ΣΚΟΡΠΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΜΙΑΣ ΟΜΙΛΙΑΣ ΓΥΡΩ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΝΤΡΟΠΙΑ
ENΤΡΟΠΙΑ
ΕΝΤΡΟΠΙΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
-Διον.Σιμόπουλος «Η Βιογραφία του Σύμπαντος» Ερευνητές 2008
-Americana “Thermodynamics
-Arthur Koestler “ The Roots of coincidence”Ελλ.μετ.Χατρζηνικολής σελ.84 επ.
-Ο ίδιος «Το φάντασμα στην Μηχανή» Χατζηνικολής.
-Κ.Πολίτης ¨ «Φυσική και φιλοσοφία» Τομή 1965
-Teilhard de Chardin: Le phenomene humain’ Seuil 1955 ιδίως σελ.47 επ.
-Paul Davies “Θεός καi Μοντέρνα φυσική» σελ.46
-P.W.Atkins “ Η Δημιουργία» Κάτοπτρο
-Ε.Ν.Οικονόμου «Η φυσική σήμερα» Πανεπ.Εκδόσεις Κρήτης,1986, ιδίωςσελ.28
-F.Capra Η κρίσιμη καμπή» Ωρόρα 1984 ιδίως σελ.88
-Hubert Reeves “ L Univers a- t-il un sens : » » (L’ heure de s ; enivrer
Seuil 1986 .μετ. Κέδρος 1988΄» Η ώρα της μέθης « Πάππας-Κέδρος 1997.
-Ο ίδιος «Μαλικόρν» Κέδρος 1994
-John Randall “ Παραψυχολογία» Σύμπαν 1980
-Frank Tipler” The Physics of Immortality” Anchor Books 1995
-James Stein «Πώς τα μαθηματικά εξηγούν τον κόσμο»(Αβγό 2009-πρωτοτύπου 2008)
-Ian Stewart «Οι Μυστικοί Αριθμοί» Τραυλός/ (What shape is a snowflake –Magical numbers in Nature –The Ivy Press 2001)
- Addy Pross «What is Life? How Chemistry becomes Biology» Oxford University Press 2012
-Albert Jacquard « H επίγνωση των ορίων» Κάτοπτρο 1994 (« Voici le temps du monde fini « Seuil 1991)
ΕΝΝΟΙΑ-ΟΡΙΣΜΟΙ
Η ονομασία εντροπία από τον συνδυασμό των λέξεων ΕNέργεια+ΤΡΟΠη(δηλαδή μετατροπή τής ενέργειας-μετασχηματισμένη ενέργεια).Τον όρο εχρησιμοποίησε για πρώτη φορά ο Γερμανός φυσικός Ρούντλοφ Κλαούζιους(1822-1888) βασιζόμενος στον δεύτερο νόμο τής θερμοδυναμικής.
Οι δύο πρώτοι νόμοι είναι
1.-Η ενέργεια του Σύμπαντος παραμένει σταθερή
2.-Η εντροπία τού Σύμπαντος αυξάνει προς μια μεγίστη τιμή –(:Η ενέργεια σε ένα κλειστό σύστημα μειώνεται= αυξάνεται η εντροπία).Σε κάθε φυσικοχημική μετατροπή ένα μέρος τής ενέργειας που χρησιμοποιείται είναι αθεράπευτα εντροπιαζόμενη δηλαδή χάνεται με την μορφή τής θερμότητας.Και αφού μόνον μαθηματικώς τίποτε δεν χάνεται ,καταλήγουμε ότι, από την άποψη τής πραγματικής εξέλιξης, κάτι στο τέλος κάθε συνθέσεως καίγεται.Το υλικό Σύμπαν δεν φαίνεται να μπορεί να συνεχίζει επάπειρον την πορεία του.
Σε μια μη αντιστρεπτή μετατροπή,όπως λ.χ.οι θερμικές μετατροπές έχουμε αύξηση τής εντροπίας.Η αύξησή της,αποτελεί μέτρο της μη αντιστρεψιμότητας.Ετσι το β΄αξίωμα της θερμοδυναμικής μπορεί να διατυπωθεί και σαν αρχή αύξησης της εντροπίας.(Πολίτης .ο.π.253)
`-Κατά τον νόμο της εντροπίας ,βασιζόμενο στο δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής, όπου υπάρχει συνεχής απώλεια ενέργειας, με την μορφή θερμότητας οι φυσικές διαδικασίες είναι μη αναστρέψιμες ……….Οποιαδήποτε φυσική διαδικασία σ΄ένα απομονωμένο σύστημα θα πρέπει να συνοδεύεται από απώλεια θερμότητας……..όσο μεγαλώνει η εντροπία τόσο μεγαλώνει η αταξία……….όλα τα φυσικά συστήματα και το Σύμπαν οδεύουν προς το χάος και την αταξία…..η εντροπία θα αυξάνεται συνεχώς έως ότου δεν θα υπάρχει άλλη ενέργεια για να μετατραπεί σε θερμότητα.όταν η εντροπία φθάσει στην μέγιστη τιμή της.σε μια κατάσταση θερμοδυναμικής ισορροπίας,θα έχουμε τον θερμικό θάνατο τού Σύμπαντος(Σιμόπουλος ό.π.89 επ.)..
-Δηλαδή κατά το δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής--(κατά τον οποίο η θερμότητα είναι κατά κάποιον τρόπο η κατώτερη μορφή ενέργειας γιατί όλες οι μορφές ενέργειας μετασχηματίζονται ολοκληρωτικά σε θερμότητα ,η θερμότητα μόνον μερικώς σχηματίζεται σε ανώτερες μορφές……έτσι αν θεωρήσουμε ένα μεμονωμένο σύστημα ,το σύστημα αυτό, θα καταλήξει κάποτε να περιέχει μία μόνον μορφή ενέργειας ,την θερμότητα και μάλιστα ομοιόμορφα κατανεμημένη……… .όλα τα μέρη του συστήματος αυτού, θα έχουν την ίδια θερμοκρασία ,που σημαίνει ότι καμία κίνηση δεν θα μπορεί να υπάρξει σ’αυτό Κ.Πολίτης ό.π.253)--- η τάξη οδηγεί στην αταξία,έτσι ώστε οι σύνθετες δομές να τείνουν να εκφυλιστούν σε μια τελική κατάσταση αποδιοργανωμένης απλότητας., Όπως γράφει ο Ρήβς(σελ.81) Η εντροπία είναι μέτρο της αταξίας,ή ακριβέστερα τής απουσίας οργάνωσης.
