ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΟΜΙΛΙΑ  ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΡΟΠΙΑ 



ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΟΜΙΛΙΑ  ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΡΟΠΙΑ



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΑ

-Διον.Σιμόπουλος «Η Βιογραφία του Σύμπαντος» Ερευνητές 2008
-Americana “Thermodynamics
-Arthur Koestler “ The Roots of coincidence”Ελλ.μετ.Χατρζηνικολής σελ.84 επ.
-Ο ίδιος «Το φάντασμα στην Μηχανή» Χατζηνικολής.
-Κ.Πολίτης ¨ «Φυσική και φιλοσοφία» Τομή 1965
-Teilhard de Chardin: Le phenomene humain’ Seuil 1955 ιδίως σελ.47 επ.
-Paul Davies “Θεός καi Μοντέρνα φυσική» σελ.46
-P.W.Atkins “ Η Δημιουργία» Κάτοπτρο
-Ε.Ν.Οικονόμου «Η φυσική σήμερα» Πανεπ.Εκδόσεις Κρήτης,1986, ιδίωςσελ.28
-F.Capra Η κρίσιμη καμπή» Ωρόρα 1984 ιδίως σελ.88
-Hubert Reeves “ L Univers a- t-il un sens : » » (L’ heure de s ; enivrer
 Seuil 1986 .μετ. Κέδρος 1988΄» Η ώρα της μέθης « Πάππας-Κέδρος 1997.
-Ο ίδιος «Μαλικόρν» Κέδρος 1994
-John Randall “ Παραψυχολογία» Σύμπαν 1980
-Frank Tipler” The Physics of Immortality” Anchor Books 1995
-James Stein «Πώς τα μαθηματικά εξηγούν τον κόσμο»(Αβγό 2009-πρωτοτύπου 2008)
-Ian Stewart  «Οι Μυστικοί Αριθμοί»  Τραυλός/ (What shape is a snowflake –Magical numbers in Nature –The Ivy Press  2001)
- Addy Pross «What is Life? How Chemistry becomes Biology» Oxford University Press  2012
-Albert Jacquard  «  H  επίγνωση των ορίων» Κάτοπτρο 1994  (« Voici le temps du monde fini « Seuil 1991)
΄-Lee Smolin « Ο Χρόνος»Τραυλός 2016( Time Reborn 2013 Spn networks Ltd)
-Jim  Al-Khalili Οι Δαόιμονες της Φυσικής»Τραυλός  2014(. “The Nine Greater Enigma in Science 2012)


ΕΝΝΟΙΑ-ΟΡΙΣΜΟΙ


Ενας ορισμός θέλει την εντροπία  να είναι το μέτρο τής αταξίας,ή  κατά Ρήβς ( όπ.σελ.81)ακριβέστερα  τής απουσίας οργάνωσης..( ο Jim Al-Khalili,ό.π.121,την θέλει μάλλον ως μέτρο της τυχαιότητας)


Η ονομασία  εντροπία, από τον συνδυασμό των λέξεων ΕNέργεια+ΤΡΟΠη(δηλαδή μετατροπή τής ενέργειας-μετασχηματισμένη ενέργεια).Τον όρο εχρησιμοποίησε για  πρώτη φορά ο Γερμανός φυσικός Ρούντλοφ Κλαούζιους(1822-1888)

