημένο Δίκτυο Εννοιολογικής
Αρχιτεκτονικής. Επιστήμονες υποστηρίζουν πως είναι το πρώτο μοντέλο βιολογικού
υπολογιστικού εγκεφάλου ,ικανό να μπορεί πραγματοποιεί δραστηριότητες που τού
αναθέτουν και να εμφανίζει σημά δια συμπεριφοράς. Ακριβώς επειδή ο Spaun
μπορεί να εκτελεί διάφορες ενέργειες που μοιάζουν με αυτές που κάνει ο
άνθρωπος, λέει ο δρ Ελίασμιθ, θα
μπορεί σύντομα να μάς δώσει απαντήσεις και για το πώς λειτουργεί και πως
αντιδρά ο ανθρώπινος εγκέφαλος. «Πέρα από τα ρομπότ, στην επιστήμη τής ιατρικής
θα μπορούν για παράδειγμα οι ειδικοί να προκαλούν στον Spaun σχιζοφρένεια και να
δοκιμάζουν φάρμακα χρησιμοποιώντας τον χημικό τους τύπο. Μπορεί δηλαδή να
αντικαταστήσει όχι απλώς τα πειραματόζωα, αλλά να ξεπεράσει τα ηθικά διλήμματα
που υπάρχουν στις δοκιμές φαρμάκων σε ανθρώπους».Ο Spaun έχει προγραμματιστεί ώστε
να ανταποκρίνεται σε οκτώ τύπους διαφορετικών αιτημάτων, περιλαμβανομένων τής
αντιγραφής σε ό,τι δει, τής αναγνώ ρισης αριθμών και γραφής διαφορετικών
γραφικών χαρακτήρων, να απαν τά σε ερωτήσεις αριθμητικής και να ολοκληρώνει ένα
σχέδιο αφότου έρθει σε οπτική επαφή με τα παραδείγματα που τού έχουν δώσει. O
Spaun αποτελείται από δύο βασικές δομές οι οποίες αντιπροσωπεύουν τμήμα τής
βασικής δομής τού ανθρώπινου εγκεφάλου: τον εγκεφαλικό φλοιό, τα βασικά γάγγλια
κι’ ένα περίβλημα νευρώνων που είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους ακριβώς όπως και
στον ανθρώπινο εγκέφαλο ώστε να μιμείται τις λειτουργίες του. «Αυτό το μοντέλο
που δημιουργήθηκε προσπαθεί να αναπαραγάγει την ανθρώπινη γνωσιακή λειτουργία η
οποία είναι ιδιαίτερα ευέλικτη», εξηγεί ο δρ Ελίασμιθ.
ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΒΛΕΠΕΙ ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ
Σε δημοσίευση στο διαδίκτυο με ημερομηνία 05/04/2013
διαβάζουμε:
«Σε συνδυασμό με
λειτουργική μαγνητική τομογραφία, ιάπωνες κατέγραψαν τις ονειρικές εικόνες με
ακρίβεια 60%.Συγκεκριμένως Ιάπωνες νευροεπιστήμονες ανεκοίνωσαν ότι, κατόρθωσαν
να «δουν» σε έναν βαθμό τα όνειρα ανθρώπων με την βοήθεια υπολογιστών, κάνοντας
ένα ακόμα βήμα για αυτό που μερικοί θεωρούν μεγάλο επίτευγμα και άλλοι μεγάλο
εφιάλτη: την στιγμή που τα μηχανήματα θα μπορούν να «διαβάζουν» τα όνειρα τού
καθενός.Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Γιουκιγιάσου Καμιτάνι των Εργαστηρίων Υπολογιστικής Νευροεπιστήμης
ATR στο Κιότο, που έκαναν την σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Science»,
σύμφωνα με το BBC, χρησιμοποίησαν την απεικο νιστική τεχνική τής λειτουργικής
μαγνητικής τομογραφίας (fMRI), σε συνδυασμό με ειδικό λογισμικό ηλεκτρονικού
υπολογιστή, και κατόρθωσαν να «διαβάσουν» με ποσοστό ακρίβειας 60% τις
ονειρικές εικόνες που οι εθελοντές τού πειράματος έβλεπαν, καθώς
κοιμούνταν.Μπορεί ο «πατέρας» τής ψυχανάλυσης Ζίγκμουντ Φρόιντ να έδινε
τεράστια σημασία στα όνειρα, όμως το γιατί ονειρεύονται οι άνθρωποι
παραμένει ακόμα μυστήριο για την επιστήμη. «Δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτε για
τη λειτουργία τού ονείρου» παραδέχτηκε η νευροεπιστήμονας Μασάκο Ταμάκι.«Είχα την ισχυρή πεποίθηση όμως πως η αποκωδικοποίηση
των ονείρων θα ήταν εφικτή, τουλάχιστον για ορισμένες πλευρές τους. Δεν
εξεπλάγην από τα αποτελέ σματα, αλλά ενθουσιάστηκα» δήλωσε ο Καμιτάνι.Οι
ιάπωνες ερευνητές συνεργάστηκαν με τρεις εθελοντές που κοιμούνταν και
ονειρεύονταν σε συνθήκες εργαστηρίου. Μόλις οι εθελοντές φαινόταν πως
ονειρεύονταν (πριν το πρώτο στάδιο ύπνου REM), οι επιστήμονες τούς ξυπνούσαν
και τούς ζητούσαν να περιγράψουν τι είχαν δει στον ύπνο τους. Αυτό επαναλή φθηκε
πάνω από 200 φορές με καθέναν από τούς τρεις συμμετέχοντες στο πείραμα.
Η παραμικρή ονειρική εικόνα,
όσο εξωπραγματική και αν ήταν, καταγρα φόταν από τους ερευνητές οι οποίοι στην
συνέχεια ζητούσαν από τους εθελοντές, ενώ αυτή τη φορά ήταν ξύπνιοι, να δουν σε
μια οθόνη υπολο γιστή τις ίδιες εικόνες.
Έτσι, οι επιστήμονες επέτυχαν να συσχετίσουν κάθε εικόνα με ένα νευρωνικό
«αποτύπωμα» στον εγκέφαλο των εθελοντών. Με αυτό τον τρόπο δημιούργησαν μια
μεγάλη βάση ψηφιακών-νευρωνικών δεδομένων, στην οποία παρόμοιες εικόνες ήταν
ενταγμένες στην ίδια κατηγορία (π.χ. όνειρα σπιτιών, ξενοδοχείων και κάθε άλλου
κτίσματος ταξινομήθηκαν ως «οικοδομές»).Στο επόμενο στάδιο, οι εθελοντές κοιμήθκαν
και πάλι μόνο που την φορά αυτή οι εικόνες που δημιουργούσε ο εγκέφαλός τους
στη διάρκεια τού ονείρου (δηλαδή τα εναλλασσόμενα νευρωνικά μοτίβα), ήταν
δυνατό να συσχετιστούν από το λογισμικό τού υπολογιστή, με συγκεκριμένες
εικόνες που ήδη περιείχε η βάση δεδομένων. Επειδή οι ίδιες περιοχές τού
εγκεφάλου ενεργοποιούνται όταν κανείς βλέπει την ίδια εικόνα, είτε είναι
ξύπνιος, είτε ονειρεύεται, το τελικό αποτέλεσμα ήταν ότι, οι επιστήμονες
μπορούσαν να «μαντέψουν» σε σημαντικό βαθμό τι περίπου ονειρεύονταν οι
εθελοντές, πριν καν αυτοί ξυπνήσουν και περιγράψουν το όνειρό τους.
Οι ιάπωνες ερευνητές
προτίθενται να εμβαθύνουν την έρευνά τους στο πεδίο που λαμβάνει χώρα ο βαθύς
ύπνος, στο μέσον τής νύχτας, όταν οι άνθρωποι συνήθως βλέπουν και τα πιο
ζωντανά όνειρά τους (στάδιο REM). Επιπλέον θέλουν να προχωρήσουν κι άλλο την
έρευνά τους για να διαπι στώσουν αν και κατά πόσο είναι δυνατόν, μέσα από την
καταγραφή, απεικόνιση και ανάλυση τής εγκεφαλικής δραστηριότητας, να προβλέψουν
άλλες πλευρές των ονείρων, πέρα από τις εικόνες, όπως τα συναισθήματα, τις
μυρωδιές, τα χρώματα κ.α. που βιώνει κάποιος όταν ονειρεύεται.»
Ποτέ τα μηχανήματα δεν θα μπορούν να διαβάζουν πλήρως τα
όνειρα τού καθενός;
Ο γνωσιακός
νευροεπιστήμονας δρ Μαρκ Στόουκς τού Πανεπιστημίου τής Οξφόρδης έκανε
λόγο για «συναρπαστική έρευνα», η οποία μάς φέρνει πιο κοντά στην εποχή που τα
μηχανήματα θα διαβάζουν τα ανθρώπινα όνειρα. Επεσήμανε όμως πως κάτι τέτοιο
απέχει ακόμα πολλά χρόνια εωσότου γίνει πραγματικότητα. «Δεν υπάρχει πάντως
κατ' αρχήν κάποιος λόγος που να μην μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο. Η δυσκολία
έγκειται κυρίως στη συστη ματική συσχέτιση τής εγκεφαλικής δραστηριότητας με τα
φαινόμενα των ονείρων» είπε.Προειδοποίησε πάντως πως θα είναι σχεδόν αδύνατον
στο μέλλον το ίδιο μηχανικό σύστημα αποκωδικοποίησης των ονείρων να μπορεί να
«διαβάσει» τα όνειρα τού καθενός: «Ποτέ δεν θα μπορούσαμε πραγματικά να
φτιάξουμε ένα μηχάνημα που θα διαβάζει τα όνειρα τού οποιουδήποτε. Τα όνειρα
έχουν ένα ιδιοσυγκρασιακό χαρακτήρα για τον καθένα, συνεπώς η (ονειρική)
εγκεφαλική δραστηριότητα ποτέ δεν θα είναι ομοιόμορφη για όλους»
Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΓΕΛΙΟ
Αντιγράφω:
« Καθώς ο κόσμος γιορτάζει την Παγκόσμια
Ημέρα Ευτυχίας σήμερα (Πέμπτη, 20 Μαρτίου), μπορούμε να πούμε αν οι άνθρωποι
είναι πραγματικά ευτυχισμένοι μόνο από το γέλιο τους;
Ένας
ερευνητής από το Royal
Holloway
του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, ανεκάλυψε ότι, υπάρχουν σαφείς διαφορές
μεταξύ του τρόπου με τον οποίο ο εγκέφαλός μας ανταποκρίνεται στο γνήσιο και το
ψεύτικο γέλιο.
Μια
μελέτη με επικεφαλής την Δρ Carolyn
McGettigan, από το Τμήμα Ψυχολογίας,
κατέγραψε τις εγκεφαλικές απαντήσεις των συμμετεχόντων καθώς άκουγαν τους
ίδιους ανθρώπους να παράγουν γνήσιο γέλιο, που προκλήθηκε από την παρακολούθηση
αστείων βίντεο στο YouTube
και το αναγκαστικό γέλιο. Οι συμμετέχοντες, που δεν γνώριζαν ότι, η μελέτη
αφορούσε την αντίληψη του γέλιου, επέδειξαν διαφορετικές νευρολογικές
απαντήσεις όταν άκουσαν ψεύτικο γέλιο. Αυτό υποδηλώνει ότι ,ο εγκέφα λός μας
όχι μόνο διακρίνει μεταξύ των δύο τύπων γέλιου, αλλά και προσπαθεί να βρει γιατί το ψεύτικο γέλιο
δεν είναι γνήσιο.
«Καθώς
γιορτάζουμε σήμερα την Παγκόσμια Ημέρα Ευτυχίας, είναι συναρπαστικό να
εξετάζουμε τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλός μας μπορεί να ανιχνεύσει την πραγματική
ευτυχία σε άλλους ανθρώπους», είπε ο πιστήμονας Μακ Γκέτιγκαν. «Ο εγκέφαλός μας
είναι πολύ ευαίσθητος στην κοινωνική και συναισθηματική σημασία του γέλιου.
«Κατά
την διάρκεια της μελέτης μας, όταν οι συμμετέχοντες άκουσαν ένα γέλιο,
ενεργοποίησαν περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την νοητοποίηση σε μια
προσπάθεια να κατανοήσουν τη συναισθηματική και ψυχική κατάσταση του άλλου
ατόμου.
"Πράγματι,
μερικοί από τους συμμετέχοντες ασχολήθηκαν με μέρη του εγκεφάλου που ελέγχουν
τις κινήσεις και ανιχνεύουν την αίσθηση. Αυτά τα άτομα ήταν πιο ακριβή στο να
πουν ποία από τα γέλια ήταν στημενα και ποιά ήταν αληθινά. Αυτό υποδηλώνει ότι,
ως ακροατές, "δοκιμάζοντας" πώς το γέλιο θα αισθανόταν αν το
παρασκευάζαμε μόνοι μας μπορεί να είναι ένας χρήσιμος μηχανισμός για την
κατανόηση της σημασίας του».
Η
Παγκόσμια Ημέρα Ευτυχίας γιορτάστηκε για πρώτη φορά από την Γενική Συνέλευση
του ΟΗΕ στις 20 Μαρτίου 2013 και αναγνωρίζει τη σημασία της ευτυχίας
Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΌ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ
Ο Michael Corbalis(.ο.π
σελ.39) ασχολούμενος με τις συμμετρίες τού εγκεφάλου, και δεχόμενος ότι,αυτές
«έχουν πρκύψει μάλλον για να επιτρέπουν
στην μια πλευρά τού εγκεφάλου να πάρει
τον έλεγχο» διερωτάται μήπως ο
ασύμμετρος εγκέφαλος είναι πιο φιλόξενος απέναντι στην λογική,ενώ ο
συμμετρικός ευνοεί περισσότερο την πνευματική ,θρησκευτική πλευρά τής
ανθρώπινης φύσης.
Ο Δημήτρης Καπογιαννάκης ερευνητής στο
Εθνικό Ινστιτούτο Νευρολογικών διαταραχών των ΗΠΑ, εδημοσίευσε(σύμφωνα με είδηση τής 1
Μαίου 2016 τής εφημερίδας «ΤΟ ΒΗΜΑ») το 2009 την εργασία του(πολύκροτη κατά τον
χαρακτηρισμό του δημοσιεύματος) «Γνωσιακά και νευρικά θεμέλια τής Θρησκευτικής
πίστης»Κατά το ίδιο πάντοτε δημοσί ευμα ήταν
ο πρώτος που χαρτογράφησε την θρησκεία τού εγκεφάλου και εντόπισε ποιές περιοχές
τού εγκεφάλου ενεργοποιούνται όταν ο εξεταζό μενος καλείται να απαντήσει σε
θέματα θρησκείας. Κατά τον ίδιο υπάρχουν δύο είδη θρησκευτικής πίστης και δύο
υποσύνολα εγκεφαλικών περιοχών που τις επεξεργάζονται αντιστοίχως.Το ένα είδος
είναι εκείνο πού σχετίζεται με
θρησκευτικές εμπειρίες.Λέγει: Όταν για
παράδειγμα θυμάσαι ή φαντάζεσαι ότι, η πίστη σου σε βοηθάει να απαντήσεις σε
θέματα ηθικής όπως το εάν είναι σωστό να κάνουμε ευθανασία.Το άλλο έχει να
κάνει με αφηρημένες ιδέες,όπως «ο Θεός είναι πανταχού παρών».Αυτή η διάκριση σε
πρακτική και δογματική είναι κάτι που η
νευοεπιστήμη δεν είχε εξετάσει παλαιότερα καθώς θεωρούσε την θρησκευτική πίστη,
ενιαία.Πάντοτε κατά το ίδιο δημοσίευμα
στις 23 Μαρτίου 2016, στο επιστημονικό περιοδικό PLOS καταχωρήθηκε έρευνα κατά την οποία η θέση που λαμβάνει ο καθένας μας,υπέρ τής
επιστήμης ή τής θρησκείας οφείλεται στην δομή τού εγκεφάλου. Συναφής με την
άποψη αυτή, είναι και εκείνη ερευνητών των αμερικανικών Πανεπιστημίων Case Western Reserve και Babson College που δέχεται ότι, « το που κλίνει η ζυγαριά –ή ακόμη και πότε
φθάνει στον φανατισμό-σχετίζεται με το αν το εγκεφαλικό μας δίκτυο αναλυτικής
σκέ ψης υπερφαλαγγίζει εκείνο της
συμπόνοιας και τούμπαλιν. Ο επικεφαλής τής έρευνας καθηγητής Αντονι Τζάκ, λέγει: «Απ’ό,τι είδαμε το άλμα πίστης που
χρειάζεται για την αποδοχή τού υπερφυσικού,έχει να κάνει με τον παραμερισμό,τού
κριτικού/αναλυτικού τρόπου σκέψης,προκειμένου ν΄αφήσουμε χώρο για
μεγαλύτερη κοινωνική και συναισθηματική ενόρα ση….Το να κλείνει το παράθυρο που
βλέπει τον πραγματικό κόσμο σου επιτρέπει ν΄ανοίγεις το άλλο που σ’αφηνει να
δείς τα πράγματα μέσα από συναισθήματα.»
Πάντοτε κατά το
ίδιο δημοσίευμα ο Ελληνοαμερικανός Ρίτσαρντ
–Ελευθέριος Μπογιατζής λέγει πώς οι πιστεύοντες στη Θρησκεία υστε ρούν
διανοητικώς των άλλων,ενώ υπερτερούν σε αισθήματα κοινωνικό τητας και
συμπόνοιας.Εχω την γνώμη,ότι,η «διαπίστωση» αυτή,οφείλεται ίσως
στο ότι, κατά κανόνα οι άθεοι,προέχονται από πλουσιώτερα στρώματα,και
έχουν την δυνατότητα για μια καλύτερη μόρφωση.
Αντιγραφή
από το διαδίκτυο(Απριλ.2022)
«Αν
τα θρησκευτικά αισθήματα και οι υπερβατικές εμπειρίες των ανθρώπων εξαρτώνται
άμεσα ή έμμεσα από τις δομές του εγκεφάλου τους, τότε μήπως έχουν δίκιο οι
νευροθεολόγοι να υποστηρίζουν ότι το «Κέντρο του Θεού», δηλαδή το περίπλοκο
βιολογικό υπόστρωμα κάθε μυστικιστικής, υπερβατικής και θρησκευτικής εμπειρίας,
θα πρέπει να αναζητηθεί τελικά στον εγκέφαλό μας; Μήπως, παρά τις εμφανείς
πολιτισμικές, ιστορικές και γεωγραφικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των θρησκειών,
υπάρχει ένα κοινό εγκεφαλικό και άρα πανανθρώπινο στοιχείο που το μοιράζονται
όλοι οι πιστοί; Αυτό υποστηρίζει η Νευροθεολογία και αυτόν τον κοινό
θρησκευτικό παρονομαστή επιχειρεί να αποκαλύψει.»
Νευροθεολογία
ή οι εγκεφαλικές ρίζες της θρησκευτικής πίστης
Η περίφημη τοιχογραφία του Μιχαήλ Αγγελου «Η δημιουργία
του Αδάμ», που υπάρχει στην Καπέλα Σιξτίνα, το παρεκκλήσι του Βατικανού στη
Ρώμη, αναπαριστά τον Δημιουργό με την αγγελική συνοδεία του τη στιγμή της
δημιουργίας του ανθρώπου. Το περίεργο με αυτό το ζωγραφικό αριστούργημα των
αρχών του 16ου αιώνα είναι ότι, αναπαριστά τον Θεό και τα αγγελάκια να έρχονται
στη Γη μέσα σε ένα μαγικό «όχημα» ή «πέπλο» που θυμίζει πολύ το ανατομικό
περίγραμμα της οβελιαίας τομής ενός ανθρώπινου εγκεφάλου.
Ο πρώτος που αναγνώρισε αυτές τις ανατομικές ομοιότητες ήταν ο Αμερικανός νευρολόγος Frank Lynn Meshberger, ο οποίος μετά την επίσκεψή του στην Καπέλα Σιξτίνα δημοσίευσε ένα εκτενές άρθρο στο ιατρικό περιοδικό Journal of American Medical Association. Σε αυτό περιέγραφε λεπτομερώς τις αινιγματικές αντιστοιχίες μεταξύ των μορφών του έργου και των δομών του ανθρώπινου εγκεφάλου Αν, πράγματι, οι μορφές του Θεού και των αγγέλων είναι έτσι σχεδιασμένες ώστε να μοιάζουν ανατομικά με κάποιες βασικές δομές του εγκεφάλου μας, γιατί ο μεγάλος Ιταλός καλλιτέχνης επέλεξε να συνδέσει την πράξη της δημιουργίας του ανθρώπου με την έλευση ενός Θεού-εγκεφά λου, που με το θεϊκό άγγιγμά Του δημιούργησε τον πρώτο ανθρώπινο νου; Ή, αντίθετα, με αυτήν την τοιχογραφία ο Μιχαήλ Αγγελος θέλησε να υποδείξει συμβολικά ότι, η αφήγηση της δημιουργίας που υπάρχει στη Βίβλο είναι μόνο ένα εγκεφαλικό, δηλαδή ανθρώπινο δημιούργημα;Εκτοτε πολλά έχουν γραφτεί τόσο υπέρ όσο και κατά αυτών των δύο ερμηνειών του έργου, αλλά και για το αν πράγματι ο Μιχαήλ Αγγελος, σχεδιάζοντας τον Θεό και τους αγγέλους, επέλεξε συνειδητά να αναπαραστήσει με αυτούς τις ανατομικές λεπτομέρειες από το περίγραμμα ενός ανθρώπινου εγκεφάλου.Οσο γοητευτική κι αν φαίνεται σήμερα αυτή η τρίτη ερμηνεία του έργου είναι μάλλον ανακριβής, διότι την εποχή που έζησε ο Μιχαήλ Αγγελος ακόμη και οι καλύτεροι ανατόμοι δεν είχαν μια σαφή εικόνα για την εσωτερική δομή του κεντρικού νευρικού συστήματος, ούτε και τα επιστημονικά μέσα -τεχνικές συντήρησης των ευαίσθητων εγκεφαλικών ιστών και μικροσκόπια- για να μελετήσουν τις περίπλοκες δομές του εγκεφάλου. Και ακόμη λιγότερα μπορούσαν να γνωρί ζουν οι ζωγράφοι, ακόμη κι αν, όπως ο Μιχαήλ Αγγελος, ήταν καλά ενημε ρωμένοι για τις προόδους της ανατομίας.Ακόμη και χωρίς τις εκ των υστέρων γνωστικές προβολές, δηλαδή την «αναγνώριση» σε ένα σπουδαίο έργο τέχνης του παρελθόντος κάποιων επιστημονικών ανατομικών γνώσεων που αποκτήθηκαν πολύ μετά τη δημιουργία του, η συγκεκριμένη τοιχογραφία του Μιχαήλ Αγγελου εξακολουθεί να έχει μεγάλη συμβολική αξία για τους ερευνητές της Νευροθεολογίας. Αν μη τι άλλο, γιατί σε αυτό το υπέροχο έργο αναγνωρίζουν τη συμβολική αναπαράσταση των ερευνών τους: να αποκα λύψουν πώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος δημιουργεί και βιώνει τις θρησκευτικές εμπειρίες.
Είναι ο εγκέφαλος η κατοικία του Θεού;
Γιατί περίπου το 90% των ανθρώπων δηλώνει ότι ,εξακολουθεί να πιστεύει στην ύπαρξη κάποιας υπερφυσικής, δημιουργικής δύναμης, ενώ το 50% από αυτούς αποκαλεί αυτήν τη δύναμη «Θεό»; Η επίμονη παρουσία και η σχεδόν καθολική γοητεία του «υπερφυσικού» και του «υπερβατικού» στην ανθρώπινη σκέψη αποτελούν αφενός μια πρόκληση για την επιστημονική και εξορθολογισμένη νοοτροπία μας και αφετέρου ένα απολύτως νόμιμο ερώτημα που χρήζει επιστημονικής εξηγήσεως.Είναι ένα πρόβλημα του οποίου η επιστημονική διερεύνηση ούτε διευκολύνεται ούτε εξαντλείται στις απλοϊκές και στείρες ιδεολογικές αντιπαραθέσεις ανάμεσα σε «ένθεους πνευματιστές» και «άθεους υλιστές». Μήπως η ιλιγγιώδης πρόοδος των γνώσεών μας σχετικά με την αρχιτεκτονική και τη λειτουργία του εγκεφάλου μπορεί να μας διαφωτίσει περισσότερο;Ο Μάικλ Πέρσινγκερ ήταν ο πρώτος που με τις έρευνές του έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης Νευροθεολογίας. Το 1983 άρχισε να μελετά συστηματικά το γιατί οι άνθρωποι που ανήκουν σε διαφορετικά εκκλησιαστικά δόγματα ή σε εντελώς διαφορετικές πολιτισμικές παραδόσεις βιώνουν με πανομοιότυπο τρόπο κάποιες υπερβατικές ή μυστικιστικές εμπειρίες.Για να διερευνήσει αυτή τη σκανδαλώδη σύμπτωση, ο Πέρσινγκερ χρησιμοποίησε μια συσκευή, ένα είδος κράνους, που δημιουργούσε ένα σχετικά ισχυρό αλλά ακίνδυνο μαγνητικό πεδίο γύρω από το κεφάλι των εθελοντών που το φορούσαν. Ο ίδιος, αν και δήλωνε άθεος, μόλις δοκίμασε το κράνος διαπίστωσε έκπληκτος ότι είχε, πρώτη φορά στη ζωή του, μια υπερβατική εμπειρία: ένιωσε κάτι σαν την παρουσία του Θεού!Χάρη στα πειράματα με το «κράνος του Θεού», διεπίστωσε ότι, οι εκστατικές εμπειρίες και τα έντονα θρησκευτικά συναισθήματα προέκυπταν κατά κανόνα όταν η ηλεκτρο μαγνητική διέγερση από το κράνος εστιαζόταν στους κροταφικούς λοβούς του εθελοντή. Ηταν η πρώτη σοβαρή προσπάθεια εντοπισμού της « κατοικίας του Θεού’»«στους κροταφικούς λοβούς του εγκεφάλου μας.Ακολούθησαν οι έρευνες του Β. Σ. Ραματσάντραν, διεθνούς φήμης νευρολόγου, που έδειξαν ότι ορισμένες εκδηλώσεις της λεγόμενης «ιερής νόσου», δηλαδή της επιληψίας, μας αποκαλύπτουν πως ο εγκέφαλος των ανθρώπων διαθέτει ένα εξειδι κευμένο νευρικό κύκλωμα που εντοπίζεται στο εσωτερικό του στεφανιαίου συστήματος, το οποίο φαίνεται να παίζει αποφασιστικό ρόλο στην παραγωγή των θρησκευτικών εμπειριών. Τα συμπεράσματα των πολυετών ερευνών του παρουσίασε ο Ραματσάντραν στο περίφημο βιβλίο του «Φαντάσματα στον εγκέφαλο» ( Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).
Τα τελευταία χρόνια συσσωρεύθηκαν, τόσο από εργαστηριακές έρευνες όσο και από κλινικές μελέτες, επιπρόσθετες ενδείξεις ότι, οι θρησκευτικές και υπερβατικές εμπειρίες των ανθρώπων εξαρτώνται από συγκριμένες δομές του εγκεφάλου. Για παράδειγμα, οι έρευνες του νευροψυχιάτρου Αντριου Νιούμπεργκ, καθηγητή Νευροθεολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια (ΗΠΑ) και συγγραφέα του πολυσυζητημένου βιβλίου «Γιατί πιστεύουμε» (εκδόσεις ΑΒΓΟ), όπου υποστηρίζει με πλήθος παραδειγμάτων ότι, ο εγκέφαλός μας είναι ουσιαστικά μια μηχανή πίστης επειδή… δεν έχει άλλη επιλογή.Σ’ αυτό το συμπέρασμα κατέληξε ο Α. Νιούμπεργκ μελετώντας με νευροαπεικονιστικές μεθόδους (αξονική και μαγνητική λειτουργική τομογραφία) τους εγκεφάλους πολλών απλών πιστών και μοναχών από διαφορετικά θρησκευτικά τάγματα, καθώς προσεύχονται ή όταν βρίσκονται σε βαθύ διαλογισμό.
Διερευνώντας τις προϋποθέσεις
των θρησκευτικών εμπειριών
Πράγματι, χάρη στις νέες απεικονιστικές μεθόδους οι σύγχρονες έρευνες επέτυχαν να παρακολουθήσουν λεπτομερώς τις διεργασίες που συντελούνται στο εσωτερικό του ανθρώπινου εγκεφάλου όταν ο άνθρωπος βρίσκεται σε κατάσταση θρησκευτικής έκστασης.Ετσι, εκτός από τις αναμενόμενες περιοχές του μετωπιαίου φλοιού που ενεργοποιούνται όταν συγκεντρώνουμε συνειδητά την προσοχή μας σε κάτι, ο Νιούμπεργκ διεπίστωσε ότι, στους πιστούς όταν προσεύχονται δραστηριοποιείται έντονα και το στεφανιαίο σύστημα, ένα περίπλοκο δίκτυο από πιο αρχαϊκές δομές κάτω από τον φλοιό του εγκεφάλου που είναι γνωστό ότι παίζει αποφασιστικό ρόλο στη μνήμη, τη μάθηση και το συναίσθημα.Επίσης, παρετήρησε εντυπωσιακή μείωση της δραστηριότητας των βρεγματικών λοβών του εγκεφάλου τους, δηλαδή της περιοχής του εγκεφαλι κού φλοιού που είναι γνωστό ότι, εμπλέκεται άμεσα στη διαμόρφωση του αισθήματος του Εγώ και της προσωπικής ταυτότητας. Κατά τη διάρκεια της βαθιάς προσευχής ή του διαλογισμού φαίνεται πως επέρχεται η απενεργο ποίηση ορισμένων νευρωνικών κυκλωμάτων στους βρεγματικούς λοβούς, με συνέπεια να γίνονται ολοένα και πιο ασαφή τα όρια μεταξύ του Εγώ και του εξωτερικού κόσμου. Ετσι δημιουργείται, πιθανότατα, στην ή στον προσευ χόμενο και την ή τον διαλογιζόμενο μύστη η ρεαλιστικότατη ψευδαίσθηση ότι όταν βρίσκεται σε έκσταση ενώνεται με το Σύμπαν και επικοινωνεί με το Υπερπέραν!Βέβαια, από μια άλλη σκοπιά, θα μπορούσε κανείς να αντιτείνει ότι, δεν είναι ο εγκέφαλος που παράγει την «έκσταση» αλλά, αντίθετα, η μυσταγωγική υπερβατική εμπειρία κάνει την είσοδό της στα γήινα πράγματα, όχι «εξ αιτίας» αλλά «μέσω» των συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου μας, ο οποίος λειτουργεί ως δέκτης ή υποδοχέας της «υπερβατικής πραγματικότητας».
Η ερμηνεία των εμπειρικών και των πειραματικών δεδομένων εξαρτάται, λοιπόν, από τις ιδεολογικές προκαταλήψεις του παρατηρητή: για κάποιους τα πειράματα αυτά αποτελούν την πολυπόθητη απόδειξη της ύπαρξης του Θεού, ενώ αντίθετα για τους πιο προσεκτικούς και δύσπιστους παρατηρητές αποτελούν την επιβεβαίωση ότι, κάθε εμπειρία του υπερβατικού και του απόλυτου είναι τελικά το προϊόν της ενεργοποίησης ορισμένων εγκεφαλικών δομών.
Πάντως, και σε ό,τι αφορά την εξελικτική προέλευση του ανθρώπινου θρησκευτικού αισθήματος, δηλαδή της «αυθόρμητης» προδιάθεσης για πίστη σε υπερφυσικά όντα και σε αλλόκοσμες δυνάμεις, οι απόψεις των ειδικών διίστανται. Μια σχολή σκέψης υποστηρίζει ότι, η βιολογική μας εξέλιξη, μέσω της φυσικής επιλογής, ενίσχυσε την προδιάθεσή μας για θρησκευτική πίστη επειδή αυτή η κοινή πίστη συνέβαλλε -και εξακολουθεί να συμβάλλει- στην αύξηση της κοινωνικής συνοχής και την μαζική αποδοχή των «αφύσικων» περιορισμών της ανθρώπινης κοινωνικότητας.
Ομως, μια διαφορετική εξελικτική προσέγγιση υποστηρίζει ότι, η θρησκευτική προδιάθεση και η πίστη σε υπερφυσικά όντα δεν υπήρξαν ποτέ αντικείμενο της φυσικής επιλογής. Αντίθετα, αποτελούν απλώς τα «υποπροϊόντα» των νοητικών και γνωστικών λειτουργιών του πολύπλοκου εγκεφάλου μας. Νοητικές λειτουργίες που ενώ διαμορφώθηκαν από την εξέλιξη κατά το μακρινό παρελθόν για να εξυπηρετούν τις ανάγκες επιβίωσης του είδους μας, τελικά κατέληξαν να επιτελούν εντελώς διαφορετικές λειτουργίες.
Μήπως τελικά, παρά τους ευσεβείς πόθους μας και τις επίμονες ψευδαισθήσεις
μας, η προδιάθεσή μας για το υπερβατικό, όταν εκφράζεται ως θρησκευτική πίστη
σε θεούς και δαίμονες, δεν είναι τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από ένα
εξελικτικό ατύχημα;
ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ -
ΣΚΕΨΗ-ΓΝΩΣΗ
Επιστήμονες πιστεύουν πως στο μέλλον θα
μπορέσουν να αποκωδικοποιήσουν τις σκέψεις εγκεφαλικώς πασχόντων ,που αδυνα τούν
να μιλήσουν. Εχει γραφεί πώς ερευνητές από τις ΗΠΑ, κατώρ θωσαν να
ανακατασκευάσουν λέξεις από σχέδια εγκεφαλικών κυμά των.Ένα πρόγραμμα
υπολογιστού,χρησιμοποιήθηκε ώστε να μαντεύει τις λέξεις που είχαν ακούσει
εθελοντές,με το να αναλύει την εγκεφα λική δραστηριότητα. Άλλες έρευνες,
έδειξαν ότι, οι λέξεις που φαν τάζονται άτομα,δραστηροποιούν τις ίδιες
εγκεφαλικές περιοχές,με αυτές που διεγείρουν οι λέξεις που προφέρονται.Υπάρχει
η ελπίδα,ότι θα καταστεί δυνατόν να γνωρίσει κανείς τις λέξεις που σκέπτεται κά
ποιος, με το να « διαβάζει»τα εγκεφαλικά κύματα,που παράγουν, πράγμα που εφόσον
επιτευχθεί,θα έχει μεγάλη χρησιμότητα
για την θεραπεία ατόμων που έχουν υποστεί βλάβη στο λόγο και δεν μπορούν να
μιλήσουν λέγει ο καθηγητής Robert Knight, τού Πανεπιστημίου Berkeley που παραδέχεται όμως ότι, οι έρευνες βρίσκονται σε αρχικό στάδιο.