-Η ενέργεια γίνεται θερμότητα μόλις αποδιοργανωθεί. Η εντροπία είναι το μέτρο της άγνοιας μας για μια δεδομένη κατάσταση.το άθροισμα τής εντροπίας και των πληροφοριών είναι σωστό.Η εντροπία κατά κανόνα είναι ανάλογη με τον αριθμό των σωματιδίων που περιέχονται σ΄αυτές τις μνουσίκες(: τέλεια αέρια ακτινοβολίες) Αλλά σ’ένα συμπαγές και συμπυκνωμένο σώμα είναι ανάλογη με το τετράγωνο της μάζας( Ρήβς ό.π.264)
-Οι έννοιες εντροπία και πληροφορία είναι αντίθετες.(Πληροφορία=ο αριθμός των στοιχειωδών εξηγήσεων για την πλήρη περιγραφή αντικειμένου).Σε κάθε επέμβαση χάνουμε πληροφορίες.για να αυξηθεί η εντροπία αρκεί ν’ αυξηθεί ο αριθμός των σωματιδίων(Ρήβς 248)..
Κατά τον Stein(ό.π.294 επ.) η ενέργεια δεν μπορεί ούτε να κατασκευασθεί,ούτε να καταστραφεί,αλλά μόνον να μεταλλαχθεί…………….Η ενέργεια δεν μπορεί να φκιαχθεί από το τίποτε.Η ενέργεια δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τέλεια αποδοτικότητα γι΄αυτό και δεν μπορούμε να φκιάξουμε αεικίνητες μηχανές..Η εντροπία αυξάνεται και κατευθυνόμαστε σε ένα σκοτεινό μέλλον,όπου όλα έχουν την ίδια θερμοκρασία,όπου δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν άλλες συναλλαγές θερμότητας .όπου τίποτε δεν μπορεί να συμβεί……Η εντροπία δεν αυξάνεται παντού και πάντοτε.η μείωση της εντροπίας τοπικώς,λ.χ.με την γέννηση ενός παιδιού γίνεται σε βάρος τής αύξησης της εντροπίας στο σύμπαν συνολικώς….Η βαρύτητα που υπάρχει άφθονη στο σύμπαν,συμβάλλει στην κατά τόπους μείωση της εντροπίας μη οποία μείωση βοηθάει την ύπαρξή μας,.Αυτό που δεν λαμβάνει υπόψη της η θερμοδυναμική θεωρία είναι ο ρόλος πού παίζει η βαρύτητα στην κατά τόπους μείωση της εντροπίας……..Ο θερμικός θάνατος σημαίνει και θάνατο πληροφοριών….
Κατά τον Σιμόπουλο(ό.π.89) μια τέτοια διαδικασία δεν πάει ποτέ προς τα πίσω,……………..οποιαδήποτε φυσική διαδικασία συμβαίνει σ΄ένα απομονωμένο σύστημα (Γάκ Είναι όμως το Σύμπαν απομονωμένο σύστημα?)θα πρέπει να συνοδεύεται με την αύξηση της εντροπίας(έτσι που δεν θα υπάρχει άλλη ενέργεια για να μετατραπεί σε θερμότητα) και επομένως όλα τα φυσικά συστήματα που επιδέχονται στατιστική περιγραφή οδεύουν προς το Χάος και την αταξία…………η θερμοκρασία του Σύμπαντος θα φθάσει σχεδόν στο απόλυτο μηδέν.
----------------------------------------------------------------------------------
……Αισιόδοξες ….απόψεις.
Ο Ian Stewart (Οι Μυστικοί Αριθμοί Τραυλός 2003 σελ.6) υποστηρίζει ότι, το Σύμπαν ευρίσκεται έξω από την δικαιοδοσία του δευτέρου νόμου της Θερμοδυναμικής.αφού η δημιουργία συσσωμάτων στο Σύμπαν δεν είναι συμβατή με τον δεύτερο νόμο τής Θερμοδυναμικής.Και τούτο γιατί .ή ύλη δεν εξαπλώνεται ομοιόμορφα,όπως απαιτεί ο δεύτερος νόμος. Κατά τον ίδιο,ο δεύτερος νόμος τής θερμοδυναμικής εισήχθη για να εξηγήσει την συμπεριφορά των αερίων,αλλά η συμπεριφορά των βαρυτικών σωματιδίων,είναι εντελώς αντίθετη..Εδώ αντί για άπωση-άπλωμα έχουμε συσσωμάτωση,εξαιτίας τής μεγάλης εμβέλειας των ελκτικών δυνάμεων.Στην σελίδα 200,τού ίδιου βιβλίου αφού και πάλι παρατηρεί πώς ο δεύτερος νόμος τής θερμοδυναμικής αναπτύχθηκε από το έργο στις ατμομηχανές και το ανέφικτο τού αεικίνητου, συνεχίζει λέγοντας πώς « η αύξηση τής εντροπίας είναι κατάλληλη για συστήματα όπως τα αέρια,όπου δρούν απωστικές δυνάμεις μικρής εμβέλειας ενώ είναι ακατάλληλη για βαρυτικά συστήματα όπου δρούν ελκτικές δυνάμεις μεγάλης εμβέλειας.Εφόσον στο σύμπαν συνδυάζονται και τα δύο είδη δύναμης ,τα εντροπικά μοντέλα θα είναι κατάλληλα για ορισμένα μόνον ερωτήματα και το ίδιο ισχύει και για τα βαρυτικά μοντέλα.Η αυξανόμενη τάξη που προκαλείται από την βαρυτική συσσώρευση μάζας, αντισταθμίζει την ελαττούμενη τάξη που προκαλείται από τη θερμική διάχυση,την οποία δεν εξισσοροπούν κατ ανάγκη τα λογιστικά βιβλία τής εντροπίας».