Οι δύο  πρώτοι νόμοι της θερμοδυναμικής  είναι:
1.-Η ενέργεια του Σύμπαντος παραμένει σταθερή
2.-Η εντροπία τού Σύμπαντος αυξάνει  προς μια μεγίστη τιμή –(:Η ενέργεια σε ένα κλειστό σύστημα μειώνεται= αυξάνεται η εντροπία).Σε κάθε φυσικοχημική μετατροπή  ένα μέρος τής  ενέργειας που χρησιμοποιείται  είναι αθεράπευτα εντροπιαζό μενη δηλαδή χάνεται με την μορφή τής θερμότητας.Και αφού μόνον μαθηματικώς τίποτε δεν χάνεται ,καταλήγουμε ότι, από την άποψη  τής πραγματικής εξέλιξης, κάτι στο τέλος κάθε συνθέσεως   καίγεται.Το υλικό Σύμπαν δεν φαίνεται  να μπορεί  να συνεχίζει επάπειρον την  πορεία του.Μπορούμε να πούμε το ίδιο,αναφερόμενοι στον κανόνα ότι,  σε ένα σύστημα  μπορεί να  η εντροπία να μειώνεται  φαινομενικώς  αλλά τελικώς διαπιστώνουμε  πάντοτε πως  το σύστημα που εξετάζουμε  δεν είναι στην πραγματικότητα μονωμένο από το περιβάλλον του και ότι παρατηρώντας την γενική εικόνα  μπορούμε να  επιβεβεβαιώσουε πώς  συνολικώς η εντροπία αυξάνεται.
Ο Jim Al-Khalili (ό.π. σελ.106)θεωρεί τον δεύτερο αυτόν νόμο,ως  μάλλον στατιστικής φύσεως, μη στηριζόμενο σε κάποια συγκεκριμένη ιδιότητα του φυσικού κόσμου,.όπου είναι συντριπτικώς  πιό πιθανό καταστάσειςς χαμηλής εντροπίας  να εξελιχτούν σε καταστάσεις υψηλής εντροπίας,παρά το αντίθετο και όπου ο χρόνος κυλάει προς την κατεύθυνση  όπου αυξάνεται η εντροπία . Σε μια μη αντιστρεπτή μετατροπή,όπως λ.χ.οι θερμικές μετατροπές, έχουμε αύξηση  τής εντροπίας.Η αύξησή της,αποτελεί μέτρο της μη αντιστρεψιμότητας.Ετσι το β΄αξίωμα της θερμοδυναμικής μπορεί να διατυπωθεί  και σαν αρχή αύξησης της εντροπίας.(Πολίτης .ο.π.253)
`-Κατά τον νόμο της εντροπίας όπου υπάρχει συνεχής απώλεια ενέργειας,  με την μορφή θερμότητας οι φυσικές διαδικασίες είναι μη αναστρέψιμες ……….Οποιαδήποτε  φυσική διαδικασία  σ΄ένα απομονωμένο σύστημα  θα πρέπει να συνοδεύεται από απώλεια θερμότητας……..όσο μεγαλώνει η εντροπία τόσο μεγαλώνει η αταξία……….όλα τα φυσικά συστήματα και το Σύμπαν οδεύουν προς το χάος και την αταξία…..η εντροπία θα αυξάνεται συνεχώς έως ότου δεν θα υπάρχει  άλλη ενέργεια  για να μετατραπεί σε θερμότητα.όταν η εντροπία φθάσει στην μέγιστη τιμή της.σε μια κατάσταση θερμοδυναμικής ισορροπίας,θα έχουμε τον θερμικό θάνατο τού Σύμπαντος(Σιμόπουλος ό.π.89 επ.)..
 -Δηλαδή κατά το δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής--(κατά τον οποίο η θερμότητα είναι κατά κάποιον τρόπο η κατώτερη μορφ ή  ενέργειας  γιατί όλες οι μορφές ενέργειας   μετασχηματί ζονται ολοκληρωτικά  σε θερμότητα ,η θερμότητα  μόνον μερικώς σχηματίζεται  σε ανώτερες μορφές……έτσι αν θεωρήσουμε  ένα μεμονωμένο σύστημα ,το σύστημα αυτό, θα καταλήξει κάποτε να  περιέχει μία μόνον μορφή ενέργειας ,την θερμότητα και μάλιστα ομοιόμορφα  κατανεμημένη……… .όλα τα μέρη του συστήματος αυτού, θα έχουν την ίδια θερμοκρασία ,που σημαίνει ότι, καμία κίνηση δεν θα  μπορεί να υπάρξει σ’αυτό Κ.Πολίτης ό.π.253)--- η τάξη οδηγεί  στην αταξία,έτσι ώστε  οι σύνθετες δομές  να τείνουν να εκφυλιστούν σε μια τελική κατάσταση  αποδιοργανωμένης απλότητας., -Η ενέργεια γίνεται θερμότητα μόλις αποδιοργανωθεί. Η εντροπία είναι το μέτρο της άγνοιας μας  για μια δεδομένη κατάσταση.το άθροισμα τής εντροπίας και των πληροφοριών είναι σωστό.Η εντροπία κατά κανόνα είναι ανάλογη με τον αριθμό των σωματιδίων που περιέχονται σ΄αυτές τις μνουσίκες(: τέλεια  αέρια  ακτινοβολίες) Αλλά σ’ένα  συμπαγές και  συμπυκνωμένο σώμα είναι ανάλογη με το τετράγωνο της μάζας( Ρήβς ό.π.264)
 -Οι έννοιες  εντροπία και πληροφορία είναι αντίθετες.(Πληροφορία=ο αριθμός  των στοιχειωδών εξηγήσεων για την πλήρη περιγραφή αντικειμένου).Σε κάθε επέμβαση  χάνουμε πληροφορίες.για να αυξηθεί η εντροπία  αρκεί ν’ αυξηθεί ο αριθμός των σωματιδίων(Ρήβς 248)..

Κατά τον  Stein(ό.π.294 επ.) η ενέργεια δεν μπορεί ούτε να κατασκευασθεί,ούτε να καταστραφεί,αλλά μόνον να μεταλλαχθεί…………….Η ενέργεια δεν μπορεί να φκιαχθεί από το τίποτε.Η ενέργεια δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τέλεια αποδοτικότητα γι΄αυτό και δεν μπορούμε να φκιάξουμε αεικίνητες μηχανές..Η εντροπία αυξάνεται και κατευθυνόμαστε σε ένα σκοτεινό μέλλον,όπου όλα έχουν την ίδια θερμοκρασία,όπου δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν άλλες συναλλαγές θερμότητας .όπου τίποτε δεν μπορεί να συμβεί……Η εντροπία δεν αυξάνεται παντού και πάντοτε.η μείωση της εντροπίας τοπικώς,λ.χ.με την γέννηση ενός παιδιού γίνεται σε βάρος τής αύξησης της εντροπίας  στο σύμπαν συνολικώς….Η βαρύτητα που υπάρχει άφθονη στο σύμπαν,συμβάλλει στην κατά τόπους μείωση της εντροπίας μη οποία μείωση βοηθάει την ύπαρξή μας,.Αυτό που δεν λαμβάνει υπόψη της η θερμοδυναμική θεωρία είναι ο ρόλος πού παίζει η βαρύτητα  στην κατά τόπους μείωση της εντροπίας……..Ο θερμικός θάνατος σημαίνει και θάνατο πληροφοριών….
Κατά τον Σιμόπουλο(ό.π.89) μια τέτοια διαδικασία δεν πάει ποτέ προς τα πίσω,……………..οποιαδήποτε φυσική διαδικασία συμβαίνει σ΄ένα απομονωμένο σύστημα  (Γάκ Είναι όμως το Σύμπαν απομονωμένο σύστημα?)θα πρέπει να συνοδεύεται με την αύξηση της εντροπίας(έτσι που δεν θα υπάρχει άλλη ενέργεια για να μετατραπεί σε θερμότητα) και επομένως όλα τα φυσικά συστήματα που επιδέχονται στατιστική περιγραφή οδεύουν προς το Χάος και την αταξία…………η θερμοκρασία του Σύμπαντος θα φθάσει σχεδόν στο απόλυτο μηδέν.