Μερικοί
ανησυχούν ότι ,μια τέτοια τεχνολογία,θα επέτρεπε να διαβάζει κανείς την σκέψη
τού άλλου,παρατηρείται όμως πώς τέτοιοι φόβοι είναι αστήρικτοι και
αδικαιολόγητοι.Ο καθηγητής Pasley και
συνάδελφοί του, επισημαίνουν,ότι, τα αποτελέσματά τους επιτεύ χθηκαν
μόνον επειδή,επιληπτικοί ασθενείς συνεργάστηκαν μαζύ τους, και επέτρεψαν να τοποθετηθεί στην επιφάνεια
τού εγκεφάλου τους τους πλέγμα ολόκληρο από ηλεκτρόδια( : Ετσι όμως δεν υπάρχει
φόβος παραμερίζοντας κάποιος με βία την αντίσταση συνανθρώπου του να διαβάζει
τη σκέψη του; Πρβλ.προβλήματα με τον ορρό τής αλήθειας κλπ).
(περισσότερα στο Παράρτημα)
Και η
γνώση,η εμπειρία προκαλεί οργανικές μεταβολές στον εγκέφαλό
μας(Johnson 15-Maturana-Varela
εν «Το δέντρο της Γνώσης») .Ο Eric
Kandel
έδειξε το 1960,ότι,
μια υποτυπώδης μορφή μάθησης,προκαλεί αλλαγές στο απλό νευρικό σύστημα,ενός
θαλάσσιου σαλιγκαριού,τού Aphysia(Johnson ό.π.σελ. 50).Εχει υποστηριχθεί
,ότι, η συμπεριφορά τού ανθρώπου προσδιορίζεται πε ρισσότερο από βιολογικούς
παράγοντες και ελάχιστα από το περιβάλλον. Ο Σουηδός Hyden απέδειξε ότι, κατά την εκπαίδευση ποντικών
εμφανίζονται βιοχημικές μεταβολές, στον εγκέφαλό τους,και οι Hall ,Yeakel και Rhodes, υποστηρίζουν ότι, η συναισθηματικότητα σε ποντικούς
και άλλα τρωκτικά μεταβιβάζεται
κληρονομικώς.
Τί
συμβαίνει σε επίπεδο νευρώνων όταν μαθαίνουμε οτιδήποτε;
Η πιο στοιχειώδης
μεταβολή που συμβαίνει σε επίπεδο νευρώνων όταν ένας οργανισμός μαθαίνει
οτιδήποτε είναι ο συσχετισμός Hebb . Ένας “συσχετισμός” μπορεί να δημιουργηθεί στους νευρώνες είτε
ενός νοητικά πολύ απλού ζώου, π.χ. όταν ένα σαλιγκάρι μαθαίνει προσωρινά —
καθώς κινείται — να αποφεύγει ένα αιχμηρό αντικείμενο που βρίσκεται στο
δρόμο-του, είτε και τού νοητικά πιο πολύπλοκου ζώου, δηλ. τού ανθρώπου, π.χ.
όταν μαθαίνουμε ότι, μια συγκεκριμένη μάρκα καφέ συνδέεται με μια διαφήμιση τής
τηλεόρασης. Καί στις δύο περιπτώσεις έχουμε έναν συσχετισμό μεταξύ δύο
πραγμάτων. Στην μεν περίπτωση τού σαλιγκαριού έχουμε κάτι το στοιχειώδες: ένα
επαναλαμβανόμενο εξωτερικό ερέθισμα (διαρκές άγγιγμα τού αιχμηρού αντικειμένου)
προκαλεί σύσπαση στις μυϊκές δομές τού μαλάκιου αρκετές φορές, οπότε το ζωάκι
“μαζεύει” για λίγο το σώμα-του χωρίς να επιχειρεί να προχωρήσει πάλι στην ίδια
διεύθυνση· επομένως μπορούμε να πούμε ότι “έμαθε” (προσωρινά) να αποφεύγει τη
διεύθυνση αυτή. Στην δε περίπτωση τού ανθρώπου έχουμε τον συσχετισμό
μεταξύ δύο πολύπλοκων εννοιών: η “τάδε” μάρκα καφέ (με ορισμένο όνομα και
άρωμα, αν την έχουμε ήδη δοκιμάσει) συνδέεται στο μυαλό-μας με μια σειρά
μουσικών και άλλων ηχητικών, όπως και οπτικών ερεθισμάτων, που αποτελούν την
διαφήμιση. Στο σαλιγκάρι, ο συσχετισμός μπορεί να υλοποιηθεί με μόνο δύο
νευρώνες, ενώ στον εγκέφαλο τού ανθρώπου, επειδή οι συνδεόμενες έννοιες
υλο ποιούνται με χιλιάδες, ή εκατομμύρια νευρώνες, αντίστοιχα πολύ πλοκες είναι
και οι διασυνδέσεις μεταξύ-τους. Λόγω της πολύ πλοκότητας των συνδέσεων σε
νοητικώς ανώτερα ζώα, πειράματα για το πώς υλοποιούνται οι συσχετισμοί Hebb κατά κανόνα, γίνονται σε απλούστατους οργανισμούς. Ο μηχανισμός
πάντως είναι ο ίδιος, είτε πρόκειται για σαλιγκάρια, είτε για ανθρώπους.
Ο μηχανισμός αφορά στο
πώς ένας νευρώνας συνδέεται με άλλον νευρώνα. Για το σαλιγκάρι, ο ένας
νευρώνας μπορεί να είναι ένας αισθητήρας σε σημείο τού σώματός του όπου
αγγίζεται από το αιχμηρό αντικείμενο, και ο άλλος νευρώνας μπορεί να είναι
αυτός που θα προκαλέσει την μυϊκή σύσπαση. Για να συνδεθούν οι δύο νευρώνες,
όπως αναφέρθηκε σε προηγούμενη παράγραφο, ο πρώτος νευρώνας κάνει κάποιες από
τις νευραξονικές απολήξεις-του να μεγαλώσουν (διακλαδιζόμενες και/ή
επιμηκυνόμενες), οι οποίες έτσι φτάνουν και δημιουργούν συνάψεις στο
δεύτερο νευρώνα. Μπορεί οι δύο νευρώνες να ήσαν ήδη συνδεδεμένοι, και οι
συνάψεις να γίνουν περισσότερες· ή — πιο σπάνια — μπορεί να γίνουν συνδέσεις
για πρώτη φορά. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, η πληροφορία (ηλεκτρικό σήμα)
μεταφέρεται τώρα πιο εύκολα μεταξύ των δύο νευρώνων.
Εχει γραφεί ότι, όσο
πιο νοήμων είναι ένας νους, τόσο πιο πολλές είναι οι συνδέσεις (άρα οι
συνάψεις) στον εγκέφαλό του –όταν συγκρίνουμε ίση ποσότητα χιμπαντζή (π.χ. 1 mm3) με ίση ποσότητα
ανθρώπινου εγκεφάλου, διαπιστώνουμε ότι, ο εγκέφαλος τού ανθρώπου έχει πολύ
περισσότερες συνάψεις.
Δηλαδή η σκέψη δημιουργεί
ύλη,(συνδέσεις-συνάψεις)
Από το
βιβλίο του Michael S.Gazzaniga αντιγράφουμε:
«Ο
τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος κατευθύνει τις σκέψεις και τις πράξεις μας
παραμένει αδιευκρίνιστος. Ένα μεγάλο μυστήριο
είναι το πώς μια σκέψη μεταβαίνει από τα βάθη του ασυνειδήτου στον κόσμο του
συνειδητού. Καθώς οι μέθοδοι για τη μελέτη του εγκεφάλου έχουν βελτιωθεί,
κάποια μυστήρια βρήκαν απάντηση αλλά φαίνεται πως η διαλεύκανση ενός μυστηρίου
συχνά οδηγεί στη δημιουργία πολύ περισσότερων. Οι απεικονιστικές μελέτες του
εγκεφάλου είχαν ως αποτέλεσμα να αμφισβητηθούν κάποιες κοινά αποδεκτές αρχές
και να απορριφθούν εντελώς κάποιες άλλες. Παραδείγματος χάριν, η άποψη ότι ο
εγκέφαλος λειτουργεί ως υπεύθυνος γενικών καθηκόντων, ο οποίος επεξεργάζεται
όλες τις εισερχόμενες πληροφορίες ισότιμα και με τον ίδιο τρόπο και κατόπιν
τις εναρμονίζει μεταξύ τους, είναι λιγότερο αποδεκτή σήμερα απ’ ό,τι ήταν πριν από δεκαπέντε χρόνια. Από τις απεικονιστικές μελέτες
προκύπτει ότι συγκεκριμένα τμήματα του εγκεφάλου δραστηριοποιούνται για
συγκεκριμένους τύπους πληροφορίας. Όταν κοιτάζουμε ένα εργαλείο (ένα
τεχνούργημα, που δημιούργησε ο άνθρωπος έχοντας κατά νουν κάποιον σκοπό), δεν
μετέχει ολόκληρος ο εγκέφαλός μας στη μελέτη του· μόνο μια ορισμένη περιοχή
ενεργοποιείται για την εξέτασή του.
Τα ευρήματα στον τομέα αυτό οδηγούν σε
πολλά ερωτήματα. Πόσοι τύποι πληροφορίας υπάρχουν, καθένας με τη δική του
περιοχή; Ποια συγκεκριμένη πληροφορία ενεργοποιεί κάθε περιοχή; Γιατί έχουμε
ορισμένες περιοχές για ένα είδος δραστηριότητας και όχι για κάποιο άλλο ;Και τι γίνεται αν δεν υφίσταται μια ορισμένη περιοχή για κάποιον τύπο πληροφορίας;Άν και
οι σύγχρονες τεχνικές απεικόνισης μπορούν να μας δείξουν ποιο τμήμα του
εγκεφάλου ασχολείται με συγκεκριμένες μορφές σκέψης ή δράσης, δεν μας
διαφωτίζουν για το τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτό το τμήμα του εγκεφάλου. Σήμερα,
ο φλοιός των εγκεφαλικών ημισφαιρίων θεωρείται «ίσως η πιο πολύπλοκη οντότητα
που γνωρίζει η επιστήμη»
Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ
ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ;
Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στη Γαλλική εφημερίδα LE Monde την 2-12-2013 γράφεται ότι,κατά την άποψη
τού τιμηθέντα με το με το Μεγάλο Εθνικό
βραβείο για την υγεία και την ιατρική
έρευνα (Grand Prix de
l’Institut
national de
la santé et de
la recherche
médicale) Stanislas Dehaene,καθηγητού στο Collège
de France,ο ανθρώπινος
εγκέφαλος,έχει μοναδικές ικανότητες, τροποποιείται με την μάθηση και είναι οργανωμένος για να μπορεί να διαβάζει.
ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ -
ΓΛΩΣΣΑ
Ο ρόλος του εγκεφάλου έχει εκτός
άλλων σχέση και με την γλώσσα,(
αποκλειστικώς ανθρώπινο φαινόμενο,) όπως και σε άλλο σημείο τονίζεται.
Ετσι δίνεται μια εξήγηση σένα παράδοξο.Οτι, δηλαδή,
ενώ από πλευράς εξέλιξης και ανατομικής ο άνθρωπος συγγενεύει περισσότερο με τους πιθήκους παρά με τα πτηνά,τα τελευταία φέρονται ικανότερα
να παράγουν φθόγγους παρόμοιους με τους ανθρώπινους. Η ερμηνεία που προτείνεται από τους
επιστήμονες είναι ναι μεν οι πίθηκοι έχουν την ανατομία για να μιλήσουν πλήν όμως
το μυαλό τους δεν μπορεί να μεταφέρει τις λέξεις προς τα έξω. Αυτό είναι
το συμπέρασμα μιας νέας μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Advances.
Χρησιμοποιώντας ακτίνες Χ, οι ερευνητές παρακολούθησαν την κίνηση του στόματος
και του λαιμού ενός πιθήκου μακάκου, ενώ έτρωγε και έκανε διάφορες εκφράσεις με
το πρόσωπό του.Στην συνέχεια χρησιμοποίησαν τα δεδομένα για να δημιουργήσουν
μοντέλα σε υπολογιστή με τους πιθήκους να λένε φράσεις όπως: “Καλές διακοπές”
και “Θα με παντρευ τείς;”…Ανεκάλυψαν ότι, η ανατομία της φωνητικής οδού του
πιθήκου επιτρέπει στους μακάκους να παράγουν πέντε φωνήεντα τα οποία, είναι
“ένα επαρκές φάσμα των ήχων ομιλίας για την υποστήριξη της ομιλού μενης
γλώσσας”. Έτσι, το πρόβλημα δεν είναι με την ανατομία του πιθήκου αλλά
βρίσκεται κάπου στον εγκέφαλό του.“Οι εγκέφαλοι των πιθήκων δεν έχουν
άμεσους δεσμούς με τους νευρώνες της γλώσσας και του λάρυγγα, δεν μπορούν τα
τους ελέγξουν”, λέγει η Tecumseh
Fitch, που συμμετείχε στην έρευνα.
Υπενθυμίζουμε:Η Γλώσσα δεν είναι μόνον μέσο επικοινωνίας.Είναι
και εργαλείο για γνώση.
Στο φύλλο τής 19-9-2016
της βολιώτικης εφημερίδας ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ δημοσιεύθηκει η είδηση ότι, σε πειράματα που έγιναν σε 22 αμερι κανούς
φοιτητές διαπιστώθηκε πώς η ικανότητα
του εγκεφάλου να επεξεργάζεται γρήγορα πληροφορίες εξαρτάται από τις «γλωσσικές
αναμνήσεις» του καθενός. Το πείραμα συγκεκριμένα έδειξε ότι ,η ηλεκτρική δραστηριότητα
του εγκεφάλου των εθελοντών που ήδη γνώριζαν κάποιες ξένες γλώσσες ήταν
μεγαλύτερη.
Οπως σχολίασε ο κύριος συγγραφέας
της μελέτης Γιούρι Στίροφ, ερευνητής
τού Κέντρου για τη Γνώση και τη Λήψη
Αποφάσεων της HSE,
όσο περισσότερες ξένες γλώσσες γνώριζε ένα άτομο, τόσο ταχύτερα σχηματιζόταν το
νευρωνικό δίκτυο που κωδικοποιεί τις πληροφορίες για τις νέες λέξεις. Τελικώς
λοιπόν φάνηκε ότι οι νέες αυτές πληροφορίες αλλάζουν τη φυσιολογία του
εγκεφάλου, αφού η καινούργια γνώση με την οποία «φορτώνουμε» τον σκληρό
δίσκο που κρύβεται μέσα στο κεφάλι μας αυξάνει την πλαστικότητά του. Και
μάλιστα περισσότερες τέτοιες νέες πληροφορίες μεταφράζονται και σε μεγαλύτερη
πλαστικότητα.
Υπάρχει
διχογνωμία αν εκείνος που γνωρίζει δύο ή περισσό τερες γλώσσες είναι ευφυέστερος,από
κάποιον που γνωρίζει μόνον τη μητρική του γλώσσα.Συναφώς γίνεται διάκριση ανάμεσα σε
δύο έννοιες,τα μεταξύ όρια των οποίων είναι δυσδιάκριτα.Της ευφυίας(intelligence)
και τής εκτελεστικής λειτουργίας(executive function). Ετσι αφού
εγκαταλείφθηκε οριστικώς ή άποψη που επιρατούσε μέχρι το 1970 κατά την
οποία η ταυτόχρονη εκμάθηση δύο γλωσσών προκαλεί σύγχυση στα παιδιά και συνεπάγεται καθυ στέρηση στην διανοητική τους
ανάπτυξη ,γίνεται πλέον από τους περισσότερους, δεκτό ,ότι, δύο ή περισσότερες
γλώσσες δεν οδη γούν στην αύξηση της ευφυίας
αλλά καθιστούν πλέον ευκίνητο και ταχύτερο τον εγκέφαλο, λ.χ.να διακρίνει
ταχύτερα και ευκολώτερα έναν γνωστό του
σ΄ένα πλήθος.Η γνώση δύο γλωσσών
δημιουργεί αλλαγές στις εγκεφαλικές
συνδέσεις και αυξάνει την δραστηριότητα και στα δύο ημισφαίρια.Πλέον αυτού,όπως
προσφυώς έχει γραφεί, η γνώση δύο γλωσσών έχει τα ίδια αποτελέσματα με το να
έχει κανείς πολλούς φίλους από άλλες χώρες.Διευρύνει ορίζοντες .Εναντι των πλεονεκτημάτων αυτών επιστήμονες
θέλουν τον γνωρίζοντα μόνον την μητρική του γλώσσα,να υπερτερεί ως προς το ότι,
συγκρατεί ευκολώτερα λέξεις από την μητρική του γλώσσα.
(Περισσότερα στο Παράρτημα υπό: Bilingualism, brain,
executive function, intelligence,)
ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΑΣ
(βλ.και http://www.heartmath.org/research/science-of-the-heart/head-heart-interactions.html)
Παραδοσιακά, η μελέτη της επικοινωνίας
των μονοπατιών μεταξύ της καρδιάς και του εγκεφάλου, ήταν μάλλον «μίας κατεύθυ νσης»,
όπου οι επιστήμονες εστιάζονταν κυρίως και πρωτίστως στις αποκρίσεις της
καρδιάς στις εντολές του εγκεφάλου. Πάρα ταύτα, γίνεται πλέον δεκτό ότι, η επικοινωνία
μεταξύ της καρδιάς και του εγκεφάλου είναι κατ’ ουσίαν ένας δυναμικός, συνεχής,
αμφίδρομος διάλογος, όπου κάθε όργανο διηνεκώς επηρεάζει την λειτουργία του
έτερου οργάνου. Η έρευνα έδειξε ότι, η
καρδιά επικοινωνεί με τον εγκέφαλο, κυρίως μέσω τεσσάρων περιοχών: νευρολογικά
(μέσω της μετάδοσης νευρικών ώσεων), βιοχημικά (μέσω των ορμονών και
νευροδιαβιβαστών), βιοφυσικά (μέσω κυμάτων πίεσης) και ενεργητι κά (μέσω
αλληλεπιδράσεων των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων). Η επικοινωνία μέσω αυτών των
κυκλωμάτων επιδρά σημαντικά στην δραστηριότητα του εγκεφάλου. Επιπροσθέτως, η
έρευνα απέδειξε πως τα μηνύματα που η καρδιά αποστέλλει στον εγκέφαλο μπορούν
επίσης να επιδράσουν στην επίδοση.
Η καρδιά
επικοινωνεί με τον εγκέφαλο και το σώμα με τέσσερεις τρόπους:
· Νευρολογική επικοινωνία (νευρικό
σύστημα)
· Βιοφυσική επικοινωνία (σφυγμικό κύμα)
· Βιοχημική επικοινωνία (ορμόνες)
· Ηλεκτρομαγνητική επικοινωνία
(ηλεκτρομαγνητικά πεδία)
Οι
έρευνες εστιάζονται κυρίως στο πως ο εγκέφαλος αντιδρά στα πρότυπα που
παράγονται από την καρδιά όταν βιώνουμε θετικά συναισθήματα. Οι πρώτες δύο
έρευνες εστιάζονται κυρίως στις νευρολογικές αλληλεπιδράσεις, δείχνοντας ότι,
τα κεντρομόλα σήματα (afferent signals) που στέλνει η καρδιά προς τον εγκέφαλο κατά την
διάρκεια των θετικών συναισθημάτων μπορεί να μεταβάλλουν την δραστηριότητα του
εγκεφάλου πολλαπλώς. Με την πρώτη έρευνα, αποδείχθηκε ότι, η καρδιακή συνοχή
δύναται να προκαλεί συγχρονισμό μεταξύ των εγκεφαλικών κυμάτων χαμηλής
συχνότητας και των καρδιακών ρυθμών. Με την δεύτερη αποδείχθηκε ότι, ο συνεκτικός καρδιακός ρυθμός
οδηγεί σε μια αύξηση του συγχρονισμού καρδιάς-εγκεφάλου. Οι συνέπειες αυτών των
ευρημάτων διερευνούνται στην τρίτη έρευνα, και αυτό που προέκυψε ήταν ότι, σε
συνθήκες υψηλής συνοχής του καρδιακού ρυθμού, τα άτομα δείχνουν σημαντική
βελτίωση σε γνωστικές επιδόσεις.
Συνολικά,
τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών δείχνουν ότι αν κανείς συνειδητά μεταβάλει
στην συναισθηματική του κατάσταση, μέσω της εστίασης του στην καρδιά, αυτό
μεταβάλλει τις κεντρομόλες ώσεις από την καρδιά στον εγκέφαλο. Τα δεδομένα
δείχνουν ότι. όσο οι άνθρωποι βιώνουν ειλικρινώς θετικά συναι σθήματα, στα
οποία οι καρδιακοί τους ρυθμοί γίνονται πιο συνεκτι κοί, αυτό μεταβάλλει τις
πληροφορίες που στέλνονται από την καρδιά στον εγκέφαλο και συμβάλλει στην
αλλαγή της λειτουργίας του εγκεφαλικού φλοιού και επηρεάζει την επίδοση.
Αυτά τα ευρήματα βοηθούν ώστε να εξηγηθούν οι σημαντικές αλλαγές στην αντίληψη, την αυξημένη
νοητική διαύγεια και την αυξημένη ενορατική αντίληψη.
Οι δύο
τελικές έρευνες αφορούν την ενεργειακή επικοινωνία από την καρδιά, που επίσης
αναφέρεται ως καρδιοηλεκτρομαγνητική επι κοινωνία. Η καρδιά είναι η πιο
δυναμική γεννήτρια ηλεκτρο μαγνητικής ενέργειας στο ανθρώπινο σώμα, και παράγει
το ευρύτερο ρυθμικό ηλεκτρομαγνητικό πεδίο από κάθε άλλο σωματικό όργανο. Το
ηλεκτρομαγνητικό πεδίο της καρδιάς είναι 60 φορές μεγαλύτερο σε εύρος από ό,τι
το ηλεκτρικό πεδίο που παράγεται από τον εγκέφαλο. Το πεδίο αυτό, όταν μετράταιι
με την μορφή του ηλεκτροκαρδιογραφήματος, μπορεί να εντοπιστεί οπουδήποτε στην
επιφάνεια του σώματος. Επιπρόσθετα, το μαγνητικό πεδίο που παράγει η καρδιά
είναι 5.000 φορές ισχυρότερο από το πεδίο που παράγεται από τον εγκέφαλο, και
χρησιμοποιώντας τρόπους μέτρησης με μαγνητόμετρο (SQUID-based magnetometers ) μπορεί να ανιχνευτεί αρκετά μέτρα μακριά από το
σώμα και προς όλες τις κατευθύνσεις .
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω ευρήματα, όπου το καρδιακό πεδίο διαμορφώνεται
αναλόγως την συναισθηματική διάθεση, ακολούθησε μια σειρά ερευνών για να διερευνήθεί η πιθανότητα το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που δημιουργείται
από την καρδιά να μπορεί να μεταφέρει
πληροφορίες που να τις λαμβάνουν και άλλοι άνθρωποι.
( Βλ.και Το
ηλεκτρομαγνητικό πεδίο της καρδιάς
The Heart's Electromagnetic Field
http://www.heartmath.org/images/stories/main/elements/containers/round_corners/solid/blue_light_top_left.png
http://www.heartmath.org/images/stories/main/spacer.gif
http://www.heartmath.org/images/stories/main/elements/containers/round_corners/solid/blue_light_top_right.png)
Εγκέφαλος
και Θάνατος
-Στην ιατρική δεν υπάρχει ομοφωνία ως
προς το πού τοποθετείται ο θάνατος.
-Ενας ορισμός :-Εγκέφαλος χωρίς
λειτουργία για ικανό διάστημα,-όχι αυτόματη αναπνοή,σημαντική μείωση
κυκλοφορίας αίματος..
-Κατά τον Ι.Ευαγγέλου( .Το πρόβλημα τής
Ευθανασίας) , έχουμε δύο ορισμούς:
1.Λειτουργικός ορισμός: Μη αναστρέψιμη
απώλεια των ζωτικών λειτουργιών τού οργανισμού,που
σημαίνει :
α)Απώλεια συνειδήσεως
β) Ελλειψη τής αυτόματης αναπνοής
γ)Ελλειψης τής αυτόματης καρδιακής
λειτουργίας
2.Εγκεφαλικός ορισμός: Μη
αναστρέψιμη απώλεια των λειτουργιών τού εγκεφαλικού στελέχους,που σημαίνει
:
α)Απώλεια τής συνείδησης,
β)Μη διέγερση τής αναπνοής
.γ) Μη διατήρηση τής αρτηριακής πίεσης
δ)Ελλειψη τής λειτουργίας των
κινητικών και αισθητικών νευρικών οδών
ε) Ελλειψη των αντανακλαστικών των
καρδιακών νεύρων
Όπως παρατηρεί ο ίδιος,μετά από
διάστημα 30-200 ωρών από τον θάνατο τού εγκεφαλικού στελέχους, διακόπτεται
πλήρως η καρδιακή λειτουργία.
(Είναι γνωστό ότι,η έννοια του θανάτου,όπως
ορίζεται αμέσως πιό πάνω δεν συμπίπτει με τον «κυτταρικό θάνατο»,αφού λ.χ.και
όταν σταματήσει η λειτουργία τής καρδιάς, λ.χ. οι τρίχες μεγαλώνουν, 24 ώρες
μετά .την παύση λειτουργίας τής καρδιάς,
μπορούμε να πάρουμε δερματικό μόσχευμα,που να γίνει δεκτό από τον λήπτη
,48 ώρες μετά την παύση λειτουργίας τής καρδιάς, μπορούμε
να πάρουμε οστικό μόσχευμα και .72 ώρες
μετά την παύση λειτουργίας τής
καρδιάς,αρτηριακό μόσχευμα.)
Ο
Εγκέφαλος στον Ανθρωποκαι τον σκύλο.
Αντιγραφή από το διαδίκτυο.
«Η πρώτη μελέτη για τη σύγκριση της
λειτουργίας του εγκεφάλου μεταξύ ανθρώπων και οποιουδήποτε ζώου μη πρωτεύοντος
δείχνει ότι, οι σκύλοι έχουν αφιερωμένες περιοχές φωνής στον εγκέφαλό τους,
όπως ακριβώς κάνουν οι άνθρωποι. Ο εγκέφαλος των σκύλων, όπως και αυτός των
ανθρώπων, είναι επίσης ευαίσθητος σε ακουστικές ενδείξεις συναισθήματος,
σύμφωνα με μια μελέτη στο περιοδικό «Cell Press, Current Biology στις 20
Φεβρουαρίου». Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι, οι περιοχές φωνής εξελίχθηκαν πριν
από τουλάχιστον 100 εκατομμύρια χρόνια, την εποχή του τελευταίου κοινού πρόγονου
ανθρώπων και σκύλων, λένε οι ερευνητές. Προσφέρει επίσης νέα εικόνα για την
μοναδική σύνδεση των ανθρώπων με τους καλύτερους φίλους μας στο ζωικό βασίλειο
και βοηθά στην εξήγηση των συμπεριφορικών και νευρικών μηχανισμών που έκαναν
αυτή τη συμμαχία τόσο αποτελεσματική για δεκάδες χιλιάδες χρόνια.
«Οι σκύλοι και οι άνθρωποι
μοιράζονται ένα παρόμοιο κοινωνικό περιβάλλον», λέει ο Attila Andics της Ομάδας Έρευνας Συγκριτικής Ηθολογίας MTA-ELTE
στην Ουγγαρία. "Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι, χρησιμοποιούν επίσης
παρόμοιους εγκεφαλικούς μηχανισμούς για την επεξεργασία κοινωνικών πληροφοριών.
Αυτό μπορεί να υποστηρίξει την επιτυχία της φωνητικής επικοινωνίας μεταξύ των
δύο ειδών."Ο Andics και οι συνεργάτες του εκπαίδευσαν 11 σκυλιά να
ξαπλώνουν ακίνητα σε έναν σαρωτή εγκεφάλου fMRI. Αυτό κατέστησε δυνατή την
διεξαγωγή του ίδιου πειράματος νευροαπεικόνισης τόσο σε σκύλους όσο και σε
ανθρώπους - κάτι που δεν είχε γίνει ποτέ πριν. Κατέγραψαν τις εγκεφαλικές
δραστη ριότητες τόσο των σκύλων όσο και των ανθρώπων, ενώ τα άτομα άκουγαν
σχεδόν 200 ήχους σκύλων και ανθρώπων, που κυμαίνονταν από γκρίνια ή κλάμα μέχρι
παιχνιδιάρικο γάβγισμα ή γέλιο.
Οι εικόνες δείχνουν ότι, ο εγκέφαλος
του σκύλου και του ανθρώπου περιλαμβάνει περιοχές φωνής σε παρόμοιες
τοποθεσίες. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η περιοχή φωνής των σκύλων
ανταποκρίνεται πιο έντονα σε άλλους σκύλους ενώ αυτή των ανθρώπων
ανταποκρίνεται πιο έντονα σε άλλους ανθρώπους.
Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης
εντυπωσιακές ομοιότητες στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος του σκύλου και του
ανθρώπου επεξεργάζονται συναισθηματικά φορτισμένους ήχους. Και στα δύο είδη,
μια περιοχή κοντά στον πρωτεύοντα ακουστικό φλοιό φώτιζε περισσότερο με
χαρούμενους ήχους παρά με δυσαρεστικούς ήχους. Ο Andics λέει ότι οι ερευνητές
εντυπωσιάστηκαν περισσότερο από την κοινή ανταπόκριση στα συναισθήματα μεταξύ
των ειδών.
Υπήρχαν επίσης κάποιες διαφορές:
στους σκύλους, το 48% όλων των ευαίσθητων στον ήχο περιοχών του εγκεφάλου
ανταποκρίνονται πιο έντονα σε ήχους άλλους από τις φωνές. Αυτό έρχεται σε
αντίθεση με τους ανθρώπους, στους οποίους μόνο το 3% των ευαίσθητων στον ήχο
περιοχών του εγκεφάλου εμφανίζουν μεγαλύτερη ανταπόκριση στους μη φωνητικούς
ήχους έναντι των φωνητικών.»(Προσθ.25-4-2022)
Οι
δυνατότητες –η κόπωση του εγκεφάλου
Ο
εγκέφαλός μας είναι καταπληκτικός. Αν όμως θέλουμε να επιτύχουμε στα σχέδιά μας, , θα
πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τις αρχές με τις οποίες λειτουργεί.
Παραθέτουμε
–με σχετικήεπιφύλαξη- σκεψεις ειδικών,:
1.Για τον εγκέφαλό μας, δεν υπάρχει
διαφορά ανάμεσα στην πραγματικότητα και την φαντασία
Ο εγκέφαλός μας αντιδρά σε κάθε σκέψη
και δεν μπορεί να ξεχωρίσει ένα πραγματικό γεγονός από την φαντασία. Αυτός
είναι ο λόγος που οι άνθρωποι που βλέπουν μέσα από ροζ γυαλιά, είναι πιο
ευτυχισμένοι και το σώμα μας δέχεται το εικονικό φάρμακο (placebo) ως
πραγματικό φάρμακο.
2.Η πνευματική δουλειά δεν καταπονεί τον εγκέφαλο
Το αίσθημα της κόπωσης του εγκεφάλου,
προκύπτει εξαιτίας των συναισθημάτων. Η σύνθεση του αίματος που ρέει διαμέσου
του εγκεφάλου, παραμένει αμετάβλητη κατά την ενεργή λειτουργία του. Ωστόσο, για
παράδειγμα, το αίμα από τις φλέβες ενός ανθρώπου πουκοινείτα;ι συνεχώες
μεταβάλλεταιι σημαντικά.
3.Συνήθως, ο εγκέφαλος λειτουργεί
αυτόματα
Περισσότερες από τις μισές σημερινές
σκέψεις, αφορούν σκέψεις του χθες. Γι’ αυτό είναι τόσο δύσκολο για τους
απαισιόδοξους να αλλάξουν την αντίληψή τους για τον κόσμο. Πρέπει κυριολεκτικά
να καθαρίσουν τον εγκέφαλό τους και να αντιδρούν συχνότερα θετικά σε καταστάσεις.
4.Βλέπουμε αυτό που σκεφτόμαστε
Όλες οι σκέψεις μετατρέπονται σε
εμπειρίες ζωής. Για παράδειγμα, αν ονειρευτείτε ένα ταξίδι στο Παρίσι, θα
βλέπετε ενθύμια της πόλης παντού. Αν θέλετε να αλλάξετε τον κόσμο γύρω σας,
αλλάξτε τις σκέψεις σας.
5.Ο εγκέφαλός μας χρειάζεται
προπόνηση, όπως και οι μύες μας
Ο εγκέφαλος δεν διαφέρει από τους
μυς: χρειάζεται επίσης προπόνηση. Η μάθηση, η υγιεινή διατροφή, ο καλός ύπνος,
τα ταξίδια σε καινούργιους τόπους, οι καινούργιες δραστηριότητες, ο χορός ακόμα
και παιχνίδια σαν το Τέτρις, μπορούν να είναι χρήσιμα για τον εγκέφαλο.
6.Ο εγκέφαλός μας δεν ξεκουράζεται
ποτέ
Ακόμα και όταν κοιμόμαστε, ο
εγκέφαλός μας συνεχίζει να εργάζεται με εντατικό ρυθμό.. Η δραστηριότητα κατά την διάρκεια
του ύπνου, είναι μεγαλύτερη απ΄’ο τι την ημέρα.
. 7.To να σταματά την λειτουργία του
κατά καιρούς, είναι ζωτικής σημασίας
Για να μην πνιγούμε από τις αρνητικές
σκέψεις, πρέπει να “σταματάμε την λειτουργία του εγκεφάλου μας”, για να
αφήσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα να κάνει ένα διάλειμμα. Μην ξεχνάτε την
ενεργή ξεκούραση: για τον εγκέφαλό μας αυτό είναι το πιο χρήσιμο είδος
χαλάρωσης.