- Ο F.Tipler,(.o.π.σελ.66 ,71,επ.) γράφει «The Heat death does
really follow from the second law of Thermodynamics.The heat Death occurs only if 1) the universal temperature is bounded below away from zero, and 2) if the available energy is finite…..neither of these assumptions is true.……..the Heat death is not inevitable……………. .The source of free energy diverges to infinity”,
Είναι χαρακτηριστική ή άποψη του για ανάσταση που την στηρίζει όχι σε θεολογικές ή μεταφυσικές παραδοχές,αλλά στην φυσική
Ετσι στην πρώτη σελίδα του βιβλίου διαβάζουμε την ακόλουθη αφιέρωση.
“ .To…………….who died in the hope of the Universal Resurrection,and whose hope,as I shall show in this book,will be fulfilled near thw end of Time”
-Ο James Stein, γράφει(ό.π.299) ‘ότι , η εντροπία δεν αυξάνεται πάντα και παντού,..αυξάνεται στις αντιστρέψιμες διαδικασίες,πολλές όμως δεν είναι αντιστρέψιμες,,όπως λ.χ. η δημιουργία πάγου ή η γέννηση ενός παιδιού,που απαιτούν μια τοπική μείωση της εντροπίας εις βάρος βεβαίως της συνολικής εντροπίας στο Σύμπαν,επειδή το Σύμπαν πρέπει να περιέχει την θερμότητα για το ψυγείο που θα φκιάχνει τα παγάκια,ή για να δημιουργηθεί ένα παιδί………..Η βαρύτητα που υπάρχει στο Σύμπαν,συμβάλλει στην κατά τόπους μείωση της εντροπίας………….. πράγμα που δεν λαμβάνει υπόψη της η θερμοδυναμική θεωρία…………ο θερμικός θάνατος του Σύμπαντος είναι και ένας θάνατος πληροφοριών……….ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής δέχεται ότι η συνολική εντροπία στο Σύμπαν αυξάνεται…στο απώτερο μέλλον θα βρεθούμε σε ένα σύμπαν,που θα μας είναι εντελώς άγνωστο, για το οποίο δεν θα μπορούμε να ξέρουμε σχεδόν τίποτε,επειδή δεν θα υπάρχει σχεδόν τίποτε που θα μπορούμε να ξέρουμε.
Ο P.W.Atkins (49) λέγει ότι υπάρχει μια φυσική τάση προς το Χάος και την αποσύνθεση και όπως παρατηρεί ό P.Davies(104),η τάξη οδηγεί στην αταξία έτσι ώστε οι σύνθετες δομές να τείνουν να εκφυλισθούν σε μια τελική κατάσταση αποδιοργανωμένης απλότητας……………………το Σύμπαν όμως δεν θα αποκτήσει ποτέ την μεγίστη τιμή εντροπίας κι΄έτσι πραγματικός θερμικός θάνατος δεν θα επέλθει ποτέ.(330)Ο ίδιος ο P.Davies(105 επ) συνεχίζει ότι, η οργανωμένη ενέργεια,μπορεί να εμφανισθεί αυτόματα,χωρίς να είναι ανάγκη να υπάρχει από την αρχή,…Αν έχουμε μια προσφορά ενέργειας σ΄ένα σύστημα απέξω,τότε μπορεί να δημιουργηθεί τάξη με αύξηση τής αταξίας ενός άλλου συστήματος…Υπάρχει διχογνωμία αν ισχύει ή όχι ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής στην περίπτωση της βαρύτητας(107)………στα μη βαρυτικά συστήματα η τάξη σημαίνει πολυπλοκότητα και η αταξία απλότητα το αντίθετο όμως ισχύει στα βαρυτικά συστήματα(108)…………..Επομένως η διαστολή του Σύμπαντος δεν σημαίνει ξεκούρδισμα ρολογιού, γιατί η διαστολή μπορεί να δημιουργεί τάξη εκεί που πριν δεν υπήρχε τίποτε(106)Η αρχέγονη κατάσταση του Σύμπαντος δεν ήταν μια κατάσταση μεγίστης οργάνωσης,αλλά μεγίστης απλότητας και ισορροπίας(105)...η σύζευξη με την βαρύτητα ανοίγει τον δρόμο για την εισροή τάξης στην κοσμική ύλη από το βαρυτικό πεδίο(105)
-Ο -Hubert Reeves (Μαλικόρν 106) γράφει ότι η ζωή είναι δεν αποτελεί εξαίρεση του κανόνα της εντροπίας και είναι απόλυτα συμβατή με την θερμοδυναμικη,αφού η τελευταία παραδέχεται την δημιουργία τάξης-οργάνωσης μέσα σε ορισμένη περιοχή του κόσμου..Η συνολική εντροπία ενός συστήματος που δεν ανταλλάσσει θερμότητα με το περιβάλλον του αυξάνει με την πάροδο του χρόνου μέχρι να επέλθει ισορροπία οπότε η εντροπία αποκτά την μέγιστη τιμή της.Με άλλη διατύπωση η εντροπία ενός απομονωμένου συστήματος δεν είναι δυνατό να μειωθεί..Η μένει σταθερά ή αυξάνει.Υπάρχει μια οικουμενική τάση για υποβάθμιση της ενέργειας Πρβλ.P.W.Atkins 42 που μιλά για φυσική τάση για διασπορά) Ο ίδιος(«Η ώρα τής μέθης» σελ.91) γράφει ,ότι, η ιστορία τού Σύμπαντος είναι η δόμηση πυραμίδας πολυπλοκότητας, (92) , η εντροπία που αποβάλλεται είναι ο φόρος που καταβάλλεται για να δομηθεί η πολυπλοκότητα αυτή,(95), η διαστολή τού Σύμπαντος είναι ένα φαινόμενο με σταθερή εντροπία(103) (: η ταχύτητα διαστολής τού Σύμπαντος θα κρατήσει χωριστά τα ηλεκτρόνια και τα ποζιτρόνια με αποτέλεσμα ότι, δεν θα πλησιάσουν το ένα το άλλο ,ώστε να γίνει πλήρης εξαύλωση.Κάποια σωματίδια θα περισσέψουν),η κοσμική εντροπία από τότε που δημιουργήθηκε το Σύμπαν μέχρι σήμερα δεν αυξήθηκε πέρα από το ένα στα χίλια ,ουσιαστικώς δηλαδή είναι σταθερή(103) , η αύξηση τής εντροπίας είναι σχεδόν αδιόρατη και ότι, ο θερμικός λήθαργος δεν τοποθετείται στο μέλλον αλλά στο παρελθόν. Συνεχίζει λέγοντας, («Μαλικόρν» 106),.Η Δημιουργία όμως αυτή τής τάξης, υπεραντισταθμίζεται με μιάν ακόμη μεγαλύτερη αύξηση τής αταξίας μέσα στο Σύμπαν.