Ο Ιλυα Πριγκοζίν, στο βιβλίο του “Τάξη μέσα από το Χάος”(Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ) αναφερόμενος στη σχέση χρόνου και εντροπίας,γράφει (σελ.380)” Για να αντιστρέψουμε την κατεύθυνση του χρόνου, θα χρειαζόμασταν άπειρη πληροφορία:δεν μπορούμε να παράγουμε καταστάσεις που θα εκτυλίσσονταν στο παρεθόν! Αυτό είναι το εντροπικό φράγμα που έχουμε εισάγει”
----------------------------------------------------------------------------------
……Αισιόδοξες ….απόψεις.
Ο Ian Stewart (Οι Μυστικοί Αριθμοί Τραυλός 2003 σελ.6) υποστηρίζει ότι,  το Σύμπαν ευρίσκεται έξω  από την δικαιοδοσία του δευτέρου νόμου της Θερμοδυναμικής.αφού  η δημιουργία  συσσωμάτων  στο Σύμπαν δεν είναι συμβατή με τον δεύτερο νόμο τής Θερμοδυναμικής.Και τούτο γιατί .ή ύλη  δεν εξαπλώνεται ομοιόμορφα,όπως απαιτεί ο δεύτερος νόμος. Κατά τον ίδιο,ο δεύτερος νόμος τής θερμοδυναμικής εισήχθη  για να εξηγήσει την συμπεριφορά των αερίων,αλλά η συμπεριφορά  των βαρυτικών σωματιδίων,είναι εντελώς αντίθετη..Εδώ αντί για άπωση-άπλωμα  έχουμε συσσωμάτωση,εξαιτίας τής  μεγάλης εμβέλειας των ελκτικών δυνάμεων.Στην σελίδα 200,τού ίδιου βιβλίου  αφού και πάλι  παρατηρεί πώς ο δεύτερος νόμος τής θερμοδυναμικής αναπτύχθηκε από το έργο στις ατμομηχανές και το ανέφικτο τού αεικίνητου, συνεχίζει λέγοντας πώς « η αύξηση τής εντροπίας  είναι κατάλληλη για συστήματα όπως τα αέρια,όπου δρούν απωστικές δυνάμεις μικρής εμβέλειας ενώ είναι ακατάλληλη για βαρυτικά συστήματα όπου δρούν ελκτικές δυνάμεις μεγάλης εμβέλειας.Εφόσον   στο σύμπαν συνδυάζονται και τα δύο είδη δύναμης ,τα εντροπικά μοντέλα θα  είναι κατάλληλα για ορισμένα μόνον  ερωτήματα και το  ίδιο ισχύει και για τα βαρυτικά μοντέλα.Η αυξανόμενη τάξη που προκαλείται από την βαρυτική συσσώρευση μάζας, αντισταθμίζει την ελαττούμενη τάξη που προκαλείται από τη θερμική διάχυση,την οποία δεν εξισσοροπούν κατ ανάγκη τα λογιστικά βιβλία τής εντροπίας».
- Ο F.Tipler,(.o.π.σελ.66 ,71,επ.) γράφει «The Heat death does
really follow from the second law of Thermodynamics.The heat Death occurs only if 1) the universal temperature is bounded below away from zero, and 2) if the available energy is finite…..neither of these assumptions is true.……..the Heat death is not inevitable……………. .The source of free energy diverges to infinity”,
Είναι χαρακτηριστική ή άποψη του για ανάσταση που την στηρίζει όχι σε θεολογικές  ή μεταφυσικές παραδοχές,αλλά στην φυσική
Ετσι στην πρώτη σελίδα του βιβλίου διαβάζουμε την ακόλουθη αφιέρωση.
“ .To…………….who died in the hope of the Universal Resurrection,and whose hope,as I shall show in this book,will be fulfilled near thw end of Time”

 -Ο  James Stein, γράφει(ό.π.299) ‘ότι , η εντροπία δεν αυξάνεται πάντα και παντού,..αυξάνεται στις αντιστρέψιμες διαδικασίες,πολλές όμως δεν είναι αντιστρέψιμες,,όπως λ.χ. η δημιουργία πάγου ή η γέννηση ενός παιδιού,που απαιτούν μια τοπική μείωση της εντροπίας εις βάρος βεβαίως της συνολικής εντροπίας στο Σύμπαν,επειδή το Σύμπαν πρέπει να περιέχει την θερμότητα  για  το ψυγείο που θα φκιάχνει τα παγάκια,ή για να δημιουργηθεί ένα παιδί………..Η βαρύτητα που υπάρχει στο Σύμπαν,συμβάλλει στην κατά τόπους μείωση της εντροπίας…………..   πράγμα που δεν λαμβάνει υπόψη της η θερμοδυναμική θεωρία…………ο θερμικός θάνατος του Σύμπαντος είναι και ένας θάνατος πληροφοριών……….ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής δέχεται ότι η συνολική εντροπία στο Σύμπαν αυξάνεται…στο απώτερο μέλλον  θα βρεθούμε σε ένα σύμπαν,που θα μας είναι εντελώς άγνωστο, για το οποίο δεν θα μπορούμε να ξέρουμε σχεδόν τίποτε,επειδή δεν θα υπάρχει σχεδόν τίποτε που θα μπορούμε να ξέρουμε.

Ο P.W.Atkins (49) λέγει ότι υπάρχει μια φυσική τάση προς το Χάος και την αποσύνθεση και όπως παρατηρεί ό P.Davies(104),η τάξη οδηγεί στην αταξία  έτσι ώστε οι σύνθετες δομές να τείνουν να εκφυλισθούν σε μια τελική κατάσταση αποδιοργανωμένης απλότητας……………………το Σύμπαν όμως δεν θα αποκτήσει ποτέ την μεγίστη τιμή εντροπίας κι΄έτσι πραγματικός θερμικός θάνατος δεν θα επέλθει ποτέ.(330)Ο ίδιος ο P.Davies(105 επ) συνεχίζει ότι, η οργανωμένη  ενέργεια,μπορεί να εμφανισθεί αυτόματα,χωρίς να είναι ανάγκη να υπάρχει από την αρχή,…Αν έχουμε  μια προσφορά ενέργειας σ΄ένα σύστημα απέξω,τότε μπορεί να δημιουργηθεί τάξη  με αύξηση τής αταξίας ενός άλλου συστήματος…Υπάρχει διχογνωμία αν ισχύει ή όχι ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής  στην περίπτωση της βαρύτητας(107)………στα μη βαρυτικά συστήματα η τάξη σημαίνει πολυπλοκότητα  και η αταξία απλότητα το αντίθετο όμως ισχύει στα βαρυτικά συστήματα(108)…………..Επομένως η διαστολή του Σύμπαντος δεν σημαίνει ξεκούρδισμα ρολογιού, γιατί η διαστολή μπορεί να δημιουργεί τάξη  εκεί  που πριν δεν υπήρχε τίποτε(106)Η αρχέγονη κατάσταση  του Σύμπαντος  δεν ήταν μια κατάσταση  μεγίστης οργάνωσης,αλλά μεγίστης απλότητας και ισορροπίας(105)...η σύζευξη με την βαρύτητα ανοίγει τον δρόμο για την εισροή τάξης στην κοσμική ύλη από το βαρυτικό πεδίο(105)

