ΤΙ ΡΟΛΟ ΠΑΙΖΕΙ Η ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΘΥΜΙΩΝ;





 Η Αρχή της Επιθυμίας

    Η Επιθυμία υφαίνει το Καλό και το Κακό Κάρμα



ΤΙ ΡΟΛΟ ΠΑΙΖΕΙ Η ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΘΥΜΙΩΝ;

ένα απόσπασμα από το 5ο θεοσοφικό μάθημα δι'αλληλογραφίας

"Φυσικό και Αστρικό Σώμα"

επιμέλεια: Ασπασία Παπαδομιχελάκη



Η Θεοσοφία επισημαίνει το γεγονός ότι το Κάμα (Πάθη και Επιθυμίες) δεν προκαλείται από το σώμα, τη «σάρκα», αλλά είναι από μόνο του μια αρχή και υπάρχει πριν αρχίσει να υπάρχει το φυσικό σώμα. Είναι η τέταρτη αρχή στην επταπλή σύσταση του ανθρώπου και, όπως προαναφέρθηκε, είναι η εξισορροπητική αρχή από την οποία οι δρόμοι οδηγούν προς τα πάνω ή προς τα κάτω.

Ο κ. Τζατζ την ονομάζει βάση της δράσης και κινητήρια δύναμη της θέλησης. Και συνεχίζει, «Γιατί είτε θέλουμε να κάνουμε καλό είτε κακό, πρέπει πρώτα να ξυπνήσουμε μέσα μας την επιθυμία για το ένα ή για το άλλο. Ο καλός άνθρωπος που εν τέλει γίνεται ακόμα και σοφός έπρεπε μια φορά στις πολλές ζωές του να αφυπνίσει την επιθυμία να βρεθεί κοντά σε αγίους ανθρώπους και να διατηρήσει ζωντανή την επιθυμία του για πρόοδο, για να συνεχίσει».

Το Κάμα ορίζεται ως προσωπική επιθυμία και έχει ονομαστεί κακό αφού η προσκόλληση στις επιθυμίες είναι αυτή που εμποδίζει την πνευματική μας πρόοδο. Υπάρχει, όμως, και άλλη μια πτυχή στο Κάμα που δεν πρέπει να παραβλεφτεί. Και πάλι στο Θεοσοφικό Λεξικό αναφέρεται ότι «το Κάμα είναι η πρώτη συνειδητή επιθυμία που αφορά σε καθετί σχετικά με το παγκόσμιο καλό, την αγάπη για ό,τι ζει και αισθάνεται, για ό,τι χρειάζεται βοήθεια και καλοσύνη, το πρώτο συναίσθημα απέραντης τρυφερής συμπόνιας και ελέους που προέκυψε στη συνειδητότητα της δημιουργικής ΜΙΑΣ ΔΥΝΑΜΗΣ μόλις εμφανίστηκε στη ζωή και στην ύπαρξη σαν ακτίνα από το ΑΠΟΛΥΤΟ…. Το Κάμα είναι πριν από όλα η θεία επιθυμία για τη δημιουργία ευτυχίας και αγάπης. Και μόνο αιώνες αργότερα, όταν η ανθρωπότητα άρχισε να υλοποιεί με την ανθρωπομορφοποίηση τα πιο μεγαλειώδη ιδεώδη της σε στερεότυπα δόγματα, το Κάμα έγινε η δύναμη εκείνη που ικανοποιεί την επιθυμία σε επίπεδο ζώου».

Βλέπουμε ότι το Κάμα έχει δύο όψεις, μια χαμηλής και μια υψηλής στάθμης. Όταν η συνειδητότητά μας τοποθετείται εντελώς σε χαμηλό επίπεδο στο σώμα και στα υλικά πράγματα, η τάση είναι να δραστηριοποιείται η ζωική μας φύση και να επικρατεί εντός μας. Όταν, όμως, η συνειδητότητά μας επικεντρώνεται στις ευγενέστερες των επιδιώξεών μας, σε ανιδιοτελείς επιθυμίες, τότε το Κάμα μεταμορφώνεται και η δύναμη του Πνεύματος πηγάζει από τη Μπουντική φύση μας. Η προσκόλληση σε ιδιοτελείς επιθυμίες περιορίζει το εύρος των αντιλήψεών μας αποκλειστικά στον φυσικό κόσμο και στις φυσικές αισθήσεις. Η απελευθέρωση από αυτή την προσκόλληση μας ανοίγει το πεδίο των εσώτερων αισθήσεων μας και της διάκρισης της Μπουντικής φύσης, της κριτικής ικανότητας που έχουν συνθέσει οι αναρίθμητες ζωές.