Ο Ilya Romanovich Prigogine διετύπωσε την θεωρία ότι η αύξηση της Εντροπίας και της αταξίας συμβαίνει στα συστήματα που ευρίσκονται σε ισορροπία. Σε συστήματα όμως μακράν της ισορροπίας και σε εξαιρετικές περιπτώσεις, παρόλο που αυξάνεται η Εντροπία, δεν προκύπτει πάντοτε αταξία, αλλά τάξη και οργάνωση και μεγαλύτερη πολυπλοκότητα. Με αυτό τον τρόπο, η ύλη αποκτά νέες ιδιότητες. Έτσι είναι δυνατή η δημιουργία νέων μορφών οργάνωσης, νέων πολύπλοκων δομών, καθώς και νέων βιολογικών δομών..
Σύμφωνα με τον Prigοgine, οι νέες μορφές οργάνωσης για τα συστήματα μακράν της ισορροπίας, δημιουργούνται στις διακλαδώσεις. Ένα σύστημα μακράν της ισορροπίας, σε κάποιο κρίσιμο σημείο, έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ένα κλάδο από δύο (ή και περισσοτέρων) διακλαδώσεων, δηλαδή, έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ένα από δύο ή περισσότερους τρόπους εξέλιξης.
Πιο απλά θα μπορούσαμε να πούμε ότι το σύστημα έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ένα από δύο (ή περισσότερους) κλάδους ή δρόμους, όπου νέες μορφές οργάνωσης θα δημιουργηθούν. Το σύστημα θα ακολουθήσει τον δρόμο που επέλεξε μέχρι να βρεθεί σε μία άλλη διακλάδωση.
Εχει σημειωθεί ότι, δεν είναι δυνατόν εκ των προτέρων να γνωρίζουμε ή να προβλέψουμε ποιο από τα δύο μονοπάτια θα επιλέξει το σύστημα κάθε φορά. Σύμφωνα με τον Prigοgine, έχουμε να κάνουμε με μία νέα περιγραφή του κόσμου, με μία καινούργια θεώρηση της ύλης, όπου το σύνολο των μορφών που μπορεί να πάρει η ύλη, δεν έχει περιορισμό. Με την νέα περιγραφή του κόσμου, η ύλη δεν παράγει ένα μοναδικό αποτέλεσμα αλλά μία ποικιλία αποτελεσμάτων, από την ποικιλία των φυσικών όντων, μέχρι και καιρικά συστήματα, μέχρι και την γέννηση του ίδιου του Σύμπαντος.
Ο Prigοgine αναφέρει σαν ένα παράδειγμα, του δυναμικού χαρακτήρα της ύλης, το οικοσύστημα πάνω στην επιφάνεια της Γης. Καθώς το οικοσύστημα δέχεται την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας, απομακρύνεται από την ισορροπία και οδηγείται στην δημιουργία πολύπλοκων δομών. «Το σημαντικό σημείο, παρατηρεί ο Prigοgine, έγκειται στο ότι, μακρυά από την ισορροπία, όταν το σύστημα διαταραχθεί, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα επιστρέψει και πάλι στην αρχική του κατάσταση. Αντιθέτως, το σύστημα αρχίζει να διερευνά νέες δομές και νέα είδη οργάνωσης. Χωρίς την Εντροπία δεν θα είχε εμφανιστεί η ζωή στη Γη».
-Εσωτερικές-Θεοσοφικές ασπόψεις θέλουν ότι αν δούμε τα πράγματα αλλιώς( από μέσα-όχι όπως η επιστήμη) ,καταλήγουμε πώς , η ουσία τού κόσμου, είναι ότι το Νέο Πνεύμα και η εξέλιξη δεν καταλήγει πουθενά αλλού,παρά στην «Ανώτατη Συνείδηση»Το Σύμπαν συλλέγει και διατηρεί όχι μηχανική ενέργεια αλλά πρόσωπα…...θα φθάσει συλλογικώς στο τέλος του κόσμου(Πολίτης ό.π.256).Στην προσπάθεια αυτή θα πρέπει να βοηθήσουμε όλοι αφού όπως λέγει ο Τ.ντε Σαρντέν,η διέξοδος τού κόσμου,οι πύλες του μέλλοντος δεν ανοίγουν ούτε για ορισμένους προνομιούχους,ούτε για ένα μόνον εκλεκτό λαό,.Δεν θα υποχωρήσουν παρά από μιά ώθηση του συνόλου,προς μια κατεύθυνση στην οποία αυτό το σύνολο θα συναντηθεί και θα τελειοποιηθεί,μέσα σε μια πνευματική ανανέωση της Γής.