   -Ο -Hubert Reeves  (Μαλικόρν 106) γράφει ότι η ζωή είναι  δεν αποτελεί εξαίρεση του κανόνα της εντροπίας και είναι απόλυτα συμβατή με την θερμοδυναμικη,αφού η τελευταία παραδέχεται  την δημιουργία τάξης-οργάνωσης μέσα σε ορισμένη περιοχή του κόσμου..Η συνολική εντροπία ενός συστήματος  που δεν ανταλλάσσει  θερμότητα με το περιβάλλον του αυξάνει με την πάροδο του χρόνου  μέχρι να επέλθει ισορροπία  οπότε η εντροπία αποκτά την μέγιστη τιμή της.Με άλλη διατύπωση  η εντροπία ενός απομονωμένου συστήματος δεν είναι δυνατό να μειωθεί..Η μένει σταθερά ή αυξάνει.Υπάρχει μια οικουμενική τάση για υποβάθμιση της ενέργειας Πρβλ.P.W.Atkins 42 που μιλά για φυσική τάση για διασπορά) Ο ίδιος(«Η ώρα τής μέθης»  σελ.91) γράφει ,ότι, η ιστορία τού Σύμπαντος είναι η δόμηση πυραμίδας πολυπλοκότητας, (92) , η εντροπία που αποβάλλεται είναι  ο φόρος που καταβάλλεται για να δομηθεί η πολυπλοκότητα αυτή,(95), η διαστολή τού Σύμπαντος είναι ένα φαινόμενο με σταθερή εντροπία(103) (: η ταχύτητα διαστολής τού Σύμπαντος θα κρατήσει χωριστά τα ηλεκτρόνια και τα ποζιτρόνια με αποτέλεσμα ότι,  δεν θα πλησιάσουν  το ένα το άλλο ,ώστε να γίνει πλήρης εξαύλωση.Κάποια σωματίδια θα περισσέψουν),η κοσμική εντροπία από τότε που δημιουργήθηκε το Σύμπαν μέχρι σήμερα  δεν αυξήθηκε  πέρα από το  ένα στα χίλια  ,ουσιαστικώς δηλαδή είναι σταθερή(103) , η αύξηση τής εντροπίας είναι σχεδόν αδιόρατη  και ότι, ο θερμικός λήθαργος δεν τοποθετείται στο  μέλλον αλλά στο παρελθόν. Συνεχίζει  λέγοντας, («Μαλικόρν» 106),.Η Δημιουργία όμως αυτή τής τάξης,  υπεραντισταθμίζεται με μιάν ακόμη  μεγαλύτερη  αύξηση τής αταξίας μέσα στο Σύμπαν.

 Ο Ilya Romanovich Prigogine διετύπωσε την θεωρία ότι η αύξηση της Εντροπίας και της αταξίας συμβαίνει στα συστήματα που ευρίσκονται σε ισορροπία. Σε συστήματα όμως μακράν της ισορροπίας και σε εξαιρετικές περιπτώσεις, παρόλο που αυξάνεται η Εντροπία, δεν προκύπτει πάντοτε αταξία, αλλά τάξη και οργάνωση και μεγαλύτερη πολυπλοκότητα. Με αυτό τον τρόπο, η ύλη αποκτά νέες ιδιότητες. Έτσι είναι δυνατή η δημιουργία νέων μορφών οργάνωσης, νέων πολύπλοκων δομών, καθώς και νέων βιολογικών δομών..
Σύμφωνα με τον Prigοgine, οι νέες μορφές οργάνωσης για τα συστήματα μακράν της ισορροπίας, δημιουργούνται στις διακλαδώσεις. Ένα σύστημα μακράν της ισορροπίας, σε κάποιο κρίσιμο σημείο, έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ένα κλάδο από δύο (ή και περισσοτέρων) διακλαδώσεων, δηλαδή, έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ένα από δύο ή περισσότερους τρόπους εξέλιξης.
Πιο απλά θα μπορούσαμε να πούμε ότι το σύστημα έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ένα από δύο (ή περισσότερους) κλάδους ή δρόμους, όπου νέες μορφές οργάνωσης θα δημιουργηθούν. Το σύστημα θα ακολουθήσει τον δρόμο που επέλεξε μέχρι να βρεθεί σε μία άλλη διακλάδωση.
Εχει σημειωθεί ότι, δεν είναι δυνατόν εκ των προτέρων να γνωρίζουμε ή να προβλέψουμε ποιο από τα δύο μονοπάτια θα επιλέξει το σύστημα κάθε φορά. Σύμφωνα με τον Prigοgine, έχουμε να κάνουμε με μία νέα περιγραφή του κόσμου, με μία καινούργια θεώρηση της ύλης, όπου το σύνολο των μορφών που μπορεί να πάρει η ύλη, δεν έχει περιορισμό. Με την νέα περιγραφή του κόσμου, η ύλη δεν παράγει ένα μοναδικό αποτέλεσμα αλλά μία ποικιλία αποτελεσμάτων, από την ποικιλία των φυσικών όντων, μέχρι και καιρικά συστήματα, μέχρι και την γέννηση του ίδιου του Σύμπαντος.
Ο Prigοgine αναφέρει σαν ένα παράδειγμα, του δυναμικού χαρακτήρα της ύλης, το οικοσύστημα πάνω στην επιφάνεια της Γης. Καθώς το οικοσύστημα δέχεται την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας, απομακρύνεται από την ισορροπία και οδηγείται στην δημιουργία πολύπλοκων δομών. «Το σημαντικό σημείο, παρατηρεί ο Prigοgine, έγκειται στο ότι, μακρυά από την ισορροπία, όταν το σύστημα διαταραχθεί, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα επιστρέψει και πάλι στην αρχική του κατάσταση. Αντιθέτως, το σύστημα αρχίζει να διερευνά νέες δομές και νέα είδη οργάνωσης. Χωρίς την Εντροπία δεν θα είχε εμφανιστεί η ζωή στη Γη».