Στη σημερινή μας κατάσταση, μπορούμε να πούμε ότι το Κάμα και το Μπούντι είναι ένα ζεύγος αντιθέτων, ενώ το Μάνας βρίσκεται στο μέσο. Επομένως, εμείς, τα Μανασικά Εγώ, είναι που κάνουμε το Κάμα μια εποικοδομητική ή καταστροφική δύναμη. Το Κάμα αντιπροσωπεύει τη δύναμη ενέργειας της Ύλης στην πράξη και εξαρτάται από το πώς εμείς χειριζόμαστε αυτή τη δύναμη για το αν θα προχωρήσουμε στην εξέλιξή μας ή θα παρασυρθούμε στην άλλη κατεύθυνση.

Ο κ. Τζατζ στον Ωκεανό, σ. 49 δίνει μια πολύτιμη περιγραφή των Παθών και Επιθυμιών και της θέσης που κατέχουν στη ζωή μας. Λέει:

«Το πάθος και η επιθυμία μαζί με το αστρικό πρότυπο-σώμα  είναι κοινά στους ανθρώπους και στα ζώα, όπως επίσης και στο φυτικό βασίλειο, αν και στο τελευταίο είναι ελάχιστα αναπτυγμένο. Σε κάποια περίοδο της εξέλιξης δεν είχαν αναπτυχθεί άλλες υλικές αρχές, οπότε και οι τρεις ανώτερες, του Νου, της Ψυχής και του Πνεύματος ήταν απλώς λανθάνουσες. Μέχρι τότε, ο άνθρωπος και το ζώο ήταν σε ίδια μοίρα, γιατί το κτηνώδες στοιχείο μας αποτελείται από τα πάθη και το αστρικό σώμα. Η ανάπτυξη του σπέρματος του Νου δημιούργησε τον άνθρωπο γιατί αυτή αποτέλεσε τη μεγάλη διαφοροποίηση. Ο εντός μας Θεός αρχίζει με το Μάνας ή Νου και είναι ο αγώνας ανάμεσα σε αυτόν τον Θεό και το κατώτερο κτηνώδες στοιχείο για το οποίο μιλάει η Θεοσοφία και μας προειδοποιεί. Η κατώτερη αρχή λέγεται κακή γιατί σε σύγκριση με την ανώτερη είναι όντως κακή, αλλά παρόλα αυτά είναι η βάση της δράσης. Δεν μπορούμε να ανυψωθούμε, αν ο εαυτός δεν υψώσει το ανάστημά του πρώτα στην επιθυμία να βελτιωθεί. Υπό αυτή την άποψη ονομάζεται rajas ή ενεργή και κακή ποιότητα, σε αντιδιαστολή προς το τάμας ή ποιότητα του σκότους και της αδιαφορίας. Για να ανυψωθούμε πρέπει να είναι παρόν το rajas για να δώσει την ώθηση και μέσω αυτής της αρχής του πάθους όλες οι ανώτερες ποιότητες μπορούν εν τέλει να εξευγενίσουν και να ανυψώσουν σε τέτοιο βαθμό  τις επιθυμίες μας ώστε να βασίζονται διαρκώς στην αλήθεια και στο πνεύμα. Λέγοντας αυτά, δεν διδάσκει η Θεοσοφία ότι τα πάθη πρέπει να τροφοδοτούνται ή να ικανοποιούνται γιατί ποτέ δεν διδάχτηκε πιο επικίνδυνο δόγμα, αλλά η προσταγή είναι να χρησιμοποιούμε την ενεργητικότητα που παρέχεται από την τέταρτη αρχή για τη διαρκή ανύψωση και όχι για την πτώση στην κυριαρχία της σκοτεινής ποιότητας που καταλήγει σε εκμηδένιση, αφού ξεκίνησε με την ιδιοτέλεια και την αδιαφορία.»

Η Θεοσοφία μας λέει ότι αν θέλουμε να κινητοποιήσουμε και να κατευθύνουμε τη βούληση πρέπει πρώτα να αφυπνίσουμε την επιθυμία. Όχι την επιθυμία της κατώτερης φύσης, αλλά την επιθυμία για μια ζωή προσφοράς προς την ανθρωπότητα. Ακόμα και ένας Βούδδας ή ένας Ιησούς, μας λέει, σε κάποια πολύ παλιά ζωή του, πρέπει να αφύπνισε εντός Του την επιθυμία να βοηθήσει τον κόσμο και κράτησε αυτή την επιθυμία ζωντανή μέσα από πολλές ζωές προσπάθειας.

Ακούμε πολλά για την αξία και τη δύναμη του όρκου. Πολλά από αυτά βρίσκονται στη σαφή διατύπωση της πρόθεσης, την απόρριψη αλληλοσυγκρουόμενων σκοπών. Πέραν τούτου, όμως, πρέπει να υπάρχει προθυμία για να κάνει κανείς την απαιτούμενη προσπάθεια έτσι ώστε να εκπληρώσει τις επιπτώσεις του όρκου. Αυτό είναι η επαναγέννηση ή πνευματοποίηση της Καμικής αρχής ή αρχής της επιθυμίας.