8.Είναι καλό να ξεχνάμε, γιατί με
αυτόν τον τρόπο κρατάμε την ευελιξία του νευρικού συστήματος
Για να “αποθηκεύσουμε” καινούργιες
αναμνήσεις, ο εγκέφαλός μας πρέπει να απαλλαγεί από τις παλιές. Θα ήταν ωραίο να μπορούσαμε να
αποφασίσουμε τι θα θυμόμαστε και τι θα ξεχνάμε. Για να το κάνουμε αυτό, πρέπει
να χρησιμοποιούμε τις πληροφορίες που θέλουμε να διατηρήσουμε πιο συχνά
. 9.O εγκέφαλός μας είναι αναίσθητος
στον πόνο Ο εγκέφαλός μας αντιδρά στον πόνο, αλλά δεν τον αισθάνεται, εξαιτίας
της έλλειψης των απαραίτητων υποδοχέων. Αυτό δεν ισχύει για πολλά αιμοφόρα αγγεία,
νεύρα και ιστούς που περιβάλλουν τον εγκέφαλο.
10.Μπορούμε να μεταβάλλουμε τον εγκέφαλό μας
Οποιοδήποτε είδος δραστηριότητας δημιουργεί στον εγκέφαλό
μας νεες νευρικές συνδέσεις. Αν πιστεύουμε ότι δεν μπορούμε να επτύχουμε
προαγωγή, αυτή η ιδέα ενισχύει την
συνείδησή μας με την πάροδο του χρόνου. Αλλά αν χρησιμοποιήσετε την φράση “Θα
πετύχω”, ο ίδιος ο εγκέφαλός σας θα σας δώσει ευκαιρίες για να πετύχετε τον
στόχο σας.
Η
Μοναδικότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου(διαγραμματικά)
1.-Το μέγεθος.(Βλ.πιό πάνω)
2.-Η Λευκή ουσία,που στον προμετωπιαίο
φλοιό είναι δυσανόλογα περισσότερεη στον
ανθρωπο,απ’ό,τι στα άλλα πρωτεύοντα..και απ’αυτό προκύπτει ένας μεγαλύτερος βαθμός συνεδετικότητας σε αυτό το τμήμα του εγκεφάλου.( Κατά την
Βικιπαίδεια η λευκή ουσία βρίσκεται
στην εξωτερική περιοχή της φαιάς ουσίας -στον νωτιαίο μυελό) … επηρεάζει τις λειτουργίες της μάθησης και
εμπλέκεται σε δυσλειτουργίες του εγκεφάλου
3.-Οι νευρώνες.Υπάρχουν διαφορές
στον ανθρώπινο εγκέφαλο στα είδη των
νευρώνων και στις ιδιότητες που διέπουν την απόκριση των νευρώνων μέσα στον
εγκέφαλο,γράφει ο Michael S.Gassaniga.
Υπάρχουν διαφορές ως προς την συνδετικότητα…..το
σύστημα των δικών μας κατοπτρικών νευρώνων(:ενεργοποιούνται όταν ο πίθηκος
ενεργεί μια πράξη κατά την οποία το χέρι ή το στόμα του του αλληλεπιδρούν με
ένα αντικείμενο.Ενεργοποιούνται επίσης
όταν ο πίθηκος βλέπει απλώς έναν άλλο πίθηκο η τον πειραματιστή,να εκετεί την
ίδια πράξη και γι’ αυτό τον λόγο ονομάστικαν κατοπτρι κοί) είναι
πολύ πιο εκτεταμένοι απ’ό,τι σε άλλα είδη. Στον άνθρωπο σημειώνεται η ύπαρξη πολλών ίσως και 40 διαφορετικών τύπων νευρώνων, μερικοί
από τους οποίους είναι ειδικώς ανθρώπινοι.
4.- Ο Ralph Holloway υποστηρίζει ότι,εξελικτικές αλλαγές στην
γνωστική ικανότητα είναι αποτέλεσμα τής αναδιάρθρωσης του εγκεφάλου..και όχι
απλώς μερικών αλλαγών στο μέγεθός του.
5.-Η έσχατη μοναδικότητα του
ανθρώπινου εγκεφάλου,κατά την διατύπωση του Michael
S.Gassaniga
οφείλεται στην μοναδική αλληλουχία του DNA μας.
6.-Ο
φλοιός των εγκεφαλικών ημισφαιρίων που θεωρείται «ισως η πιο πολύπλοκη οντότητα
που γνωρίζει η επιστήμη»
7.- Υποστηρίζεται ‘ότι, ο ανθρώπινος εγκέφαλος
είναι μοναδικός στο ζωικό βασίλειο – από όσο γνωρίζουμε τουλάχιστον- στην
κατανόηση των μαθηματικών εννοιών. Το πώς και γιατί εξελίχθηκε αυτή η ικανότητα
στους προγόνους μας τους πιθήκους, παραμένει ακόμη ένα επιστημονικό μυστήριο.
8.- Η γρήγορη αύξηση- του
εγκεφάλου--( σε όγκο και πολυπλοκότητα
τέτοια πού δεν παρατηρείται σε καμία άλλη ζωική ομάδα-
9.-;; Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι μοναδικός στο ζωικό βασίλειο
– από όσο γνωρίζουμε τουλάχιστον- στην κατανόηση των μαθηματικών εννοιών.
Το πώς δεν το γνωρίζουμε
Εγκέφαλος
και παραψυχολογία (Μετενσάρκωση κλπ.)
Ο Benjamin Cretin, καθηγητήςτού τμήματος
νευρολογίας των πανεπιστημιακών νοσοκομείων τού Strasbourg,υποστηρίζει ότι, η
αντικαταθλιπτική θεραπεία προκαλεί επεισόδια παραμνησίας και επιληπτικά.Τα
επεισόδια αυτά,εμφανίζονται μαζύ σε ομάδες των δέκα ή δώδεκα ή σε
διάστημα δύο ή τριών ημερών, πριν να επανεμφανισθούν μετά από μια διακοπή εξ ή
οκτώ εβδομάδων.«Η συμπτωματολογία αυτή, είναι χαρακτηριστική των επιληπτικών
κρίσεων», λέγει και προσθέτει,ότι, μερικές φορές,το φαινόμενο παρουσιάζεται
μετά από ένα στρές, ότι, μερικές φορές ,το φαινόμενο συνοδεύει μια
ευχάριστη αίσθηση και ,ότι συνδέεται με ανωμαλία τού εγκεφάλου. Αναφέρει
την περίπτωση τού Fabien, ηλικίας 52 ετών, παλαιού στρατιωτκού αλεξιπτω
τιστού,ημιπαράλυτου,και πάσχοντα από κατάθλιψη.Το επεισόδιο τού déjà-vu
τού συμβαίνει καθώς βρίσκεται σε κινούμενο αυτοκίνητο,σε κακή ψυχολογική
κατάσταση εξαιτίας μιάς σοβαρής φιλονικίας με την σύζυγό του,όπως αφηγείται ο Cretin.Κατέχεται
από μία αίσθηση déjà-vu που συνδέεται με μια παραμνησία με την ανάμνηαη ενός
παλαιού περιστατικού,με την μορφή μιάς οπτικής παραίσθησης.Ξαναζεί σκηνή που
είχε ζήσει όταν ήταν νέος στρατευμένος. Εχει την εντύπωση ότι, βρίσκεται σ΄ένα
αεροπλάνο που διευθύνει ο ίδιος, και ότι, το αυτοκίνητό του,θα απογειωθεί.
Πρόκειται για μια αίσθηση, που μοιάζει με οργασμική,μέχρις ότου επανέλθει
στην πραγματικότητα, και το αυτοκίνητό του,να βρεθεί έξω από το δρόμο σ’ένα
αγρό. Η μαγνητική τομογραφία(IRM) ( Imaginerie par resonnance magnetique)
τού εγκεφάλου, θα δείξει και εδώ,την ύπαρξη μιάς μορφολογικής ανωμαλίας τού
φλοιού, ( entorhinal). Η διάγνωση δίνει μια επιληψία .Η αντικαταθλιπτική
του θεραπεία, επιδείνωνε την κατάσταση και τον καθιστούσε, επιθετικό και
ευέξαπτο.(τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα δημιουργούν κρίσεις επιληψίας εάν η
επιληψία δεν αντιμετωπίζεται θεραπευτικώς) .Όταν τέθηκε υπό μια τέτοια
θεραπαεία ο , Fabien έφθασε μέχρι τού σημείου να δεί τέτοιο
déjà-vu".Γι΄αυτόν, αυτή η « έκσταση» ανήκει ήδη στο παρελθόν.(Le Monde ca
14-12-2012)
Εγκέφαλος
και παραψυχολογία (Μετενσάρκωση κλπ.)
ΚΑΤΟΠΤΡΙΚΟΙ
ΝΕΥΡΩΝΕΣ
-Ο Benjamin Cretin, καθηγητήςτού τμήματος
νευρολογίας των πανεπιστημιακών νοσοκομείων τού Strasbourg,υποστηρίζει ότι, η
αντικαταθλιπτική θεραπεία προκαλεί επεισόδια παραμνησίας και επιληπτικά.Τα
επεισόδια αυτά,εμφανίζονται μαζύ σε ομάδες των δέκα ή δώδεκα ή σε
διάστημα δύο ή τριών ημερών, πριν να επανεμφανισθούν μετά από μια διακοπή εξ ή
οκτώ εβδομάδων.«Η συμπτωματολογία αυτή, είναι χαρακτηριστική των επιληπτικών
κρίσεων», λέγει και προσθέτει,ότι, μερικές φορές,το φαινόμενο παρουσιάζεται
μετά από ένα στρές, ότι, μερικές φορές ,το φαινόμενο συνοδεύει μια
ευχάριστη αίσθηση και ,ότι συνδέεται με ανωμαλία τού εγκεφάλου. Αναφέρει
την περίπτωση τού Fabien, ηλικίας 52 ετών, παλαιού στρατιωτκού αλεξιπτω
τιστού,ημιπαράλυτου,και πάσχοντα από κατάθλιψη.Το επεισόδιο τού déjà-vu
τού συμβαίνει καθώς βρίσκεται σε κινούμενο αυτοκίνητο,σε κακή ψυχολογική
κατάσταση εξαιτίας μιάς σοβαρής φιλονικίας με την σύζυγό του,όπως αφηγείται ο
Cretin.Κατέχεται από μία αίσθηση déjà-vu που συνδέεται με μια παραμνησία με την
ανάμνηαη ενός παλαιού περιστατικού,με την μορφή μιάς οπτικής παραίσθησης.Ξαναζεί
σκηνή που είχε ζήσει όταν ήταν νέος στρατευμένος. Εχει την εντύπωση ότι,
βρίσκεται σ΄ένα αεροπλάνο που διευθύνει ο ίδιος, και ότι, το αυτοκίνητό του,θα
απογειωθεί. Πρόκειται για μια αίσθηση, που μοιάζει με οργασμική,μέχρις ότου
επανέλθει στην πραγματικότητα, και το αυτοκίνητό του,να βρεθεί έξω από το
δρόμο σ’ένα αγρό. Η μαγνητική τομογραφία(IRM) ( Imaginerie par resonnance
magnetique) τού εγκεφάλου, θα δείξει και εδώ,την ύπαρξη μιάς μορφολογικής
ανωμαλίας τού φλοιού, ( entorhinal). Η διάγνωση δίνει μια επιληψία .Η
αντικαταθλιπτική του θεραπεία, επιδείνωνε την κατάσταση και τον καθιστούσε,
επιθετικό και ευέξαπτο.(τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα δημιουργούν κρίσεις
επιληψίας εάν η επιληψία δεν αντιμετωπίζεται θεραπευτικώς) .Όταν τέθηκε υπό μια
τέτοια θεραπαεία ο , Fabien έφθασε μέχρι τού σημείου να δεί τέτοιο
déjà-vu".Γι΄αυτόν, αυτή η « έκσταση» ανήκει ήδη στο παρελθόν.(Le Monde ca
14-12-2012)
-
-
-(ΠΑΡΕΙΔΩΛΙΑ) Οπως απέδειξε ο
διάσημος νευρολόγος Oliver
Sacks σ΄ένα
βιβίο που εξέδωσε το 2012, (Hallucinations
(Knopf)) υπάρχουν πολλοί παράγοντες, που μπορούν να
προκαλέσουν φανταστικές ψευδαισθήσεις.Ως
παράδειγμα αναφέρονται σχετικά πειράματα που διεξήγαγε ο ελβετός νευρολόγος Olaf Blanke που υποστηρίζει πως σήμερα γνωρίζουμε την ύπαρξη
πολλών παραγόντων ,ικανών να δημιουργήσουν παραισθήσεις που εξηγούνται από τον Oliver Sacks στο βιβλίο του. Ως παράδειγμα ο Olaf Blanke με τους συνεργάτες του δημιούργησαν
ένα φανταστικό πρόσωπο (“shadow
person”) σε μία
ασθενή διεγείροντας ηλεκτρικώς
τον εγκέφαλό της,με αποτέλεσμα
αυτή, να έχει την εντύπωση,ότι κάποιος στέκονταν πίσω της.
Στην προσπαθεια ναν
εξηγήθούν φαινόμενα τηλεπάθειας,προτάθηκε η υπόθεση
των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, που όμως δεν έγινε δεκτή. (Faraday case,
Burt 77-Baudouin 111) .Ο Raymond Moody(ό.π.Ματιές
κλπ.169) εκφράζει αμφιβολίες κατά πόσον η τηλεπάθεια σχετίζεται με την λήψη
εγκεφαλικών κυμάτων,όπως υποστηρίζει η θεωρία πού διετύπωσε από το 1882 ο Φρέντερικ
Μαιερς,και διατυπώνει την πρόταση να ερευνηθεί η πιθανότητα,οι
άνθρωποι να επικοινωνουν μεταξύ τους,μέσω των ΚΑΤΟΠΤΡΙΚΩΝ ΝΕΥΡΩΝΩΝ,
Για τους τελευταίους
αντιγράφουμε από το διαδίκτυο.
Οι καθρεπτικοί νευρώνες είναι μία από τις πιο σημαντικές
ανακαλύψεις κατά την τελευταία δεκαετία της νευροεπιστήμης. Είναι μια ποικιλία
οπτικοχωρικών νευρώνων που δείχνουν ουσιαστικά την ανθρώπινη κοινωνική
αλληλεπίδραση. Ουσιαστικά, οι καθρεπτικοί νευρώνες ανταποκρίνονται σε ενέργειες
που παρατηρούμε σε άλλους. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι καθρεπτικοί νευρώνες
πυροδοτούνται με τον ίδιο τρόπο όταν αναδημιουργούμε πραγματικά αυτήν τη δράση.
Εκτός από τη μίμηση, είναι υπεύθυνοι για μυριάδες άλλες εξελιγμένες ανθρώπινες
συμπεριφορές και διαδικασίες σκέψης. Τα ελαττώματα στο σύστημα των καθρεπτικών
νευρώνων συνδέονται με διαταραχές όπως ο αυτισμός. Αυτή η ανασκόπηση είναι μια
σύντομη εισαγωγή στους νευρώνες που διαμόρφωσαν τον πολιτισμό μας.
Τα δεδομένα για τα ανθρώπινα βρέφη που χρησιμοποιούν μέτρα
παρακολούθησης των ματιών υποδηλώνουν ότι ,το σύστημα νευρωνικού καθρέφτη
αναπτύσσεται πριν από την ηλικία των 12 μηνών και ότι αυτό το σύστημα μπορεί να
βοηθήσει τα ανθρώπινα βρέφη να κατανοήσουν τις ενέργειες άλλων ανθρώπων. Δύο
στενά συνδεδεμένα μοντέλα υποστηρίζουν ότι οι καθρέφτες νευρώνες εκπαιδεύονται
μέσω *Hebbian ή συνεργατικής μάθησης.(*Η θεωρία Hebbian είναι μια
νευροεπιστημονική θεωρία που ισχυρίζεται ότι μια αύξηση στη συναπτική
αποτελεσματικότητα προκύπτει από την επαναλαμβανόμενη και επίμονη διέγερση ενός
μετασυναπτικού κυττάρου κι ενός προσυναπτικού κυττάρου. Είναι μια προσπάθεια να
εξηγηθεί η συναπτική πλαστικότητα, η προσαρμογή των εγκεφαλικών νευρώνων κατά
τη διάρκεια της μαθησιακής διαδικασίας).
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, μια ομάδα νευροεπιστημόνων στο
Πανεπιστήμιο της Πάρμας έκανε μια εκπληκτική ανακάλυψη: Ορισμένες ομάδες
νευρώνων στον εγκέφαλο των μακάκων πιθήκων πυροδοτήθηκαν όχι μόνο όταν ένας
πίθηκος έκανε μια δράση (αρπάζοντας ένα μήλο από ένα κουτί), αλλά επίσης όταν ο
πίθηκος παρακολούθησε κάποιον άλλον να εκτελεί αυτή τη δράση. Στη συνέχεια το
ίδιο συνέβη όταν ο πίθηκος άκουσε κάποιον να κάνει τη δράση σε άλλο δωμάτιο.
Εν ολίγοις, παρόλο που αυτοί οι «καθρεπτικοί νευρώνες» ήταν μέρος
του κινητικού συστήματος του εγκεφάλου, φαινόταν να συσχετίζονται όχι με
συγκεκριμένες κινήσεις, αλλά με συγκεκριμένους στόχους.
Τις επόμενες δεκαετίες, αυτή η θεωρία «κατανόησης δράσης» των
καθρεπτικών νευρώνων εξελίχθηκε σε ένα ευρύ φάσμα ελπιδοφόρων
υποθέσεων.Δεδομένου ότι οι περισσότεροι από εμάς πιστεύουμε ότι οι στόχοι είναι
πιο αφηρημένοι από τις κινήσεις, οι καθρεπτικοί μας νευρώνες έρχονται
αντιμέτωποι με τη διακριτή πιθανότητα ότι αυτές οι καθημερινές κατηγορίες
ενδέχεται να χάνουν κρίσιμα κομμάτια του παζλ – έτσι, ορισμένοι επιστήμονες
προτείνουν ότι οι καθρεπτικοί νευρώνες μπορεί να εμπλέκονται σε συναισθήματα
ενσυναίσθησης, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι αυτά τα κύτταρα μπορούν να
διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στις ανθρώπινες ικανότητες, όπως η ομιλία.Μερικοί
γιατροί λένε ότι έχουν ανακαλύψει νέες θεραπείες για ψυχικές διαταραχές
επανεξετάζοντας ασθένειες μέσω του πρίσματος του καθρεπτικού νευρώνα. Για
παράδειγμα, ο Marco Iacoboni του UCLA και άλλοι έχουν παρουσιάσει αυτό που ο
Iacoboni ονόμασε «υπόθεση σπασμένου καθρέφτη» του αυτισμού – την ιδέα ότι οι
δυσλειτουργικοί καθρεπτικοί νευρώνες είναι πιθανώς υπεύθυνοι για την έλλειψη
ενσυναίσθησης και θεωρίας του νου που βρίσκονται σε ακραίο φάσμα αυτισμού.
Ωστόσο έχουν γίνει έντονες κριτικές όσων αφορά τους ισχυρισμούς
αυτούς. Αν αποδειχθει ότι οι καθρεπτικοί νευρώνες παίζουν μόνο βοηθητικούς
ρόλους – και όχι κεντρικούς – στην κατανόηση της δράσης, όπως υποστηρίζουν
πολλοί αντίπαλοι αυτών των ισχυρισμών, μπορεί να αναζητούμε σε εντελώς λάθος
μέρος για αιτίες αυτισμού και διαταραχές του λόγου.
Η θεωρία του νου είναι η
ικανότητα να αποδίδουμε διανοητικές καταστάσεις – πεποιθήσεις, προθέσεις,
επιθυμίες, συναισθήματα, γνώσεις κ.λπ. – στον εαυτό μας και στους άλλους. Η
θεωρία του νου είναι απαραίτητη για να καταλάβουμε ότι οι άλλοι έχουν
πεποιθήσεις, επιθυμίες, προθέσεις και προοπτικές που είναι διαφορετικές από τις
δικές μας.
Μπορούν να κατανοήσουν οι καθρεπτικοί νευρώνες;
Υπάρχει κάτι περίεργο για το εύρος των δράσεων που ανταποκρίνονται
οι καθρεπτικοί νευρώνες. Δεν ανταποκρίνονται σε παντομίμα ή σε ασήμαντες
χειρονομίες ή σε τυχαίους ήχους ζώων. Φαίνονται ειδικά συντονισμένοι για να
ανταποκρίνονται σε ενέργειες με σαφείς στόχους – είτε αυτές οι ενέργειες
γίνονται αντιληπτές μέσω της όρασης, του ήχου ή οποιασδήποτε άλλης αισθητηριακής
οδού.
Αυτή η συνειδητοποίηση οδήγησε
τους ερευνητές των καθρεπτικών νευρώνων να παρουσιάσουν αυτό που αποκαλούν
υπόθεση «κατανόηση δράσης» – ότι οι καθρεπτικοί νευρώνες είναι η νευρωνική βάση
για την ικανότητά μας να κατανοούμε τις ενέργειες των άλλων.
Σε αυτήν την υπόθεση στηρίζεται ένα βασίλειο: Εάν είναι αλήθεια,
το Iacoboni μπορεί να έχει δίκιο ότι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τον αυτισμό
και τις διαταραχές του λόγου, επισκευάζοντας το ανθρώπινο σύστημα καθρεπτικών
νευρώνων.
Εξαρτάται η ενσυναίσθηση από τους καθρεπτικούς
νευρώνες;
«Τα δεδομένα υποδηλώνουν έντονα ότι οι καθρεπτικοί νευρώνες
αντιστοιχούν μεταξύ των .»
Για τις δυνατότητες τής σκέψης να επιδράσει επί τής ύλης,επί τού εγκεφάλου, και να δημιουργήσει καταστάσεις, παραπέμπουμε στο πόνημα μας για την Παραψυχολογία.
Αγία Τριάδα /Βόλος έως 13-8-2022 Aναρτήθηκε το κύριομέρος 29 -4-2022)
Γ.Α.ΚΟΥΚΟΥΒΙΝΟΣ
Une étude portant sur plus d’un million de personnes
assure aujourd’hui que notre vitesse mentale ne commence à baisser qu’à partir
de 60 ans.
One of the thorniest debates in neuroscience is
whether people can make new neurons after their brains stop developing in
adolescence—a process known as neurogenesis. Now, a new study finds that even
people long past middle age can make fresh brain cells, and that past studies
that failed to spot these newcomers may have used flawed methods.
Neurogenesis – the ability to generate new hippocampal cells – declines
with age in primates. This decreasing production of neurons was believed to
occur in ageing humans, too. Now the study suggests that the neurogenesis
process continues in the adult human hippocampus. The scientific community
considers that memory may begin to fail because no new neurons grow in this
part of the brain. Speaking to the UK’s ‘Independent’,
Dr Boldrini said: “We found that older people have similar ability to make thousands
of hippocampal new neurons from progenitor cells as younger people do. We also
found equivalent volumes of the hippocampus across ages.” But the researchers
also revealed fewer blood vessels and connections between cells in the older
brains. The older the individual, the less new blood vessels he or she forms.
Comparing perfectly healthy brains to diseased ones could open the door to
developing new treatments for psychological and neurological conditions such as
Alzheimer’s disease. “We all know people that are in their nineties and are
sharp,” added Dr Boldrini in the ‘Daily Mail’. To some extent, her research
disputing previous theories that neurons stop developing after adolescence now
explains why that’s possible.
Neurogenesis – the ability to generate new hippocampal cells – declines
with age in primates. This decreasing production of neurons was believed to
occur in ageing humans, too. Now the study suggests that the neurogenesis
process continues in the adult human hippocampus. The scientific community
considers that memory may begin to fail because no new neurons grow in this
part of the brain. Speaking to the UK’s ‘Independent’,
Dr Boldrini said: “We found that older people have similar ability to make
thousands of hippocampal new neurons from progenitor cells as younger people
do. We also found equivalent volumes of the hippocampus across ages.” But the
researchers also revealed fewer blood vessels and connections between cells in
the older brains. The older the individual, the less new blood vessels he or
she forms. Comparing perfectly healthy brains to diseased ones could open the
door to developing new treatments for psychological and neurological conditions
such as Alzheimer’s disease. “We all know people that are in their nineties and
are sharp,” added Dr Boldrini in the ‘Daily Mail’. To some extent, her research
disputing previous theories that neurons stop developing after adolescence now
explains why that’s possible
.
Dr Boldrini said: “We
found that older people have similar ability to make thousands of hippocampal
new neurons from progenitor cells as younger people do. We also found
equivalent volumes of the hippocampus across ages.” But the researchers also
revealed fewer blood vessels and connections between cells in the older brains.
The older the individual, the less new blood vessels he or she forms. Comparing
perfectly healthy brains to diseased ones could open the door to developing new
treatments for psychological and neurological conditions such as Alzheimer’s
disease. “We all know people that are in their nineties and are sharp,” added
Dr Boldrini in the ‘Daily Mail’. To some extent, her research disputing
previous theories that neurons stop developing after adolescence now explains
why that’s possible.
United States ΕΠ
Researchers have long hoped that neurogenesis
could help treat brain disorders like depression and Alzheimer's disease. But
last year, a study in Nature reported that the process peters out by adolescence, contradicting previous work that
had found newborn neurons in older people using a variety of methods. The
finding was deflating for neuroscientists like Frankland, who studies adult
neurogenesis in the rodent hippocampus, a brain region involved in learning and
memory. It "raised questions about the relevance of our work," he
says.
But there may have been problems with some of
this earlier research. Last year's Nature study, for example,
looked for new neurons in 59 samples of human brain tissue, some of which came
from brain banks where samples are often immersed in the fixative
paraformaldehyde for months or even years. Over time, paraformaldehyde forms
bonds between the components that make up neurons, turning the cells into a
gel, says neuroscientist María Llorens-Martín of the Severo Ochoa Molecular
Biology Center in Madrid. This makes it difficult for fluorescent antibodies to
bind to the doublecortin (DCX) protein, which many scientists consider the
"gold standard" marker of immature neurons, she says.
The number of cells that test positive for DCX
in brain tissue declines sharply after just 48 hours in a paraformaldehyde
bath, Llorens-Martín and her colleagues report today in Nature Medicine.
After 6 months, detecting new neurons "is almost impossible," she
says.
When the researchers used a shorter fixation
time—24 hours—to preserve donated brain tissue from 13 deceased adults, ranging
in age from 43 to 87, they found tens of thousands of DCX-positive cells in the dentate gyrus, a curled sliver of tissue within
the hippocampus that encodes memories of events. Under a microscope, the
neurons had hallmarks of youth, Llorens-Martín says: smooth and plump, with
simple, undeveloped branches.
In the sample from the youngest donor, who died
at 43, the team found roughly 42,000 immature neurons per square millimeter of
brain tissue. From the youngest to oldest donors, the number of apparent new
neurons decreased by 30%—a trend that fits with previous studies in humans
showing that adult neurogenesis declines with age. The team also showed that
people with Alzheimer's disease had 30% fewer immature neurons than healthy
donors of the same age, and the more advanced the dementia, the fewer such
cells.
Some scientists remain skeptical, including the
authors of last year's Nature paper. "While this study
contains valuable data, we did not find the evidence for ongoing production of
new neurons in the adult human hippocampus convincing," says Shawn
Sorrells, a neuroscientist at the University of Pittsburgh in Pennsylvania who
co-authored the 2018 paper. One critique hinges on the DCX stain, which
Sorrells says isn't an adequate measure of young neurons because the DCX
protein is also expressed in mature cells. That suggests the "new"
neurons the team found were actually present since childhood, he says. The new
study also found no evidence of pools of stem cells that could supply fresh
neurons, he notes. What's more, Sorrells says two of the brain samples he and
his colleagues looked at were only fixed for 5 hours, yet they still couldn't
find evidence of young neurons in the hippocampus.
Llorens-Martín says her team used multiple
other proteins associated with neuronal development to confirm that the
DCX-positive cells were actually young, and were "very strict," in their
criteria for identifying young neurons.
Heather Cameron, a neuroscientist at the National Institute of Mental Health in Bethesda, Maryland, remains persuaded by the new work. Based on the "beauty of the data" in the new study, "I think we can all move forward pretty confidently in the knowledge that what we see in animals will be applicable in humans, she says. "Will this settle the debate? I'm not sure. Should it? Yes." ΕΠ ΠΡΛΨ
https://www.nytimes.com/2005/08/02/science/your-body-is-younger-than-you-think.html
Και
οχι μόνο ο εγκέφαλος δημιουργεί καινούργια κύτταρα αλλά και μυς που υποτίθεται
οτι χάνονται μετά από την ηλικία των πενήντα
https://text.npr.org/133776800
|
ΑπάντησηΠροώθηση |
Par Jean-Paul Fritz
·Publié le 20 février 2022 à 17h00
T
L’âge d’or pour nos capacités cérébrales
serait autour des 25 ans. Cette idée, renforcée par des travaux scientifiques,
circule dans le grand public depuis des décennies : nous aurions une
période de croissance, celle de l’enfance à l’adolescence, qui se prolongerait,
au niveau du cerveau, jusqu’à un pic que nous rencontrerions quelque part entre
20 et 30 ans. Après ? Le déclin, inévitable. On réfléchirait moins
vite. Avant le naufrage de la vieillesse, le navire de l’esprit aurait pris
l’eau depuis longtemps. Et si ce n’était qu’une légende, ou a minima une
mauvaise interprétation des faits ? C’est ce qu’affirme aujourd’hui
une étude signée par trois chercheurs de l’Institut de
psychologie de l’université allemande de Heidelberg.
Après
30 ans, le déclin ?
La notion selon laquelle les personnes plus
âgées sont mentalement plus lentes que les plus jeunes a des conséquences
notables sur la vie professionnelle et a apparemment trouvé de forts soutiens
empiriques, de même que dans la littérature scientifique. Un « corpus
important de recherches […] a rapporté de
manière conséquente une relation négative entre la vitesse mentale et
l’âge », ce qui, en clair, voudrait dire que « les
personnes plus âgées sont plus lentes que les plus jeunes dans une large
variété de tâches et contextes cognitifs ». Il y aurait
même, selon ces études passées, « une relation approximativement
linéaire » entre l’âge et la vitesse cognitive qui
démarrerait quelque part entre 20 et 30 ans pour descendre in ΟΧΙ
A computer program
was used to predict what spoken words volunteers had listened to by analysing
their brain activity.
Previous research
has shown that imagined words activate similar brain areas as words that are
actually uttered.
The
hope is that imagined words can be uncovered by "reading" the brain
waves they produce.
"This is huge
for patients who have damage to their speech mechanisms because of a stroke or
Lou Gehrig's disease and can't speak," said Professor Robert Knight, one
of the researchers from the University of California at Berkeley.
"If you could
eventually reconstruct imagined conversations from brain activity, thousands of
people could benefit."
However, the study
involved the use of electrodes inserted through the skull on to the brains of
epileptic patients.
A system
sophisticated enough to achieve the same result non-invasively remains a long
way off.
Prof
Knight acknowledged that the research was at an early stage
and controlling movement with brain activity was "relatively simple"
compared with reconstructing language. But he added: "This experiment
takes that earlier work to a whole new level."
The findings are
reported today in the online journal Public Library of Science Biology.
Scientists enlisted
the help of people undergoing brain surgery to investigate the cause of
untreatable epileptic seizures.
To pinpoint where
the seizures were being generated, neurosurgeons cut a hole in the skull and
placed an array of electrodes on to the surface of the brain.
In the case of 15
seizure patients, brain activity from the temporal lobe was recorded as they
listened to five to 10 minutes of conversation.
Two different
computational models were devised to match the spoken sounds to patterns of
activity from the electrodes.
Patients then heard
a single word, and the models were used to predict what it was from the earlier
analysis.
The better of the
two programmes reproduced a synthesised sound realistic enough for the
scientists to guess the original word.
There is evidence
that the brain breaks sound down to its component acoustic frequencies, with
speech spanning the range from about 1 Hertz (cycles per second) to 8,000
Hertz.
Study leader Dr
Brian Pasley, also from Berkeley, said: "We are looking at which
cortical sites are increasing activity at particular acoustic frequencies, and
from that, we map back to the sound."
He compared the
technique to a pianist "hearing" the music a colleague is playing in
a sound-proof room simply by looking at the keys.
Dr Pasley added:
"This research is based on sounds a person actually hears, but to use this
for a prosthetic device, these principles would have to apply to someone who is
imagining speech.
"There is
some evidence that perception and imagery may be pretty similar in the brain.
If you can understand the relationship well enough between the brain recordings
and sound, you could either synthesise the actual sound a person is thinking,
or just write out the words with a type of interface device."
The research builds
on previous work on the way animals encode sound in the brain's auditory
cortex.
Scientists have
used brain recordings to guess the words ferrets were read, even though the
animals were unable to understand them.
British expert
Professor Jan Schnupp, from Oxford University, said: "This study by Pasley
and others is really quite remarkable. Neuroscientists have of course long
believed that the brain essentially works by translating aspects of the
external world, such as spoken words, into patterns of electrical activity. But
proving that this is true by showing that it is possible to translate these activity
patterns back into the original sound (or at least a fair approximation of it)
is nevertheless a great step forward, and it paves the way to rapid progress
toward biomedical applications.
"Some may
worry ... that this sort of technology might lead to 'mind-reading' devices
which could one day be used to eavesdrop on the privacy of our thoughts. Such
worries are unjustified. It is worth remembering that Pasley and colleagues
could only get their technique to work because epileptic patients had co-operated
closely and willingly with them, and allowed a large array of electrodes to be
placed directly on the surface of their brains. No non-invasive brain scanning
technique in existence is able to provide the very fine temporal and the
spatial resolution needed to make proper mind-reading possible."
a first step has
been taken towards hearing imagined speech using a form of electronic
telepathy, it has been claimed.
scientists believe in future it
may be possible to “decode” the thoughts of brain-damaged patients who cannot
speak.
in a study described by one
british expert as “remarkable”, us researchers were able to reconstruct heard
words from brain wave patterns.
a computer program was used to
predict what spoken words volunteers had listened to by analysing their brain
activity.
previous research has shown
that imagined words activate similar brain areas as words that are actually
uttered.
the hope is that imagined words
can be uncovered by “reading” the brain waves they produce.
“this is huge for patients who
have damage to their speech mechanisms because of a stroke or lou gehrig’s
disease and can’t speak,” said professor robert knight, one of the researchers
from the university of california at berkeley.