 O Lee Smolin στο βιβλίο του «Ο Χρόνος»   γράφει ότι αν παρακολουθούμε ένα σύστημα  για πολύ μικρότερους χρόνους, τότε θα βλέπουμε ότι η εντροπία του  αυξάνεται,αν όμως το παρακολουθήσουμε για πολύ μεγαλύτερους χρόνους,θα παρατηρήσουμε και περιπτώσεις που η εντροπία μειώνεται, προσθέτει όμως ότι τούτο   δεν είναι πολύ πιθανόν, ότι κάθε απομωνομένο σύστημα  θα καταλήξει τελικώς στην ισορροπία, ότι  το ερώτημα γιατί το Σύμπαν μας είναι ενδιαφέρον και φαίνεται να γίνεται όλο και πιο ενδιαφέρον,μοιάζει με το ερώτημα  γιατί ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής, δεν έχει ακόμη ενεργήσει ώστε να δημιουργήσει συνθήκες τυχαιότητας στο Σύμπαν παρά τα δισεκατομμύρια χρόνια που είχε να το κάνει,ότι είναι λάθος να εφαρμοσθεί η θερμοδυναμική στο Σύμπαν ως Σύνολο,ότι η ενέργεια που εισρέει σ’ένα ανοικτό σύστημα τείνει να το κατευθύνει σε καταστάσεις υψηλότερης οργάνωσης,ότι ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής εφαρμόζεται μόνον σε απομονωμένα συστήματα,ότι κανένας ζωντανός οργανισμός δεν είναι απομονωμένος,ότι ο σχηματισμός,της πολυπλοκότητας είναι στην πραγματικότητα συμβατός με την αύξηση τής εντροπίας αρκεί η αύξησης της εντροπίας και της πολυπλοκότητας να λαμβάνουν χώρα σε διαφορετικά μέρη,ότι το Σύμπαν μας βρίσκεται εκτός ισορροπίας εδώ και 14 δισεκατομμύρια χρόνια μετά τον σχηματισμό του,ότι ορισμένα ασταθή αέρια  ψύχονται όταν  απορροφούν θερμότητα,ότι τα βαρυτικά δέσμια συστήματα  είναι αντιθερμικά,.αναφέρει την περίπτωση πλανήτη περιφερόμενο  γύρω από ένα άστρο όπου αν   του προσδώσουμε ενέργεια, θα μεταπηδήσει σε μια τροχιά πιο μακρυά από το άστρο,οποτε θα περιφέρεται με μικρότερη ταχύτητα, και επομένως η προσθήκηι ενέργειας δώ, μειώνει το  μέτρο της ταχύτητας,του πλανήτη, με αποτέλεσμα να μειώνεται η θερμότητά του,ενώ στην αντίστροφη περίπτωση, που αφαιρούμε ενέργεια από τον πλανήτη  και η τροχιά του πλησιάζει προς το άστρο,η ταχύτητά του ,άρα και η θερμότητα αυξάνεται,δηλαδή εδώ η μείωση της ενέργειας θερμαίνει  το σύστημα , ότι αν ένα ασρικό σμήνος συμπεριφέρονταν θερμοδυναμκα θα κατέληγε σε ισορροπία,
 -Εσωτερικές-Θεοσοφικές ασπόψεις θέλουν ότι αν δούμε  τα πράγμμα .’ουατα αλλιώς( από μέσα-όχι όπως η επιστήμη) ,καταλήγουμε πώς , η ουσία τού κόσμου, είναι  ότι το Νέο Πνεύμα και η εξέλιξη δεν καταλήγει  πουθενά αλλού,παρά στην «Ανώτατη Συνείδηση»Το Σύμπαν συλλέγει και διατηρεί όχι μηχανική ενέργεια αλλά πρόσωπα…...θα φθάσει συλλογικώς στο τέλος του κόσμου(Πολίτης ό.π.256).Στην προσπάθεια αυτή θα πρέπει να βοηθήσουμε όλοι αφού όπως λέγει ο Τ.ντε Σαρντέν,η  διέξοδος τού κόσμου,οι πύλες  του μέλλοντος δεν ανοίγουν ούτε για ορισμένους προνομιούχους,ούτε για ένα μόνον εκλεκτό λαό,.Δεν θα υποχωρήσουν παρά από μιά ώθηση του συνόλου,προς μια κατεύθυνση στην οποία αυτό το σύνολο θα συναντηθεί και θα τελειοποιηθεί,μέσα σε μια πνευματική  ανανέωση της Γής.





-
-------------------------------------------------------------------------------


-
           .
`
ΕΝΤΡΟΠΙΑ ΚΑΙ ΖΩΗ.