ENΤΡΟΠΙΑ
ΕΝΤΡΟΠΙΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
-Διον.Σιμόπουλος «Η Βιογραφία του Σύμπαντος» Ερευνητές 2008
-Americana “Thermodynamics
-Arthur Koestler “ The Roots of coincidence”Ελλ.μετ.Χατρζηνικολής σελ.84 επ.
-Ο ίδιος «Το φάντασμα στην Μηχανή» Χατζηνικολής.
-Κ.Πολίτης ¨ «Φυσική και φιλοσοφία» Τομή 1965
-Teilhard de Chardin: Le phenomene humain’ Seuil 1955 ιδίως σελ.47 επ.
-Paul Davies “Θεός καi Μοντέρνα φυσική» σελ.46
-P.W.Atkins “ Η Δημιουργία» Κάτοπτρο
-Ε.Ν.Οικονόμου «Η φυσική σήμερα» Πανεπ.Εκδόσεις Κρήτης,1986, ιδίωςσελ.28
-F.Capra Η κρίσιμη καμπή» Ωρόρα 1984 ιδίως σελ.88
-Hubert Reeves “ L Univers a- t-il un sens : » » (L’ heure de s ; enivrer
Seuil 1986 .μετ. Κέδρος 1988΄» Η ώρα της μέθης « Πάππας-Κέδρος 1997.
-Ο ίδιος «Μαλικόρν» Κέδρος 1994
-John Randall “ Παραψυχολογία» Σύμπαν 1980
-Frank Tipler” The Physics of Immortality” Anchor Books 1995
-James Stein «Πώς τα μαθηματικά εξηγούν τον κόσμο»(Αβγό 2009-πρωτοτύπου 2008)
-Ian Stewart «Οι Μυστικοί Αριθμοί» Τραυλός/ (What shape is a snowflake –Magical numbers in Nature –The Ivy Press 2001)
- Addy Pross «What is Life? How Chemistry becomes Biology» Oxford University Press 2012
-Albert Jacquard « H επίγνωση των ορίων» Κάτοπτρο 1994 (« Voici le temps du monde fini « Seuil 1991)
ΕΝΝΟΙΑ-ΟΡΙΣΜΟΙ
Η ονομασία εντροπία από τον συνδυασμό των λέξεων ΕNέργεια+ΤΡΟΠη(δηλαδή μετατροπή τής ενέργειας-μετασχηματισμένη ενέργεια).Τον όρο εχρησιμοποίησε για πρώτη φορά ο Γερμανός φυσικός Ρούντλοφ Κλαούζιους(1822-1888) βασιζόμενος στον δεύτερο νόμο τής θερμοδυναμικής.
Οι δύο πρώτοι νόμοι είναι
1.-Η ενέργεια του Σύμπαντος παραμένει σταθερή
2.-Η εντροπία τού Σύμπαντος αυξάνει προς μια μεγίστη τιμή –(:Η ενέργεια σε ένα κλειστό σύστημα μειώνεται= αυξάνεται η εντροπία).Σε κάθε φυσικοχημική μετατροπή ένα μέρος τής ενέργειας που χρησιμοποιείται είναι αθεράπευτα εντροπιαζόμενη δηλαδή χάνεται με την μορφή τής θερμότητας.Και αφού μόνον μαθηματικώς τίποτε δεν χάνεται ,καταλήγουμε ότι, από την άποψη τής πραγματικής εξέλιξης, κάτι στο τέλος κάθε συνθέσεως καίγεται.Το υλικό Σύμπαν δεν φαίνεται να μπορεί να συνεχίζει επάπειρον την πορεία του.
Σε μια μη αντιστρεπτή μετατροπή,όπως λ.χ.οι θερμικές μετατροπές έχουμε αύξηση τής εντροπίας.Η αύξησή της,αποτελεί μέτρο της μη αντιστρεψιμότητας.Ετσι το β΄αξίωμα της θερμοδυναμικής μπορεί να διατυπωθεί και σαν αρχή αύξησης της εντροπίας.(Πολίτης .ο.π.253)
`-Κατά τον νόμο της εντροπίας ,βασιζόμενο στο δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής, όπου υπάρχει συνεχής απώλεια ενέργειας, με την μορφή θερμότητας οι φυσικές διαδικασίες είναι μη αναστρέψιμες ……….Οποιαδήποτε φυσική διαδικασία σ΄ένα απομονωμένο σύστημα θα πρέπει να συνοδεύεται από απώλεια θερμότητας……..όσο μεγαλώνει η εντροπία τόσο μεγαλώνει η αταξία……….όλα τα φυσικά συστήματα και το Σύμπαν οδεύουν προς το χάος και την αταξία…..η εντροπία θα αυξάνεται συνεχώς έως ότου δεν θα υπάρχει άλλη ενέργεια για να μετατραπεί σε θερμότητα.όταν η εντροπία φθάσει στην μέγιστη τιμή της.σε μια κατάσταση θερμοδυναμικής ισορροπίας,θα έχουμε τον θερμικό θάνατο τού Σύμπαντος(Σιμόπουλος ό.π.89 επ.)..
-Δηλαδή κατά το δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής--(κατά τον οποίο η θερμότητα είναι κατά κάποιον τρόπο η κατώτερη μορφή ενέργειας γιατί όλες οι μορφές ενέργειας μετασχηματίζονται ολοκληρωτικά σε θερμότητα ,η θερμότητα μόνον μερικώς σχηματίζεται σε ανώτερες μορφές……έτσι αν θεωρήσουμε ένα μεμονωμένο σύστημα ,το σύστημα αυτό, θα καταλήξει κάποτε να περιέχει μία μόνον μορφή ενέργειας ,την θερμότητα και μάλιστα ομοιόμορφα κατανεμημένη……… .όλα τα μέρη του συστήματος αυτού, θα έχουν την ίδια θερμοκρασία ,που σημαίνει ότι καμία κίνηση δεν θα μπορεί να υπάρξει σ’αυτό Κ.Πολίτης ό.π.253)--- η τάξη οδηγεί στην αταξία,έτσι ώστε οι σύνθετες δομές να τείνουν να εκφυλιστούν σε μια τελική κατάσταση αποδιοργανωμένης απλότητας., Όπως γράφει ο Ρήβς(σελ.81) Η εντροπία είναι μέτρο της αταξίας,ή ακριβέστερα τής απουσίας οργάνωσης.