“if you could eventually
reconstruct imagined conversations from brain activity, thousands of people
could benefit.”
however, the study involved the
use of electrodes inserted through the skull on to the brains of epileptic
patients.
a system sophisticated enough
to achieve the same result non-invasively remains a long way off.
prof knight acknowledged that
the research was at an early stage and controlling movement with brain activity
was “relatively simple” compared with reconstructing language. but he added:
“this experiment takes that earlier work to a whole new level.”
the findings are reported today
in the online journal public library of science biology.
scientists enlisted the help of
people undergoing brain surgery to investigate the cause of untreatable
epileptic seizures.
to pinpoint where the seizures
were being generated, neurosurgeons cut a hole in the skull and placed an array
of electrodes on to the surface of the brain.
in the case of 15 seizure
patients, brain activity from the temporal lobe was recorded as they listened
to five to 10 minutes of conversation.
two different computational
models were devised to match the spoken sounds to patterns of activity from the
electrodes.
patients then heard a single
word, and the models were used to predict what it was from the earlier
analysis.
the better of the two
programmes reproduced a synthesised sound realistic enough for the scientists
to guess the original word.
there is evidence that the
brain breaks sound down to its component acoustic frequencies, with speech
spanning the range from about 1 hertz (cycles per second) to 8,000 hertz.
study leader dr brian pasley,
also from berkeley, said: “we are looking at which cortical sites are
increasing activity at particular acoustic frequencies, and from that, we map
back to the sound.”
he compared the technique to a
pianist “hearing” the music a colleague is playing in a sound-proof room simply
by looking at the keys.
dr pasley added: “this research
is based on sounds a person actually hears, but to use this for a prosthetic
device, these principles would have to apply to someone who is imagining
speech.
“there is some evidence that
perception and imagery may be pretty similar in the brain. if you can
understand the relationship well enough between the brain recordings and sound,
you could either synthesise the actual sound a person is thinking, or just
write out the words with a type of interface device.”
the research builds on previous
work on the way animals encode sound in the brain’s auditory cortex.
scientists have used brain
recordings to guess the words ferrets were read, even though the animals were
unable to understand them.
british expert professor jan
schnupp, from oxford university, said: “this study by pasley and others is
really quite remarkable. neuroscientists have of course long believed that the
brain essentially works by translating aspects of the external world, such as
spoken words, into patterns of electrical activity. but proving that this is
true by showing that it is possible to translate these activity patterns back
into the original sound (or at least a fair approximation of it) is
nevertheless a great step forward, and it paves the way to rapid progress
toward biomedical applications.
“some may worry ... that this
sort of technology might lead to ‘mind-reading’ devices which could one day be
used to eavesdrop on the privacy of our thoughts. such worries are unjustified.
it is worth remembering that pasley and colleagues could only get their
technique to work because epileptic patients had co-operated closely and
willingly with them, and allowed a large array of electrodes to be placed
directly on the surface of their brains. no non-invasive brain scanning
technique in existence is able to provide the very fine temporal and the
spatial resolution needed to make proper mind-reading possible.(ιν περιληπτικώς)”
-
edit]Parapsychological
investigation of ESP
Main
articles: Parapsychology, Scientific
investigation of telepathy, and Ganzfeld experiment
Toi,
mon cerveau exporté
L'
article ci-dessous vient de paraître dans le nouveau numéro du trimestriel
Usbek & Rica, auquel je collabore régulièrement. Je remercie cette revue de
m'avoir autorisé à le reproduire ici. Usbek & Rica, dont le sous-titre est
"Le magazine qui explore le futur", se trouve chez tous les bons
marchands de journaux au prix de 5 €.
Je me
souviens de cette phrase : « Sans nos souvenirs, nous ne sommes que des
zombies. » Je me souviens que je l'ai lue dans Science en octobre 2012. Je
venais d'avoir quarante-cinq ans. C'était il y a presque trois-quarts de
siècle. Je me souviens que l'auteur de cette phrase, György Buzsáki, était
chercheur en neurosciences à l'université de New York. En fait, je me souviens
de tout.
C'est
ce jour de 2012 que j'ai commencé à me dire que l'immortalité ne passerait sans
doute pas par la préservation du corps. Qu'il existait un raccourci beaucoup
plus élégant : copier sur un énorme disque dur la structure, le circuit, le
contenu, le mode d'emploi de notre cerveau. Les réseaux de neurones où est
stockée notre vie et l'hippocampe qui est le bibliothécaire de notre mémoire.
Il a encodé nos souvenirs, il sait sur quelle étagère il les a rangés et il les
ressort de la bibliothèque sur demande.
A
l'époque, c'étaient les balbutiements de la recherche sur le connectome, ce
puzzle géant en trois dimensions qui contient à la fois nos 100 milliards de neurones
et toute leur connectique, peut-être un million de milliards de synapses. Le
seul animal dont on connaissait alors le connectome complet était un ver d'un
millimètre de longueur, doté de seulement 300 neurones et de 7 000 connexions.
Mais cela n'empêchait pas d'avoir de grands projets. Par exemple de lancer,
avec le Human Connectome Project (2009-2014), la cartographie globale d'un
cerveau humain. Ou bien de tester des technologies pour conserver toute la
structure cérébrale intacte après la mort, avec une plastination des tissus
effectuée dans les minutes suivant le décès, méthode bien plus efficace que la
cryogénie.
Toutes
ces expériences ont permis de comprendre le cerveau intime et d'aboutir à la
méthode d'aspiration numérique de l'esprit (ANE), qui ne nécessitait même pas
le passage de vie à trépas pour être effectué. Les années 2040 allaient
s'achever. Il était temps, je me faisais vieux. En 2053, à l'âge de
quatre-vingt-six ans, j'ai investi dans l'ANE et c'est ainsi que j'ai exporté
mon cerveau sur deux supports : le « cloud » et une série de mini-disques en
quartz, pour un total d'1 yottaoctet. Pierre Barthélémy 2.0 était né. J'ai
réactualisé la version tous les ans, uniquement pour les nouveaux souvenirs
car, en raison de la baisse sensible de mes capacités mentales, mieux valait ne
pas toucher au reste. La dernière mise à jour date de 2058, ce qui me laisse
penser que Pierre Barthélémy 1.0 est mort dans les mois qui ont suivi.
J'avais
laissé une copie en héritage à chacun de mes enfants et petits-enfants, pour ne
pas que ma vie et mes souvenirs s'effacent avec moi, pour qu'ils puissent
explorer le passé de leur famille à travers mon cerveau préservé. L'interface
leur permettait d'afficher les souvenirs de manière chronologique, que ce soit
sous forme de mots, d'extraits audio, de photographies, de vidéos, voire
d'odeurs ou de touchers virtuels pour ceux de mes héritiers qui seraient
équipés d'une cabine sensorielle. Il leur serait possible de se mettre,
l'espace d'un instant, dans la peau de Papa ou de Papy Pierre, d'explorer à
travers moi un monde et un temps disparus, de goûter à ces inimitables keuftés
ou beureks que cuisinait ma grand-mère arménienne. D'entendre le patois parlé
par mon grand-père lozérien. De marcher dans les pas d'un enfant du siècle
passé.
Dès que
j'ai été injecté dans le « cloud », tous mes souvenirs, même les plus enfouis,
me sont réapparus en bloc. Je me suis retrouvé avec la mémoire d'un prodige de
foire. Tous les bouts de mon passé qui n'ont pas été détruits dans le
remodelage permanent de mon cerveau, du temps où j'étais un être de chair, tous
sont omniprésents. Et j'ai aussitôt regretté de ne pas avoir pris l'option PC
(Politiquement correct) à la place de l'option MAC (Mémoire ancienne complète).
Je n'ai pas été un salaud ni un criminel mais mes mensonges, mes forfaits, mes
lâchetés sont là et bien là, mon « misérable petit tas de secrets ». Ils n'ont
pas été triés par l'ANE. Mes héritiers ont dû finir par les découvrir et se
dégoûter de moi car, l'un après l'autre a désinstallé de son ordinateur Pierre
Barthélémy 2.0. Sans doute ne voulaient-ils pas garder cette image de leur père
ou grand-père.
Mais
moi, je demeure à jamais, immortel, dans le « nuage ». Personne ne va me
débrancher et ma vie éternelle est un cauchemar éveillé. Tout est là
simultanément. Le temps est devenu quantique et je suis au même instant cet
enfant de maternelle qui s'ouvre le front le deuxième jour de l'école, cet
homme qui se marie le 2 septembre 1995, ce journaliste qui voyage en Antarctique
et au pôle Nord, ce vieillard qui a peur de la maladie. Je suis tout cela, et
bien davantage, tout le temps qui passe. Je n'ai plus le plaisir proustien de
la madeleine, je n'ai plus le bonheur de la réminiscence parce que tout est là
étalé devant moi et parce que, pour se souvenir, il faut avoir oublié.(ιν περιληπτοικ
Pierre
Barthélémy (@PasseurSciences sur Twitter)(Le monde ca 14-12-2012)
Ο πρώτος ηλεκτρονικός
εγκέφαλος
Νέο πρόγραμμα υπολογιστή
σκέφτεται όπως ο άνθρωπος, παίζει απλά παιχνίδια, ζωγραφίζει και κάνει λάθη!
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΓΙΑΝΝΗΣ
ΔΕΒΕΤΖΟΓΛΟΥ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 01
Δεκεμβρίου 2012
Ενα βήμα πιο κοντά στην
τεχνητή νοημοσύνη και στη δημιουργία σκεπτόμενων ρομπότ και υπολογιστών
βρίσκονται οι επιστήμονες, καθώς χθες ανακοίνωσαν ένα νέο πρόγραμμα υπολογιστή
το οποίο έχει τη δομή του ανθρώπινου εγκεφάλου. «Το υπολογιστικό πρόγραμμα έχει
την ιδιότητα να μιμείται την ανθρώπινη συμπεριφορά», υπογράμμισαν στην
επιστημονική επιθεώρηση «Science», όπου δημοσιεύτηκαν οι
πρώτες δοκιμές. Το υπολογιστικό πρόγραμμα θέτει σε λειτουργία έναν υπολογιστή ο
οποίος ακολούθως μπορεί μόνος του να παίζει απλά παιχνίδια, να ζωγραφίζει ό,τι
βλέπει και να πραγματοποιεί απλές αριθμητικές πράξεις. Αυτό όμως που έκανε
ιδιαίτερη εντύπωση στους ειδικούς δεν είναι οι ιδιότητες ή δυνατότητές του,
αλλά τα λάθη του.
«Οταν θέτεις ένα ερώτημα
στον Spaun, δεν απαντά αμέσως, αλλά κάνει μια μικρή παύση για να σκεφτεί και ο
χρόνος απόκρισης είναι όσο και ο μέσος χρόνος που χρειάζεται ο άνθρωπος για να
δώσει μία απάντηση», εξηγεί ο Κρις Ελίασμιθ, μηχανικός νευροεπιστήμονας από το
Πανεπιστήμιο του Γουότερλου στον Καναδά που συμμετείχε στη δημιουργία του
προγράμματος. Το όνομά του προέρχεται από τα αρχικά Semantic Pointer Architecture Unified Network, δηλαδή Ενοποιημένο Δίκτυο
Εννοιολογικής Αρχιτεκτονικής.
Οι ίδιοι υποστηρίζουν πως
είναι το πρώτο μοντέλο βιολογικού υπολογιστικού εγκεφάλου που μπορεί
πραγματοποιεί δραστηριότητες που του αναθέτουν και να εμφανίζει σημάδια
συμπεριφοράς. Ακριβώς επειδή ο Spaun μπορεί να εκτελεί διάφορες
ενέργειες που μοιάζουν με αυτές που κάνει ο άνθρωπος, λέει ο δρ Ελίασμιθ, θα
μπορεί σύντομα να μας δώσει απαντήσεις και για το πώς λειτουργεί και πως
αντιδρά ο ανθρώπινος εγκέφαλος. «Πέρα από τα ρομπότ, στην επιστήμη της ιατρικής
θα μπορούν για παράδειγμα οι ειδικοί να προκαλούν στον Spaun σχιζοφρένεια και να δοκιμάζουν
φάρμακα χρησιμοποιώντας τον χημικό τους τύπο. Μπορεί δηλαδή να αντικαταστήσει
όχι απλώς τα πειραματόζωα, αλλά να ξεπεράσει τα ηθικά διλήμματα που υπάρχουν
στις δοκιμές φαρμάκων σε ανθρώπους», εξηγεί.
Ο Spaun έχει προγραμματιστεί ώστε
να ανταποκρίνεται σε οκτώ τύπους διαφορετικών αιτημάτων, περιλαμβανομένων της
αντιγραφής σε ό,τι δει, της αναγνώρισης αριθμών και γραφής διαφορετικών
γραφικών χαρακτήρων, να απαντά σε ερωτήσεις αριθμητικής και να ολοκληρώνει ένα
σχέδιο αφότου έρθει σε οπτική επαφή με τα παραδείγματα που του έχουν δώσει.
Η δομή του. O
Spaun αποτελείται από δύο βασικές δομές οι οποίες αντιπροσωπεύουν τμήμα της
βασικής δομής του ανθρώπινου εγκεφάλου: τον εγκεφαλικό φλοιό, τα βασικά γάγγλια
κι ένα περίβλημα νευρώνων που είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους ακριβώς όπως και
στον ανθρώπινο εγκέφαλο ώστε να μιμείται τις λειτουργίες του. «Αυτό το μοντέλο
που καταφέραμε να δημιουργήσουμε προσπαθεί να αναπαραγάγει την ανθρώπινη
γνωσιακή λειτουργία η οποία είναι ιδιαίτερα ευέλικτη», εξηγεί ο δρ Ελίασμιθ(ιν).
Previous
16-12-2012
Ουάσινγκτον
Η αποσιώπηση ενός και μόνο
γονιδίου ήταν ικανή να μετατρέψει τον ηλικιωμένο εγκέφαλο (ποντικών) σε έναν
νεαρό εγκέφαλο, γεμάτο πλαστικότητα, έτοιμο για μάθηση αλλά και για ταχεία επούλωση των
εν δυνάμει βλαβών του. Αυτό αναφέρουν με δημοσίευσή τους στην έγκριτη
επιθεώρηση «Neuron» ερευνητές του Πανεπιστημίου Γέιλ.
Ηλικιωμένος VS
Νεαρός εγκέφαλος
Οι επιστήμονες γνώριζαν επί
μακρόν ότι ο νεαρός και ο ηλικιωμένος εγκέφαλος διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό. Ο
εγκέφαλος των εφήβων είναι πιο «εύπλαστος», πιο πλαστικός όπως λέμε, γεγονός
που τους επιτρέπει να μαθαίνουν ταχύτερα ξένες γλώσσες (και όχι μόνο) σε
σύγκριση με τους ενήλικες ενώ παράλληλα είναι σε θέση να αναρρώνει πολύ
ταχύτερα σε περίπτωση τραυματισμού του. Ο εγκέφαλος των ενηλίκων πάλι είναι πιο
«άκαμπτος», γεγονός που τουλάχιστον ως έναν βαθμό, οφείλεται στη λειτουργία
ενός και μόνο γονιδίου, του Nogo Receptor
1, το οποίο επιβραδύνει τη διαδικασία της ταχείας δημιουργίας συνάψεων μεταξύ
των νευρώνων.
Διερευνώντας επί μήνες τις
συνάψεις σε ζωντανά ποντίκια οι ειδικοί από το Γέιλ εντόπισαν τον γενετικό
«διακόπτη-κλειδί» για την ωρίμανση του εγκεφάλου. Όπως είδαν το γονίδιο Nogo Receptor 1 καταστέλλει τα υψηλά επίπεδα πλαστικότητας του
εφηβικού εγκεφάλου και δημιουργεί πολύ πιο χαμηλά επίπεδα πλαστικότητας
σηματοδοτώντας έτσι τη μετάβαση στην ενήλικη (εγκεφαλική) ζωή. Ωστόσο ποντίκια
που δεν έφεραν αυτό το γονίδιο, διατήρησαν σε όλη την ενήλικη ζωή τους τα
νεανικά επίπεδα πλαστικότητας του εγκεφάλου τους. Όταν μάλιστα οι ερευνητές
μπλόκαραν τη λειτουργία αυτού του γονιδίου σε γηραιά ποντίκια, ξαναγύρισαν
το «ρολόι» του γηρασμένου εγκεφάλου σε εφηβικά επίπεδα πλαστικότητας.
Γυρνώντας πίσω το ρολόι του
εγκεφάλου
«Αυτά είναι τα μόρια που
χρειάζεται ο εγκέφαλος για τη μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση» ανέφερε
ο δρ Στίβεν Στριτμάτερ, καθηγητής Νευρολογίας και Νευροβιολογίας στο
Πανεπιστήμιο Γέιλ καθώς και επικεφαλής της νέας μελέτης. Ο ειδικός προσέθεσε
ότι «τα νέα ευρήματα μαρτυρούν πως μπορούμε να γυρίσουμε πίσω το ‘ρολόι’ του
ενήλικου εγκεφάλου κάνοντάς τον να αναρρώνει από τα τραύματά του όσο γρήγορα
αναρρώνει ένα παιδί».
Σήμερα η αποκατάσταση μετά
από βλάβες στον εγκέφαλο όπως αυτές που προκαλεί ένα εγκεφαλικό επεισόδιο
απαιτεί από τους ασθενείς να επαναδιδαχθούν απλά πράγματα, όπως το να κινούν το
χέρι τους. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ενήλικα ποντίκια με έλλειψη του Nogo Receptor ανέρρωναν μετά από τραυματισμό του εγκεφάλου
εξίσου γρήγορα με έφηβα ποντίκια και ήταν σε θέση να φέρνουν εις πέρας νέες
πολύπλοκες κινητικές ασκήσεις πιο γρήγορα σε σύγκριση με ενήλικα ποντίκια που
έφεραν το γονίδιο.
Ελπίδα για ασθενείς με εγκεφαλικό
«Το γεγονός αυτό μαρτυρεί
ότι η διαχείριση του Nogo Receptor
και στους ανθρώπους θα μπορούσε να επιταχύνει την αποκατάσταση μετά από βλάβες
στον εγκέφαλο, όπως αυτές που προκαλούνται εξαιτίας εγκεφαλικού επεισοδίου»
σημείωσε ο Φέρας Ακμπικ, διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Γέιλ και πρώτος
συγγραφέας της νέας μελέτης
Οι επιστήμονες έδειξαν
επίσης πως το συγκεκριμένο γονίδιο επιβραδύνει την απώλεια μνήμης. Ποντίκια
χωρίς το Nogo Receptor ξεχνούσαν πιο γρήγορα
στρεσογόνες εμπειρίες, γεγονός που μαρτυρεί ότι κάποια ημέρα η αποσιώπηση του
γονιδίου θα μπορούσε να βοηθήσει στη θεραπεία της διαταραχής μετατραυματικού
στρες. ΙΝ ΠΡΛΨ
( διαδίκτυο από το « Το Βήμα¨;»(10-3-2013)
Είδαν»
τα όνειρα μέσω υπολογιστή
Σε συνδυασμό με λειτουργική
μαγνητική τομογραφία, ιάπωνες κατέγραψαν τις ονειρικές εικόνες με ακρίβεια 60%
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 05/04/2013 16:19
Ιάπωνες νευροεπιστήμονες
ανακοίνωσαν ότι κατάφεραν να «δουν» σε έναν βαθμό τα όνειρα ανθρώπων με τη
βοήθεια υπολογιστών, κάνοντας ένα ακόμα βήμα για αυτό που μερικοί θεωρούν
μεγάλο επίτευγμα και άλλοι μεγάλο εφιάλτη: τη στιγμή που τα μηχανήματα θα
μπορούν να «διαβάζουν» τα όνειρα του καθενός
Οι ερευνητές, με επικεφαλής
τον καθηγητή Γιουκιγιάσου Καμιτάνι των Εργαστηρίων Υπολογιστικής Νευροεπιστήμης
ATR στο Κιότο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Science»,
σύμφωνα με το BBC, χρησιμοποίησαν την απεικονιστική τεχνική της λειτουργικής
μαγνητικής τομογραφίας (fMRI), σε συνδυασμό με ειδικό λογισμικό ηλεκτρονικού
υπολογιστή, και κατόρθωσαν να «διαβάσουν» με ποσοστό ακρίβειας 60% τις
ονειρικές εικόνες που οι εθελοντές του πειράματος έβλεπαν, καθώς
κοιμούνταν.
Μπορεί ο «πατέρας» της
ψυχανάλυσης Ζίγκμουντ Φρόιντ να έδινε τεράστια σημασία στα όνειρα, όμως το
γιατί ονειρεύονται οι άνθρωποι παραμένει ακόμα μυστήριο για την επιστήμη.
«Δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτε για τη λειτουργία του ονείρου» παραδέχτηκε η
νευροεπιστήμονας Μασάκο Ταμάκι.
«Είχα την ισχυρή πεποίθηση
όμως πως η αποκωδικοποίηση των ονείρων θα ήταν εφικτή, τουλάχιστον για
ορισμένες πλευρές τους. Δεν εξεπλάγην από τα αποτελέσματα, αλλά ενθουσιάστηκα»
δήλωσε ο Καμιτάνι.
Οι ιάπωνες ερευνητές
συνεργάστηκαν με τρεις εθελοντές που κοιμούνταν και ονειρεύονταν σε συνθήκες
εργαστηρίου. Μόλις οι εθελοντές φαινόταν πως ονειρεύονταν (πριν το πρώτο στάδιο
ύπνου REM), οι επιστήμονες τους ξυπνούσαν και τους ζητούσαν να περιγράψουν τι
είχαν δει στον ύπνο τους. Αυτό επαναλήφθηκε πάνω από 200 φορές με καθέναν από
τους τρεις συμμετέχοντες στο πείραμα.
Η παραμικρή ονειρική εικόνα,
όσο εξωπραγματική και αν ήταν, καταγραφόταν από τους ερευνητές οι οποίοι στη
συνέχεια ζητούσαν από τους εθελοντές, ενώ αυτή τη φορά ήταν ξύπνιοι, να δουν σε
μια οθόνη υπολογιστή τις ίδιες εικόνες. Έτσι, οι επιστήμονες κατάφεραν να
συσχετίσουν κάθε εικόνα με ένα νευρωνικό «αποτύπωμα» στον εγκέφαλο των
εθελοντών. Με αυτό τον τρόπο δημιούργησαν μια μεγάλη βάση ψηφιακών-νευρωνικών
δεδομένων, στην οποία παρόμοιες εικόνες ήταν ενταγμένες στην ίδια κατηγορία
(π.χ. όνειρα σπιτιών, ξενοδοχείων και κάθε άλλου κτίσματος ταξινομήθηκαν ως
«οικοδομές»).
Τα νευρωνικά μοτίβα των
ονείρων
Στο επόμενο στάδιο, οι
εθελοντές έπεσαν ξανά για ύπνο, μόνο που τώρα πλέον οι εικόνες που δημιουργούσε
ο εγκέφαλός τους στη διάρκεια του ονείρου (δηλαδή τα εναλλασσόμενα νευρωνικά
μοτίβα), ήταν δυνατό να συσχετιστούν από το λογισμικό του υπολογιστή με
συγκεκριμένες εικόνες που ήδη περιείχε η βάση δεδομένων. Επειδή οι ίδιες
περιοχές του εγκεφάλου ενεργοποιούνται όταν κανείς βλέπει την ίδια εικόνα, είτε
είναι ξύπνιος, είτε ονειρεύεται, το τελικό αποτέλεσμα ήταν ότι οι επιστήμονες
μπορούσαν να «μαντέψουν» σε σημαντικό βαθμό τι περίπου ονειρεύονταν οι
εθελοντές, πριν καν αυτοί ξυπνήσουν και περιγράψουν το όνειρό τους.
Οι ιάπωνες ερευνητές
προτίθενται να εμβαθύνουν την έρευνά τους στο πεδίο που λαμβάνει χώρα ο βαθύς
ύπνος, στο μέσον της νύχτας, όταν οι άνθρωποι συνήθως βλέπουν και τα πιο
ζωντανά όνειρά τους (στάδιο REM). Επιπλέον, θέλουν να προχωρήσουν κι άλλο την
έρευνά τους για να διαπιστώσουν αν και κατά πόσο είναι δυνατόν, μέσα από την
καταγραφή, απεικόνιση και ανάλυση της εγκεφαλικής δραστηριότητας, να προβλέψουν
άλλες πλευρές των ονείρων, πέρα από τις εικόνες, όπως τα συναισθήματα, τις
μυρωδιές, τα χρώματα κ.α. που βιώνει κάποιος όταν ονειρεύεται.
Ποτέ τα μηχανήματα δεν θα
μπορούν να διαβάζουν πλήρως τα όνειρα του καθενός
Ο γνωσιακός
νευροεπιστήμονας δρ Μαρκ Στόουκς του πανεπιστημίου της Οξφόρδης έκανε λόγο για
«συναρπαστική έρευνα», η οποία μας φέρνει πιο κοντά στην εποχή που τα μηχανήματα
θα διαβάζουν τα ανθρώπινα όνειρα. Επεσήμανε όμως πως κάτι τέτοιο απέχει ακόμα
πολλά χρόνια εωσότου γίνει πραγματικότητα. «Δεν υπάρχει πάντως κατ' αρχήν
κάποιος λόγος που να μην μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο. Η δυσκολία έγκειται
κυρίως στη συστηματική συσχέτιση της εγκεφαλικής δραστηριότητας με τα φαινόμενα
των ονείρων» είπε.
Προειδοποίησε πάντως πως
θα είναι σχεδόν αδύνατον στο μέλλον το ίδιο μηχανικό σύστημα αποκωδικοποίησης
των ονείρων να μπορεί να «διαβάσει» τα όνειρα του καθενός: «Ποτέ δεν θα μπορούσαμε
πραγματικά να φτιάξουμε ένα μηχάνημα που θα διαβάζει τα όνειρα του
οποιουδήποτε. Τα όνειρα έχουν ένα ιδιοσυγκρασιακό χαρακτήρα για τον καθένα,
συνεπώς η (ονειρική) εγκεφαλική δραστηριότητα ποτέ δεν θα είναι ομοιόμορφη για
όλους».
ΛΗΔΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ l.papadopoulou@eleftherotypia.net
(Ελευθεροτυπία
11-4-2013;)
Αίνιγμα παραμένει η
συρρίκνωση του εγκεφάλου των «Χόμπιτ»
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 17/04/2013 11:11
|
Κρανίο «Χόμπιτ» ή αλλιώς
«Ανθρώπου του Φλόρες» που βρέθηκε στην Τζακάρτα της Ινδονησίας το 2004 και
δείχνει πόσο μικρότερο ήταν το μέγεθος του σε σχέση με αυτό του κρανίου του Homo sapiens.
ΠΡΟΒΕΒΛΗΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕΙΣ
In Eben Alexander's
best-selling book Proof of Heaven: A Neurosurgeon's Journey into the
Afterlife (Simon & Schuster), he recounts his near-death experience (NDE)
during a meningitis-induced coma. When I first read that Alexander's heaven
includes “a beautiful girl with high cheekbones and deep blue eyes” who
offered him unconditional love, I thought, “Yeah, sure, dude. I've had that
fantasy, too.” Yet when I met him on the set of Larry King's new streaming-live
talk show on Hulu, I realized that he genuinely believes he went to heaven.
Did he?
Not likely.
1.- First, Alexander claims
that his “cortex was completely shut down” and that his “near-death experience
... took place not while [his] cortex was malfunctioning, but while it was
simply off.”
In King's green room, I asked
him how, if his brain was really nonfunctional, he could have any memory of
these experiences, given that memories are a product of neural activity? He
responded that he believes the mind can exist separately from the brain.
How, where, I inquired? That we don't yet
know, he rejoined. The fact that mind and consciousness are not fully explained
by natural forces, however, is not proof of the supernatural. In any case,
there is a reason they are called near-death experiences: the people who have
them are not actually dead.
2.-Second, we now know of a
number of factors that produce such fantastical hallucinations, which are
masterfully explained by the great neurologist Oliver Sacks in his 2012
book Hallucinations (Knopf). For example, Swiss neuroscientist Olaf Blanke and
his colleagues produced a “shadow person” in a patient by electrically
stimulating her left temporoparietal junction. “When the woman was lying
down,” Sacks reports, “a mild stimulation of this area gave her the
impression that someone was behind her; a stronger stimulation allowed her
to define the ‘someone’ as young but of indeterminate sex.”
Harvard creates brain-to-brain interface, allows humans to control other
animals with thoughts alone
by Sebastian
Anthony posted on August 01, 2013 02:58PM GMT
Researchers at
Harvard University have created the first noninvasive brain-to-brain
interface (BBI) between a human… and a rat.
Large_human-rat-brain-to-brain-interface-640x353
Simply by thinking
the appropriate thought, the BBI allows the human to control the rat’s tail. This is one of the
most important steps towards BBIs that allow for telepathic links between
two or more humans — which is a good thing in the case of friends and
family, but terrifying if you stop to think about the nefarious possibilities
of a fascist dictatorship with mind control tech.
In recent years
there have been huge advances in the field of brain-computer interfaces, where your
thoughts are detected and “understood” by a sensor attached to a computer,
but relatively little work has been done in the opposite direction
(computer-brain interfaces). This is because it’s one thing for a computer
to work out what a human is thinking (by asking or observing their actions),
but another thing entirely to inject new thoughts into a human brain. To put it
bluntly, we have almost no idea of how thoughts are encoded by neurons in
the brain. For now, the best we can do is create a computer-brain interface
that stimulates a region of the brain that’s known to create a certain reaction
— such as the specific part of the motor cortex that’s in charge of your
fingers. We don’t have the power to move your fingers in a specific way — that
would require knowing the brain’s encoding scheme — but we can make them jerk
around.ΙΝ
Dolphins Keep Lifelong Social Memories, Longest in a Non-Human Species
Aug. 6, 2013 — Dolphins can recognize
their old tank mates' whistles after being separated for more than 20 years --
the longest social memory ever recorded for a non-human species.
The remarkable memory feat is another indication that dolphins have a
level of cognitive sophistication comparable to only a few other species,
including humans, chimpanzees and elephants. Dolphins' talent for social
recognition may be even more long-lasting than facial recognition among humans,
since human faces change over time but the signature whistle that identifies
a dolphin remains stable over many decades.
"This shows us an animal operating cognitively at a level that's
very consistent with human social memory," said Jason Bruck, who
conducted the study and received his Ph.D. in June 2013 from the University of
Chicago's program in Comparative Human Development. His study is published in
the current issue of the Proceedings of the Royal Society of London B.
To establish how well dolphins could remember their former companions,
Bruck collected data from 53 different bottlenose dolphins at six facilities,
including Brookfield Zoo near Chicago and Dolphin Quest in Bermuda. The six
sites were part of a breeding consortium that has rotated dolphins and kept
records on which ones lived together, going back decades.
"This is the kind of study you can only do with captive groups when
you know how long the animals have been apart," Bruck said. "To do a
similar study in the wild would be almost impossible."
"Signature whistles" offer means to test memory
In recent years, other studies have established that each dolphin
develops its own unique signature whistle that appears to function as a name.
Researchers Vincent M. Janik and Stephanie L. King at Scotland's University of
St. Andrews reported earlier this year that a wild bottlenose dolphin can learn
and repeat signatures belonging to other individuals, and answer when another
dolphin mimics its unique call.
Bruck played recordings of signature whistles to dolphins that had once
lived with the animals that made the calls. Determining whether the dolphins
recognized their old companions required a methodical comparison of how they
responded to familiar calls versus calls belonging to dolphins they had never
met.
First, Bruck would play recording after recording of signature whistles
that the target dolphins had never heard before. His initial studies showed
that these "dolphins get bored quickly listening to signature whistles
from dolphins they don't know." Once they were habituated to the
unfamiliar calls, Bruck would play a recording of an animal that he knew the
target dolphin had lived with.
The familiar calls often would perk up the dolphins and elicit an immediate
response.
"When they hear a dolphin they know, they often quickly approach
the speaker playing the recording," Bruck said. "At times they will
hover around, whistle at it, try to get it to whistle back."
To check that the response was the result of recognition, Bruck also
would play a test recording of an unfamiliar bottlenose that was the same age
and sex as the familiar animal. All the behavior was scored according to how
quickly and to what degree the animals responded.
A clear pattern emerged in the data: Compared with unfamiliar calls,
dolphins responded significantly more to whistles from animals they once knew,
even if they had not heard the calls in decades.
An audio reunion of old companions
In one notable example, Bruck played a recording of a female dolphin
named Allie, who currently lives at the Brookfield Zoo, for Bailey, a female
now in Bermuda. The pair had last lived together at Dolphin Connection in the
Florida Keys when Allie was 2 and Bailey was 4. But 20 years and six months
after their last contact, Bailey still recognized the recording of Allie's
signature whistle.
That kind of performance after decades apart was typical, leading Bruck
to conclude that dolphins maintain lifelong memories of each others' whistles.
In the wild, bottlenose dolphins have an average life expectancy of around 20
years, though longer-lived individuals can survive up to 45 years or more.
In fact, Bruck's study appears to show the longest pure memory of any
kind in a non-human species. Anecdotally, an elephant can remember a mother
after 20 years, but testing animals' long-term memories outside of family
relationships requires more systematic study of multiple relationships.
Exactly why dolphins' social memories persist so long remains unclear.
Dolphins exhibit sophisticated social connections that follow a
"fission-fusion" model. In the open ocean, dolphins may break apart
from one group and "fuse" with other groups many times over. Such
relationships could have required a growth in memory capacity. But it's also
possible that memory is just one facet of the advanced mind that evolved in
dolphins for other reasons.
"Why do they need this kind of memory? I'm not sure they do,"
Bruck said. "The cognitive abilities of dolphins are really well
developed, and sometimes things like this are carry-along traits. But to test
whether this kind of social memory capacity is adaptive, we would need more
demographic data from multiple populations in the wild to see if they
experience 20-year separations."
The emergence of advanced memory in marine mammals as well as in humans
shows that in evolution, "there are lots of ways to get from point A to
point B," Bruck said. "It's nice to see this kind of ability in a
non-primate, as this is a great example of convergent evolution."
Probing similarities to human names
Another big question such research raises is how similar dolphins'
signature calls are to human words and names. So far no one has been able to
test what signature whistles signify in a dolphin's mind.
"We know they use these signatures like names, but we don't know if
the name stands for something in their minds the way a person's name does for
us," Bruck said. "We don't know yet if the name makes a dolphin
picture another dolphin in its head."
For his next round of research, Bruck said, "That's my goal -- show
whether the call evokes a representational mental image of that
individual."
Share this story on Facebook, Twitter, and Google:
Other social bookmarking and sharing tools:
Share on stumbleupon Share on linkedin Share on pinterest_share Share
on blogger ShareIN peril
====================================================================================
Shadows of the Mind: A Search for the Missing Science of Consciousness
is a 1994 book by mathematical physicist Roger
Penrose, and serves as a followup to his 1989 book …………..Penrose
hypothesizes that:-
Human consciousness is non-algorithmic, and thus is not capable of being
modeled by a conventional Turing machine-type of digital computer……………...