 ` Eνώ στο άβιο σύμπαν,  ο γενικός βαθμός τάξης συνεχώς μειώνεται συμφώνως με τον δεύτερο νόμο τής θερμοδυναμικής,στο ζωντανό συμβαίνει το αντίθετο.( Όπως παρατηρεί ο Addy Pross    η παραβίαση τού νόμου αυτού επιτυγχάνεται χάρις στο γεγονός ότι ,  το ζωντανό συνεχώς χρησιμοποιεί ενέργεια  που αντλεί απέξω…γι΄ αυτό λ.χ. χρειάζεται η τροφή για να επιβιώσουμε)   Ο Albert Jacquard ( ό.π.79) δέχεται σχεδόν τα  ίδια.   Λέγει ότι,« Στα έμβια όντα…εμπλουτίζονται αντί να φθείρονται….. διέξοδος από το παράδοξο είναι προφανής: τα έμβια όντα δεν είναι απομονωμένα συστήματα,άρα δεν υπόκεινται στο δεύτερο νόμο τής θερμοδυναμικής» (κλειστό    απομωνομένο σύστημα. είναι ένα σύστημα αποτελούμενο από σώματα που δεν αλληλοεπιδρούν με άλλα σώματα, εκτός του συστήματος. Θεωρητικώς από τους νόμους της Θερμοδυναμικής αλλά και από παρατηρήσεις και πειράματα,έχει αποδειχθεί ότι σε κάθε μεταβολή ενός κλειστού συστήματος η εντροπία αυξάνεται)
 Στον έμβιο κόσμο,η ανάπτυξη ενός  κοτόπουλου, από ένα αυγό  φαίνεται σαν παράδειγμα ενός  εξαιρετικά οργανωμένου συστήματος,που αναδύεται από ένα ολιγώτερο οργανωμένο σύστημα,και  η σύγχρονη γενετική έδειξε ότι, και αυτό είναι ένα παράδειγμα  προυπάρχου σας ορατής τάξης.Πρέπει κανείς να δεχθεί,ότι, όλες οι πληροφορίες  που ήταν απαραίτητες για να παράγουν το κοτόπουλο,υπήρχαν ήδη στα εξαιρετικά οργανωμένα μόρια DNA των χρωματοσωμάτων.( Πώς μπήκαν όμως οι πληροφορίες αυτές;) -Τα έμβια όντα είναι ανοικτά  θερμοδυναμικά  συστήματα,δεν τρέφονται  μόνον με αρνητική εντροπία αλλά και με αταξία. Σύμφωνα  με την φυσική,η ύλη όφειλε να μην οργανώνεται σε  αυξανόμενα σύνθετες δομές,όπως στην πορεία τής εξέλιξης τής ζωής στην Γή (: αρνητική εντροπία). Για να επανέλθουμε στην κρυσταλλοποίηση σημειώνουμε και πάλι  ότι, εκεί η αναπαραγωγή έρχεται κυρίως ή αποκλειστικώς από έξω ενώ ,ενώ στον έμβιο κόσμο,το χαρακτηριστικό είναι ότι, παράγονται αδιάκοπα από μόνα τους, εκ των έσω.Εχουμε δηλαδή,αυτό που ήδη τονίσαμε ένα αυτοποιητικό σύστημα  που συντηρείται χάρις στα μέσα που το ίδιο παράγει.Σ΄ένα έμβιο ον τα πάντα συναρμολογούνται με στόχο την αναπαραγωγή.Κατά τον Κέσλερ, ….ο ζωντανός οργανισμός  δομεί συνεχώς περισσότερες μορφές ενέργειας απ΄αυτές από τις  οποίες  τρέφεται……… περισσότερα σχήματα ενέργειας…………ο ζωντανός οργανισμός δεν αντιδρά απλώς,  αλλά δρά.Το ζωντανό έχει αρνητική εντροπία, έχει  δηλαδή την δύναμη  να χτίζει περίπλοκα συστήματα από απλά στοιχεία ενώ με τον δεύτερο νόμο τής θερμοδυναμικής, τα φυσικά φαινόμενα κατευθύνονται  γενικά προς μια πτώση  τής δυναμικής , στην εξέλιξη φαίνεται το αντίθετο.Ενώ δηλαδή κατά τον δεύτερο τής θερμοδυναμικής η τάξη οδηγεί  στην αταξία,έτσι ώστε  οι σύνθετες δομές  να τείνουν να εκφυλιστούν σε μια τελική κατάσταση  αποδιοργανωμένης απλότητας,  στο ζωντανό δεν συμβαίνει αυτό,αλλά το αντίθετο. Δηλαδή,αντιθέτως από τα φυσικά φαινόμενα,τα οποία  ακολουθούν μια γενική κατεύθυνση προς μια φθίνουσα τάξη και οργάνωση. Επίσης σοβαρές επιφυλάξεις για τον θερμικό θάνατο τού σύμπαν τος, διατυπώνει ο Φρανκ Τίπλερ,για τον οποίο γράφουμε πιο κάτω αλλά και άλλοι όπως ο Ρήβς.Η εξέλιξη φαίνεται ν’ ακολουθεί μιά κατεύθυνση προς μια διαρκώς αυξάνουσα τάξη.. .
 .-Τα έμβια όντα είναι ανοικτά θερμοδυναμικά ,δεν τρέφονται  μόνον με αρνητική εντροπία αλλά και με αταξία.Κατά τον βιολόγο και ψυχολόγο J.Paget,πρέπει να δεχθούμε  ταυτόχρονα και ανοικτότητα ( σύστημα ανταλλαγής με το περιβάλλον-Τα φυτά απορροφούν ηλιακή ενέργεια και την μετατρέπουν σε χημική ενέργεια.) και κλειστότητα ( μη γραμμική-κυκλική τάξη)
 Ο James Gleick γράφει (Χάος Κάτοπτρο 327)-Στο ζωντανό   δεν έχουμε αύξηση εντροπίας,,αλλά το αντίθετο. γράφει ότι υπάρχει μια ανεξήγητη  τάση του Σύμπαντος και κάθε μεμονωμένου συστήματος ,όλα  μέσα σ΄αυτό, να τείνουν σε μια κατάσταση αυξανόμενης αταξίας..
Ο Hubert Reeves  γράφει ( Μαλικόρν 108)  η ζωή δεν είναι καταδικασμένη να εξαφανισθεί,  χάρις στον θεμελιακό νόμο τής βαρύτητας,όπως παίζεται από τα άστρα,που με τις κατακρημνίσεις οδηγούν το Σύμπαν στην προοδευτική εγκατάλειψη τής αρχικής ισοθερμίας . Η ζωή εμφανίζεται  σε συστήματα  που ανταλλάσσουν συνεχώς θερμότητα με το περιβάλλον. Συνεχίζει δε( «Η ώρα τής μέθης» σελ.95) :  «η Γή δέχεται κίτρινα φωτόνια  από τον Ηλιο και αποβάλλει 20 φορές  περισσότερα υπέρυθρα  φωτόνια μια που η ηλιακή επιφάνεια είναι 20 φορές θερμότερη  από την γήινη(6.000/300 βαθμοί Κέλβιν)  αφού ένα κίτρινο φωτόνιο μεταφέρει 20 φορές περισσότερη ενέργεια  από ένα υπέρυθρο.Η Γή δηλαδή μετατρέπει  σε θερμότητα  την ενέργεια και την στέλνει στο διάστημα.Ετσι η Γή  εκπέμπει εντροπία στο Σύμπαν.Με την αποστελλόμενη εντροπία  δομείται η πολυπλοκότητα.