-Η ενέργεια γίνεται θερμότητα μόλις αποδιοργανωθεί. Η εντροπία είναι το μέτρο της άγνοιας μας για μια δεδομένη κατάσταση.το άθροισμα τής εντροπίας και των πληροφοριών είναι σωστό.Η εντροπία κατά κανόνα είναι ανάλογη με τον αριθμό των σωματιδίων που περιέχονται σ΄αυτές τις μνουσίκες(: τέλεια αέρια ακτινοβολίες) Αλλά σ’ένα συμπαγές και συμπυκνωμένο σώμα είναι ανάλογη με το τετράγωνο της μάζας( Ρήβς ό.π.264)
-Οι έννοιες εντροπία και πληροφορία είναι αντίθετες.(Πληροφορία=ο αριθμός των στοιχειωδών εξηγήσεων για την πλήρη περιγραφή αντικειμένου).Σε κάθε επέμβαση χάνουμε πληροφορίες.για να αυξηθεί η εντροπία αρκεί ν’ αυξηθεί ο αριθμός των σωματιδίων(Ρήβς 248)..
Κατά τον Stein(ό.π.294 επ.) η ενέργεια δεν μπορεί ούτε να κατασκευασθεί,ούτε να καταστραφεί,αλλά μόνον να μεταλλαχθεί…………….Η ενέργεια δεν μπορεί να φκιαχθεί από το τίποτε.Η ενέργεια δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τέλεια αποδοτικότητα γι΄αυτό και δεν μπορούμε να φκιάξουμε αεικίνητες μηχανές..Η εντροπία αυξάνεται και κατευθυνόμαστε σε ένα σκοτεινό μέλλον,όπου όλα έχουν την ίδια θερμοκρασία,όπου δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν άλλες συναλλαγές θερμότητας .όπου τίποτε δεν μπορεί να συμβεί……Η εντροπία δεν αυξάνεται παντού και πάντοτε.η μείωση της εντροπίας τοπικώς,λ.χ.με την γέννηση ενός παιδιού γίνεται σε βάρος τής αύξησης της εντροπίας στο σύμπαν συνολικώς….Η βαρύτητα που υπάρχει άφθονη στο σύμπαν,συμβάλλει στην κατά τόπους μείωση της εντροπίας μη οποία μείωση βοηθάει την ύπαρξή μας,.Αυτό που δεν λαμβάνει υπόψη της η θερμοδυναμική θεωρία είναι ο ρόλος πού παίζει η βαρύτητα στην κατά τόπους μείωση της εντροπίας……..Ο θερμικός θάνατος σημαίνει και θάνατο πληροφοριών….
Κατά τον Σιμόπουλο(ό.π.89) μια τέτοια διαδικασία δεν πάει ποτέ προς τα πίσω,……………..οποιαδήποτε φυσική διαδικασία συμβαίνει σ΄ένα απομονωμένο σύστημα (Γάκ Είναι όμως το Σύμπαν απομονωμένο σύστημα?)θα πρέπει να συνοδεύεται με την αύξηση της εντροπίας(έτσι που δεν θα υπάρχει άλλη ενέργεια για να μετατραπεί σε θερμότητα) και επομένως όλα τα φυσικά συστήματα που επιδέχονται στατιστική περιγραφή οδεύουν προς το Χάος και την αταξία…………η θερμοκρασία του Σύμπαντος θα φθάσει σχεδόν στο απόλυτο μηδέν.
----------------------------------------------------------------------------------
……Αισιόδοξες ….απόψεις.
Ο Ian Stewart (Οι Μυστικοί Αριθμοί Τραυλός 2003 σελ.6) υποστηρίζει ότι, το Σύμπαν ευρίσκεται έξω από την δικαιοδοσία του δευτέρου νόμου της Θερμοδυναμικής.αφού η δημιουργία συσσωμάτων στο Σύμπαν δεν είναι συμβατή με τον δεύτερο νόμο τής Θερμοδυναμικής.Και τούτο γιατί .ή ύλη δεν εξαπλώνεται ομοιόμορφα,όπως απαιτεί ο δεύτερος νόμος. Κατά τον ίδιο,ο δεύτερος νόμος τής θερμοδυναμικής εισήχθη για να εξηγήσει την συμπεριφορά των αερίων,αλλά η συμπεριφορά των βαρυτικών σωματιδίων,είναι εντελώς αντίθετη..Εδώ αντί για άπωση-άπλωμα έχουμε συσσωμάτωση,εξαιτίας τής μεγάλης εμβέλειας των ελκτικών δυνάμεων.Στην σελίδα 200,τού ίδιου βιβλίου αφού και πάλι παρατηρεί πώς ο δεύτερος νόμος τής θερμοδυναμικής αναπτύχθηκε από το έργο στις ατμομηχανές και το ανέφικτο τού αεικίνητου, συνεχίζει λέγοντας πώς « η αύξηση τής εντροπίας είναι κατάλληλη για συστήματα όπως τα αέρια,όπου δρούν απωστικές δυνάμεις μικρής εμβέλειας ενώ είναι ακατάλληλη για βαρυτικά συστήματα όπου δρούν ελκτικές δυνάμεις μεγάλης εμβέλειας.Εφόσον στο σύμπαν συνδυάζονται και τα δύο είδη δύναμης ,τα εντροπικά μοντέλα θα είναι κατάλληλα για ορισμένα μόνον ερωτήματα και το ίδιο ισχύει και για τα βαρυτικά μοντέλα.Η αυξανόμενη τάξη που προκαλείται από την βαρυτική συσσώρευση μάζας, αντισταθμίζει την ελαττούμενη τάξη που προκαλείται από τη θερμική διάχυση,την οποία δεν εξισσοροπούν κατ ανάγκη τα λογιστικά βιβλία τής εντροπίας».