The human mind has
abilities that no Turing machine could possess because of this mechanism of
non-computable physics………... The essence of Penrose's
argument is that while a formal proof system cannot, because of the theorem,
prove its own incompleteness, Gödel-type results are provable by human
mathematicians. He takes this disparity to mean that human mathematicians are
not describable as formal proof systems and are not running an algorithm, so
that the computational theory of mind is false, and computational approaches to
artificial general intelligence are unfounded………………….. (The argument was first
given by Penrose in The Emperor's New Mind (1989),……………….. The Emperor's New
Mind and suggested to Penrose that certain structures within brain cells
(neurons) were suitable candidate sites for quantum processing and ultimately
for consciousness…………….. Penrose's views on the human thought process are not
widely accepted in scientific circles ………. because people can construe false
ideas to be factual, the process of thinking is not limited to formal logic.
Further, AI programs can also conclude that false statements are true, so error
is not unique to humans. Another dissenter, Charles Seife, has said,
"Penrose, the Oxford mathematician famous for his work on tiling the plane
with various shapes, is one of a handful of scientists who believe that the
ephemeral nature of consciousness suggests a quantum process."(ιν περιληπτικώς)
………….
Penrose and Stuart Hameroff have constructed the Orch-OR theory in which
human consciousness is the result of quantum gravity effects in
microtubules…………..However, in 2007, Gregory S. Engel claimed that all arguments
concerning
Human brain
The human brain has the same general structure as the brains of other
mammals, but is larger than any other in relation to body size…………… when
measured using the encephalization quotient which compensates for body size,
the human brain is almost twice as large as the brain of the bottlenose
dolphin, and three times as large as the brain of a chimpanzee. ………….The adult
human brain weighs on average about 3 lbs. (1.5 kg)[1] with a volume of around
1130 cubic centimetres (cm3) in women and 1260 cm3 in men, although there is
substantial individual variation. Men with the same body height and body
surface area as women have on average 100 grams heavier brains, although these
differences do not correlate in any simple way with IQ or other measures of cognitive
performance……The human brain has many properties that are common to all
vertebrate brains, including a basic division into three parts called the
forebrain, midbrain, and hindbrain,………….As a mammalian brain, the human brain
has special features that are common to all mammalian brains,………..
As a primate brain, the human brain has a much larger cerebral cortex,
in proportion to body size, than most mammals, and a very highly developed
visual system………..As a hominid brain, the human brain is substantially enlarged
even in comparison to the brain of a typical monkey. The sequence of evolution
from Australopithecus (four million years ago) to Homo sapiens (modern man) was
marked by a steady increase in brain size, particularly in the frontal lobes,
which are associated with a variety of high-level cognitive functions. (It is
noteworthy, though, that Neanderthals, an extinct subspecies of modern humans,
had larger brains at adulthood than present-day humans……………The dominant feature
of the human brain is corticalization. The cerebral cortex in humans is so
large that it overshadows every other part of the brain…………The cerebral cortex
is nearly symmetrical, with left and right hemispheres that are approximate
mirror images of each other…(ι ν,περιληπτικώς)………..
Understanding the relationship between the brain and the mind is a great
challenge…………One is obliged to admit that perception and what depends upon it
is inexplicable on mechanical principles,………….. Main article: Lateralization of
brain function……….Each hemisphere of the brain interacts primarily with one
half of the body, but for reasons that are unclear, the connections are
crossed: the left side of the brain interacts with the right side of the body,
and vice versa.[citation needed………..
In the course of evolution of the Homininae, the human brain has grown
in volume from about 600 cm3 in Homo habilis to about 1500 cm3 in Homo sapiens
neanderthalensis. Subsequently, there has been a shrinking over the past 28,000
years. The male brain has decreased from 1,500 cm3 to 1,350 cm3 while the
female brain has shrunk by the same relative proportion. For comparison, Homo
erectus, a relative of humans, had a brain size of 1,100 cm3. However, the
little Homo floresiensis, with a brain size of 380 cm3, a third of that of
their proposed ancestor H. erectus, used fire, hunted, and made stone tools at
least as sophisticated as those of H. erectus. "As large as you need and
as small as you can" has been said to summarize the opposite evolutionary
constraints on human brain size.Studies tend to indicate small to moderate
correlations (averaging around 0.3 to 0.4) between brain volume and IQ…………
The study of how language is represented and processed by the brain is
neurolinguistics. This field originated from the 19th-century discovery that
damage to different parts of the brain appeared to cause different symptoms:
physicians noticed that individuals with damage to a brain region now known as
Broca's area had difficulty in producing language, whereas those with damage to
a region now known as Wernicke's area had difficulty in understanding it. Since
then, there has been substantial debate over what processes these and other
parts of the brain subserve, and over whether or not there even is a strong one-to-one
relationship between brain regions and language functions.
More recently, much
research on language has also used more modern methods (particularly
electrophysiology and functional neuroimaging, as described above) to examine
how language processing occurs in people without brain damage or other
impairments.
In 2005, Dr. Olaf
Sporns at Indiana University and Dr. Patric Hagmann at Lausanne University
Hospital independently and simultaneously suggested the term
"connectome" to refer to a map of the neural connections within the
brain. This term was directly inspired by the ongoing effort to sequence the
human genetic code—to build a genome.(ιν περιληπτικώς)
"C
1-9-2013
Το τοξόπλασμα, το τρομερό αυτό παράσιτο που μολύνει το
ένα τρίτο των ανθρώπων και έχει συνδεθεί με συμπεριφορικές αλλαγές, αυτοκτονίες και σχιζοφρένεια, προκαλεί μόνιμες
αλλαγές στον εγκέφαλο, αποκαλύπτει νέα μελέτη: Τα προσβεβλημένα ποντίκια
τρέχουν από μόνα τους να πέσουν στα νύχια της γάτας, ακόμα κι αν δείχνουν να
έχουν ξεπεράσει την ασθένεια.
Προηγούμενες μελέτες είχαν καταστήσει σαφές ότι η
τοξοπλάσμωση, η ασθένεια που προκαλεί το μονοκύτταρο πρωτόζωο Toxoplasma gondii, κάνει τα ποντίκια
να χάνουν τον έμφυτο φόβο τους απέναντι στις γάτες και να μην αποφεύγουν πια τα
ούρα τους.
Ο μηχανισμός αυτού του παράξενου φαινομένου παραμένει
ασαφής, το βέβαιο όμως είναι ότι η συμπεριφορική αλλαγή επιτρέπει στο παράσιτο
να πετύχει το σκοπό του: Η γάτα τρώει το ποντίκι, το τοξόπλασμα μολύνει τη γάτα
και βρίσκει ευκαιρία να αναπαραχθεί στο πεπτικό της σύστημα. Νέα παράσιτα
απελευθερώνονται στο περιβάλλον με τα κόπρανα της γάτας και ο κύκλος ζωής του
παράσιτου ξεκινά από την αρχή.
Κοινό παράσιτο επηρεάζει τη χημεία του εγκεφάλου, ίσως
και τη συμπεριφορά
Θα φανταζόταν κανείς ότι η περίεργη αυτή αντίδραση
εξαφανίζεται αν ο ξενιστής καταφέρει να απαλλαγεί από τη μόλυνση. Η νέα μελέτη,
η οποία δημοσιεύεται στην online επιθεώρηση PLoS ONE, δείχνει ότι τα
ποντίκια παραμένουν «ατρόμητα» απέναντι στον εχθρό ακόμα και αν το παράσιτο
έχει εξαφανιστεί από τον εγκέφαλό τους.
Η Ουέντι Ίνγκραμ και οι συνεργάτες της στο
Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ μόλυναν ποντίκια με διάφορα στελέχη
τοξοπλάσματος και παρακολούθησαν τη συμπεριφορά τους. Εντός τριών εβδομάδων από
την έκθεση στο παράσιτο, όλα τα πειραματόζωα είχαν πάψει να αποφεύγουν τα ούρα
μιας αγριόγατας.
Τα μολυσμένα ποντίκια συνέχιζαν να μην φοβούνται τις
γάτες για τουλάχιστον τέσσερις μήνες, διάστημα που θα αντιστοιχούσε σε μερικά
χρόνια για τον άνθρωπο.
Αυτό συνέβη ακόμα και στα πειραματόζωα που είχαν
μολυνθεί με ένα γενετικά τροποποιημένο τοξόπλασμα, το οποίο δεν σχηματίζει
κύστεις μέσα στα κύτταρα του εγκεφάλου όπως άλλα στελέχη. Παρόλο όμως που το
τοξόπλασμα δεν σχημάτιζε κύστεις και είχε εξαφανιστεί από τον εγκέφαλο, η
συμπεριφορική αλλαγή παρέμενε.
Η παρατήρηση αυτή έχει σημασία για τις μελέτες που
εξετάζουν την πιθανή σχέση της τοξοπλάσμωσης με τη σχιζοφρένεια. Συγκεκριμένα,
τα αποτελέσματα δείχνουν να διαψεύδουν μια πιθανή εξήγηση, σύμφωνα με την οποία
οι κύστεις του τοξοπλάσματος αυξάνουν την παραγωγή ντοπαμίνης, ενός
νευροδιαβιβαστή που σχετίζεται με τη σχιζοφρένεια.
Κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να συμβαίνει, οπότε η πιθανή
σχέση του τοξοπλάσματος με τη σχιζοφρένεια παραμένει μυστηριώδης όπως πάντα.
Είναι ωστόσο πιθανό ότι η τοξοπλάσμωση προκαλεί
συμπεριφορικές αλλαγές και στον άνθρωπο -προηγούμενες μελέτες έχουν συνδέσει το
παράσιτο με αυξημένο κίνδυνο τροχαίου ατυχήματος και αυτοκτονικό ιδεασμό.
Δεδομένου ότι το τοξόπλασμα μολύνει γύρω στο ένα τρίτο
του παγκόσμιου ανθρώπινου πληθυσμού, και είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τις
εγκύους, το θέμα έχει σημασία.
Όπως όμως παραδέχεται ο Μάικλ Άιζεν, μέλος της
ερευνητικής ομάδας, «αυτό το παράσιτο γνωρίζει περισσότερα για τους εγκεφάλους
μας από ό,τι γνωρίζουμε εμείς οι ίδιοι».
«Η ικανότητά του να προκαλεί τις επιθυμητές αλλαγές
στην περίπλοκη συμπεριφορά των τρωκτικών είναι απλά συναρπαστική. Το τοξόπλασμα
έχει κάνει εξαίρετη δουλειά για να αυξήσει το ρυθμό μετάδοσης σε νέους
ξενιστές».
Ne
Tεχνητό πόδι κινείται με τη σκέψη
Πρόκειται για το πρώτο «έξυπνο» κάτω άκρο, το οποίο
έχει τοποθετηθεί επιτυχώς σε έναν 32χρονο ασθενή
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:
26/09/2013 18:25
Tεχνητό πόδι
κινείται με τη σκέψη
Ο Βαν Βότερ είναι ο πρωτοπόρος της βιονικής τεχνολογίας
(Πηγή: Rehabilitation Institute of Chicago)
5
emailεκτύπωση
Σικάγο
Ένας 32χρονος που έχασε το πόδι του από τον μηρό και
κάτω έγινε ο πρώτος ασθενής που περπατά με βιονικό πόδι ελεγχόμενο με τη δύναμη
της σκέψης.
Η τεχνολογία που παρουσιάζεται στο «New England Journal
of Medicine» είχε ήδη αξιοποιηθεί σε προθέματα για τα χέρια, μέχρι σήμερα όμως
δεν είχε αξιοποιηθεί στα κάτω άκρα.
Το ρομποτικό πόδι που απέκτησε ο Βαν Βότερ αναγνωρίζει
τα ηλεκτρικά σήματα που μεταδίδει το ισχιακό νεύρο στον μηρό, ερμηνεύει αυτά τα
σήματα και στέλνει εντολές σε δύο κινητήρες που βρίσκονται στο γόνατο και τον
αστράγαλο.
Χάρη στο ρομποτικό πρόθεμα, ο Βότερ μπορεί να εκτελεί
μια σειρά περίπλοκων κινήσεων με συνεχή ροή - μπορεί να περπατά, να
ανεβοκατεβαίνει σκάλες, να σηκώνεται και να κάθεται χωρίς τους ειδικούς
χειρισμούς που απαιτούν τα συμβατικά τεχνητά μέλη.
Για παράδειγμα, όταν ανέβαινε σκάλες με το προηγούμενο
τεχνητό άκρο, ο 32χρονος έπρεπε να πατά πάντα το ίδιο πόδι στο επόμενο σκαλί.
Τώρα, όμως, μπορεί να χρησιμοποιεί τα κάτω άκρα του εναλλάξ.
Για συγκεκριμένη κατηγορία ασθενών
Το μόνο πρόβλημα με τη νέα τεχνολογία είναι ότι μπορεί
να εφαρμοστεί μόνο σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε ειδική χειρουργική επέμβαση
αμέσως μετά τον ακρωτηριασμό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι χειρουργοί
κόβουν και αχρηστεύουν τα κύρια κινητικά νεύρα.
Ο Βαν Βότερ ήταν ο πρώτος ασθενής στον οποίο τα
κινητικά νεύρα του ποδιού δεν αποκόπηκαν. Αντίθετα, οι άκρες του ισχιακού νεύρου
που ελέγχει το πόδι συνδέθηκαν χειρουργικά στον δικέφαλο μυ στο πίσω μέρος του
μηρού.
Η επέμβαση και οι δοκιμές του ρομποτικού ποδιού
πραγματοποιήθηκαν στο Ινστιτούτο Αποκατάστασης του Σικάγο με χρηματοδότηση του
αμερικανικού στρατού, ο οποίος σχεδιάζει να αξιοποιήσει την τεχνολογία σε
ακρωτηριασμένους στρατιώτες.
Έπειτα από μερικούς μήνες εκπαίδευσης, ο ασθενής είχε
μάθει να ελέγχει το δικέφαλο μυ σκεπτόμενος ότι κινούσε το πόδι που έλειπε.
Τα ρομποτικό πόδι καταγράφει με μια σειρά ηλεκτροδίων
τα ηλεκτρικά σήματα του ισχιακού νεύρου. Ο επεξεργαστής του αποφασίζει ποια
κίνηση θέλει να εκτελέσει ο χρήστης, και στέλνει τις αντίστοιχες εντολές στις
μηχανικές αρθρώσεις του γονάτου και του αστραγάλου.
Επιπλέον, όμως, το τεχνητό μέλος διαθέτει γυροσκόπιο, επιταχυνσιόμετρο
και άλλους αισθητήρες που αυξάνουν την ακρίβεια της κίνησης.
Οι αισθητήρες αυτοί από μόνοι τους επιτρέπουν στο
τεχνητό μέλος να εκτελεί τη σωστή κίνηση στο 87% των περιπτώσεων. Αξιοποιώντας
ταυτόχρονα και τα σήματα που καταγράφουν τα ηλεκτρόδια, η ακρίβεια ανεβαίνει
στο 98%.
Επόμενος στόχος, επισημαίνουν οι ερευνητές, είναι να
μηδενίσουν αυτά τα λάθη ώστε να αποφεύγονται οι πτώσεις.
O Βότερ, πάντως, είναι ήδη πολύ ικανοποιημένος.
Επέδειξε μάλιστα τις ικανότητες του ποδιού του ανεβαίνοντας τους 103 ορόφους
ενός ουρανοξύστη στο Σικάγο.
Ίσως το σύμπαν να είναι ένας γιγάντιος
εγκέφαλος που σκέφτεται
Η μεγάλη φυσικός
Σαμπίν Χοσενφέλντερ αναρωτιέται αν αντί για αστρόσκονη, είμαστε και μόρια στους
νευρώνες του μεγαλύτερου γνωστού μυαλού που υπήρξε ποτέ.
ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΝΙΑΤΗΣ
Το άρθρο της Σαμπίν Χοσενφέλντερ
στο περιοδικό Time με αυτόν τον προβοκατόρικο -αλλά λογικό όπως θα δούμε- τίτλο
έχει κάνει μεγάλη αίσθηση, και εκτός των ανθρώπων της επιστήμης. Η ίδια είναι
ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Προηγμένων Σπουδών της Φρανκφούρτης, με περισσότερα
από ογδόντα ερευνητικά άρθρα δημοσιευμένα σχετικά με τα θεμέλια της φυσικής,
συμπεριλαμβανομένης της κβαντικής βαρύτητας, της φυσικής πέρα από το τυπικό
μοντέλο, της σκοτεινής ύλης και των κβαντικών θεμελίων. Και η θέση της ότι
το σύμπαν μπορεί αν είναι ένας μεγάλος εγκέφαλος σίγουρα μας ιντριγκάρει.Ακολουθεί
το κείμενο της όπως το δημοσίευσε για χάρη του αμερικανικού περιοδικού:
"Το
σύμπαν μας εμπεριέχει περίπου 200 δισεκατομμύρια γαλαξίες, οι οποίοι δεν είναι
ομοιόμορφα κατανεμημένοι -υπό την έλξη της βαρύτητας, σχηματίζουν σμήνη και τα
σμήνη σχηματίζουν υπερσμήνη. Ανάμεσα σε αυτά τα σμήνη, λοιπόν, οι γαλαξίες
ευθυγραμμίζονται κατά μήκος λεπτών νημάτων, των “γαλαξιακών νημάτων”, που
μπορεί να έχουν μήκος αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων έτη φωτός. Τα γαλαξιακά
σμήνη και νημάτα περιβάλλονται από κενά που περιέχουν πολύ λίγη ύλη. Συνολικά, ο κοσμικός ιστός μοιάζει κάπως
με τον ανθρώπινο εγκέφαλο.Για να είμαστε πιο ακριβείς, η κατανομή της
ύλης στο σύμπαν μοιάζει λίγο με το "connectome", δηλαδή το δίκτυο των
νευρικών συνδέσεων στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Οι
νευρώνες στον ανθρώπινο εγκέφαλο, επίσης, σχηματίζουν συστάδες και συνδέονται
με άξονες, που είναι μακριές νευρικές ίνες που στέλνουν ηλεκτρικά ερεθίσματα
από τον έναν νευρώνα στον άλλο.Η ομοιότητα μεταξύ του ανθρώπινου εγκεφάλου
και του σύμπαντος δεν είναι μία επιφανειακή ιδέα. Έχει αναλυθεί αυστηρά σε
μια μελέτη του 2020 από τον Ιταλό αστροφυσικό, Φράνκο Βάτζα, και τον
νευροεπιστήμονα, Αλμπέρτο Φελέττι. Υπολόγισαν πόσες δομές διαφορετικών μεγεθών
υπάρχουν στο σύνδεσμο του ανθρώπινου εγκεφάλου και στον κοσμικό ιστό και
επισήμαναν “μια αξιοσημείωτη ομοιότηταΗ
βαθύτερη φωτογραφία του Σύμπαντος όπως δημοσιεύτηκε απ' τη NASA στις 11 Ιουλίου
του 2022. NASA/ESA/CSA/STScI via AP AP
Βρήκαν,
λοιπόν, ότι τα δείγματα εγκεφάλου σε κλίμακες κάτω από περίπου 1 χιλιοστό και η
κατανομή της ύλης στο σύμπαν μέχρι
περίπου 300 εκατομμύρια έτη φωτός είναι δομικά παρόμοια. Θα μπορούσε δηλαδή το σύμπαν να
είναι ένας γιγαντιαίος εγκέφαλος μέσα στον οποίον ο γαλαξίας μας αποτελεί απλώς
έναν νευρώνα; Θα μπορούσαμε δηλαδή να γινόμαστε μάρτυρες του
αυτοστοχασμού του ενώ επιδιώκουμε τις δικές μας σκέψεις;Σίγουρα, δεν ξέρουμε
τι είναι η συνείδηση. Αλλά ξέρουμε ότι τα μόνα πράγματα για τα οποία
είμαστε εύλογα σίγουροι ότι μπορούν να σκεφτούν -οι εγκέφαλοι- ότι έχουν πολλές
συνδέσεις και στέλνουν πολλές πληροφορίες πέρα δώθε μέσω αυτών των συνδέσεων.
Ακόμη και αν δεν καταλαβαίνουμε τη συνείδηση, η υψηλή συνδεσιμότητα και η
γρήγορη σηματοδότηση φαίνονται αγώγιμα στη σκέψη. Το ότι το σύμπαν είναι
δομικά παρόμοιο με τον εγκέφαλο εγείρει το ερώτημα αν έχει παρόμοιες ικανότητες
σκέψης.
ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΟ ΓΙΑ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΙ
Το
σύμπαν, ωστόσο, είναι διαφορετικό από τον ανθρώπινο εγκέφαλο με διάφορους
τρόπους, κυρίως
επειδή
διαστέλλεται, και η διαστολή του επιταχύνεται. Εάν τα σμήνη γαλαξιών ήταν οι
νευρώνες του σύμπαντος, τότε θα πετούσαν χωριστά το ένα από το άλλο με ολοένα
αυξανόμενη ταχύτητα –και ήδη το κάνουν εδώ και μερικά δισεκατομμύρια χρόνια.
Μια
άλλη σημαντική διαφορά είναι ότι χρειάζεται πολύς χρόνος για να διασχίσουν τα
σήματα το σύμπαν. Οι νευρώνες στον ανθρώπινο εγκέφαλο στέλνουν περίπου 5 έως
50 σήματα το δευτερόλεπτο. Τα περισσότερα από αυτά τα σήματα (το 80%) είναι
μικρής απόστασης, διανύοντας απόσταση μόνο περίπου ενός χιλιοστού, αλλά περίπου
το 20% κινούνται σε μεγάλες αποστάσεις, συνδέοντας διαφορετικά μέρη του
εγκεφάλου. Χρειαζόμαστε και τα δύο για να σκεφτούμε. Τα σήματα στον εγκέφαλό μας ταξιδεύουν με περίπου 100
μέτρα το δευτερόλεπτο, ένα εκατομμύριο φορές πιο αργά από την ταχύτητα του
φωτός. Αλλά ο εγκέφαλος είναι μικρός και χρειάζονται μόνο κλάσματα
δευτερολέπτων για να κολλήσουν τα σήματα σε αυτόν.
Το σύμπαν, αντίθετα, έχει σήμερα διάμετρο περίπου 90
δισεκατομμύρια έτη φωτός και -όπως μας δίδαξε ο Άλμπερτ Αϊνστάιν- τίποτα δεν ταξιδεύει πιο γρήγορα
από την ταχύτητα του φωτός. Αυτό σημαίνει ότι αν μια πλευρά του
υποθετικού σύμπαντος-εγκεφάλου ήθελε τουλάχιστον να λάβει υπόψη του την άλλη
πλευρά του, αυτό θα χρειαζόταν 90 δισεκατομμύρια χρόνια ακόμη και με την
ταχύτητα του φωτός. Και η αποστολή ενός μόνο σήματος στον πλησιέστερο νευρώνα
μας, το σμήνος γαλαξιών M81, θα χρειαζόταν τουλάχιστον 11 εκατομμύρια χρόνια.
Αυτό σημαίνει ότι -σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο- το σύμπαν
μπορεί να έχει διαχειριστεί περίπου 1000 ανταλλαγές μεταξύ των πλησιέστερων
νευρώνων του από τη Μεγάλη Έκρηξη. Αν αφήσουμε τις συνδέσεις μεγάλης εμβέλειας
εντελώς στην άκρη, αυτό είναι περίπου όσο ο εγκέφαλός μας σε 3 λεπτά. Και η
ικανότητα του σύμπαντος να συνδέεται με τον εαυτό του μειώνεται με τη διαστολή
του, οπότε από εδώ και πέρα τα πράγματα χειροτερεύουν
Αυτό
σημαίνει ότι αν το σύμπαν σκέφτεται, δεν σκέφτεται πολύ. Για
τους περισσότερους φυσικούς, αυτό είναι και το τέλος των όσων συζητάμε. Τι
γίνεται όμως αν το σύμπαν δεν είναι τόσο μεγάλο όσο φαίνεται;
ΟΛΑ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ
Ερευνητές της εταιρείας
DeepMind που ανήκει στην Google δίδαξαν πρόσφατα φυσική σε ένα μηχάνημα
τεχνητής νοημοσύνης. Τροφοδότησαν με ώρες βίντεο το πρόγραμμα του υπολογιστή
και έμαθαν, μεταξύ άλλων, ότι τα αντικείμενα δεν εξαφανίζονται αυθόρμητα, αλλά
μετακινούνται συνεχώς από ένα μέρος σε κοντινά μέρη. Στη φυσική, αυτό το ονομάζουμε “τοπικότητα”. Είναι μια από
τις πιο βασικές ιδιότητες της φύσης. Και είναι από αυτά που καταλαβαίνουμε
λιγότερο.
Δεν είναι μόνο ότι δεν καταλαβαίνουμε γιατί το σύμπαν σέβεται την
τοπικότητα. Δεν είμαστε σίγουροι ότι η τοπικότητα παραμένει έγκυρη στην
υποατομική σφαίρα. Αν όχι, τότε αυτό θα μπορούσε να έχει βαθιές συνέπειες. Θα
μπορούσε να είναι ότι ο ίδιος ο χώρος έχει πολύ περισσότερες συνδέσεις από ό,τι
παρατηρούμε, μη τοπικές, που δεν μοιάζουν με τις πύλες: πας σε ένα άκρο και
τηλεμεταφέρεσαι στιγμιαία σε διαφορετικό μέρος.
Αυτές οι μη τοπικές συνδέσεις θα πρέπει να είναι πολύ μικρές για
εμάς, διαφορετικά θα τις είχαμε ήδη παρατηρήσει. Αλλά και πάλι θα συνέδεαν το
διάστημα με τον εαυτό του. Με αυτόν τον τρόπο, δύο μέρη που πιστεύουμε ότι
βρίσκονται σε αντίθετα άκρα του σύμπαντος μπορεί να είναι πολύ κοντά το ένα στο
άλλο. Το σύμπαν θα ήταν
μόνο φαινομενικά μεγάλο, μια ψευδαίσθηση που γεννήθηκε από την περιορισμένη μας
αντίληψη.
Οι συνάδελφοί μου στη φυσική κάνουν εικασίες σχετικά με αυτό για
διάφορους λόγους. Πρώτον, γνωρίζουμε ότι τα κβαντικά εφέ μπορούν να
δημιουργήσουν ισχυρές μη τοπικές συνδέσεις μεταξύ των σωματιδίων. Αυτή η
“διαπλοκή”, όπως λέγεται, είναι που δίνει στους κβαντικούς υπολογιστές το
προβάδισμά τους. Η διαπλοκή δεν επιτρέπει τη μη τοπική μεταφορά πληροφοριών,
αλλά μας λέει ότι η γνωστή τοποθεσία των σφαιρών που κυλούν σε κεκλιμένα
επίπεδα δεν είναι το μόνο στο οποίο πρέπει να σταθούμε.
Γνωρίζουμε επίσης ότι η
θεωρία της βαρύτητας του Αϊνστάιν περιέχει σκουληκότρυπες που αποτελούν
σύντομους δρόμους μεταξύ τόπων που φαίνονται να βρίσκονται μακριά. Ενώ
οι μεγάλες σκουληκότρυπες δεν μπορούν να υπάρχουν στο σύμπαν μας επειδή θα
έκλειναν αμέσως, το τι θα έκαναν οι σκουληκότρυπες στο κβαντικό βασίλειο,
κανείς δεν ξέρει πραγματικά. Για να το μάθουμε, θα χρειαζόμασταν μια θεωρία για
τις κβαντικές ιδιότητες του διαστήματος, την οποία -παρά τα 80 και πλέον χρόνια
αναζήτησης- δεν έχουμε βρει ακόμα. Πολύ πιθανό, ωστόσο, οι κβαντικές
σκουληκότρυπες να δημιουργούν μη τοπικές συνδέσεις.
Ένα μη τοπικά συνδεδεμένο σύμπαν, επομένως, θα είχε νόημα για
πολλούς λόγους. Εάν αυτές
οι εικασίες είναι σωστές, το σύμπαν μπορεί να είναι γεμάτο με μικροσκοπικές
πύλες που συνδέουν φαινομενικά μακρινά μέρη. Οι φυσικοί, Φωτεινή
Μαρκοπούλου και Λι Σμόλιν υπολόγισαν ότι το σύμπαν μας θα μπορούσε να περιέχει
έως και 10 (σε ισχύ 360) τέτοιων μη τοπικών συνδέσεων. Και αφού οι συνδέσεις
δεν είναι τοπικές ούτως ή άλλως, δεν έχει σημασία ότι επεκτείνονται μαζί με το
σύμπαν. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος, για σύγκριση, έχει σχεδόν 10 (έως την 15η
δύναμη) συνδέσεις.
Επιτρέψτε μου να ξεκαθαρίσω ότι δεν υπάρχουν απολύτως αποδείξεις
ότι υπάρχουν μη τοπικές συνδέσεις ή ότι, αν υπήρχαν, θα επέτρεπαν πράγματι στο
σύμπαν να σκεφτεί. Δεν μπορούμε όμως να αποκλείσουμε ούτε αυτό το ενδεχόμενο. Όσο
τρελό κι αν ακούγεται, η ιδέα ότι το σύμπαν είναι ευφυές είναι συμβατή με όλα
όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα.
ΠΗΓΗ ΘΑΥΜΑΤΟΣ
Έκανα όνομα, καλώς ή κακώς, απομυθοποιώντας ανοησίες της φυσικής
που έγιναν πρωτοσέλιδα. Από την υποτιθέμενη παρατήρηση αρνητικής μάζας (δεν
υπάρχει κάτι τέτοιο) μέχρι την αποστολή μηνυμάτων ταχύτερα από το φως με το
κβαντικό διαδίκτυο (δεν μπορεί να γίνει) έως την επαφή με παράλληλα σύμπαντα
(σας διαβεβαιώνω ότι δεν είχαμε κανένα).
Το σύμπαν μπορεί να σκεφτεί, η Μεγάλη Έκρηξη μπορεί να επαναληφθεί
και αντίγραφά σας μπορεί να ζουν σε παράλληλους κόσμους. Αυτές είναι οι
δυνατότητες που βρήκαμε στις θεωρίες μας στη φυσική. Δεν υποστηρίζονται από
στοιχεία και μπορεί να μην υποστηριχθούν ποτέ. Αλλά δεν αντικρούονται ούτε με
στοιχεία. Και αυτές είναι ιστορίες που αξίζει επίσης να ειπωθούν".
ΔΙΑΣΤΗΜ
=
Αγία Τριάδα –Βόλος……….έως 1-1-2023
*Η
μηχανή Τούρινγκ (Turing machine)
είναι μια βασική αφηρημένη μηχανή που μεταχειρίζεται σύμβολα, η οποία, παρ'
όλη την απλότητά της, μπορεί να προσαρμοστεί έτσι ώστε να προσομοιώσει τη
λογική οποιουδήποτε αλγορίθμου. Οι μηχανές Τούρινγκ περιγράφηκαν το 1936
από τον Άλαν Τούρινγκ. Ενώ σχεδιάστηκαν για να είναι τεχνικά εφικτές, οι
μηχανές Τούρινγκ δεν προορίζονταν να είναι πρακτική υπολογιστική τεχνολογία,
αλλά ένα νοητό πείραμα για τα όρια των μηχανικών υπολογισμών. Έτσι, δεν
κατασκευάστηκαν στην πραγματικότητα. Η μελέτη των αφηρημένων τους ιδιοτήτων
φανερώνει πολλές αρχές της επιστήμης υπολογιστών και της θεωρίας
πολυπλοκότητας.
Μια μηχανή Τούρινγκ που μπορεί να
προσομοιώσει μια οποιαδήποτε άλλη μηχανή Τούρινγκ λέγεται Καθολική Μηχανή
Τούρινγκ (ή απλά καθολική μηχανή). Ένας πιο μαθηματικός ορισμός με παρόμοια
"καθολική" φύση τέθηκε από τον Αλόνζο Τσερτς, του οποίου η εργασία
πάνω στο λογισμό λάμδα συνυφαίνεται με αυτή του Τούρινγκ σε μια τυπική θεωρία
υπολογισμού που είναι γνωστή ως η θέση Τσερτς-Τούρινγκ. Η θέση λέει ότι οι
μηχανές Τούρινγκ όντως εμπεριέχουν την ανεπίσημη έννοια της αποδοτικής μεθόδου
στη λογική και τα μαθηματικά, και δίνουν έναν ακριβή ορισμό ενός αλγορίθμου ή
μιας μηχανικής διαδικασίας.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Une étude portant sur plus d’un million de personnes
assure aujourd’hui que notre vitesse mentale ne commence à baisser qu’à partir
de 60 ans.
One of the thorniest debates in neuroscience is
whether people can make new neurons after their brains stop developing in
adolescence—a process known as neurogenesis. Now, a new study finds that even
people long past middle age can make fresh brain cells, and that past studies
that failed to spot these newcomers may have used flawed methods.
Neurogenesis – the ability to generate new hippocampal cells – declines
with age in primates. This decreasing production of neurons was believed to
occur in ageing humans, too. Now the study suggests that the neurogenesis
process continues in the adult human hippocampus. The scientific community
considers that memory may begin to fail because no new neurons grow in this
part of the brain. Speaking to the UK’s ‘Independent’,
Dr Boldrini said: “We found that older people have similar ability to make thousands
of hippocampal new neurons from progenitor cells as younger people do. We also
found equivalent volumes of the hippocampus across ages.” But the researchers
also revealed fewer blood vessels and connections between cells in the older
brains. The older the individual, the less new blood vessels he or she forms.
Comparing perfectly healthy brains to diseased ones could open the door to
developing new treatments for psychological and neurological conditions such as
Alzheimer’s disease. “We all know people that are in their nineties and are
sharp,” added Dr Boldrini in the ‘Daily Mail’. To some extent, her research
disputing previous theories that neurons stop developing after adolescence now
explains why that’s possible.
Neurogenesis – the ability to generate new hippocampal cells – declines
with age in primates. This decreasing production of neurons was believed to
occur in ageing humans, too. Now the study suggests that the neurogenesis
process continues in the adult human hippocampus. The scientific community
considers that memory may begin to fail because no new neurons grow in this
part of the brain. Speaking to the UK’s ‘Independent’,
Dr Boldrini said: “We found that older people have similar ability to make
thousands of hippocampal new neurons from progenitor cells as younger people
do. We also found equivalent volumes of the hippocampus across ages.” But the
researchers also revealed fewer blood vessels and connections between cells in
the older brains. The older the individual, the less new blood vessels he or
she forms. Comparing perfectly healthy brains to diseased ones could open the
door to developing new treatments for psychological and neurological conditions
such as Alzheimer’s disease. “We all know people that are in their nineties and
are sharp,” added Dr Boldrini in the ‘Daily Mail’. To some extent, her research
disputing previous theories that neurons stop developing after adolescence now
explains why that’s possible
.