 - Κατά τον Arthur Koestler  (Το φάντασμα στην Μηχανή,σελ.154 επ.) χαρακτηριστικές αρχές τής ζωής είναι   η ιεραρχική οργάνωση………….ο ζωντανός οργανισμός  δομεί συνεχώς περισσότερες μορφές ενέργειας απ΄αυτές από τις  οποίες  τρέφεται……… περισσότερα σχήματα ενέργειας…………ο ζωντανός Οργανισμός δεν αντιδρά απλώς  αλλά δρά,Το ζωντανό έχει αρνητική εντροπία. Ο συγγραφέας,ασχολούμενος με τον ορισμό» αρνητική εντροπία» λέγει ότι είναι ένας διεστραμένος τρόπος,για να αναφερόμαστε  στη δύναμη που έχει η ζωή,να χτίζει περίπλοκα συστήματα από απλά στοιχεία..ενώ με τον δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής, τα φυσικά φαινόμενα κατευθύνονται  γενικά προς μια πτώση  τής δυναμικής  στην εξέλιξη φαίνεται το αντίθετο. Την  τάξη αυτή ο  Koestler ονομάζει τάση ολοκλήρωσης και την θεωρεί ριζωμένη  στις βιολογικές επιστήμες.Οι ζωικοί οργανισμοί αντί να χάνουν σαν ένα ρολόι που ξεκουρδίζεται, κτίζουν συνεχώς συνθετώτερα χημικά στοιχεία(«Οι ρίζες κλπ.»σελ.85).Ως προς τα τα μέρη τού έμβιου συστήματος,στα οποία ο συγγραφέας έδωσε ελληνικό όνομα «ολόνια» τονίζεται μια φαινόμενη αντίφαση.Από τη μία πλευρά  το δυναμικό ολοκλήρωσης, τα φέρνει να συμπεριφέρονται ως μέρη ενός πιο σύνθετου,όλου,από την άλλη,υπάρχει,  μια τάση αυτό-επιβεβαίωσης,που οδηγεί σ΄ένα  ανταγωνισμό)
.` Ο νομπελίστας Erwin Schrodinger ,είπε χαρακτηριστικώς,ότι αυτό από το οποίο τρέφεται ένας οργανισμός,είναι αρνητική εντροπία.
(Μια συνολική θεώρηση,θα έδινε  ότι δύο βασικώς αντίθετες τάσεις είναι φανερές στις φυσικές διεργασίες.Μια προς μία τοπική τάξη,και μία προς μία ομοιομορφία τής γενική« αταξίας») Ο ‘ιδιος (ό.π.108)αναφέρεται στο « εκπληκτικό δώρο ενός οργανισμού να συμπυκνώνει επάνω του ένα  ρεύμα τάξης,αποφεύγοντας  έτσι την κατάρρευση στο ατομικό χάος»,(Πάντως σχετικώς με το συμβατό τής ζωής με το β΄άξίωμα τής θερμοδυναμικής και την εντροπία,υπάρχουν ενδιαφέρουσες απόψεις που παρατίθενται πιο κάτω,στο κεφάλαιο Ζωή και Εντροπία.
-
- Ο  Πολίτης λέγει (257) ότι ο νόμος αύξησης της εντροπίας  αφορά μόνον σε θερμικά απομονωμένο σύστημα.Η Γή λ.χ. δεν είναι τέτοιο.,όπως γράφει. . -Η εντροπία αντιθέτως με την ενέργεια, δεν διατηρείται.Η εμφάνιση της ζωής  εμφανίζει μια μείωση της εντροπίας(Γάκ: δημιουργεί τάξη-οργάνωση) Η ζωή εμφανίζεται σε μια κατάσταση που βρίσκεται μακρυά από την θερμοδυναμική ισορροπία.
-
- Ο Ε.Ν.Οικονόμου λέγει ότι   (95)……….. σε απομονωμένα συστήματα το εντροπιακό ισοζύγιο  οδηγεί  το σύστημα  είτε προς την ομοιογενοποίηση,στατικότητα και θερμικό θάνατο,είτε προς την οργάνωση,την λειτουργία ΄και  την ζωή.

 Κατά τον Prigοgine.χωρίς την Εντροπία δεν θα είχε εμφανιστεί η ζωή στη Γη».
 Θέλοντας να δώσουν μερικοί προεκτάσεις στις απόψεις του Prigοgine  όπως ατές εκτίθενται πιο πάνω ,και ιδίως ως προς τις έννοιες ισορροπίας, μακράν της ισορροπίας και των διακλαδώσεων. γράφουν:
 «Η κατάσταση ισορροπίας μπορεί να παραλληλιστεί με την ρουτίνα της καθημερινής ζωής ή τη ράθυμη κατάσταση που μπορεί να περιέλθει ο άνθρωπος για διάφορους λόγους. Η κατάσταση μακράν της ισορροπίας μπορεί να παραλληλιστεί με την ανάπτυξη δραστηριότητας, την πνευματική διέγερση του ανθρώπου στην οποία οφείλονται οι μεγαλύτερες δημιουργίες του.Όλοι οι άνθρωποι, κάποια στιγμή της ζωής τους αναζητούν κάτι νέο, δραστηριοποιούνται, αποκτούν μεγαλύτερες πνευματικές ανησυχίες, αναζητούν περισσότερη πνευματικότητα. Τότε παίρνουν αποφάσεις οι οποίες επηρεάζουν την υπόλοιπη ζωή τους, επιλέγουν νέους δρόμους (επιλέγουν νέες διακλαδώσεις) που μπορούν να τους φέρουν μπροστά σε νέους πιό πολύπλοκους και πιό ενδιαφέροντες δρόμους και η Ιστορία μας αναφέρει άπειρα παραδείγματα ανθρώπων που με τις επιλογές που έκαναν μεγαλούργησαν!Αν προεκτείνουμε την έννοια των νέων μορφών οργάνωσης της φύσης, το μέλλον κάθε ανθρώπου, δεν είναι προδιαγεγραμμένο. Στον άνθρωπο μπορούν να συμβούν γεγονότα που αυτός νομίζει ότι δεν έχουν και πολλές πιθανότητες να συμβούν. Η προέκταση αυτή είναι ιδιαίτερα αισιόδοξη διότι θεωρεί ότι ο άνθρωπος με τη μικρή δράση του στα πλαίσια της κοινωνίας μπορεί να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στη ζωή του αλλά και στην κοινωνία και να οδηγήσει τη ροή των γεγονότων προς κατευθύνσεις που θεωρούσε ακατόρθωτες.»