- Ο F.Tipler,(.o.π.σελ.66 ,71,επ.) γράφει «The Heat death does
really follow from the second law of Thermodynamics.The heat Death occurs only if 1) the universal temperature is bounded below away from zero, and 2) if the available energy is finite…..neither of these assumptions is true.……..the Heat death is not inevitable……………. .The source of free energy diverges to infinity”,
Είναι χαρακτηριστική ή άποψη του για ανάσταση που την στηρίζει όχι σε θεολογικές ή μεταφυσικές παραδοχές,αλλά στην φυσική
Ετσι στην πρώτη σελίδα του βιβλίου διαβάζουμε την ακόλουθη αφιέρωση.
“ .To…………….who died in the hope of the Universal Resurrection,and whose hope,as I shall show in this book,will be fulfilled near thw end of Time”
-Ο James Stein, γράφει(ό.π.299) ‘ότι , η εντροπία δεν αυξάνεται πάντα και παντού,..αυξάνεται στις αντιστρέψιμες διαδικασίες,πολλές όμως δεν είναι αντιστρέψιμες,,όπως λ.χ. η δημιουργία πάγου ή η γέννηση ενός παιδιού,που απαιτούν μια τοπική μείωση της εντροπίας εις βάρος βεβαίως της συνολικής εντροπίας στο Σύμπαν,επειδή το Σύμπαν πρέπει να περιέχει την θερμότητα για το ψυγείο που θα φκιάχνει τα παγάκια,ή για να δημιουργηθεί ένα παιδί………..Η βαρύτητα που υπάρχει στο Σύμπαν,συμβάλλει στην κατά τόπους μείωση της εντροπίας………….. πράγμα που δεν λαμβάνει υπόψη της η θερμοδυναμική θεωρία…………ο θερμικός θάνατος του Σύμπαντος είναι και ένας θάνατος πληροφοριών……….ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής δέχεται ότι η συνολική εντροπία στο Σύμπαν αυξάνεται…στο απώτερο μέλλον θα βρεθούμε σε ένα σύμπαν,που θα μας είναι εντελώς άγνωστο, για το οποίο δεν θα μπορούμε να ξέρουμε σχεδόν τίποτε,επειδή δεν θα υπάρχει σχεδόν τίποτε που θα μπορούμε να ξέρουμε.
Ο P.W.Atkins (49) λέγει ότι υπάρχει μια φυσική τάση προς το Χάος και την αποσύνθεση και όπως παρατηρεί ό P.Davies(104),η τάξη οδηγεί στην αταξία έτσι ώστε οι σύνθετες δομές να τείνουν να εκφυλισθούν σε μια τελική κατάσταση αποδιοργανωμένης απλότητας……………………το Σύμπαν όμως δεν θα αποκτήσει ποτέ την μεγίστη τιμή εντροπίας κι΄έτσι πραγματικός θερμικός θάνατος δεν θα επέλθει ποτέ.(330)Ο ίδιος ο P.Davies(105 επ) συνεχίζει ότι, η οργανωμένη ενέργεια,μπορεί να εμφανισθεί αυτόματα,χωρίς να είναι ανάγκη να υπάρχει από την αρχή,…Αν έχουμε μια προσφορά ενέργειας σ΄ένα σύστημα απέξω,τότε μπορεί να δημιουργηθεί τάξη με αύξηση τής αταξίας ενός άλλου συστήματος…Υπάρχει διχογνωμία αν ισχύει ή όχι ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής στην περίπτωση της βαρύτητας(107)………στα μη βαρυτικά συστήματα η τάξη σημαίνει πολυπλοκότητα και η αταξία απλότητα το αντίθετο όμως ισχύει στα βαρυτικά συστήματα(108)…………..Επομένως η διαστολή του Σύμπαντος δεν σημαίνει ξεκούρδισμα ρολογιού, γιατί η διαστολή μπορεί να δημιουργεί τάξη εκεί που πριν δεν υπήρχε τίποτε(106)Η αρχέγονη κατάσταση του Σύμπαντος δεν ήταν μια κατάσταση μεγίστης οργάνωσης,αλλά μεγίστης απλότητας και ισορροπίας(105)...η σύζευξη με την βαρύτητα ανοίγει τον δρόμο για την εισροή τάξης στην κοσμική ύλη από το βαρυτικό πεδίο(105)
-Ο -Hubert Reeves (Μαλικόρν 106) γράφει ότι η ζωή είναι δεν αποτελεί εξαίρεση του κανόνα της εντροπίας και είναι απόλυτα συμβατή με την θερμοδυναμικη,αφού η τελευταία παραδέχεται την δημιουργία τάξης-οργάνωσης μέσα σε ορισμένη περιοχή του κόσμου..Η συνολική εντροπία ενός συστήματος που δεν ανταλλάσσει θερμότητα με το περιβάλλον του αυξάνει με την πάροδο του χρόνου μέχρι να επέλθει ισορροπία οπότε η εντροπία αποκτά την μέγιστη τιμή της.Με άλλη διατύπωση η εντροπία ενός απομονωμένου συστήματος δεν είναι δυνατό να μειωθεί..Η μένει σταθερά ή αυξάνει.Υπάρχει μια οικουμενική τάση για υποβάθμιση της ενέργειας Πρβλ.P.W.Atkins 42 που μιλά για φυσική τάση για διασπορά) Ο ίδιος(«Η ώρα τής μέθης» σελ.91) γράφει ,ότι, η ιστορία τού Σύμπαντος είναι η δόμηση πυραμίδας πολυπλοκότητας, (92) , η εντροπία που αποβάλλεται είναι ο φόρος που καταβάλλεται για να δομηθεί η πολυπλοκότητα αυτή,(95), η διαστολή τού Σύμπαντος είναι ένα φαινόμενο με σταθερή εντροπία(103) (: η ταχύτητα διαστολής τού Σύμπαντος θα κρατήσει χωριστά τα ηλεκτρόνια και τα ποζιτρόνια με αποτέλεσμα ότι, δεν θα πλησιάσουν το ένα το άλλο ,ώστε να γίνει πλήρης εξαύλωση.Κάποια σωματίδια θα περισσέψουν),η κοσμική εντροπία από τότε που δημιουργήθηκε το Σύμπαν μέχρι σήμερα δεν αυξήθηκε πέρα από το ένα στα χίλια ,ουσιαστικώς δηλαδή είναι σταθερή(103) , η αύξηση τής εντροπίας είναι σχεδόν αδιόρατη και ότι, ο θερμικός λήθαργος δεν τοποθετείται στο μέλλον αλλά στο παρελθόν. Συνεχίζει λέγοντας, («Μαλικόρν» 106),.Η Δημιουργία όμως αυτή τής τάξης, υπεραντισταθμίζεται με μιάν ακόμη μεγαλύτερη αύξηση τής αταξίας μέσα στο Σύμπαν.