Dr Boldrini said: “We
found that older people have similar ability to make thousands of hippocampal
new neurons from progenitor cells as younger people do. We also found
equivalent volumes of the hippocampus across ages.” But the researchers also
revealed fewer blood vessels and connections between cells in the older brains.
The older the individual, the less new blood vessels he or she forms. Comparing
perfectly healthy brains to diseased ones could open the door to developing new
treatments for psychological and neurological conditions such as Alzheimer’s
disease. “We all know people that are in their nineties and are sharp,” added
Dr Boldrini in the ‘Daily Mail’. To some extent, her research disputing
previous theories that neurons stop developing after adolescence now explains
why that’s possible.
United States ΕΠ
Researchers have long hoped that neurogenesis
could help treat brain disorders like depression and Alzheimer's disease. But
last year, a study in Nature reported that the process peters out by adolescence, contradicting previous work that
had found newborn neurons in older people using a variety of methods. The
finding was deflating for neuroscientists like Frankland, who studies adult
neurogenesis in the rodent hippocampus, a brain region involved in learning and
memory. It "raised questions about the relevance of our work," he
says.
But there may have been problems with some of
this earlier research. Last year's Nature study, for example,
looked for new neurons in 59 samples of human brain tissue, some of which came
from brain banks where samples are often immersed in the fixative
paraformaldehyde for months or even years. Over time, paraformaldehyde forms
bonds between the components that make up neurons, turning the cells into a
gel, says neuroscientist María Llorens-Martín of the Severo Ochoa Molecular
Biology Center in Madrid. This makes it difficult for fluorescent antibodies to
bind to the doublecortin (DCX) protein, which many scientists consider the
"gold standard" marker of immature neurons, she says.
The number of cells that test positive for DCX
in brain tissue declines sharply after just 48 hours in a paraformaldehyde
bath, Llorens-Martín and her colleagues report today in Nature Medicine.
After 6 months, detecting new neurons "is almost impossible," she
says.
When the researchers used a shorter fixation
time—24 hours—to preserve donated brain tissue from 13 deceased adults, ranging
in age from 43 to 87, they found tens of thousands of DCX-positive cells in the dentate gyrus, a curled sliver of tissue within
the hippocampus that encodes memories of events. Under a microscope, the
neurons had hallmarks of youth, Llorens-Martín says: smooth and plump, with
simple, undeveloped branches.
In the sample from the youngest donor, who died
at 43, the team found roughly 42,000 immature neurons per square millimeter of
brain tissue. From the youngest to oldest donors, the number of apparent new
neurons decreased by 30%—a trend that fits with previous studies in humans
showing that adult neurogenesis declines with age. The team also showed that
people with Alzheimer's disease had 30% fewer immature neurons than healthy
donors of the same age, and the more advanced the dementia, the fewer such
cells.
Some scientists remain skeptical, including the
authors of last year's Nature paper. "While this study
contains valuable data, we did not find the evidence for ongoing production of
new neurons in the adult human hippocampus convincing," says Shawn
Sorrells, a neuroscientist at the University of Pittsburgh in Pennsylvania who
co-authored the 2018 paper. One critique hinges on the DCX stain, which
Sorrells says isn't an adequate measure of young neurons because the DCX
protein is also expressed in mature cells. That suggests the "new"
neurons the team found were actually present since childhood, he says. The new
study also found no evidence of pools of stem cells that could supply fresh
neurons, he notes. What's more, Sorrells says two of the brain samples he and
his colleagues looked at were only fixed for 5 hours, yet they still couldn't
find evidence of young neurons in the hippocampus.
Llorens-Martín says her team used multiple
other proteins associated with neuronal development to confirm that the
DCX-positive cells were actually young, and were "very strict," in their
criteria for identifying young neurons.
Heather Cameron, a neuroscientist at the National Institute of Mental Health in Bethesda, Maryland, remains persuaded by the new work. Based on the "beauty of the data" in the new study, "I think we can all move forward pretty confidently in the knowledge that what we see in animals will be applicable in humans, she says. "Will this settle the debate? I'm not sure. Should it? Yes." ΕΠ ΠΡΛΨ
https://www.nytimes.com/2005/08/02/science/your-body-is-younger-than-you-think.html
Και
οχι μόνο ο εγκέφαλος δημιουργεί καινούργια κύτταρα αλλά και μυς που υποτίθεται
οτι χάνονται μετά από την ηλικία των πενήντα
https://text.npr.org/133776800
|
ΑπάντησηΠροώθηση |
Par Jean-Paul Fritz
·Publié le 20 février 2022 à 17h00
T
L’âge d’or pour nos capacités cérébrales
serait autour des 25 ans. Cette idée, renforcée par des travaux scientifiques,
circule dans le grand public depuis des décennies : nous aurions une
période de croissance, celle de l’enfance à l’adolescence, qui se prolongerait,
au niveau du cerveau, jusqu’à un pic que nous rencontrerions quelque part entre
20 et 30 ans. Après ? Le déclin, inévitable. On réfléchirait moins
vite. Avant le naufrage de la vieillesse, le navire de l’esprit aurait pris
l’eau depuis longtemps. Et si ce n’était qu’une légende, ou a minima une
mauvaise interprétation des faits ? C’est ce qu’affirme aujourd’hui
une étude signée par trois chercheurs de l’Institut de
psychologie de l’université allemande de Heidelberg.
Après
30 ans, le déclin ?
La notion selon laquelle les personnes plus
âgées sont mentalement plus lentes que les plus jeunes a des conséquences
notables sur la vie professionnelle et a apparemment trouvé de forts soutiens
empiriques, de même que dans la littérature scientifique. Un « corpus
important de recherches […] a rapporté de
manière conséquente une relation négative entre la vitesse mentale et
l’âge », ce qui, en clair, voudrait dire que « les
personnes plus âgées sont plus lentes que les plus jeunes dans une large
variété de tâches et contextes cognitifs ». Il y aurait
même, selon ces études passées, « une relation approximativement
linéaire » entre l’âge et la vitesse cognitive qui
démarrerait quelque part entre 20 et 30 ans pour descendre in ΟΧΙ
A computer program
was used to predict what spoken words volunteers had listened to by analysing
their brain activity.
Previous research
has shown that imagined words activate similar brain areas as words that are
actually uttered.
The
hope is that imagined words can be uncovered by "reading" the brain
waves they produce.
"This is huge
for patients who have damage to their speech mechanisms because of a stroke or
Lou Gehrig's disease and can't speak," said Professor Robert Knight, one
of the researchers from the University of California at Berkeley.
"If you could
eventually reconstruct imagined conversations from brain activity, thousands of
people could benefit."
However, the study
involved the use of electrodes inserted through the skull on to the brains of
epileptic patients.
A system
sophisticated enough to achieve the same result non-invasively remains a long
way off.
Prof
Knight acknowledged that the research was at an early stage
and controlling movement with brain activity was "relatively simple"
compared with reconstructing language. But he added: "This experiment
takes that earlier work to a whole new level."
The findings are
reported today in the online journal Public Library of Science Biology.
Scientists enlisted
the help of people undergoing brain surgery to investigate the cause of
untreatable epileptic seizures.
To pinpoint where
the seizures were being generated, neurosurgeons cut a hole in the skull and
placed an array of electrodes on to the surface of the brain.
In the case of 15
seizure patients, brain activity from the temporal lobe was recorded as they
listened to five to 10 minutes of conversation.
Two different
computational models were devised to match the spoken sounds to patterns of
activity from the electrodes.
Patients then heard
a single word, and the models were used to predict what it was from the earlier
analysis.
The better of the
two programmes reproduced a synthesised sound realistic enough for the
scientists to guess the original word.
There is evidence
that the brain breaks sound down to its component acoustic frequencies, with
speech spanning the range from about 1 Hertz (cycles per second) to 8,000
Hertz.
Study leader Dr
Brian Pasley, also from Berkeley, said: "We are looking at which
cortical sites are increasing activity at particular acoustic frequencies, and
from that, we map back to the sound."
He compared the
technique to a pianist "hearing" the music a colleague is playing in
a sound-proof room simply by looking at the keys.
Dr Pasley added:
"This research is based on sounds a person actually hears, but to use this
for a prosthetic device, these principles would have to apply to someone who is
imagining speech.
"There is
some evidence that perception and imagery may be pretty similar in the brain.
If you can understand the relationship well enough between the brain recordings
and sound, you could either synthesise the actual sound a person is thinking,
or just write out the words with a type of interface device."
The research builds
on previous work on the way animals encode sound in the brain's auditory
cortex.
Scientists have
used brain recordings to guess the words ferrets were read, even though the
animals were unable to understand them.
British expert
Professor Jan Schnupp, from Oxford University, said: "This study by Pasley
and others is really quite remarkable. Neuroscientists have of course long
believed that the brain essentially works by translating aspects of the
external world, such as spoken words, into patterns of electrical activity. But
proving that this is true by showing that it is possible to translate these activity
patterns back into the original sound (or at least a fair approximation of it)
is nevertheless a great step forward, and it paves the way to rapid progress
toward biomedical applications.
"Some may
worry ... that this sort of technology might lead to 'mind-reading' devices
which could one day be used to eavesdrop on the privacy of our thoughts. Such
worries are unjustified. It is worth remembering that Pasley and colleagues
could only get their technique to work because epileptic patients had co-operated
closely and willingly with them, and allowed a large array of electrodes to be
placed directly on the surface of their brains. No non-invasive brain scanning
technique in existence is able to provide the very fine temporal and the
spatial resolution needed to make proper mind-reading possible."
a first step has
been taken towards hearing imagined speech using a form of electronic
telepathy, it has been claimed.
scientists believe in future it
may be possible to “decode” the thoughts of brain-damaged patients who cannot
speak.
in a study described by one
british expert as “remarkable”, us researchers were able to reconstruct heard
words from brain wave patterns.
a computer program was used to
predict what spoken words volunteers had listened to by analysing their brain
activity.
previous research has shown
that imagined words activate similar brain areas as words that are actually
uttered.
the hope is that imagined words
can be uncovered by “reading” the brain waves they produce.
“this is huge for patients who
have damage to their speech mechanisms because of a stroke or lou gehrig’s
disease and can’t speak,” said professor robert knight, one of the researchers
from the university of california at berkeley.
“if you could eventually
reconstruct imagined conversations from brain activity, thousands of people
could benefit.”
however, the study involved the
use of electrodes inserted through the skull on to the brains of epileptic
patients.
a system sophisticated enough
to achieve the same result non-invasively remains a long way off.
prof knight acknowledged that
the research was at an early stage and controlling movement with brain activity
was “relatively simple” compared with reconstructing language. but he added:
“this experiment takes that earlier work to a whole new level.”
the findings are reported today
in the online journal public library of science biology.
scientists enlisted the help of
people undergoing brain surgery to investigate the cause of untreatable
epileptic seizures.
to pinpoint where the seizures
were being generated, neurosurgeons cut a hole in the skull and placed an array
of electrodes on to the surface of the brain.
in the case of 15 seizure
patients, brain activity from the temporal lobe was recorded as they listened
to five to 10 minutes of conversation.
two different computational
models were devised to match the spoken sounds to patterns of activity from the
electrodes.
patients then heard a single
word, and the models were used to predict what it was from the earlier
analysis.
the better of the two
programmes reproduced a synthesised sound realistic enough for the scientists
to guess the original word.
there is evidence that the
brain breaks sound down to its component acoustic frequencies, with speech
spanning the range from about 1 hertz (cycles per second) to 8,000 hertz.
study leader dr brian pasley,
also from berkeley, said: “we are looking at which cortical sites are
increasing activity at particular acoustic frequencies, and from that, we map
back to the sound.”
he compared the technique to a
pianist “hearing” the music a colleague is playing in a sound-proof room simply
by looking at the keys.
dr pasley added: “this research
is based on sounds a person actually hears, but to use this for a prosthetic
device, these principles would have to apply to someone who is imagining
speech.
“there is some evidence that
perception and imagery may be pretty similar in the brain. if you can
understand the relationship well enough between the brain recordings and sound,
you could either synthesise the actual sound a person is thinking, or just
write out the words with a type of interface device.”
the research builds on previous
work on the way animals encode sound in the brain’s auditory cortex.
scientists have used brain
recordings to guess the words ferrets were read, even though the animals were
unable to understand them.
british expert professor jan
schnupp, from oxford university, said: “this study by pasley and others is
really quite remarkable. neuroscientists have of course long believed that the
brain essentially works by translating aspects of the external world, such as
spoken words, into patterns of electrical activity. but proving that this is
true by showing that it is possible to translate these activity patterns back
into the original sound (or at least a fair approximation of it) is
nevertheless a great step forward, and it paves the way to rapid progress
toward biomedical applications.
“some may worry ... that this
sort of technology might lead to ‘mind-reading’ devices which could one day be
used to eavesdrop on the privacy of our thoughts. such worries are unjustified.
it is worth remembering that pasley and colleagues could only get their
technique to work because epileptic patients had co-operated closely and
willingly with them, and allowed a large array of electrodes to be placed
directly on the surface of their brains. no non-invasive brain scanning
technique in existence is able to provide the very fine temporal and the
spatial resolution needed to make proper mind-reading possible.(ιν περιληπτικώς)”
-
edit]Parapsychological
investigation of ESP
Main
articles: Parapsychology, Scientific
investigation of telepathy, and Ganzfeld experiment
Toi,
mon cerveau exporté
L'
article ci-dessous vient de paraître dans le nouveau numéro du trimestriel
Usbek & Rica, auquel je collabore régulièrement. Je remercie cette revue de
m'avoir autorisé à le reproduire ici. Usbek & Rica, dont le sous-titre est
"Le magazine qui explore le futur", se trouve chez tous les bons
marchands de journaux au prix de 5 €.
Je me
souviens de cette phrase : « Sans nos souvenirs, nous ne sommes que des
zombies. » Je me souviens que je l'ai lue dans Science en octobre 2012. Je
venais d'avoir quarante-cinq ans. C'était il y a presque trois-quarts de
siècle. Je me souviens que l'auteur de cette phrase, György Buzsáki, était
chercheur en neurosciences à l'université de New York. En fait, je me souviens
de tout.
C'est
ce jour de 2012 que j'ai commencé à me dire que l'immortalité ne passerait sans
doute pas par la préservation du corps. Qu'il existait un raccourci beaucoup
plus élégant : copier sur un énorme disque dur la structure, le circuit, le
contenu, le mode d'emploi de notre cerveau. Les réseaux de neurones où est
stockée notre vie et l'hippocampe qui est le bibliothécaire de notre mémoire.
Il a encodé nos souvenirs, il sait sur quelle étagère il les a rangés et il les
ressort de la bibliothèque sur demande.
A
l'époque, c'étaient les balbutiements de la recherche sur le connectome, ce
puzzle géant en trois dimensions qui contient à la fois nos 100 milliards de neurones
et toute leur connectique, peut-être un million de milliards de synapses. Le
seul animal dont on connaissait alors le connectome complet était un ver d'un
millimètre de longueur, doté de seulement 300 neurones et de 7 000 connexions.
Mais cela n'empêchait pas d'avoir de grands projets. Par exemple de lancer,
avec le Human Connectome Project (2009-2014), la cartographie globale d'un
cerveau humain. Ou bien de tester des technologies pour conserver toute la
structure cérébrale intacte après la mort, avec une plastination des tissus
effectuée dans les minutes suivant le décès, méthode bien plus efficace que la
cryogénie.
Toutes
ces expériences ont permis de comprendre le cerveau intime et d'aboutir à la
méthode d'aspiration numérique de l'esprit (ANE), qui ne nécessitait même pas
le passage de vie à trépas pour être effectué. Les années 2040 allaient
s'achever. Il était temps, je me faisais vieux. En 2053, à l'âge de
quatre-vingt-six ans, j'ai investi dans l'ANE et c'est ainsi que j'ai exporté
mon cerveau sur deux supports : le « cloud » et une série de mini-disques en
quartz, pour un total d'1 yottaoctet. Pierre Barthélémy 2.0 était né. J'ai
réactualisé la version tous les ans, uniquement pour les nouveaux souvenirs
car, en raison de la baisse sensible de mes capacités mentales, mieux valait ne
pas toucher au reste. La dernière mise à jour date de 2058, ce qui me laisse
penser que Pierre Barthélémy 1.0 est mort dans les mois qui ont suivi.
J'avais
laissé une copie en héritage à chacun de mes enfants et petits-enfants, pour ne
pas que ma vie et mes souvenirs s'effacent avec moi, pour qu'ils puissent
explorer le passé de leur famille à travers mon cerveau préservé. L'interface
leur permettait d'afficher les souvenirs de manière chronologique, que ce soit
sous forme de mots, d'extraits audio, de photographies, de vidéos, voire
d'odeurs ou de touchers virtuels pour ceux de mes héritiers qui seraient
équipés d'une cabine sensorielle. Il leur serait possible de se mettre,
l'espace d'un instant, dans la peau de Papa ou de Papy Pierre, d'explorer à
travers moi un monde et un temps disparus, de goûter à ces inimitables keuftés
ou beureks que cuisinait ma grand-mère arménienne. D'entendre le patois parlé
par mon grand-père lozérien. De marcher dans les pas d'un enfant du siècle
passé.
Dès que
j'ai été injecté dans le « cloud », tous mes souvenirs, même les plus enfouis,
me sont réapparus en bloc. Je me suis retrouvé avec la mémoire d'un prodige de
foire. Tous les bouts de mon passé qui n'ont pas été détruits dans le
remodelage permanent de mon cerveau, du temps où j'étais un être de chair, tous
sont omniprésents. Et j'ai aussitôt regretté de ne pas avoir pris l'option PC
(Politiquement correct) à la place de l'option MAC (Mémoire ancienne complète).
Je n'ai pas été un salaud ni un criminel mais mes mensonges, mes forfaits, mes
lâchetés sont là et bien là, mon « misérable petit tas de secrets ». Ils n'ont
pas été triés par l'ANE. Mes héritiers ont dû finir par les découvrir et se
dégoûter de moi car, l'un après l'autre a désinstallé de son ordinateur Pierre
Barthélémy 2.0. Sans doute ne voulaient-ils pas garder cette image de leur père
ou grand-père.
Mais
moi, je demeure à jamais, immortel, dans le « nuage ». Personne ne va me
débrancher et ma vie éternelle est un cauchemar éveillé. Tout est là
simultanément. Le temps est devenu quantique et je suis au même instant cet
enfant de maternelle qui s'ouvre le front le deuxième jour de l'école, cet
homme qui se marie le 2 septembre 1995, ce journaliste qui voyage en Antarctique
et au pôle Nord, ce vieillard qui a peur de la maladie. Je suis tout cela, et
bien davantage, tout le temps qui passe. Je n'ai plus le plaisir proustien de
la madeleine, je n'ai plus le bonheur de la réminiscence parce que tout est là
étalé devant moi et parce que, pour se souvenir, il faut avoir oublié.(ιν περιληπτοικ
Pierre
Barthélémy (@PasseurSciences sur Twitter)(Le monde ca 14-12-2012)
Ο πρώτος ηλεκτρονικός
εγκέφαλος
Νέο πρόγραμμα υπολογιστή
σκέφτεται όπως ο άνθρωπος, παίζει απλά παιχνίδια, ζωγραφίζει και κάνει λάθη!
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΓΙΑΝΝΗΣ
ΔΕΒΕΤΖΟΓΛΟΥ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 01
Δεκεμβρίου 2012
Ενα βήμα πιο κοντά στην
τεχνητή νοημοσύνη και στη δημιουργία σκεπτόμενων ρομπότ και υπολογιστών
βρίσκονται οι επιστήμονες, καθώς χθες ανακοίνωσαν ένα νέο πρόγραμμα υπολογιστή
το οποίο έχει τη δομή του ανθρώπινου εγκεφάλου. «Το υπολογιστικό πρόγραμμα έχει
την ιδιότητα να μιμείται την ανθρώπινη συμπεριφορά», υπογράμμισαν στην
επιστημονική επιθεώρηση «Science», όπου δημοσιεύτηκαν οι
πρώτες δοκιμές. Το υπολογιστικό πρόγραμμα θέτει σε λειτουργία έναν υπολογιστή ο
οποίος ακολούθως μπορεί μόνος του να παίζει απλά παιχνίδια, να ζωγραφίζει ό,τι
βλέπει και να πραγματοποιεί απλές αριθμητικές πράξεις. Αυτό όμως που έκανε
ιδιαίτερη εντύπωση στους ειδικούς δεν είναι οι ιδιότητες ή δυνατότητές του,
αλλά τα λάθη του.
«Οταν θέτεις ένα ερώτημα
στον Spaun, δεν απαντά αμέσως, αλλά κάνει μια μικρή παύση για να σκεφτεί και ο
χρόνος απόκρισης είναι όσο και ο μέσος χρόνος που χρειάζεται ο άνθρωπος για να
δώσει μία απάντηση», εξηγεί ο Κρις Ελίασμιθ, μηχανικός νευροεπιστήμονας από το
Πανεπιστήμιο του Γουότερλου στον Καναδά που συμμετείχε στη δημιουργία του
προγράμματος. Το όνομά του προέρχεται από τα αρχικά Semantic Pointer Architecture Unified Network, δηλαδή Ενοποιημένο Δίκτυο
Εννοιολογικής Αρχιτεκτονικής.
Οι ίδιοι υποστηρίζουν πως
είναι το πρώτο μοντέλο βιολογικού υπολογιστικού εγκεφάλου που μπορεί
πραγματοποιεί δραστηριότητες που του αναθέτουν και να εμφανίζει σημάδια
συμπεριφοράς. Ακριβώς επειδή ο Spaun μπορεί να εκτελεί διάφορες
ενέργειες που μοιάζουν με αυτές που κάνει ο άνθρωπος, λέει ο δρ Ελίασμιθ, θα
μπορεί σύντομα να μας δώσει απαντήσεις και για το πώς λειτουργεί και πως
αντιδρά ο ανθρώπινος εγκέφαλος. «Πέρα από τα ρομπότ, στην επιστήμη της ιατρικής
θα μπορούν για παράδειγμα οι ειδικοί να προκαλούν στον Spaun σχιζοφρένεια και να δοκιμάζουν
φάρμακα χρησιμοποιώντας τον χημικό τους τύπο. Μπορεί δηλαδή να αντικαταστήσει
όχι απλώς τα πειραματόζωα, αλλά να ξεπεράσει τα ηθικά διλήμματα που υπάρχουν
στις δοκιμές φαρμάκων σε ανθρώπους», εξηγεί.
Ο Spaun έχει προγραμματιστεί ώστε
να ανταποκρίνεται σε οκτώ τύπους διαφορετικών αιτημάτων, περιλαμβανομένων της
αντιγραφής σε ό,τι δει, της αναγνώρισης αριθμών και γραφής διαφορετικών
γραφικών χαρακτήρων, να απαντά σε ερωτήσεις αριθμητικής και να ολοκληρώνει ένα
σχέδιο αφότου έρθει σε οπτική επαφή με τα παραδείγματα που του έχουν δώσει.
Η δομή του. O
Spaun αποτελείται από δύο βασικές δομές οι οποίες αντιπροσωπεύουν τμήμα της
βασικής δομής του ανθρώπινου εγκεφάλου: τον εγκεφαλικό φλοιό, τα βασικά γάγγλια
κι ένα περίβλημα νευρώνων που είναι συνδεδεμένοι μεταξύ τους ακριβώς όπως και
στον ανθρώπινο εγκέφαλο ώστε να μιμείται τις λειτουργίες του. «Αυτό το μοντέλο
που καταφέραμε να δημιουργήσουμε προσπαθεί να αναπαραγάγει την ανθρώπινη
γνωσιακή λειτουργία η οποία είναι ιδιαίτερα ευέλικτη», εξηγεί ο δρ Ελίασμιθ(ιν).
Previous
16-12-2012
Ουάσινγκτον
Η αποσιώπηση ενός και μόνο
γονιδίου ήταν ικανή να μετατρέψει τον ηλικιωμένο εγκέφαλο (ποντικών) σε έναν
νεαρό εγκέφαλο, γεμάτο πλαστικότητα, έτοιμο για μάθηση αλλά και για ταχεία επούλωση των
εν δυνάμει βλαβών του. Αυτό αναφέρουν με δημοσίευσή τους στην έγκριτη
επιθεώρηση «Neuron» ερευνητές του Πανεπιστημίου Γέιλ.
Ηλικιωμένος VS
Νεαρός εγκέφαλος
Οι επιστήμονες γνώριζαν επί
μακρόν ότι ο νεαρός και ο ηλικιωμένος εγκέφαλος διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό. Ο
εγκέφαλος των εφήβων είναι πιο «εύπλαστος», πιο πλαστικός όπως λέμε, γεγονός
που τους επιτρέπει να μαθαίνουν ταχύτερα ξένες γλώσσες (και όχι μόνο) σε
σύγκριση με τους ενήλικες ενώ παράλληλα είναι σε θέση να αναρρώνει πολύ
ταχύτερα σε περίπτωση τραυματισμού του. Ο εγκέφαλος των ενηλίκων πάλι είναι πιο
«άκαμπτος», γεγονός που τουλάχιστον ως έναν βαθμό, οφείλεται στη λειτουργία
ενός και μόνο γονιδίου, του Nogo Receptor
1, το οποίο επιβραδύνει τη διαδικασία της ταχείας δημιουργίας συνάψεων μεταξύ
των νευρώνων.
Διερευνώντας επί μήνες τις
συνάψεις σε ζωντανά ποντίκια οι ειδικοί από το Γέιλ εντόπισαν τον γενετικό
«διακόπτη-κλειδί» για την ωρίμανση του εγκεφάλου. Όπως είδαν το γονίδιο Nogo Receptor 1 καταστέλλει τα υψηλά επίπεδα πλαστικότητας του
εφηβικού εγκεφάλου και δημιουργεί πολύ πιο χαμηλά επίπεδα πλαστικότητας
σηματοδοτώντας έτσι τη μετάβαση στην ενήλικη (εγκεφαλική) ζωή. Ωστόσο ποντίκια
που δεν έφεραν αυτό το γονίδιο, διατήρησαν σε όλη την ενήλικη ζωή τους τα
νεανικά επίπεδα πλαστικότητας του εγκεφάλου τους. Όταν μάλιστα οι ερευνητές
μπλόκαραν τη λειτουργία αυτού του γονιδίου σε γηραιά ποντίκια, ξαναγύρισαν
το «ρολόι» του γηρασμένου εγκεφάλου σε εφηβικά επίπεδα πλαστικότητας.
Γυρνώντας πίσω το ρολόι του
εγκεφάλου
«Αυτά είναι τα μόρια που
χρειάζεται ο εγκέφαλος για τη μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση» ανέφερε
ο δρ Στίβεν Στριτμάτερ, καθηγητής Νευρολογίας και Νευροβιολογίας στο
Πανεπιστήμιο Γέιλ καθώς και επικεφαλής της νέας μελέτης. Ο ειδικός προσέθεσε
ότι «τα νέα ευρήματα μαρτυρούν πως μπορούμε να γυρίσουμε πίσω το ‘ρολόι’ του
ενήλικου εγκεφάλου κάνοντάς τον να αναρρώνει από τα τραύματά του όσο γρήγορα
αναρρώνει ένα παιδί».
Σήμερα η αποκατάσταση μετά
από βλάβες στον εγκέφαλο όπως αυτές που προκαλεί ένα εγκεφαλικό επεισόδιο
απαιτεί από τους ασθενείς να επαναδιδαχθούν απλά πράγματα, όπως το να κινούν το
χέρι τους. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ενήλικα ποντίκια με έλλειψη του Nogo Receptor ανέρρωναν μετά από τραυματισμό του εγκεφάλου
εξίσου γρήγορα με έφηβα ποντίκια και ήταν σε θέση να φέρνουν εις πέρας νέες
πολύπλοκες κινητικές ασκήσεις πιο γρήγορα σε σύγκριση με ενήλικα ποντίκια που
έφεραν το γονίδιο.
Ελπίδα για ασθενείς με εγκεφαλικό
«Το γεγονός αυτό μαρτυρεί
ότι η διαχείριση του Nogo Receptor
και στους ανθρώπους θα μπορούσε να επιταχύνει την αποκατάσταση μετά από βλάβες
στον εγκέφαλο, όπως αυτές που προκαλούνται εξαιτίας εγκεφαλικού επεισοδίου»
σημείωσε ο Φέρας Ακμπικ, διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο Γέιλ και πρώτος
συγγραφέας της νέας μελέτης
Οι επιστήμονες έδειξαν
επίσης πως το συγκεκριμένο γονίδιο επιβραδύνει την απώλεια μνήμης. Ποντίκια
χωρίς το Nogo Receptor ξεχνούσαν πιο γρήγορα
στρεσογόνες εμπειρίες, γεγονός που μαρτυρεί ότι κάποια ημέρα η αποσιώπηση του
γονιδίου θα μπορούσε να βοηθήσει στη θεραπεία της διαταραχής μετατραυματικού
στρες. ΙΝ ΠΡΛΨ
( διαδίκτυο από το « Το Βήμα¨;»(10-3-2013)
Είδαν»
τα όνειρα μέσω υπολογιστή
Σε συνδυασμό με λειτουργική
μαγνητική τομογραφία, ιάπωνες κατέγραψαν τις ονειρικές εικόνες με ακρίβεια 60%
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 05/04/2013 16:19
Ιάπωνες νευροεπιστήμονες
ανακοίνωσαν ότι κατάφεραν να «δουν» σε έναν βαθμό τα όνειρα ανθρώπων με τη
βοήθεια υπολογιστών, κάνοντας ένα ακόμα βήμα για αυτό που μερικοί θεωρούν
μεγάλο επίτευγμα και άλλοι μεγάλο εφιάλτη: τη στιγμή που τα μηχανήματα θα
μπορούν να «διαβάζουν» τα όνειρα του καθενός
Οι ερευνητές, με επικεφαλής
τον καθηγητή Γιουκιγιάσου Καμιτάνι των Εργαστηρίων Υπολογιστικής Νευροεπιστήμης
ATR στο Κιότο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Science»,
σύμφωνα με το BBC, χρησιμοποίησαν την απεικονιστική τεχνική της λειτουργικής
μαγνητικής τομογραφίας (fMRI), σε συνδυασμό με ειδικό λογισμικό ηλεκτρονικού
υπολογιστή, και κατόρθωσαν να «διαβάσουν» με ποσοστό ακρίβειας 60% τις
ονειρικές εικόνες που οι εθελοντές του πειράματος έβλεπαν, καθώς
κοιμούνταν.
Μπορεί ο «πατέρας» της
ψυχανάλυσης Ζίγκμουντ Φρόιντ να έδινε τεράστια σημασία στα όνειρα, όμως το
γιατί ονειρεύονται οι άνθρωποι παραμένει ακόμα μυστήριο για την επιστήμη.
«Δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτε για τη λειτουργία του ονείρου» παραδέχτηκε η
νευροεπιστήμονας Μασάκο Ταμάκι.
«Είχα την ισχυρή πεποίθηση
όμως πως η αποκωδικοποίηση των ονείρων θα ήταν εφικτή, τουλάχιστον για
ορισμένες πλευρές τους. Δεν εξεπλάγην από τα αποτελέσματα, αλλά ενθουσιάστηκα»
δήλωσε ο Καμιτάνι.
Οι ιάπωνες ερευνητές
συνεργάστηκαν με τρεις εθελοντές που κοιμούνταν και ονειρεύονταν σε συνθήκες
εργαστηρίου. Μόλις οι εθελοντές φαινόταν πως ονειρεύονταν (πριν το πρώτο στάδιο
ύπνου REM), οι επιστήμονες τους ξυπνούσαν και τους ζητούσαν να περιγράψουν τι
είχαν δει στον ύπνο τους. Αυτό επαναλήφθηκε πάνω από 200 φορές με καθέναν από
τους τρεις συμμετέχοντες στο πείραμα.
Η παραμικρή ονειρική εικόνα,
όσο εξωπραγματική και αν ήταν, καταγραφόταν από τους ερευνητές οι οποίοι στη
συνέχεια ζητούσαν από τους εθελοντές, ενώ αυτή τη φορά ήταν ξύπνιοι, να δουν σε
μια οθόνη υπολογιστή τις ίδιες εικόνες. Έτσι, οι επιστήμονες κατάφεραν να
συσχετίσουν κάθε εικόνα με ένα νευρωνικό «αποτύπωμα» στον εγκέφαλο των
εθελοντών. Με αυτό τον τρόπο δημιούργησαν μια μεγάλη βάση ψηφιακών-νευρωνικών
δεδομένων, στην οποία παρόμοιες εικόνες ήταν ενταγμένες στην ίδια κατηγορία
(π.χ. όνειρα σπιτιών, ξενοδοχείων και κάθε άλλου κτίσματος ταξινομήθηκαν ως
«οικοδομές»).
Τα νευρωνικά μοτίβα των
ονείρων
Στο επόμενο στάδιο, οι
εθελοντές έπεσαν ξανά για ύπνο, μόνο που τώρα πλέον οι εικόνες που δημιουργούσε
ο εγκέφαλός τους στη διάρκεια του ονείρου (δηλαδή τα εναλλασσόμενα νευρωνικά
μοτίβα), ήταν δυνατό να συσχετιστούν από το λογισμικό του υπολογιστή με
συγκεκριμένες εικόνες που ήδη περιείχε η βάση δεδομένων. Επειδή οι ίδιες
περιοχές του εγκεφάλου ενεργοποιούνται όταν κανείς βλέπει την ίδια εικόνα, είτε
είναι ξύπνιος, είτε ονειρεύεται, το τελικό αποτέλεσμα ήταν ότι οι επιστήμονες
μπορούσαν να «μαντέψουν» σε σημαντικό βαθμό τι περίπου ονειρεύονταν οι
εθελοντές, πριν καν αυτοί ξυπνήσουν και περιγράψουν το όνειρό τους.
Οι ιάπωνες ερευνητές
προτίθενται να εμβαθύνουν την έρευνά τους στο πεδίο που λαμβάνει χώρα ο βαθύς
ύπνος, στο μέσον της νύχτας, όταν οι άνθρωποι συνήθως βλέπουν και τα πιο
ζωντανά όνειρά τους (στάδιο REM). Επιπλέον, θέλουν να προχωρήσουν κι άλλο την
έρευνά τους για να διαπιστώσουν αν και κατά πόσο είναι δυνατόν, μέσα από την
καταγραφή, απεικόνιση και ανάλυση της εγκεφαλικής δραστηριότητας, να προβλέψουν
άλλες πλευρές των ονείρων, πέρα από τις εικόνες, όπως τα συναισθήματα, τις
μυρωδιές, τα χρώματα κ.α. που βιώνει κάποιος όταν ονειρεύεται.