-
ΕΝΤΡΟΠΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ

` Σ’ένα διαστελλόμενο σύμπαν η πραγματική εντροπία αυξάνεται λιγώτερο απ΄ό,τι η μεγίστη εντροπία……όσο διαρκεί η διαστολή του Σύμπαντος η κατάσταση της μεγίστης εντροπίας δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ (H.Reeves Μαλικόρν 188 Η μεγίστη εντροπία  δεν είναι μια καθορισμένη ποσότητα –αυξάνει με τον ρυθμό της διαστολής)


=============







Νέες ιδιότητες της ύλης στα συστήματα, μακράν της ισορροπίας.

Ο φυσικοχημικός Ίλια Πριγκοζίν (που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ) ασχολήθηκε με τα συστήματα μακράν της ισορροπίας. Λέμε ότι ένα σύστημα ευρίσκεται σε ισορροπία όταν δεν μεταβάλλονται οι ιδιότητές του με το χρόνο. Στην αντίθετη περίπτωση, το σύστημα ευρίσκεται μακράν της ισορροπίας. Τα αποτελέσματα της έρευνας του Ίλια Πριγκοζίν στα συστήματα μακράν της ισορροπίας, άνοιξαν νέους δρόμους στην παγκόσμια επιστημονική σκέψη και άλλαξαν τελείως τη θεωρία της Φυσικής του 20ού αιώνα. Μεταξύ άλλων, ο Ίλια Πριγκοζίν έδειξε ότι μακράν της ισορροπίας η ύλη αποκτά νέες ιδιότητες, οι οποίες κάνουν δυνατή τη δημιουργία νέων πολύπλοκων δομών και ειδικότερα βιολογικών δομών.

Η θεωρία αυτή του Ίλια Πριγκοζίν για τα συστήματα μακράν της ισορροπίας, επαληθεύτηκε πειραματικά την δεκαετία του 1960, και οδήγησε στο συμπέρασμα ότι οι νόμοι της ζωής δεν αντιφάσκουν με τους νόμους της Φυσικής.

Τάξη και νέες μορφές οργάνωσης στα συστήματα, μακράν της ισορροπίας.



Την έννοια των νέων μορφών οργάνωσης της φύσης καθώς και των προεκτάσεών της μας την διδάσκει αλληγορικά και η Ελληνική μυθολογία. Κατά την μυθολογία ο Ηρακλής ευρισκόμενος σε πνευματική διέγερση, βρέθηκε μπροστά σε δύο δρόμους, της Αρετής και της Κακίας. Του ζητήθηκε να επιλέξει τον ένα από τους δύο αυτούς δρόμους. Η Κακία του υποσχέθηκε έναν δρόμο γεμάτο ηδονές και πλούτη, που όμως οδηγούσε στο άγνωστο. Η Αρετή του υπέδειξε τον δύσκολο δρόμο της συνεχούς εργασίας και προσπάθειας και των αδιάκοπων αγώνων, που περνώντας μέσα από δοκιμασίες θα κατέληγε στην θέωση. Ο Ηρακλής, σύμφωνα με τον μύθο επέλεξε τον δρόμο τής Αρετής, και έτσι έγινε «ημίθεος», απόλαυσε την θεϊκή ευδαιμονία και κατέστησε αθάνατο το όνομά του μέσα στους αιώνες.

Μία αισιόδοξη πρόβλεψη σαν επίλογος.
Όπως και άλλες θεωρίες καταστροφής, έτσι και η θεωρία περί καταστροφής του Σύμπαντος, έστω και μακροπρόθεσμα από την Εντροπία, απασχόλησε τους ανθρώπους. Για πάνω από επτά δεκαετίες επικρατούσαν απαισιόδοξες προβλέψεις, που βασιζόταν στους μέχρι τότε γνωστούς νόμους της Θερμοδυναμικής. Όμως οι νόμοι των διακλαδώσεων μας επιτρέπουν να δούμε τα πράγματα με πιό αισιόδοξο μάτι, και να υμνήσουμε την Εντροπία για την συμβολή της στην δημιουργία. Το μεγαλεπίβολο σχέδιο της δημιουργίας του Σύμπαντος των δισεκατομυρίων γαλαξιών με τα δισεκατομύρια άστρα ο καθένας τους δεν θα βρεί κανένα εμπόδιο για να ολοκληρωθεί. Ας κάνουμε και μία προέκταση της ιδιαίτερα αισιόδοξης αυτής πρόβλεψης και σε μας. Ας θέσουμε στόχους στη ζωή μας με την βεβαιότητα ότι οι δυσκολίες που θα βρούμε για να τους ολοκληρώσουμε, δεν θα είναι εμπόδια κάποιου γνωστού ή άγνωστου νόμου της φύσεως, αλλά θα υπερνικηθούν ανάλογα με τις προσπάθειες που θα καταβάλουμε για την πραγματοποιησή τους.

Σε κάθε περίπτωση κανένας καλός   αγώνας  δεν είναι μάταιος. και , αφήνει ανεξίτηλο αποτύπωμα στο Σύμπαν.,Και συνιστά μιά(αναμενόμενη) δικαίωση,


Βόλος/Αγιά Τριάδα  έως....5 Ιανουαρίου 2017


Γ.Α.ΚΟΥΚΟΥΒΙΝΟΣ