Ο Ilya Romanovich Prigogine διετύπωσε την θεωρία ότι η αύξηση της Εντροπίας και της αταξίας συμβαίνει στα συστήματα που ευρίσκονται σε ισορροπία. Σε συστήματα όμως μακράν της ισορροπίας και σε εξαιρετικές περιπτώσεις, παρόλο που αυξάνεται η Εντροπία, δεν προκύπτει πάντοτε αταξία, αλλά τάξη και οργάνωση και μεγαλύτερη πολυπλοκότητα. Με αυτό τον τρόπο, η ύλη αποκτά νέες ιδιότητες. Έτσι είναι δυνατή η δημιουργία νέων μορφών οργάνωσης, νέων πολύπλοκων δομών, καθώς και νέων βιολογικών δομών..
Σύμφωνα με τον Prigοgine, οι νέες μορφές οργάνωσης για τα συστήματα μακράν της ισορροπίας, δημιουργούνται στις διακλαδώσεις. Ένα σύστημα μακράν της ισορροπίας, σε κάποιο κρίσιμο σημείο, έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ένα κλάδο από δύο (ή και περισσοτέρων) διακλαδώσεων, δηλαδή, έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ένα από δύο ή περισσότερους τρόπους εξέλιξης.
Πιο απλά θα μπορούσαμε να πούμε ότι το σύστημα έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ένα από δύο (ή περισσότερους) κλάδους ή δρόμους, όπου νέες μορφές οργάνωσης θα δημιουργηθούν. Το σύστημα θα ακολουθήσει τον δρόμο που επέλεξε μέχρι να βρεθεί σε μία άλλη διακλάδωση.
Εχει σημειωθεί ότι, δεν είναι δυνατόν εκ των προτέρων να γνωρίζουμε ή να προβλέψουμε ποιο από τα δύο μονοπάτια θα επιλέξει το σύστημα κάθε φορά. Σύμφωνα με τον Prigοgine, έχουμε να κάνουμε με μία νέα περιγραφή του κόσμου, με μία καινούργια θεώρηση της ύλης, όπου το σύνολο των μορφών που μπορεί να πάρει η ύλη, δεν έχει περιορισμό. Με την νέα περιγραφή του κόσμου, η ύλη δεν παράγει ένα μοναδικό αποτέλεσμα αλλά μία ποικιλία αποτελεσμάτων, από την ποικιλία των φυσικών όντων, μέχρι και καιρικά συστήματα, μέχρι και την γέννηση του ίδιου του Σύμπαντος.
Ο Prigοgine αναφέρει σαν ένα παράδειγμα, του δυναμικού χαρακτήρα της ύλης, το οικοσύστημα πάνω στην επιφάνεια της Γης. Καθώς το οικοσύστημα δέχεται την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας, απομακρύνεται από την ισορροπία και οδηγείται στην δημιουργία πολύπλοκων δομών. «Το σημαντικό σημείο, παρατηρεί ο Prigοgine, έγκειται στο ότι, μακρυά από την ισορροπία, όταν το σύστημα διαταραχθεί, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα επιστρέψει και πάλι στην αρχική του κατάσταση. Αντιθέτως, το σύστημα αρχίζει να διερευνά νέες δομές και νέα είδη οργάνωσης. Χωρίς την Εντροπία δεν θα είχε εμφανιστεί η ζωή στη Γη».
-Εσωτερικές-Θεοσοφικές ασπόψεις θέλουν ότι αν δούμε τα πράγματα αλλιώς( από μέσα-όχι όπως η επιστήμη) ,καταλήγουμε πώς , η ουσία τού κόσμου, είναι ότι το Νέο Πνεύμα και η εξέλιξη δεν καταλήγει πουθενά αλλού,παρά στην «Ανώτατη Συνείδηση»Το Σύμπαν συλλέγει και διατηρεί όχι μηχανική ενέργεια αλλά πρόσωπα…...θα φθάσει συλλογικώς στο τέλος του κόσμου(Πολίτης ό.π.256).Στην προσπάθεια αυτή θα πρέπει να βοηθήσουμε όλοι αφού όπως λέγει ο Τ.ντε Σαρντέν,η διέξοδος τού κόσμου,οι πύλες του μέλλοντος δεν ανοίγουν ούτε για ορισμένους προνομιούχους,ούτε για ένα μόνον εκλεκτό λαό,.Δεν θα υποχωρήσουν παρά από μιά ώθηση του συνόλου,προς μια κατεύθυνση στην οποία αυτό το σύνολο θα συναντηθεί και θα τελειοποιηθεί,μέσα σε μια πνευματική ανανέωση της Γής.
Σχόλια