Ποτέ τα μηχανήματα δεν θα
μπορούν να διαβάζουν πλήρως τα όνειρα του καθενός
Ο γνωσιακός
νευροεπιστήμονας δρ Μαρκ Στόουκς του πανεπιστημίου της Οξφόρδης έκανε λόγο για
«συναρπαστική έρευνα», η οποία μας φέρνει πιο κοντά στην εποχή που τα μηχανήματα
θα διαβάζουν τα ανθρώπινα όνειρα. Επεσήμανε όμως πως κάτι τέτοιο απέχει ακόμα
πολλά χρόνια εωσότου γίνει πραγματικότητα. «Δεν υπάρχει πάντως κατ' αρχήν
κάποιος λόγος που να μην μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο. Η δυσκολία έγκειται
κυρίως στη συστηματική συσχέτιση της εγκεφαλικής δραστηριότητας με τα φαινόμενα
των ονείρων» είπε.
Προειδοποίησε πάντως πως
θα είναι σχεδόν αδύνατον στο μέλλον το ίδιο μηχανικό σύστημα αποκωδικοποίησης
των ονείρων να μπορεί να «διαβάσει» τα όνειρα του καθενός: «Ποτέ δεν θα μπορούσαμε
πραγματικά να φτιάξουμε ένα μηχάνημα που θα διαβάζει τα όνειρα του
οποιουδήποτε. Τα όνειρα έχουν ένα ιδιοσυγκρασιακό χαρακτήρα για τον καθένα,
συνεπώς η (ονειρική) εγκεφαλική δραστηριότητα ποτέ δεν θα είναι ομοιόμορφη για
όλους».
ΛΗΔΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ l.papadopoulou@eleftherotypia.net
(Ελευθεροτυπία
11-4-2013;)
Αίνιγμα παραμένει η
συρρίκνωση του εγκεφάλου των «Χόμπιτ»
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 17/04/2013 11:11
|
Κρανίο «Χόμπιτ» ή αλλιώς
«Ανθρώπου του Φλόρες» που βρέθηκε στην Τζακάρτα της Ινδονησίας το 2004 και
δείχνει πόσο μικρότερο ήταν το μέγεθος του σε σχέση με αυτό του κρανίου του Homo sapiens.
ΠΡΟΒΕΒΛΗΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕΙΣ
In Eben Alexander's
best-selling book Proof of Heaven: A Neurosurgeon's Journey into the
Afterlife (Simon & Schuster), he recounts his near-death experience (NDE)
during a meningitis-induced coma. When I first read that Alexander's heaven
includes “a beautiful girl with high cheekbones and deep blue eyes” who
offered him unconditional love, I thought, “Yeah, sure, dude. I've had that
fantasy, too.” Yet when I met him on the set of Larry King's new streaming-live
talk show on Hulu, I realized that he genuinely believes he went to heaven.
Did he?
Not likely.
1.- First, Alexander claims
that his “cortex was completely shut down” and that his “near-death experience
... took place not while [his] cortex was malfunctioning, but while it was
simply off.”
In King's green room, I asked
him how, if his brain was really nonfunctional, he could have any memory of
these experiences, given that memories are a product of neural activity? He
responded that he believes the mind can exist separately from the brain.
How, where, I inquired? That we don't yet
know, he rejoined. The fact that mind and consciousness are not fully explained
by natural forces, however, is not proof of the supernatural. In any case,
there is a reason they are called near-death experiences: the people who have
them are not actually dead.
2.-Second, we now know of a
number of factors that produce such fantastical hallucinations, which are
masterfully explained by the great neurologist Oliver Sacks in his 2012
book Hallucinations (Knopf). For example, Swiss neuroscientist Olaf Blanke and
his colleagues produced a “shadow person” in a patient by electrically
stimulating her left temporoparietal junction. “When the woman was lying
down,” Sacks reports, “a mild stimulation of this area gave her the
impression that someone was behind her; a stronger stimulation allowed her
to define the ‘someone’ as young but of indeterminate sex.”
Harvard creates brain-to-brain interface, allows humans to control other
animals with thoughts alone
by Sebastian
Anthony posted on August 01, 2013 02:58PM GMT
Researchers at
Harvard University have created the first noninvasive brain-to-brain
interface (BBI) between a human… and a rat.
Large_human-rat-brain-to-brain-interface-640x353
Simply by thinking
the appropriate thought, the BBI allows the human to control the rat’s tail. This is one of the
most important steps towards BBIs that allow for telepathic links between
two or more humans — which is a good thing in the case of friends and
family, but terrifying if you stop to think about the nefarious possibilities
of a fascist dictatorship with mind control tech.
In recent years
there have been huge advances in the field of brain-computer interfaces, where your
thoughts are detected and “understood” by a sensor attached to a computer,
but relatively little work has been done in the opposite direction
(computer-brain interfaces). This is because it’s one thing for a computer
to work out what a human is thinking (by asking or observing their actions),
but another thing entirely to inject new thoughts into a human brain. To put it
bluntly, we have almost no idea of how thoughts are encoded by neurons in
the brain. For now, the best we can do is create a computer-brain interface
that stimulates a region of the brain that’s known to create a certain reaction
— such as the specific part of the motor cortex that’s in charge of your
fingers. We don’t have the power to move your fingers in a specific way — that
would require knowing the brain’s encoding scheme — but we can make them jerk
around.ΙΝ
Dolphins Keep Lifelong Social Memories, Longest in a Non-Human Species
Aug. 6, 2013 — Dolphins can recognize
their old tank mates' whistles after being separated for more than 20 years --
the longest social memory ever recorded for a non-human species.
The remarkable memory feat is another indication that dolphins have a
level of cognitive sophistication comparable to only a few other species,
including humans, chimpanzees and elephants. Dolphins' talent for social
recognition may be even more long-lasting than facial recognition among humans,
since human faces change over time but the signature whistle that identifies
a dolphin remains stable over many decades.
"This shows us an animal operating cognitively at a level that's
very consistent with human social memory," said Jason Bruck, who
conducted the study and received his Ph.D. in June 2013 from the University of
Chicago's program in Comparative Human Development. His study is published in
the current issue of the Proceedings of the Royal Society of London B.
To establish how well dolphins could remember their former companions,
Bruck collected data from 53 different bottlenose dolphins at six facilities,
including Brookfield Zoo near Chicago and Dolphin Quest in Bermuda. The six
sites were part of a breeding consortium that has rotated dolphins and kept
records on which ones lived together, going back decades.
"This is the kind of study you can only do with captive groups when
you know how long the animals have been apart," Bruck said. "To do a
similar study in the wild would be almost impossible."
"Signature whistles" offer means to test memory
In recent years, other studies have established that each dolphin
develops its own unique signature whistle that appears to function as a name.
Researchers Vincent M. Janik and Stephanie L. King at Scotland's University of
St. Andrews reported earlier this year that a wild bottlenose dolphin can learn
and repeat signatures belonging to other individuals, and answer when another
dolphin mimics its unique call.
Bruck played recordings of signature whistles to dolphins that had once
lived with the animals that made the calls. Determining whether the dolphins
recognized their old companions required a methodical comparison of how they
responded to familiar calls versus calls belonging to dolphins they had never
met.
First, Bruck would play recording after recording of signature whistles
that the target dolphins had never heard before. His initial studies showed
that these "dolphins get bored quickly listening to signature whistles
from dolphins they don't know." Once they were habituated to the
unfamiliar calls, Bruck would play a recording of an animal that he knew the
target dolphin had lived with.
The familiar calls often would perk up the dolphins and elicit an immediate
response.
"When they hear a dolphin they know, they often quickly approach
the speaker playing the recording," Bruck said. "At times they will
hover around, whistle at it, try to get it to whistle back."
To check that the response was the result of recognition, Bruck also
would play a test recording of an unfamiliar bottlenose that was the same age
and sex as the familiar animal. All the behavior was scored according to how
quickly and to what degree the animals responded.
A clear pattern emerged in the data: Compared with unfamiliar calls,
dolphins responded significantly more to whistles from animals they once knew,
even if they had not heard the calls in decades.
An audio reunion of old companions
In one notable example, Bruck played a recording of a female dolphin
named Allie, who currently lives at the Brookfield Zoo, for Bailey, a female
now in Bermuda. The pair had last lived together at Dolphin Connection in the
Florida Keys when Allie was 2 and Bailey was 4. But 20 years and six months
after their last contact, Bailey still recognized the recording of Allie's
signature whistle.
That kind of performance after decades apart was typical, leading Bruck
to conclude that dolphins maintain lifelong memories of each others' whistles.
In the wild, bottlenose dolphins have an average life expectancy of around 20
years, though longer-lived individuals can survive up to 45 years or more.
In fact, Bruck's study appears to show the longest pure memory of any
kind in a non-human species. Anecdotally, an elephant can remember a mother
after 20 years, but testing animals' long-term memories outside of family
relationships requires more systematic study of multiple relationships.
Exactly why dolphins' social memories persist so long remains unclear.
Dolphins exhibit sophisticated social connections that follow a
"fission-fusion" model. In the open ocean, dolphins may break apart
from one group and "fuse" with other groups many times over. Such
relationships could have required a growth in memory capacity. But it's also
possible that memory is just one facet of the advanced mind that evolved in
dolphins for other reasons.
"Why do they need this kind of memory? I'm not sure they do,"
Bruck said. "The cognitive abilities of dolphins are really well
developed, and sometimes things like this are carry-along traits. But to test
whether this kind of social memory capacity is adaptive, we would need more
demographic data from multiple populations in the wild to see if they
experience 20-year separations."
The emergence of advanced memory in marine mammals as well as in humans
shows that in evolution, "there are lots of ways to get from point A to
point B," Bruck said. "It's nice to see this kind of ability in a
non-primate, as this is a great example of convergent evolution."
Probing similarities to human names
Another big question such research raises is how similar dolphins'
signature calls are to human words and names. So far no one has been able to
test what signature whistles signify in a dolphin's mind.
"We know they use these signatures like names, but we don't know if
the name stands for something in their minds the way a person's name does for
us," Bruck said. "We don't know yet if the name makes a dolphin
picture another dolphin in its head."
For his next round of research, Bruck said, "That's my goal -- show
whether the call evokes a representational mental image of that
individual."
Share this story on Facebook, Twitter, and Google:
Other social bookmarking and sharing tools:
Share on stumbleupon Share on linkedin Share on pinterest_share Share
on blogger ShareIN peril
====================================================================================
Shadows of the Mind: A Search for the Missing Science of Consciousness
is a 1994 book by mathematical physicist Roger
Penrose, and serves as a followup to his 1989 book …………..Penrose
hypothesizes that:-
Human consciousness is non-algorithmic, and thus is not capable of being
modeled by a conventional Turing machine-type of digital computer……………...
The human mind has
abilities that no Turing machine could possess because of this mechanism of
non-computable physics………... The essence of Penrose's
argument is that while a formal proof system cannot, because of the theorem,
prove its own incompleteness, Gödel-type results are provable by human
mathematicians. He takes this disparity to mean that human mathematicians are
not describable as formal proof systems and are not running an algorithm, so
that the computational theory of mind is false, and computational approaches to
artificial general intelligence are unfounded………………….. (The argument was first
given by Penrose in The Emperor's New Mind (1989),……………….. The Emperor's New
Mind and suggested to Penrose that certain structures within brain cells
(neurons) were suitable candidate sites for quantum processing and ultimately
for consciousness…………….. Penrose's views on the human thought process are not
widely accepted in scientific circles ………. because people can construe false
ideas to be factual, the process of thinking is not limited to formal logic.
Further, AI programs can also conclude that false statements are true, so error
is not unique to humans. Another dissenter, Charles Seife, has said,
"Penrose, the Oxford mathematician famous for his work on tiling the plane
with various shapes, is one of a handful of scientists who believe that the
ephemeral nature of consciousness suggests a quantum process."(ιν περιληπτικώς)
………….
Penrose and Stuart Hameroff have constructed the Orch-OR theory in which
human consciousness is the result of quantum gravity effects in
microtubules…………..However, in 2007, Gregory S. Engel claimed that all arguments
concerning
Human brain
The human brain has the same general structure as the brains of other
mammals, but is larger than any other in relation to body size…………… when
measured using the encephalization quotient which compensates for body size,
the human brain is almost twice as large as the brain of the bottlenose
dolphin, and three times as large as the brain of a chimpanzee. ………….The adult
human brain weighs on average about 3 lbs. (1.5 kg)[1] with a volume of around
1130 cubic centimetres (cm3) in women and 1260 cm3 in men, although there is
substantial individual variation. Men with the same body height and body
surface area as women have on average 100 grams heavier brains, although these
differences do not correlate in any simple way with IQ or other measures of cognitive
performance……The human brain has many properties that are common to all
vertebrate brains, including a basic division into three parts called the
forebrain, midbrain, and hindbrain,………….As a mammalian brain, the human brain
has special features that are common to all mammalian brains,………..
As a primate brain, the human brain has a much larger cerebral cortex,
in proportion to body size, than most mammals, and a very highly developed
visual system………..As a hominid brain, the human brain is substantially enlarged
even in comparison to the brain of a typical monkey. The sequence of evolution
from Australopithecus (four million years ago) to Homo sapiens (modern man) was
marked by a steady increase in brain size, particularly in the frontal lobes,
which are associated with a variety of high-level cognitive functions. (It is
noteworthy, though, that Neanderthals, an extinct subspecies of modern humans,
had larger brains at adulthood than present-day humans……………The dominant feature
of the human brain is corticalization. The cerebral cortex in humans is so
large that it overshadows every other part of the brain…………The cerebral cortex
is nearly symmetrical, with left and right hemispheres that are approximate
mirror images of each other…(ι ν,περιληπτικώς)………..
Understanding the relationship between the brain and the mind is a great
challenge…………One is obliged to admit that perception and what depends upon it
is inexplicable on mechanical principles,………….. Main article: Lateralization of
brain function……….Each hemisphere of the brain interacts primarily with one
half of the body, but for reasons that are unclear, the connections are
crossed: the left side of the brain interacts with the right side of the body,
and vice versa.[citation needed………..
In the course of evolution of the Homininae, the human brain has grown
in volume from about 600 cm3 in Homo habilis to about 1500 cm3 in Homo sapiens
neanderthalensis. Subsequently, there has been a shrinking over the past 28,000
years. The male brain has decreased from 1,500 cm3 to 1,350 cm3 while the
female brain has shrunk by the same relative proportion. For comparison, Homo
erectus, a relative of humans, had a brain size of 1,100 cm3. However, the
little Homo floresiensis, with a brain size of 380 cm3, a third of that of
their proposed ancestor H. erectus, used fire, hunted, and made stone tools at
least as sophisticated as those of H. erectus. "As large as you need and
as small as you can" has been said to summarize the opposite evolutionary
constraints on human brain size.Studies tend to indicate small to moderate
correlations (averaging around 0.3 to 0.4) between brain volume and IQ…………
The study of how language is represented and processed by the brain is
neurolinguistics. This field originated from the 19th-century discovery that
damage to different parts of the brain appeared to cause different symptoms:
physicians noticed that individuals with damage to a brain region now known as
Broca's area had difficulty in producing language, whereas those with damage to
a region now known as Wernicke's area had difficulty in understanding it. Since
then, there has been substantial debate over what processes these and other
parts of the brain subserve, and over whether or not there even is a strong one-to-one
relationship between brain regions and language functions.
More recently, much
research on language has also used more modern methods (particularly
electrophysiology and functional neuroimaging, as described above) to examine
how language processing occurs in people without brain damage or other
impairments.
In 2005, Dr. Olaf
Sporns at Indiana University and Dr. Patric Hagmann at Lausanne University
Hospital independently and simultaneously suggested the term
"connectome" to refer to a map of the neural connections within the
brain. This term was directly inspired by the ongoing effort to sequence the
human genetic code—to build a genome.(ιν περιληπτικώς)
"C
1-9-2013
Το τοξόπλασμα, το τρομερό αυτό παράσιτο που μολύνει το
ένα τρίτο των ανθρώπων και έχει συνδεθεί με συμπεριφορικές αλλαγές, αυτοκτονίες και σχιζοφρένεια, προκαλεί μόνιμες
αλλαγές στον εγκέφαλο, αποκαλύπτει νέα μελέτη: Τα προσβεβλημένα ποντίκια
τρέχουν από μόνα τους να πέσουν στα νύχια της γάτας, ακόμα κι αν δείχνουν να
έχουν ξεπεράσει την ασθένεια.
Προηγούμενες μελέτες είχαν καταστήσει σαφές ότι η
τοξοπλάσμωση, η ασθένεια που προκαλεί το μονοκύτταρο πρωτόζωο Toxoplasma gondii, κάνει τα ποντίκια
να χάνουν τον έμφυτο φόβο τους απέναντι στις γάτες και να μην αποφεύγουν πια τα
ούρα τους.
Ο μηχανισμός αυτού του παράξενου φαινομένου παραμένει
ασαφής, το βέβαιο όμως είναι ότι η συμπεριφορική αλλαγή επιτρέπει στο παράσιτο
να πετύχει το σκοπό του: Η γάτα τρώει το ποντίκι, το τοξόπλασμα μολύνει τη γάτα
και βρίσκει ευκαιρία να αναπαραχθεί στο πεπτικό της σύστημα. Νέα παράσιτα
απελευθερώνονται στο περιβάλλον με τα κόπρανα της γάτας και ο κύκλος ζωής του
παράσιτου ξεκινά από την αρχή.
Κοινό παράσιτο επηρεάζει τη χημεία του εγκεφάλου, ίσως
και τη συμπεριφορά
Θα φανταζόταν κανείς ότι η περίεργη αυτή αντίδραση
εξαφανίζεται αν ο ξενιστής καταφέρει να απαλλαγεί από τη μόλυνση. Η νέα μελέτη,
η οποία δημοσιεύεται στην online επιθεώρηση PLoS ONE, δείχνει ότι τα
ποντίκια παραμένουν «ατρόμητα» απέναντι στον εχθρό ακόμα και αν το παράσιτο
έχει εξαφανιστεί από τον εγκέφαλό τους.
Η Ουέντι Ίνγκραμ και οι συνεργάτες της στο
Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ μόλυναν ποντίκια με διάφορα στελέχη
τοξοπλάσματος και παρακολούθησαν τη συμπεριφορά τους. Εντός τριών εβδομάδων από
την έκθεση στο παράσιτο, όλα τα πειραματόζωα είχαν πάψει να αποφεύγουν τα ούρα
μιας αγριόγατας.
Τα μολυσμένα ποντίκια συνέχιζαν να μην φοβούνται τις
γάτες για τουλάχιστον τέσσερις μήνες, διάστημα που θα αντιστοιχούσε σε μερικά
χρόνια για τον άνθρωπο.
Αυτό συνέβη ακόμα και στα πειραματόζωα που είχαν
μολυνθεί με ένα γενετικά τροποποιημένο τοξόπλασμα, το οποίο δεν σχηματίζει
κύστεις μέσα στα κύτταρα του εγκεφάλου όπως άλλα στελέχη. Παρόλο όμως που το
τοξόπλασμα δεν σχημάτιζε κύστεις και είχε εξαφανιστεί από τον εγκέφαλο, η
συμπεριφορική αλλαγή παρέμενε.
Η παρατήρηση αυτή έχει σημασία για τις μελέτες που
εξετάζουν την πιθανή σχέση της τοξοπλάσμωσης με τη σχιζοφρένεια. Συγκεκριμένα,
τα αποτελέσματα δείχνουν να διαψεύδουν μια πιθανή εξήγηση, σύμφωνα με την οποία
οι κύστεις του τοξοπλάσματος αυξάνουν την παραγωγή ντοπαμίνης, ενός
νευροδιαβιβαστή που σχετίζεται με τη σχιζοφρένεια.
Κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να συμβαίνει, οπότε η πιθανή
σχέση του τοξοπλάσματος με τη σχιζοφρένεια παραμένει μυστηριώδης όπως πάντα.
Είναι ωστόσο πιθανό ότι η τοξοπλάσμωση προκαλεί
συμπεριφορικές αλλαγές και στον άνθρωπο -προηγούμενες μελέτες έχουν συνδέσει το
παράσιτο με αυξημένο κίνδυνο τροχαίου ατυχήματος και αυτοκτονικό ιδεασμό.
Δεδομένου ότι το τοξόπλασμα μολύνει γύρω στο ένα τρίτο
του παγκόσμιου ανθρώπινου πληθυσμού, και είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τις
εγκύους, το θέμα έχει σημασία.
Όπως όμως παραδέχεται ο Μάικλ Άιζεν, μέλος της
ερευνητικής ομάδας, «αυτό το παράσιτο γνωρίζει περισσότερα για τους εγκεφάλους
μας από ό,τι γνωρίζουμε εμείς οι ίδιοι».
«Η ικανότητά του να προκαλεί τις επιθυμητές αλλαγές
στην περίπλοκη συμπεριφορά των τρωκτικών είναι απλά συναρπαστική. Το τοξόπλασμα
έχει κάνει εξαίρετη δουλειά για να αυξήσει το ρυθμό μετάδοσης σε νέους
ξενιστές».
Ne
Tεχνητό πόδι κινείται με τη σκέψη
Πρόκειται για το πρώτο «έξυπνο» κάτω άκρο, το οποίο
έχει τοποθετηθεί επιτυχώς σε έναν 32χρονο ασθενή
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:
26/09/2013 18:25
Tεχνητό πόδι
κινείται με τη σκέψη
Ο Βαν Βότερ είναι ο πρωτοπόρος της βιονικής τεχνολογίας
(Πηγή: Rehabilitation Institute of Chicago)
5
emailεκτύπωση
Σικάγο
Ένας 32χρονος που έχασε το πόδι του από τον μηρό και
κάτω έγινε ο πρώτος ασθενής που περπατά με βιονικό πόδι ελεγχόμενο με τη δύναμη
της σκέψης.
Η τεχνολογία που παρουσιάζεται στο «New England Journal
of Medicine» είχε ήδη αξιοποιηθεί σε προθέματα για τα χέρια, μέχρι σήμερα όμως
δεν είχε αξιοποιηθεί στα κάτω άκρα.
Το ρομποτικό πόδι που απέκτησε ο Βαν Βότερ αναγνωρίζει
τα ηλεκτρικά σήματα που μεταδίδει το ισχιακό νεύρο στον μηρό, ερμηνεύει αυτά τα
σήματα και στέλνει εντολές σε δύο κινητήρες που βρίσκονται στο γόνατο και τον
αστράγαλο.
Χάρη στο ρομποτικό πρόθεμα, ο Βότερ μπορεί να εκτελεί
μια σειρά περίπλοκων κινήσεων με συνεχή ροή - μπορεί να περπατά, να
ανεβοκατεβαίνει σκάλες, να σηκώνεται και να κάθεται χωρίς τους ειδικούς
χειρισμούς που απαιτούν τα συμβατικά τεχνητά μέλη.
Για παράδειγμα, όταν ανέβαινε σκάλες με το προηγούμενο
τεχνητό άκρο, ο 32χρονος έπρεπε να πατά πάντα το ίδιο πόδι στο επόμενο σκαλί.
Τώρα, όμως, μπορεί να χρησιμοποιεί τα κάτω άκρα του εναλλάξ.
Για συγκεκριμένη κατηγορία ασθενών
Το μόνο πρόβλημα με τη νέα τεχνολογία είναι ότι μπορεί
να εφαρμοστεί μόνο σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε ειδική χειρουργική επέμβαση
αμέσως μετά τον ακρωτηριασμό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι χειρουργοί
κόβουν και αχρηστεύουν τα κύρια κινητικά νεύρα.
Ο Βαν Βότερ ήταν ο πρώτος ασθενής στον οποίο τα
κινητικά νεύρα του ποδιού δεν αποκόπηκαν. Αντίθετα, οι άκρες του ισχιακού νεύρου
που ελέγχει το πόδι συνδέθηκαν χειρουργικά στον δικέφαλο μυ στο πίσω μέρος του
μηρού.
Η επέμβαση και οι δοκιμές του ρομποτικού ποδιού
πραγματοποιήθηκαν στο Ινστιτούτο Αποκατάστασης του Σικάγο με χρηματοδότηση του
αμερικανικού στρατού, ο οποίος σχεδιάζει να αξιοποιήσει την τεχνολογία σε
ακρωτηριασμένους στρατιώτες.
Έπειτα από μερικούς μήνες εκπαίδευσης, ο ασθενής είχε
μάθει να ελέγχει το δικέφαλο μυ σκεπτόμενος ότι κινούσε το πόδι που έλειπε.
Τα ρομποτικό πόδι καταγράφει με μια σειρά ηλεκτροδίων
τα ηλεκτρικά σήματα του ισχιακού νεύρου. Ο επεξεργαστής του αποφασίζει ποια
κίνηση θέλει να εκτελέσει ο χρήστης, και στέλνει τις αντίστοιχες εντολές στις
μηχανικές αρθρώσεις του γονάτου και του αστραγάλου.
Επιπλέον, όμως, το τεχνητό μέλος διαθέτει γυροσκόπιο, επιταχυνσιόμετρο
και άλλους αισθητήρες που αυξάνουν την ακρίβεια της κίνησης.
Οι αισθητήρες αυτοί από μόνοι τους επιτρέπουν στο
τεχνητό μέλος να εκτελεί τη σωστή κίνηση στο 87% των περιπτώσεων. Αξιοποιώντας
ταυτόχρονα και τα σήματα που καταγράφουν τα ηλεκτρόδια, η ακρίβεια ανεβαίνει
στο 98%.
Επόμενος στόχος, επισημαίνουν οι ερευνητές, είναι να
μηδενίσουν αυτά τα λάθη ώστε να αποφεύγονται οι πτώσεις.
O Βότερ, πάντως, είναι ήδη πολύ ικανοποιημένος.
Επέδειξε μάλιστα τις ικανότητες του ποδιού του ανεβαίνοντας τους 103 ορόφους
ενός ουρανοξύστη στο Σικάγο.
Αγία Τριάδα –Βόλος……….έως 15-2-2014
*Η
μηχανή Τούρινγκ (Turing machine)
είναι μια βασική αφηρημένη μηχανή που μεταχειρίζεται σύμβολα, η οποία, παρ'
όλη την απλότητά της, μπορεί να προσαρμοστεί έτσι ώστε να προσομοιώσει τη
λογική οποιουδήποτε αλγορίθμου. Οι μηχανές Τούρινγκ περιγράφηκαν το 1936
από τον Άλαν Τούρινγκ. Ενώ σχεδιάστηκαν για να είναι τεχνικά εφικτές, οι
μηχανές Τούρινγκ δεν προορίζονταν να είναι πρακτική υπολογιστική τεχνολογία,
αλλά ένα νοητό πείραμα για τα όρια των μηχανικών υπολογισμών. Έτσι, δεν
κατασκευάστηκαν στην πραγματικότητα. Η μελέτη των αφηρημένων τους ιδιοτήτων
φανερώνει πολλές αρχές της επιστήμης υπολογιστών και της θεωρίας
πολυπλοκότητας.
Μια μηχανή Τούρινγκ που μπορεί να
προσομοιώσει μια οποιαδήποτε άλλη μηχανή Τούρινγκ λέγεται Καθολική Μηχανή
Τούρινγκ (ή απλά καθολική μηχανή). Ένας πιο μαθηματικός ορισμός με παρόμοια
"καθολική" φύση τέθηκε από τον Αλόνζο Τσερτς, του οποίου η εργασία
πάνω στο λογισμό λάμδα συνυφαίνεται με αυτή του Τούρινγκ σε μια τυπική θεωρία
υπολογισμού που είναι γνωστή ως η θέση Τσερτς-Τούρινγκ. Η θέση λέει ότι οι
μηχανές Τούρινγκ όντως εμπεριέχουν την ανεπίσημη έννοια της αποδοτικής μεθόδου
στη λογική και τα μαθηματικά, και δίνουν έναν ακριβή ορισμό ενός αλγορίθμου ή
μιας μηχανικής διαδικασίας.
Η πολλή σκέψη κουράζει τον εγκέφαλο
Η χειρωνακτική εργασία είναι
εξαντλητική. Όπως το τρέξιμο, έτσι και μια κοπιαστική μέρα
σωματικής εργασίας αδειάζει τις ενεργειακές αποθήκες του σώματος, και
μας προκαλεί την αίσθηση της κόπωσης.
Η
πνευματική εργασία μπορεί επίσης να αποδειχθεί εξαντλητική. Ο
«γνωστικός έλεγχος», που περιλαμβάνει την πνευματική προσπάθεια, τον
αυτοέλεγχο και τη δύναμη της βούλησης, επίσης εξασθενεί ανάλογα με την ένταση
κάθε προσπάθειας. Αλλά σε αντίθεση με τον μηχανισμό της σωματικής κόπωσης, η
αιτία της «γνωστικής κόπωσης» δεν έχει διαφωτιστεί.
Οι παλιότερες αναφορές και υποθέσεις
ήταν ελλιπείς. Μία από τις πιο γνωστές βιολογικές αναλύσεις, βασίζεται σε
όσα είναι γνωστά για τη μυϊκή κόπωση. Υποθέτει ότι η άσκηση γνωστικού ελέγχου
καταναλώνει ενέργεια με τη μορφή γλυκόζης και ότι στο τέλος μιας ημέρας μεγάλης
πνευματικής πίεσης, ο εγκέφαλος λειτουργεί με λίγα «καύσιμα». Το πρόβλημα όμως
με αυτή την εκδοχή των γεγονότων είναι ότι το ενεργειακό κόστος που
συνδέεται με τη σκέψη είναι ελάχιστο. Μια ανάλυση προηγούμενων μελετών δείχνει
ότι οι γνωστικά καταπονημένοι και «εξαντλημένοι» εγκέφαλοι χρησιμοποιούν
λιγότερο από το ένα δέκατο της θερμιδικής αξίας μιας καραμέλας Tic-Tac σε
πρόσθετη γλυκόζη.
Αν η
γνωστική κόπωση δεν προκαλείται από έλλειψη ενέργειας, τότε τι την εξηγεί;
Μια
ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Antonius Wiehler του Πανεπιστημιακού
Νοσοκομείου Pitié-Salpêtrière, στο Παρίσι, εξέτασε τα πράγματα από τη λεγόμενη
νευρομεταβολική σκοπιά. Υποθέτουν ότι η γνωστική κόπωση είναι αποτέλεσμα της
συσσώρευσης μιας συγκεκριμένης χημικής ουσίας στην περιοχή του εγκεφάλου που
συνδέεται με τον έλεγχο. Η ουσία αυτή, είναι ένας διεγερτικός νευροδιαβιβαστής
που αφθονεί στο κεντρικό νευρικό σύστημα των θηλαστικών και παίζει ρόλο σε
πλήθος δραστηριοτήτων, όπως η μάθηση, η μνήμη και ο κύκλος
ύπνου-αφύπνισης.
Κοινώς
η πνευματική εργασία οδηγεί σε χημικές αλλαγές στον εγκέφαλο, οι οποίες
εκδηλώνονται συμπεριφορικά ως κόπωση. Αυτό, επομένως, είναι ένα σήμα για
να σταματήσει η εργασία, προκειμένου να αποκατασταθεί η ισορροπία στον
εγκέφαλο. Στη νέα δημοσίευσή τους στο Current Biology, οι ερευνητές περιγράφουν
ένα πείραμα που έκαναν για να εξηγήσουν πώς συμβαίνουν όλα αυτά.
Για
να προκαλέσουν γνωστική κόπωση, μια ομάδα συμμετεχόντων κλήθηκε να εκτελέσει
για λίγο περισσότερο από έξι ώρες διάφορες εργασίες που απαιτούσαν σκέψη. Στους
μισούς ανατέθηκαν εύκολα πράγματα να κάνουν και στους άλλους μισούς δύσκολα.
Για παράδειγμα, σε μια εργασία, γράμματα εμφανίζονταν σε μια οθόνη υπολογιστή
κάθε δευτερόλεπτο περίπου. Όσοι ανήκαν στην εύκολη ομάδα έπρεπε να θυμηθούν αν
το τρέχον γράμμα ταίριαζε με το προηγούμενο γράμμα. Αυτή ήταν η ομάδα με την
εύκολη δουλειά, ενώ στην ομάδα με την δυσκολότερη πνευματική εργασία, οι
συμμετέχοντες έπρεπε να θυμηθούν αν το γράμμα που έβλεπαν, είχε εμφανιστεί
και τρεις θέσεις νωρίτερα.
Κατά
διαστήματα, καθ' όλη τη διάρκεια του πειράματος, ζητήθηκε από τους
συμμετέχοντες να λάβουν αποφάσεις που θα μπορούσαν να αποκαλύψουν τη γνωστική
τους κόπωση. Μπορεί να τους ρωτούσαν αν θα ήθελαν να κερδίσουν 50 ευρω για
ημίωρη ποδηλασία σε ποδήλατο γυμναστικής, στο επίπεδο ισχύος έξι (εργασία
υψηλού κόστους, υψηλής ανταμοιβής) ή 37 ευρώ για 30 λεπτά στο επίπεδο ισχύος
δύο (χαμηλού κόστους, χαμηλής ανταμοιβής).
Οι
συμμετέχοντες στους οποίους ανατέθηκαν τα πιο απαιτητικά καθήκοντα γνωστικού
ελέγχου ήταν πιο πιθανό να επιλέξουν τις προτάσεις χαμηλού κόστους και χαμηλής
ανταμοιβής, ιδίως προς το τέλος των έξι ωρών.
Επιπλέον, οι συμμετέχοντες με τις δύσκολες
εργασίες επένδυσαν λιγότερη προσπάθεια για τη λήψη αυτής της απόφασης. Και όλα
φάνηκαν στα μάτια τους. Η κόρη του ματιού αρχικά συστέλλεται όταν στους
συμμετέχοντες παρουσιάζονται οι δύο επιλογές. Ο χρόνος που χρειάζεται η
κόρη για να διασταλεί στη συνέχεια αντικατοπτρίζει την ποσότητα της νοητικής
προσπάθειας που καταβλήθηκε. Οι χρόνοι διαστολής της κόρης των συμμετεχόντων
στους οποίους ανατέθηκαν δύσκολα καθήκοντα μειώθηκαν σημαντικά καθώς προχωρούσε
το πείραμα.
Κατά
τη διάρκεια του πειράματος οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μια τεχνική που
ονομάζεται φασματοσκοπία μαγνητικού συντονισμού, για τη μέτρηση βιοχημικών
αλλαγών στον εγκέφαλο. Συγκεκριμένα, επικεντρώθηκαν στον πλευρικό προμετωπιαίο
φλοιό, μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τον γνωστικό έλεγχο.
Αν η υπόθεσή τους επαληθευόταν, θα υπήρχε μια
μετρήσιμη χημική διαφορά μεταξύ των εγκεφάλων των συμμετεχόντων με δύσκολο και
εύκολο έργο. Και πράγματι, αυτό ακριβώς διαπίστωσαν. Η ανάλυσή τους έδειξε
υψηλότερες συγκεντρώσεις γλουταμινικού οξέως στις συνάψεις του πλευρικού προμετωπιαίου
φλοιού των συμμετεχόντων με δύσκολη εργασία. Έτσι, δείχνοντας ότι η γνωστική
κόπωση συνδέεται με αυξημένο γλουταμινικό οξύ στον προμετωπιαίο φλοιό. Ο
Δρ Wiehler εικάζει ότι αυτό είναι το αποτέλεσμα ενός μηχανισμού στον εγκέφαλο
που υπολογίζει, αναλύοντας το κόστος και το όφελος. Όμως η κόπωση και το
αυξημένο γλουταμινικό οξύ να αυξάνουν το κόστος της νοητικής
προσπάθειας.
Μπορεί
κάλλιστα να υπάρχουν τρόποι να μειωθούν τα επίπεδα του και αναμφίβολα κάποιοι
ερευνητές θα αναζητήσουν τώρα φίλτρα με τα οποία θα μπορούσαν να «χακάρουν» τον
εγκέφαλο, ώστε να επιταχύνουν τεχνητά την ανάκαμψη από την κόπωση. Εν τω
μεταξύ, η καλύτερη λύση είναι η φυσική: ο ύπνος.
Internet 13-8-2022 Posted
13-8-20
Choisit-on vraiment d’être conservateur ?
Notre psychologie – la base de notre personnalité – mais aussi la configuration
de notre cerveau pourraient nous faire pencher plutôt côté gauche ou côté
droit, politiquement parlant. Et notre libre arbitre ? Et notre réflexion
sociale et politique ? Comptent-ils pour des prunes ? Depuis une
bonne quinzaine d’années, les études sur le sujet se sont empilées, accumulant
des résultats surprenants. Avec l’apparition de sujets très clivants comme la
vaccination ou la crise climatique, de nouveaux éclairages sont apparus. Y
a-t-il une science du conservatisme ?
La plupart des études utilisent la division
anglo-saxonne entre conservateurs et libéraux. Or, en France, ce dernier terme
a une tout autre signification. Dans l’Hexagone, on parlerait plutôt de clivage
droite-gauche, qui est une meilleure interprétation que la traduction littérale
des termes employés dans les études. Mais le résultat est le même : il
y a bien des différences de comportement entre gens de droite et de gauche, et
aussi des fonctionnements distincts que des psychologues et neuroscientifiques
ont mis en évidence.
9-11-2022
***
Ένας στους δέκα ανθρώπους
παγκοσμίως είναι αριστερόχειρας. Αυτό είναι μια πραγματικότητα που ισχύει για πάνω από 50 αιώνες. Η αριστεροχειρία έχει ακόμα συνδεθεί
με μια σειρά από μύθους, ενώ υπάρχουν και κάποιες πραγματικότητες, όπως:
·
μειωμένο
προσδόκιμο ζωής – πρόκειται όμως για μύθο, η μελέτη που υποστηρίζει ότι οι
αριστερόχειρες πεθαίνουν νεότεροι έχει διαψευσθεί
·
το
αντρικό φύλο – πραγματικότητα, οι άντρες έχουν 1,23 περισσότερες
πιθανότητες να είναι αριστερόχειρες σε σχέση με τις γυναίκες
·
την
ομοφυλοφιλία – επίσης πραγματικότητα, οι ομοφυλόφιλοι έχουν 39% περισσότερες πιθανότητες να είναι
αριστερόχειρες
·
τα αυτοάνοσα νοσήματα – μύθος, η θεωρία που συνδέει τα δύο
δεν κατάφερε να επαληθευτεί από επιστημονικά δεδομένα
·
τον
αυτισμό – πραγματικότητα, τα άτομα με αυτισμό έχουν 2,49 φορές περισσότερες
πιθανότητες να είναι αριστερόχειρα
·
τη δημιουργικότητα – πραγματικότητα, παρόλο που τα ευρήματα
εξακολουθούν να μη δίνουν σαφή εικόνα της σχέσης
·
την
κώφωση – πραγματικότητα, οι κωφοί άνθρωποι είναι 2,25 φορές πιο πιθανό να είναι
αριστερόχειρες από τους ακούοντες, πιθανώς επειδή καθυστερούν να αποκτήσουν
γλώσσα.
Οι αριστερόχειρες θεωρούνται επίσης πιο
έξυπνοι από τους δεξιόχειρες. Μύθος ή πραγματικότητα;
Μια Αυτοεκπληρούμενη Προφητεία
Αυτή η ερώτηση έχει
σίγουρα εγγενές ενδιαφέρον για τους αριστερόχειρες ανάμεσά μας. Είναι όμως,
επίσης, πολύ σημαντική επειδή η ίδια η νοημοσύνη συνδέεται με τη σχολική επίδοση, την κοινωνικοοικονομική επιτυχία, την επαγγελματική πορεία, αλλά και την υγεία και τη μακροζωία (παρόλο που τα ευρήματα δεν είναι πάντα ξεκάθαρα).
Το να γνωρίζουμε αν η
διαφορά νοημοσύνης ανάμεσα σε δεξιόχειρες και αριστερόχειρες είναι μύθος ή
πραγματικότητα έχει επίσης καίρια σημασία για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Σκεφτείτε
ότι οι πεποιθήσεις των δασκάλων για τη νοημοσύνη των μαθητών
τους, μπορούν να αποτελέσουν προβλεπτικό παράγοντα για το πώς θα τα πάνε οι
μαθητές τους στη ζωή τους, ακόμη και 40 χρόνια αργότερα! Με άλλα λόγια,
το να πιστεύουν οι δάσκαλοι ότι οι αριστερόχειρες μαθητές τους (ή οι
δεξιόχειρες για άλλους) είναι πιο έξυπνοι, μπορεί να προσφέρει πλεονέκτημα
στους μαθητές αυτούς σε σχέση με τους υπόλοιπους, μέσω μιας διαδικασίας
αυτοεκπληρούμενης προφητείας από τη μεριά των δασκάλων.
Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό
ότι, σε μια πρόσφατη έρευνα σε δείγμα φοιτητών Παιδαγωγικών Τμημάτων
(δηλαδή μελλοντικών εκπαιδευτικών), διαπιστώσαμε ότι το ένα τρίτο πιστεύει ότι
οι αριστερόχειρες είναι πιο έξυπνοι από τους δεξιόχειρες. Το άλλο τρίτο
πιστεύει ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο και οι υπόλοιποι δήλωσαν ότι δεν γνωρίζουν.
Μια Αυτοεκπληρούμενη Προφητεία
Αυτή η ερώτηση έχει
σίγουρα εγγενές ενδιαφέρον για τους αριστερόχειρες ανάμεσά μας. Είναι όμως,
επίσης, πολύ σημαντική επειδή η ίδια η νοημοσύνη συνδέεται με τη σχολική επίδοση, την κοινωνικοοικονομική επιτυχία, την επαγγελματική πορεία, αλλά και την υγεία και τη μακροζωία (παρόλο που τα ευρήματα δεν είναι πάντα ξεκάθαρα).
Το να γνωρίζουμε αν η
διαφορά νοημοσύνης ανάμεσα σε δεξιόχειρες και αριστερόχειρες είναι μύθος ή
πραγματικότητα έχει επίσης καίρια σημασία για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Σκεφτείτε
ότι οι πεποιθήσεις των δασκάλων για τη νοημοσύνη των μαθητών
τους, μπορούν να αποτελέσουν προβλεπτικό παράγοντα για το πώς θα τα πάνε οι
μαθητές τους στη ζωή τους, ακόμη και 40 χρόνια αργότερα! Με άλλα λόγια,
το να πιστεύουν οι δάσκαλοι ότι οι αριστερόχειρες μαθητές τους (ή οι
δεξιόχειρες για άλλους) είναι πιο έξυπνοι, μπορεί να προσφέρει πλεονέκτημα
στους μαθητές αυτούς σε σχέση με τους υπόλοιπους, μέσω μιας διαδικασίας
αυτοεκπληρούμενης προφητείας από τη μεριά των δασκάλων.
Είναι ιδιαίτερα
ανησυχητικό ότι, σε μια πρόσφατη έρευνα σε δείγμα φοιτητών Παιδαγωγικών Τμημάτων
(δηλαδή μελλοντικών εκπαιδευτικών), διαπιστώσαμε ότι το ένα τρίτο πιστεύει ότι
οι αριστερόχειρες είναι πιο έξυπνοι από τους δεξιόχειρες. Το άλλο τρίτο
πιστεύει ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο και οι υπόλοιποι δήλωσαν ότι δεν γνωρίζουν.
Πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε καλύτερα το ερώτημα αυτό; Όπως με κάθε επιστημονικό ερώτημα, πρέπει να δούμε την επιστημονική βιβλιογραφία. Μόνο που υπάρχει ένα ζήτημα: αν χρησιμοποιήσει κανείς συνδυασμούς λέξεων όπως «κυριοχειρία», «προτίμηση χεριού», «ευφυΐα», «IQ» σε ηλεκτρονικές μηχανές αναζήτησης βιβλιογραφίας, όπως το Pubmed και το PsychInfo, τότε έχει περισσότερα από 8.700 αποτελέσματα, δηλαδή σχεδόν 9.000 έρευνες τις οποίες πρέπει να διαβάσει! Τόσες βρήκαμε κι εμείς όταν ξεκινήσαμε να απαντήσουμε σ’ αυτή την ερώτηση περισσότερο από ένα χρόνο πριν.
Εξετάζοντας τα άρθρα με περισσότερη
λεπτομέρειες (μια διαδικασία που πήρε μήνες), διαπιστώσαμε ότι μόνο 36
δημοσιευμένες μελέτες έως σήμερα έχουν αξιολογήσει τη νοημοσύνη με τη χρήση
σταθμισμένων τεστ νοημοσύνης και σε δεξιόχειρες και σε αριστερόχειρες που είναι
υγιείς. Δεκαοκτώ από αυτές τις μελέτες παρείχαν περαιτέρω τους αριθμούς που
χρειαζόμασταν για να εκτελέσουμε μια μετα-ανάλυση, δηλαδή να συνθέσουμε όλα τα
ευρήματα με στατιστικό τρόπο.
Αυτό που έδειξε η
μετα-ανάλυση είναι ότι αντίθετα με τη δημοφιλή πεποίθηση, οι διαφορές στο
δείκτη νοημοσύνης ανάμεσα στους δεξιόχειρες και στους αριστερόχειρες είναι
ασήμαντες. Για παράδειγμα, εάν ο μέσος δείκτης νοημοσύνης (η μέση βαθμολογία IQ
δηλαδή) μιας ομάδας αριστερόχειρων ήταν ακριβώς 100 (με τυπική απόκλιση 15),
ο μέσος δείκτης νοημοσύνης για μια αντίστοιχου μεγέθους ομάδα δεξιόχειρων
ατόμων θα ήταν 101,05 (εάν η τυπική απόκλιση ήταν και πάλι 15). Μάλιστα, όταν
η μελέτη με το μεγαλύτερο μέγεθος δείγματος αποκλείστηκε
από την ανάλυση μας, τότε η διαφορά στο IQ μεταξύ των δύο ομάδων έπαψε να
υφίσταται!
Με άλλα λόγια; Όταν εξετάζουμε υγιή άτομα,
δεν πρέπει να περιμένουμε να βρούμε διαφορές στο δείκτη νοημοσύνης ανάμεσα
στους δεξιόχειρες και τους αριστερόχειρες. Η πεποίθηση ότι οι αριστερόχειρες
είναι πιο έξυπνοι από τους δεξιόχειρες, είναι λοιπόν μύθος.
38χρονος Moe Hunter
εργαζόταν στο Burger King στο Birmingham της Αγγλίας πριν αρρωστήσει βαριά.
Αφού η κατάσταση της υγείας επιδεινώθηκε, μπήκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο και
έμεινε σε κώμα για πάνω από έναν μήνα, αφού διαγνώστηκε με σπάνια μορφή
βακτηριακής μηνιγγίτιδας και φυματίω-
σης στον εγκέφαλο.Ο
άτυχος άνδρας χρειάστηκε να χειρουργηθεί και όταν ξύπνησε μετά από την
εγχείρηση στον εγκέφαλο δεν είχε μνήμη. Σύντομα όμως άφησε έκπληκτους τους
φίλους και την οικογένειάτου, καθώς άρχισε να επιδεικνύει ένα ιδιαίτερο
χάρισμα, που δεν διέθετε πριν. Πλέον
είναι επαγγελματίας ξυλουργός και κατασκευαστής μοντέλων. Χρησιμοποίησε τα νέα
του καλλιτεχνικά ταλέντα ως αυτοαπασχολούμενος ξυλουργός και άρχισε να κατα-
σκευάζει περίλοκα
αντίγραφα μοντέλων σε φυσικό μέγεθος από
τον κόσμο της τηλεόρασης και του κινηματογράφου.
Ο κ. Hunter,
παντρεμένος και πατέρας ενός παιδιού, έχει πουλήσει κομμάτια των έργων του και
έχει εκθέσει τις εκπληκτικέςδημιουργίες του σε εκδηλώσεις Comic-Con σε
όλη τη χώρα “Ταχυδρόμος 1
Πώς ο κύκλος της περιόδου αλλάζει τον εγκέφαλο στις γυναίκες
Διαβάζεται σε 7'
4-12-2023
iStock
Ο κύκλος της περιόδου (εμμηνορροϊκός) καθορίζεται από την αύξηση και τη ροή των ορμονών που προετοιμάζουν το σώμα της γυναίκας για την εγκυμοσύνη.
Αυτές οι συχνές αλλαγές στις ορμόνες δεν «μεταμορφώνουν» μόνο τα αναπαραγωγικά όργανα, αλλά, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, προκαλούν και αλλαγές στον εγκέφαλο.
Σε δύο μελέτες που δημοσιεύτηκαν τον Οκτώβριο, οι ειδικοί πραγματοποίησαν λεπτομερείς σαρώσεις εγκεφάλου σε πολλαπλά σημεία κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου.
Αυτό που διαπίστωσαν ήταν ότι όγκος ή το πάχος ορισμένων περιοχών του εγκεφάλου αλλάζει σε συνάρτηση με τα επίπεδα των ορμονών.
Η περιοχή του εγκεφάλου που φάνηκε και στις δύο μελέτες ότι επηρεάζεται από τις αλλαγές στις ορμόνες, είναι αυτές του μεταιχμιακού συστήματος, μιας ομάδας εγκεφαλικών δομών που διέπουν τα συναισθήματα, τη μνήμη και τη συμπεριφορά.
«Είναι σαν ο εγκέφαλος να βρίσκεται σε ένα τρενάκι του τρόμου κάθε 28 ημέρες, ή ανάλογα με τη διάρκεια του κύκλου», δήλωσε η Έρικα Κομάσκο, αναπληρώτρια καθηγήτρια για την Υγεία Γυναικών και Παιδιών στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα στη Σουηδία.
«Αυτές οι αλλαγές στον εγκέφαλο μπορεί να αλλάξουν ή να μην αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο πραγματικά ενεργούμε, σκεφτόμαστε και αισθανόμαστε στην καθημερινότητά μας. Έτσι, τα σημαντικά επόμενα βήματα για την επιστήμη είναι να ενώσει αυτά τα κομμάτια του παζλ», εξηγεί από την πλευρά της η Άντριεν Μπέλζ, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. «Όμως κατά πόσο οι ορμονικές επιδράσεις στη δομή του εγκεφάλου, επηρεάζουν τον τρόπο λειτουργίας του;» διερωτάται η ίδια.
Πώς οι ορμόνες καθοδηγούν τον εμμηνορροϊκό κύκλο
Κατά τη διάρκεια της περιόδου μιας γυναίκας, η οποία σηματοδοτεί την έναρξη του εμμηνορροϊκού κύκλου, οι ορμόνες βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα. Αυξάνονται όμως δραματικά κατά τη διάρκεια των επόμενων εβδομάδων.
Τα επίπεδα των οιστρογόνων στο αίμα γίνονται οκταπλάσια κατά την ωορρηξία, περίπου την 14η ημέρα, ενώ τα επίπεδα της προγεστερόνης αυξάνονται κατά περίπου 80 φορές επτά ημέρες αργότερα.
Η παραγωγή της ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης προτρέπει την ανάπτυξη ενός ωοθυλακίου σε ώριμο ωάριο, ενώ ένα κύμα ωχρινοτρόπου ορμόνης προκαλεί την απελευθέρωση του ωαρίου.
Ένας κύκλος επαναλαμβάνεται κάθε 24 έως 38 ημέρες μέχρι τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση, πράγμα που σημαίνει ότι η μέση γυναίκα βιώνει περίπου 450 περιόδους κατά τη διάρκεια της ζωής της.
Αλλαγές στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου
Η Βικτόριγια Μπαμπένκο, η οποία διεξήγαγε την έρευνα ως υποψήφια διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα και οι πρώην συνάδελφοί της στο πανεπιστήμιο, χρησιμοποίησαν προηγμένες μεθόδους μαγνητικής τομογραφίας (MRI) για να χαρτογραφήσουν τις δομικές αλλαγές σε ολόκληρο τον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια τριών φάσεων του εμμηνορροϊκού κύκλου: της ωορρηξίας, της εμμήνου ρύσεως και της μέσης ωχρινικής περιόδου.
Η μέση ωχρινική φάση λαμβάνει χώρα μεταξύ ωορρηξίας και εμμήνου ρύσεως και χαρακτηρίζεται από μια κορύφωση της προγεστερόνης.
Στις συμμετέχουσες (30 νεαρές γυναίκες με φυσιολογικό κύκλο) έγινε επίσης αιμοληψία για να καταγραφούν με ακρίβεια τα επίπεδα των ορμονών τους κατά τη στιγμή των σαρώσεων.
Τα αποτελέσματα, τα οποία δεν έχουν ακόμη αξιολογηθεί από ομότιμους, δημοσιεύθηκαν στις 10 Οκτωβρίου στη βάση δεδομένων preprint bioRxiv.
Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις των οιστρογόνων και της ωχρινοτρόπου ορμόνης συσχετίστηκαν και οι δύο με αλλαγές που υποδηλώνουν ταχύτερη μεταφορά πληροφοριών, όπως είδαν οι ερευνητές κατά την απεικόνιση της λευκής ουσίας του εγκεφάλου.
Η λευκή ουσία είναι ο βαθύτερος εγκεφαλικός ιστός που αποτελείται από νευρικές ίνες που αναμεταδίδουν πληροφορίες από και προς τμήματα του εξωτερικού εγκεφαλικού φλοιού, γνωστού ως φαιά ουσία, η οποία, με τη σειρά της, έγινε παχύτερη με την αύξηση της ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης.
Η ορμόνη διέγερσης των ωοθυλακίων «συσχετίστηκε θετικά με το πάχος του φλοιού, γενικά σε ολόκληρο τον εγκέφαλο», δήλωσε η Ελίζαμπεθ Ρίζορ, υποψήφια διδάκτωρ στη δυναμική νευροεπιστήμη στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα και μία από τους συγγραφείς της μελέτης.
«Ενώ η προγεστερόνη ήταν κάπως αντίθετη, καθώς συσχετίστηκε γενικά με μικρότερο πάχος φλοιού στις περισσότερες περιοχές».
Στην δεύτερη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Nature Mental Health στις 5 Οκτωβρίου, οι ειδικοί κάναραν 27 υγιείς συμμετέχουσες με μαγνητική τομογραφία υψηλής ανάλυσης κατά τη διάρκεια έξι φάσεων του εμμηνορροϊκού κύκλου: εμμηνορρυσιακή, προ-ωοθυλακιορρηξία, ωορρηξία, μετά την ωορρηξία, μέση ωχρινική και προεμμηνορροϊκή.
Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν στον ιππόκαμπο και στις γύρω περιοχές του μέσου κροταφικού λοβού, οι οποίες υποστηρίζουν ένα ευρύ φάσμα γνωστικών και συναισθηματικών λειτουργιών.
Παράλληλα, πραγματοποίησαν αιμοληψίες σε κάθε ένα από τα έξι χρονικά σημεία για να συσχετίσουν τις αλλαγές στον εγκέφαλο με τις συγκεντρώσεις των οιστρογόνων και της προγεστερόνης.
Οι αυξήσεις των οιστρογόνων συνδέθηκαν με την επέκταση του παραϊπποκάμπειου φλοιού, μιας περιοχής του φλοιού της φαιάς ουσίας που παίζει ρόλο στην κωδικοποίηση και ανάκτηση της μνήμης.
Η αυξημένη προγεστερόνη συνδέθηκε με μεγαλύτερο όγκο στον περιρρινικό φλοιό, μια περιοχή που λαμβάνει αισθητηριακές πληροφορίες και είναι επίσης σημαντική για τη μνήμη.
Και τα υψηλά οιστρογόνα σε συνδυασμό με χαμηλή προγεστερόνη συνδέθηκαν με μια διευρυμένη περιοχή του ιππόκαμπου, μια περιοχή απαραίτητη για την αυτοβιογραφική μνήμη.
Οι δύο μελέτες εξέτασαν διαφορετικά ανατομικά χαρακτηριστικά του εγκεφάλου και έτσι, τα αποτελέσματά τους δεν μπορούν να συγκριθούν άμεσα.
Η πρώτη σάρωσε ολόκληρο τον εγκέφαλο, συμπεριλαμβανομένης της λευκής ουσίας, και μέτρησε το πάχος του φλοιού, ενώ η δεύτερη επικεντρώθηκε σε μια περιοχή του εγκεφάλου με φαιά ουσία και ανέλυσε τον όγκο του φλοιού.
Ωστόσο, και οι δύο επιβεβαιώνουν ότι η μορφολογία του εγκεφάλου αλλάζει κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου, ως συνέπεια του «ασανσέρ» των ορμονών.
«Για τις περισσότερες γυναίκες, για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας, αυτή η αύξηση και η ροή των ορμονών κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου είναι τόσο σταθερή όσο οι παλίρροιες», δήλωσε η συγγραφέας της πρώτης μελέτης Έμιλι Τζέικομπς, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχολογικών και Εγκεφαλικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα.
Δραματικές οι επιδράσεις των οιστρογόνων στον εγκέφαλο
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ένα πρωτοποριακό πείραμα αποκάλυψε τις δραματικές επιδράσεις των οιστρογόνων στον εγκέφαλο θηλυκών αρουραίων.
Οι επιστήμονες μέτρησαν τον αριθμό των δενδριτικών ακάνθων (μικρές προεξοχές κατά μήκος των διακλαδώσεων των νευρώνων που χρησιμεύουν ως σημεία επαφής από το ένα κύτταρο στο επόμενο) στον ιππόκαμπο κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου των τρωκτικών διάρκειας 4-5 ημερών.
Μεγαλύτερη πυκνότητα δενδριτικών ακάνθων σημαίνει πρακτικά ενισχυμένη συνδεσιμότητα μεταξύ των νευρώνων στον εγκέφαλο.
Στην αρχή του κύκλου, όταν τα οιστρογόνα είναι χαμηλά, η πυκνότητα των δενδριτικών ακάνθων βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων ημερών, τα επίπεδα οιστρογόνων αυξάνονται σταδιακά και κορυφώνονται.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται περισσότερες άκανθες και η πυκνότητά τους αυξάνεται κατά περίπου 30%.
Προς το τέλος του κύκλου, οι άκανθες υποχωρούν και η διαδικασία ξεκινά από την αρχή.
Τα τρέχοντα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι μια παρόμοια κυκλική διακύμανση στους νευρώνες θα μπορούσε να συμβαίνει και στους ανθρώπους.
«Οι μελέτες δημιουργούν μια αρκετά ισχυρή βάση για μελλοντικές μελέτες που θα διερευνήσουν αν η δομή του εγκεφάλου έχει αντίκτυπο στη λειτουργία και τη συμπεριφορά του εγκεφάλου, η οποία στη συνέχεια θα αποκτήσει σημασία για την ψυχική υγεία», κατέληξε η Κομάσκο.
Τελικά υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στον γυναικείο
και τον ανδρικό εγκέφαλο, υποστηρίζει νέα μελέτη
Ερευνητές στις ΗΠΑ ανέπτυξαν ένα
σύστημα τεχνητής νοημοσύνης το οποίο μπόρεσε να μαντέψει το φύλο ενός ατόμου
από σαρώσεις εγκεφάλου, με 90% ακρίβεια.
ΕΙΔΗΣΕΙΣΕΠΙΣΤΗΜΗΕΠΙΣΤΗΜΗΕΥΖΩΙΑΜΟΝΟ ΣΤΟ ERTNEWS.GRΥΓΕΙΑ
16:24
Ο εγκέφαλος των
ανδρών και γυναικών λειτουργεί διαφορετικά, ανακάλυψαν οι επιστήμονες
αποδεικνύοντας ότι το φύλο παίζει ρόλο στο πώς σκέφτονται και συμπεριφέρονται
οι άνθρωποι. Ερευνητές από το Stanford Medicine στις ΗΠΑ ανέπτυξαν ένα σύστημα τεχνητής
νοημοσύνης το οποίο μπόρεσε να μαντέψει το φύλο
ενός ατόμου από σαρώσεις
εγκεφάλου, με 90% ακρίβεια.
Ο βαθμός στον οποίο ο εγκέφαλος των ανδρών και των γυναικών
διαφέρει είναι ένα αμφιλεγόμενο θέμα με προηγούμενες έρευνες να καταλήγουν σε
αντιφατικά συμπεράσματα.
«Ένα πρόβλημα είναι ότι οι άνδρες τείνουν να έχουν ελαφρώς
μεγαλύτερο εγκέφαλο από τις γυναίκες, πιθανώς επειδή έχουν γενικά
μεγαλύτερο σώμα και ορισμένες μελέτες που συνέκριναν το μέγεθος διαφορετικών
μικρών περιοχών του εγκεφάλου απέτυχαν να λάβουν υπόψη τους αυτό το στοιχείο.
Ωστόσο, ακόμη και όταν το έκαναν δεν οδήγησε σε ξεκάθαρα ευρήματα. Μόλις
υπολογίσετε το μέγεθος του εγκεφάλου, τα αποτελέσματα είναι αρκετά μεταβλητά»,
δήλωσε ο Βίντοντ Μένον, επιεφαλής της μελέτης, καθηγητής ψυχιατρικής και
συμπεριφορικών επιστημών και διευθυντής του Stanford Cognitive and Systems
Neuroscience Laboratory στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ στην Καλιφόρνια.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση «Proceedings
of the National Academy of Sciences», βοηθούν στην επίλυση
μιας μακροχρόνιας διαμάχης σχετικά με το εάν υπάρχουν αξιόπιστες διαφορές
ανάμεσα στον ανδρικό και τον γυναικείο εγκέφαλο και υποδηλώνουν ότι η κατανόηση
αυτών των διαφορών μπορεί να είναι κρίσιμη για την αντιμετώπιση νευροψυχιατρικών
καταστάσεων που επηρεάζουν τα φύλα.
«Ένα βασικό κίνητρο για αυτή τη μελέτη είναι ότι το φύλο
παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του ανθρώπινου εγκεφάλου, στη γήρανση και
στην εκδήλωση ψυχιατρικών και νευρολογικών διαταραχών», εξήγησε ο Μένον.
«Ο εντοπισμός σταθερών και αναπαραγόμενων διαφορών φύλου στον
υγιή εγκέφαλο ενηλίκων είναι ένα κρίσιμο βήμα προς μια βαθύτερη κατανόηση των
τρωτών σημείων που σχετίζονται με το φύλο σε ψυχιατρικές και νευρολογικές
διαταραχές», επισήμανε.
Τα σημεία που βοήθησαν το μοντέλο να διακρίνει τους ανδρικούς
εγκεφάλους από τους γυναικείους περιλάμβαναν το δίκτυο προεπιλεγμένης λειτουργίας,
ένα εγκεφαλικό σύστημα που μας βοηθά να επεξεργαζόμαστε αυτοαναφορικές
πληροφορίες, και το ραβδωτό σώμα και το μεταιχμιακό δίκτυο που εμπλέκονται στη
μάθηση και στον τρόπο με τον οποίο ανταποκρινόμαστε στην ανταμοιβή.
Οι ερευνητές σημείωσαν ότι αυτή η μελέτη δεν εξετάζει αν οι
διαφορές που σχετίζονται με το φύλο προκύπτουν νωρίς στη ζωή ή αν οφείλονται σε
ορμονικές διαφορές ή στις διαφορετικές κοινωνικές συνθήκες που είναι πιο πιθανό
να αντιμετωπίσουν στη ζωή τους άνδρες και γυναίκες.
Ποιες ήταν οι διαφορές
Ο βαθμός στον οποίο το φύλο ενός ατόμου επηρεάζει τον τρόπο με
τον οποίο είναι οργανωμένος και λειτουργεί ο εγκέφαλός του αποτελεί εδώ και
καιρό σημείο διαφωνίας μεταξύ των επιστημόνων. Οι δομές του εγκεφάλου είναι
παρόμοιες σε άνδρες και γυναίκες και προηγούμενες έρευνες που εξέταζαν τον
τρόπο με τον οποίο συνεργάζονται οι περιοχές του εγκεφάλου απέτυχε επίσης σε
μεγάλο βαθμό να εμφανίσει σταθερούς εγκεφαλικούς δείκτες του φύλου.
Στην τρέχουσα μελέτη τους, οι ερευνητές εκμεταλλεύτηκαν τις
πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη,
καθώς και τη δυνατότητα πρόσβαση΄ς σε πολλαπλά μεγάλα σύνολα δεδομένων, για να
πραγματοποιήσουν μια καλύτερη ανάλυση. Πρώτα, δημιούργησαν ένα μοντέλο
νευρωνικού δικτύου το οποίο έμαθε να ταξινομεί δεδομένα
απεικόνισης εγκεφάλου. Αφού οι ερευνητές το εκπαίδευσαν Σε σαρώσεις MRI
ανδρικών και γυναικείων εγκεφάλων, το δοκίμασαν σε περίπου 1.500
σαρώσεις. Το μοντέλο μπόρεσε να διακρίνει αν η σάρωση ανήκε σε
γυναικείο ή ανδρικό εγκέφαλο με ακρίβεια 90%.
Η επιτυχία του μοντέλου υποδηλώνει ότι υπάρχουν ανιχνεύσιμες
διαφορές φύλου στον εγκέφαλο, απλά δεν είχαν μελετηθεί αξιόπιστα στο παρελθόν.
Το γεγονός ότι λειτούργησε τόσο καλά σε διαφορετικά σύνολα δεδομένων, καθιστά
τα ευρήματα ιδιαίτερα αξιόπιστα.
«Αυτό είναι μια πολύ ισχυρή απόδειξη ότι το φύλο είναι ένας
ισχυρός καθοριστικός παράγοντας στην οργάνωση του ανθρώπινου εγκεφάλου», είπε ο
Μένον.
Μέχρι πρόσφατα, ένα μοντέλο όπως αυτό που χρησιμοποίησε η ομάδα
του Μένον θα βοηθούσε τους ερευνητές να ταξινομήσουν τους εγκεφάλους σε
διαφορετικές ομάδες, αλλά δεν θα παρείχε πληροφορίες για το πώς
έγινε η ταξινόμηση. Σήμερα, οι ερευνητές έχουν πρόσβαση σε
ένα εργαλείο που ονομάζεται «εξηγήσιμη τεχνητή νοημοσύνη» («explainable
AI») το οποίο μπορεί να περιηγηθεί σε τεράστιες ποσότητες δεδομένων για να
εξηγήσει πώς λαμβάνει αποφάσεις το μοντέλο. Χρησιμοποιώντας εξηγήσιμη τεχνητή
νοημοσύνη, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι για να απαντήσει αν μια σάρωση ανήκε σε
ανδρικό ή γυναικείο εγκέφαλο, το μοντέλο ανέτρεχε στο δίκτυο προεπιλεγμένης
λειτουργίας, το ραβδωτό σώμα και το μεταιχμιακό δίκτυο.
Στη συνέχεια, η ομάδα αναρωτήθηκε αν θα μπορούσε να δημιουργήσει
ένα άλλο μοντέλο που θα μπορούσε να προβλέψει πόσο καλά θα τα κατάφερναν οι
συμμετέχοντες σε ορισμένα γνωστικά τεστ με βάση τα λειτουργικά χαρακτηριστικά
του εγκεφάλου που διαφέρουν μεταξύ γυναικών και ανδρών. Ένα μοντέλο που
ανέπτυξαν οι ερευνητές προέβλεψε αποτελεσματικά τη γνωστική απόδοση στους
άνδρες αλλά όχι στις γυναίκες και ένα άλλο στις γυναίκες αλλά όχι στους άνδρες.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι τα λειτουργικά χαρακτηριστικά του
εγκεφάλου που ποικίλλουν μεταξύ των φύλων έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη
συμπεριφορά.
«Αυτά τα μοντέλα λειτούργησαν πολύ καλά επειδή διαχωρίσαμε με
επιτυχία τα εγκεφαλικά μοτίβα μεταξύ των φύλων», είπε ο Μένον. «Αυτό μου λέει
ότι η παράβλεψη των διαφορών του φύλου στην οργάνωση του εγκεφάλου θα μπορούσε
να μας οδηγήσει να παραλείψουμε βασικούς παράγοντες που κρύβουν τις
νευροψυχιατρικές διαταραχές» επισήμανε.
Οι ερευνητές σχεδιάζουν να κάνουν το μοντέλο τους διαθέσιμο στο
κοινό για χρήση από οποιονδήποτε ερευνητή.
«Τα μοντέλα μας έχουν πολύ ευρεία εφαρμογή», είπε ο Μένον. «Ένας
ερευνητής θα μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει για να αναζητήσει διαφορές στον
εγκέφαλο που συνδέονται με μαθησιακές δυσκολίες – θέματα που θέλουμε να
κατανοήσουμε καλύτερα για να βοηθήσουμε τα άτομα να προσαρμοστούν και να
ξεπεράσουν αυτές τις προκλήσεις» κατέληξε ο ερευνητής.
ΠΗΓΗ: Medicalxpress
Σχόλια